KİGEM Genel Sekreteri Ayla Yılmaz: Özelleştirme dünyayıyöneten çok uluslu şirketler için yapılıyor

Sayfa 13

Prof. Dr. Mümtaz Soysal: Kamu işletmelerinin verimsiz ve hantalolduğu inanışı yaygın ama yanlıştır

Brezilya Ulusal Havayolu VARIG satıldı; uçuşları durduruldu

Sayfa 16

Sayfa 27

Eylül - Ekim 2006T ü r k i y e S i v i l H a v a c ı l ı k S e n d i k a s ı A y l ı k Y a y ı n O r g a n ı

S i v i l H a v a c ı l ı k Ç a l ı fl a n l a r ı n ı n S e s i

“UÇUfi GÖREV ve D‹NLENME SÜRELER‹” ile ilgili SHGM düzenlemesi bilimselkriterleri ve uluslararası temel r eferansları yok saymaktadır.

“UÇUfi GÖREV ve D‹NLENME SÜRELER‹” ile ilgili SHGM düzenlemesi bilimselkriterleri ve uluslararası temel r eferansları yok saymaktadır.

Gazeteci-yazar Aydın Çubukçu ile12 Eylül üzerine konuştuk: 12 Eylül’ün kötüizlerini emekçilerin mücadelesi silecekSayfa 16

E y l ü l - E k i m 2 0 0 6

TÜRK -‹fi ve ITF üyesi HAVA-‹fi

‹DAR‹ YER :

HAVA-‹fi SEND‹KASI

‹ncirli Cad. 68/1 Bak›rköy-‹ST.

Tel: 0.212.660 20 95

Faks: 0.212.571 90 51

www.havais.org.tr

havais@havais.org.tr

Türkiye Sivil Havac›l›k Sendikas›

Ayl›k Yay›n Organ› Ad›na

SAH‹B‹

Genel Baflkan

AT‹LAY AYÇ‹N

SORUMLU

YAZI‹fiLER‹ MÜDÜRÜ

Genel Baflkan Yard›mc›s›

EYLEM ATEfi

TASARIM ve

OFSET HAZIRLIK

Mavi Kare Reklamc›l›k

0.212.266 55 31

www.mavikarereklam.com

BASKI

fian Ofset

0.212.289 24 24

38

BU SAYIDA

6

GÜNCELTHY yönetimindenpersonelin çalıflmakoflullarının düzeltilmesiyönünde güvence alındı

2

GÜNDEMHava-‹fl Sendikasıuçufl görev vedinlenme sürelerindebilimsel kriterlereuyulması talebindenvazgeçmeyecektir

10

HABER YORUMSiyasi iktidar, halkara¤men Ortado¤u’yaasker gönderen tezkereyiçıkardı

13

ÖZELLEfiT‹RMEProf. Dr. Mümtaz Soysal: Kamuiflletmelerinin verimsiz ve hantaloldu¤u inanıflı yaygın ama yanlıfltır

27

DÜNYADANBrezilya ulusal havayoluVARIG sat›ld›; uçufllar›durduruldu...

20

DOSYAGazeteci-yazar AydınÇubukçu: 12 Eylül’ün kötüizlerini, emekçilerinmücadelesi silecek

ABD ve ‹srail’in iflgali alt›nda bulunan Lübnantopraklar›nda konuflland›r›lacak bar›fl gücüaskerlerinin içinde Türk askeri olmal› m› olmamal›m›? Kamuoyunun gitmemesi yönünde var olantepkisine ra¤men, günlerdir tart›fl›lan konu bu.Mecliste yap›lacak oylama sonucu, aritmetikselolarak gidilmesi yönünde ç›kacak gibi. Hava-‹flSendikas› olarak bizler de asker gönderilmemesiyönünde düflünüyoruz. Bu yönlü düflünmemizin birçok hakl› nedenleri var, karfl› ç›kan her bireyinkendince nedenleri oldu¤u gibi. Gidilmesinden yanaolanlara ise flöyle bir ça¤r› yap›lmas› do¤ru olurdüflüncesindeyim. “Asker gönderilmeli” diyenlerdengönüllü olarak oluflturulacak birlik, burada görevyapmak üzere gönderilecek diyerek bir ça¤r› yap›ls›n.Yap›lacak bu ça¤r›ya gösterecekleri tepki,düflüncelerinde ne kadar samimi olduklar›n›gösterecektir. Çocuklar›n› göndersinler diyemiyorum,çünkü çocuklara k›yam›yorum. ‹ki ‹srailli askerinkaç›r›lmas› gerekçe gösterilerek, önce Filistin, dahasonra Lübnan topraklar›nda estirilen emperyalistterör sonras›nda oluflan iflgal ortadan kalkmad›kça,bu topraklarda bar›fl olamaz. Çünkü bar›fl, gönüllülüktemelinde taraflar›n özgür iradesiyle, adaletli veeflitlik temelinde olursa bir anlam ifade eder.D›flar›dan bar›fl ithal edilemeyece¤i gibi, d›flar›dangönderilecek hiçbir gücün, uluslar›n kaderinibelirlemek gibi bir yetkisi olamaz. Bu iflgal ABD’ninBüyük Ortado¤u Projesinin emperyalizmin yay›lmac›iflgal politikalar›n›n gere¤i olarak, Ortado¤utopraklar›na yönelik bafllatm›fl oldu¤u uzunyürüyüflün önemli duraklar›ndan biridir. Irak’da,Afganistan’da bafllat›lan kanl› yürüyüfl, Filistin veLübnan’la devam etmektedir. Bu, ülke insanlar›n›naçl›¤›, ac›s› ve yok olufllar› pahas›na, devametmektedir. Bu nas›l bir bar›flt›r? Ça¤›n en sonteknolojisiyle donat›lm›fl askerlerin, boynundamemesiyle anas›n›n kuca¤›ndaki bebeyi canl› hedefnoktas› yapmas›, s›¤›naklarda bar›nmaya çal›flansivil halk›n üzerine bombalar›n at›lmas›, yani tektarafl› olarak ABD destekli, ‹srail askerlerinin yapt›¤›

kanl› sald›r›n›n, vahfletin ad› ne zamandan beridirsavafl oldu? Bu yap›lan savafl de¤il iflgaldir. ‹flgalalt›ndaki topraklarda bar›fl olmaz, o topraklaragönderilecek askerlerde bar›fl gücü olamazlar.Gidecek olan güç, iflgalci, yay›lmac› vahfli em-peryalizmin ç›karlar›n›n bekçili¤ini yapmak içingörevlendirilmifl, uluslararas› iflgal gücü olur. Ogücün görevi, iflgal alt›nda olan bir halk›n tümde¤erleri ile, sald›rgan devletlerin ç›karlar›na uygunolarak biçimlendirilmifl yeni politikalara uyum-laflt›r›lmas›n› sa¤lamak olur. fiimdi soruyorum, bizimbu gücün içerisinde iflimiz ne? Ba¤›ms›zl›k mü-cadelesi verdi¤imiz iflgalcilerle birlikte iflgalci devletolarak an›lmam›za yol açacak bir yanl›fl›, hangimasum gerekçelerle aç›klayabilirsiniz? Masumaneolarak sunulacak bir gerekçe oldu¤u kan›s›ndade¤ilim. Çünkü hiçbir gerekçe yoktur ki, insanlar›nyaflam özgürlü¤ünün ve uluslar›n kaderlerinikendilerinin belirleme hakk›n›n ellerinden al›nmas›n›hakl› k›labilsin. Bu ve benzeri nedenlerle ‹fiGALC‹GÜÇLERLE olmamal›y›z, asker göndermemeliyiz.Yap›lacak tek fley var. ‹srail en k›sa zamanda iflgalalt›nda tuttu¤u topraklardan çekilmelidir. Açm›floldu¤u maddi ve manevi tahribat›n bedelini tazminetmelidir. Bu kanl› iflgale karar veren baflta ABDBaflkan› Bush ve ‹srailli yetkililer uluslararas› adaletdivan›nda yarg›lanmal›d›rlar.

Saygı ve sevgilerimle.

AT‹LAY AYÇ‹NHava-‹fl Sendikası Genel Baflkanı

Ortado¤u’da

yaflananlar, savafl

de¤il, iflgaldir

1

BAfiYAZI

2

THY yönetimi son 1-2 y›lda filo-sundaki uçak say›s›n› 70’den 100’e, y›ll›kyolcu kapasitesini ise 12 milyondan 20milyona ç›karmay› hedefledi. Aç›lan uçuflnoktalar›na her gün bir yenisi eklenir,uçak ve yolcu say›s› h›zla art›r›l›rken,uçufl operasyonunun en önemlibileflenlerinden olan insan faktörü ise herzaman oldu¤u gibi yine es geçiliyor.THY’nin son y›llardaki uçak ve yolcuart›r›m›na karfl›n personeli artt›r›lmakflöyle dursun, var olan tecrübeli personeliyafl› gerekçe göstererek emekli edildi.Emekli edilen personel say›s›n›n sadeceteknikte 79 kifli oldu¤unu ve bunlar›nhalen özel sektörde çal›flmaya devametti¤ini düflünürsek, THY yönetimininiçinde bulundu¤u gaflet halini daha iyianlayabiliz. Kalifeye bir teknik personelinyetiflmesinin azami 5 y›l oldu¤udüflünüldü¤ünde ise tek bafl›na bununbile uçufl emniyeti aç›s›ndan önemlisorunlar yaratabilece¤ini söyleyebiliriz.

Havayolu tafl›mac›l›¤›nda personeleksikli¤inin ne gibi sonuçlar do¤ura-bilece¤ini ise Haziran ay›nda yaflanan

rötar ve iptallerle hep birlikte tecrübeettik. Personel eksikli¤inin gündelikçal›flma hayat›na yans›mas› ise mevcutpersonele ek ifl yükü gelmesi fleklindeoldu. Uçucu ekipler, ulusal ve uluslaraas›havac›l›k otoriteleri taraf›ndan belirlenenuçufl görev ve dinlenme süre ihlalleri ile,planlanm›fl ayl›k uçufl programlar›n›nd›fl›nda ve uçufl görev sürelerininüzerinde, görev yapmaya zorland›. Uçuflemniyetinin en büyük düflman› olan“yorgunluk” faktörü sorumsuzca gözard›edildi.

Geçti¤imiz ay boyunca tüm bu neden-lerle yaz›l› ve görsel bas›n› hakl› olarakhayli meflgul eden 73 y›ll›k ulusal hava-yolumuz THY, bu anlamda ciddi birprestij kayb› yaflarken, THY Genel Müdü-rü Temel Kotil, sorunun as›l nedenigörmezden gelen aç›klamalar›yla tabiricaizse “durumu idare etti.”

THY yetkilileri, rötar ve iptallerinnedeni olan personel eksikli¤ini; ekibingörev yapamamas›n› hastal›k gibi öngö-rülmeyen baz› aksakl›klarla aç›klamayaçal›fl›rken (Milliyet Gazetesi 17 Haziran

GÜNDEM

Özlem ErgunHava-‹fl Basın Yayın Uzmanıozlemergun@havais.org.tr

Hava-‹fl Sendikası uçufl görev ve dinlenmesürelerinde bilimsel kriterlere uyulmasıtalebinden vazgeçmeyecektir

73 y›ll›k ulusalhavayolumuz THY,ciddi bir prestij kayb›

yaflarken, THYGenel Müdürü

Temel Kotil,sorunun as›l

nedenini görmezdengelen

aç›klamalar›ylatabiri caizse

“durumu idare etti.”

2006), Hava-‹fl Sendikas›’n›n daya-naklar›yla birlikte duyurdu¤u uçuflgüvenli¤i ile ilgili uyar› ve endiflelerkamuoyunu uzunca bir süre meflgul etti.

Yönetim personelin çalıflma flartlarıylailgilenmedi

Kotil ise bu süreçte “THY en güvenlihavayolu” demekten öte gitmeyen,konuyla ilgili “iddialar›” yan›tlamaktanuzak ve asl›nda hiçbir fley söylemeyen“aç›klamalar” yapmakla yetindi.

Say›n Kotil’in “Ülkemizin bayrak tafl›-y›c›s› havayolu flirketi THY, çal›flanlar›ngüvenli¤ini en üst düzeyde gözetmekte,uçufl emniyetinden asla taviz vermeyecekbir yaklafl›m sergilemektetir.“ türündengazete demeçlerinden “en üst düzeydegözetilen uçufl güvenli¤inin” nas›l sa¤la-naca¤›na dair fikir edinmek ise mümkünolamad›.

Daha fazla kâr anlay›fl›yla filosunu veyolcu kapasitesini geniflletirken, sürekliuçufl güvenli¤inin “tam” ve “sa¤lam”oldu¤undan sözeden yönetim, insanunsurunun böylesine belirleyici oldu¤ubir ifl kolunda personelin çal›flmaflartlar›yla ilgilenmedi. Taki konu bas›nayans›y›p, sa¤›r sultan duyuncaya kadar.

10 A¤ustos’ta Temel Kotil sendikagenel merkezini ziyaret etti. Hava-iflSendikas›, THY yönetiminin bu ziyarets›ras›nda, kendilerine 7 ay boyuncaanlatmaya çal›flt›klar› personelin çal›flmaflartlar› ve uçufl güvenli¤i ile ilgili talepleriyaz›l› olarak iletti.

NTSB’nin (Amerka Ulusal GüvenlikKurulu) raporuna göre “yorgunluk ulaflt›r-ma kazalar›n›n %20-30’una yol açmaktave ticari havac›l›k operasyonlar›ndaölümlü kazalar›n %70’i insan hatas›ylaba¤lant› olarak meydana gelmekte.Yorgunluk ise ölümlü kazalar›n %15-20’sine yol aç›yor.

Bugün SHGM Ulusal Talimat› SHT6A-50 ile günde üst s›n›r 14 saat olanuçucu ekipler mesai süresinin havayoluiflletmelerinin uygulamalar› sonucundasorumlu kaptan pilot karar› ile 16 saateveya ana üsse pas dönüfller bu sürekapsam› d›fl›nda b›rak›larak 17 saatekadar ç›kar›labiliyor. Bu konuda yukar›dayeni AB düzenlemesi mesaiyi en fazla13 saat ile s›n›rland›p, her iniflte 30 dk.azalt›lmas›n› düzenleyerek, geceuçufllar›na da daha a¤›r k›s›tlamalar

getirdi.‹ki y›l önce THY’nin uçak filosunda

70 uçak ve yaklafl›k 11 bin personelbulunurken, bugün 2006’da uçak say›-s›n›n 100’e ç›kmas›na, uçufl noktalar›naher gün bir yenisinin eklenmesine ra¤menpersonel say›s› yine ayn›. Yani 11.250.

Oysa uçucu ekiplerin SHGM GenelMüdürlü¤ü’nün talimat›na göre uçuflpersonelinin ayda 7 bofl günleri bulun-makta ve bu bofl gün say›s› kimi hava-yollar›nda 10 günden 14 güne kadarç›kmakta.

“Kendini uçufla hazır hissetmemehakkı”

Bugün tart›fl›lan tüm bu ve benzersorunlar ise havac›l›k ifl kolu için hiç deyeni bir tart›flma de¤il. Hava-‹fl Sen-dikas›’n›n 2006’n›n fiubat›ndan itibarenbas›n aç›klamalar› yoluyla kamuoyunaduyurmas›n›n ve yönetime konuyla ilgili“art›k bir fleyler yapmas›n›n vaktiningeldi¤ini” hat›rlatmas›n›n üzerinden yediay geçti.

Hava-‹fl Sendikas› 16-18 A¤ustostarihleri aras›nda “Uçak Yolcular›m›zave Kamuoyuna, Tüm Uçucu EkiplerAd›na Aç›k Mektup” bafll›¤›yla 8 ulusalgazetenin Türkiye bask›lar›na verdi¤iilanlarla uçucu ekiplerin bugüne kadarkullanmad›klar›(kullanamad›klar›) 2920Say›l› Türk Sivil Havac›l›k Kanunu’nunilgili yasa maddesinde aç›kça tarif edilenve do¤rudan uçucu personele yönelikhaz›rlanan “Kendini Uçufla Haz›r Hisset-meme Hakk›n›” bu kez kullanacaklar›n›

3

GÜNDEM

Daha fazla kâranlay›fl›yla filosunuve yolcu kapasitesinigeniflletirken,sürekli uçuflgüvenli¤inin “tam”ve “sa¤lam”oldu¤undan sözedenyönetim, insanunsurununböylesine belirleyicioldu¤u bir iflkolundapersonelin çal›flmaflartlar›ylailgilenmedi.

duyurdu.Sözkonusu kanunun ilgili maddesi

flöyle;Uçucu Ekip Uçufl Görev ve Dinlenme

Süreleri ile Uygulama Esas› Talimat› (SHT-6A Rev.50)

Genel HussularMadde 12:….Uçucu ekipler e¤er bilinen bir

yorgunluk durumu varsa veya uçufl görevsüresinin uzat›lmas› durumunda, kendi-lerini uçufl emniyetinin sa¤lanmas› husu-sunda elveriflli durumda hissetmiyorsa,bu hava arac›ndaki uçufl faaliyetinedevam edemez.

….Taflımacılık ifl kolunda grev yasa¤ı

yokSay›n Ulaflt›rma Bak›n› Binali Y›ld›r›m,

ilan›n gazetelerde yay›nlanmas›n›nard›ndan, tafl›mac›l›k ifl kolunda grevyasa¤› oldu¤unu söyleyerek, THY’deyap›lacak bir grevin yasal olmad›¤›n›belirtti. Y›ld›r›m, “e¤er bu grev yap›-lacaksa bu, yasal bir grev olmaz. Yasalolmayan bir ifllemi kim yaparsa sonuç-lar›na da katlan›r.” diyerek çal›flanlar› biranlamda tehtit etti. Oysa ki, çal›flanlarbu giriflimin grev yani ifl b›rakma olmad›¤›aksine tam da Binali Y›ld›r›m’›n flu angörev yapt›¤› bakanl›¤a ba¤l› SivilHavac›l›k Genel Müdürlü¤ü talimat›ndangelen, ilgili maddede aç›kça tan›mlanm›flve uçufl güvenli¤i ile do¤rudan ilgilitalimat maddesini hayata geçireceklerinibeyan ediyorlard›. Yani yasayla tan›m-lanm›fl ancak flimdiye kadar mevcut yöne-timin yanl›fl personel politikalar› sebebiylehayata geçirilmesi mümkün olama-m›fl ve bakan›n“yasak, suç” diye

tan›mlad›¤› ama kendi bakanl›¤›na ba¤l›,havac›l›k otoritesi taraf›ndan yasayla gü-vence alt›na al›nan bir maddeydi sözko-nusu olan.

Ve asl›nda hava tafl›ma ifl kolundagrev yasa¤› da yoktur. Bakan bu konuyuda çarp›tm›flt›r.

Hava-‹fl Sendikas› sözkonusu taleplereyan›t verilmedi¤i yani personelin çal›flmaflartlar› düzeltilmedi¤i ve uçufl güvenli¤i-nin halen riske at›lmaya devam etti¤idurumda; bir gün süreyle, yasayla aç›kçatan›mlanm›fl bu haklar›n› kullanacaklar›n›duyurdu.

“Bir havayolu flirketinin kurallaraaykırı davranması söz konusu de¤ildir”

Bu ilan›n 3 gün süreyle ulusal gaze-telerde yay›nlanmas›n›n ve bas›n›n önemligündem maddelerinden biri halinegelmesinin ard›ndan Temel Kotil, 10 binçal›flan› hat›rlayarak, gönderdi¤i e-mail’leryoluyla günah ç›kartt›. Gazetelere “THYÇal›flanlar›n Gönlünü Almak ‹çin Hareke-te Geçti.” bafll›¤›yla yay›nlanan haberdeKotil, personele hitaben; “yo¤un bir sezo-nun daha sonuna yaklafl›yoruz. Büyüyenfilomuz 18 milyona yaklaflan yolcu sa-y›m›z ile uluslararas› alanda dikkat çekenbir kurum haline geldik. Geçmifl y›llardaoldu¤u gibi yine sizlerin yo¤un özverisiile bir tarih yaz›yoruz. Hepinize yürektenayr› ayr› teflekkür ediyorum.” dedi.

Sorunlar›nda Eylül 2006 itibariyeçözülece¤ini söyleyerek, meseleyi birbaflka bahara erteledi.

Ayn› günlerde yap›lan bir baflka Kotilaç›klamas›nda, flöyle deniyordu: “hava-yolu tafl›macal›¤›, ulusal ve uluslararas›düzenleci kurumlar›n kurallar› çerçe-

vesinde yap›lmaktad›r. Ülkemizde deuçucu ekiplerinuçufl görev ve din-lenme süreleri SivilHavac›l›k GenelMüdürlü¤ü’nce s›k›bir flekilde takipedilmektedir. Birhavayolu flirketininbu kurallara ayk›r›hareket etmesi sözkonusu de¤ildir” (18A¤ustos 2006 RadikalGazetesi)

4

GÜNDEM

Çal›flanlar, bugiriflimin grev yani

ifl b›rakma olmad›¤›aksine tam da Binali

Y›ld›r›m’›n flu angörev yapt›¤›nı,

bakanl›¤a ba¤l› SivilHavac›l›k Genel

Müdürlü¤ütalimat›ndan gelen,

ilgili maddedeaç›kça tan›mlanm›flve uçufl güvenli¤i ile

do¤rudan ilgilitalimat maddesini

hayatageçireceklerini

beyan ediyorlard›.

THY Yönetimine cezaYine ayn› günlerde Ulaflt›rma Bakan-

l›¤›’na ba¤l› ve havac›l›k mevzuat›n› dü-zenlemek ve uygulamay› denetlemeklegörevli (Kotil’in düzenleyici kurum diyesözetti¤i) Sivil Havac›l›k Genel Müdürlü-¤ü’nden, THY A.O’ya idari para cezas›konulu bir tebli¤ geliflinin Kotil’in buaç›klamas›yla çak›fl›yor olmas› ilginç birtesadüf müdür? Kimbilir…

Ancak benzer bir ironik çak›flmaHaziran ay›nda da yaflanm›flt›. Rötar vesefer iptalleriyle gündeme gelen THY ‘ye,“üstün baflar›lar›ndan” dolay› TSE ISO2001 Kalite Belgesi’nin verilmesi gibi.

Sivil Havac›l›k Genel Müdürlü¤ü’nüntebli¤inde 2920 say›l› Türk Sivil Havac›l›kKanunu’nun 145. maddesi gere¤ince; ek-sik kabin personeli ile gerçeklefltirilenuçufl bafl›na, 381 YTL. olmak üzere top-lam 1.524 YTL idari para cezas› verili-yordu.

Yine Sivil Havac›l›k Genel Müdürlü¤üayn› tebli¤in arkas›na ilifltirilen bir baflkadilekçe ile bu kez; uçufl sürelerinin afl›m›gerçekleflen her bir uçufl personeli için381 YTL: olmak üzere toplam 17 personeliçin 6.477 YTL idari para ceza verilmesinekarar veriyordu.

Çünkü; SHT 6A-50 Talimat›n›n 4.Revizyonunun 13. Maddesi “her bir uçuflekip üyesi için, uçufl süresi bir takvimay›nda 110 saati, birbirni takip eden 3takvim ay›nda 300 saati, 1 takvim y›l›içinde 1000 saati aflamaz” hükmünüiçeriyor.

Ve Sivil Havac›l›k Genel Müdürlü¤ü“THY A.O’yu kasdederek, “Ortakl›¤›n›zdayap›lan denetim sonucunda yukar›da yeralan talimat hükmüne uyulmad›¤› tespit edilmifltir.” diyordu.

Bakan Binali Y›ld›r›m yukar›da ki aç›k-lamay› yapar, çal›flanlar›n olas› bir grevdurumunda “cezaland›r›laca¤›n›” duyu-rurken, kendi bakanl›¤›na ba¤l› SivilHavac›l›k Genel Müdürlü¤ü, sözkonusuihlaller yüzünden THY A.O’ya para cezas›veriyordu.

Kurallara uymad›¤› için toplam 8 binYTL.’lik para cezas›na çarpt›r›lan THYyönetimi bas›n müflaviri Ali Genç ise, “‹flyükünün art›¤› do¤ru de¤il. Bütün ope-rasyon, uluslararas› sivil havac›l›k kuralla-r›n›n belirledi¤i kurallar içinde yürütülü-yor. Bu iddian›n arkas›nda belge olmas›laz›m, ama yok.” diyerek inand›r›c›

olmaktanuzak talihsizbir aç›klama da-ha yap›yor.Hava-‹fl’in taleplerini kabuletti

18 A¤ustos Hava-‹fl Sendikas› ile THYYönetim Kurulu aras›nda konuyla ilgiliyap›lan toplant› sonras›nda ise, THY Yö-netimi, Hava-‹fl’in konuyla ilgili taleplerinive yeniden düzenlenmesi gereklili¤ininvurguland›¤› çal›flma flartlar› konusundahem fikir olunuyor. Öyle umuyor ve dili-yoruz ki, verilen sözler tutulacak ve ulusalhavayolumuz THY ve THY’yi THY yapançal›flanlar bundan böyle, asl›nda böylesi-ne geri ve ilkel bir tart›flman›n konusuolmayacaklar.

Çünkü uçufl emniyeti, bir havayoluflirketi için tart›flmas›z bir konudur vekoflulsuz olarak emniyetin gerekleri yerinegetirilmelidir.

Maddi kay›plar bir flekilde telafi edile-bilse de, insan hayat›n›n telafisi takdiredersiniz ki mümkün de¤il. Bu sebepleTHY Yönetim Kurulu’nun uçufl güvenli¤ikavram›n› ne kadar önemsedi¤ini, bunuvazgeçilmez ve hiçbir koflulda taviz veril-mez bir flirket politikas› haline getirdi¤ini,“biz en güvenli flirketiz “ türünden aç›kla-malar›ndan de¤il, yaflam›n içinde ki uygu-lamalar›ndan takip edece¤iz.

Hava-‹fl Sendikas›, uçufl emniyeti veyorgunluk aras›nda bilimsel bir iliflki oldu-¤unu bu nedenle uçucu ekiplerin görevve dinlenme sürelerininde uluslararas›standartlar ve bilimsel kriterler gözetilereks›n›rlamalar getirilmesi talebinden vazgeç-meyecektir.

5

GÜNDEM

THY YönetimKurulu’nun uçuflgüvenli¤i kavram›n›ne kadarönemsedi¤ini, bunuvazgeçilmez vehiçbir koflulda tavizverilmez bir flirketpolitikas› halinegetirdi¤ini, “biz engüvenli flirketiz “türündenaç›klamalar›ndande¤il, yaflam›niçindekiuygulamalar›ndantakip edece¤iz.

18 A¤ustos 2006 tarihinde THYYönetim Kurulu ile Hava-‹fl Sendikas›aras›nda gerçeklefltirlen toplant›da,Hava-‹fl, THY Yönetim Kurulu’na afla-¤›da ki talepleri iletti. Uçucu Ekiplerleilgili öne sürülen talepler üzerinde anlafl-ma sa¤lanamamas› halinde, uçucu per-sonel, 17 A¤ustos’tan sonra herhagibirgün 2920 say›l› Türkiye Sivil Havac›l›kKanunu’nun SHT-6A.50 Rev.04 Tali-mat›’n›n uçucu personelin görev vedinlenme süreleriyleilgili Genel Hussular12. Maddesi’nde ta-n›mlanm›fl olan “ken-dini uçufla hazır his-setmeme” haklarınıkullanacaklar›n› ga-zete ilan›yla kamu-oyuna duyurmufl-lard›. Ancak 18 A¤us-tos’ta THY GenelMüdürlük Binas›’ndagerçeklefltirilen top-lant› ile söz konusumaddelerde anlaflmasa¤lanarak, THY Yö-netimi’nden uçufl em-niyetini do¤rudan et-kileyen personelin çal›flma koflullar›ylailgili iyilefltirme önlemlerinin al›naca¤›yönünde güvence al›nd›.

Hava-‹fl Sendikas›’n›n THY Yöneti-mi’ne iletti¤i ve üzerinde hemfikir olu-nan talebler flöyle:

Uçufl ‹flletme Ünitesi1- Uçucu personele geçen A¤ustos

ay›nda yönetim kurulunuzca de¤ifltirilen07-029 Yönetmeli¤i’nin tek tarafl› uygu-lanmas›ndan do¤an ve Uyuflmazl›klar›Çözüm Kurulu tamamlanmadan verilen

ücret kesim cezalar›, kredili uçufl ke-sintileri ve idari cezalar kald›r›lmal›d›r.

2- Uçucu Ekiplerin bir takvim ay›n-daki bofl günleri 07-029 Yönetmeli¤i14. Maddesi’nde yaz›ld›¤› gibi “takvimgünü” olarak kulland›r›lmal›, bofl takvimgünlerinde yerel saatle 00.00’› geçenuçufllar planlanmamal›d›r.

3- Uçucu Ekiplerin ana üsse dönüfl-teki pas süreleri 07-029 Yönetmeli¤i11. Maddesi’nde yaz›ld›¤› gibi “asgari

uçufl görev süresi”içinde kalmal›d›r. Ya-ni Tablo 2’deki 14-13-12 saatleri geçme-yecek flekilde plan-lanmal›d›r.

4- Uçucu Ekiple-rin yay›nlanan ayl›kuçufl program›ndakiay içindeki de¤ifliklerminumuma indiril-melidir. Uçufl de¤iflik-likleri Uçucu Ekiplere24 saat önceden, din-lenme ve bofl sürelerid›fl›nda bildirilme-lidir.

4 - P i l o t l a r › n150.000 USD tazmin de¤erli LisansKayb› Sigortas› hemen uygulanmal›d›r.

5- fiu anda Kabin Memurlar›na imza-lat›lan ifl sözleflmelerindeki hamilelikleilgili yapt›r›m bu sözleflmelerden ç›ka-r›lmal›d›r.

Yer ‹flletme1- Crew consept uygulamas›, per-

sonelin ifl tan›mlar›n›n ve durum fiflininyeniden yap›lmas›, Yer ‹flletme (GOM) ve Uçufl Harekat (FOM) el kitaplar›nabu prosedürün resmi olarak konulmas›,

THY yönetiminden personelinçalıflma koflullarının düzeltilmesiyönünde güvence alındı

GÜNCEL

6 THY Yönetimi’ndenuçufl emniyetini

do¤rudan etkileyenpersonelin çal›flma

koflullar›yla ilgiliiyilefltirme

önlemlerininal›naca¤› yönünde

güvence al›nd›.

personelin yeterli e¤itimi ve SHGM’ninonay›na havi sertifikaland›r›lmas›ifllemlerinden sonra uygulamayakonulmal›d›r. fiu anda hukuki olarakeksik zeminde yürüyen bu uygulaman›nflirket için önemli bir risk tafl›d›¤› kabuledilmelidir.

2- Yer ‹flletme personelinin 1 saatlikyemek paydos süreleri ay bafl›nda isimlisteleri ile belirlenmeli ve belirlenensaatte bu izinler kulland›r›lmad›r.

3- E¤er bu sa¤lanam›yorsa yeterlisay›da personelin al›nd›¤› da düflü-nüldü¤ünde vardiya çal›flma saati 7.5saate düflürülerek ara dinlenmeleriyar›m saat uygulanmal›, buna ba¤l›olarak servis saatleri eski sistemeçekilerek vardiyalar 07-15, 15-23, 23-07 olarak yeniden belirlenmelidir.

4- Yer iflletme yemekhanesi flu andad›fl hatlardaki personel için çok uzakoldu¤u kadar, yemeklerin kalitesizli¤ive iç hatlardaki yemekhanenin hijyenve fiziki koflullar›n›n olumsuzlu¤u büyüksorun yaratmaktad›r. Çal›flanlar›n T‹S’in35. Maddesi hükümlerine göre verilmesigereken 1 ö¤ün yemek hakk› en k›sasürede yerine getirilmelidir.

5- D›fl ve iç hatlar personeli 14.55’tekart bast›¤› için servis kalk›fl yeri olanB Kap›s›’na gelifller gecikmekte ve di¤erpersonel yaklafl›k 30 ilâ 45 dakika

servislerde beklemektedir. Kart basmaile ilgili tolerans süreleri en az 15 dakikaolmal›d›r.

6- Resmi giyim eflyas› ve koruyucumalzemelerin kalitesi ve kolay kullan›-labilirli¤i ile mevsimsel koflullara uygun-lu¤u konusunda önemli flikâyetler bu-lunmaktad›r. Bu konuda ilgili yönetme-lik taraflarca kurulacak bir komisyonile yeniden ele al›nmal› ve al›m komis-yonu öncesi sendikan›n görüflleri dik-kate al›nmal›d›r.

Di¤er1- Personel eksikli¤i nedeniyle

özellikle taflrada yapt›r›lan fazla mesailerderhal ödenmeli, ifl yasas› ve T‹S’e ayk›r›çal›flma programlar› derhal düzeltil-melidir.

2- Geçici görevler ile ilgili T‹S mad-desine uyulmal› ve protokol ile imzaalt›na al›nan otelde bir ö¤ün yemek ve-rilmesi taahhüdünüz yerine getirilme-lidir.

3- Emeklili¤i gelmifl personele flifahiolarak yap›lan iflten ayr›lmas› yönündekibask›lara son verilmelidir. Bu konudaflifahi bask›lar› kabul etmeyenlere uygu-lanan keyfi tayin ifllemleri durdurul-mal›d›r.

4- Resmi yaz›l› talebimize ra¤mentoplanmayan T‹S’in 51. Maddesi’ndeki

iflçi sa¤l›¤› kurulu enk›sa sürede toplan-mal›d›r.

5- T‹S’in 39. Mad-de hükmüne ra¤men,vak›f taraf›ndan ge-çen Ocak ay›nda kreflücretlerine yap›lanzamm›n halen uygu-lanmamas› nedeni ileüyelerimizin süreklivak›f ile tart›flmas›nave ma¤duriyet yara-tan duruma son veril-melidir.

7

GÜNCEL

Yer iflletmeyemekhanesi fluanda d›fl hatlardakipersonel için çokuzak oldu¤u kadar,yemeklerinkalitesizli¤i ve içhatlardakiyemekhaneninhijyen ve fizikikoflullar›n›nolumsuzlu¤u büyüksorunyaratmaktad›r.Çal›flanlar›n T‹S’in35. Maddesihükümlerine göreverilmesi gereken 1ö¤ün yemek hakk›en k›sa süredeyerine getirilmelidir.

fiu s›ralar internette bir öykü dolafl›pduruyor:

Bir cam kavanoza sinekler ve ar›larkoyulup taban taraf› ›fl›kland›r›larak aç›kolan a¤›z taraf› karanl›kta b›rak›l›yor.Ar›lar ›fl›¤a ulaflmak için taban taraftatoplan›yor ve cam› aflmaya çal›fl›yorlar.Sinekler ise aç›k olan taraftan karanl›¤as›v›fl›veriyorlar.

Hemen sinekleri ak›ll›, di¤erleriniaptal sanmak ne büyük yan›lg›.

Ifl›¤a do¤ru yürüyenlerin önünde hepengeller olur onlar engellere ra¤men›fl›ktan vazgeçmeyenler, gerekirse buu¤urda ölenlerdir.

Yürek, sevgi, ilkelilik, dürüstlüktüronlara bunu yapt›ran; onurdur.

Sinekler karanl›kta s›v›flan kaçak-lard›r. Sinsi, ilkesiz, korkak varl›klard›r.Sadece kendi yaflamlar› önemlidir. Ne-rede yemek varsa, nerede rahat yaflamve çok para varsa oraya koflarlar. Karan-l›¤a aç›lsa da yollar›, onursuzca eldeedilse de para, onlar için önemi yoktur.

Ar›y› kovalarsan›z direnir, hatta

ölece¤ini bilse de i¤nesini saplar. Savafl›rkovan› için, de¤erleri için. Sinekler kaç›psonra y›l›fl›k y›l›fl›k yine gelirler, her türlüpisli¤e konarlar. Bu nedenle ar›lardankorkulur ama sinekler mide buland›r›r.

‹ki gazete ilan› var elimizde biriUlaflt›rma Bakan›na “Türk Pilotlar› ad›naflükranlar›n› sunan”; di¤eri ayn› konudabütün uçucular ad›na hukuka, bilimesayg›ya davet eden ve aksi halde “birgün uçufla haz›r hissetmeme hakk›n›n”kullan›laca¤›n› hayk›ran. Birine göreulusal havac›l›¤›m›z bayram y›llar›n›yafl›yor, di¤erine göre ise sorunlar büyük.Birini TALPA vermifl di¤erini Hava-‹fl.

‹ki tutum sergilendi A¤ustos ay›ndaUçufl ‹flletmede biri yönergeye ayk›r› velimitleri aflan planlamalar devam ederse“kendini uçufla elveriflli hissetmeme”hakk›n› kullanaca¤›n› söyledi; di¤eriyine gazetelere televizyona hem demeslektafllar›n›n “Dernek Baflkan›”s›fat›yla, TALPA ve TASSA olarak “uçuflaHaz›r›z” diye demeçler verdi. Bakan-lar›n, genel müdürlerin yanlar›nda fo-

GÜNCEL

8

Bahadır AltanKaptan PilotUçufl ‹flletme Temsilcisi

Sinekler ve Arılar

‹ki gazete ilan› varelimizde biri

Ulaflt›rma Bakan›na“Türk Pilotlar›

ad›na flükranlar›n›sunan”; di¤eri ayn›

konuda bütünuçucular ad›nahukuka, bilime

sayg›ya davet edenve aksi halde “bir

gün uçufla haz›rhissetmeme

hakk›n›n”kullan›laca¤›n›

hayk›ran.

GÜNCEL

9

Kimse durupdururken uçuflagitmeyece¤imdememiflti oysa.Sadece kurallaraayk›r› ve uçuflemniyetini ihlaledengörevlendirmelerebir son vermektiamaç. Plans›zl›ktankaynaklanan veflirketimize hiçbirfayda sa¤lamayanhatta çok zararveren bu anlay›fl›nyanl›fll›¤› o kadaraç›kt› ki yüzde yüzhakl› taleplerimizinkarfl›lanaca¤›n›THY yetkilileri yaz›l›olarak aç›klad›.

to¤raflar›n› görsek de, kurallar meslektafl-lar› aleyhine çi¤nenirken, yönergelereayk›r› uçufllar yapt›r›l›rken, hiç sesleriniduymad›¤›m›z bu arkadafllar›m›z sus-may› da beceremeyip meslektafllar›n›nkarfl›s›nda boy gösterdiler.

Sendikan›n görüflmelerden umudukesip, üyesine dönerek durumu günlercetoplant›larda anlatmas› ve uçucu üyeleredan›flarak tamamen demokratik yön-temle izlenecek yolu belirlemesi üzerineüyeler, öyle bir kararl›l›k gösterdi ki,“pilotlar kat›lmaz, hostesler korkar” vbyalanlar› adeta sahiplerinin a¤›zlar›nat›karak sendika çat›s›nda topland› vebunun do¤al sonucu olarak baflar› geldi.

Kimse durup dururken uçufla git-meyece¤im dememiflti oysa. Sadecekurallara ayk›r› ve uçufl emniyetini ihlaleden görevlendirmelere bir son vermektiamaç. Plans›zl›ktan kaynaklanan ve flir-ketimize hiçbir fayda sa¤lamayan hattaçok zarar veren bu anlay›fl›n yanl›fll›¤›o kadar aç›kt› ki yüzde yüz hakl› talep-lerimizin karfl›lanaca¤›n› THY yetkilileriyaz›l› olarak aç›klad›. Böylece sorunflimdilik çözüldü. fiimdilik diyoruzçünkü Lisans Kayb› Sigortas›nda oldu¤ugibi sözünde durma konusunda pek detemiz sicile maalesef sahip de¤ilyönetim. Ekip Planlama Baflkanl›¤› iseuza¤› görüp planlayacak bir gözlü¤ekavuflmufl görülmüyor. Eylül prog-ramlar›ndan birkaç örnek bunun içinyeterli. Örne¤in 109 saat uçufl planla-m›flsan›z ve 4 gün rezerve ay›rm›flsan›z,niyetinizin 110 saat limitini takmaya-ca¤›n›z oldu¤u anlafl›lmaz m›?

fiimdi iflveren buna ne gerek vard›sorusunu “Ekip Planlama” Baflkanl›¤›’nasormal›d›r. Günlük mesai limitleriafl›larak, ya da bofl süreler takvim günüolarak verilmeyip UTC olarak planlan-d›¤›nda ne yarar sa¤lanm›flt›r flirketimize?

Uçucularla karflı karflıya getirilenekip planlama ve ekip tahsis çalıflan-larının çabaları onların sadece ruhsa¤lıklarını olumsuz etkilemifl, uykula-rında bile planlama yapar hale getirmiflama yönetim anlayıflının açıklarınıkapamaya yetmemifltir.

Sadece bir günlük uza¤› görebilen

ve daha uzun vadede planlama yapa-mayan baflkanl›k, günü kurtarma mant›-¤›yla flirkete büyük zarar vermifltir. Hal-buki uçucular›n mesaileri salt günlükde¤il haftal›k ve ayl›k s›n›rlamalarlazaten afl›lamaz, nitekim flimdi 3 ayl›klimit 300 saat afl›m›ndan uçurulamayanbir çok arkadafl yok mu? Bunun neresiverimlilik?

O halde bunlara ne gerek vard›? Ne-den personelle diyalog yerine gereksizhem de haks›z yere didiflme yolu seçil-mifltir?

SHGM taraf›ndan cezalar verilmifl,kamuoyunda flirketimizin yönetimanlay›fl› küçük düflürülmüfltür. fiirketinbu zarar›n›n sorumlular› kimlerdir?

Pilot ve kabin görevlileri kenetlenerekhukuka, meslek ahlak›na ve flirketlerinesahip ç›km›fllard›r. fiimdi bu birlikteli¤inher fleyin anahtar› oldu¤unu toplumdaha iyi kavram›flt›r.

Do¤al olarak karanl›kta s›v›flmay›tercih edenler ve bu beraberliktenrahats›z olanlar tek tük de olsa ç›km›flt›r.Yine de ç›kacakt›r. Hat›rlay›n›z bunlarher zaman meslek ahlak›n›n gerektirdi¤iyerde de¤il patronlar›n›n yan›ndayerlerini al›rlar. Uçucular, Ulusal Yöner-ge konusunda bakanl›¤a dileklerini miiletiyorlar bunlar karfl›d›r. Özel flirket-lerde pilotlar ücret indirimine “hay›r”m› diyorlar (MNG yi hat›rlay›n›z) buarkadafl›m›z patronun yan›ndad›r sankidernek pilotlar derne¤i de¤il TUS‹AD!Toplu ‹fl Sözleflmesi’nde evrensel koflul-lar m› talep ediyorlar, yine karfl›m›zdakikoroda “sahibinin sesi” olarak duyar›zseslerini!

Önümüzde bir toplu sözleflme dö-nemi yaklafl›yor, yine karfl›m›zda saftutacaklard›r. Art›k onlar›n ›fl›¤a yönel-meleri konusunda umut kalmam›flt›r,karanl›kta kaybolmaya mahkumdurlar.

Yaz›n›n bafl›nda özetlemeye çal›fl-t›¤›m deney kendi sorunlar›m›za dal›ncayar›m kald›, bir de en önemli ayr›nt›y›unutmufllar ben ekleyeyim, ar›lar balüretir sinekler hiçbir fley!

Engellere ra¤men ›fl›¤a yürüyenlere,›fl›k saçanlara …

HABER YORUM

10

Siyasi iktidar, halka ra¤men Ortado¤u’yaasker gönderen tezkereyi çıkardı

‹srail kaç›r›lan iki askerini bahaneederek temmuz ay›ndan itibarenLübnan’›n kentlerini ve köylerini bom-balamaya bafllad›. Haftalarca sürenbu korkunç sald›r›da, ço¤unlu¤u sivilolan binin üzerinde Lübnanl› hayat›n›kaybetti. ‹srail, dünyan›n her yerindenkendisine karfl› yükselen tepki selinera¤men, ABD’nin aç›k deste¤i veBirleflmifl Milletler gibi kurumlar›n neifle yarad›¤›n› bir kez daha gösterenbasiretsiz uluslararas› “aray›fllara”ald›rmadan Lübnan’›n güneyini iflgaletti. Yüz binlerce Lübnanl› evini vedo¤du¤u, yaflad›¤› yerleri terk ederekgöçe zorland›.

ABD’nin Büyük Ortado¤u Projesikapsam›nda bafllayan ‹srail sald›r›s›Irak ve Filistin’de kan ve gözyafl› dökenOrtado¤u’yu yeni karmafl›kl›klara sü-rükledi.

Uzunca bir süre yaln›zca “ne yapa-ca¤›n›” kararlaflt›rmaya çal›flmaklazaman kaybeden BM’nin müda-halesiyle sald›r›lar durduruldu. AmaLübnan vahfletinin yaratt›¤› toz veduman arkas›nda gizlenen emperyalistamaçlardan ne ABD’nin ne de onungüdümündeki ‹srail’in vazgeçti¤inisöylemek olanaks›z.

Ortado¤u’nun enerji sahalar›n›nkontrolünü elinde tutmak, ‹ran, Suriyegibi “potansiyel düflman” ülkelerikontrol ve tehdit alt›nda tutmak ama-c›ndaki ABD, planlad›¤› “yeni” Orta-do¤u için, tüm bölge ülkelerini deiçine alan bir atefl çemberi yak›yor.Masaüstünde çizdi¤i yeni haritalar›ve yeni uluslararas› iliflki biçimlerinibölge halklar›na kabaday›l›k yaparakdayat›yor. Emperyalistler aras› güçiliflkileri, Fransa, Almanya gibi ülkeleriLübnan’daki sürece muhalif göstersede son noktada Lübnan’›n ve Orta-do¤u halklar›n›n gelece¤ini gözetenhiçbir olumlu ad›m at›lm›yor. BMkarar›yla bölgede konuflland›r›lacak

Ortado¤u’nunenerji sahalar›n›nkontrolünü elinde

tutmak, ‹ran, Suriyegibi “potansiyel

düflman” ülkelerikontrol ve tehdit

alt›nda tutmakamac›ndaki ABD,planlad›¤› “yeni”

Ortado¤u için, tümbölge ülkelerini deiçine alan bir atefl

çemberi yak›yor.

olan uluslararas› askeri güç de bu ad›m-lardan biri.

Türkiye hükümeti, tüm halk›n aktifmuhalefetine ra¤men 5 Eylül günüTBMM’de parmak demokrasisiyle oy-latt›¤› “tezkere” karar›n› ç›kard› ve Lüb-nan’da “görev” yapacak uluslararas›güçte, Türk Silahl› Kuvvetleri’nin de yeralmas›n›n önünü açt›. Hükümet, savafl›nresmen sona ermedi¤i ve ne olaca¤›belirsiz bir “ateflkes” sürecinin yafland›¤›bölgeye asker gönderiyor. Bölgede görevyapacak Bar›fl Gücü’nün yetki ve sorum-luluklar› da kas›tl› bir belirsizlik perde-sinin alt›nda tutuluyor. Bu koflullarda,“riskin en aza indirildi¤i”, “Hizbullah’›nsilahs›zland›r›lmas› faaliyetine kat›-l›nmayaca¤›” gibimu¤lak ifadelerlegeçifltirilen tehlike,yaln›zca askerle-rimizin Lübnan’dakirli bir savafla aletolmas› ihtimalide¤ildir. Türkiye,etkileri bak›m›ndaon y›llar boyu sü-rebilecek bir kaosortam›n›n içine sü-rüklenmek isten-mektedir.

Bölge halkla-r›n›n, din ve milleteksenli kutuplafl-malarla birbirinedüflman edilipyine birbirine k›r-d›r›lmas›n› hedefleyen Amerikan pro-jeleri karfl›s›nda siyasi iktidarın tutumu,kendisini Amerikan suyunda ak›nt›yab›rakmakt›r. Türkiye halk›n›n Ortado¤usorunu ve ABD politikalar› konusundakiaç›k ve her f›rsatta tekrarlanan tutumubelliyken, tehlikeli bir emperyalist oyunafigüran olarak kat›lmak son derecetehlikelidir.

‹srail sald›r›lar›yla tahrip olmufl,kentleri y›k›lm›fl, altyap›s› zarar görmüfl,insanlar›n› kaybetmifl, çok say›da yaral›vermifl ve korkunç bir göç sorunuylakarfl› karfl›ya kalm›fl Lübnan’a yo¤uninsani yard›mlarda bulunman›n yollar›n›aramak yerine, bölgede yeni askerigüçlerle tozu dumana kar›flt›rmak

bölgedeki hiçbir ülkenin ve halk›n yara-r›na de¤ildir, olamaz.

‹srail’in kanl› sald›r›lar›n› haftalarboyunca engelleyemeyen “uygar”dünyan›n öncülü¤ünde oluflturulmuflplanlar›n ve askeri güçlerin kime hizmetedece¤ini tahmin etmek zor de¤ildir.Türkiye, gençlerini, ateflle oynanan birbölgeye barutla göndermeye zorlanm›flve hükümet bu zorlamay› gocunmadankabul ederek uygulamaya bafllam›flt›r.

Yap›lmas› gereken, Ortado¤u’da,tüm ülkeleri kapsayan, tüm halklar›nözgür iradeleriyle kat›labilecekleri birbar›fl plan› oluflturarak bunu uygulamayageçmektir. Bunun ilk koflulu ise bölge-deki tüm emperyalist iflgal askerlerinin

çekilmesi, Irak, Filistin ve Lübnan’dakitüm iflgal birliklerinin bu topraklar› terketmesi, bölge halklar›n›n özgürlefl-tirilmesidir.

Türkiye’ye düflen de içinde yaflad›¤›bölgenin sorunlar›na, emperyalistlerinpenceresinden de¤il, tüm halklar›ngönüllü ve özgür birlikteli¤ini hedefleyenbir perspektiften bakmakt›r. Halk›ntutumu zaten bu yöndedir.

Lübnan’da yaflanacak aksilikler vebunun sonunda Türkiye’nin sürükle-nece¤i olas› kötü senaryolar›n sorum-lulu¤u, asker gönderme karar›n› alanlar›nve y›llard›r ba¤›ms›z bir d›fl politika ge-lifltirmeyip emperyalist ç›karlar›n kuyru-¤unda gezinen hükümetlerin olacakt›r.

11

HABER YORUM

Yap›lmas› gereken,Ortado¤u’da, tümülkeleri kapsayan,tüm halklar›n özgüriradeleriylekat›labilecekleri birbar›fl plan›oluflturarak bunuuygulamayageçmektir. Bununilk koflulu isebölgedeki tümemperyalist iflgalaskerlerininçekilmesi, Irak,Filistin veLübnan’daki tümiflgal birliklerinin butopraklar› terketmesi, bölgehalklar›n›nözgürlefltirilmesidir.

THY bak›m prosedürleri el kitab› SivilHavac›l›k Genel Müdürlü¤ü’nünde onay› ileuygulanmas› gereken bir prosedürdür ve sivilhavac›l›k talimat› olarak de¤erlendirilmelidir.

Bu talimat, “teknik hizmet, sorumlu kaptanpilotun koordinesiyle THY istasyon yönetimitaraf›ndan verilir” demektir. Bu günkü uygu-lamada istasyon yönetimi taraf›ndan verilenteknik hizmet, uygun olmayan kiflilereyapt›r›lmaya çal›fl›l›yor. Uygun de¤iller çünküteknik alt yap›lar› yok. As›l görevleri farkl›(hareket memuru, operatör, vs.) Ald›klar› 6saatlik tan›t›m e¤itimi ise sertifikaland›r›la-m›yor. Bak›m prosüdürleri el kitab›nda (sayfa4); Non-Maintinance Stations Maddesi; “kapanpilot Walk A Raund Check’i istasyon flefli¤indePrefli¤ht Check’in Walk A Raund Checkkapsam› d›fl›ndaki bölümlerini yapar vebunlar›n neticesinde Prefligt Check hanesisorumlu kaptan pilot taraf›ndan onaylan›r”demektir. Crew concept uçufllarda ise; “buprosedürün di¤er bölümlerinde anlat›ld›¤›üzere sorumlu kaptan pilot ilgili ifllemleriyapmaktan sorumludur” der.

AMPL beyaz, yeflil ve k›rm›z› sayfalardanoluflmaktad›r. Tüm kay›tlar beyaz sayfayayap›l›r ve di¤er sayfalara kopyalan›r.

A- Uçufltan önce yap›lan ifllemlerB- Uçufl esas›nda motor parametrelerinin

yaz›ld›¤› bölümC- Uçufltan önce yetkili teknik personelin

yap›lan ifllemler ile ilgili doldurdu¤u bölüm.Bu bölümde crew concept uygulanan hat

istasyonlar›nda baz› sorumlu pilotlar›n buhaneyi doldurmad›¤› görülmektedir. Bu damotor/APU/IGD ya¤ miktarlar›n›n kontrolüsonras›nda mutlaka doldurulmal›d›r. Ayn›ifllem hidrolik seviyeleri için de sözkonusudur.

D- Bu bölüm uça¤›n ar›zalar›n›, bu ar›-zalarla ilgili yap›lan ifllemleri aç›klar. Bu bö-lümle ilgili karfl›laflt›¤›m›z çok ciddi s›k›nt›laryaratan olumsuzluklar›n olmas›d›r.

Ar›zan›n deftere yaz›lmayarak telsizdenilgili birime bildirilmesi ve ar›zan›n giderilmesitalebi do¤ru sonuçlar vermemekte hatta bildi-rilen ar›zaya zaman zaman hiç bak›lmamak-tad›r.

E- Uça¤›n etops statüsünün belirlenerekAML üzerinde iflaretlenmesi (etops uçaklar›için) için düzenlenen bölümdür.

F- Bak›m› yapan yetkili teknisyen taraf›n-dan doldurulur. “Crew concept uygulanan

hat istasyonlar›nda prefligt kontrol prosedü-rünün tamamlanmas› sonucunda uçufl öncesiWalk Arond kontrolü yap›ld›ktan sonra so-rumlu kaptan pilot taraf›ndan doldurulur.”denmektedr. Buna göre; F4’te belirtilenPrefl›gt/Trans›t Check hanesi uçufl öncesiWalk Around kontrolü yap›ld›ktan sonraprosedürün tamamlanmas› ile sorumlu kaptanpilot taraf›ndan doldurulur demektedir. Ancakhareket memuru veya as›l ifli teknik olmayandi¤er personelin yapt›¤›, yapmaya çal›flt›¤›Prefl›gt Check konusunu kaptan›n kabul etmesisöz konusu de¤ildir. Çünkü F/5 ‘te belirtilen;“yap›lan ifllerin aksi söylenmedikçe JAR-145gerkelerine uygun olarak yap›ld›¤›n› ve buifllerle ilgili olarak uça¤›n servise verilmeyehaz›r oldu¤unu tasdik ederim” demektedir.Halbuki yap›lan ifller kurallara uygun de¤ildirve kaptan›n bu haneyi onaylamamas› gerek-mektedir. Kendi ifli olmad›¤› halde; hareketmemuru, operatör vs. personele verilen crewconcept e¤itiminin konular› flunard›r.

1- A/C Work Hazard Areas2- Safety Dur›ng Apu and Engine Run3- General Informat›on About B 737-

400/800& A320 A/C A›r Frame & Powerplant4- A/C Marshal›ng Pr›nc›ples5- General Informat›on About- Head Set, Tow›ng/Push-Back, De-Ic›ng/

Ant› Ic›ng, Fuel›ng, Bus›nes Class Curta›n&Convert›ble Seats (B737 400/800)

6- Prefl›gt Check Ust Presentat›on of B737-400/800&A320 A/C

7- L›ne Ma›ntenance Out Stat›ons CheckL›st Presentat›on

- For Controll›ng Work Tobe Done BeforeA/C D›spatch

Bu e¤itimin 6 saatte teorik olarak verildi¤ive her konunun asl›nda kendi bafl›na birerbafll›k oldu¤u düflünülürse sözkonusu e¤itiminyetersizli¤ini görebiliriz. Ayr›ca bu e¤itimialan kiflilerin teknik e¤itim ve teknik prose-dürde kullanılan a¤ırlıklı yabancı dil konu-sundaki eksiklikleri de göz önünde bulundu-ruldu¤unda konunun ne kadar önemli oldu¤u-nu anlayabiliriz. Bu nedenle kaptanlar›m›zolay› bilmeliler. Sadece Prefligt Check konusude¤il yukar›da belirtilen di¤er ifllemlerindeyetkin olmayan kifliler taraf›ndan yap›ld›¤› vetüm bunlar›n uçufl emniyetini ortadankald›rd›¤› gerçe¤i böylesine aç›kken crewconcept konusunda do¤ru tavr› sergilemelerigerekmektedir.

GÜNCEL

12

Crew concepte¤itiminin, 6 saatte

teorik olarakverildi¤i ve her

konunun asl›ndakendi bafl›na birer

bafll›k oldu¤udüflünülürse

sözkonusu e¤itiminyetersizli¤ini

görebiliriz. Ayr›cabu e¤itimi alankiflilerin teknik

e¤itim ve a¤ırlıklıolarak yabancı dil

konusundakieksiklikleri de göz

önündebulunduruldu¤unda konunun ne kadar

önemli oldu¤unuanlayabiliriz.

Crew concept uygulaması uçufl emniyetinitehlikeye atıyor

Kaya Say›nHava-‹fl Teflkilat Sekreterikayasayin@havais.org.tr

Mümtaz Soysal, 1 Temmuz 2006tarihinde Hava-‹fl Sendikas› toplant›salonunda “Özellefltirme ve Gerçekler”konulu panelde THY çal›flanlar› ilebulufltu. Ankara Üniversitesi SiyasalBilgiler Fakultesi’nde uzun y›llar AnayasaProfesörü olarak ders veren MümtazSoysal, 1991 y›l›nda SHP listesindenmeclise girdi. Sonraki y›llarda ise DSP’denZonguldak Milletvekili seçilen Soysal,aktif politika içinde görev ald›¤› tüm buzamanlarda muhalif tavr›yla, hem kendipartisinin hem de koalisyon orta¤›partilerin tepsine maruz kald›. Çekiçgüç, ola¤anüstü hal, demokratikleflme,K›br›s, özellefltirme gibi konulardahükümet politikalar›n› elefltiren Soysal,özellikle özelefltirme konusunda ki yetkiyasalar› için Anayasa Mahkemesi’neyapt›¤› baflvurularda hükümetin koalisyonorta¤› DYP’lilerin tepsini çekmiflti.

Anayasa profesörü Soysal, Hava-‹flüyeleriyle bulufltu¤u toplant›da, özellefl-tirmenin emekçiler ve genifl y›¤›nlar içinne anlama geldi¤ini anlatt›.

Afla¤›da, Soysal’›n özellefltirme ileilgili konuflmas›n› sayfam›z›n s›n›rlar›elverdi¤ince yay›nl›yoruz.

…Türkiye’de yayg›n olan bir inanç var:

“Kamu kurulufllar› hantald›r, verimliçal›flamaz, çok büyümüfllerdir, küçük

birimlere indirgenmesi daha verimli olur,hatta böylece bunlar aras›nda rekabet deolur. Verimlilik artar.” Birincisi, bu ikivarsay›m yayg›n olan varsay›mlard›r amado¤ru de¤ildir. ‹kincisi, dünyada çokdenendi ve genellikle de korkulan›ngerçekleflti¤i görüldü. Korkulan neydi?‹nsanlar› küçük hissedar durumuna geti-rirseniz onlar, ‘önce biz de sahip olduk’diye düflünürler. Sonra ise kolayl›klailgileri azal›r çünkü önceden bir aileflirketi olup da daha sonra kolektif, hattabir anonim flirket haline gelmifl flirketlerdede as›l sermaye büyük sermayedar›nd›r.Onlar›n anonim flirket olufllar› görüntübak›m›ndand›r ve o görüntü onlara çeflitlikolayl›klar sa¤lar. Ama gerçekten paran›nsahibi olan insanlar ya bir ailedir ya dabirkaç kiflidir. Bakt›¤›n›zda hisseler çokda¤›lm›fl görünebilir ama onun içinde debir çekirdek vard›r ve asl›nda o yönetir.Halka arz›n yaratt›¤› durum zamanlaözellikle ‹ngiltere’de Thatcher zaman›ndaçok göründü. Halka arz özellefltirmeninbir paravanas› bir kamuflaj› biçimindeoldu. ‹nsanlara sempatik gelsin diye ‘halkaarz yap›yoruz’ dediler. ‹nsanlar da küçükhisseler ald› ve ‹ngiltere’de birçok kamukuruluflu bu flekilde sat›lm›fl oldu. Sonuçtabu hisseler büyük sermayedar›n elindetopland› ve belki de blok halinde sat›lmas›daha iyi bir sat›fl olabilecekken bu flekilde

13

ÖZELLEfiT‹RME

Prof. Dr. Mümtaz

Soysal: Kamu

iflletmelerinin

verimsiz ve hantal

oldu¤u inanıflı

yaygın ama

yanlıfltır

Halka arzözellefltirmenin birparavanas› birkamuflaj› biçimindeoldu. ‹nsanlarasempatik gelsin diye‘halka arzyap›yoruz’ dediler.

yap›lm›fl sat›fl, kamuyu da zarara u¤ratt›.…THY, flimdiye kadar özellikle çal›flan-

lar›n›n özverisi sayesinde, yönetimi herzaman çok mükemmel olmasa da, halk›nda bir gurur kayna¤› olmas› dolay›s›yla,baflar›l› say›lan kamu iflletmelerimizden.Bunu ele geçirmek isteyenler çeflitli ortak-l›k formüllerini zaman zaman deniyorlar.Ama do¤rudan böyle bir ortakl›¤a ‘evet’demektense, ‘halka arz’ yoluyla kap›y›açmak sermaye aç›s›ndan daha elverifllibir yol oluyor.

‹kincisi bölme, Teknik A.fi. duru-munda oldu¤u gibi. Dedi¤im gibi bu‘kamu verimsizdir’ varsay›mdan hareketederek gelifltirilen bir yöntem. ‘Özel ve-rimlidir. Kamu hantald›r. Özel iyi çal›fl›r.’Bunlar da yaln›z bizim ülkemizde de¤il,tüm dünyada yayg›n olan önyarg›lar.Oysa yönetim bilimi denen bir bilim var.Bunu kamuda da uygularsan›z verimartar. Özelde uygulamazsan›z orada dakötü olur. Bu bilim yoksa, bu bilim uy-gulanm›yorsa, sonuç özelde de kamudada ayn›d›r.

…Onun için hantald›r dedi¤iniz bir

iflletme, diyelim ki Teknik A.fi. ‹lle dehantal olmak zorunda de¤ildir. Çal›flansay›s› kaç olursa olsun bu flirketin kuruluflilkelerini, organizasyon flemas›na,gelifltirdi¤i örgütlenme biçimi ba¤l›d›r.Teknik A.fi.’nin pekala THY’nin teknikhizmet birimi olarak bir bütün halindemuhafaza edilmesi mümkün idi. Helehele; ‘ikiye böldük, flimdi daha verimliolacak’ diyorsan›z, orada baflka niyet

aramak gerekir.…Türkiye’de bu özellikle elektrikte

yafland›. Eskiden TEK diye tüm elektriküretim, da¤›t›m konular›n› kapsayan,Türkiye’nin elektrik kurumu vard›. Ad›gibi tekti. Tek olman›n yarar› konuyu birbütün olarak görebilmektir. Ama tekolmas› demek illaki orada bir hantall›kolacak demek de¤ildir. Elektrik konu-sunun çeflitli aflamalar›n›, üretim, da¤›t›mgibi.. Bunlar› iyi tahlil edip ona göre biryönetim flemas› kuruyorsan›z, yetki devriyelpazesi iyi saptanm›flsa faydalar› çoktur.Birinden elde etti¤iniz yarar, öbürününyarar›n› art›rabilir. Ya da petrol sektörünüele alal›m. Türkiye’de petrol de ayn›flekilde da¤›t›ld›. Oysa bakt›¤›n›z zamanilk kuruluflunda Türkiye Petrolleri AnonimOrtakl›¤› petrol arayacakt›. Petrol aramaiflleri kâr getiren bir fley de¤il. Ama petrolkonusunda bugün müthifl kâr getirenTüprafl gibi müthifl pazar› olan bir kurulu-flu da o bütünün içinde muhafaza ede-biliyorsan›z, o zaman birinden kâr eldeedebiliyorsunuz. Kâr elde etmedi¤iniziçin kapatmak m› gerekir? Yani Türkiye’depetrol aramaktan vazgeçmek mi gerekir?Hay›r, petrol aramak için sermaye gerek-liyse, o sermayeyi siz petrol sat›fl›yla eldeedersiniz. Bakt›¤›n›z zaman dünyadakibüyük petrol flirketleri de böyle yap›yorlar.Yani sat›fl, da¤›t›m, vs. oradan muazzampara kazan›yorlar ama ayn› zamanda daarama flirketleri var. ‹flte BP, BritishPetroleum Türkiye’de petrol ar›yor. Vebunu devlet pekala petrol konusunuçeflitli alanlara bölerek bir bütünlük

içerisinde, birbirini besleyen flekildeörgütleyebilirdi.

….Özellefltirmeyle, hantall›k flüp-

hesi duyulan kurulufl, bu defa dahahantal iki kurulufla dönüfltürülüyor.Bakt›¤›n›z zaman ne oluyor flimdi?Teknik A.fi.; onun da Genel Müdürüolacak, onun da müdür yard›mc›lar›olacak. Yani siz bürokrasiyi art›rm›floluyorsunuz. Daha önceden 100kifliyle görülen ifl, flimdi 200 kifliylegörülüyor. Çünkü bürokratik örgüt-lenme ister istemez bir müdür, mü-dür yard›mc›lar›, odac›lar, vs. diyebüyüyor. Buradaki çeliflkiyi iyi gör-mek laz›m. Yap›lmak istenen fley

ÖZELLEfiT‹RME

14

“Özel verimlidir.Kamu hantald›r.Özel iyi çal›fl›r.”

Bunlar, tümdünyada yayg›nolan önyarg›lar.

Oysa yönetim bilimidenen bir bilim var.

Bunu kamuda dauygularsan›z verim

artar. Özeldeuygulamazsan›z

orada da kötü olur.Bu bilim yoksa,

uygulanm›yorsa,sonuç özelde de

kamuda da ayn›d›r.

ÖZELLEfiT‹RME

15

çok fl›k bir etiketin alt›nda saklan›yor.Hantall›¤› önlüyoruz derken, hem konuyabir bütün olarak bakma olana¤›n›yitiriyorsunuz, hem de daha çok hantall›kyaratm›fl oluyorsunuz.

…‹ncelenmesi gereken bir dördüncü

kuvvet, medya. Medya kurcalamak içinde¤il, örtbas etmek, cilalamak, sat›fl›kolaylaflt›rmak için çal›flmaya bafllad›.Yani yine tersine iflleyen bir ifllev ile karfl›karfl›yay›z. Medya niye var? ‹flte devletinkendi denetim mekanizmalar› yeterliolmayabilir. Halk›n ilgisi yeterli de¤ildir.Sorgulamak terbiyesi belki eksiktir. ‹fltemedya olacak ki, her gün gündemegetirecek. Özellefltirme konusunda daTürkiye’deki medya görevini yapmad›.Böyle olmas›n›n çeflitli nedenleri var.Zannediyorum o nedenlerin bafl›nda hemifladam› olmak, hem de medyada iddial›olmak gibi, sermayenin bu iki alanabirden el atm›fl olmas› geliyor. Bütünkitaplarda kuvvetler ayr›l›¤›, kuvvetlerinbirbirini denetlemesinden bahsedilir,devlet yap›s›nda da öyle, toplumda daöyle. Ama elefltirmesi gerekenle eleflti-rileni ayn› yerde toplad›n›z m› o hizmetgörülemiyor. Türkiye’de böyle bir proble-mimiz var. Özellefltirme konusunda dabunu yaflad›k. Çünkü bafl›ndan itibarenTürkiye’de medyam›z bu konuya gerekenelefltirel bak›flla bakmad›. Bakmamayada devam ediyor.

…Ekonomik bak›mdan devlet son

derece zay›flam›fl durumda. Özellefltirmepiyasaya ç›kt›¤› zaman s›k s›k söylenenbir fley art›k söylenemiyor. ‘E¤itimimizzay›f, devletimizin gücü yetmiyor, sa¤l›khizmetlerimiz zay›f, çünkü devletin baflkaalanlara da¤›lm›fl hizmetleri var. Devletonlardan vazgeçsin ki, iflte sosis yapma-s›n, sütle, orman ürünleri falan, devletbu gibi fleylerle u¤raflmas›n, bunlar› eldenç›kars›n, bunlar›n sat›fl› ile gelir sahibiolsun ve ondan sonra da daha iyi e¤itim,daha iyi sa¤l›k olsun.’ Sonuca bak›yor-sunuz, bunlar sat›ld›, devlete bir tak›mgelirler geldi. Çok beklenen de olmad›ama; ucuza gitti. E¤itimimiz bugün çokdaha paral› olmaya bafllad›. ‹yi e¤itim,ancak çok para sahibi olanlar›n ulafla-bilece¤i bir fley haline geldi. Bununla da

kalmad›, e¤itimimizin a¤›rl›k merkeziokullardan dershanelere kayd›.

…Ticaret konusu olmamas› gerken iki

konu; e¤itim ve sa¤l›k, ticaretin konusuhaline geldi. Özellefltirmenin sonucu bu‘E¤itim ve sa¤l›kta baflar›l› olabilmek içinözellefltirme gerekir’ deniyordu ancaközellefltirme gerçekleflti¤inde sonuçbeklendi¤i gibi olmad›.

Özellefltirme sadece iflsizlik yaramad›,devleti zay›flatt›, halk›n devlete olangüvenini sarst›. San›ld›¤›ndan çok dahaköklü zararlar› oldu.Çimento fabrikalar›n›satt›k. Alan bir Fransa devlet kuruluflu.Fransa kendisi çimento üretimini devletolarak yap›yor çünkü altyap›n›n falantemel ürünlerinden biri oldu¤unnufark›nda. Sonra Frans›z devleti, kendisibunu bir kamu iflletmesi olarak ayaktatutarken, karma yani devletin de pay› varözel sektörün de, akl› pekala buna yat-m›flken, Türkiye’de geliyor ve çimentofabrikalar›n› al›yor. Siz çimento gibiönemsemedi¤iniz, asl›nda çok zaruri olanbir üretimi bu flekilde elden ç›kar›yor-sunuz.

...‘Devlet sosisçilik mi yapacak, devlet

hayvan kesicili¤iyle m› u¤raflacak’ diyereket ve bal›k kombinalar›n› Do¤u’dasatt›n›z. Türkiye’nin en güzel meralar›n›nbulundu¤u yerler, kuzeydo¤umuz boflal-m›fl durumda. Çünkü oralarda devletinhayvanc›l›¤› ayakta tutabilmek, o meralar-da hayvanc›l›¤› gelifltirmek için kurdu¤ukombinalar sat›ld›. Süt ürünleri SEK ilesat›ld›. Ne oldu? Satt›¤›n›z fabrikalar›sat›n alanlar söküp fabrikalar› daha çokkazanç elde edecekleri ‹stanbul gibiyerlere tafl›d›lar. Güneydo¤uda meralarboflald›. fiimdi, ‘Et ve Bal›k Kurumu nedenkapand›, gerekliymifl me¤er.’ denilereksat›n al›n›yor yavafl yavafl. Para vererek,bunlar› yeniden kurmak gerekiyor. Çünküülkenin yap›s› de¤ifliyor. ‹nsanlar iflsizkal›nca göç bafll›yor. Dengesizlikler ar-t›yor, bölgeler aras› eflitsizlikler ço¤al›yor.Sonuçta, özellefltirme sadece iflçileri,sizleri, bizleri ilgilendiren bir fley de¤il.Ülkenin bütününü ilgilendiren bir fley veyenildi¤imizi düflünmeden, mücadeleyedevam etmemiz gerekiyor.

Dengesizliklerart›yor, bölgeleraras› eflitsizliklerço¤al›yor. Sonuçta,özellefltirme sadeceiflçileri de¤il ülkeninbütününüilgilendiren bir fley.Ancak yenildi¤imizidüflünmeden,mücadeleye devametmemiz gerekiyor.

Günümüzde dün-yan›n en büyük 300endüstri flirketi 20 tril-yon dolarl›k üretkenaktif portföyün yüzde25’ini kontrol etmek-tedir. Bu flirketler,çokönemli politik karar-lar› veto edecek ve is-tedi¤i ülkenin eko-nomisine yön verecekgüçtedirler.

Kapitalizm, s›k›fl-t›¤› dönemlerde poli-

tikalar›na “yeni” sözcü¤ü ekleyerekpolitikalar›n› daha cazip k›lma yollar›n›aramaktad›r. Oysa “yeni liberal poli-tikalar” asl›nda eski politikalar›d›r. Dayat-t›¤› bu politikalar yeni ülkeler ve ülkelerdekendine yeni alanlar yaratma çabalar›d›r.Bu politikalar›n söylemleri ülkeler ara-s›ndaki ekonomik ve sosyal eflitsizliklerin ortadan kalkaca¤›na ve ülkelerde refah›nsa¤lanaca¤›na iliflkin söylemlerdir. Bununda küreselleflme ile afl›laca¤› söylenir.Küreselleflme kimin ad›nad›r? Bu ser-mayenin varl›¤›n› sa¤layan emek içinküreselleflme söz konusu mudur? Hay›r.O zaman bu, “yeni” ad› alt›ndaki liberalpolitikalar ve geliflmeler hiçbir zamanemek ad›na olmayaca¤› gibi, eme¤insömürülmesinin artmas› anlam›na gel-mektedir. Çünkü küreselleflen yaln›zcapara ve o paran›n sahibi flirketlerdir. Eko-nomistlerin kabaca yapt›klar› hesaplaragöre, günümüzde dünyan›n en büyük300 endüstri flirketi 20 trilyon dolarl›küretken aktif portföyün yüzde 25’inikontrol ettikleri gibi, hükümetleri zay›f-lam›fl ülkelerde çok önemli politik karar-lar› veto edecek güçtedirler. O zamanküreselleflmenin kimin için yararl› oldu-¤unu daha net görebilmek için dünyay›yöneten bu flirketleri dikkatle izlememizgerekir. Kimdir bu flirketler? Hangi ülkeninflirketleridir? Bir sektörde mi yo¤unlafl›rlar?

Tüm bunlar› K‹GEM (Kamu ‹flletme-

cili¤ini Gelifltirme Merkezi) Genel Sek-reteri Ayla Y›lmaz ile görüfltük. BirgünGazetesi’ndeki yaz›lar›ndan da tan›d›¤›-m›z Ayla Y›lmaz, “THY’deki halka arz›nsonuçlar› ortada. Yar›n karfl›m›za çok-uluslu bir flirket, büyük pay sahibi olarakç›kacakt›r. Asl›nda bugünden büyük birortak var. Ama flirkette temsili yok. Yar›no da olacak. Halka arz diyerek toplumukand›r›yorlar, oysa halka arz da özellefl-tirmenin bir baflka flekli. ‹flte küreselleflmekime yar›yor görüyoruz.” diyor.

Konuya bu noktadan bakt›¤›m›zda,küreselleflmenin bir argüman› olanözellefltirme dünyay› yöneten yaklafl›kbu 300 flirket için mi gerçeklefliyor?

Elbette. Ülkemizde özellefltirmeningerçekleflmesi için yap›lan yasal düzen-lemelere bak›nca bunu çok aç›k görebi-liyorsunuz. ‹MF ile yap›lan niyet mektup-lar›ndaki talepler hep yabanc› sermayeiçin “dikensiz gül bahçesi” talepleridir.Öyle de olmad› m›? ‹MF ve DünyaBankas› “içimizden biri” aldatmacas› ilegönderdi¤i kifliyi hükümete Bakan olarakyerlefltirdi ve “15 günde 15 yasa” DevletBakan› Kemal Dervifl’in eseri oldu. B›rak›-n›z 1980’lerden sonra özellefltirmenincazibesini anlatmak için söylenenleri.Hani hat›rlars›n›z “Devlet asli görevleriniyerine getirmelidir. Kamu kurulufllar› dev-letin s›rt›nda bir yüktür. Özellefltirmedenelde edilecek gelir ile devlet asli göreviolan e¤itim, sa¤l›k gibi temel konulardayat›r›mlar yapacakt›r. Özel sektör kârl›d›r,verimlidir, istihdam yarat›r.” Bu söylem-lerin bir aldatmaca oldu¤u ortaya ç›kt›¤›gibi, özel sektör dedikleri de bugünçokuluslu flirketler oldu.

Ülkemizdeki özellefltirme uygu-lamalar› s›ras›nda sizce önemli dönemeçnoktalar› neler oldu?

Ülkemizdeki özellefltirmeyi dünyan›ndi¤er ülkelerinde yap›lan özellefltirme-lerden baz› noktalarda ay›rmak gerekir.

ÖZELLEfiT‹RME

16

K‹GEM Genel Sekreteri Ayla Yılmaz:

Özellefltirme dünyayı yöneten çokuluslu flirketler

için yapılıyor

Özellefltirmenin neanlama geldi¤ini

K‹GEM (Kamu‹flletmecili¤ini

Gelifltirme Merkezi)Genel Sekreteri ve

Birgün Gazetesiyazarı Ayla Y›lmaz

ile konufltuk.

K‹GEM Genel SekreteriAyla Yılmaz

Ancak, özellefltirmenin temel hedefi heryerde ayn›d›r. Bu da ülkenin geliflmifllikdüzeyi nedeniyle farkl›l›klar gösterebilir.Özellefltirmenin gerekçeleri kamuoyunayukar›da sayd›¤›m söylemlerle anlat›l›rkenikna yolunda medya çok büyük roloynad›. Özellefltirmenin uygulay›c›s› olanhükümetlerin yan›nda yer ald›, hattaözellefltirmeden büyük oranda pay daald›. Ülkemizde medya dedi¤imizde enfazla 5 holding karfl›m›za ç›kar. Medyapatron medyas›d›r. Bu holdingleringazeteleri, televizyon kanallar›, radyolar›ve dergileri vard›r. Rumeli Holding(Uzanlar) çimento sektöründe karteloluflturmufllard› y›ld›zlar› sönene kadar.Park Holding (Ciner) madencilik, enerjive havaalanlar› yer tafl›mac›l›¤› alan›ndagüçlü oldu. Do¤an Holding POAfi’› sat›nalarak (‹fl Bankas› ile) akaryak›t da¤›t›-m›nda tek flirket yani tekel oldu. Bunlar›örnekler ile geniflletmek mümkün hattaayr› bir yaz› konusu bile olabilir.

Medyan›n deste¤ini yan›na alanhükümetler özellefltirmenin “Avrupa yapt›bitirdi, biz geç kald›k” üzüntüsü ve telafl›içinde özellefltirme uygulamalar›na h›zverdi. Hükümet orta¤› olmufl bütün siyasipartilerin özellefltirmenin ülkede herboyutu ile yaratt›¤› tahribatta pay› vard›r.Kimse muhalefette iken, özellefltirmekarfl›tl›¤› yapmaya kalkmas›n. Hatta,stratejik iflletmelerin özellefltirilmesinekarfl›y›z bile demesin. Çünkü, stratejikolman›n anlam›n› da bilmedikleri ortayaç›kacakt›r. Bugün EBK’nun kamulaflt›-r›lmas› çal›flmalar› niye ya-p›lmaktad›r? Bir zamanlar“Devlet sosis, sucuk muüretsin? diye EBK’y›(Et Bal›kKurumu) küçümseyenler ül-kenin hayvanc›l›¤›n›n bu ne-denle öldü¤ünü her haldestratejik bulmuyorlard›r. Si-yasilere medya d›fl›nda des-tek baflka nereden gelmifltir?Aldat›lan halktan ve o ifllet-melerde çal›flan iflçilerden.Bu yanl›fl anlafl›lmas›nburada konunun bir baflkaboyutunu dile getirmeyeçal›flaca¤›m. Yani kamu ifllet-melerinde çal›flan iflçilerinbir k›sm›n›n özellefltirme

ma¤duru olmalar›na karfl›n, sand›¤agittiklerinde onlar›n geleceklerini karartansiyasi partilere oy vermeleridir. Bunubenim akl›m hiç almad›. Bu önemli birnokta. Bunun böyle olmas›nda yerelsiyaset unsurlar› öne ç›k›yor herhalde.

Kafa kar›fl›kl›¤› içinde özellefltirmeninanlat›lmas› görevi büyük ölçüde sen-dikalar›n oldu. Sendikalar›n baz›lar› dakendi sektörlerinde özellefltirmenin yafla-nabilece¤ini düflünemediler, haz›rl›ks›zyakaland›lar. Yine de özellefltirmeye karfl›sendikalar›n etkinli¤i oldu. Türkiye’dekiüç iflçi konfederasyonundan Türk-‹fl ençok kamuda örgütlü oldu¤u için Türk-‹fl’e ba¤l› sendikalar özellefltirmeye karfl›mücadeleyi sürdürdüler. Hak-‹fl Konfe-derasyonu EBK ve SEK gibi önemli kuru-lufllarda örgütlü idi ancak, o da siyasigörüflünün do¤rultusunda iktidar- muha-lefet süreçleri yaflad›.

Özellefltirmeye karfl› mücadeledeK‹GEM’in kurulmas›yla hukuk savafl› öneç›kt›. Ve mücadelenin önemli aya¤›n›oluflturdu. Sendikalar K‹GEM’den hukukidestek ald›lar ve davalar açt›lar. Hukukunüstünlü¤ünü savunan ve yarg›n›n ba¤›m-s›zl›¤›na inananlar zaman zaman buradanda darbeler yediler. Yarg›n›n verdi¤ikararlar bu kez hükümetler taraf›ndanhukuksuzluk içinde uygulanmad›. Bensüreci çok ana hatlar›yla özetleyerekanlatmaya çal›fl›yorum, çünkü bunlar›nhepsi ayr› ayr› ve detayland›r›lmas› gere-ken konulard›r. Özellefltirme uygulama-lar›n›n olumsuz sonuçlar›n› Türkiye yeni

17

ÖZELLEfiT‹RME

Medyan›n deste¤iniyan›na alanhükümetler“Avrupa yapt›bitirdi, biz geçkald›k” üzüntüsü vetelafl› içindeözellefltirmeuygulamalar›na h›zverdi.

yeni anlamaya bafllad›. Oysa bunun böyleolaca¤› bilim çevreleri taraf›ndan çoktanaç›klanm›flt›. ‹flte, o albenili sözlere halk›nbirçok kesimi aldan›verdi. Hatta, iflçilereylem yaparken o kurulufllardaki memurstatüsünde olanlar destek bile vermediler.Halk da “aman bofl oturup para kazan›-yorlar, hem de iflsiz kalaca¤›z, diye ba¤›-r›yorlar” dedi.

Türkiye’deki özellefltirme uygula-malar› s›ras›nda konuyla ilgili mevzuat-lara uyuluyor mu?

Do¤ru söylüyorsunuz. Türkiye’deözellefltirme yap›lm›yor. Türkiye’de kamukurulufllar› haraç mezat, de¤erinin alt›ndahükümetlerin yandafllar›na peflkefl çeki-liyor. Biraz önce de¤indik, özellefltirmedünyay› yöneten çokuluslu flirketler için-dir diye. Bizim ülkemizde özellefltirmeniniki hatta ikiden fazla aflamas› oluyor.Önce ihaleye giren flirketlere bak›yor-sunuz ço¤u o sektör ile ilgili de¤il. Hemeno ifli de yapabilece¤i bir flirket kuruyorya da varolan flirketinin ana sözleflme-sinde de¤ifliklik yaparak örne¤in ma-dencilik konusunu da ekliyor. Bazenbunlar›n hiçbirisine gerek görmedenihaleye giriyor. Çünkü kimse ona “senburas›n› neden almak istiyorsun” diyesormuyor ki. Sat›ls›n da kime sat›l›rsasat›ls›n gözüyle bak›yor. Sat›n alan kifliya da flirket zaten o iflletmenin üretiminedevam etmesi için de¤il arazisi için sat›nal›yor. Bak›yorsunuz bir süre sonra o dabir baflkas›na satm›fl, kapatm›fl ve arazinindaha da de¤erlenmesi için bekletiyor veiçindeki makineleri de götürüp sat›yor.

Bugün ORÜS (Orman Ürünleri Sanayi)iflletmelerin bir ikisi d›fl›nda hepsi kapal›.Üretime devam edenler ise, bir süre sonrayabanc› ortak bularak yavafl yavafl karl›olarak elden ç›karman›n yolunu ar›yor.‹flte burada yabanc› ortak devreye giriyor.Yabanc› sermaye de¤il, yabanc› ortak.Çünkü yabanc› yat›r›m için gelmiyor,kurulmufl, az çok iflleyen, pazar pay› olankurulufllar› ele geçiriyor, bir süre sonrada yerli orta¤›na “güle güle” diyor. Al›c›lartaraf›ndan baflka özellefltirmeyi yapanÖzellefltirme ‹daresi’nin de uygulamalars›ras›ndaki hukuka ayk›r›l›klar› da var.En baflta sat›lmak istenen iflletmeningerçek de¤erinin aç›klanmamas›. Bundansonraki aflamalarda yap›lanlar her zamandava konusu olarak gündeme gelmifltir.En belirgin ve yak›n örnek olarak söyle-yeyim Tüprafl’›n özellefltirilmesi içinihaledeki usulsüzlük. Petrol-‹fl taraf›ndandava konusu edilmifl, dava kazan›lm›flama “yerli” dedi¤imiz Koç Holding ad›nadavan›n son aflamas›nda karar de¤iflikli¤eu¤ram›flt›r. Özellefltirme uygulamalar›n›düzenleyen 4046 say›l› yasa hat›rlad›¤›mkadar›yla 8 kez de¤iflikli¤e u¤ram›flt›r.Ne ad›na? Al›c›lar ad›na, çal›flanlar›naleyhine.

Özellefltirmede giderek yabanc›-laflman›n varoldu¤undan ve bununkaç›n›lmazl›¤›ndan söz ettiniz. Sektörlerolarak durum nedir acaba?

‹lk yabanc›laflma 1992 y›l›nda Frans›zK‹T’i olan SCF taraf›ndan 5 çimentofabrikas›n›n sat›n al›nmas›yla bafllam›flt›r.Bu flirket daha sonra ‹talyan Çimentofiirketi ile ortakl›k kurarak Set‹talmenciad› alt›nda ülkemizde faaliyet gös-termektedir. Bugün çimento sektöründeOYAK-SABANCI, OYAK-GAMA yan›s›ra Y‹B‹TAfi-Lafarge ve Rumeli Holding’in(Uzanlar›n) elinde bulunan SEK’lerinözellefltirilmesi s›ras›nda Koç, Sabanc›,P›nar ve Ülker bugün Nestle, Danone,Kraf, Jacobs, Sumitoma gibi çokulusluflirketlerle ortakl›klar kurmufllar veflirketteki paylar›n›n giderek azalmas›noktas›na gelmifllerdir.

Önemli bir sektörde finans sektörüdür.Bugün bankac›k sektöründe yabanc›bankalar›n say›s› giderek artmaktad›r.Zaten yabanc› bankalar yani finanskurulufllar› müflterilerini izlerler ve de

ÖZELLEfiT‹RME

18

Özellefltirme‹daresi’nin de

uygulamalars›ras›ndaki hukukaayk›r›l›klar› da var.

En baflta sat›lmakistenen iflletmenin

gerçek de¤erininaç›klanmamas›.

girdikleri ülkedeki özel büyük müflterilereyönelirler. Citibank bunlar›n en bafl›ndaolan›d›r. Garanti Bankas›’na ortak olanGeneral Electric ayn› zamanda Mortgagesisteminin temsilcisi olan bir çokulusluflirkettir. Neden önce banka orta¤› oldu?Çimento sektörü zaten yabanc›laflt›,Mortgage de geldi. Onun için her fleyhaz›r. Konut a盤› olan ülkemizde pazaronlar için cazip.

Tütün ve içkide de durum farkl› de¤il.Türkiye’de yabanc› sigaran›n giriflininserbest b›rak›lmas›ndan önce hat›rlarsan›ztelevizyon kanallar›n›n birisinde Par-liament sinema kufla¤› vard›. Yabanc›film gösterilirdi. Biz uzunca bir süre oParliament mavisini gördük ve al›flt›k,bizden birisi gibi oldu. Sonra yabanc›sigara markalar›n›n ülkeye girifli serbestb›rak›ld›. Hemen, Parliament almayabafllad›k, o bize tan›d›k geldi. Ya daMarlbora sigaras›. Çocuklar›n okuldefterlerinin kapaklar› üzerinde Marlboraamblemi olan yar›fl arabalar› resimleri ilekapl› idi. Kendi tütünümüzden üretilensigaralar› bir kenara b›rakarak bunlar›içmeye bafllad›k. Supermarketler desenizayn› durumda tekelleflerek sizlerimahkum ediyorlar ve o ne satarsa onuyemek içmek durumunda kal›yorsunuz.Onlar›nda ço¤u zaten yabanc› flirketler.

“Küresel Düfller” adl› bir çeviri deokumufltum. Bilgi ifllem teknolojisiküreselleflmenin en temel araçlar›ndanbirisi olmufl ki öyle. Kitapta flöyle diyor:Günde 2 trilyon dolardan fazla paraelektronik bilgi parçalar› inan›lmazuzakl›klara gitmektedir. Bilgi ifllemteknolojisi en çok küresel bankac›l›¤›nçehresini de¤ifltirmifltir. Dünyan›n birucundan di¤er ucuna milyonlarca dolarl›ktransferin maliyeti yaln›zca 18 cent’tir.”

THY’daki halka arz›n sonuçlar› ortada.Yar›n karfl›m›za çokuluslu bir flirket büyükpay sahibi olarak ç›kacakt›r. Asl›ndabugünden büyük bir ortak var. Amaflirkette temsili yok. Yar›n o da olacak.Halka arz diyerek toplumu kand›r›yorlar,oysa halka arz da özellefltirmenin birbaflka flekli.

‹flte küreselleflme kime yar›yor görü-yoruz.

Bundan sonraki sürece bak›nca, özel-

lefltirme de her fleyin bitti¤ini söyleyebilirmiyiz?

Asla. Önce bu bir siyasi irade gerek-tirir. Siz ülkenizin gelece¤i konusundayapaca¤›n›z birçok fleyin oldu¤unainanmal›s›n›z. Bu ülkenin sahibisiniz.Özellefltirme bugün belki K‹T’lerinsat›fl›n›n tamamlanmas› ile son bulmuflturdiye düflünebilirsiniz ama özellefltirmeyaln›zca K‹T sat›fl› de¤ildir. Giderektalepler de¤iflik boyutlar kazanmaktad›r.Hazine arazileri, yani topraklar›n sat›fl›.Devletin küçültülmesi mant›¤› ilehizmetin her türlüsünün özel sektöredevri projesi, önümüzdeki günlerde,enerji ve su kaynaklar›m›z gündemegelecektir. Enerji geldi bile. ‹letifliminiznas›l bir flirket oldu¤unun kay›tlar› bilebilinmeyen bir yabanc›n›n elinde, hava-yolu tafl›mac›l›¤›m›z içinden kemirilerekyok edilmeye çal›fl›lmakta. Onlar›ntalepleri daha yeni bafll›yor. ‹flte buradaemekçilere çok görev düflüyor. Amagerçek görev. Elimizden al›nanlar› tekrargeri al›r›z ya da bir yenisini kurar›z. Özel-lefltirmeden en büyük darbeyi alan emek-çiler mücadeleden vazgeçmediler.

Sorun yaln›zca ifllerini kaybetmeleride¤il, sorun çocuklar›n›n geleceklerininkayb›d›r. Ben Ayla Y›lmaz olarak bunainan›yorum, temsil etti¤im K‹GEM’in debu mücadelede emekçilerin yan›nda ol-du¤umuza inanmalar›n› istiyorum.

19

‹letifliminiz nas›l birflirket oldu¤ununkay›tlar› bilebilinmeyen biryabanc›n›n elinde,havayolutafl›mac›l›¤›m›z daiçinden kemirilerekyok edilmeyeçal›fl›lmakta.

ÖZELLEfiT‹RME

12 Eylül 1980 askeri darbesi, üzerindengeçen 26 y›la ra¤men sonuçlar› aç›s›ndanbugün bile hükmünü koruyor. 12 Eylül’üntarifi zor ac›lar›, o y›llar› yaflam›fl milyonlarcainsan›n kiflisel tarihinde silinmez bir kâbusuiflaret ederken, toplum ve onun dinamikleriaç›s›ndan da yeni bir karanl›k döneminhabercili¤ini yap›yordu.

‹ki kutuplu dünyan›n so¤uk savafly›llar›nda, bir yandan emperyalistlerin pazarpaylafl›m›, di¤er yandan özellikle yoksulülkelerde yükselen devrim mücadelelerisürerken, Türkiye’de de yükselen sosyalistharekete karfl› yap›lan hamle 12 Eylül darbesioldu. 70’li y›llarda dünyada ve buna paralelolarak Türkiye’de s›n›f mücadelesi ve yükselendevrimci hareket emperyalizmin ileriye dönükplanlar› ve pazar alanlar› aç›s›ndan tehlikeolarak görülüyordu.

Bu h›zl› yükseliflin durdurulmas›, iflçihareketinin ve onun 1960 Anayasas› ile eldeetti¤i kazan›mlar›n tasfiyesi gerekiyordu.

Türkiye’deki sermaye s›n›f›, o günlerdeIMF ve Dünya Bankas› ile birlikte haz›rlad›¤›ve asl›nda yabanc› sermayenin ülkeyidizginsizce talan› anlam›na gelen “24 Ocak1980 Kararlar›”n› ç›kartmaya haz›rlan›yordu

ki, bunu tek bafl›na ve ola¤an koflullardayapmas› olanaks›zd›. ‹flte sermayenin bir askeribask› rejimine ihtiyaç duymas› böyle birdöneme denk geldi.

Bundan sonras› toplumun her kesiminde,her alan›nda hissedilen topyekun sald›r›larolacakt›. 12 Eylül darbesiyle birlikte, neredeyseresmi ve sivil tüm kurumlar alafla¤› edilerekyeni bafltan yap›land›r›ld›; elbette iflçi s›n›f›,tüm çal›flanlar ve genifl y›¤›nlar aleyhine. 60Anayasas› ile elde edilen görece özgürlükortam›, 12 Mart 1971’deki askeri müdahaleile zaten geriye çekilmiflken, 12 Eylül sonra-s›nda kat› faflist bir rejim boy gösterdi. Emek-çilerin birçok hakk› neredeyse bir gecede“suç” s›n›f›na geçiverdi. Sendikalaflman›n veörgütlenmenin önüne, k›sa sürede afl›lmas›olanaks›z engeller kondu; grev yapmak, mitingdüzenlemek uzak bir hayal olmufltu ki, 1984y›l›na kadar iflçiler tek bir grev giriflimindedahi bulunamad›lar.

12 Eylül 1980 askeri darbesini izleyengünlerde sendikal haklar büyük ölçüdek›s›tland›. Darbe ile tüm toplu sözleflmeler"ask›ya" al›n›rken Türk-‹fl d›fl›ndaki konfede-rasyonlar ve üye sendikalar kapat›ld›. Örgüt-lenme hakk›na do¤rudan yasak ve k›s›tlamalaryan›nda toplu sözleflme hakk›na k›s›tlamalar

DOSYA

20

Söylefli: Özlem ErgunHava-‹fl Basın Yayın Uzmanıozlemergun@havais.org.tr

12 Eylül darbesiylebirlikte, neredeyseresmi ve sivil tümkurumlar alafla¤›

edilerek yeni bafltanyap›land›r›ld›;

elbette iflçi s›n›f›,tüm çal›flanlar ve

genifl y›¤›nlaraleyhine.

Gazeteci-yazar Aydın Çubukçu:

12 Eylül’ün kötü izlerini,emekçilerin mücadelesi silecek

21

12 Eylül’ücezaevindekarfl›layan birayd›nla konufltuk.Evrensel KültürDergisi Genel Yay›nYönetmeni vegazeteci-yazar Ayd›nÇubukçu “12 Eylül,toplumsaltarihimizdekaybedilmifl bir‘muharebe’dir; amabüyük savafl henüzbitmedi” diyor.

DOSYA

getirildi. 1961 Anayasas›’n›n getirdi¤i özgürlük-ler ortam›ndan ç›kart›lan 274 ve 275 say›l›yasalardaki kazan›mlar›n önemli bölümü buortamda yok edildi. Ç›kart›lan 2822 Say›l›Toplu ifl sözleflmesi Grev Lokavt Yasas› yan›nda1475 say›l› ifl Yasas›’nda ve bu yasalara ba¤l›olarak ç›kart›lan tüzüklerde önemli de¤ifliklikleryap›ld›.

Toplu sözleflmelerde gün say›s› artt›r›la-bilen k›dem tazminat›na memur katsay›s›naba¤l› olarak s›n›r getirildi. Toplu ifl sözleflme-sinin uygulanmas› durumunda gerçeklefltiri-lebilen hak grevi tümüyle yasakland›. Birçokiflkoluna ve iflyerlerine grev yasaklar› getirildi;böylece sendikalar›n hak arama yollar›t›kanmaya çal›fl›ld›.

Milli Güvenlik Konseyi, 18 Eylül'de yay›n-lanan 8 No'lu karar› ile D‹SK'in tafl›n›r vetafl›nmaz mal varl›klar›na el koydu¤unuaç›klad›. 11 Kas›m'da D‹SK üyesi sendikalar›nyönetimine S›k›yönetim Komutanlar›ncabelirlenen kayy›mlar atand›.

7 Aral›k'tan itibaren 2364 say›l› Yasa iletüm sendika üyelerini kapsayan Yüksek HakemKurulu uygulamas›na geçildi. 12 Eylül'degözalt›na al›nan altm›flyedi D‹SK yöneticisitutukland›. Türk Hava Yollar›’nda 84 günlükgrev sonunda imzalanan 8. Dönem Toplu ‹flSözleflmesi YHK (Yüksek Hakem Kurulu) karar›ile 3 y›l uzat›ld›.

YHK’ya iflverenin sundu¤u teklif ile 130esas 2 geçici maddeden 94’nün T‹S’denç›kar›lmas› önerilmiflti.

YHK’da 22 haziran 1982 günü 2 lehte 1aleyte muhalefet oyu ile mevcut T‹S’den 22esas 2 geçici madde ç›kar›lm›fl, 84 madde dehaklar geriye götürülmüfltür.

Sendikalar›n siyasal ve toplumsal yaflamailiflkin s›n›rl›da olsa varolan kat›l›m›, tümüyleyasakland›. Toplu sözleflme sürecinde YüksekHakem Kurulu'nun yetkileri ola¤anüstü

artt›r›l›rken bu kurulun ald›¤› kararlara itirazhakk› kald›r›ld›. Sendikal haklar›n k›s›tland›¤›bu dönemde iflçi ücretleri önemli ölçüdegeriledi ve iflçiler mutlak yoksullaflma sürecinegirdi. Kenan Evren, ücretlere yüzde 70 zamyapacaklar›n› ve hiç kimsenin iflten at›lmaya-ca¤›n› söyleyerek, iflçilerin tepkisini pasifizeetti.

Ancak, 1987'ye kadar gelinen süreçteücretler geriledi, enflasyon yükseldi, iflsizlikart›, özellefltirme ve tafleronlaflt›rma ile yay›lankurals›zlaflma çal›flma koflullar›n› a¤›rlaflt›rd›.

12 Eylül’ün tek sonucu ekonomik de¤ildielbet. Bask› ve zor yoluyla de¤ifltirilen eko-nomik alt yap›daki yeni durum, k›sa süredekendini hayat›n her alan›nda duyurdu. Korku,bask›, antidemokratik uygulamalar heryerdeydi. 23 bin 677 dernek faaliyetten menedildi, 650 bin kifli gözalt›na al›nd›, 50 binkifli siyasi mülteci olarak Avrupa ülkelerines›¤›nd›, 700 idam istendi, 480 idam cezas›kesinleflti, 48 kifli idam edildi. Aç›lan 210 bindavada 230 bin kifli yarg›land›. 400 gazeteciiçin 4 bin y›l hapis cezas› istendi. 39 tongazete ve dergi imha edildi. 300 kifli kuflkuluflekilde öldü. 171 kiflinin iflkencede öldürül-dü¤ü belgelendi. Bu kara listeyi daha dauzatmak mümkün. Ancak Kenan Evren’in k›sa,ama o günlerin tarifi olacak denli “özlü” birsözü, tabloyu özetleyen tarihi bir belgeniteli¤indeydi. Evren idama mahkûm edileniflçiler ve gençler için so¤ukkanl›l›kla flöylesöylemiflti: “Asmayal›m da besleyelim mi?”

12 Eylül’ün büyük bir insanl›k ve demok-rasi dram› olarak tarihimize girmesinin üzerin-den 26 y›l geçti. Ülkeyi bütün dinamikleriylebirlikte geriye götüren, emekçilerin büyükmücadelelerle kazan›lm›fl haklar›n› silahzoruyla tasfiye eden askeri darbenin y›ldönümünde, 12 Eylül’ü cezaevinde karfl›layanbir ayd›nla konufltuk. fiimdi sözü, “12 Eylül,

toplumsal tarihimizde kaybedilmifl bir‘muharebe’dir; ama büyük savafl henüzbitmedi” diyen Evrensel Kültür Dergisi GenelYay›n Yönetmeni ve gazeteci-yazar Ayd›nÇubukçu’ya b›rakal›m.

- 12 Eylül 1980 askeri diktatörlü¤ü hangikoflullarda ortaya ç›kt›?

- Dünyada, Reagen-Teatcher ikilisinin,yeni bir dünya düzeni hakk›ndaki propa-gandalar›n›n bafllang›ç tarihi 1980’dir. Bu,SSCB’nin büyük ölçüde güç kaybetti¤i,emperyalist-kapitalizmin ise neo-liberalpolitikalar için yeni hegemonya alanlar›kazanmak üzere yeni mücadelelere girecekkadar güçlendi¤i bir zamand›r. Bundan çokk›sa bir süre önce, bölgemizde ‹ran ‹slamDevrimi gerçekleflmiflti. Bu, emperyalisthegemonya zincirinde büyük bir bofllukdo¤urdu ve bütün bölge ülkeleri gibi,

Türkiye’deki toplumsal muhalefeti de etkiledi.Bir yandan sol, sosyalist, demokrat, ilericigüçlerin ola¤anüstü yayg›n ve etkili muhalefeti,di¤er yandan bu önemli dünya geliflmeleri,emperyalizm ve iflbirlikçileri aç›s›ndan ola¤anaraçlarla kontrol edilemeyecek bir durumortaya ç›kard›. 12 Eylül, ola¤anüstü koflullarda,ola¤anüstü yönetim araçlar›n›n kullan›lmas›nabir örnektir ve söz konusu koflullar›n ürünüdür.

- 12 Eylül darbesinin sosyal, ekonomik,politik anlam› neydi? Genifl y›¤›nlar veözellikle iflçi s›n›f› hareketi aç›s›ndan 12 Eylülne tür sonuçlar do¤urdu?

- 12 Eylül, sosyal bak›mdan tepkisiz vekolay denetlenebilir, kolay yönlendirilebilirbir toplum hedefliyordu. Ekonomik olarak,dünya çap›nda IMF reçetelerine göre yenidendüzenlenecek olan sermaye hareketleriönündeki engellerin kald›r›lmas›n› amaç-l›yordu. Bu iki ana hedef, baflta iflçi s›n›f› olmaküzere, toplumun bütün emekçi kesimlerineyönelik fliddetli bir sald›r›yla gerçekleflti-rilebilirdi. O dönemin koflullar›nda, haklar›n›savunmay› ve yeni haklar kazanmay› uzunmücadele deneyleri içinde ö¤renmifl olanTürkiyeli iflçi ve emekçileri, kullan›lagelenyöntemlerle durdurmak olana¤› yoktu. Bafltasendikalar ve siyasi partiler olmak üzere, halk›nmücadele arac› olarak kulland›¤› bütün örgütlerdarbenin ana hedefi oldu. Baflta içi s›n›f› olmaküzere, bütün emekçiler tam anlam›yla örgüt-süzlefltirildiler. Sendikalar›na, derneklerinedüflman haline getirilmeye çal›fl›ld›lar. Grev,toplu sözleflme, sendikalaflma gibi bafll›casilahlar ifllevsizlefltirildi. Zaman içinde, bunlaryasal olarak da kullan›lamaz, kullan›sa bileetkisiz araçlar haline getirildi. Sendikalar büyük

22

DOSYA

Baflta sendikalar vesiyasi partiler olmak

üzere, halk›nmücadele arac›

olarak kulland›¤›bütün örgütler

darbenin ana hedefioldu.

Foto

¤raf

lar:

Evr

ense

l Gaz

etes

i arfl

ivin

den

alın

mıfl

tır.

23

DOSYA

üye kay›plar›na u¤rad›lar ve yeni üyekazanmakta büyük güçlüklerle karfl›laflt›lar.

- Yerli sermayenin IMF ve Dünya Bankas›ile birlikte haz›rlad›¤› ve IMF’den gelecekkredilerin yolunu açan 24 Ocak 1980ekonomik kararlar› ne tür bir ekonomik modelsunuyordu? 12 Eylül askeri diktatörlü¤ü ile24 0cak 1980 kararlar› aras›nda nas›l bir iliflkikurabiliriz?

- Henüz darbeden aylar öncesinde, 24Ocak kararlar› tart›fl›l›rken, dönemin muhalefetlideri Bülent Ecevit, bu kararlar›n ancak LatinAmerika tipi bir askeri diktatörlük alt›ndatopluma kabul ettirebilece¤ine iflaret etmiflti.Bu bir kehanet de¤ildi; o dönemde LatinAmerika’da, Arjantin, fiili gibi ülkelerdeiktidarda bulunan diktatörlüklerin amaçlar›nave temel ald›klar› ekonomik programlarabak›larak yap›lm›fl bir tespitti. Sosyal haklardagenifl çapl› bir k›s›nt›, sendikalar üzerindebask›, grev yasa¤›, siyaset yasa¤›, a¤›renflasyonist politikalar, düflük ücret ve pahal›hayat, IMF’nin önerilerinin küçük bir özetidir.Ard›ndan, sa¤l›k ve e¤itim baflta olmak üzeretoplumun temel ihtiyaçlar›n›n hepsinin paral›hale getirilmesi plan› da vard›. Bu, ancakgünümüzde, yine 12 Eylül’ün yaratt›¤› sosyalve siyasal temele dayanarak gerçeklefltirilmesürecindedir. Latin Amerika’da ise, çok yayg›nve a¤›r bir toplumsal fliddet politikas›,ekonomik uygulamalara paralel gidiyordu.Genifl halk kitlelerin bütün temel ç›karlar›nakarfl› olan bu ekonomik plan›n uygula-nabilmesi, o kitlelerin sindirilmesine, dire-nemez hale getirilmesine ve örgütsüz-lefltirilmesine ba¤l›yd›. Dolay›s›yla 12 Eylül’ün,bafll›ca nedenleri aras›nda, di¤er bölge ve ülkekoflullar›n›n yan› s›ra, böyle bir program›nuygulanmas› amac›n› da ilk baflta saymakgerekir. Amerikan Baflkan›’na söylenen“darbeyi yapan bizim çocuklar” sözü, buçerçevede anlaml›d›r. Hem Türkiye’nin olas›bir devrimle kaybedilmesi tehlikesi bertarafedilmifltir, hem de gelece¤e iliflkin emperyalistplanlar aç›s›ndan son derece elveriflli bir durumkazan›lm›flt›r.

- 24 Ocak kararlar›n›n hayat› geçebilmesiiçin 12 Eylül 1980 faflist darbesi bir ön koflulmuydu? Bugün, 24 Ocak kararlar›ndan çokdaha a¤›r ekonomik uygulamalar yaflamageçiriliyor. Bu, darbenin iflçi s›n›f› hareketindeyaratt›¤› kal›c› tahribat›n bir sonucu olabilirmi?

- Yukar›da da de¤indi¤im gibi, darbeolmasayd›, 24 Ocak kararlar› uygulanamazd›.Bugün ise, daha a¤›r programlar, darbesizkoflullarda uygulanabiliyor. Bu, darbenintoplumumuzu, iflçi s›n›f›m›z› ne kadar derindenve uzun vadeli etkiledi¤ini göstermektedir.Her fleyden önce, sendikalar üzerindeki a¤›rbask› devam etmektedir ve sendikas›zlaflt›rmahareketi, tafleronlaflt›rma, esnek çal›flma gibiyeni uygulamalarla sürekli hale getirilmifltir.Dolay›s›yla, iflçi s›n›f›n›n darbeyle elindenal›nan mücadele olanaklar›, darbenin üstündengeçen çeyrek as›rl›k dönem içinde yenidenkazan›lamam›flt›r. Daha da geriye gidilmifltir.Görünüflte 12 Eylül Darbesi, resmi olarak 1984Genel Seçimleriyle sona ermifltir! Oysa budarbe hâlâ devam etmektedir ve bunun kan›t›da iflçi ve emekçilerin sosyal, ekonomik, siyasalhayatlar›nda görülen büyük yoksunluk veyoksulluktur. Bugün iflçi s›n›f› ve sendikalhareketin geldi¤i noktay› da, bu süreklili¤insonucu olarak görmeliyiz. Hak alma ve eldekihaklar› savunma bak›m›ndan iflçi s›n›f›m›züstüne örtülen “ölü topra¤›”n› tam olaraksilkeleyememifltir. Bunda, bir kaç mücadelecisendikay› hariç tutarak söyleyecek olursak,sendikal hareketin de büyük suçu vard›r.Geçen 26 y›l, ne yaz›k ki, yaln›zca iflçis›n›f›m›z› de¤il, bütün toplumumuzu a¤›r birkaranl›¤a mahkum etmifltir. Ama bu etkilerinsilinmesi, göründü¤ü kadar zor de¤il. ‹flçilerinve kamu emekçilerinin, üretici köylülü¤ünher f›rsatta kendisini gösteren inatç› mücadelesitoplumsal gidiflat›m›z› daha iyiye götürmekiçin umutlar›n var oldu¤unu gösteriyor. 12Eylül, toplumsal tarihimizde kaybedilmifl bir“muharebe”dir; ama büyük savafl henüzbitmedi.

Görünüflte 12 EylülDarbesi, resmiolarak 1984 GenelSeçimleriyle sonaermifltir! Oysa budarbe hâlâ devametmektedir ve bununkan›t› da iflçi veemekçilerin sosyal,ekonomik, siyasalhayatlar›ndagörülen büyükyoksunluk veyoksulluktur.

HUKUK

Uçufl görev ve dinlenme süreleri ile ilgilihukuk mücadelemiz sürüyor

24

Bilindi¤i gibi, zaman›n THY genel müdürüAbdurrahman Gündo¤du’nun oluru ile,uçucu ekiplerin görev ve dinlenme sürelerinidüzenleyen Ortakl›k Yönetmeli¤i 07-29 ileUlusal Talimat SHT-6A-50’n›n sendikam›zlaTHY iflvereninin ortaklafla uyumlaflt›rma çal›fl-malar› sonucu yay›nlanan ve kazan›lm›flhaklar› koruyan düzenleme 2005 y›l› A¤ustosay› içinde THY Yönetim Kurulu karar› ile tektarafl› de¤ifltirilmiflti.

Sendikam›z›n ça¤r›s› üzerine toplananToplu ‹fl Sözleflmesi Uyuflmazl›klar› ÇözümKurulu’nda konu yeniden ele al›nm›fl ve yeniyay›nlanan 07-029’nun baz› maddeleri yeni-den düzenlenmiflti. Sendikam›z daha sonraUyuflmazl›klar› Çözüm Kurulu tutana¤›ndaüzerinde uzlaflmaya var›lamayan konularda,07-029 Yönetmeli¤i’nin iptali ile ilgili Bak›rköy‹fl Mahkemesi’nde dava açt›. Aç›lan davadaBak›rköy ‹fl Mahkemesi uçucu personelin iflyasas› kapsam›nda olmad›¤› fleklinde ki genelde¤erlendirilmesi ile davay› bakmay› reddetti.

Sendikam›z bu karar› Yarg›tay’a temyizegötürdü. Bu temyiz davas›nda Yarg›tay,sendikam›z›n temyiz gerekçesini hakl› bularakdavan›n ‹fl Mahkemesi’nde bak›lmas›na kararverdi ve mahkemenin karar›n› bozdu. Bu davada Yarg›tay’›n verdi¤i karar›n en önemlinoktas› uçucu personelin her ne kadar ‹flYasas› kapsam› d›fl›nda olmas› söz konusuise de THY’de uçucu ekiplerin sendika üyesiolmas› ve toplu ifl sözleflmesinde 105 Maddehükmünün yönetmeliklere at›f yapmas›nedeniyle, üyelik ba¤› ve toplu ifl sözlefl-mesinin ba¤lay›c› hükümleri çerçevesindedavaya ‹fl Mahkemesi’nin bakabilece¤inibelirlemesidir.

Özellikle sendika üyesi ve toplu ifl sözlefl-mesi olmayan iflyerlerinde çal›flan uçucuekiplerin ‹fl Yasas› kapsam›nda olmama-lar›ndan dolay› k›dem ihbar tazminat›ndanmahrum edilmeleri, hatta ifle iade davala-r›ndan bile yararlanmalar› konusunda önemliengeller ç›kar›lmas› sendikal› olmanın vetoplu ifl sözleflme kapsam›nda bulunmanınyararlar›n› ortaya ç›karmaktad›r.

Yukar›daki süreçten ülkemizde hukuk

yoluyla hak araman›n nas›l engellerle doluoldu¤unu görebilirsiniz ancak, sendikam›zy›lmadan ve usanmadan bu konudaki ›srarl›mücadelesine devam etmektedir ve edecektir.

Bilgi için Yarg›tay’›n bu örnek karar›n›afla¤›da yay›nl›yoruz.

Yarg›tay Karar›Davac› sendika, daval› iflveren ile yürür-

lükteki toplu ifl sözleflmesinin eki olan 07/029nolu “Türk Hava Yollar› Anonim Ortakl›¤›Uçucu Personel Uçufl Görev ve DinlenmeSaatleri Yönetmeli¤i” hükümlerinde iflverininyapm›fl oldu¤u tek tarafl› de¤iflikliklerinsendika üyesi uçucu ekiplerin “pilot, kabinmemuru ve yükleme görevlileri” dinlenmeçal›flma ve günü birlik uçufl sürelerinin dü-zenlemelerinin toplu ifl sözleflmesi ve kazan›l-m›fl haklara ve yasaya ayk›r›l›k oluflturdu¤ununtespiti ve taraflar aras›ndaki çekiflmenin gide-rilmesine karar verilmesini istemifltir.

Mahkemece, tespit ve sataflman›n önlen-mesi istenen hususlar›n 4857 Say›l› ‹fl Kanunu4. Maddesi’nde belirtilen istisnalar› kapsa-d›¤›ndan ‹fl Mahkemesi’nin bu davaya bak-maya görevli olmad›¤› gerekçesiyle görevsizlikkarar› verilmifltir.

Oysa 5521 say›l› ‹fl Mahkemeleri Kanunugere¤ince sadece iflçi ve iflveren aras›ndakihizmet aktinden ve kanundan do¤anuyuflmazl›klar›n yan›nda 2822 say›l› Toplu ‹flSözleflmesi Grev ve Lokavt Kanunu’nun 62/2.Maddesi uyar›nca an›lan kanundan do¤anuyuflmazl›klar›n çözümü ‹fl Mahkemesi’dir.

Uyuflmazl›k toplu ifl sözleflmesinin ekikabul edilen yönetmelikte iflverenin tek tarafl›olarak yapt›¤› de¤iflikli¤in (‹fl Kanunu kapsa-m›nda olan konularda) toplu ifl sözleflmesineuygun olup olmad›¤› tespiti davas›d›r. Davan›n‹fl Mahkemisi’nde görülmesi gerekir iken yaz›l›flekilde hüküm kurulmas› hatal› olup olmad›¤›tespiti davas›d›r. Davan›n ‹fl Mahkemesi’ndegörülmesi gerekir iken yaz›l› flekilde hükümkurulmas› hatal› olup bozmay› gerektirmifltir.

Sonuç: Temyiz olunan karar›n yukar›dayaz›l› sebepten bozulmas›na, peflin al›nantemyiz harc›n›n istek halinde ilgiliye iadesine,11.7.2006 gününde oy birli¤i ile karar verildi.

Mustafa Ya¤c›Hava-‹fl Sendikası Genel Sekreterihavais@havais.org.tr

Sendikam›zUyuflmazl›klar›Çözüm Kurulu

tutana¤›nda üzerindeuzlaflmaya

var›lamayankonularda, 07-029

Yönetmeli¤i’nin iptaliile ilgili Bak›rköy ‹fl

Mahkemesi’nde davaaçt›. Aç›lan davada

Bak›rköy ‹flMahkemesi “uçucupersonelin ifl yasas›

kapsam›ndaolmad›¤›” fleklindeki

genelde¤erlendirilmesi ile

davaya bakmay›reddetti. Ancak

Yargıtay, bu kararılehimize bozdu.

Uluslararas› Para Fonu IMF Birinci BaflkanYard›mc›s› Anne Krueger, 12 Temmuz’dayapt›¤› asgari ücret aç›klamas› ile y›l›n entraji komik demeçlerinden birine imza att›.Güler misin, a¤lar m›s›n? dedirten Kruegerincileri de söyleyen IMF oldu¤undan m›yoksa söylenenin traji komik bir piyes trad›tad›nda olmas›ndan m› nedir bilinmez; hayliyaz›ld› çizildi. Özetle 350 milyon asgariücretin fazla oldu¤unu söyleyen Krueger’inaç›klamas›ndan ö¤rendik ki, Türkiyeekonomisi’nin bu zavall› halinin müsebbibime¤er bu 350 milyonlarm›fl. Tüm buzenginlikleri yaratan, patronlar› için sermayeart›r›m› sa¤layan iflçilerin 350 milyonlar›…

Asgari ücretin böylesine yüksekseviyelerde seyretmesinin iflgücünü vebirimlerin ekonomik aktivitelerini olumsuzyönde etkiledi¤ini söyleyen Krueger, birgazetecinin “Türkiye’deki asgari ücretlegeçinebilir misiniz?“ sorusuna ise evlereflenlik ama bir o kadar da tarihi bir yan›tverdi. "E¤er mecbursan›z, mecbursunuzdur.Birçok insan bunun çok daha alt›nda

rakamlarla yaflam›n› devam ettiriyor. Çünküasgari ücret bile alm›yorlar; çünkü kay›t d›fl›ekonomideler. Verimlilik, flu anda insanlaradaha fazla ödeme yapmak için uygun de¤il.Bunu düzeltmek istiyoruz; ama bu zamanalacak. Sorun sadece asgari ücret de¤il. Banagöre, insanlar›n ifle al›nmas› ve at›lmas› tümiflgücü piyasas›n› çevreleyen koflullar›ngözden geçirilmesi laz›m."

“Mecbursan›z mecbursunuz”Krueger’e sormak gerek; bu ülkenin

mecbur köleleri eme¤inden baflka satacakbir fleyi olmayan ve onu da satt›¤›nda karn›n›bile doyuramadan yar› aç yar› tok gezenyoksul iflçiler ve onlar›n aileleri midir? Bu350 milyonu bir gecede harcarkenzenginli¤inin kayna¤› meçhul “zenginlerin”bu ülke için yapacak bir fleyi yok mudur?

Y›llard›r ülkenin do¤al ve ulusal

25

ARAfiTIRMA

Dört kiflilik

ailenin açlık

sınırı 574 YTL,

yoksulluk sınırı

1.870 YTL

350 milyon asgariücretin fazlaoldu¤unu söyleyenIMF Birinci BaflkanYardımcısı AnneKrueger’inaç›klamas›ndanö¤rendik ki, Türkiyeekonomisinin bu buzavall› halininmüsebbibi me¤er bu350 milyonlarm›fl.

kaynaklar›n› ABD ve onlar›n kurumlar›napeflkefl çeken politikac›lar›n, Amerikamemuru bürokratlar›n flimdi gelinen noktadaasgari ücreti düflürmekten baflka planlar› yokmudur? Ya da zaten yapmak istedikleri tamda böyle bir fley mi? Yoksullu daha yok-sullaflt›rarak giderek insanl›¤›ndan uzaklafl-t›rmak hepten sesi ç›kmaz hale getirip, buarada zengini daha da zenginlefltirereksemirtmek mi?

Ve Krueger’in dedi¤i gibi “iflgücüpiyasalar›n›n gözden geçirilmesi gerek”.

Gerek elbet, ama tersten. ‹flgücü piyasas›denen ve eme¤ini satanla alan›n karfl›lafl-mas›yla oluflan bu piyasada üretilmifl malveya hizmet bu kadar pahal›ya sat›l›rken buürünü yaratan emek neden bu kadarucuzdur?

IMF politikalarıyla bir yandan tarımıçökerterek kırsal kesim nüfusunu %10’laraindirmeye ve insanları iflsizler ordusu olarakflehirlere yı¤maa çalıflıyorlar. Di¤er yandaniflçilerin sendikasızlaflmasını engellemek,toplu pazarlık hakkını kullandırtmamak içinellerinden geleni yapıyolar. Sonra dainsanların asgari ücrete, hatta daha azınabile “mecbur” olmasını bir do¤a yasasıymıflgibi sunmaya çalıflıyorlar.

Açl›k s›n›r›n›n 574 YTL, yoksulluks›n›r›n›n ise 1.870 YTL oldu¤u bir ülkedehangi asgari ücretin neresini k›sacaks›n›z,ne taraf›ndan k›rpacaks›n›z? Ve sonra buyoksul insanlar ne yapacak, ne yiyip neiçecek ve nas›l yaflacaklar. Asgari ücreti fazlabulan Krueger, bunlar›n yan›tlar›n› da biliyormudur? Afla¤ıda TÜRK-‹fi’in açlık veyoksullukla ilgili arafltırmasını bulacaksınız.

A¤ustos ayı için açlık ve yoksulluk sınırıTÜRK-‹fi taraf›ndan her ay düzenli olarak

yap›lan “açl›k ve yoksulluk s›n›r›” çal›flma-s›n›n A¤ustos 2006 sonucuna göre, dörtkiflilik bir ailenin dengeli ve sa¤l›kl› beslene-bilmesi için yap›lmas› gereken g›da harcamas›tutar› 574,03 YTL, insan onurunun gerektir-di¤i yaflam düzeyinin sa¤lanmas› için yap›l-mas› gereken toplam harcama tutar› ise1.869,81 YTL olarak hesapland›. Yoksullukkonusunda yap›lan çal›flmalarda; k›rsalkesimde yaflayanlar›n, hanehalk› büyüklü¤üfazla olan›n, e¤itim durumu yetersiz olan›n,yoksulluk riski alt›nda bulundu¤u tespitiyap›ld›. ‹flsizlerin durumu ise, iflsizlik yard›m›gibi sosyal devlet uygulamas›n›n bulunmad›¤›ülkemizde içler ac›s› bir hal ald›.

Türkiye’de açl›k ve yoksulluk boyutundavarolan olumsuz yap› “çal›flanlar›n yoksul-lu¤u” ile giderek önemini art›rd›.

Son aylarda meydana gelen fiyat art›fllar›aile bütçesini olumsuz etkiledi. Çal›flanlarönceki y›l›n ayn› ay›na göre bugün, g›da için54.- YTL, temel ihtiyaçlar› için toplam 176.- YTL daha fazla harcama yapmak durumundakald›. Hedeflenen enflasyon oran› temelal›narak ücretli-emekli gelirlerinde yap›lanart›fllar, y›l›n ilk sekiz ay›nda gerçekleflenfiyat art›fllar› ile anlam›n› yitirdi. Sat›nalmagüçleri giderek geriledi.

Bu geliflmeye ra¤men, 2007 y›l›nda,kamu kesimi taraf›ndan belirlenen ücret vemaafllar›n enflasyon hedefiyle uyumlu olmas›gere¤ine resmi raporlarda vurgu yap›ld›.Gerek fiyat istikrar› gerekse makro ekonomikistikrar› sa¤lama gerekçesiyle dar ve sabitgelirli kesimlerin fedakarl›¤› temel al›narakyürütülen gelirler politikas› sonucuçal›flanlar›n ve emeklilerinin gelir art›fllar›hedeflenen enflasyon ile s›n›rl› tutulmas›nakarfl›n, son aylarda enflasyonda art›fl devametti.

Beslenme kal›b›, Türk-‹fl Konfederas-yonu’nun talebi üzerine, HacettepeÜniversitesi taraf›ndan oluflturulmufltur. Biriflçinin ailesi ile birlikte, fizyolojik ihtiyaçlar›ile tutarl›, yeterli ve dengeli beslenmesinisa¤lamak için gerekli olan kalori say›s› vebunu karfl›layacak besinlerin cins ve miktar›bilimsel olarak belirlendi. Bu beslenme kal›b›temel al›narak, çal›flanlar›n yo¤un olarakal›flverifl yapt›klar› market-pazar yerlerindenfiyatlar derlenmekte ve yap›lmas› gerekenasgari düzeydeki g›da harcamas›naulafl›lmaktad›r.

“Açl›k S›n›r›” olarak tan›mlanan tutardört kiflilik bir ailenin g›da harcamas› tutar›d›r.G›da ile birlikte kira, ulafl›m, yakacak,elektrik, su, haberleflme, giyim, e¤itim, sa¤l›k, iletiflim, kültür gibi temel ihtiyaçlar içinyap›lmas› gereken harcama da dikkateal›narak bir ailenin yapmas› gereken toplamharcama tutar›na, di¤er ifadesiyle “YoksullukS›n›r›”na ulafl›lmaktad›r. Bu tutar, bir bak›ma insanca geçim flartlar›n›n asgari düzeyidir.Yoksulluk s›n›r› bir bak›ma haneye girmesigereken toplam gelirin alt s›n›r›d›r.

TÜ‹K’in 2003-2004 Hanehalk› TüketimHarcamalar› Anketi’ne göre “g›da harca-malar›”n›n toplam tüketim harcamalar› için-deki pay› yüzde 30,70 oran›ndad›r.

ARAfiTIRMA

26

G›da ile birlikte kira,ulafl›m, yakacak,

elektrik, su,haberleflme, giyim,

e¤itim, sa¤l›k,iletiflim, kültür gibitemel ihtiyaçlar için

yap›lmas› gerekenharcama da dikkateal›narak bir ailenin

yapmas› gerekentoplam harcama

tutar›na, di¤erifadesiyle

“YoksullukS›n›r›”na

ulafl›lmaktad›r.

Pınar ErolHava-‹fl Dıfl ‹liflkiler Uzmanıpinarerol@havais.org.tr

27

DÜNYADAN

Bir Latin Amerika ülkesinde daha,bir milli havayolunun tarihe kar›flmas›natan›k olundu. Ad› Brezilya ile özdeflleflmiflolan Varig, Temmuz sonunda, sadece 24milyon dolara sat›ld›.

Varig, uzunca dönemdir birikenborçlar›ndan dolay› iflas tehdidi alt›ndayafl›yordu.

Bugün yeni al›c›lar, ‘Yeni Varig’ ad›alt›nda yap›land›racaklar› havayolunda,Varig’in borçlar›n› devralmayacaklar.Borçlar ‘Eski Varig’e’, (yani son kertedeBrezilya halk›n›n omuzlar›na) kalacak.fiirketi alan sermaye grubu derhal en kârl›iç hat d›fl›ndaki tüm hatlardaki uçufllar›ikinci bir duyuruya kadar durdurdu,çal›flanlar›n ço¤unu iflten ç›kartt› ve

10.000 çal›flan›n sadece 2.000’ini tutmay›hedefledi¤ini aç›klad›.

Bu sat›fla kadar nas›l gelindi? 2005y›l› May›s ay› itibar›yla Varig’in 76 yolcu,11 kargo olmak üzere 87 uça¤› vard›.Yine 2005 y›l› Haziran ay› itibar›ylahavayolunun net 2.5 milyar dolar zarar›ve bilançosunda 2.8 milyar dolar, bilançod›fl›nda ise 2.0 milyar dolar borcumevcuttu.

17 Haziran 2005 tarihinde VARIG,tam sekiz gün önce ç›kart›lm›fl olan biryasaya göre “yasal yoldan yenidenyap›land›r›lmas›” için Rio de Janeiro’dakiTicari ‹flas ve Yeniden Yap›land›rmaMahkemesi’ne baflvurdu. Bu yasaya göreVarig gibi borçlu flirketlerin faaliyetlerini

Brezilya ulusal havayolu VARIG

sat›ld›; uçufllar› durduruldu...

Varig 1927 y›l›nda kurulmufltu. 1965’te hükümet o güne kadar ülkenin bayraktafl›y›c› havayolu olan Panair’i kapatmaya karar verdikten sonra Varig bayraktafl›y›c› havayolu haline geldi ve Atlantik ötesi uçufllar›n› da bafllatt›.

1945’ten bu yana, Varig’in ço¤unluk hissesi Ruben Berta Vakf›na (RBF) aitti.Bu 1945’te kurulmufl kâr amaçl› olmayan ve flirket çal›flanlar›na sosyal haklarsa¤layan bir vak›ft›.

On y›l öncesinde, Varig Brezilya’n›n havac›l›¤›nda % 50 pay sahibiydi. Dahasonraki y›llarda ise özellikle TAM ve Gol gibi özel havayollar› karfl›s›nda pazarpay› kaybetti. Bu y›l Haziran ay›na gelindi¤inde Varig’in pazar pay› % 10.5’adüflmüfl, TAM’›n pazar pay› % 47.6, Gol’ün ise % 35 olmufltu.

TAM bafllang›çta bir grup pilot taraf›ndan kurulmufl, daha sonra ise Brezilya’dakiAmaro ailesinin mülkiyetine geçmifl bir özel havayolu.

Gol ise Constantino ailesine ait olarak kurulmufl ve 2001 y›l›nda uçufllar›nabafllam›fl olan bir ucuz tarifeli havayolu. Gol’ün hisse senetlerinin de¤erinde,Varig’in irtifa kaybetmesi sonucunda yaflanan yükselifl, 2005 y›l›nda Constantinoailesini Forbes dergisinin yay›nlad›¤› dünya milyarderleri listesine sokmufltu. Buy›l yaflananlar da yine en çok bu iki havayoluna yarad›. Gol havayolununhisselerinin de¤erleri yine astronomik oranlarda artt›.

Varig, Temmuzsonunda, sadece 24milyon dolarasat›ld›. Varig,uzunca dönemdirbiriken borçlar›ndandolay› iflas tehdidialt›nda yafl›yordu.Bugün yeni alıcılarVarig’in borçlar›n›devralmayacaklar.Borçlar ‘EskiVarig’e’, (yani sonkertede Brezilyahalk›n›nomuzlar›na)kalacak.

sürdürmesine ve mal varl›klar›n› ve ifllerinikontrol etmeyi sürdürmesine izinveriliyordu. Ancak yasa bu durumdakiflirketlerin çeflitli parçalara ayr›laraksat›lmas›na da izin veriyordu. Bukapsamda Varig’in kargo flirketi olanVarigLog bu y›l›n Ocak ay›nda Volo Brasilisimli bir konsorsuyuma ve yine Varig’inbak›m merkezi olan VEM de Portekizhavayolu TAP’›n baflkanl›k etti¤i birkonsorsiyuma sat›ld›.

11 Nisan günü Varig çal›flanlar› SaoPaulo’daki ülkenin en yo¤un havaliman›olan Congoshas Havaliman›’n› sabah 40dakika boyunca bloke ettiler. ‹ki di¤erildeki terminallerde de protestoyürüyüflleri düzenlediler. fiirket çal›flan-lar›n› temsilen bir grup ise Lula vekabinesi ile görüflme talebiyle baflkentBrasilia’ya gitti.

Çal›flanlar›n temsilcisi, Varig’de 21y›ld›r pilot olarak görev yapan kaptanAro Pereira yapt›¤› aç›klamada;“Hükümet Varig’e s›rt›n› dönemez”diyordu. Bu eylemin bir hafta öncesindeVarig’in en üst düzey yöneticisi flirketinyaklafl›k 3.26 milyar dolarl›k borcunuyeniden yap›land›r›rken uçufl operas-yonunu sürdürebilmesi için hükümetinkredi vermesine ihtiyac› oldu¤unuaç›klam›flt›.

Ayn› gün yaklafl›k 300 Varig çal›flan›ve 10 kadar milletvekili ise Lula’n›nbaflkanl›k saray›na yürüyordu. ‹flçiler“Baflkan Lula, Varig bekleyemez”“‹hmalkâr Hükümet, verdi¤in sözlernerede?” yaz›l› pankartlar tafl›yorlard›.

Varig grubu çal›flanlar›n› temsilenTGV taraf›ndan imzalanm›fl olarak Lula’yasunulan belgedeki talepler flunlard›:Havaliman› vergilerinin ödemesinin beflay ertelenmesi; yak›t ödemeleri için ikiayl›k bir süre verilmesi (her iki ödeme deiki kamu kurumuna yap›lacak ödeme-lerdi); Varig emeklilik fonundan 150milyon dolar›n kullan›lmas›na yetkiverilmesi ve ayr›ca hükümetin, 1980’lerinsonlar›nda ve 90’lar›n bafllar›nda enf-lasyonu dizginlemek için bilet fiyatlar›n›dondurmaya zorlanm›fl oldu¤u içinVarig’e verilecek olan tazminat›n veril-mesini h›zland›rmas›.

TGV sözcüsü hükümetin bugünVarig’in ana alacakl›s› konumundaoldu¤unu ve flu anda alacakl›lar›taraf›ndan yönetilmekte olan flirketinbatmas›na izin vermesinin ak›llaba¤daflmayaca¤›n› söylüyordu. AncakLula’n›n Brezilya’daki büyük patronlarlaortak hükümeti bu ça¤r›lara yan›tvermedi¤i gibi, bunun hemen sonras›ndaSosyal Güvenlik Bakanl›¤› Varig’inemeklilik fonunu devrald›. Ayr›ca sivilhavac›l›k otoritesinin Varig’in uçufllar›durdurulursa sat›lm›fl biletler için yolcular›di¤er havayollar›n›n tafl›mas› için orga-nizasyon yapt›¤› duyuldu.

Hükümetin Varig’i kurtarmak içindestek vermeyece¤inin anlafl›ld›¤› bugünlerde Varig’in hisse senedi de¤erleride h›zla düflüyordu.

9 May›s 2006 tarihine gelindi¤indeVARIG’e atanm›fl olan kayy›m flirket içinbir kurtarma plan› üzerinde anlafl›ld›¤›n›aç›klad›. VARIG asgari 860 milyon dolarteklif alacak flekilde ihaleye ç›kart›lacakt›.

25 May›s 2006’da Varig’in uçakleasing ücretlerini ödeyememesindendolay› VARIG’in Boeing 777 uçaklar›ndanbirine ABD’nin New York flehrindekiJohn F. Kennedy Havaliman›’nda USBank taraf›ndan el kondu.

8 Haziran günü Varig’in (borçlar›ç›k›ld›ktan sonra kalan) varl›klar› içinaç›lan ihale Rio de Janeiro’da yap›ld›. ‹lktur teklifler al›nd›¤›nda 860 milyon dolarteklif veren olmad›¤› görüldü. Bir asgaris›n›r›n konulmad›¤› ikinci tur tekliflerdebir grup Varig çal›flan› havayolu için 449milyon dolarl›k tek teklifi verdi. Bu miktarbelirlenen asgari limitin alt›nda oldu¤uiçin havayolunun sat›fl›na iliflkin karar

DÜNYADAN

28 Yaklafl›k 300 Varigçal›flan› ve 10 kadar

milletvekili iseLula’n›n baflkanl›ksaray›na yürüyordu.

‹flçiler “BaflkanLula, Varig

bekleyemez”“‹hmalkâr

Hükümet, verdi¤insözler nerede?”

yaz›l› pankartlartafl›yorlard›.

DÜNYADAN

29

iflas hakimi Luiz Roberto Ayoub’un önünegeldi. Ertesi gün ise iflas hakimi hava-yolunun filosunu iflletmesine son vermesive aktif jetlerini 16 Haziran tarihine kadarsahiplerine geri vermesi yönünde bir ihtaryay›nlad›.

2O Haziran tarihi itibar›yla BrezilyaMahkemesi, havayolunun TGV isimlihavayolunun çal›flanlar›n› temsil edenkonsorsiyuma sat›fl›n› onaylad›. Ancak21 Haziran’a gelindi¤inde Varig 356uçuflundan 180’ini iptal etmiflti. Havayolubu uçufllar›n 28 Haziran’a kadar iptaledildi¤ini duyurmufltu. Bir ABD iflasmahkemesi de havayolunun 16 adetleasing yap›lm›fl uça¤› ancak 21 Hazirantarihine kadar uçurmaya devam edebi-lece¤ine karar vermiflti. Bu ortamda, sat›nalma için kendilerine ortak olacakyat›r›mc›larla anlaflmaya çal›flan TGV,23 Haziran Cuma günü itibar›yla ilk taksitolan 75 milyon dolar› ödeyemedi¤i için,Brezilyal› hakim bu ihaleyi iptal etti.

26 Haziran Pazartesi günü itibar›yla,daha önce Volo ve ABD’li bir yat›r›mfonu olan Matlin Patterson taraf›ndansat›n al›nm›fl olan ve Varig’in eski kargobirimi olan VarigLog, 500 milyon dolarl›kbir teklif yapt›. Teklifte derhal ödenecekbir 20 milyon dolar ve havayolununuçmaya devam etmesini sa¤lamak üzereo gün ödenecek 3 milyon dolar da yeral›yordu.

20 Temmuz 2006 günü ise Varig ensonunda Volo’ya 24 milyon dolara sat›ld›.Sat›fl Varig’in iki flirkete bölünmesiniöngörüyor. ‘Eski Varig’ ve Volo do Brasilismindeki Brezilyal› grup ile ABD yat›r›mfonu MatlinPatterson’un kontrol edece¤i‘Yeni Varig’. Volo Varig’in eski borçlar›n›

devralm›fl olmayacak. Yaln›zca baz› malireformlar› tamamlayarak havayolunutekrar operasyon yapar hale getirecek.‘Eski Varig’ aktif bir havayolu sertifikas›nasahip olmay› sürdürecek ve kuzeyBrezilya için Varig’in eski bölgesel yanflirketi olan Nordeste ad›na tek bir uçaklauçacak. Reuters haber ajans›n›n 21Temmuz tarihli aç›klamas›nda bu konudaflunlar söyleniyor:

“Volo Varig’in uçufl hatlar›ndanbirço¤una ve filosunun büyük bölümünesahip olacak. Varig’in filosu sadece birkaçay öncesinde 60 uçaktan 13 uça¤adüflmüfltü. Volo ayr›ca Varig’in 6 milyonüyesi olan frequent flyer program› Smiles’›da devralacak.

Ancak Varig’in 3.1 milyar dolardanfazla olan ezici borcunu devralm›flolmayacak. Bu borcun Varig’in uzun sürehavayolunu kontrol eden hissedar› olanbir baflka flirket taraf›ndan, Ruben BertaVakf› ad›ndaki, kâr amac› tafl›mayan birflirket taraf›ndan ödenmesi gerekecek.

Varig’i kötü yönetti¤i için çokçaelefltiren vak›f, havayolunun pilot e¤itimmerkezini ve di¤er flirket binalar›n› elindetutacak. Yine ayr›ca bir iç hatt› da nakitak›fl›n› sa¤lamak için elinde tutacak.”

Sat›fltan bir gün sonra ‘Yeni Varig’ Riode Janeiro-São Paulo uçufllar› d›fl›ndakitüm uçufllar›n› iptal etti. 28 Temmuzgünü ise Varig çal›flanlar›n % 60’›n›niflten ç›kart›ld›¤›n› aç›klad›.

Bu arada Varig bugün THY’nin dedavet edildi¤i için övündü¤ü Star ‹tti-fak›’n›n Latin Amerika’daki tek üyesiydi.Demek ki ittifak üyesi olmak bir havayo-lunun batmas›n› engellemiyor.

Kaynaklar: Reuters, Wikipedia, ITF

Varig bugünTHY’nin de davetedildi¤i içinövündü¤ü Star‹ttifak›’n›n LatinAmerika’daki teküyesiydi. Demek kiittifak üyesi olmakbir havayolununbatmas›n›engellemiyor.

DÜNYADAN

30

Benden birkaç gün önce Hava-‹fl’indergisine ITF’in 41. Kongresi ile ilgili biryaz› yazmam istedi¤inde tereddütetmeden, “olur, elbette yazar›m,” dedim.Ne de olsa benim görevlerimden birtanesi kongre raporu ve günlük kongregazetesi için konuflmalar› not almakt›.Kongrede yap›lm›fl bütün konuflmalar›nnotlar›n› elinde tutan biri için böyle biryaz›y› yazmaktan daha kolay ne olabilirki?

Evet, ilk bak›flta tereya¤›ndan k›lçekmeye benziyor gerçekten de. Amasadece ilk bak›flta. Yaz› için bir planyapmaya giriflince iflimin hiç degörüldü¤ü kadar kolay olmad›¤›n› farkettim. Bunun bafll›ca nedeni ITF’inDurban Kongre program›n›n son derecezengin olmas›. Ola¤an Genel Kurultoplant›lar› ve ITF sektörel bölümlerininkonferanslar› yan› s›ra kongre program›çok say›da atölye çal›flmas›, panel vetart›flma toplant›s›, film gösterileri, kültüreletkinlikler ve programda yer almayanama hepimizin en az birkaç tanesindeyer ald›¤›m›z gayr›-resmi etkinlik efllikediyordu.

fiimdi bu kadar çok etkinlik k›sa biryaz› çerçevesinde nas›l özetlenebilir? ‹fltekarfl›ma ç›kan en büyük zorluk bu oldu.MFÖ’nün Bordum Bodrum flark› sözlerinim›r›ldanmaya bafllad›m: “Neredenbafllasam, nas›l anlatsam…” Hay›r,kesinlikle her fleyi anlatmak mümkünde¤il. ‹flin kötü yan› günümüzde insanlaruzun yaz›lar› okumaya pek de hevesliolmuyorlar ve pek çok fleyi atlamay›mderken hemen hemen hiç kimsetaraf›ndan okunmayacak bir yaz›yazmakta bana çok ak›l kâr› gözükmüyor.

Bütün bu ç›kmazlar› birer birer veh›zla belirledikten sonra “çözümü”bulmam –e¤er gerçekten çözümdenebilirse buna- çok zor olmad›. ITF’inDurban Kongresi ile ilgili kimi temelbilgileri içeren klasik denebilecek bir giriflyazmay› ve bunu sivil havac›l›kbölümünün konferans›nda yap›lantart›flmalar›n özetinin özetini vererektamamlamay› kararlaflt›rd›m. Peflinenkabul ediyorum ve itiraf ediyorum böylebir yaz› kongrenin ancak kabaca yüzde5’ini bil-hakk›n yans›tacak. Ancak baflkabir çare bulam›yorum. 4 y›l önce ITF’inKanada’n›n Vancouver flehrinde yap›lan

ITF’in 41. Kongresi Güney Afrika’da yap›ld›

41. ITF Ola¤anGenel Kurulu, ITF

sektörelbölümlerinin

konferanslar› yan›s›ra çok say›da

atölye çal›flmas›,panel, toplant› ve

filmgösterilerimlerine de

ev sahipli¤i yaptı.

Kemal ÜlkerITF E¤itim Bölümü Uzmanıulker_kemal@itf.org.uk

40. kongresine Hava-‹fl’i temsilenkat›ld›¤›mda kongrede yap›lan tart›flmalar›merak eden Hava-‹fl üyelerine akta-rabilmek için bir kitapç›k haz›rlam›flt›m.Ancak bu kez o flansa sahip de¤ilim.Benden sadece bir makale yazmamistendi.

Küresel olarak örgütlenmek: hakla-r›m›z için mücadele etmek

ITF’in en büyük dünya kongresiGüney Afrika’n›n Durban flehrinde 2 - 9A¤ustos tarihlerinde gerçeklefltirildi.Kongreye 108 ülkeden 342 sendikay›temsilen 1.107 delege ve dan›flmankat›ld›. Bu ITF’in Afrika’da düzenledi¤iilk kongreydi.

Kongreler ITF’in dört y›ll›k dönem içinçal›flma gündeminin ana rotas›n› belirliyorve 41. kongrenin temas› bu yaz›n›nbafll›¤›n› oluflturuyor: Küresel olarakörgütlenmek – haklar›m›z için mücadeleetmek.

ITF Genel Sekreteri David Cockroftkongrede yapt›¤› konuflmada bu tema ileilgili olarak flunlar› söyledi: “Son ikikongre, küresel düzeyde faaliyet göstereniflverenlerin önümüze koydu¤u güçlükleriaflmak için sendikalar› seferber etmemizve yeni örgütlenme yollar› gelifltirebilmekiçin dünya çap›nda ulaflt›rma sendikalar›olarak küresel yan›t›m›z› gelifltirmemizgerekt i¤ ini or tayakoydu.”

David Cockrof t“kürese l düzeydefaa l i ye t gö s t e r eniflverenler” derken nedemek istiyor diyedüflünebilirsiniz. Tekbir örnek Cockroft’unne demek istedi¤inea ç › k l › k g e t i r m e kaç › s ›ndan ye te r l iolacakt›r. DeustchePost – DHL’in ad›n›e m i n i m h e p i n i zbiliyorsunuzdur. Pekiama bu flirketin 220’yeyak›n ülkede faaliyetgösterdi¤i, 99 ülkededo¤rudan yat›r›mlar›n›no l d u ¤ u n u , y a r › mmilyona yak›n (evet

yanl›fl okumad›n›z yar›m milyona yak›n)personel istihdam etti¤ini biliyor muy-dunuz? Elbette bunlar flirketin do¤rudanistihdam etti¤i personelin say›s›. Di¤erbir deyiflle bu rakam DHL’e ya da DHLad›na hizmet veren yüz binlerce tafleroniflçiyi içermiyor. Belki de havac›l›k iflçi-lerinin kafas›nda flirketin boyutlar› ileilgili daha berrak bir resim oluflturabilmekiçin DHL’in sahip oldu¤u uçaklar›nsay›s›na, yani uçak filosunun büyük-lü¤üne iflaret etmek en do¤rusu olacak:427! DHL’in uçak filosu dünya üzerindekipek çok ulusal bayrak tafl›y›c›s› havayoluflirketinden çok daha büyük.

Cockfort, Durban Kongresi’nde yapt›¤›aç›l›fl konuflmas›nda flunlar› da belirtti:“Geçti¤imiz dört y›l boyunca dünya dahada küreselleflti ve ITF ve üyesi sendikalarulaflt›rma alan›nda iflçilerin gündeminioluflturmaya çal›flmaya devam ediyorlar.Küresel olarak örgütlenmek: Haklar›m›ziçin mücadele etmek temas› ITF’i ulus-lararas› dayan›flman›n güçlerinin dünyaça¤›nda daha güçlü ve daha etkilisendikalar infla etmek için kullan›labildi¤ibir örgüte dönüfltürmeyi amaçl›yor.”

Cocroft’un sözünü etti¤i fley birfanteziyle ya da uzak bir rüya ile ilgilide¤il. Bu sendikalar için bir ölüm kal›msorunu. ‹ki buçuk y›l önce ITF’teçal›flmaya bafllad›¤›m zaman bu örgütün

31

DÜNYADAN

ITF’in en büyükdünya kongresiGüney Afrika’n›nDurban flehrinde 2 - 9 A¤ustostarihlerindegerçeklefltirildi.Kongreye 108ülkeden 342sendikay› temsilen1.107 delege vedan›flman kat›ld›.Bu ITF’in Afrika’dadüzenledi¤i ilkkongreydi.

DÜNYADAN

32

dünya çap›nda temsil etti¤i ulaflt›rmaiflçisi say›s› 5 milyondu. Kongre öncesindebu say› 4.5 milyona geriledi. Kongreöncesinde yap›lan son yürütme kurulutoplant›s›nda ITF sekretaryas› bu say›n›n4.2 milyona inece¤ini öngörüyor.Yürütme kurulu üyelerinin birço¤u kendisendikalar›ndaki üye kayb›na bakarakbunun iyimser bir tahmin oldu¤unudüflünüyorlar. Oysa bütün dünyadaulaflt›rma iflçilerinin say›s› büyük bir h›zlaart›yor. Yani ulaflt›rma sendikalar›n›n reelüye kayb› nominal kay›plar›ndan dabüyük.

Sivil Havac›l›k Konferans›’nda yap›lantart›flmalara geçmeden önce, iflin bafl›ndaposta flirketi olan ancak üretiminküreselleflmesi sürecinde lojistikflirketlerine dönüflen 4 dev ulus-ötesiflirketle ilgili bir istatistik daha vermekistiyorum. DHL + UPS + TNT + FedEx’indo¤rudan istihdam ettikleri iflçi say›s›n›tahmin edebilir misiniz? 1.3 milyondanfazla. Bu rakam ITF’in dünya çap›ndatemsil etti¤i bütün ulaflt›rma iflçilerininyüzde 30’una yak›n bir bölümüne karfl›l›kgeliyor. Ve yap›lan tahminlere göre bu1.3 milyon iflçinin yüzde 80’inden fazlas›sendikas›z.

Sivil havac›l›k sendikalar› neleritart›flt›lar?

Sivil havac›l›k sendikalar› sektördeyorgunlukla ilgili 12 ayl›k bir araflt›rma

projesi gelifltirmeyi ve bu araflt›rman›nsonuçlar› do¤rultusunda yorgunlu¤a karfl›küresel bir kampanya düzenlemeyikararlaflt›rd›lar. Hepinizin malumu; k›sasüre önce THY’de uçucu personel tamda bu nedenle bir günlük ifl b›rakman›nefli¤ine geldi.

Sözkonusu araflt›rma hava trafikkontrolörleri, yer personeli ve uçucupersonel aras›nda duygusal stresin veyorgunlu¤un nedenlerine e¤ilecek.Araflt›rman›n ortaya koyaca¤› sonuçlarhavac›l›k güvenli¤inden sorumlu ku-rumlar›, hükümetleri, havayolu flirket-lerini, hava trafik servis sa¤lay›c›lar›n› vekamuoyunu hedef alan birleflik birkampanyan›n temellerini oluflturacak.

Sivil havac›l›k bölümü ayn› zamandasektörün karfl› karfl›ya oldu¤u temelsorunlarla ilgili –özellefltirme, tafle-ronlaflt›rma ve yeni havayolu flirketlerikonular›n› ele alan- üç günlük birörgütlenme ve kampanya yürütme atölyeçal›flmas› düzenlemeyi kararlaflt›rd›. Bue¤ilimler iflçi hareketini zay›flat›yor vesendikalar› gittikçe daha fazla tehditediyor. Atölye çal›flmas› bu sorunlara netür yan›tlar oluflturulabilece¤ini ele alacak.

Sivil havac›l›k sendikalar› ayn› za-manda düflük fiyatl› havayolu flirketlerinekarfl› küresel bir kampanya bafllatmay›da karar alt›na ald›lar.

Kongrede, sivilhavac›l›k

sendikalar› ayn›zamanda düflükfiyatl› havayolu

flirketlerine karfl›küresel birkampanya

bafllatmay› da kararalt›na ald›lar.

5 Aral›k 1926, Rize ‹li Ardeflen‹lçesinde do¤an Kemal Nebio¤lu,Devrimci ‹flçi Sendikalar› Konfe-derasyonu D‹SK’in kurucusu ve eskigenel baflkan›yd›. Kemal Nebio¤lu,gerçek bir iflçi önderi olarak, Türksendika ve sol tarihinde ad› her zamansayg›yla an›lacak isimlerin bafl›ndayer al›yor. ‹flçili¤e 1946 y›l›nda liseö¤renimi s›ras›nda bafllayan Nebio¤lu,sendikal yaflama OLEY‹S’te girdi veilk görevi sendikan›n sekreterli¤i oldu.Bir y›l sonra da boflalan ‹stanbul ‹flçiSendikalar› Birli¤i’nin sekreterli¤ineatand›. 1956 y›l›nda Türkiye Petrol ‹flSendikas› Genel Sekreter yard›mc›l›¤›ve daha sonra da Türkiye G›da, Otel,Lokanta ‹flçileri Sendikas› GenelSekreterli¤ine seçildi. 1961 y›l›ndaTürkiye ‹flçi Partisi’nin kurucular›aras›nda yer ald›. Parti içinde GenelYönetim Kurulu üyeli¤i, genelsaymanl›k ve genel sekreterlikgörevlerinde bulundu. 1965 genelseçimlerinde T‹P listesinden Tekirda¤

Milletvekilli¤ine seçildi. 1967 y›l›ndaD‹SK’i kuran befl sendikac›dan biriolan Nebio¤lu KonfederasyonunGenel Yönetim, Yürütme Kuruluüyelikleri ile Genel Baflkan Vekilli¤igörevlerinde bulundu. D‹SK’in büyükeylemlerinden 15-16 Haziran Büyük‹flçi Direnifli, 1 May›s 1976 kutlama-s›nda Konfederasyonun Eylem KomiteBaflkanl›klar›n› yürüttü. Nebio¤luS›k›yönetim dönemlerinde Sendikalgörevlerinden dolay› bir çok defagözalt›na al›nd›.

1975 y›l›nda Sosyalist DevrimPartisi’nin kurucular› aras›nda yer ald›bir süre de ‹stanbul ‹l Baflkanl›¤›n›yapt›. 12 Eylül 1980’de D‹SK

davas›ndan dolay› tutukland› ve 4 y›ltutuklu kald›, idamla yarg›land›. 16Mart 1978 günü üniversite giriflindebombalanan ve yedi ö¤rencininkatledilmesi nedeniyle D‹SK’inuygulad›¤› 20 Mart Faflizme ihtareylemi gerekçe gösterilerek 6 ayamahkum oldu. Bunun d›fl›ndahakk›nda aç›lan bütün davalardanberaat etti.

D‹SK’in çal›flmalar›na yenidenbafllamas› üzerine 1992 y›l›ndatoplanan D‹SK 8. Genel Kurulu’ndaKonfederasyon Genel Baflkanl›¤›naseçildi ve bu görevini 10. Genel Kurulakadar sürdürdü. Kemal Nebio¤lu,2000 y›l›nda toplanan CHP 11.Ola¤anüstü Genel Kurulu’nda CHPParti Meclisi üyeli¤ine seçildi. Bir süreönce beyninden ameliyat olan veetkisinden kurtulamayan Nebio¤lu,evli ve dört çocuk babas›yd›. Çokyönlü kiflili¤iyle tan›nan KemalNebio¤lu’nun “uyan” isimli bir fliirkitab› da bulunuyordu. Mücadelesi vean›s› önünde sayg›yla e¤iliyoruz.

HABER

Rus Uçak Kazas›nda Almanya Sorumlu

33

Bir Alman Mahkemesi, Almanya’n›n havasahas›n›n kontrolünü özel bir flirkete tafleronolarak vermekte hatal› oldu¤una ve 2002y›l›ndaki 71 kiflinin ölümüne yol açan bir Rusyolcu uça¤› ile bir kargo uça¤›n›n çarp›fl-mas›nda sorumlulu¤u oldu¤una karar verdi.Karar, Bashkirian Havayollar›’n›n açm›floldu¤u dava sonucunda verildi. Bir Bashkirianuça¤› ile bir DHL kargo uça¤› ‹sviçre s›n›r›yak›nlar›nda Ueberlingen isimli bir Almanköyünün üzerinde çarp›flm›flt›.

Mahkeme karar›nda, hava sahas›n›nkontrolünü özel bir ‹sviçre flirketi olanSkyguide’a tafleron olarak vermekle, Alman-ya’n›n Anayasas›n› ihlal etti¤ine ve Alman-ya’n›n kazan›n tazminat›ndan sorumluoldu¤una hükmedildi. Kazan›n oldu¤u 1Temmuz 2002 tarihinde Skyguide tek bir havatrafik kontrolü ile ifllem yap›yordu. Trafikkontrolörü Rus uça¤›n›n pilotuna çarp›flmay›engellemesi için alçalmas›n› söylemifl, oysa

uçaktaki erken uyar› gereçleri pilotlarayükselmeleri gerekti¤ini iflaret etmiflti.

DHL’in Boeing 757 uça¤›n›n otomatikçarp›flma engelleyici sistemi de pilotlar›naayn› düzeye alçalmas›n› iflaret etmiflti. Boing’inkuyruk kanad› Rus yolcu uça¤›n› yarm›fl veher iki uçak 15 saniye sonra radar ekran-lar›ndan kaybolmufltu. Rus jetinde ço¤unlu¤uçocuklar olmak üzere 69 kifli ve Alman uça¤›niki pilotu ölmüfltü.

Mahkeme karar›nda Skyguide’›n güneyAlmanya’n›n ço¤unlu¤unun üzerindeki havasahas›n› kontrol ederken operasyonunu “ciddiorganizasyonel eksikliklerle” yürüttü¤übelirtildi.

Kararda “Bu durum, o anda sadece tekbir hava trafik kontrolörünün çal›fl›yor olaca¤›bir fazla çal›flma yüküne ve eninde sonundaiki uçak aras›ndaki çarp›flmaya sebepolmufltur” denildi.

Kaynak: Reuters

‹flçi önderi Kemal Nebio¤lu aram›zdan ayr›ld›.Mücadelesi ve an›s› önünde sayg›yla e¤iliyoruz…

‹nsanl›k tarihi kadar eski olan seramik,ilk kez ateflin bulunmas› ile hayat buluyor.Suyu tafl›mak, muhafaaz etmek için kaplaryapma zorunlulu¤u, insanlar› topraktan veateflin de yard›m›yla bir tak›m formlar üret-meye zorluyor. Topraktan flekillendirilerekpiflirilmifl her türlü forma insanl›k ilk nezamandan “seramik” dedi bilemiyoruz ama,tüm bu toprak ürünlerinin genel ad› bugünseramik diye biliniyor.

Seramik, yüzy›llar boyunca kap kacakyap›m›nda kullan›lm›fl, gerek eski ça¤lardagerek günümüzde yap› tulas› üretiminde

kullan›lan temel bir gereç ol-mufltur. Anadolu çeflitli kültür-lerin yaflad›¤› bir bölge olmas›sebebiyle yap›lan birçok arkeo-lojik kaz› sonucu tarihe ›fl›k tutanseramik eserlere rastlanm›flt›r. ‹lkkez yeni tafl döneminde ç›kanserami¤in en eski örnekleriAnadolu’da; Hac›lar, Çatalhöyük,Beyce Sultan, Demirci Höyükvb.arkeoloji kaz›lar›nda bulunanseramik kaplard›r. Bu yap›tlarbezemelerini yan› s›ra, biçimleriile de dikkat çekmektedirler.M.Ö. 3500 Kalkalitik devir, M.Ö.2500 - 1000 Truva, Hitit, M.S.11. ve 13. yüzy›llarda Selçuklu,10. yüzy›lda Anadolu’ya gelenOsmanl›lar, Selçuklulardan kalanseramik kültürünü sürdürerek 15.

yüzy›lda kendi özelli¤ini oluflturmufl, bellidönemlere damgalar›n› vurmufl ve hepsibirbirinden güzel örnekler b›rakm›fllard›r.Seramik insanl›k tarihi kadar eski, köklü biru¤rafl olarak günümüze kadar uzan›r.

ÇiniTürk çini sanat› ise vatan› olarak kabul

edilen Kütahya ve ‹znik topraklar›nda as›rl›kbir geçmifle sahip. Geleneksel Türksanatlar›ndan olan çini, genellikle mimariyap›lar›n, cami, köflk, saray, çeflme, türbe vebenzeri yap›lar›n iç ve d›fl süslemelerindekullan›lm›fl bir seramik ürünü... ÖzellikleKarahanl›lar Devleti (955) dönemindemabetler çinilerle süslemeye bafllam›fllard›.Dönemine ait yap›larda görülmeye bafllayançini süsleme gelene¤i, Türk çini sanat›n›n biny›l› aflk›n bir geçmifle sahip oldu¤unugösteriyor.

Bu tercih Büyük Selçuklular ve AnadoluSelçuklular› zaman›nda gelenek halini alm›flve daha sonralar› Osmanl›lar döneminde dedevam etmifltir.

‹lk Osmanl› devri çinileri, Selçuklugelene¤inin devam›d›r. Figürlü geometrikyaz›, nebati süslemelerle sar›, yeflil renklerfarkl› kullan›lm›flt›r. Bizansl›lar zaman›ndabir seramik merkezi olan ‹znik, Osmanl›‹mparatorlu¤unun da en önemli çini merkeziolarak 14. Yüzy›ldan, 18. Yüzy›la kadarüstünlü¤ünü korumufltur. Tarihi dönemlerdegeliflme gösteren Türk çini sanat› 16. yüzy›lda‹znik ve Kütahya çinileri ile zirveye ulaflm›flt›r.

34

KÜLTÜR-SANAT

Asırlık bir Anadolu sanatı; çini

S›r Çini Seramik Atölyesi‹flte tüm bu sözünü etti¤imiz çini sana-

t›n›n en güzel örneklerini Kuledibi’ndekibu küçük atölyede görmek mümkün.Sadullah Çekmece, S›r ad›n› verdi¤i atöl-yesinde çininin gelenekselden moderneuzanan yolculu¤unda renklerin ve desen-lerin anlaml› buluflmas›na arac›l›k ediyor.1974 Antakya do¤umlu Çekmece, 9 EylülGüzel Sanatlar Fakültesi Geleneksel TürkEl Sanatlari Çini Bölümü’nden 2002y›l›nda mezun olmufl. Okuldan sonraTüzün K›z›lcan, Birol Akal›n gibi çinisanat›n›n önemli ustalar›yla çal›flanÇekmece, son 1,5 y›ld›r da kendi atölye-sinde önce çamura sonra da renklerleserami¤e hayat veriyor.

Çekmece, çini sanat›n›n figür aç›s›n-dan çok zengin bir skalada hareket etti¤inisöylerken, çini sanat›na geleneksel motif-lerin d›fl›nda modern çizgilerinde uyarla-nabilece¤ini söylüyor.

“Sadece geleneksel motifler kulla-n›lacak diye bir kural yok, ça¤dafl vemodern figürler de kullan›labilir. Osman-l›da sadece lalede 140 tane farkl› figürvar ama bu desen kurgusuna ba¤l› kal›na-rak yeni düzenlemeler de yap›labilir.Gelenekselin d›fl›nda sadelefltirilmiflmodern desenler de üretebilirsiniz. Bende böyle çal›fl›yorum. Çini ilk zanaatolarak ç›k›yor, sarayl› zanatç›lar›n sarayve medreseleri çiniyle süslediklerinigörüyoruz. Anadolu’da seramik öncelikleihtiyaçtan daha sonra mimari de estetikamaçl› kullan›lm›fl.”

Atölyenin sokaktan geçerken görüpgelen merakl›lar›n›n yan›nda, ifli merak

ötesine tafl›y›p hobi edinen kursiyerleride var. Çininin, kiflinin ilgisi varsa kolay-l›kla ö¤ernilebilecek ve zaman içindegelifltirilebilicek keyifli bir u¤rafl olabile-ce¤ini söyleyen Çekmece, burada iflinmerakl›lar›na bu zengin dünyan›n kap›la-r›n› aral›yor.

“Kurs iki aflamal›: çini ve seramik” di-yen Çekmece, kurs zamanlar›n› ö¤ren-cilerin kendilerinin belirledi¤ini söylüyor.“Önce desen anlat›yor, f›rçan›n nas›lkullan›laca¤› ö¤retiliyor. Çünkü çini def›rça önemli. Belli bir süre f›rça egzer-sizleri yap›larak gelifltiriliyor. Seramikdersinde ise çamur flekillendirilerek çeflitliformlar yap›l›yor. Bana gelen ö¤rencilerinbir k›sm› çal›flan insanlar, akflam üstü iflç›k›fl› gelip yorgunluk at›yorlar. Çünkütoprakla u¤raflmak stresi azalt›yor. Ev

kad›nlar› geliyor sonra. Gereklitüm malzemeler buradan karfl›-lan›yor, yap›lan ifller ise kursiyer-lerin oluyor. Çini amatörceyap›ld›¤›nda hobi oldu¤u içinsadece ilgi duymak yeterli bence.Kursun zamanlar›n› ö¤rencilerkendi programlar›na göre belir-leyebiliyorlar.”

S›r Çini Seramik Atölyesi:Serdar Ekrem Sokak No:66/1

Beyo¤lu/GalataTel: 0212- 293 36 61

KÜLTÜR-SANAT

35

K‹TAP

36

Yaflar Kemal'in Bir Ada Hikayesidörtlüsü, savafllardan, kırımlardan,sürgünlerden arta kalan insanların,mübadele kararıyla Yunanistan'agönderilen Rumların boflalttı¤ı bir adadayeni bir yaflam kurma çabalarını elealıyor.

Bu dörtlünün ilk kitabında YaflarKemal bizi devirdi¤imiz yüzyılın ilk

çeyre¤inde Anadolu'da Rum, Yezidi,Ermeni, Türk, Kürt, Arap tüm insanlarınyafladı¤ı savafllar, acılar, ölümler,yıkımlar ve yine de ölmesine izinvermedikleri umutları ile tanıfltırıyor.Büyük yazarımızın bu destansal romanıkendimizi anlamak için mutlakaokumamız gereken kitaplardan.

Fırat Suyu Kan Akıyor BaksanaBir Ada Hikayesi 1

Yaflar KemalYKY Yayınları318 sayfaRoman

Harem ve KuzenlerÖzgün ad›: Le Harem et les CousinsÇeviri:�Nükhet Sirman, fiirin TekeliYay›ma Haz›rlayan:�Müge Gürsoy SökmenKapak Foto¤raf›:�Hatice TuncerMetis Yayınları

Geleneksel akdeniz toplumlar›n›nortak özelli¤i olan akraba evlili¤i, kandavas›, namus cinayeti, kad›nlar›nmirastan mahrum edilmesi ve baflörtüsügibi geleneklerin ortaya ç›k›fl›n› vegeliflimini araflt›ran bu kitapta GermaineTillion, kimli¤in ve kültürel yap›n›n herbir toplumun kendi özünden de¤il,düpedüz topra¤a el koyma biçimininörgütlenmesinden ve bu örgütlenmeninfarkl› toplumsal ak›mlar karfl›s›ndageçirdi¤i de¤iflimden kaynakland›¤›n›ileri sürüyor.

H›ristiyan ve Musevi topluluklaraait hat›r› say›l›r mirastan da örnekler

vererek, kad›n bedeni üzerinde hakiddias›nda bulunan ve günümüzdeyanl›fl olarak ‹slamiyet'e atfedilen sosyalörgünün köklerinin ta tarihöncesiça¤larda, neolitik toplumda yatt›¤›n›gösteriyor.

Özel l ik le akrabal ›¤ ›n nas› lekonomik, siyasi ve ahlaki bir düzenoldu¤unu anlat›fl›yla, günümüzTürkiyesi'nde a盤a ç›kan kimitart›flmalar› bildik modernleflmetart›flmalar›n›n ötesinde, çözülentoplumsal yap›lar› da dikkate alarakyorumlayabilmemiz için çok önemlibir f›rsat sunuyor.

K‹TAP

37

Öfkenin nedenleri ve modelleriüzerinde duran bu kitap, önemliiliflkilerde anlaml› ve uzun vadelide¤iflikliklere olanak tan›yacak özelstratejiler sunuyor. Yazar, vard›¤›sonuçlar› uzun süreli klinik arafl-t›rmalara, psikanalitik sistemler ve ailesistemleri ile ilgili en son bulgularadayand›rarak, kavga ve suçlamayla yada sessizlik ve duygusal uzaklaflmaylad›fla vurulan öfkenin, mevcut iliflkidinamikler ini neden ve nas› lkorudu¤unu aç›kl›yor. Ayr›ca kad›nlar›nöfkeyi daha güçlü ve ba¤›ms›z bir benlikduygusu kazanmak için kullanmaktayaflad›klar› zorluklar› da dile getiriyor.

Kad›nlar›n öfkeli ve suçlay›c› bir

konumdan, kendi karmaflas›yla yüzlefl-meye do¤ru yapt›¤› yolculuklar› anlatanÖfke Dans›, öfkemizi yap›c› bir gücedönüfltürerek yaflam›m›z› yenidenflekillendirebilmemiz için size rehberlikedecektir.

Dr. Harriet Lerner, kad›n psikolojisive ailelerde de¤iflim süreci konular›ndaen sayg›n oteritelerden birisi. Kansas’takiMenninger Klini¤in’de psikoterapininyan› s›ra, dan›flmanl›k da yap›yor veçal›flma atölyelerini yönetiyor. Yazar›nÖfke Dans›, Kand›rma Dans› ve DansEden Benlikler’den oluflan üçlemesi ikimilyon sat›fla ulaflm›fl ve yirmibefl dileçevrilmifl bulunuyor.

Öfke Dans›Dr. Harr›et LernerVarl›k Yay›nlar›

'Evlerden Biri', Devlet Demir-yollar›'ndan emekli Sadi Bey'in emekliikramiyesiyle ald›¤› ufac›k evde yaflanandram› anlat›rken, afla¤›l›k duygusualt›nda ezilen küçük memurlar›, iflçik›zlar›, zor koflullarda okuyan beflparas›z üniversite ö¤rencilerini,hayallerine yap›flarak yaflama sevinciniyakalamaya çal›flan küçük insanlar›nmücadelesini de hikâye eder.

Sadi Bey'in çocu¤u yafl›ndakiNursen'le müflterek bir hayat hayalederken tutundu¤u en önemli koz olanCibali'deki ev, hukuk fakültesinde

okuyan küçük o¤lu aç›s›ndan s›n›fatlamas›n› kolaylaflt›racak bir basamak;küçücük bir memur olan büyük o¤luiçin köfleyi dönmesini ve sevgilisinemutlu bir gelecek sunabilmesinisa¤layacak tek umut; k›z› için isegelece¤inin güvencesidir. ‹ki arada birderede kalan, evdeki varl›¤›n› kimseninumursamad›¤› anne, çocuklar›n›naras›nda oradan oraya savrulurken, birsüre sonra bireysel beklentiler hepsinibirbirine düflürüp aileyi darmada¤›nedecektir.

Evlerden BiriOrhan KemalEpsilon Yay›neviRoman

38

ÜYELER‹M‹ZDEN

EVLENENLER• HAVA-‹fi Sendikas› emeklimüdürümüz Günay Çelikkol’un o¤luGökhan ile Yasemin 09.09.2006’da, •HAVA-‹fi Personelimiz Özhan Duran08.09.2006’da, • THY Yer ‹fll BflkTemsilcimiz Binali Bekiro¤lu’nunkardefli 15.07.2006’da, • THY ÜyemizYasemin Kahveci ile Hasan ‹ltüzer09.07.2006’da, • THY Uçufl ‹flletmeüyemiz Melike Aytaç ile Sezgin15.07.2006’da, • THY Kargo üyemizMehmet Kocaakman ile Aliye Atalay20.04.2006’da, • THY Kargoüyelerimiz Gönül Gülen ile Onur Urar21.07.2006’da, • THY Genel Müdürlüküyemiz Nihal Aksoy ile Zafer04.08.2006’da, • THY Üyemiz GamzeAlver ile Ufuk ‹ldeç 29.07.2006’da, •THY Teknik Temsilcimiz fienolEliyaz›c›’n›n k›zkardefli Aynur ile Nuri21.07.2006’da, • THY Üyemiz Suzanfien ile Günay Özdo¤an 08.07.2006’da,• THY Teknik üyemiz Serkan Kurterile Ilg›n 06.08.2006’da, • THY Tekniküyemiz Ulafl Mahir Baflaran05.08.2006’da, • THY Teknik üyemizFaruk Önal ile Tu¤ba 22.07.2006’da,• THY Uçufl ‹flletme üyemiz ‹skenderEngin ile Demet 12.08.2006’da, • THYKargo üyemiz Yavuz Atl›’n›n k›z›06.08.2006’da, • THY Dalamanüyemiz Cahit Gül ile Di¤dem17.08.2006’da, • THY Yer ‹fll ÜyemizMesut Öktür ile Y›ld›z Gencer10.10.2006’da, • THY Rezervasyonüyemiz Tu¤ba Atefl ile Gökhan12.08.2006’da, • THY Apron üyemizKas›m Ayd›n’›n o¤lu Aziz20.08.2006’da, • THY Kargo üyemizÖzgür Uzun 19.08.2006’da, • THYSamsun personeli Bora Alkan ile ZuhalTopal 15.08.2006’da, • THY Tekniküyemiz Yücel K›yak ile Deniz27.08.2006’da, • THY Yer iflletmeüyemiz Erdo¤an Kaya’n›n o¤lu Ademile Kübra 16.09.2006’da, • THY Yer‹fll üyemiz fiahan Afl›k ile GenelMüdürlük üyemiz Yeliz Koçak02.09.2006’da, • THY Yer ‹fll üyemizfiener Taflk›r ile Zuhal 16.09.2006’da,

• THY Yer ifll üyelerimiz Müjde Yürükelile Tu¤rul Özlafl 15.09.2006’da, • THYYer ifll üyemiz Yunus Akbulut ile P›narSomer 16.09.2006’da, • THY Yer ifllüyemiz Neslihan Seletli ile NadirÖzdemir 03.09.2006’da, • THY Yerifll üyemiz Cevat Aydemir ile Sevil09.09.2006’da, • THY Yer ‹fll üyemizSüleyman Denli’nin o¤lu Bayram ileFatofl 06.09.2006’da, • Hava-‹fl Antalyafiubesi E¤itim ve Teflkilatland›rmasekreteri Murat Yaflar Y›ld›z ile Arzu08.07.2006’da, • STFT eski üyemizNihat Atalay’›n k›z kardefli19.08.20069’da, • THY Antalya Kargoüyemiz Ahmet Deveci ile ‹smet20.08.2006’da, • Hava-‹fl Antalyafiubemiz Yönetim Kurulu üyemiz EnginToncer’in kardefli 22.07.2006’da, •Ankara Sat›fl üyemiz Gamze YasinAkdemir 10.06.2006’da, • Ankara‹stasyon üyemiz Mehmet Karagöz’ünk›z› 15.06.2006’da, • Ankara TeknikA.fi. ‹smail Kandemir’in k›z›15.06.2006’da, • Ankara Sat›fl üyemizMerve Do¤ru ile Volkan 22.07.2006tarihinde evlenmifllerdir; ömür boyumutluluklar dileriz.

N‹fiAN• THY Teknik üyemiz Fuat Sarp’›n k›z›Fatma ile Atakan 03.09.2006’daniflanlanmıfltır. Kendilerine mutluluklardileriz.

SÜNNET• THY Yer ‹fll Gnl Md Yrdbafltemsilcimiz Haz›m Özmert’in o¤luEfe 18.06.2006’da, • THY ÜyemizCumhur Ayd›n’›n çocuklar› Osman,Rahman, Onur 10.06.2006’da, • THYKayseri üyemiz Mustafa Yüksel’in o¤luOsma Eren 07.07.2006’da, • THYApron üyemiz Ülker Atefl’in o¤lu ‹lhan07.07.2006’da, • THY Teknik üyemizMustafa Ertan’›n o¤lu 03.09.2006’da,• Ankara Teknik A.fi. üyemiz ErdalTemel’in o¤lu 20.08.2006 tarihindesünnet olmufltur. Geçmifl olsundileklerimizi iletir, hayatta baflar›lardileriz.

39

ÜYELER‹M‹ZDEN

DO⁄UM• THY Genel Müdürlük üyemiz fiuleÖzel’in o¤lu Ka¤an 02.08.2006’da.Ankara ‹stasyon Feda Yücel’in bir o¤lu11.06.2006’da, Ankara ‹stasyon üyemizMüzeyyen Gürsoy’un bir o¤lu29.07.2006’da, Ankara ‹stasyon üyemizBurak Özcan’›n bir o¤lu 04.08.2006’da,Ankara Teknik A.fi. üyemiz Kas›mAslan’›n bir o¤lu 05.09.2006’da, KonyaTemsilcisi üyemiz Dürdane Çimen’inbir k›z› 01.09.2006 tarihinde dünyayagelmifltir. Sa¤l›kl› ve uzun ömürlüolmalar›n› diliyoruz.

RAHATSIZLANMA• THY Kargo üyemiz ‹sa Tekin’in o¤luErdi Tekin, • THY Uçufl ‹fll üyemizFatma Çelik 02.08.2006’da, • THYE¤itim Bflk üyemiz ‹smet DevletMursal›o¤lu, • THY Uçufl ‹fll ÜyemizKaptan Naci Gölgeç 07.08.2006’da, •THY BT üyemiz Engin Demir, • THYTeknik üyemiz Ferit Sushun21.08.2006’da, • Hava-ifl Antalyafiubesi Yönetim Kurulu üyesi ‹lhanCankara’n›n babas› Mehmet Cankara05.07.2006’da, • THY Antalya ‹stasyonüyemiz Suat Sar› 22.08.2006’da, • THYAntalya ‹stasyon temsilcimiz MehmetCoflkun’un efli 14.08.2006’da, • THYAntalya ‹stasyon üyelerimiz BurçinÇetinkaya, Özcan Y›ld›r›m, HalideYolcu, • THY Antalya fiube sekreteriOrhan Karabulut’un yengesi HasibeKarabulut, Ankara Kargo üyemiz KemalGemalmazo¤lu 10.06.2006’da, •Ankara ‹stasyon üyemiz Yavuz Kurt’uno¤lu 12.06.2006’da, • Ankara ‹stasyonüyemiz Sinan K›rb›y›k 07.08.2006’da,• Ankara ‹stasyon üyemiz Arif SamiÜnür’ün o¤lu 08.08.20006’da, •Ankara ‹stasyon üyemiz Elif Alparslan’›nk›z› 24.08.2006’da, • Ankara Kargoüyemiz fieref Yard›mc›’n›n o¤lu01.09.2006 tarihinderahats›zlanm›fllard›r; kendilerine acilflifalar diliyoruz.

VEFAT• THY Genel Müdürlük üyemiz ArzuAverisli’nin babas› 10.07.2006’da, •THY Genel Müdürlük üyemiz EsraToksoylu’nun annesi 26.07.2006’da,• THY Uçufl ‹flletme emekli üyemizAyd›n Balç›k 26.07.2006’da, • THYYer ‹fll üyemiz FazileKaramehmeto¤lu’nun babas›27.07.2006’da, • THY Rezervasyonüyemiz Nuran fiener Yolsal’›n annesi01.08.2006’da, • THY Genel Müdürlüküyemiz P›nar Do¤an’›n amcas›03.08.2006’da, • THY Kargo üyesiSerap Türkmen’in annesi18.06.2006’da, • THY Teknik Emekliüyemiz Recep Atefl 24.07.2006’da, •THY Kargo üyemiz Tuncay Bilim’inbabas› ayn› zamanda emeklipersonelimiz Aydo¤du Bilim15.08.2006’da, • THY Rezervasyonüyemiz Esen Ba¤›rkan’›n annesi01.09.2006’da, • THY Teknik üyemizYaflar Çolakdemirci’nin annesi15.08.2006’da, • THY Teknik üyemizSerdar fiengüleç’in babas›21.08.2006’da, • THY Teknik üyemizU¤ur Babatafl’›n babas› 05.09.2006’da,• THY Üyemiz Mustafa Bafl’›n abisi05.09.2006’da, • THY Antalya fiehirbilet sat›fl muhasebe servisi üyemizNurdan Onaran’›n efli 09.08.2006’da,• THY Antalya ‹stasyon üyemiz HaliP›nar’›n annesi 31.08.2006’da, • THYAntalya ‹stasyon üyemiz CengizTuncer’in amcas› 04.09.2006’da, •THY Antalya ‹stasyon üyemiz ÜnalFakir’in annesi 08.09.2006’da, •Ankara ‹stasyon üyemiz BaflakAkman’›n dedesi 26.06.2006’da, •Ankara ‹st. Kabin ‹çi üyemiz Dilek‹¤demir’in babas› 07.08.2006’da, •Ankara Sat›fl üyemiz Özlem Tekerel’inefli 15.06.2006’da, • Ankara ‹stasyonüyemiz H. Ayfle Y›lmaz’›n babas›08.09.2006’da, • Ankara ‹stasyonüyemiz Aysen Sönmez’in halas›08.09.2006 tarihinde vefat etmifllerdir.Vefat edenlere Tanr›dan rahmet,yak›nlar›na baflsa¤l›¤› diliyoruz.

%50’si THY’nin olan SunExpress Havayolu’nda örgütlenmeçal›flmalar›n› sürdüren sendikam›z, Türkiye’nin her yerinde oldu¤ugibi temel demokratik anayasal haklardan olan sendikal› olmave toplu ifl sözleflme hakk›n› sa¤lama ad›na giriflti¤i bu çal›flmadaiflverenin sald›r›s› ile karfl› karfl›ya kald›.

Bünyesinde çal›flt›rd›¤› Alman kökenli pilotlar Almanya’dasendika üyesi oldu¤u halde, kendi ülkesinin insanlar›na bu hakk›çok görerek 4 kabin memuru ve 1 pilot üyemizi iflten ç›kard›.Üye olanlar› sorgu odalar›na çekerek sendikadan istifaya zorlad›.

Geçen hafta bas›n toplant›s› düzenleyen SunExpress’in GenelMüdürü Paul Schwaiger, flirketin bu dönemde geçen seneyeoranla üçte bir oranda büyüdü¤ünü belirterek; “Turizm pazar›ndakigerilemeye ra¤men, 2006’n›n ilk 7 ay›ndaki yolcu say›m›z›, geçeny›la oranla %33 art›rarak� 1.2 milyona ç›kard›. Ayn› dönemdekiciromuz ise %26 büyüyerek 128.2 milyon Avro’ya ulaflt›.” dedi.

Sun Express’in yar› orta¤› olan Avrupa devi Luftansa’n›n yat›r›myapmak için Türkiye’yi seçmesi ise tabi ki tesadüf de¤ildi. Tamda Genel Müdür Schwaiger’in dedi¤i gibi bu kârl› yat›r›m› dahada anlaml› hale getiren adres Türkiye’ydi. Çünkü emek, baflkaherhangi bir Avrupa ülkesi ile k›yaslanamayacak kadar ucuz...

Sun Express, önce uçak sonra zaten ucuz olan personel say›s›n›art›rarak genel müdürün yukar›da aç›klad›¤› rakamlara ulaflt›.

Ulusal ve uluslararas› dernek, meslek örgütleri ve kamuoyunezlinde teflhir edilen Sun Express Yönetimini bu ça¤d›fl›, ilkel,emek düflman› tutumundan vazgeçmeye ça¤›r›yoruz.

Hava-‹fl Sendikas›, SunExpress örgütlenmesine yap›lan busald›r›lara karfl› uluslararas› üst örgütü ITF ve ETF ile dayan›flmaiçindedir. Bu demokratik ve anayasal hakk› al›ncaya kadarmücadelesini sürdürecektir.

Türkiye Sivil Havac›l›k Sendikas› (Hava-‹fl)

SUN EXPRESS

SEND‹KA KARfiITI

HAVAYOLUDUR!

1 EYLÜLDÜNYA BARIfi GÜNÜ

1 EYLÜLDÜNYA BARIfi GÜNÜ

Savafl uçaklarının de¤il, barıfl güvencinlerinin uçtu¤u bir dünya için

EMPERYAL‹ST SALDIRGANLI⁄A HAYIR