vivarium - vol. 6, nos. 1-2, 1968
TRANSCRIPT
-
8/9/2019 Vivarium - Vol. 6, Nos. 1-2, 1968
1/161
/';-=09 )(8*
=-0/']
-
8/9/2019 Vivarium - Vol. 6, Nos. 1-2, 1968
2/161
-
8/9/2019 Vivarium - Vol. 6, Nos. 1-2, 1968
3/161
vivaci
um
A JOURNAL FOR MEDIAEVAL PHILOSOPHY AND
THE INTELLECTUAL LIFE
OF
THE
MIDDLE
AGES
editors
C.
J.
de
Vogel,
Utrecht)
L. M.
de
Rijk,
Nijmegen)
J.
Engels,
(Utrecht).
Secretary
f
he ditorialoard
Prof. . M.
de
Rijk,
ophiaweg
3
Nijmegen,
he
Netherlands.
publishers
Royal
anGorcum
td.,
Dr.
H.
J.
Prakke
H.
M.
G.
Prakke)
Assen,
he
Netherlands.
subscription Per nnum: fl. 0
.
,7 /.
)
SINGLECOPIES Hfl.
2.0
.
3,7
/.
6 )
published Twice
yearly,
ay
nd
November;
achnumber
a 80
pages.
Contributions
ubmittedo
vivarium
hould
e written
referably
in
English,
rench
r
German.
he
manuscripts
hould
e
type-
written
nd
double
paced,
xcept
or
ong
uotations
nd
foot-
notes.
Adequate
argins
i
inch)
hould e
left
t each
edge
of he heet. ootnoteshould e numberedontinuouslyhrough-
out ach
rticle.
hey
may
e
placed
ither
t the oot
f
he
page
or at the
nd f he
ext.
-
8/9/2019 Vivarium - Vol. 6, Nos. 1-2, 1968
4/161
-
8/9/2019 Vivarium - Vol. 6, Nos. 1-2, 1968
5/161
On The Genuine Text
of
Peter
of
Spain's
Summule logicales
L. M.
DE
RIJK
I
General
problems
oncerning
ossible
nterpolations
n the
manuscripts
i
Status
uaestionis
s
the
is
known,
name of
Peter
John
of
XXI,
Spain,
wrote
who
a
textbook
afterwards
on
became
logic,
which
Pope
was
under
to
he
name of
John
XXI,
wrote a
textbook
on
logic,
which
was
to
enjoy
a
high
renown from the end of the
thirteenth
up
to
the
seventeenth
entury
s Summule
logicalesmagisti
etri
Hispani1
Its
fame
appears
from he
noticeable
numberof
manuscripts
more
than
300)
and
of
printed
ditions
about
1
60),
the atter
dating
rom
1474
up
to
16392.
This number is
tremendous
ndeed,
especially
for
the
future
ditor
of the first
ritical edition
of
the
Summule.
However,
the
printed
editions are of no
use
for
the
critical
reconstruction f our text. As a matteroffacttheyall containquite a
number
of
interpolations.3
herefore
an
examinationof
their
readings
can
properly
be
dismissed.
As
is
easily
seen,
the
same holds
good
for
the
later
manuscripts.
They
are
most of
them
intended
adaptations
of
the famous school-book
by
well-known
masters
of
logic.
Their
very
intention o emend the text
tractatus
uodecim
am emendatiis
bound to
make the critical editor
suspicious
as
to
the
reliability
f
their text
as
a source for
the
original
version.
A first
attempt
o
clear
up
the
situation
might
be made
in
confining
our attention o the earliermanuscripts, ay those datingfromPeter's
lifetime
up
to about
the
first
ecades of the
fourteenth
century.
However,
the
result
appears
to
be
rather
disappointing
ndeed.
Even
the
late
thirteenth
entury
manuscripts
etray
such
divergencies
s to
confirm
the
supposition
of rather
early
nterpolations
n a
sufficient
way.
I
give
some
examples.
1
For
eter's
uthorship,
ee
Joseph
.
Mullally,
he
ummulae
ogicalesf
eter
f pain
Notre ame
Indiana,94^, p. X-XVIII.2For survey,eeMullally,p. it., p.1 3-18 Bibliographyf ditionsf he ummulaeogicales
ofPeterf
pain
nd
he ommentariesn he ummulae
ogicales.
3
Cfr he
ntroduction
o
Bochesks
dition
quoted
n
he ext
ote) p.
XVI-XVIII.
I
-
8/9/2019 Vivarium - Vol. 6, Nos. 1-2, 1968
6/161
Every
student
of
logic
knows the famous
incipit
f
the
Summule
logicales
Dialetica
st
rs rtium
t scientia
cientiarum
d
omnium
ethodorum
rincipia
iam
habens.
ola
nim ialetica
robabiliter
isputt
e
principiis
mniumliarum
rtium.
Et
deo n
cquisi
ione
cientiarum
ialetica
ebet sse
rior.
In a number
of
earlier
manuscripts,
owever,
the
phrase
et
scientia
scientiarum
s
omitted
and there
are
good
reasons
to
consider
it as
an
early interpolation
n
the
original
text.2
The
same can
be said of
the
second sentence:
Sola
enim
dialetica
piobabiliterdisputt
de
principiis
omnium
liarum
rtium
It is not found
either
n
some
good manuscripts
datingfromas earlyas the thirteenth entury.The initialsentence of
nr.
1.03,
too,
is
missing
n
some
good
manuscripts:
Vocumlia
litterata9
alia
non-itterta
vox litterata
st
que
scribi
potest
ut
'homo';
vox
non
litterta
est
que
scribinon
potest
In
tractatus
VI
(De
suppositionibus
,
nr.
6.03,
ed.
Bocheski,
where
the
differences
etween
signicatio
nd
suppositio
re
noted,
some
excellent
manuscripts
omit the
sentence:
Item.
Signicatio
st
signi
ad
signatum.
uppositio
utemnon
est
signi
ad
signatum
ed
supponentis
ad
suppositum
Ergo
signicatio
t
suppositio
differunt.
feel sure
that
this
sentence,
too,
has
been the
result
of an
interpolation. Finally. Some thirteenthcenturymanuscriptshave a
passage
on
enthymema
n Tractatus
V
(De locis),
which
is not found
in
Bocheski'
manuscript.
t
runs as
follows*:
Aristoiles
ic
diffinitntimema:
ntimema
st x
ycotibus
t
signis.
cosutemdem
est
uod
propositio
robabilis.
ignum
utem
ecundum
uod
hie umitur
dem
st
uod
propositio
emonstrativa,
el
necessaria
el
probabilis,
t hoc est
nferendo.
ignum
autem
ecundum
uod
hic
sumitur
icitnecessitatem
llationis.
cos
utem icit
ro-
babilitatem
psius
ropositionis
n
e,
secundum
uam
robabilitatem
ropositio
idetur
esse era.
Unde
otandum
uod
nentimematest antum
na
ropositio
nferens
t lia
(8ra) llata.Unde ecundumuodpropositionferenspparetmnibuselpluribus
esse
era,
ic st
cos,
uia
am ic st
robabilis,
t
*
quilibetiligitiligentem
e
Secundum
autem
uod
lia adem
ropositio
e necessitatenfert
onclusionem,
icest
ignum.
t
sic adem
ropositio
st
ycos
t
ignum,
thoc ecundumliud t
liud.
Si
quis
obiciat
uod
debet
iffiniriic: entimema
st
ex
ycote
t
signo,
umnon it
nisi na
propositio
nferens,
ue
est
ycos
t
signum
ecundum
iversa,
d
hoc
dicendum
1
I
quote
he
rinted
dition
fBocheski
Petri
ispani
ummulae
ogicales,
uas
codice
anu-
scripto
eg.
at.
20
edidit
.
M.Bocheski
.
P.,
Torino
arietti
947).
he
manuscript
Bibi.
Vaticana,
eg.
at.
20
,
ff.
r-29r)
ertainly
ates
romhe ast
ecades
f he
hirteenth
entury.
2
Argumentsn upportf his iew ill e dducedater.3 Bocheskiailedo orrecthemanuscripteadinguppositinReg.at. 2oj,f. 3va.
4
Itfollowsfterhe
words
perfectos)
sset
illogismus
n
nr.
.04
d.
Bocheski.
quote
he
ext
s
found
n
Milan,
iblioteca
mbrosiana,
od.
H.
64
/n/'.,
f.
vb-8ra.
2
-
8/9/2019 Vivarium - Vol. 6, Nos. 1-2, 1968
7/161
quod
icet
it antum
na
propositio
nferens,
abet arnenn se
virtutem
uarum
ro-
posi
ionum,
uia
habet
n se
virtutemuam
ropriam
t llius
ue
intelligitur.
t
sic
estuna
ecundum
ubstantiam,
t sunt ue
proposi
iones ecundum
irtutem.t deodicit nPiioribus
uod
x
cotibus
tnon x ote,t similiterx
ignis
t non x
igno,1
We have
serious
reasons
to
take this whole
passage
as
spurious.
Ac-
cordingly
n this
case
Bocheski'
manuscript
hould
be
preferred
o
some
contemporary
opies
which
turned
out
a
moment
ago
to be
more
reliable
on several other
points.
The order of
the several
tracts s
another
problem.
Msgr.
Grabmann
conclusivelyproved
that the usual
order of
the
printed
editions
which
all have the
tract
De
suppositionibus
fter
the
Fallacie is
not the original
one
and that
the
better
manuscripts
ll have
the
inverse
order2. But
there
still remain two
puzzles
which
the
manuscript
vidence fails
to
solve
in
a
satisfactory ay.
First.
Which is
the order
of the
first
ive
tracts,
specially
what is
the
correct
place
of
the
tracts
De
predicabilibus
and De
predicamentis?
heir
place
is
various
as
early
as in
our
oldest
manuscripts.
E.g.
the
Ambrosiana
manuscript
H
64
Inf.)
has
I
De
propositionibus
II
De
predicabilibus.
II
De
sillogismis
IV
De locis V
De
predicamentis
The
Vatican
manuscript
Reg.
Lat.
1731
has
precisely
the
same order. Bochenski's manuscript Vat. Reg. Lat. 1205), however,
has:
I De
propositionibus
II
De
predicabilibus
III
De
predicamentis
IV
De
sillogismis
V
De locis which
seems
to
be the
correct
i.e.
original)
order.
Though
the correct
place
of the
tracton
fallacies
s certain
enough,
its
form s
quite
problematical.
Some
of
the oldest
manuscripts
ave the
shorter
tract,
commonly
known
as
Fallacie
minores
nd edited
by
Bochenski in
his
edition;
others
have the
longer
version
(Fallacie
maiores
as
tract
VI;
whereas
Vat. Lat.
4^37
(written
about
the
middle
of the
fourteenth
century)
does not
have
any
tract
on
fallacies n
the
givenseries oftractswhich is completefortherest.
Finally.
Bocheski3
has
already
drawn
our
attention
upon
a
difficult
passage
ccurring
n
the
tract
De
predicamentis.
n
3.02-3.05"
d.
Bocheski
the
author
deals
with the
eight
modi
ssendi
n.
When
discussing
he fifth
and
sixth
ones,
our
author
says:*
1
did
ot
orrecthe
manuscript
eading.
2
Martin
rabmann,
andschriftliche
orschungen
nd
undeu
den
hilosophischen
chriften
es
etrus
Hispanus,
es
pterenapstes
ohannes
XI
f
1277)
n:
Sitzungsberichte
er
ayerischen
kademie
derWissenschaften,hil. ist. bt. 936, , ,Mnchen936,p.127-130.
3
Introductiono
his
dition,
p.
XVIII-XIX.
4
I
quote
rom
ilan,
.
64
nf.,
. 2ra.
3
-
8/9/2019 Vivarium - Vol. 6, Nos. 1-2, 1968
8/161
Quintas
utem
modus ssendi
n est
icut orma
st n
materia.
t ste
uintus
odus
subdividitur,
uia
est
quedam
orma
ubstantialis,
t
anima st forma
ubstantialis
homini;
lia autem
stforma
ccidentata,
t album
omini.
t
prima
arum
icitur
propriessensicut ormanmateria,tanimancorpore. lia utem iciturssen
sicut
ccidens
n
ubiecto,
t
lbedo
n
pariete
t
color n
corpore.
Sextus
modus ssendi
n
dicitur
icut
liquid
n
primo
fficiente,
t
regnum
n
regente.
Bocheski
printed
after
this
passage
a
passus
found in
nearly
all our
manuscripts
s well
as in the
printed
editions
under
the
heading
modi
oppositionis
nr.
3.32
ed.
Bochenski).
It
runs
as
follows1 n
the
Milan
codex,
f.
14.va-vb
Caliditasutem on st n gne taccidensnsubiecto,mmo t ubstantiateneo cui
est
ubstantiate,
icut
unt
ue
cadunt
n diffinitione
licuius
on
ecundum
redicatio-
nem,
ed
potius
t
principium,
f.
i4vb)
ut
punctus
n
diffinitioneinee t
unitasn
diffinitioneumeri.
t istemodus ssendi
n
continetur
ub
quarto
modo
ecundum
quod
unaquequears
iffinitionis
st n diffinitione
el
n diffinito.
t
sic
gnis
on
st
subiectum
aliditatis,
ed
materia
gnis
st
rarefactio
ue
st
n
corporibus
lementarbus t
quia
maximast
n
gne
arefactio
deo
st
maxime
alidus,
t,
per
ppositumquia
materiast
maxima
ondensatio
iccircostmaxime
rigida.gnis
st ubiectum
ius.
Hie
hoc
MS)
nim
est
eceptibilis
aliditatis
t
frigidi
a
is.
Unde aliditasst
nmateria
gnis
t
n
ubiecto,
in
gne
ero
on t
n
ubiecto,
edut
n
eo cui
est
ubstantiate,
uia
adit
n
diffinitione
eius.gnisnimstubtilissimumorpus
alidum
gensupra
eremecundum
otamui
virtutem.
It is
beyond
ll
doubt that
his
passage
s out
of
place
in
those
manuscripts.
Besides,
it must be noticed
that
this
interpolation
n
3.32
apparently
caused the
suppression
of the
text
which
must have
contained
the
modus
ppositionis
ontradictories
hich
is
failing
now
in the
manuscripts
concerned.
However,
I
feel serious
doubts
whether
the above
passage
should be
placed
in
nr.
3.03,
as Bocheski
does.
In
my
view,
it
looks
more
like
an
interpolation
which
possibly
hould be
connected
with the
passages 3.02-3.0$. It mightoriginallyhave belonged as a gloss to the
phrase
calor
gni
found
n the
interpolated
mnemonic verse
concluding
the
chapter
of the
modi
ssendi
n
Insunt
ars
totum,
enus
n
specie
calor
gni
rex
n
regno
res
n
fine
locoque
ocatum.2
1
Thewords
n hisext
hich
re
missing
n
Bocheski'
edition
ho sed
at.
eg.
at.
05,
re
printedn talics.
2
Many
f
he
mnemonic
erses
rinted
n
Bocheski's
dition
o
not
ccur
n ur
ldest
manu-
scripts.
4
-
8/9/2019 Vivarium - Vol. 6, Nos. 1-2, 1968
9/161
-
8/9/2019 Vivarium - Vol. 6, Nos. 1-2, 1968
10/161
VIII-XII
of the
Summule
ogicales.
The short tracts
De
ampliationibus
d)
and
De
appellationibus
e)
are
substantially
nd almost
verbatim
he
same
as those in the Summule
The
London tracts
ook like
an
older,
less
extensive,
redaction
r
a
source,
rather than
an
abbreviation,
of the last
tracts f
the
Summule
logicales
As
a matter
of
fact,
the
date of
this
part
of
our
manuscript
(first
alf
of
the
thirteenth
entury)
eems to
preclude
the
possibility
f
an
abbreviation.
Then,
the remarkable
fact
should be
noticed
that
the
tract
on
supposition
nds
in the London
manuscript
with
nrs. 6.12
and
6.07
(found
in
this
order).
As a matter of fact
the
remainder
part
(6.13-6.22)
of
Peter of
Spain's
tract
on
supposition
opens
with
an
objection fromthe part of the author: Sed ego credoimpossibilesse
terminm
ommunem
n
predicato ositum
onfundi
nmobiliterel
mobiliter
signo
universali
jrmativo
xistente
n
subiecto.
t
must
be
noted
that
Peter
here
rejects
the view
he defended moment
ago.
I
give
the
text
after
the London
manuscript
f
6.12
and
6.07
(occurring
there in
this
order )
and after
that the
opening
sentence of
6.13
after
Bochenski's
edition
[6.12]
Nec
videbatur
ppositum
uod
dictum
st
quod
n
hac:
omni omo
st
nimal
iste erminusanimal*npredicatoositusimplicemabetuppositionem,um iceretur
prius
uod
habeatonfusam.
uod
ecundum
uod
enus
redicatur
e
specie
bi t
ste
terminus
animal
tenetur
ro
pso
communi
uod
est
genus
t sic
habet
implicem
suppositionem.
ecundum
utem
uod
n ilia natura ommunis
psius
eneris
multi-
plicatur
er
upposita
ommunis,
ic
dici ur
abere onfusam
uppositionem
on
mobi-
liter
ed
nmobiliter.
uppositio
nim onfusa
obiliteron
potest
imul
sse
cum
simplici,
ec
ecundum
dem
ec
ecundum
iversa,
tdictum
st.
[6.07].
Quod
utem
erminus
n
predicato
ositus
eneatur
implici
er,
atet
um
ici ur
"omnium
pposi
orum
adem
st
disciplina";
isi
nimste
erminus
aberet
implicem
suppositionem,
alsa
sset,
uia
nulla
articularis
isciplina
stomnium
ontrariorum,
sed
medicina)
olum
ani t
egri
t
gramatica
olum
ongrui
t
ncongrui
et ta e
aliis.
6.13;
not
nthe
ondon
anuscript
Sed
go
redo
mpossibile
sse erminmommunem
in
predicatoositum
onfundi
nmobiliter
el mobiliter
igno
universaliAfirmativo
existente
n
subiecto,
t
omnis
omost nimal
Next,
several
arguments
re adduced
in
support
of the
author's own
view
(6.13-6.16).
In
6.17
the author
gives
the reason
why
the false
opinion
could
originate
(some
glosses
have:
hie
ponit
causam
motivam
erroris
ntiquorum9
.g.
Troyes,
Bibl.
municipale
MS.
2402,
f.
202).
Finally in 6.20 Peter rejects the division of suppositiongiven above
(in
6.
11)
into
suppositio
onfusa
ecessitate
igni
vel
modi and
suppositio
confusa
ecessitate
ei.
6
-
8/9/2019 Vivarium - Vol. 6, Nos. 1-2, 1968
11/161
From
the
foregoing
t
must be concluded that from
6.13
onwards
Peter
of
Spain
is
opposing
the
opinio ntiquorum
which he has
explained
in theforegoing umbers(up to 6.12). Well, the opinio ntiquorumad
been
put
forward
s an honorable
one,
withoutdue
reservations. here-
fore
we
may
safely
ake
Peter's discussion
of
supposition
s
given
n
the
former
part
of his
tract on
supposition
nos.
6.01-6.12)
as the
repro-
duction
of some
previous
tract and
suppose
him to have added
(from
6.13
onwards)
his
objections
and
critical
remarks
fterwards.
Besides,
the
initial
part
of
the tract
on
restrictio1
an
certainly
not
be considered
as an
abbreviationof the
corresponding
hapters
of
the
Summule
1
1
01-1
1
03),
since
the
design
of the tract as
found
in
the
London manuscript s quite different rom that in Peter's tract on
restrictio.
or that
matter,
this different
design
must
be
seen
in
con-
nection
with the
differentrder of
the
tracts n the
London
manuscript
as
compared
with
Peter's
Summule
LONDON
MS.
De
suppositionibus
De relativ
s
De restrictionibus
De ampliationibus
De
appellationibus
De distributionibus
PETER'S SUMMULE
De
suppositionibus
De
relativis.
De
ampliationibus
De appellationibus
De
restrictionibus
De
distributionibus.
The
location
of
the tracts on restrictiond
ampliation
oth
being
a
species
uppositions2
ight
after those
on
suppositio
nd on the
relativa
seems
to
afford
more
logical
order,
indeed,
which enables the master
to
derive
successively
restriction,
ampliation
and
appellation
from
supposition
n
a
quite
natural
way.
See
the
text
below,
p.
13
ff.
But
how
to
decide the
intricate
question
to whom
the tracts
as
found
n the
London
manuscript
hould be ascribed? It
might
be
sug-
gested
that
Peter
used
and refashioned n older
redaction of
his
own.
However,
the
phrase
sed
ego
credo
mpossibile
nr.
6.13)
occurring
n his
discussion
f
supposition
eems to
preclude
this
possibility.
The
manuscript
tself
oes not
give
any
reliable
clue
for
the author-
ship.
The
London
codex is
in fact
a
collective
manuscript
written
n
different
ands
partly
from
the
first,
partly
from
the second half
of
the
thirteenth
century.
It contains
quite
a
number of treatises
on
1For heext,eebelow,. 13.
2
Restrictio
st
pecies
uppositionis,uiapersonalisuppositio
ividitur
er
restrictam
t
ampliatam;
ee
elow,
.
13.
7
-
8/9/2019 Vivarium - Vol. 6, Nos. 1-2, 1968
12/161
theology,
dictamen,
grammar
nd
logic,
nearly
all
fragmentary.1
ur
tracts
n
logic
are
preceded
by
an
incomplete
opy
of
Robert
Kilwardby
s
commentary n the Priscianusminor Inc. Ut vult Aristotiles ibro de
anima
quod
lingua
congruit
n duo
opera
nature,
scilicet in
gustum
et
loquelam).2
This
copy
breaks
off on
f.
3v.
Following
this,
quite
a
different
and
wrote
a
tract on difficult
propositions
in
the
art
of
grammar,
well-knownunder the
title
sophismata
ramaticalia
or
sophistica
gramaticalis).
t is
acephalous
(ff.
36ra-46vb).
To
be
sure,
it is
not
a
copy
of
Robert
Kilwardby's
sophistica ramaticalis
which
is found
in
several
manuscripts*,
s
appears
from
comparison
of
the discussion
of
the
phrase:
modiovini
ad denarium
ve illi
qui
non
habet The
London
manuscript
has Circa
presentem
rationem
eptem rincipaliteruerebantur
*
The
Zwettl
copy
of Robert's
tract reads modio
vini
ad nummum
ve illi
qui
non habet.
Et
possunt
queri
circa
istam
orationem
quinqu.
Primo
de
ablativo
absolute
posito
...
;
secundum de constructione
genitivi
huius
Vini';
tertium
de
constructione
prepositionis
..
;
quartum
de
hoc
quod
dico (ve
illi9;
quintum
de hoc relativo
'
qui
.*
From this
comparison
the conclusion
may
be drawn that the London
sophistica
gramaticalis
s of a somewhat
ater date than Robert
Kilwardby's.
This
much seems
to
be
certain,
that all
the tracts
can
safely
be
dated
towards
the middle
of the
thirteenth
entury.
Their
author(s)
may
be looked
for
in the
Parisian
circles.
The
London Summule
logicales
seem
to be at least
one
of the
main sources
of Peter of
Spain's
Summule.
Following
some
glosses
which
call the
views
given
in
6.11 the
opinio
ntiquorum
I
propose
to entitle
the
London Summule
s
the
Summule
antiquorum.
give
the
complete
text.6
1
Seethe
rinted
atalogue
Sir
George
.
Warner
nd
ulius
.
Gilson,
atalogue
f
Western
anu-
scripts
n he ld
oyal
nd
ing*
Collections
,
p.
209)
nd
og.
Mod.
I
1,
pp.
-3.
2
See
F.
Stegmller,
es
uestions
uCommentairees
entences
eRobert
ilwardby
n:
Recherches
e
Thologie
ncienne
tmdivale
1934),
.
7
-
>
no-
>
where
xford,
odl.
A
6,
f.
29
s
to
be
orrected
nto:
ondon,
ritish
useum,
A
VI,
f.
9r-3v.
or
ther
anuscripts,
ee
Jan
Pinborg,
ie
Entwicklung
er
prachtheorie
mMittelalter
Beitrge
ur
Geschichte
er
Philosophie
und
heologie
esMittelalters
LII,
eft
1967),
.
32$,
where
aris.
N.
Lat.>
693
A,
f.
11
sqq.
stobe
dded.
3SeeJ.Pinborg,p. it.y.326.4 For he ext,ee
Log.
Mod.I 1,
pp.
25-26.
s
Zwettl,tiftsbibliothek,
od.
38,
.
7vb.
6
For he
ake f
larity
add
he
umbers
iven
nBocheski
edition.
8
-
8/9/2019 Vivarium - Vol. 6, Nos. 1-2, 1968
13/161
SUMMULE
ANTIQUORUM
found in
London,
BritishMuseum
Royal
MSS 8 A
VI,
ff.
47*a-48rb
SiT*-2T>.
DE
SUPPOSITIONIBUS
f.
7
a
[6.01]
Terminus
utem ut
ignifcat
niversaleut
particulare.
[6.02]
Signifcationis
liarei
ubstantive
t hoc
fit
er
nomen
ubstantivum,
t
4
homo
;
alia ei
diective,
thocfit
er
nomen
diectivum,
t
4
albus'
vel
per
erbum,
t
curri
quiaproprie
onestadiectivumel
substantivum,
ed
aliquid
ignifcat
diective
el
substantive,uia diectiatio el ubsantiatio untmodi erumue ignificanturtnon
significationes.
ominaubstantivaicuntur
upponete
nomina ero diectivatverba
dicuntur
opulare
[6.03]
Supposi
io
st
cceptio
ermini
ubstanti
i
pro liquo.
iffer
n autem
uppositio
et
significado,
uia
ignificare
st
per mposi
ionem ocis d rem
ignificandam,
up-
positio
ero
st
acceptiopsius
erminiubstantivi
pro liquo]
ignificantis
em
pro
aliquo.
Ut cum
icitur
homo
urriiste erminus
homo'
upponit
ro
orte
t
Platone,
et sic de
aliis.
Quare
ignificado
rior
st
uppositione
ec
unt
dem,
uia
ignificado
est
vocis,
upponere
ero
erminiam
quasi ompositi
x voce t
significatione.rgo
suppositio
on
st
ignificatio.
opulatio
st
cceptio
ermini
diectivi
ro liquo.
[6.04]
uppositionis
lia
communis,
liadiscreta. ommunisst
que
fit
er
terminm
communem,
t
homo'.
iscreta
ue
fit
er
erminm
iscretum,
t
Sor'vel
iste
omo'.
Suppositionum
utem
ommunium
lia
naturalis,
lia
accidentalis.
uppositio
aturalis
est
acceptio
erminiommunis
ro
omnibus
quibus
ptus
atus
st
participan,
t
'homo'
er
e
sump
usde natura
u
supponitro
omnibus
ui
sunt
t fuerunt
t
qui
erunt.
Accidentalis
uppositio
st
acceptio
erminiommunis
ro
omnibusis
pro
quibus
xigit
diunctum.
t
homo
st
;
iste erminushomo'
upponit
ie
pro resentibus.
Cum utem
iciturhomo
uit', ropreteritis.
umdicitur
homo
rit'
pro
fu ur
s.
Et
ita
diversas
abet
ignificationes
ecundum
iversitatesorum
ue
ei
adiunguntur.
[6.05]Accidentaliumuppositionumliasimplex,liapersonalis.implexuppositio
est
cceptio
ermini
ommunis
ro
re
universali
ignificata
er psum.
t
cumdicitur
'homo
st
pecies'
el
animalst
enus',
ste erminushomo'
upponitro
hominencom-
muni
t
non
pro
aliquo
nferiorum;
ste
terminusanimal'
upponit
ro
animalin
communit non
ro
liquo
nferiorum;
t similiterst
de
quolibet
ermino
ommuni,
ut
risibilest
roprium
'rationale
st
ifferentia'
'
album
st ccidens'
[6.08]
Personalis
uppositio
st
acceptio
ermini
ommunis
ro
suis nferioribus.
t
cum icitur
homo
urri
iste
erminis
homo'
upponit
ro
uis nferioribus.
[6.06]
Item.
uppositionum
implicium
liaestterminiommunies
n
subiecto
ositi,
alia st erminiommunisnpredicatoositi. ut' mnisomost nimai'iste erminus
'animal'
n
predicato
ositus
implicem
abet
uppositionem
;
alia
ermini
ommunis
positi
ost
ictionem
xceptivam,
t omnenimal
reter
ominemst
rrationale
;
iste
nim
9
-
8/9/2019 Vivarium - Vol. 6, Nos. 1-2, 1968
14/161
terminus
homo
simplicem
abet
upposi
ionem.
ndenon
equi
ur:
omnenimai
reter
hominemst rrationale
ergo
mnenimal
reter
une
ominem
strrationale
,
sed st
bi
figura
dictionis,rocedendo simpliciuppositione
d
personalem.
imiliteric:
homo
st
species;
rgo
liquis
omost
pecies1
et hic 'omnisomost nimai;
ergo
mnisomost oc
animai*In
omnibusiis utem ine
igno
it
rocessus
simplici
uppositione
d
per-
sonalem.
[6.09]
tem.
ersonalium
uppositionum
lia
est
determinata,
lia est
confusa.
eter-
minata
uppositio
st
terminusommunis
eterminate
umptus
um
igno
articular
,
ut
*
aliquis
omo
urri el ine
igno,
t
/lomo
urri
Et dicitur
traque
starum
eter-
minata,
uia
icet ste
erminus
homo1
n
utraque
starum
upponatro
omni omine
tam
rrente
uam
on
rrente,
arnen
no olohominerrente
ere
unt.
Aliud st
enim
upponere,
liud
ocutionem
eddere
eram
ro
aliquo.
n
supradictis
nim,
t
dictum
st,
ste erminus
homo'
upponit
ro
omni
omine
am
rrente
uam
non
crrente,ed redditocutionemeram rocrrenteolum.Quodautem traque
illarumit determinata
atet.
Cumdicitur
animal
st
or animal
st
lato
animalst
.
Ciceroet sic de
singulis;
rgo
nimal
st
mnis
omohic st
figura
ictionis
pluribus
determinatis
d
unam.
t
ita terminus
ommuniseterminate
umptus
abet eter-
minatam
uppositionem.
t
imiliter
um ermino
articulari.
[6. oj
Confusa
uppositio
st
cceptio
ermini
ommunis
ro
pluribus
ediante
igno
universali.
t cum icituromnis
omo'
ste erminus
homo' ediante
igno
niversali
tenetur
ropluribus,uiapro uolibet
uo
upposito.
[6.1
]
Item.
Confusarum
uppositionum
lia
confusa
ecessitate
igni
el
modi,
lia
confusaecessitateei.Ut cumdicituromnisomost nimai'iste erminushomo'1f47rb
ecessitate
igni
onfunditurive istribuitur
ro uolibet
uo
upposito,
tcum
uilibet
homo
uam
habeat
ssentiam,
deo hoc
verbum
est'
necessitate
ei tenetur
ro
tot
essentiis
roquot
hominibus
homo',
t cum
nicuique
omini
nsit
ua
nimalitas,
deo
necessitate
ei
teneturanimal'
ro
tot
nimalibus
ro
quot
hominibus
homo't
pro
quot
ssentiis
oc verbumest',
Unde
ste
erminus
homo'
icitur
upponere
onfuse
mobiliter
t
distributive.
ed
confuset distributive
upponit
uia
tenetur
ro
omni
homine
mobiliter
ero
uia
icet
escensum
ieri
ro
quolibet
uo
upposito,
t
omnis
homo;
rgo
or'
vel omnis
omo;
rgo
lato'.
ed
ste
erminus
animal
dicitur
onfundi
immobiliter
uia
non
icet
escensum
ieriub
o,
ut
omnis
omo
st nimai
ergo
omost
hoc nimai
;
sed st
bi
processus
simplici
uppositione
d
personalem.
icut
ic:
homo
estdignssimaes reaturarum;rgo liquis omo'; el rosa st ulcherrimalorum;rgo
aliqua
osa'.
Non
sequitur.
oc
differunt
uia
n
hiis
st
simplex
uppositio
parte
subiecti,
n
aliis
ero
parte redicati.
[6.1
] Ne[c]
ide[b]atur
ppositum
uod
dictum
st
uod
nhac:
omnis
omost nimai
iste erminus
animal'
n
predicatoositus
implicem
abet
uppositionem,
um iceretur
prius uod
habeat onfusam.
uod
secundum
uodgenus
redicatur
e
specie
bi et
iste erminus
animal'enetur
ro
pso
ommuni
uod
st
genus
t
sic
habet
implicem
suppositionem.
ecundumutem
uod
n lla
natura
ommunis
psius eneris
ultipli-
catur
er
upposita
ommunis,
ic
dicitur
abere
onfusam
uppositionem
on
mobiliter
sed
nmobiliter.
uppositio
nim
onfusa
obiliter
on
otest
imul
sse
um
implici,
nec ecundumdem ec ecundumiversa,tdictumst.
1
corrected
rom
nimal
y contemporaneous
and.
IO
-
8/9/2019 Vivarium - Vol. 6, Nos. 1-2, 1968
15/161
[6.07]
Quod
utem1erminusn
predicatoositus
eneatur
impliciter,
atet
um
icitur
"omnium
pposi
orumadem st
disciplina";
isi nim
ste
erminus
aberet
implicem
suppositionem,alsasset, uianulla articularisisciplinastomniumontrariorum,sed
medicina)
olumani t
egri
t
gramatica
olum
ongrui
t
ncongrui
et tadealiis.
DE
RELATIVIS
[8.02]
Relativorum
uedam
unt elativa
ubstantie,
t
qui*,
ille',
alius
;
quedam
sunt
elativa
ccidentium,
t
'
qualis
,
'talis',
tantus
,
'
quantus
. Item.Relativorum
substantie
uedam
unt
elativa
demptitatis,
t
'qui',
'ille'
quedam
ero
relativa
diversitatis,
t
alius',
alter'
t
'
reliquus
et
consimilia.
elativumero
ydemptitatis
refertt
supponit
ro
eodem
umero,
t hic Sor urrit
quidisputt
;
hoc
relativum
'
qui refertortemtsupponitro orte,t deodiciturelativumdemptitatis.
[8.03]
tem.Relativorumdentitatislia
reciproca,
t
sui',
*
sibi
,
cum uo
possessivo,
scilicetsuus
,
'sua',
suum'alia unt on
eciproca,
t
omnia lianominaelativa
et>
pronomina,
t
ille'
^[dem],
'idem',
Qui'
utem
eciprocum
icitur
uando
dem
st
agens
t
patiens.
inde
reciprocum
dem
uod
sui
passi
um.
Et
quia
hoc
pronomen
'sui',
sibi'
ignifcat
em
per
modum
atientis,
n
quem
debet ransirctus
erbi,
nominati
us
utem
ignificai
em uam
er
modum
gentis,
t
deo
hoc
pronomen
sui,
sibi non
potest
abere
ominativm.
atura nim
ominativi
pugnt
ature
uius
pronominis
sui',
sibi'.
[8.05]
Ex
predictisgitur atet uod
maior
it ertitudo
er
relativum
uamperantecedensositumocorelativi.um nim iciturhomourritet lledisputt e
eodem
ominen
numero
ntelligitur
uod
currat
t
disputt.
i
autem
onatur
oco
relativintecedens
ic:
homourrithomo
isputt
,
non
portet
uodpro
odem eddat
relationem
eram:ste erminushomo'
otest
sse
pro
diversis.
thocvult
riscianus,
ut
Aiax enit
Troia,
iaxfortiter
ugnavi
dubiumstutrum
ro
odem
ntelligatur
sed
si)
dicatur:
Aiax
enit
Troia
t dem
ortiter
ugnavit'
certumstut
pro
eodem
intelligatur.
[8.06]
Solet
utem
ueri
trum
eceptio
acta
xdiversa
elatione
aciat
quivocationem
aut liam2
allaciam.
t homo
idetsinum
qui
st ationalis
;
hocrelativum
qui'
potest
referri
d
hune erminmhomo'
el d terminm
asinum'.t
solet
ssignari
bi
equi-vocati.
[8.07]
Sed
ontra.
oc
relativum
qui'
ecundum
uod
st elativum
ignifcat
em nam
f.47va
qualiter
e
habentemd omne d
quod
significai
er
modum
ubstantie,
t homo
ui
currit',
t color
ui
st
n
corpore
et
locus
ui
ontinet
emocatam'et sic
de
aliis.
Ergo
de
sua
ignification
on
st
quivocatio.
[8.09]
tem.
bi
tiamst
eceptioer
rdinem
ictionis,
uia
mnis
rdinatio
ictionum
est ratio t
econverso;
rgo
on st
quivocatio.
[8.10]
tem.
Non
est
amphibologia,
uia
ubi
est
amphibologia,
bi
est
constructio
diversanius
um
no,
ut
liber
ristotilis'et seit
eculum'*.
ed
ubi st iversa
elatio,
1
Autem
uod
MS.
2
aliquam
S.
3
subiectum
S.
I I
-
8/9/2019 Vivarium - Vol. 6, Nos. 1-2, 1968
16/161
-
8/9/2019 Vivarium - Vol. 6, Nos. 1-2, 1968
17/161
[8.
1
]
Et
dividitur
uia
aliud
st relativum
demptitatis,
t Sor
st
lbus t
talis
st
Plato
Aliud
st elativum
iversi
atis,
t Sor st lbus t lterusmodist lato Sciendum
autem uodrelativumdemptitatisubstantiet relativumdemptitatisccidentis
differunt,
uia
relativumubstantieefertdem
umero,
elativumutem
demptitatis
accidentis
efert
dem
pecie
t non dem
numero,
uia
eandem
habent]
ualitatem
numero
npossibile
st sse
n
diversisubiectis.
nde um ici
ur:
Sor
st lbus t
alis
est lato
,
significai
uod
Plato
articipt
andem
lbedinemum
orte.
DE RESTRICTIONIBUS
[....]
estrictio
st
species
upposi
ionis,
uia
personalisuppositio
ividitur
er
restrictam
t
mpliatam.
estrictio
st
oartatio
erminiommunismaiori
upposi
ione
ad minorem.tcumdicitur:homolbus*hoc diectivumalbus
restringit
ominem
ad
supponendum
ro
lbo.
Dico
autem
terminiommunis*
quia
erminusiscretus
eque
restringi
ur
eque
mpliatur.
iffertutem
estrictiob
ampliationeuia
estrictiost
f.47vb
e re xistente
tnon
xistente.
mpliatio
utemst
ermini
uppositio
ro
e
xistente.
Et dividitur
er
communem
t discretam.
mpliatio
iscretast
suppositio
ermini
discreti
ignificantis
em
xistentem,
t Sor*Unde
erminus
iscretus
ignificans
em
existentem
dem
ignificai
t
supponit
t
ampliat,
t
4
Sor
significai
em t
supponitro
Sorte t
ampliat
ortem.
i
vero
ignificet
em
non
xistentem,
unc
il
ampliat,
ed
solum
ignificat
t
supponit,
t
Cesar*
ignificai
esarem
t
supponitro
Cesare t nil
ampliat,
t Antichristus*
t similia.
ppellatio
ero
ommunisst
suppositio
ermini
communisrore existente.t sciendumuodterminusommunisabet implicem
suppositionem,
unc
dem
ignificat
uod quando supponit
t
mpliat.
tcum
icitur:
'homo
st
pecies1
iste
terminus
homo
upponitro
hominen communi
t
significat
hominemt
appellat
ominem
n communi.
t sicde aliis
implicibus
upposi
ionibus.
Quando
utem
erminusommunis
abet
uppositionem
ersonalem,
unc erminus
non dem
ignificat
t
appellat.
t
cum
dicitur:
homo
urriiste
terminushomo*
significat
ominem
n communit
appellat
articulares
omines
xistentes
t
supponit
proparticularibus
ominibus.
n ic
appellatio
st
de
re
existente.
estrictiost
de re
existente
t non xistente.
imiliter
uppositio.
[i
02-I
03]
Restrictionum
utem lia
fit
er
nomen
diectivum,
lia
per
verbum;
dequapostea icetur.e aliavero alis aturegula.
[11.04]
Omne
adiectivum
non diminuens
habens
naturam
mpliandi
adiunctumex adem
parte
termino ommuni
estringit
p
um d
supponen-
dum olum
pro
hiisad
que
exigi suasignificatio.
t um icitur
homolbus*
hoc
adiectivum
albus*
er
suam
ignifica
ionem
une erminm
homo*
estringit
d
sup-
ponendum
ro
lbis
ominibus.
Non iminuens
ponitur
bi d removendum
diectivum
diminuens
ationem
diuncti,
t mortuus*
corruptus*
t
imilia,
ue
alia
on
estringimi,
sed
potius
estruuntd cui
adiunguntur.
Nonhabens aturam
mpliandi*
onitur
d
removendumoc
diectivum
potens*
t
similia,
ue
non
estringimi,
ed
mpliant.
[11.05]Obicitur tiam ontra ancregulam1ic. Restrictioemper
abet sse
perminusommune.edhoc diectivumalbum*st
magis
ommune
uam
homo*.robatio
1
rationem
S.
13
-
8/9/2019 Vivarium - Vol. 6, Nos. 1-2, 1968
18/161
maioris.
ifferentia
dveniens
eneri
ontrahit
t
restringit
psum
b
ambitu
uo
ad
speciem
uam
onstituit,
trationaledveniensnimali
oartat
psum
d
speciem
uam
constituit;
t causa st
uare
stminus
ommune.
imiliterst n
constructione
pposi-tionum,t animai omo, ubi1 erminushomo'ontrahitanimai' b ambituuoet
restringit
psum
olum
d
hominem;
t causa st
quare
stminus
ommune.
robatio
minoris.
lbum
eperi
ur nhominibust
brutis
t
apidibus.
rgo
ommunius
st
uam
homo.
Solutio.
Homounomodo ommunius
st
uam
album't alio
modo
album
econ-
verso.
ecundum
nim
uod
homo
eperitur
n
albis,
igris
t
medio
olore
oloratis,
sic
homo'st
magis
ommune,
ic albus'
estringit
hominem'.
ecundumutem
uod
album
eperitur
n hominibus
t
brutist
apidibus,
ic album'
st
magis
ommunet
'homo'oartat
album'
et
econverso,
tdictumst.
indehic 'homo
lbus',
ste
erminus
'homo'
upponi
pro
hominibus
n
quibus
st albedo t
iste
terminusalbus'
olum
copulatlbedinemueest nhominibus.
[i
i
06]
Item.
Regula
alisdatur:
i
signum
dveniat
termino
restricto,
non
distribuii
pro
hiis ad
que
restringitur.
t
omnisomo
lbus
urri
quia
homo'
restringi
ur
d
albos,
on
otest
istribui
isi
ro
lbis.
[1 .07]
Ex
predictis
equitur
egula
alis:
ichil
positum
parte
predicati
potest
restringere
liquid positum
parte
ubi cti
quoad
significationem
rinci-
plem.
Ut
cum
icitur
homolbus'
[nonj
ste erminusalbus' on
estringit
psum
d
albos2
er
predictam
egulam,
cilicet: si
ignum
niversaledveniensermino
tc.".
Et
sic nhac:
omnis
omost
lbusiste erminus
homo'
olum
enetur
ro
lbis;
t
sic
erit
sensus: mnisomolbus st lbus.Unde stedueequipollent:omnisomost lbus' t
'omnis
omo
lbus
st lbus'
Ergo
i una st
vera,
t
reliqua,
t si una st
alsa,
treliqua.
Sed
hoc
estfalsum
t
reliquum,
cilicet
uod
ste erminus
estringitur
d albos
hic:
'homost
lbus'.
[11.08]
Unde
redicatum
on
potest
estringere
ubiectum
uoad
ignificationem.
t
cum
icitur
civisst lbus'
iste erminus
civis'
estringitur
d
mares t
non
d
albos,
t
sic
restringitur
uoad onsignificationem
t
non
uoad
ignificationem.
[11.09]
De
restrictione
ata
vel facta
er
implicationem
alis
datur
egula:
mnis
implicatio
immediate
diuncta
termino
ommuni
restringit
psum
sicut
suum adiectivum.Ut cumdicitur:homouiest lbuscurriiste erminushomo'
f.
8ra
estringitur
ad albos
er
hanc
mplicationem
qui3
st lbus' sicut
n
hac:
homolbus
curri
[i
1.
1
]
Item.
De
implicatione
alis
atur
egula:
uandocumque
signum
univer-
sale et
implicatio
ponuntur
n
aliqua
locutione,
duplex
est
oratio
ex
eo
quod
signum
otest
prius
advenire
et distribuere
erminm
ro quolibet
suo
supposi
o
quam
adveniat
mplicatio.
Utcum icitur:
omnis
omo
urrit
ui
st
albus'.
t tunc elativum
qui'
restringit
hominem'
ic
distributum.
t
ta
hec:
'omnis
homourrit
ui
st lbus
ponit
uod
omnis
omo
urrit
t
quod
omnis omo
it
lbus.
1velMS.
2
+
[quia
i
regeretur
d]
MS.
3
que
MS.
14
-
8/9/2019 Vivarium - Vol. 6, Nos. 1-2, 1968
19/161
Si vero
mplicatio
rius
dveniat1
omini,
t
homo
ui
est
lbus*
restringit
psum
d
albos,
t tune
ignum
niversale
dveniens
upra
o
um
on
potest
istribuere
isi
ro
albis; t sicequipolletuic: omnisomolbusurri.
[i
i.i
ij
(S)equitur
e
restrictione
acta
er
verbum.
e
qua primo
alis atur
egula:
terminus
communis
upponens
vel
apponens
verbo
presents
temporis
simpliciter sumpto
non habenti vim
ampliandi
nec ex
se nec
(ex) alio,
restringitur
d
supponendum ro
hiis
que
sunt
sub
forma
ermini
uppo-
nentis.
[11.12J
ico
'
terminiommunis
quia
terminusiscretus
eque
restringitur
eque
ampliatur.
ico
autem
presentsemporis
ad removendum
erba
liorum
emporum,
quia
liam abet
upposi
ionemerminusommunis
um is
et cum erbo e
presenti.
Dico utemsimpliciterumptoadremovendumerba iminutiva,t
*
opinan t consimi-lia.Dico vero non abentiim
mpliandi'
dremovendumerba
mpliativa,
t
potest'
Dico
*
nec
x e
nec
x lio'
quia
um
icitur
*
est
otens
licet ocverbum
est' on
mpliat
ex
se,
ampliat
utem
er
hoc
participium
potens'.
ico
autemsub
orma
ermini
uppo-
nentis
quia
homo'
upponitro
hiis
ui
sunt ub
humanitate,
t
animal'
ro
hiis
ue
sunt ub
nimalitate,
um
icitur:
homo
st nimai'
[11.
3]
Item.
Alia
regula
alis
datur: erminus
communis
upponens
verbo
preterititemporis
impliciter
umpto
etc.
supponitpro
hiis
qui
sunt
et
qui
fuerunt
ub
forma ermini
upponentis.
Ut homo
uit
nimal'iste
erminus
'homo'
upponit
ro
hiis
ui
sunt el
fuerunt
omines,
t
animal'
ro
hiis
ue
sunt el
fueruntnimalia.
[11.14I
tem lia
regula:
erminus ommunis
upponens
vel
apponens
verbo
futuri
emporis
etc.
upponit
pro
hiis
qui
suntvel erunt ub
forma ermini
supponentis.
Ut homorit
nimal'
-
8/9/2019 Vivarium - Vol. 6, Nos. 1-2, 1968
20/161
[11. ]
Sed
obicitur
n
contrarium.
uia
contradictio
st unius
ubiecti t
unius
predicati,
sunt]
rgo
ro
isdem
uod
ontradictio
it n
utraque.
tem
d
dem.
Si in
hac:
'rosa st rosa
restringitur
d
existentes,ro
existente
it
estrictio.
rgo
hec
'rosa st*rit era. tsi1 nhac: nulla osa st,
restringitur
rosa* d nonexistentes,
tunc ec nulla osa st erit
era,
um veritatem
abeat
ro
non
existentibus.
rgo
due
contradictorie
runtimul
ere.
Quod
est
mpossibile.
rgo
portetuod ro
is-
dem iat estrictio
n affirmativa
t
negativa.
[11.20]
tem.
Talis st
regula:
mne
verbum
impliciter umptum
ec
habens
vim
mpliandi
nec ex se
nec ex
alio
restringit
erminm
ibi
supponentem
quoad
consignificationem,
ue
est
tempus,
t non
quoad
significationem.
Ergo
empus
st causa
llius estrictionis.
ed
idem
empus
manet
n
affirmativat
negativa
ibi
pposita,
t rosa st*
'nulla
osa
st*.
rgo
adem st
ausa estrictionisn
utraque.thec tria rgumentaoncedimus.
[11.21]
Predicta
ero
regula
ic
probatur.
ichil
ositum
x
parte redicatiotest
restringere
liquid
positum
parte
ubiecti
uoad principlem
ignificationem
ed
quoad
consignificationem.
rgo
um
verbumit
a
parte redicati
umtermino
ic
supponente,
unc
erbum
on
potest
estringere
erminm
ibi
upponentemuoad
principlem
ignificationem,
ed
quoad
consignificationem.
t
illa
est
tempus,
uia
nulla st
alia
significado
er quam
possit
estringere.
tem
d
idem.
Cum
dicitur:
'homo
st*
homo
uit*,
homorit*restrictiones
n
stis
unt iverse.
rgo
ause n
quibus
sunt,
runt iverse.
ed
ignificado
anet adem t variatio
olum
st
quoad empus
presens,reteri
um
t futurum.
rgo
non unt
significai
one t
nonnisi
tempore.
Et tapatet egula.
Solutio.
uod
imiliter
ermini
estringunt
naffirmativat
negativa
teconverso.
f.48rb
t
concedo
ria
rgumenta
d
hoc.
Ad
primum
dicendum
st
uod
est* on
estringit
ad
existentes,
icut
ec
hocverbun
currit*
d
currentes,
uia
nullum erbum
estringit
terminm
ibi
upponentem
uoad
uam
ignificationem,
ed
quoad
uam
onsignifi-
cationem,
ue
st
empus.
nde
on
estringitur
d
upposita
xistentia
isi d
presenta.
Supposita
utem
resentaossunt
sse
n
quibusdam
erminis
am xistentibus
uam
non
xistentibus.
tcum
icitur:
enuntiabile
est)*,
ste
erminusenuntiabile*
upponit
tam
ro
xistentibus
uam
on
xistentibus.
[11.15-]
ecundum
redicta
ueritur
e hoc
ophismate:
omnenimal
uit
n rcha
oe*.
Probaturic.Homo uitnarchaNoe, eofuitnarchaNoe,etsicde singulis;rgo
omne
nimal
uit
n archaNoe.
Contra.
mne
nimal uitnarcha
Noe;
Cesar uit
animal
ergo
esar
uit
n rcha oe.
Quod
alsum
st.
Ergo
liqua remissarum
st
alsa.
Sed
non
minor.
uod
utem
remissa
it alsa
stenditur
uia
uedam
egula
icit
uod
terminus
upponens
el
pponens
erbo
e
preterito
impliciter
umpto
tc.
estringitur
ad
supponendum
ro
hiis
ue
sunt
el
que
fuerunt
ub
forma
ermini
upponentis.
ed
alia
regula
st
que
dicit
uod
ignum
niversale
dveniensermino
estrictoistribuit
ipsum roquibus
strestrictus.
rgo
um
dicitur
omne
nimal
uit
n
archa oe*iste
terminus
animal
tenetur
upponere
ro
omni
nimali
uod
fuitn
empore.
ed
multanimalia
uerunt
ue
non
uerunt
narcha oe.
Ergo
rima
impliciter
stfalsa.
[1 1 ] Solutio. uidamicit uodhec stduplex'omnenimaltc.'ex eoquod otest
su( )
MS.
16
-
8/9/2019 Vivarium - Vol. 6, Nos. 1-2, 1968
21/161
fieri istributio
ro
singulisenerum
el
pro
generibusingulorum)
et
primo
modo
estfalsa t secundomodo st
vera,
uiaquando
it
istributio
pro
ingulisenerum,
tunc it istributio)proomnibusndividuisue sunt ubgeneretspecie. t tunc
oportet
mniandividua
ue
contemta
)
fueruntub
nimali,
uissen archaNoe.
Quod
falsum
st.
Sed
quando
it
istributio
ro
generibusingulorum,
unc st olum
distributio
ro
generibus
ive
peciebus.
t istomodo st
vera,
uia
omnis
pecies
animalisuit
n
archa
Noe.
[i
1.
1
]
Sedhuic
non
cquiesco
olutioni1,
uiapremissa
impliciter
stfalsa. robatio
autem
eccat
ecundum
onsequens
b
insufficienti,
uia
non
accipit
mnes
artes
distributionsuius
ropositionis
omnenimal
uit
n rcha oe
DE AMPLIATIONIBUS
[9.01]
(P
>ersonalis
uppositio
st
cceptio
ermini
ommunis
ro
uis
nferioribus
Cuius
alia
est
confusa,
lia
discreta,
icut ictum
st. tem.
Personalis
uppositionis
lia est
divisio,
cilicet
ec:
alia est
ampliata,
lia
restricta.
t
ideo
ampliatio
t restrictio
habent
ieri
irca
upposi
ionem
ersonalem.
[9.02]
Restrictiost
coartatioermini
ommunis
maiori
uppositione
d
minorem.
Ut cumdici
ur
*
homo
lbus',
hoc
adiectivium
albus*
estringit
hominemad
albos.
Ampliatio
st
extensio minori
uppositione
d
maiorem.
t cumdici ur
homo
otest
esse
ntichristus',
ste
erminushomo9
on olum
upponitro
hiis
ui
unt,
ed
dam
ro
hiis uierunt. nde mpliaur dfuturos.icoautemterminiommunisquia erminus
discretuson
estringitur
eque mpliatur.
[9.03]
Ampliationum
lia fit
er
verbum,
t
homo
otest
sse
ntichristus9
alia fit
er
nomen,
t
4
hominem
sse
ntichristum
st
ossibile
;
alia fit
er
participium,
t homost
potens
sse
ntichristus
;
alia
fit
er
dverbium,
t homo
ecessariost nimal
Homoenim
hic
mpliatur
on
olum
ropreterito,
ed
etiam
ro
futuro
enetur.
t
deo
equitur
aliadivisio
mpliationis,
cilicet:
mpliationis
lia
est
respectuuppositorum,
t
homo
potest
sse
ntichristus*alia
st
espectu
emporis,
t
homo
ecessariost
nimal
utdictum
est.
f. 8va 9*04] irca redictaueriturehocsophismate:
'
inpossibileotestsse erumPro-
batio
id
quod
stvel
erit
npossibile,
otest
sse
verum,
t Antichristumon
uisse
rit
inpossibile.
t
tamen
otest
sse
verum,
uia
est
verum.
rgo
npossibileotest
sse
verum.
ontra.
uidquid otest
sse
verum,
st
possibile.
ed
mpossibileotest
sse
verum.
rgo
mpossibile
otest
sse
ossibile.
[9.0$]
Et ex hoc
potest
ieri
illogismus
n
tertio
rime
igure.
i
conclusio
i(t)
falsa,
ergo
liqua remissarum
st
falsa.
ed
non
maior.
rgo
minor. ed
hecest
rima.
rgo
prima
st
falsa.
olutio. rima
impliciter
st
falsa,
cilicet
ec:
impossibile
otest
sse
verum
Et
probatio eccat
ecundum
allaciam
ccidentis,
uia
cumdico id
quod
st
vel
rit
mpossibile
,
duo
dico,
cilicet
ubiectum
llius
mpossibilitatis
t
psam
mpossibili-
tate sive psummpossibile.ndequodestpossibilestres ubiecta,t impossibile
1
soli
MS.
17
-
8/9/2019 Vivarium - Vol. 6, Nos. 1-2, 1968
22/161
accidit
i;
et
posse
sse
erum
ssignatur
nesse
trique.
uando
nim
icitur:Anti
ehr
tum
on
uisse
otest
sse
erum
9
on
alet,
uia
Antichristum
on
uisse
st
es
ubiecta
t
impossibile
ccidit
i et
possibile
sse erum
dsignaturtrique.
[9.06]
De
ampliatione
utem
ue
fit
atione
uppositorum,
alis atur
egula:
erminus
communis
supponens1
verbo
habenti
vim
ampliandi
ex se vel
ab
alio,
ampliatur
ad ea
que
possunt
esse
sub forma
termini
suppositi.
Ut
4
homo
potest
sse
lbus
;
iste
erminus
homo*
upponit
on
olum
ropresentibus,
ed
mpliatur
ad
omnes
ui
erunt.
ico
autem
ex e
quia
hoc
verbum
potest*
e
se habet
irtutem
ampliandi
erminm2
ui
adiunguntur.
t
homo
st
otens
sse nimai
vel
hominem
sse
animaist
ossibile1
[9.07J
e
ampliatione
utem
ue
fit atione
emporis,
alis atur
egula:
erminus
communis
upponens
vel
apponens
verbo
habenti vim
ampliandi
quoad
tempuspotest supponerepro hiis qui sunt vel qui erunt. Ut 'homo
necessario
st nimal
;
tam
homo*
uam
animal*
enetur
ro
hiis
ui
sunt
t
qui
erunt.
Ethec
de
ampliatione
ufficiant.
DE APPELLATIONIBUS
[10.01J
Ap>pellatio
st
cceptio
erminiommunis
ro
re
existente.
ico
autem
pro
re xistente*
uia
erminus
ignificans
on
nsnichil
ignificat
nec>
ppellata
t
Cesar*,
'nil*
chimera*
t
sic
de
aliis.
Differtutem
ppellatio suppositione
t
significatione,
quia ppellatiost antumereexistente,upposiioetsignificadoam e reexistente
quam
on xistente.
t
Antichristus*
ignificat
ntichristumt
upponiti
ro
Antichristo,
sednil
ppellai,
homo*utem*
ignificat
omineme naturaua
upponit
am
ro
existen
ibus
uam
ro
non
xistentibust
appellat
antumxistentes
omines.
[10.02]
Appellationum
utem
lia
est termini
ommunis,
t
'
hominis*alia
termini
singularis,
t Sortis*.
erminus
ingularis
ignificat
t
supponit
t
appellat
dem,
uia
significat
em
xistentem,
t Petrus
et
Iohannes*
[10.03]
tem.
Appellationis
ermini
ommunis
lia st ermini
ommunis
ro psa
e
n
[termino]
ommuni,
t
quando
erminus
ommunis
abet
implicemuppositionem.
Utcum icitur:
homost
pecies
vel animal
st
enus;
et tunc erminusommunis
dem
significat
t
upponit
et
ppellat,
t homo*
ignificat
ominemncommunit
supponit
f.48vb
ro
homine
n
communi
t
appellat
ominem
n
communi.
lia utem st termini
communis
ro
uis
nferioribus,
t
quando
erminus
ommunisabet
ersonalemup-
positionem.
t
cum
icitur:
homourri
tunc
homo*
on
dem
ignificat
t
upponit
t
appellat;
ed
ignificat
ominem
n
ommuni,
ed
pro articularibus*upponit
t
ppellat
particulares
omines
xistentes.
1
sufonens
)
MS.
2
verbo
S.
3
apellatic emperS.4
supponat
S.
5
enim
S.
6
partibus
S.
l8
-
8/9/2019 Vivarium - Vol. 6, Nos. 1-2, 1968
23/161
DE
DISTRIBUTIONIBUS
[12.01]
istributio
st
multiplicatio
erminiommunis
er
ignum
niversale.t
cumdicitur:
omnis
omo
,
iste terminus
homo
distribuit
ur
sive
confunditur
ro
quolibet
nferiori
er
hoc
ignum
omnis'.
t ic
est
bi
multiplicatio
ermini
ommunis.
Dico autem
terminiommunis
quia
terminus
ingularis
on
potest
istribui.
nde
ste
sunt
ncongrue:
omnisor
st',
omnis
lato st' et sic de
singulis.
t
est bi
olecismus
per
artes
rationis.
[12.02]
Signorm
utem
niversalium
lia
sunt
distributiva
ubstantie,
t
'omnis',
'
nullus',
t
similia;
lia
accidentium,
t
*
qualiscumque'
'
quantuscumque'
Signum
utem
distributivumubstantie
st
quod
distribuit
es e
habentes
er
modumius
uod
est
quid,ut omnis'nullus'. t cumdicitur:omnislbedo, 'omnisigredo'Unde sub-stantia'umiturommuniterdres uiuslibet
eneris,
umdicitur
signum
istributivum
substantie
.
Signum
utem istributivumccidentis
st
quod
distribuit es
abentesse
per
modum
ccidentis,
t
per
modum
ualis
vel
quanti,
t1
qualiscumque',quanti
cumque'
[12.03]
tem.
ignorm
istributiorumubstantielia sunt istributiva
artium
nte-
gralium,
t
'totus'
alia
partium
ubiec
i
arum,
t
'nullus',
omnis',
uter
ue'
Item.
Signorm
istributivorum
artium
ubiectivarumlia sunt
distributiva
uorum,
t
'uterque',
neuter',
t
consimilia;
lia
plurium,
t
omnis',
nullus'.
[12.04]Horumutem rimo icendumstdesignis istributivisubstantie.tprimo
de hoc
signo
omnis'.
ciendum
rgo
quod
duplici
er sumitur
ignum
dupliciter].
Quandoque
nim
umitur
ollective,
t 'omnes
postoli
unt
uodecim'
et
tune
non
sequi
ur
ergo
sti
unt
uodecim
,
demonstratis
liquibus
x
ipsis.
Quandoque
umitur
adverbative
??)
sive
istributive,
t omnesominesaturacire
esideran
[12.05]
tem.
Queritur
e hoc
signo
omnis'*
uid
ignificet.
t
videtur
uod
nichil,
quia
omnis es ut st
universalis
ut
ingularis
sed
hoc
signum
omnis'on
ignificat
rem niversalem
eque
ingulrem;rgo
omnis'
ullam em
ignificai.
tem.
Omnis'
non st
predicabile
e
uno
neque
e
pluribus.
rgo
on st
niversale
eque ingulare.
Et
ta
nichil
ignificai.
ed
contra.
b
eo
quod
res stvel
non
st,
diciturratio era
velfalsa. rgo i omnis'ichilignificai,er ius ppositionemel remotionempsius
non
ausabitureritas
el
falsias
n
oratione.ed
hec
st
vera:
animai
st
omo'
Ergo
t
hec: omnenimal
st
omo'
Quod
falsum
st.
Ergo
rima,
cilicetomnisichil
ignificai',
-
8/9/2019 Vivarium - Vol. 6, Nos. 1-2, 1968
24/161
vel
predicabilis.
t
talem
em
ignifcat
oc
ignum
omnii'.1
t
tam b
sta e
quam
b
illa ausatur
eritas
el
falsitas
n
oratione.
[i2.07]Obiciur utemuodomnis*on ignifcatisposiionemubiecti,uia nomni
sillogismo
edium
ebet terari
um
uis
disposi
ionibusn minori
roposi
ione.
rgo
debemus
illogizare:
omni
homost nimai
Sor
st mnisomo
ergo
or
st mne
nimal*
quia
omnis*st
dispositio
ubiecti
n maiori
ropositione
ergo
ebet terari
n
minori.
Quod
falsum
st.
Non
rgo
omnis*st
dispositio
ubiecti.
[12.08]
Solutio.
mne
predicatum
uo
determinat,
cilicetd
quod
est
predicatum,
et
predicatum
nquantum
redicatum.
imilitersubiectum*uo
dicit,
cilicetd
quod
est
ubiectum,
t
subiectum
nquantum
ubiectum.
t
secundumoc
duplex
st
dis-
positio
ubiecti,
uia
quedam
st
ius
uod
st
ubiectum,
t album
magnum
et sic de
aliisdispositionibusbsolutis.t stedebentterarinminoriropositioneummedio.Alia est
dispositio
nquantum
ubiectum,
t
'omnis*,
nullus
,
et omnia
igna
am
universalia
uam
articularia.
t
tales
isposi
iones ondebent
terarin minori
ro-
positione
um
medio,
uia
unt
espective.
isponunt
nim
ubiectum
n
comparatione
ad
predicatum.
t cum
dicitur:
omnisomolbus urriista
dispositio
albus
debet
iterari
uia
st bsoluta
t ic
st era
uod
bicitur.
ed
sta
ispositio
omnis*on
ebet
iterari,
uia
st
respectiva
ubiecti
d
predicatum,
t ta st ubiecti
nquantum
ubiec-
tum.
inde
ebemus
icere
ic:
omnis
omolbus
urrit;
or st omo
lbus
ergo
or urri
et non:
Sor st
mnis
omolbus*.
[1 .09]
abito
uid
ignifcat
oc
ignum
omnis
et
quomodo
ignifcat
isposi
ionem,
consequenterueriturtrumxigat ria ppellata. t videturuodsic,quiaomnis
perfectio
st
n
tribus,
t scribitur
n
principio
eli
tMundi
Ergo
t
prefectum
st n
tribus.
ed
omne
t
perfectum
unt
dem,
icutbidem
icitur.
rgo
mne
st
n
tribus.
Ergo
omne*
ult abere
ria
ppellata.
[12.10]
tem d
idem.
Dicit
Aristo
iles n
eodem oco:
de duobus iris on2
icimus
'omnesiri*
sed duo
iri*,
ed
de
tribus
dminus
icimus:
omnes
iri*.
rgo
omnis*
ult
f
b
habere
tria
ppellata.
ed
contra.
mnes
ropositiones
niversales
unt
n
qualibet
denominatione.
ed
denominationes
iunt
e sole t
una.
rgo
portet
icere
omnis
ol*
et
luna*.
ed sol*
onhabet
isi nicum
uppositum.
imiliter
t
luna*.
rgo
omnis*
nonvult
abere ria
ppellata.
[12.
1]
tem d
idem.
Omne
rivatum
umine
terre
biectu
efui
Hec
propositio
st
concessa
b
omnibus,
um
habeatur
b
Aristotile.
t
est universalis.
ed
privatum
lumine
terrebiectu*
on
habet
isi
nicum
uppositum,
anc cilicet
unm
ingulrem.
Ergo
omnis*
on
xigit
ria
ppellata.
[12.12]
tem
d idem.
Omnis*
ignificai
uoniam
niversali
er.
Sed hoc
quod
dico
'quoniam
niversaliter*
est>
modus
roprius.
roprium
iversificatur
ecundumiversifi-
cationem
ui
ubiecti,
t i
homo
impliciter,
t
risibile
impliciter;
t si homost
dimi-
nutus,
t risibile
iminutum,
t
si
homo
ortuus,
t risibile
ortuum.
ed universale
aliquando
alvatur
n
pluribus,
t
homo,
quus,
eo,
liquando
n
uno.
rgo
omnis*
liquando
vult abereria ppellata,liquandonumolum.
1
hominis
S.
2
nos
MS.
20
-
8/9/2019 Vivarium - Vol. 6, Nos. 1-2, 1968
25/161
[12.13]
tem d
dem.
Duplex
st
orma,
uia uedam
st
orma
aterie,
t nima
mea
est
orma
orporis
ei ttua
ui.
Et sta orma
st
pars
t
non
redicatur
e
ea
cuius st
forma. lia utemstformaue estpredicabilis.t sic omniauperiora,tgenera
[et]
vel
species
eldifferentieicunturorme
nferiorum,
t 4homo
,
'
equus
animar
et
consimilia.
ed
ndividua
stius
ormeuntmateria
ius
el
materia
ius
eneris.1
um
formaeutro2
redictorum
odorumxcedat
tcedit3uam
materiam,
ec
bceditur4
ab ea.
Ergo
ullum
niversale
x[s]cedit
ua ndividua
ec
excedetur*
b
eis.
Ergo
um
'
omnis
dicat
dequationem
niversalem
um uis
ndividuis,
t
omnis
omo',
unc
portet
(quod
sol* et
lunanon
abeant
isi nicum
ndividuum.
ecdicatur
ero
'
omnisol
et
omnisuna*Similitert omnis
enix'
[12.14]
Quod
concedimusicentes
redictas
roposi
iones
sse
veras,
t
quia
*
omnis*
non
emper6
xigit
ria
ppellata.
ed
quando
oniungitur
erminoabenti
lura
up-
posita,tunc ult abereriappellata).Quandoutemoniungiturerminoniversali
habentinicum
olum
ndividuum,
on
xigit
isi
nicum.
[12.15-]
d d
autem
uod
primo
bicitur
uodperfectioniuscuiusque
st n
tribus,
dicendum
uod
verum
st.
Et hec tria
unt: ubstantia
ei et virtus
iuset
operatio
ipsius.
thec ria
angit
ristotiles
iis erbis
"natura
pta
ata ic
facit".
erhoc nim
quod
icit
'natura',
angit
ubstantiam
ei;
per
hoc
uod
icit)
'apta',
angit
irtutem
eius;
per
hoc
quod
dicit
sicfacit
,
tangit
perationem
ebitam.
nde
erfectus
icitur
homo um
habeatubstantiam
ominist
virtutem
ius
t
operationem
i
debitam.
t
sic
hoc
signum
omnis' abet ubstantiam
igni
niversalis
t virtutemius
que
est
f.
iva
distributiot
operationem
eius
uando
istribuii.
t
n hiis ribusst
ius
perfectio.
[12.16]
Ad
secundumicendum
uod
4
homoet
homines'
ifferunt,
uia
homo'
icit
ipsam peciem er
se,
que
est
predicabilis
e
pluribus.
ed
homines'n
plurali
icit
speciem
on
ecundum
e,
sed
multiplicatam
ctu
per
naturamndividuorum
umero
diversam.
nde omnis'n
plurali
atione
ultiplicitatis
acte
er
diversasaturas
ult
habere ria
ppellata
dminus.
ed
omnis'n
singulari,
uia
respicispeciem
ecundum
seet
non
aturam
ndividuorum,
deo olum
xigit
ssentiam
olum
ptam
atam
redicari
de
pluribus,
ive
participeturpluribus
i e ab uno
olo. Et deo
aliquando)
xigit
tria
ppellata,aliquando
num olum ecundumaturamui
adiungitur.
[12.17]
Quidam
amen icunt
uod
omnis'ult habere
ria
ppellata
dminus)
,
et
dant alem ationem:uotiescumqueignumniv