forum b2b branŻy budowlanej

WYDANIE SPECJALNE ISSN 1230-8994

FORUM B2B BR ANY BUDOWLANE J

POZNASKI MAGAZYN TARGOWY

(01) STYCZE 2010

201019-22.01.

NEWS DREMA FURNICADREMA FURNICA

F O R U M B 2 B B R A N Y D R Z E W N E J I M E B L A R S K I E J

POZNASKI MAGAZYN TARGOWY WYDANIE SPECJALNE ISSN 1230-8994 (05) SIERPIE 2009 NAKAD 5000 EGZ.

WYDANIE SPECJALNE ISSN 1230-8994

BUDOWNICTWO PASYWNE wymys czy konieczno

BUDSHOW 2010

YCIE MIDZY BUDYNKAMI czyli Dzie Architektury na Budmie

BUDOWNICZOWIE POLSKIEGO SPORTU

BUDMA NEWS 3

Zadyszka koniunktury analiza prof. Zofii Bolkowskiej ......................... 4Nowa warto budownictwa rozmowa z Olgierdem Dziekoskim, podsekretarzem stanu w Ministerstwie Infrastruktury .................................................................................................................... 5Zrwnowaona Budma ............................................................................................. 6Pasywna przyszo budownictwa ..................................................................... 8BudShow, czyli dom zrwnowaony ..............................................................10Wioska Domw Drewnianych .............................................................................10Dzie Architektury ......................................................................................................12ycie midzy budynkami .......................................................................................13Budowniczowie polskiego sportu ....................................................................14Brana rozwija si dynamicznie ..........................................................................16Technologie dla budownictwa w zasigu rki..........................................17Nowoci targw:Budma ................................................................................................................................18Bumasz ..............................................................................................................................27 CBS ......................................................................................................................................27 Pozna po godzinach ...............................................................................................28Informator dla zwiedzajcych .............................................................................30

Redaktor naczelna: Halina Buczkowska

Redakcja: Natalia Filipiak, Tomasz Wojciechowski

Projekt graficzny i skad: Double Brand Sp. z o.o.

Fotografie: Piotr Piosik, Mariusz Forecki, Maciej Kuszela, archiwum

Wydawca: Midzynarodowe Targi Poznaskie Sp. z o.o.,

Gogowska 14, 60-734 Pozna, Polska

Tel. 61869 2000, fax 61869 2999

e-mail: [email protected], www.mtp.pl

w w w . b u d m a . p l w w w . b u d m a . p l w w w . b u d m a . p l w w w . b u d m a . p l w w w . b u d m a . p l w w w . b u d m a . p l w w w . b u d m a . p l w w w . b u d m a . p lW NUMERZE

Szanowni Pastwo!

Oddajemy w Pastwa rce kolejne wydanie spe-cjalne Poznaskiego Magazynu Targowego dedy-kowane najwaniejszym w Polsce i Nowej Europie targom brany budowlanej: Midzynarodowym Targom Budownictwa BUDMA, Midzynarodowym Targom Maszyn Budowlanych i Drogowych, Po-jazdw oraz Sprztu Budowlanego BUMASZ oraz CBS Budownictwo Sportowe, Rekreacyjne, Wellness i SPA.

Styczniowe targi brany budowlanej bd miejscem wa-nych spotka i rozmw biznesowych na targowych stois-kach oraz podczas konferencji, forw branowych, a take spotka organizowanych w ramach projektw specjalnych.

Mamy nadziej, e zawarte w tym wydaniu informacje przybli Pastwu program wydarze targowych. Ju dzi zachcamy do zaplanowania swojego udziau w licznych seminariach, panelach dyskusyjnych, pokazach maszyn, technologii i mistrzowskiego kunsztu rzemielniczego. Przy-gotowania do odwiedzenia targw z pewnoci uatwi zamieszczony w tym wydaniu plan ekspozycji oraz termi-narz wydarze.

yczc Pastwu satysfakcjonujcych spotka biznesowych oraz udanego pobytu w Poznaniu zachcamy do zwiedza-nia ekspozycji targw BUDMA, BUMASZ i CBS oraz odby-wajcych si po raz pierwszy w tym samym czasie Targw Brany Szklarskiej GLASS.

Redakcja

Zrwnowaona Budma strona 6Zrwnowaony roz wj jest jednym z najbardziej aktualnych zagadnie we wsz ystk ich dziedzinach dziaalnoci czowieka i funkcjonowania gos-podark i . Odpowiedzi na t tendencj jest haso przewodnie zbliajcej s i, dziewitnastej edy-cj i targw BUDMA: Zrwnowaone budow-nictwo ekonomia, eko-logia, czowiek .

Pasywna przyszo budownictwa strona 8Ogrzewanie domu o powierzchni 150 mkw moe kosztowa rocznie mniej ni 300 zotych, jeli tylko zaprojektujemy i wybu-dujemy lub wyremontujemy budynek w zgodzie z zasadami budownictwa pasywnego. Dzi moliwe jest postawienie obiektu, ktry w naszym klimacie nie wymaga niemal w ogle dodatkowego ogrzewania. Idea budownictwa pasywnego jest niezwykle popularna w Europie Zachodniej i to tylko kwestia czasu, kiedy rozpowszechni si ona w Polsce.

Pozna po godzinach strona 28Przecitnemu Polakowi Pozna jawi si jako miasto biznesu, turystycznie raczej mao atrakcyjne. Kojarzy si z ratuszowymi koziokami, targami i ewentualnie rogalami witomarciskimi. Tymczasem stolica Wielko-polski oferuje przybyszom moc przernych atrakcji i niezapomnianych wrae. Wystarczy tylko wyj z hotelu.

w w w . b u d m a . p l w w w . b u d m a . p l w w w . b u d m a . p l w w w . b u d m a . p l w w w . b u d m a . p l w w w . b u d m a . p l w w w . b u d m a . p l w w w . b u d m a . p l

NEWS BUDMA 4

w w w . b u d m a . p l w w w . b u d m a . p l w w w . b u d m a . p l w w w . b u d m a . p l w w w . b u d m a . p l w w w . b u d m a . p l w w w . b u d m a . p l w w w . b u d m a . p lANALIZA

W 2008 r. wzrost rynku budowlanego wynosi 11 proc., ale w pierwszych miesicach 2009 r. zmniejszao si tempo wzrostu budownictwa. Wpyw na to miay pojawiajce si ju wczeniej niesprzyjajce uwarunkowania organizacyjne i systemowe sektora, a naoy si na nie kryzys na rynkach finansowych wiatowych, a zwasz-cza europejskich.

Diagnoza sektorowa

Konsekwencje kryzysu w rnym stopniu wyst-puj w poszczeglnych rodzajach budownictwa; najszybciej na kryzys zareagowa rynek obrotu mieszkaniami. Developerzy sprzedawali coraz mniej mieszka, coraz wiksze byy problemy z uzyskaniem kredytw. Konsekwencj tego jest coraz mniej rozpoczynanych mieszka. Zmniejszya si w 2009 r. realizacja budownic-twa niemieszkalnego (obiekty handlowe, logi-styczno magazynowe, hotele) uzalenionego gwnie od inwestorw zagranicznych.Inna jest sytuacja w budownictwie infrastruktural-nym finansowanym w znacznym stopniu pomo-cowymi funduszami Unii Europejskiej. Tutaj kryzys na rynkach finansowych ma znaczenie relatyw-nie mniejsze, natomiast przygotowanie zada do realizacji trwa zbyt dugo. Wprawdzie nie rezyg-nuje si z prestiowych projektw, ale nastpuje przesuwanie terminw ich zakoczenia.

W pierwszym proczu 2009 produkcja budow-lana bya wysza tylko o 1,4 proc. w porwna-niu z wysokim poziomem pierwszego procza roku ubiegego. Trzeci kwarta 2009 r. przynis dobre informacje o sektorze, produkcja budow-lana wzrosa o ponad 8 proc. Ostatnie miesice 2009 powinny by dla budownictwa korzystne.W sektorze budownictwa odnotowuje si wzrost zatrudnienia. Po problemach w ubieg-ych latach spowodowanych emigracj zarob-kow przedsibiorstwa uzupeniaj kadry. Zmniejsza si bardzo wysoka w 2008 r. dynami-

ka pac, malej ceny wikszoci materiaw, co ogranicza ceny produkcji budowlanej. Notuje si bardzo wysoki wzrost realizacji budownictwa infrastrukturalnego, gwnie drogowego. Spadek ma miejsce w robotach wykoczeniowych i instalacyjnych, a stabiliza-cja lub ograniczenie dziaalnoci w budownic-twie usugowym. Zmienio si znaczenie barier utrudniajcych realizacj zada. Podczas gdy rok temu przed-sibiorstwa najczciej wymieniay brak zatrud-nienia, to obecnie na pierwszych miejscach znajduje si: konkurencja midzy przedsi-biorstwami, wysokie koszty pracy i brak popy-tu. Zwraca uwag, e wrd barier wzrostu budownictwa przedsibiorstwa nie wymienia-j dugiego okresu przygotowania zadania do realizacji.

Kryzys kryzysowi nierwny

Budownictwo w minionych latach przechodzio co 810 lat kryzysy. W zalenoci od skali mona to okrela jako osabienie tempa wzrostu lub dekoniunktur. Kady z wystpujcych w prze-szoci kryzysw w budownictwie mia inne rda, a w czasie trwania kryzysw byy one potgowane lub osabiane czynnikami charak-terystycznymi dla dziaalnoci budowlanej. Gboki kryzys w budownictwie mia miejsce

w latach 20002003. Osabienie koniunktury w gospodarce szczeglnie gwatownie odbi-o si na rynku budowlanym. Wolumen pro-dukcji budowlanej zmniejszy si o prawie jed-n czwart. Brak popytu na roboty budowlane w okresie kryzysu wykorzystano na przeprowa-dzenie gbokiej restrukturyzacji sektora: zmo-dernizowano wikszo przedsibiorstw, ogra-niczono zatrudnienie stwarzajc warunki do wzrostu wydajnoci. Po wstpieniu Polski w struktury Unii Europej-skiej rozpocz si dynamiczny rozwj budow-

nictwa; napyw (lub perspektywa napywu) rodkw pomocowych z UE, otwarcie granic i zwikszenie wsppracy z inwestorami zagra-nicznymi stay si impulsem rozwojowym dla budownictwa.Obecna sytuacja w budownictwie jest inna ni w latach 20002003 zarwno pod wzgldem finansowania projektw, wyposaenia technicz-nego przedsibiorstw, kwalifikacji kadr, otwar-cia na rynki europejskie. Pozosta brak sprawno-ci przygotowania projektw do realizacji.

Spojrzenie w przyszo

W 2009 roku nie ma kryzysu w budownictwie, ale wystpuje znaczne zmniejszenie dynamiki wzrostu. W obecnej sytuacji wszelkie progno-zy s ryzykowne, poniewa zmiany w gospo-darce nastpuj szybko i czsto s zaskakujce. Jednak obserwujc sytuacj na polskim rynku budowlanym mona przedstawi spodziewane tendencje w najbliszych 23 latach.Rok 2009 jest ju przesdzony z kilkuprocen-towym wzrostem. Po wczeniejszych wtpli-wociach wiele wskazuje na to, e budownic-two infrastrukturalne podobnie jak w 2009 r. rwnie w najbliszych latach moe i powinno wzrasta. Zadecyduje to o sytuacji caego sek-tora nie tylko ze wzgldu na dominujcy udzia budownictwa infrastrukturalnego, ale te na szanse rozwoju. Za dominujc rol i szans dalszego rozwoju budownictwa infrastrukturalnego w sektorze przemawia znaczenie funduszy unijnych, ktre s przewidziane na rozwj infrastruktury oraz niewielkie moliwoci wzrostu innych rodzajw budownictwa w najbliszych latach. Nie naley jednak lekceway sygnaw o braku rodkw wasnych na finansowanie rozwoju, co moe si nasila w kolejnych latach i utrudnia wykorzy-stywanie rodkw unijnych.Dla budownictwa infrastrukturalnego naj-waniejszym problemem jest eliminowanie przyczyn organizacyjnych w przygotowaniu, a potem realizacji projektw inwestycyjnych.Budownictwo niemieszkalne (usugowe) nie wzrasta i ta tendencja zmieni si, jeeli wrc na rynek budowlany inwestorzy zagraniczni. W budownictwie mieszkaniowym regres w latach 2010-2011 jest nieunikniony.

Prof. dr Zofia Bolkowska Wysza Szkoa Zarzdzania i Prawa

Tytu i rdtytuy pochodz od redakcji

WZROST W BUDOWNICTWIE WYNIS W 2009 R. OKOO 5 PROC.

Zadyszka koniunkturyW 2009 roku nie ma kryzysu w budownictwie, ale wystpuje znaczne zmniejszenie dynamiki wzrostu. W obecnej sytuacji wszelkie prognozy s ryzykowne, poniewa zmiany w gospo-darce nastpuj szybko i czsto s zaskakujce. Wiele wska-zuje jednak na to, e budownictwo infrastrukturalne podobnie jak w 2009 r. rwnie w najbliszych latach moe i powinno wzrasta. W budownictwie mieszkaniowym regres w latach 20102011 jest jednak nieunikniony.

Podstawowe wskaniki ilustrujce sytuacj w budownictwie

2007 1-6.08 2008 1-6.09 1-10.09

Produkcja budowlana; rok poprzedni = 100 115,7 118,2 111,0 101,4 104,4

Ceny produkcji budowlanej; rok poprzedni =100 107,4 106,5 104,8 101,1 100,5Wzrost pac w budownictwie w % 15,5 16,5 13,0 4,5 3,3Rentowno netto w budownictwie w % 5,5 4,2 5,7 4,2 5,3

rdo: GUS Biuletyny Statystyczne, dane z przedsibiorstw zatrudniajcych powyej 9 osb.

0

5

10

15

20

0

5

10

15

20

18.2

11

1.44.4 5

I-VI.08 2008 I-VI.09dane w proc. do roku poprzedniego

I-X.09 2009(szacunki)

0

5

10

15

20

18.2

11

1.44.4 5

I-VI.08 2008 I-VI.09

Wzrost budownictwa (w % do roku poprzedniego)

I-X.09 2009** szacunki

WZROST BUDOWNICTWA

w w w . b u d m a . p l w w w . b u d m a . p l w w w . b u d m a . p l w w w . b u d m a . p l w w w . b u d m a . p l w w w . b u d m a . p l w w w . b u d m a . p l w w w . b u d m a . p lw w w . b u d m a . p l w w w . b u d m a . p l w w w . b u d m a . p l w w w . b u d m a . p l w w w . b u d m a . p l w w w . b u d m a . p l w w w . b u d m a . p l w w w . b u d m a . p l

BUDMA NEWS 5

Budownictwo zrwnowaone haso przewodnie targw Budma 2010 to coraz popularniejszy temat. Jakie plany ma rzd w tym zakresie?

Budownictwo zrw-

nowaone staje si

istotnym skadnikiem

wolumenu na rynku

budownictwa i now

wartoci budownic-

twa. To po pierwsze

obszar regulacji oraz

wiedzy technicznej,

ktra powinna by

reprezentowana przez

rodowisko zawodowe, ale te i pojawiajce si

zainteresowanie inwestorw, ktrzy zechcieliby

wyda - zainwestowa wicej pienidzy w lep-

szy standard z punktu widzenia ekologicznego.

Na ile budownictwo zrwnowaone - w sensie

rynkowym - bdzie budownictwem bardziej

atrakcyjnym przekonamy si w najbliszym cza-

sie. Jeeli mwimy o rynkowym wymiarze, to

wkrtce bdziemy wiedzie, na ile s skutecz-

ne wiadectwa charakterystyki energetycznej

budynkw. Obowizek posiadania wiadectw

bdzie przetestowany przez Ministerstwo Infra-

struktury po rocznym funkcjonowaniu poprzez

WYWIAD

Brana budowlana do mocno odczua obecny kryzys gospodarczy. Czy wida ju jakie symptomy poprawy sytuacji?

Przedstawiciele brany budowlanej w Polsce zareagowali bardzo racjonalnie, a wic bar-dzo elastycznie na pojawiajce si zapowie-dzi spowolnienia gospodarczego. Wiele firm substytuowao zauwaalny spadek popytu na rozpoczcie nowych inwestycji w budownic-two mieszkaniowe poprzez przebudow port-fela zamwie - przede wszystkim pozyskanie wykonawstwa inwestycji infrastrukturalnych. Czarne scenariusze ogaszane na pocztku roku na szczcie nie sprawdziy si dla cae-go sektora. W budownictwie mieszkaniowym pod wzgldem rozpoczynanych inwestycji jest gorzej, ale te warto zwrci uwag na pojawia-jce si tendencje wzrostowe. Wedug przewi-dywa prof. Zofii Bolkowskiej take w roku 2010 wzrost budownictwa infrastrukturalnego moe zadecydowa o sytuacji caego sektora - nie tyl-ko ze wzgldu na dominujcy udzia, ale te na szanse rozwoju.

Jakie s przewidywania dotyczce sytuacji budownictwa w przyszym roku?

W przyszym roku oczekuj dalszego zwiksze-nia udziau w rynku budownictwa infrastruktu-ralnego i odtwarzania si dynamicznej rwno-wagi na rynku budownictwa mieszkaniowego. Ostatnio zwraca na siebie uwag rzdowy pro-gram Rodzina na swoim. Cieszce si duym zainteresowaniem dopaty pokazuj realne zapotrzebowanie na mieszkania o okrelonych parametrach powierzchni i ceny - mieszkania, ktre w najbliszym czasie bd wybudowa-ne lub s ju na rynku wtrnym. Dlatego nale-y sdzi, e prognozy dotyczce budownictwa w roku 2010 nie powinny by ze. Natomiast rok 2010 nie bdzie nudny - pojawi si wyzwania zwizane z funkcjonowaniem budownictwa jako innowacyjnego skadnika gospodarki, tak jak jest to widziane w Unii Europejskiej.

Jakie dziaania podejmuje rzd, aby pomc brany pokona kryzys?

Podstawowe dziaanie, ktre rzd podejmu-je, to jest utrzymanie tempa wzrostu inwesty-cji infrastrukturalnych w wymiarze finansowym i uatwie prawnych oraz rozwiza instytucjo-nalnych i organizacyjnych, ktre maj wspiera budownictwo infrastrukturalne.

CZARNE SCENARIUSZE Z POCZTKU ROKU NA SZCZCIE NIE SPRAWDZIY SI DLA CAEGO SEKTORA

Nowa warto budownictwaRozmowa z OLGIERDEM DZIEKOSKIM, podsekretarzem stanu w Ministerstwie Infrastruktury

W NAJBLISZYM CZASIE

PRZEKONAMY SI, NA ILE

BUDOWNICTWO ZRWNO-

WAONE BDZIE ATRAKCYJNE

W SENSIE RYNKOWYM.

mechanizm badania opinii publicznej. Bo prze-

cie ustawa nie tylko mwi o tym, e podno-

simy standardy informacyjne, ale rwnie ma

tworzy mechanizm promocji budownictwa

energooszczdnego i chcemy zobaczy, na ile

ta promocja odbia si na postawach uczest-

nikw rynku budowlanego, konsumentw

czy szukaj mieszka taszych energetycznie,

mieszka z certyfikatami energetycznymi, czy

wiadectwo stao si wan informacj w obro-

cie - decydujc lub nie o zakupie mieszkania.

A po drugie?

wane jest by budownictwo zrwnowaone

miao odpowiednie podstawy regulacyjne. Pod-

stawy, ktre w sposb systematyczny i planowy

pozwol doj do nowych, coraz ostrzejszych

wymaga proponowanych przez Uni Euro-

pejsk. W tym zakresie warto zwrci uwag na

przygotowan przez Ministerstwo Gospodar-

ki ustaw o efektywnoci energetycznej, gdzie

mwi si o efektywnoci budynkw i oszczd-

nym gospodarowaniu energi, gdzie wiodc

rol odgrywa bdzie administracja publiczna,

co wynika z dyrekty-

wy w sprawie efek-

tywnoci kocowego

wykorzystania energii

i usug energetycz-

nych. Wynika to tak-

e z prac nad odno-

w (recast) dyrektywy

w sprawie charakte-

rystyki energetycz-

nej budynkw, kt-

ra zakada, e w roku

2020 nowo wznoszone budynki powinny spe-

nia wysokie standardy oszczdnoci energii

i zasilania z odnawialnych rde energii. Dla

budynkw budowanych lub wynajmowanych

przez wadze publiczne wymagania te pojawi

si dwa lata wczeniej. To oczywicie powoduje,

e ze strony ministerstwa zostay wszczte pra-

ce dotyczce cieki dojcia do tego poziomu

projektowego, jak rwnie pewnych przepisw,

ktre powinny funkcjonowa na rynku odpo-

wiednio wczenie.

rozmawia Kacper Makowiak


NEWS BUDMA 6

w w w . b u d m a . p l w w w . b u d m a . p l w w w . b u d m a . p l w w w . b u d m a . p l w w w . b u d m a . p l w w w . b u d m a . p l w w w . b u d m a . p l w w w . b u d m a . p lNEWS

- Zmiany w zakresie technologii budowlanych dowodz, e zrwnowaone budownictwo nie jest tylko chwilow mod. To stay, coraz popu-larniejszy trend, wymuszony po czci przez rosnce koszty energii, jak i wzrost wiadomo-ci ekologicznej spoeczestwa. Zbliajce si targi Budma bd dla tysicy odwiedzajcych je specjalistw dobr okazj do zapoznania si z najnowszymi rozwizaniami w tym zakresie mwi dyrektor targw Budma 2010 Violetta Pastwa. Ekspozycja i program wydarze targw koncentrowa bd si wok bezpiecznych dla czowieka, ekologicznych materiaw budow-lanych, technologii zapewniajcych wysok sprawno energetyczn, komfort i funkcjonal-no budynku przy zminimalizowaniu skutkw jego oddziaywania na rodowisko naturalne, a take projektowania w harmonii z kontekstem kulturowym i krajobrazowym.

Ekologiczne ekspozycje

Haso zrwnowaonego budownictwa bdzie tematem ekspozycji targowej, jak i myl prze-wodni programu wydarze. Jednym z nowa-torskich projektw na targach Budma 2010

jest Budownictwo Pasywne, w ramach kt-rego zaprezentowane zostan innowacyjne materiay i technologie budowlane. Planowa-na jest rwnie prezentacja wzorcowego dachu pasywnego. Wystawie towarzyszy bdzie cykl seminariw i warsztatw dwudniowego Mi-dzynarodowego Forum Budownictwa Pasyw-nego. Z kolei w ramach projektu BudShow zostanie wybudowany modelowy dom spenia-jcy wymogi zrwnowaonego budownictwa.

Rosnce zainteresowanie budowaniem w tech-nologii drewnianej stao si inspiracj do zorga-nizowania specjalnej ekspozycji Wioski Domw Drewnianych, gdzie zaprezentowane zostan przykady najnowoczeniejszych rozwiza sto-sowanych w budownictwie drewnianym.

Tematyce zrwnowaonego budownictwa powicona bdzie debata organizowana przez Instytut Techniki Budowlanej. Podczas tego wydarzenia omwione zostan nowe wyzwa-nia, jakie ta forma budownictwa stawia przed nauk i przemysem, a take europejskie ini-cjatywy ksztatujce nowe wymagania wobec wyrobw i obiektw budowlanych zgodnych z ide zrwnowaonego budownictwa. Tema-

NAJNOWSZE TRENDY W BUDOWNICTWIE NA TARGACH BUDMA 2010

Zrwnowaona BudmaZrwnowaony rozwj jest jednym z najwaniejszych i najbar-dziej aktualnych zagadnie we wszystkich dziedzinach dziaal-noci czowieka i funkcjonowania gospodarki. Odpowiedzi na t tendencj jest haso przewodnie zbliajcej si, dziewit-nastej edycji targw BUDMA: Zrwnowaone budownictwo ekonomia, ekologia, czowiek.

Ekspozycja i program wydarze targw koncentrowa bd si wok bezpiecznych

dla czowieka, ekologicznych materiaw budowlanych, technologii zapewniajcych wysok sprawno energetyczn, komfort

i funkcjonalno budynku.

Dogoni EuropWspczesne budownictwo staje si obecnie sektorem gospodarki, nad ktrym skupiaj si zespoy naukowcw, inynierw, architektw, aby wiadomie wdraa zasady ekologii, eko-nomii i ergonomii w tym dziale gospodarki. Zrwnowaone budownictwo, bo o nim prze-cie mowa w praktyce oznacza projektowanie, wznoszenie i uytkowanie budynkw przyja-znych czowiekowi i rodowisku z uwzgldnie-niem rachunku ekonomicznego.

Nowoczesne technologie umoliwiaj wznoszenie takich obiek-tw, ktre dziki zasto-s o w a n i u i n n o w a c j i projektowych na przykad wykorzysta-niu energii s onecznej ,

wiatrowej, geotermalnej itp. czy te instalowa-niu inteligentnych systemw zarzdzania energi w mieszkaniach przynosz dugofalowe korzyci ekologiczne i ekonomiczne przyszym ich uyt-kownikom. Wymieni tu naley zmniejszanie emi-sji dwutlenku wgla z jednej strony, a z drugiej obnianie wysokoci rachunkw za media takie, jak prd, wod i gaz. Istotne jest take wykorzysty-wanie zrwnowaonych materiaw, czyli surow-cw bezpiecznych i przyjaznych zarwno dla czo-wieka, jak i rodowiska. Materiay te powinny by take biodegradowalne albo te nadajce si do wykorzystania po rozbirce danego obiektu.

Niestety z przykroci naley stwierdzi, e o ile w Europie i na wiecie wiele miejsca powi-ca si budownictwu zrwnowaonemu, o tyle w Polsce ten temat nadal nie jest jeszcze odpo-wiednio naganiany i stosowany. Wystarczy zwrci uwag na projekty wikszoci realizo-wanych budynkw w Warszawie czy innych polskich miastach, by stwierdzi, e nie s one kulminacj ekologicznych standardw euro-pejskich, poczynajc od konstrukcji, poprzez wyposaenie, na dbaoci o otoczenie koczc. Dlatego tak wane jest informowanie opinii publicznej o dugofalowych korzyciach eko-nomicznych i spoecznych wynikajcych ze sto-sowania proekologicznych technologii budow-lanych przy planowaniu i realizacji wszelkich projektw budowlanych oraz stosowania zasad zrwnowaonego rozwoju.

Warto te pamita, e zrwnowaony rozwj to rozwj, ktry odpowiada potrzebom dzi-siejszego pokolenia, nie zagraajc moliwo-ciom przyszych pokole, zaspokajajc potrze-by obecne i przysze, jak zapisano w raporcie Nasza wsplna przyszo wiatowej Komisji rodowiska i Rozwoju Organizacji Narodw Zjednoczonych z 1987 r.

prof. Zbigniew Grabowski

prezes Krajowej Rady Polskiej Izby Inynierw Budownictwa


BUDMA NEWS 7

ITB dla zrwnowaonego budownictwaMarek Kapro

rodowiskowe, ekono-miczne i spoeczne kryteria zrwnowaonego rozwoju maj bezporednie odnie-sienie do budownictwa. Zwikszenie efektywnoci energetycznej budynkw, zastosowanie czystych technologii, ograniczenie

iloci odpadw, oszczdno wody i poprawa jakoci powietrza wntrz to przykady kryteriw zrwnowaonego rozwoju w budownictwie. Kryteria te nabieraj w Unii Europejskiej zna-czenia wiodcych wymaga stawianych obiek-tom i wyrobom budowlanym. Instytut Tech-niki Budowlanej poszerza zatem stopniowo zakres dziaa na rzecz partnerw z przemysu w obszarze zrwnowaonego budownictwa.W ofercie instytutu s: certyfikacja wyrobw budowlanych na znak EKO-ITB, deklaracje ro-dowiskowe wyrobw wg metodyki oceny pe-nego cyklu ycia wyrobw (LCA), weryfikacja deklaracji rodowiskowych skadanych przez producenta, certyfikacja systemw zarzdza-nia rodowiskowego, system oceny zrwno-waenia budynkw oraz ekspertyzy z zakresu efektywnoci energetycznej budynkw, izo-lacyjnoci cieplnej wyrobw, akustyki, jakoci powietrza wntrz itd.Narzdzia wypracowywane w ITB uwzgldnia-j dowiadczenia wynikajce z udziau w euro-pejskich programach badawczych ManuBuild (ochrona przed haasem i wpywem drga) oraz EnVie (jako powietrza wewntrznego budynkw). ITB przewodniczy pracom UEAtc nad wczeniem kryteriw rodowiskowych do

oceny przydatnoci wyrobw budowlanych. Obecnie ITB uczestniczy w programie OPEN HOUSE, zmierzajcym do wypracowania euro-pejskiego, oglnie dostpnego narzdzia oce-ny zrwnowaenia budynkw. We wsppracy z przemysem ITB uczestniczy w projekcie celo-wym Miejski Budynek Jutra 2030, w ramach ktrego powstanie budynek wzniesiony zgodnie z zasadami zrwnowaonego budownictwa.Przedstawiciele ITB uczestnicz w pracach Grupy Sterujcej Komisji Europejskiej zajmujcej si zrwnowaonym budownictwem w zakresie oceny ram prawnych i normalizacyjnych, kosz-tw cyklu ycia, kryteriw zamwie publicz-nych oraz strategii zrwnowaonego budow-nictwa.Potrzeb opracowania zaoe do krajowej stra-tegii zrwnowaonego budownictwa eksperci ITB przedstawili na poczonym posiedzeniu Komisji Infrastruktury i Komisji ds. Unii Euro-pejskiej Sejmu w padzierniku br., podkrelajc potrzeb koordynacji dziaa i wypracowania spjnego stanowiska w odniesieniu do wielu nowych inicjatyw legislacyjnych UE w tym obszarze.Problematyce zrwnowaonego budownictwa ITB powica wiele miejsca w swych progra-mach badawczych, na seminariach i szkoleniach. Elektroniczny biuletyn ITB pt. Zrwnowaone budownictwo dociera do ponad 300 adresatw z przemysu, nauki i administracji publicznej.

POLITYKA ZRWNOWAONEGO ROZWOJU W BUDOWNICTWIEorganizator: Instytut Techniki Budowlanej 19 stycznia, pawilon 3, Sala Zielona godz. 14.00-16.00

tem dyskusji bdzie rwnie wdraanie zasad zrwnowaonego rozwoju w sektorze budowla-nym, a zwaszcza potrzeba wprowadzenia strate-gicznego planu dziaa na forum krajowym.

Budownictwo od A do Z

Styczniowe targi budowlane w Poznaniu to okoo 1500 czoowych producentw i dys-trybutorw na przestrzeni blisko 40.000 mkw. Wrd rozwiza prezentowanych na targach nie zabraknie nowoci i premier rynkowych.

Budma rozszerzya swj profil tematyczny. Eks-pozycja koncentrujca si przede wszystkim na rozwizaniach dla budownictwa mieszkanio-wego uzupeniona zostaa o ofert obejmu-jc pozostae sektory budownictwa - w tym budownictwo drogowe. Podczas najbliszej edycji oferta wystawcw podzielona bdzie na nastpujce segmenty: Budownictwo mieszka-niowe, infrastruktury spoecznej i uytecznoci publicznej (fundamenty, ciany, izolacje, okna, drzwi, dachy, drewno, kamie, chemia, narz-dzia), Budownictwo przemysowe (posadz-ki, konstrukcje stalowe, hale) i Budownictwo drogowe (projektowanie, geotechnika, kru-szywa, nawierzchnie, infrastruktura drogo-wa). Dodatkowo ekspozycj Budmy, wzbogaci oferta wystawcw Midzynarodowych Targw Maszyn Budowlanych i Drogowych, Pojazdw oraz Sprztu Budowlanego BUMASZ, ktre odbywaj si w cyklu dwuletnim. Po raz pity w ramach Budmy zostan zorganizowane targi CBS Budownictwo Sportowe, Rekre-acyjne, Wellness i SPA koncentrujce si wok zagadnie budownictwa sportowego. Po raz pierwszy targom budowlanym towarzyszy bd take Targi Brany Szklarskiej GLASS.

Platforma spotka i edukacji

Bogaty program targw Budma stanowi dobr okazj do spotka i wymiany dowiadcze midzy specjalistami z brany budowlanej oraz cenne rdo wiedzy o najnowszych trendach w sektorze budowlanym. W programie znajduj

Szczegowy program targw Budma 2010 znajduje si

na stronie www.budma.pl.

si liczne konferencje i debaty przygotowywa-ne z myl o poszczeglnych grupach zwiedza-jcych, jak Dni Inyniera Budownictwa, Dzie Urbanisty, Kongres Dekarzy Polskich, Rzemiel-nicze Forum Budowlane czy Dzie Architektu-ry. Wielu emocji dostarcz Mistrzostwa Polski Modych Parkieciarzy, bdce eliminacjami do Mistrzostw Europy oraz Oglnopolskie Mistrzo-stwa Glazurnikw.

Kacper Makowiak

Targi Budma 2009 zwiedzio 65 tysicy osb.


NEWS BUDMA 8

w w w . b u d m a . p l w w w . b u d m a . p l w w w . b u d m a . p l w w w . b u d m a . p l w w w . b u d m a . p l w w w . b u d m a . p l w w w . b u d m a . p l w w w . b u d m a . p lNEWS

Potrzeby ochrony rodowiska oraz wysokie koszty energii przyczyniaj si do dynamiczne-go rozwoju budownictwa energooszczdne-go. Najwicej energii w tradycyjnej technologii budowania zuywa si na ogrzewanie. Dlatego specjalici od wielu lat pracuj nad poprawie-niem izolacyjnoci termicznej budynkw, dziki czemu moliwe jest dzi wybudowanie obiek-tu, ktry w klimacie rodkowoeuropejskim nie wymaga niemal w ogle dodatkowego ogrze-wania.

Ogrzejmy si wasnym ciaem

W budynkach pasywnych straty ciepa s ogra-niczone tak znaczco, e do ich wyrwnania wystarczaj tzw. pasywne rda energii, takie jak energia soneczna przenikajca przez okna, ciepo wytwarzane przez mieszkacw czy bdce ubocznym skutkiem dziaania urz-dze gospodarstwa domowego. Tylko w okre-sie mrozw stosuje si dodatkowe ogrzewanie uzupeniajce najczciej ogrzanym powie-trzem doprowadzanym przez instalacj wenty-lacyjn.

Budownictwo pasywne oznacza ogromne oszczdnoci w wydatkach na energi i zmniej-szenie obcienia rodowiska naturalnego. Dla porwnania budynki budowane w Polsce do 1966 r. zuywaj 240-350 kWh/m2 na ogrzewa-nie rocznie czyli 16-23 razy wicej ni domy pasywne. Nowsze mieszkania, ktre powstay w latach 1993-1997 musz by ogrzewane ener-gi w iloci 120-160 kWh/(m2a), czyli 8-10-krotnie wiksz. Nawet budynki uznawane za energo-oszczdne zuywaj 5-krotnie wicej energii ni domy pasywne. Naley podkreli, e oszczd-no energii grzewczej w adnym stopniu nie powoduje dyskomfortu cieplnego. Temperatura jest przez cay rok utrzymywana na optymalnym poziomie, mimo e nie ma specjalnych instalacji grzewczych ani klimatyzacyjnych.

Budynek pasywny przez cay rok zapewnia mieszkacom odpowiedni mikroklimat, wyni-kajcy z odczuwanego komfortu cieplnego oraz optymalnego przewietrzania na skutek staego doprowadzania wieego powietrza. Znajduje to potwierdzenie w opiniach osb zamieszku-jcych domy pasywne. W standardzie tym mo-na obecnie zrealizowa prawie kady, zarwno nowo budowany, jak i modernizowany obiekt, a wic budynki mieszkalne jedno- i wieloro-dzinne, komunalne, biurowe, handlowe, hotele, szkoy, hale sportowe, pywalnie i baseny oraz obiekty na potrzeby przemysu.

Zatrzyma ciepo

Budynki pasywne charakteryzuj si ekstremal-nie niskim zapotrzebowaniem na energi ciepl-n dla ogrzewania, wynoszcym 15 kWh/m2, czyli 1,5 litra oleju opaowego lub 1,5 m3 gazu ziemnego na m2 powierzchni, a w przypad-

WYBUDOWANIE DOMU PASYWNEGO NIE JEST DUO DROSZE OD TRADYCYJNEGO

Pasywna przyszo budownictwa

ku zastosowania pompy ciepa - 5 kWh prdu w skali roku. Aby osign takie wyniki trzeba zastosowa zalecane rozwizania oraz izolacje o gruboci nie mniejszej ni podane poniej dla poszczeglnych przegrd budowlanych:

cianazewntrzna:cegasilikatowagr.18cm, izolacja gr. 34 cm (styropian, = 0,035 W/(mK) ) dach: izolacja gr. 40 cm (wena mineralna), posadzka na gruncie: izolacja gr. 25 cm (styrodur l.p.), okna:ramaowspczynnikuprzenikaniaciepa U = 0,8 W/(m2K), szyba o U = 0,6 W/(m2K) (stolarka trjszybowa, gaz wypeniajcy - krypton), wentylacja mechaniczna z odzyskiem ciepa o sprawnoci przynajmniej 80%, zapewnienie szczelnoci powoki zewntrznej budynku, pasywne wykorzystanie energii sonecznej poprzez okna o wspczynniku przenikania ciepa U < 0,8 W/(m2K) i duej przenikalnoci energii sonecznej g>50%. Do wyboru jest wiele propozycji konstruk-cyjnych ocieplania cian zewntrznych i cigle pojawiaj si nowe. Wykorzystuje si zarwno popularn metod BSO (dawniej zwan lekk mokr), jak i mniej znane tech-niki, takie jak budow-nictwo z bel somy czy zaawansowan tech-nologicznie izolacj prniow. Technologia jest zasadniczo dowol-na, pod warunkiem osignicia celu, jakim jest izolacja termiczna na wymaganym dla budow-nictwa pasywnego poziomie.

Poza prawidow izolacj prostych cian i dachu niezwykle istotne jest unikanie wystpowania mostkw termicznych. Straty ciepa nimi powo-dowane mona jednake w duym stopniu ograniczy poprzez staranne zaprojektowanie i sumienne wykonanie budynku. Pozornie drob-ne usterki, do ktrych nie przywizuje si wagi

w budownictwie tradycyjnym, s nie do przy-jcia w pasywnym. Tutaj ogromne znaczenie maj detale, ktre rzutuj na cakowit izolacyj-no termiczn domu.

Szczelno absolutna

Szczeglna dbao o detale w budownictwie to rwnie kwestia uzyskania odpowiedniej szczelnoci zewntrznej bryy budynku. Szczel-no jest jedn z charakterystycznych cech domu pasywnego. Praktycy tego typu budow-nictwa nie zgadzaj si z powszechnie panuj-cym przekonaniem, e szczeliny w budynku s poyteczne i konieczne do niezbdnej wenty-lacji pomieszcze. Ilo powietrza przedostaj-cego si przez nie do wewntrz jest zalena od siy wiatru. W przypadku duej rnicy cinie wymiana powietrza jest zbyt gwatowna, nato-miast przy sabym wietrze najczciej niewy-starczajca. Poza tym ciepe powietrze, prze-dostajc si przez nieszczelnoci na zewntrz,

ochadza si, prze-kracza punkt rosy i doprowadza do wewntrznego zawil-gocenia cian. Wilgo wnika przez szczeli-ny rwnie podczas deszczu, szczeglnie przy silnym wietrze, powodujc pogorsze-nie izolacyjnoci ter-micznej i akustycznej przegrody, zwiksza-jc ryzyko powstania

pleni oraz przyczyniajc si do powstawania szkd budowlanych.

Odzysk energii

Tradycyjna wentylacja grawitacyjna nie spraw-dza si w budownictwie pasywnym. Tutaj potrzebn wymian powietrza uzyskuje si poprzez wentylacj mechaniczn. Ten sposb wentylacji wie si ze zuyciem energii na pra-c wentylatorw (tylko 0,4 W na m/h toczone-

Czy ogrzewanie domu o powierzchni 150 mkw. moe kosztowa rocznie mniej ni 300 zotych? Tak, jeli budynek zaprojektujemy i wybudujemy lub wyremontujemy w zgodzie z zasadami budownictwa pasywnego. Na targach Budma 2010 bdzie mona zapozna si z tajnikami budowy w tej coraz popularniejszej, ekologicznej i oszczdnej technologii.

BUDYNKI UZNAWANE ZA

ENERGOOSZCZDNE

ZUYWAJ 5-KROTNIE

WICEJ ENERGII NI DOMY

PASYWNE.


BUDMA NEWS 9

go powietrza), jednak koszty te s rekompen-sowane poprzez odzysk energii cieplnej (zysk wynosi 1:10). Wentylacja mechaniczna budzi pewne obawy uytkownikw, poniewa koja-rzy si z koniecznoci zamykania okien. Jednak prawidowo zaprojektowana i wykonana insta-lacja wentylacji z odzyskiem ciepa w pniej-szym okresie zyskuje akceptacj. Uytkownicy odczuwaj znaczn popraw komfortu miesz-kania dziki staemu dopywowi wieego powietrza do pomieszcze oraz niedocieraniu odgosw z zewntrz.

Wskutek mechanicznego i regulowane-go dopywu wieego powietrza dochodzi do znaczcej poprawy jakoci powietrza w pomieszczeniu, jakiej nie mona uzyska w sposb grawitacyjny w budynkach o podwy-szonej szczelnoci. Naley rwnie podkreli, i zastosowanie wentylacji mechanicznej nie oznacza rezygnacji z otwierania okien; trzeba tylko pamita o wyczeniu wentylacji. Jest to moliwe poza okresem grzewczym i stano-wi wtedy dodatkowe uzupenienie wietrze-nia pomieszcze. Obligatoryjnym elementem systemu wentylacyjnego w domu pasywnym jest wymiennik ciepa (rekuperator), w kt-rym zuyte ciepe powietrze odprowadzane ogrzewa powietrze doprowadzane. W budow-nictwie pasywnym odzysk ciepa z wentylacji przekracza 75%, a w przypadku zastosowania wymiennikw przeciwprdowych kanaliko-wych nowej generacji osiga nawet do 95%.

Dodatkowym elementem systemu wentyla-cji w domu pasywnym jest gruntowy wymien-nik powietrza w postaci systemu kanaw uo-onych w gruncie. Zim temperatura podoa

jest wysza ni temperatura powietrza, zatem wymiennik ziemny suy do wstpnego ogrza-nia powietrza. Latem jest odwrotnie - schodzo-ne powietrze obchodzi specjalnym bajpasem rekuperator i ochadza pomieszczenia, dziaajc podobnie jak prosty ukad klimatyzacyjny.

Okna w budownictwie pasywnym

Newralgicznym elementem domu pasywne-go s okna, ktre odgrywaj niezwykle istotn rol, poniewa dziaaj jak kolektory sonecz-ne: pasywnie uzyskana energia soneczna ma znaczcy udzia w kompensowaniu strat ciepa. Ostatecznym jednak celem nie jest pozyskanie jak najwikszej iloci energii sonecznej za kad cen, znacznie waniejsz spraw jest utrzyma-nie moliwie znikomego pozostaego zapotrze-bowania na energi ciepln. W budynku pasyw-nym redni wspczynnik przenikania ciepa U dla cian wynosi 0,1 W/(m2K), podczas gdy dla

najlepszego okna zaledwie U = 0,6 W/(m2K). Zwikszenie powierzchni okien majce na celu pasywne wykorzystanie energii sonecznej pro-wadzi tym samym do podwyszenia strat cie-pa. Naley w tym przypadku zwrci uwag na fakt, i prawdziwe pasywne zyski energii so-necznej otrzymuje si dopiero po zastosowa-niu przeszkle ciepochronnych wysokiej jako-ci (okna trjszybowe wypenione argonem lub kryptonem), zorientowanych na poudnie oraz niezacienionych. Dopiero po spenieniu tych warunkw moliwe jest obnienie wskani-kw energetycznych o poow w stosunku do dobrze ocieplonej przegrody budowlanej nie-przezroczystej.

Innowacyjne rda ciepa

W budynkach pasywnych roczne zapotrzebo-wanie na ciepo do celw ogrzewczych jest co prawda znikome, ale nie zerowe. W tych warun-kach przy ekstremalnie niskim zapotrzebo-waniu na moc zastosowanie normalnego sys-temu ogrzewania byoby zbdn inwestycj; standard budynku pasywnego jest o tyle inte-resujcy, e umoliwia zmniejszenie nakadw zwizanych zarwno z instalacj systemw grzewczych, jak i ich pniejsz eksploatacj. Ciepo do podgrzewania powietrza nawiewa-nego moe pochodzi z systemu podgrzewa-nia c.w.u., gdzie szczytowe obcienie jest kil-kakrotnie wysze. rdem ciepa w budynkach pasywnych mog wic by poczone syste-my wykorzystujce kocio kondensacyjny oraz pomp ciepa wspomagane kolektorami so-necznymi, suce jednoczenie do ogrzewania i wytwarzania c.w.u.

Czy to si opaca?

Na koniec pozostaje pytanie o opacalno budownictwa pasywnego. Wbrew pozorom, wybudowanie domu pasywnego nie jest duo drosze od tradycyjnego. W Europie Zachodniej budownictwo pasywne w roku 2009 jest dro-sze o okoo 5-7 %, np. okna trjszybowe kosztu-j prawie tyle samo co okna z U= 1,1 W/(m2K).

W Polsce dodatkowe koszty s szacowane na 10-15% w zalenoci od rodzaju budynku, jego przeznaczenia, dodatkowego wyposae-nia i wielu innych czynnikw. Dom pasywny wymaga wikszych nakadw na docieplenie, specjaln stolark okienn czy system wenty-lacji. Oszczdza si natomiast na osobnym sys-temie ogrzewania, ktrego w domu pasyw-nym najczciej po prostu nie ma. Ocieplenie cian, okna i wentylacja s potrzebne w kadym budynku. Budynek pasywny, przy podanych na

pocztku cenach nonikw energii, oszczdza w cigu roku przecitnie okoo 230 z/m2. Pie-nidze te mona zainwestowa w polepszenie budynku, podwyszenie komfortu mieszkania a tym samym stworzenie lepszych warunkw dla utrzymania swojego zdrowia.

Jednak w domach pasywnych wszystkie te ele-menty musz by zoptymalizowane pod ktem oszczdnoci energii. Rosnca popularno budownictwa pasywnego sprawia, e staj si one coraz bardziej dostpne, trafiaj do maso-wej produkcji, a przez to s tasze. Cigle trwaj prace nad obnianiem kosztw budownictwa pasywnego tak, aby stao si ono powszech-niejsze. Rnice midzy kosztem budowy domu tradycyjnego a pasywnego z biegiem czasu z pewnoci bd malay. Zyski, jakie osiga si podczas eksploatacji, s natomiast ogromne i, zwaywszy na rosnce koszty energii, bd si z biegiem czasu zwikszay.

Idea budownictwa pasywnego jest niezwy-kle popularna w Europie Zachodniej i to tyl-ko kwestia czasu, kiedy rozpowszechni si ona w Polsce. Za budownictwem pasywnym prze-mawiaj kalkulacja ekonomiczna, wysoki kom-fort uytkowania tego typu domw oraz dba-o o ochron rodowiska. Nic nie stoi na przeszkodzie, aby idea budownictwa pasyw-nego moga si rozwija. Potrzebna jest tyl-ko jej popularyzacja, zarwno wrd profesjo-nalistw brany budowlanej, jak i tych, ktrzy w domach pasywnych zechc, z korzyci dla siebie, zamieszka.

Budownictwo pasywne to nie tylko idea, ale od roku 1991 (wtedy oddano do uytku pierwszy dom pasywny) rzeczywisto dla aktywnych ludzi. Stosujc technologi pasywn w ter-momodernizacji starego budownictwa, mo-na zmniejszy zuycie energii na ogrzewanie do wartoci 15 do 30 kWh/(m2rok). Po takiej modernizacji wykorzystujcej dzisiejsz wiedz, prawie nie bdzie rnicy pomidzy budynka-mi nowymi i starymi, zarwno pod wzgldem komfortu mieszkania, jak i kosztw energetycz-nych. Jeeli to, co wyej powiedziano powa-nie rozwaymy, to dojdziemy do wniosku, e dzisiaj nie wolno budowa inaczej. Tylko budu-jc w technologii pasywnej moemy naszym nastpnym pokoleniom zostawi ziemi w lep-szym stanie ni jest ona dzisiaj. Wykorzystajmy t szans!

Gnter Schlagowski Polski Instytut Budownictwa Pasywnego

Budownictwo pasywne na Budmie 2010 Zalety budowy domw w tej zgodnej z ide zrwnowaonego budownictwa technologii prezentowane bd w ramach specjalnej eks-pozycji firm oferujcych materiay i rozwizania stosowane w budownictwie pasywnym oraz dwudniowego cyklu seminariw i prezentacji Midzynarodowej Konferencji Transferu Wiedzy Budownictwo pasywne od A do Z.Podczas konferencji przedstawione zostan uda-ne realizacje budynkw pasywnych w rnych krajach Europy. Pierwszy dzie forum (20 stycznia) przeznaczony jest dla przedstawicieli biur marsza-kowskich, biur wojewodw, samorzdw miast i gmin, a take uczelni i inwestorw. Na drugi dzie forum (21 stycznia) organizatorzy zapraszaj architektw, projektantw, inynierw budownic-twa i rodowiska, deweloperw, firmy wykonaw-cze, inspektorw nadzoru budowlanego, zarzd-cw nieruchomoci, przedstawicieli TBS-w, audytorw termomodernizacji oraz producen-tw materiaw i komponentw dla budownic-twa pasywnego. Projekt Budownictwo Pasywne" Midzynarodowe Targi Poznaskie realizuj wraz z Polskim Instytutem Budownictwa Pasywnego.

0

5

10

15

20

0

5

10

15

20

0

50

100

150

200

250

300

18.2

11

1.44.4 5

I-VI.08 2008 I-VI.09


I-X.09 2009(szacunki)

0

5

10

15

20

18.2

11

1.44.4 5

I-VI.08 2008 I-VI.09


I-X.09 2009** szacunki

0

50

100

150

200

250

300

War

to

ene

rgii

koc

owej

w k

Wh

dotychczasowe zasoby mieszkaniowe

energia gospodarstwa domowego wentylacja ciepa woda ogrzewanie

nowe budynki domy pasywnebudynki energooszczdne


NEWS BUDMA 10

w w w . b u d m a . p l w w w . b u d m a . p l w w w . b u d m a . p l w w w . b u d m a . p l w w w . b u d m a . p l w w w . b u d m a . p l w w w . b u d m a . p l w w w . b u d m a . p lWYDARZENIA

Wczeniejsze edycje tej imprezy zostay bardzo wysoko ocenione, zarwno przez partnerw, media jak i przede wszystkim zwiedzajcych. Dlatego organizatorzy postanowili kontynu-owa to wydarzenie w nowej, jeszcze ciekaw-szej i bogatszej odsonie. W ramach projektu BudShow na targach Budma 2010 wybudowa-ny zostanie modelowy dom speniajcy wymo-gi zrwnowaonego budownictwa, czyli eko-logiczny, ergonomiczny, energooszczdny, zasilany energi odnawialn, niezanieczyszcza-jcy otoczenia i gwarantujcy domownikom komfortowy wypoczynek i zdrowe warunki ycia. Do budowy zastosowane zostan trady-cyjne materiay w poczeniu w nowoczesn technologi.

Atrakcyjna formua BudShow umoliwia wystawcom innowacyjn, dynamiczn form przedstawienia produktw, a zwiedzajcym aktywny udzia w projekcie. Prezentacja domu modelowego odbywa si bdzie w trzech r-nych obszarach. Pierwszy to ekspozycja Dom w budowie specjalnie przygotowane prze-kroje konstrukcji i poszczeglnych elementw pozwol uczestnikom zapozna si z zastoso-

wanymi produkta-mi, technologiami i ich prawidow aplikacj. Towarzy-szy temu bd pokazy montau elementw dostar-czonych przez partnerw projek-tu komentowane na bieco przez moderatora. Bd si one odbywa wielokrotnie ka-dego dnia targw wedug wcze-niej ustalonego harmonogramu. Ostatnim elemen-tem tej przestrzeni specjalnej bdzie ekspozy-cja gotowej do zamieszkania czci domu.

Partnerami projektu BudShow s firmy z brany budowlanej, instalacyjnej i wyposaenia wntrz, producenci i dostawcy budowlanych materia-w konstrukcyjnych, pokry dachowych, izo-

lacji, stolarki otworowej, chemii budowlanej, materiaw instalacyjnych, nowoczesnych sys-temw grzewczych (w tym solarnych), materia-w wykoczeniowych (sucha zabudowa, farby, pytki ceramiczne, podogi, wyposaenie azien-ki i innych pomieszcze), maej architektury, elementw wyposaenia wntrz i ogrodw.

ZOBACZ BUDOW MODELOWEGO DOMU NA YWO

BudShow czyli dom zrwnowaony

Powoli przeamywane s stereotypy mwice o wysokim koszcie i atwopalnoci drewnianych konstrukcji, a przede wszystkim twierdzenie, e budownictwo oparte na materiaach drewnia-nych wyczerpuje zasoby rodowiska.

Wykorzystujc drewnopochodne materiay do budowy domu warto sprawdzi, czy pochodz one z lasw certyfikowanych, czyli takich, gdzie prowadzona jest zrwnowaona gospodarka zasobami lenymi. Dziki temu zyskuje si pew-no, e budowa domu drewnianego jest nie-szkodliwa dla rodowiska. Co wicej, podczas

Specjalne, interaktywne ekspozycje sprawiaj, e targi przestaj by tylko statyczn prezenta-cj oferty rynku, ale nowoczesnym eventem marketingowym umoliwiajcym skuteczn komu-nikacj midzy wystawcami a zwiedzajcymi. Na targach Budma rol t spenia m. in. projekt BudShow. Wydarzenie organizowane przez Midzynarodowe Targi Poznaskie i Agencj Komu-nikacji Marketingowej ARDO odbdzie si ju po raz pity.

BUDOWNICTWO DREWNIANE WRACA DO ASK

Wioska Domw Drewnianych

takiej inwestycji zuywana jest stosunkowo nie-wielka ilo energii, w porwnaniu z innymi, tra-dycyjnymi metodami budowania.

W ramach ekspozycji Wioska Domw Drewnia-nych podczas Budmy na gwnym placu targw stan domy z drewna wybudowane w rnych technologiach. Prezentacj rozwiza z zakresu budownictwa drewnianego przygotowuje tak-e Stowarzyszenie Domw Drewnianych. Pod jego patronatem powstanie na targach dom modelowy w technice szkieletowej.

Drewno jako naturalny materia budowlany cieszy si ponownie rosncym zain-teresowaniem inwestorw, zwaszcza prywatnych. Wntrza domw drewnianych maj niepowtarzalny klimat, dziaajcy na czowieka kojco. Co istotne, budynki z drewna s w peni biodegradowalne, a wic wyjtkowo przyjazne dla rodowi-ska. Przykady najnowoczeniejszych rozwiza stosowanych w budownictwie drewnianym bdzie mona zobaczy w ramach niezwykej w skali europejskiej ekspozycji specjalnej Wioska Domw Drewnianych.

Atrakcyjna formua BudShow umoliwia zwiedzajcym

aktywny udzia w projekcie.

Podczas Budmy na gwnym placu targw stan domy z drewna wybu-dowane w rnych technologiach.


BUDMA NEWS 11

Budma pod dachemBlisko tysic dekarzy z caej Polski zjedzie w styczniu do Poznania, by zapozna si z nowo-ciami w technologiach dekarskich prezento-wanymi w ramach ekspozycji targw Budma i podczas specjalistycznych konferencji. Dla bran-y dachowej gwnym wydarzeniem targw bdzie jak co roku Kongres Dekarzy Polskich.

Parlament dekarzy

Kongres organizowany przez Polskie Stowa-rzyszenie Dekarzy towarzyszy Budmie od 2002 roku. Tym razem odbdzie si on trzecie-go dnia targw, 21 stycznia. Co roku motywem przewodnim kongresu s najbardziej aktualne zagadnienia zajmujce rodowisko dekarskie. Wiodcym tematem tegorocznego spotkania bdzie Szkolnictwo zawodowe w Polsce i rola Polskiego Stowarzyszenia Dekarzy. Na Kon-gresie wrczone zostan certyfikaty kwalifika-cji blacharsko-dekarskich PSD. Firmy uhonoro-wane certyfikatami s rekomendowane przez Polskie Stowarzyszenie Dekarzy jako wiad-czce usugi najwyszej jakoci.

Pokazy dekarskie

Ekspozycja targw Budma obfitowa bdzie w najnowsze rozwizania z zakresu projekto-wania i budowy dachw. Ciekawostk bdzie prezentacja wzorcowego dachu pasywnego planowana w ramach projektu Budownictwo pasywne. Podczas Pokazw Sztuki Dekarskiej fachowcy przedstawi szerok gam materia-w pokryciowych, izolacyjnych i konstrukcyj-nych. Zwiedzajcy bd mogli zapozna si z zasadami prawidowej izolacji dachw, mon-

Glazurnicze Mistrzostwa PolskiPolskie Zrzeszenie Pytkarzy po raz trzeci orga-nizuje Glazurnicze Mistrzostwa Polski. Dziki uprzejmoci MTP odbywaj si one tradycyjnie na targach Budma. Trzydziestu szeciu zawod-nikw, wyonionych w trakcie dziewiciu regio-nalnych eliminacji, bdzie walczy o zwyciski laur .

20 stycznia 2010 roku, przez cay targowy dzie bd trway zmagania. Formua tegorocznej edycji mistrzostw pozostaa bez zmian, zawod-nicy otrzymali jednakowe zadanie konkursowe miesic wczeniej i przygotowuj prace z wa-snych materiaw. Naley si spodziewa, e prace konkursowe bd rwnie interesujce, jak w latach ubiegych, a sama impreza emo-cjonujca.

Nowoci bdzie plebiscyt publicznoci. Zwie-dzajcy Targi bd mieli moliwo wybra i nagrodzi najpikniejsz prac.

Zarwno eliminacje, jak i zawody finaowe odbywaj si dziki partnerowi, ktry na co dzie wspiera dziaania PZP, producent che-mii budowlanej dla glazurnikw, nasz Gwny Sponsor ATLAS Sp. z o.o.

Modzi mistrzowie parkietu Stowarzyszenie Parkieciarzy Polskich organizuje na targach Budma Mistrzostwa Polski Modych Parkieciarzy. Podczas dwudniowych zmaga zawodnicy musz uoy wzr konkursowy na pycie o powierzchni 1 mkw.

Impreza odbdzie si w dniach 20-21 stycznia na antresoli pawilonu 3A. Zwycizca zawodw, oprcz tytuu Mistrza Polski zdobdzie pra-wo do reprezentowania Polski na Europejskich Mistrzostw Modych Parkieciarzy, ktre organi-zowane s w maju 2010 roku w Poznaniu.

Polski przemys szklarski obejmuje przeszo 100 przedsibiorstw. Zajmuj si one produkcj m.in.: szka paskiego i ich wyrobw, szka owietle-niowego, luksferw. Produktem polskiego ryn-ku szklarskiego s rwnie znakomite materiay izolacyjne (wena szklana i mineralna), ktrych zastosowanie w budownictwie przyczynia si do znaczcych oszczdno energii, zmniejsze-nia emisji zanieczyszcze, w tym emisji gazw cieplarnianych. Dodatkowo polskie huty szka artystycznego i gospodarczego o szerokim asortymencie wyrobw - maj znakomit mark w wiecie. Czynnikiem stymulujcym rozwj produkcji szka jest dalszy rozkwit budownic-twa komercyjnego i mieszkaniowego, a take przedsiwzicia termomodernizacyjne. Polska posiadajc dobrej jakoci surowce, odpowied-nie zasoby ludzkie, centralne pooenie oraz nie-nasycony jeszcze rynek daje ogromny potencja do rozwoju przemysu szklarskiego.

wiat szka na targach w Poznaniu

Z myl o brany szklarskiej Midzynarodo-we Targi Poznaskie przygotoway projekt pod nazw Targi Brany Szklarskiej GLASS. Jest to kontynuacja projektu GLASS&STONE z 2008

roku. Liczne rozmowy i spotkania z wystawcami oraz sygnay ze strony brany skoniy organiza-torw do wydzielenia tego projektu jako osob-nego wydarzenia i zorganizowania go razem z najwikszymi w Polsce i Europie rodkowo-Wschodniej targami dla sektora budowlane-go BUDMA. Projekt realizowany jest w bliskiej wsppracy ze Zwizkiem Pracodawcw POL-SKIE SZKO zrzeszajcym firmy zajmujce si produkcj i przetwrstwem szka.

Szklany most

Wystawcy Targw GLASS zaprezentuj produk-ty z takich grup branowych jak: maszyny, urz-dzenia i narzdzia, technologie a dopenieniem oferty bd usugi dla brany szklarskiej.

Targi Brany Szklarskiej to nie tylko ekspozycja ale rwnie program wykadw, seminariw dla architektw, przedstawicieli brany szklar-skiej, projektantw i przedstawicieli rodowiska naukowego oraz ekspozycje specjalne. Jedn z najwikszych atrakcji tej edycji targw bdzie niewtpliwie nowinka technologiczna pot-ny, wacy 10 ton most z gitego na zimno szka, wykonany przez firm SEELE z Niemiec.

Przemys szklarski w Polsce brana z potencjaem

tau pokry i mocowania systemw odwad-niajcych, a take okien. Najnowsze roz-wizania stosowane w budowie dachw prezentowane bd take w ramach codzien-nych pokazw Nowoczesny Warsztat Cieli. Swoj ofert przedstawi m.in. producenci wiby dachowej, pokry dachowych i wind dekarskich.

Atrakcj targw bdzie potny, wacy 10 ton most z gitego na zimno szka.


NEWS BUDMA 12

w w w . b u d m a . p l w w w . b u d m a . p l w w w . b u d m a . p l w w w . b u d m a . p l w w w . b u d m a . p l w w w . b u d m a . p l w w w . b u d m a . p l w w w . b u d m a . p lWYDARZENIA

Architektura a rodowiskoW ostatnich latach coraz powszechniej uwiadamiana jest wspzaleno ekono-mii, standardu i jakoci rodowiska ycia czowieka na skal globaln i lokaln. Roz-cignite w rnych perspektywach czaso-wych decyzje zwizane z tworzeniem, roz-budow i eksploatacj ludzkich siedzib wpywaj na ekosystem naszej planety.

W krajowym bilan-sie, budynki (wraz gospodarstwami domowymi) zuy-waj okoo 40% energii a jednocze-nie s w podob-nych proporcjach rdem emisj i szkodliwych gazw do atmosfery. Pod-noszenie standar-du cywilizacyjnego wymaga szczegl-nie uwiadomio-nego podejcia do

wykorzystywania bogactw rodowiska. Szeroko dostpne informacje zwizane ze wspczesny-mi problemami ekologicznymi i ekonomicznymi mog w kadym momencie suy podejmowa-niu wasnych, racjonalnych dziaa dla poprawy sytuacji. Dopiero od niedawna w Polsce daje si zauway wpyw idei zrwnowaonego budow-nictwa na wymagania dotyczce tworzenia i eks-ploatacji budynkw. Zwikszaj si wymagania dotyczce ochrony cieplnej, ale te coraz czciej mwi si o koniecznoci wprowadzania myle-nia caociowego (holistycznego).

ARCHISPACEArchispace to od kilku lat nieodczny element targw BUDMA. To miej-sce, stoisko, idea, a take platforma informatyczna skierowana do dwch naj-waniejszych grup zwi-zanych z budownictwem: producentw materiaw budowlanych i projektan-tw-architektw.

Archispace to efekt wsppracy firmy PROCAD i Midzynarodowych Targw Poznaskich, to przestrze, w ktrej architekt-konstruktor bdzie mg zapozna si z najnowszymi trendami w projektowaniu CAD oraz dowiedzie si jak efektywnie projektowa korzystajc z bibliotek (take parametrycznych) gotowych rysunkw i modeli produktw producentw.

Podczas najbliszej Budmy na najwikszym sto-isku w historii tego przedsiwzicia powstanie siedem konsultacyjnych boksw producenc-kich. Zdecydowana wikszo pokazw na ywo bdzie przedstawiaa wykorzystanie konkretne-go produktu potencjalnie moliwego do zasto-sowania w projekcie i inwestycji. Ponadto, wzo-rem lat ubiegych, na stoisku Archispace aktywnie dziaajcy projektanci bd mogli otrzyma pyt CD przygotowan specjalnie na t okazj i dys-trybuowan wycznie w czasie targw. Znajd si na niej m. in.: oferta producentw: biblioteki rysunkw CAD, materiay informacyjne i prezen-tacyjne, program Asystent Projektanta - umo-liwiajcy wygodne zarzdzanie bibliotekami rysunkw CAD, biblioteka rysunkw typowych 3D oraz materiay szkoleniowe Pierwszy projekt dla wybranych systemw CAD.

DZIE ARCHITEKTURY

Budma dla architektwPodczas styczniowych targw Budma architekci i urbanici bd mieli niepowtarzaln okazj do spotkania specjalistw wiatowego formatu oraz wzicia udziau w ciekawych wyda-rzeniach tematycznych.

ycie midzy budynkami to haso Dnia Architek-tury, wydarzenia, ktre odbdzie si 20 stycznia 2010 roku. Jest to rwnie tytu znanej publika-cji prof. Jana Gehla, duskiego stratega urbani-stycznego, architekta i profesora architektury. Jego ksika Life Beetween Buildings zostaa wydana po raz pierwszy w Danii w 1971 roku i zyskaa rozgos na caym wiecie. W swoich pracach autor przedstawia m. in. przeksztacenie w cigu 40 lat Kopenhagi z miasta zdominowa-nego przez samochody w miasto nastawione na pieszych. Gehl bra udzia i doradza w wie-lu miejskich projektach na caym wiecie, m. in. w Londynie, Nowym Jorku i kilku miastach australijskich. Jan Gehl wykada na uniwersyte-tach na caym wiecie, jest laureatem prestio-wych nagrd oraz odznacze. Organizator tar-gw Budma i Firma Wydawniczo-Reklamowa RAM, wydawca miesicznika Architektura i Biz-nes zapraszaj na wykad prof. Gehla oraz na promocj jego ksiki.

Architektura innowacyjnaycie midzy budynkami to rwnie haso IV edycji konkursu o nagrod im. Macieja Nowic-kiego, ktrego organizatorem jest miesicznik Architektura i biznes, a patronat nad nim obj-o Stowarzyszenie Architektw Polskich. Celem konkursu jest zwikszenie zainteresowania polskich architektw proble-mem innowacyjnoci w archi-tekturze. W konkursie zostan nagrodzone najciekawsze reali-zacje architektoniczne z wyko-rzystaniem innowacyjnych rozwiza. Wydarzeniu temu bdzie towarzyszy Laborato-rium architektury, ktre zosta-o pomylane jako forma dys-kusji skierowanej do studentw architektury, urbanistyki i innych kierunkw artystycznych.

Prezentacje, warsztaty, wystawyW ramach Dnia Architektury odbdzie si ponadto szereg prezentacji i wykadw, mi-dzy innymi prezentacja Modej Architektury lskiej, prezentacja projektu Hafen-City Ham-burg oraz wykad Adriana Joycea, doradcy w Radzie Architektw Europy ACE z siedzib w Brukseli.

Organizatorami Dnia Architektury s SARP Zarzd Gwny i oddziay w Poznaniu i Katowi-cach oraz Izba Architektw RP i Midzynarodowe Targi Poznaskie a partnerami: Firma Wydawni-czo-Reklamowa RAM, wydawca miesicznika Architektura i Biznes, a take Fundacja Twrcw Architektury. Patronat honorowy nad Dniem Architektury objo Warszawskie Biuro ONZ HABITAT, a patronat medialny Komunikat SARP.

Coraz powszechniej, chocia bez oczekiwa-nego intensywnego wsparcia ze strony wadz, dostpne s rozwizania techniczne pozwa-lajce na oszczdzanie wody i energii ale tak-e pozyskiwanie energii z otoczenia bez uszczerbku dla globalnych zasobw. Nagradza-ne i stymulowane powinny by najlepsze roz-wizania techniczne i dziaania innowacyjne, chocia dzi do innowacji mona zaliczy take mdr kontynuacj tradycji (czsto oznacza to zauwaenie, wykorzystanie zjawisk i procesw wystpujcych w naturze). Przeprowadzane zmiany nie musz wcale powodowa nadzwy-czajnych kosztw. Przemylane, korzystne eko-logicznie i ekonomicznie rozwizania w dziedzi-nie oszczdzania zasobw znajduj si zarwno w generujcym wiksze koszty obszarze high-tech ale i low-tech. Oszczdzanie powin-no by zasad, wszystko jedno, czy odnosz-c si do obiektw dopiero projektowanych i wznoszonych, istniejcych (przebudowywa-nych, remontowanych), ale take do codzien-nego uytkowania budynkw i mieszka. W kadej z tych specyficznych sytuacji moli-wa jest poprawa, chocia najwikszy potencja mdrych rozwiza wystpuje przy projekto-waniu budynkw od nowa.

Szczeglnie jednak naley pokreli wag tech-nicznej modernizacji obiektw istniejcych, kt-re ju stanowi kapita budowlany i w ktrych zmiany powinny by przeprowadzane w spo-sb umiejtny (przede wszystkim tak, aby nie wpyny negatywnie na mikroklimat wntrz, ale i na istniejce wartoci architektoniczne).

Dariusz miechowski

sekretarz generalny SARP w kadencji 2006-2009.


BUDMA NEWS 13

PRZESTRZENIE PUBLICZNE S BARDZIEJ UYTKOWANE, GDY MAJ WYMAGAN JAKO

ycie midzy budynkami

Aktywne uczestnictwo czy pasywna konsumpcja?

Telefon, telewizja, wideo, komputery domo-we i tym podobne wprowadziy nowe sposoby interakcji. Bezporednie spotkania w przestrze-niach miejskich mona zastpi teraz poredni komunikacj elektroniczn. Aktywna obecno, partycypacja i dowiadczenie zastpowane zostaj pasywnym ogldaniem obrazkw, spo-gldaniem na to, co w innych miejscach przytra-fio si innym. Samochd umoliwi zastpienie aktywnej partycypacji w spontanicznych dziaa-niach lokalnych przez podr z wizyt do wybra-nych znajomych czy do wybranych atrakcji.

Istniej liczne moliwoci kompensacji tego, co zostao utracone. Z tego wanie powodu ska-nia do mylenia fakt, e wci istnieje jednak rozpowszechniona krytyka zaniedbanych prze-strzeni publicznych. Czego nam brakuje.

Protesty

To, e czego brak dobitnie ilustruj powszech-ne protesty przeciwko fizycznemu planowa-niu w takiej formie, w jakiej jest ono praktyko-wane. Dowodz tego debaty na temat miasta i dzielnic mieszkaniowych, jak i organizowanie si mieszkacw w sprawie da dotyczcych poprawy rodowiska zbudowanego. Typowe postulaty to m.in. lepsze warunki dla ruchu pie-szego i rowerowego, lepsze warunki dla dzieci oraz osb starszych i, generalnie, lepszy stan-dard rekreacji oraz funkcji komunalnych.

Fakt, e czego brak wyrazia te nowa gene-racja architektw i planistw w zderzeniu z modernizmem i rozpezajcymi si przedmie-ciami. Samo oywienie idei miasta jako gw-nego celu architektury, wczajc w to uwane planowanie przestrzeni publicznych ulic, pla-cw, parkw, interpretuje i ukierunkowuje zara-zem fal protestw.

Trendy

Ten brak zosta te podkrelony w ostatnich latach przez szereg trendw rozwojowych w zachodnich spoeczestwach przemysowych.

Zmieniaj si wzory rodziny. Zmniejszeniu ule-ga wielko przecitnej rodziny. W Skandynawii spada do 2,2 osoby. Jednoczenie ronie zapo-trzebowanie na atwo dostpne formy aktyw-noci spoecznej poza domem. Zmienia si tak-

Nie jest przypadkiem, e krytyka funkcjonali-zmu, krytyka nowych terenw miejskich i roz-cigajcych si wszdzie przedmie, zostaa pocztkowo skierowana szczeglnie ku zanie-dbanym, zniszczonym i nie istniejcym prze-strzeniom publicznym.

e skad populacji. Generalnie rzecz biorc, jest mniej dzieci i wicej dorosych. W wielu krajach przemysowych powszechna staje si sytuacja, w ktrej 20 procent populacji skada si z osb starszych o dobrym zdrowiu, ktre maj przed sob 10, 20 czy 30 lat korzystania z emerytu-ry. W Skandynawii ta wanie grupa, posiadaj-ca mnstwo wolnego czasu, jest najczstszym uytkownikiem przestrzeni miejskich. Jeli te przestrzenie s warte tego, by z nich korzysta, s uytkowane.

I wreszcie, zmienia si take raptownie sytu-acja w miejscu pracy. Wiele zawodw zosta-o pozbawionych komponentu spoecznego czy twrczego poprzez technologi i procedu-ry zwikszajce efektywno. Postp technolo-giczny znaczy za zwykle redukcj tak nakadu,

jak i czasu pracy. Wicej ludzi ma wicej czasu, a jednoczenie pewna ilo potrzeb spoecznych i twrczych musi zosta zaspokojona przez kanay inne ni tradycyjne miejsce pracy.

Tereny mieszkalne, miasto i przestrzenie publicz-ne od okolicznego centrum komunalnego do gwnego placu tworz moliwe ramy przestrzenne dla zaspokojenia szeregu tych nowych potrzeb.

Nowe wzory ycia ulicznego

Kondycja spoecznoci miejskich po przemia-nach wyraa si najbardziej przejrzycie w zmia-nach wzorw ycia ulicznego.

W wielu miejscach wiata centra zdominowane przez samochody zostay przeksztacone w sys-temy ulic pieszych. Wzroso zauwaalnie ycie w przestrzeniach publicznych, zdecydowanie ponad i poza szeroko rozumian aktywnoci komercyjn. Rozwino si szeroko rozumiane spoeczne i rekreacyjne ycie miejskie.

Na przykad w Kopenhadze transformacja ta zacza si w roku 1962. Od tego czasu utworzo-no wiele ulic pieszych. Rok po roku ycie miejskie roso w sensie zakresu, twrczego charakteru i pomysowoci. Pojawiy si rne festiwale fol-kowe i ogromny, bardzo popularny karnawa. Nikt nie wierzy, e takie wydarzenia bd moliwe w Skandynawii. Teraz istniej, bo s potrzebne. Co waniejsze, wzrosy codzienne formy aktyw-noci tak co do zakresu, jak i liczby. Studium z roku 1995, dokumentujce ycie miejskie w centrum Kopenhagi, ukazuje, e aktywno spoeczna i rekreacyjna zwikszya si cztero-krotnie w czasie ostatnich dwch dekad. Mia-sto nie uroso w tym okresie, ale ycie uliczne definitywnie tak.

W porwnywalny sposb, przestrzenie publicz-ne w nowych obszarach mieszkalnych s bardziej uytkowane wtedy, gdy maj wymagan jako. Przestrzenie publiczne s potrzebne. Oczywi-sta jest potrzeba przestrzeni wszelkich typw i wielkoci od maej uliczki mieszkalnej do pla-cu wielkomiejskiego.

ycie midzy budynkami niezalena jako i, by moe, pocztek

Podstaw do poniszego badania fizycznych ram ycia midzy budynkami stanowi kryty-ka, reakcje i wizje tyczce poprawy warunkw mieszkania i [jakoci] miast.

Jako punkt wyjcia nie zostanie sformuowany tu zoony, ambitny program. Wrcz przeciwnie, podstawow koncepcj jest to, e codzienne ycie, zwyke sytuacje i przestrzenie, w ktrych yje si na co dzie musz stanowi centrum uwagi i stara. Koncepcj t wyraaj trzy skromne, a jednak do szerokie wymagania co do przestrzeni publicznych:

podane warunki dla koniecznych typw aktywnoci pozadomowej; podane warunki dla dziaa opcjonalnych i rekreacyjnych; podane warunki dla dziaa spoecznych.

Moliwo poruszania si wok siebie w spo-sb swobodny i pewny, moliwo przebywa-nia w miastach i na terenach mieszkalnych, czerpania przyjemnoci z przestrzeni, budowli i ycia miejskiego, a take moliwo spotykania innych ludzi nieformalnie, czy te w sposb bardziej zorganizowany to fundamentalne zasady dobrych miast oraz dobrych przedsi-wzi budowlanych tak dzisiaj, jak i w przeszo-ci.

Wanoci tych wymaga nie sposb przeceni. To skromne dania zmierzajce do lepszych i bardziej uytecznych ram dla codziennych dziaa. Z drugiej strony, dobre fizyczne ramy dla ycia midzy budynkami i dla komunalnej aktywnoci s w kadych warunkach wartoci niezalen i by moe pocztkiem.

Artyku jest fragmentem ksiki duskiego strate-ga urbanistycznego, architekta i profesora architek-tury Jana Gehla ycie midzy budynkami Uytko-wanie przestrzeni publicznej wydanej ostatnio przez wydawnictwo RAM. Wykad profesora Gehla bdzie czci Dnia Architektury podczas targw Budma (20 stycznia 2010 r.).

Jan Gehl

NEWS BUDMA 14

w w w . c b s . m t p . p l w w w . c b s . m t p . p l w w w . c b s . m t p . p l w w w . c b s . m t p . p l w w w . c b s . m t p . p l w w w . c b s . m t p . p l w w w . c b s . m t p . p l w w w . c b s . m t p . p lNEWS

Tematyka

CBS to najwiksze w Polsce targi powicone brany budownictwa sportowego. Od poczt-ku wystawa cieszy si duym zainteresowa-niem firm oferujcych najnowsze rozwizania w tym zakresie. W styczniu 2010 ekspozycja bli-sko 100 firm zajmie powierzchni 2800 mkw. netto. Tematyka projektu obejmuje hale i sta-diony, baseny, wellness i spa, rekreacj, sprzt sportowy, wyposaenie obiektw sportowych, owietlenie i nagonienie obiektw sporto-wych, bezpieczestwo obiektw sportowych, systemy kontroli dostpu, specjalistyczne mate-riay i technologie budowlane, projektowanie, finansowanie, budowa i eksploatacja obiektw sportowych. Na stoiskach CBS swoje produkty i najnowsze osignicia materiaowe, technolo-giczne i konstrukcyjne zaprezentuj producenci i dystrybutorzy z sektora budownictwa sporto-wego i rekreacyjnego oraz producenci mate-riaw, technologii i wyposaenia majcych zastosowanie w obiektach sportowych, rekre-

CBS | Budownictwo Sportowe, Rekreacyjne, Wellness i Spa

Budowniczowie polskiego sportuRwnolegle do Midzynarodowych Targw Budownictwa BUDMA tradycyjnie odbdzie si CBS Budownictwo Sportowe, Rekreacyjne, Wellness i Spa wsporganizowane przez Polski Klub Infrastruktury Sportowej. To ju pita edycja tego wydarzenia.

acyjnych i turystycznych, wellness i spa. W gro-nie zwiedzajcych znajd si nie tylko przedsta-wiciele firm handlowych i wykonawczych, ale take inwestorzy z licznymi przedstawicielami samorzdw lokalnych.

Wymiana dowiadcze, porady ekspertw

Ekspozycj CBS dopeni spotkania prowadzo-ne przez ekspertw i praktykw z brany infra-struktury sportowej i rekreacyjnej. Udzia w tych wydarzeniach gwarantuje zdobycie wiedzy, kt-ra jest niezbdna przy planowaniu inwestycji zapewnia Tomasz Stachowiak, dyrektor CBS. W punkcie konsultacyjno-informacyjnym na stoisku Polskiego Klubu Infrastruktury Sporto-wej, wystawcy i zwiedzajcy bd mogli uzy-ska bezpatne porady. Przez wszystkie dni targw profesjonalici z brany budownictwa sportowego przeka cenne wskazwki jak pla-nowa, organizowa i bra udzia w przetar-gach. Podziel si dowiadczeniem w zakresie

finansowania, projektowania, budowy i wypo-saenia obiektw sportowych i rekreacyjnych oraz podpowiedz jak najlepiej nimi zarzdza.

Wzorcowe realizacje

W ramach ekspozycji zorganizowana zosta-nie wystawa zwizana z konkursem Budowni-czy Polskiego Sportu. Jest to jedyny tego typu konkurs w Polsce, w ktrym w sposb kom-pleksowy analizuje si osignicia oraz przy-znaje wyrnienia osobom, samorzdom, insty-tucjom i firmom zaangaowanym w realizacj obiektw sportowych i rekreacyjnych. Pod-czas targw CBS przedstawieni zostan lau-reaci wyrnie Firma na Medal i statuetek Budowniczy Polskiego Sportu. Na plakatach przedstawione bd nagrodzone obiekty: sta-diony, boiska, hale sportowe, centra sportowo-rekreacyjne, pywalnie, baseny, orodki spor-tu i rekreacji, lodowiska, tory kajakarskie i inne obiekty oraz materiay, technologie i wyposae-nie do tych obiektw.

Na targach CBS Budownictwo Sportowe, Rekreacyjne, Wellness i Spa ekspozycja blisko 100 firm zajmie powierzchni 2800 m2.

BUDMA NEWS 15

w w w . c b s . m t p . p l w w w . c b s . m t p . p l w w w . c b s . m t p . p l w w w . c b s . m t p . p l w w w . c b s . m t p . p l w w w . c b s . m t p . p l w w w . c b s . m t p . p l w w w . c b s . m t p . p l

Z dowiadcze inwestora

Gmina i miasto nin wyrnia si dynamicznie roz-wijajc si infra-struktur sporto-w i turystyczn. Zostay podjte dziaania zwi-zane z moder-nizacj istniej-cych w miecie obiektw, wybu-dowano Miejski Orodek Sportu wraz z siowni fitness, remontowany jest stadion miejski oraz powsta skate park. Na terenie Zespou Publicz-nych Szk nr 1 rozpoczto budow nowocze-snej sali gimnastycznej. Gmina ambitnie przy-stpia do budowy trzech kompleksw boisk sportowych w ramach projektu Moje Boisko Orlik 2012, z ktrych pierwsze zostao odda-ne do uytku w roku 2008. Drugi wanie zosta wybudowany przy Miejskim Orodku Sportu, a trzeci powstanie przy wspomnianym wcze-niej Zespole Publicznych Szk nr 1. W planach samorzdu jest wybudowanie basenu, nowej hali sportowej oraz bazy eglarskiej, zlokalizo-wanej przy Jeziorze Duym niskim. Dziaa-nia te pozwol na podwyszenie standardu bazy sportowej oraz na peniejsze jej wykorzy-stanie, nie tylko przez uczniw gminnych szk, ale rwnie przez innych mieszkacw miasta. W trosce o ich zdrowie, rozwj oraz bezpiecze-stwo gmina dba o budow nowej i moderniza-cj ju istniejcej bazy sportowej. Szkoa, przy ktrej nastpio otwarcie boiska pooona jest wrd osiedla blokw wielorodzinnych. Zapew-ni to jego pene wykorzystanie. Pamitamy te o rodowisku wiejskim, budujemy boiska i miej-sca rekreacji dla mieszkacw wsi.

Gmina nin, jako inwestor licznych, jak na tak niewielk gmin miejsko-wiejsk, przed-siwzi sportowych, ma ju wypracowane dowiadczenia w realizacji tego typu inwestycji. Czasem napotykamy na rnego rodzaju prze-szkody, ale wykonanie kolejnych dziaa pozwa-la na wyciganie wnioskw przy realizacji kolej-nych inwestycji. Biorc pod uwag kryzys, ktry dotyka kad ga gospodarki w naszym kraju, w tym rwnie rozwj infrastruktury sportowo-rekreacyjnej, cieszy mnie fakt, i w Gminie nin powstay ju dwa obiekty, trzeci zostanie odda-ny do uytku w roku 2010. Patrzc wic na licz-b wybudowanych orlikw w wojewdztwie kujawsko-pomorskim widzimy, e samorzdy poradziy sobie z trudnociami wynikajcymi z dekoniunktury gospodarczej.

Jako czonek Polskiego Klubu Infrastruktury Sportowej mamy moliwo dokonywania bie-cej analizy i oceny rynku inwestycji sporto-wych, a take prowadzenia w tym zakresie sta-ej wsppracy z samorzdami na terenie caego kraju. Obecnie, przygotowywane i rekomendo-wane przez nas montae finansowe projektw sportowo-rekreacyjnych, obejmuj:

rodkizfunduszystrukturalnychUniiEuro-pejskiej, ktre umoliwiaj dofinansowanie nawet do 85% kosztw inwestycji, finansowa-nie z odroczonym terminem patnoci, nieob-ciajce dugu publicznego i wykorzystywane zwaszcza w mniejszych projektach,

partnerstwo publiczno-prywatne, gdziedziki zaangaowaniu kapitau prywatnego, sektor sportu ma szans rozwija si jeszcze dynamiczniej.

Ponadto, na uwag zasuguj inicjatywy rzdo-we, takie jak Moje Boisko Orlik 2012, czy rod-ki pochodzce z Funduszu Rozwoju Kultury Fizycznej, a take fundusze dostpne w ramach programw Ministerstwa Sportu i Turystyki.

Finansowanie inwestycji sportowych okiem ekspertaW ostatnich latach sektor sportu i rekreacji rozwija si w Polsce bardzo dynamicznie. Z oczywistych wzgldw najwiksz barier budowy i modernizacji obiektw sportowych stanowi brak wystar-czajcych rodkw finansowych. Praktyka Kancelarii Doradztwa Gospodarczego Cielak & Kordasiewicz od kilku lat koncentruje si wanie na pozyskiwaniu finansowania tego typu inwestycji.

Z dowiadcze Kancelarii wynika, e najwik-szym powodzeniem cieszy si obecnie budo-wa krytych pywalni, boisk i stadionw oraz infrastruktury rekreacyjno-turystycznej. Decyzj o sposobie realizacji i finansowania konkretne-go projektu powinno podejmowa si dopiero po przeprowadzeniu rzetelnej analizy dostp-nych rde i metod finansowania inwestycji.

Rafa Cielak

Autor jest wsplnikiem

zarzdzajcym w Kan-

celari i D ora d z t wa

Gospodarczego Cielak

& Kordasiewicz, czon-

kiem zarzdu Krajowe-

go Instytutu Rozwoju

Partnerstwa Publiczno-Prywatnego, ekspertem

Polskiego Klubu Infrastruktury Sportowej. Spec-

jalizuje si w projektach zwizanych z finanso-

waniem inwestycji, komercjalizacj i prywaty-

zacj oraz partnerstwem publiczno-prywatnym.

W Kancelarii odpowiedzialny jest za obsug

podmiotw sektora publicznego.

Aleksandra Nowakowska

zastpca burmistrza nina

NEWS BUDMA 16

w w w . c b s . m t p . p l w w w . c b s . m t p . p l w w w . c b s . m t p . p l

Jak przedstawia si bieca dziaalno Polskiego Klubu Infrastruktury Sportowej?

W chwili obecnej Klub tworzy blisko 350 osb reprezentujcych ponad 200 podmiotw z cze-go poow stanowi inwestorzy, a pozosta- cz firmy. PKIS wsppracuje m.in. ze Sto-warzyszeniem Architektw Polskich, Polskim Komitetem Olimpijskim, Zwizkiem Miast Pol-skich, Polskim Zwizkiem Piki Nonej czy Pol-skim Zwizkiem Pywackim czy Stowarzysze-niem Parafiada.

Prowadzimy kilka oglnopolskich projektw. Jednym z nich jest 3. Midzynarodowy Kongres Infrastruktury Sportowej, ktrego trzecia edycja odbya si pod koniec padziernika w Orod-ku Przygotowa Olimpijskich w Spale. Kolej-nym wanym naszym przedsiwziciem jest Centrum Budownictwa Sportowego impreza organizowana przez Klub wsplnie z Midzyna-rodowymi Targami Poznaskimi w ramach Mi-dzynarodowych Targw Budownictwa BUDMA.

Poza tym realizujemy cykl oglnopolskich kon-ferencji Sportowa Gmina, ktrych celem jest propagowanie wiedzy o infrastrukturze spor-towej i moliwo konsultacji z ekspertami. W przyszym roku bdziemy kontynuowali ten projekt pod nazw Sportowa Polska, z tym e konferencje odbd si w duych miastach i bd skierowane do inwestorw z wikszych orodkw.

Ale to nie wszystko bieca dziaalno Klu-bu to take konsultacje ekspertw, kojarzenie biznesowe, odpowiedzi na dziesitki zapyta, a przede wszystkim promowanie nowoczesnej i bezpiecznej infrastruktury sportowej. Temu te su dwa projekty nad ktrymi PKIS obj patronat: Pingwin i Rybka. Ich ide jest budo-wa maych lodowisk na niewykorzystywanych zim boiskach wielofunkcyjnych oraz nowo-czesnych i tanich py-walni przyszkolnych. Zaley nam, aby ta infrastruktura sportowa bya blisko ludzi i by-a dostpna przede wszystkim dla dzieci i modziey. To po prostu wspczesny wymg cywilizacyjny.

Klub powsta mi-dzy innymi w odpo-wiedzi na potrzeby samorzdw lokal-nych, ktre szukaj nowych rozwiza w dziedzinie infrastruktury sportowej. Obec-nie obserwujemy rosnc liczb inwestycji sportowych. Jakich obiektw poza stadio-nami, brakuje nam najbardziej?

Cho w ostatnich latach dokona si w Polsce gigantyczny postp, to wci brakuje obiek-tw do uprawiania sportu na poziomie pod-stawowym, szczeglnie w mniejszych miejsco-wociach. Wci za mao jest pywalni, gdzie mona by organizowa powszechn nauk py-wania dla dzieci, a sztuczne lodowiska to dome-na wycznie wikszych miast. W Polsce mimo kilku ciekawych kompleksw, ktre powstay

w ostatnich latach, brakuje te infrastruktury do uprawiania sportw zimowych.

O wielu brakach mona by te mwi w kon-tekcie sportu wyczynowego - waciwie kady zwizek sportowy mgby zgosi jakie potrze-by odnonie brakujcej bazy sportowej. Ale generalnie z infrastruktur sportow w Polsce jest ostatnio coraz lepiej. To wielki sukces samo-rzdw, ktre czsto nie zwaajc na przeciw-noci decyduj si na tego typu inwestycje. Jest to o tyle atwiejsze, e w ostatnich latach bardzo wzmocniy si dziaajce na naszym ryn-ku firmy, ktre dysponuj wszystkimi najnowo-

czeniejszymi i spraw-dzonymi na wiecie technologiami.

Jednym z najwa-niejszych punktw procesu inwesty-cyjnego jest kwe-stia finansowania. Z jakimi problema-mi spotykaj si tutaj inwestorzy? Z jakich rde finansowania mog korzysta?

rodkw na infrastruktur sporto-w jest znacznie mniej ni pomysw na ich wykorzystanie. Szczeglnie teraz, w czasach spowolnienia gospodarczego, dostp do rnych form finansowania jest utrudniony. A przecie inwestorzy maj te inne, poza inwe-stycjami sportowymi, wydatki.

Jeli chodzi o katalog rde finansowania inwestycji sportowych, jest on coraz szerszy. Obok rodkw wasnych s to kredyty komer-cyjne i kredyty kupieckie tak zwana meto-da trzeciej strony finansujcej, dotacje celowe z resortu sportu oraz rodki z duych pro-gramw unijnych np. na rewitalizacj miast, a nawet leasing.

Jakie s gwne bariery w penym rozwoju infrastruktury sportowej?

Trudno mwi o barierach, skoro brana rozwija si w ostatnich latach tak dynamicznie, a nowo-czesnych obiektw sportowych jest coraz wi-cej. W kocu nawet w czasach kryzysu ten sek-tor, na tle innych, radzi sobie cakiem dobrze.

Pewnym problemem i nie dotyczy to wycz-nie naszej brany jest to, e czsto jedynym wyznacznikiem przy wyborze oferty w proce-durze zamwie publicznych jest cena. To nale-aoby zmieni. Podobnie jak regulacje dotycz-ce wsplnych inwestycji sektora publicznego i prywatnego, ktre pomimo wielokrotnych nowelizacji Ustawy o PPP wci nie stymuluj do takich inwestycji.

Warto wspomnie jeszcze o jednej kwestii. Brakuje - szczeglnie przy inwestycjach dla sportu wyczynowego odpowiedniego plano-wania. Czsto zdarza si, e inwestycje powsta-j na hurra, na przykad po sukcesach w danej dyscyplinie sportu. Gdy dobra passa si ko-czy, koczy si te zainteresowanie obiektami, a nawet s problemy z dokoczeniem budowy. Uwaam, e dalszy tak dynamiczny rozwj infra-struktury sportowej zaley w duej mierze od tego, jak bd wykorzystywane obiekty spor-towe budowane obecnie. Dobrze zarzdzane i powszechnie dostpne obiekty sportowe to gwarancja dalszego rozwoju. Dlatego Klub tak duo uwagi rwnie powica propagowaniu wiedzy o nowoczesnym zarzdzaniu obiektami sportowo-rekreacyjnymi.

W jakim kierunku, zdaniem Polskiego Klu-bu Infrastruktury Sportowej poda infra-struktura sportowa?

W dobrym i wierz, e bdzie tak dalej.

Brana rozwija si dynamicznieRozmowa z Markiem Zdziebowskim, prezesem zarzdu Polskiego Klubu Infrastruktury Sportowej

AKTUALNOCI

KATALOG RDE

FINANSOWANIA INWESTYCJI

SPORTOWYCH JEST

CORAZ SZERSZY.

BUDMA NEWS 17

Dni Inyniera Budownictwa powico-ne bd problematyce budownictwa dro-gowego. Patronat nad tym kluczowym wydarzeniem Midzynarodowych Targw Budownictwa Budma 2010 obj Minister Infrastruktury oraz Polska Izba Inynierw Budownictwa.Pierwszego dnia targw mowa bdzie o przy-jaznych dla rodowiska technologiach i inwe-stycjach drogowych oraz kosztach inwestycji drogowych realizowanych w ramach budow-nictwa zrwnowaonego z uwzgldnieniem wymaga dotyczcych ochrony rodowiska. Na seminarium powiconym infrastrukturze kole-jowej, ktre odbdzie si 20 stycznia jednym z podejmowanych zagadnie bdzie trans-port w aglomeracjach miejskich zintegrowany z infrastruktur kolejow. Ponadto, Izba Projek-towania Budowlanego przedstawi swoje 20-let-nie dowiadczenie w zakresie zrwnowaone-go budownictwa komunikacyjnego.

Dni Inyniera Budownictwa19 stycznia, godz. 11.00-13.00,20 stycznia, godz. 10.00-12.00

paw. 3, sala niebieska

Zakres tematyczny ekspozycji obejmuje szerok ofert maszyn budowlanych, a take najnow-sze pojazdy dla budownictwa, dwigi i urz-dzenia transportowe. Na stoiskach wystawcw bdzie mona zapozna si rwnie z ofert specjalistycznych maszyn i urzdze do budo-wy, konserwacji i utrzymania drg. Zwiedzaj-cych przycign zapewne innowacje w zakresie maszyn i urzdze do pozyskiwania i przetwa-rzania surowcw oraz produkcji materiaw budowlanych, jak rwnie nowoci w sprzcie budowlanym.

Uczestnikw targw Bumasz w szczeglnoci zainteresuje seminarium na temat bezpiecze-

stwa pracy w budownictwie, ktre odbdzie si 19 stycznia 2010 r. Podczas tego wydarze-nia podjte zostan tematy dotyczce zagro-e i ich wpywu na wypadki w budownictwie, a take zarzdzania bezpieczestwem pracy w firmach budowlanych. Bdzie mona te usy-sze wykad eksperta na temat gwnych pro-blemw i moliwoci zmian w zakresie budowy i eksploatacji rusztowa na maych budowach. Seminarium organizuje Pastwowa Inspekcja Pracy wraz z Polsk Izb Gospodarcz Ruszto-wa, Instytutem Mechanizacji Budownictwa i Grnictwa Skalnego oraz Midzynarodowymi Targami Poznaskimi.

Bumasz 2010

Technologie dla budownictwa w zasigu rkiOdbywajce si w cyklu dwuletnim Midzynarodowe Targi Maszyn Budowlanych i Drogowych, Pojazdw oraz Sprztu Budowlanego Bumasz organizowane s w tym samym terminie co Midzynarodowe Targi Budownictwa Budma (19-22 stycznia 2010).

Budownictwo, jako jedna z najwik-szych, ale zarazem i najbardziej nie-bezpiecznych pod wzgldem zagro-enia wypadka-mi dziedzin naszej gospodarki, stano-wi przedmiot szcze-glnej troski Pa-stwowej Inspekcji Pracy i objte jest jej staym nadzorem.

Inspektorzy pracy wnikliwie analizuj okoliczno-ci i przyczyny wypadkw przy pracy w budow-nictwie, a take katastrof budowlanych. Wnioski z tego pynce uwzgldniane s przy ustalaniu naszych priorytetw i kierunkw dziaania.

Pastwowa Inspekcja Pracy realizuje aktualnie pierwszy etap 3-letniej kampanii w budownic-twie, ktrej gwnym celem jest powstrzymanie wzrostu liczby wypadkw przy pracy. W ramach kampanii, do koca sierpnia 2009 roku, inspek-torzy pracy przeprowadzili prawie 4 tysice kontroli na ponad 2 tysicach placw budw, drg i mostw.

Analiza wynikw kontroli wskazuje, e najwicej nieprawidowoci towarzyszy pracom na wyso-koci. Problemem pozostaje kwestia wypo-saenia pracownikw w rodki ochrony indy-widualnej zabezpieczajce przed upadkiem z wysokoci. Wielu pracodawcw zatrudnia pra-cownikw bez odpowiedniego przeszkolenia, wymaganych kwalifikacji, nie zapewnia zatrud-nionym pomieszcze higieniczno-sanitarnych.

Budownictwo ma rwnie priorytet w planie dziaa prewencyjno-kontrolnych Pastwowej Inspekcji Pracy na lata 2010-2012. W nadcho-dzcym roku, w ramach realizacji I etapu tego programu bdziemy prowadzi kontrole prac budowlanych, w tym rozbirkowych, kontrole dot. budowy i remontw drg, kontrole inwe-stycji zwizanych z EURO 2012 oraz kampani informacyjnoprewencyjn.

Kontroli podlega bd w szczeglnoci mae przedsibiorstwa, w ktrych wystpuj naj-wiksze problemy dotyczce bezpiecze-stwa pracy. Powtarzane bd rwnie kontrole u pracodawcw lekcewacych obowizki bhp, a w odniesieniu do bardzo duych inwestycji, na ktrych mog wystpi istotne zagroenia ycia lub zdrowia pracownikw, prowadzony bdzie przez okrgowe inspektoraty pracy bie-cy monitoring.

Podstawowym celem wszystkich zaplano-wanych dziaa prewencyjnokontrolnych w budownictwie jest denie do obnienia, zgodnie z unijn strategi w dziedzinie bhp, liczby wypadkw o 25% oraz promocja stan-dardw bezpiecznej pracy.

Bezpieczestwo Pracy w Budownictwie19 stycznia, godz. 12.00-13.30

paw. 7, sala H

Tadeusz J. Zajac

gwny inspektor pracy

Budownictwo infrastrukturalne i drogowe odgrywa coraz istotniejsz rol w tematyce Midzynarodowych Targw Budownictwa Bud-ma. Wynika to z rozszerzenia profilu tematycz-nego tych targw, ktry oprcz budownictwa mieszkaniowego oraz infrastruktury spoecz-nej i uytecznoci publicznej obejmuje rw-nie budownictwo przemysowe i drogowe. W ramach ekspozycji nie zabraknie zatem naj-nowszych rozwiza dla firm projektujcych i budujcych drogi, mosty i inne obiekty infra-struktury drogowej.

Budownictwo drogowe

w w w . b u m a s z . p l w w w . b u m a s z . p l


NEWS BUDMA 18

w w w . b u d m a . p l w w w . b u d m a . p l w w w . b u d m a . p l w w w . b u d m a . p l w w w . b u d m a . p l w w w . b u d m a . p l w w w . b u d m a . p l w w w . b u d m a . p lNOWOI

Materiay wice Materiay wiceAUTOMATYCZNY SYSTEM TRANSPORTU System transportu pneumatycznego przezna-czony dla zbiornikw cinieniowych z wbudo-wanym blokiem przenonikowym i automa-tycznym ukadem regulacji cinienia. MORTEC SYSTEM SRIPaw. 3, St. 88

PLASTERIADY 230V POWER Agregat tynkarski, 230V, jednofazowy. MORTEC SYSTEM SRIPaw. 3, St. 88

Materiay wice BetonSIEDZISKO DWUPOZIOMOWE LUNAStabilne, dwupoziomowe siedzisko betono-wo-drewniane do zastosowania na terenie zewntrznym jako brya wolnostojca. Cech nadrzdn wyrobu jest jego moduowo. Zestawienie siedziska Luna z pozostaymi pro-duktami serii Largo umoliwia kreowanie cieka-wych architektonicznie form w przestrzeni.STYL BET Przedsibiorstwo wielobrano-we Jurkiewicz i Paradowski sp. jawnaPaw. 9, St. 14a

Materiay wice Elementy cienne ABSOLUTECAP farba w soczystych kolorach Farba cienna wodorozcieczalna o bardzo dobrych waciwociach kryjcych, odporna na zmywanie; waciwoci: doskonae krycie trudnych kolorw dobra przepuszczalno pary wodnej

podwyszony punkt bieliE C O R S O N - SYSTEMY FARB I TYNKW DEKORACYJNYCHPaw. 3, St. 59

AVIGNONdostpne kolory: sahara, grafit; zastosowanie: wewntrz i na zewntrz; ukadanie: bezfugowo; system mocowania: grunt, klej (klej do kamie-nia i glazury; klej dyspersyjny Elastomer), impre-gnat Stonesil; naroniki: brakSTONE MASTER S.A.Paw. 3, St. 95

K81 farba akrylowaFarba wodna matowa z zawartoci ywic akrylowych, doskonale nadajca si do wntrz i powierzchni zewntrznych. Tworzy tward elastyczna powok o wysokiej odpornoci na przenikanie brudu, pozwalaj

forum b2b branŻy budowlanej

Documents

Elektronika dla branży automotive

Receptury Wielkanocne Mistrz Branży

ATB Aktualności Techniki Budowlanej - atb 05 2015

PING z branży

NEWS DREMA FURNICA DREMA FURNICA... • • • • NEWS DREMA FURNICADREMA FURNICA FORUM B2B BRANŻY DRZEWNEJ I MEBLARSKIEJ POZNAŃSKI MAGAZYN TARGOWY (06) MARZEC 2010 WYDANIE SPECJALNE

OBLICZANIE PRZEKROJÓW ŻELBETOWYCH ELEMENTÓW … · ROCZNIKI IN ŻYNIERII BUDOWLANEJ – ZESZYT 10/2010 Komisja In żynierii Budowlanej Oddział Polskiej Akademii Nauk w Katowicach

Analiza finansowa ekonomicznej kondycji na przykładzie ... · Analiza finansowa ekonomicznej kondycji na przykładzie przedsiębiorstwa produkcyjnego z branży budowlanej. K. Kuropka,

FUNDACJA WSZECHNICY BUDOWLANEJ OWEOB Promocja

Spotkanie dla Kobiet Branży

Lista firm z branży przetwórstwa zbożowo-tłuszczowego · LISTA FIRM Z BRANŻY PRZETWÓRSTWA ZBOŻOWO-TŁUSZCZOWEGO. LISTA FIRM Z BRANŻY PRZETWÓRSTWA ZBOŻOWO-TŁUSZCZOWEGO

PROJEKT TECHNICZNY BRANŻY ELEKTRYCZNEJ

w zawodzie MURARZ-TYNKARZckz.swidnica.pl/wp-content/uploads/712618-Murarz... · Murarz-tynkarz 711204 to zawód przypisany do branży budowlanej (BUD). Kwalifikacja wyodrębniona

Biała Księga Branży Drogowej

INSTYTUT TECHNIKI BUDOWLANEJ - Niczukzamocowania.niczuk.pl/userfiles/files/at_7807_farba... · 2019. 3. 22. · INSTYTUT TECHNIKI BUDOWLANEJ PL 00-611 WARSZAWA, ul. FILTROWA 1 tel.:

załącznik nr 1a do SIWZ - projekt budowlany w branży budowlanej

PROGRAM NAUCZANIA DLA ZAWODU - koweziu.edu.pl · Podstawy formalno-prawne w branży mechanicznej 11 4.2. Prowadzenie przedsiębiorstwa w branży mechanicznej 21 5. Język obcy w branży

Raport branży eventowej [2007]

Prezentacja dla branży FMCG

Ceny transferowe w branży budowlanej i deweloperskiej

Brytan_SN w Branży Samochodowej_2014

Master Builders Solutions firmy BASF dla branży budowlanej · PO Box 4 Earl Road Cheadle Hulme 19 Broad Ground Road Lakeside Redditch Waterproofing Cheadle Cheshire SK8 6QG Wielka

Rodzaje programów komputerowych wspomagających sporządzanie dokumentacji budowlanej

w regionie. Analiza branży elektronicznej

OFERTA SZKOLENIOWA · OFERTA SZKOLENIOWA DLA ŻOŁNIERZY Z OŚRODKÓW AKTYWIZACJI ZAWODOWEJ Szkolenia z branży energetycznej, budowlanej i architektonicznej Ośrodek Kształcenia

IT dla branży mięsnej

PBG S.A. - lider branży budowlanej w Polscespawanie elektrodq metalowq w oslonie gazów aktywnych, MAG — 135, spawanie {ukowe w oskonie gazu aktywnego drutem proszkowym - 136 spawanie

PROJEKT BUDOWLANY BRANŻY SANITARNEJ

E-commerce w branży budowlanej

Tematy numeru: Logistyka branży FMCG - TSL biznesLogistyka branży FMCG Miesięcznik profesjonalistów branży transport-spedycja-logistyka biznes Maj – 5/2017 (80) Zamów bezpłatną

Katalog produktów - foliarex.com.plfoliarex.com.pl/files/Katalog_FOLIAREX_Produkty_dla_budownictwa_e... · Produkty dla budownictwa Propozycja firmy Foliarex dla branży budowlanej

Oferta - Elektronika B2BPromocja na portalu ElektronikaB2B • Możliwość kompleksowego przekazania informacji o ofercie przedsię-biorstwa w największym w branży portalu B2B dla

E-commerce w branży wnętrzarskiej

Master Builders Solutions firmy BASF dla branży budowlanej documents... · elementy naszego portfolio, aby stawić czoła konkretnym wyzwaniom budowlanym, przed którymi stoją nasi

Temat numeru: Logistyka branży budowlanej i DIY · transport intermodalny Miesięcznik profesjonalistów branży transport-spedycja-logistyka biznes MAJ – 5/2013 ... Międzynarodowy

KONSTRUOWANIE EFEKTYWNEJ ORGANIZACJI Warsztaty dla branży budowlanej •