Żywność w łańcuchu troficznym

człowieka

Łańcuch troficzny jest to szereg

grup organizmów ustawionych

w takiej kolejności, że każda

poprzednia jest podstawą

pożywienia dla następnej.

ELEMENTY ŁAŃCUCHA TROFICZNEGO

słońce - woda - powietrze - gleba - roślina - zwierzę - człowiek

energia - organizmy samożywne (producenci)

- organizmy cudzożywne (konsumenci)

- saprofity (reducenci)

Energia w ekosystemie przepływa

w układzie otwartym, jednokierunkowym

Materia krąży w ekosystemie w układzie

zamkniętym

Organizmy biocenozy

I. AUTOTROFY - (PRODUCENCI) organizmy samożywne (autos - sam,

trophos - żywiciel).

Środowisko lądowe: rośliny zielone, bakterie

fotosyntetyzujące i chemosyntetyzujące.

Środowisko wodne: glony i sinice

Glony

Są najróżniejszego kształtu i koloru. Mają jądro komórkowe i chloroplasty. Żyją wszędzie tam, gdzie jest woda, nawet w śladowych ilościach. Można je znaleźć w piasku, na śniegu, czy na korze drzew. Są ważnym ogniwem w obiegu materii w przyrodzie.

Organizmy biocenozy

II. HETEROTROFY - organizmy cudzożywne (heteros - inny,

trophos – żywiciel).

Konsumenci: roślinożerni, mięsożerni,

pasożyty roślinne i zwierzęce.

Jemioła to rodzaj roślin z rodziny

jemiołowatych. Obejmuje gatunki pospolitych

na całym świecie roślin pasożytniczych lub

częściowo pasożytniczych rosnących na

drzewach.

Jemioła jest półpasożytem,

ponieważ czerpie z innych

roślin wodę i sole mineralne,

a fotosyntezę przeprowadza

sama. Jemioły są roślinami

leczniczymi i trującymi.

Bluszcz zwyczajny

Chociaż bluszcz nie

jest pasożytem,

to jednak w pewnych

przypadkach może on

istotnie ograniczać

drzewu dostęp do

światła.

Organizmy biocenozy

III. REDUCENCI - organizmy cudzożywne (saprofity, nekrofagii,

destruenci - bakterie i grzyby saprofityczne). Ich rola rozpoczyna

się wraz ze śmiercią innego organizmu. Zaliczane tu istoty

rozkładają związki organiczne do prostych substancji

nieorganicznych, ponownie wykorzystywanych przez autotrofy

i konsumentów (obieg materii).

Organizmy biocenozy

Połączone działania tych trzech grup organizmów

umożliwiają przepływ życiodajnej energii z jednego

poziomu pokarmowego (czyli troficznego) do

drugiego

Proces fotosyntezy energia

6 CO2 + 6 H2O C6H12O6 + 6 O2

Łańcuch troficzny

Łańcuch troficzny (pokarmowy) to kolejne fazy przekształcania się

biomasy w przyrodzie. Pierwszym członem (ogniwem, elementem)

łańcucha są producenci, będąc podstawą wyżywienia dalszych

grup

Łańcuch troficzny

Konsumenci pierwszego rzędu

to organizmy roślinożerne

(fitofagi), tj. odżywiające się

wyłącznie producentami.

Konsumenci drugiego rzędu

to mięsożercy (zoofagi), istoty

spożywające konsumentów

rzędu pierwszego (czyli

roślinożerców).

Łańcuch troficzny

Ponadto wyróżniamy organizmy typu: MONOFAGI

żywiące się w zasadzie jednym rodzajem pokarmu,

POLIFAGI (wszystkożerne) oraz NEKROFAGI

żywiące się martwymi ciałami zwierząt

Koala starannie wybiera liście, oceniając

najpierw ich wygląd. Nigdy nie zdarza

się by liść po ugryzieniu został wyrzucony.

W Australii istnieje około 600 gatunków liści.

eukaliptusa. Koale żywią się prawie wyłącznie ich

liśćmi. Zadziwiającym faktem jest to, że tylko 45

gatunków eukaliptusa jest jadalne dla koali,

a każda oddzielna grupa żywi się tylko 2-3

gatunkami.

Łańcuch troficzny

Monofagi, zwierzęta o wąskiej

specjalizacji pokarmowej odżywiające się

jednym gatunkiem rośliny lub zwierzęcia.

(np. gąsienice jedwabnika morwowego,

mrówkojady).

Odżywiają się tylko

liśćmi morwy

Odżywia się głównie

żyjącymi w ziemi

gatunkami mrówek

oraz termitami

Łańcuch troficzny

NEKROFAGI , trupojady (gr. nekros = martwy,

fageein = jeść)

zwierzęta żywiące się martwymi organizmami,

często już w rozkładzie, pełnią „służbę sanitarną”

w przyrodzie, jako tzw. czyściciele, stanowiąc

niezastąpione ogniwo łańcuchów pokarmowych

i przyczyniając się do obiegu materii; należą tu

padlinożerne hieny, szakale, sępy, kondory,

a z owadów grabarze, larwy wielu muchówek.

Zależności pokarmowe

Człowiek stoi na czele

łańcucha troficznego jako

konsument II rzędu

CZŁOWIEK

konsument I rzędu

KROWA

Producent

TRAWA

Łańcuch troficzny jest to szereg grup organizmów ustawionych

w takiej kolejności, że każda poprzednia jest podstawą

pożywienia dla następnej.

Przepływ energii przez ekosystem oraz jej straty

Zatem, jakie znaczenie ma żywność?

Każdy z nas, aby żyć i zachować

zdrowie, musi jeść. Tak samo jest

z krową (i człowiekiem), którzy są

przykładem najprostszego

łańcucha troficznego.

Żywność człowieka składa się z różnych

produktów spożywczych.

Człowiek jako konsument II rzędu jest

mięsożerny, może również występować

jako roślinożerca i staje się wtedy

konsumentem I rzędu.

„Jemy aby żyć, a nie żyjemy aby jeść”

Zatem, jakie znaczenie ma żywność?

Poszczególne produkty spożywane przez nas wnoszą

różne składniki odżywcze, różne są też proporcje

między nimi i różna jest ich wartość odżywcza. Wyższa

jest na przykład wartość białka pochodzącego z mleka,

mięsa lub ryb, w porównaniu z wartością białka,

którego źródłem jest kasza czy mąka. Wyższe jest też

przyswajanie i wykorzystanie żelaza z mięsa niż żelaza

z pieczywa ciemnego.

Zatem, jakie znaczenie ma żywność?

Tymczasem człowiek do prawidłowego wzrostu, rozwoju

oraz zachowania zdrowia potrzebuje, aż ok. 60 różnych

składników odżywczych, pochodzących z różnorodnych

produktów spożywczych.

Wszystkie składniki są istotne, a każdy spełnia

określoną rolę w organizmie człowieka.

Ilości dostarczanych składników pokarmowych powinny

być takie, aby nie powstawały choroby z niedoborów,

a jednocześnie, aby uniknąć niekorzystnego nadmiaru

poszczególnych składników (nadwagi i otyłości).

.