školska 07/08 1

Analitika i Dijagnostika u Analitika i Dijagnostika u SPORTUSPORTUFakultet SPORTA i Fizičkog Vaspitanja

Univerzitet u BEOGRADU

Doc dr Milivoj Dopsaj

I tematska jedinica

Uvod u AiDuS

školska 07/08 2

ANALYTIC Pronunciation: [key] —adj. 1. pertaining to or proceeding by analysis (opposed to synthetic). 2. skilled in or habitually using analysis. 3. Logic.(of a proposition) necessarily true because its denial involves a contradiction, as “All husbands are married.” 5. Math. a. (of a function of a complex variable) having a first derivative at all points of a given domain; holomorphic; regular. b. (of a curve) having parametric equations that represent analytic functions. c. (of a proof) using analysis.

DefinicijDefinicije:e:

školska 07/08 3

DIAGNOSTICPronunciation: [key] —n. (used with a sing. v.) Med. the discipline or practice of diagnosis.

SPORTPronunciation: [key] —n. 1. an athletic activity requiring skill or physical prowess and often of a competitive nature, as racing, baseball, tennis, golf, bowling, wrestling, boxing, hunting, fishing, etc. 2. a particular form of this, esp. in the out of doors. 3. diversion; recreation; pleasant pastime. 4. jest; fun; mirth; pleasantry: What he said in sport was taken seriously. 5. a sportsman.

školska 07/08 4

AnalitikA

• procedure, postupci i metode koje koristimo za dobijanje informacija kojim se kvantifikuje (meri - izmeri) aktuelno stanjeaktuelno stanje nekog činioca u SPORTU – sportske organizacije, sportskog kluba, sportskog trenera, sportske ekipa, sportiste i sistema sportskog treninga

Analitika i Dijagnostika u SPORTU

DijagnostikA

• procedure, postupci i metode koje koristimo da bi se dobijena analitička informacija o datom aktuelnom stanju nekog činioca u SPORTU – sportske organizacije, sportskog kluba, sportskog trenera, sportske ekipa, sportiste i sistema sportskog treninga kvalifikovala (opisala) Prognostika – FALI ????

• šta raditi i očekivati u (uglavnom) bliskoj budućnosti.....

školska 07/08 5

Predmet AiDuS

Zadaci AiDuS

• činioci u SPORTU – sportske organizacije, sportski klub, trener/i, sportska/e ekipa/e, sportista/i....• sistem sportskog treninga – trenažni plan i program (sportska karijera, višegodišnji ciklus ili različiti ciklusi treninga....), trenažna sredstva i metode, metode za kontolu trenažnog procesa, različite metrološke procedure, fizičke sposobnosti sportiste, TE – TA sposobnosti,....• sistem sportskih takmičenja – u funkciji uzrasta, u funkciji različitog takmičarskog nivoa, profesionalna, amaterska, rekreativna, na nivou DRŽAVE...• da dâ znanje studentima o predmetu AiDuS, • da se definiše u prostoru SPORTA, SPORTSKIH NAUKA i Sistemu NAUKA,• nova znanja (jer ZNANJE PREDSTAVLJA MOĆZNANJE PREDSTAVLJA MOĆ – Scientia est potentiaScientia est potentia (Sarić,

1990))...• dobijanje INFORMACIJEINFORMACIJE – o nečemu, nekome,....inicijalna, feed – back....

Cilj AiDuS• da osposobi studenta za praktičnu tj. operativnu (izvršnu) upotrebu zananja i veština u radu u SPORTU,• da se pozicionira u problematici SPORTA tj. sportskog TRENINGA• da se na osnovu informacija POBEDI.....

školska 07/08 6

Metode, procedure i vrste Metode, procedure i vrste zaključivanjazaključivanja Viši i složeniji nivo ljudskog mišljenja i upotreba intelekta

• Naučna metoda – eksperiment...

• Dijalektička metoda - ...

• analiza i sinteza...

• Kauzalna (uzročno – posledična) – ....

• Deduktivna (od opštem ka posebnom i pojedinačnom) - ...

• Induktivna (od posebnog ili pojedinačnog ka opštem) - ....

• Analogija – nešto što je slično po nekim svojstvima – analogno je da će

verovatno biti i po ostalim....

• Logička metoda - ....

• Matematičke – kvalitativne i kvantitativne karakteristike, funkcionalne veze,

matematički modeli, dijagnoza, prognoza (predikcije), ....

• Statističke – deskriptivne, razlike i povezanost, univarijatne, multivarijatne,

stohastičke (verovatnoća), predikcija.....

• Metrološke – merenja, testiranja, modelovanje, algoritmi....

školska 07/08 7

• FiziologijeFiziologije kao da treniramo ljudski organizam ako ne znamo kako ljudski organizam funkcioniše na nivou ćelije, sistema ograna i organizma u celosti – opšte i posebno znanjeopšte i posebno znanje..

Potrebna ZNANJA iz:

• AnatomijeAnatomije kao da treniramo ljudski organizam ako ne znamo od čega je on sastavljen tj. izgrađen – opšte i posebno znanjeopšte i posebno znanje....

• PsihologijePsihologije kao da treniramo ljudski organizam ako ne znamo kako ljudski organizam funkcioniše na nivou svesnog i nesvesnog – opšte i posebno znanjeopšte i posebno znanje....

• Metodologije SPORTSKOG TRENINGAMetodologije SPORTSKOG TRENINGA kako da treniramo ljudski organizam ako ne znamo koje trenažne metode da koristimo – opšte i posebno znanje..opšte i posebno znanje..

• Tehnologije SPORTSKOG TRENINGATehnologije SPORTSKOG TRENINGA kako da treniramo ljudski organizam ako ne znamo funkcionisanje SISTEMA kako nekog trenirati – jer to je jer to je VIŠEGODIŠNJI PROCES sa svojim celinama funkcionalno i logički povezanim ....VIŠEGODIŠNJI PROCES sa svojim celinama funkcionalno i logički povezanim .... ....– ....– opšte i posebno znanjeopšte i posebno znanje........• ........................................

• BiomehanikeBiomehanike kao da treniramo ljudski organizam ako ne znamo kako on funkcioniše sa aspekta kretanja tj. motorike – opšte i posebno znanjeopšte i posebno znanje....

• Biologija razvojaBiologija razvoja kao da treniramo ljudski organizam ako ne znamo zakonitosti njegovog razvoja – opšte i posebno znanjeopšte i posebno znanje....

školska 07/08 8

Činioci u SPORTUČinioci u SPORTU

– društveni fenomen ili kultivisani oblik borbe za preživljavanje –

Sportska organizacija

• savezsavez – • nacionalni – republički• region• gradski

• klubklub – • nacionalni nivo – reprezentacija• lokalni nivo - klub

Management u SPORTU

Izvršioci SPORTSKIH RADOVA

• sportisti sportisti – • ekipni ili pojedinačni sportovi

• trenertrener – • glavni, pomoćni, pomoćnici, stručnjaci u sportu (lekari, fizioterapeuti,..,itd...

Oni bez kojih se NE MOŽE

• sudijska organizacija sudijska organizacija – • sudije....

U principu da ali ne mora da znači

školska 07/08 9

Činioci u SPORTU – šta je nama predmet INTERESOVANJA –

Posmatranje pojava na:

MAKROMEZO

MIKRO nivou

Stručnjaci za SPORTISTE, što

znači za

SPORTSKI TRENING

školska 07/08 10

Trening sa aspekta SPORTA

• specifičnost izvođenja pokreta – TEHNIKA

• smislenost nadmudrivanja protivnika - TAKTIKA

– EDUKATIVNI ASPEKT –

• fizički OPTERETITI osobu (uglavnom bez razloga)

– TRENAŽNI ASPEKT – Motorička ili kretna složenost Motorička ili kretna složenost

(po strukturi)(po strukturi)

• opštiopšti

• usmereniusmereni

• specifičnispecifični

Režim fizičkog naprezanja Režim fizičkog naprezanja (po uticaju)(po uticaju)

• odmarajućiodmarajući

• održavajućiodržavajući

• razvojnirazvojni

OrganizacionoOrganizaciono (po karakteru)(po karakteru)

• izborno – usmerenogizborno – usmerenog (jedno svojstvo – jedna metoda; (jedno svojstvo – jedna metoda; jedno svojstvo – više metoda...)jedno svojstvo – više metoda...)

• kompleksnogkompleksnog (više (više svojstava – jedna metoda; više svojstava – jedna metoda; više svojstava – više metoda....)svojstava – više metoda....)

•..........

školska 07/08 11

K R A J P R V O G Č A S A

K R A J P R V O G Č A S A

K R A J P R V O G Č A S A

K R A J P R V O G Č A S A

K R A J P R V O G Č A S A

školska 07/08 12

Šta ćemo MI biti kada ZAVRŠIMO ŠKOLOVANJE ???

• Stručnjaci za pravljenje SPORTISTA (dobrih, loših, prvoligaša, reprezentativaca, rekordera, prvaka,

gubitnika, profesionalaca, vrhunskih, razočaranih, sa povredama, socijalnih slučajeva .....,

- što znači da bi mi trebali biti treneri ili STRUČNJACI za

TRENING (tj. izvođači trenažnihtrenažnih radova / neko

TRENER neko TEHNOLOG za SpTr/) • treniramo tj. fizički opterećujemo OSOBU ili HUMAN BEINGOSOBU ili HUMAN BEING

• nekog uzrasta• nekog pola

• pojedinačni ili u timu• određenih fizičkih sposobnosti

• određene morfologije• određene ličnosti

• određenog socijalnog porekla• određenih motiva

• određenog zdravstvenog stanja• određenih dispozicija,..., predispozicija,..., talenta..

školska 07/08 13

-treneri ili STRUČNJACI za TRENING -(tj. izvođači trenažnihtrenažnih radova / neko TRENER neko TEHNOLOG za SpTr/)

- budući PROFESORI, MASTERI ili DOKTORI za SPORT i FIZIČKO VASPITANJE

- STRUČNJACI za SVE u SPORTU i Fiz Vasp - -(tj. možda TRENERI a možda TEHNOLOGZI SpTr/)

Posao je:

• da nauči• da osposobi• da fizički i TE-TA uvežba........RADI......

• uspešnijeg tj. efikasnijeg sportsko takmičarskog rezultata njegovih ili drugih SPORTISTA

Posao je:

• da shavate šta im je posao....i da ga profesionalno rade....i usavršavaju struku

• da na osnovu njihovog znanja oni kojima pomažu budu sportsko-takmičarski efikasniji

školska 07/08 14

U odnosu na U odnosu na OSOBU ili HUMAN BEINGOSOBU ili HUMAN BEING

1. Zdravstveni aspekt

Prostori od interesovanja za ANALIZU i DIJAGNOZU (šteta što nema i PROGNOZE)(šteta što nema i PROGNOZE)

Posebni DOKTORIPosebni DOKTORI

2. Psihološki aspekt

3. Društveno - socijalni aspekt

Posebni PSIHOLOZIPosebni PSIHOLOZI

Obični SOCIOLOZIObični SOCIOLOZI

5. Morfološki prostor

4. Fizičke sposobnosti - Motorički prostor -

6. Prostor sportske TEHNIKE

7. Prostor sportske TAKTIKE

Treneri ili SpTehnologTreneri ili SpTehnolog

Treneri ili SpTehnologTreneri ili SpTehnolog ili ili Posebni DOKTORIPosebni DOKTORI

Treneri ili SpTehnologTreneri ili SpTehnolog ili poseban STUCNJAKili poseban STUCNJAK

Treneri ili SpTehnologTreneri ili SpTehnolog

I kod SPORTISTE, ali i kod TRENERAI kod SPORTISTE, ali i kod TRENERA

školska 07/08 15

U odnosu na U odnosu na SISTEM SPORTSKOG TRENINGA SISTEM SPORTSKOG TRENINGA human beingahuman beinga

1. Sportska karijera - decenijski ili više decenijski period -

Prostori od interesovanja za ANALIZU i DIJAGNOZU (šteta što nema i PROGNOZE)(šteta što nema i PROGNOZE)

SpTehnolog ili TreneriSpTehnolog ili Treneri

2. Olimpijski ciklus SpTehnolog ili TreneriSpTehnolog ili Treneri

4. Mezo ciklus

3. Makro ciklus

5. Mikro ciklus

6. Pojedinačna trenažna jedinica

SpTehnolog ili TreneriSpTehnolog ili Treneri

Treneri ili SpTehnologTreneri ili SpTehnolog

Treneri ili SpTehnologTreneri ili SpTehnolog

Treneri Treneri ili SpTehnologili SpTehnolog

Etapna EFIKASNOST primenjenog trenog rada – smer, intenzitet i struktura (lošije, Etapna EFIKASNOST primenjenog trenog rada – smer, intenzitet i struktura (lošije, isto ili bolje..., koliko se nešto pomerilo, i gde se pomerilo,....)isto ili bolje..., koliko se nešto pomerilo, i gde se pomerilo,....)

školska 07/08 16

U odnosu na U odnosu na SISTEM SPORTSKOG TAKMIČENJA SISTEM SPORTSKOG TAKMIČENJA human beingahuman beinga

1. Sportska karijera - decenijski ili više decenijski period -

Prostori od interesovanja za ANALIZU i DIJAGNOZU (šteta što nema i PROGNOZE)(šteta što nema i PROGNOZE)

SpTehnolog ili TreneriSpTehnolog ili Treneri

a) Olimpijski ciklus SpTehnolog ili TreneriSpTehnolog ili Treneri

2. U odnosu na biološke zakonitosti tj. uzrast

b) Makro, mezo i mikro ciklus

5. U odnosu na TIP sporta

6. U odnosu na........

SpTehnolog ili TreneriSpTehnolog ili Treneri

Treneri ili SpTehnologTreneri ili SpTehnolog

Treneri ili SpTehnologTreneri ili SpTehnolog

Treneri Treneri ili SpTehnologili SpTehnolog

školska 07/08 17

Literatura:Literatura:

• Sarić, R. M. (1990) Opšti principi naučnog rada, Naučna Knjiga, Beograd.

• Fajgelj, S. (2003) Psihometrija – Metod i teorija psihološkog merenja, Centar

za primenjenu psihologiju, Beograd.

• Dopsaj, M. (1993) Metodologija pripreme vrhunskih ekipa u sportskim igrama, Naučna

Knjiga, Beograd.• Ristanović, D., Dačić, M., i sar. (1999) Osnovi metodologije naučnoistraživačkog rada u

medicini, Velarta, Beograd.

• Koen, R. M., Nejgel, E. (2004) Uvod u logiku i naučni metod, Filosofska

biblioteka: Aletheia Jasen, Beograd (reprint iz 1934).

• Зациорски, В. М. (1982). Спортивная метрoлогия. Москва: Физкультура и спорт.

• Mилишич, Б. (2007). Управление тренировкой. Санкт-Петербург: Издательско-полиграфический комплекс „Олимп“.

školska 07/08 18

K R A J D R U G O G Č A S A

K R A J D R U G O G Č A S A

K R A J D R U G O G Č A S A

H V A L A N A P A Ž H V A L A N A P A Ž N J IN J I