Manus ေဒသဆငရာ စမေဆာငရြကမႈ စခနးတြင၂၀၁၄ ခ ေဖေဖၚ၀ါရလ ၁၆ - ၁၈ ရကေန႔ အျဖစအပကမားအား ျပနလညသးသပျခငး

 

0  

လ၀ငမႈႀကးၾကပေရးႏင နယစပေဒသကာကြယေရး ဌာန

အတြငးေရးမးထသ႔ တငသြငးသည အစရငခစာ

ROBERT CORNAIL AO

၂၀၁၄ ခ ေမလ ၂၃ ရက

ဘာသာျပနဆမႈဆငရာတာ၀နျငငးပယခက

အဂၤလပဘာသာစကားျဖငေရးသားထားေသာ - “Manus ေဒသ လပငနးစဥေဆာငရြကမႈစငတာ၏ ၁၆ - ၁၈ ေဖေဖာ၀ါရလ ၂၀၁၄ ျဖစ

ရပမားအားျပနလညသးသပစစေဆးျခငး ”- အစရငခစာေအာကတြင ျမနမာဘာသာျဖငဘာသာျပနဆထားမႈသညအရညအခငးရ

ေသာဘာသာျပနတစဥးမ ၎၏အေကာငးဆး အသအျမငဗဟသတကအသးျပ၍ ဘာသာျပနဆထားချခငးျဖစပါသည။ ဘာသာျပန

ဆထားေသာ အစရငခစာႏငပတသက၍ေမးခြနးတစစတစရာရခေသာ ေကးဇးျပၿပးလ၀ငမႈႀကးၾကပေရး ႏင နယနမတကာကြယေရး

ဌာနမတရား၀ငထတျပနထားသည မရငးအဂၤလပဘာသာစကား အစရငခစာအားရညညႊနးကးကားေစလပါသည။

Manus ေဒသဆငရာ စမေဆာငရြကမႈ စခနးတြင၂၀၁၄ ခ ေဖေဖၚ၀ါရလ ၁၆ - ၁၈ ရကေန႔

အျဖစအပကမားအား ျပနလညသးသပျခငး

Manus ေဒသဆငရာ စမေဆာငရြကမႈ စခနးတြင၂၀၁၄ ခ ေဖေဖၚ၀ါရလ ၁၆ - ၁၈ ရကေန႔ အျဖစအပကမားအား ျပနလညသးသပျခငး

 

1  

Manus ေဒသဆငရာ စမေဆာငရြကမႈ စခနးတြင၂၀၁၄ ခ ေဖေဖၚ၀ါရလ ၁၆ - ၁၈ ရကေန႔ အျဖစအပကမားအား

ျပနလညသးသပျခငး

မာတကာ

သတမတထားသညတာ၀နႏင လပပငခြငမား 2

အဓက အခကမား အကဥးခပ 4

ေထာကခအႀကျပခကမား 13

အပငး ၁၊ ခန႔အပျခငး 15

အပငး ၂၊ Manus ေဒသဆငရာ စမေဆာငရြကမႈ စခနး၊ ဥပေဒေရးရာႏင အပခပေရးဆငရာ စမေဆာငရြကခကမား 16

အပငး ၃၊ Manus ေဒသဆငရာ စမေဆာငရြကမႈ စခနး 21

အပငး ၄၊ နညးပညာ 23

အပငး ၅ --၂၀၁၄ ခ ေဖေဖၚ၀ါရလ ၁၆ - ၁၈ ရကအထ 27

အပငး ၆ ။ တနဂၤေႏြ၊ ေဖေဖာဝါရလ ၁၆ ရက ၂၀၁၄ ခ 40

အပငး ၇ ။ တနလၤာေန႔ - အဂၤါေန႔၊ ေဖေဖာဝါရလ ၁၇ - ၁၈ ရက၊ ၂၀၁၄ ခ 46

အပငး ၈။ Reza Barati (ရဇာ ဘရာတ) ေသဆးျခငးႏင အေရးႀကးေသာ ထခကအနာတရျဖစမႈမား 60

အပငး ၉ ။ ဂဖးအကစ (G4S) မ တငျပျခငး 67

အပငး ၁၀ ။ ဆနးစစ အကျဖတျခငး 78

အပငး ၁၁။ ေထာကခအႀကျပခကမား 82

အပငး ၁၂။ နဂး 99

အပငး ၁၃။ အသအမတျပမႈမား 100

Manus ေဒသဆငရာ စမေဆာငရြကမႈ စခနးတြင၂၀၁၄ ခ ေဖေဖၚ၀ါရလ ၁၆ - ၁၈ ရကေန႔ အျဖစအပကမားအား ျပနလညသးသပျခငး

 

2  

Manus ေဒသဆငရာ စမေဆာငရြကမႈ စခနးတြင၂၀၁၄ ခ ေဖေဖၚ၀ါရလ ၁၆ - ၁၈ ရကေန႔ အျဖစအပကမားအား

ျပနလညသးသပျခငး၊ သတမတထားသညတာ၀နႏင လပပငခြငမား

၂၀၁၄ ခ ေဖေဖၚ၀ါရလ ၁၆ ရက တနဂၤေႏြေန႔မ ၂၀၁၄ ခ ေဖေဖၚ၀ါရလ ၁၈ ရက အဂၤါေန႔အထ Manus ေဒသဆငရာ စမေဆာငရြကမႈ

စခနး (RPC) တြင အၾကမးဖကမႈ၊ စခနးတြငအမရာအေဆာကအအ ပကစးမႈႏငလႊေျပာငးခရသတစဥးေသဆးမႈတ႔ ပါ၀ငေသာအေရးပါ

သည အျဖစအပကႏစချဖစပကခပါသည။

ဤအျဖစအပကမားအတြငး လႊေျပာငးခရသအမားအျပားက ပါပး၀ါးနယးဂနရက ဖမးဆးခၿပးလပဂၢလအမားအျပားထခကဒဏရာမား

ရခၾကၿပးအခ႕မာဒဏရာျပငးထနကာ စခနးျပငပတြငေဆးကသရနလအပခသည။ ဤအျဖစအပကမားသည Manus RPC တြငပမန

ကန႔ကြက ဆႏၵျပမႈမားျဖစပြားခသည ရညလားၾကာျမငေသာ ကာလ၏ အထြတအထပသ႔ေရာကရချခငးျဖစသည။

လ၀ငမႈႀကးၾကပေရးႏင နယစပေဒသကာကြယေရးဌာနအတြငးေရးမး Martin Bowles က ဤအျဖစအပကမားႏင ဆကႏြယေန

ေသာဤအျဖစအပကမားသ႔ဥးတညသြားေစသညအဓကကစၥရပမားႏငပတသက၍စစမးစစေဆးရနႏငအစရငခရနျပနလညသးသပမႈ

တစခက အစပးေဆာငရြကခသည။ အထးသျဖင

မညသည အခကအလကမားျဖစေၾကာငး အတအကပငးျဖတရန

ရလဒအေနျဖငျဖစေပၚမည မညသညအေရးယေဆာငရြကမႈအတြကမဆထအခကအလကမားကမညသညအာဏာပငမား

ကမဆ ရရေၾကာငး ေသခာေစရန၊

အနာဂတအျဖစအပကမားအား စမခန႔ခြရာတြင အေထာကအကျပရန မညသညပမေကာငးမြနေအာငျပလပမႈမားႏင မဆ

ပတသကသည ရငးလငးေသာေထာကခအႀကျပခကမားအား ဌာနသ႔ ေပးအပေၾကာငးေသခာေစရန၊

ဤျပနလည သးသပမႈအား အစးရႏငပးေပါငးလက တာ၀နယေဆာင႐ြကလမမည။

၎တြင ေအာကပါတ႔အား ဆနးစစအကျဖတျခငး ပါ၀ငေသာလညး ကန႔သတမထားေခ-

လၿခေရးကခးေဖာကမႈမား

စခနးတြငလၿခေရးကစမခန႔ခြမႈႏင ထအျဖစအပကမားကစမခန႔ခြရာတြင အခနးက႑ႏင တာ၀န၀တရားမား၏ ရငးလငး

ျပတသားမႈ

ၿငမးခမးေသာ ထ႔ေနာကအၾကမးဖကေသာ ကန႔ကြကဆႏၵျပမႈျဖစေပၚျခငးအတြက အေၾကာငးအရငးမားကေပးသည အခက

အလကမားက ေထာကလမးျခငး

အဓကဆးျဖတသမား၏ ေလာကနမႈႏင၀နေဆာငမႈ ေပးအပသ၏တ႔ျပနမႈ

စခနးအတြငး ကန႔ကြကဆႏၵျပမႈ လႈပရားေဆာင႐ြကမႈကစမခန႔ခြႏငသည ၀နေဆာငမႈေပးအပသမား၏ စြမးရည

ဤအေဆာကအအအတြက အႏရာယကေရာကေစသည အရာမားအပါအ၀င လႊေျပာငးခရသမားအားစမခန႔ခြမႈႏင ဆက

ႏြယေနသညလပထးလပနညးဆငရာကစၥရပမား

လအပမညဟ မတယေသာ အျခား မညသညကစၥရပမားမဆ

Manus ေဒသဆငရာ စမေဆာငရြကမႈ စခနးတြင၂၀၁၄ ခ ေဖေဖၚ၀ါရလ ၁၆ - ၁၈ ရကေန႔ အျဖစအပကမားအား ျပနလညသးသပျခငး

 

3  

ဤျပနလညသးသပမႈက ရရခသညျဖစႏငေျခရေသာ ရာဇ၀တမႈဆငရာလႈပရားေဆာင႐ြကမႈ မညသညအေထာကအထားမားကမဆ

သကဆငရာအာဏာပငမားအား ရယသးစြႏငေစလမမည။

စခနးတြငသကဆငရာအစအမမားကပမခငမာအားေကာငးေစရနႏင အနာဂတတြငမညသညအလားတ အျဖစအပကမဆထပမျဖစ

ပြားမႈမ ကာကြယတားဆးရန ျပနလည သးသပမႈအဖြ႔က ေထာကခအႀကျပခကမားျပလပႏငသည။

ဤျပနလည သးသပမႈက ခကခငး စတငရနႏင ၂၀၁၄ ခ ဧၿပလ သ႔မဟတ ၂၀၁၄ ခ မတလ ၃၁ ရကေန႔ ေနာကဆးထား ေပးအပရန

ျဖစသည တးတကမႈ အစရငခစာႏင ၫႏႈငးႏငသညအတငး ထကသ႔ေသာ အျခား ရကစြမားတြင ေနာကဆးထား၍ လ၀ငမႈ ႀကးၾကပ

ေရးႏင နယစပေဒသကာကြယေရး ဌာန အတြငး၀နထသ႔ အစရငခရနျဖစသည။

Manus ေဒသဆငရာ စမေဆာငရြကမႈ စခနးတြင၂၀၁၄ ခ ေဖေဖၚ၀ါရလ ၁၆ - ၁၈ ရကေန႔ အျဖစအပကမားအား ျပနလညသးသပျခငး

 

4  

Manus ေဒသဆငရာ စမေဆာငရြကမႈ စခနးတြင၂၀၁၄ ခ ေဖေဖၚ၀ါရလ ၁၆ - ၁၈ ရကေန႔ အျဖစအပကမားအား

ျပနလညသးသပျခငး

အဓက အခကမား အကဥးခပ

Manus ေဒသဆငရာ စမေဆာငရြကမႈ စခနး

Manus ေဒသဆငရာစမေဆာငရြကမႈ စခနးသည Lombrum ေရတပစခနးတြငရသည PNG အစးရကခန႔ထားသညအပခပေရး မႈးတစေယာက၏ ထနးခပမႈ ေအာကတြငရေသာ ပါပး၀ါးနယးဂန ေဒသဆငရာစမေဆာငရြကမႈစခနးျဖစသည။ ဖလေရး၊ ေဆးကသ

ေရးႏင ၿမ႕ေစာငတပ (လၿခေရး၊ အေကၽြးအေမြးႏငေစာငၾကပမႈအပါအ၀င) ၀နေဆာငမႈမားက ေပးအပၾကသညျဖန႔ေ၀ေပးအပသမား

အားၾသစေၾတးလႏငငက ခန႔ထားၿပးစခနး၏ ရငးႏးေငြႏင ထပတလလျဖစေသာကနကစရတမားအားလးကကခသည။

ၾသစေၾတးလ အစးရႏင ၿမ႕ေစာငတပ ၀နေဆာငမႈက ေပးအပသ G4S Australia Pty Ltd အၾကား သေဘာတစာခပက ၎၏

လၿခေရး အရာရမား၏ ၅၀%သည ႏငငသားမား ျဖစရမည သ႔မဟတ ထအရာရမားက ျပညတြငး စးပြားေရးလပငနး တစခမတစဆင

ခန႔ထားရမညဟ သတမတျပဌာနးထားသည။ အျခား ၀နေဆာငမႈမား (အေကၽြးအေမြး၊ သန႔ရငးေရးႏင ဥယာဥပနးမနစကပးျခငး)

အတြက လအပခကမာ ၇၅% ျဖစသည။

ကနဥးအေနျဖင အမးသား၊ အမးသမးႏင ကေလးမားက ေနရာထငခငးေပးလက ဤစခနးက ယာယလၿခေရးအဆငနမ ကမးလြန

စမေဆာငရြကမႈ စခနးတစခအျဖစ ၂၀၁၂ ခ ေႏာငးပငးတြင ျပနလညဖြငလစခသည။ သ႔ရာတြင သသာထငရားသည မ၀ါဒေျပာငးလ

မႈတစခအျဖစ Manus ကၽြနးသ႔ ပ႔ျခငးခရသည လႊေျပာငးခရသမားအား အကယ၍ ၎တ႔သည ဒကၡသညျဖစရန ပငးျဖတထားပါက

ၾသစေၾတးလတြင မဟတဘ PNG တြင ျပနလညေနရာခထားေပးလမမညဟ ထစဥက ၀နႀကးခပ Kevin Rudd က ၂၀၁၃ ခႏစ

ဇလငလ ၁၉ ရကေန႔တြင ေၾကညာခသည။

ထသ႔ ေၾကညာခကထတျပနၿပးေနာကတြင

ထစဥက Manus စခနးရ လႊေျပာငးခရသမားအား အျခားတစေနရာသ႔ ေခၚေဆာငသြားခသည။

မ၀ါဒသစတြင အကး၀ငသည ပထမဥးဆး လႊေျပာငးခရသမားသည ၂၀၁၃ ခႏစ ၾသဂတလ ၁ ရကေန႔တြင ဤစခနးသ႔

ဆကေရာကလာခၿပး

ဤစခနးရ လႊေျပာငးခရသမား၏ အေရအတြကသည စခနး၀ငးတစခတြငေနရာခထားသ ၃၅၀ မ ၄၀၀ ခန႔မ (Delta,

Foxtrot, Mike ႏင Oscar ဟ သၾကသည) ၿခ၀ငးေလးခတြငအမေထာငမရသည အရြယေရာကၿပးေသာလႊေျပာငးခရ

သအမးသား ၁၃၄၀ အထစစမးစစေဆးမႈျပလပေနေသာအျဖစအပကမားျဖစပြားခနတြငအလြနပငလငျမနစြာ တးပြားလာ

ခသည။ ၎သညဤစခနး၏ သေဘာသဘာ၀ႏင တြဘကေနသညစြန႔စားရမႈမားတြင အလြနသသာထငရားသညေျပာငးလမႈတစရပျဖစသည။

Manus ေဒသဆငရာ စမေဆာငရြကမႈ စခနးတြင၂၀၁၄ ခ ေဖေဖၚ၀ါရလ ၁၆ - ၁၈ ရကေန႔ အျဖစအပကမားအား ျပနလညသးသပျခငး

 

5  

အကယ၍၎တ႔၏ ဒကၡသညျဖစေၾကာငးအခငအမာေျပာဆမႈမားက လကခပါက၎တ႔အားၾသစေၾတးလသ႔ေခၚေဆာငမသြားမ အခန

အတငးအတာတစခအထ ေစာငဆငးရမညျဖစေၾကာငး ၎တ႔သၾကေသာေၾကာင ၂၀၁၃ ခ ၾသဂတလမတငမ Manus စခနးရ လႊ

ေျပာငးခရသမားသည မားေသာအားျဖင လကေလာအေလာေပးလြနးၾကသည။ ယခအခါ ၎တ႔၏ ပမႀကးမားေသာ အေရအတြကက

၎တ႔သည မညသညအခါမ ၾသစေၾတးလသ႔လာေရာကႏငမညမဟတဟေသာ အေျခချဖငေနရာထငးခငးေပးရနျဖစသည။

ခကခငး တ႔ျပနမႈမား

မ၀ါဒေျပာငးလမႈသည ခကခငး တ႔ျပနမႈလအပသည။

လကေတြ႕အဆငတြင ဤစခနးရ အေဆာကအအမားသည အသစေရာကရလာသမားအား ေနရာထငခငးေပးရနလငျမနစြာတးပြား

လာခသည။၂၀၁၃ ခ ၾသဂတလအကနတြင Oscar ၿခ၀ငးသည ေနထငရနအတြက အသငျဖစေနခၿပး Mike ကတညေဆာကရနအ

တြကေျမျပျပငေနခကာထႏစအကနတြင တညေဆာကမႈၿပးစးခၿပးလေနထငႏငခသည။

သ႔ရာတြင ၂၀၁၃ ခ ၾသဂတလ ၅ ရကတြင အမန႔စာခၽြနေတာ ထတျပနၿပးေနာကပငး မၾကာမမာပင ယာယေစာငေရာကမႈကာလၾကား

၀ငလာခၿပး ၂၀၁၃ ခ စကတငဘာလ ၇ ရက ေရြးေကာကပြၿပးေနာက အခနအထ မ၀ါေရးရာႏငဘ႑ာေရးဆငရာ ကစၥမားတြငမည

သညသသာထငရားေသာေျပာငးလမႈမမရခေပ။

အသစခန႔အပထားေသာ လ၀ငမႈႀကးၾကပေရးႏင နယစပေဒသ ကာကြယေရး၀နႀကးသည ၂၀၁၃ ခ စကတငဘာလ ၁၈ ရကေန႔တြင

အခပအျခာအာဏာပငနယစပေဒသမား စစဆငေရးကအေကာငအထညေဖာခသည။ ဤစစဆငေရး၏ အစတအပငးတစရပ အေန

ျဖငဒတယဗလခပႀကး Angus Campbell DCS AM ဥးေဆာငသည ပးေပါငးေအဂငစအထးတာ၀နတပဖြ႕သည ၂၀၁၃ ခ

ေအာကတဘာလ ၁၄ - ၁၈ ရက ရကသတပတတြင ျပလပခသည Manus စခနးတပဖြ႕လၿခေရးျပနလညသးသပမႈက တာ၀နယ

ေဆာငရြကခသည။

အစးရကအထးတာ၀နတပဖြ႕၏ ဆနးစစမႈကလကခခၿပး၎၏ေထာကခအႀကျပခကမားက ျဖညဆညးႏငရန ရနပေငြကခြေ၀သတ

မတေပးခသည။ အထးတာ၀နတပဖြ႕သည အဓကလၿခေရးဆငရာ အႏရာယမားပါ၀ငသညလစဥအႏရာယ ကစားမႈေနာကဆးအခက

အလကမားကေပးအပခသည။

၂၀၁၃ ခ စကတငဘာလေႏာငးပငးမစတင၍ဒကၡသည အဆငအတနးပငးျဖတသတမတမႈႏငျပနလညေနရာခထားေရးလပငနးစဥ

မားအားသြကလကျမနဆနေစေရးႏင ဤစခနးအားသကေရာကထခကေနသည အျခားသသာထငရားသည ကစၥရပမားကေျဖရငးရာ

တြင အစးရသည PNG အစးရႏင တကၾကြစြာ ပးေပါငးလပေဆာငလာခသည။

ၾသစေၾတးလ လ၀ငမႈႀကးၾကပေရးႏင နယစပေဒသကာကြယေရး၀နႀကးႏငႏငငျခားေရး၀နႀကးႏင PNG ႏငငျခားေရးႏင လ၀ငမႈ

ႀကးၾကပေရး၀နႀကး၊ တရားေရး၀နႀကးႏငေရ႕ေနခပတ႔ တကေရာကေသာ PNG - ၾသစေၾတးလ ၀နႀကးမားပးတြဖရမ လစဥအစညး

အေ၀းမတစဆင ထေဆာငရြကမႈမားကတရား၀ငျဖစေစသည။ တတယအႀကမ၀နႀကးမား ဖရမအစညးအေ၀းက ၂၀၁၄ ခ ေမလ ၈

ရကေန႔တြင Port Moresby ၌ ကငးပခသည။

Manus ေဒသဆငရာ စမေဆာငရြကမႈ စခနးတြင၂၀၁၄ ခ ေဖေဖၚ၀ါရလ ၁၆ - ၁၈ ရကေန႔ အျဖစအပကမားအား ျပနလညသးသပျခငး

 

6  

ယခ ျပနလည သးသပမႈ

ပမနကန႔ကြက ဆႏၵျပမႈမားျဖစပြားခသည ရညလားၾကာျမငေသာ ကာလ ေနာကပငး Manus ေဒသဆငရာ စမေဆာငရြကမႈစခနး၌

၂၀၁၄ ခ ေဖေဖၚ၀ါရလ ၁၆ - ၁၈ ရကတြင ျဖစပြားခသည ထငရားေသာ အျဖစအပက ႏစခဆသ႔ ဥးတညသြားၿပး ၎ႏငဆကႏႊယ

ေနသည အဓကကစၥရပမားႏင ပတသက၍ စစမးစစေဆးရနႏင အစရငခရန ယချပနလည သးသပမႈကအစပးေဆာငရြကခသည။

ဤအျဖစအပကမားတြင အၾကမးဖကမႈ၊ လႊေျပာငးခရသတစဥး ေသဆးမႈ၊ ေဆးကသရန လအပသည အျခား ထခကအနာတရ ျဖစမႈ

မား၊ စခနးတြင အမရာအေဆာကအအပကစးမႈႏင လႊေျပာငးခရသ အမားအျပားက ပါပး၀ါးနယးဂနရကဖမးဆးမႈတ႔ပါ၀ငခသည။

၂၀၁၄ ခ ဇနန၀ါရလ ၂၆ ရကမ ႀကတင လပေဆာငမႈမား

ယချပနလညသးသပမႈတြငပါ၀ငေျဖဆသည လႊေျပာငးခရသအမားအျပားသညဆႏၵျပမႈ သ႔မဟတ အၾကမးဖကမႈတြငမပါ၀ငခေၾကာငး

မတခကျပရနမာအေရးႀကးသည။ ၂၀၁၄ ခ ေဖေဖၚ၀ါရလ ၁၇ - ၁၈ ရကတြင ကန႔ကြက ဆႏၵျပမႈ၌ လ ၄၀၀ ခန႔ သ႔မဟတ ၃၀% ခန႔

သာလငပါ၀ငခေၾကာငး ၎၏ ခန႔မနးတြကခကမႈႏင ပတသကသညဤအႀကျပခကက G4S ကအတညျပခသည။

G4S က ျပစသညေထာကလမးေရးအစရငခစာမားကၾသစေၾတးလေန႔ၿပးေနာက ႀကးထြားလာေသာတငးမာမႈကေစာငၾကညစစေဆး

ခၿပး ၂၀၁၄ ခ ေဖေဖၚ၀ါရလ ၁၆၊ ၁၇ ႏင ၁၈ ရက၀နးကငတြင ျပငးထနေသာကန႔ကြကဆႏၵျပမႈမားႏင အၾကမးဖကမႈမားျဖစေပၚမည

ကတကစြာေဟာကနးထတခသည။ လႊေျပာငးခရသအခ႕သညႀကတငေမာလငထားေသာ ေႏာငယကမႈတြငအသးျပရနႀကရာကပနး

ဖနတးသည လကနကမားက ျပငဆငေနခၾကေၾကာငး ေထာကလမးေရးအကဥးခပမာၾကားခကမားကလညးအစရငခခသည။

၂၀၁၄ ခ ေဖေဖၚ၀ါရလ ၁၆ ရက တနဂၤေႏြေန႔ မြနးလြပငးတြင ၿခ၀ငးေလးခစလးမ ရပရြာလ႔အဖြ႕အစညးေခါငးေဆာငမားႏင PNG ႏင ၾသစေၾတးလ လ၀ငမႈႀကးၾကပေရးအရာရမားအၾကား ေတြ႕ဆေဆြးေႏြးမႈေနာကပငးတြင တျဖညးျဖညးျမငတကလာေနေသာ တငးမာမႈ

သညေပါကကြလနးပါး အေျခအေနသ႔ေရာကရခသည။

ေတြ႕ဆေဆြးေႏြးမႈတြင အဓကအားျဖငဒကၡသညအဆငအတနးပငးျဖတသတမတမႈ၊ သတမတကာလမားႏငျပနလညေနရာခထားေရး

လပထးလပနညးမားႏငပတသက၍ ၂၀၁၄ ခ ေဖေဖၚ၀ါရလ ၅ ရကေန႔တြင၎တ႔ေမးျမနးခသည ေမးခြနးမားႏငပတသက၍တရား၀င

ေျဖၾကားမႈမားျပလပခသည။ ၁၂ ရကၾကာ ေစာငဆငးၿပးေနာက ၎တ႔အားတနဂၤေႏြေန႔ ေတြ႕ဆေဆြးေႏြးမႈတြင အခကအလကမား

မေပးခသညအျပင ၎တ႔၏ ေမးခြနးမားက စတေကနပဖြယရာ မေျဖဆခဟလႊေျပာငးခရသမားကခစားရသည။

၂၀၁၄ ခ ေဖေဖၚ၀ါရလ ၁၆ ရက၊ တနဂၤေႏြေန႔

ထေတြ႕ဆေဆြးေႏြးမႈေနာကပငးလႊေျပာငးခရသမား၏ချပငးျခငးႏငေဒါသတ႔သညထေန႔ညေနခငး၌ Oscar ၀ငးတြငအေႏာငအယက

ျပမႈႏငအၾကမးဖကမႈကျဖစေစခၿပး Foxtrot ႏင Mike ၿခ၀ငးမားတြင ဆညေသာကန႔ကြကဆႏၵျပမႈမားကျဖစေစခသည။

ညေနစာေကၽြးရန ဂတေပါကမားက ဖြငေသာအခါ လႊေျပာငးခရသ ၃၀ မ ၃၅ ေယာကခန႔သည Oscar ၀ငးမထြကေျပး လြတေျမာက

ခၾကေသာလညး၎တ႔က အေစာငမားကဖမးဆးကာျပနလညေပးပ႔ခၾကသည။ G4S အေစာငမားသညလညး Oscar ၀ငးထသ႔၀င

ေရာကကာလႊေျပာငးခရသမားကတကခကခရာ ကယလကအဂၤါထခကအနာတရျဖစမႈမားႏငအေဆာကအအပကစးမႈမားကျဖစေစခ

သည။

Manus ေဒသဆငရာ စမေဆာငရြကမႈ စခနးတြင၂၀၁၄ ခ ေဖေဖၚ၀ါရလ ၁၆ - ၁၈ ရကေန႔ အျဖစအပကမားအား ျပနလညသးသပျခငး

 

7  

လႊေျပာငးခရသတစေယာကက၀ငးအတြငးသ႔ျပနလညေခၚေဆာငလာေသာအခါအမညမသ PNG လမး G4S အေစာငတစေယာက က၎ကေနာကမတကခကခသည။ ထအေစာငက၎၏ လညပငးကဓားျဖငခတရာ၎၏လညေခာငးတြင ၁၀ မ ၁၂ စငတမတာရ

ေသာအလားလကဟကတကကြရာတစချဖစေစခသည။ ထဓားခတရာသည ၎၏လညပငးအေရျပားကျဖတ၍ ခတသြားကာေဟာငး

ေလာငးေပါကဒဏရာတစခရခေသာလညး အတြငးပငးပကစးမႈမရခသညအတြက ထလႊေျပာငးခရသမာ အလြနကေကာငးခသည။

ကန႔ကြက ဆႏၵျပမႈတြငပါ၀ငခေသာ ရလဒအျဖစ လႊေျပာငးခရသ ရစေယာကက PMG ရက ဖမးဆးခၿပးတရားစြဆခသည။

ေဖေဖၚ၀ါရလ ၁၇ - ၁၈ ရက၊ တနလၤာ -အဂၤါေန႔ ၂၀၁၄ ခ

စခနးတြငအေျခအေနမာတနလၤာေန႔တြငတငးမာေနေသာလညး ေန႔ပငးတြငမညသည ကန႔ကြကဆႏၵျပမႈမမရပါ။ ၀နထမးအခ႕က၀ငး

မားအတြငးသ႔မသြားလခပါ၊ ၀နေဆာငမႈေပးအပသမားက ၎တ႔ကထသ႔လပေဆာငရြကရန မျဖစမေနမေဆာငရြကေစခပါ။ ဖလေရး

၀နေဆာငမႈ ေပးအပသကယတငျခငးတပက ကငတနးမားက ဖြငခေသာလညး မညသည အစအစဥကမမေဆာငရြကခပါ။

ေနာကထပျပနာမားျဖစလမမညဟေမာလငေသာေၾကာင ထေန႔အေႏာငးပငးျဖစႏငေျခရေသာျပနာမားကေလာခရန ႀကးပမး

အားထတမႈ တစရပအျဖစျဖငႀကတငကာကြယေရး လပေဆာငခကမားက G4S က လပေဆာငခသည။ ထေဆာငရြကခကမားတြင

ဘးတပထားေသာအမႈကပးမားက ေရြ႕လားမးထညစရာမားအျဖစအသးမျပႏငေစရန ၎အမႈကပးမားကနာရတငးသြနျခငးႏငမရမ

ျဖစလအပသည ထညစရာမား၊ ယာဥမား၊ ဖငမားႏင အျခားပစၥညးမားမလြ၍ အားလးက စခနးမ ဖယရားျခငးတ႔ ပါ၀ငသည။

၂၀၁၄ ခ ေဖေဖၚ၀ါရလ ၁၇ ရက ညပငးတြင Mike, Oscar ႏင Foxtrot ၿခ၀ငးမား၌ လႊေျပာငးခရသအခ႕ကျပလပသညအၾကမး

ဖကကန႔ကြကဆႏၵျပမႈတစချဖစခသည။ (Delta ၿခ၀ငးမ လႊေျပာငးခရသမားမပါ၀ငခပါ။)

အေႏာငအယကမစတငမ မရမျဖစမဟတသည ၀နထမးမားအားလးက စခနးမအျခားေနရာမားသ႔ ေျပာငးေရႊ႕ထားခသည။ အၾကမး

ဖကကန႔ကြကဆႏၵျပမႈတြင ၿခစညးရးမားက ျဖတချခငး၊ အေဆာကအအပကစးျခငး၊ လႊေျပာငးခရသမားႏင ၀နေဆာငမႈေပးအပသ

၀နထမးမား ႏစဘကစလး ထခကဒဏရာရျခငးတ႔ပါ၀ငသည။

G4S အေၾကာငးထးျဖစရပ တ႔ျပနမႈ အဖြ႕မား (IRT မားဟရညညႊနးသည) သည ဆပအၾကြမႈကထနးခပရန၊ လႊေျပာငး ခရသမား

က ကာကြယရနႏငစခနးႏင ၎၏အေျခခအေဆာကအအမား ပကစးဆးရႈးမႈက တားဆးရနအတတႏငဆး အလပလပခၾကသည။

သ႔ရာ တြင IRT မားတြင မညသညလကနကမမရပါ။ ၎တ႔တြင တစကယေရ ကာကြယေရးကရယာမား (ဥးထပမာမား၊

အ၀တအစားႏင ဒငးမား) သာလငရသည။ ၀ငးၿခစညး႐းမား ေပါကသြားေသာအခါႏင ထစညး႐းမားမတစဆင ၀ငေရာကရန

ႀကးပမးေနေသာ လႊ ေျပာငးခရသမားစြာႏင ထပတကေတြ႕ေသာအခါ ၎တ႔ ေအာငျမငရရႏငသည အရာတြငကန႔သတခကရသည။

MIKE ၿခ၀ငးသ႔ ပငမ၀ငေပါက၌ အေျခအေနက ထနးခပထားေသာ IRT သညေနာကဆးတြင ဂတေပါက ၁ သ႔ Pugwash လမး

ေၾကာငး (စခနးအျပငဘကလမး) တေလာက ေနာကဆတေပးခရသည။ စခနး အျပငဘကတြငအၿမတမးစခနးခထားေသာေတာ၀င

ပါပး၀ါးနယးဂနရတပဖြ႕၏တပဖြ႔ခြတစချဖစသညေရြ႕လားတပဖြငယသည Foxtrot ႏင Mike အၾကားအစမးေရာငဇ အ၀ငဂတ

ေပါကမားအနးတြငဆကလကရေနခသည။

ေရြ႕လားတပဖြငယသညဤစခနးအားျပငပမၿခမးေျခာကမႈမားကသာ ကငတြယျဖစၿပးစခနးတြငးအေႏာငအယကမားအတြက တာ၀န

မရသညကသထားၾကၿပးျဖစသည။ သ႔ရာတြငရတပဖြ႕၀ငတစေယာကအေနျဖင၎တြငအကးသငအေၾကာငးသငျဖစေသာအေၾကာငး

Manus ေဒသဆငရာ စမေဆာငရြကမႈ စခနးတြင၂၀၁၄ ခ ေဖေဖၚ၀ါရလ ၁၆ - ၁၈ ရကေန႔ အျဖစအပကမားအား ျပနလညသးသပျခငး

 

8  

ျပခကမရလင ၎၏ရပကြကအတြငးဆပအၾကြမႈတစခက မႏမႏငးျခငးသည PNG တြငရာဇ၀တမႈတစချဖစေၾကာငး ျပနလညသး

သပမႈ အဖြ႕ကမတသားထားပါသည။

IRT မားထြကခြာသြားၿပးေနာက G4S အားသတေပးျခငးတစစတစရာမျပဘ သ႔မဟတ G4S ႏငစစဥမႈမျပဘေရြ႕လားတပဖြ႕ငယ

သညၿခစညး႐းကေကာ၍ Mike ၿခ၀ငးအတြငးသ႔၀ငေရာကခသည။ ဤအေျခအေနတြင G4S ၌အေၾကာငးထးျဖစရပ တ႔ျပနမႈအဖြ႕ တစဖြ႕မရေတာေပ။ ေနာကေပၚေပါကလာသညက ေဖာျပရနအတြကျပနလညသးသပမႈ အဖြ႕သညလႊေျပာငးခရသမား၏ေျပာျပခက

မား၊ ေဆးကသေရးဆငရာမတတမးမား၊ ကညဆနရာအေပါကမားအားၾကည႐ႈေလလာျခငးႏင အေႏာငအယက၏ထငရားေပၚလြင

ေသာရလဒမားအေပၚတြင အားကးအားထားျပသည။

အခ႕က ၀နေဆာငမႈေပးအပသ ၀နထမးမားအျဖစေဖာထတထားေသာ PNG လမးမားႏင ႏငငျခားသားအနညးငယသည MIKE ၿခ၀ငးသ႔ေရြ႕လားတပဖြငယေနာကမလကပါ၀ငေရာကလာခၿပး လႊေျပာငးခရသမားအားစတင႐ကႏကခၾကသညဟျပနလညသးသပမႈ

အဖြ႕အားေျပာျပခသည။ အခနအနညးငယအၾကာတြင Foxtrot ႏင Mike ၿခ၀ငးမားအၾကား ၿခစညး႐းလငးတြငထနးထားသည

G4S IRT သည(ၿခစညး႐းက ျဖတခခရေသာေၾကာင)၎၏ PNG လမးမားအားမထနးခပႏငခေပ။ ၎ PNG လမးမားသည လညး ၿခ၀ငးအတြငးသ႔ ျပန႔သြားခသည။

PNG လမးမားႏင ႏငငျခားသား၊ ရမားသည Mike ၿခ၀ငးထရ အပခနးမားထသ႔ ၀ငေရာကၿပးလႊေျပာငးခရသမားအား ႐ကႏက

ခေစရန တ႐ြတတကဆြယခၾကသည။ စခနး၏ေငြေၾကးျဖစသည စးကရကမားျဖင ႐ကႏကမႈမ ကငးလြတခြငက ၎တ႔၀ယယခၾက

သညဟလႊေျပာငးခရသ အခ႕ကအစရငခခၾကသည။ ကးေကာသမားသည ၎တ႔၏ကယပငပစၥညးမားက ခးယခၾကသညဟလညး

လႊေျပာငးခရသမားက အစရငခခၾကသည။

ရကမကရညယဗးမား ပစခရာအပခပေရး ဧရယာအတြငး၌ကေရာကခၿပး ဆပအၾကြမႈကထနးခပရာ၌ ထေရာကမႈမရခေပ။ ေရြ႕လား

တပဖြ႕ငယသညလညး အတအကမေျပာႏငေသာ ေသနတပစေဖာကမႈ အႀကမအေရအတြကကျပလပခသည။ ထပစေဖာကမႈ အခ႕

က အေဆာကအအ နရမားက ရငဘတခန႔အျမငမထးေဖာက၀ငေရာက သြားခၿပးလေနထငရာ အေဆာကအအမားက ပစခတမႈအခ႕

ျပလပခသည။

ရကၾကား၀င ေဆာငရြကမႈ၏ရလဒမာ MIKE ၿခ၀ငးတြင ဆပအၾကြမႈမာ ၾကာျမငစြာဆကမျဖစခဘ G4S က ၿခ၀ငးအတြငးသ႔ ျပန

လည၀ငေရာကႏငငခကာ ၿငမ၀ပပျပားမႈ အခ႕က တညေဆာကႏငခၿပး မတာရာေပါငးအနညးငယတြင ဆကကပထားသည ၀နထမး

အမရာ၀မးျပားေရယာဥ Bibby Progress အနးရဆပခတတားေပၚတြင တညေဆာကထားသည အေရးေပၚဥးစားေပး အသက

ကယတငေရး စငတာသ႔ ထခကဒဏရာရသမားအား လႊေျပာငးေပးရာတြင ကညႏငခသည။

တစခနတညးတြငပင G4S သည Foxtrot ႏင Oscar တြင အေျခအေနအားထနးခပမႈကျပနလညရယႏငခၾကသည။

ဆပအၾကြမႈမာ သနးေခါငေကာတြင အဆးသတသြားခၿပး လႊေျပာငးခရသမားအား ၀ငးၿခမားသ႔ ျပနလညပ႔ေဆာငလက အပခနးမား

က အသးမျပႏငေသာေၾကာင Mike ၀ငးတြင အေရးေပၚအပစကရန အစအစဥမားျပလပကာ G4S ၀နထမးမား တစညလးအလပ လပခၾကသည။

Manus ေဒသဆငရာ စမေဆာငရြကမႈ စခနးတြင၂၀၁၄ ခ ေဖေဖၚ၀ါရလ ၁၆ - ၁၈ ရကေန႔ အျဖစအပကမားအား ျပနလညသးသပျခငး

 

9  

ဆပအၾကြမႈအတြငး G4S IRT မားသည လႊေျပာငးခရသမားစြာအား အႏရာယမ ကာကြယရန ရရငစြာ ျပမေဆာငရြကခကာ ၎တ႔

သညအေႏာငအယကတြငပါ၀ငေနေသာ ၿခ၀ငးသးခမဆပမႈတြငမပါ၀ငေသာလႊေျပာငးခရသရာေပါငးမားစြာအားထတယကာ Bravo

ႏင Charlie ၀ငးမားသ႔မဟတ ကပလကတညရသည ေရတပစခနး ေဘာလးကြငးတြငေဘးကငးရာသ႔ယေဆာငခၾက သည။

ဤအျဖစအပကမားေနာကပငးတြင ၀နေဆာငမႈ ေပးအပသမားက ခန႔ထားသညႏငငသားမားက ၿခ၀ငးမားအတြငးသ႔ ၀ငေရာကရန

ခြငမျပခေပ။ ၎တ႔အား စခနး၏ပမနလပငနးလညပတေဆာငရြကမႈထသ႔ ျပနလည မေပါငးစညးရေသးေပ။

ထခကအနာတရျဖစမႈမား

အဆးရြားဆးေသာထခကဒဏရာရသမာ Reza Barati ျဖစသည။ Mr Barati သည တကခကသမားစြာကရကစကစြာ႐ကႏက

မႈေၾကာင ျဖစေပၚခသည ျပငးထနေသာဥးေႏာက ဒဏရာရမႈက ခစားခရၿပးေနာကနာရအနညးငယအၾကာတြငေသဆးခသည။

Mr Barati အား သႀကးမႀကးတကခကမႈ၏ မကျမငသကေသ တစေယာကက ျပနလညသးသပမႈ အဖြ႕ကေတြ႕ဆေမးျမနးခသည။

ကယတငျခငးတပ (Salvation Army) ကခန႔ထားသည ေဖာထတထားေသာ PNG ႏငငသားတစေယာကက ဤတကခကမႈက ဥး

ေဆာငခေၾကာငး ၎က ေျပာခၿပး၎၏ ေဖာျပခကက အတညျပေထာကခႏငသည ၎ကေျပာေသာ အျခားသကေသမားစြာက

လညး အမညတပ၍ေျပာခ သည။

အျခားျပငးထနေသာ ထခကဒဏရာရမႈႏစခတြငလႊေျပာငးခရသတစဥးသည ႐ကႏကခရမႈရလဒအျဖစ ၎၏ညာဘကမကစကြယ

သြားခၿပး လႊေျပာငးခရသတစဥးမာ ၎၏တငပါးတြင ကညဆနထမနၿပး ကညဆနမာ ၎၏ ညာဘကတငပါးတြင ၀ငေနခသည။

Mr Barati ႏငအျခားအမးသားႏစေယာကအားအေရးေပၚဥးစားေပးအသကကယတငေရး စငတာတြငကသခၿပးျပညနယ ၿမ႕ေတာ

Lorengau ရ ေဆး႐သ႔ ပ႔ေဆာငခသည။

၂၀၁၄ ခ ေဖေဖၚ၀ါရလ ၁၆ - ၁၈ ရကအၾကား ေဆးကသေရး ၀နေဆာငမႈေပးအပသ ႏငငတကာ ကနးမာေရးႏင ေဆးကသေရး

ဆငရာ ၀နေဆာငမႈမား ပဂၢလက လမတကသည အ႐းကးျခငးႏင စတျပတေပါကၿပ ဒဏရာမားအပါအ၀င ထခကအနာတရျဖစမႈ

မားစြာအတြက လႊေျပာငးခရသ အနညးဆး ၆၉ ဥးက ကသေပးခသည။ ပမအထးျပသည ေဆးကသေစာငေရာကမႈအတြကလနာ

ရစေယာကက Port Moresby သ႔ ေခၚေဆာငသြားခၿပး တစေယာကက ၾသစေၾတးလသ႔ ေခၚေဆာငသြားခသည။

လႊေျပာငးခရသအခ႕ မျပငးထနေသာထခကဒဏရာရမႈမားရခသညမာ သသျဖစစရာမရေသာလညး ၎တ႔သညေဆးကသမႈ မခယခ

ၾကေခ။ ၎တ႔ ထခကအနာတရ ျဖစခေသာလညး ကယေရးကယတာ အေၾကာငးမားေၾကာင IHMS သ႔ မသြာရန ဆးျဖတခေၾကာငး လႊေျပာငးခရသအခ႕ကျပနလညသးသပမႈအဖြ႕က ေျပာျပခသည။

ဤအျဖစအပကမား ျဖစေပၚၿပးသညႏင ခကခငးေနာကထပ အလပတာ၀နမားက ကစားရန IHMS သည ေနာက စတကနးမာေရး

ဆရာ၀န ကးဥးကတာ၀နခထားခသည။

၀နေဆာငမႈေပးအပသ၀နထမးမား ကယခႏၶာထခကဒဏရာရမႈအခ႕ရခရာ တစဥးသာလငျပငးထနသညဟ G4S က အတနးအစား

ခြခသည။

အေၾကာငးခ အခကမား

Manus ေဒသဆငရာ စမေဆာငရြကမႈ စခနးတြင၂၀၁၄ ခ ေဖေဖၚ၀ါရလ ၁၆ - ၁၈ ရကေန႔ အျဖစအပကမားအား ျပနလညသးသပျခငး

 

10  

၂၀၁၄ ခ ေဖေဖၚ၀ါရလ ၁၆ - ၁၈ ရကတြင ေပၚေပါကခေသာ အျဖစအပကမားသည စခနးတြင တးပြားလာေသာ တငးမာမႈႏင

ေအာကပါတ႔ေၾကာင ျဖစေပၚေသာ လႊေျပာငးခရသမား၏ ချပငးျခငးႏင စးရမေၾကာငၾကမႈတ႔ေၾကာငျဖစသည။

ပါပး၀ါးနယးဂနသ႔ ယေဆာငခလာရမႈ အေပၚေဒါသ အကယ၍ ၎တ႔က ဒကၡသညျဖစသညဟေတြ႔ရလင ၎တ႔ကၾသစေၾတးလတြငမဟတဘ PNG ၌ ျပနလညေနရာခမည

ျဖစသညမ၀ါဒအေပၚတြင အမကေဒါသ ဒကၡသညအဆငအတနး ပငးျဖတသတမတျခငးက စမေဆာငရြကရာတြင ေႏာငေႏးၾကန႔ၾကာမႈႏင ထပငးျဖတသတမတ

ျခငးမားၿပးစးမႈအတြကျဖစႏငေသာ အခနအပငးအျခားႏငပတသကသညအခကအလကမားကငးမျခငးတ႔အေပၚချပငးျခငး အထးသျဖင၎တ႔အား Manus စခနးတြင မညမၾကာေအာငထနးသမးထားမည ဟသညအခကအပါအ၀င၎တ႔၏ အနာ

ဂတႏငပတသက၍ အကးဆကျဖစေသာ မေသခာမႈမသကေရာကျဖစေပၚလာေသာ အမကေဒါသႏငချပငးမႈ ႏင PNG တြင ျပနလညေနရာခထားမႈသည ၎တ႔ႏင ၎တ႔၏ မသားစမားအတြက မညသည အဓပၸါယသကေရာကမည

ဆသညႏင ပတသကသညသတငးအခကအလက ကငးမမႈမျဖစေပၚလာေသာချပငးမႈ လႊေျပာငးခရသအခ႕ႏင စခနးတြငခန႔ထားသည PNG ႏငငသားမားႏင ေဒသခလ႔အဖြ႕အစညးအတြငး ၎တ႔ကေထာကခၾကသ

မားအၾကားျဖစေပၚခသညရနၿငးက ဤအဓကအေၾကာငးအရငးမားက ပမဆးရြားေစခသည။

လႊေျပာငးခရသအခ႕ကစခနးတြင ခန႔ထားသည PNG ႏငငသားမားက မ႐ေသမေလးစားေသာလမးခြျခားသည ပစျဖငဆကဆ

ခၾကၿပး ၎တ႔၏ ႏငငကေ၀ဖနခၾကသည။ လႊေျပာငးခရသမားႏင PNG ႏငငသားမားအၾကားျဖတသနးလက ပ၍ပ၍ေစာကားေသာ

ထကပါးရကပါးေျပာဆမႈမားႏင ၿခမးေျခာကမႈမားကျပလပေနခေသာ ထလႊေျပာငးခရသမားအေၾကာငးကအစရငခစာအဖြ႕အားေျပာျပ

ခသည။ (စခနး၀နထမးမားႏင ေဒသခမားႏစစစလးၿခစညး႐းလငး တေလာကတြငစ႐းခၾကသည။) ထႏငငသားမားက ဤရနစျခငး

ကတ႔ျပနခၾကသည။ ၎တ႔အနကမ အခ႕သညလႊေျပာငးခရသမားအား လညပငးလးသည အမအရာမားျပလပခၾကသညဟ ျပန

လညသးသပမႈအဖြ႔အားေျပာျပခသည။

ဤျဖစရပမားအတြငးႏငဒတယညအေႏာငအယကကာလအတြငး ထနးခပမႈပကျပားျခငးကျဖစေစသညအျခားငပေနေသာအေၾကာငး

အရငးမားလညးရသည။

စခနးတြင႐ပပငးဆငရာ လၿခေရးအစအမမား (လေလာကမႈမရေသာ ၿခစညး႐း၊ လေလာကမႈမရေသာ မးထြနးမႈႏင CCTV

ကငမရာမရ) သည လကေလာအေလာေပးမႈမရေသာ လႊေျပာငးခရသမားစြာက စမအပခပရနအတြက လအပခကမားက

မျပညမေပ Lorengau တြင အေျခစကေသာ ျပညနယေတာ၀င ပါပး၀ါးနယးဂနရတပဖြ႕၊ Manus RPC တြင စခနးခေသာေရြ႕လား

တပဖြ႕ငယ၏အခနးက႑မားႏငတာ၀န၀တရားမားႏင ၎တ႔၏လပေဆာငမႈမားအား G4S ႏငပးေပါငးေဆာငရြကျခငးတ႔

တြင ရငးလငးျပတသားမႈမရျခငး ၂၀၁၄ ခ ေဖေဖၚ၀ါရလ ၁၆ ရက မြနးလြပငး ေတြ႔ဆေဆြးေႏြးမႈသည ဤအေၾကာငးအရငးမား အားလးက ေပါကကြလနးပါး အေျခ

အေနတစခ အျဖစသ႔ေပါငးစညးေစခသည။ ထေတြ႔ဆေဆြးေႏြးမႈႏင ၎တ႔အားေပးခသည အေျဖမားႏငပတသက၍ လႊေျပာငးခရ

သမား၏စတမေကနပမႈသည ဆကလကျဖစေပၚလာခသည အျဖစအပကမားအတြက ေနာကဆးအေထာကအကပစၥညးမားျဖစခ

သည။

၂၀၁၄ ခ ေဖေဖၚ၀ါရလ ၁၆ - ၁၈ ရက အျဖစအပကမားသ႔ ဥးတညခသည အေၾကာငးအရငးမား သ႔မဟတ အေၾကာငးခအခကမား

ေပါငးစညးမႈက ေဖာျပၿပးျဖစလက ၀နေဆာငမႈေပးအပသမားက ခန႔ထားသည အခ႕ေသာပဂၢလတစဥးခငးသည မမတ႔၏ကယပင

Manus ေဒသဆငရာ စမေဆာငရြကမႈ စခနးတြင၂၀၁၄ ခ ေဖေဖၚ၀ါရလ ၁၆ - ၁၈ ရကေန႔ အျဖစအပကမားအား ျပနလညသးသပျခငး

 

11  

ဥာဏျဖငလႈပရားေဆာငရြကလက၎တ႔၏ အလပရငကေပးေသာမညသညညႊနၾကားခကကမဆဆန႔ကငကာ၎တ႔၏အလပအကင

ခန႔ထားမႈစညးကမးသတမတခကမားကခးေဖာကကာရာဇ၀တမႈေျမာကေသာ ျပစမႈမားကကးလြနခၾကေသာလညးစခနးရ ဌာနဆင

ရာအရာရမားႏင၀နေဆာငမႈ ေပးအပသမားသည တငးမာမႈႀကးထြားလာၿပး အျဖစအပကမားေပၚထြကလာသညႏငအမသငတင

ေလာကပတစြာ ျပမေဆာငရြကခၾကသည။

ေသဆးမႈ၊ ထခကဒဏရာရမႈ၊ ကယပငပစၥညးမား ဆး႐ႈးမႈ သ႔မဟတ အမရာအေဆာကအအ ပကစးမႈမား ျဖစေပၚေစခေသာ ျပစမႈ

မားအတြက တာ၀နရမႈမာ ႏငငျခားသားမား ႏင လႊေျပာငးခရသမား အပါအ၀င ျပစမႈကးလြနသမားတြငျဖစသည။ သငေလာ

ေသာအခါ ထကစၥမားက ရက စစမးစစေဆးၿပး ရရႏငေသာ သကေသအေထာကအထားမားက ထအေရးယေဆာငရြကမႈကပပး

ေထာကကေသာအခါ တရားစြဆသငသည။ Manus ျပညနယတြင ရ၏ စစမးစစေဆးမႈမားမာ ယခအခါေကာငးစြာတးတကမႈရရေန

သညဟ ျပနလညသးသပမႈ အဖြ႔က နားလညပါသည။

ကြျပားစြာကငတြယေဆာင႐ြကခလင ပမနညးပါးေသာ ထခကဒဏရာရမႈမားႏင ပကစးဆး႐ႈးမႈမား သကေရာကျဖစေပၚေကာငးျဖစ

ေပၚႏငခမည အေၾကာငးအရငးတစခကခြထားရန သ႔မဟတ ဤအျဖစအပကမားျဖစေပၚေစျခငးအတြက အျပစကပါ၀ငပတသကေန

သတစယာက သ႔မဟတ ထထကမားျပားေသာ သမားက တက႐က ေ၀ပခရန မျဖစႏငေပ။

ေရြ႕လားတပဖြငယသညစခနးအျပငဘကတြင ဆကလကရေနခလင၎တ႔ၿခစညးကခးဖကေသာအခါရႏငအတ Mike ၿခ၀ငးအ

တြငးသ႔၀ငေရာကလာခသည PNG ႏငငသားမားႏငႏငငျခားသားအခ႕က လႊေျပာငးခရသမားအားကယထလကေရာကကးလြနခ

လမမညမဟတဟ ျငငးခေကာငးျငငးခႏငသည။ သ႔ရာတြင အတားအဆးမဆကလကျဖစပြားလင ၂၀၁၄ ခ ေဖေဖၚ၀ါရလ ၁၇ - ၁၈

ရကအျဖစအပကသည မညသ႔တး၍ျဖစပြားေကာငးျဖစခမည ဆသညႏငပတသက၍ထေကာကခကဆြမႈသညႀကးမားေသာ မနးဆ

ခကလအပသည။

အနာဂတတြင ထကသ႔ေသာအျဖစအပကမား ထပမျဖစပြားျခငးမ ကာကြယတားဆးရန အေကာငးဆးအခြငအလမးသည စခနးတြငး

တငးမာမႈအား အႏရာယရသည အဆငတစခအထ ျဖစေပၚေစသည အေၾကာငးအရငးမားက အနညးဆးျဖစေစရန သ႔မဟတ ဖယရား

ရနပငလင အကယ၍အေႏာငအယကတစခ တကယျဖစခလငစခနး၏ အႏရာယဆနးစစခကႏင ပ၍ကကညသည႐ပပငး ဆငရာ

လၿခေရးကေသခာေစလက တမျမပေနသည အေၾကာငးအရငးမားအားလးက ေျဖရငးျခငးတြင တညေနေပသည။ ျပနလညသးသပမႈ

အဖြ႔၏ ေထာကခအႀကျပခကမားသည ဤကစၥရပမားက ေျဖရငးရန ႀကးပမးသည။

စစမးစစေဆးမႈ

စစမးစစေဆးမႈ တေလာကတြင ျပနလညသးသပမႈအဖြ႕က ဌာနဆငရာႏင ၀နေဆာငမႈ ေပးအပသ အရာရမားႏင ၀နထမးမားက

ေတြ႕ဆေမးျမနးခၿပး စစမးစစေဆးမႈႏင ဆကႏႊယေနေသာ အစရငခစာမားႏင အျခား စာရြကစာတမး ရာေပါငးမားစြာက ထညသြငး

စဥးစားခသည

ျပနလညသးသပမႈအဖြ႕သည ၿခ၀ငးတစခစမ ရပ႐ြာလ႔အဖြ႕အစညးေခါငးေဆာငမားႏငႏစနာရၾကာ ေမးခြနးေမးျမနးမႈႏငေျဖဆမႈေလး

ႀကမျပလပခၿပးလႊေျပာငးခရသေလးဥးက သးျခားေတြ႔ဆေမးျမနးခကာလႊေျပာငးခရသ ၃၀၀ ေကာထမ သ႔မဟတ ၎တ႔ကယစား

စာျဖငေရးသားထားသည ကယေတြ႕ ေျပာျပခက ၂၇၀ ေကာက လကခရရခသည။

အျခား အစးရ၏ အေရးယေဆာငရြကမႈ

Manus ေဒသဆငရာ စမေဆာငရြကမႈ စခနးတြင၂၀၁၄ ခ ေဖေဖၚ၀ါရလ ၁၆ - ၁၈ ရကေန႔ အျဖစအပကမားအား ျပနလညသးသပျခငး

 

12  

ဒကၡသညျဖစေၾကာငးအခငအမာေျပာဆမႈမားအား စမေဆာငရြကမႈႏငပတသက၍ PNG အရာရမားအား ဌာနဆငရာ အရာရမားက

ေစာငၾကညစစေဆးၿပးကညေနခကာ ပထမဆးကနဥး ဆနးစစမႈ အေၾကာငးၾကားခကမားက ၂၀၁၄ ခ ဧၿပလ ၂၈ ရကေန႔ တြင

စတငသည ရကသတပတတြငထတျပနေၾကညာခသည။

PNG ျပနလညေနရာခထားမႈ မ၀ါဒမားႏင လပထးလပနညးမားေရးဆြမႈသည တးတကမႈရရေနသည။

၂၀၁၃ ခ ဒဇငဘာလတြင ႏစလယ စးပြားေရးႏင ဘ႑ာေရးဆငရာ ႐ႈျမငမႈ လပငနးစဥတြင Manus ေဒသဆငရာ စမေဆာငရြကမႈ

စခနးအတြက ယခင ကာလတ ဘ႑ာေရးဆငရာ အစအမမားက အစးရက တရား၀ငျဖစေအာင ျပလပခသည။ ဌာနသည ယခအခါ

စခနးအတြက ရနပေငြကယခႏစအတြကႏငႀကတင ခန႔မနးတြကခကမႈမားအတြကသသာစြာတးျမငလကၿပျဖစသည။

ဤဘ႑ာေရးဆငရာ ေသခာမႈသညပးေပါငးေအဂငစအထးတာ၀နတပဖြ႕၏ တပဖြ႕လၿခေရးျပနလညသးသပမႈႏင အညစခနးတြင

သသာထငရားေသာ ႐ပပငးဆငရာအေျခခ အေဆာကအအ ပမတးေကာငးမြနေဆာငရြကမႈမားအားအေကာငအထညေဖာကဌာန

အား ၿပးစးေစႏငလမမည။

အေျခခ အေဆာကအအ ပမတးေကာငးမြနေအာင ေဆာငရြကမႈမားတြင ပမေကာငးမြနေသာ ၿခစညး႐း ကာရမႈ၊ ပမေကာငးမြနေသာ

မးထြနးမႈ၊ CCTV ၊ ေထာကပပ႔ေဆာငေရး ဗဟဌာက လႊေျပာငးခရသမား၏ ေနရာထငခငး ၀ငးမားအျပငဘကသ႔ ျပနလညေရႊ႕

ေျပာငးေနရာခထားမႈ၊ ပမေကာငးမြနေသာ ေနရာထငခငး၊ Manus RPC ၌ ေဆးကသေရးစငအသစတစခႏင East Lorengau

တြငဆနးစစမႈ ေနာကပငးေနရာထငခငးစငတာတ႔ ပါ၀ငသည။

၂၀၁၄ ခ မတလတြင အဓကၿမ ႔ေစာငတပ၊ လၿခေရးႏင ဖလေရး၀နေဆာငမႈမားအားေပါငးစညးထားသညတစခတညးေသာေပးအပ

သ Transfield ၀နေဆာငမႈမားေအာကတြင တာ၀နယမႈႏငစမခန႔ခြမႈတ႔ကအစးရက Manus ႏင Nauru ေဒသဆငရာစမ

ေဆာငရြကမႈ စခနးႏစခစလးအတြကေပါငးစညးခသည။

Manus ေဒသဆငရာ စမေဆာငရြကမႈ စခနးတြင၂၀၁၄ ခ ေဖေဖၚ၀ါရလ ၁၆ - ၁၈ ရကေန႔ အျဖစအပကမားအား ျပနလညသးသပျခငး

 

13  

ေထာကခအႀကျပခကမား

ေထာကခအႀကျပခက ၁၊ ၂၀၁၄ ခ ေဖေဖၚ၀ါရလ ၁၆ - ၁၈ ရကတြငျဖစပကခသည အျဖစအပကမားအား ေတာ၀ငပါပး၀ါးနယးဂန

ရတပဖြ႕၏ စစမးစစေဆးမႈမားကေထာကပရနႏငပပးရနအတြက ေအာကပါအခကအလကမားက RPNGC သ႔ေပးအပရနျပနလည

သးသပမႈအဖြ႔ကေထာကခအႀကျပပါသည။

စစမးစစေဆးမႈ ျပလပေနသည အျဖစအပကမား အတြငး ၎တ႔သည ဥပေဒ ခးေဖာကေသာ ျပစမႈ မားကးလြနခရသည

သ႔မဟတ ဥပေဒ ခးေဖာကေသာျပစမႈမား ျဖစပကေနသညက မကျမငေတြ႕ရခသညဟ လႊေျပာငးခရသမား၏ စြပစြခက

မား ပါ၀ငေသာ လႊေျပာငးခရသ တ႔ျပနေျဖဆမႈပစ ၁၄၅ ေစာင လႊေျပာငးခရသ……………………၊………………..ႏင ……တ႔ႏင ေတြ႕ဆေမးျမနးမႈ စာသားမား IHMS ေဆးကသေရးဆငရာ ၀နထမးမားႏင ေတြ႕ဆေမးျမနးမႈမတတမးမား1

ေထာကခအႀကျပခက ၂၊ လႊေျပာငးခရသမား၏ ဖလေရးအခ႕ေသာကစၥရပမားတြင ၂၀၁၄ ခ ေဖေဖၚ၀ါရလ ၁၆ - ၁၈ ရကအျဖစအ

ပကမားအတြငး ၎တ႔ခစားခရသညကယလကအဂၤါ သ႔မဟတ စတပငးဆငရာထခကအနာတရျဖစမႈအား Transfield ၀နေဆာငမႈ မား၏စမခန႔ခြမႈကကညရန ၎သညလႊေျပာငးခရသမား၏ သးျခားတညရမႈကကာကြယၿပးလႊေျပာငးခရသ တစဥးခငးစ၏ကယေရး

ကယတာအခကအလကမား လ႕၀ကထားရမႈကထနးသမးသညဟေသာ အေျခချဖငေအာကပါအခကအလက မားက Transfield သ႔ ေပးအပရန ျပနလညသးသပမႈအဖြ႔ကေထာကခအႀကျပပါသည။

ျပနလည သးသပမႈ၏ လႊေျပာငးခရသမားအားလး တ႔ျပနေျဖဆမႈ ပစမား အႏစခပ လႊေျပာငးခရသမားထမ ျပနလည သးသပမႈက လကခရရသည တ႔ျပနေျဖဆမႈ ပစမား အားလး ၿခ၀ငးတစခစမ ရပရြာလ႔အဖြ႕အစညးေခါငးေဆာငမားႏငျပနလည သးသပမႈကျပလပခသညေမးခြနးႏငအေျဖျပလပမႈမား

၏ အကဥးခပမားႏင IHMS ေဆးကသေရးဆငရာ ၀နထမးမားႏင ေတြ႕ဆေမးျမနးမႈ မတတမးမား

ေထာကခအႀကျပခက ၃၊ PNG ဒကၡသည အဆငအတနးပငးျဖတသတမတမႈႏင ျပနလညေနရာခထားေရးႏငဖယရားေရးလပငနး

စဥမားအၿပးသတေဆာငရြကမႈမားအား သြကလကျမနဆနေစမညလကရေဆာငရြကမႈမားႏင ဆကလကပဏာမေျခလမးမားကသင

ေလာေသာ အကအညျဖင ျမနႏငသမအျမနဆးအေကာငအထညေဖာေဆာငရြကရန၊

ေထာကခအႀကျပခက ၄၊ ၿမ ႔ေစာငတပႏင လၿခေရး ေပးအပသမားအတြက ၾသစေၾတးလတြင လကရ ရေနသညအတငးအလားတ

ဥပေဒျပဌာနးခကအရ အာဏာမား ျပဌာနးေပးရန ပါပး၀ါး နယးဂန အစးရအား ေမတာရပခရန၊

_________________________ 1 ဤအခကအလကမားက Moresby ဆပကမးတြငရေသာ ရအပ (Deputy Police Commissioner Kauba) ထသႈ ၂၀၁၄ ခႏစ ေမလ ၇ ရကေန႕တြင ေပးပ႕ခသည.

Manus ေဒသဆငရာ စမေဆာငရြကမႈ စခနးတြင၂၀၁၄ ခ ေဖေဖၚ၀ါရလ ၁၆ - ၁၈ ရကေန႔ အျဖစအပကမားအား ျပနလညသးသပျခငး

 

14  

ေထာကခအႀကျပခက ၅၊ Manus ေဒသဆငရာစမေဆာငရြကမႈစခနးအတြငးၿငမ၀ပပျပားမႈထနးသမးေရးႏငစပလဥး၍ Transfield

Services (Wilson Security ႏင )၊ ျပညနယရႏင ေရြ႕လားတပဖြ႕ငယတ႔သည၎တ႔၏သကဆငရာအခနးက႑မားႏငတာ

၀န၀တရားမား (ၿမ ႔ေစာငတပလၿခေရးေပးအပသ၏ ထနးခပမႈကေကာလြနေသာအျဖစအပကတစခအား လႊေျပာငးေပးအပျခငးႏင

ျပနလညေပးအပျခငးအတြကလပငနးစဥႏငအသးျပရန အငအားအဆငမားႏငပတသက၍သေဘာတညခကအပါအ၀င) ကရငးလငး

စြာတညေထာငၿပးနားလညရန၊

ေထာကခအႀကျပခက ၆၊ Manus ေဒသဆငရာစမေဆာငရြကမႈစခနး၏လပငနးေဆာငရြကမႈတြင ပါ၀ငပတသကေနေသာစြန႔စားရမႈ ကဌာနကျပနလညသးသပရနႏင၎၏ စြန႔စားရမႈစမခန႔ခြျခငး လပထးလပနညးမားအားခငမာအားေကာငးေစေရး ဆကလကေဆာင

ရြက ရန၊

ေထာကခအႀကျပခက ၇၊ ၀နေဆာငမႈေပးအပသမားႏငလႊေျပာငးခရသမားအၾကား ယၾကညမႈႏငပးေပါငးေဆာငရြကမႈကျပနလည

ထနးသမးရန၀နေဆာငမႈ ေပးအပသေျပာငးလျခငးကေပးအပသညအခြငအလမးမားကအမားဆးျဖစေစရန၏စဥးေဆာငရြကမႈမားက

ဌာနကအားေပးၿပးပပးကညရန၊

ေထာကခအႀကျပခက ၈၊ ၂၀၁၄ ခ ေဖေဖၚ၀ါရလ ၁၆ - ၁၈ ရက အၾကားလႊေျပာငးခရသမားအားကယထလကေရာကကးလြန

သညဟေဖာထတျခငးခထားရသည၀နထမးမားအားမသရဘခန႔ထားသလား ေသခာေစရနအတြကေထာကခအႀကျပခက ၂ အရ၎

ထသ႔ေပးအပခသညအခကအလကအားလးက Transfield က ေသခာစြာထညသြငးစဥးစားရန၊ ထသ႔ခန႔ထားခပါက၎တ႔အား

သငတငစြာအေရးယရန (ထတပယျခငးအပါအ၀င)

ေထာကခအႀကျပခက ၉၊ ဤအစရငခစာ၏ အပငး ၁၁.၇ တြင ထတျပနထားသည အဆျပခကမားစြာက အေကာငအထညေဖာျခငး

အပါအ၀ငဌာနႏင Transfield Servicesသညလႊေျပာငးခရသမားႏင ဆကသြယေရးကပမ ေကာငးမြနေအာငျပလပရန၊

ေထာကခအႀကျပခက ၁၀၊ ေဒသဆငရာ စမေဆာငရြကမႈ စခနးႏင Manus ရပရြာလ႔အဖြ႕အစညးအတြက ၎ကေဆာငၾကညး

လာသညတက႐ကအကးေကးဇးမား ႏငပတသက၍ေဒသခလထအား ပ၍ျပညျပညစစအေၾကာငးၾကားရနဌာနအေနျဖငကယျပန႔ၿပး

ဆကလကျပလပေနေသာ လထဆကသြယေရး အစအစဥတစခတညေဆာကရန၊

ေထာကခအႀကျပခက ၁၁၊ စခနးတြင ျပလပႏငသည အေျခအေနမားႏင ျဖစႏငေသာ ပမတးတကေကာငးမြနေအာငျပလပမႈမားႏင

ပတသကသည အျခား အစရငခစာမားတြင ျပလပထားသည ေထာကခအႀကျပခကမားက Transfield က ထညသြငးစဥးစားရန၊

လကေတြ႕ကေသာအခါ ၎က သငေလာသညဟ မတယေသာ ထဖလေရး ပမတးတကေကာငးမြနေအာငျပလပမႈမားက အေကာင

အထညေဖာရန၊

ေထာကခအႀကျပခက ၁၂၊ ဤအျဖစအပကမားအတြငး ေပာကဆးသြားသည သ႔မဟတ ခးယခရသည ကယပငပစၥညးမားအား

အစားထးေပးရန လႊေျပာငးခရသမားအား Transfield က ကညရန၊

ေထာကခအႀကျပခက ၁၃၊ ၎တ႔၏သကေမြး၀မးေကာငးမႈဆငရာ ကၽြမးကငမႈမားႏင၎တ႔၏အနာဂတအလပအကငအလားအလာ

မာပမတးတကေကာငးမြနေစရန PNG ႏငငသား၀နထမးမားအတြကကယျပန႔ၿပး ဆကလကျပလပေနေသာ သငတနးအစအစဥ

တစခ က Transfield က အေကာငအထညေဖာရနျဖစသည။

Manus ေဒသဆငရာ စမေဆာငရြကမႈ စခနးတြင၂၀၁၄ ခ ေဖေဖၚ၀ါရလ ၁၆ - ၁၈ ရကေန႔ အျဖစအပကမားအား ျပနလညသးသပျခငး

 

15  

 

 

 

 

 

 

 

လ၀ငမႈႀကးၾကပေရးႏငနယစပေဒသကာကြယေရး ၀နႀကးက ဤသးျခားလြတလပေသာ ျပနလညသးသပမႈက ေဖေဖၚ၀ါရလ ၂၁

ရကေန႔ ၂၀၁၄ ခ တြင ေၾကညာခသည။

၀နႀကး၏ ေၾကညာခကထြကေပၚလာခၿပးေနာက လ၀ငမႈႀကးၾကပေရးႏငနယစပေဒသကာကြယေရး ဌာန အတြငး၀န Martin

Bowles က ဤ ျပနလညသးသပမႈကတာ၀နယေဆာငရြကရန ကၽြႏပအားခန႔အပခသည။

ပမနကန႔ကြက ဆႏၵျပမႈမားျဖစပြားခသည ရညလားၾကာျမငေသာ ကာလေနာကပငး Manus ေဒသဆငရာစမေဆာငရြကမႈစခနး၌

၂၀၁၄ ခ ေဖေဖၚ၀ါရလ ၁၆ - ၁၈ ရကတြင ျဖစပြားခသည ထငရားေသာ အျဖစအပကႏစခဆသ႔ ဥးတညသြားၿပး ၎ႏငဆကႏႊယေန

သည အဓက ကစၥရပမားႏင ပတသက၍ စစမးစစေဆးရနႏင အစရငခရန ယချပနလည သးသပမႈက အစပးေဆာငရြကခသည။

ဤအျဖစအပကမားတြင အၾကမးဖကမႈ၊ လႊေျပာငးခရသတစဥး ေသဆးမႈ၊ ေဆးကသရန လအပသည အျခားထခကအနာတရျဖစမႈ

မား၊ စခနးတြင အမရာအေဆာကအအပကစးမႈႏင လႊေျပာငးခရသ အမားအျပားကပါပး၀ါး နယးဂနရက ဖမးဆးမႈတ႔ ပါ၀ငခသည။

ျပနလညသးသပမႈခကခငး စတငခသည။

၂၀၁၄ ခ မတလ ၃၁ ရကေန႔တြင တငရမည တးတကမႈ အစရငခစာက ကၽြႏပ Manus ကၽြနးမ ျပနလာၿပးေနာက ၂၀၁၄ ခ မတလ

၂၅ ရကေန႔တြင ေပးပ႔ခသည။ ျပနလည သးသပမႈက ၂၀၁၄ ခ ေမလတြင ၿပးစးခၿပး သတမတတာ၀နႏင လပပငခြငမားႏင အည

ေထာကခအႀကျပခကမားကထညသြငးခသည။

ျပနလညသးသပမႈက လပေဆာငစဥကာလ တေလာကလးတြငဌာနသည ကၽြႏပအား ပပးပစၥညးမားႏင အကအညမားေပးအပခ

သည။ အထးသျဖင ကၽြႏပအား ဌာန အရာရ ငါးဥး ပါ၀ငေသာ အဖြ႕က ကညခသည။

Manus ေဒသဆငရာ စမေဆာငရြကမႈ စခနးတြင၂၀၁၄ ခ ေဖေဖၚ၀ါရလ ၁၆ - ၁၈ ရကေန႔

အျဖစအပကမားအား ျပနလညသးသပျခငး

အပငး ၁၊ ခန႔အပျခငး

Manus ေဒသဆငရာ စမေဆာငရြကမႈ စခနးတြင၂၀၁၄ ခ ေဖေဖၚ၀ါရလ ၁၆ - ၁၈ ရကေန႔ အျဖစအပကမားအား ျပနလညသးသပျခငး

 

16  

 

 

 

 

၂.၁ ဥပေဒေရးရာ စမေဆာငရြကမႈမား

Manus ေဒသဆငရာ စမေဆာငရြကမႈ စခနးက ျပနလညဖြငလစရန ယခငအစးရ၏ ဆးျဖတခကက ထစဥက ၀နႀကးခပ Julia

Gillard MP ႏင လ၀ငမႈႀကးၾကပေရးႏင ႏငငသားျဖစမႈ၀နႀကး Chris Bowen MP တ႔က ၂၀၁၂ ခ စကတငဘာလ ၈ ရကေန႔တြင

ေၾကညာခသည။ ၎တ႔၏ စာနယဇငးမားသ႔ ထတျပနခကတြငေဖာျပထားသညမာ-

ၾသစေၾတးလႏင ပါပး၀ါး နယးဂနတ႔သည Manus ကၽြနးေပၚရ ေဒသဆငရာ စမေဆာငရြကမႈ စခနးႏင ပတသကသည နားလညမႈ စာခၽြနေတာ အသစတစခက သေဘာတညမႈရရခေၾကာငး၀နႀကးခပ Julia Gillard ႏင လ၀ငမႈႀကးၾကပေရး ႏင ႏငငသားျဖစမႈ၀နႀကး Chris Bowen တ႔ကယေန႔တြငေၾကညာခသည....

အခ႕ေသာပဂၢလမားအားပါပး၀ါး နယးဂနသ႔လႊေျပာငးမႈႏင ဆနးစစမႈႏင ထႏငငတြငေနရာခထားမႈႏငဆကစပေနေသာကစၥရပ မား

ႏငဆကႏႊယသည လြတလပေသာ ပါပး၀ါးနယးဂနႏငငအစးရႏင ၾသစေၾတးလအစးရတ႔အၾကား နားလညမႈစာခၽြနေတာ၏ရညရြယ

ခကသည ပးေပါငးစစဆငေရးအား အာရပစဖတေဒသအတြငး လေမာငခကးမႈႏင ပမနမဟတေသာေရႊ႕ေျပာငးေနထငမႈေျဖရငးရန

လပေဆာငႏငေစခသည။ ဤသေဘာတစာခပ၏ အစတအပငးတစရပအျဖစျဖင ပါပး၀ါးနယးဂနႏငငသည Manus ျပညနယသ႔မ

ဟတ ပါပး၀ါး နယးဂနႏငငတြငအျခားေနရာတြငဆနးစစအကျဖတမႈ စခနးတစခ ကလကခေဆာငရြကေပးရနသေဘာတခသည။। 1

ခလႈခြင ေတာငးခသမားအား Manus ကၽြနးသ႔ ပထမဆးအႀကမ လႊေျပာငးေပးအပမႈက ၂၀၁၂ ခ ႏ၀ငဘာလ ၂၁ ရကေန႔တြငျပလပ

ခသည။ ထ႔ေန႔မစ၍ ၂၀၁၃ ခ ဇလငလအထထေဒသဆငရာ စမေဆာငရြကမႈစခနးသည အခနအခါမးစတြငတစဥးတညးျဖစေသာ

အမးသားမားႏင မသားစမားက ေနရာထငခငးေပးခသည။

၂၀၁၃ ခ ဇလငလ ၁၉ ရကေန႔တြင ၀နႀကးခပ Kevin Rudd ႏင Peter O’Neill တ႔က လကနကးမႈကတကဖကရနေနာကထပႏစဥး ႏစဖကပးေပါငးေဆာငရြကမႈႏင ပတသကသည ၾသစေၾတးလႏငပါပး၀ါး နယးဂနႏငငတ႔အၾကားေဒသဆငရာျပနလညေနရာခထား မႈအစအစဥက လကမတေရးထးေသာအခါ Manus ေဒသဆငရာ စမေဆာငရြကမႈစခနးအား အသးျပမႈကလႊမးမးထနးခပသညမ၀ါဒ

ေျပာငးလခသည။

မ၀ါဒသစက ေၾကညာသည စာနယဇငးမားသ႔ ထတျပနခကတြငေဖာျပထားသညမာ-

                                                            1အပဒ ၁၂

အပငး ၂၊ Manus ေဒသဆငရာ စမေဆာငရြကမႈ စခနး၊

ဥပေဒေရးရာႏင အပခပေရးဆငရာ စမေဆာငရြကခကမား 

Manus ေဒသဆငရာ စမေဆာငရြကမႈ စခနးတြင၂၀၁၄ ခ ေဖေဖၚ၀ါရလ ၁၆ - ၁၈ ရကေန႔ အျဖစအပကမားအား ျပနလညသးသပျခငး

 

17  

ယေန႔မစ၍ဤေနရာသ႔ဗဇာမပါဘ ေလျဖငလာေရာကၾကေသာ ခလႈခြငေတာငးခသမားအား ၾသစေၾတးလတြင မညသည အခါမ အေျခ ခထားလမမညမဟတေပ။ အစအစဥအသစအရ အခြငမရဘ ေရာကရလာသမားအား ပါပး၀ါးနယးဂနသ႔ ဆနးစစရနအတြက ပ႔လမ မညျဖစၿပး ဒကၡသည တစေယာကျဖစသညဟ ေတြ႕ရခပါက ၎ေနရာတြငအေျခခထားလမမည။

ဤမ၀ါဒေျပာငးလမႈ၏အကးဆကအျဖစ ပါပး၀ါးနယးဂနတြငရေနစဥ ၎တ႔၏အျပအမေၾကာင ျဖစေပၚလာသည ရာဇ၀တမႈဆငရာ

စြခကမားကရငဆငေနရသည လႊေျပာငးခရသ ၂၆ ဥးမအပ ထစဥကပါပး၀ါး နယးဂန Manus ေဒသဆငရာ စမေဆာငရြကမႈစခနး

တြငရေနသည လႊေျပာငးခရသမားအားလးက ၂၀၁၃ ခ ဇလငလ ၂၅ ရကေန႔ေနာကဆးထား၍ ၾသစေၾတးလသ႔ ေျပာငးေရႊ႕ခသည။

ေနာကပငးတြင ထ အမးသား ၂၆ ဥးက ၾသစေၾတးလသ႔ ေျပာငးေရႊ႕ခသည။

အခ႕ေသာပဂၢလမားအား ပါပး၀ါးနယးဂနသ႔ လႊေျပာငးမႈႏင ဆနးစစမႈႏငထႏငငတြငေနရာခထားမႈႏင ဆကစပေနေသာကစၥရပမား ႏငဆကႏႊယသည ေဒသဆငရာ ျပနလညေနရာခထားမႈ အစအစဥက ပပးေထာကကေသာ လြတလပေသာ ပါပး၀ါး နယးဂနႏငင အစးရႏင ၾသစေၾတးလ အစးရတ႔အၾကား နားလညမႈ စာခၽြနေတာ တစခက ၂၀၁၃ ခ ၾသဂတလ ၆ ရကေန႔တြင လကမတေရးထး ခသည။ ဤ MOU သည ၂၀၁၂ ခ စကတငဘာလ ၈ ရကေန႔တြင လကမတေရးထးခသည MOU က အစားထးသည။

၂၀၁၃ ခ MOU က ေဖာျပထားသညမာ-

လႊေျပာငးမႈ၊ ဆနးစစမႈႏင အေျခခထားမႈ အစအစဥမားႏင စပလဥး၍ ပါ၀ငသမားသည ေအာကပါေယဘယနားလညမႈသ႔ ေရာကရ ၿပးျဖစသည။ ထအစအစဥအရလႊေျပာငးခရသမားက ျပလပႏငသညခလႈခြငေတာငးခမႈမားအားစမေဆာငရြကရန အတြက ၾသစေၾတး လႏငငက လပဂၢလမားအား ပါပး၀ါးနယးဂနသ႔ လႊေျပာငးေပးကာ ပါပး၀ါးနယးဂနသည ထလႊေျပာငးခ ရသမားကဒကၡသည ျဖစသည ဟ သတမတဆးျဖတေသာအခါ အေျခခထားေပးလမမည။ 2

ထ MOU က ေအာကပါအတငးလညး မတခကျပထားသည။

ပါပး၀ါးနယးဂနသည စမေဆာငရြကမႈစခနး သ႔မဟတ Manus ျပညနယတြင စမေဆာငရြကမႈစခနးမားက လကခေဆာင ရြကေပးလမမညျဖစၿပး ဤ MOU ၏ ရညရြယခကမားအတြက ပါပး၀ါးနယးဂနတြင အျခားစမေဆာငရြကမႈ စခနးမားက လကခေဆာငရြကေပးေကာငး ေပးလမမည။ 3

ပါပး၀ါးနယးဂနသည ရပရြာအေျချပစမမႈမားကသ႔ေသာ အျခားစမမႈမားအရလညး လႊေျပာငးခရသမားက ပါပး၀ါးနယးဂန၏ ေနရာအမးမးတြငလကခေဆာငရြကေပးေကာငးေပးႏငသည၊ 4ႏင

ပါပး၀ါး နယးဂနသ႔ ၀ငေရာကၾကသည ဤ MOU အရ ၎က ဒကၡသညျဖစသညဟ သတမတဆးျဖတေသာလႊေျပာငးခရ သမားအား ပါပး၀ါးနယးဂန တြငအေျခခထားေပးႏငရန ပါပး၀ါး နယးဂန အစးရက တာ၀နယေဆာငရြကသည။ 5

ဤ MOU အရ ကသငေသာ ကနကစရတမား အားလးက ၾသစေၾတးလ အစးရက ကခလမမညဟ ဤ MOUက ေဖာျပသည။ 6 ေဒသဆငရာ စမေဆာငရြကမႈႏင ျပနလညေနရာခထားမႈမ၀ါဒက အစအစဥက ၂၀၁၃ ခ စကတငဘာလ ဗဟအစးရေ႐ြးေကာကပြ

အထအဓကပါတႀကး ႏစခစလးကေထာကခခသည။

ေ႐ြးေကာကပြၿပးေနာက စတငတာ၀နယေဆာငရြကေသာ အစးရသည နယစပေဒသကာကြယေရး မ၀ါဒတြင သသာထငရားေသာ

ေျပာငးလမႈမားစြာက ျပလပခသည။

                                                            2စာမကႏာ ၂ 3အပဒ ၁၁ 4အပဒ ၁၂ 5အပဒ ၁၃ 6အပဒ ၆

Manus ေဒသဆငရာ စမေဆာငရြကမႈ စခနးတြင၂၀၁၄ ခ ေဖေဖၚ၀ါရလ ၁၆ - ၁၈ ရကေန႔ အျဖစအပကမားအား ျပနလညသးသပျခငး

 

18  

ျပနလညျပငဆငထားသည စမအပခပမႈဆငရာအစအမမားႏငအညလ၀ငမႈႀကးၾကပေရးႏင နယစပေဒသကာကြယေရး

က၀နႀကးတစဥးေအာကတြင ထားရခၿပး

လ၀ငမႈႀကးၾကပေရးႏင နယစပေဒသကာကြယေရး ၀နႀကးသည ဒတယ ဗလခပႀကး Angus Campbell DCS AM

ဥးေဆာငသညပးေပါငး ေအဂငစအထးတာ၀နတပဖြ႕ကညႊနၾကားသညစစတပဥးေဆာငေသာ နယစပေဒသလၿခေရး

စစဆငေရးတစရပျဖစသညအခပအျခာအာဏာပငနယစပေဒသမားစစဆငေရးက ၂၀၁၃ ခ စကတငဘာလ ၁၈ ရကေန႔

တြင အေကာငအထညေဖာခသည။

ကမးလြနစမေဆာငရြကမႈႏငျပနလညေနရာခထားမႈ မ၀ါဒသညအခပအျခာအာဏာပင နယစပေဒသမားစစဆငေရး၏အစတအပငး

တစရပအျဖစ ဆကလကရေနခသည။ ၂၀၁၃ ခ စကတငဘာ လ ၃၀ ရကေန႔ အခပအျခာအာဏာပငနယစပေဒသမားစစဆငေရး

ေနာကဆးအေျခအေနတြင၀နႀကး Morrison က ေျပာၾကားခသညမာ

ထ ပပးေထာကကမႈက ကၽြနေတာတ႔ရ႕ ကမးလြန အစအစဥကတစဆင ကၽြနေတာတ႔ ဆကလကေပးေနမာျဖစၿပး၊ ၾသစေၾတးလက တရားမ၀င၀ငေရာကဖ႔ႀကးပမးတ၊ တရားမ၀င ေလန႔လာေရာကတ မညသကမဆ ၾသစေၾတးလအစးရရ႕ မ၀ါဒန႔အညၾသစေၾတးလ မာျပနလညေနရာခထားေပးလမမယမဟတပါဘး။ သတ႔က Manus ကၽြနး သ႔မဟတကလႊေျပာငး ေပးၿပး အဒမာသတ႔ကစမေဆာင ရြကပါလမမယ။ တကယလ႔ဒကၡသညတစေယာကျဖစတယလ႔ေတြ႕ရပါက ၾသစေၾတးလ မာမဟတဘ အျခားႏငငတစခမာျပနလည ေနရာခထားေပးပါလမမယ။

ကနဘာရာၿမ႕ပါလမနအေဆာကအအတြင ၂၀၁၃ ခ ဒဇငဘာ လ ၁၁ ရကေန႔တြင ကငးပခေသာ ပါပး၀ါး နယးဂန- ၾသစေၾတးလ

၀နႀကးမားဖရမအၿပးတြငထတျပနေၾကညာခေသာ ေၾကညာခကတြငဤအေနအထားကခငမာအားေကာငးေစခသည။ ထေၾကညာ

ခကတြငၾသစေၾတးလ အစးရကေဒသဆငရာျပနလညေနရာခထားေရး အစအမအား၎တ႔၏ ႏစျမပလပေဆာငမႈကထပေလာငး

ေျပာဆခၿပးေဒသတြငးလေမာငခကးမႈကတကဖကရာတြင အထးသျဖငေဒသဆငရာျပနလညေနရာခထားေရးအစအမအားအေကာင

အထညေဖာရာတြင ပါပး၀ါးနယးဂန၏ ခငမာေသ ေခါငးေဆာငမႈကႀကဆခသည။ 7

၂.၂ စမအပခပေရးဆငရာ စမေဆာငရြကမႈမား

၂၀၁၃ ခ ၾသဂတလ ၆ ရကေန႔တြငလကမတေရးထးခသညနားလညမႈ စာခၽြနေတာက ပါ၀ငေဆာငရြကသမားအၾကားေျဖရငးရန MOU

၏ ရညရြယခကမားအတြကသကေရာကမႈမားေပးသညအပခပေရးဆငရာစမေဆာငရြကမႈမားကေပးအပသည။8

သ႔ရာတြငမညသည ေနာကထပေဆာငရြကမႈမားကမ မေျဖရငးခေသာေၾကာင ပထမ MOU အရ PNG အစးရ၏ကယစား ၂၀၁၃ ခ ဧၿပလ ၂၃ ရကေန႔ႏင ၾသစေၾတးလအစးရက ၂၀၁၃ ခ ဧၿပလ ၃၀ ရကေန႔တြငလကမတေရးထးခသည အပခပေရးဆငရာစမေဆာင ရြကမႈမားသည ဆကလက လညပတလပေဆာငလကရသည။ အပခပေရးဆငရာ စမေဆာငရြကမႈမား၏ အပငး ၃ က Manus ကၽြနး ေဒသဆငရာစမေဆာငရြကမႈ စခနး ၌ စမေဆာငရြကမႈမားက

ခမတသည။ အဓကျပဌာနးခကမားမာ-

၃.၁ စခနးက ၾသစေၾတးလကတညေထာငမညျဖစၿပး ကနထရကခထားေသာ၀နေဆာငမႈေပးသမားက ပပးေထာကက လက အပခပေရးမႈးတစေယာကကစမခန႔ခြလမမည။ ကနထရကစာခပမားအားစမခန႔ခြမႈသညၾသစေၾတးလအစးရ၏ တာ၀နျဖစလမမည။

၃.၈ PNG ႏငငျခားေရးႏငလ၀ငမႈႀကးၾကပေရး၀နႀကးသည PNG ေရႊ႕ေျပာငးေနထငမႈဥပေဒ ၁၉၇၈ ၏ အခနး 15D အရ စခနး၏ အပခပေရးမႈးျဖစရနအတြက ထဥပေဒ၏ရညရြယခကမားအတြက အရာရတစေယာကကခန႔ထားလမမည။

                                                            7အပဒ ၁၆ 8အပဒ ၉

Manus ေဒသဆငရာ စမေဆာငရြကမႈ စခနးတြင၂၀၁၄ ခ ေဖေဖၚ၀ါရလ ၁၆ - ၁၈ ရကေန႔ အျဖစအပကမားအား ျပနလညသးသပျခငး

 

19  

၃.၉ ထ အပခပေရးမႈးသည စခနး၏ေန႔စဥစမခန႔ခြမႈႏင ထနးခပမႈကလပငနးလညပတလပေဆာငေရး မနေနဂာ တစ ေယာကအား တာ၀နေပးလမမည။

၃.၁၀ စခနး၏ ေန႔စဥစမခန႔ခြမႈႏင ထနးခပမႈတြငကညရနလပငနးလညပတလပေဆာငေရး မနေနဂာႏင အတ လပကင ေဆာငရြကရနၾသစေၾတးလ အရာရတစေယာကကညႏႈငးေရးမႈးအျဖစ ၾသစေၾတးလ အစးရကခန႔ထားလမမည။

၃.၁၁ ထညႏႈငးေရးမႈးသညၾသစေၾတးလအရာရမားႏင ၀နေဆာငမႈေပးအပသ အားလးက စမခန႔ခြမႈအတြက တာ၀နရလမ မည။ ၎တြင ကနထရကတာအားလးသည ၎တ႔၏ကနထရကစာခပမားတြင အၾကမးဖငးေဖာျပထားေသာ စခနစညႊနး မားအတငး ၀နေဆာငမႈ မားကေပးအပေၾကာငး ေသခာေစျခငးပါ၀ငလမမည။ ၎က လပငနး လညပတလပေဆာငေရး မနေနဂာႏငအနးကပဆကဆေရးျဖင လပေဆာငလမမည။

စစမးစစေဆးေနသည ဤအျဖစအပကမား ျဖစေပၚခနတြင အပခပေရးမႈးမာ PNG ၏ ေရႊ႕ေျပာငးေနထငမႈဆငရာ အရာရခပ

Mataio Rabura ျဖစသည၊ လပငနးလညပတလပေဆာငေရး မနေနဂာမာ Jeffrey Kiangali ျဖစၿပး Wilson Kuve မာ လကေထာက

လပငနး လညပတလပေဆာငေရး မနေနဂာျဖစသည။ ၾသစေၾတးလ ညႏႈငးေရးမႈးမာ ဌာန အရာရတစေယာကျဖစသည Anthony

Kneipp ျဖစသည။

Manus RPC က ျပနဖြငေသာအခါ ၾသစေၾတးလအစးရသည ေအာကပါ၀နေဆာငမႈေပးအပသမားႏင သေဘာတစာခပခပဆခ

သည။

ေစာငၾကပျခငးႏငလၿခေရး အပါအ၀ငလပငနးလညပတလပေဆာငမႈႏငျပျပငထနးသမးေရး၀နေဆာငမႈမားအတြက၂၀၁၃

ခ ေဖေဖၚ၀ါရလ ၁ ရက ေန႔စြျဖင G4S Australia Pty Ltd ႏင ကနထရကစာခပ (ေဒသခ အလပအကင ခန႔ထားမႈသတ

မတခကမားကျပညမရနအတြကသညအခ႕ေသာလၿခေရး၀နေဆာငမႈက Loda Security ထမလညးေကာငး၊ အစားအစာ

တညခငးေကၽြးေမြးေရး၀နေဆာငမႈက Eurest ထမလညးေကာငး၊ သန႔ရငးေရး၀နေဆာငမႈက Spic’n Span ထမလညး

ေကာငးႏငငသား ၀နထမးမားကအဓက အသးျပလကတစဆငခ ကနထရကေပးခသည။) 9

Nauru ႏင Manus ေဒသဆငရာစမေဆာငရြကမႈ စခနးမားသ႔လႊေျပာငးေပးပ႔ေသာ ပဂၢလမားအတြကဖလေရးႏငပပး

ေထာကကေရး ၀နေဆာငမႈမား ေပးအပရန Salvation Army (နယး ေဆာကေ၀းလ) Property Trust ႏင ၂၀၁၂ ခ

ေအာကတဘာလမ လညပတေဆာငရြကခေသာၾကားျဖတအစမး သေဘာတညခကမားႏင ၂၀၁၃ ခ ေဖေဖၚ၀ါရလ ၁

ရကတြင ခပဆခသည ေနာကဆကတြ သေဘာတစာခပႏင

Nauru ႏင Manus ကၽြနးမားသ႔ လႊေျပာငးေပးပ႔ေသာပဂၢလမားအတြက ကနးမာေရး၀နေဆာငမႈမားေပးအပရန

International Health and Medical Services Pty Limited ႏင ၂၀၁၂ ခ စကတငဘာလမ လညပတေဆာငရြကခေသာ

ၾကားျဖတအစမးသေဘာတညခကမားႏင ၂၀၁၃ ခ ဇနန၀ါရလ ၂၉ ရကတြင ခပဆခသညေနာကဆကတြသေဘာတ

စာခပ

Manus ေဒသဆငရာ စမေဆာငရြကမႈ စခနးအားစတငဖြငလစေသာအခါ ၎စငတာတြင မသားစအခ႕ကေနရာထငခငးေပးခေသာ

ေၾကာင အစးရသည Save the Children Australia ႏငလညး ၾကားျဖတ အစမးသေဘာတညခကမားရရခသည။ ထ သေဘာတ

ညခကက၂၀၁၂ ခ ေအာကတဘာလ ၁၀ ရကမ စခနးမအမးသမးမာႏငကေလးမားအားလးက ဖယရားၿပးေနာက စာခပသကတမး

ကနဆးသည ၂၀၁၃ ခ ဇလငလ ၃၁ ရကေန႔အထ လညပတေဆာငရြကခသည။

၂၀၁၄ ခ ေဖေဖၚ၀ါရလတြင ဤအျဖစအပကမား ျဖစပကခနတြင ၀နေဆာငမႈေပးအပသမားအၾကားကးေျပာငးမႈတစချဖစေပၚေနခ

သည။

                                                            9ကနထရကက G4S အား ေဒသခ ပဂၢလမားက တကရကျဖစေစ သ႔မဟတ ေဒသခ စးပြားေရးလပငနးမားႏင တစဆငခ ကနထရကမားမ ျဖစေစ ေအာကေဖာျပပါ အနညးဆး အဆငျဖင ခန႔ထားရန စညးကမးသတမတထားသည။ လၿခေရး ၅၀%ႏင အျခား ၿမ႕ေစာငတပ ၀နေဆာငမႈမား ၇၅%

Manus ေဒသဆငရာ စမေဆာငရြကမႈ စခနးတြင၂၀၁၄ ခ ေဖေဖၚ၀ါရလ ၁၆ - ၁၈ ရကေန႔ အျဖစအပကမားအား ျပနလညသးသပျခငး

 

20  

ကမးလြန စမေဆာငရြကမႈ စခနးမားအား စမခန႔ခြရန လ၀ငမႈႀကးၾကပေရးႏင နယစပေဒသကာကြယေရး ဌာနႏင ၎၏ကနထရက

စာခပမားကၾကားကာလအေျခချဖင တးခ႕လမမညျဖစေၾကာငး Transfield Services (Australia) Pty Ltd က ၂၀၁၄ ခ ဇနန၀ါရလ

၂၉ ရကေန႔တြင ေၾကညာခသည။ Transfield သည Nauru တြင ၀နေဆာငမႈမားကေပးအပေနခၿပးျဖစသည။ ယခအခါတြင၎သည

Manus ကၽြနးေပၚတြင ဖလေရးႏငၿမ႕ေစာငတပ၀နေဆာငမႈမား(အမႈကစၥ စမခန႔ခြမႈ၊ လၿခေရးႏင ေစာငၾကပမႈ) အတြကလညးတာ၀န

ရလမမညျဖစသည။ ၾသစေၾတးလအစးရကႏင ၎၏ကနထရကစာခပသစက ၂၀၁၄ ခ မတလ ၂၅ ရကေန႔တြငအၿပးသတခပဆခ

သည။

Salvation Army မ Transfield Services သ႔ ဖလေရး၀နေဆာငမႈမား လႊေျပာငးေပးအပမႈသည ၂၀၁၄ ခ ေဖေဖၚ၀ါရလ ၁၇ ရကေန႔

တြငစတငခသည။ ဤ၀နေဆာငမႈမားအတြက ၂၀၁၄ ခ ေဖေဖၚ၀ါရလ ၂၂ ရကေန႔တြင Transfield Services က အျပညအ၀တာ၀န

ယခသည။

G4S မ Transfield Services (ႏင ၎၏ တစဆငခ ကနထရကတာ Wilson Security) သ႔ ၿမ႕ေစာငတပႏင လၿခေရး၀နေဆာငမႈ

မားလႊေျပာငးေပးအပမႈသည ၂၀၁၄ ခ မတလ ၁၀ ရကေန႔တြငစတငခၿပး ၂၀၁၄ ခ မတလ ၂၈ ရကေန႔တြင Transfield Services က

အျပညအ၀တာ၀နယခသည။

စမေဆာငရြကမႈမားအား ဤသ႔ေပါငးစညးျခငး၏ ရလဒအျဖစျဖင Manus RPC ၏ ေန႔စဥ လပငနးလညပတလပေဆာငမႈကလ၀ငမႈ

ႀကး ၾကပေရးႏငနယစပေဒသကာကြယေရး ဌာနအရာရမားက ညႏႈငးေဆာငရြကသည PNG ႏင ၀နေဆာငမႈေပးအပသမားက စမ

ခန႔ခြသည။ ဤပးေပါငးေဆာငရြကသည အစအစဥစခနးတြင ပမနကငးပသညအစညးအေ၀းမား၏မတတမးမားႏငထြကေပၚလာ

ေသာအပခပေရးဆငရာ စးရမပပနမႈမားႏင အခါအားေလာစြာ ေပၚေပါကေသာထးျခားသညအျဖစအပကမားတြငထငဟပေနသည။

၂.၃ ပါပး၀ါး နယးဂန ရႏင စမေဆာငရြကမႈမား

ေတာ၀င ပါပး၀ါး နယးဂန ရတပဖြ႕သည ပါပး၀ါးနယးဂနတြင ျပညသမားႏင အးအမမားက ကာကြယရနတာ၀နရသည။

ျပညနယ၏ ၿမ႕ေတာ Lorengau တြင RPNGC က ေဒသဆငရာရကအေျခစကေစသည။ ျပညနယရသည Manus ကၽြနးေပၚတြင

Manus ေဒသဆငရာ စမေဆာငရြကမႈ စခနးအပါအ၀င ေန႔စဥ ျပညသမားႏင အးအမမားက ကာကြယရနတာ၀နရသည။

ေဒသဆငရာ စမေဆာငရြကမႈ စခနးတြင အခါအားေလာစြာေပၚေပါကေကာငး ေပၚေပါကႏငေသာ ရလပငနးေဆာငလပမႈတြငရာေဖြ ၀ါရမးမားကအေကာငအထညေဖာျခငးႏင ကယထလကေရာကကးလြနမႈမားႏင အးအမပကစးေစျခငးကသ႔ေသာရာဇ၀တမႈေျမာက သည လပေဆာငမႈမားက စစေဆးျခငးတ႔ ပါ၀ငသည။

RPNGC သည ေဒသဆငရာ စမေဆာငရြကမႈ စခနးတြင ေရြ႕လားတပဖြငယတစခကလညးစခနးခထားသည။ ၎၏ အခနးက႑ႏင တာ၀န၀တရားမားက ဤအစရငခစာ ေနာကပငးတြင ေဆြးေႏြးထားသည။

Manus ကၽြနးေပၚတြင တပျဖန႔ခထားသည ရလပငနး လပေဆာငမႈ အရငးအျမစမား၏ သေဘာသဘာ၀ႏငအေရအတြကမားႏင ပတသကသည ဆးျဖတခကမားမာ RPNGC ၏ တာ၀န၀တရားျဖစသည။ ၂၀၁၄ ခ ေဖေဖၚ၀ါရလ ၂၁ ရကေန႔တြငကငးပခသည သတငးစာ ရငးလငးပြတစခ၌ ၀နႀကးကဤအေနအထားက ရငးရငးလငးလငးျဖစေစခသည။

PNG ရတပဖြ႕ႏငစမေဆာငရြကမႈမာ Port Moresby မာရတ PNG ရတပဖြ႕ထသ႔ ၾသစေၾတးလ အစးရက ေငြေပးေခမႈ တစချပလပခ ေၾကာငးျဖစသည။ Manus ကၽြနးေပၚမာဘယသ႔က၊ ဘယတပက တပျဖန႔ခထားတယဆတအခကဟာ PNG ရတပဖြ႕၏ ကစၥသာ ျဖစၿပး ၾသစေၾတးလအစးရရ႕ ကစၥမဟတတအျပင ၎တ႔ရ႕ေငြလႊပ႔ေပးျခငးေတြန႔ အျခားအရာ ေတြက Port Moresby မာရတ PNG ရတပဖြ႔က ျပလပပါတယ။ ဒါက ဒစမေဆာငရြကမႈေတြက ဘယလလပသလ ဆတာပါပ။ ကအခ သတ႔က ဘယမာတပျဖန႔ခထား တယဆတာန႔ ဘယေလာကနးနးကပကပ သတ႔က တပျဖန႔ခထား တယဆတာ ဟာ PNG ရတပဖြ႕ရ႕ တရားစရငပငခြငေအာကမာ ရတကစၥေတြပါပ။

Manus ေဒသဆငရာ စမေဆာငရြကမႈ စခနးတြင၂၀၁၄ ခ ေဖေဖၚ၀ါရလ ၁၆ - ၁၈ ရကေန႔ အျဖစအပကမားအား ျပနလညသးသပျခငး

 

21  

Manus ေဒသဆငရာ စမေဆာငရြကမႈ စခနးသည Los Negros ကၽြနးေပၚရ Lombrum ေရတပစခနးတြငတညရသည။ (စခနး၏

တညေနရာကအမားအားျဖင Manus ကၽြနးဟေဖာျပေသာလညး)။ Los Negros ကၽြနးသည ျပညနယ၏ အစတအပငးျဖစၿပး

ျမစငယတစခ၏ အကယျဖစေသာ ကဥးေျမာငးသည ေရျပငကခြျခားထားၿပး Manus ကၽြနးႏင နးစပစြာကပလကရသည။

စခနးသည ၿမ႕ေလဆပမ မနစ ၃၀ ခန႔ ကားေမာငးရသည ေနရာတြငရသည။ စခနးသ႔ သြားရာလမးသည ျပငဆငမႈအေျခအေန အမး မးတြငရေနၿပးကငးမား၊ ခငမားႏငမေဖာကလပရေသးေသာ အပငးမားေၾကာင လမး၏အစတအပငးမားစြာက ျဖတသနးသြားလာ ျခငးမျပႏငေပ။ စခနးသ႔သြားရာခရးသည လေနက ပါးေသာ သစေတာကျဖတသနးသြားၿပး တစခါတစရပငလယအစပကေရာကသြား သည။

ျပညနယ၏ ၿမ႕ေတာမ စခနးသ႔သြားရာခရးသည မနစ ၄၀ ခန႔ ၾကာျမငသည။ Manus မ Los Negros ကၽြနးကျဖတသနးသညႏင လမးသည ေလဆပမလာေသာလမးႏငေပါငးဆသည။ ဤရာစ၏ အေစာပငးတြင Manus စခနးက ၾသစေၾတးလအစးရကယာယ စမေဆာငရြကမႈစခနးအျဖစ အသးျပခၿပးေနာက ထအခနက ၎ကဆကလကအသးျပရနမရေသာေၾကာင ပတခသည။

၂၀၁၂ ခ အေႏာငးပငးတြင စခနးအားျပနလညဖြငလစေသာအခါ PNG အစးရႏင အစအစဥမားက ၎သညလႊေျပာငးခရသမားအား စမေဆာငရြကၿပး ဒကၡသညျဖစသညဟ ေတြ႕ရပါက ၾသစေၾတးလတြင ျပနလညေနရာခထားေပးမည ယာယ 11 လၿခေရး အဆငနမ စခနးတစချဖစလမမညဟ ေမာမနးခသည။

၂၀၁၃ ခ ေဖေဖၚ၀ါရလ ၁ ရကတြင ေန႔စြပါ ၏ ကနထရက အစအစဥ ၁.၁.၅ တြင ေဖာျပထားသညမာ

ေဒသဆငရာ စမေဆာငရြကမႈ စခနးမားသည လၿခေရးအဆငနမၿပး လႊေျပာငးခရသမားအား အေတာအသင လြတလပမႈေပးသည။ ေဒသခရပရြာလ႔အဖြ႕အစညးႏင ထေတြ႕ဆကဆမႈကအားေပးမည။

ေဒသခ ရပရြာလ႔အဖြ႕အစညးတြင လႊေျပာငးခရသမားအားအလပအကငခန႔ထားမႈ၊ ႏငငသားမားႏင လႊေျပာငးခရသမား ဆကဆ ေရးႏငစြန႔စားရမႈျမငမားသည လႊေျပာငးခရသမားအား စမခန႔ခြမႈမားက ဌာနအေနျဖင ဤကစၥရပမားႏင ပတ သက၍ သေဘာထား တစရပ ေရးဆြၿပးသညႏင တစၿပငနက ထညသြငးစဥးစားရနလအပလမမည။

ရလဒအေနျဖငလႊေျပာငးခရသမားသညေဒသခၿမ႕မားသ႔ သြားေရာကလညပတျခငး သ႔မဟတ ေရကးခရးစဥမားကသ႔ေသာ အေပာ ခရးမားတြငပါ၀ငႏငခၾကၿပး စခနးတြငး႐ပပငးဆငရာလၿခေရးအဆငသည ကနးေပၚထနးသမးေရး စငတာမားထကအေတာအသင နမသည။

ဤကြျပားျခားနားမႈသညတစစတစဥး ဆကေရာကလာသညႏငသသာထငရားသည။ ၿခစညး႐းမားမာတစခတညးျဖစၿပးသဇကာကြက ၿခစညး႐းမားသည ႏစမတာထကနမၿပး တြနးလရနရညရြယခကရသည အမးသားတစအပစက ၎က အလြယတကလခႏငသည။ CCTV ကငမရာမားမရေပ။ ဆးဆး႐ြား႐ြားျပမေနေသာ သ႔မဟတအေၾကာငးအမးမးေၾကာင ၎တ႔၏ ပမနေနရာထငခငးမ အေ၀း တြငထားရရနလအပေသာ လႊေျပာငးခရသမားအတြက အကန႔အသတရသည ခြျခားေရးအေဆာက အအမားသာရသည။ (လပစစ ဓာတအား ျဖန႔ျဖးျခငးကသ႔ေသာ) အဓကအေျခခ အေဆာကအအ တပဆငမႈမားမာလႊေျပာငးခရသမား၀ငးမားအတြငးတြငတညရ သည။’

___________________________________

11အဆျပထားေသာအၿမတမးအေဆာကအအက ေဆာကလပရနေစာငဆငးေနရျခငး

အပငး ၃၊ Manus ေဒသဆငရာ စမေဆာငရြကမႈ စခနး

Manus ေဒသဆငရာ စမေဆာငရြကမႈ စခနးတြင၂၀၁၄ ခ ေဖေဖၚ၀ါရလ ၁၆ - ၁၈ ရကေန႔ အျဖစအပကမားအား ျပနလညသးသပျခငး

 

22  

Nauru ေဒသဆငရာ စမေဆာငရြကမႈစခနးမ အေႏာငအယကႏင ပတသကသညအစရငခစာတြင Keith Hamburger AM က ေလလာသတျပမသညမာ

ေအာငျမငရနအတြက “ ဖြငထားေသာ စခနး” အယအဆမာ ထေနရာတြငေနရာထငခငးေပးထားေသာ ပဂၢလမားသည အဓကအား ျဖင၎တ႔၏ အေျခအေနမားႏငလကေလာညေထြရျခငးအေပၚတြင မတညေနေပသည။ ျပနလညသးသပမႈ အဖြ႕သ႔ ေပးအပခသည အေထာကအထားမားအရ Nauru RPC အတြက “ ဖြငထားေသာ စခနး” လပငနးလညပတ ေဆာငရြကမႈရညရြယခကႏငပတသက၍ ဆးျဖတရာတြင DIAC အရာရမားအေနျဖင ထစခနးသည စမေဆာငရြကမႈ စခနးတစချဖစရနႏင ထနးသမးေရးစခနးမဟတေၾကာငး နားလညထားၾကသည။ ၎သည လေမာငခကးသမားႏင ခလႈခြငေတာငးခမႈမား၏ စနေခၚမႈအတြက ေဒသဆငရာေျဖရငးခကတစ ခ၏အစတအပငးတစရပ ျဖစရမညဟ ထအရာရမားကနားလညခၾကသည။ 12

လႊေျပာငးခရသမားသည လကေလာညေထြရရန လအပေၾကာငး အလားတ ေလလာသတျပမမႈသည Manus စခနးႏငသကဆင သည။ Manus စခနးတြင လၿခေရးအဆငႏင ပတသကသညစးရမပပနမႈမားကဌာနအတြက KPMG ႏင Wilson Security အတြက C5 Management Solutions တ႔ကတာ၀နယေဆာငရြကခသည လတတေလာအႏရာယ ဆနးစစေလလာမႈမားကေထာကခသည။

Transfield Services ႏင ခပဆခေသာ ကနထရက စာခပအသစတြင G4S ကနထရက စာခပပါ အစအစဥ ၁.၁.၅ ႏင ဆငတ ေသာျပဌာနးခကမပါရေခ။ ထျပဌာနးခကအစား Transfield စာခပကေဖာျပထားသညမာ

၂၀၁၃ ခ ဇလငလ ၁၉ ရကေန႔တြင Nauru ၌ ေပၚေပါကခသကသ႔ အဓက အေႏာငအယကမ ပကစးမႈ အႏရာယမားက ေလာခရန လကရ လပငနးေနရာမားရ လၿခေရး အေျခခ အေဆာကအအက ပမ ေကာငးမြနေအာင ျပလပမညျဖစၿပး လၿခေရး အစအမမားက တးျမငရနျဖစသည။ လၿခေရးတးျမငမႈက ပပးေထာကကရနႏင OPCs တြင တငးမာမႈမားက အနညးဆးျဖစေစရန ၀နေဆာငမႈ ေပး အပသအား မ၀ါဒမားႏင လပထးလပနညးမားက ေနသားတက ျဖစေစရန ေမာလငထားသည။

၂၀၁၂ ခ စကတငဘာလတြင Manus စခနးအား ျပနလညဖြငလစေၾကာငးေၾကညာၿပးေနာကအေရးေပၚကစၥရပတစခအျဖစဤစခနး က ျပနလညထေထာငရန ၾသစေၾတးလ ကာကြယေရးတပအား တာ၀နေပးခသည။ လကရ အေဆာကအအ အခ႕ကျပငဆငခၿပး အသးျပႏငေသာအေျခအေနသ႔ ျပနလည ေဆာငၾကညးခသည။ ေနရာထငခငးအတြက စစတပရြကထညတမားကထးခသည။ ဌာန ႏင၀နေဆာငမႈေပးအပသ၀နထမးမားသည စခနးတြငေနစရာမရေသာေၾကာင ၂၀၁၃ ခ ဇလငလ ၁၉ ရက ေနာကပငးတြင အတန ငယေ၀းေသာ ကမးလြနေနရာတြင ေကာကခထားသည HMAS Choules (လရာေပါငးမားစြာအတြက ေနစရာေနရာမားပါ၀ငေသာ ကမးတက ေဒါကကငးသေဘၤာ ) ေပၚတြင ကာလတေနထငေနခၾကရသည။

၂၀၁၃ ခ ဇလငလတြငေဒသဆငရာ စမေဆာငရြကမႈစခနးတြငတစဥးျဖစေသာအရြယေရာကၿပးသ အမးသားမားကသာခနထား ခၿပးမသားစမားက Manus ကၽြနးမ လႊေျပာငးခသည။ ထအမးသားမားသည ယခငက မသားစမားၿခ၀ငးျဖစသညေနရာ (ယခ Foxtrot) သ႔ ေျပာငးေရႊ႕ခသည။

သ႔ရာတြင ၂၀၁၃ ခ ၾသဂတလေရာကေသာအခါ စခနးအတြငး ေလကငခနးအတြကယခငကအသးျပခသည ေဘာလးကြငးတြင Oscar ဟ ယခ သၾကသည အခငအမာတတငးခတထားေသာ ေနရာထငခငးက တညေဆာကခသည။ တစဥးျဖစေသာ အရြယ ေရာကၿပးသ အမးသားမားေနထငခသည ဧရယာအား ၿခ၀ငးအသစ Mike က တညေဆာကရနအတြက ျပငဆငလကရငးလငး ခသည။ တညေဆာကမႈက ၂၀၁၃ ခ ေႏာငးပငးတြငၿပးစးခသည။

ေရြ႕လားအလပ အဖြ႕တစခက ေနရာထငခငး ေပးႏငရန သတတးေဖာေရးႏငေဆာကလပေရးကသ႔ေသာအလမးကြာေ၀းသညစကမႈ လပငနးမားတြင ကယကယျပန႔ျပန႔ အသးျပေသာ စခနးအတြငး တညေဆာကမႈအမားစက တစခခငးတြစပေဆာကလပႏငေသာ ကြနတနနာ ပစျဖငေဆာကလပသည။ ___________________________ 12 ျပနလညသးသပမႈ ၂၀၁၃၊ ၂၀၁၃ ခ ဇလငလ ၁၉ ရကေန႔ Nauru ေဒသဆငရာ စမေဆာငရြကမႈ စခနးအျဖစအပကကျပနလည သးသပမႈ အေသးစတအစရငခစာႏငေတြ႔ရခကမား၊ ၂၀၁၃ ခ ႏ၀ငဘာလ ၈ ရက၊ စာမကႏာ ၁၃ 13 အစအစဥ ၁၊ အပငး ၁ ၊ အပဒ ၁.၁.၄

Manus ေဒသဆငရာ စမေဆာငရြကမႈ စခနးတြင၂၀၁၄ ခ ေဖေဖၚ၀ါရလ ၁၆ - ၁၈ ရကေန႔ အျဖစအပကမားအား ျပနလညသးသပျခငး

 

23  

အကဥးခပအားျဖင Manus ေဒသဆငရာ စမေဆာငရြကမႈ စခနးတြင ယခအခါ လႊေျပာငးခရသ ၿခ၀ငးေလးခ ရၿပး ၂၀၁၄ ခ ေဖေဖၚ၀ါရလ ၁၅ ရကတြင

Delta ၿခ၀ငးသည အမးသား ၂၅၂ ေယာကက ေနရာထငခငးေပးသည Foxtrot ၿခ၀ငးသည အမးသား ၃၂၉ ေယာကက ေနရာထငခငးေပးသည Red Seas ဟ အမညရသည ကမၸဏတစခ၏ ၾသစေၾတးလ သတတးေဖာေရး စခနးဒဇငးပစႏင

စခနစညႊနးမားအတငး ေဆာကလပထားေသာ အေဆာကအအသစတစခတြင Foxtrot ၿခ၀ငးသည အမးသား ၄၁၇ ေယာကက ေနရာ ထငခငးေပးသည

Toll Logistics က ေဆာကလပသည သးျခား ေရခးခနးမားႏင ကယခႏၶာ ေဆးေၾကာသန႔စငရန ေနရာမားပါ၀ငေသာ အခငအမာ တတငးခတထားေသာ မၾကာေသးမက ေဆာကလပခသည ရြကဖငတႀကး ေနရာထငခငးတြင Oscar ၿခ၀ငးသည အမးသား ၃၃၉ ေယာကက ေနရာထငခငးေပးသည

အပခပေရးဧရယာမား၊ အငတာဗးခနးမား၊ ေဆးခနး၊ ၀နထမး ထမငးစားေဆာငႏင ပေသးငယေသာ ၿခ၀ငးႏစခ (Charlie ႏင Bravo)တ႔လညးရသည။ Charlie ၿခ၀ငးထတြင မခငႏငငသ႔ ျပနသြားရန ဆးျဖတထားသမားကထားၿပး Bravo ၿခ၀ငးကရညရြယ ခကအမးမး(ေဆးခနးႏငကပလက ေစာငဆငးခနးအပါအ၀င)အတြကအသးျပသည။

Charlie ၿခ၀ငးထတြင အမးသား ၃ ေယာကသည လႊေျပာငးခရသစစေပါငး ၁၃၄၀ အတြကလပေနသည။

စခနးထတြင၀နထမးမားအတြကေနရာထငခငး မရေသးပါ။ ဌာန ဆငရာႏင၀နေဆာငမႈေပးအပသ၀နထမးမားႏင စခနးသ႔လာသည ယာယဧညသညမားသည မတာရာေပါငး အနညးငယကြာေ၀းေသာ ဆပခတတား၌ ဆကကပထားသည Bibby Progress ဟေခၚ ေသာ ၃ ထပ သေဘၤာအမႀကးေပၚတြငေနထငၾကရသည။

ျပနလညသးသပမႈအစတြင ကၽြႏပသည အပငး ၄ ပငးပါသည စစမးစစေဆးေရးစမခကက ျပငဆငထားခပါသည။ ၎ကေအာကပါ အတငးအေကာငအထညေဖာခသည။

အဆင ၁ (၂၀၁၄ ခ၊ ေဖေဖၚ၀ါရလ ၂၄ ရကေန႔မ မတလ ၁၁ရက အထ) တြင အပခပမႈေရးရာျပငဆငမႈမားကအၿပးသတျခငး၊ ဌာနမရႏငသညသကဆငရာစာရြကစာတမးမား (ဥပမာအေျခအေနအစ ရငခစာမား၊ ေထာကလမးေရးအစရငခစာမား၊ ေန႔စဥအစရငခစာမား၊ ေဆးအစရငခစာမားႏငမဒယာစာရြကစာတမးမား) က အႀကစဥးစားျခငး၊ ကနဥးစစမးမႈမားႏငေတြ႕ဆေမးျမနးမႈမားျပလပျခငးႏင Port Moresby ႏင Manus ေဒသဆငရာ စမေဆာငရြကမႈစခနးတ႔သ႔ သြားေရာက လညပတရနျပငဆငျခငးတ႔ပါ၀ငသည။

အဆင ၂ (၂၀၁၄ ခ၊ မတလ ၁၂ ရကမ ၁၈-ရကအထ) တြင သကဆငရာ၀နႀကးမား၊ အရာရမားႏင Port Moresby 14 တြငလညးေကာငး၊ လႊေျပာငးခရသမား၊ ဌာနဆငရာႏင ၀နေဆာငမႈေပးအပသည ၀နထမးမားႏင Manus စခနးတြင လညးေကာငး ေဆြးေႏြးတငပငခသညျပနလညသးသပမႈတ႔ ပါ၀ငသည။

ၾသစေၾတးလသ႔ျပနသြားေသာအခါ၊ အဆင ၃ (၂၀၁၄ ခ၊ မတလ ၁၉ ရကမ ဧၿပလ ၄ ရကအထ)တြငေတြ႕ဆေမးျမနးမႈ မားကအၿပးသတျခငး၊ ျပနလညသးသပရနေပးထားသည စာရြကစာတမးမားကျပနလည သးသပျခငး၊ ေနာကထပ စစမးေရးလမးေၾကာငးမားက လကျခငးႏင ဤအစရငခစာက အၾကမးစတငေရးျခငး

အဆင ၄ (၂၀၁၄ ခ၊ ဧၿပလ ၅ ရကမ ၿပးဆးသညအထ)တြင ျပနလညသးသပေရးအဖြ႕သည စစမးစစေဆးမႈတစေလာက စေဆာငးခေသာပစၥညးမားအားလးက အကျဖတျခငးက အၿပး သတခၿပး PNG ၀နႀကးမား၊

အပငး ၄၊ နညးပညာ

Manus ေဒသဆငရာ စမေဆာငရြကမႈ စခနးတြင၂၀၁၄ ခ ေဖေဖၚ၀ါရလ ၁၆ - ၁၈ ရကေန႔ အျဖစအပကမားအား ျပနလညသးသပျခငး

 

24  

အရာရမားႏင ေနာကထပ ေဆြးေႏြးမႈမားအတြကကညေပးခသည။ ကၽြႏပသည တပဖြ႕လၿခေရးျပနလညသးသပမႈႏင ကၽြႏပတကေရာကခေသာ ၂၀၁၄ ခ၊ ေမလ ၈ ရကေန႔ Port Moresby ၌ ကငးပျပလပခသည တတယအႀကမေျမာက ၀နႀကးမားေဆြးေႏြးပြ (၁၅) အတြက ႀကတငျပင ဆငမႈမားအေၾကာငးတ႔ကလညး လ၀ငမႈႀကးၾကပေရးႏငနယစပကာ ကြယေရး၀နႀကးႏင ေတြ႕ဆေဆြးေႏြးခပါသည။ ထ႔ေနာက အစရငခစာကအၿပးသတခၿပး အတြငးေရးမးထသ႔တငျပခ ပါသည

၂၀၁၄ ခ၊ မတလ ၅ ရကေန႔တြင ကၽြႏပသည Manus ေဒသဆငရာ စမေဆာငရြကမႈစခနးတြင လပငနးမားေဆာငရြကေနသည ၀နေဆာငမႈေပးသမားထစာေရးခသည။ ယငးအခနသည ဤအျဖစအပကမား ျဖစေပၚခနတြင သ႔မဟတ G4S Australia Pty Ltd ၊ International Health and Medical Services Pty Limited ႏင ကယတငျခငးတပ (နယး ေဆာကေ၀းလ) Property Trust တ႔ကစစမးစစေဆးေန မညကဥးတညေနခနျဖစသည။

ယငးစာမားတြင၎တ႔၏၀နထမးမားႏင ၂၀၁၄ ခ ေဖေဖၚ၀ါရလ ၁၆ - ၁၈ ရကတြငျဖစပြားခသည အျဖစအပကမားအတြငးတာ၀နက ေနခသည၀နထမးမားကေတြ႕ဆေမးျမနးမႈမားျပလပႏငၿပး ယငးအျဖစအပကမားက ကယေတြ႕ႀကခရသျဖစသည ၎တ႔၏အထက အရာရျဖစသ၏ အမညကစခနးတြင ထတေဖာေျပာၾကားျခငးျဖင ျပနလညသးမားႏငပးေပါငးေဆာငရြကရန ၎တ႔အားတကတြနးခ သည။

ထ႔ျပင ဒဏရာ၏အေျခအေနမား၊ အကယ၍သရပါက ယငး၏အေၾကာငးအရငးတ႔အပါအ၀င အျဖစအပကမားေၾကာငဒဏရာရရ ၍

ေဆး၀ါးကသမႈခယေနသမားႏင ပတသကသညအေသးစတ အခကအလကမားကေပးရန IHMS ကတကတြနးခသည။

အျဖစအပကမားႏငပတသကသညမားက ျပနလညသးသပမႈအဖြ႕ထစာေရးတငျပရန၊ စမေဆာငရြကမႈစခနးရသကဆငရာအစအမ

မားက ျမငတငေပးႏငၿပး မညသညအလားတ အျဖစအပကမားထပမျဖစပြားႏငမႈကေလာခႏငသ႔မဟတ ကာကြယႏငသညအႀကျပ

ခကမားက ေပးပ႔ရန ၀နေဆာငမႈေပးသမားကဖတၾကားခသည။

ယငးသညစခနးရဖလေရးႏင အမႈကစ စမခန႔ခြမႈလပငနးမားက ၂၀၁၄ ခ ေဖေဖၚ၀ါရလ ၂၂ ရကအထ၊ လၿခေရးလပငနးမား(ယငး

၏ကနထရကလကခြ Wilson Security)က ၂၀၁၄ ခ မတလ ၂၈ ရကအထ မေဆာငရြကခေသာလညး ကၽြႏပသညအလားတလမး

ေၾကာငးမားတစေလာကရ Transfield Services တ႔ထသ႔ စာေရးခသည။

အကယ၍ ဌာနသည တငျပလပါက တငျပရန ဖတၾကားခသည

Refugee Action Coalition မ Rang Mr Ian Rintoul ကလညး ႏစႀကမဖတၾကားခၿပးသ သ႔မဟတ သ၏လပေဖာ

ကငဖကမားသည သသေသာမညသည ျပနလညလႊေျပာငးေပးသမား၏အမညမားကေျပာၾကားႏငသနညးဟေမးခ

သည။ ၎သညကၽြႏပ Manus Centre တြင အလညအပတေရာကရ ေနစဥကၽြႏပအတြကေဆြးေႏြးရနအသး၀ငမည

ျဖစသည။ သ႔ရာတြငယငးေမတာရပခခကအတြက ကၽြႏပသညမညသညတ႔ျပနမႈမမရရခပါ။

ျပနလညသးသပမႈအေတာအတြငး ကၽြႏပလကခရရခသညမာ

________________________

14 ဤျပနလညသးသပမႈသည ၂၀၁၄ ခ ေဖေဖၚ၀ါရလ ၁၆ - ၁၈ ရကတြင ျဖစပြားခသည အျဖစအပကမားအား စစမးစစေဆးမႈမားစြာအနကတစခ ျဖစသည။ PNG တြင ျပလပေနေသာ အျခားစစမးစစေဆးမႈမားတြင ေရႊ႕ေျပာငးေနထငမႈ အရာရခပ၏ျပနလညသးသပမႈ၊ ေတာ၀ငပါပး၀ါးနယးဂန ရတပဖြ႕၏ ရာဇ၀တမႈဆငရာ စစမး စစေဆးျခငးႏင စစေဆးေရးမႈး၏ စစမးစစေဆးမႈမားပါ၀ငသည။ မတပြားမႈ သ႔မဟတထပတျဖစေနျခငးက ေရာငၾကဥရန ဤျပနလညသးသပမႈ၏ ေတြ႕ရခကမားက ၾသစေၾတးလႏင PNG တ႔အၾကားမေ၀မညဟ အစးရ ႏစခစလးကသေဘာတခသည။ 15 ၀နႀကးဖရမက လ၀ငမႈႀကးၾကပေရးႏင နယစပေဒသကာကြယေရး ၀နႀကးႏင၎၏အလားတျဖစေသာ PNG ၀နႀကးတ႔ကဒကၡသညအဆငအတနး

ပငးျဖတသတမတမႈႏငျပနလညေနရာခထားေရး လပငနးစဥမားႏင ဆကႏႊယေနေသာကစၥရပမားက ႀကးၾကပရနထေထာငခသည။ ဖရမသညလစဥ

အစညးအေ၀းကငးပၿပးထ၀နႀကးႏင ႏငငျခားေရး၀နႀကးႏငငျခားေရး၀နႀကး Hon Julie Bishop MP ႏငအတ PNG ႏငငျခားေရးႏငလ၀ငမႈႀကးၾကပ ေရး၀နႀကး၊ တရားေရး

၀နႀကးႏငေရ႕ေနခပတ႔တကေရာကသည။

Manus ေဒသဆငရာ စမေဆာငရြကမႈ စခနးတြင၂၀၁၄ ခ ေဖေဖၚ၀ါရလ ၁၆ - ၁၈ ရကေန႔ အျဖစအပကမားအား ျပနလညသးသပျခငး

 

25  

ကၽြႏပသည

၂၀၁၄ ခ ေဖေဖၚ၀ါရလ ၁၆ ရကတြင G4S ထမ တရား၀ငတငျပခက

ကယတငျခငးတပႏင Transfield ၀နေဆာငမႈမားထမ အကဥးခပတငျပခကမား

IHMS ထမ ေမတာရပခလာေသာ အေသးစတအခက အလကမားႏင

ဒကၡသည အဆငအတနး ဆးျဖတျခငး၊ ျပနပ႔ျခငး၊ ေျပာငးေရႊ႕ျခငးႏင ေနရာခထားျခငးဌာနမ

စာျဖငအကဥးေဖာျပခက

ျပနလညသးသပမႈအဖြ႕ကလကခရရေသာအျဖစအပကမားႏငပတသကသည သတငးအမားအျပားသညေတြ႕ဆေမးျမနးျခငးမား၊

သကဆငရာစခနးႏင အျခားမတတမးမတရာမားကစစေဆးျခငး၊ လႊေျပာငးခရသမားႏင အေမးအေျဖျပလပျခငးႏင ေအာကတြင

ရညညႊနးေဖာျပထားသည တ႔ျပနခကပစမားမတစဆငသြားခသည။

PNG ေနရာတြငကငးပျပလပသည အစညးအေ၀းမားသညအလြနႀကးကယခမးနားသည။

Manus ေဒသဆငရာစမေဆာငရြကမႈစခနးသည PNG အေဆာကအအတစချဖစေသာေၾကာင ပါပး၀ါးနယးဂနအစးရသည ၂၀၁၄ ခ

ေဖေဖၚ၀ါရလ ၁၆ - ၁၈ တြင ျဖစပြားခသညအျဖစအပကမားက စစမးစစေဆးမႈအခ႕တြင နးနးကပကပပါ၀ငခသည။ ရလဒအေနျဖင

ဤျပနလညသးသပမႈႏငပတသက၍ အဓက၀နႀကးမားႏင အရာရမားႏငေတြ႕ဆေဆြးေႏြးရနႏင ရငးျပရနသညကၽြႏပအတြကအေရး

ႀကးပါသည။

PNG အဓကလ၀ငမႈႀကးၾကပေရးအရာရႏင စခနးအပခပေရးမးျဖစေသာ Mataio Rabura သည ၂၀၁၄ ခ မတလ ၁၁ ရကတြင

Canberra ၌ေရာကရေနစဥ ကၽြႏပသညသႏငေတြ႕ဆေဆြးေႏြး ခသည။ ၂၀၁၄ ခ မတလ ၁၃ ရကတြင Port Moresby ၌ႏငငျခား

ေရးရာႏငလ၀ငမႈႀကးၾကပေရး၀နႀကး Hon Rimbink Pato OBE MP ၊ တရားေရး၀နႀကးႏင ေရ႕ေနခပ Hon Kerenga Kua MP ၊

၀နႀကးခပ၏ စစဥးစးအရာရခပ Isaac Lupari ႏင ဒရမငးႀကး Simon Kau တ႔ႏငေတြ႕ဆေဆြးေႏြးခသည။

ျပနလညသးသပသသည Manus ေဒသဆငရာ စမေဆာငရြကမႈ စခနးက ၂၀၁၄ ခ၊ မတလ ၁၄ ရကမ ၁၈ ရကအတြငးလညပတခရာ

ကၽြႏပသညဌာနဆငရာ အရာရမားႏင၀နေဆာငမႈေပးအပေသာ ၀နထမးမားႏငေတြ႕ဆေမးျမနးမႈအခ႕ျပလပခသည။ ကၽြႏပသည

PNG လကေထာက လပငနးမနေနဂာ Wilson Kuve ႏင Manus စခနးတြငလညးေကာငး၊ Manus ျပညနယ အပခပေရးမးႏင

Lorengau တြငလညးေကာငး ေတြ႕ဆေဆြးေႏြးခပါသည။

ကၽြႏပသညလႊေျပာငးခရသမားႏင ၄ ရကအတြငးေတြ႕ဆခသည။

ပထမဆးကၽြႏပသည ဤျပနလညသးသပခကႏငသကဆငသည သတငးအေသးစတအခကအလကမားေပးႏငေသာလႊေျပာငးခရ

သေလးဥးကေတြ႕ဆေမးျမနးခသည။ သတ႔ေျပာသညအထတြင ကတကခကခမႈတြငမကျမငသကေသျဖစေသာသလညးပါ၀ငခ

သည။ သ႔ေသာသကသ၏ၾသစေၾတးလေရ႕ေနႏင ၂၀၁၄ ခ ေဖေဖၚ၀ါရလ ၁၆ ရကေန႔ ညေနတြင ေအာစကာၿခ၀ငးအတြငးတြငလည

ပငးအလးခရသညသတ႔၏ေရ႕တြငမဟတလင ေျပာမျပႏငဟျငငးဆနခသည။ တစဥးခငးေသာ လႊေျပာငးခရသမားႏင ေတြ႔ဆေမး

ျမနးမႈမားက စကားျပနတစေယာကတညးႏငျပလပခသည။

ဒတယအေနျဖငကၽြႏပသညၿခ၀ငး၄ခအနက တစခစမ ရပ႐ြာလ႔အဖြ႕ အစညးေခါငးေဆာငမားႏင ႏစနာရၾကာေမးခြနးေမးျမနးမႈႏင

ေျဖဆမႈေလးႀကမကလအပသည စကားျပနမားႏငအတျပလပခသည။ ယငးေတြ႕ဆေမးျမနးမႈမားက (တစႀကမစတြငစကားျပန ၈

ဥးအပါအ၀င) လ ၁၈ေယာကမ ၂၄ ေယာကအထ တကေရာကခၾကသည။

တတယအေနျဖငကၽြႏပတ႔သညတကေရာကလာသည လႊေျပာငးခရသမားအားတ႔ျပနေျဖဆမႈပစမားေပးၿပးေနာက၊ အကယ၍၎တ႔

သည၎တ႔၏ကယေရးကယတာ အေတြ႕အႀကမားကကၽြႏပအားမေ၀ေပးလပါက ေဖာငမားျဖညၿပးကၽြႏပထျပနေပးရနဖတၾကားခ

Manus ေဒသဆငရာ စမေဆာငရြကမႈ စခနးတြင၂၀၁၄ ခ ေဖေဖၚ၀ါရလ ၁၆ - ၁၈ ရကေန႔ အျဖစအပကမားအား ျပနလညသးသပျခငး

 

26  

သည။ ၎တ႔ၿခ၀ငးအတြငးမအျခားလႊေျပာငးခရသမားအား ေဖာငမားေပးရနကလညး ကၽြႏပက ၎တ႔အားဖတၾကားခသည။ ရလဒ

အေနျဖငကၽြႏပတ႔ Manus ကၽြနးမမျပနမထြကခြာမ ျပနလညသးသပမႈအဖြ႕သညတ႔ျပနေျဖဆမႈပစမားစြာ လကခရရခသည။ ျပနလည

သးသပမႈအဖြ႕သည ကယေတြ႕ ေျပာျပခကသ႔မဟတ မတခက စစေပါငး ၂၇၀ က လႊေျပာငးခရသ ၃၀၀ေကာ (လႊေျပာငးခရသမား

သ႔မဟတ အဖြ႕အစညးအပစမားထမ တ႔ျပနေျဖဆမႈပစအခ႕အပါအ၀င) ရရခသည။।

ေနာကဆးအေနျဖငလႊေျပာငးခရသမား၏ဖတၾကားခကအရ ကၽြႏပသည ၿခ၀ငးကၾကညရႈစစေဆးခရာ သတ႔က ကၽြႏပကအေဆာက

အအမား၏အျပငဘကက စစေဆးေနစဥကညဆေပါကမားကသာမက အေဆာကအအမားအထႏင အပခနးမားမကညဆရာမား

ႏငအေပါကမားကလညး ျပခသည။

ေတြ႕ဆေမးျမနးမႈမတတမးမားအရ၎တ႔၏ေမတာရပခခကအရ G4S အရာရမားႏင တကေရာကေနသညအျခားပဂၢလမား (Weber Shandwick မ Alistair Nicholas ႏင PNG တြင Ashurst ေရ႕ေနမားမ Bill Neil) ေတြ႕ဆေဆြးေႏြးပြအခ႕ျပလပခသည။

လႊေျပာငးခရသမားရပရြာလ႔အဖြ႕အစညးေခါငးေဆာငမားႏငေတြ႕ဆေမးျမနးမႈ ၄ ႀကမျပလပခရာတြင ျပနလညသးသပမႈအဖြ႕မ

အဖြ႕၀ငႏစေယာကက ကၽြႏပအား အကအညေပးခသည။ ၎တ႔ သည ထေတြ႕ဆေမးျမနးမႈေလးခႏင ကၽြႏပႏင G4S’ လမႈ၀န

ထမး၀နေဆာငမႈလပငနးမ Chris Manning ကၽြႏပ ေတြ႕ဆေမးျမနးမႈမားအတြက မတစမားကလညးျပငဆငေပးခၾကသည။

ကၽြႏပသညတယလဖနးေတြ႕ဆေမးျမနးမႈ (အသခ ႕စကျဖင မဟတ)အားလးကလညး တစေယာကခငးေဆြးေႏြး၍ျပလပခၿပး၊ ေတြ႕ဆ ေမးျမနးမႈတစခၿပးတငး စာျဖငခကခငးမတတမးတငရနျပငဆငခသည။ । လႊေျပာငးခရသမားႏငေတြ႕ဆေမးျမနးမႈမား၏ ေမာလင ခကအျဖစ (ဆကသြယမႈအခကအခမားေၾကာင) ေတြ႕ဆေမးျမနးမႈမတတမးအၾကမးမားကေတြ႕ဆေမးျမနးသတစေယာကခငးစအား ေပးပ႔ခသည။ ထသတ႔က မတတမးအစစအမနအျဖစအတညျပေပးခၿပး လအပသညေနရာမားတြငအမား သ႔မဟတ ျပငဆငေပးခ သည။

၂၀၁၄-ခ၊ ဧၿပလ ၂၉-ရက ႏင ၃၀ရကမားႏင ၂၀၁၄ ခ၊ ေမလ ၆ ရက ႏင ရ ရကေန႔မားတြင ကငးပေသာ၀နႀကးမား၊ အရာရႀကးမား ႏင ေတြ႕ဆေဆြးေႏြးပြမားတြင ကၽြႏပသညျပနလညသးသပမႈမ ေတြ႕ရခကမားႏငအႀကျပခကမားကအႏစခပေဖာျပခသည။ ၂၀၁၄ ခ၊ ေမလ ၈ ရကေန႔တြင ကၽြႏပသညတတယအႀကမေျမာက ၀နႀကးမားေတြ႕ဆေဆြးေႏြးပြက တကေရာကခၿပးကၽြႏပ၏အစရငခစာ ႏငပတသကသည အေသးစတအခပက တငျပခသည။ ယငးအစညးအေ၀းမားအားလးက Port Moresby တြငကငးပခသည။

ကၽြႏပေတြ႕ဆေမးျမနးခသမားႏင လႊေျပာငးခရသမားက ၎တ႔၏တ႔ျပနေျဖဆမႈပစမားတြင ကၽြႏပကေျပာျပခသညမားက ကၽြႏပအစ ရငခတငျပၿပးျဖစရနမာအေရးႀကးေပသည။ သ႔ရာတြင ကၽြႏပသညတစဥးခငးစ၏အျဖစအပကမားက ျပနလညသးသပမႈတြငရရႏင သညအျခားအခကအလကမားႏင ႏႈငးယဥၾကညရနမတစပါး ယငးတ႔၏မနကနမႈ သ႔မဟတတကမႈကစစေဆးၾကညရနနညးလမး မရာႏငေသးပါ။

၂၀၁၄ ခ ေဖေဖၚ၀ါရလ ၁၆ - ၁၈ ရကတြင ျဖစပြားခသည အျဖစ အပကမားက ျဖစေပၚေစသည အျဖစအပကမားက မကငတြယမ အေရးႀကးေသာ အခကႏစခကက ေဆာငရြကရနလပါသည။

၅.၁ -- ယငးအျဖစအပကမားတြငလႊေျပာငးခရသတငး ပါ၀ငခသညမဟတေပ။

ပထမအခကမာဤသ႔ျဖစသည။ လႊေျပာငးခရသမားအားလး သည Manus ေဒသဆငရာစမေဆာငရြကမႈစခနးတြငအခန ၾကာျမငစြာ ေနရမညႏင ၎တ႔၏အနာဂတျပနလညေနရာခထားမႈ (အကယ၍၎တ႔သည ဒကၡသညမားျဖစလာရနဆးျဖတထား ပါက)က စးရမ ေနသညမာ သသယျဖစဖြယမရေပ။ လကရအေျခအေနတြင လႊေျပာငးခရသမား၏ တ႔ျပနမႈမားမာမတညၾကေပ။

အပငး ၅ --၂၀၁၄ ခ ေဖေဖၚ၀ါရလ ၁၆ - ၁၈ ရကအထ

Manus ေဒသဆငရာ စမေဆာငရြကမႈ စခနးတြင၂၀၁၄ ခ ေဖေဖၚ၀ါရလ ၁၆ - ၁၈ ရကေန႔ အျဖစအပကမားအား ျပနလညသးသပျခငး

 

27  

ႏငငေပါငးစ၊ လမးေပါငးစမ လႊေျပာငးခရသမားအၾကား ယဥေကးမႈ၊ အျပအမႏင သေဘာထားမားမာလညးမားစြာကြာျခားသျဖင ၎တ႔အၾကား တငးမာမႈမား၊ သေဘာထားကြလြမႈမားႏင မလမနးထားမႈမားျဖစပြားလာခသည။

၂၀၁၄ ခ ေဖေဖၚ၀ါရလ ၁၆ - ၁၈ ရကတြင ျဖစပြားခသည အျဖစအပကမားျဖစေပၚေစခသည ကန႔ကြကဆႏၵျပမႈမားကလႊေျပာငးခရ သမားစြာတ႔ မေထာကခခၾကသလ ပါလညးမပါ၀ငခၾကေပ။ ၎တ႔အမားစသည ယငး ၃ ရကၾကာျဖစပြားခသည ဆပလႈပရားမႈမား တြငပါ၀ငရနဆႏၵမရခၾကေပ၊ ပါ၀ငချခငးလညးမရေပ။ ၎တ႔အနကအခ႕သညကန႔ကြကဆႏၵျပမႈမားႏင ဆပလႈပရားမႈမားတြငပါ၀င ခၾကသညမာလညး အျခားလႊေျပာငးခရသမားက ၎တ႔ကၿခမးေျခာက၊ အႏငကငၿပး ပါ၀ငခငးခၾကျခငးေၾကာငသာျဖစသည။

Delta ၿခ၀ငးရ လႊေျပာငးခရသမားအနက မညသမ ၂၀၁၄ ခ ေဖေဖၚ၀ါရလ ၁၇ - ၁၈ ရကအထျဖစပြားခသည ယငးအျဖစအပကမား

ႏင ညပငးတြငျဖစပြားခသည အဆးရြားဆးအျဖစအပကမားတြင ပါ၀ငချခငးမရေပ။

၂၀၁၄ ခ ေဖေဖၚ၀ါရလ ၁၇ ရကေန႔အေတာအတြငးတြင (၁၇၀၂ နာရတြင ၿခ၀ငးမလႊေျပာငးခရသမားအပါအ၀င) လႊေျပာငးခရသ အခ႕သည G4S အေစာငမားထခဥးကပခၾကၿပး ၎တ႔က ၿခ၀ငး အတြငးမအျပငသ႔ေခၚထတၿပး လၿခသညေနရာတစေနရာရာသ႔ ပ႔ေပးရန ေတာငးဆခသည။ ယငးညတြငျဖစပကခသည အျဖစအပကအေတာအတြငးတြင အျခားသမားသညသတ႔ကအၾကမးဖက မႈမားမ အေ၀းသ႔ေခၚယသြားၾကရန G4S အေစာင မားထမအကအညေတာငးခရယခၾကသည။

လႊေျပာငးခရသမားအခ႕သည အျဖစအပကမားအေတာအတြငး ဒကၡမားမေရာငရားႏငရနအတြက အခနးမားထတြငသာ ဆကေန ခၾကသည။ သ႔ေသာ မညသ႔ပငျဖစေစကာမ ၎တ႔သည ျပငးထနစြာကယထလကေရာကကးလြနခခရသည။

ကၽြႏပတ႔ Manus ေဒသဆငရာစမေဆာငရြကမႈစခနးသ႔ အလည အပတေရာကရေနစဥအတြငး ျပနလညသးသပမႈအဖြ႕အားေပးအပ သညတ႔ျပနေျဖဆမႈပစမားတြင ေဖာျပထားသညေ၀ဖနခကမား၏ ေအာကပါနမနာတြငသေဘာထားအမးမးက ျမငေတြ႕ႏငပါသည။

ဆႏၵျပတာေတြေန႔တငးျဖစလ႔ဒကၡမေရာကခင ကၽြနေတာအရမးလညးေၾကာက၊ အရမးလညးစးရမတယ။ ဆႏၵျပတာေတြထလညး မပါ ခငတာန႔ အခနးထမာပေအာငးေနလကတယ။ ဒါေပမ ေဖေဖာ၀ါရလ ၁၆ ရကေန႔မာ ဆပမႈေတြစေတာ ကၽြနေတာကအခနးထမာ။ ေနာကအျပငထြကလာေတာ အရာရကကၽြနေတာက စားဖေဆာငထသြားေနခငးတယ။ ကၽြနေတာလညး စားဖထသြားေနခတယ။ ကၽြနေတာအရမးေၾကာကေနတာန႔ အရာရက ကၽြနေတာကတကယၿပး ကၽြနေတာက Bravo ကေခၚသြားတယ။ ကၽြနေတာ အဒမာ မနက ၄ နာရအထေနၿပး Oscar ကျပနလာခတယ။ ေနာက ေဖေဖာ ၀ါရလ ၁၆ ရကေန႔ Mike မာ ဆပမႈေတြစေတာ ညႀကးမငးႀကးမာ ကၽြနေတာက Bravo ကေခၚသြားတယ။ ေသနတသေတြၾကားရေတာ အရာရေတြက ကၽြနေတာတ႔က ဘဥပကြငးထေခၚသြားတယ။ ကၽြနေတာ အဒမာနာရအနညးငယေနခရတယ။ အဒကေနျပနၿပး Oscar ၿမ႕ထက၀ငေတာ လေတြကစတရငးေတြ၀ငေနလ႔ကၽြနေတာ မလၿခဘးလ႔ အရာရကေျပာလကတယ။ ဒါန႔ အရာရေတြက ကၽြနေတာက Charlie ၿခ၀ငးထေခၚသြားတယ။ မတလ ၇ ရကမာသတ႔က ကၽြနေတာအတြက Delta မာ ေနရာတစေနရာ လပေပးလ႔ ကၽြနေတာ ဒကေရာကလာတယ။ XXXXXXX , Delta ၿခ၀ငး။

မေတာတဆျဖစတေန႔မတငမက ကၽြနေတာတ႔ G4S ၊ TSA တ႔န႔ စကားေျပာျဖစေတာ ကၽြနေတာတ႔ဟာ ဆႏၵျပတလႈပရားမႈ မာမပါ ဘးလ႔ သတ႔ကေျပာလကတယ။ ’ကၽြနေတာတ႔ ဆႏၵျပတအထမာ မပါဘး’လ႔ စာေရးၿပး ေမတာရပခစာ တစေစာင ေရးဖ႔ TSA က ကၽြနေတာတ႔ကေျပာတယ။ ဆပမႈေတြျဖစရငျဖစေနမာမ႔ အခနးေတြထမာပေနဖ႔ G4S က ကၽြနေတာတ႔က ေျပာတယ။ ကၽြနေတာတ႔လညး သတ႔ညႊနၾကားတအတငး ေမတာရပခစာ တစေစာငေရးၿပး ဆပမႈေတြျဖစတတစေန႔လး အခနးထမာပေနခတယ။ XXXXXXXXX, Mike ၿခ၀ငး၊ လႊေျပာငးခရသ ၂၀ (ေလအေရအတြကအတငး) က လကမတ ေရးထးထားသည။

Manus ေဒသဆငရာ စမေဆာငရြကမႈ စခနးတြင၂၀၁၄ ခ ေဖေဖၚ၀ါရလ ၁၆ - ၁၈ ရကေန႔ အျဖစအပကမားအား ျပနလညသးသပျခငး

 

28  

ဆပမႈေတြျဖစတေန႔မာ ကၽြနေတာကၽြနေတာအခနးထမာပေနခတယ။ ဆႏၵျပတအထဘယတနးကမမပါခဘး။ ဘယသကမလညး သတလာမေပးပါဘး။ ဒါကကၽြနေတာန႔မဆငလ႔ ကၽြနေတာအခနးထမာပေနၿပး ကၽြနေတာအႏရာယကငးေရးကပစဥးစားေနခတယ။ XXXXXXX , Delta ၿခ၀ငး။

ဆရာတ႔သတအတငးပ။ ၿပးခတ Manus က အျဖစအပကေတြန႔ ပတသကလ႔ ဗလကတသေတြက ၾသစေၾတးလန႔ ဂနယာတ႔က ဆန႔ကငတအထမာ ကၽြနေတာတ႕ကပါေစခငေတာ ကၽြနေတာတ႔ အားလးကဖအားေပးတယ။ ကၽြနေတာသတ႔န႔လကဖ႔ျငငးလက ေတာသတ႔က ကၽြနေတာအခနးထ၀ငလာၿပးရသမပစၥညးေတြ အားလးက ဖကဆးပစၾကတယ။ XXXXXXX , Delta ၿခ၀ငး။

ကၽြနေတာတ႔ ဒမာေနရတာစတမခရဘး။ ကၽြနေတာတ႔အားလး ကငတငးနတ႔၊ အမသာတ႔၊ စာသငခနးတ႔ဘကေတြအပါအ၀င ဘယေနရာမာမဆ လမးေလာကရမာေတာင တကယက ေၾကာကေနခတယ။ ကၽြနေတာတ႔အားလး အျခားႏငငကလေတြက စကားေျပာရမာကေတာင တကယကေၾကာကေနခတယ။ ဒေနရာမာျဖစခတ အဓကရဏးေတြထ၀ငမပါေတာ အျခားႏငငကလေတြ ကကၽြနေတာတ႔က အရမးစတဆးသြားၾကတယ။ XXXXXXX , Foxtrot ၿခ၀ငး။

ကၽြနေတာက မတညၿငမတႏငငတစႏငငကေျပာငးလာတာပါ။ ကၽြနေတာ Manusမာ အတကခကမခရဖ႔ ၾသစေၾတးလအစးရကကၽြန ေတာက ကညေစခငတာပါ။ ဘာလ႔လဆေတာ ဒနားမာ ဗလကတသေတြ အမားႀကးတယ။ သတ႔က ၾသစေၾတးလန႔ ဂနယာတ႔က

ဆန႔ကငတအထမာ ကၽြနေတာက ခဏခဏပါခငးေနတာ။ သတ႔က သတ႔ေျပာတအတငး မလပရငကၽြနေတာက သတပစမယလ႔ လညးၿခမးေျခာကတယ။ XXXXXXX , Delta ၿခ၀ငး။

၅.၂ -- လႊေျပာငးခရသမားႏင စခနးတြငအလပလပေနေသာ PNG ႏငငသားမားအၾကားရနၿငးရနစ။

ဒတယအခကမာ ဤသ႔ျဖစသည။ ဤအခနကာလ အတြငးတြင လႊေျပာငးခရသအခ႕ႏင စခနးတြင အလပလပေနေသာ PNG

ႏငငသားမားအၾကား ရနၿငးရနစမာ တျဖညးျဖညးႀကးထြားလာခသည။

ေမးျမနးခခရသမားအနက မညသမယငးအပစႏစစအၾကားရ ဤတျဖညးျဖညးႀကးထြားေနေသာတငးမာမႈအေၾကာငးကေသေသ

ခာခာမရငးျပခပါ။ ျပနလညသးသပမႈအဖြ႕ ယဆသည ျဖစႏငေျခရသညအခကမားမာေအာကပါအတငးျဖစသည။

လႊေျပာငးခရသမား(အထးသျဖငအရနလမးမား)၏ အျမငအရ ပါပး၀ါးနယးဂနႏငငသည ၎တ႔ထြကခြာလာခသည ႏငငေအာက

လေနမႈအဆငအတနးနမကၿပးစးပြားေရး အခြငအလမးမားလညး ပမနညးပါးေသာ ဖြ႕ၿဖးဆႏငငတစႏငငျဖစသညဟသတ႔က သ

ေဘာထားၾကသည။

လႊေျပာငးခရသမားႏင ေတြ႕ဆေဆြးေႏြးပြမားတြငသတ႔အနက အခ႕ကပါပး၀ါးနယးဂနႏငငကႏမခေျပာဆၾကသည။ သတ႔က

ရာဇ၀တမႈျဖစပြားႏႈနးႏင ေအအငဒအကစျဖစပြားႏႈနးတ႔က ေ၀ဖနၾကၿပးပါပး၀ါးနယးဂနႏငငတြင သတ႔ကႀကဆမညသမရ သ႔မဟတ

သတ႔လၿခလမမညမဟတဟဆသည။ ကၽြနေတာစကားေျပာခသမားအနက အနညးဆးလႊေျပာငးခရသတစေယာကက ပါပး၀ါးနယး

ဂနႏငငက ရငးစငးေသာ ႏငငဟ သမတသည။

_______________ 16 အငတာဗး စာသား၊ စာမကႏာ ၄၊ စာေၾကာငး ၂-၃ က ၾကညပါ 17 ကယတငျခငးတပ

Manus ေဒသဆငရာ စမေဆာငရြကမႈ စခနးတြင၂၀၁၄ ခ ေဖေဖၚ၀ါရလ ၁၆ - ၁၈ ရကေန႔ အျဖစအပကမားအား ျပနလညသးသပျခငး

 

29  

XXXXXXXXX (ကၽြနေတာက ဟ ရညညႊနးသ)ကေျပာသညမာ--

သ႔ရာတြင HIV 70%၊ TB 65%၊ ငကဖားႏငအျခားေရာဂါမားရသည ႏငငတစခသ႔ ၾသစေၾတးလအစးရသညကၽြႏပတ႔အားယေဆာင

လာခသည။ ၎တ႔သည လမးႏြယစမားျဖငေနထငေနၾကဆျဖစၿပး ၎၏ၿမ႔ေတာမာ တစကမၻာလးတြင ဒတယမလၿခဆးျဖစသည။

XXXXXXXX ကေျပာသညမာ

... ၾသစေၾတးလအစးရသည ျဖစႏငေျခရေသာေနာကဆကတြ အကးဆကမားက မစဥးစားဘ ကၽြႏပတ႔က ႏငငတစႏငငသ႔ပ႔ခ သည။ ယငးႏငငရလမား၏ေနာကခသမငးေၾကာငးမာ သပ မေကာငးလဘ ႏငငျခားသားမားႏင အတတကြေနထငေသာယဥေကး မႈလညးမရလဘ၊ ဆငးရေသာလမးမားျဖစသည။ ပထမဆးေသာအေျဖမာ ယငးကသ႔ေသာေနာကခသမငးေၾကာငးရၿပးလသားစား လာခၾကသညမာႏစေပါငး ၁၀၀ ခန႔ရၿပျဖစေသာ ထသမားက အခနတသငတနးဖြငၿပး ပညာေပးသငကာႏငငျခားသားမားႏငအတ ေနေသာယဥေကးမႈက ေလလာေစသငပါသည။ ေအအငဒအကစ၊ ခး၀ကျခငးႏင အဓမၼလယကတတေသာ အကင တ႔က ဤႏငငမ ပယေဖာကေပးရမည။

ထလႊေျပာငးခရသမားက စခနးတြငအလပခန႔ထားခရသည ပါပး၀ါးနယးဂနလမးမားက အထငေသးၿပး သတ႔ေအာကပညာ နမက

ကာ အရညအခငးလညး နညးပါးသညဟယဆၾကသည။ လကရအေျခအေနမားအရ ပါပး၀ါးနယးဂနႏငငသားမားသည ၎တ႔ ၏

အေႏာငအယကလပရမည ပစမတျဖစလာခသည။

အႀကးတနး G4S အရာရတစေယာက၏အဆအရ ၎တ႔သည ပါပး၀ါးနယးဂနႏငငသားမားက အၿမတမး ရငးရငးစငးစငး ဆကဆ

ကာ၊ စတအေႏာငအယကျဖစေအာငလပၾကသည။ ဥပမာအားျဖင

သတ႔၏ ယနေဖာငးမားတြင တပဆငထားသည တဆပမား၊ ကရယာမားက ဆြျခငး

တားျမစပစၥညးမား စခနးထသ႔ ယေဆာငျခငးအတြက ၿခမးေျခာကေငြညစျခငးႏင

ၾကမးျပငက သန႔ရငးေရးလပေနစဥ ၾကမးျပငေပၚသ႔ အမႈကမား ပစချခငး 19

အျခားလႊေျပာငးခရသမားႏင PNG ႏငငသားမားအေပၚ ထားရ သည အရနႏငငသားမား၏ အထကစးဆနေသာသေဘာထား

အေပၚေတြ႕ဆေမးျမနးခရသ အခ႕က ေ၀ဖနခၿပး အႀကးစား အႏငကငသမားဟလညး ေခၚေ၀ၚသးစြခသည။ အရနႏငငသား

မားသည PNG ႏငငသားမားအေပၚ လမးေရးအရခြျခားသညဟအခ႕ကဆသည။

အရနႏင အရတႏငငသားလႊေျပာငးခရသမားသည PNG ႏငင သားမားအေပၚ လမးေရးအရအထးပငခြျခားသညဟ ၀နေဆာငမႈ ေပးသည၀နထမးတစေယာကကဆသည။ (လသားစားသမားကသ႔ သစပငေပၚမတြေလာငးချပျခငး စသညတ႔ကသ႔ေသာအမအရာ မားလပျပသညဟ ေျပာျပသည။)

အျခား ၀နေဆာငမႈေပးအပသ ၀နထမးတစေယာကက ေတြ႕ဆေမးျမနးျခငးမတတမးတြငလညး ထကသ႔ေသာအခကမားပါ၀ငသည။

________________________

18 ျပနလညသးသပမႈ အဖြ႕သည ဤရနၿငးႏငပတသကေသာ အခကအလကမားက အငတာဗးမားႏင G4S တငျပမႈမရရခသည။ သ႔ရာတြင ျပနလညသးသပမႈ

အဖြ႕ကစစေဆးခေသာ G4S ေထာကလမးေရး ဆနးစစမႈမားတြင ၎ကျပနာတစရပအျဖစမေဖာ ထတခေခ။ 19 G4S အရာရ CD ႏင အငတာဗးမတတမးက ၾကညပါ။

Manus ေဒသဆငရာ စမေဆာငရြကမႈ စခနးတြင၂၀၁၄ ခ ေဖေဖၚ၀ါရလ ၁၆ - ၁၈ ရကေန႔ အျဖစအပကမားအား ျပနလညသးသပျခငး

 

30  

အရနႏငငသားမားအနက အခ႕သည လမးေရးခြျခားသည အျပ အမမားလပေလရၿပး PNG ႏငငသားမားအေပၚ အထငအျမင ေသးကာယငးသ႔ အထငေသးေၾကာငးကလညး သသာေအာငလပေလရသည။ ေဒသခမားက ယငးသေဘာထားက ၎တ႔ အေပၚ ရငးပျခငးဟသေဘာထားၾကသည။ လႊေျပာငးခရသမားသည PNG တြင မေနခငသကသ႔ PNG ကလညး ၎တ႔က အလမရဟ ေဒသခမားက အျမငရၾကသည။

အရနႏငငသားမားအနက အခ႕သည စခနးရ အျခားေသာလမးစမားကအႏငကငၾကသည။ ယငးေၾကာငအႏငကငခရေသာ လႊေျပာငးခရသမားသည စတအႀကးအကယထခကၾကသညဟ ေတြ႕ဆေမးျမနးခရသတစေယာကကယၾကညေနသည။

ေဒသခမားႏင လႊေျပာငးခရသမား အၾကားရ ရနၿငးရနစေၾကာင ၂၀၁၄ ခ ေဖေဖၚ၀ါရလ ၁၇ ရကတြင ျဖစပြားခေသာ အျဖစအပက မားအေပၚ PNG ႏငငသားမား၏ တ႔ျပနမႈသည ပဂၢလေရးအရသာ ျဖစသည၊ အလပအကငေၾကာငမဟတ။

ေတာငပစၥဖတေဒသဆငရာ G4S ၏ ဥးေဆာငညႊနၾကားေရးမး Darren Boyd က သေဘာတထားသညမာ

Manus RPC တြင ေတြ႕ရေလရသညသေဘာထားတစခရသည။ လမားစြာကထတေဖာေျပာၾကားသညက သၾကားခၿပးျဖစသည။ ယငးမာစခနးရအရနလမးမားသည ၎တ႔ၿခ၀ငးမားထတြင အႏငကငေသာအျပအမမားမၾကာခဏျပလပတတသညဟ၏။ ယငး သည အစရငခစာမားတြငပါေလရမာ ၎တ႔သညအျခားလႊေျပာငးခရသမားကေစာငၾကညရနႀကးစားေလရၿပး အျခားလႊေျပာငး ခရသမားႏင PNG ႏငငသားမားအေပၚ လမးႀကး၀ါဒႏင လမးခြျခားသညသေဘာထားက မၾကာခဏျပသေလရသည။20

PNG ႏငငသားမား၏အျမငအရ ၎တ႔သညယငးကသ႔ေသာ ရငးပသညဆကဆမႈကကယစားျပၿပးယငးသ႔လညးယဆၾကေၾကာငး၊ အကယ၍လႊေျပာငးခရသမားသည PNG တြငမေနလ ၾကသကသ႔ ၎တ႔ကလညး သတ႔ကႏငငတြငးတြငမရေစလၾကေပ။ ႏငငသား မားက၎တ႔က လာရာေနရာသ႔ျပနသြားၾကရနေျပာၿပးလညပငးျဖတသညပစ လပျပၿပး၎တ႔ အတကခကခရမညဟၿခမးေျခာကကာ ယငးကသ႔ေသာဆကဆမႈကျပနလညတ႔ျပနၾကသည။

Manus သည ခမးသာေသာ ျပညနယမဟတရကား ေဒသခမားစြာတ႔သည ခကခကခခအသကေမြးၾကရသည။ ျပနလညသးသပ မႈအဖြ႕သ႔ အႀကျပခကမာ PNG ႏငငသားအခ႕က မေကမခမးႏငျဖစရသညအခကမာလႊေျပာငးခရသမားသည သတ႔ထကလေနမႈ အဆငအတနးျမငမားၿပး၊ တစေန႔ ထမငး ၃ နပစားရကာ၊ ကနးမာေရးေစာငေရာကမႈကလညး အဆငသငရရေနျခငးပငျဖစသည။

မညသ႔ေသာ အေၾကာငးတရားမား ရေနေစကာမ ယငးရနၿငးရနစ သည Australia Day မ စခနးရ ပမတငးမာလာလကရသညပတ ၀နးကင၏ တစစတတစေဒသသာျဖစသည။ ယငးသည ၂၀၁၄ ခ ေဖေဖၚ၀ါရလ ၁၇ 21 ရကတြင လႊေျပာငးခရသအခ႕ကအထးေစာ ကားေမာကားျပလပၿပး ရငးစငးသညအျပအမမားလပချခငးေၾကာငပဆးသြားျခငးသာျဖစသည။ ယငးသညအပစႏစစအၾကားရ အာ

ဃာတကပဆးေစခကာ ခကရနျဖစပြားမႈအဆင ပျမငလာၿပး ျပငးထနလာခသညဟ G4S မ Darren Boyd က သ၏ ေတြ႕ဆေမးျမနး မႈတြငထတေဖာေျပာျပခသည။

၅.၃ အျဖစအပကမားမျဖစပြားမကာလ

_______________________________________________________

20 အငတာဗးမတတမး စာမကႏာ ၃ က ၾကညပါ။ 21 ဤအျပအမ အေသးစတမားက ဤအစရငခစာ၏ အခနး ၇ ႏင အျခား ေနရာတြငေဖာျပထားသည။ 22 အငတာဗးမတတမး စာမကႏာ ၂ က ၾကညပါ။

Manus ေဒသဆငရာ စမေဆာငရြကမႈ စခနးတြင၂၀၁၄ ခ ေဖေဖၚ၀ါရလ ၁၆ - ၁၈ ရကေန႔ အျဖစအပကမားအား ျပနလညသးသပျခငး

 

31  

ယငးေနာကခသမငးေၾကာငးေၾကာင ၂၀၁၄ ခ ေဖေဖၚ၀ါရလ ၁၆ - ၁၈ ရကတြင အျဖစအပကမားျဖစေစခသည ဆပမႈသည ၂၀၁၃-ခ၊ ဒဇငဘာလတြငစတငချခငးျဖစႏငေပသည။ ခရစၥမတေန႔တြင လြတၿငမးခမးသာခြငေပးမညဟေသာ ေကာလာဟလကလညးယငးအ ခနတြငကယကယျပန႔ျပန႔ထြကေပၚေနသည။ ထ႔ေၾကာင လြတၿငမးခမးသာခြငေၾကာငလႊေျပာငးခရသမားက ၾသစေၾတး လသ႔ပ႔ေပး ႏငသညဟေမာလငထားသညမာအထငအရားျဖစသည။

၂၀၁၄-ခ၊ ဇနန၀ါရလအတြက G4S လစဥေထာကလမးေရး အစရငခစာတြငေဖာျပထားသညမာ

ၾသစေၾတးလအစးရမ၀ါဒ အေျပာငးအလြျဖစႏငသညဟေသာ သတငးက လႊေျပာငးခရသမားက ရရခသည။ အမမမသားစႏင အဆကအသြယရေသာလႊေျပာငးခရသမားက ယငးသတငးက MIRPC ထသ႔ေပးပ႔ခသည။ UNHCR ႏင ႏငငတကာလြတၿငမးခမး သာခြငအစရငခစာ (အစရငခစာမား၏ တရား၀ငမထတ ျပနမႏငထတျပနၿပးေနာကႏစခစလးတြင) က ေဖာျပေသာမဒယာမားက ေျပာငးလမႈျဖစေပၚလာေစရန တြနးအားမားျဖစေပၚလာေစခသည။ အခ႕ေသာယဥေကးမႈေနာကခသမငးေၾကာငးမလာေသာ လႊ ေျပာငးခရသမားသည ဤအျဖစအပကမားက ခတဆကသြားေစၿပး ခရစၥမတလြတၿငမးခမးသာခြငမားျဖစလာႏငေျခကေဆြးေႏြး ခၾကသည။ 24

Anthony Kneipp သည ၂၀၁၃ ခ ႏ၀ငဘာလမ ၂၀၁၄ ခ ေဖေဖာ၀ါရလ ၂၃ ရကေန႔အထ ဌာန၏စခနးညႏႈငးေရးမးျဖစသည။ သက

ျပနလညသးသပမႈအဖြ႕ကေျပာသညမာ

ကၽြနေတာသသေလာကကေတာ ဒါဟာပငလယကမးေျခကစတ ေကာလာဟလတစခပါ။ ကၽြနေတာထငတာကေတာ အဒါရ႕အမားစ ကလႊေျပာငးခရသေတြလာတႏငငေတြအမားအျပားကယဥေကးမႈကစၥတစချဖစမယ။ ထးျခားတ အထးသျဖငဘာသာေရးရးပတရက ေတြမာလြတၿငမးခမးသာခြငေပးတာဟာ သတ႔ အစးရေတြအတြကေတာ ျဖစရးျဖစစဥမရတာေတာမဟတပါဘး။25

၀နႀကး Morrison က ၂၀၁၃ ခ၊ စကတငဘာလ ၂၆ ရကေန႔မာ စခနးကလာလညၿပးလႊေျပာငးခရသမားသည ၾသစေၾတးလႏငင

မတစပါး ႏငငတစႏငငက မသြားမခငး သ႔မဟတ အေျခမခမခငးစခနးမာဆကရေနမညဟ ရငးလငးစြာေျပာၾကားခေသာလညး

ေကာလာဟလမားမာဆကရေနခသည။

ဖလေရးအရာရမားႏင အမႈအခငးမနေနဂာမားသည ေကာလာဟလမားက ပယေဖာကရနႀကးပမးခသညဟ ကယတငျခငးတပ၏

Manus ေဒသဆငရာစမေဆာငရြကမႈစခနး ကနထရကမနေနဂာက ျပနလညသးသပမႈအဖြ႕က ေျပာၾကားခသည။ ၎တ႔သည၀နႀကး

ေျပာခသညက ထပမေျပာၾကားခေသာလညး ယငးသည မယၾကညထကဟ၎တ႔ခစားခၾကသည။

ထအခနတစ၀ကတြင လႊေျပာငးခရသမားအၾကား မတညမၿငမျဖစေစေသာ အေထြေထြခစားမႈက ျဖစေပၚေစခသည အျခားေသာ

အေၾကာငးမားရသညဟ ကနထရကမနေနဂာက သမႏငေတြ႕ဆေမးျမနးမႈတြငဆခသည။

ပအေရးႀကးသညမာ ၎တ႔၏ ဒကၡသညအဆငအတနး ဆးျဖတခကလပငနးအတြက အခနႏငပတသကသည သ႔မဟတ

၎တ႔ႏင၎တ႔၏မသားစမားအတြက PNG တြင မညကသ႔ျပနလညေနရာခထားေပးမညဆသညသတငးမရျခငးပငျဖစ

သည။

စခနးတြငအေနအၾကာဆးျဖစသည လႊေျပာငးခရသမားသည အသစျဖစ ၿပးကယ၀နးလသည Mike ၿခ၀ငးသ႔မၾကာေသးမ

ကမေျပာငးေရႊ႕သြားၿပးျဖစသည။ ယငးသည ယာယမဟတဘ အၿမတမး အေဆာကအအျဖစေၾကာငးသသာထငရားၿပး

လႊေျပာငးခရသမားသည ယငးေနရာတြင အကန႔အသတမရေနရလမမညဟလညးအထငေရာကသြားေစသည။

စးရမမႈမား၊ စတမေကနပမႈမားႏင တငးမာမႈမားျဖစေစခသည ထအေၾကာငးမားအျပင အျခားကစၥႏစခသညတစစတတစေဒသ

အေထာကအပျပခႏငေၾကာငး ကနထရကမနေနဂာကသ၏ကယပငအျမငက ထတေဖာေျပာၾကားခသည။

__________________

23 Manus ေဒသဆငရာ စမေဆာငရြကမႈ စခနး 24 စာမကႏာ ၄ 25 အငတာဗး စာသား၊ စာမကႏာ ၃၊ စာေၾကာငး ၄-၇

Manus ေဒသဆငရာ စမေဆာငရြကမႈ စခနးတြင၂၀၁၄ ခ ေဖေဖၚ၀ါရလ ၁၆ - ၁၈ ရကေန႔ အျဖစအပကမားအား ျပနလညသးသပျခငး

 

32  

ပထမအေနျဖင ၿခ၀ငးမားအၾကား ေနရာထငခငးအဆငအတနး ကြာျခားမႈမားရသည။ (ဥပမာ အခ႕ၿခ၀ငးမားတြင ေနရာ အခ႕တြငသာအယားကြနးရသည၊ ေနရာအခ႕တြငသာ အငတာနကႏင တယလဖနးအသးျပခြငရသည။ Delta ၿခ၀ငး တြင တကရကေနေရာငျခညအနညးငယသာရရသည၊ စသညျဖငျဖစသည။)

ဒတယအေနျဖင ကယတငျခငးတပစာခပသည၂၀၁၃ ခ ဒဇငဘာလ ၁၃ ရကမစတင၍ ၿပးဆးမညဟ လႊေျပာငးခရသမား ကသလာရခနတြင ဖလေရးႏငအမႈအခငး စမခန႔ခြမႈ၀နေဆာငမႈေပးအပသအသစတစေယာကခန႔အပျခငးက ၂၀၁၄-ခ၊ ေဖေဖာ၀ါရလလယအထမေၾကညာခသျဖင ၎တ႔ ၏အေျခအေနမားႏငပတသကသည မေသခာမႈမားထပမျဖစေပၚ ေစခသည။

လြတၿငမးခမးသာခြငေကာလာဟလမားအတြက မညသညမျဖစ မလာခေသာလညးစခနးသည ၾသစေၾတးလေန႔အထ ကာလ တစေလာကလး တညၿငမေနမညဟေသာ ယငးအတြကေတြ႕ဆေမးျမနးသမားအၾကားအေထြေထြသေဘာတညခကရရခသည။ ယငးအခနအေတာအတြငး ေပါကကြလနးပါးအေျခအေနမားက ေလာခမညနညးဗဟာမားတြငရပရငမားပမျပသျခငး၊ ဂမးကစားျခငး မားႏင အျခားလႈပရားမႈမားတြင ပါ၀ငခြငထပမေပးျခငး၊ အရပရအေဆာကအအမားထပမတည ေဆာကျခငး၊ စခနးမေလလာေရး ခရးစဥမား စစဥေပးျခငးတ႔ ျဖစသည26

ျပနလညသးသပမႈအဖြ႕၏ လပငနးစဥအေတာအတြငးစစေဆးခ သညဒဇငဘာလႏင ဇနန၀ါရလအကနအၾကားေန႔စဥႏငအျခားအစ ရငခစာမားကအတညျပခသညမာ စခနးတြငအႏရာယအနညးငယ သ႔မဟတ Green threat ႏႈနးသတမတျခငးသည ၂၀၁၄ ခ၊ ဇနန၀ါရလ ၃၁ ရကေန႔အထ ရေနမညဟ၍ ျဖစသည။ ယငးအခနတြင စခနးလၿခေရးအဆငမာ Amber အထေရာကေနၿပးစတသ ေဘာထားမားမာ အသငအတငတငးမာေနသညဟ Daily Report က မတတမးတငခသည။ 28

အဘယေၾကာငထသ႔ျဖစရသညမာ မရငးေသးေသာလညး စစေဆးေနဆ အျဖစအပကမားကျဖစေပၚေစခသည ၾကာျမငေသာ ကာလအစက Australia Day က သတမတခသည။ ယငးေန႔ေနာကပငးတြင စခနးရတငးမာမႈသည သသသာသာႀကးထြားလာ သညဟေတြ႕ဆေမးျမနးခရသမားက ျပနလညသးသပမႈအဖြ႕ကေျပာသည။

Australia Day ဆႏၵျပမႈႏငပတသကသည ၂၀၁၄ ခ၊ ဇနန၀ါရလ အတြက G4S လစဥေထာကလမးေရးအစရငခစာ

အမနတကယသရပေဖာျခငးသည ညဖငးစြာစစဥထားၿပးဖတပမးတကစစဥထားေၾကာငး ေပၚေပါကသည။ နဖးစညးမားသညမၿပးစး ေသးဘလႊေျပာငးခရသမားသည ၿခ၀ငး၏ စခနးဆသ႔ စတနးလညလညသြားရာတြင ၎တ႔သညကယဘာသာကကန႔သတထားခ ၾကသည။ အျခားမညသည ၿခ၀ငးကမ မပးေပါငးခၾကသလ အျခားၿခ၀ငးမား၏ ေထာကခမႈရရနလညး မညသ႔မမႀကးစားခၾကေပ။30

Mr Kneipp ကေျပာသညမာ

_______________________

26 ၂၀၁၄ ခ ဇနန၀ါရလအတြက G4S လစဥ ေထာကလမးေရး အစရငခစာ၊ စာမကႏာ ၆၊ 27 အစမးေရာငဆသညမာ စခနးသညၿငမသကေနသည၊ ကန႔ကြက ဆႏၵျပမႈသ႔မဟတ အၾကမးဖကမႈအတြကအကန႔အသတရေသာ အလားအလာရသည၊ သ႔ေသာ ထကသ႔ေသာအျပအမသည ျဖစအဆဆျဖစေၾကာငး အႀကျပရန ေထာကလမးေရးသတငးမရေပ။ 28 ပယငးေရာငဆသညမာ စခနးသညအေတာအသင တငးမာေနသည၊ မတတဆပမႈအနညးငယရေနသည၊ ကန႔ကြကဆႏၵျပမႈသ႔မ ဟတအၾကမးဖကေသာ ဆပမႈသည အလားအလာရသည၊ သ႔ေသာထကသ႔ေသာေသခာေပါကျဖစအဆဆမဟတေၾကာငးေထာက လမးေရးသတငးကညႊနျပသည။ 29 ၎မာအခပျပားမားေပၚတြင ေရးသားထားေသာနဖးစညးစာတနးျဖစသည 30 စာမကႏာ ၅၊

Manus ေဒသဆငရာ စမေဆာငရြကမႈ စခနးတြင၂၀၁၄ ခ ေဖေဖၚ၀ါရလ ၁၆ - ၁၈ ရကေန႔ အျဖစအပကမားအား ျပနလညသးသပျခငး

 

33  

ဒလန႔ ၾသစေၾတးလေန႔က Oscar ၿခ၀ငးထမာ ၿငမးခမးစြာ ဆႏၵျပခၾကပါတယ။ လႊေျပာငးခရသ အခ႕ပါ၀ငခၾကၿပး လြတလပမႈရဖ႔ ေဆာငပဒေတြေအာေနခၾကပါတယ။ ဆႏၵျပပြမာပါ၀ငတသေတြဟာ တကယကနညးပါတယ။31

G4S လစဥေထာကလမးေရးအစရငခစာတြငေဖာျပထားသညမာ

ေနာကထပ ပဏာမေျခလမးမားတြင DIBP အပါအ၀င သတမတထားသညေခါငးေဆာငမား၊ ရယယာ၀ငမားအားလးတ႔ႏငစစဥထား သည ေတြ႕ဆေဆြးေႏြးမႈမားပါ၀ငခသည။ ယငးေတြ႕ဆေဆြးေႏြးမႈမားေၾကာင ဆပမႈမားပေပာကသြားေစသည။ ညေနပငး အျဖစအ ပကတစခသာျဖစခသည။ Delta ၿခ၀ငးသည ဆႏၵျပပြ တြင ဆက၍လညးမပါ၀ငခေပ။ ေနာကထပဆပမႈမားျပလပရန စစဥေနဆ ျဖစၿပးတငျပထားသညအခနသတမတခကသည ႏင ေတြ႕ဆေဆြးေႏြးမႈမား၏ရလဒမားအေပၚမတည၍ ၁၅-ရကေန႔မ ၂၀-ရက ေန႔အတြငးျဖစႏငေၾကာငး ညႊနျပေနသည။33

ကနဥးဆႏၵျပပြၿပးေနာက ဆႏၵျပပြမားသည ေန႔စဥရကဆကျဖစလာခသညဟ Mr Kneipp ကအတညျပေျပာၾကားခသည။

ဒါဟာ ေန႔တငးျဖစေနတာပါ။ မနပါတယ။ ဒပြကေန႔လယခငး ေနာကပငးမာစၿပး ေနာကေတာ ညေန ၅ နာရကေျပာငးသြားတယ။ ေနာကၿပး ည ၉ နာရန႔ ၁၀ နာရၾကားက ေျပာငးသြားတယ။ ဒါေၾကာငဆႏၵျပပြေတြဆကျဖစေနေတာ သတ႔ကသတ႔ရ႕နစနာမႈေတြက စတငေၾကြးေၾကာၾကပါတယ။ ေနာကသတ႔ဟာအပရာခငးေတြကအသးျပၿပးေတာ နဖးစညးစာတနးလပခၾကပါတယ။ အပရာခငး ေတြေပၚမာသတ႔ရ႕နစနာခက၂ ခကေရးသားေဖာျပထားပါတယ။ အပရာခငးေတြေပၚမာေရးထားတာေတြက ’လြတလပခြင’ ဆတာ လမးေတြပါ။34

ပမတငးမာလာေသာပတ၀နးကငေၾကာင ၎တ႔ဆႏၵျပမႈမား၏ ေနာကမစးရမပပနမႈမားက ရငးလငးတငျပရနအတြကစခနးမနေနဂာ

မားႏငလႊေျပာငးခရသမား ရပရြာလ႔အဖြ႕အစညးေခါငးေဆာငမားသည ၂၀၁၄ ခ ေဖေဖာ၀ါရလ ၅ ရကတြငအစညးအေ၀းကငးပခၾက

သည။ ယငးစးရမပပနမႈမားတြငေမးခြနး၁၁ခပါ၀ငသည။ PNG လ၀ငမႈႀကးၾကပေရးႏင ႏငငသား၀နေဆာငမႈအာဏာပငႏင လ၀ငမႈ

ႀကးၾကပေရးႏင နယစပကာကြယေရးဌာနတ႔က ယငးေမးခြနးမားက ၁၂-ရက အတြငးေျဖၾကားေပးရနသေဘာတညခသည။ ၂၀၁၄ ခ

ေဖေဖၚ၀ါရလ ၅ ရက ေန႔စဥအစရငခစာအးေမးလတြငလကေထာကစခနးညႏႈငးေရးမး Katrina Neuss က ဌာနက အႀကျပတငျပခ

သည။ ၎သည

... သတ႔ရ႕ေမးခြနးမားေတြက မတတမးတငဖ႔န႔ အရနျမငတငဖ႔ အတြက ရပရြာလ႔အဖြ႕အစညးေခါငးေဆာငေတြန႔ေတြ႕ဆေဆြးေႏြး ခပါတယ။ ယငးေမးခြနးေတြန႔ ပတသကတအကဥးခပက Canberra ဆက မတခကေပးဖ႔တငျပခပါတယ။

တငးမာမႈမားမာ ပမႀကးမားလာၿပးဆႏၵျပပြမားသည၂၀၁၄ ခ ေဖေဖၚ၀ါရလ ၁၂ ရကအထျဖစပြားခေၾကာငး G4S ေထာကလမးေရးက

အစရငခတငျပခသည။ ထအခနတြငလႊေျပာငးခရသမားသည ၎တ႔၏ ေမးခြနးမားအတြက အေျဖမားကေစာငဆငးေနခၾကသည။

၂၀၁၄ ခ ေဖေဖၚ၀ါရလ ၃ - ၉ ရကအတြက အပတစဥ ေထာကလမးေရးအကျဖတခကတြငေဖာျပထားသညမာ

တားျမစပစၥညးမားႏငရႏငသညလကနကမားကရာေဖြရနႏင MIRPC တစလႊားတငးမာမႈမားကေလာခရာတြငကညရနအတြက ေဖေဖၚ၀ါရလ ၉ ရကတြင Oscar ၿခ၀ငး၌ အထးရာေဖြ ၀ရမးျဖငရာေဖြခသည။ မးျခစမားႏင တားျမစေဆး၀ါးမားအပါအ၀ငတားျမစ ထားသည ပစၥညးအခ႕ကသမးဆညးခသည။ သ႔ေသာ ယငးပစၥညးမားကလကနကအျဖစ အသးျပဖြယမရေခ။ ရာေဖြျခငးကေခာေမြ႕ စြာေဆာငရြကခၿပးအျပအမေမာလငခကမားတြင ထၿခ၀ငးအတြက သတမတေဘာငမားခမတေပးခသည။

________________________ 31 အငတာဗး စာသား၊ စာမကႏာ ၃၊ စာေၾကာငး ၁၄-၁၆ 32 လ၀ငမႈႀကးၾကပေရးႏင နယစပေဒသကာကြယေရးဌာန 33 စာမကႏာ ၆ 34 အငတာဗး စာသား၊ စာမကႏာ ၄၊ စာေၾကာငး ၄၀-၄၂ ႏင စာမကႏာ ၅၊ စာေၾကာငး ၁၉-၂၅

Manus ေဒသဆငရာ စမေဆာငရြကမႈ စခနးတြင၂၀၁၄ ခ ေဖေဖၚ၀ါရလ ၁၆ - ၁၈ ရကေန႔ အျဖစအပကမားအား ျပနလညသးသပျခငး

 

34  

၂၀၁၄ ခ ေဖေဖၚ၀ါရလ ၁၀ ရကအတြက G4S ေထာကလမးေရးအကျဖတခကတြင ေဖာျပထားသညမာ

DIBP အစညးအေ၀း (၅-၂-၂၀၁၄)တြင Oscar ၿခ၀ငးရ လႊေျပာငးခရသမား အတြကကစၥမားက မေျဖရငးႏငပါက ယငးအစညး အေ၀းၿပးေနာကေန႔မားတြင ဆပမႈမားပဆးလာႏငသညဟ ေထာကလမးေရးကဆသည။ ဆႏၵျပမႈမား ဆကလကျဖစပြားႏငၿပး ပမႀကးမားလာႏငသညဟေသာ အရငးအျမစအမးမးမလာေသာ သတငးမားက တငျပေနဆျဖစသည။ ျဖစႏငေသာအေရးပါမႈအျဖစ ၂ ပတတာ အခနကာက သတမတခၿပးျဖစသျဖင ၂၀၁၄ ခ ေဖေဖၚ၀ါရလ ၁၇ - ၁၈ ရကမတငမေန႔မားက ဆကလက၍အထးအေလး ထားခသည။ 35

ေနာကပငးဆပမႈမားတြငလကနကအျဖစအသးျပႏငသည ပစၥညးမားကေလာခရနအတြက ၂၀၁၄ ခ ေဖေဖၚ၀ါရလ ၁၇ ရက မတငမ

ေန႔မားအတြငး G4S ၀နထမးမားသညၿခ၀ငးမားအတြငးရျပတထြကေနေသာ ေကာကတးမားႏင ေကာကခမားကရငးလငးခသည။36

ေကာကတးမားႏင ေကာကခမားက ရငးလငးမႈက အျဖစအပက မားမျဖစပြားမတစပတခန႔အလတြငျပလပခေၾကာငး Mike ၿခ၀ငး

တြငျပလပသည အေမးအေျဖက႑တြင လႊေျပာငးခရသမားကအတညျပေျပာၾကားခသည။

၂၀၁၄ ခ ေဖေဖၚ၀ါရလ ၁၂ ရက 201437 အတြက G4S ေထာကလမးေရးအကျဖတခကတြငထပမေဖာျပထားသညမာ

၂၀၁၄ ခ ေဖေဖၚ၀ါရလ ၁၆၊ ၁၇ ႏင ၁၈ ရကတြင လႊေျပာငးခရသမားသည ကၽြမးကင၀နထမးမားကပစမတထားလမမညဟၿခ၀ငးမ ၀နထမးမားကအစရငခတငျပခသညဟေသာ သတငးမားထြကေပၚခသည။ ယငးသတငးတြငသတ႔သညရရာလကနက မားစြကင ရနႏငအၾကမးဖကရနႀကရြယထားသညဟဆသည။ ထ႔ျပင မဆးျဖတရေသးသညရလဒရရရနအတြကသတ႔သညၿခစညးရးကဖက ရနလညးဆျဖတထားသည။ သတ႔သည ၿခ၀ငးအခ႕အတြငးေအာဖဆက၀နထမးမားတးျမငခန႔ထားသညဟေသာစြပစြခက၏ေပး ထားသညအခနတြငလ႕၀က သေကၤတဖနးေျပာဆမႈမားက ေဆြးေႏြးရနလညးႀကရြယထားသည။ သတ႔သည ရအထးတာ၀နတပဖြ႕ ကသတေကာငးစြာထားမေၾကာငး၊ ဖအားေပးရနႀကရြယထားသညမားကလညး မမႈဟသတငးမားတြငေဖာျပထားသည။ ယငးသတငး အမနဟတမဟတက အတညျပရနလပငနးမားကအေရးတႀကးေဆာငရြကေနသည။

ေန႔စဥ အစရငခ တငျပခကမားႏင G4S ေထာကလမးေရး အကျဖတမႈမား၏ မတတမးမားအရ ၂၀၁၄ ခ ေဖေဖၚ၀ါရလ ၁၃၊ ၁၄

သ႔မဟတ ၁၅ ရကတြင ဆႏၵျပမႈမားမျဖစပြားခပါ။

၂၀၁၄ ခ ေဖေဖၚ၀ါရလလယပငးေနာကတြင လႊေျပာငးခရသတစေယာကႏင၀နေဆာငမႈေပးသတစဥးတ႔အၾကား ထပတကရငဆငမႈ

မား ျဖစပြားခေၾကာငး G4S အျဖစအပကအစရငခစာမားတြငေဖာျပထားသည။ ၎တ႔အနကတစေယာကမာၾသစေၾတးလမဒယာမား

တြငေဖာျပခခရၿပး ယငးျပနလညသးသပမႈအဖြ႕သညယငးအျဖစအပကက စစမးစစေဆးရန၀နႀကးကညႊနၾကားခသည။

____________________________________

35 စာမကႏာ ၃၊ 36 G4S အရာရ AB ႏင အငတာဗးမတတမးက ၾကညပါ။ 37 ဤေထာကလမးေရး ဆနးစစမႈက ၂၀၁၄ ခ ေဖေဖၚ၀ါရလ ၁၁ ရကေန႔စြတပထားေသာလညး ၎သည အမနစငစစ ၂၀၁၄ ခ ေဖေဖၚ၀ါရလ ၁၁ ရကေန႔ႏငသာသကဆငပေပၚသည။

Manus ေဒသဆငရာ စမေဆာငရြကမႈ စခနးတြင၂၀၁၄ ခ ေဖေဖၚ၀ါရလ ၁၆ - ၁၈ ရကေန႔ အျဖစအပကမားအား ျပနလညသးသပျခငး

 

35  

၂၀၁၄ ခ ေဖေဖၚ၀ါရလ ၁၄ ရကတြင ေမးခြနးပါ အျဖစအပကျဖစပြားခသည။ အျဖစအပက၏ ေအာကပါအကဥးခပသည အျဖစ

အပကအစရငခစာ MI0570 က အေျခခထားသည။ 38

၂၀၁၄ ခ ေဖေဖၚ၀ါရလ ၁၄ ရကတြင ခန႔မနးေျခအားျဖင ၁၂၃၀နာရခန႔တြင လႊေျပာငးခရသ xxxxxxxxxxxxx သည Oscar ၿခ၀ငး

ထမငးစားခနးတြငရေနခသည။ သသည PNG ႏငငသား ၀နထမးတစေယာကထမ ေန႔လယစာရရနအတြက server တြငမတတပရပ

ေနခသည။ သတ႔သညအႀကးအကယစကားမားခသညက အရာရ xxxxxxxxxxxxx က ေတြ႕ရခသည။

လႊေျပာငးခရသက ေဘးရထမငးစားပြက လကျဖငတြနးလကၿပးေရ႕သ႔ကငးညြတလကၿပး ၀နထမး၏မကႏာကလက၀ါးျဖငျဖတရကခ

သညက xxxxxxxxxxxxx ကျမငေတြ႕ခသည။ ထအခါ၀နထမးကလႊေျပာငးခရသ၏ ဘယဘကေမးရးကလကသးျဖငတစခကထးကာ

ခကခငးလကတ႔ျပနခသည။

xxxxxxxxxxxxx က ၀ငဆြခသည။ ’ေတာေတာ၊ ရပလကစမး’ဟ သကကယေလာငပသစြာ ေအာေျပာလကၿပးလႊေျပာငးခရသက

သ႔လကႏစဖကျဖင ဖကထားၿပးထနးခပလကသည။ ထ႔ေနာက သသညလႊေျပာငးခရသက ထမငးစားေဆာငအျပငဘကေခၚသြားခ

သည။ သ႔က ေဆးခနးသ႔လကပ႔ေပးခသည။ သ၏ ဘယဘက ေမးရးတြငအနညးငယကြသြားေသာဒဏရာကကသေပးခသည။

ေဆးကသေပးခခရသညဆသညက ၀နထမးက ျငငးဆခၿပး သ႔မကႏာမာ ေရာငသြားသညဟေဖာျပခသည။

သတ႔ႏစေယာကစလးသည အျဖစအပကကတစေယာကတစမးထြကဆခၾကသည။ အျဖစအပကျဖစပြားခရသညအေၾကာငးရငး

ႏငပတသက၍ စာျဖငေရးၿပးထြကဆၾကရနေစခငးခသည။ ၀နထမးက Oscar ၿခ၀ငးမဖယရားခၿပး သ႔အေပၚဌာနတြငးစစေဆးေမး

ျမနးမႈျပလပခသည။ အစပငးတြင လႊေျပာငးခရသက တစေယာကတညးသးသန႔ထားခေသာလညးေနာကတြင Oscar ၿခ၀ငးသ႔ျပနပ႔

ခသည။ G4S ၀နထမးမားက သ႔အျပအမမားကေစာငၾကညေနလကရသည။

ယငးအခန၀နးကင အေကၽြးအေမြးအျဖစအပကအေသးႏစခ (၂၀၁၄ ခ ေဖေဖၚ၀ါရလ ၁၆ ရက နနကပငးတြင ျဖစပကခသည တစခအပါ အ၀င)တြင ထမငးထညေပးသည ပမာဏႏင ပတသကသည စကားမားမႈမား ပါ၀ငခသည။ 40

၂၀၁၄ ခ ေဖေဖၚ၀ါရလ ၅ ရကေန႔ ေတြ႕ဆေဆြးေႏြးမႈၿပးေနာက PNG လ၀ငမႈႀကးၾကပေရးႏငႏငငသား ၀နေဆာငမႈအာဏာပငႏင ဌာနတ႔သည ဆကလကလပကငခၿပး လႊေျပာငးခရသမား၏ ေမးခြနးမားက ေျဖၾကားေပးခသည။ တ႔ျပနခကမားႏင ပတသကၿပး ေစစပေဆြးေႏြးချခငးမရေၾကာငး G4S က ကၽြနေတာကေျပာျပခသည။

၂၀၁၄ ခ ေဖေဖၚ၀ါရလ ၁၅ ႏင ၁၆ ရကအတြက G4S ေထာကလမးေရးအကျဖတမႈႏစခစလးကမတတမးတငခသည။

MIRPC အတြငး ဆႏၵျပမႈမားက မညသညအရနျမငတငမႈမဆ အတြကျဖစႏငေျခအရဆး အေျပာငးအလျဖစမႈသည ၅-၂-၂၀၁၄ DIBP အစညးအေ၀းတြင လႊေျပာငးခရသမားကေမးျမနးသည ေမးခြနးမားက DIBP/PNG ေျဖဆမႈအျဖစဆကလကတညရေနခသည။ အစညးအေ၀းက ၆-၂-၂၀၁၄ ရကတြင ကငးပရနစစဥထားသည။

၂၀၁၄ ခ ေဖေဖၚ၀ါရလ ၁၆ ရကတြင လႊေျပာငးခရသမားႏင ေနာကဆကတြေတြ႕ဆေဆြးေႏြးမႈ ကငးပခေၾကာငးေထာကလမးေရး အကျဖတခကမားတြငေဖာျပထားသည။

___________________________ 38 ပါ၀ငပတသကေနသမား၏ကယေရးကယတာ အခကအလကမားက ဖယရားရန အျဖစအပကအစရငခစာမဤေကာကႏႈတခက က မြမးမထားေၾကာငးမတသားပါ 39 အစားအေသာက တညခငးေရး ၀နေဆာငမႈ ေပးအပသ 40 G4Sအျဖစအပက အစရငခစာ MI0567 ႏင MI0577

Manus ေဒသဆငရာ စမေဆာငရြကမႈ စခနးတြင၂၀၁၄ ခ ေဖေဖၚ၀ါရလ ၁၆ - ၁၈ ရကေန႔ အျဖစအပကမားအား ျပနလညသးသပျခငး

 

36  

စခနးလပငနး လညပတလပေဆာငေရး မနေနဂာ Jeffrey Kiangali က လႊေျပာငးခရသမား၏ေမးခြနးမားကေျဖၾကားရနသငေလာ ေသာပဂၢလအျဖစ ထားရန ဌာနႏင PNG ICSA တ႔အၾကားသေဘာတညခသည။

အစအစဥမာသသည ႀကတငျပငဆငထားသညအေျဖမားက ဖတၾကားမညျဖစၿပးအစညးအေ၀းလညးၿပးဆးသြားမညျဖစသည။ ေမးခြနးမားႏင အေျဖစာမမားမာေအာကတြငေဖာျပထားသည။

လႊေျပာငးခရသမား၏ ေမးခြနး၏ အေျဖမား

၁။ အစအစဥရပါသလား။ ယငးသည မညသညနညး။ အတခပအားျဖင အစအစဥတြငပါ၀ငသညမားမာ

(က) ကနဥး လႊေျပာငးခရသအငတာဗးမား -သငႏငသငခရးစဥႏငပတသကသည သတငးအခကအလကမားရရရန (ခ) ေတာငးဆမႈမား အကအညေပးအပသအငတာဗးမား - သင၏ ဒကၡသညေတာငးဆမႈမားက သငမတတမးေရးရာတြင

အကအညေပးရန (ဂ) ဒကၡသည အဆငအတနး သတမတမႈ အငတာဗးမား - သငသည ဒကၡသည ဟတမဟတက PNG အစးရကဆးျဖတ

ရာတြင အေထာကအကေပးရနအတြက အျခားသတငးအခကအလကမားရရရန (ဃ) ျပနလညသးသပမႈ - သင၏ေတာငးဆမႈမားအတြက လြတလပေသာအကျဖတမႈႏင ဒကၡသညအျဖစမရရႏငသမား

အတြက ကနဥး အကျဖတမႈမားက ျပနလညသးသပရန (င) ဆးျဖတခက - PNG ႏငငျခားေရးႏင လ၀ငမႈႀကးၾကပေရး၀န ႀကးကခမတမည သင၏ဒကၡသညအဆငအတနးႏင

ပတသကသညအၿပးသတဆးျဖတခက ဒကၡသညမားအျဖစ သတမတခရသမားက PNG တြင အေျခခခြငေပးသြားမည။

ဒကၡသညမားအျဖစ မသတမတခရသမားက သတ႔၏ မခငႏငငမား သ႔မဟတသတ႔ ေရရညေနႏငမညအခြငအေရးရသညႏငငတစ ႏငငသ႔ျပနပ႔ရမည။ ၂။ ကၽြႏပတ႔သည ဤေနရာတြင မညမၾကာၾကာေနရမညနညး။

သငတ႔သည PNG မ အခနမေရြး လြတလပစြာထြကခြာၿပး သငတ႔၏မခငႏငင သ႔မဟတ သငတ႔ေရရညေနႏငမညအခြငအေရးရ သညႏငငတစႏငငသ႔ ျပနႏငပါသည။ IOM41 သည သငတ႔ကယငးႏငပတသက၍ အကအညေပးႏငစြမးရပါသည။

သငတ႔သညဆကလကေနထငရနဆးျဖတပါက ယငးသည ေရရညလပငနးစဥတစချဖစပါသည။ သငသည Manus ေဒသဆငရာ စမေဆာငရြကမႈ စခနး တြင မညမၾကာေနရမညမာ တကသညအခနကာလမရပါ။ သင၏ဆကေရာကမႈအမန႔ရသင၏ေတာငးဆမႈ မားက အကျဖတပါမည။ ဤဒကၡသည ေတာငးဆမႈလပငနးစဥထားတြင မညသကမ မညသညရညညႊနးခကကမေပးမထားပါ။

၃။ ကၽြႏပတ႔သည မညသည အခနတြင လြတလပခြင ရမညနညး။

သငသည PNG မ အခနမေရြး လြတလပစြာထြကခြာၿပးသငတ႔၏ မခငႏငင သ႔မဟတ သငတ႔ ေရရညေနႏငမညအခြငအေရးရသည ႏငငတစႏငငသ႔ ျပနႏငပါသည။ IOM သည သငတ႔က ယငးႏငပတသက၍ အကအညေပးႏငစြမးရပါသည။

သငသည PNG တြင ဆကလကေနထငရနဆးျဖတပါက သငသည သငဒကၡသညေတာငးဆမႈမားက ေဆာငရြကေနသမကာလ ပတလး PNG ဥပေဒအရ စခနးတြငဆကလကေနရနလအပပါသည။ ယငးသညေရရညလပငနးစဥတစချဖစပါသည။

သင၏ ရကေပါငး ၃၀ ၾကာ ေစာငၾကညကာလ ၿပးဆးပါက သငသညစခနးအျပငဘကသ႔ အေစာငအၾကပမားျဖငအျပငဘက ထြကခြင ေပးပါမည။

Manus ေဒသဆငရာ စမေဆာငရြကမႈ စခနးတြင၂၀၁၄ ခ ေဖေဖၚ၀ါရလ ၁၆ - ၁၈ ရကေန႔ အျဖစအပကမားအား ျပနလညသးသပျခငး

 

37  

၄။ အျခားႏငငမားတြငဒကၡသညအျဖစ သတမတခရသညလႊေျပာငးခရသမားအား လပငနးစဥေဆာငရြကရာတြငဥးစားေပးမႈရပါမည လား။

မရပါ။ သင၏ဆကေရာကမႈအစဥအရ သင၏ေတာငးဆမႈမားက အကျဖတသြားမညျဖစၿပးဤဒကၡသညေတာငးဆမႈလပငနးစဥတြင မညသညရညညႊနးခကမမေပးပါ။

အကယ၍ တစေနရာရာတြင သငအားဒကၡသညအဆငအတနး သတမတေပးၿပးျဖစပါကသင၏စာရြကစာတမးမားကအတညျပရန အတြက UNHCR သ႔ေပးပ႔ပါမည။ အကယ၍ တစေနရာရာတြင သငအားဒကၡသညအဆငအတနးသတမတေပးၿပးျဖစပါကသငသည သင၏ေတာငးဆမႈ အေထာကအကျပသအားအႀကေပးသငပါသည။

သငသည ဒကၡသညအျဖစသတမတခခရသည တငးျပညတစျပညတြငေရရညေနခြငရပါက သငသည ထႏငငသ႔လြတလပစြာျပန သြားႏငပါသည။

၅။ PNG ပးေပါငးလပပငခြင အဘယေၾကာငမရသနညး။

PNG ဥပေဒအရ PNG အစးရသည စခနးကၾသစေၾတးလ အစးရ၏လပငနးဆငရာႏင ရနပေငြဆငရာအေထာကအပျဖငစမပါသည။ PNG အစးရအရာရမားသညအၿမတမးရေနၿပးစခနးက အလးစအပခပမႈႏင ထနးခပမႈကထနးသမးထားပါသည။

အကယ၍ သငသည ကၽြႏပေျဖၾကားရနလသညေမးခြနးမား ေမးလပါက ၀နေဆာငမႈေပးသမားမတစဆင ေမးရနအတြက ေကးဇးျပ၍ မဆငးပါႏင။

၆။ လႊေျပာငးခရသမားအနကအခ႕က အခနအနညးငယၾကာကလာက ေတြ႕ဆေမးျမနးခၿပးျဖစသည။ ကၽြႏပတ႔၏လပငနးစဥသည မညသညအေျခအေနတြငရသနညး။ ဆငးထားသညမားရပါသလား။

ဒကၡသညအဆငအတနး ဆးျဖတမႈလပငနးစဥသည ရႈပေထြးၿပးၾကာျမငပါသည။ မညမၾကာျမငသညဆသညအခနကာလသတမတ ခကမရပါ။ သင၏ေတာငးဆမႈမားက သင၏ဆကေရာကမႈ အမန႔ရသငဆကေရာကမႈအစဥအရအကျဖတပါမည။ ဤဒကၡသည ေတာငးဆမႈလပငနးစဥတြငမညသကမ မညသညရညညႊနးခကကမေပးမထားပါ။

သငသည PNG မ အခနမေရြး လြတလပစြာ ထြကခြာၿပးသင၏ မခငႏငင သ႔မဟတသငေရရညေနႏငမညအခြငအေရးရသညႏငင တစႏငငသ႔ ျပနႏငပါသည။ IOM သည သငက ယငးႏငပတသက၍အကအညေပးႏငစြမးရပါသည။

၇။ ကၽြႏပတ႔သည Manus တြငရေနရနအတြက မညသ႔တြငတာ၀နရပါသနညး၊ PNG လား ၾသစေၾတးလလား။ (Darwin တြင ဆကေရာကခသည လႊေျပာငးခရသမား)

Manus RPC သည PNG ဥပေဒအရတညေထာငထားပါသည။ စခနးက စမခန႔ခြရန၊ အပခပရန၊ ထနးခပရနမာ PNG အစးရတြင တာ၀နရပါသည။

ၾသစေၾတးလ အစးရသညရနပေငြႏင လပငနးအေထာကအပမားက IHMS ၊ ကယတငျခငးတပႏင G4S တ႔မတစဆငအပါအ၀င ေပးပါသည။

၈။ လ၀ငမႈႀကးၾကပေရးသည မဒယာမားက ကၽြႏပတ႔ထလာ၍ ေတြ႕ဆေမးျမနးခြင အဘယေၾကာငမေပးသနညး။

စခနးတြငေနသည လမားအားလး၏ ပဂၢလကလြတလပခြင၊ မညသမည၀ါျဖစေၾကာငး အေထာကအထားႏင ဂဏသကၡာတ႔က ကာကြယရနအလ႔ငာ စခနးသ႔ လာေရာကခြငက တငးကပစြာထနးခပထားပါသည။

____________________ 41ႏငငတကာ ေရႊ႕ေျပာငးေနထငသမား အဖြ႕

Manus ေဒသဆငရာ စမေဆာငရြကမႈ စခနးတြင၂၀၁၄ ခ ေဖေဖၚ၀ါရလ ၁၆ - ၁၈ ရကေန႔ အျဖစအပကမားအား ျပနလညသးသပျခငး

 

38  

၉။ ၾသစေၾတးလ အစးရသည ကၽြႏပတ႔၏ စတကနးမာေရးျပနာမားကတာ၀နယမညလား

ပါပး၀ါး နယးဂနအစးရသည Manus RPC အတြက တာ၀နရပါသည။ သ႔ေသာ ၾသစေၾတးလ အစးရသည Manus RPC ရ လမားအား ကနးမာေရးႏင စတကနးမာေရးေစာငေရာကမႈမား ေပးရနအပါအ၀င ၀နေဆာငမႈမားေပးရနအတြကေကာငးစြာေလကငေပးထား သညအေတြ႕အႀကရ ၀နေဆာငမႈေပးသမားႏငစာခပခပဆထားပါသည။ သင၏အေထြေထြႏင စတကနးမာေရးအတြကသငကယ တငတာ၀နယရန အေရးႀကးပါသည။ သငအားေပးသည ယငး၀နေဆာငမႈမားသည ထေနရာတြင သငထသ႔ျပလပရာတြငအေထာက အကျပေစရနျဖစသည။

၁၀။ တတယႏငငတစႏငငက ေရြးခယခြငရေၾကာငး Playfair ေရ႕ေနကေျပာခသည။ ကၽြႏပတ႔အားယငးအျခားတငးျပညသ႔ အဘယ ေၾကာင မပ႔ႏငသနညး။

ဒကၡသညျဖစေၾကာငးေတြ႕ရရသမားက PNG တြင အေျခခေနထငခြငျပထားပါသည။

PNG အစးရႏင ၾသစေၾတးလ အစးရ ႏင UNHCR တ႔သည ဒကၡသညျဖစေၾကာငးေတြ႕ရရသမားက တတယႏငငတြငျပနလညေနရာ ခထားေပးရန စစဥမႈမား ျပလပေပးမညမဟတပါ။

PNG တြင မေနလသည ဒကၡသညမားသည သတ႔ျပနလညေနရာခထားေပးမႈက လကခရနဆႏၵရသည တတယႏငငတစႏငငက လြတလပစြာ ေရြးခယႏငပါသည။ သငသည PNG မ အခနမေရြးလြတလပစြာထြကခြာၿပး သင၏ မခငႏငင သ႔မဟတသင ေရရည ေနႏငမညအခြင အေရးရသညႏငငတစႏငငသ႔ ျပနႏငပါသည။ IOM သညသငက ယငးႏငပတသက၍ အကအညေပးႏငစြမးရပါ သည။

၁၁။ ကၽြနပတ႔၏လ႔အခြငအေရးမားက အဘယေၾကာင မေလးစားသနညး။

PNG အစးရသည ကလသမဂၢဒကၡသညမားသေဘာတညခကက လကမတေရးထးထားသျဖင သင၏ေတာငးဆခကမားကအက ျဖတေနစဥတြင PNG သည သငေလာေသာလၿခမႈ၊ လၿခေရးႏင ျပစေစာငေရာကမႈအစအမမားေပးျခငးအပါအ၀င သငတ႔၏ လ႔ အခြငအေရးက ေလးစားရနကတျပထားပါသည။

အခြငအေရးမားႏင တာ၀န၀တရားမားမာအတတလာပါသည။ လတငးသည PNG ဥပေဒက လကနာရနတာ၀နရပါသည။ အကယ၍ သငသည PNG ဥပေဒတစခခက ခးေဖာကပါက ယငးဥပေဒမားအရအေရးယခရပါမည။

ဒကၡသည အဆငအတနး ဆးျဖတမႈအတြငး စခနးရသင၏အျပအမမားႏင အေနအထငမားကထညသြငးစဥးစားပါမည။ အကယ၍ သငသည ျပစမႈတစခက ကးလြနေၾကာငးေတြ႕ရရပါက သငအေပၚအကျဖတမႈက ထခကေစႏငပါသည။

ထတ႔ျပနမႈမားက ေပးပ႔ရနအတြက အစညးအေ၀းကေန႔လယ ၂.၃၀ နာရတြင စတငခၿပး Mike ၿခ၀ငးရ ထမငးစားခနးတြငကငးပ ခပါသည။ ၿခ၀ငးမားအားလးမ လႊေျပာငးခရသမားက ကယစားျပသညအတြက ယငးသည လ ၇၀ ခန႔ (စကားျပနမားအပါအ၀င) တကေရာကသည အစညးအေ၀းႀကးတစချဖစပါသည။

G4S အေစာငတစေယာကက အစညးအေ၀းက အစအစဥတကျဖစေစရနတာ၀နယၿပးေနာကမညသညတ႔ေဆြးေႏြးမညကရငးျပ ပါသည။ သသညတးညငးစြာေျပာဆၿပး၊ စကားျပနမားက ကယေလာငစြာစကားေျပာပါက သေျပာဆေနသညမားကေႏာငေႏးေစမည ျဖစပါသည။ ယငးေၾကာငသသညၾကားရခကပါသည။ Mr Kiangali က ျပငဆငထားေသာတ႔ျပနမႈမားကေပးၿပးေနာက သ႕ကေမးခြနး မားေမးျမနးပါသည။ သက ယငးေမးခြနးမားက ျပနလညေျဖၾကားပါသည။

________________________

42 ဒကၡသညျဖစေၾကာငး အခငအမာေျပာဆမႈအႀကေပး

Manus ေဒသဆငရာ စမေဆာငရြကမႈ စခနးတြင၂၀၁၄ ခ ေဖေဖၚ၀ါရလ ၁၆ - ၁၈ ရကေန႔ အျဖစအပကမားအား ျပနလညသးသပျခငး

 

39  

အခ႕ကစၥမားတြင Mr Kiangali အားဌာန၏ Katrina Neuss က မတစေပးပါသည။ ယငးမာစခနးတြငၾသစေၾတးလ အစးရဌာနအခနး က႑ႏင ပတသကသည မေသခာမႈ (အခ႕ေသာလႊေျပာငးသမား၏အဆအရ)ျဖစေစသည ၾကမးျပငမေမးခြနးက သကေျဖရာတြင အထာကအကျဖစေစရနျဖစသည။ အေျဖမားသည ရႈပေထြးမႈအခ႕ကသသာစြာျဖစေစပါသည။ အေၾကာငးမာယငးတ႔သညမရငးလငး ဘ၊ လြမားစြာနားလည သ႔မဟတ အဓပၸာယေကာကတတေသာေၾကာငျဖစပါသည။

သ႔ရာတြင ဒကၡသည လပငနးစဥသည အခနၾကာျမငတတသည ဆသည အဓကအခကက လႊေျပာငးခရသမားကေကာငးစြာနား လညပါသည။ သတ႔သည Manus RPC တြင ေသခာစြာ မေျပာႏငသည အခနအတငးအတာတစခအထေနရမညကေမာလငထား ႏငပါသည။ ျဖစႏငေျခရသညမာ ၄ ႏစအထျဖစသည။

အစညးအေ၀းက G4S က လကဆြတဗြကငမရာျဖင ရပရငရက ကးထားပါသည။ ကၽြႏပသည ေအာကေျခမတခကမားကၾကညရႈၿပး ျဖစပါသည။ ေျပာခသမတြင မၾကားရသညမာ အနညးငယမသာ ရပါသည။ သ႔ေသာ အစညးအေ၀းကငးပေကာငးေနစဥ လႊေျပာငး ခရသမား၏ ခႏၶာကယ ဘာသာစကားက အေႏာငအယက သသသာသာျဖစေစပါသည။ အေမးအေျဖအစအစဥတြင လႊေျပာငးခရ သမားသည ေမးခြနးအခ႕ေအာေမးရပါသည၊ မတတပရပေနရပါသည၊ Mr Kiangali ၏အာရစကမႈက ရရရနအတြက သတ႔၏လက မားကေ၀႕ရမးေနရပါသည။ ဤအဆငတြင အစညးအေ၀းသည မညသညရညရြယခကမ မရေတာဘစမခန႔ခြမႈကယစားလယမား သည ရပသမးသြားခပါသည။

Ms Neuss သည ၎၏အငတာဗးတြင အစညးအေ၀းၿပးဆးပကသရပေဖာထားပါသည။

Jeffrey သည သတ႔ႏငစကားေျပာေနပါသည။ သသည ၎တ႔အားသတ႔လခငသည အေျဖမားမေပးသျဖငသတ႔သညပ၍ပ၍ ေဒါသ ထြကလာခပါသည။ ေမးခြနးမားက ျဖတရနႏင အၿပးသတရန ကၽြနမက Jeffrey က ခငးရနႀကးစားေနခပါသည။ အေၾကာငးမာ ဘာ ေတြ ျဖစလာေတာမညက ကၽြနမသေနေသာေၾကာငျဖစသည။ အေျခခအားျဖင သတ႔သညလႊေျပာငးခရသမားက ေျပာသညအတငး ကၽြနမကတတတတေနရနေျပာခသည။ အေၾကာငးမာကၽြနမသည ၾသစေၾတးလ လ၀ငမႈႀကးၾကပေရးဌာနမျဖစၿပးကၽြနမတြင စကား ေျပာခြငမရေသာေၾကာငျဖစသည။ သတ႔သညေနာကဆးတြင Jeffrey က ေမးခြနးမားကျဖတရန သေဘာတေသာအခါ ’လြတလပခြင’ ဟ စတငေအာဟစၾကပါသည။ ထအခနတြင ကၽြနမတ႔ထြကခြာလာခပါသည။43

ဤအစညးအေ၀း၏ ရလဒကမေကနပသည လႊေျပာငးခရသမား၏အေျခခလခငမႈမာ၎တ႔၏ ေမးခြနးမားကစတေကနပေလာက ဖြယ မေျဖၾကားချခငးျဖစသည။ အခ႕က သကေရာကမႈမားအေပၚမတခကမားေပးခသည။ တ႔ျပနမႈမားရရရန ၁၂ ရကေစာငခရ ေၾကာငး၊ ၂၀၁၄ ခ၊ ေဖေဖာ၀ါရလ ၅ ရကေန႔တြင လပခရသညမားထက ၎တ႔ပလပရနမလေတာသညက ၎တ႔သေၾကာငးတ႔ ျဖစသည။ အျခားကစၥမားတြင ၂၀၁၃ ခ၊ စကတငဘာတြင၀နႀကးကရငးလငးစြာေျပာၾကားခၿပးျဖစကာ၊ ၀နႀကးခရးစဥအၿပးေလးလ အတြငး၀နေဆာငမႈေပးသမားကလညး ယငးအေၾကာငးၾကားခကက ထပမရငးျပၿပးေသာလညး သတ႔၏ ေရြးခယခြငမားမာမခင ႏငငသ႔ျပနရန သ႔မဟတ PNG တြငအေျခခရနတ႔က သတ႔သည လကခရနျပငဆငမထားခၾကေပ။

ဤအစညးအေ၀းအေပၚလႊေျပာငးခရသမား၏ ေျပာငးျပနအကးသကေရာကမႈသည ယငးညႏငေနာကတစေန႔တ႔တြင အျဖစအပက မားကတကရကျဖစပြားေစခသည။

အစညးအေ၀းၿပးေနာက ျပနာျဖစႏငေျခမားေၾကာင လၿခေရးအစအစဥမား တးျမငခထားဟ ေမးျမနးေသာအခါ Mr Kneipp က ျပနလညေျဖၾကားသညမာ

လပထားၿပးပါၿပ။ အထးသျဖင အေျခအေနမား ပမဆး၀ါးေနမညလားဆတာက G4S က အရမးစးရမေနပါတယ။ ဒါေၾကာင ဒါေတြက ထနးခပႏငဖ႔ သတ႔ဟာ သတ႔ အဖြ႕အစညးအတြငးက Port Moresby အေျခစက ၀နထမး ၃၀၀ က လႊေျပာငးေပးဖ႔ ေမတာရပခခ ပါတယ။ ဒါကေတာ ႏငငေတာ ရးခနးထမာေစစပညႏႈငးႏငဖ႔ျဖစပါတယ။ အေၾကာငးကေတာ အဒါေၾကာငဂယကရကမႈေတြသသ သာသာ ျဖစလာပါတယ။ တစေယာကက သေဘာတပါတယ။44

_________________ 43 အငတာဗး စာသား၊ စာမကႏာ ၃၊ စာေၾကာငး ၂၉-၃၅ 44 အငတာဗး စာသား၊ စာမကႏာ ၁၁၊ စာေၾကာငး ၃၆-၄၀

Manus ေဒသဆငရာ စမေဆာငရြကမႈ စခနးတြင၂၀၁၄ ခ ေဖေဖၚ၀ါရလ ၁၆ - ၁၈ ရကေန႔ အျဖစအပကမားအား ျပနလညသးသပျခငး

 

40  

လၿခေရးျပငဆငမႈေတြ တးျမငခထားမႈႏငပတသကသည ေနာကထပသတငးမားက ဤအစရငခစာ၏ အပငး ၉.၃ တြင ေဖာျပထား ပါသည။

G4S ေဒသဆငရာ စမခန႔ခြမႈ ဒါရကတာ Mr Boyd က သ၏ အငတာဗးတြင ေျပာၾကားခသည ေအာကပါအခကမားသညလညး မတသားဖြယျဖစပါသည။

• အျဖစအပကက လႊေျပာငးခရသမားက ေကာငးစြာစစဥချခငးျဖစသည။ အၾကမးဖကဆႏၵျပမႈမားသည ေဖေဖာ၀ါရလ ၁၆ ရကေန႔ က သတ႔၏ေမးခြနးမားအတြက အေျဖမပါသညတ႔ျပနမႈမားေၾကာငျဖစသည။ တ႔ျပနမႈမားက သတ႔ထေပးပ႔ ခၿပးျဖစပါသည။ သတ႔သညျပနာရာရနအတြက လကနကအခ႕က ျပငဆငထားၿပးျဖစပါသည၊ ေသြးထားေသာသေခာငးမား၊ ကတငေျခေထာက မား၊ ေသြးထားသညပနကာအသြားမား၊ ေကာကခမားႏင ေရျဖညထားသည ေရဘးမားျဖစပါသည။ G4S သည စခနးမလကနကမား ကရာေဖြခြငမရေၾကာငးက Mr Boyd က ေျပာဆခပါသည။ ယငးသ႔ ရာေဖြျခငးက ရ၀ရမးပါမသာလပေဆာငႏငပါသည။ • လႊေျပာငးခရသမားႏင PNG ႏငငသားတ႔အၾကား ရနၿငးရနစ သည ၂၀၁၄ ခ ေဖေဖၚ၀ါရလ ၁၆ - ၁၈ ရကတြငျဖစပြားခ

သည အျဖစအပက၏အေၾကာငးအရငးမဟတပါ။ ယငးသည အၾကမးဖကမႈကပဆး၀ါးေစချခငးသာျဖစပါသည

၁၆-၁၈ ရက၊ ေဖေဖာဝါရလ၊ ၂၀၁၄ ခႏစ မာ ထတျပနလကတ အစရငခစာေတြမာ ပထမအဆငအေနန႔ အသးစတကက

ေဖာျပဖ႔ရာအငမတနမအေရးႀကးပါတယ။ တခ႕အခကေတြကမသကဆငပါဘး။ တခ႕ကမျပညစေသးပါဘး။ အစရငခစာထကေျပာငး

လထားတ အခကေတြကေတာ ေအာကပါအခကမား ပါဝငပါတယ။

အျဖစအပကမားျဖစပြားခေသာ မနကနတ အခနႏငေနရာ။ သကေသခကဒျပား၊အမႈထမးမား၏နပါတေတြ၊ကယစားလယမား၊ ျပညသရမားႏင ပးေပါငးပါဝငခေသာအျခားပါပရာနယး

ဂနႏငငသားအဖြ႕မား။ ဒဏရာအနာတရ ျဖစေနေသာလမား၏အေရအတြက ႏငဒဏရာရ႕ ပမာဏန႔သဘာဝ။ သျခားျဖစပကမႈမားႏင အေသးစတအခကအလက။

အေျပာငးအလမရသငေလာသညေအာကမအေသးစတအေၾကာငးအရာ မပါရမႈသညနားလညရလြယကသည။

၁၆-၁၈ ရက ေဖေဖာဝါရလ ၂၀၁၄ ခႏစက ျဖစပြားခတ ႐ႈပေထြးမႈ။ စငတာမတဆင ျဖစပြားေနသညအျဖစအပကမား၏အေရအတြကႏငျဖစခသညေနရာမား၏ႏႈနး။ ထအျဖစအပကမားအေပၚထားရသညတစဦးခငးစ၏အျမငႏငေလလာမႈမား။

အပငး ၆ ။ တနဂၤေႏြ၊ ေဖေဖာဝါရလ ၁၆ ရက ၂၀၁၄ ခ

Manus ေဒသဆငရာ စမေဆာငရြကမႈ စခနးတြင၂၀၁၄ ခ ေဖေဖၚ၀ါရလ ၁၆ - ၁၈ ရကေန႔ အျဖစအပကမားအား ျပနလညသးသပျခငး

 

41  

ထျပနလညဆနးစစမႈသညတစဦးခငးစ၏မတညမႈမားက ျပနလညသငျမတရနမျဖစႏငေပ။ တရားဝငျဖစရပမတတမးမားကေဖာျပ

ေနသညအေျပာငးအလမရသညအခကမားသည အဓကသကေသပငျဖစသည။

လႊေျပာငးခရသေတြရ႕ ေတြ႕ဆပြက ၁၆ ရက ေဖေဖာဝါရလ ၂၀၁၄ ခႏစ၊ ညေန ၄ နာရေလာကမာနဂးခပခပါတယ။ ၿပးေတာ

သတ႔န႔သကဆငရာ ေနရာကျပနသြားခၾကပါတယ။ ၿပးေနာကသတ႔ရ႕ေတြ႕ဆပြကထြကလာတရလဒက အျခားလႊေျပာငးခရသေတြက

ရငးျပခတယ။

၂၀၁၄၊ ေဖေဖာဝါရလအတြက G4S အမအငအာပစ အသဉာဏမတတမးကေတာ

လႊေျပာငးခရသေတြ ေဖာျပခတ မလေမးခြနးရ႕ အေျဖမားကေတာ ေတြ႕ဆပြကေန သကဆငရာေနရာက ျပနသြားခၾကတ လႊေျပာငးခရသမားလေအာစကာမာလအဖြ႕စညးဆငရာလႊေျပာငးခရသမားရ႕ကန႔ကြကခကေတြန႔အစျပခၿပးအေျဖေကာငး ေကာငးမရရခၾကပါဘး။ ေနာကပငးမာ ဖရဖရျဖစၿပး တငးမာမႈေတြ တးပြားလာေနတယ။ ေအာစကာကြနေပါငးထမာ ၁၈.၁၈ နာရေလာကေအာစကာရ႕ျခစညးရးသတမတလငး ေနရာခးေဖာကမႈတစခကေနၿပး မကခန႔ေဖာစထေရာတကြနေပါငးေတြ ကပါပ႕ႏ႔သြားခတယ။ လႊေျပာငးခရသ ေတြထမပါတG4Sအမႈထမးေတြကေတာေအာစကာကြနေပါငးမာ ေပါကကြလ နးနးအေနထားကေန စတခစြာကာကြယႏငတ ဘရာဘန႔ ခာလး ၿခကြနေပါငးေတြဆသ႔ ေအာစကာကေနေျပာငးခၾကတယ။

G4S အရာရတစဦးကေတာ ေတြ႕ဆေမးျမနးမႈမာ ဒလေျပာခပါတယ။

လႊေျပာငးခရသေတြေအာစကာကြနေပါငးက ခးေဖာကလကတအခနမာ သတေတြဟာငယရြယၿပး ေၾကာကစရာေကာငးတ ပါပရာနယးဂနႏငငသားမားန႔ရငဆငခၾကရတယ။ ၿပးသတ႔ကလႊေျပာငးခရသေတြကတြနးထတခၿပးေစာကားပတခတတယ၊ ရပဂဘင ေဘာလးကစားနညးေတြကစားခငးတယ၊ အခငးခငး နပနးလးခငးတယ၊ တတေတြန႔ထးခငးတယ၊ နညးမးစန႔ ၿခမးေျခာကၾကတယ။ ဒါေပမယရကႏကတာမးေတြေတာမလပခပါဘး။ ၿပးေတာသတ႔ကြနေပါငးဆက တရြတတကျပနဆြ ေခၚၾကတယ။

အမအင ၀၅၈၀ မတတမးမားရ႕ G4S ျဖစရပ အစရငခစာ-

ခန႔မနးေျခတနဂၤေႏြေန႔ ၁၇ နာရ ၅၀ မနစေလာကမာ G4S ေဘးကငးေရးန႔လျခေရးအရာရေတြက ကဒဂရငး 47ကေအာ စကာကြနေပါငးမာေခၚခတယ။ ဒေခၚဆမႈဟာG4Sေဘးကငးေရးန႔လျခေရးႀကးၾကပေရးမႈကပကဂဝကရလမးေၾကာငး 48 မာ ထငရားေစခတယ။ ဒါကလႊေျပာငးခရသ အေယာက ၃၀-၃၅ တ႔ကေအာစကာကြနေပါငးရ႕ေတာငဘကျခစညးရးမာ မတတမးတငခတယ။ G4Sဝနထမးေတြန႔ ရတပဖြ႕အရာရလစေတြကကဒဂရငးက တတျပနၾကတယၿပးေတာလႊေျပာငးခရသ ၇ ေယာက ေလာကကပကဂဝကရလမေၾကာငးမာဖမးၿပးထနးသမးခတယ။ G4Sအရာရေတြန႔ ရအရာရေတြကလႊေျပာငးခရသ ေတြကဂတသးဂတက ျဖတေစၿပး ေဂါကကြငးမတဆင ေအာစကာကြနေပါငးထသ႔ တြနးပ႔ခၾကတယ။ လႊေျပာငးခရသ ၆ ေယာကေလာကကေတာ ေဆးစစခကယၿပး 49အခပမလႊတခတယ။

မစစနယးစမျပနလညဆနးစစစာလႊာကဒလေျပာခသည။ ဘဘဘငကသြားဖ႔အပခပေရးဌာနကေနထြကခတနးကေဆးစငတာကျဖတ

ၿပး အျခားဌာနက သမအတြငးလမးတေလာက 50လမးေလာကသြားခတယ။ အဒမာ- 46 G4Sအရာရ အငတာဗးမတတမးစဒအရ 47 ကဒဂရငး-လြတေျမာကေရး-လြတေျမာကေရးႀကးပမးမႈ႕ 48 စငတာ၏ အျပငဘကရ အဓကလမး 49 အငအတခအမအကစ အရ 50 ခာလလမးမႀကး

��

Manus ေဒသဆငရာ စမေဆာငရြကမႈ စခနးတြင၂၀၁၄ ခ ေဖေဖၚ၀ါရလ ၁၆ - ၁၈ ရကေန႔ အျဖစအပကမားအား ျပနလညသးသပျခငး

 

42  

ကြၽနမတ႔လမးဆးကေရာကေတာအဒပတဝနးကငမာ အသကယႀကးေတြေအာဟစေနတာၾကားလကတယ ဒါန႔ၾကညလက ေတာစားပြေတြ၊ ေကာကခေတြန႔တျခားအရားေတြမားစြာဟာျခစညးရးက ေကာကာ (ေအာစကာကြနေပါငး) ၿပးေတာအဒ အနားတဝကမာေဒသအတြငးG4Sအရာရေတြန႔ ေဒသခေတြမားစြာကေတြ႕ခတယ။ သတ႔ဟာစညးရးဆက ေျပးေနၾက ၿပးအရာဝတေတြန႔ျပနပစေနၾကတယ။ အမနတကယေတာစငတာန႔နးတေနရာကေဒသခေတြကတားျမစမရမယ၊ ဘာလ႔ လညးဆေတာသတ႔လကမာ ႀကးမားတတတေတြ၊ ပကေတြန႔ တျခားအရာေတြမားစြာကသ႔ လကနကေတြန႔ေလ။ သတ႔က ဒထဝငပါဖ႔ ဆႏၵရေနပရတယ။ တကယက ဒါေတြကတားျမစရမာပါ။ တကယလအပပါတယ။ 51

အေျခေနကေတာအေရ႕ဘကဂတစငတာမာရေနတ ေဒသတြငး G4S ဝနထမးေတြဆမာႀကးမားတတတေတြ၊ ပကေတြပၿပးမား

လာတာ ေတြ႕ရတယ။ လႊေျပာငးခရသေတြကဒၿခမးေျခာကမႈေတြကျမနျမနတန႔ျပနေနၾကတအခနမာ G4S ရ႕မေကာငးတဝနထမး

အခ႕က ပါပ၀ါနယးဂနႏငငသားေတြစညးရးနယနမတလငး အျပငဘကကားပါကငေတြဆက ျပနလာေအာငႀကးပမးၾကစညၾကတယ။

မားစြာ ေသာသကေသေတြကအာပစကဝငၿပးေရာကလာတ ပါပယာနယးဂနႏငငသားေတြကေတာေဒသတြငးရတသတ႔ႏငငသားေတြ

န႔ G4S အရာရေတြန႔ တတလကတြပးေပါငးဖ႔ပါလ႔ ထြကဆၾကတယ။

ေျမာကမားစြာေသာမကျမငသကေသေတြကေတာပါပ၀ါႏငငသားေတြကေအာစကာကြနေပါငးထကအခနးေတြကဝငၿပး ျပတငးေပါက

ေတြ၊ တခါးေပါကေတြန႔ လႊေျပာငးခရသေတြရ႕ ေနရာထငခငးေတြက တကခကဖကစးခတယလ႔ သတငးပ႔ ထားပါတယ။

ဒယလတာကြနေပါငးကေအာစကာကြနေပါငးရ႕ဆန႔ကငဘကမာရတယ။ လႊေျပာငးခရသအဖြ႕လကေနတဒယလတာ ကြနေပါငးက

ေတာ ဒလမတခကေပးပါတယ။

ဒါက ၂ လပငး၊ ၁၆ ရက၊ ၂၀၁၄ က သတငးေပးထားတာ။ ညေန ၆ နာရေလာက ဒယလတာကြနေပါငးေဘးမာ ညစာ အတြက တနးစေနတနးမာလမားစြာရ႕ကယေလာငတရနးရငးဆနခတအသေတြကၾကားလကတယ၊ ၿပးကြၽနေတာတ႔ ဒယလတာဂတ ၁ က ေျပးသြားခတယ။ အဒမာ G4S ယနေဖာငးေတြ ဝတထားတပါပ၀ါႏငငသားေတြအမားႀကးေရာက ေနတာ ေတြ႕လကတယ။ ၿပးသတ႔ကလကကငတတေတြ၊ သေခာငးေတြ၊ အတခေတြန႔ ေကာကတးအစေတြက လကထမာ ကငၿပးေအာစကာထဝငကာ ျဖစငတခလႈသေတြကရကေနၾကတယ။ တျခားပါပလမးအစအေဝးကေတာ လမး ေပၚမာစေဝးေနၿပး အျပငကေနေကာကခစေတြန႔ အတခစေတြကပစေနၾကတယ။ ဒဒကၡေရာကေနတကၾကမၼာက ျမငရတ အခါမာကြၽနေတာတ႔လညးေၾကာကရြ႕စြာေအာဟစခတယ။ အဒါန႔သတ႔ကအတခစေတြန႔ေကာကခေတြက ကြၽနေတာတ႔ အေပၚကပါပစၾကတယ။ ဒလအငမတန ေၾကာကဖ႔ေကာငးတအေျခအေနက တစနာရေလာကျဖစေနခတယ။ အဒေနာက အေျခအေနေတြ ၿငမသကသြားတေနာက ေအာစကာထမာ လေတြအမားႀကး ထခကဒဏရာရေနၾကတာ ေတြ႕လကရတယ။ ဒလအေျခအေနကကြၽနေတာတ႔က မားစြာစးရမေသာကျဖစေစပါတယ။ ဒါေၾကာငစးရမေၾကာငကမႈမားစြာန႔ တညလးျဖတ သနးခရတယ။

ဒလမးအစရငခတစာမားစြာကြၽနေတာတ႔လကခရရခတယ။ တျခားဟာန႔မတတတစခကေတာ ေအာစကာကေနေရာကလာတာျဖစ

တယ။ အဒါကေတာ

ေဖေဖာဝါရ ၁၆ တနးက ေအာစကာထမာ လမးေလာကေနတနး ရတတရကမားစြာေသာ G4S ဝနထမးေတြန႔ ပါပေတြဟာ စခနးထဝငလာၿပး တကခကခတယ။ ဒါန႔ အခနးထေျပးဝငၿပး သတ႔ကၾကညလကေတာ G4S က ခလႈသေတြက ေကာကတးေတြ ႀကးမားေသာ စတးတတေတြန႔ တကခကေနတာေတြ႕ရတယ။

51 အငတာဗးမတတမး၊ စာမကႏာ ၄ စာေၾကာငး ၁၅-၂၂

Manus ေဒသဆငရာ စမေဆာငရြကမႈ စခနးတြင၂၀၁၄ ခ ေဖေဖၚ၀ါရလ ၁၆ - ၁၈ ရကေန႔ အျဖစအပကမားအား ျပနလညသးသပျခငး

 

43  

တခနတညးမာ ကြၽနေတာအခနးလညး ဘာအေၾကာငးမမရပ ရတတရက ျပငးထနစြာ တကခကခရတယ၊ ၿပးသတ႔က အခနးကျပတငးေပါကေတြကရကခးဖကစးခၾကတယ။ ဒါေတြျဖစၿပးေနာကပငးမာကြၽနေတာပမနအပလ႔မရေတာဘး၊ အပ ေပာ သြားခရငေတာင အမမကဆးေတြမကၿပး ျပနႏးတယ။

ဒလေႏာကယကမႈေတြက မကန႔ ေဖာထေရာတ ကြနေပါငးေတြမာပါ ျဖစပြားခတယ။ အမအင ၀၅၈၀ အစရငခစာအရကေတာ

၁၈ နာရ ၂၁ မနစေလာကက အမေရာငကဒ 52လ႔ေခၚတ ေအာစကာကြနေပါငးမာ ဒဏရာရ(တဘစ) ခလႈသေတြက ေနာကထပကသမႈေတြလပဖ႔ ေအာစကာကေန အတစေရးကြနေပါငးက ပ႔ခတယ။ မကန႔ေဖာထေရာတကြနေပါငးေတြရ႕ႀကးၾကပေရးမႈးေတြကေတာ ခလႈသေတြဟာေသြးေဆာငစညးရလႈပေဆာၿပး G4S ဝနထမးေတြက ဆကဆေရး ၾကမးၾကတလာေနတယလ႔ အထကက အစရငခပါတယ။ ၂၁ နာရေလာကမာ ဒလျဖစရပေတြက တန႔ျပနတအသငး (အငအာတ)၂ သငးကေဖာထေရာတကြနေပါငးက ဒစညးရးမႈ ေတြမႀကးပြားေအာငအစမးေရာငနယေျမ(ဂအတ)အျဖစသတငးျဖန႔ၾကတယ။ ေဖာထေရာတရခလႈသေတြက စညးရးခတပ ကေအာကကေအာငဆြၾကတယ။ ဒါကတန႔ျပနအသငး ၂ သငးက ဒလမးလပတာဟာ အစမးေရာငနယေျမက ကတဖက တာန႔ တေနတယလ႔ေျပာၿပး ခလႈသေတြကရပခငးၿပး ထနးသမးခပါတယ။ ခလႈသေတြက ဒအသငးေတြဆက (အမႈကေတြ၊ အမႈကပးေတြ၊ ေကာကတးေတြ၊ ထငခေတြန စားပြေတြ)ကသ႔ ေျမာကမားစြာေသာ ပစၥညးမားန႔ ပစၾကပါတယ။ ဒအသငး ၂ သငးက ခလႈသေတြရ႕ ၾကမးၾကတမႈကကြနေပါငးစငတာဆကတြနးထတၿပးလျခတစညးရးမဥး ဆြလကတယ။ ခလႈသေတြက ေနာကျပနဆတၿပး အယလဖာဂတ ၆ က ေရြ႕ၾကတယ။

မတတမးထက သကသခေတြအားလး ၂၀၁၄ ေဖေဖာဝါရလ ၁၆ ရကေန႔ ညေနမာ အေျခအေနအစက ရငးလငးသြားတယ။

ခလႈသ အေယာက ၃၀ ကေန ၆၀ ေလာကကေအာစကာကြနေပါငးကခးေဖာကၾကတယ။ ဒါေပမယသတျပနအဖမး ခရတယ၊ ၿပးေတာ G4Sအေစာငေတြဆရေတြနပါပ၀ါႏငငသားေတြ အကအညန႔ ျပနေရာကလာၾကတယ။

အာလးေပါငး ၈ ေယာကေလာကက ရအခပထမာခပခရတယ။ ၿပးေနာကရာဇဝတျပစမႈမားန႔ ရကေပါငးမားစြာထနးသမးဖ႔ သတ႔ စစေမးတ ေလာရနဂးအ ရဌာနက ပ႔ေဆာငခတယ။53

ေအာစကာမာ အေဆာကအဦးေတြပကစးေစတအထန႔အျပငေကာကတးစတ အရာေတြန႔ပစခတခတ ၾကမးၾကတတအဓ ကရဏးတစခ ျဖစပြားခေသးတယ။

G4Sအေစာငေတြန႔ ပါပ၀ါႏငငသားမားေအာစကာထဝငၿပး ေႏာကယကသေတြကႏမႏငးၾကတယ၊ ၿပးေနာကၾကမး ၾကတမႈထပါဝငေနတ ေနာကလကေတြ ဒန႔ေဒးထခကဒဏရာရကနခၾကတယ။

ဒၾကမးၾကတတတကပြဟာေဖာထေရာတန႔မကကြနေပါငးေတြမာပါျဖစပြားခတယ။ ေဖာထေရာတခလႈသေတြဟာစညးရးက ေအာကကဆြခၾကတယ။ ဒါေပမယ အငအာတေခၚ တန႔ျပနသငးေတြရ႕ အားန႔ ကြနေပါငးဆ ျပနဆြခရတယ။

ေႏာကယကမႈေတြက ထနးခပတ အလယဗဟစငတာက အေရးေပၚထနးခပအဖြ႕ 54 က ဒျဖစရပအေပၚက မနကနတယလ႔ ေထာကခၾကတယ။

52 အမေရာငကဒ - ျပငးထနေသာဒဏရာ / ေသဆးမႈ႕ 53 ခလႈသ ၆ေယာကဟာ ၂၀:၀၀နာရမာ ရဌာနမ ဖမးစးခရၿပး၊ ေနာက ၂ဦးမာေတာ ၂၁:၅၁ နာရမာ ဖမးစးခခရ 54 အဒအခနတနးက အးစအက ပအနဂ အငစအကစေအ၊ ဆာလေဗးရငး စစတပဌာန၊ အငအတခအမအကစတ႔ရ႕ အရာရမားႏင G4Sတ႔ရ႕ ထပသးတ႔ျဖင ဖြ႕စညးထားခ

Manus ေဒသဆငရာ စမေဆာငရြကမႈ စခနးတြင၂၀၁၄ ခ ေဖေဖၚ၀ါရလ ၁၆ - ၁၈ ရကေန႔ အျဖစအပကမားအား ျပနလညသးသပျခငး

 

44  

ေနာကဆးေတာမစစတာ နစပကဒလေျပာခတယ။ ေကာကတးေတြန႔ပစၿပး ေနာကသ႔အတငးျပနဆြခတ ေဒသခလေတြဟာ ခလႈသေတြက ၿငမသကေစၿပးေနာက အဆးသတေစခၿပးအမရာဝငေစခတယ။ ေနာကဆးညမာG4Sက လေတြက ႏြားစာခြကကသ႔ ေသးငယေသာ အစားထညေသာ ခြကငယေလးေတြက ယေဆာငသြားၾကတယ။ ဘာလ႔လညးဆေတာ ညစာျဖတၿပးကနကြမႈေတြကတြနးထတဖ႔ျဖစတယ။ သတကအစာမေကြၽးႏငဘးဒါေၾကာင ဒါဟာသတ႔အတြက အခြငအေရး တစခလျဖစေစတယ။ ၿပးေတာ သတ႔ အမရာဝငခၾကတယ။ ျဖစရပအတြငး ဒဏရာရသေတြက အေရးေပၚထနခပအဖြ႕က မားတယလ႔ ဆကဆခခၾကရတယ။55

ဌာနဆငရာ ေဒသတြငးက ဒစဂစတယအသန႔ရပသမတတမးကေတာ ဒလ အစရငခပါတယ

ခတပက ဝနထမးေတြကျဖစႏငတ လတတေလာျဖစေနတ အားသးၿပးအစစဥခတာေတြန႔ ဝနထမးေတြရ႕ ေထာကပသေတြ လပေဆာငခကေတြရ႕ သကေသေတြက အသေကာ ရပေကာ (အျခားအရာေတြၾကားတြင) မတတမးတငၾကရတယ။

လကဆြတဗကငမရာဒါမမဟတ မတတမးတငတစကတစခခက မတတမးတငဖ႔ဒျဖစရပေရြ႕ရားမႈတစခစက အစမာအမႈ ထမးေတြက ေနရာခၾကတယ။

သ႔ေသာလညး ၁၆ ရက ေဖေဖာဝါရလ ၂၀၁၄ က အျဖစအပကအတြကေတာ အသေကာ ရပေကာဘာမတတမးမမရဘး။

အငအတရအမအကစ က ဒဏရာရသ ၂၅ ေယာကထကပတလနာေတြက ေဆးစငတာမာ ကသခတယ။ ဒါေပမယ တခ႕လနာေတြရ႕

အေသးစတက သတ႔ဒဏရာေတြက အလငျမနကသမႈေၾကာငန႔ စကားျပနမရမႈေၾကာင မတတမးမတငႏငခဘး။

ဒဏရာရသ ၁၈ ေယာကကေတာ အခနရညၾကာစြာ ေဆးကသဖ႔လအပခတယ။ သတ႔ထက ၅ ေယာကက ေဆးစငတာမာ ညဘကထ

ကနခတယ။56 ထခကမႈေတြမာအရးကးတာေတြ၊ စတျပတေပါကၿပ ဒဏရာေတြ၊ အသေပကျခငးေတြ၊ အဆတအတြငးေၾကတာေတြန႔

ခႏၶာကယအႏ႔အျပားနာကငမႈေတြပါဝငပါတယ။ အငအတရအမအကစက G4S အရာရ ၅ ေယာကကပြနးပျခငး၊ စတျပတ ေပါကၿပ

ဒဏရာရျခငးန အနာတရျဖစျခငးမားအတြက ကသခတယ။

၂၀၁၄၊ ေဖေဖာဝါရလ ၁၆ ကေန ၁၈ ရကအတြငး ေဆးစငတာမာ တာဝနကေနတ အငအတရအမအကစ အဖြ႕ဝငဝနထမး ၂

ေယာကက အငတာဗးခတယ။ ဒါေပမယ သတ႔ဟာ အငတာဗးၿပးေနာကမာ ၾသစေတးလ က ျမနျမနျပနပခခရတယ။

ေဆးဝနထမးတစဦးကေတာ ဒလေျပာျပတယ

ဒဒဏရာေတြခစားခရတ ဒကၡေရာကသေတြဟာ သတ႔ရ႕ေနာကဘကကေန ညာဘကလကမတဆင မကႏာေတြက ရကႏကခငးခထားရတယ။

ဒ ဒဏရာေတြဟာ သတ႔ရကႏကခရခနမာ အေဝးက ေျပးေနတပ ေပါကပါတယ၊ ဒါမမဟတ သတ႔မကႏာက ကာကြယဖ႔ လကက ေရ႕ထတၿပး ဝပတြားသြားရငး ခခရပပါပ။ အရမးကဆးရြားလတ ဒဏရာတစခကေတာ (မစစတာတ၂ နာမညလႊ) လ႔ေခၚတသရ႕လညပငးမာ ၁၀ စငတမတာကေန ၁၂ ေလာက

ရတေပါကၿပစတပက ဒဏရာပါပ။ မစစတာတ၂ က စငတာမာ အငတာဗးခပါေသးတယ။ သန႔အျခား ခလႈသ ၁၄ ေယာက 57 က

ညစာအတြကစားစရာေတြလာပ႔တ ကားေတြခြငျပထားတဂတကတဆငေအာစကာကြနေပါငး အျပငကထြကေျပးၾကတယလ႔စကားျပန

ကတဆင ေျပာျပခပါတယ။

55 အငတာဗးမတတမး၊ စာမကႏာ ၁၈၊ စာေၾကာငး ၄-၁၃ 56 G4S ၏ အေရးေပၚျပနတမးအားၾကညပါက အငအတခအမအကစအရာရမ ျပငဆငထားေသာ မတတမးမ တကရက ေကာကယထားတာက ေတြ႕ရပါတယ 57 တရားဝင မတတမးတြင ဒကၡသည စစေပါငးအေရအတြက ၃၀-၃၅ ဟ ပါဝင

Manus ေဒသဆငရာ စမေဆာငရြကမႈ စခနးတြင၂၀၁၄ ခ ေဖေဖၚ၀ါရလ ၁၆ - ၁၈ ရကေန႔ အျဖစအပကမားအား ျပနလညသးသပျခငး

 

45  

ပထမကြၽနေတာတ႔ရညရြယတာက ဘရားေကာငး 58 သြားၿပးဆေတာငးမယ၊ ၿပး ခရစေတာက 59ကညဖ႔ ဆေတာငးမယလ႔ ဆးျဖတ ထားခၾကတယ ဒါေပမယအကအညေတြန႔ G4S အေစာငေတြရ႕ဖမးဆးမႈကကြၽနေတာခခရတယလ႔သကေျပာပါတယ။ မစစတာတ၂ က ဂဖး အကစအရာရေတြ သ႔လကက ဘယလကငတြယခလ ေဖာျပခပါတယ။ ၿပးေတာ ေအာစကာဆက ဆြေခၚခခရတယ။ အဒခနက ညေန ၆ နာရေလာက ရမယ။

အဒအခနမာ အမညမသလတစေယာကက မစစတာတ၂ရ႕ဘယဖကပခးကျဖတလက သ႔လကကတငလကတယ၊ ၿပး မစစတာရ႕ ညာဘကနားေအာကဘကမ မစစတာတ၂ ရ႕လညမကခတတယ၊ ေနာကဆးဘယဖကနားန႔တနးတျဖစသြားတအထပ။ အငတာဗး ေနတနးမာမစစတာတ၂ရ႕လညမကတဆငေလလာၾကညမတယ၊သသယမရစြာန႔ပႀကးမားလေသာေပာကမာမဟတတအမာရြတႀကး က ေတြ႕လကတယ။

မစစတာတ၂ ကေတာသကတကခကသေတြဟာ G4S ကခန႔ထားတ ပါပ၀ါႏငငသားေတြလ႔ယၾကညတယ။ ဘာလ႔လညးဆေတာ

သကတကခကေနစဥမာ တကခကသရ႕ အသားရညကသၾကညခတယ၊ ၿပးေတာ သ႔ရပအက ႌလကကG4Sယနေဖာငး အမတ

အသားကလညးေတြ႕လကတယ။ ကြနေပါငးထကအျခားခလႈသေတြဟာ သကတကခကမႈကမကျမငေတြ႕ခမယလ႔လသယၾကည

တယ တ။

ပမနအေနထားအရေတာမစစတာတ၂ခါမးေမသတလစသြားခတယ၊ ေနာကဘာျဖစခလညးဆတာေတာမေသခာဘး ဒါေပမယ ေနရာ

တငးေသြးေတြန႔ပ။ သ႔အငတာဗးမာသေနာကဘာျဖစခလဆတာေဖာျပထားေသးတယ၊ ဘယလအငအတရအမအကစ စငတာက

ေရာကခၿပး ကသမႈ ခယခတယဆတာလ ပါေသးတယ။

ဒေအာကက ေကာကႏႈတခကကေတာ ေဆးအရာရရ႕ မတတမးက ယထားတာပါ

သစငတာကေရာကေတာ သေလလာခတပထမဒဏရာရမႈမာလတစေယာက ၾကမးျပငမာသ႔လညေခာငးကဟဘကသည ဘကခတခထားရတယ။60 တစေယာကေယာကေျပာတာေတာ ဒလဟာသျပားလအရာရ႕ ေထာငေတြန႔ခတခထားရပပလ႔ ထငျမငခကေပးပက သၾကားခရတယ။ ပထမအႀကမ သကဖႏပမႈမာဒလဟာ အသကရငဖ႔အခြငေရး သပမရေတာဘး၊ သက သးသန႔ကသၿပး ေနာကမာေတာ ကေကာငးစြာန႔ သလညဟာ ေသေလာကတထ မနကပ ျပနအသကရငခတယ။

မစစတာ တ၂ ကကသခတ ဆရာဝနကလညး အငတာဗးခပါေသးတယ။ သ႔ရ႕ေဖာျပခကကေတာ

ပထမဆး ဒဏရာရတသအျဖစ ဒလ စငတာက ၂၀၁၄၊ေဖာေဖာဝါရ ၁၆ မာေရာကခတယ။

သ႔ရ႕ ဒဏရာကေတာ ျပဇတလပ၊ ထခကသြားတ အေရျပားက အဆးေရာကေနၿပ။ အျခား ဒထကျပငးထနတ ကးပမႈေတြ၊ ျပငးထနေသာ တကခကခရမႈေတြ န႔ နကတဦးေခါငးစတၿပ ဒဏရာရမႈေတြလညး အဒညက ေရာကလာၾကတယ။ ဒအငအပအမစကစငတာက စေရာကစဥက လတစေယာက ေခြၽးေတြန႔ ေၾကာကလန႔ေနၿပး ေသဆးမာေၾကာကရြ႕ေနတယ လ႔ေဒါကတာကေျပာျပပါတယ။ ဒဏရာကေတာ ၁၀ - ၁၂စငတမတာေလာကအလားလကကယတ ေပါကေနတအကြတစခ လညေခာငးမာရၿပး ေနရာတငးေသြးေတြခညးပ။ ဒါဟာ ေလႁပြနန႔ ႏလးက ခႏၶာကယတစခလး ပ႔ေပးတ ေသြးလႊတေၾကာန႔ အငမတနနးတေနရာပါ။

58 လြနဘရန စစစခနးတြင နနး-ဒႏမေနးရငး ဘရားေကာငးတစခရၿပး ဘာသာေရးဆငရာ ဝနေဆာငမႈ႕အမးမးအတြက အသးျပ 59 အငတာဗးမတတမး၊ စာမကႏာ ၂၊ စာေၾကာငး ၁၉ 60 အမအာ တတး

��

Manus ေဒသဆငရာ စမေဆာငရြကမႈ စခနးတြင၂၀၁၄ ခ ေဖေဖၚ၀ါရလ ၁၆ - ၁၈ ရကေန႔ အျဖစအပကမားအား ျပနလညသးသပျခငး

 

46  

ဒါေပမယလညးဒဏရာကသန႔စငတအခါကေတာ ဒဏရာကထငရားဟနရေပမယအေရျပားထခကမႈ သကသကသာျဖစပါ တယ။ အေရျပားအလႊာက အျဖတခထားရတယ ဒါေပမယ အကနလးခတဆကမႈ မရၾကေတာဘး။ အရညတစခကသြငးခၿပးေနာကေဒါကတာ တစေယာကကဒဏရာကခပတယၿပးေတာလနာကပဋဇဝေဆး န႔ဆကကတယ။ ကတဆရာဝနကေဆးခနးထကျပနေခၚလ႔မရဘး ဘာလ႔လညးဆေတာ လနာကကးစကမႈမရေအာငအေစာငသဖြယနးကပ စြာေစာငၾကညေနရလျဖစတယ။ ဒဏရာကေတာ ေကာငးေကာငးေပာကကငးခပါတယ။ ေဆးပညာအရ မကသႏငတ အလြနေသးငယေသာ အေရျပားထက လးျဖတခထားရတ အာရေၾကာမားေၾကာင ဒလရ႕ လညပငးက ထကငႏငတယ။ ေမာလငခကႀကးစြာန႔ေတာ အခနမ ဒါက ရာေဖြႏငပါေစလ႔ ဆေတာငးတယ၊ သ႔ရ႕ ထကငမႈေတြ ေပာကသြားေအာငေပါ႔။

၁၇ - ၁၈ ေဖေဖာဝါရ ၂၀၁၄ခႏစ၊ မာျဖစပြားခတ အျဖစအပကေတြရ႕ ျဖစစဥေတြက G4Sက ျပငဆငထားခတယ။

ဒစာလႊာမာဒအျဖစအပကေတြကG4Sရ႕႐ႈေထာငကေန ျခငသးသပထားတအရာေတြပါရတယ။ အေရးေပၚထနးခပအဖြ႕

ကေထာကခခတ အခနမာသတ႔ကတနလၤာေန႔ ၁၃ နာရ ၄၇ မနစေလာကမာစခၿပး ၁၃ နာရေလာကအခနၾကာခတယလ႔

ထတေဖာခတယ။ ဒျဖစစဥမတတမးက အစအျဖစပြားမႈ မတစေတြက အေျခခထားခတယ။ ဒါဟာ အငတာဗး မတတမးေတြ၊

သတငးအစရငခစာေတြနအျဖစအပကစာလႊာေတြရ႕ျဖညစြကခကပါ။ အငအတရအမအကစက ဒဏရာရသေတြရ႕ကသမႈေတြမာ

အဒညကအျဖစအပကေတြတြငးေထာကပမႈေတြအေၾကာငးကအစရငခထားပါတယ။ ၿပးဌာနခြေတြ၊ G4S၊ အငအတရအမ အကစ

န႔ ကယဆယေရးတပသား အရာရေတြဆကေန သတငးေတြ ရရခတယ။61

အျပညပါတပေတြရရမႈဟာအငတာဗးစာသားေတြ၊ တန႔ျပနခကေဖာငေတြန႔ခလႈသေတြရ႕စကားသေတြဟာ ဆငျခငေတြးေတာဖ႔

အတြက မရမျဖစလအပတယ။

အဒ ၂ ရကအတြငးျဖစပြားခတ အျဖစအပကေတြရ႕သးျခားမတတမးေတြမာေတာရာန႔ခတစာမကနာေတြပါတ စားတမးႀကးေတြ

အမားႀကး ပါဝငခတယ။ ဒအပငးကေတာ ျဖစပြားခတ အစရငခစာရ႕ နားလညမႈက အကဥးခပထားတာပါ။

ပဏမေလလာမႈမာဒါဟာတရားဝငမတတမးေတြ၊ အငတာဗးေတြ၊ ေထာကပေရးဝနထမးေတြန႔ဌာနဆငရာ အရာရေတြဆက

ေပးတသတငးေတြန႔ဆငတေနတယ။ ဒတယပငးကေတာ လႊေျပာငးခရသကေပးတသတငး အငတာဗးေတြအေၾကာငးမေဝ

ထားတယ။

၂၀၁၄၊ ေဖေဖာဝါရ ၁၇ ရကေန႔ တနလၤာေန႔မနကပငးတနးက စငတာဝနးကငမာ အားလးက တတဆတၿပး ၿငမသကေနတယလ႔

မစစတာနစပက ေျပာခတယ

61 အေသးစတအား အပငး ၉ တြင ေဖာျပထားပါသည

��

အပငး ၇ ။ တနလၤာေန႔ - အဂၤါေန႔၊ ေဖေဖာဝါရလ ၁၇ - ၁၈ ရက၊ ၂၀၁၄ ခ

Manus ေဒသဆငရာ စမေဆာငရြကမႈ စခနးတြင၂၀၁၄ ခ ေဖေဖၚ၀ါရလ ၁၆ - ၁၈ ရကေန႔ အျဖစအပကမားအား ျပနလညသးသပျခငး

 

47  

ဒါေၾကာင တနလၤာေန႔မနကပငးမာ ေစာေစာႏးခတေနာက တခ႕ေနရာေတြမာ စတငဆြဖ႔ စမကနးေတြလပေနတယ။ ဘာလ႔လညးဆေတာႀကးမားတမသကၤာမႈတစခကေနေနာကတႀကမျပနျဖစသြားႏငတယ၊ ၾကမးၾကတေသာေထာကခ သေတြက ဆကၿပးျဖစပြားႏငတယ။ ဒါေၾကာင G4Sန႔ ကယဆယေရးတပက သတ႔ရ႕ေဒသခ ဘယဝနထမးကမ ကြနေပါငးဆသ႔ပ႔ျခငးကရပဖ႔ဆးျဖတလကတယ။ ၿပးေတာအငအတရအမအကစကျဖစႏငေလာကတ ျပငဆငမႈေတြ လပတယ၊ ေနာက သတ႔ရ႕ စမမႈေတြကႏစခါစစေဆးတယ။62

ဒႀကတငကာကြယမႈေတြဟာG4Sျဖစရပတန႔ျပန႔တ အသငးေတြကလအပတအခနမာ အဆငသငအေနထားျဖစတယဆတာကေသခာ

ေစတယ။ အရငေန႔ေတြက အျဖစအပကေတြမ ဒဏရာရသေတြ ဝငဆတ ႀကးမားေသာ ေဆးစငတာေတြ ရတယဆတာကပါ

ေသခာေစခတယ။ အဖြ႕စညးေတြအားလး ေသခာတယဆတာ သတငးအစရငခစာမာ အကဥးခပေဖာျပခတယ။63

၂၀၁၄ ေဖေဖာဝါရ ၁၇ ရကေန႔မာ G4Sရ႕ သတငးအစရငခရမႈေတြက ေအာကပါအတငး မတခကေရးခတယ။

အကစအကစအကသတငးေတြကမရငးကတကရကလကခရရခတယ။ ဒါဟာမကခကြနေပါငးမာဒညေန ၾကမးၾကတ တ ရးရငးဆနခတေတြျဖစႏငတယလ႔အၾကျပတယ။ ေအာစကာမေရာကခငကေဖာထေရာတက ပ႕ႏ႔သြားခတယ။

ဒညအျဖစအပကကအရတလမးေတြအတြက ဒညလပတပြေတြကႀကတငစမထားတာထက ပၿပးအႏရာယရတယဆ တာက သတငးအခကေတြက ေထာကျပေနတယ။

အရတလမးေတြကသတ႔ကယသတ႔ သတဘားေတြ၊ သစသားေတြန႔ လကနကတပဆငၾကတယ။ ဒါမသာ G4S ပါပ၀ါႏငငသားေတြက တကခကႏငမာျဖစတယ။

ကြနေပါငးေတြမာရတလႊေျပာငးခရသေတြဟာေဒသခေတြရ႕လာၿပးတကခကမယလ႔ေျခာကလန႔ခခရတယ။ တကခကမႈျပငးထနမယဆရငေတာ သတ႔က ခခဖ႔ ေသေလာကတ ေၾကာကရြ႕မႈေတာမရပါဘး - တအကစေအ64

ဒလရနလတ ျဖစရပေတြက ထနးဖ႔ ကယဆယေရးတပဖြ႕ ဝနထမးေတြ ေရာကလာတအခါမာ G4S စာရငးမတတမးေတြက ၁၃ နာရန

၄၇ မနစေလာကမာ မကကြနေပါငးမာ တြနးအားေတြ စတငဖ႔ ျဖစလာခတယ။

G4Sန႔ကယဆယေရးတပဖြ႕ႏစဖြ႕လးကစငတာန႔ခတထားတ ေဒသတြငးဝနထမးေတြကမပ႔ရနဆးျဖတခတယ။ ကယဆယေရး တပဖြ႕

မနေနဂာက အာတာဗးတ မတတမးမာေတာ

အၾကျပခကအေနန႔ေတာ ဒေခတထ ခဥးကပေနတထးစအတငး ေထာကပေနတ အမႈထမးေတြဟာ စးပြားေရးတစခက လကသကေမြးသငတယ။ ဆကၿပးမနေနဂာကတအကစေအဝနထမးေတြရ႕ လျခမႈကလညးတာဝနယခတယလ႔ ေျပာပါ တယ။ တခ႕ကေတာ လျခမႈမရဘးလ႔ ခစားရတယ။ ဆကၿပး သမက ကြနေပါငးေတြထ မလမနးတးမႈေတြလညး အမားႀကး ရတယလ႔ေျပာပါတယ။ ဆငခာလ႔ေခၚတ တအကစေအအၾကေပးအရာရန႔ ေဆြေႏြးတငပငၿပးေနာကတာ သမကသ႔ဝနထမးေတြက အၾကေပးခပါ တယ။ ဝနထမးေတြကသတ႔လပခတာေတြန ဘဘငမာတာဝနထမးေဆာငေနတကာလမာစတထ မသကမသာျဖစခရတယ။ စးကရကေပးတကနတငးက ဝနထမးေတြရ႕ အရာရ ၂၀ ေလာကက အမနတကယ အလပမလပခပါဘး ဒါေပမယ တအကစေအက အဒေန႔ေတြက အျဖစအပကေတြက ဘာမမလပခပါဘး။

62 အငတာဗးမတတမး၊ စာမကႏာ ၂၀၊ စာေၾကာငး ၃-၁၃ 63 လျခေရးဆငရာ ကာကြယေရးအစအမ အေသးစတအား အပငး ၉-၃အား ၾကညပါ 64 တအကစေအ ဆသညမာ ဆာလေဗးရငး စစတပအား ၫႊနးဆပါသည

Manus ေဒသဆငရာ စမေဆာငရြကမႈ စခနးတြင၂၀၁၄ ခ ေဖေဖၚ၀ါရလ ၁၆ - ၁၈ ရကေန႔ အျဖစအပကမားအား ျပနလညသးသပျခငး

 

48  

၁၅ နာရ ၂၄ မနစ န႔ ၁၅ နာရ ၄၈ မနစၾကားမာ G4S အရာထမးေတြကပါပ၀ါႏငငသားေတြကအလပသမား မခန႔ေရးေတာငးဆ

ထားတ ေဖာထေရာတက ခလႈသေတြန႔အတ ေဆြးေႏြးပြ ကငးပခတယ။65

၁၆ နာရ ၄၄မနစေလာကမာ ပါပ၀ါႏငငသားေတြက သတခငတယလ႔ အဓပၸါယရတ ေကြးေၾကာသေတြ ေအာစကာမာ အစျပခတယ၊

ဒါေပမယအျခားကြနေပါငးေတြကေတာ ၿငမၿငမေနၾကဖ႔ အစရငခၾကပါတယ။ ေအာစကာက ခလႈသေတြန႔ ပကသကတG4S

အျဖစအပကစာရငးမတတမးေတြက ဒယလတာကြနေပါငးကအရငေန႔ေတြက ခခကာကြယမႈေတြမာ မပါဝငဖ႔ ၿခမးေျခာကေနပါတယ။

၁၇ နာရဝနးကငေလာကမာ ေနာကဆကတြမတတမးကေတာ

ေအာစကာဟာအရငရကေတြကခခမႈမာဒယလတာပါဝငဖ႔ပကကြကခတအတြကၿခမးေျခာကေနပါတယ။ ပါဝငတ စာေရးသ ေတြရငးလငးခကမာေတာ ေအာစကာဟာ ဒယလတာက မနးတငးထနတ ၿခမးေျခာကမႈေတြ လပေနတယလ႔ဆပါတယ။

အမအင ၀၅၈၀ ျဖစရပမတတမးကေတာ ၁၇ နာရ ၂ မနစေလာကမာ ခခတ ကစၥေတြမာ မပါဝငလတ ခလႈသေတြအမားႀကးက

ေအာစကာ အျပငဘကက ေရြ႕ေပးဖ႔ ေမးျမနးၾကပါတယ။

လအပတ ေထာကပမႈေတြေပးေနတ ဝနထမးေတြက ၁၇ နာရ ၁၂ မနစ66 ေလာကမာ ကြနေပါငးကေန အေရြ႕ခၾကရတယ။ တခ႕က

ဘဘငဆကပ႔ၿပး တျခားသေတြက ေဒသတြငးခတထားတ ဝနထမးေတြ အမကပ႔ၾကတယ။

၁၇ နာရ ၃၄ မနစေလာကမာ ေျပးေနတ ခလႈသေတြ ပမားလာတယလ႔ မတတမးတငထားတယ။ ေျပးတလေတြ ဝတထားတ အသ ဉာဏဆငရာ အေခၚအေဝၚေတြဟာ ခလႈသေတြ ဒကၡေရာကေတာမယလ႔ ၫႊနျပေနေသာလညး ခလႈသေတြက သတ႔ အဒညက အ တကခကခရေတာမယ၊ ေျပးဖ႔ျပငရေတာမယလ႔ ယၾကညေနခတယလ႔ ေျပာထား ပါတယ။67

တခနတညးမာပ ခခဖ႔ထမပါလတ ခလႈသေတြအမားႀကးက ဘရာဗလကြနေပါငးက လႊေျပာငးေပးခၾကတယ။

မေမာငခင ခဏတာေလးမာ၊ ေခြးေတြန႔ ရႏစေယာကဟာ ဌာနခြငျပခကန႔ အငအားျပဖ႔အတြက မကန႔ေဖာထေရာတ ကြနေပါငးၾကား

က အစမးေရာငနယေျမထ လမးေလာကေနၾကတယ။68

G4S က ခရစစမနးနငးဂ န႔အငတာဗးမာေတာခလႈသေတြထက အရတလမးမားကပါပ၀ါႏငငသားေတြကမခခငေအာင ခန႔ၾက

တယလ႔ေျပာပါတယ။ အဒါဟတပါသလား။

သက ျပနေျဖပါတယ

ခလႈသေတြဟာ ပါပ၀ါႏငငသားေတြရ႕ဆဆမႈန႔လငအဂၤါဆငရာမားျပသၿပးစတ ခန႔တတအျပမေတြခခရတယ။ ကြၽနေတာဒါ က ပၾကားတယ။ စတဆြတေနာကကစၥတစခရေသးတယဒါေပမယ ဒါဟာပါပအေစာငေတြန႔ခလႈသေတြၾကား ေႏာကယကမႈ တစခအေနန႔ ၿပးသြားခပါတယ။ 69

65 အေရးေပၚေလာကလႊာ အမအင ၀၅၈၀ အားၾကညပါ 66 အဒေနရာမာ အခနကကျဖစပြားမႈ႕အတြက ေမးခြနးအခ႕ရႏငပါသည။ ဌာနအေျခအေန ေဖာျပခကမတတမး နပါတ ၉ တြင ၎သည ေနာကပငး ၁၇:၄၇နာရတြင ျဖစပြားလမမညဟ ၫႊနျပထားသည။ 67 ဌာနအေနအထားေဖာျပခက ေလာကလႊာ နပါတ ၉ 68 ခရစစ မနးနငးဂႏင ဒါရနဘြင တ႔၏ အငတာဗးမတတမးမားအား ၾကညပါ 69 အငတာဗးမတတမး၊ စာမကႏာ ၃

Manus ေဒသဆငရာ စမေဆာငရြကမႈ စခနးတြင၂၀၁၄ ခ ေဖေဖၚ၀ါရလ ၁၆ - ၁၈ ရကေန႔ အျဖစအပကမားအား ျပနလညသးသပျခငး

 

49  

၂၀၁၄ ေဖေဖာဝါရ ၁၇ ကေန ၂၃ ရကအတြက အပတစဥထတျပနတ G4S အခြနအခရငးတမးမာ

မကကြနေပါငးက ခခသေတြဟာ အာပစအျပငဘကမာအမႈထမးေတြကကယထလကေရာက ကးလြနဖ႔ ႀကးပမးခၾကတယ။ ေကာကတနးေတြ ၊ ေကာကခေတြန႔ အာပစအျပငက အရာထမးေတြကပစခၾကတယ။ ၿပးေတာ ခခသေတြဟာ ပါပ၀ါႏငငသားေတြက “ဖကခရ ပါပ”၊ “ ခ၊ခ ပါပ” စတ ဆဆသေတြန႔အတ ေအာဟစၾကၿပး ခနပေကာလႊားၾကဖ႔ ႀကးပမးခၾကတယ။

ကြၽနေတာအငတာဗးခတ အေထာကပ ဝနထမးတစဦးကေတာ ပါပေတြက ေရးရးစြအဖြ႕စညးေတြ။ ဒါေၾကာင ေဒသခလေတြက “

ဖကခရ ပါပ” ဆတာမး ထပထပေျပာသေတြ၊ ေဒသခအမးသမးေတြက ကယထလကေရာက ကးလြနဖ႔ ၿခမးေျခာကမႈေတြေၾကာင

အရမးထခကေစၿပး အရမးလန႔ေစတယလ႔ သမကေျပာပါတယ။ ေဒသခေတြက ဒလမးမႏစမ႕ဖြယ အရေသမရတ အျပမေတြေၾကာင

အရမးစတဆး ေဒါသထြကၾကတယ။

ဌာနဆငရာ အေျခအေန မတတမး နပါတ ၉ အရေတာ

၁၈ နာရ ၅ မနစေလာကမာ G4Sက ခလႈသတခ႕န ေအာစကာမာေတြ႕ခတယ။ သတ႔က အပစက ျပနလာတညက ရေတြဆြသြားတ သတ႔လ ၈ ေယာကက ျပနလခငတအေၾကာငးေျပာတယ။ ညလယေလာကမာ သတ႔ အဒါတာဝန ခတယလ႔ေျပာၿပး G4Sက သတ႔ပါပရေတြန႔ ေျပာခၾကတယလ႔ ခလႈသေတြေကာ ေျပာခတယ။ ေနာကေန႔ေရာကေတာ ရလပငနးေတြလညး ၿပးေရာခလႈသ ၈ ေယာကက ျပနလႊတခတယ။ သတ႔က ခလႈသေတြကဆကၿပးထပလပေနရင ျပစမႈန႔ တရားစြမယလ႔ ေျပာခတယ။

G4S က ေဒသခဝနထမးေတြက ပကဂဝကရမာ စဖ႔ေတာငးဆတယ။ စငတာရ႕ အျပငဘက အဓကလမးကေန ၁၈ နာရ ၇ မနစ

ေလာကမာ ခလႈသေတြက ေရြ႕ရနၾကညေနခတယ။

၁၈ နာရ ၃၉ မနစေလာကမာ ျပငပအလငးေရာငတစခ မကမာ ဝငသြားတယလ႔ အစရငခထားခတယ။ အဒါက ၆ မနစေလာကၾကာတ

ျပနဝငလာခတယ။ ညဘကအတြငး အပငးမးစန႔ အလငးတနးေတြ စငတာရ႕ ေနရာအႏ႔အျပားက လငးသြားခတယ။ တစခါတစရ

ခလႈသထက အဖကသမားေတြ ဖမးဖ႔န႔ တျခားကစၥေတြအတြက ျဖစပါတယ။ ဥပမာ ၁၉ နာရ ၄၁ မနစေလာက အလငးရပသြားမႈဟာ

ေဖာထေရာတကြနေပါငးထမာ ခလႈသေတြဟာ ေသတာေတြလကထားၿပး ကြနေပါငးက ေႏကယကေနခမႈေၾကာင ျဖစပြားခတာလ႔

မတတမးတငထားခတယ။ ေနာကတခနကေတာပါဝါဂငနေရတာတစခရပသြားတယ၊ စကရ႕စစထတကရယာမာအရညေသြးနမ

ေသာ ေလာငစာထက အညစအေၾကးေတြ ဆ႔ေနတာေၾကာင ျဖစတယ။ ဒါေပမယ ဒရပသြားမႈက ျမနျမနပျပငဆငခတယ။ 70

၁၉ နာရေလာက စငတာအျပငဘကမာ စစဆငေရးရအရာရ ၄၆ ေယာကေလာက ယနစအျပညအစန႔ ရေနခတယ၊ တျခား ရ ၂

ေယာကက စစေခြးေတြန႔။ ေထာကပေရးအဖြ႕က ကြနေပါငးအတြက ညစာေတြကစမၿပးလကပ႔ေနတယ။

G4S စာရငးမာ ၂၁ နာရ ၂၅ မနစေလာက ေရပလငး အလြတေတြက ေဖာထေရာတကေန မကကြနေပါငးဆက ပစခတယလ႔

မတစေရးထားခတယ။ ဒမတတမးဟာ အစားအစာေတြေနာက ခခမႈအတြက ပထမအစအစဥလညး ျဖစႏငတယလ႔ခန႔မနးခတယ။

ခလႈသေတြမာ အေျပးသမားအပမရပါဘး ၿပးေတာ အေစာငေတြက ေန႔လညဘက ကြနေပါငးထ သြားလာခြငမျပရန အၾကျပခတယ။

70 ခရစစ မနးနငးဂ၏ အငတာဗး စာမကႏာ ၄အားၾကညပါ

��

Manus ေဒသဆငရာ စမေဆာငရြကမႈ စခနးတြင၂၀၁၄ ခ ေဖေဖၚ၀ါရလ ၁၆ - ၁၈ ရကေန႔ အျဖစအပကမားအား ျပနလညသးသပျခငး

 

50  

ပကဂဝကရ ဂငနေရတာ ရပသြားေတာ ၂၁ နာရ ၄၁ မနစေလာကမာ အလငးမနသြားခတယ။ G4Sက ခကခငးပ မကကြနေပါငးထမာ

လကကငတတေတြ၊ ေကာကတနးေတြကငၿပး မကႏာဖနးထားတ ခလႈသေတြက သတထားမသြားတယ။ ဒအခနမာေခြးတပဖြ႕ဟာ

အစမးေရာငနယေျမထေရာကလာတယ၊ ဒနယေျမထကမကႏာဖနးန႔ လေတြကတာဆးဖ႔ျဖစတယ။ ေခြး ေတြန႔ အထမာ

လမးေလာကေနတယတၿပငနကတညးပ လကပစခေတြ၊ ေပါကသညလကနကေတြအမားႀကးမးရြာသလပလာတယ၊ ေခြးအဖြ႕က

ခကခငးျပနရပသမးသြားေအာငေပါ႔။

ခလႈသေတြဟာ စညးရးကတဆင မကန႔ေဖာထေရာတ ကြနေပါငးၾကားက အစမးေရာငနယေျမထကျပနၿပး တြနးထတခရတယ။ တခ႕

ဂဖအကစဝနထမးေတြကသတ႔ကေကာကတး၊ေကာကခေတြန႔ပစခတအစမးေရာငနယေျမအဆးကေရာကေတာ ေထာငေခာကေတြ

ဆငခၾကတယ။

G4S က တန႔ျပနတအသငးကပကဂဝကရကေန အစမးေရာငနယေျမထဝငလာၿပးအျခားတစဖကကအရာရေတြေနတ အစြနးက

ေရာကေအာင ခလႈသေတြက အတငးတြနးပ႔ၾကတယ။ သတ႔ကခလႈသေတြက စကဝငးပစ ဝငးထားခတယ၊ ၿပးေတာ သတ႔ရ႕ ဒငးေတြ၊

သခေမာကေတြန သတ႔ကယသတ႔ ကာကြယၿပး အဓကလမးမေပၚက လျခစြာျပနသြားေအာင အားသခၾကတယ။

စညးရးခးဖကခလကရေတာ အငအာတက အေပါကက ျပနဆ႔ဖ႔ အားထတၾကတယ ဒါေပမယ သတ႔ဒငးေတြက ေကာကခေတြ၊

သတတငေတြန႔ ထတာခရတအတြက လငးျပနပတဖ႔ မထနးထားႏငခၾကဘး။ G4S ရ႕ စာရငးမတတမးအရ ၂၂ နာရေလာကမာ

စညးရးအပကေတြမားလ႔ အေပါကက ျပနပတဖ႔ မျဖစႏငခဘး။

ခရစစမနးနငးဂက သန႔အငတာဗးမာအငအာတေတြမာ တကယေရကာကြယဖ႔ (သခေမာကေတြ၊ အဝတေတြန႔ ဒငးေတြ) ပရတယလ႔

ေျပာပါတယ။

G4S မတတမးမာ ၂၁ နာရ ၅၁ မနစေလာက ဒယလတာကြနေပါငးက ခလႈသေတြဟာ သတ႔ကယတငလပထားတ လကနက

ေတြအစအလငန႔ သတ႔ဘာလ႔ကာကြယမႈေတြ လပေနလဆတာ ေဖာျပေနတယ။ သတ႔ကပါပေတြကြနေပါငးထ ဝငလာမာက

ေၾကာကၾကတယ။ သတ႔မတကခကဘးဆရင ဒယလတာကြနေပါငးကလညး ဒျပငးထနစြာ ကာကြယမႈေတြမာ ဝငပါမာမဟတဘးလ႔

အခငအမာေျပာခတယ။

၂၂ နာရဝနးကငေလာကမာ မကန႔ေဖာထေရာတကြနေပါငးမာ အလငးပကသြားခၿပး ခလႈသေတြက စညးရးေတြက ခးေဖာကခတယ။

ၿပးေနာက ေဖာထေရာတကခလႈသေတြကလကနကေတြန႔မကထကဝငသြားခၾကတယ။ ေအာစကာကြနေပါငးမာလညး ခလႈသေတြ

ဟာ ႀကတငစမထားတအတငး တာရးေတြက ဖကဆးခၾကတယ၊ ဒမတတမးက ေဖာျပထားတ သတစေယာကရ႕ ယဆခကကေတာ

ဒါေတြက သတ႔ မးေလာငတကသြငးခၾကတယလ႔ ေျပာခပါတယ။

၂၂ နာရ ၁၈ မနစေလာကမာ ခလႈသေတြက နယျခားခအငအာတ အရအတားကခးဖကခၿပးေနာက မကကြနေပါငးက ထနးခပ

ခတယ။( ဂတ ၇ က) အငအာတေဂါကကြငးကထနးခပခတယ။ ၂၂ နာရ ၃၇ မနစေလာကမာ အငအာတဟာမကကေန

ဆြထတခခရၿပး ပကဂဝကရမာအပစျပနဖြ႕ခတယ။

G4Sက စငတာမာ ဂတေစာငဖ႔ ဘဘငက အကစအကစအ (လျခေရး) အမႈထမးေတြက ေခၚခတယ။

��

Manus ေဒသဆငရာ စမေဆာငရြကမႈ စခနးတြင၂၀၁၄ ခ ေဖေဖၚ၀ါရလ ၁၆ - ၁၈ ရကေန႔ အျဖစအပကမားအား ျပနလညသးသပျခငး

 

51  

၂၂ နာရ ၂၀ မနစေလာကမာ မကကြနေပါငးမာအလငးေရာင ျပနရခတယ။ ေနာကတစနာရခြၾကာ ျဖစပကတာက အမနမတတမးမာ

မတတမးတငထားတာကေတာ

မကကြနေပါငးကေန မားစြာေသာ လကပစလကနကေတြန႔ G4S န အငအာတဆကပစခၾကတယ။ ေဖာထေရာတခလႈသေတြက မကထကတေတြကဖကဆးၿပးပအားေကာငးတ လကနကေတြကရာေဖြၾကၿပး စညးရးတင

ေတြက ေျမျပငကေန ဖယရားၾကတယ။ မကထကေနရာထငခငးေတြန ကနတငးေနရာကခလႈသေတြဟာတကခကလယကခခၾကရၿပးအကနလးက ဖကဆးခခၾက

တယ။ အေစာငတေတြကလညး အဓကရဏး ခလႈသေတြက ဖကဆးဆတၿဖပစခၾကတယ။ အငအတရအမအကစဝနထမးေတြက ဘဘငဆပကမးေတြဆကေနရာေျပာငးဖ႔ျပငဆငခၾကၿပး အဒမာအေရးေပၚ စငတာက

ေဆာကလပခတယ။ လြတလပေရး ထပခါထပခါ ေျပာမႈထမာ ေအာစကာကြနေပါငးက ေထာကခခၾကတယ။

အဒအခနပတဝနးကငကအေရးေပၚထနးခပအဖြ႕ကႏစပငးခြဖ႔ ဆးျဖတခကခခတယ။ အစအကဘဘငကနားဖ႔ ေရြ႕သြားခတ အခန မာ G4Sန႔ လကေထာကမနေနဂာ ဝလဆြန ကဗက စငတာမာကနခတယ။

ကတထရနာ နယးစက ရငးျပခတယ

၁၀ နာရ ၃၀ ေလာကမာအမနတကယအမန႔ခတေနရာကေနမငးဝငခတအဓကဂတေပါကအျပငက အလြယတက ေျပာငးႏငတမနဘတစေလးထသ႔ေျပာငးေရြ႕ခတယ။ အဒထမာ ၄၅ မနစ၊ ၁ နာရေလာာကထငခတယ။ အဒခနမာ ကြၽနေတာမာ ေရဒယေလးတစလး ပါလာေတာ ဘာေတြျဖစေနလ အကနၾကားခတယ။ အေျခအေနက ေတာေတာဆးဝါးေနခတယ။ ၿပးေတာ ပကဂဝကရအျပငဘကက အငအတရအမအကစ ဆက ကြၽနေတာတ႔ ေရြ႕ခၾကတယ။ အဒမာ ၁၀ မနစေလာက အေျခအေန ေစာငၾကညခတယ။ 71

၂၂ နာရ ၄၈ မနစေလာကမာ G4Sရ႕ တန႔ျပနတအသငးက ေဂါကကြငး ၁ က ရပသမးခတယ။ ၿပးေတာ မကကြနေပါငး အျပငဘက

ေျပာငးရလြယေသာ ပါပတပဖြ႕ဆက ထြကခတယ။ G4S အရာရ ေအဘန႔ အငတာဗးမတတမးမာ

မကကြနေပါငးက G4Sအရာထမးရပသမးမႈက ေအဘကအစမးေရာငနယေျမန႔ နးတဂတမာစၾကဖ႔ရေတြကေျပာခ တယ၊ အငအာတန႔G4Sအမႈထမးေတြက ရပသမးဖ႔လညးေျပာခတယ။ “ခလႈသေတြ အဓကလမးေပၚ ထြကလာရင ေတာ ခငဗားအေျခအေနေတြန႔ အေပးအယလပရမယလ” ႔ သက ဆကၿပးေျပာခပါတယ။ 72

ဒါရနဘဒ နအငတာဗးခတ G4Sက အနဒရး ဒစနကပ 73 က (ေရ႕ပငးေဆြးေႏြးခကေတြမာ ထငရားစြာပါဝငချခငး မရေပမယ)

ေအဘက ရတပဖြ႕ေတြကလကနကေတြနေတြ႕လကေတာ သကရေတြကG4Sကသတ႔ကလကနကေတြ မသးေစခင ဘးလ႔ေျပာခတယ။ “ အေက၊ (မက)ကြနေပါငးထက ငါတ႔မဝငရဘးဆတာနားလညပါတယ” လ႔သတကတန႔ျပန ေျပာခတယ။' 74

71 အငတာဗး ကးယခကမတတမး၊ စာမကႏာ ၇၊ စာေၾကာငး ၂၁-၃၂ 72 အငတာဗး မတတမး၊ စာမကႏာ ၁။ ေအဘသည ၎၏ ထငျမငခကအရ သေျပာၾကားခတ မတခကေတြထမာ စစေရးဆငရာ လပပငခြငအရ ပမနလကတြမႈ႕က ဘယနညးန႔မ တညေဆာကလ႔မရႏငေတာတအတြက မကန႔ လမးခြခတယလ႔ ေျပာပါသည။ ေအဘက ဆကလကၿပး ေရ႕တနးတပဖြ႕ရ႕ လႈပရားမႈ႕ေတြအားလးန႔ ဗဟာေတြမာ ပါဝငခတယလ႔လ ေျပာၾကားခပါတယ။ 73 အေထြေထြေကာငစႏင ကမၸဏလျခေရး 74 ဒါရနဘြင၏ အငတာဗးမတတမး၊ စာမကႏာ ၄ အားၾကညပါ

Manus ေဒသဆငရာ စမေဆာငရြကမႈ စခနးတြင၂၀၁၄ ခ ေဖေဖၚ၀ါရလ ၁၆ - ၁၈ ရကေန႔ အျဖစအပကမားအား ျပနလညသးသပျခငး

 

52  

ခရစစ မနနငးဂမာလညး ဒလမးနားလညးမႈ ရခတယ။ သက ေျပာခပါတယ

စငတာထကဘယတပဖြ႕မ ေပးမဝငဘး။ ဂတေတြ ေသာခတထားလ႔ ရေတြက ျခစညးရးက ေကာမတာ ငါနားလညပါတယ။ G4Sက ရအရာရက ေတာငးဆခတာကေတာ “ေကးဇးျပၿပး လကနကေတြက ဖယလကပါ” လကနကေတြက မကျမငသကေသေတြပ။ ေနာကတစခါထပေျပာခတယ “ ကြနေပါငးထက မသြားပါန႔” ရေတြရ႕ စမကနးက အဒေန႔မာ အေကာငအထညေဖာခတယ။ 75

သ႔ေသာလညး G4S အမအင ၀၅၈၀ မတတမးမာ

အနးစပဆး ၂၂ နာရ ၄၈ မနစေလာကမာ အဘက ေျချမနတပဖြ႕က ပငထားတ မကကြနေပါငးမာ ဥပေဒက နဂအတငး ျပနထားဖ အၾကျပခတယ။

အဘက ဒမတတမးမာ ေအဘအျဖစ ရညၫႊနးတ မကမာ အငအာတရ႕ ေခါငးေဆာငအတြက ခယခကရတယ။ အမအင ၀၅၈၀ က

မနကနတကမႈ သပမရပါဘး ဘာလ႔လညးဆေတာ မတတမးအငတာဗးမာ သန႔ G4S စနယာ မနေနဂာရ႕ သတငးေတြန႔

ဆန႔ကငဘကျဖစေနတ မကထမာအမနေပးမႈန႔ဥပေဒကျပနထားဖ႔အတြက တာဝနရတေျချမနတပဖြ႕ဟာG4S အရာရေအဘလ႔

အၾကျပခလပ။

အဒအခနမာ အငအတရအမအကစက ဘဘငမာ ေနရာျပနခခတယ။ ဒဏရာရသေတြဟာ ၂၃ နာရန႔ ၂၃ နာရ ၃၀ မနစေလာကမာ

စတငေရာကရလာခၾကတယ။

ဒအမန႔မတတမးမာ ၂၃ နာရ ၂၂ မနစေလာကမာ မကကြနေပါငးန အနးနားပတဝနးကငမာ ပစခတခၾကတယ။

မစနယးစက ဆကၿပး

အငအတရအမအကစက ဒအႏရာယရေသာ ေနရာကေနစြန႔ခြာခၾကတယ။ သတ႔ရ႕ဝနထမးေတြအားလးန႕ကြၽနမရ႕ စကားျပနေတြ အကနလးက ေခၚသြားၾကတယ၊ သပမၾကာခငမာပ ေသနတသေတြ ကြၽနမတ႔ ၾကားခရတယ။ ေသနတေတြ ပစေနတ တစခနတညးမာပ ကြၽနမတ႔က ဘဘငဆက ေအာကတညတညလမးကေန ေခၚသြားခၾကတယ။ အစပငးမာေတာ ဘနး-ဘနး အသေတြၾကားရတယ၊ ေနာကပငးၾကေတာ အသေတြကယလာၿပး ဆကခါဆကခါၾကားရတယ။ ကြၽနမတ႔ မရပဘ ဆကသြားခၾကတယ။ ဒါေပမယ တခနတညးမာပ ဘဘငကေရာကသြားေတာ ေသနတသ အေၾကာငးက လတငးသၾကတယ၊ ဘာလ႔လညးဆေတာ ဘဘငကေတာင ေသနတသက ၾကားရတယ။ 76

မကကြနေပါငးထ ရေတြဝငလာခတ အေၾကာငး မတတမးမာမရဘး။ ဒါေပမယ စာရငးမတတမးမာေတာ ၂၃ နာရ ၂၇ မနစေလာကမာ

မကမာရေတြဝငၿပးသတေပးခတယလ႔ပါတယ။ အဒအခနက(စားရငး၏အတညျပခကအရ) မကကြနေပါငးမာအၾကမးဖကမႈေတြ ျဖစခ

တယလ႔ G4S အစရငခစာမာ မတတမးတငထားတယ။

စားရငးမတတမးက G4S အငအာတက ၂၃ နာရ ၂၉ မနစေလာကမာ ေဖာထေရာတကေန မကဂတနားမာ ခလႈသေတြန႔

ရငဆငေတြ႕ခတယ။ အဒ ၂၃ နာရ ၃၀ မနစေလာကမာ အငအာတ ေခါငးေဆာငက အေရးႀကးေနတ ( မကကြနေပါငးလ )

ေနရာထသ႔ ပ႕ႏ႔သြားေစခေသာ သမထမးခပမႏငခတ သမရ႕ ေဒသခ အငအာတ အဖြ႕ဝငေတြက အၾကေပးခတယ။

75 အငတာဗးမတတမး၊ စာမကႏာ ၃ 76 အငတာဗးကးယခကမတတမး၊ စာမကႏာ ၇၊ စာေၾကာငး ၃၂-၄၃

��

Manus ေဒသဆငရာ စမေဆာငရြကမႈ စခနးတြင၂၀၁၄ ခ ေဖေဖၚ၀ါရလ ၁၆ - ၁၈ ရကေန႔ အျဖစအပကမားအား ျပနလညသးသပျခငး

 

53  

၂၃နာရ၃၀မနစေလာကမာလညး ေအာစကာကခလႈသ ၁၅၀ေလာက (ေအာစကာန႔ဒယလတာၾကားက) ခာလလမး ေၾကာငးအ

လယကေရာကေနခတယ၊ ဒါေပမယ ေဖာထေရာတကတဆငအပခပေရးနယေျမထကဝငရဖကႀကးစားေနတခလႈသေတြက တားဆး

ဖ႔ G4Sက သတ႔လမးေၾကာငးက ယာယအကာအကြယ ခထားလကတယ။

G4S စာရငးမတတမးကေတာ ၂၃ နာရ ၃၇ မနစေလာကမာ ေဖာထေရာတကေန ေဂါကကြငး ၁ ဆက စြန႔ခြာသေတြမား

လာတာေၾကာင ေနာကဆကတြျဖစစဥမားကရပစေစခတယ။ ဝနထမးအနညးငယန႔ ေဂါကကြငး ၁ ကပေပါငးပါဝငသ အနညးငယသာ

ကနခတယ။

သေခါငယ ၃၅ မနစေလာကမာ ေနာကဆကတြေတြဆကျဖစခၿပး ၂၀၀ ထကမားတခလႈသေတြဟာအဗယက စြန႔ခြာထြက

ေျပးၾကတယ။ သေခါငယ ၅၈ မနစေလာကမာ G4S ဝနတမးေတြက မကကြနေပါငးထက ျပနဝငခၿပး ဒဏရာရ ခလႈသေတြက

ကညခတယလ႔ မတတမးမာ ေရးထားတယ။

စငတာရ႕ အျခားေနရာမာေတာ ခလႈသေတြဟာ ေဖာထေရာတကေန တြနးထတဖ႔ႀကးစားေနၾကတယ။ အေျခအေနေတြက သေခါငယ

၅၆ မနစေလာကမာ ပမဆးရြားလာခတယ။

အစရငခစာမာ ကနခသေတြဟာ ၂၀၁၄ ေဖေဖာဝါရ ၁၈၊ အဂၤါေန႔ ၂ နာရ ၄၀ မနစေလာက ျဖစပကတာေတြ ေအးေအးခမးခမး

နဂးခပသြားေသာလညးစငတာရတစဖကကအစအစဥပစေတြနဂပစျပနျဖစသြားတအတြကအခ႕ခခမႈေတြေနာကထပျဖစခေသးတယ။

သ႔ေသာလညး အမအင ၀၅၈၀ မတတမးမာ G4Sက သ႔ဝနထမးေတြ ၂၃ နာရ ၃၀ မနစေလာကမာ မကထက ျပနၿပးဝငခတယ၊

ၿပးေတာ ဒကြနေပါငးထက ရနးရငးဆနခတမႈေတြက ရေတြက ေအာငႏငခၿပးေနာက ဒဏရာရသေတြရ႕ စြနခြာမႈက စတငခတယ။

မတတမးအရေတာ ၂၃ နာရ ၃၀ မနစနးပါးေလာကမာ ရေတြ ျပနရပခေပမယ အတအကေတာ ေျပာလ႔မရပါဘး။

အမအင ၀၅၈၀ မတတမးမာ

မကကြနေပါငးကခလႈသအားလးဟာေၾကာကလန႔ၿပးေတာစတေခာကခားတပေတြေပါကေနခတယ။ G4S အမႈထမး ေတြရ႕ခငးေစခကအတငး ခလႈသအားလးဟာဘာမမျဖစပမကထက ညစာအတြက ေရြ႕ခရတယ။ အငအတရအမအကစက ခန႔ထားတ ေဆးဝနထမး ၂ ဦးက ဒဏရာရသ အေရအတြကေမးၾကညေတာ မကထမာ ေနာကထပ ဒဏရာရသေတြလညး ရေနႏငေသးတယလ႔ေျပာပါတယ။ G4Sစငတာမနေနဂာပရာရာက မကထကအပကစးေတြအတြက အခြနေကာက ခတယ။ ၿပး မကအတြငး ျပနျပငရမေနရာေတြအတြက ခလႈသေတြအားလးက ပးေပါငးလပေဆာငၾကဖ႔ တကတြနးတယ။ အဒေနရာမာ အမေအ ၁ ကေန ၈ အထအေဆာကအအေတြက ပကဆးတ အေနအထားအလက ျပျပငဖ႔ ေၾကညာခတယ။ မကထကခလႈသအားလးဟာအပရာေတြကျပနၿပးစန႔ေသာအရာေတြန႔ျပျပငခတယ။ မကကခလႈသေတြဟာ တဗအခနးေတြ၊ အငတာနက ဖနးအခနးေတြ၊ ျပနလညျပျပငတေနရာေတြန႔ အသစေဆာကတ ေနရာေတြမာပးေပါငးပါဝငခၾကတယ။ စားတ အခနးမာေတာ ဘယသမ မပါဝငခၾကဘး

G4S အရာရမားကေျပာတသတငးအရေတာ မက၊ ေအာစကာန႔ တကရကဒဏရာကသေနတ ေဖာထေရာတကြနေပါငးေတြမာ ခခမႈမာ

မပါဝငခတ ခလႈသေတြအမားႀကးက ေသခာေဖာျပခတယ။ ၿပးေတာ သတက လကရအၾကမးဖကမႈေနရာကေန ရပသမးၿပး

တျခားလျခတေနရာက ေရြ႕ဖ႔လညး ကညခၾကတယ။ တခ႕ကစၥေတြမာ ဒခလႈသေတြဟာဘရာဗလန႔ခာလကြနေပါငးေတြမာ ပထမ

ဆးေအးခမးတပြကကငးပခၾကတယ။ ၿပးေတာစငတာရ႕အေရ႕ဘကေနရာမာခကခငးဆသလေနဗယလေဘစဥပ ေဘာလးကစား

နညးေတြကေဆာခၾကတယ။

Manus ေဒသဆငရာ စမေဆာငရြကမႈ စခနးတြင၂၀၁၄ ခ ေဖေဖၚ၀ါရလ ၁၆ - ၁၈ ရကေန႔ အျဖစအပကမားအား ျပနလညသးသပျခငး

 

54  

မစစတာ ဒရးစနကပက ဝနထမးေတြန႔ ေဆြးေႏြးခတအေပၚမတညၿပး ဥပမာႏစခေပးခတယ

စတခရတေနရာကသြားခငတစြန႔ခြာခတခလႈသေတြက ေတာငပငးမကညရနေဖာထေရာတထသ႔ အငအာတက တြနးပ႔ခ တယ။ အငအာတကဝငေရာကစြကဖကတကစၥသးဆငရတယ။ ပထမကအငအာတကတကရကကာကြယတ နယျခားခတပေနာက ကေနခလႈသေတြအျပငထြကစဥမာ ကငတြယထားတ ႐ႈပေထြးမႈတစချဖစတယ။ ေနာကတစခါထပျဖစတအခါ ပ ဘေလာက အငအာတကဝငေရာကတကစၥ။ ေနာကဆးအစမးေရာငနယေျမရ႕ စညးရးေနရာကေဖာထေရာတ ၁ မာ ကငးပခတ ဦးတညရာမာျဖစတယ။ အစမးေရာငနယေျမရ႕ စညးရးလငးတဘကက သြားဖ႔ အငအာတက ၫႊနၾကားထားခတယ။ သ႔ေသာလညး အငအာတ အဖြ႕ဝငတခ႕က ဘာအမန႔မမပါဘ အဒအမတက ဆန႔ကငၿပးသြားခတယ။ ဒါဟာ သတ႔ေသနတသေတြၾကားၿပးေနာက ျဖစခတပပါပ။ ရေတြန႔ ပါပေတြက မကထမာ ေရာကႏငေနၿပး ၾကညေနခတယ။ ရေတြမကထဝငသြားၿပးေနာက G4Sအေစာငေတြအမားႀကးက သတ႔ကကာကြယဖ႔ပစလပထားတအဝငးန႔ ပးေပါငး တဘေလာခေတြေရ႕ကခကခငးေဘာလေဘာကြငးထသ႔ ခလႈသေတြကသးထနးသလေနာကကေနထနးၾကတယ။ သတရ စြာန႔ သတ႔က အရငအတငးပျပမပတငးဆကဆခတယ။ သတ႔ကဒလမးသတ႔ကယတင အမားေတြန႔မကက ခလႈသေတြက ကာကြယရနအားစကခတယ။ G4Sဝနထမးေတြကကာကြယဖ႔ လငး ၂ လငးဆြခတယ၊ ခလႈသေတြဟာ အေကာငးဆး ကာကြယမႈေတြ ေပးေနတ အဓကအခနးထသ႔ ခလႈသ ၂၀ ေလာကက သတ႔ၾကားက လျခစြာ ထားခတယ။ ဒလပေဆာငမႈမာ ဒကၡသည ၁၅ ကေန ၂၀ ေလာကန႔ ပါပ ၅ ေယာကေလာကန႔ ဖြ႕စညးထားတ အေစာငေတြပါဝငခတယ။ ေနာကဆးမာ ကာကြယဖ႔အတြက မကကေနထမငးစားခနးထစြန႔ခြာခတ ခလႈသ ၃၀၄ ေယာကေလာကရခတယ။ အျခား ပးေပါငးပါဝငတ အေရးေပၚေတြကကညဖ႔ အဒေနရာမာဂအမကထနးခပခတယ။ အေနာကတခါးကတဆင အဓကလမး ေတြဆက ဘဘငက အေရးေပၚ ေဆးစငတာေတြမာ ကသဖ႔အတြက ခလႈသေတြက အျပငက ေခၚၿပး ထြကခၾကတယ။77

၂၀၁၄ ေဖေဖာဝါရ ၁၇ ကေန ၁၈ အထ အျဖစအပကေတြမာအသဖငန႕ ရပသ မတတမးေတြဘာမမရခပါဘး။ G4Sက

ဘာျဖစလ႔လညးဆတာ ဒလရငးျပတယ

ပထမဦးဆး အတကခရတ ၿပကြမႈမာ အရာရက မတတမးယဖ႔ ႀကးစားခပါေသးတယ။ ဒတယကအငအာတ အဖြ႕ဝငေတြကစႏႈနးျမင အကာကြယဒငးေတြက ကငထားစဥမာမတတမးတင ကငမရာကသးခတယ

ဒါေပမယ အၾကာႀကးမကငႏငခဘး။

အခေတာ ခလႈသေတြက ေပးတ အစရငခစာမာ ေျပာထားတ ပစၥညးေတြကျပနၿပး ခနဆၾကညပါမယ။

ဒါမလပခင ပထမဟာေတြထက ဒါက ပဆးတယဆတာေျပာပါရေစ

77 ဒါရနဘြငႏင အငတာဗးမတတမး၊ စာမကႏာ ၄-၅

Manus ေဒသဆငရာ စမေဆာငရြကမႈ စခနးတြင၂၀၁၄ ခ ေဖေဖၚ၀ါရလ ၁၆ - ၁၈ ရကေန႔ အျဖစအပကမားအား ျပနလညသးသပျခငး

 

55  

ခလႈသ ၁၃၄၀ ေလာက ၂၀၁၄ ေဖေဖာဝါရ ၁၅ ေလာက စငတာမာ ပးေပါငးပါဝငခၾကတယ။ G4Sက ေဖာထေရာတ၊ မက န ေအာစကာကြနေပါငးေတြဆက ခလႈသ ၁၀၀ ေလာကက ၂၀၁၄ ၁၇ န ၁၈ မာျဖစခတ

ခခမႈမာပါဝငခၾကတယလ႔ခန႔မနးခတယ။ တခ႕ကတျခားခလႈသေတြကၿခမးေျခာကမႈေၾကာငခခမႈထက ပါဝငၾကတာျဖစ တယ။

ရလဒအေနန႔ ခလႈသ ၇၀ ကေန ၇၅ ရာခငႏႈနးနးပါးေလာက ဒကစၥေတြထမာ မပါဝငခၾကဘး။ တခ႕ ခလႈသေတြရ႕ ေနထငမႈ ခလႈပစၥညးေတြဟာ အဒါမတငခင ညဘကႀကး ေအာစကာမာ ပါပေတြက တန႔ျပနမႈေၾကာင

ခလႈသေတြ ဒဏရာေတြန႔ ေဘးသငခခရတယ။ အဒါက ၂၀၁၄ ေဖဖာဝါရ ၁၆ ေလာကျဖစတယ။ ခလႈသေတြဟာ G4S အငအာတ အရာရေတြရ႕ အရနျပငးၿပးဆးရြားလတ တကခကမႈေတြ ခခရတယဒါေပမယ သတ႔

လပခတ ဒဏရာေတြက ေလာခႏငေသာ ေစာငေရာကမႈေတြေတာ ျပနၿပး အကးျပခတယ။ ဆးရြားလတ ဒဏရာေတြအားလးက ၂၀၁၄ ေဖေဖာဝါရ ၁၆ ကေန ၁၈ ရကတြငး အငအတရအမက ကသေပးခတယ။

ရကႏကမႈေတြ ခရတ ခလႈသေတြဟာ ဆးရတ ရကႏကေတြန႔ ရဇာ ဘာရကတမာဆ အေသအပကေတြပါ ရခပါတယ။

ခလႈသေတြဟာ မၾကာခဏG4S ေဒသခေတြရ႕ ျပနအပျခငးခရတယ ဒါေပမယ မကႏာအမအရာေတြက ၾကညမေကာငးဘး ဒါေပမယ

အစားေသာကေတြေရာငးတသေတြ၊ သန႔ရငးေရးသမားေတြန႔ ဥယာဥမႉးေတြလမးအျခားပါပေဒသခဝနထမးေတြန႔ သေဘာ

တထားတာဟာေတြလညးရပါေသးတယ။ ခလႈသေတြဟာေဒသခေတြန႔ မနနယစအနးနားမာေနထငၿပး စငတာမာခန႔ထားတ ပါပေတြ

ဆကလညး လႊအပခရတယ။ တခ႕ကစၥေတြမာ G4S ေဒသခ အေစာငေတြဟာ ခလႈသေတြ အေပၚေတာေတာေကာငးပါတယ၊

စငတာကြနေပါငးေတြထမာ သတ႔သတ လေတြမား အမားႀကး ရပါတယ။ အခ႕ကစၥေတြမာကေတာ သတ႔က မရငးကဘး ဒါေပမယ

ဒါဟာနားလညရလြယပါတယ။ ရလဒအေနန႔ခလႈသေတြဒအရာေတြကအသးျပခတနးကဘယသ႔ကရညရြယခတယဆတာအေသအ

ခာ ဆးျဖတခကခဖ႔ ဒါဟာခကခႏငပါတယ။

ဒစစမးစစေဆးမႈေတြအတြငး မတညတ ေနရာေတြက မတညတအဓပၸါယေကာကမႈေတြရ႕ အခကေတြန႔ အျခားအေျခအေနေတြက

ပစကြျပားေနပါတယ။ ဥပမာ

အရငမတတမးေတြမာ ခလႈသေတြဟာသတ႔ထကေျပးတလေတြကလမၾကတအခါမာ အသဉာဏရ႕တနဖးကသတ႔ ဒကၡ ေရာကရင ျပငဆငဖ႔အတြက ျဖစတယ ဒါေပမယ သတ႔က ကြၽနေတာကေျပာတယ ဒါဟာသတ႔ကယသတ႔ ကာကြယဖ႔ပါ တကခကမႈေတြ ခခရမယဆရင။

G4Sကေကာကတနးေတြန႔ေကာကခေတြကကြနေပါငးကေနယသြားၿပးယာယခယမးအျဖစသးခတယ။ ခလႈသေတြက ဒါက သတ႔သာ တကခကခရမယဆရင သတ႔အတြက ကာကြယဖ႔မရေအာင လပတာလ႔ ျမငၾကတယ။

ခလႈသေတြဟာ သတ႔တကခကခခရမယဆရင တခ႕ကာကြယမႈအတြက ျမငတလကနကေတြကယၿပး ဒကၡေရာကလင သးဖ႔ ယာယသး လကနကအခ႕န႔ တနးစခၾကတာဟာ သတ႔အသဉာဏရ႕ တနဖးပျဖစတယ။

မစစတာ တ ၁ လ႔ကြၽနေတာ ေခၚေနတ ခလႈသတစေယာကကေတာ အစရငခတအဖြက ဦးစးေဆာငရြကတ ႏစနာရၾကာ ေတြ႕ဆပြက

တကခတယ။ သက ရငးျပခတယ မကထက ခလႈသေတြက အဒညက ေဖာထေရာတက ျဖတၿပး ခးဖကဖ႔ ဘာလ႔ႀကးစားခၾကတာလ

ဆေတာ

ဒေကာငေတြကေဒသခေတြက သတ႔ကတကခကမယလ႔တကယယၾကညေနခၾကတယ။ သတ႔ႀကးစားခတယ။ ေဖာထ ေရာတန႔ မကကေကာငေတြက သတ႔ၾကားက စညးရးက ဖကဖ႔ႀကးစားခၾကတယ။ ဘာလ႔လညးဆေတာ သတအတငး

Manus ေဒသဆငရာ စမေဆာငရြကမႈ စခနးတြင၂၀၁၄ ခ ေဖေဖၚ၀ါရလ ၁၆ - ၁၈ ရကေန႔ အျဖစအပကမားအား ျပနလညသးသပျခငး

 

56  

ဒကြနေပါငးႏစခၾကားမာ စညးရးကာထားတယ။ ဒါကဖကဆးမသာ ေဒသခေတြတကခကရငလမားမားန႔ တစစတစညး တညး တကခကကာကြယဖ႔ သတ႔ ႀကးစားခၾကတာ ျဖစတယ။

ပါပ ေျချမနတပဖြ႕ မကထက ဝငသြားေတာ အေရအတြက ေသခာမသတ ပါပေဒသခေတြဟာ သတ႔န႔ အတ ဝငေရာကလာခတယ။

G4S အေစာငက အနညးငယပပါတယလ႔ ခလႈသေတြဆက လကခရတ အစရငခစာထ ေျပာထားပါတယ။

ခလႈသေတြန႔ေဆြးေႏြးတငပငမႈေတြကကြၽနေတာရငးျပခၿပးပါၿပ။ ဒေဆြးေႏြးမႈေတြအားလးကသတရ႕ျဖစစဥေတြအားလးဟာ အမနေတြ

ပါပ။ သကေသအခငအမာက ျပေနပါတယ

ခလႈသေတြဟာပါပရေတြ၊ ေဒသခေတြန႔အခ႕အရာရအနညးငယ (အရာရေတြသာမကသသာထငရား တာကခလႈသေတြ ဟာG4S အေစာင ) တ႔ရ႕ တကခက၊ရကႏကမႈေတြ ခခရေသာလညး သတ႔ကဒကစၥေတြထ ဘယတနးကမ မပါခပါဘး။

တခ႕ကေျပာၾကတယ သတ႔အပခနးေတြ၊ ကတငေအာကေတြထ ပနးေနၾကတာေတာငမ ကးေကာဝင ေရာကသေတြက ဝငလာၿပး အျပငကဆြထတသြားကာ ရကႏကၾကတယ။

တခ႕ခလႈသေတြကသတ႔လကထမာ ပကဆရခရငစငတာရ႕ေငြေၾကးန႔ဝယႏငတစးကရကအခနးေတြထမာ ရကႏကတက ခကခရတယ။

ကးေကာသေတြ သတ႔အခနးေတြထကေန ထြကသြားခနမာ ေနထငသေတြ ပငဆငတ တစကယရညသး ပစၥညးေတြက အလြယတက ယသြားခၾကတယ။

တခ႕ ခလႈသေတြဟာ ဒတကခကမႈေတြအတြက တရားဝငတငတနးၾကတယ ဒါေပမယ ဘာမျဖစမလာခဘး အခေတာသတ႔အမားစကေနာကထပ တကခကမႈေတြကစးရမစတန႔ ေၾကာကလန႔စြာအသကရငေနရတယ။ ဒအေၾကာက

တရားက အပစကမႈထပါ ထခကေစခတယ။ တခ႕ကစၥေတြမာ သျခားအေႏာကယကေပးမႈေတြန႔ေသနတပစမႈေတြဟာ အရငကျပငးထနစြာရကႏကမႈေတြက ျပနျမင

ေယာငေစၿပးေနာကထပဒလမး ဖရဖရေတြထပျဖစမလားဆတ စတဖစးမႈေတြျဖစေစတယ။ ဒါန႔ပတသတၿပး အငအတရ အမအကစက ကနးမာေရး ေဆးစငတာအပ ၉ ခရတယလ႔ ေျပာၿပး ၂၀၁၄ ေဖေဖာဝါရ ၁၆ ကေန ၁၈ အတြငး တးပြားလာတ လနာေတြေၾကာင ေနရာမေလာကေတာလ႔ ဒါဟာ လမလညမႈတစခလပါပ။

အစရငခစာမာ ေပးလကတ သတငးဥပမာအနညးငယက စတငၿပးေတာေဆာငရြကရမယ ဒါေပမယကြၽနေတာရ႕ ေမးခြနး ၄ ခက

ေျဖထားတ ကြနေပါငးန႔ဆကဆတ ေခါငးေဆာငေတြရ႕ မတတမးေတြက ေသခာစြာစစေဆးမႈတစခလပရမယ။ ကြၽနေတာရ႕ ခလႈသ

ေတြန႔သးျခားအငတာဗး စာထမာတ႔ျပနခကေျပာငး ၂၇၀ ေကာပါတယ။ အငအတရအမအကစက ေဆးဝနထမးေတြက ကသလက

တ ဒဏရာေတြရ႕ သဘာဝေတြက မတတမးတငတယ ဒါေပမယရဇာ ဘာရကတကခလႈသေတြရ႕ျဖစစဥေတြက ေထာကပမႈအားလးရ႕

တကခကမႈ ျဖစစဥက မကစန႔ပ ျမငေတြ႕ခတယလ႔ေျပာပါတယ။

မကကြနေပါငးက ဒေအာကက သတငးေတြပါတ တန႔ျပနခကတစခေပးခတယ

အဒညကG4Sရ႕အားန႔ ယနဖြနးန႔ အမေရာငအေစာငေတြဟာ မနနကစကေဒသခေတြန႔အတ ကြၽနေတာ အခနးထက ေရာကလာတယ။ ကြၽနေတာဟာ ကယလကအဂၤါန႔ပကသကတ ဆးရြားတေဝဒနာေတြခစားရၿပး ေနမေကာငးဘးလ႔ သတ႔က ႀကမဖနမားစြာ ေျပာေသာလညး လးဝဂရမစကဘ ေစာကားခၾကတယ၊ ၿပးေတာ အရမးနာကငေအာငရကတယ၊ ငါ႔ရ႕ေခါငးေတြ ကြသြားမတကပ၊ ဘယဘကမကလးထက ေသြးခေတြကလာတယ၊ မကလးေအာကကလညး ထးႏက

Manus ေဒသဆငရာ စမေဆာငရြကမႈ စခနးတြင၂၀၁၄ ခ ေဖေဖၚ၀ါရလ ၁၆ - ၁၈ ရကေန႔ အျဖစအပကမားအား ျပနလညသးသပျခငး

 

57  

ခတယ၊ ညာဘကလကလညး ပြနးပေနတာပ၊ ဘယဘကေကာကနးဆ ေတာေတာဆးဝါးစြား ပကစးခတယ။ သတ႔က အမပဖး ေလးကလညး ယသြားၿပး တျခား အရာေတြ အမားႀကးက ယသြားခၾကေသးတယ။

။မကကြနေပါငးက ဆကၿပးေျပာတာက

G4Sရ႕ေဒသခ လျခေရးေတြဟာ ျပတငးတခါးေတြက ေကာကတးအႀကးႀကးေတြန႔ပစခြခတယ။ အဆ႔ေတြ၊ ေရပက ေတြန႔ဝနထမးေတြက ငါ႔မကႏာန႔ေခါငးကက အႀကမႀကမရကတယ။ ေဒသခအရာရေတြကငါ႔ေသတထက အျခားငါ႔ ပစၥညးေတြျဖစတ စပကာ၊ အငေပါ႔ဒ၊ အမပသရး ပေလရာ၊ မမမရ ၂ ကဒ န႔ ရမ ၃ ခစတာေတြက လယသြားခၾကတယ။

။မကကြနေပါငးက ဆကၿပးေတာေျပာတာက

ဒရနးရငးဆနခတထ ငါမပါဘးလ႔ သတ႔က ေျပာေသာလညး မၾကားခငေယာငေဆာငၿပး အေစာင ၈ ေယာကေလာကက ငါ႔က လသတသမားတစေယာကလပဝငးရကၾကတယ။ သတ႔ကငါ႔က ခနသးလးကးေအာငရကခတယ။ ငါ႔ေနာကေၾကာ ကလညး သတ႔ကငလာတ အတေတြန႔ ရကခတယ။ သတက ငါ႔ကကနၾကတယ ၿပးေတာသတ႔ပါးစပကလညး “ လြတလပ ေရးလခငတယဟတလား ေခြးမသား၊ လြတလပေရးက မငးအေမဆ ယသြား” အလမး ေအာၿပး ရကခခရတယ။ သတန႔ အတ ရေတြကလညး ၾသစေတးလအေစာငေတြက ဒါကၾကညေနၾကတယ ဒါေပမယ သတ႔ကငါ႔ကအနညးဆးထားခဖ႔ ေတာင မေျပာခၾကဘး။

။ ။မကကြနေပါငးက ဆကၿပးေျပာတာက

ေဖေဖာဝါရ ၁၇ ညက ငါ အရကခခရတယ။ ငါပငဆငတဟာေတြ အမားႀကးအခးခခရတယ။ ဒါေၾကာငအထကက ႀကမဖနမားစြာတငခတယ၊ သတ႔ျပနေျပာတာက ပါပရေတြမငးစာကဆကၿပးကငတြယလမမယတ။ ရေတြန႔ G4S ေတြေၾကာင ငါနာကငခရတယ။ အကနလးကလညး ခးခရတယ။ ဒကစၥအတြက ဘယသ႔မာ တာဝနရလ။ ရကႏကမႈေတြ၊ ကယခႏၶာက ဒဏရာေတြန႔ ငါခစားခရတ ေၾကာကရြ႕မႈအတြက ဘယသမ ေျဖမညသမရဘး။

။ေဖာထေရာတကြနေပါငးက ေျပာပါတယ။

G4Sေတြန႔ ပါပရေတြ စခနးက တကခကခတနးက ငါ႔အခနးထက အပရာထမာ ထငေနခတယ။ ရတတရက ငါ႔အခနးတခါးက ဖြငခၿပး ငါ႔ေခါငးေပၚကေန ေသနတပစခတယ။ ၿပးေတာအခနးထကေန အျပငက ဆြေခၚထတသြားၿပး စၿပး ရကႏကၾကတယ၊ ေသနတရ႕ဒငန႔ ငါ႔လကေတြက တခါးေဘာငေပၚခၿပး ရကခတယ။

ဒယလတာက ခလႈသတစေယာကကႏစနာရစာေမးခြနးန႔အေျဖမာ ဒလေျပာခတယ (သ႔ေပမယဒမတစရ႕ မတခကဟာ ေကာလာ

ဟလပျဖစတယ)

မကမာ စးကရက ၁၀ ဗးေပးရင သတကမရကဘး။ ဘာလ႔လညးဆေတာ စးကရကက ခကစာအပတစအပလပ။ စးကရက တစခက သ႔တနဖးန႔ သရတယ။ ခငဗားက သတ႔က စးကရကေပးရင ခငဗားက သတ႔က ဘာမေျပာမာ မဟတဘး။ ဒါဟာ တစခတညးေသာ ကြၽနေတာတ႔ ကယကတင ကာကြယဖ႔နညးလညးတစခေပါ႔။ မကမာ ၆ ဗးေလာကေပးလကရငေတာ အဒလက မရကေတာဘး။

Manus ေဒသဆငရာ စမေဆာငရြကမႈ စခနးတြင၂၀၁၄ ခ ေဖေဖၚ၀ါရလ ၁၆ - ၁၈ ရကေန႔ အျဖစအပကမားအား ျပနလညသးသပျခငး

 

58  

မကကြနေပါငးက ခလႈသတစေယာကမ ေဖာျပခကတစခက လကခရခတယ

ရေတြ၊ ေဒသခေတြ န႔ G4S ေတြက အခနးေတြထ ဝငခၾကတယ သတ႔က ေျခာကလန႔ၿပး ျပတငးေပါကေတြက ဖကဆးခတယ၊ သတ႔ဘဝက ကယတငဖ႔စးကရကက ေမးခၾကတယ၊ ပစၥညးေတာေတာမားမားကလညး ခးသြားခၾကတယ။ ငါဆ ဘစနားကပ၊ ဂေရာခ နာရ၊ အငေပါ႔ဒန႔ ငါ႔ဖနပေတြ ပါသြားခတယ။

မကကြနေပါငးက မစစတာ တ ၁ က

စညးရးအျပငဘကမာ ေဒသခေတြက အေစာင ေစာငေနၾကတယ။ သတ႔က(ေဒသခ)သတ႔ရ႕ (ခလႈသ) အခနးေတြက သြားၾကတယ၊ ၿပးေတာတခါးေသာကဖကၿပး၊ အခနးျပတငးေပါကေတြကဖကၿပး သတ႔ဘဝကကယတငဖ႔ စးကရက ေတာငးၾကတယ။ တျခားပစၥညးေတြကလညး ခးသြားၾကတယ။ ကြၽနေတာဆ နားကပ၊ အမပသရး ပေလယာ၊ အငေပါ႔ဒ၊ လကပတနာရန႔ ဖနပေတြ ေပာကသြားခတယ။

အျခားပစတ ျဖစစဥေတြလညး အစရငခစာက တငျပတ ခလႈသေတြရ႕ စာလႊာမာ ေတြ႕ႏငပါတယ။

၂၀၁၄ ေဖေဖာဝါရ ၁၈ ရက၊ ၃ နာရ ၃၀ မနစေလာကမာ အငအတရအမအကစ မနနကစကြၽနးက ကနဘယရာမာ ဌာနဆငရာ

အရာရေတြအတြက ျပငဆငခတယ

ဘဘငန႔ဆန႔ကငဘကေနရာမာ ကြၽနေတာတ႔ရ႕ေဆးအဖြ႕က ဒတယထမငးစားခနးမာစတငခတယ။ အဒမာ ဒဏရာရသ ေတြန႔ တျခားလနာေတြက ၾကညခတယ။ လကရမတတမးအရေတာ လနာ ၇၇ ေယာကေလာကရတယ။ ၄၀ ေလာကက ဒျဖစစဥေတြထ လးလးမပါတ လေတြျဖစတယ။ ကနတ ၃၇ ေယာကမာ ၂၂ ေယာကက ဒဏရာအနညးငယ ရရခတယ။ ၁၃ ေယာကက ေတာေတာဆးရြားတယ။ တစေယာကကေတာ ေသ ေလာကတ ဒဏရာပ။ စစဒန ေဒသစေတာခန ၄ နာရေလာကမာတစေယာကေသခတယ။ ဆးရြားတဒဏရာေတြထမာ အသမရေတာတာတ႔တငပါးဆးမာ ေသနတထထား တာတ႔ပါဝငပါတယ။ ကသမႈေတြၿပးတာေတာငမာ အာရေၾကာျပနစစဖ႔ လပါေသးတယ။ အဆးရြားဆးကေတာ ဦးေခါငးခြ ကးပၿပး အသမရေတာ တာပါပ။

ကာကြယေရးစစတပ မနေနဂာန႔ အငတာဗးမတတမးမာေတာ

အဒအဂၤါေန႔ကစငတာပတဝနးကငမာ ေၾကာကလန႔ဖြယေကာငးလနးနးပါးပျဖစပြားခတာေတြက။ အဒေန႔က တအကစ ေအကကြနေပါငးထကမသြားခပါဘး ဒါေပမယေသနတသေတြဟာ ခလႈသေတြအတြကေတာ ေန႔ခငးေၾကာင ေတာငႀကး ေၾကာကလန႔စရာပါပ လ႔ ေျပာၾကားခပါတယ။

ျပနလညေနရာခထားေရးကလကေထာကေတာတရာန႔ တရးမားကအသကရငခတအလပသမားႏစေယာကန႔ ကြၽနေတာဆခပါတယ။

သတ႔က ၂၀၁၄ ေဖေဖာဝါရ ၁၈ မာ စငတာမာ သတ႔ရ႕ ေဖာကသညေတြက ေျပာခပါတယ။ မကမာ သတ႔က

ျမငကြငးကေတာေၾကာကမကဖြယအေျခအေနမာ လႀကးေတြကစစနယေျမထမာေရာကေနသလပါပ။ တခ႕က သတ႔အခနး ေရ႕မာမကစလညလမးေပာကေနသလ တခ႕ကအသဉာဏေပာကေနသလ ထငေနခၾကတယ။ အကတတေအအာအကစ ရ႕ ေဖာကသညေတြန႔ အျခားသေတြကေတာ ကယခႏၶာထခကမႈ( ႏာေခါငးရးကး၊ ျပငးထနးတ အနာတရျဖစမႈေတြ၊

Manus ေဒသဆငရာ စမေဆာငရြကမႈ စခနးတြင၂၀၁၄ ခ ေဖေဖၚ၀ါရလ ၁၆ - ၁၈ ရကေန႔ အျဖစအပကမားအား ျပနလညသးသပျခငး

 

59  

စတျပတ ေပါကၿပ ဒဏရာေတြ၊ အရးအဆစလြသြားတ ဒးေတြန႔ လကေတြ၊ ေခါငးဒဏရာေတြ) ဒဏရာေတြအတြက ေထာကပမႈေတြ ေပးေနၾကတယ။ လေတြက သတ႔ရ႕ လျခေရးအတြက ေၾကာကရြ႕ေနၾကတယ။ G4S၊ ပါပေဒသခ G4Sေတြ၊ ရေတြန႔ ၾသစေတးလ အစးရက ေဒါသထြကေနၾကတယ။ ျဖစႏငရငသတ႔ မသားစေတြအတြက အေထာကအပေတြ လအပတယ။

ေနာကဆးေတာ ၂၀၁၄ မတလ ၁၆ ရကက မကကေခါငးေဆာငေတြန႔ ၂ နာရစာ ေဆြးေႏြးပြၿပးေနာက သတ႔က ကြနေပါငးထ

လကၾကညဖ႔ ေခၚခတယ။ ၿပးေတာ ကညဆ အေပါကေတြ အေဆာကအဦးေတြရ႕ အတြငးအျပင အေပါကေတြက ျပသခတယ။ အဒါန႔

ေန႔လငခငး ၄ နာရ ၃၀ ေလာကထ ၾကည႐ႈခတယ။

ကြၽနေတာရ႕ အဓက ဂက မစစတာ တ ၁ က “ ဒါဟာ ငါျမငခတဟာ” လ႔ေျပာပါတယ

ပထမဦးဆး မကထက ရငးေနတ ေနရာမ အေဆာကအဦး နရေတြဆထ ကညဆအေပါကေတြက ျပသခတယ။ ပကဂဝကရက

အဓက ဂတေတြနားမာ

ကြနေပါငးထ ဝငလကတယဆတာန႔ပ ခကခငး အေဆာကအဦးနရေတြမာ ကညဆအေပါကေတြ ေတြ႕ရတယ။ ျပနလညတညေဆာကတ ေနရာက အမးေတြမာ ကညဆအေပါကတစခ ေတြ႕တယ။ ကြနေပါငးထက ထြကလကတာန႔ ခကခငး အေဆာကဦးနရေတြမာ ကညဆေပါကေတြ။

အေဆာကအဦးနရေပၚက ကညဆေပါကေတြဟာ ေယဘယအျမငက လတစေယာကရ႕ ရငဘတနားေလာကမာ။

ကြနေပါငးရ႕ အေနာကေျမာက အေနာကပငးဘကမာ အမေအ ၁ န႔ ၂ လ႔ေခၚတ ေနထငခငးေတြရ႕ေနာကမာ ကညဆအေပါကေတြ

အမားႀကးက ေတြ႕ရတယ။ တစခက လကရမးေလကားက ေထာကထားတ စတးဘငးထက ေဖာကဝငေနတယ။ ေနာက

ကညဆတစခက လရ႕ ရငဘတနားေလာကမာ၊ ေနာကတစခက ေျမျပငကေန အေပၚဘက တမတာ သးပတစပေလာကျမငတယ။

အျပငဘကက ၾကညၿပးေတာ (အမေအ ၂ ) ရ႕ အေပၚလႊာကေရာကေတာ ကညဆေပါကေတြ အမားႀကးက ထပေတြ႕ရတယ။

အပခနးတစခနးမာဆ ကညဆရ႕ အေပါကတညေနရာက(ျပတငးေပါကေဘာငရ႕ေအာကေျခကဖကၿပး) အေဆာကအဦးထ ဝငသြား

တာေတြ႕ရတယ။ ဆကၿပးေတာ အခနးေတြက ျဖတၿပး အေပၚဘက လမးေၾကာငးက ေရာကသြားခတယ။ အခနးရ႕ ေဘးက

ကြပျပစလေနရာက ျဖတရတာ စတလႈပရားဖ႔ေကာငးပါတယ။ (ေနာကပငး) ေနာကတခါးကေန အပခနးထကေခၚသြားခၾကတယ။

ေလလာရေလာကကေတာ ကညဆဟာ အခနးရ႕ မကႏာကကကတစဆင ထြကလာတာ ျဖစႏငပါတယ။

ဒအခနးႏစခနးမာ ဝငေရာကေနထငဖးသ တစေယာကကေတာ သကျပတငးေပါက ေဘးနားမာ ေနေနခတာလ႔ေျပာပါတယ။ ေႏာက

ယကမႈေတြအတြငးမာ ဘာေတြျဖစေနလဆတာၾကညဖ႔ ကညဆကလမးေၾကာငးေဖာကေပးလကတ အတငးပါပလ႔ ဆကေျပာပါ

တယ။ ဒါဘယလမားျဖစႏငမာလ လ႔ေတြးၿပး တနလာခတယ။ ဒေနရာမာ နညးနညးၾကာၾကာသာေနခရင အရကခရႏငတယလ႔

ေျပာခပါတယ။

အမေအ ၁ န႔ ၂ ၾကားမာ အပခနးေတြၾကား သြားလာႏငတ လမးေၾကာငးေတြ ရပါတယ။ အပခနးနရမ အျပငဘကက တခါးလညး

ပြငးသြားခတယ။ (အမေအ ၁) ရ႕ ေအာကအလႊာမာ ကြနေပါငးအေနာကဘကကေန လမးၾကားတစေလာက ေသနတေတြန႔ ပစခၿပး

နရေတြေပၚမာ အမတေတြ လပခၾကတယ။

Manus ေဒသဆငရာ စမေဆာငရြကမႈ စခနးတြင၂၀၁၄ ခ ေဖေဖၚ၀ါရလ ၁၆ - ၁၈ ရကေန႔ အျဖစအပကမားအား ျပနလညသးသပျခငး

 

60  

ေျမညထပက သျခားအခနးတစခနးထ ေရာကသြားေတာ အခနးရ႕တခါးက ပြငေနခတယ၊ ကြနေပါငးထက ရေတြ ဝငလာၿပးေနာက

တခ႕ေနရာက ညာဘကေထာငေတြမာ လမးကဥးေလးတစေလာကက ပစခတခၾကတယ။ ငါ႔ရ႕ ဂကက တခါးရ႕ အတြငးက

အထစငါးခကၫႊနျပခတယ။ တခါးရ႕ထပမာ လငးၾကမးတစခေတြ႕တယ။ ဒးေနရာေလာကမာေနာကလငးတစခေတြ႕ခတယ။ ေသနတ

ရ႕ အလးငယေလးေတြက အမတေလးေတြ လပထားသလျဖစေနခတယ။

၂၀၁၄ ေဖေဖာဝါရ ၁၆ န႔ ၁၈ ရကအေကာမာ အငအတရအမအကစက အနညးဆး လနာ ၆၉ ေယာက ကခတယ။ အျခားလေတြက

ထခကမႈ အနညးငယသာရၿပး ေဆးမတတမးထမပါေတာဘး။ တခ႕ခလႈသေတြက နာကငၾကတယဒါေပမယအမးမးေသာ ကစၥေတြ

ေၾကာင အငအတရအမအကစ စငတာက သြားဖ႔ ညငးဆခၾကတယ။

တျခားသေတြက ကသဖ႔ ေရာကလာခၾကတယ။ စတဖစးမႈန႔ စတဖရဖရျဖစမႈေတြ ကသဖ႔လညး သးျခားလာခၾကတယ။ မနနကစ

စငတာမာ အငအတရအမအကစ ရ႕ စနယာ အမႈထမး အငတာဗးမာေတာ ပတအကစဒက ခစားေနရတ လနာေတြအတြက ၂၀၁၄

ေဖေဖာဝါရ ၁၈ ေနာကပငး အမး မးထားတ စတကနးမာေရးအပစငတာ ၉ ခ ထပလပထားတယလ႔ ေျပာပါတယ။

လနာ ၈ ေယာကက ေပါ႔တေမာစဘငက ပ႔လကရတယ။ ေနာကတစေယာကကေတာ ၾသစတးလက အထးကသမႈအတြက ပ႔လက

ရတယ။

ထပၿပးေတာ အစရငခစာက စာလႊာေပးတခလႈသေတြက ေျပာခတယ၊ သတ႔အပစကရာမာ ဒကၡ အရမးေရာကတယ။ အပမကဆးေတြ

မကတယ၊ သတ႔ရ႕ လျခမႈေတြအတြက ေၾကာကရတယ။ ေနာကတကခကမႈအတြက ေၾကာကလန႔ေနရတယ။ တခ႕ေနရာေတြမာဆ

ဒဆးရမေၾကာငကမႈဟာ ေန႔လညခငး အပတာေတာင အၾကာႀကး မအပႏငဘးလ႔ မတတမးတငၾကတယ။

အဓက ဒဏရာရတသေတြန႔ ဆးရြားတ ဒဏရာခစားရသေတြဟာ ခလႈသေတြပ ျဖစပါတယ။ ထအရာေတြထက အဓက ကစၥ ၄

ခကေတာ

ရဇာ ဘာရတတ ( ဘတနပါတ အကအာတ ၀၆၇ ) သ႔ရ႕ ဒဏရာေတြန႔ ေသဆးခတယ။ ေနာကတစေယာကက သ႔ရ႕ ညာဘကမကစ ဆး႐ႈးခတယ။ ေနာကတစေယာကက သ႔ရ႕ တငပဆက ေသနတထခတယ။ မစစတာ တ ၂ ၊ သ႔ရ႕ လညပငးက ခတခခရတယ။

မစစတာ တ ၂ ရ႕ အေသးစတက အပငး ၆ မာ ေဖာျပၿပးျဖစတယ။ အျခား ဒဏရာရသေတြရ႕ အေျခအေနက ေအာကမာ

ဆကေဖာပါမယ။

အပငး ၈။ Reza Barati (ရဇာ ဘရာတ) ေသဆးျခငးႏင အေရးႀကးေသာ ထခကအနာတရျဖစမႈမား

Manus ေဒသဆငရာ စမေဆာငရြကမႈ စခနးတြင၂၀၁၄ ခ ေဖေဖၚ၀ါရလ ၁၆ - ၁၈ ရကေန႔ အျဖစအပကမားအား ျပနလညသးသပျခငး

 

61  

၈.၁ ရဇာ ဘာရတတ

မစစတာ ဘာရတတက မကကြနေပါငးထမာ အၿမေနထငတ အရတလငယ အမးသားတစေယာကျဖစတယ။ သက ၂မတာ

ေလာကရညတယ။ ခလႈသေတြထမာ ဂလနဂလားန႔ အရညဆးျဖစတယ။ မကက သ႔သငယခငးကေျပာတယ သက အရမး

သမေမြ႕တ လတစေယာကပါ။

၂၀၁၄ ေဖေဖာဝါရ ၁၇ ရကေန႔ညက အေႏာကအယကေတြအတြငးမာ မစစတာဟာ လအမားႀကးက တကခကတာက ခခရတယ။

ကြၽနေတာအေခၚ မစစတာ တ ၃ က မကျမငေတြ႕ခတာျဖစတယ။ မစစတာ တ ၃ က ေျပာတယ သန႔ မစစတာ ဘာရတတတ႔ က

အငဒကေန ေလတတစးလာတ သငယခငးေတြပါ။

မစစတာ တ ၃ က သန႔အငတာဗးမာ ပါပရေတြရ႕ တကခကမႈက မေျပာျပခဘး။ ဘာလ႔လညးဆေတာ သကေျပာတယ။

ကြၽနေတာ မလျခဘးလ႔ ခစားရတယ။ သတ႔ကြၽနေတာက သတခငေနမယလ႔ ခစားရတယ။78

မစစတာ တ ၃ က ၾသစတးလ ေရ႕ေန(ပအနဂထတြငေလကငမထားေသာ) သာ သန႔ ရမယဆရင ရေတြရ႕ အေၾကာငးက ေဖာျပတာ

သပျဖစလမမယလ႔ ေျပာပါတယ၊ ဒါေပမယ ဌာနက သ႔အတြက ဒရညရြကခကန႔ ေပးဖ႔က ျငငးပယခပါတယ။79

ဘာပျဖစျဖစ မစစတာ တ ၃ က ကြၽနေတာန႔ အငတာဗးမတတမးမာ ပြငပြငလငးလငးေျပာခတယ။ ဒါက သေျပာခတာပါ။

သက အမေအ ၆ မာ ေနတာပါ။ သ႔အခနးက အေပၚထပမာပါ။ ကြနေပါငးရ႕ အလယစငတာက အခနးေတြၾကားကေနသျမငရပါတယ။

အေဆာကဦး အျပငဘက ပထမအလႊာအဆငးမာ လကကငစတးေလကား တစခရတယ။ ဒအျဖစအပကေတြက မစစတာတ ၃ က

သ႔အခနးရ႕ ပြငေနတ တခါးကေန ၾကညေနခတယ။

အဒအခနမာ အျခားမကျမငသကေသေတြလညး အခနးထမာ သန႔အတတရေနခတယ။မစစတာတ ၃ သတ႔ ၃ ေယာကလးက

အငတာဗးအတြငးမာ ကြၽနေတာက လကေရးမတစေလးေတြေပးခၾကတယ။

မကျမငသကေသ ေတြက ယၾကညေနခတယ ဒအစရငခစာက သတ႔ေပးတ စာလႊာကေန ေဖာျပခပါသည။

ငါ႔အခနးရ႕ အျပငမာ ငါ႔ရ႕ သငယခငးက သတေနတာ ငါေတြ႕ခတယ။ ဘယလ ရကစကၾကမးၾကတခလဆတာ ငါျမငခတယ။ အဒညက စၿပး ငါ႔ရ႕စတေတြက မမနေတာဘး။ ငါအပလ႔မရေတာဘး။ ငါအၿမတနး စတဓါတကေနခတယ။ အပမကဆးေတြမကခတယ။ အၿမတနး ေၾကာကလန႔ေနခတယ။

78 အငတာဗး ကးယခကမတတမး၊ စာမကႏာ ၁၉၊ စာေၾကာငး ၁၆ 79 ဆကတကဆသလပ၊ ဌာနမ ၾသစေတးရးယား ေရ႕ေန တစဦးအား မရကစဘတြင ေတြ႕ရခၿပး၊ ရဌာနမ ၁၄ရက ဧၿပလ ၂၀၁၄ခမာ မစစတာ ဘာရကတ၊ မစစတာ တ၃ႏင အျခားေသာ ခလႈသ ၁၀ဦးတ႔ရ႕ ေသဆးမႈ႕န႔ ပတသကၿပး စစေဆးေမးျမနးမႈ႕တ႔က ျပလပခပါတယ။ ရတပဖြ႕ရ႕ ေမးျမနးမႈ႕ေတြန႔ပတသကၿပး ခလႈသေတြက တစႀကမမာ ဘယလမ ပတသကမႈ႕မရဘးလ႔ ျမငရၿပး၊ ထပမ၍ ခးလႈသ ၁၈ဦးဟာ ေရ႕ေနရ႕ အကအညမပါပ ေရာကရလာခပါတယ။

Manus ေဒသဆငရာ စမေဆာငရြကမႈ စခနးတြင၂၀၁၄ ခ ေဖေဖၚ၀ါရလ ၁၆ - ၁၈ ရကေန႔ အျဖစအပကမားအား ျပနလညသးသပျခငး

 

62  

သ႔ရ႕ စာလႊာမာ ေျပာထားတယ။

ငါ႔ရ႕အခနးေဖာက သတခတာက ျမငခတအတြက ငါကေတာ စတေတြ ႏပစကခေနရတယ။

ေနာကထပတစေယာကကလညး စာလႊာထမာ ေျပာထားတာက

ငါ႔ရ႕ေရ႕မာ ရဇာ ဘာရတတက မဘ တပဖြ႕န႔ G4Sေတြက သ႔ရ႕ေခါငးေတြက ေကာကတးေတြ၊ တတေတြန႔ ထၿပးအသတခ ခရတာက ငါတ႔ မကယႏငခဘး။

မစစတာ တ ၃ က ဆကၿပး အၾကမးဖကမႈေတြ ျဖစေနတအခနမာ မစစတာဘာရတတက အငတာနက အခနးထမာ ၿပးေတာ

မကထမာ ေသနတသေတြၾကားေတာ သကသ႔အခနးေရ႕ကထြကၿပးၾကညတယ။ ၿပးေတာ မစစတာဘာရတတဟာ ကယဆယ

ေရးတပဖြ႕မာ အလပလပတ ပါပ၀ါႏငငသား တစဦးရ႕ လကျခငးခခရတယ။

သမနလညး ေသခာသြားေရာ ကယဆယေရး တပဖြ႕ကသ႔ကအလပခန႔ဖ႔ အတညျပခတယ။ ကြၽနေတာ စငတာက အလယသြားေတာ

အဓကဂတရ႕ အျပငဘက ဘဘငက ဘတစကားမတတငမာ ျပထားတ မတခကတစခေတြ႕လကတယ။ မတစက ေရးထားတာက

အေျခအေနမားေအာကမာ စငတာက ဝငရန ဒလက ခြငျပရမယ။

မစစတာ တ ၃ ကဆကၿပး

ဟတတယ၊ သပျဖစမယ။ မစစတာဘာရတတက အေပၚထပကတပဖ႔ႀကးစားရာမာ သကမစစတာက အရမးရညတ တတန႔ ႏစႀကမထခတယ။ အခနးတခါးနားမာ အေပၚထပကထပတပဖ႔ႀကးစားေတာ ထပထခရၿပးလကသြားခတယ။ သလက သြားေတာအရာရ ၁၀ ေယာကေလာကက သေပၚကေကာသြားၾကတယ၊ အားလးပ။ သရ႕ေခါငးေတြကသတ႔ကကနခ ၾကတယ။ ကြၽနေတာဒအရာရေတြရမကႏာကမတမပါတယ။ ညဘကမာအလပလပတဒအရာရေတြန႔မကႏာခငး ဆငမခရင ကြၽနေတာအကနလးက မတမပါတယ။ အဒါက ပါပ ေဒသခပါတယ၊ ပါပအေစာငေတြန႔ ၾသစေတးလ တစေယာကပါတယ။ အကနလးက ငါသတယ။ ေနာကဆးမာ သလညးကသြားေတာ အရာရေတြ အကနလး သတ႔ရ႕ ရနးရငးဆနခတမႈေတြဟာ အျပငဘကက ေဒသခေတြဆကဆကသြားၾကတယ။ ဘာလ႔လညးဆေတာဘယသကသတ႔ကတကတကမကရ႕ အေနာက နရကေနကြၽနေတာတ႔ကတကခကခတယ။ သတ႔ကစညးရးေတြကဖကဆးခတယ။ စညးရးထကခနေကာခၿပး ေရာကလာ ခကာ ကြၽနေတာတ႔န႔ အေရ႕ဘကက အေစာငေတြက တကခကခၾကတယ။ သလကသြားေတာ ဖကေကာလာတ အေစာငေတြအားလးက သ႔ရ႕ေခါငးကကနခၾကတယ ေနာကဆးမာပါပေဒသခတစေယာကကအရမးႀကးတ ေကာကတနး ႀကးန႔ သ႔ေခါငးက ထခတယ။80

��

��

Manus ေဒသဆငရာ စမေဆာငရြကမႈ စခနးတြင၂၀၁၄ ခ ေဖေဖၚ၀ါရလ ၁၆ - ၁၈ ရကေန႔ အျဖစအပကမားအား ျပနလညသးသပျခငး

 

63  

အေပၚဆးထပကေနမကထမ အလယဗဟေနရာထသ႔ မစစတာဘာရတတဟာဘယလေရာသြားလဆတာသပမရငးဘး။

သ႔ေသာလညး G4S အရာရ ဒငနကရ ပါရာရာက ဒေနရာက ေရာကလာခတယ။ သန႔အငတာဗးမာ ဒေကာကႏႈတခကအတြက

သဘာလပခတယဆတာက ရငးျပခတယ

မစစတာ ပါရာရာန႔ အျခား G4S အရာရေတြက ၁၁ နာရ ၂၆ မနစေလာကမာ သတ႔ ေသနတသေတြ ၾကားလကေတာ ေဖာထေရာတရ႕ အဓက ဂတနားမာ ရေနခတယ။ သတ႔က အဓကလမးကေန မကကြနေပါငးက ျပနခၾကတယ၊ အဓက ဂတရ႕ဘယဘကစညးရးက ဖကစးခခတာေတြ႕လကရတယ။ အရမးဆးရြားတဒဏရာရသေတြက အငအတရအမအကစက ပၿပးကညခၾကတယ။ ၿပးေတာ ဂတကဖြငၿပး မကထဝငခတယ။ ခလႈသေတြဟာ ညစာစားတေနရာရ႕ ပတလည ေျမျပငေပၚမာ ထငေနခၾကတယ။ ညစာအခနးနားက ေစာငတစထညအေပၚမာ ရဇတ ဘာရတတ လေနခတယ။ ကညမႈမာ မတတမးတငခခရတ မစစတာ ပါရာရာက သ႔ရ႕ ေသြးခနသက စစေဆးခတယ၊ သ႔မကႏာက လကဝါးန႔ရကခၿပး သ႔နာမညက ေခၚခတယ ဒါေပမယ သက ျပနလညမတန႔ျပနေတာဘး။ သတ႔က မစစတာ ဘာရတတကအငအာတကာကြယဒငးေပၚတငၿပး အငအတရအမအကစက ေတာကေလာကမနားပ ပခတယ။ ကြနေပါငးအျပငဘကမာ အသးဝငေသာ ပစၥညးေတြ အမားႀကးေတြ႕ခတယ။81

မစစတာဘာရတတ ဘဘငကမးေဘးကအေရးေပၚအခနးက ေရာကေတာအရငညကမစစတာတ ၂ က ကခတ အငအတရအမအကစ

ေဆးဝနထမးေတြက စးစမးၿပး ကခၾကတယ။

မစစတာ ဘာရတတ အေၾကာငး ေဆးအရာရန႔ အငတာဗးမတတမးမာေတာ

စငတာထမာမစစတာ ဘာရတတရ႕ကသမႈမာအခနေတြအမားႀကးေပးခရတယ။ သကေခၚလာခတနးက မစစတာဘာရတ တကအသကရေသးတယ ဒါေပမယေဆးဝနထမးေတြကသႏငေနတယသ႔ရ႕ဒဏရာေတြဟာ သအသကမရငႏငေတာဘး ဆတာက။ မစစတာဘာရတတရ႕ ေခါငးမာသ႔ရ႕ဦးေခါငးခြ ဘယဘကကအစတစတအမႊာမႊာအထခလကရတယ။ သရ႕မကႏာမာလညး ပြနးပမႈေတြကၾကညမေကာငးစရာပါပ။ သဟာဒကသာမန(ဦးေခါငးခြသာန႔မဟတပ) ရကႏကမႈမးန႔ေရာကလာတာ မဟတ ပါဘး။

ကသတ ဆရာဝနက လညးအငတာဗးမာသရ႕ထငျမငခကကဆကၿပးေတာေျပာပါတယ

မစစတာေရာကလာတနးက သမေလလာၾကညေတာ အသက႐ႈေနေသးတယ၊ သ႔ႏလးကခေနေသးတယ၊ သ႔ရေသြးဖအား က ေကာငးေနေသးတယ။

သ႔ေသာလညးသ႔ကကသခၾကတယ၊ အဒအခနမာဆန႔ထြကလာၿပးေတာ သကအလငးကျပနလည တန႔ျပနစြမးမရေတာဘး ဒါဟာ ေဆးပညာအရ အရမးဆးရြားတ အေျခအေနပါ။ သ႔ဦးေႏာကထမာ ေသြးဖအားေတြအရမးျမငလာတယ ၿပးေတာ ႀကးမားလေသာ ဦးေခါငး ဒဏရာပါပ။ သ႔ရ႕ ဦးေခါငးခြ အျပငဘကက ထြကေနၿပ။

လနာကဦးေခါငးခြကအေနာကကေန ေအာကေျခက အျပငဘကကေနေသြးေတြယစးထြကလာခတယ ၿပးေတာ ေဆးဝန ထမးက ဒေသြးထြကမႈက ရပေစခတယ။

80 အငတာဗး ကးယခကမတတမး၊ စာမကႏာ ၃၊ စာေၾကာငး ၆-၁၈ 81 အငတာဗးမတတမး၊ စာမကႏာ ၂-၃

Manus ေဒသဆငရာ စမေဆာငရြကမႈ စခနးတြင၂၀၁၄ ခ ေဖေဖၚ၀ါရလ ၁၆ - ၁၈ ရကေန႔ အျဖစအပကမားအား ျပနလညသးသပျခငး

 

64  

သနာျပကသန႔အတေနခတယ သ႔ရ႕ေလထြကေပါက ေသခာေစရန သ႔မသာသအသက႐ႈႏငမာ ဘာလ႔လညးဆေတာ ဦးေႏာကထကဖအားက သ႔အသက႐ႈမႈကရပတန႔သြားေစႏငတယ။ ဆရာဝနကပထမဆးႁပြနတစခသ႔ရ႕ပါးစပကေနထးထည ဖ႔ႀကးစားတယ။ အဒအခနမာႏားေခါငးအေနာကကအတြငးေသြးယစးမႈျဖစလာခတယ။ ယစးမႈတစခလးဟာလညေခာငးထ ကေန ျဖစေနတအတြက သမကမကမျမငတစေယာကလ ကသရသလပါပ။ ဆရာဝန လပတာမေအာငျမငေတာ သ႔ရ႕ ေလထြကေပါကက ေသခာရနႁပြနထးသြငးေပါကက တစဆငလနာရ႕လညေခာငးထမာခတျဖတမႈတစခလပရန ဆးျဖတ ခကခခတယ။ ဒါကေတာ ေအာငေအာငျမငျမင ၿပးသြားတယ၊ မစစတာကေတာ ဒလပငနးစဥၿပးေတာ ၿငမေနပါေသးတယ။ မစစတာက လနာတငကားန႔အျခား အငအတရအမအကစ ေဒါကတာန႔ သနာျပအပါအဝင ေဆးရက ေျပာငးေရြ႕ခတယ။ လနာတငကားေပၚမာ သ႔ႏလးခနႏႈနးက ၈၀ ကေန ၆၀ ၊ ေနာဆး ၄၀ အထ ကဆငးသြားတယ။ ဒါဟာ ႏလးကေန သ႔ရ႕ေသျခငးတရားက ဦးတညေနၿပလ႔ကတဆရာဝနကေျပာပါတယ၊ ဒါဟာျပငးထနတ ဦးေႏာကဒဏရာကေန ဒတယအ ႀကမ ဖအားျမငတကလာမႈရ႕ တန႔ျပနမႈပလ႔ ေဒါကတာက ဆကေျပာပါတယ။ ကသတ ဆရာဝနရ႕ အျမငအရ မစစတာဟာ စစဒနက အေကာငးဆး ေဆးဌာနာမာ ကသႏငခရငေတာင ဒဒဏရာေတြန႔ အသကရငဖ႔ အလားအလာမရပါဘး။

၈.၂ ညာဘကမကလးဆး႐ႈးခတ ခလႈသ

ပါပမာ ဒမကစဆး႐ႈးတလက အငတာဗးဖ႔ အခြငအေရး ကြၽနေတာမာမရခပါဘး ဘာလ႔လညးဆေတာ သ႔က မနနယစ စငတာန႔

ေဝးတအျခား အထးကသတေနရာက ေခၚသြားလ႔ပါပ။

အစရငခစာက သတငးေတြအရေတာ သခစားခရတ အဒညက ၂၀၁၄ ေဖေဖာဝါရ ၁၇ ကေန ၁၈ အတြငးမာပါ။

အငအတရအမအကစ စငတာက ဒလေရာကလာေတာ မစစတာ ဘာရတတက ၾကညခတ ဆရာဝနေတြက ကညခၾကတယ။

ေဆးအရာရန႔ အငတာဗးမတတမးမာေတာ

ညာဘကမကစဆး႐ႈးသြားတလ ဒေဆးစငတာကေရာကေတာ သက ကြၽနေတာတ႔ ေလလာၾကညခတယ။ ဒလဟာတတ ဒါမမဟတ သတတန႔ရကခထားရပပါပ။ သ႔ရ႕မကႏာကမယၾကညႏငေလာကေအာင ေရာငကငးေနၿပး ေသြးေတြရေနတာပ။

ကသတ ေဒါကတာက အငတာဗးမာသရ႕ထငျမငခကကဆကၿပးေတာေျပာပါတယ

ေရာကေရာကခငးပလနာရ႕ ညာဘကမကလးကစစခတယ၊ အရမးဖးေရာငေနၿပးအေရးျပားေတြကဗလ အရမးတငးေန တယ။ သဟာထေခခထားရတယ။ ဖးေရာငမႈေတြက သ႔ညာမကလးကဝငးပတထားသလျဖစေနခတယ။ လနာက အရမး

Manus ေဒသဆငရာ စမေဆာငရြကမႈ စခနးတြင၂၀၁၄ ခ ေဖေဖၚ၀ါရလ ၁၆ - ၁၈ ရကေန႔ အျဖစအပကမားအား ျပနလညသးသပျခငး

 

65  

ႀကးမားတ နာကငမႈက ရရခတာပါ။ ေလလာခကအရေတာ ဆရာဝနက စးရတ ဦးေႏာကပကစးမႈထက လရ႕မကလးဟာ ပၿပး ပပနေသာကမားစရာလ ေျပာပါတယ။ ဆရာဝနကဆကၿပး သ႔ရ႕နာကငမႈဟာ မကလးပတဝနးကငမာ ထေခမႈက ခစားရၿပး သရ႕ အျမငအာရ အာရေၾကာေတြက ဖကဆးခလကရတအတြကသ႔ရ႕အျမငအာရေပကကြယရတာျဖစတယ။ ဒါေၾကာငသမမာအကြအျပားေလးတစခ အေစာငး လကမကလးနားမာ ျပလပႏငရငေတာ ဖအားတကကြေစႏငတယ။ ေဒါကတာကစစေဆးၾကညတအခမကလးပြငထြကေနၿပးေသြးန႔အေရာငရတအရာ စးထြကတာကေတြ႕တအခါ လနာရ႕မက လးဟာကြထြကေနတယလ႔အၾကျပပါတယ။ ေဘးတကကြယအကမႈကေဆးခနးအတြငးကသမႈ အတြကအေရးမႀကး ေတာပါ ဟအဓပၸါယရပါတယ။ သတ႔က လနာကနာကငမႈအတြက ကသခၾကတယ။ ၿပးေတာ ေလာရနဂးေဆးရက ပ႔ခၾကတယ။ ကသတဆရာဝနက သန႔အတတ အဒက သြားခတယ။ ဆရာဝနကေျပာတယ ဒါဟာရငးပါတယ သရ႕ ဒဏရာေတြက တးတအရာတစခခန႔ အရကခရလ႔ေၾကာငျဖစတယ။

၈.၃ တငပါးက ေသနတမနေသာ ခလႈသ

ရေျချမနတပဖြ႕ဟာ မကထဝငၿပးစတငပစခတခတယအဒအခနမာ သ႔ရ႕တငပါးက မနသြားခတယ။ကြၽနေတာမနနယအကစစငတာက

သြားေတာ သက ေပါ႔တ ေမာစဘငမာ ကသေနတနးရေသးတယ။ ဒါေၾကာင သ႔က အငတာမဗးခရဘး။

သ႔ေသာလညးသတငးေတြအရေတာ ဘယသမဒထခကမႈကသတမထားမပပ။ တခ႕ခလႈသေတြကသတ႔ရ႕ မတတမးေတြကေပးၾက

တယသကကညဖ႔။

အငအတရအမအကစ ေဆးအရာရကေတာ

စငတာကေသနတမနတသေရာကလာေတာသကကညေနတလေတကေအာေနၾကတယ၊ “ေသနတမနထားတယ၊ ေသနတ မနထားတယ “ လ႔ေအာေနၾကတယ။ အငအတရအမအကစဝနထမးကအသကက ၿခမးေျခာကတဒဏရာေတာမဟတပါဘး ဒါေပမယအေျခခကသမႈေတာ ယရ မယလ႔ေျပာၿပး ေဆးရကပ႔ခတယ။

ကသတေဒါကတာက ေအာကပါအတငး ေလလာမႈက တငျပထားတယ

ဒလကG4Sအေစာငကယလာခတာ ။ ဝငလာတနးက “ေသနတဒဏရာ“ လ႔ေအာၿပးဝငလာခတယ။ သဟာ နာကင ေနတယဒါေပမယအရမးႀကးေတာမဟတပါဘး။ လနာကသ႔ဟာသဘာျဖစမနးေသခာမသဘး။ ဒါေပမယ ေလလာမႈကေတာ သရ႕ညာဘကတငပါးမာျမငသာတ ၂ စငတမတာ အေပါကႀကးေတြ႕ရတယ။ သကေစာငၾကညေနတ အေနအထားအရ ေတာ အတြငးပငး ေသြးလြနမႈမျဖစပါဘး။ ေဆးဝနထမကေတာဒရစခတၿပး သ႔ကေသြးျပနေၾကာအရညေပးခတယ။ ၿပးေတာ

Manus ေဒသဆငရာ စမေဆာငရြကမႈ စခနးတြင၂၀၁၄ ခ ေဖေဖၚ၀ါရလ ၁၆ - ၁၈ ရကေန႔ အျဖစအပကမားအား ျပနလညသးသပျခငး

 

66  

ေစာငတစထညန႔ သ႔က ဖနးအပထားတယ။ ပထမေတာ သနာျပတစေယာကက သ႔က ေစာငၾကညေနခရတယ ၿပးေတာ ကယဆယေရးတပရ႕ အလပသမားေတြဟာ လနာက ၿငမေအာင ႀကးစားခၾကတယ။ ေနာကပငး ေဒါကတာက သ႔လနာန႔ လကသြားခၿပး ေလာရနဂးေဆးရကပ႔ခတယ။ အဒမာ မကစဆးခတ လလညးရတယ။ လနာက အရမး ၿငမသြားတယ ၿပးေတာ ခရးစဥအတြငး တစနာရ ေနာကကခတအတြကလညး ဘာမမတငေတာဘး။ ေလာရနဂးမာ အတရေရးရကခၿပး လနာရ႕တငပဆထမာ သတအပငးအစတစခ ရေနခတယ။ ေဆးခနးမာ အဓကအဂၤါန႔ ေသြးလႊတေၾကာေတြ အဒအခနမာ အပကအစး ေပၚလာခတယ ဒါေပမယ သကေကငးခတယ။ ေနာကပငး လနာက ေပါ႔တ ေမာရစဘငမာ အျခားကသမႈအတြက လႊေျပငးေပးခတယ။

ေပါ႔တေမာရစဘငမာကသမႈအဆငဆငၿပးေနာကတငပဆကေန ကညဆကထတဖ႔ဆးျဖစခၾကတယ။ ဒါဟာေရရညကနးမာေရးအ

တြက လညး ေကာငးတယ၊ ဖယရားတေနရာမာ ေဆးပညာအရခကခမႈေတြေတာ ရႏငပါတယ။

ေမးခြနးနညးနညးရတယဘာလ႔ရကခရတာလညးဆတာပါ။ အစရငခစာထမက ၾသစတးလ အစးရရေတြဆမာ မႈခငးစမးသပဖ႔

သတ႔ရ႕အတရးေရးမတကယသြားတယ။ ကညဆက ခႏၶာကယထကဖယရားႏငခရင ဒါဟာစာေမးပြေအာငျမငသလပါပ ေအအကဖပ

အတြကေတာ။

၂၀၁၄ ဧပရယ ၃ ရကက ပခတ မကခ ေလလာသရ႕အးေမးမာ ကရယာေတြန႔ မႈခငးေျခာကလးျပးန႔ ပတသတၿပး ေအာကပါအတငး

ေအအကဖပက ေျပာခတယ

အတရေရးက ပေတြမာ ေဖာငးကြတအခါမာ အရမးၾကမးတမးၿပးကြာလမးေနတယ။ ပရ႕အရညအေသြးန႔ သတ႔ရကခတပရ႕ေထာငေတြ ေၾကာငယဆခက ခလ႔မရျဖစေနတယ။

၈.၄ အျခား ကယထလကေရာကကးလြနမႈမား

ဒမတတမးမာအရငကမတတမးေတြအရ ဌာနအသးသးက အမးအမးေသာဘာသာစကားေတြမာ အဂၤလပကျပနထားတ စာလႊာ ၂၇၀

လကခရရခတယ။

မတတမးမာ ခလႈသေတြဆမရရခတ စာလႊာေတြအားလးကစာရငး ျပစေရးသားထားၿပး အဒါေတြက ျပနတငျပထားပါတယ။

Manus ေဒသဆငရာ စမေဆာငရြကမႈ စခနးတြင၂၀၁၄ ခ ေဖေဖၚ၀ါရလ ၁၆ - ၁၈ ရကေန႔ အျဖစအပကမားအား ျပနလညသးသပျခငး

 

67  

စာလႊာေတြထမာခလႈသေတြရ႕ အခငအမာေျပာဆခကေတြပါဝငပါတယ။ သတ႔ကခလႈသေတြကပစမႈဆငရာမားန႔ပစမႈ တပ ခတာေတြပါဝငပါတယ။

အျခားခလႈသေတြကပစမႈဆငရာမား ကးလြနေနမႈက မကျမငေတြ႕ခတ သတ႔ရ႕ ေဖာျပခကေတြပါဝငတစာလႊာေတြ။

သျခားအေနန႔ အဒစာရငးထမာ G4Sအေစာငေတြက ကယထလကေရာကကးလြနတာေတြ အခငအမာေျပာဆထားပါတယ။

ဒေသခာျပငဆငထားတ စာလႊာေတြစာရငးက ဖငတစခအေနန႔ေပါငးၿပး အျခားလအပတ အရာေတြက ၂၀၁၄ ေမ ၇ ရကေန႔မာ ေပါ႔တ

ေမာစဘငက ပါပရတပဖြ႕က ေပးခတယ။82

၂၀၁၄ ဧပၿပ ၁၆ မာ G4Sကၾကာရညေသာ အေလာေပးမႈတစခကလပခတယ။ ေဖေဖာဝါရ ၁၇ က ရလဒေတြန႔ အျဖစ

အပကေတြေၾကာင ျဖစပြားခတအရငးျမစကG4S ျပနလညသးသပၿပးျပညစတစာရငးတစခစလပမယလ႔ေျပာခတယ။83 အဒါေတြ

ကေတာ

ၾသစေႀတးလမာ ခလႈသေတြက ျပနလညေနရာခဖ အခြငအေရးက ပယရားခတာက အပခပနညး ပစသစကေျပာငးလက တယ။ ၂၀၁၄ ေဖေဖာဝါရ ၁၆ ရကက ခလႈသေတြက ေတြ႕ဆပြမာဒအပခပေရးရ႕ ႐ႈပေထြးမႈကအသေပးတ ပစျဖစေနတယ။

သတရ႕ အေျခအေနန႔ ပတသတၿပး ခလႈသေတြက သတငးေပးတာက ကန႔သနမႈေတြ။

ခလႈသေတြရ႕ ဆးျဖတခကန႔ ဒကၡသညေတြရ႕ အေျခအေနက တငျပဖ႔ ေႏာငေႏးမႈ။

အျခားခလႈသေတြေတြေနာကထပေရာကရလာသလ ကန႔သတထားတပါဝငပစၥညးေတြန႔အတ အရြယေရာကေယာကၤား ေလးေတြအမားႀကးကျမငခတ စငတာက အမနတကယပတဝနးကငေတြ။

ခလႈသေတြအားသးတ အေျခအေနကညႇႏႈငးဖ႔ မေလာကငေသာ လျခေရးအေဆာကအဦးေတြ၊ စညးရးေတြ အကကျဖစဖ႔န႔ ယၾကညစတခမႈ မရတအလငးေရာငေတြ၊ စစတဗ မပါရတာေတြလေလာကမႈမရတ ထနးခပအေဆာကအဦးေတြ၊ ပါဝါေတြ၊ ေရကသ႔ ေထာကပရတ ဟာေတြအတြက နညးလမးအစစဥေတြလအားနညးခကေတြက ျပနညႇၾကရမယ။

82 မတခက ၁ အား ၾကညပါ 83 တငသြငးခက၊ စာမကႏာ ၇ ႏင ၈ ႏင အေသးစတအား စာမကႏာ ၂၅-၃၇ တြင ၾကညပါ

အပငး ၉ ။ ဂဖးအကစ (G4S) မ တငျပျခငး

Manus ေဒသဆငရာ စမေဆာငရြကမႈ စခနးတြင၂၀၁၄ ခ ေဖေဖၚ၀ါရလ ၁၆ - ၁၈ ရကေန႔ အျဖစအပကမားအား ျပနလညသးသပျခငး

 

68  

ဂဖးအကကေျချမနရတပဖြအေပၚက အာဏာမရဘး။ ေျချမနရတပဖြ႕ကေျခာကလးျပးသးခတအတြက G4Sက အဒအေၾကာငးန႔ပတသတၿပးေဖာျပရမယ။ ေဖေဖာဝါရ ၁၇ က ႀကတငမတြကဆထားပ မကထဝငဖ႔ ရေတြက ခးေဖာက ခတပရမတာစညးရးကျပနျပငရမယ။ G4Sကဘာအာဏာမမရပါဘး ဒလမးကစၥေတြကမျဖစေအာငလ႔ ကာကြယရ မယ။

G4Sရ႕ စာခပပါ လအပခကေတြက အနညးဆး ၅၀ ရာခငႏႈနးေလာက မနနကစ ေဒသခ ဝနထမး ေတြ ခန႔အပရန န႔ အေတြ႕ၾကရ ဝနထမးေတြ လအပေသာကန႔သန႔ခကေလာခခကေတြရ႕ ပတဝနးကငကေဒသတြငးစးပြားလပငနးမား ရေနျခငးဟာပၿပးသေဘာၾကပါတယ။ တကယလ႔မကထဝငခတရေတြန႔ႏႈနးကခးခတအခြလပငနးက လျခေရးဝနထမး ေတြအခ႕န႔တညေဆာကခမယဆရင ဒါဟာG4Sဆကလးဝမေမာလငထားတအရာတစချဖစပါတယ။ လမးေအာက ဘကက ရေတြရ႕ ကနရစေနတ မကႏာပစ စစမးမႈဟာ ေနာကဆး အားလးေသာ ရစစမးမႈေတြန႔ ပးေပါငးလပေဆာငၾကမာ ျဖစပါတယ။

G4S အခြနအခေတြက ပမနအားျဖင ရာေဖြမႈမာ မနကနဖ႔န႔ ေနာကဆးပစမတက ေရာကရမယ။84

G4S အေလာေပးမႈမာ သတ႔ရ႕ တညေနရာက ေထာကပတ ထပတးသတငးပမာဏ ၁၈ ခပါတယ။ ေလာခမႈ န႔ ထပတးမႈက ကစၥေတြ

မားစြာန႔ ခြျခမးထားတယ။

အခြနအခ ဆငရာအႏရယ

ဌာနက အသေပးမႈ ကေရာကမႈက ေစာစးစြာ တငတာၿပး ႀကတငသတထားျခငး ၂၀၁၄ ေဖေဖာဝါရ ၁၆ ကေန ၁၈ ရကက အျဖစအပကမား ကေရာကမႈ အာပအနဂစ ေျချမနတပဖြ႕ရ႕ အခနး ၂၀၁၄ ေဖေဖာဝါရ ၁၇ ကေန ၁၈ အျဖစအပကရ႕ ရလဒ

ဒကစၥေတြကလညး စဥးစားထားခတယ။

၉.၁ အခြနအခ ေဘး

၂၀၁၃ မတလတနးက G4Sက ခရစစ မနးနငးဂက ” စအင သငယစရာ သငခနးစာ” 85 ေခါငးစဥန႔ တငဆကမႈ တစခ လပခတယ။

ဗလာဝးဒ ဌာနန႔ တကစခဖ႔စ 86 ကယစားလယရးမာ လညး လပခတယ။ စလက႐ႈးလပထားတ ပါဝါပြငကေတာ G4S ေလာေပးျခငးရ႕

ေနာကဆကတြ ၈ မာျပထားပါတယ။

84 ဘယလပျဖစျဖစ၊ အပငး ၁၁.၃ မာပါတ သကဆငေသာ ေဒါ႔အမတပါသည မတခကမားႏင၊ အပငး ၁၁.၁၀ ရက ေနာကဆး ေဒါ႔အမတအသားအား ၾကညပါ 85 ခရစစမတ ကြၽနး 86 အဒါဟာ ဆဗားရငး နယစပ ပးတြ ေအဂငစ ေဆာငရြကေရး တပရ႕ လပေဆာငမႈ႕ မဟတဘးဆတာ သတျပေစလပါတယ

Manus ေဒသဆငရာ စမေဆာငရြကမႈ စခနးတြင၂၀၁၄ ခ ေဖေဖၚ၀ါရလ ၁၆ - ၁၈ ရကေန႔ အျဖစအပကမားအား ျပနလညသးသပျခငး

 

69  

၂၀၁၁ ေမ ၃၁ ရကက ေလာခမႈမာ ၾသစတးလ လ႔အခြငေရး ေကာမရငက ဒကၡသညေတြရ႕ ေတာငဆခြင လပငနးစဥက

ေရြ႕ဆငးခမႈန႔ စးရမမႈေတြ၊ ေဒါသေတြျဖစလာေစတ ဆငးငထားမႈေတြေၾကာင ေရ႕တးဖ႔ သတငးမရတာေတြက ေဖာျပထားခတယ။

ဆငးငထားတစငတာေတြတငးမာလာၿပးေပကကြယလနးနး ျဖစတာေၾကာငအျဖစပကေသးေသးေလးေတြကျမနျမန အားေကာငး

လာေသာ အေျခအေနေရာကလာခတယ။

ဒါက ဆန႔ကငတ G4Sက

အငဒစအတြငး ဂတေတြန႔စညးရးေတြက ခညထားတ ႀကးေတြက မသးခဘး။87 သျခားအေနန႔ အလယန႔ ျမငတ အငဒစ လျခေရးေတြဟာဂေဟေစာတကြငးလအရာေတြ ဒါမမဟတသတပစၥညးေတြကအသးျပၿပးပကစးမႈေတြန႔ ခးေဖာကမႈေတြ က ဆန႔ကငေထာကပရမယ။

ဒစာက မနနကစ အရပေဒသဆငရာ လပငနးစငတာမ လျခေရး ေတြက ကန႔သတတအေနန႔ ထပခါထပခါ ေျပာၾကားခတယ။

၂၀၁၃ အလယေလာက စငတာကေန မသားစေတြ ဖယဖ႔ တငျပတအခါမာ G4Sက (ေနာကဆကတြ ၁၀) ၂၀၁၃ ေမ ၂၃ မာ

အရြယေရာက လတစေယာကအတြက လျခေရး အခြနေဘးက ျပငဆငလကတယ။ အဒအခနမာ စငတာက ခလႈသ ေယာကၤား ၄၀၀

ေလာကက ပါဝငခၾကၿပး အာရစးစကခခရတယ။

လႀကး ၄၀၀၊ မနးမန႔ကေလးေတြအတြကကနကစရတထကအရြယေရာကေကာငေလး ၄၀၀ အတြကကကနကစရတ ပနညးတယ

ဆတာ သသာပါတယ။

ေဘးအေျခအေနကတျဖညးျဖညး ေျပာငးလခတယ ၂၀၁၃ ဂလင ၁၉ မာ ေၾကညာတ ပါပျပနလညေနရာခမႈန႔ လပငနးစဥေတြရ႕

ကမးေျချဖစစဥေတြမအပခပနညးေတြေျပာငးလၿပးေနာကျဖစတယ။ ခလႈသေတြအေရအတြက တးပြားျခငးညၫြတေစရန လငျမနတ ျပန႔ကားမႈက ဆကျဖစေစခတယ။ လအပေသာ အေဆာကအဥးမားက ျပငဆငဖ႕ရနလညး ျဖစေကာငးျဖစႏငပါတယ။88

ဒေလာခမႈမာ G4Sက အပခပေရးအသစက ေၾကညာခတယ

...ခကခငးဆသလပစငတာပစေျပာငးလခတယ။ သ႔ရ႕လျခေရးမတတမးန႔ခလႈသေတြၾကားကတငးမာမႈေတြ တးပြားလာခ တယ။ G4Sကေျပာငးလမႈ အ႐ႈပအေထြးကလျခေရးေတြအေပၚ သ႔တ႔ေနရာကၾကညမယဆဌာနေတြကေထာကပဖ႔ အခြငအေရး မရေတာဘး။... 89

87 အငမဂေရးရငး ဒတနးရငး စငတာ 88 တငသြငးခက၊ စာမကႏာ ၉ 89 စာမကႏာ ၁၂

Manus ေဒသဆငရာ စမေဆာငရြကမႈ စခနးတြင၂၀၁၄ ခ ေဖေဖၚ၀ါရလ ၁၆ - ၁၈ ရကေန႔ အျဖစအပကမားအား ျပနလညသးသပျခငး

 

70  

G4Sက ဌာနေတြက အခြနအခ ေဘး အသစန႔ ေထာကပခတယ။

၂၀၁၃ ဂလင ၂၆ မာ ခရစမနးနငးဂက (ေနာကဆကတြ ၆) ကမးေျခတပခြဌာနကစာေရးခတယ။ မနနကစကြၽနးမာG4S ပ႔ခတ

အေထာကအပေတြအတြကကမးလမးခကစစစမႈတစခအတြကေတာငးဆမႈတစခတန႔ျပနခငးတယ။စာထမာေတာဒလရငးျပထားတယ

၂၀၁၃ ဂလင ၂၄ ရက၊ ဌာနကေန G4Sက မနးနကစ ကြၽနးမာလကရ အေထာကအပေတြက ခ ႕ေပးဖ႔အတြက ကမးလမးခကတစခက ေလာခရန လမးအေၾကာငးၾကားခတယ။ ဘာလ႔လညးဆေတာ ၂၂ ပတအတြငး ၁၄၀၀ ရာန႔ ၁၁ ပတ ၾသဂတ ၅ လအတြငး ၁၁၆၀ အဝငရတ တရားမဝင ေရတပက ေတြ႕ဖ႔ ဖတေခၚထားတာျဖစတယ။90

ယာယ ပမာဏက ႀကးမာစြား တးပြားမႈတစခ ဒ ကမးလမးခကမာ တငျပထားတယ။ လျခေရး နမတ မနနကစစငတာမာ တးလာမႈအရ

အခြနေဘးလညး တကလာခတယ။

G4S ကမးလမးခကမာ ဒါေတြပါဝငတယ

၃.၄ ေထာကပပ႔ေဆာငေရး ဗဟ။ အျခား ကမးလမးခကေသာခကကေတာ ေဝးကြာတဆကန႔ကယျပန႔တ စနေခၚမႈေတြက ဆေတြဖ႔ ေထာကပပ႔ေဆာငေရး ဗဟ ဖနးတးရမယ။ ဒေနရာဟာ အေထာကအပေတြရ႕ ဗဟနညလမးေသာခကျဖစရမယ။ ဒါမးေတြ လအပတယ စလငတလျခေရးန႔ ပၿပးျပညစတစညးရးေတြ။

G4Sေတြကအဓကတညေနရာန႔သကဆငေနတယ။ ခလႈသေတြပါဝငတေနရာအလယမာ ေရေတြထတလပမႈေတြလ ေနရာမး ေတြန႔

သကဆငေနတယလ႔ မတတမးက ေျပာပါတယ။

G4Sက ၂၀၁၄ ဇနနဝါရ ၁၀ ရက ( ေနာကဆကတြ ၁၁)မာ ေနာကထပ အခြနအခ ေဘးတစခ ျပငဆငလကတယ။ အဒါက

အမအငအပစခလႈသေတြဟာအဓကအားျဖငရပပငးအရေတာတယၿပးေတာသနမာၾကတယ၊ အမားစ ၃၅ ႏစေအာက ေလာကေတြ။ သတ႔ဟာအေတြ႕အၾကျမငတ စစသားအမႈထမးကေနအမးမးေရာကလာတာျဖစတယ။ အမားစဟာ ပညာ တတေတြ၊ ဉာဏရည ျမငတလေတြ၊ ဘာသာစကားႏစမးေလာကလညးတတၾကတယ။ သတ႔ကညညၫြတၫြတ ၾသစေတး လအဓကလမးေတြက ျပနလညေနရာခဖ႔လပအားေပးခၾကတယ။ တကယေဘးျဖစတပမာဏက နညးတယ၊ သ႔ေသာလညး စငတာရ႕ ပရပန႔ ခငခမႈက ေလာကေစတ ၿငမးခမးမႈက ေဖာကဖကျခငး၊ စတရနပြေတြဟာ တးပြာကာ စစညးခငမာလာတ အဖြ႕ေတြလညး စငတာေတာကေလာကရတယ။

သျခားကြနေပါငးေတြမာနညးနညးစရၾကတယ။ ဖြ႕စညးပ၊ အေထာကအပ၊ အျပငအဆငန႔ လျခေရးေဘးေတြကတစခန႔တစ ခၾကားအရမးျမငတယ။ အမးမးေသာလျခမႈေတြန႔လျခေရးနညးဗဟာေတြဟာကမကျဖတၿပးလအပတယ။ ကြနေပါငး ေတြကအစဥအၿမတငးမာမႈကအတကအကျဖစေနတယ။ ဒအတကအကအေၾကာငးအရငးဟာကေရာကမႈေတြ ျဖစလာေစ မ ပတပငတားျမစမႈေတြပ ျဖစတယ။

90 စာမကႏာ ၁ 91 စာမကႏာ ၆၊ စာပဒ ၇.၁ 92 မနးနပကြၽနး ကမးရးတမးေဆာငရြကေရး ဌာန

Manus ေဒသဆငရာ စမေဆာငရြကမႈ စခနးတြင၂၀၁၄ ခ ေဖေဖၚ၀ါရလ ၁၆ - ၁၈ ရကေန႔ အျဖစအပကမားအား ျပနလညသးသပျခငး

 

71  

ဒါဟာျဖစႏငပါတယ ခလႈသေတြမာရပပငးဆငရာအရ အတငးအတာမရေသာအဓက လျခေရး အငဖရာတညေဆာကပေတြ တညေဆာကမႈေတြလပရာမာတကကြသလဖကဆးရာမာလညးစြမးႏငၾကပါတယ။ စညးရးတညေဆာကတာက မကကြန ေပါငးမာအရငစတငတာ။ ပမနအားျဖစလဦးေရထနးခပဖ႔အတြကန႔ အဖြ႕ေတြကခြလကတာျဖစတယ။ အခြတပ ျခငးရ႕ အဓကအေၾကာငးအရာကခလႈသေတြဟာစအတငးအတာစညးရးေတြက ခးဖကမာမဟတဘးဘာလ႔လညးဆေတာ လကရ အေျခအေနမာ သတက ဒလလပဖ႔ မတကကြၾကဘး။ လကရစညးရးကလညး သတ႔ဟာခးဖကဖ႔ဆးျဖစထားရင ခလႈသ ေတြက ေရြ႕ဖ႔ ထနးခပဖ႔ မစြမးမႏငပါဘး။

အကဥးခပရရငေတာ G4Sက လျခေရးနညးတ အခန ၁၄၀၀ ေလာကရတ လလြတ ေယာကၤားေလးမားက ဒတာဝနေတြမာ

ပးေပါငးပါဝငဖ႔ ျမငတငလကတယ။ ဌာနေတြကယာယစငတာေတြမာ အျဖစအပကအနညးငယေတာတစလမာျဖစတယ။

၉.၂ ဌာနက အသေပးမႈ G4S ေလာခမႈကၾသစေတးလေန႔ ၿပးေနာကကမၸဏရ႕တးတကမႈကသကဆငေနတယလ႔ မတတမးတငထားပါတယ။

၂၀၁၄ ဇနနဝါရ ၃၀ က ခရစမနးနငးဂက ဌာနက အးေမးပ႔ခတယ

ကြၽနးမာလျခေရးအေျခအေနကေတာေတာလညးတးလာေနၿပ။ မငးသတအတငးၿငမးခမးစြာကငးပခတေန႔ေတြ အမားႀကး ရခတယ။ သတ႔ေတြကၿငမးခမးၾကတယ။ ဒါေပမယဉာဏေကာငးမႈကစၿပးေတာစမကနးတစခခကပါဝငၿပး စမးသပတာ ထက ပျဖစေတာမယ အေျခအေနကေရာကသြားႏငၾကတယ။ ပအအမကေနမနနကစဆက အားသနေစရနတ႔ရ႕ တညၿငမစြာ တန႔ျပနႏငတ စြမးေဆာငရညရတ အေစာင ၃၀ ေလာကက ပထမအႀကမအျဖစ ဌာနအတြက ငါေထာကခေပးခငတယ။ ၿပးေတာ လအပရင ဘဘငမာ ကာကြယေရး ထပတးဖ႔လညး ေထာကပခငတယ။ လအပရင ၇၂ နာရအတြငး ၁၀၀က ထပၿပး ေတာငတငးေစမယ။ 95

အရငေန႔ေတြကလပ မစစတာ မနးနငးဂက ဌာနက (တတတတျခားအရာရတဦးစက)အးေမးလစာထပပ႔တယ၊ အရာရေတာ မတဘး။

စညးရးေတြ အဖကခရၿပး ပစခတမႈေတြ စတငခတယလ႔လညး ေျပာေရာသက

ဒအပအေစာငေတြကေတာငးဆရတရညရြယခကကလျခေရးအငဖရာတညေဆာကပေတြကအရမးညဖငးလ႔။.... အေဆာကအဥး တညေဆာကပေတြရ႕ ညဖငးလြနးတ ေဘးက သကသာရာရေစဖ႔ တခတညးေသာနညးကေတာ ဝနထမးအရညအတြက တးဖ႔ပျဖစတယ...96

ဌာနက ကြၽနးက ေတာငးဆခကက ေတြးေတာၿပးေတာခကခငး အေစာငသစေတြထညဖ႔ သေဘာတလကတယ။97

၂၀၁၄ ေဖေဖာဝါရ ၂ ရကမာ G4S ရ႕ အာပစ ကြၽနးမ ေဒသဆငရာ ဂနနရယမနေနဂာကယစားလယ မနနကစက ဌာနဆငရာ စငတာ မနေနဂာ အနသနနစပကအးေမးပ႔ခတယ။

93 စာမကႏာ ၆94 မရကစဘ ဆပကမး

95 အၫႊနး ၁၂ 96 အၫႊနး ၁၃ 97 ၄ရက ေဖေဖာဝါရလ ၂၀၁၄ခ ရကစြျဖင အတြငးေရးမႈးဆသ႔ ေပးပ႔ထားေသာ မတစမားတြင ေဖာျပထားသညမာ - ဌာန၏ ေထာကပမႈ႕အရ မနကကြၽနးဆသ႔ ေစာငေရာကေရး စစသား ၃၀အား တစပတတင ေစလႊတခၿပး၊ အဂၤါေန႔ ၄ရက ေဖေဖာဝါရတြင ခာတာေလယဥေရာကရၿပးေနာက ထပမ၍ ဦးေရ ၁၀၀အားျဖညသြားမည။ အၫႊနး ၁ အားၾကညပါ

�

Manus ေဒသဆငရာ စမေဆာငရြကမႈ စခနးတြင၂၀၁၄ ခ ေဖေဖၚ၀ါရလ ၁၆ - ၁၈ ရကေန႔ အျဖစအပကမားအား ျပနလညသးသပျခငး

 

72  

မၾကာေသးခငက ငါတ႔ေဆြးေႏြးခတအတငးပဒအခနဟာခလႈသေတြရ႕ေတာငးဆမႈေတြကဌာနကတန႔ျပနရမ အေကာငးဆး အခနပ။ ခခမႈေတြ ျဖစပြားခတ ဒကြနေပါငးေတြထက ခခမႈတငးမာ မတတမးတငထားတာေတြ ငါတ႔ ေတြ႕ခတာပ။ လကရ ခလႈသေတြရ႕ ခခမႈေတြဟာ အျခား ကစၥေတြန႔ လပေဆာငခကေတြ လအပခပေၾကာင မဟတဘး။ အေျခအေနက သတ႔ရႏငတဟာေလးေတြန႔သတ႔အသကရငဖ႔ႀကးစားခရပါ။ အဒထက ပရပတာပါ ခခတ လပေဆာငခကေတြဟာ ဒအငဘပန႔ ပါပအငစအကစေအတရ႕ ခလႈသေတြ ျပနလညေနရာခထားဖ႔အတြက ဘာေတြျဖစေနတယဆတာ ရညရြယတ စကားေတြေၾကာငပါ။ ခလႈသေတြကငါန႔ ငါ႔ဝနထမးေတြကေျပာခတယ။ ႀကမဖနမားစြာပ။ ၾသစတးလက မသြားရဘးဆတာ သတ႔နားလညပါတယတ။ သတ႔သခငတာက ပါပမာ သတ႔က ဘယေတာ ေနရာျပနခထားေပးမာလ၊ ဒါကေရြးခယရငေကာ သတ႔အမျပနတအခါအဆငေျပမာလား။ ဒလဒကၡသညေတြရ႕ပမာဏကေလာခၾကတယ။ ခလႈသေတြဟာ သတ႔ဘယေတာ ဒကထြကရမလဆတရးရငးတ ေမးခြနးေလးတစခေၾကာငး ဒလတန႔ျပနမႈမးေတြဟာ အရမးကပေလာငေစတယ။98

အးေမးလမာအမးတအဖြ႕ဝငေတြရ႕ေတာငးဆခကကထညထားတယ။ G4Sကဆကၿပးေတာေတာငးဆမႈေတြရ႕ အကဥးက လညး

ဆကျမငခတယ။ နာမညအရေတာ

တရားဝင အမႈထမးေတြ ျဖစဖ႔ ကငးမျခငး ( ပျပငဆနစြာန႔ တခ႕ ခလႈသေတြဟာ အရင ၃ လေလာကက ေတြ႕ခၾကၿပး အခ ဘာမမရေတာဘး )

တရားဝင ဝနထမးေတြ ျဖစဖ႔ ကငးမျခငး ( အာအကစဒ လပေဆာငခက) သတ႔ရ႕ ေလာကလႊာေတြက ဘာျဖစေနတယဆတ သတငး ၾကားရမႈကငးမျခငးန႔ ဘယေတာ အေျဖ ျပနေပးမလဆတာ

သတမတခန ထားေပးျခငး

ခကခငး မငးန႔ ပါပ အငစအကစေအက ခတေပးရနန႔ ျဖစႏငရင ခလႈသေတြ န႔ အဓပၸါယရေသာ စကားေတြေျပာဖ႔ရယ ေမးခြနးေတြရ႕

ျဖစႏငမယ အေျဖေလးေတြကေျဖေပးေစခငတယ။ တၿပငနကတညးအေျဖမေပးႏငေသးရငေတာငမငါကယတင ရငၾကားေစေပးမႈဟာ

လကရတငးမာမႈကေနတးတကေကာငးမြနတအေျခအေနတခက ေပးစြမးႏငမယလ႔ ငါယၾကညပါတယ။ ဒါေၾကာငစငတာရ႕ လျခေရးန႔

စတခတေနရာ အျဖစ ကယစားျပဖ႔ ဒလတငးမာမႈမးက ေလာခၾကမယ။

G4Sက

ဌာနကလညး ခခမႈေတြ မရပေသးသေရြ႕ ခလႈသေတြန႔ ေဆြးေႏြးဖ႔ ညငးဆတာဟာ အေကာငးဆးေသာေဆာငရြကခကလ႔ ယၾကညေနပါတယ။ ဒါေပမယ ေနာကဆး ဌာနက G4Sရ႕ သေဘာတၿပးေတြ႕ဆပြ 99သေဘာမး လမႈအသငးအ၀နး ေခါငးေဆာငခ လႈသေတြန႔ ေတြ႕ႏငပါတယ။100

98 အၫႊနး ၉ 99 အဒါဟာ၊ ၅ရက ေဖေဖာဝါရလ ၂၀၁၄ခ ကကငးပခတ အစညးအေဝးပါ 100 တငသြငးခက၊ စာမကႏာ ၁၈

Manus ေဒသဆငရာ စမေဆာငရြကမႈ စခနးတြင၂၀၁၄ ခ ေဖေဖၚ၀ါရလ ၁၆ - ၁၈ ရကေန႔ အျဖစအပကမားအား ျပနလညသးသပျခငး

 

73  

၉.၃ ကေရာကမႈက ေစာစးစြာ တငတာၿပး ႀကတငသတထားျခငး

ႀကတငသတေပးမႈေတြဆပမႈေတြမာ (ျခစညးရးဖကချခငးႏငမး႐ႈ႕ျခငး) 101 ပါဝငခတအျဖစပကတစခ၏သတငးကပထမဆး ရရခ

တနးကG4Sရ႕ ေလာခမႈက ႀကတင တငးတာမႈလပၿပး အေသးစတျပခတယ။ တငးတာမႈမာဒါေတြပါခတယ-

ဉာဏစြမးရည စစညးမႈ အာေကာငးေစျခငး ေသနတပစနညးသငၾကားျခငး ႏင ပထမဆး တန႔ျပနမႈက ရညရြယျခငး ဝလ ဘငးေတြက ေရြ႕ရလြယ မးကြနတနနာေတြ အျဖစအသးျပျခငးက ကာကြယရန နာရတငး လြတေနတ အမႈကပးျဖစခ

ရမယ။ အားလး ဒါေပမယ မရမျဖစလအပတ ထညဖ႔ အတြကေတာ ဆကကေန အေဝးဆးက ယသြားခရမယ။ စတခရတ ထညစရာထက ပစၥညးအမးအမညမားက ဘဘင ဒါမမဟတ တစေနရာမာ မတတမးတငခရမယ။ မရမျဖစလအပတ ပစၥညး ၆ မးန႔ လအပတ စကပစၥညးမားကစငတာရ႕ အျပငဘကမာ သမးထားခရမယ။ ( ေဆးစငတာရ႕

လနာတငကား၊ ပစတစက ႏစမးန႔ ဖးဝးစကသးမး) တန႔ျပနတအသငးေတြကႀကတငသတမတထားတစငတာပတဝနးကငေနရာမာအဖြ႕ ၈ ၊၁၆ န႔ ၃၂ ဖြ႕ခြၿပး ေလကငမႈေတြ

လပခရမယ။ မေအာငျမငေသာ ႀကးပမးမႈေတြက ပါပနယခရေတြန႔အတ ပးေပါငးၿပး လပေဆာငခရမယ။ မေအာငျမငေသာ ဖငမားန႔ အခကေတြက စမေရးမ ဖယရားခရမယ တကယလ႔ အေရးေပၚအတြက မရမျဖစ လအပခရင

စမေရး ဝနထမးေတြက ျပငဆငေပးခရမယ။

အစရငခစာမာ ၂၀၁၄ ၁၆ ကေန ၁၈ ရကကဦးတညၿပး အသဉာဏဆငရာမတတမးက အေသးစတေဖာျပခတယ။ ျဖညစြကခကေတြန႔

အလြနတကတ သကေသေတြလညး ေပးခရမယ။

၉.၄ ၂၀၁၄ ေဖေဖာဝါရ ၁၆ ကေန ၁၈ ထ အျဖစအပကမား ကေရာကမႈ

G4Sက ေလာခမႈက အတခပျပထားတယ ၂၀၁၄ ေဖေဖာဝါရ ၁၆ မာ ခလႈသေတြန႔ ေတြ႕ဆပြၿပးေနာက ကငးပခတ

အျဖစအပကေတြျဖစတယ။

ေအာကပါ အခကအလကေတြက အရင မတတမး ေဖာျပခကေတြက ျဖညစြကထားတာျဖစတယ။

101တငသြငးခက၊ စာမကႏာ ၇၆၈ -

Manus ေဒသဆငရာ စမေဆာငရြကမႈ စခနးတြင၂၀၁၄ ခ ေဖေဖၚ၀ါရလ ၁၆ - ၁၈ ရကေန႔ အျဖစအပကမားအား ျပနလညသးသပျခငး

 

74  

ေအာစကာကေန အစမးေရာငနယေျမက(လြတလာတ) ခလႈသေတြက ေခၚခတယ။ ၾကားခရတာကေတာ မကန႔ သတ႔ထက အဖြ႕ႀကးထက ခလႈသေတြက ခကခငး ကာကြယဖ႔ အမန႔ေပးခခၾကရတယ။ အဒအဖြ႕က ၂၀၀ ေကာေလာကရမယ။ သတ႔က သန႔ရငးေရး ဝနထမးေတြက လမးေရးခြျခားတ ညစညမးစကားေတြ ထပခါထပခါ ေျပာခၿပး သတ႔ရ႕ ေရြ႕ရားမႈ အဆးသတခၿပးေနာက သတ႔က စငတာေတြဆက ထြကသြားခၾကတယ။ သတ႔က ‘ ဖကခရ ပါပေတြ’ ‘ ဖကခရ ယအာ မားသား’ လ႔ ထပခါ ထပခါ ေအာေနခၾကတယ။ အဒညေန ၿပးေနာက ေဖာထေရာတကခလႈသေတြကသတ႔ရ႕အတြငးစညးရးက ဖကဆးခၾကတယ။ ဒါေပမယ အငအာတက မကထကဝငလ႔မရာေအာငကာကြယခၾကတယ။ အငအာတကေအာငျမငစြာန႔အစမးေရာငနယေျမ (မကႏငေဖာထေရာတ ၾကားထဧရယာ) ေရာကေအာငတြနးပ႔ႏငခတယ။ ၿပးေတာခလႈသေတြက ေဖာထေရာတဆက ျပနတြနးပ႔ခတယ။ မကထက တငးမာမႈေတြကေတာ ဆးရြာလာၿပး ခလႈသေတြန႔ ပါပေတြန႔အျပငဘကစညးရးမာတာဝနခထားတ ေဒသခရြာသားေတြၾကား ေကာကတးေတြန႔ အခငးခငး ပစခၾကတယ။ G4S က ပရမယာ စညးရးနားကေန ေဒသခေတြန႔ ပါပေတြက ဖယရားဖ႔ လျခေရး ဝနထမးအပေတြက လႊတခတယ။ ပမအတငး ေႏးေကြးစြာ စငတာဆက ျပနလာခၾကတယ။102

၂၀၁၄ ေဖေဖာဝါရ ၁၇ ကေန ၁၈ အျဖစအပကေတြမာ အမားအျပားက G4S စာရငးမာ မတတမးတငခၾကတယ။ ဒ မတတမးမာ

ေသခာစြာ ရငးလငးစစစထားခတယ။

G4S ေလာခမႈမာ ေအာကပါအပငးေတြ ပါဝငခတယ

အဓကအားျဖင အျဖစအပကေတြရ႕ ရလဒအေနန႔ ေထာကပထားတ ခလႈသ အရြယေရာကသ အရတလမးန႔ တျခား ခလႈသေတြ အေပၚက တရားမဝင ကယထလကေရာက ကးလြနမႈေတြန႔ စငတာ ဝနထမးေတြ ျဖစခတယ။ အမနတကယ ဒ ခလႈသေတြဟာ ထတလပထားတ သေတြျဖစပါတယ။ ယာယလကနကေတြက ဆးရြားလတ ဒဏရာေတြ ျဖစေစၿပး အသတခခရတယ။ ဒါေတြထမာ ငတခြၽနေတြန႔ ထးတာေတြ၊ ေကာကတးႀကးေတြန အကာကြယမရတ ခလႈသေတြန႔ ဝနထမးေတြက ပစတာေတြ ပါဝငခတယ။ G4Sက တျခား တရားဝင စြမးအားေတြ ကငးမမႈေၾကာင ကြနေပါငးက ပးေပါငးဖ႔ ခလႈသေတြက ကာကြယဖ႔ ေႏာငေႏးခရတယ။ 103

ဒါဟာ အေရးႀကးပါတယ မကမာ အၾကမးဖကမႈေတြျဖစေနတာ။ ခလႈသေတြဟာ ဒဏရာေတြန႔ ရေတြရ႕ ေျချမနတပဖြ႕က ပရမတာစညးရးက ခးဖကခရတေနာက ရဇာ ဂရတတရ႕ ေသဆးမႈ ကျဖစပြားခတယ။ သတ႔က ပါပေတြန႔ ေဒသခ ရြာသားေတြရ႕ လကျခငးက ခခရတယ။104

ခလႈသေတြထမာ ဒဏရာရသေတြကေထာကပေနစဥမာG4S ဝနထမးေတြကကမေကာငးစြာန႔ပ ေနာငတရခၾကတယ။ ဘာလ႔လညးဆေတာ စငတာက G4Sစနယာေတြကေလကငေပးထားတဟာေတြဟာဘာအတြကလဆတာ သသြား လ႔ပ။

102 တငသြငးခက၊ စာမကႏာ ၂၂ 103 တငသြငးခက၊ စာမကႏာ ၇ 104 တငသြငးခက၊ စာမကႏာ ၈

Manus ေဒသဆငရာ စမေဆာငရြကမႈ စခနးတြင၂၀၁၄ ခ ေဖေဖၚ၀ါရလ ၁၆ - ၁၈ ရကေန႔ အျဖစအပကမားအား ျပနလညသးသပျခငး

 

75  

ပညာရငေတြန႔ ရစြမးသတရတ G4Sလျခေရးဝနထမးေတြဟာယမားသသယမရပပၿပးဆးဝါးတရလဒပ ရသြားခတယ။105

သသယမရစြာန႔ပ G4S ေတြကသတ႔လပေနတာဟာ ခလႈသေတြေနာကထပ ဒဏရာမရေအာင လပေနတာလ႔ပ ထငေနခၾကတယ။ G4Sအရာရေတြအမားႀကးကသာမနထကပတရရငမႈေတြန႔ လပေဆာငခၾကတယ။ ခလႈသေတြက ကာကြယရနႏင ကယတင လျခဖ႔ သတ႔က လပေဆာငခၾကတယ။ သတ႔အေပၚ အၾကမးဖကမႈေတြၿပးတ ေန႔ေတြမာ တခ႕ ခလႈသေတြက ‘မငးငါတ႔က ကယခတယ’ ‘ မငးငါတ႔က ကာကြယခတယ’ ဆတေကးဇးတငစကားေျပာသေတြလညး ၾကားခရတယ။106

G4S အရာရေတြကရစြမးစြာလပေဆာငခၾကတယ။ ခလႈသေတြအမားႀကးက လညး ကာကြယခၾကတယ အႏရယေတြၾကားက။

လျခတေနရာက သတ႔က ေရြ႕ေပးျခငးျဖင အျခားအရာေတြလညး ၾကားထမာ ျဖစခၾကတယ။

၉.၅ အာပအနဂစ ေျချမနတပဖြ႕ရ႕ အခနး

စငတာက ေျချမနတပဖြ႕ရ႕ ပါဝငမႈကလညး ေတာေတာေလး စတဝငစားဖ႔ေကာငးပါတယ။

ဂဇးအကစ ေလာခမႈမာ

ရတပဖြ႕က ၂၀၁၂ မာ မနနကစမာမတဆကခတယ။ ခခမႈေတြန႔ဆန႔ကငမႈေတြက ကာကြယဖ႔ မနနကစက ျပနလညဖြင ရာမာစငတာမာ တရားဝငအျဖစ တာဝနထမးေဆာငဖျဖစတယ။ ေလဆပမာျဖစခတေဒသခေျမရငေတြကလမးေတြက ခဥးကပလာခၾကတယ။ ေျမရငေတြက ေလဆပက ပတလကၿပး လမးေတြက ပတဆ႔ကာ ထြကေျပးသြားခတယ။ စငတာက ရေျချမနတပဖြ႕က ေလဆပက ျပနလညဖြငခတယ။ ေျမရငေတြက ရတပဖြ႕လညး ေရာကလာေရာ လစကြသြားခၾကတယ။ သ႔ေသာလညး ရေတြက အနးနားပတဝနးကငမာ စတခရေအာင ဆကၿပးေတာ ကနခတယ။ ေနာကဆး ေျခာကလန႔မႈေတြကေန စငတာ ျပနလည လညပတတအထပ။107

အရငကမတတမးထားခသလပစငတာအတြငးက ရေတြကေလာရနဂးမာ ရတေဒသခရေတြရ႕ကစၥကဝငကညခတာျဖစတယ။

G4S က ေပးတ မတတမးမာ ေမးခြနး အနညးငယ ေရးထားတယ။ G4Sက ေဒသခ ရေတြအေၾကာငးက ေမးထားတ ေမးခြနးက

ျပနတန႔ျပနထားတာျဖစတယ။

105 တငသြငးခက၊ စာမကႏာ ၈ 106 တငသြငးခက၊ စာမကႏာ ၂၅ 107 တငသြငးခက၊ စာမကႏာ ၇၈၄

Manus ေဒသဆငရာ စမေဆာငရြကမႈ စခနးတြင၂၀၁၄ ခ ေဖေဖၚ၀ါရလ ၁၆ - ၁၈ ရကေန႔ အျဖစအပကမားအား ျပနလညသးသပျခငး

 

76  

ရေျချမနတပဖြ႕က စငတာရ႕ အျပငဘကက ခလႈသေတြက ကာကြယဖ႔ တာဝနရတယ။ ေဒသခ ရေတြဟာ ဥပေဒအတငး လကနာဖ႔ (အၾကမးဖကမႈေတြက စစမးစစေဆးဖ႔န႔ ဖမးဆးဖ႔ န႔ အျခားရာဇဝတမႈေတြ အတြက) တာဝနရတယ။ ဒါေပမယ

၂၀၁၄ ေဖေဖာဝါရ ၁၇ ကေန ၁၈ ရကေန႔ေတြက စငတာမာ ေဒသခ ရေတြ မရခၾကဘး။

အျခား ေမးခြနးက G4Sက

အခနမေရြး ေျချမနတပဖြ႕က ေခၚဖ႔ အးစအ(ECO) 108 အတြငး မေဆြးေႏြးဘးပါဖး။ G4S က ဌာနက ေရးဖးပါတယ ဆးရြားတ အျဖစအပကတစခအတြက အေရအတြကမသတ ေျချမနတပရငးက ေဖာျပထားတယ။ ေပကကြယလ အေျခအေနေတြထ G4Sက ေသခာ ထရနးနငးမေပးထားပါဘးလ႔ ေရးထားတယ။ ဒါေၾကာင G4S က ရေျချမနတပဖြ႕က စငတာရ႕ အျပငဘကမာပ ရေနသငတယလ႔ ေျပာပါတယ။ G4Sက စငတာရ႕ အျပငဘကက အျဖစအပကေတြက ကငတြယဖ႔ အာဏာမရဘးလ႔ ဆကေျပာပါတယ။ ဒါေၾကာင ဒါဟာ ရေတြကစၥလပ ထားလကပါေတာတ။

G4Sကဆကၿပးပါပရေတြအတြက ကငတြယဖ႔ဆးျဖတခကခရတအာဏာလမးကစၥက ပါပ၀ါရ႕အဓကအရာရက နားေနခတယလ႔

ထပေျပာခပါတယ။109

စးစမးေနစဥအတြငးစငတာထမာရန႔ဆငတကစၥမရဘး။ ဝငခြငလညးမရဘး။ G4S ကအၾကျပခတယေဒသခရေတြဟာ အၾကမး

ဖကမႈကစၥမာ ဘယသမမစြကဖကဘးလ႔႔ ။

သ႔ေသာလညးအျပငဘကၿခမးေျခာကမႈေတြကေန စငတာက ကာကြယဖ႔ လ႔ေျပာၿပး တာဝနယထားတ ေျချမနတပဖြ႕ အေျမာကအမား

ေတြ႕ခတယလ႔ ဆၾကပါတယ။

ဒေျချမနအဖြ႕ရ႕ အဆငကနားလညမႈဟာ တရားဝင ခပေႏာငမႈတစခပါ။ ပါပေတြရ႕ ရာဇဝတေတြအတြက PNG Criminal Code

1974 ျပစမႈ႕အမတ ၁၉၇၄န႔ ဒမတတမးေနာကမာလညး ေဆြးေႏြးထားပါေသးတယ။110

ေျချမနတပဖြ႕ဟာ G4Sရ႕ အစအစဥန႔ မကစညးရးက ဘာ သတေပးစကားမမေျပာပ ဖကဆးခတယ။ ၿပးေတာ ကြနေပါငးထမာ

ေႏာကယကမႈေတြမးစက အာန႔စတငလပၾကတယ။

ေျချမနတပဖြ႕က စငတာရ႕ အျပငက လေတြက လမးေၾကာငး ဖြငေပးခတယ။ ဒါဟာ အျပငဘက ၿခမးေျခာကမႈပါပ။ မကထက ဝငရန

ၿပးေတာခလႈသေတြရ႕ ျဖစစဥေတြက မတတမးတငတာေတြ၊ ရဇာ ဘာရတတက သတတာေတြန႔ ကယထလကေရာကကးလြနမႈေတြ၊

ခလႈသေတြက ဒဏရာျဖစေစခတာေတြန႔ သတ႔ရ႕ ကယပငပစၥညးေတြက ခးယခတာေတြဟာ အျပငဘက ၿခမးေျခာကမႈတစခပါပ။

108 အေရးေပၚထမးခပေရး အဖြ႕အစညး 109 ျပနလညသးသပခကတြငG4S ေျခလငတပဖြ႕ႏင ေဒသဆငရာ ရအဖြ႕အစညးေတြရ႕ အၾကား တာဝနထမး ေဆာငႏငမႈ႕ အေပၚတငးၾကပႏငတယလ႔ ဆးျဖတခတယလ႔

ေဖာျပထားခ-အပငး ၁၁-၃ အားၾကညပါ 110 အပငး ၁၁-၃ အားၾကညပါ

Manus ေဒသဆငရာ စမေဆာငရြကမႈ စခနးတြင၂၀၁၄ ခ ေဖေဖၚ၀ါရလ ၁၆ - ၁၈ ရကေန႔ အျဖစအပကမားအား ျပနလညသးသပျခငး

 

77  

ေျချမနတပဖြ႕က စငတာအျပငဘကမာ ရေနခၿပး ဒဏရာရသနညးခမယဆရင ၂၀၁၄ ေဖေဖာဝါရ ၁၇ ကေန ၁၈ ထ ျဖစရပေတြရ႕

ျငမးခမးတ ပရပေတြရ႕ အတငးအတာဟာ ေကာကယဖ႔ မျဖစႏငပါဘး။ ပါပေတြကလညး ေကာငးေကာငးထနးသမးထားခမယ။

အျခားေႏာကယကမႈေတြကလညး ႏမးနငးရေအာင မကထမာ ေသနတေတြ မးေပၚေထာငပစၿပး သတေပးမယဆရငေတာင ဒါဟာ

မျဖစႏငပါဘး။

၉.၆ ၂၀၁၄ ၁၇ ကေန ၁၈ အျဖစအပကရ႕ ရလဒ

ဒကစၥဟာအၾကမးဖကမႈေတြျဖစပြားခတ မနနကစကြၽနးန႔ ခရစစမကစကြၽနးႏစခလးမာ ခန႔ထားတလတစကလပခတ ေလလာမႈ

တစခကျဖစလာခတာျဖစပါတယ။ ေလလာမႈကေတာ ခရစစမကစ ကြၽနးကေႏာကယကမႈန႔ မနနကစက ဒဏရာရမႈ ႏႈငးယဥတအခါမာ

ဘယဟာက ပျပငးထနၿပး ဘယကအေရအတြကမားမယဆတာ ဆကႏြယမႈက ျခားနားတ ထးနကခကတစခပ ျဖစပါတယ။

G4Sေတြက မတညတ ႏႈငးယဥမႈေတြန႔ ယဥႏငေအာင ဒစာသားေတြ ေပးခေသးတယ။ ႏႈငးယဥမႈကေန ျငငးပယခကေတြက

အေျခခၿပးေတာ ဒါေတြထြကလာတယ

ခရစစမကစကြၽနးမာ ပါဝငတ ေဒသခအေထာကအပေတြန႔ အျပငဘက ျပညပရတပဖြ႕ မပါခဘး ခရစစမကစကြၽနးရ႕စငတာကအရမးကလျခေရးစတခရတ စညးရးေတြတပထားတယ၊ စစတဗေတြန႔ အထးတညေဆာက

ထားတ အေထာကအပေတြလညးရတယ။ ေနာကဆးမၾသစေတးလမာ ျပနၿပးေနရာခမယလ႔ သတ႔က ခရစစမကစေပၚက ေဖာကသညမားက ေမာလငခကေပး

ထားခတယ။ ဒါေပမယ ဒလႏငငမးက သတ႔ ေနဖ႔ ဆႏၵျပစရာ ႏငငမဟတပါဘး။ဒါေၾကာင ခခသေတြက အဒမာအခနက ဆငးငထားၾကတယ။

ခရစစမကစကြၽနးေပၚမာ ယဥေကးမႈေနာကခန႔ လ႔ကငဝတအမးမးန႔ ေဒသခေတြကခတဆကထားတ ဝနထမးေတြ မရပါဘး။

မနနကစ ကြၽနးမာေတာ ေဒသခေတြဟာ ခလႈသေတြရ႕ ေနာကစရာ၊ ေျပာငစရာ လျဖစလာခၿပး သတ႔ရ႕ သညးခႏငစြမးန သတ႔ရ႕ ေဒါသက ႀကးထြားလာခၿပး အဖြ႕ႏစဖြ႕ တကခကေတာမယအေနအထားက ေရာကေနခတယ။

ခရစစမကစကြၽနးေပၚမာတန႔ျပနတအသငးလညးမရဘး ။ အၾကမးဖကမႈေတြကသတ႔ေဖာကသညေတြန႔သတ႔ရ႕ ပစၥညးေတြ ကကာကြယဖ႔ေပးထားတာမးလညးမရဘး။ ေအဖကပကအဒအခနမာအေနာကေျမာကဘကအတြငးမာ ၾကားခေစစပေပး တာမးလညးမရဘး။ ဒါေၾကာငခရစစမကစကြၽနးေပၚကေဖာကသညေတြက လြတလပစြာေပာပါးႏငတယ၊ အၾကမးဖကႏင တယ ၾကားဝင ေစစပတာေတြ မရပန႔။ ရလဒကေတာ ေဒၚလာသနးေပါငးမားစြာ ပကစးခရတယ။ ဒါေတာငမ ဝနထမးေတြန႔ ေဖာကသညေတြၾကား တခ႕ဒဏရာရမႈေတြရေသးတယ။ ေနာကဆးေရတြကမႈအရေတာမနနကစကြၽနးက အေထာကအပ ေတြ ပကစးမႈပမာဏက အျမငဆး ေဒၚလာ ၄ သနးပရခတယ။111

111 ထကနကစရတ မတတမးႏငပတသကၿပး အတညမ

Manus ေဒသဆငရာ စမေဆာငရြကမႈ စခနးတြင၂၀၁၄ ခ ေဖေဖၚ၀ါရလ ၁၆ - ၁၈ ရကေန႔ အျဖစအပကမားအား ျပနလညသးသပျခငး

 

78  

အပငး ၁၀ ။ ဆနးစစ အကျဖတျခငး

ဒအစရငခစာမာ ၂၀၁၄ ၊ ေဖေဖာဝါရ ၁၆ ကေန ၁၈ကျဖစပကခတမတတမးေတြရ႕အမနတကယအခကအလကအတအက

ကအေလးထားဖ႔ ၫႊနၾကားခတယ။ ေနာကျဖစလာမည အျဖစအပကေတြက ကငတြယရာမာကညႏငေသာဘယတးတကမႈမာမဆ

ေထာကခခကေပးရနႏင ဒအခကအလကေတြကသငေတာေသာ ၾသဇာရသေတြဆမာရႏငေအာငျပလပရနျဖစတယ။

အျဖစအပကမားကအဒအခနတနးက ရေနခအေျခအေနေတြအတြငးမာရကအနညးငယေလာကျဖစပြားခတယ။ သတ႔ဟာ

မနနကစရ႕ေဒသခလပငနးေဆာငရြကေသာ စငတာအတြကအနာဂါတ အစအစဥေတြန႔အေျခခအေဆာကအေတြ၊ လငျမနစြာေျပာငး

လလာေသာမဝါဒါေတြန႔ ခငၿမေသာ ေနာကခအျဖစအပကေတြက ဆန႔ကငၿပးေတာျဖစပြားခပါေသးတယ။

အမနတကယျဖစေနတအခကေတြန႔ ေထာကခခကပစေတြကျဖစစဥထက ထညဖ႔လအပတျဖစပြားမႈေတြထကေနာကခသ

တငး ေတြတစခတစစညးတညး ပါမသာအကးအကားစကားလးေတြရ႕လအပခကေတြျပညမာျဖစတယ။

၁၀.၁ ၂၀၁၄၊ ေဖေဖာဝါရလ ၁၆ - ၁၈ အျဖစအပကမား

၂၀၁၄ ေဖေဖာဝါရလ ၁၆ - ၁၈ မာ ျဖစပြားခေသာအျဖစအပကေတြျဖစပကမႈန႔ အဒသးရကစလးျဖစပြားခတအျဖစအပက

မားကဒမတတမးရ႕ ပထမအပငးမာေဖာျပခတယ။

စးစမးမႈရ႕ေအာကမာစစမးေနစဥ အတြငးေနာကဆးျဖစပကခတ ရကစကမႈမားန႔မနနကစကေဒသခလပငနး ေဆာငရြက

ေသာစငတာေတြမာရတခလႈသေတြ သ႔မဟတအေယာက ၄၀၀ ေလာကက ခခမႈမာတကကြစြာ ပါဝငခေသာလည အျဖစအပကေတြ

ဘယမျဖစပကခတယ ဆတာကလညး ရငးျပထားပါေသးတယ။

သတငးမတတမးက စစေဆးမႈမာေအာကကအျဖစအပကမားရ႕ အဓကအေၾကာငးရာေတြကေသခာေစေအာင ကညေပးခ

တယ၊

ခလႈသေတြရ႕ ေဒါသဟာပါပယာနယးဂန မားဆကပါသယေဆာငလာခၾကတယ။ သတ႔ေဒါသေတြန႔အတခမတထားတ မဝါဒက၊ ခလႈသေတြက သတ႔ ေတြ႕ရခရငၾသစတးလမာ မဟတဘပါပမာ

ျပနလညေနရာခထားခလမမယ။ သတ႔ခလႈသေတြရ႕အေနအထားေတြက ဆးျဖတခကခဖ႔ေဆာငရြကရာမာ ေႏာငေႏးမႈေတြကအခညးအႏးျဖစမႈ

န႔ဒဆးျဖတခကေတြ ျပညစဖ႔အတြက အကကျဖစဖြယရေသာသတငးကငးမျခငး။ မနနကစစငတာမာ သတ႔ဘယေလာကၾကာၾကာထနးသမးထားမႈအပါအဝင သတ႔ရ႕အနာဂါတန႔ မေသခာေသာ

အကးသကေရာကမႈမ ထြကေပၚလာတအခဥးအႏးျဖစမႈန႔ ေနာကထပေဒါသေတြ။ သတ႔န႔သ႔မသားစေတြအတြက ရညရြယတပါပကျပနလညေနရာခမႈေတြန႔ ပတသတၿပးသတငးမရမႈေတြအခဥးအ

ႏးျမငတကလာမႈေတြ။

ဒအခကေတြဟာတခ႕ခလႈသေတြန႔စငတာမာ ခန႔ထားတ ပါပေတြန႔ေဒသတြငး လမးစေတြကေထာကပသေတြၾကားမာျမင

မားလာတမနးတးမႈေၾကာငပးမးဆးဝါးလာခတယ။ ဒမလမနးတးမႈေတြဟာျဖစပကမႈေတြအၾကားမာျဖစပြားေနတအၾကမးဖကမႈအတငး

အတာေတြန႔ရဇာ ဘာရတတ ေသဆးမႈအပါအဝငျပငးထနေသာ ဒဏရာျဖစမႈေတြအတြက အဓကအေၾကာငးရာျဖစခတယ။

Manus ေဒသဆငရာ စမေဆာငရြကမႈ စခနးတြင၂၀၁၄ ခ ေဖေဖၚ၀ါရလ ၁၆ - ၁၈ ရကေန႔ အျဖစအပကမားအား ျပနလညသးသပျခငး

 

79  

အျဖစပကေတြအတြငးန႔ဒတယညက ေႏာကယကမႈေတြအတြငး ထနးခပမႈေတြနညးေစတအျခားေနာကခအေၾကာငးအရာ

ေတြရေနရခၾကပါတယ။

စငတာကလျခေရးအစအစဥေတြဟာ ဘာတန႔ျပနမႈမမရတခလႈသေတြ အမားႀကးအတြကထနးခပမႈမလေလာကမႈေတြ လညးရခၾကတယ။

အခနန႔အမ အျဖစအပကေတြမာတာဝနယမႈေတြန႔ျပနလညလပေဆာင ေပးမႈေတြအပါအဝငစငတာကအဓက ေႏာကယက မႈေတြက စငတာရ႕ေထာကပထားတလျခေရးဝနထနးေတြဟာ ထနးခပမႈမရေသာအခါမာ မနနကစအာပစမာအေျခခထား တေျချမနရတပဖြ႕န႔ ေလာရနဂးမာအေျခခထားေသာ ေဒသခေတာဝငပါပယာနယးဂန ရတပဖြ႕ရ႕တာဝနယမႈေတြန႔သတ႔ အေနန႔ ရငးလငးမႈမရတာေတြ။

၂၀၁၄ ေဖေဖာဝါရ ၁၆ က စငတာရ႕ မနေနဂာန႔ ေပါကကြလနးအေျခေနတစခမာအတအကြပါဝငေနတအားလးကပါလာတ

ကြနေပါငးအားလးကလမးစေခါငးေဆာငေတြၾကား ေတြ႕ဆခတယ။ ဒေတြ႕ဆမႈမာ ဒသတ႔ေပးခတအေျဖန႔ပတသတၿပးခလႈသေတြန႔

မေကနပခကေတြဟာ ေနာကျဖစခတ ျဖစပကမႈေတြအတြကေနာကဆးအေျပာငးအလ ျဖစခတယ။

၂၀၁၄ ေဖေဖာဝါရ ၁၆ န႔ ၁၈ ကအျဖစအပကေတြကဦးတညေစတပါဝငေနတအျဖစအပကေတြသ႔သေဘာတထားတ အ

ေၾကာငးအရာေတြ၊ သ႔ေနရာနသ ထမးေဆာငေနတစငတာကေထာကပသေတြန႔ ဌာနဆငရာအရာရေတြဟာတငးမာမႈေတြ ျမငတက

လာခတာန႔အမ အျဖစအပကေတြကတခါးဖြငသလျဖစေနခတယ။ ခမတထားတသတ႔ရ႕စညးကမးေတြကခးေဖာကမႈေတြ၊ သတ႔အ

လပရငကေတြကေပးထားတ ဘယၫႊနၾကားမႈကမဆဆန႔ကငမႈေတြ၊ သတ႔ရ႕ေရးဦးလပေဆာငခကေတြန႔စစထးခတ ရာဇဝတမႈေတြ

က ကငတြယမႈမာလႊအပထားတ ေထာကပသေတြကသးျခားလေတြခန႔ထားေသာလညး ကာကြယဖ႔မတတႏငခၾကဘး။

ေသေကမႈေတြ၊ ဒဏရာရမႈေတြ၊ ကယပငပစၥညးဆး႐ႈးမႈေတြသ႔ ေပာကဆးပကစးမႈေတြသ႔ ပါပေတြရ႕ဥပေဒခးေဖာကမႈ

ေတြျဖစပြားခတျပစမႈမားအတြကတာဝနယမႈေတြက ေရြ႕ေျပာငးသေတြန႔ခလႈသေတြထက ျပစမားသေတြန႔အတညာခၾကတယ။ လပ

ေဆာင ခကေတြက ျဖစေပၚေစတသကေသေတြက အမႈလကျခငးန႔ သကဆငရာရေတြက ဒကစၥေတြက စးစမးမႈေတြလပခသငတယ။

အခကအလကေတြက သးျခားထားဖ႔ကမျဖစႏငပါဘး။ တကယလ႔ သးျခားကငတြယခမယဆရငဒဏရာရမႈေတြ၊ ပကစးမႈေတြသ႔တစ

ေယာကဒါမမဟတ အျခားပါဝငသမားစြာ အျဖစအပကေတြမာတကရကပကသတမႈေတြအတြက အျပစတငမႈေတြကပငျခားရန အေျဖ

ထတေကာငးထတႏငခလမမယ။

စငတာရ႕အျပငဘကမာေျချမနတပဖြ႕ကကနခမယဆရင တပဖြ႕ကစညးရးကဖကခတနးကသတ႔န႔အတ မကကြနေပါငးထ

ကဝငခတပါပ၀ါႏငငသားေတြေၾကာင ခလႈသေတြဟာကယထလကေရာကကးလြနခခရမာ မဟတပါဘးလ႔ ျငငးခေကာငးျငငးခႏင ပါ

တယ။ သ႔ေသာလညး နဂးမာမကထကေႏာကယကမႈေတြက ရေတြကၾကားဝငတားဆးမႈဟာမရပတန႔ႏငခဘ တးၿပးျဖစလာခတ

အတြက ၂၀၁၄ ေဖေဖာဝါရ ၁၇ - ၁၈ က ဘယလျဖစပကခလဆတာက ေတြးေတာမနးဆမႈေတြလအပပါတယ။

အနာဂါတမာေနာကထပဒလမးအျဖစအပကေတြက ကာကြယရနအေကာငးဆးအခြငအေရးကဒျဖစပြားမႈေတြရ႕ အရငးခအ

ေၾကာငး အရာေတြအားလးက ေလာခရန၊ စငတာကအႏရာယရေသာ အေျခအေနေရာကေစတတငးမာမႈေတြ

ပါဝငေနတအေၾကာငးအရာေတြကဖယရားရနန႔ ဘယေႏာကယကမႈမးပျဖစျဖစ စငတာရ႕ေဘးကျပနလညဆနးစစရာမာ သာဘဝအ

တငးလျခမႈမားက ပၿပးျပညစတယဆတေသခာမႈမားန႔ ညာၿပးလပေဆာငဖ႔ပျဖစပါတယ။

Manus ေဒသဆငရာ စမေဆာငရြကမႈ စခနးတြင၂၀၁၄ ခ ေဖေဖၚ၀ါရလ ၁၆ - ၁၈ ရကေန႔ အျဖစအပကမားအား ျပနလညသးသပျခငး

 

80  

သ႔ေသာလညး အစရငခစာမာလျခေရးတးတကမႈဟာ အေရးရတယလ႔ေဖာျပခတယ။ ျမငမားတလျခေရး အတငးအတာဟာ

၂၀၁၄ ေဖေဖာဝါရ ၁၆ - ၁၈ ေတြကအျဖစအပကေတြမရလာတ ခလႈသေတြကစၥေတြရ႕အျပငဘကလကၡာနာကသာ ရညၫႊနးေပးပါ

တယ။

၁၀.၂ မဝါဒ အေျခခဖြ႕စညးတညေဆာကပႏင အနာဂါတ စမကနး

၂၀၁၄ ေဖေဖာဝါရ ၁၆ - ၁၈ ကအျဖစအပကေတြမာပါဝငေနတအေၾကာငးရာမားကေဘးျဖစႏငေျခေတြ၊ တးတကမႈေတြျဖစ

ေစတ ျပနလညအေကာငအထညေဖာတ လပေဆာငခကေတြလပႏငေနခၿပျဖစတယ။

၂၀၁၃ ဂလင ၁၉ ကဝနႀကးခပ ရ႕ဒန႔အနးအလတ႔ရ႕ ေၾကညာခကအၿပးမာဌာနေတြန႔ေထာကပသေတြဟာျမနျမနေရြ႕ခ

ၾကရတယ။

မဝါဒအသစေတြရ႕အမနတကယ လအပခကေတြန႔ လမးလမးမဖ႔ အဖြ႕ဝငေတြအားလ ဖအားေတြရခတယ။ ဥပမာအားျဖင

- ဂဖးအကစ ေဒသခ စမေရး ဒါရကတာဒါရန ေဘာအငဒကအစရငခစာမာ

၂၀၁၃ ဂလင ၁၉ က ဝနႀကးခပ ရဒေၾကညာခတ မနနကစစငတာအတြကမဝါဒခနးတဘယမတခကကမဆ ဂဖးအကစကမေပးခပါဘး။ ခလႈသ ၄၀၀ ကေန ၁၄၀၀ ထတးပြားလာတ စြမးအငေပၚမာ အမျပထားတစငတာရ႕ ၿမ႕ေစာငတပေတြ ျမငတငဖ႔ အၾကျပခကက ကမၸဏက ေမးခတယလ႔ ေျပာခပါတယ။112

အဒါကေၾကညာခတနးက ေအာစကာကြနေပါငးကမျပညစေသးပါဘးၿပးေတာမကမာဆေဆာကလပေရးေတြေတာင မစရ

ေသးပါဘး။ ဌာနကလညး ဒဇငဘာ ၂၀၁၃ မာ လကရ ရတ အရြယအစားက ျမနျမနဆနဆနၿပးေအာငႀကးၾကပခပါတယ။

သ႔ေသာလညး ဝနႀကးခပကေနာကထပအစစဥေတြ၊ျပနလညေနရာခမႈ အစစဥေတြန႔ေနာကထပခကခငး ျဖညစြကမႈေတြ

က ေၾကညာခတနးက ပါပေတြမာလအပတမဝါဒေတြ၊ နညးလမးေတြန႔ ျဖညစြကမစညးမဥးေတြမရခဘး။

ထပၿပးေတာစငတာရ႕အဓက လပငနးေတြမားစြာအတြကေငြေၾကးဘတဂကက ၂၀၁၄ ဇြန ၃၀ မာေပးမယလ႔ေျပာၾကားခ

ပါတယ။

ဌာနေတြန႔ေထာကပသေတြကခလႈသေတြ တးပြားမႈမာလအပေနတအလငအျမနေတာငးဆမႈေတြေပၚမာ အာရ

စကေနခစဥတနးက မဝါဒေတြျပနလညေနရာခထားမႈေတြ၊ ၂၀၁၃ စကတငဘာ ေရြးေကာကပြအတြကလႊတေတာကအခနမဆြခင

တနးကအေျခခတညေဆာကပ စမကနးေတြန႔ဒကၡသညေတြရ႕အေနအထား ဆးျဖတမႈေအာကမာတးတကမႈအရပအေယာင ေပၚမလာ

ခပါဘး။

ေနာကထပအသစတကလာတၾသစတးလ အစးရကနယေျမအပခပေရး ေတြမာပါဝငတညညာမႈေတြ၊ မနနကစ

စငတာန႔ ပတသတတ အေၾကာငးရာေတြကအနးကပေစာငၾကညမႈေတြန႔ ပါပအစးရရ႕ ပးေပါငးပါဝငတ အဆကအသြယေတြကတဆင

နယေျမကာကြယေရးေတြမာ အာရစကေနတယ။

_________________________________ 112 အငတာဗးမတတမး၊ စာမကႏာ ၁

���

Manus ေဒသဆငရာ စမေဆာငရြကမႈ စခနးတြင၂၀၁၄ ခ ေဖေဖၚ၀ါရလ ၁၆ - ၁၈ ရကေန႔ အျဖစအပကမားအား ျပနလညသးသပျခငး

 

81  

လဝနမႈႀကးၾကပေရးန႔ နယေျမ ကာကြယေရးဝနႀကးက သရ႕ပထမခရးက ေမာစဘငဆပကမးန႔ မနနကစကြၽနးေတြဆက

၂၀၁၃ စကတငဘာ ၂၆ - ၂၈ ေတြမာသြားခတယ။ ေတြဆမႈရညရြယခကကပါပရ႕ ဝနႀကးခပန႔ၾသစတးလအစးရ ကတကဝတမား

အတငး ဆကလကလပေဆာငရန၊ ျပနလညေနရာခထားမႈ မဝါဒေတြ၊ ဒကၡသညေတြရ႕အေျခအေနေတြကေဆြးေႏြးရနႏင ၾသစတးလ

အေရ႕ဘကေလာရနဂးမာတညေဆာကထားတ အဆျပထားေသာတရားဝငပါဝငမႈေတြအတြက အစအစဥေတြလအပခကကေသခာ

ေစရန ျဖစပါတယ။

ဝနႀကးခပက ၂၀၁၃ ႏဝငဘာေနာကဆးအပတန႔ ၂၀၁၃ ဒဇငဘာ ၁၁ ရကေတြန႔ ၂၀၁၄ ေဖေဖာဝါရအကနမာ

စငတာလျခေရးအပါအဝငအးအမ တညေဆာကေရးန႔ျပနလညေနရာခထားေရးေတြအတြက ေဆြးေႏြးဖ႔ပါပကထပၿပးလညပတခပါ

ေသးတယ။

ခးေဖာကမႈန႔ပတသတ၍ ေဆာငရြကမႈေစာငၾကညမႈေတြ၊113 ျပနလညေနရာခထားေရးမဝါဒေတြန႔ အျခားကစၥေတြမာပါ၀င

မႈန႔ၾသစတးလဝနႀကးဌာနမားဆငရ ရးထငမႈကလတငးေတြ႕ဆဖ႔ဆးျဖတခတယ။ ၾသစတးလကဝနႀကးေမာရစဆနန႔ ဝနႀကးဘေရာပ

န႔ပါပယာနယးဂနက ဝနႀကးပါတန႔ ဝနႀကး ကအာတ႔တကေရာကခၾကပါတယ။ ဒဖရမရ႕ တတယအႀကမက ၂၀၁၄ ေမ ၈ ရကမာ

ေမာစဘငဆပကမးမာကငးပခၾကပါတယ။

နယေျမအပခပေရးေဆာငရြကမႈတပငးအေနန႔ ဝနႀကးကေရတပဗလႀကး အနဂကစကမဘယလဦးေဆာငတ ဂြၽငေအဂငစ

တကစဖ႔က ၂၀၁၃ ေအာကတဘာ ၁၄ - ၁၈ ပတထက ဦးစးခတ မနနကစစငတာရ႕ လျခေရးအငအား မတတမးကတာဝနယရန

လႊအပခပါတယ။

ဝနႀကးက ၂၀၁၃ ႏဝငဘာ ၅ ရကမာ သေဘာတညမႈက လကခခပါတယ။ တကစဖ႔စက အစစဥေတြက ေစာကၾကညဖ႔န႔

ေနာကထပျဖညစြကမႈေတြက တညေဆာကေစခတယ။

တကစဖ႔စက ေအာကကအခကေတြအပါအဝငမနနကစ အာပစကလျခးေရးေဘးလမးအဓကလႈပရားမႈေတြက ဖးကြယၿပး

လတငးေဘးဒဏထေထာငေရး သတငးေတြက ဝနႀကးဆပ႔ပါတယ။

ျမငေသာ ထနးခပဝငလမးေတြ၊ လေတြလျခမႈ လအပခကေတြန႔ အျဖစအပကေတြစမမႈေတြ။ အေရးေပၚအျဖစအပကေတြကစမရန စြမးေဆာငႏငမႈဖနးတးမႈေတြန႔ စငတာအတြငးအဟန႔အတားေတြကငး

လြတေစရန ဖမးဝရမးထတ ေဆာငရြကမႈေတြမာ ပါပအစးရန႔ ေဆြးေႏြးမႈေတြ။ အေျခခ အေဆာကအအေတြ၊ ပါဝငပစၥညးေတြန႔ လျခေရးထပျမငမႈေတြ။

အစးရက ေငြေၾကးေထာကပမႈေတြအတြက ေသခာေစခတယ။

တးတကေကာငးမြနလာတ စညးရးေတြ၊ အလငးေရာငေတြန႔စစတဗေတြ။ ခလႈသေတြရ႕ ကြနေပါငးေတြကအျပငဘက ဗဟေထာကပေရးအတြက ေနရာျပနခမႈေတြ။

၂၀၁၃ ေနာကပငးမာ ၾသစတးလ အစးရကမနနကစန႔ႏရး ေဒသခစငတာေတြအတြကၿမ႕ေစာငတပအေပါကစမမႈေတြ၊

လျခေရးေတြန႔ တစခခငးစေအာကကေကာငးကးေတြ၊ ေပါငးစပထားတေထာကပမႈေတြ၊ ေျပာငးလတ ဝနေဆာငမႈေတြကတာဝန

ယမႈေတြအတြကညၫြတေစရန ဆးျဖတခကခခတယ။ ကယဆယေရး တပဖြ႕န႔ ဂဖးအကစစာခပက ၂၀၁၄ မတလ န႔ ေဖေဖာဝါရလ

ေတြမာ အသးသးသကတမးကနသြားေသာအခါအသစမျဖစခပါဘး။

__________________________ 113 အပငး ၁၁.၂ အား ဆကၾကညပါ

Manus ေဒသဆငရာ စမေဆာငရြကမႈ စခနးတြင၂၀၁၄ ခ ေဖေဖၚ၀ါရလ ၁၆ - ၁၈ ရကေန႔ အျဖစအပကမားအား ျပနလညသးသပျခငး

 

82  

စမခန႔ခြမႈႏငဆငေသာ အဆငအေနန႔ ဌာနက ခလႈသေတြရ႕ ဆးျဖတခကက ပဏာမျပရနႏင သတရ႕အငအားကဦးစးရန

ပါပရ႕ဒကၡသညအေျခအေနဆးျဖတေရး အရာရေတြကကညရနႏငအၾကဉာဏေပးမႈမားအပါအဝငပါပေတြရ႕ ထပတကတေနရာေတြ

မာ ကညခၾကရတယ။

ထပၿပးေတာ အစးရက ၂၀၁၃ ဒဇငဘာ ႏစဝကစးပြားေရးန႔တးလာတအရာေတြန႔ ပတသတၿပးအခြနေတာသးသပခကေတြ၊

ေကာငးကးေတြ၊ ကနးမာေရးေတြ၊ ၿမ႕ေစာငတပန႔ႀကတငတြကခကမႈေတြေပၚက လျခေရးအေစာငေတြအတြကစနစတကလပေပးခ

ပါတယ။

ေဆာကလပေရးကနကစရတ ဒါမမဟတ ( ေနရာထငခငးေတြ၊ ဝနေဆာငမႈေတြ၊ ေရေတြ၊ စြမးအငအသးဝငပေတြ၊ ဝနထမး

ေတြေနရာထငခငးေတြန႔ေဆးစငတာအသစေတြအပါအဝင ) မရမျဖစလအပတအေျခခတညေဆာကေရးတးတကမႈေတြျပညစဖ႔အ

တြကတးလာတ ေငြးေၾကးအေထာကအပက ျပနလညျဖညတငးေပးပါတယ။

ဒေငြေၾကးဆငရာ ေသခာမႈေတြကဌာနကေရရညစမကနးေတြမာ တာဝနယရနႏငလြမဘရမ ေနဗယေဘစကစငတာေတြရ႕

ပစၥညးျဖန႔တာအပါအဝငၿမ႕ေတာသးစြမႈ လကၡဏာေတြန႔ပါပမာျပနလညေနရာခဖ႔ ဆငးထားေသာခလႈသေတြအတြကအသစတည

ေဆာကမအးအမေနရာထငခငးေတြရ႕ အေရ႕ဘက ေလာရနဂးက ေဆကလပေရးေတြကခြငျပေစတယ။

အပငး ၁၁။ ေထာကခအႀကျပခကမား

အကးအကားစာလႊာမာ ဒေအာကကမတတမးကလအပတယ

မတတမးကေနသကဆငရာ ၾသဇာရသေတြကေပးႏငတ မႈခငးဆငရာမတတမးေတြရ႕ ျဖစႏငတ မတတမးေတြက ျပလပရမယ။

ေနာကထပ ျဖစပကမႈေတြရ႕စမမႈေတြက ကညႏငေသာဘယတးတကမႈကမဆရငးလငးစြာ ေထာကပခကေပးရမယ။

အနာဂါတမာ ဆငတအျဖစအပကေတြန႔တတအရာေတြ ျပနျဖစလာမႈက ကာကြယရနႏင စငတာက သကဆငရာ စမမႈေတြက ေထာကခခကေပးရမယ။

ဒအျဖစအပကေတြကေနဆးျဖတခတ ၂၀၁၄ ေဖေဖာဝါရ ၁၆ - ၁၈ ေတြက အျဖစအပကေတြက ဦးတညေစတဘယအ

ေၾကာငးကမဆမတတမးတငဖ႔အေရးႀကးတယ။ ဒအေၾကာငးအရာေတြတြဖကပါဝငေနတေဒါသေတြန႔အခညးႏးျဖစမႈေတြတညရေန

ေသးေပမယလညး တခ႕အဆငေတြကသတ႔က တကရကေျပာဖ႔ ျဖစႏငရငျမနျမနေလးလပေဆာငရမယ။ သ႔ေသာလညးပါပမာခလႈ

သေတြျပနလညေနရာခမႈေတြရ႕မဝါဒကေျပာငးလမႈမရပါဘး ( သ႔ေနာကတတယႏငငမာေတာျဖစႏငပါတယ၊ ၾသစတးလေတာမဟတ

ဘး)။

ဒအပငးကမတတမးေတြရ႕ လအပခကေတြကရငဆငဖ႔ ေအာကပါအေၾကာငးရာေတြက အရစးစကခေသာအခကေတြက

ေထာကခေပးပါတယ။

သကဆငရာ အာဏာရသေတြရ႕ မတတမးက ရရတသကေသေတြက ဖနတးေပးျခငး။ ဒကၡသညေတြရ႕ အေျခအေနက ဆးျဖတေပးျခငးန႔ ျပနလညေနရာခမႈေတြရ႕ ျဖစစဥေတြမာ တးတကမႈေတြ။ ေတာဝင ပါပယာ နယးဂန နယေျမခ ရတပဖြ႕ န႔ တန႔ျပနမႈ။

Manus ေဒသဆငရာ စမေဆာငရြကမႈ စခနးတြင၂၀၁၄ ခ ေဖေဖၚ၀ါရလ ၁၆ - ၁၈ ရကေန႔ အျဖစအပကမားအား ျပနလညသးသပျခငး

 

83  

လျခေရး အႏရာယက ခငခနစဥးစားရန တန႔ျပနမႈေတြ။ ေထာကပသေတြေျပာငးလမႈက ေပးတ အကးေကးဇးေတြက ခ ႕ရန။ ေထာကပေရး ဝနထမးေတြ အသစခန႔ထားမႈ။ ခလႈသေတြန႔ ပမေကာငးမြနတ ဆကဆမႈ။ လမးေခါငးေဆာငေတြန႔ ပမေကာငးမြနတ ဆကဆမႈေတြ။ ခလႈသေတြရ႕ လမႈဖလေရးႏငအေျခအေနေတြ။ ဝနထမး သငၾကားမႈန႔ အျခားအစရငခစာေတြန႔ မတတမးေတြက စဥးစားဆငျခငမႈေတြ။

ဒအေၾကာငးအရာ တစခစက ေအာကမာ ထပရငးထားပါတယ။

၁၁.၁ သကဆငရာ အာဏာရသေတြဆက ရခတ သကေသ ဖနတးမႈေတြ

ခလႈသေတြကေလးစားစြာန႔ မစၥတာဘာရတတေသဆးမႈကေနရာဇဝတမႈေတြျဖစေပၚလာေစမယႀကးမားေသာ ေမာလငခက

ေတြ န႔ တရားမတမႈမရတသတ႔ရ႕အေတြးေတြထပၿပးေပါငးထညရာမာ ေႏာငေႏးမႈေတြရတာဟာျမငသာပါတယ။

အာပအနဂစ( ဒအစရငခစာအပငး ၈ က ဆးျဖတေပးထားတ သးျခားဒဏရာရမႈေတြျဖစပြားေစတ ကယထလကေရာက

ကးလြနမႈေတြ) က စစမးေပးခတ သကဆငရာအျခားျပစမႈေတြရပါတယ။

ပါပရေတြရ႕ အကအညေတြန႔ စတဝငစားစရာ သတငးေတြက ဒမတတမးမာႀကးမာစြာစစညးထားခပါတယ။

မတေနာကပငးမာ စးစမးမႈေတြအတြငးေရြ႕ေျပာငး ဂဖးအကစအေစာငတစဦးက ဝနခလကတျဖစႏငတအၾကမးဖကမႈေတြ

အေၾကာငးသတငးက အစရငခစာမာေဖာျပထားပါတယ။ တခနတညးမာပဂဖးအကစက ဌာနကပါပရေတြကရညရြယတခကခငး

ျဖစခတအေၾကာငး စြပစြခကေတြကနားလညသေဘာေပါကရမယလ႔အၾကဉာဏေပးခပါတယ။ သ႔ေသာလညး ဒါဟာရေတြကအငတာ

ဗးထားတာမဟတပါဘး။

အစရငခစာကပါပရေတြကေဖာၫႊနးတရာဇဝတအၾကမးဖကမႈေတြကစြပစြမႈေတြန သကဆငေသာရရခတ သတငးေတြအား

လး က အဆျပထားပါတယ။

အစရငခစာက ၂၀၁၄ ဧပရယအကနမာ ပါပရစစမးေရးအခ႕န႔ မနနကစကြၽနးမာ ခလႈသေတြကအငတာဗးခပါတယလ႔

ေဖာျပထားပါတယ။

ေထာကခခက ၁။ ေတာဝငပါပယာ နယးဂန နယေျမရတပဖြရ႕ စးစမးမႈေတြမ ၂၀၁၄ ေဖေဖာဝါရ ၁၆ - ၁၈ ကျဖစပြားခတ

အျဖစအပကေတြက ေနာကထပေထာကပခတယ။ အစရငခစာက အာပအနဂစက ေအာကကအခကေတြစစဥေပးခပါတယ။

စးစမးမႈေအာကကျဖစရပေတြအတြငးျဖစပြားခတ ရာဇဝတအၾကမးဖကမႈေတြရ႕မကျမငသကေသသ႔ အၾကမးဖက မႈတစခရ႕အေၾကာငးရာေတြမာပါဝငခတခလႈသေတြရ႕စြပစြခကေတြပါဝငတေဖာငေတြအမားႀကးက၁၄၅ ေယာက ေသာခလႈသေတြကစာလႊာေပးခတယ။

မစၥတာ တ ၂ န႔ တ ၃ ခလႈသေတြန႔ အငတာဗးမတတမး။ အငအတရအမအကစ ေဆးဝနထမးန႔ အငတာဗးမတတမး။ 114

Manus ေဒသဆငရာ စမေဆာငရြကမႈ စခနးတြင၂၀၁၄ ခ ေဖေဖၚ၀ါရလ ၁၆ - ၁၈ ရကေန႔ အျဖစအပကမားအား ျပနလညသးသပျခငး

 

84  

အစရငခစာကစေဆာငးေပးထားတသတငးေတြဟာခလႈသေတြရ႕လမႈဖလေရးစမမႈေတြမာေျပာငးလမႈနယပယကဝနေဆာင

မႈေတြကကညေပးၿပး စတဝငစားေစခတယ။ ၂၀၁၄ ေဖေဖာဝါရ ၁၆-၁၈ က အျဖစပကေတြအတြငး တခ႕ေတြကခႏၶာပငးဆငရာန႔

စတဓါတပငးဆငရာမာ ဆးဆးဝါးဝါးခစားခၾကရတယ။

ေထာကခခက ၂။ ခလႈသေတြရ႕ လမႈဖလေရး ေျပာငးလမႈလပေဆာငတ စမမႈေတြကကညရနႏင ၂၀၁၄ ေဖေဖာဝါရ ၁၆-

၁၈ ကအျဖစပကေတြအတြငးတခ႕ေတြကခႏၶာပငးဆငရာန႔ စတဓါတပငးဆငရာမာခစားခရတဒဏရာရမႈေတြ၊ ခလႈသေတြရ႕ကယ

ေရးကယတာကကာကြယေစဖ႔အေျခခထားတေျပာငးလမႈေတြေထာကပေပးမယေအာကပါသတငးေတြကအစရငခစာမာေထာကခေပး

ထားပါတယ။ ခလႈသတစေယာကစရ႕ ကယေရးကယတာ အခကအလကေတြက ယၾကညမႈရစြာထနးသမးေပးပါတယ။

ခလႈသေတြအားလးရ႕ စာလႊာေဖာငေတြ အစရငခစာ အကဥးခပ။ ခလႈသေတြဆမ လကခရရတ အစရငခစာရ႕ စာလႊာေတြအားလး။ ကြနေပါငးေလးခစက လမးစေခါငးေဆာငးေတြဦးစးတ အငတာဗးမတတမးက အေမးအေျဖေတြရ႕ အကဥးခပ။ အငအတရအမအကစ ေဆးဝနထမး န႔ အငတာဗးမတတမးမား။

၁၁.၂ ဒကၡသညေတြရ႕ အေျခအေန ဆးျဖတခကႏင ျပနလညေနရာခမႈ ျဖစစဥေတြရ႕ တးတကမႈမား

ဒျဖစစဥေတြကအလပတြငေစရနပါပကျပနလညေနရာခထားမႈေတြန႔ ဒကၡသညေတြရ႕ အေျခအေနဆးျဖတခကအေၾကာငး

ခလႈသေတြရ႕ သတငးေတြကပမေကာငးမြနတအေနအထားမာယၿပးႏငေနပါၿပ။

ဒအဆင တစခဆန႔ပတသတတ လကရအေျခအေနေတြကေအာကမာစတငရငးထားပါတယ။

ဒကၡသညအေျခအေန ဆးျဖတခက - လကရအေနအထား

ဒကၡသညတစေယာကဝငခြင သေဘာတမႈအတြက သငေတာေသာ ဆးျဖတခကျဖစစဥေတြကေတာ

ကနဦးခလႈသ တစေယာကန႔ အငတာဗး ေဆာငရြကခက ကာကြယမႈတစခ ေပးျခငးန႔ ဆကေပးရန ကညေရးေတာငးဆမႈရ႕ ကာကြယေရးေထာကပမႈ။ ေတာငးဆမႈက ခငခနစဥးစားမႈေပးတ ကာကြယေရး ေဆာငးဆခကေတြကခငခနရန ဒကၡသညအေျခအေန

ဆးျဖတခကတစခက အငတာဗးျခငး ပါပ လဝငမႈႀကးၾကပေရး အရာရက ခလႈသကသတေပးေသာ ကနဦးစဥးစားခငခနမႈတစခ။ ကနဦးခငခနမႈက လးလးအစစျဖစခရငဒါဟာႏငငျခားေရး ကစၥေတြအတြကပါပရ႕ဝနႀကးကေနာကဆး ဆးျဖတ

ခကေတြအတြကရညရြယတာပ။ တကယလ႔ ကနဦး ခငခနမႈက ျငငးဆနမႈဆရင ႏငငျခားေရး ကစၥေတြန႔ လဝငမႈႀကးၾကပေရးအတြက ေနာကဆး

ဆးျဖတခကေတြအတြက ပါပရ႕ ဝနႀကးကရညရြယတ အစရငခစာက ခလႈသေတြက ရာေဖြႏငတယ။

၂၀၁၄ ေမ ၆ မာ ဌာနက အစရငခစာက အၾကျပခတယ။

၈၆၈ ေယာကရတခလႈသေတြမာတစေယာကသာလငအငတာဗးခတယ။ ၃၈၇ ေယာကေသာခလႈသေတြက အငတာဗးရန ကနေနေသးတယ။

ဒ ၈၆၈ န႔ ၃၃၃ ခလႈသမားက သျခားကာကြယေရးေတာငးဆခကအၾကေတြရခတယ။ ေတာငးဆတကာကြယေရး ေနရာန႔ ဆကေပးရန အငတာဗးတသေတြကအကအညေပးတယ ( စေအပအငတာဗးကရညရြယေသာ )။ ၉၇၂ ေယာကေသာ ခလႈသေတြက စေအပအငတာဗးဖ႔ ကနေသးတယ။ လကရမာ စေအပပပးသတစေယာကက

Manus ေဒသဆငရာ စမေဆာငရြကမႈ စခနးတြင၂၀၁၄ ခ ေဖေဖၚ၀ါရလ ၁၆ - ၁၈ ရကေန႔ အျဖစအပကမားအား ျပနလညသးသပျခငး

 

85  

စေအပရ႕အေရ႕မကႏာစာႏငစေအပ ပပးသႏစေယာကက မနနကစစငတာအငတာဗးမာဦးစးအေနန႔အငတာ ဗးခတယ။ ေနာကထပစေအပ ဝနထမးကသးျခားေတာငးဆတ အၾကကကာကြယဖ႔ေဆာငရြကရနႏင ၂၀၁၄ ေမ ၁၃ - ၂၁ က အစစဥတကလပထားတ မနနကစအာပစက အငတာဗးမာကညခတယ။

၃၃၃ န႔ ၈၂ ေယာကေသာ ခလႈသေတြကသတ႔ရ႕ေတာငးဆခကေတြက စဥးစားရန ဒကၡသညအေျခေနဆးျဖတမႈ အငတာဗးလပခတယ။

၂၀၁၄ ဧပရယ ၃ မာ ထြကလာတ ဆကသြယေရးလမးဆတစခမာ လဝငမႈႀကးၾကပေရးန႔ နယေျမကာကြယေရးဝနႀကး

ဟြနစေကာတ ေမာရစစြနအမပ န႔ ႏငငျခားေရးႏင ႀကးၾကပေရး ဝနႀကး ဟြနရမဘငခ ပါတအမပကေဖာျပခတယ။

တလအတြငး ခလႈသေတြက ျဖန႔ေဝရန ကနဦးခငခနမႈေတြရ႕ ပထမဆး အပငးမာခြငျပတပါပရ႕ အစးရအဖြ႕ရ႕ ဆးျဖတခကကဝနႀကးမားအဖြ႕ကႀကဆခပါတယ။

၂၀၁၄ ဧပရယ ၂၈ မာစတငတမနနကစ ေဒသဆငရာေဆာငရြာကမႈစငတာမာ ပထမဆးကနဦးသတေပးသးသပခက

ေပးပြကကငးပခတယ။ ၂၀၁၄ ေမ ၁၄ မာ ခလႈသ ၁၈ ေယာကက သတ႔ရ႕ သတေပးမႈေတြက လကခရရခတယ (၈ ခက ေထာကခၿပး၊

၁၀ ခက မေထာကခဘး)။

ေပာေပာငးေတြအေၾကာငးေတြမာႏငငျခားေရး ကစၥေတြန႔လဝငမႈ ႀကးၾကပေရးအတြကပါပဝနႀကးက ဒေဆာငရြကခကေတြ

အတြက ေနာကဆး ဆးျဖတမႈက လပေပးခလမမယ။

အေပၚမာေဖာျပထားသလကနဦးေထာကခခကစဥးစားမႈက ျငငးပယမႈ၏သငတငေသာလကခမႈအတြကဒကၡသညဆးျဖတ

ေရးကေထာကပေပးထားတယ။ ၂၀၁၄ ဧပရယ ၃ မာ ထတတဝနႀကး ေမာရစဆြနန႔ ဝနႀကးပါတတကလညး

ဒကနဦးခငခနမႈေတြအတြကျဖစစဥမတတမးတးတကမႈဟာဒကၡသညေတြက ဧပရယ ၂၀၁၄ မာ ျပညစဖ႔ခက ခငးမျဖစေစပါဘး။

ဆန႔ကငေသာျငငးပယခဒကၡသညေတြရ႕ အေျခအေနဆးျဖတခကေတြရ႕ အသနားခမႈေတြကဆငျခငရနပါပကထကသင

ေသာအစရငခစာပနနယက တညေဆာကေနတယ။

ဝနႀကး ေမာရစဆြနန႔ ႏငငျခားေရးဝနႀကး ဟြနဂလ ဘေရာပအမပက လဝငမႈႀကးၾကပေရးန႔ ႏငငျခားေရး ပါပဝနႀကးႏင

တားရားမတမႈ ဝနႀကး ဗလအနတနတ႔ဟာမနနကစစငတာမာ ေနရာခေနတ ခလႈသေတြေနရာျပနခမႈေတြန႔ ဒကၡသညအေျခအေန

ဆးျဖတခကေတြက ေဆြးေႏြးရန လတငး ေတြ႕ဆပြလပတယ။

ျပနလညေနရာခထားမႈ - လကရအေျခအေန

ၾသစတးလအစးရန႔ပါပယာနယးဂနအစးရရ႕မဝါဒ သေဘာတညမႈကပါပမာျပနလညေနရာခထားမႈမာဒကၡသညအေနန႔ေဒသ

ဆငရာ ျပနလညေနရာခေသာအစအမေတြေအာကက ပါပေတြကလႊေျပာငးေပးခေသာလအားလးကရညၫြနးတယ။ ၾသစတးလမာ

ဘယသမ ျပနလညေနရာမခႏငခပါဘး။

______________________________ 114 ဒသတငးသည ၇ ေမ ၂၀၁၄ခ၊ ေမာစဘဆပကမးတြင ေကာဘာ လကေထာက ရမငးႀကး ထမ ရရပါသည

Manus ေဒသဆငရာ စမေဆာငရြကမႈ စခနးတြင၂၀၁၄ ခ ေဖေဖၚ၀ါရလ ၁၆ - ၁၈ ရကေန႔ အျဖစအပကမားအား ျပနလညသးသပျခငး

 

86  

ခထေတာ ပါပမာ ျပနလညေနရာခာထားတ အစအမေတြေအာကက ပါပေတြလႊေျပာငးမႈမရပါဘး။

ျပနလညေနရာခမႈေတြက ပါပအဖြ႕အစညးမာအမအခကငးမႈေတြန႔ ႏးထသြကလကမႈေတြန႔ေအာငျမငစာေနရာခရနလအပ

တအရညအခငးေတြန႔အသပညာေတြဖြ႕ၿဖးမႈမာကညရနဒကၡသညေတြကအရငအေစာပငးလအပခကေပၚမတညၿပးပါပယာမာေထာက

ပမႈေတြေပးေနတယ။

ဒအစျပမႈေတြရ႕ ျဖညစြကမႈအခနက ပါပအစးရအတြကကစၥတစချဖစပါတယ။

ပါပအစးရကႏငငတြငးဒကၡသညျပနလညခထားေရးမဝါဒက ေနာကဆးအဆးသတၿပးတာန႔ဒကၡသညေတြကေနရာျပနလည

ခထားေရးေတြက လပေဆာငမယလ႔ဆးျဖတခကခခပါတယ။ ဒမဝါဒကပါပရ႕ ႏငငေရးကြၽမးကငသေတြကေပါငးစပထားတဖြ႕ၿဖးမႈ

ျဖစပါတယ။

ပါပမာဘယေနရာခထားေရးမဆ လပေဆာငခကေတြဟာ ကြၽမးကငအဖြ႕ကမတတမးတငတရာေဖြမႈေတြန႔ႏငငတြငး ဒကၡ

သည ေနရာခထားေရး မဝါဒရ႕ ပါပအစးရရ႕ အဆးသတမႈ ေပၚမာမခေနပါတယ။

ေျပာငးေရြ႕ျခငး - လကရအေျခအေန

ျပညစေစဖ႔ အကးငာ၊ ကြၽနေတာထပမတထားေသးပါတယ။ ပါပေတြက အမတတမဖယထတမႈေတြအတြက တရားဥပေဒ

စရငဖ႔ခြငျပတေနစဥသကသခစာမရတအျဖစပကတစခရတယ။ အမတတမဖယထတမႈေတြကေထာကပရနၾသစတးလမာကန႔ အျပန

အလနအဆကအသြယလပတယ။

ေဒသဆငရာျပနလညေနရာခတသေဘာတညမႈမာ ခပေႏာငမႈေတြေဖာျပထားေသးတယ။ ပါပအစးရကယႏငတကေနးရငး

ကညလာခမားေအာကက အားထတမႈေတြမ ႏငငေရးခလႈခြငေတာငးသေတြရ႕ ေတာငးဆခကကေသခာေစလမမယလ႔ေျပာခတယ။

ဖယရားမႈမစခငမာ ကစၥတစခအေျခခဖ႔ လအပေနတယ။

ေနထငသရ႕မနကနမႈန႔အေထာကအထား ခငလေစျခငး။ ခရးသြား စာရြကစာတမးပါရျခငး တကမ ေလေၾကာငးေထာကခမႈ ပါရျခငးန႔ ဒဖယရားမႈေတြက ေဆးအေထာကအပေတြန႔ လျခေရး ေထာကပမႈ။

ဒါေၾကာငဒါဟာမေအာငျမငတ ႏငငေရးခလႈခြငေတာငးသေတြဟာထကြမႈရ႕ယာယ အရငးျမစတစချဖစတ ဒအစအမေတြက

ျပလပေနစဥမာ စငတာမာဆကလပဖ႔ ဆကစဥးစားေနခတာန႔တေနပါတယ။

ခရစစမကစကြၽနးရ႕လဝငမႈႀကးၾကပေရး ထနးသမးေရးစငတာန႔ဗလာဝးဒထနးသမးေရးစငတာ (၂၀၁၁ ၾသဂကစ ၃၁)မ

အျဖစပကေတြရ႕ အမခမအစရငခစာမာ ေအာလန ေဟာက ေအစန႔ ဟယလငဝလယမ ေအအတ႔ကဒေဘးကမတခကေရးခတယ။

ဆငးထားမႈအမားစက ေတာငးဆမႈေတြ ကနရေနရနန႔ ျငမးခမးစြာ ကာကြယရန ေရးခယခတယ။ သ႔ေသာလညး ဒါကပထမအဆငမာ ျငငးပယတဆးျဖတခကလကခရရခတ သ႔သတ႔ရ႕ေနထငခြငအေျခအေန ဆး႐ႈးရနဘာမ

Manus ေဒသဆငရာ စမေဆာငရြကမႈ စခနးတြင၂၀၁၄ ခ ေဖေဖၚ၀ါရလ ၁၆ - ၁၈ ရကေန႔ အျဖစအပကမားအား ျပနလညသးသပျခငး

 

87  

မရမႈန႔သတ႔ရ႕အသနားခမႈကျငငးပယခခရတ ႀကးပြားလာေသာဆငးငထားတ အဖြ႕တစခရတယ။ ျငငးပယခရတ ဆငးထားမႈလမးေၾကာငးအဖြ႕ႏစခလးက အငဒစ115 တစခရ႕ ေကာငးေသာအစအစဥက ရရတယ။

ေဟာက ဝလယမ မတတမးက ေထာကခခက

ဒအငေအစက116 ျငငးပယမႈလမးေၾကာငး တစခမဆငးထားေသာ ထနးသမးမႈအတြကေရြးခယမႈမားက အစးရအတြက

အၾကေပးဖြ႕ၿဖးေစတယဆတာကေထာကခပါတယ။ ဒကၡသညေတြမဟတတ အေနန႔ ေတြရခေသာ ဒသးျခားလေတြအတြက

ဖယရားဖ႔ ျပနာမဟတပါဘး။

ေထာကခခက ၃။ ပါပေတြန႔ ဒကၡသညအေျခအေန ဆးျဖတခကေတြရ႕ေနာကဆးအလပတြငေစမယ ဘယေနာကထပ အျဖစအပကေတြန႔သငေလာေသာ ႏႈငးဆမႈန႔ျဖစႏငလငျမနျမနျဖညစြကမယဖယရားျဖစစဥေတြန႔ ျပနလညေနရာခမႈေတြ က အဟန႔အတားမရ အစရငခစာကေထာကခေပးပါတယ။

၁၁.၃ ပါပယာနယးဂန ရေတြန႔ အျပနအလနဆကသြယမႈ

ၿမ႕ေစာငတပန႔လျခေရးေထာကပဝနထမးေတြကခလႈသေတြရ႕လျခမႈအတြကဌာနန႔ခပဆထားတ စာခပေအာကကတာဝနယမႈေတြ

ျဖစတယ။

သ႔ေသာလညးပလျခေရးေထာကပဝနထမးေတြကစြမးအားကအရမးကန႔သတခထားရတယ။ ဥပမာ - ဂဖးအကစက သရ႕အေလာ ေပးျမငးမာ ေဖာျပထားတယ။

G4S မာ ရာတ စြမးအငန႔ သးတအား မရဘး ကယတငခခမႈေတြထက သ႔ အျခားအရာေတြကခခဖ႔။ အားသးၿပး ၁၉၅၈ ကလပေဆာငခတအာဏာလႊခတ (ခရစစမကစကြၽနးအပါအဝင)ဆငးငထားေသာ ဝနေဆာငမႈစာခပျဖစပါတယ။ ဆငးင ထားေသာေထာကပတ ဝနထမးေတြန႔ ဆငးငမႈကဖယရားဖ႔လညးျဖစပါတယ။117

ရလဒအေနန႔ ဂဖးအကစက ေလာရနဂးမာေဖာျပခတေတာငဝငပါပယာ နယးဂနရတပဖြ႕ရ႕နယေျမခးေဖာကမႈေတြန႔အတ ေပါငးစပၿပး

နးကပစြာအလပလပခတယ ( ဥပမာအားျဖင၊ ဖမးဝရမးထတျခငးန႔ေရြ႕လားႏငတလကနကေတြန႔ ေမာငခပစၥညး အတြကစငတာရ႕

ရာေဖြမႈ)။

ဒအေျခအေနက ၾသစတးလကတစေနရာရာန႔မတပါဘး။ ဂဖးအကစၫႊနျပတယလျခေရးဝနထမးေတြကရာေဖြတစြမးအငေတြန႔ နညး

မနတစြမးအငေတြအပါအဝငသတ႔စြမးေဆာငႏငတ ျပဌာနးဥပေဒအခ႕ရတယ။

G4S ကပါပမာဒစြမးအငေတြရခရင မၿငမသကမႈကႏႈးေဆာေနမႈေတြျဖစေနတသတ႔ကြနေပါငးရ႕ေကာငးေဆာငေတြက ကာကြယ

ခြျခားသတမတရန စစမးစစေဆးမႈမားေအာကကျဖစရပေတြအတြငး အခြငအေရးမားရႏငလမမယလ႔ေျပာပါတယ။ သ႔ေသာလညး

ဓါးလမးအစြနးႏစဘကေရာကေနတ လပေဆာငခကေတြကတခ႕အေျခအေနေတြမာခလႈသေတြၾကားကနေနတ မၿငမသကမႈေတြက

တးပြားေစပါတယ။

_________________________

115 စာမကႏာ ၁၄၁

116 ဌာနဆသညမာ ယခငအမည လဝငမႈ႕ႀကးၾကပေရးႏင ႏငငသားစစစေရးဌာနအား ရညၫႊနးပါသည

Manus ေဒသဆငရာ စမေဆာငရြကမႈ စခနးတြင၂၀၁၄ ခ ေဖေဖၚ၀ါရလ ၁၆ - ၁၈ ရကေန႔ အျဖစအပကမားအား ျပနလညသးသပျခငး

 

88  

ေထာကခခက ၄။ ပါပယာနယးဂနအစးရကၿမ႕ေစာငတပအတြကန႔ ၾသစတးလမာတညရတလကရ လျခေရးေထာကပမႈ

ေတြ ပစတ ျပဌာနးဥပေဒျပရန ေတာငးဆခတယ။

G4S ရ႕စြမးေဆာငမႈမားၾကားကရငးလငးမႈမရတထငးရားဟနရေသာအရာေတြကအစရငခစာမာမတထားခပါေသးတယ။ ၂၀၁၄

ေဖေဖာဝါရ ၁၇ - ၁၈ တနးက အျဖစအပကေတြကသ႔ ဒကစၥမာေျချမနတပဖြ႕န႔ ေဒသတြငးရတပဖြ႕ကခကခငးပါဝငခတယ။

စငတာအျပငဘကၿခမးေျခာကမႈကပါပေျချမနတပဖြ႕ ကာကြယေပးတာဟာပမနအားျဖငေတာနားလညရလြယပါတယ။ သတ႔က ၂၀၁၄

ေဖေဖာဝါရ ၁၇ မာ G4S ရ႕ သေဘာတညမႈမရပန႔စငတာထကဝငဖ႔ဆးျဖတခတယ။ အစရငခစာကေျချမနတပကတာဝန ရတသက

ဘာလ႔ဒလမး ဆးျဖတခကခခတာလဆတာကေတာ ဂရစကၿပး မေရးထားပါဘး။

နယေျမခရေတြန႔ေျချမနတပဖြ႕ၾကားက ဆြခတထငရားျခငးကအတႀကးျဖစေကာငးျဖစႏငၿပးလြမားေနတာလညးျဖစႏငပါတယ။ သဘာ

ဝၾကားကရငးလငးတျခားနားမႈေတြ ရေနစဥမာနယခရေတြရ႕ရညရြယခကန႔ ေျချမနတပဖြ႕ႏစခစလးကေတာဝငပါပယာနယးဂန ရတပ

ဖြ႕ကဖြ႕စညးထားတာျဖစတယ။ ဘယရတပဖြ႕ရ႕ ပကကြကမႈမာမ ဒါဟာအေရးႀကးတအေျခအေနျဖစေကာငးျဖစႏငပါတယ။ မက

ကြနေပါငးထက ေႏာကယကမႈက ႏမႏငးဖ႔ အာပအနဂစက တာဝနေပးခတာကေတာ ေျချမနတပဖြ႕ပျဖစပါတယ။118

၂၀၁၄ ေဖေဖာဝါရ ၁၀ ရကကG4Sန႔ဌာနၾကားအးေမးလ လလယမႈမာ G4S က ေျချမနတပဖြ႕ကကငးပခတ ေတြ႕ဆမႈ အကဥးခပက

လကဆငကမးခတယ။ အေမးလမာက

စငတာရ႕ အျပငဘကၿခမးေျခာကမႈေတြမကာကြယရန အရငဦးဆးသတ႔ရ႕ အကဥးခပကေဖာျပခတယ။ သ႔ေသာ လညး အျပငဘက ၿခမးေျခာကမႈအတြက ( နယခ ရတပဖြ႕ အမန႔ေပးသ - ပပစ) အမန႔အေနန႔ ေတာငးဆခရတ ေျချမနတပဖြ႕ကအမႈထမးေစရနခြငျပခကေပးခတယ။ မတတမးအရေတာပပစန႔ဆကသြယမႈဟာ ျပနာတက ေနေသာႀကမဖနမားစြာေသာဖနးေခၚျခငးန႔ အေျဖမေပးမႈေတြန႔ျပနမေခၚမႈေတြေၾကာငျဖစပါတယ။ အျဖစအပက ေတြျဖစပြားေနတႏႈနးဟာ တပဆငတလပပငခြငရရၿပးအခနဆြမႈေၾကာင နားလညမႈလြခတပစျဖစသြားတယ။ ေျချမနတပဖြ႕က ျဖန႔ထားေသာရရမႈေတြရ႕ ဘယအကးမဆႀကတငေမာမနးခတယ။119

ပါပရ႕ ရာဇဝတကဒ ၁၉၇၄ ေအာကက ဒါဟာလညးအေရးႀကးပါတယ။

ျဖစႏငေသာဆငေျခမရတ ရအငအားအဖြ႕ဝငတစဦးကသ႔ဂတက ႐ႈးနမခတယ။ သရ႕ အမနးခငး အဓကရဏးက ေဖာျပရာမာ ႏစႏစထကပလြနတ ေထာငခေသာ ဒဏခတမႈန႔ အျပစရေသာ အေသးအဖြ႕အျဖစေဖာျပတယ။ ၁၁၉

အၾကမးဖကမႈဆတာကသးေယာက ဒါမမဟတ အဒထကပတယ။တခ႕ရညရြယတဟာေတြကစြလမးျခငးန႔အျခား လေတြကႏးေဆာတာန႔ၿငမးခမးစြာေႏာကယကမႈေတြက ဆညေယာကယကခတေစမႈျဖစႏငေသာေျမျပငေပၚမာ အမနးခငးက ေၾကာကရြစြာေနေနတယ။120

တစႏစထကမပတဒဏခတေထာငချခငးေတြန႔အတ အျပစရေသာအေသးအဖြ႕အျဖစ ဝနခခတဆငေျခမရပ အၾကမးဖကမႈမာရအငအားအဖြ႕ဝငအျဖစပါဝငကညရနလအပေသာ လတစေယာကကမတခကတစခကေတြခ တယ။ 121

__________________________________ 117 အပဒခြ၊ စာမကႏာ ၄၁ 118 ပအနဂ ပစမႈ႕ကဒမားအား ေထာကပေနသညအျမငအရ၊ ျမငမားတလပပငေတြက ရာေဖြ၍ မရႏင ဒါမမဟတမလအပပါဘး 119 အပငး ၂၀၃ 120 အပငး ၆၃ 121 အပငး ၂၀၄

Manus ေဒသဆငရာ စမေဆာငရြကမႈ စခနးတြင၂၀၁၄ ခ ေဖေဖၚ၀ါရလ ၁၆ - ၁၈ ရကေန႔ အျဖစအပကမားအား ျပနလညသးသပျခငး

 

89  

ျဖစႏငရင ျမနျမနသတမတဖ႔လအပတ တာဝနယမႈမားအေၾကာငးမေသခာမႈကေတာ

ေထာကခခက ၅။ ဒေရြ႕ေျပာငးဝနေဆာငမႈေတြ (ဝလဆြနလျခေရး)၊ အာပအနဂစ ေဒသခရေတြန႔ေျချမနတပဖြ႕ေတြ၊ ဥပေဒ

ထနးဖ႔ၾကည႐ႈရတတာဝနရသမားန႔ သကဆငရာတာဝနေတြ၊ သတ႔ရ႕နားလညမႈေတြ၊ မနနကစေဒသခေဆာငရြကမႈစငတာရ႕ အစအ

စဥေတြက ( သးထားတ အငအားပမာဏန႔ ေထာကပထားတၿမ႕ေစာငတပ လျခေရးေတြရ႕ထနးခပမႈေနာကက အျဖစအပကတစခရ႕

တာဝနယမႈန႔ ျပနလညခြငျပမႈေတြအတြကျဖစစဥတစခအတြက သေဘာတညမႈ အပါအဝင ) ရငးလငးစြာဖြ႕စညးထားခတယ။

၁၁.၄ လျခေရး အႏရာယက ခငခနစဥးစားရန တန႔ျပနမႈေတြ

၂၀၁၂ ႏဝငဘာမာမနနကစေဒသဆငရာေဆာငရြကမႈစငတာက ယာယအေနန႔ပါပမာခလႈသေဆာငရြကဖ႔စငတာလျခေရး ဝနထမး

အနညးငယန႔ ဖြငခတယ။

မနနကစ အာပစန႔ ကမးေျခေပၚက ဆငးငထားတစငတာေတြမာလျခေရးဝနထမးပမာဏသသာစြာေလာကမႈဟာ အေၾကာငးအရာမား

ႀကးရပါတယ။

ပထမဆး ဒါဟာလျခေရးနမတစငတာလ႔ ( မတတမး အပငး ၃ မာ ေဆြးေႏြးခတယ ) ျမငျမငျခငး သးသပၿပးေနာက ပါပက လပထားတအစအစဥေတြန႔ စငတာကဖြငခတယ။

ဒတအေနန႔ သဟာ သးသန႔ျဖစတေနရာမာတညရခတယ။ တတယအေနန႔မလပထမက စငတာမာလႀကးေတြ၊ မနးမႀကးေတြန႔ကေလးေတြရခတယဒါေပမယ ၂၀၁၃ ဂလငလကန

ေလာကကစငတာမာခလႈသ လလြတအေယာက ၃၅၀ ကေန ၄၀၀ ၾကားထားလကတယေနာက ေနာကဆးေတာ အဓကအေရးႀကးတာက ဒခလႈသေတြကၾသစတးလမာေနရာျပနခဖ႔န႔ဒကၡသညေတြအညဖကခခတသတ

က သေနခတယ

ဒအခကေတြကအဒအခနတနးကလျခေရးအႏရာယကခငခနစဥးစားရနန႔ နမတအရာေတြက မနတယလ႔ေထာကခေပးခတယ။

ႏဝငဘာ ၂၀၁၃န႔ ဂလင ၂၀၁၃ ၾကားမာ အခ႕ကာကြယမႈေတြ ရခေသာလညး( မနနကစကြၽနးစငတာက ခလႈသေတြေရာကခစဥက )

၂၀၁၄ ေဖေဖာဝါရ ၁၆ - ၁၈ ကျဖစပြားခတ ကာကြယအၾကမးမႈေတြမရခပါဘး

၂၀၁၃ ဒတယတစဝကေလာကမာ လျခေရးေဘးအႏရာယက သကေရာကခတသသာတအခကႏစခကရပါတယ။

၂၀၁၃ ဂလင ၁၉ မာေၾကညာခတ ျပနလညေနရာခမႈ မဝါဒအေျပာငးအလ အရြယေရာကေသာေယာကၤားေတြ ၄၀၀ ကေန ၁၃၀၀ေလာက ဒႏစကနေလာကမာျဖစပြားခတ စငတာမာရတခလႈသ

အေရအတြက တးလာမႈေတြ။

G4Sက စငတာမာပါဝငေနတခလႈသေတြရ႕ အေရအတြကမားစြာန႔ဝနထနးေတြမားစြာရငဆငခၾကတယ ဒါေပမယဒေျပာငးလမႈ

အေျခအေနေတြက တနျပန႔ေသာ လျခေရးသသာစြာတးတကမႈလညးမရခပါဘး။

G4Sျမငမားတစညးရးေတြ၊ ပမေကာငးမြနတစလကမးေတြန႔ စစတဗကာဗာေတြက စငတာမာ တခ႕လျခေရး ထပတးမႈေတြျဖစ

ေတာငးဆခတယ။ ဒါေပမယ ဒေတာငးဆမႈေတြဟာ အခထကထ ျဖညစြကဖ႔ လကခမရရခေပးပါဘး။

ဌာနကေနစစတဗေတာငးဆမႈက ညငးလကတယဘာလ႔လညးဆေတာ ဒါဟာမနနကစန နယရစငတာေတြမာလပေဆာငေနတ

လျခေရး နမကမႈေတြအတြက မသငေတာဘးလ႔ထငခလ႔ျဖစတယ။ သ႔ေသာလညးေငြေၾကးက ၂၀၁၃ ၾသဂကစ က အတြငးစညးရး

Manus ေဒသဆငရာ စမေဆာငရြကမႈ စခနးတြင၂၀၁၄ ခ ေဖေဖၚ၀ါရလ ၁၆ - ၁၈ ရကေန႔ အျဖစအပကမားအား ျပနလညသးသပျခငး

 

90  

ထပတးမႈေတြကေထာကပခတယ၊ ၿပးေတာေငြးေၾကးကေနာကပငးတြင စညးရးအတြကအလယမရတပရမတာအတြက ထပေဆာငးမႈ

ေတြမာစနစတကသးခပါတယ။

ေကပအမဂမာမၾကာေသးခငက ဌာနကေဘးအႏရာယန႔ ကမးေျခမာျဖစပြားမႈေတြ၊ စငတာကျပနလညေနရာခမႈေတြက တာဝနယရန

လႊအပခတယ။ ေကပအမဂက ဌာနဆငရာအတြက အၾကမးဖဥးပေဖာခေသာလညးသ႔မတတမးက အခထမျဖန႔ေဝခပါဘး။

ေကအမပဂကစငတကအျမငဆးေဘးအႏရာယလ႔ရညၫႊနးခတယ။ အေျပာငးလျမနတမဝဒါေတြ၊ ေဆာငရြကမႈဆငရာ ပတဝနးကင

ေတြန႔အမနတကယေဆာငရြကခကေတြ လပေဆာငရနပမျမငမားတလျခေရး စနစ( ဥပမာ - စစတဗ၊ ပတလညလျခေရးစနစ၊ ေစာင

ၾကညတ ဝငေပါကေတြန႔ထြကေပါကေတြ )ေတြက အစမာထက ေထာကခေပးရနေမာလငခတယ။

ထပၿပးေတာ ဝလဆြနလျခေရးစဖက စမေရးကမနနကစစငတာမာ တာဝနထမးေဆာငဖ႔ေဘးအႏရာယအတြကစဥးစားမႈေတြအေသး

စတက ၫႊနၾကားခတယ။

စဖက စမမႈေျဖရငးခကကအစရငခစာကေျပာခတယ။ ေဒသခလမးေခါငးေဆာငေတြန႔ အေရးေပၚအမႈထမးေတြအေျခခအေဆာက

အအေတြန႔ ေလကငမႈေတြပါဝငတ အဓကအႏရာယကခငခနစဥးစားခတယ။

ဒအဆငေတြရ႕ပထမက လျခေရး႐ႈေထာငကေန ဖအားေပးအေထာကအပအားျပရန ေဒသခနယေျမပငေတြန႔ခတထားတႀကတင

လပေဆာငမႈေတြလအပတယ။ အဒထမာေဒသခရေတြနနညးကပစြာခတဆကမႈေတြ၊ အေရးေပၚသတငးလလယေသာအမႈထမးေတြ

န႔ ႀကးမားေသာအႏရာယေတြကဘယလကငတြမလဆတ အတတကြေတြ႕ဆမႈေတြလညးပါဝငပါတယ။

ပတလညစညးရးမာပါတ အေျခခတညေဆာကပအေၾကာငးမာစငတာရ႕အျပငအဆင၊ အမနတကယေနရာခမႈေတြ (အျပငဘက ခလႈ

သေတြကြနေပါငး) န႔ စစတဗေတြပါဝငပါတယ။

ဒအစရငခစာကတခ႕အေနအထားေတြအတြကအဖြငအလႊာေတြထားဖ႔ လပအပတယလ႔လညးေျပာပါတယ။ ဒါေပမယလအပခလင

စငတာထက ပငးထားေသာတခါးေတြဟာ အခထေတာစတခရေနတနးပါပ။

သငၾကားေလကငမႈမာအေရးႀကးမႈအခနသဘာဝကလကၿပး ျဖညစြကႏငမအေရးႀကးစမကနးအမးမးမာအပစလက ေကာငးေကာငး

သြားတာေတြမာ ေသခာေစရနအပါအဝင အေရးႀကးတန႔ျပနမႈေတြမာ အဖြ႕န႔အတအေရးေပၚလပႏငတ သငၾကားမႈမးန႔သငရမယ။

ဒေဘးအႏရယစဥးစားရတေနရာမာအတတကြရာေဖြၾကရမယ ၿပးေတာေဟာကဝလယမန႔ဟမဘာဂါ ရေထာကခခကမတတမးေတြ

မာဒေဘးေတြအတြကထနးသမးမႈေတြန႔ကမးေျခစငတာမာေဆာငရြကေနတဝငေပါကမာပါဝငတေဘးေတြရ႕ ျပနလညသးသပမႈကေန

ၿပး တာဝနယရန ဌာနအတြက အခနန႔အမ ရတ အခြငအေရးကေထာကပေပးရမယ။

ဌာနက ေဘးအႏရာယအမားႀကးပါဝငေသာ သးသပခကေတြက တာဝနယျခငး အစရငခစာကအၾကျပပါတယ။

ေထာကခခက ၆။ မနနကစ ေဒသခေဆာငရြကတစငတာက ဦးစးမႈမာ ပါဝငတ ေဘးအႏရာယန႔စငတာရ႕ သဘာဝပငးဆငရာ

လျခေရး အေျခခအေဆာကအအေတြန႔ ဒ ေဘးအႏရာယေတြရ႕ ထနးသမးမႈ လပေဆာငခကေတြက အားသနေစရန

ဆကလပဖ႔ ဌာနက အစရငခထားပါတယ။

၁၁.၅ ေထာကပသေတြေျပာငးလမႈက ေပးတ အကးေကးဇးေတြက ခ႕ရန

၂၀၁၄ ေဖေဖာဝါရ ၁၆ - ၁၈ မာ ျဖစပြားခတအျဖစအပကေတြမာအကအညေပးေနတ အဓကအခကကေတာေထာကပေရးဝနထမး

ေတြန႔ခလႈသေတြၾကားကေသာကျဖစေစတ ဆကဆေရးပျဖစပါတယ။ သတ႔ရ႕ခခမႈေတြ၊ အၾကမးဖကမႈေတြန႔စတဆြျခငးမားကတန႔

Manus ေဒသဆငရာ စမေဆာငရြကမႈ စခနးတြင၂၀၁၄ ခ ေဖေဖၚ၀ါရလ ၁၆ - ၁၈ ရကေန႔ အျဖစအပကမားအား ျပနလညသးသပျခငး

 

91  

ျပနမႈေတြမာတကခကမႈေတြျဖစပြားခေသာလညး ခလႈသေတြကသတ႔ကြနေပါငးထမာမနမနကနကနေနရငးက တကခကခခရတယ

ဆတယၾကညမႈေတြဟာ တးပြားလာပါတယ။

ရလဒအေနန႔ ခလႈသေတြန႔ ေထာကပေရးဝနထမးေတြၾကားမာ အျဖစအပကေတြၿပးေနာက ဒလမးေအာကဆးအဆငေရာကသြားတ

ယၾကညမႈေတြန႔ပးေပါငးေဆာငရြကမႈေတြ၊ စငတာမာခန႔ထားတပါပေတြကလျခတအေနအထားအတြကခလႈသေတြရ႕ ကြနေပါငးထက

ဝငဖ႔ ခြငမျပခပါဘး

အျဖစအပကေတြဟာ မနနကစေဒသခေဆာငရြကရာစငတာမာ ေထာကပေရးဝနထမးေတြက အဓကေျပာငးလမႈန႔အတ တခနးတညး

ျဖစခတယ။

ပ႔ေဆာငေရးဝနေဆာငမႈေတြက G4Sကလမႈဖလေရးအသငးေတြ၊ ကယဆယေရး တပမထနးသမးေရးဝနထမးေတြန႔ ၿမ႕ေစာင တပ

အမႈထမးေတြ (လျခေရးန႔ အေစာငေတြအပါအဝင) ေပၚက လကၿပးေထာကပခတယ။

အခနကမေတာတဆ တကဆစဥမာပ႔ေဆာငေရးအတြက ျမငသာတအခြငအေရးေတြေပးတဒေျပာငးလမႈေတြကဒအစရငခစာကစစမး

ထားတအျဖစအပကေတြအတြကဘာဝတမမရတ တာဝနယမႈေတြမပါပ စငတာရ႕ထနးသမးေရးမာ အသစစတငဖနတးရနျဖစတယ။

ပ႔ေဆာငေရးကေျပာခတယသရ႕အေတြ႕အၾကရေတာ ေဆာငရြကခကေတြန႔ ဆငးငထားတစငတာေတြဟာသျခားေထာကပသေတြမ

တဆငဝနထမးေတြေထာကပျခငးထက ေပါငးစညးလကတ ဝနေဆာငမႈကပၿပးေကာငးတယဆတာကအၾကျပပါတယ။

အေျခခအေၾကာငးကေတာလျခေရး ဝနထမးေတြန႔လမႈဖလေရးအသငးေတြက ခဥးကပလာတ တစခါတစရၿပငဆငမႈေတြညတာဟာ

ေပါငးစပထားတဝနေဆာငမႈထကပေကာငးပါတယ။ သျခားဝနေဆာငမႈေတြက စးမးေသာဝနထမးေထာကပမႈေတြဟာ ျမငတကလာတ

အေၾကာငးရာေတြန႔ ဘယလဆကႏြယလဆတာက ႐ႈျမငဖ႔ ပၿပးနးကပတ ထနးသမးမႈကလြေခာေစႏငပါတယ။

ပ႔ေဆာငေရးတညေဆာကပကသေဘာတထားတဝနေဆာငမႈေတြက ျဖန႔ေဝမႈေတြအတြကအားလးမာတာဝနရတစငတာေဆာငရြက

ေရးမနေနဂာကခန႔ထားပါတယ။ ဒေနရာကမနနကစအာပစ တာဝနမာတလညစထမးေဆာငရမယအေတြ႕ၾကရ အရာရႏစေယာက

ၾကားကမေဝမႈပါ။ဒါေၾကာင ၿမျမျခငးအတငးအတာကလညးေထာကပရာေရာကပါတယ။ လမႈဖလေရးမနေနဂာကပ႔ေဆာငေရးစငတာ

ေဆာငရြကေရးမနေနဂာက မတတမးတငတလျခေရး ေဆာငရြကမႈမနေနဂာန႔ ဝနေဆာငမႈေပးပါတယ။

လမႉလေရးဝနေဆာငမႈ မနေနဂာန႔အငတာဗးမာလျခေရး ကနထရကမနေနဂာကသတဟာေအာကပါအစျပထားတ အခကႏစခက

သ႔ အေပါငးလကၡဏာေဆာငတ လပေဆာငခကေတြက ရညရြယေနတယလ႔ ေျပာပါတယ။

လမႈဖလေရးဝနေဆာငမႈ မနေနဂာကသမရ႕ဥကဌရာထးကေန လတငးေတြ႕ဆပြမာကြနးေပါငးေတြဆက လမးေခါငးေဆာငေတြ

အေနန႔ ထေထာငမႈေတြမာအၾကေပးပးေပါငးပါဝငရယလ႔ေျပာပါတယ။

လျခေရးကနထရက မနေနဂာကဆကၿပး အျဖစအပကေတြၿပးေနာကအမဘာကအရမးၾကာလြနးတအတြက ေဘးျဖစမႈႏႈနးကဂဖး

အကစကထနးသနးခတယလ႔သထငတယလ႔ေျပာခပါတယ။ ဒါေတြဟာ ၂၀၁၄ မတလ ၂၈ ရကေန႔က အမဘာကပ႔ေဆာငေရးေတြက

ၿမ႕ေစာငတပအမႈထမးေတြက ေနာကထပငါးပတေလာကၾကာတအထ ပ႔ေနခပါတယ။ ပ႔ေဆာငေရးပထမဆးလပေဆာငခကကေသာ

ၾကာေန႔မာ အစမးေရာငနယေျမက ခကခငးျပနလာခတာျဖစပါတယ။

Manus ေဒသဆငရာ စမေဆာငရြကမႈ စခနးတြင၂၀၁၄ ခ ေဖေဖၚ၀ါရလ ၁၆ - ၁၈ ရကေန႔ အျဖစအပကမားအား ျပနလညသးသပျခငး

 

92  

အေတြ႕အၾကရေျပာငးလမႈန႔ ေပါငးစပထားတအေထာကအပဝနထမးေတြကၿပးၿပးစညးလးေစတရလဒထြကခၿပးခလႈသေတြ အတြကန႔

စငတာရ႕ စမမႈအားလးမာ အကးသကေရာကေစတ အေထာကအပ ပ႔ေဆာငမႈေတြပါလ႔ ေျပာခပါတယ။

ေထာကခခက ၇။ ဌာနကေထာကပေရးဝနထမးေတြန႔ခလႈသေတြၾကားကပးေပါငးလပေဆာငမႈေတြန႔ ယၾကညမႈျပနလည

တညေဆာကရနေထာကပေရး ဝနထမးေတြရ႕ေျပာငးလမႈကေပးတအခြငေရးေတြကခ႕ၿပးပ႔ေဆာငေရးကအစျပတေထာကပမႈ

ေတြက အားေပးခပါတယ။

၁၁.၆ ေထာကပေရး ဝနထမးေတြအသစခန႔ထားမႈ

ဒကနထရကေအာကကပ႔ေဆာငေရးေတြက ေဒသခေတြန႔ေဒသခေတြရ႕အဆငကထနးေပးတအလပေဖာျပခကမာေတြ႕ဆခတတဆင

ခ ေဒသခကနထရကစးပြားေရးေတြကခန႔အပရမယလ႔ ေျပာထားပါတယ။

လျခေရး - ၄၅% အေကြၽးအေမြး တာဝနယျခငး - ၅၀% သန႔ရငးေရး - ၇၅% န႔ ဥယာဥထနးသမးျခငး - ၇၅%

နားလညစြာန႔ ပ႔ေဆာငေရး(ဝလယမလျခေရး) အရငေထာကပေရးဝနထမးေတြ၊ G4Sန႔ကယဆယေရးတပေတြန႔ခတဆက ထားတ

အရင အလပသမားေတြက ေခၚေဆာငခတယ။

သ႔ေသာလညး တခ႕ျပနခတထားတ

ခလႈသေတြန႔ပါပ၀ါႏငငသားေတြကဆးရြားတအၾကမးဖကမႈထပါဝငခၾကတာေတြလညးရခပါတယ

သ႔အျခားစစထးမႈဆန႔ကငမႈေတြ၊စစမးမႈေအာကကျဖစပကမႈေတြအတြငးခလႈသေတြပါဝငခၾကပါတယ။ ဒါဟာကစၥတစချဖစမယဆရင

သတ႔ပါဝငမႈေတြက ခလႈသေတြက လသေအာငလပျခငး န႔ေတာ ဆငတေနတယလ႔ ေျပာႏငပါေသးတယ။

တခ႕အေျခအေနေတြမာဒါဟာခကခတယသၿပးခကခတာေတြရမယပ႔ေဆာငသေတြအတြကျပနၿပးေတာပါပ၀ါႏငငသားေတြန႔ေပါငးစ

ညး ၿပးကြနေပါငးအတြငး ေထာကပေရးလပေဆာငမႈေတြ လပဖ႔ခကခမႈေတြပါ။ ဒါဟာခလႈသေတြရ႕ေဒါသန႔ပ႔ေဆာငေရး

မတငခငျဖစခတ အျဖစအပကရ႕မတားေသာလပေဆာငမႈေတြန႔အတပ႔ေဆာငေရးေတြေမးမနသြားေစႏငပါတယ။

ျဖစစဥေတြကျပစမားသေတြက ယ ေဆာငလာေသာက႐ႈးမႈတစခပါ။

ေထာကခခက ၈။ ပ႔ေဆာငသေတြက ၂၀၁၄ ေဖေဖာဝါရ ၁၆ - ၁၈ ေတြအတြငးကခလႈသေတြအေပၚသႀကးမႀကးတက

ခကမႈေတြကသ႔ ေဖာထတထားေသာ အလပသမားမားန႔ ခတခကထားတ အမႈမျဖစမႈေတြက ေသခာေစရန ေထာကခခက ၂

ေအာကမာ ေထာကပထားတ သတငးေတြအားလး ေသခာစြာေတြးေတာၾကတယ။

၁၁.၇ ခလႈသေတြန႔ ပမေကာငးမြနတ ဆကဆမႈ

ကြနေပါငးေလးခမ လမးစေခါငးေဆာငေတြန႔ေတြ႕ဆမႈမာမေျပာငးလေသာခပတညးမႈကဒလငးေတြတစေလာကတညၿမေသာေရာင

ၾကည မႈရခတယ။

Manus ေဒသဆငရာ စမေဆာငရြကမႈ စခနးတြင၂၀၁၄ ခ ေဖေဖၚ၀ါရလ ၁၆ - ၁၈ ရကေန႔ အျဖစအပကမားအား ျပနလညသးသပျခငး

 

93  

ငါတ႔ရ႕ ေမးခြနးေတြကေျဖဖ႔အတြကငါတ႔ ၁၂ ရကေစာငခရတယ ဒါေပမယငါတ႔ကသတငးအသစမရဘးလ႔ ေျပာခခရတယ။ ဒလေတြေမးရငဒလပေျဖၾကလမမယဆတငါတ႔ႀကသၿပးသား။ ဒါဆဘာလ႔ငါတကဘာမမဟတတအတြကအခနအၾကာႀကး ၾကာေစတာလ။

လျခေရး ကနထရက မနေနဂာ ဝလဆြနက သန႔အငတာဗးမာတရားဥပေဒအရမနကနတအခကကျပလပခတယ။ သကေျပာခတယ

တကယလ႔ ေမးခြနးတစခရ႕အေျဖဟာသ႔အေျဖမဟတရငေတာငမ ခကခငးေမးခြနးတစခရ႕အေျဖကေပးတာဟာအေကာငးဆးနညး

လမးျဖစတယ။ တန႔ျပနမႈေႏာကကမႈဟာဒေမးခြနးရ႕မတညတပေကာငးတအေျဖျဖစရမယလ႔ေမာလငမႈကတးပြားေစလ႔ျဖစတယ၊ ေဒါ

သႀကးေလေလ အဒါက အခညးႏးျဖစေလေလပါပ။

သ႔ေသာလညး အရငက ေဖာျပခတအတငး ဒကစၥမာ ခလႈသေတြက မဝါဒေျပာငးလသြားတ အေျဖက လခငခတယ ၿပးေတာ သတ႔က ၾသစတးလက ေခၚသြားမယလ႔ ေျဖေစခငခတယ၊ ဒါဟာသတ႔ ဘယေတာမ ရမာမဟတတ တန႔ျပနမႈပ။

ဘာပျဖစျဖစ ခလႈသေတြေမးခြနးရ႕ အေျဖက လကနာရမယ ျဖစစဥေတြအေၾကာငး သတငးေတြက ေပးတာမး ျဖစေကာငးျဖစႏငမယ၊ လကနာရာမာ အနညးဆး ကနဦး ျဖစစဥရ႕ ပပနးသြငျပငအတြက အကကျဖစေစတ အရာေတြေပၚမာ မတညၿပးေတာ ေျပာရမယ။

ခလႈသေတြကသတသခငတ တျခားအေၾကာငးအရာေတြအစရငခစာမာရေသးတယလ႔ေဖာျပပါတယ။ သတ႔မသားစေတြန႔ျပနၿပး ေတြ႕ ဆႏငမလားသ႔မဟတဘာပျဖစျဖစ အလပလပလ႔ရႏငမလားသ႔ပါပကေနအေဝးႀကးကသြားၿပးျပနလာႏငမလားစတအေၾကာငးရာေတြ သခငေနၾကပါေသးတယ။

၂၀၁၄ ေဖေဖာဝါရ ၁၆ ကတညးကခလႈသေတြရ႕မလေမးခြနး ၁၁ ခရ႕အေျဖကပၿပးျပညစစြာေျဖေပးမသာသတ႔အေနန႔ေကနပၾက

မာပါ။ စငတာရ႕ စမသ မကတအရပဘရာက မၾကာေသးမကခလႈသေတြအားလးကသတ႔န႔အတ ေရ႕ကဘယလျဖတသနးမလဆတာ

ဗဒယရငးျပခကေတြန႔ေျပာခပါေသးတယလ႔မတတမးတငထားပါတယ။ ဗဒယကပငးၿပးစငတာမသကဆငရာ မခငဘာသာစကားအား

လးက စာတမးထးၿပး ျပငဆငျပသခတာပါ။

အစရငခစာမာ မေဖာျပထားတအျခားေဝမမႈအခ႕ကေတာ အရငကဆကဆေရးေတြက တရားဝငအမညေခါငးစဥေတြန႔ျပဖရာအလြနအေရးႀကးပါတယ။ သ႔မသာ သတ႔လကခရရခတ

အျခားတကခကမႈသတငးေတြ(တခ႕ေနရာမာဆအလြအသေပးျခငး) ကဆနကငရနတရားဝငအၾကအဉာဏအျဖစ ေသခာ စြာနားလညႏငမာျဖစတယ။ ခလႈသေတြကေျပာခပါတယ၊ သတ႔ဘာသာစကားန႔ လကခရရခတတခ႕မတစေတြမာ စာမက ႏာေျဗာငႀကးပပါရခပါတယ။ သတ႔ဟာ လဝငမႈ ႀကးၾကပေရးန႔ ႏငငသားအခြငေရး ဆရာတာဝနရသေတြရ႕ ဌာနဆငရာေတြ သ႔ပႏပထားေသာလပငနး ေထာကပမႈအမႈထမးေတြမာဝနထမးေတြမဟတတအတြကသတ႔ဟာတရားဝင ခတဆကမႈ ဟတ မဟတဆတာ သတ႔မသပါဘး။

တရားဝငခတဆကမႈမာပါတမကေဆစေတြကပမနအားျဖင လအပပါတယၿပးေတာေထာကပတဝနထမးေတြန႔ ရငဆငရတ သတ႔မကႏာေပၚကခလႈသတစေယာကခငးစရ႕တညေသာစကားလးန႔သငေတာမယအေၾကာငးအရာပါဝငမႈကလညးလအပ ပါတယ။

အစရငခစာကဌာနကတရားဝငမကေဆစေတြန႔အျခားအခနန႔တေျပးညအသးဝငတသတငးေတြကျပရာမာ ကြနေပါငးတစခစအတြက ေၾကာျငာသငပနးေတြကထညသြငးစဥးစားဖ႔အၾကျပထားပါတယ။ ေၾကာျငာသငပနးေတြကပလတစတစအၾကညျပားေအာကမာ ကပ ကာထားဖ႔ လအပပါလမမယ။

ပ႔ေဆာငေရးက ကြနေပါငးတစခစကလမးေခါငးေဆာငေတြန႔အတ (၂၀၁၄ ဧပရယ မာစတငခတ) လစဥေတြ႕ဆပြကကငးပရန သ႔ရ႕ကမးလမးခကက ဆကဆေရးတးတကေစဖ ေကာငးေသာ စတငမႈတစချပလပခတယ။

မၾကာေသးမက နာရေတြန႔ပတသတၿပးႏငငတကာေခဖကမႈ မတတမးရ႕ထညသြငးစဥးစားမႈမာအစရငခစာက ဂရစကအေလးေပးမႈက လကေတြ႕မာ တငးတာမႈတးတကမႈ ျမငလာခတယ။ မတတမးက ေျပာပါတယ

Manus ေဒသဆငရာ စမေဆာငရြကမႈ စခနးတြင၂၀၁၄ ခ ေဖေဖၚ၀ါရလ ၁၆ - ၁၈ ရကေန႔ အျဖစအပကမားအား ျပနလညသးသပျခငး

 

94  

ႏငငတကာေခဖကမႈကဆငးငထားမႈမားဟာအခနအၾကာႀကးေစာငေစၿပး G4Sဝနထနးေတြကဂတမာအေဝးက ျပန ေျပးသြားခတယလ႔စြခကတစခေျပာခပါတယ။ တခ႕ကဆတစနာရထကပၾကာတယ။ G4Sကစစညးခၿပး အငတာဗး ေတြဖကခတယ၊ ရလဒအေနန႔ ေဆးခနးဆခကပခနးခတယ။ ဒစြခကမားကအငအတရအမအကစန႔ စတပငးဆငရာ ကနမာေရးဝနထမးက ေထာကပေပးခတယ။ ရနတကအမနနကစတက သတ႔ခနးဆခကကေမသြားလ႔ ဒါမမဟတ အရမး အပေပာလြနသြားဆၿပးစဦးပငးခနးဆမႈေတြ လြခတာကေျပာခပါတယ။ ကြနေပါငးထမာနာရေတြရတေမးေတာ ဘာမမဟတ ဘးဆၿပးျငငးဆခပါတယ ဘကထရေတြကလညး နာရေတြ မေရြ႕ခငတနးက အပတအနညးငယေလာကေသေနခတယ။122

ကြနေပါငးထမာနာရမရဘးဆတာေတာေကာငးတအေၾကာငးျပခကမဟတပါဘး။ ျဖစႏငတာကေထာကပေရးဝနထမးေတြန႔ခလႈသ

ေတြအတြက မျပညစတ မရမျဖစမလအပတ နာရကငးမမႈ ျဖစေစတာဟာဖယရားထားေကာငးထားႏငပါတယ။

ခလႈသေတြန႔ ဆဆကေရးန႔ ပတသတၿပး ေနာကဆးအမတတစခရေသးတယ။

ခလႈသေတြကဒမတတမးကအမားျပညသေတြအတြကထတေဝမယလ႔ကြၽနေတာေျပာခပါတယ။ အျခားကစၥေတြန႔ပတသတၿပးသတ႔

ကသျမငဖ႔ သသယမရေသာလညးတကယလ႔ဒမတတမးထြကတာန႔ ပ႔ေဆာငသေတြကတကရကျပညသေတြက ျဖန႔ေဝခမယဆရင

ဒါဟာ ဒမတတမးရ႕ ေနာကထပ ယၾကညေစမႈက ျပေသာအရာတစခပါ။

ေထာကခခက ၉။ ဒမတတမးရ႕ အပငး ၁၁.၇ က ေျမာကမားစြာေသာ ကမးလမးခကေတြက ျဖညစြကဖ႔ အပါအဝင

ခလႈသေတြန႔ ဆကဆေရးတးတကရန ဌာနန႔ ပ႔ေဆာငေရး ဝနထမးေတြကျပလပခတယ။

၁၁.၈ လမးေခါငးေဆာငေတြန႔ ပမေကာငးမြနတ ဆကဆမႈေတြ

မနနကစကခမးသာတနယမဟတပါဘး။ ေဆာငရြကတ စငတာကသ႔ရ႕အႀကးဆးစးပြားေရးပါ။ စငတာမာစပြားေရး လပေဆာငမႈေတြ၊

အလပေတြန႔ ၾသစတးလႏငငသားေတြရ႕ ရငးႏးမႈေတြရတေနရာပါ။ ဒါေၾကာင မငးဟာစငတာက ေထာကပမႈန႔တနးဖးသတမတတ

ေဒသတြငး လဦးေရက ေမာလငေနလမမယ။

တခနတညးမာ ပပါပ၀ါႏငငသားေတြရ႕စငတာက ေစာကားမႈေတြ၊ အနညးဆးခလႈသေတြရ႕တခ႕ကစၥအနညးငယ ၂၀၁၄ ေဖေဖာဝါရ

၁၆ - ၁၈ က ခလႈသေတြက ဆးရြားတကယထလကေရာကတကခကမႈမာပါဝငခတ သတ႔ကရညရြယတအေၾကာငးရာေတြန႔ စငတာရ႕

ေဆာငရြကမႈမာလထပါဝငမႈ ျမငမားလာမႈေတြပါဝငပါတယ။

ထပၿပးေတာ အစရငခစာကစငတာအျပငဘကကခလႈသေတြ ခးေဖာကလကလငဘာေတြျဖစမယဆတာကေၾကာကေနတ အနးအ

နားမာေနတေဒသခအခ႕ကေျပာခပါတယ။ ဒပတသတမႈဟာစးစမးမႈေတြရ႕ အျဖစအပကေတြမာပါဝငဖ႔သတ႔ေတြကစးမးေကာငးစးမး

ႏငပါတယ။

ဒါဟာခလႈသေတြရ႕အနာဂါတစတဝငစားမႈေတြအတြကအေကာငးဆးျဖစလာပါလမမယ။ တကယလ႔ျပညစတ လမးစေခါငးေဆာငရ႕

အဆကအသြယ အစအစဥက ဖြငေျပာရန မႀကကတ အမအရာ သ႔ ဘယေစာကားမႈမဆစငတာရ႕အစအစဥအတငး ျဖစလာလမမယ။

တခ႕လမးစအလပေတြကၿပးေတာငၿပးႏငေနၿပဒါေပမယ ၂၀၁၄ ေဖေဖာဝါရ ၁၆ - ၁၈ က အျဖစေတြန႔ အစရငခစာဟာမနနကစ လမးစထသ႔စငတာကပေပါငးရနတာဝနယႏငေသာ ပၿပးတငးမာတအားစကမႈေတြရ႕အယအဆေတြျဖစတယ။ ၿပးေတာေဒသတြငး လဦးေရကေသခာေစရနမနနကစပရဗငကယလာတေဆာငရြကမႈစငတာရ႕ တကရကအကးေကးဇးေတြက ရငးလငးစြာသျမငႏငေစ တယ။ __________________________ 122 စာမကႏာ ၄၈

Manus ေဒသဆငရာ စမေဆာငရြကမႈ စခနးတြင၂၀၁၄ ခ ေဖေဖၚ၀ါရလ ၁၆ - ၁၈ ရကေန႔ အျဖစအပကမားအား ျပနလညသးသပျခငး

 

95  

ေထာကခခက ၁၀။ မနနကစ လမးစက ယလာတ တကရကအကးေကးဇးန႔ ေဒသခ ေဆာငရြကတ စငတာရ႕ ေဒသခ လဦးေရရ႕ ပၿပးျပညစတ သတငးေတြန႔ ခတဆကထားတ လမးစ ေခါငးေဆာငက ျပညစေစတ ေနရာမာဌာနက ထားပါတယ။

၁၁.၉ ခလႈသေတြရ႕ လမႈဖလေရးႏငအေျခအေနေတြ

အစရငခစာရ႕စာလႊာေတြက ခလႈသေတြဆကေနတကရကရခတယ။ စငတာန႔ပတသတတအမးမးေသာမတတမးေတြမာ ရႏငေသာ အေထာကအပေတြ၊ ကြနေပါငးေလးခဆကဒဝနထမးကလကခတထြကေပါကေတြအပါအဝငအားလးသကဆငမႈျမငတကလာခတယ။

တခ႕ ဥပမာေတြကေတာ တယလဖနး၊ အငတာနက၊ သန႔စငခနးန႔ ေရခးခနးနပါတေတြ၊ ျပနလညေနရာခတ ေနရာလြတမရျခငး၊ ကယပငခနးမရျခငးန႔လမား ႁပြကသပကပေနျခငး၊ အရပကငးမျခငးႏငမးအကာမရျခငး၊ စာသငခနးန႔ ဘာသာေရးသတျပ ေနရာေတြ မရျခငးမားပျဖစပါတယ။

မနနကစစငတာမာျဖစစဥေတြလ႔ယဆႏငတ တခ႕လကေတြ႕ကန႔သန႔မႈေတြရပါေသးတယ။ ဥပမာအားျဖငပးကပထားေသာ ေနဗယ ေဘစဘဥပေဘာလးအသးျပရနအခြငေရးရေသာလညး လကရျပနလညေနရာခတကန႔သန႔ထားေသာ လြမဘရမေနဗယ ေဘစအ တြငးကကန႔သန႔ထားေသာ ဧရယာအျဖစစငတာကသးေနပါတယ။

အျဖစပကေတြျဖစပြားေနတနးကစငတာမာမေကနပမႈေတြ စစထတေနစဥမာအျခားအရာေတြကျဖစေစတတးပြားမႈေတြ၊ သငေတာ ေသာေနထငမႈအေျခအေနကေထာကပထားတခလႈသေတြ၊ ေကာငးစြာေနထငဖ႔အတြကန႔စတပငးဆငရာကနးမာေရး ႐ႈေထာငအေနန႔ ႏစခလးအတြက အဓပၸါယရေသာလပေဆာငမႈေတြကအေရးႀကးပါတယ။ ဘာလ႔လညးဆေတာ ဒါဟာလျခေရးေတြအားလးန႔ စငတာ တြငးကတငးမာမႈအေနအထားေတြက ေလာခေပးႏငလ႔ပါပ။

သရ႕အငတာဗးမာလထကနးမာေရးန႔ ၂၀၁၃ ေနာကပငးက မနနကစေဒသခေဆာငရြကမႈ စငတာမာကနးမာေရး အေထာကအပေတြ လကခရပါတယ။ ဌာနရ႕ အဓက ေဆးအရာရ ကလညး ဒကစၥေတြဟာ ျပနလညဖနတးေသာ ေနရာေတြ၊ လအရမးကပတေနရာေတြ၊ သန႔ရငးမႈမရျခငးန႔ တယလဖနး၊ အငတာနကမရျခငး စတာေတြပါဝငတအရာေတြကတငးအားေတြကေလာကဖ႔ ဦးတညေစပါတယလ႔ မတခကေရးခပါတယ။

အဓက ေဆးအရာရက ေထာကခခပါတယ ခလႈသေတြ ေကာငးစြာေနႏငဖ႔ခကခငးျဖစေနတလပေဆာငခကေတြန႔သငေတာေသာအရာမားျပဖ႔လတ အေၾကာငးအရာ ေတြလအပပါတယ။ အဒထမာလမားကပျခငး၊ ေရာဂါကာကြယရနတစကယေရႏငပတဝနးကငသန႔ရငးေရးန႔အဓပၸါယရ ေသာလပေဆာငခကေတြလပႏငျခငးတ႔ပါဝငပါတယ။ 123

သ႔ရ႕မတတမးမာလဝငမႈဆငငထားတကြနယကမာကယကယက နာကငေအာငလပျခငးန႔သတေသျခငးမားဟာျပညသျပညသားေတြ န႔လဝငမႈႀကၾကပေရးဝနထမးေတြက အဓပၸါယရေသာလပေဆာငခကမားလပေစျခငးဟာအေရးႀကးၿပးထညသြငးစဥးစားဖ႔လအပ ေၾကာငး မစၥတာနဗကေျပာခပါတယ။

ကြၽနေတာတ႔ အေတြ႕ၾကအရေျပာငးလမႈေတြ၊ ပမနလညပတမႈေတြန႔ သငေတာေသာလပေဆာငမႈေတြကကနးမာေရးက ထနးသမးဖ႔န႔ ဆငးထားတပတဝနးကငးက တညေဆာကျခငးဟာ အဓကအေရးႀကးတအရာတစချဖစပါတယ။ 124

အစးရအလပသမားေတြကလညး လကပျခငးကစၥေတြက ေတြးေတာၾကမာပါ။ လကပျခငးဟာဆငးငထားမႈန႔ ၾကန႔ၾကာေသာအေျခ အေနေတြမာလပေနတ ဝနထမးေတြ ႏစမးလးက သပသြငးေစသလျဖစပါတယလ႔သမတခကခခပါတယ။ ဝနထမးေတြေကာန႔ဆငင ထားမႈေတြဟာ ေကာငးေသာအစအစဥ(ဝနထမး) လပမႈန႔ ေကာငးတ အရာျပမဖ႔(ဆငးငထား) ထနးသမးရာမာဖအားေအာကက ေရာကေစပါတယ။ ပ႔ေဆာငသေတြကစငတာမာ တခ႕လမႈဖလေရး အေျပာငးအလကမန႔ဆကေပးႏငေနပါၿပ။ __________________________ 123 မတခက ၆ 124 စာပဒ ၇.၃၉

Manus ေဒသဆငရာ စမေဆာငရြကမႈ စခနးတြင၂၀၁၄ ခ ေဖေဖၚ၀ါရလ ၁၆ - ၁၈ ရကေန႔ အျဖစအပကမားအား ျပနလညသးသပျခငး

 

96  

တခ႕သျခား အရာေတြက တငးတာမႈဟာအလြယေလးလ႔ထငရပါတယ ဒါေပမယလ႔ ေယဘကပတဝနးကငကတးတကမႈတစခက

သတ႔ကကညေပးသငတယလ႔ထငတယ။

ေျပာငးလမႈေတြမာ ဒါေတြပါဝငပါတယ

သငရးၫႊနးတမး အသစတစခကေရးဆြျခငး အတြငးဘက ကြနေပါငးဂတမတခါးကဖယရားျခငး။ ဂတကမဖြငပါန႔ ဒါေပမယ ဒလကၡဏာကခလႈသေတြရ႕ ယ

ၾကညမႈက ရညရြယတ စတတခါးထြကေပါကပါ။ စညးရးေတြမအရပကာအဝတေတြကဖယရားျခငးဟာခလႈသေတြအတြကစညးရးႀကးကေနတဆငအျပငက

ျမငႏငပါတယ။ ပထမျပယဂအေနန႔ဒယလတာကြနေပါငးကအဖြ႕ငယေလးေတြက ေရထမာေလေလာခငးၿပးနးကပတကမးေျခက

လမးေလာကေစျခငး။125

သ႔ရ႕ေဘးအႏရာယဆငျခငမႈေတြမာေကပအမဂက အားေပးအားေျမႇာကမႈအေပၚအေျခခၿပး သငတငေသာေရြးခယစရာအဆငမားက

အားေပးရနႏငသငေလာေသာအေျခအေနကဆခေပးျခငး (ကယတငရာေဖြစားေသာကႏငျခငးန႔လျခေရးနညးနညးပလတအေဆာက

အအအျဖစစသညကသေသာ)။ ဒအၾကျပခကကဘာပျဖစျဖစခလႈသေတြအတြက ကယပငစြမးအားအေပၚမာအာရစကေအာင

ခဥးကပမ ပ႔ေဆာငမႈန႔အတ သေဘာတညၾကပါတယ။

အျခားအၾကျပခကေတြကေတာ တခ႕မတတမးေတြရ႕အေရ႕မာေဖာျပထားပါတယ။ အပငး၁၁.၁၁ မာလညး စျပထားပါတယ။

ေထာကခခက ၁၁။ ပ႔ေဆာငသေတြက စငတာမာလပႏငတ ျဖစႏငေသာ တးတကမႈမားန႔ အျခား မတတမးအေျခ

အေနေတြက ေထာကခခကက လပေပးတာက စဥးစားေစတယ။ ၿပးေတာ လကေတြ႕ေနရာေတြ၊ ဒလမႈဖလေရး

တးတကမႈမားက ျဖညစြကေပးမယ သငေတာေသာအရာေတြက ေတြးေတာေစတယ။

ေတြးေတာဖ႔ လအပတ ခလႈသေတြရ႕ လမႈဖလေရးအေၾကာငး ေနာကဆးအခကတစခက ကနေနခတယ။

အစရငခစာကေပးတစာလႊာေဖာငေတြမာ တခ႕ခလႈသေတြကျဖစပကေတြတြငးသတ႔ဆကခးသြားတကယပငပစၥညးေတြကမတတမး

တငၾကတယ။ အဒပစၥညးေတြမာနာရေတြ၊ အမပသရးပေလရာေတြ၊ ႐ႉးဖနပေတြအစရသညတ႔ပါဝငတယ။ ခလႈသေတြကသတ႔

အလြယတကျပနလညအစားမထးေပးႏငေသာ ကယပငပစၥညးေတြဟာ ဘယေလာကတနဖးျမငတယဆတာ သသယျဖစစရာမရပါဘး

အစရငခစာကဒေပာကဆးမႈေတြသ႔ ခးထားတအရာေတြကျပနလညအစားထးေပးရနတခ႕အားစကမႈေတြလပသငတယလ႔ ေတြးေတာ

ၾကျပ ထားပါတယ။

ဘယခလႈသကဘယလကယပငပစၥညးေပာကသြားလဆတာ သဖ႔နညးလမးမရပါဘး၊ ဒါေၾကာငအခးခရတပစၥညးေတြက အစားျပန

ေပးဖ႔ဟာထငသေလာကမရးရငးတာေၾကာင မသငေတာတေတာငးဆမႈတစခပါ။

သ႔ေသာလညး ခလႈသေတြရ႕ အသးစရတမာ(စငတာရ႕ အဓကစနစသ႔အျခားသငေတာတေပးေခမႈက အသးျပျခငး) ေပာကဆးေနတ ပစၥညးေတြန႔ အရာေတြက ျပနလညလေပးရန ျဖစပကမႈေတြအတြငး ခးခခရေသာဒါမမဟတ သရ႕ ကယပငပစၥညးေတြဆး႐ႈးမႈေတြလ႔ ေျပာေသာ ဘယခလႈသကမဆကညရန ပ႔ေဆာငေရးအဖြ႕က ျဖစေကာငးျဖစႏငပါတယ။

__________________________ 125 ၁၄ ဧပရယလ၂၀၁၄ ရကစြပါ တရနစဖးလ ဆားဗစ၏ ေလာကလႊာအားၾကညပါ

Manus ေဒသဆငရာ စမေဆာငရြကမႈ စခနးတြင၂၀၁၄ ခ ေဖေဖၚ၀ါရလ ၁၆ - ၁၈ ရကေန႔ အျဖစအပကမားအား ျပနလညသးသပျခငး

 

97  

ပထမအစအေနန႔အစရငခစာမာ ေပးထားတ စာလႊာေဖာငေတြမာ အခးခရမႈေတြ သ႔ ဆး႐ႈးခတ သတ႔ရ႕ ကယပငပစၥညးေတြလ႔

မတတမးေရးခတခလႈသေတြန႔အတ ပ႔ေဆာငသေတြက အဆကအသြယ လပေပးလမမယ။

ေထာကခခက ၁၂။ ဒပ႔ေဆာငသေတြက ျဖစပကေတြအတြငး ေပာကဆးမႈ သ႔ ဆး႐ႈးခတ ကယပငပစၥညးေတြက အစားထးေပးရန ကညေပးခတယ။

၁၁.၁၀ ဝနထမး သငၾကားမႈ

ေထာကပေရးဝနထမးေတြေပၚကကဥးေျမာငးေသာ ခပေႏာငမႈေတြဟာပါပယာႏငငသားေတြရ႕အလပခန႔ေသာရာခငႏႈနး ျမငလာမႈအ ေပၚရညရြယေနပါတယ။ အဒအရာေတြထမာမနနကစပရဗငစငတာက အလပခန႔ထားမႈအခြငေရးေတြကပၿပးျမငတကလာရနႏငဒဝန ထမးေတြအတြက အနာဂါတအလပခန႔မႈ႐ႉျမငမႈကေတာပေကာငးမယလ႔ တရားဝငေျပာထားပါတယ။

စငတာကပါပ၀ါႏငငသား အလပခန႔မႈေတြဟာ စငတာ၏ နာကညးမႈမဟတဘ လမးစေခါငးေဆာငေတြက သကသာေစဖ႔ကညေပးရန ရညရြယတယလ႔ေျပာထားပါေသးတယ။ အဒမာ ခလႈသေတြကေတာညၫႊနေအာငလ႔ေျပာပါတယ။

အစရငခစာအရပါပ၀ါႏငငသား အခ႕အတြကဒါဟာသတ႔အတြကပထမဆးအလပပါ။ အျခားလေတြလညးအရငတနးကအလပခန႔မႈေတြ က ကန႔သတထားခပါတယ။ ဒါဟာမနနကစ အာပစမာ တာဝနကေနတ သတ႔ဂတေတြကတကရကမသကေရာကပါဘး။

ဒအမားပါဝငမႈန႔ ဆကလကေပးေနတဝနထမးသငၾကားမႈေတြဟာ ပ႔ေဆာငေရးေတြအတြကေတာတာဝနရတ ဖြငေပါကတစချဖစပါ တယ။ ပ႔ေဆာငေရးေတြရ႕မဝါဒေတြန လပေဆာငပအဆငဆင၊ သးျခားရာထးေတြအတြကနညးပညာပငးဆငရာလအပခပေတြန႔ ဒသငၾကားမႈကစနမနာၫႊနၾကားမႈေတြပါဝငသငပါတယ။ ယဥေကးမႈဆငရာနားလညသေဘာေပါကမႈေတြ တခ႕အလပသမားေတြအ တြက ေခါငးေဆာငမႈ ပညာေတြ ဒါေတြ သငရးမာ ပါသငပါတယ။

ေထာကခခက ၁၃။ ပ႔ေဆာငေရးေတြကဝနထမးေတြရ႕အနာဂါတအလပခန႔မႈအေနအထားေတြတးတကမႈန႔ သကေမြးမႈဆငရာ

ကြၽမးကငမႈေတြ ဖြ႕ၿဖးေစရန ပါပ၀ါႏငငသားဝနထမးေတြအတြက ဖြ႕ၿဖးေရးသငၾကားေရး အစအစဥေတြန႔

ပးေပါငးပါဝငမႈေတြက ျဖညစြကထားပါတယ။

၁၁.၁၁ အျခားအစရငခစာေတြန႔ မတတမးေတြက စဥးစားဆငျခငမႈေတြ

ဒအစရငခစာကၫႊနၾကားရာမာဒေထာကပမႈေတြရ႕ထတေဖာပေတြ၊ အျခားအစရငခစားေတြန႔မတတမးအေရအတြကအစရငခစာအဖြ႕

ကသးသပခၾကတယ။

အစရငခစာန႔ မတတမးေတြသးသပခပေတြမာ

(၂၀၁၃ႏဝငဘာ ၈)နယရ ေဒသဆငရာေဆာငရြကတ စငတာမာျဖစခတ ၂၀၁၃ ဂလင ၁၉ အတြငးမတတမးေတြ ရာေဖြျခငးႏင အေသးစတမတတမးမား။ (ကတသဟမဘာဂါေအအမ )

(၂၀၁၁ ၾသဂကစ ၃၁)ခရစစမကစကြၽနးလဝငမႈႀကးၾကပေရး ဆငးငစငတာန႔ဗလာဝ႔ဒလဝငမႈႀကးၾကပေရးဆးငစင တာကျဖစပြားခတအျဖစအပကေတြရ႕ လြတလပေသာအစရငခစာ ။ ( အယလန ေဟာကေအစန႔ ဟယလင ဝလယမ ေအအ )

၂၀၁၃ ဇနနဝါရ ၁၅ - ၁၇ က ပါပယာနယးဂန၊ မနနကစကြၽနးက ယအနအတရစအာေစလႊတမႈ ၂၀၁၃ ဇြန ၁၁ - ၁၃ က ပါပယာနယးဂန၊ မနနကစကြၽနးသ႔ ယအနအတရစအာကလညပတေစာငၾကည။ ၂၀၁၃ ေအာကတဘာ ၂၃ - ၂၅ကပါပယာနယးဂန၊မနနကစကြၽနးကယအနအတရစအာကလညပတေစာငၾကည။ ၂၀၁၂ ဒဇငဘာ ၃ - ၅ က နယရ သမၼတႏငငက ယအနအတရစအာေစလႊတမႈမတတမး။ ၂၀၁၃ မတလ ၁၈ - ၂၀ က ယအနအတရစအာက နယရက လညပတ - ၾကားျဖတ တးတကမႈ မတတမး။

Manus ေဒသဆငရာ စမေဆာငရြကမႈ စခနးတြင၂၀၁၄ ခ ေဖေဖၚ၀ါရလ ၁၆ - ၁၈ ရကေန႔ အျဖစအပကမားအား ျပနလညသးသပျခငး

 

98  

၂၀၁၃ ၾသဂကစ ၃၁ က မနနကစေဒသဆငရာ ေဆာငရြကတစငတာန႔ဆကစပတ လသားခငးစာနာေထာက ထားမႈဒတကအႀကမအငစအာစမတတမး။

၂၀၁၄ ေဖေဖာဝါရ ၂၀ က မနနကစ ေဒသဆငရာ ေဆာငရြကတ စငတာန႔ဆကစပတ လသားခငးစာနာေထာက ထားမႈ တတယအႀကမ အငစအာစမတတမး။

၂၀၁၃ ေမ ၂၀ - ၂၃ က နယရရ႕ ေဒသဆငရာေဆာငရြကတ စငတာမာလသားခငးစာနာေထာကထားမႈကေစာင ၾကညတ လညပတမႈ။ ( ၾသစတးလ ၾကကေျခနအဖြ႕ )

ဒါဟာလေတြက ခးေဖာကျခငး၊ ၂၀၁၃ ဒဇငဘာ၊ ပါပယာနယးဂနရ႕မနနကစကြၽနးစငတာမာ ၾသစေတးလႏငငမာ ႏငငေရး ခလႈခြငေတာငးသေတြ လခြငေရးဆငရာ ကးေကာမႈခေနရတယ။ ( ႏငငတကာ အမကနကစတ )

၂၀၁၃ ေမက လဝငမႈႀကးၾကပေရး ဆငငတ ကြနယကမာ ကယကယက နာကငေစမႈန႔ သတေသမႈေတြ ျဖစ။ ( ျပညသျပညသားေတြန႔ လဝငမႈႀကးၾကပေရး အစးရအလပသမားမား )

( ၂၀၁၃ စကတငဘာ ) မနနကစေဒသဆငရာေဆာငရြကတစငတာမာဆးရြားတလငပငးဆငရာ ကးလြနမႈေတြန႔ သႀကးမႀကး တကခကမႈေတြရ႕အခငအမာမတတမးတငထားတအစရငခစာ။ ( ေရာဘတတ ေကာနယလေအအ )

မနနကစေဒသဆငရာေဆာငရြကတစငတာမာျပညသလထကနးမာေရးန႔ကနးမာျခငးေဆာငရြကခကမား အခြငအလမးအစရငခစာ။ ( ဌာနဆငရာ အဓကေဆးအရာရ )န႔

၂၀၁၂ ၾသဂကစ - ႏငငေရးခလႈသေတြအေပၚ အထးကြၽမးကငအဖြ႕ရ႕မတတမး။

ဒမတတမးေတြကတဆင သငေတာၿပး အတငးအတာျမငတအရာရတယလ႔ မတတမးကအစရငခထားတယ။

တစခဆကမတညတေနရာကေနၾကညေနစဥမာတခ႕တညမႈေတြဟာေလးနကေစခတယ။ ႏငငေရးခလႈသေတြရ႕ျဖစစဥအေၾကာငးရ႕

အမားႏငဆငေသာၿခမးေျခာကမႈကရငးရငးလငးလငးသဖ႔အေရးႀကးပါတယ။ အခနန႔အမစတဆးျဖတထားတေတာငးဆမႈေတြ၊အခငး

ခငးခတဆကေနတအသေတြ၊ ခလႈသေတြရ႕ေနထငမႈတးတကမႈေတြန႔သတ႔န႔ ခတဆကထားတအဓပၸါယရမႈေတြစသညအရာေတြ

လညး အေရးပါပါတယ။

မစၥတာဟမဘာဂါမတတမးမာ ၂၀၁၃ ဂလင ၁၉ က နယရေဒသဆငရာေဆာငရြကတစငတာမာ ျဖစပကခတအျဖစအပကေတြက

အေသးစတေဖာျပခပါတယ၊ နယရန႔မနနကစကြၽနးႏစခစလးေပၚကအျဖစအပကေတြကဦးတညေစတပစတအေျခအေနေတြကလညး

တား ဆးရမယ။

မရမျဖစလအပတ မစၥတာဟမဘာဂါက နယရေပၚကအၾကမးဖကမႈေတြျဖစပြားမႈေတြကဒလေကာကခကခခတယ

ဒကၡသညေတြရ႕ အေျခအေနကဆးျဖတေပးတ ျဖစစဥေတြေႏာငေႏးခရျခငး။ ေထာကပေရးကကညေသာ ေတာငးဆမႈန႔ ေတြ႕ဆပြမာေပးခတ သတငးေတြရ႕နားလညမႈလြမႈ။ လကရအတငးျဖစေနတအေျခခအေဆာကအအေတြန႔တးပြားလာေသာ ခလႈသေတြရ႕မေသခာမႈေတြက သတ႔အ

နာဂါတန႔သတ႔ဒကၡသညေတြရ႕အေျခအေနေတြကဆးျဖစခကခတျဖစစဥေတြအတြကေန႔အလကရငးလငးမႈကငး မေစတကဖကကဖကလပရပေတြဟာဘာကမမေသခာေစပါဘး။ ၿပးေနာကမဆေလာေသာျမငးကြငးေတြန႔ မတ ကတ မကေဆစေတြဟာ ခလႈသေတြက ေမာလငခကမေစခပါတယ။

၂၀၁၂ ေအစတက (ေဒသဆငရာလပငနးေဆာငရြကတစငတာ) ႏငငေရးခလႈသေတြက စမခန႕ခြသမား အား လးရ႕ပကကြကခမႈေတြကတငးတာသးသပခပါတယ။ ဒပကကြကမႈကေနအပခပေရးအမအကငေတြက ယမား သသယ ရလာမႈေတြန႔ အာပစကလပငနးေဆာငရြကတ ကြပကမႈေတြကဖနတးေစခတယ။

ရပပငးဆငရာလျခေရးနညးတအဖြငစငတာတစခဟာ ခြငျပလကေလာေသာ ခလႈသေတြရ႕လဦးေရေပါမားမႈအ တြက သငေတာပါတယ။

Manus ေဒသဆငရာ စမေဆာငရြကမႈ စခနးတြင၂၀၁၄ ခ ေဖေဖၚ၀ါရလ ၁၆ - ၁၈ ရကေန႔ အျဖစအပကမားအား ျပနလညသးသပျခငး

 

99  

မစၥတာဟမဘာဂါရ႕ေထာကခခကက ဒမတတမးကထြကလာတေထာကခခကေတြရ႕ေဖာထတမႈေတြမာ ထညသြငးစဥးစားထားခပါ

တယ။

ဒအစရငခစာကခရစစမကစကြၽနးကလဝငမႈႀကးၾကပေရးဆငးငစငတာန႔ ဗလာဝ႔ဒလဝငမႈႀကးၾကပေရးဆငးငစငတာေတြမာ လြတလပ

စြာ ျဖစပကမႈေတြရ႕ မတတမးက ေတြးေတာစဥးစားခတယ။

ဒါဟာသးျခားစတဝငစားတဆငးငစငတာအတြငး ေကာငးတအစအစဥေတြကထနးသမးရနလအပေသာ ျဒပထေတြရ႕ေဖာျပခကတစ

ခ ျဖစပါတယ။ 126 ဒျဒပစငေတြဟာ ဒမတတမးကတစေနရာရာက ရညၫႊနးထားပါေသးတယ။

အစရငခတအဖြ႕က ၂၀၁၄ ေမ ၉ က ေကာမတဝကဘဆကဒမာ လႊငတငထားတမနနကစအာပစကအျဖစအပကေတြဆက တရား

ဝငအထကလႊတေတာန႔ အေျခခဥပေဒႏငဆငေသာ ေကာမတအေရးကစၥေတြရ႕စစမးစစေဆးမႈေတြလပေစၿပး ေလာခမႈေတြကလညး

ထညသြငးစဥးစားခပါေသးတယ။

အပငး ၁၂။ နဂး

ဒအစရငခစာက ၂၀၁၄ ေဖေဖာဝါရ ၁၆ - ၁၈ က မနနကစ ေဒသဆငရာလပငနးေဆာငရြကတစငတာမာျဖစပြားခတအျဖစအပက

ေတြအပါဝင အခကအလကေတြအကနလးကျဖစႏငရင ေဝးသေလာကသတမတထားပါတယ။

ဒအျဖစအပကေတြကခလႈသေတြရ႕ ခခမႈန႔လျခေရးစငတာကစြမးေဆာငေပးတ ေနာကကြယကေထာကပမႈေတြရ႕အဓကေႏာကယက

မႈကရလဒေတြန႔အစျပထားခတယ။ ၿပးေတာေနာကဆးမာေတာဝင ပါပယာနယးဂနရတပဖြ႕ကစငတာမာၾကားဝငမႈေတြန႔ ႏမကြပခ

တယ။

တရားမဝငတပါပ၀ါႏငငသား အမားႀကးန႔ တျခားလေတြပါဝငပတသတခတယ။ ျပငးထနမႈေတြမာ

ရဇတဘာရတတအသတခခရတယ။ ေျမာကမားစြာေသာခလႈသေတြက ဆးရြားလတဒဏရာေတြရခၾကတယ။ ရပပငးဆငရာန႔

စတပငးဆငရာခစားခရတ လေတြကလညး ေဆးစငတာေတြမာ ေဆးကသမႈေတြလအပေနခတယ။

တခ႕G4Sအေစာငေတြကလးေထြးသတပတခတယ ဒါေပမယ ခလႈသေတြအမားႀကးခစားခရတယ။ ဒါဟာျမငသာတယေျမာက

မားစြာေသာကယထလကေရာကမႈေတြန႔ဟာေႏာကယကမႈေတြအတြငး ပါဝငခၿပးအဓကအားျဖင ခလႈသေတြပထခကခတယလ႔ အစ

ရငခစာမာ ေဖာျပထားပါတယ။ ရစးစမးေရးေတြကေရ႕ကတးလာေနၾကၿပး ဘယသမသတ႔ထခကမႈမရခပါဘး။

ဒအစရငခစာကစစညးထားတသကေသေတြဟာ ပါပရေတြကလပထားခတာေတြျဖစတယ။ ဒါဟာအရမးဆးရြားတ ဒဏရာေတြန႔

မစၥတာဘာရတတ ေသဆးမႈျဖစေစခတအနညးဆးအၾကမးဖကမႈထသ႔ သတ႔ရ႕စးစမးေရးေတြဟာ ႀကးစားအားထတမႈကကညေစ

တယလ႔ ေမာလငေနၾကပါတယ။

_____________________________ 126 စာမကႏာ ၅-၁၁ အားၾကညပါ

Manus ေဒသဆငရာ စမေဆာငရြကမႈ စခနးတြင၂၀၁၄ ခ ေဖေဖၚ၀ါရလ ၁၆ - ၁၈ ရကေန႔ အျဖစအပကမားအား ျပနလညသးသပျခငး

 

100  

အဒအခနတနးကစစမးမႈေတြေအာကကအျဖစအပကေတြ၊ ခလႈသေတြရ႕လျခမႈေတြ၊ ေထာကပေရးေတြၾကားမာတညရေနတလအပ

တယၾကညမႈေတြန႔ တကယလ႔မခးေဖာကခဘးဆရင စငတာရ႕စမေရးကအရမးရငးလငးစြာနမတအမတထေရာကတအေျခအေနထ

ေရာကခႏငပါတယတ။

ဒယၾကညမႈကတညေဆာကဖ႔အဓကအေၾကာငးအရာတစခရတယ။ ဒါေၾကာင စငတာကေသခာစြာနသတ႔မနနကစကြၽနးက ျပနလည

ပးေပါငးရာမာ ခလႈသေတြလျခမႈ ခစားေစရန လပေဆာငခတယ။

ပ႔ေဆာငေရးအေထာကအပေတြကအျပငမာေအာငျမငေနတ သတ႔ရ႕ေနရာကအမနတကယနားလညမႈေတြဟာထြကေပၚလာပါတယ။

စငတာက ပမနအတငးလညပတဖ႔န႔ လျခေရးေဆာငရြကမႈေတြကျပနလညလပေနတ နညးလမးေတြလညး လပေဆာငေနၾကပါတယ။

အျဖစအပကေတြအတြငးရေတြရ႕စစမးမႈေတြကေနတဆင အၾကမးဖကမႈေတြကျဖစေစမႈန႔ဒယၾကညမႈကတညေဆာကရာမာ ႀကးမား

တအပငးကပါပေတြက သငေတာေသာ ရာဇဝတမႈေတြမာ တရားစြျခငးမာပါဝငခၾကတယ။

ဒအစရငခစာက အဆးက တကရက ေထာကခခကေတြက ေပးပါတယ။

အနာဂါတမာပါပအစးရ၊သ႔ရ႕လဝငမႈႀကးၾကပေရးန႔ဒကၡသညေတြကဆးျဖတရာမာအလပတြငေစတႏငငသားဆငရာတရားဝငေထာက

ပမႈေတြအတြက ဒအစရငခစာကအဓက ေထာကခခကေတြကေပးပါတယ။ ျပနလညေနရာခထားမႈ ျဖစစဥေတြျဖစႏငရငျမနျမနေလး

သငေလာတ ေထာကပမႈေတြန႔ ၾသစတးလက အကအညေတြက လပေဆာငေပးပါတယ။

ၾကားအေျခအေနမာခလႈသေတြကေသခာေစတေထာကခမႈ မတတမးေတြကျပညစစြာန႔သတ႔ရ႕သကေရာကမႈေတြန႔သတ႔ဘယလ

ေလာကမလဆတာေတြ ျဖညစြကဖ႔အတြကျဖစစဥေတြက ပမနအတငးသတငးေပးခပါတယ။

ပါပရေတြန႔အျပနအလနခတဆကရန တကရကေျပာဆမႈကအျခားေထာကခခကေတြန႔ရငးႏးေစခတယ။ စငတာရ႕ေဘးထနးခပရာ

မာန႔အေျခခရပပငးဆငရာလျခေရး၊ ခလႈသေတြရ႕လမႈဖလေရး၊ ေကာငးမြနတဆကသြယခကေတြန႔ လမးစေခါငးေဆာငန႔အဆက

အသြယေတြန႔ ဝနထမး သငၾကားေပးျခငးအရာေတြအားလးခတဆကထားပါတယ။

ဒအစရငခစာ၏မားျပားလေသာအစတအပငးမား၏အေသးစတအေနျဖငအလပသညေထာကခခကမားမထြကလာေသာအေလးထား

ရသည အၾကျပခကမားအတငးျဖစေနၿပ။

အပငး ၁၃။ အသအမတျပမႈမား

ဒအစရငခစာမတတမး တစေလာကပါပယာနယးဂန မ ဂအနဝနႀကးမားန႔စနယာ တရားဝငဝနထမးမားန႔ဌာနဆငရာမ၊ G4S၊

ႏငငတကာကနးမာေရးန႔ေဆးေဆာကေရာကေရးအဖြ႕၊ ကယဆယေရးတပ၊ ပ႔ေဆာငေရးေဆာငရြကမႈေတြန႔ဝဆြန လျခေရးမားဆက

ဝမးသာစရာ ပးေပါငးပါဝငမႈေတြ ရရခပါတယ။

Manus ေဒသဆငရာ စမေဆာငရြကမႈ စခနးတြင၂၀၁၄ ခ ေဖေဖၚ၀ါရလ ၁၆ - ၁၈ ရကေန႔ အျဖစအပကမားအား ျပနလညသးသပျခငး

 

101  

၂၀၁၄ ေဖေဖာဝါရ ၁၆ - ၁၈ သ႔ အဒပတဝနးကငက ျဖစပြားခေသာ အျဖစပကေတြရ႕ သသမကပြငလငးစြာေျပာၾကားခတသတ႔ရ႕

အရငကန႔ အခ တာဝနထမးေဆာငေနတ အလပသမားေတြ။

အငတာဗးမာပါဝငခတ မားစြာေသာ ခလႈသေတြ၊ ေမးခြနးေတြန႔အေျဖေတြသ႔ သျခားေထာကပတစာလႊာေဖာငေတြကလညး အရမးက

ေကးဇးတငမပါတယ။ သတ႔ရ႕ပးေပါငးကညမႈဟာသတ႔လပခတာေတြကဘာေၾကာငျဖစခတာေတြန႔ဘယလျဖစခတာေတြကျပညစစြာ

နားလညမႈရရမႈေတြစတ အရမးအေရးႀကးတ အရာေတြကသေစခတယ။

အစရငခစာက ႀကးမားေသာ သကဆငရာစာရြကစာတမး

ပမာဏန႔ စးစမးမႈေတြအတြငးျဖစပြားခတ အရငးျမစမားစြာကလကခရရခတအျခားပစၥညးေတြအားလးက ကညေပးခတအကအညဟာ

လြနစြာအေထာကအကျပခပါတယ။

ေပါ႔စေမာဘငစမာၾသစတးလရ႕ ျမငမားေသာေကာမကရငက ေထာကပမႈကေပါ႔စေမာဘငစ အစရငခစာအတြကေတာ အဖးမျဖတႏင

ေသာအကအညျဖစခပါတယ။

ေနာကဆးအစရငခစာအဖြ႕ရ႕ အလပႀကးစားမႈန႔ဒမတတမးမာျပငဆငမႈေတြန႔ကြၽႏပန႔စစမးမႈမာစတေရာကယပါႏစၿပးႀကးစားေပးခတ

ဒအဖြ႕ကကြၽႏပရ႕ ႀကးမားေသာ အဖးတနမႈလ႔ မတတမးတငထားပါရေစ။

ေရာဘတတ ေကာနယလ ေအအ

၂၀၁၄ ေမ ၂၃