1Kurora e Gjelbr

Kurora eGjelbr

Botim periodik i Klubit Ekologjik t Lezhs. Prgatitet dhe botohet n Tiran

GazetMbarkombtarepr Pylltarin dhe

Mjedisin

Nr. 143(Viti XVII i botimit)

DITA KOMBTAREDITA KOMBTAREDITA KOMBTAREDITA KOMBTAREDITA KOMBTAREE SHRBIMIT PYJORE SHRBIMIT PYJORE SHRBIMIT PYJORE SHRBIMIT PYJORE SHRBIMIT PYJOR

N nj nga sallat e HotelTirana, u prezantuaProjekti i ShrbimeveMjedisore, i mbshtetur nga Mi-nistria e Mjedisit, Banka Botrore,programi SIDA i Qeveris Sue-deze dhe GEF. Midis t pranish-mve t shumt ndodheshin edheministri i Mjedisit, z. Lefter Koka,

ministri i Bujqsis, z. EdmondPanariti, kreu i Zyrs s Regji-strimit t Pasurive t Paluajtshme,z. Ilirjan Muho dhe prfaqsues tBanks Botrore e ProgramitSIDA t Qeveris Suedeze.

Zoti Lefter Koka, pasi fal-nderoi pr ndihmn dhe mb-shtetjen e dhn nga donatort,

theksoi: Sektori i mjedisit dhepyjeve n Shqipri ndodhet n njsituat t rnd, pr shkak tdmit q i sht br mjedisit ndrvite. Ky projekt sjell risi n sek-torin e pyjeve dhe n shrbimetmjedisore. Gjithashtu, po prga-titet nj terren i gatshm pr fon-det, q pritet t vijn nga KomitetiEvropian n fushn e Bujqsisdhe Mjedisit.

Projekti prej 23 milion do-llarsh konsiston n Regjistrimine Pyjeve dhe Kullotave, dukesiguruar at q mund t konsi-derohet si Certifikata e Pron-sis pr pyjet dhe kullotat.

Dy vitet e para t Projektitdo t kemi n dor kadastrnelektronike t pyjeve e kullotave.

PROJEKTI ISHRBIMEVE MJEDISOREARDIANA SOKOLIDrejtore - Projekti i Shrbimeve Mjedisore - Ministria e Mjedisit N kuadr t Dits Kombtare t ShrbimitPyjor, ministri i Mjedisit, z. Lefter Koka,

ishte n Fakultetin e Shkencave Pyjore nUniversitetin Bujqsor, Tiran. Ministri zhvilloi

Miratohet krijimi i AgjencisKombtare t Zonave tMbrojtura. N nj deklarat prmediat, znj. Odeta ato, Drejtoree Biodiversitetit dhe Zonave tMbrojtura n Ministrin e Mjedisit,e vlersoi vendimin mjaft t rnd-sishm pr mjedisin shqiptar, pasiZonat e Mbrojtura n t gjith ven-din, prvese mbrojtse e garan-tuese t larmis s bots s gjall,shrbejn edhe si burim ekziste-nce, t mirash materiale e tardhurash pr komunitetin.

Rrjeti prfaqsues i zonave tmbrojtura krkon nj autoritetfunksional pr menaxhimin dheadministrimin e zonave t mbroj-

Krijohet Agjencia Kombtaree Zonave t Mbrojtura

tura. S bashku me prpjekjet przgjerimin e siprfaqes s tyre, upa e nevojshme t merren masapr t ngritur e forcuar kapacitetete strukturave menaxhuese prka-tse, - tha zonja ato.

Agjencia ka detyr funksionalet menaxhoj rrjetin e zonave tmbrojtura dhe rrjetet e tjera na-tyrore, sipas planeve t mena-

xhimit t hartuara, t monitoroj einventarizoj florn e faunn nkto zona dhe, nj aspekt shumi rndsishm, t gjeneroj tardhura nga shrbimet ndaj ttjerve e ti prdor ato pr tinvestuar n po kto zona.

Agjencia Kombtare e Zonavet Mbrojtura do t ket nj stafprej 224 persona, nga t cilt 21n zyrn qendrore dhe 203 nAdministratat Rajonale t Zonavet Mbrojtura, duke krijuar vendet reja pune.

Me kt vendim, Shqipria ubashkohet edhe vendeve t tjerat Ballkanit, t cilat prej kohshkan struktura t tilla.

(27 janar 1923 - 2014)(27 janar 1923 - 2014)(27 janar 1923 - 2014)(27 janar 1923 - 2014)(27 janar 1923 - 2014)

nj takim me akademik, specialist t pyjeve dhe student, met cilt prkujtoi 92 vjetorin e krijimit t Shrbimit Pyjor Shqiptar.N fjaln e tij, ministri Koka theksoi se kjo sht nj dat erndsishme n kalendarin mjedisor, aq m tepr q pr her tpar qeveria shqiptare e ka sjell n qendr t vmendjes mjedisindhe sidomos pyjet. U angazhuam dhe gjat vitit t kaluar,mbollm 2.5 milion fidan, ndrsa synojm q n fund tmandatit t mbjellim 10 milion t till - u shpreh Ministri, i cilim tej bashkbisedoi me t pranishmit n Bibliotekn e Fakultetitt Shkencave Pyjore.Duke folur pr nj nga problematikat aktuale, si shtproesionarja (dmtues i pishave), ministri tha: Proesionarjasht problem edhe pr vende t tjera, por jam i knaqur tu njoftojse pr her t par do ta zgjidhim trsisht shqetsimin, dukemarr masa pr ta luftuar n mnyrn m t mir.M tej, ministri Koka shprndau certifikata mirnjohjeje prinxhinier t pyjeve dhe punonjs t shrbimit pyjor, q kan shr-byer me prkushtim ndr vite. E theksoj prsri se bashkpunimiyn me akademik e specialist t njohur n vite, ka rndsi tveant dhe sht pjes e filozofis s puns ton - nnvizoi Ministri.Pas takimit, pjesmarrsit udrejtuan n mjediset e jashtmet kampusit universitar pr tinauguruar fillimin e punimevepr ngritjen e Parkut Botanik.Parku Botanik do t shtrihet nt gjith kampusin universitar,duke zn nj siprfaqe prej rreth 83 mij m2, n pjesnjugperndimore t godins s rektoratit t UBT-s. Do t mbillen10 mij fidan, 50 lloje drusore n blloqe me nga 200 fidan prsecilin. Parku Botanik do t shrbej si nj oaz qetsie e lodhjeje,por edhe si baz eksperimentale pr studentt e ktij universiteti.

Dita e Inxhinierit t PyjeveIshte 16 shkurti i vitit 1964, kur u

diplomuan n vend inxhiniert e par tpyjeve, ata q hodhn themelet e

inxhinieris pyjore shqiptare. Sivjet umbushn 51 vjet nga ajo Dit.

Redaksia e gazets Kurora e GjelbrJu uron Gzuar kt Dit t shnuar

ShihpamjetFaqe 5

N kuadr t nj Projekti t mbshteturnga SENIOR-A, Klubi Ekologjik Lezh,n bashkpunim me Bashkin e qytetitdhe me pjesmarrjen e shum dashami-rsve t mjedisit, nga data 11 deri me 20

shkurt, kryen nj aktivitet mjaft tfrytshm, gjelbruan rrugn Gjergj

Fishta, duke mbjell fidan dekorativbliri. Aktiviteti gjeti mbshtetje dhe mori

prgzime jo vetm nga banorte ksaj rruge, po nga t gjith lezhiant.

T nderuar lexues,bashkpuntor!

Q nga ky numr, GazetaKurora e Gjelbr, nis vitine 17 t udhtimit t saj.N t gjith numrat e botuarderi sot, pasqyrohen sfidat,arritjet dhe mosarritjet epylltaris shqiptare nveanti, si dhe problemet eshumta mjedisore me tcilat jemi ndeshur.

N kushtet e mungess sbotimeve t tjera t speciali-zuara t ktij sektori, KshilliBotues dhe Redaksia e saj,kan mbajtur ekuilibr t plo-t, pavarsisht grupimevepolitike apo t tjerave, q ka-n qen e jan t shumta.Edhe n vazhdim Kurora...do t ndjek rrugn e nisur16 vjet m par. Do t mbetete pavarur dhe do t pasqyrojvetm realitetin.

T respektuar Donator!Kjo Gazet, Ju falnderonpr kontributin Tuaj, duke evlersuar at si ndihm t ve-ant q edhe Shrbimi PyjorShqiptar t renditet prkrahvendeve me pylltari t zhvi-lluar.Ndihmesa Juaj do t pasqy-rohet n faqet e ksaj Ga-zete dhe do tu transmetohetbrezave q do t vijn

Vijon n fq. 2

2 Kurora e Gjelbr

Pas ktyre dy viteve dhe nvazhdim, m n fund do t mundt flasim me shifra konkrete dhereale, sa siprfaqe pyjesh kemi,ku jan dhe si sht gjendja e tyre,duke i dhn kshtu fund amullisdhe abuzimit me t dhnat esiprfaqeve pyjore dhe kullotave- u shpreh ministri Koka, i cili shtoise mbi kt informacion t saktdo t vazhdohet me rigjenerimine pyjeve shqiptare atje ku shtm e domosdoshme.

Pjes e projektit sht edheprezantimi i Pagesave pr Shr-bimet Mjedisore, krijimi i skemavet qarta financuese pr uljen edegradimit t toks dhe mbshte-tjen e zhvillimit t qndrueshm,

si koncept dhe praktik e shr-bimeve mjedisore, q aplikohet nshum vende t zhvilluara dheveanrisht n ato t BE-s.

Pr fermert dhe shoqatatKomunale te Prdorimit t Py-jeve e Kullotave do t ndrtohenminiprojekte t fokusuara vetmn agromjedis. Ky proces do tarrihet duke punuar shumngusht me Agjencin e ZhvillimitBujqsor Rural (AZHBR).

Nj pjes e investimit do tshkoj n prgatitjen e fermervepr t aplikuar rreth projekteveq priten t vijn nga KomitetiEvropian n fushn e Mjedisit dheBujqsis. Fal ktij projekti dot arrihet forcimi i kapacitetevet stafit t Drejtorive Rajonale tShrbimit t Pyjeve, Seksionit tDrejtoris s Pyjeve n rreth,AZHBR-s dhe organeve t tjerat prfshira n shrbime bujq-sore dhe zgjerimin e pyjeve.

N prfundim t fjals s tijministri i Mjedisit theksoi sesektori i pyjeve sht m i prekuringa masakra q njeriu i ka brnatyrs. Pr kt arsye Ministriae Mjedisit ka fokusuar punn esaj n mbjelljen e fidanve brendamundsis s buxhetit t qeverisdhe donatorve t huaj.

Por, puna jon ka konstituaredhe n reformn ligjore prpyjet. Shum shpejt do tdiskutohet me grupet e interesitLigji i Ri i Pyjeve, i cili jo vetmshrben pr t reformuargjendjen e pyjeve n vend, porprmbush edhe nj nga krkesate BE-s. Projekt q po paraqesim

sot do t reformoj trsishtsektorin e pyjeve dhe mjedisin ntrsi nnvizoi ministri Koka.

Ministria e Mjedisit, her pashere do t bj t njohura arritjete k tij Projekti. Fillimisht, pobjm t njohura disa t dhna:

- Projekti do t zgjas nga viti2015 deri me 2019, me vlerinvestimi prej 23 milion dollarose 16.8 milion euro.

- Objektivi kryesor i tij: Mb-shtetja e praktikave t qndrue-shme t menaxhimit t toks dherritja e prfitimeve monetare ejomonetare t komuniteteve nzona t caktuara t zbatimit tprojektit, q kryesisht shtrihen nzona t ngritura rurale, t prek-shme nga erozioni.

Projekti do t ket katr kom-ponent:

I. Forcimi i kapaciteteve insti-tucionale pr prmirsimin eshrbimeve mjedisore nga mena-xhimi i integruar i peizazhit;

II. Planifikimi dhe ofrimi igranteve konkurruese pr prmi-rsimin e menaxhimit t toks;

III. Prezantimi i pagesave prshrbimet mjedisore;

IV. Mbshtetje pr zbatimin eprojektit.

Komponenti I:- Prgatitja e inventarit

kombtar t pyjeve;- Kryerja e inventarit

kombtar t pyjeve t shtrirn dhjet vjet, nprmjet t cilitparcelat e kampionuara prmbulim nga pyjet dhe volumi pyjorshqyrtohen do vit pr dhjet vjet;

- Mbshtetja e planifikimitt menaxhimit t pyjeve, dukeprjashtuar zonat e mbrojtura;

- Krijimi i sistemit shqiptart informimit pr pyjet;

- Forcimi i kapaciteteve tdrejtorive rajonale t shrbi-mit pyjor pr t realizuar dety-rimet e saj, duke prfshir moni-torimin e pavarur t pyjeve;

- Kryerja e regjistrimit tepyjeve dhe kullotave q u jantransferuar komunave;

- Zbatimi i planit gjinor tveprimit, pr t nxitur barazingjinore n menaxhimin e buri-meve natyrore;

- Mbshtetja e grupeve lo-kale t veprimit, pr t kontri-buar pr strategjin e zhvillimit;

Komponenti II- Realizimi i aktiviteteve pr

t prgatitur dhe pr t zba-tuar planet komunale pr mi-krobasenet (PKM) pr prmir-simin e menaxhimit t toks;

- Dhnia e granteve pr in-vestime n pyje e kullota, indi-vidve ose shoqatave t komuni-tetit lokal;

- Forcimi i kapaciteteve prstafet e drejtorive rajonale tpyjeve; stafet e zyrave t pyjeven rrethe; azhbr-s; organet etjera t prfshira n shrbimebujqsore e pyjore; aplikuesit qdo t realizojn prgjegjsit etyre, bazuar n rregullat eprcaktuara n projekt.

Komponenti III- Prgatitja e studimeve

teknike pr zhvillimin e proje-kteve t karbonit dhe krijimin esistemeve t monitorimit, ra-portimit dhe t verifikimit pr tprcaktuar masn e karbonit tsekuestruar nprmjet aktivite-teve t projektit;

- Zhvillimi i mekanizmavepr pagimin e shrbimeve t

ujmbledhsit pr tu siguruar seata q prfitojn nga shrbimetmjedisore i paguajn prodhuesite ktyre shrbimeve; dhe zhvi-llimin e nj modeli pr lidhjen epraktikave t prdorimit t toksme gjenerimin e shrbimeve tekosistemit;

- Pilotimi i mekanizmit prpagimin e shrbimeve tujmbledhsit n zonat e pr-zgjedhura, trajnimi i NjQV dheshoqatave t prdorimit t pyjevedhe kullotave komunale (shppk)pr prdorim t qndrueshm tpyjeve, kullotave dhe tokavebujqsore;

Komponenti IV- Realizimi i aktiviteteve pr

zbatimin e projektit, dukeprfshir furnizimin me pajisjezyre, ndrtimin e kapaciteteve tstafit dhe zbatimin e garancivemjedisore;

- Ofrimi dhe instalimi i sistemitt informacionit pr monitorimine projektit pr promovimin egjurmimit efektiv t aktivitetevet projektit; dhe realizimin esondazheve, t auditeve mjedi-sore, t monitorimit dhe vler-simit.

Monitorimi dhe vlersimi- Ministria e Mjedisit, npr-

mjet PMT sht prgjegjse prprgatitjen dhe implementimin esistemit t monitorimit dhe vler-simit t projektit;

- Pikat fokale nga do institu-cion i prfshir n zbatimin eaktiviteteve t projektit, do traportojn n Ministrin e Mje-disit;

- Do t kryhen tri vlersimembi ecurin e projektit: baz,afatmesm dhe prfundimtar;

- Do t ngrihet sistemiinformatik i monitorimit dhevlersimit (software MIS).

PROJEKTI ISHRBIMEVE MJEDISORE

ARDIANA SOKOLIDrejtore - Projekti i Shrbimeve Mjedisore - Ministria e Mjedisit

Kongresi i 24 Botror i Unionit Ndrko-mbtar t Organizatave KrkimevePyjore (IUFRO), u mbajt me 5 - 11tetor t vitit t kaluar n Salt Lake City,SHBA. N t morn pjes 2.500shkenctar nga mse 100 vende, tcilt trajtuan temn Krkimi shkencorpr Mbshtetje t Pyjeve, Mbshtetjepr Njerzit. Kongresi u mbyll me njDeklarat.Pas 4 vitesh president, z.Niels Elers Koch, i dorzoi preside-ncn e IUFRO z. Michael Wingfield,Profesor dhe drejtor themelues iInstitutit t Pyjeve e BioteknologjisBujqsore (Fabi) t Universitetit tPretorias (Afrika e Jugut).IUFRO sht organizatjofitimprurse, rrjet joqeveritarndrkombtar i shkenctarve tpyjeve, q nxit bashkpunimin globaln hulumtim t pyjeve, lidhur measpekte ekologjike, ekonomike e

Kongresi i 24 Botror i IUFRO-ssociale t pyjeve dhe pemve, qbashkon mse 15000 shkenctar npothuaj 700 organizatat antare n mbi110 shtete. Shkenctart e pyjevebashkpunojn n IUFRO n bazavullnetare.Informacion m t plot mund t gjeni(http://iufro2014.com)

Deklarata e kongresit

Kongresi i 24 Botror i UnionitNdrkombtar t Organizatave KrkimevePyjore (IUFRO) Mbshtetja pr Pyjet,Mbshtetja pr Njerzit. Roli i Krkimeveshkencore n pylltari, mblodhi sbashku 2500 shkenctar nga mse 100vende te botes dhe 1200 pylltarprofesionist nga Amerika e Veriut. Nkt forum u prezantuan dhe diskutuannevojat aktuale dhe t ardhme krkimoreglobale n shkencn e pyjeve. Kongresi

theksoi rolin e shkencs pyjore nprpilimin e masave praktike pr t rriturelasticitetin e pyjeve dhe kapacitetin etyre pr t siguruar prfitimet mjedisore,ekonomike, sociale, kulturore, shpirtroree shndetsore, q mbshtesin shoqritrurale dhe urbane n t gjith botn.Bazuar n kt Kongres Botror, IUFROangazhohet pr t zgjeruar e intensifikuarprpjekjet e saj pr t zhvilluar dhe pr tpromovuar zgjidhje t integruar t sfidavet ndrlidhura ekonomike, sociale emjedisore. Kto prpjekje do tinformojn diskutimet q do t zhvillohenvitin e ardhshm n Kongresin Botror tXIV t Pyjeve 2015 dhe tubime t tjera trndsishme, duke prfshir Forumin eKombeve t Bashkuara mbi Pyjet, i cilido t promovoj prpjekjet n vazhdimdrejt arritjes s nj agjend koherente et integruar t zhvillimit, prtej 2015.

Ndjekja e ktyre qllimeve do tkrkoj bashkpunim efektiv mesnjerzve n t gjith peizazhet,sektort dhe disiplinat. Gjat pesviteve t ardhshme, IUFRO sht eangazhuar pr t ndrtuar mbi pikat eforta t rrjetit t saj t tanishm global.N veanti, IUFRO do t zgjerojhulumtimet ndrdisiplinore dhepartneritetin me shkenctar n fushatprkatse dhe t zgjeroj dialogun esaj me organizatat e tjera, komunitetet,menaxhert e toks dhe politikbrsit.Nevoja pr bashkpunim ndrkombtarn hulumtime pyjore dhe shprndarjene gjetjeve t hulumtimit nuk ka qenkurr m e madhe se sot.

Projekti ka katrkomponent

I. Forcimi i kapa-citeteve institucionale

pr prmirsimin eshrbimeve mjedisore

nga menaxhimi iintegruar i peizazhit;

II. Planifikimi dheofrimi i granteve

konkurruese pr pr-mirsimin e menaxhi-

mit t toks;III. Prezantimi ipagesave pr

shrbimet mjedisore;IV. Mbshtetje pr

zbatimin e projektit.

3Kurora e Gjelbr

Si mbshtets iPyjeve amerika-ne, ju falndero-

jm pr prpje-kjet tuaja, me

Planin e Vepri-mit, pr ndryshi-

met klimatike. Pyjet jan nj pjes erndsishme, jo vetm pr zbutjen endryshimeve klimatike, por ato pr-

mirsojn edhe kushtet sociale, mje-disore dhe ekonomike. Prmirsimi i

politikave n menaxhimin e pyjevesht i nevojshm, pasi kshtu

sigurohet mbrojtja e ekosistemevedhe mirqenia e gjith jets n Tok.Pr t vazhduar prpjekjet Tuaja prt luftuar efektet e ndryshimit t kli-

ms, ne duhet t punojm pr tpasur sa m shum pyje dhe pr tmbjell pem. Mbshtetja e progra-meve federale pr ruajtjen e prher-shme t pyjeve, do t ndihmoj pr

t maksimizuar sasin e pyllit q ru-het. Prfitimet e mbajtjes dhe rritjestek pyjet ekzistues, prfshijn uljene emetimeve t rrezikshme t CO2,prmirsimin e regjimit t ujrave,uljen e kostove t energjis dhe rri-tjen e prgjithshme t mirqenies skomunitetit. Krkohen prpjekje prrritjen e pyjeve urban, pasi pyjeturban t Ameriks fiksojn 68.8milion m3 CO2 n vit. Nj shtes me100 milion pem do t rris sasin efiksuar t CO2 me 1.6 milion ton.Pyjet tona po prballen me shum-llojshmri krcnimesh, prfshirthatsirn, dmtuesit e smundjet,prdorimin si lnd e djegshme, plusprkeqsimin nga ndryshimi i kli-ms. Shrbimi Pyjor i SHBA synonq mse 34 milion hektar pyjeve tmund t zhvillohen si pyje privatederi n vitin 2060. Kto pyje t se-kuestrojn rreth 7.57 miliard ton

CO2 nga emisionet vjetore. Pr tarritur qllimin Tuaj t prmirsimitt klims, n nj reduktim 17 prqind t ndotjes n vitin 2020, pyjetmund t luajn rol t madh n redu-ktimin e emisioneve t dmshmedhe shmangien e ndikimeve t ndry-shimeve klimatike, q parashikohett krcnojn ekzistencn ton.

JU LUTEMI, T MERRNI NKONSIDERAT, DUKE SHTUARPYLLTARIN, SI PRIORITET N

PLANIN TUAJ T NDERHYRJEVE,PR ZBUTJEN E NDIKIMEVE

NEGATIVE NGA NDRYSHIMET EKLIMS. MBROJTJA E ZONAVE

PYJORE DO T KONTRIBUOJ NDUKSHM N PUNN DREJT NJT ARDHME M T PASTR PR

BREZAT Q VIJN.

Prgatiti: GJON FIERZA,Agjencia Kombtare e Mjedisit

PYLLTART AMERIKAN, PO UDHHEQIN NJPETICION DREJTUAR PRESIDENTIT OBAMA

(T konsiderohen Pyjet si prioritet, pr paksimin e ndikimeve negativenga ndryshimet klimatike)

N fillim t vitit 2015,drejtoria e Mbrojtjes dheTrajtimit t Pyjeve nMinistrin e Mjedisit, hartoinj Program Kombtar prluftimin mekanik t Procesio-nares. Projekti u paraqit nKryeministri dhe, duke mbaj-tur parasysh gjendjen e r-nduar t grumbujve pyjor tpishs s zez nga ky dmtues,u pranua pr financim ngafondet e buxhetit t shtetit.Financimi sht br i mun-

dur nga Programi Mbrojtja eMjedisit, miratuar pr vitin2015 pr Ministrin e Mjedi-sit, nprmjet VKM Nr. 104,dat 04.02.2015, miratuarnga Kryeministri. Fondi i pr-caktuar sht 250 000 000(dyqind e pesdhjete milion)dhe do t administrohet ngaAgjencia Kombtare e Mje-disit.Projekti sht shoqruar meManualin e Procedurave, i cilisht hartuar nga Drejtoria e

Mbrojtjes dhe Trajtimit tPyjeve n Ministrin e Mje-disit, n bashkpunim meKoordinatorin Kombtar.Strukturimi i projektit mb-shtetet sipas nj hierarkievertikale me nj koordinatorkombtar dhe tre lokal.Koordinatori Kombtar shtpropozuar nga Ministri i Mje-disit dhe sht emruar ngaKryeministri. Koordinatortrajonal, jan propozuar ngakoordinatori kombtar dhejan emruar nga Ministri iMjedisit.

Projekti Kombtar pr luftimine Procesionaries s pishs

Nga YLLI HOXHA

Struktura bazale e projektitprbhet nga stafet e Drejto-rive t Shrbimit Pyjor neQarqe dhe t Seksioneve Py-jore n rrethet ku zhvillohetndrhyrja. Ato do t ken sidetyr funksionale drejtimin eoperacioneve t puns nterren, trajnimin e fuqispuntore dhe supervizimin epunimeve. N total jan 30specialist t DSHP, por edhespecialist t tjer pyjesh,jasht ktyre strukturave, tcilt do t drejtojn teknikishtprocesin dhe do t supervi-zojn punimet e kryera.

t ciln po aplikohet kjo ndr-hyrje, sht menduar q ndr-hyrja t filloj me 15 Shkurtdhe t prfundoj me 15 Marst ktij viti. M pas, gjith zo-nimi dhe krkesat pr fuqipuntore jan prcjell ndrejtim t zyrave t puns dheNjsive t Qeverisjes Vendo-re, q jan afr objekteve kusht prcaktuar ndrhyrjame luftim mekanik.N total jan planifikuar tinnshtrohen ktij operacioni6335 ha pyje n grumbujtpyjor t pishs s zez, nkatr rajone (Shkodr, Dibr,Elbasan, Kor) dhe n pro-jekt prfshihen 33 NjQV. NgaNjQV, n bashkpunim meZyrn e Shrbimit Kombtart Punsimit, do t punsohenmbi 6000 forca pune.Tre ministri do t jen t pr-fshira n zbatimin e ktij pro-grami kombtar, pr t gara-ntuar zbatimin me sukses ttij: Ministria e Mjedisit, Mini-stria e Financave dhe Mini-stria e Mirqenies Sociale dheRinis. Ministria e Mjedisitsht iniciatore e ktij projektidhe mban peshn kryesore nzbatimin e tij.

N Pyll, N Pyll

N zabele e ujvaraku ujrat rrjedhinMe mantel t gjelbrnatyr e bukur veshur.N pyll e ndjej veten Mbretku jehon e zrit tim m thrret.Mirsevjen n pyllin timku ju jap iltrsindrurt lidhur dor pr dorn pranver e n dbor.Pyllin dua si njerine nuk pyes pr vetminme pem e zogj un do dit flasM dgjojn kur u thrras.Kur dor mizore Pyllin prekta dij se ka vrar jetPrandaj pylli m thrretSe n pyll un jam Mbret.N pyll e ndjej veten Mbretku jehon e zrit tim thrret.

Himni i Inxhinierit t Pyjeve

Ditae

Inxhinieritt Pyjeve

16Shkurt

Fuqia puntore do t siguro-het nga zonat rurale, afrekonomive pyjore (grum-bujve pyjor t pishs s zez)ku sht prcaktuar ndrhy-rja. Pr kt qllim parapra-kisht jan prcaktuar zonatpyjore ku do t ndrhyhet meluftimin mekanik. M pas, re-feruar siprfaqes, sht prca-ktuar fuqia puntore q nevo-jitet pr kryerjen e procesit n24 dit pune. Duke mbajturparasysh kohn e shkurtr n

4 Kurora e Gjelbr

S pari, dika pr lidhjentuaj me Parkun KombtarShebenik - Jablanic?Besoj se sht mjaft t themse n kt zon sht vend-lindja ime, aty sht vend-banimi im, aty sht pasionidhe profesioni im. Por njraport i ri me kt Park kafilluar para vitit 2008, kurbashk me disa kolegevenism t lobojm pr shpalljene ksaj zone Park Kombtar.Nj proces mjaft i vshtir ky,pr faktin se aktort kryesor,q kishin lidhje direkt apoindirekte me kt zon ishinskeptik e pothuaj kundrksaj ideje. Ne punuam fortme kryetart e fshatrave dhem pas me ata t komunave,t cilt nuk e patn t lehtn ballafaqimin me komunite-tin dhe me presionin e su-bjekteve, q shfrytzoninpyjet. Por, gjithsesi, me k-mbngulje ton dhe mendihmn edhe t OJF mje-disore, arritm ta finalizojmat far synonim. Sot, pasrreth 6 vitesh, m ra fati tjem n krye t menaxhimit tzonave t mbrojtura nrajonin e Elbasanit dhe arritjan kt detyr, m forconvizionin pr t br m shumn promovimin dhe zhvillimine ktij Parku.Gjithsesi, edhe para fillimit tksaj detyre, un e kameksploruar do cep parkunkombtar Shebenik Jabla-nic, duke shijuar bukurit ektij ekosistemi natyror dheduke u njohur nga afr meflorn dhe faunn e tij. Shu-m her, n stin t ndry-shme, jam ngjitur n She-benik me grupe t orga-nizuara, me qllim promo-vimin e vlerave ekoturistikedhe pjesmarrsit janmahnitur nga resurset qmbart ky Park. Pr ti lidhurnjerzit me natyrn e tij,bashk me disa miq orga-nizuam edhe fest populloreme motive tradicionale, ku

njerzit me familjart e tyredfreheshin n natyrn ebukur t ktij parku. Sot,shum fshatra organizojnfesta n park, si psh, fshatratDorz, Lunik, Steblev, Qa-rrisht, etj.Smund t rri pa thn edhefaktin se jam i pasionuar e iprkushtuar pr t publikuarfotot e realizuara n Park, tcilat jan t panumrta nfaqet e internetit, duke i ndarme miq e njerz t tjer, qnuk e kan njohur m parkt zon dhe kjo prmbushnj pjes t mir t promo-vimit t ktij Parku.

jan konsideruar si habitatepr zhvillimin e fauns, mekushte t prshtatshme prshtimin e kafshve t egra.Ndrsa Shebenik - Jablanicasht nj nga atraksionetkryesore t qarkut, sepse kalarmi t madhe resurseshekoturistike, ku mund tprmendim gjeomonumentete natyrs (Shpellat Eremite,1300 vjeare), shpellat ka-rstike, t pasura me stalaktitee stalagmite, Liqenet glaciale(akullnajore), pyjet e bredhit(A. alba), pyjet e ahut (F.sylvatika), pranin e panjs(Acer sp), mshtekns (B.pendula), alpet n Shebenik,si dhe shum lloje endemikeautoktone. Fauna, me prani-n e rrqebullit, ariut t mu-rrm, trofts s lumit(Rrapun e Bushtric) etj. Poashtu, vende m t vizi-tueshme jan Stebleva,Qarrishta, Hotolishti dheRajca, ku dhe ka pasurvizitor e turist gjat vers.Por, lypset nnvizuar seinfrastruktura sht akoma

kombtare nuk bjn aq saduhet pr reklamimin apopromovimin e Parkut, vetmn disa raste kur i marrimprivatisht mund t bjnkronika pr parkun.

Cilat jan sfidat kryesoret menaxhimit t ZM prqarkun e Elbasanit?Zonat e Mbrojtura ne qarkunElbasanit kan diversitet tmadh pr sa i prket gjendjesdhe shprndarjes s tyre,prandaj sfida jon sht timbrojm e ti promovojmvlerat e tyre, nprmjet zba-timit t ligjeve dhe prku-shtimit profesional. Organizi-mi i ri solli pr her t parpran DSHP strukturn eZM, por kjo nuk u shoqruame logjistik e mjete przbatimin e ligjit n mbrojtjen,prmirsimin dhe promovi-min e ktyre zonave. Ak-tualisht kemi shum vshtirsipr t monitoruar nga afrkto zona, pr shkak t mun-gess t mjeteve pr lvizje,po ashtu edhe t mungesss planit t menaxhimit apozbatimit t tij me investimekonkrete, pr t prmirsuarkushtet n kto zona. Zonate Mbrojturat aktualisht nuksjellin t ardhura, pr shkakt mosprmirsimit t ku-shteve dhe mospromovimitt resurseve ekoturistike. Njnga ant negative n ZM janndrtimet e disa hidrocen-traleve dhe e galerive, t cilatndikojn n prishjen e ekui-librave ekologjik, ndryshi-min e mikroklimave, humbjene habitateve, prishjen epeizazhit, sidomos n rastine HEC-ve, ku do burim ujormerret me tubacione. Sfidatjan t shumta, por nsepunojm dhe arrijm tbashkpunojm me t gjithaktort e palt e interesuara,si dhe me transparenc prvendimet q merren, doobjektiv arrihet.

Thesare t natyrs son Menaxhimi i Zonave tMbrojtura n Qarkun

e Elbasanit- Bised me inxh. Fatmir Brazhda, n DSHP, Elbasan -

Inxh. Fatmir Brazhda, prej disa muajsh drejtonsektorin e Zonave t Mbrojtura n Qarkun e

Elbasanit. Ai sht njohs i mir i ktyre zonave esidomos i Parkut Kombtar Shebenik Jablanic.Ndr vite ka punuar pr promovimin e ktij Parkudhe sensibilizimin e aktorve pr potencialet dhezhvillimin e qndrueshm t zons prreth. Nisurnga kjo, redaksia e gazets Kurora e Gjelbr,

zhvilloi nj bised, nprmjet secils ai sjellprvojn dhe punn e br n Qarkun e

Elbasanit, si dhe vizionin e tij pr menaxhimin eZonave t Mbrojtura.

far do t propozonit prprmirsimin e situats nZonat e Mbrojtura?S pari, lypset ndryshuarmnyra e organizimit t k-tyre zonave, duke marr simodel nj nga vendet erajonit. do Park Kombtart ket administrat m vetepr menaxhimin e ksaj pa-surie, me programe, projektee politika zhvilluese. Gjith-ashtu, t rregullohet me ligjq Parku t gjeneroj tardhura nprmjet aktivite-teve dhe tarifave q mund tgrumbulloj nga shum se-ktor, si mund t prmendimtarifa mbi prdorimin e uj-rave, mineraleve, druve tzjarrit, kullotave, bizneset, etj.Dhe kto t ardhura t shko-jn n funksion t prmir-simit t cilsis s shrbimitdhe infrastrukturs n Park.Zonat e tjera t mbrojtura, qsjan brenda parkut, tadministrohen po nga kjoadministrat, n formn esatelitve, n nivel rajoni.Ngritja e ksaj administratepran do Parku, do t sjellzhvillim t ri dhe prgjegjsim t madhe pr ruajtjen dhezhvillimin e qndrueshm tktyre resurseve, n harmonidhe me interesat e komunitetit

lokal. Po ashtu, n shkallkombtare t formohet njstruktur (n form Agjen-cie), q t udhheq ktsektor drejt nj t ardhmejem t mir pr natyrn dhepr njerzit.S dyti, n ZM duhen mshum investime, n drejtimt mbrojtjes, prmirsimit dheshtimit t mundsive przhvillimin e habitateve dhekushteve lehtsuese pr

vizitort apo turistt. Pr-mirsimi infrastrukturs, si-stemit t informimit, publi-kime, rritje kapacitetesh pradministratn, sensibilizim tkomunitetit, ndrtim pistash,rrug biikletash, vendpu-shime, etj., jan mjaft t do-mosdoshme pr funksioniminnormal t ktyre zonave.S treti, Sektori i ZM n tardhmen, duke krkuar dhembshtetje, do t fokusohetn: Krijimin e identitetit t

natyrs pr ZM t qarkut. Promovimin e ZM pr

komunitetin dhe vizitort,vendas apo t huaj.

Prmirsimin e menaxhi-mit t ZM.

Edukimin mjedisor nZM.

Rritjen e shkalls s ndr-gjegjsimit.

Vlersimin e prftimeveq ZM sigurojn te ko-muniteti dhe bizneset.

S fundi, dua t falnderoj tgjith ata q kontribuojn nruajtjen dhe zhvillimin e qn-drueshm t ktyre pasurivenatyrore, t cilat do dit m shum rrezikohen ngaagresione t ndryshme, dukemos menduar pr trash-gimin dhe t ardhmen ton.

A kan ZM t qarkut tElbasanit infrastrukturne duhur pr tu bratraksione pr zhvillimi eekoturizmit?Qarku i Elbasanit n territorine tij ka tet Zona t Mbrojtura,dy prej t cilave jan parqekombtare (Shebenik -Jablanica dhe nj pjes e PKt Tomorit, q kap Gramshi),gjithsej 40 284 ha. N lidhjeme atraksionet turistike,mund t themi q kto zonakan vlera t veanta eko-logjike, peizazhistike, kultu-rore e artistike dhe tradita npritjen e vizitorve apoturistve. ZM si Polisi, So-poti, Stravaj, Dardha, jansiprfaqe pyjore t papre-kura, q ruajn trashgiminbiologjike dhe t biodiver-sitetit, prandaj shpesh bhenobjekt studimi nga njerz qmerren me natyrn. NdrsaZM Kuturman e Qaf-Bushi

shum e dobt, sepse passhpalljes Park n vitin 2008,ka pasur shum pak inve-stime, pr t mos thn fare,sidomos pr sa i prket brjess njohur t ktij fakti dheinformimit t gjer, nprmjettabelave orientuese, qendravet informacioni pr vizitort,vendpushimeve n natyr,faqeve t internetit, etj. Paprmendur pastaj se rrugtkryesore t Parkut jan tpaasfaltuara dhe t dmtuara.Akomodimi pr vizitor apoturistt akoma sht n fazate para. Nevojiten rritje kapa-citetesh pr kto siprmarrje,n mnyr q ata t jen taft pr krijimin e kushtevesa m t prshtatshme prakomodim, ushqim e re-kreacion. Mungesa e guida-ve, hartave treguese, flet-palosjeve etj., sht nj tjetrproblem pr funksionimin eParkut. Mediat lokale apo

5Kurora e Gjelbr

Pamje nga puna prgjelbrimin e rrugs Gjergj

Fishta, Lezh

Vaji i kungullit, me prejardhje nga zona m e gjelbr e Austris(Steiermark), ka ngjyr t errt, arom t kndshme dhe shti njohur pr vetit e tij t shumta antioksidative e shruese.Prmban Selen dhe Vitamin E, t njohura pr efektinantioksidant dhe pr mbrojtjen e organizmit nga radikalet e lira.Ul kolesterolin, n saj t prqindjes s lart t aciditlinoleik dhe fytosterolit.Ka veti antiinfektive dhe prdoret pr trajtimin e artrititreumatoid.Prmban gjithashtu vitamina C, beta-Karoten, hekur,kalcium, kalium dhe magnez.Vepron si vazodilatator (pra zgjeron kapilaret) dhe kshtuul tensionin e lart n saj t acideve yndyrore tpangopura (omega3), duke parandaluar smundjet ezemrs dhe t fshikzs s urins. Ky vaj sht gjithashtui njohur pr efektin pozitiv n kancerin e prostats.Kshillohet t prdoret n sallaturina dhe n disa gatime. Kashije t veant e t kndshme arre dhe njihet si delikatesen shum restorante evropiane.

Cel: +355 66 66 79 059

Vaji i farave t kungullit(Cucurbita pepo var. styriaca)

Revista trajton praktikat e mira bujqsore t bujqsis biologjike, jep informacione nga brendae jasht vendit, pr bujqsin biologjike n rajon, etj. Ajo sht burim informacioni prspecialistt e Shrbimit Kshillimor, pr fermert dhe studentt.Cilido q e lexon kt revist dhe ka dshir t shruaj dika, q e quan t dobishme, shti mirpritur t sjell shkrime me adresn en.isufi@gmail.com.Revista Bujqsia biologjike shprndahet edhe n zonat shqipfolse kudo n rajinin eBallkanit. Ajo ka 24 faqe me ngjyra dhe tirazh 500 kopje. Pr vitin 2015 do t botohen 4 numra(nj n do tre muaj).

Doli n qarkullim RevistaBujqsia biologjike, Nr. 1 dhe 2/ 2014

6 Kurora e Gjelbr

Kiwi (Aktinidia), gjithnj e mshum po vjen prparanesh: studiuesve, specialist-ve, kultivuesve, tregtarve, konsu-matorve etj., si fruti dhe bima minteresante. Si bim e vjetr dhe si bime re. E gjejm prpara disa mij-vjearve n luginat e kodrat e Kins eshum zonave t tjera t Azis me atofrutat udibrse t aktinidies, t voglasa t nj veze thllz, por edhevetm prpara 100 e pak vitesh dikuprtej Oqeanit Indian, n Ishullin eZelands s Re, me fruta me shije earom t veant, t mdha sa t njveze pate. Aktinidia i dha kiwit jetn,udhtimin, lirin; kiwi i ktheu aktinidiesemrin e madh, prjetsin

Nj bim me dy atdhe ku radhmund t gjejm nj t till q tkombinohen aq mir vetit e prodhimitt bots primitive (t egr) me ato tkohs moderne (t kultivuar): fuqia emadhe vegjetative dhe qndruesh-mria e veant ndaj smundjeve edmtuesve (veti t bims s egr)ndrthuren mir me madhsin,mblsin dhe shijen e frutit (tipare tpems s kultivuar). Burimet e pa-shtershme gjenetike po pasqyrohenshum mir n numrin e madh tkultivarve t krijuar ne dekadn efundit. Popullatat e egra, q pr-faqsohen nga dhjetra specie emiliona bim t ktyre specieve, najapin nj variacion t lartkarakteristikash si: rritja e fuqishme,rendimenti i frutave, prmasat efrutave, forma e frutit dhe pushzimi,ngjyra e lkurs dhe tulit, shija, aroma,prmbajtja e vitamins C dhe lndss that, koha e pjekjes etj., t cilat poshfrytzohen gjithnj e m tepr prt prmirsuar e zhvilluar programetgjenetike t shumzimit, shtimit dheprhapjes s ksaj bime n bot.

Zelanda e Re apo Kina?

Kiwi sht fruti m i ri dhe m iprhapur n 100 vjetshin e fundit.Tregtimi tij filloi vetm n t hyr tviteve 50-t (Aktinidia deliciosa) dhen vitet 90-t (t shekullit t 20-t) prAktinidia chinensis. Dy ngakorifenjt e mendimit shkencor prkiwin n bot, njuzelandezi A.R.Ferguson dhe italiani G. Costa, nSimpoziumin e 7-t Ndrkombtar tKiwit q u mbajt m 2011 n Faenza tItalis theksuan mes t tjerash se:...megjithse ne e konsiderojm trndsishm prodhimin e kiwit,prodhimi total vjetor sht rreth dymilion ton n vit, q do t thot sesht akoma vetm 0.2-0.3 pr qind eprodhimit botror t t gjitha frutavet freskta.

Dhe vrtet 2 milion t dukenpak prball shifrave t prafrta me:26 milion ton pr mollt, 17 miliondardht apo po kaq vetm rrushtavoline etj. Megjithat prodhimi ikiwit po njeh vetm rritje, rritjekryesisht si shkak i rritjes ssiprfaqes s mbjelljes. S fundmiprodhuesit kryesor t kiwit jan Kina,Kili, Irani, Italia dhe Zelanda e Re. Tpesta kto vende s bashku prbjnmbi 80 pr qind t prodhimit t kiwitq tregtohet.

Bima e kiwit (Actinidia spp.) e kaorigjinn e saj n gjendje t egr ngaKina, ku njihet q prej rreth 2000 deri3000 vjet m par. Fruti i kiwit ka qeni prshkruar n shum tekste t

hershme kineze qysh n periudhn1000-500 vjet para Krishtit. Qather sht njohur me disa emraq kishin lidhje m s shumti medinasti t ndryshme kineze.

Fruti shquhet pr prmbajtje tlart t vitamins C duke i tejkaluaredhe fruta t till si limoni, portokalliapo fruta t tjera q konsiderohen tpasura me vitamin C. Sasia evitamins C shkon nga 40-260 mg pr100 g tul t freskt e n ndonj specieedhe deri n 1000 mg pr 100 g. Fruti ikiwit prmban dyfishin e sasis svitamins E t frutit t advokados me60% t kalorive t ktij t fundit. shti pasur me acid folik, n fibra, potasiumdhe sht burim i jashtzakonshm ikromit dhe fosforit.

Prania e shumt e fibrave e bnkiwin frut t preferueshm, vea-nrisht pr moshn e tret (n faktpr t gjitha moshat) pr tu mbrojturnga smundjet kancerogjene taparatit trets, pr mbrojtjen ngasmundjet kardiovaskulare etj.Ndrsa prania e potasiumit n sasit lart e bn frutin e kiwit t domo-sdoshm pr ato kategori njerzish;sportist e puntor q kryejn punt rnda, q e humbasin kt elementbashk me lngjet, djersn dheurinn. Element t tjer t rnd-sishm dhe vitaminat e pranishme nfrutin e kiwit luajn rol kryesor nmirrritjen e fetusit t fmijve tekgrat shtatzna.

Frutat e kiwit prdoren t freskta,t konservuara ose t ngrira. Prej tyreprgatiten lngje e marmelata, akulloredhe torta. Kta tregues bjn evidentfatin e kultivimit t kiwit si nj burimekonomik i rndsishm, gj q ka uarn nj zhvillim t shpejt t industriss kiwit n shum vende t bots. Porbima e kiwit nga ana tjetr, pr shkak tkarakteristikave si nj bim pjergull dheme lule t bukura e t mdha, me ngjyrkrem-t bardh mund t konsiderohetsi nj specie zbukuruese n kopshte,vila, parqe e rrug.

N Kin jan t koleksionuara tgjitha format autoktone t ksajfamiljeje t cilat rriten n kushte tndryshme klimatiko-toksore, krye-sisht n pyje rreth lumit Yang Tze,rajone si Wuhan etj., n lartsi deri n2000 m. Qendra gjenetike e bims skiwit gjendet n zonat e Kins Jugoredhe Qendrore, por specie t ndryshmemund t gjenden nga Siberia dheJaponia deri n Indokin, Kore etj.

Historia e kiwit n Zelandn e Refillon n vitin 1904 kur Izabel Fraser,principale e kolegjit t vajzave nWanganui, rajon i Zelands vizitoimisionin e motrave t saj n Kin. Kuru kthye n Zelandn e Re n kt vit,ajo solli me vete edhe nj sasi t voglfarash, t cilat ne tani e dim t kenqen farat e A. Deliciosa. N pak vite,farat dhe fidant kaluan te pemrritsitdhe kopshtart npr t gjith IshullinVerior t Zelands s Re, t cilt filluanedhe seleksionimet e para tfarfidanve t prodhuar.

N Zeland katalogt e fida-nishteve u shfaqn qysh n vitet1915-1916 t cilat lajmroninekzistencn e bims s kiwit dhenjkohsisht afroheshin pr shitjedhe vetm 4-5 vjet m von, m 1920ato ishin gjersisht t reklamuara dhet shprndara. Kiwi ka patur nj rritjetregtare n Zelandn e Re pr 70 vitedhe ka qen eksportuesi i par nMbretrin e Bashkuar qysh m 1952.

AktinidiA,AktinidiA,AktinidiA,AktinidiA,AktinidiA,

U nda para kohe nga jeta inxhinieri i pyjeve Adil Vuaj.Humbje e dhimbje e madhe pr familjen, t afrmit, miqtdhe kolegt. T gjith ata q e kan njohur ebashkpunuar me Adil Vuajn, jan prekur thell ngakjo ndarje e parakohshme e tij nga jeta. T gjith sjellinn vmendje Adilin si prind e inxhinier shembullor, tqet, t matur e fjalpak ... malsor i vrtet. Punadhe kontributi i tij n pyjet e Malsis s Madhe pr gati25 vjet, jan t lavdrueshme. Ai, me profesionalizm endershmri, fitoi respektin e kolegeve dhe t malsorve. Adil Vuaj, si specialist i thjesht e deri drejtor i DSHP-s Malsi e Madhe, iu prkushtua puns e profesionit,duke krijuar nj emr t mir e t nderuar, q do t mbetetgjat n kujtesn e atyre q e kan njohur.Ngushllime pr familjen dhe t afrmit e Adil Vuajt,shprehin t gjith ata q e kan njohur, koleg ebashkpuntor nga gjith vendi.Familja humbi njeriun e saj t dashur e tpazvendsueshm, kolektivi i pylltarve shqiptar,humbi nj koleg t nderuar. I prjetshm kujtimi i tij.

Ndahet nga jeta, inxh. Adil VuajAdil Vuaj, u lind me16 gusht 1968 nVue t Malsis sMadhe.N vitet 1982-1986kreu Teknikumin Py-jor n Shodr, ndr-sa n vitet 1987-1991 Fakultetin e

Pyjeve n Tiran.Me krijimin e DSHP Malsi e Madhepunoi n detyra t ndryshme: 1992-1998kryetar i Degs Teknike; 1999-2000drejtor; 2001-2012, specialist; n vitin2013 shef i Seksionit t Ekstensionit.Nga shkurti 2014 pa pun deri me 13dhjetor 2014, kur ndrroi jet nga njsmundje e rnd, duke lnbashkshorten dhe dy fmij.

Kolegt dhe bashkpuntort, Malsi e MadheShoqata e Specialistve t Pyjeve; Redaksia e Gazets Kurora e gjelbr

Pas nj smundjeje t gjat,t lodhshme e t dhimbshme,mngjasin e dats 13 shkurt 2015,u nda nga jeta Tomson Nishani,nj ndr krijuesit e teoris dhepraktiks s lulishtaris shqiptare.Figura e tij do t hyj n analet ehistoris s gjelbrimit shqiptar, sinj specialist, q me kmbnguljee vullnet t rrall hodhi rrjetin epar aksonometrik n krijimin earkitekturs s gjelbrimitshqiptar.

Tomsoni u lind n Gjirokastr,m 26 nndor 1932, ku kreu edheshkolln fillore nn peshn e njvarfrie q t kpuste shpirtin.N vitin 1944 vendoset n Tiran.Dshira e tij, pr t ditur ngashkenca dhe veprimtaria e njeriutn natyr, si trasformues, ndry-shues e zbukurues i saj, e shtyut vazhdonte shkolln e MesmeBujqsore n Kodr Kamz, ngaviti 1948 deri m 1952.

M pas, kreu shrbimin edetyrueshm ushtarak dhe pas dyvjetsh emrohet n Kryeministri,si prkthyes n Ghuhn Ruse, tciln e zotronte shum mir. Por,ai me kmbngulje krkoi tvazhdoi studimet e larta dhe vjennj dit e i jepet e drejta e studimitn Fakultetin e Agronomis, tcilin e mbaroi shklqyer. Ishte kjoarsyeja e vetme q emrohetmenjher n Shrbimin Ko-munal t Tirans. Aty, pr njzet

vjet, punoi si biolog, drejtuesteknik i Parkut t Gjelbr tTirans, duke filluar q membjelljen e fidanve t par e derin vitin 1998, kur largohet ngaShqipria.

Ai, nprmjet specializimevebrnda e jasht vendit, mestudimet e tij mbi Agro-Flori-kulturn, arriti jo vetm t jetnjohs i shklqyer e bimsisdrunore, shkurrore e luleve nj eshumvjeare, por edhe arkitektpeizazhist n mnyren e vendosjess tyre n hapsir.

T gjitha kto njohuri teorike,t prvetsuara duke shfrytzuargjuht franceze, gjermane,italiane e ruse, i materializoi ngjelbrimin, jo vetm t Krye-qytetit shqiptar por pothuaj n tgjith vendin, nga veriu n jug, kukrkohej ndihma e tij. Ishte kyformin teorik e praktik q agro-nom Nishani filloi jo vetm tshkruaj n gazetat e revistat ekohs mbi lulishtarin si lloje,vlera estetike, arkitekturnzbukuruese, etj, por t prgatispr botim edhe mbi 13 libra. Jadisa prej tyre: T mbjellim lule,Lulet e shtpis, Bimtdekorative npr shkolla, Drurtdekorativ, Kundr smundjevet bimve dhe, s fundi, Ngjarjen Parkun e Tirans. Kotobotime jan shkruar me saktsishkencore, por thjesht ekuptueshm pr t gjith.

Meritat e tij i kaprcejnkufijt e Shqipris. N Firencet Italis ku jetoi disa vjet, aiprgatiti edhe librin Njerzit emir t luleve. Duke marrshkas nga ky libr, gazeta italianeLa Nazone e dats 26 tetor

2007, shkruan: Profesor Nishanisht nj nga ekspertt m tmdhenj t lulishtaris shqiptare Ndihmon vendin e tij dukenxitur shkmbime teknike eeksperienc pr fidanishtet eluleve n vendin e tij ... Profesorivazhdon t ndjek projektin ekrijimit t biblioteks sOrtikulturs n gjuhn shqipe,e vendosur n sheshin Liria nqytetin e Firences, ku ai jeton.

Bashkepunimi me inxhinierte arkitektt, ishte boshti kryesorku ai mbshtetej pr t krijuarprojekte gjelbrimi qytetesh,perreth banesave me funksionete ndryshme, rrugve, parqeve,lulishteve t shkollave e institu-cioneve t ndryshme, etj., q tiqndronin kohs. Githmon i qet,fjal mbl e plot kultur e dukat,Tomsoni la gjurm t pashlye-shme tek specialistt dhe bashk-puntort. Ai shkroi me dashurie respekt pr inxhiniert SknderRusi e Dishnica, Tish Stajka, QaniLipe, Veiz Lluka, Vasil Jani eShqau, Pranvera Mulleti, etj., sidhe pr arkitetktt Vera Seiti,Zana Haritaj, etj.

Veprimtaria aktive prgjat 35vjetve n lulishtarin shqiptaredhe m pas atdhetaria e tij nmrgim, kriojojn figurn eTomson Nishanit, e cila shtgdhendur n kujtesn e mijranjerzve t thjesht e bashk-puntorve dhe n librat e tij tprofilit profesional e historik, sidhe t kujtimeve, duke mbeturshembull i shkqyer i brezave tsotm e t ardhshm.

Firence 14 shkurt 2015Dr. Selman MEZIU

Krijues i teoris dhe praktikss lulishtaris shqiptare

- Ndahet nga jeta agr. Tomson Nishani -

7Kurora e Gjelbr

Teknikat e kultivimit u zhvilluan meshpejtsi dhe frutat u promovuan tekonsumatori. Kur vendet e tjerafilluan ta kultivojn, ather kiwi nukmungonte m n t dy hemisferat eglobit dhe n t 12 muajt e vitit.

Po Kina, vendi i origjins? Kiwinun e kam quajtur vajza e sert kinezee martuar n Zelandn e Re. Nse jemit vmendshm, na bie n sy fakti q,thesari i muar kinez i prbr prejburimeve t pasura gjenetike taktinidies nuk u shfrytzua pr shume shum vite. N total, nj larmi shume madhe, rreth 123 specie jan gjeturn Kin. Ato jan t shprndar nrajonet malore e distriktet kodrinore ngjersi t pakufishme gjeografike: nga18-50 grad n Veri dhe 90-130 gradn Lindje. Shtrirja e tyre vertikale shtafrsisht 350-3500 metra mbi nivelin edetit.

N vitin 2012 Kina ishte n kryet vendeve q prodhojn kt frut,duke ln prapa, si Zelandn e Re,kampionen e vjetr ashtu edheItalin q rrinte n vend t par n 20vjetshin e fundit. Kjo mund t quhetmarshimi i Kins. Nse nperiudhn 1993 Kina renditej nvendin e 8-t t top-lists dhe dhjetvjet m von 2003-2005 ishte nvendin e dyt, Kina e 2-3 viteve tfundit sht n vendin e par. Aq saishte prodhimi botror i kiwit m 1987sot e prodhon e vetme. Kina ekspor-ton sot vetm 1-2 pr qind t pro-dhimit, sepse sht e orientuar nplotsimin e krkesave t konsuma-torit vendas.

Por nuk duhet t harrojm sekinezt pr vite e vite me radh edhepse nuk kan trajtuar kiwin e kultivuar,ata kan vjel frutin e aktinideve ngjendje t egr. Sipas t dhnave, derin vitin 1980, provincat q ishin (dhejan) vendndodhje t burimevegjenetike t aktinidies t tilla si:Guangxi, Ahnui, Fujian, Guangdong,Guixhou, Henan, Hunan, Shaanxi etj.,mblidhnin do vit mbi 170 mij tonfruta aktinidie n gjendje t egr, 50mij prej t cilave mblidheshin vetmn dy provinca: Henan dhe Hubei.Koht e fundit, sigurisht q ka rninteresi pr kt aktivitet pr vet faktinse Kina sot ka nj siprfaqe t mbjellme kiwi pothuaj sa e gjith pjesa tjetre bots e marr s bashku, pavar-sisht rendimenteve t ulta q merren,sepse pemtoret e kiwit atje jan nmosh t re.

Nusja q pushtoi globin

Shtetet kryesore q kultivojnkiwin n Shtetet e Bashkuara tAmeriks sht kryesisht Kalifornia,por m pak edhe Oregon, Virxhinia,Karolina e Jugut, Alabama dheXhorxhia. Ndrsa Italia shtprodhuesi m i madh i kiwit n bot(po t prjashtojm Kinn e dy-treviteve t fundit), por sidoqoftmbetet eksportuesi m i madh i globitduke eksportuar rreth 75 pr qind ttotalit t prodhimit. Italia, sipasstatistikave, z rreth 35 pr qind teksportit botror e ndjekur ngaZelanda e Re dhe Kili. N Itali,bujqsia intensive me kiwin ka nisurn fillim t viteve 80-t t shekullit tkaluar. M 1992 ajo prodhonte mbi370 mij ton kiwi. Pas nj periudhestabilizimi, m 1999 interesat pr tzgjeruar prodhimin e kiwit u rizgjuan,interesa t cilat vijojn ende. Sot n

Itali ka t mbjella mbi 25 mij ha mekiwi dhe mbi 90 pr qind e ksajsiprfaqeje sht e koncentruar nkatr rajone: Lacio, Piedmont, EmiliaRomagna dhe Veneto.

Pemtoret e para eksperimentaleme kiwi n Greqi jan mbjell n vitet1972-1973 n rajonet Katerini dheLarisa. M von kjo bim u mboll edhen pjes t tjera t Greqis si Veria,Lamia, Volos etj. Kultivart e provuarishin Abbott, Bruno, Haywarddhe Monty. N Spanj, m 1983siprfaqja e kultivuar me kiwi ishtevetm 83 ha. Pr katr vjet ajo u rrit me160 pr qind dhe n vitin 1990 atykultivoheshin mbi 850 ha me njrendiment mesatar prej 18-20 ton prha.

N vitet 70-t, kur filloi industria ekiwit n Franc, prodhimi francezradhitej i dyti pas Zelands s Re. Pornuk t mban shklqimi i s shkuars.N vitet 90-t Franca radhitej e tretaose e katrta, n vartsi me prodhiminkilian, por sot ajo shkon n vend tkatrt ose t pest, prap n vartsit prodhimit q jep Kili.

Fillimisht kiwi sht futur n Turqin vitin 1988. N pak vite ajo ka paturnj ecuri domethnse. Eksperimentet ndryshme pr t msuar rrethmarrdhnieve tok-bim dhe bim-klim u kryen n tre zona t ndryshmepedoklimatike, kryesisht n zonn eDetit t Zi e Marmara si dhe n rajonetmesdhetare. Tani zonat ku shkon kiwidhe kultivohet jan t shumta. Me gjithprodhimin vendas sot, krkesat e tregutplotsohen edhe prej importeve ngaGreqia, Italia dhe Zelanda e Re.

Tajvani sht nj ishullsubtropikal me rreth 50 pr qind tzons malore. N kt vend ofrohetnj ambient i mir dhe i veant prstudimin e kiwit. Kjo principat bnpjes ndr vendet ku specie t gjinisaktinidia vzhgohen n gjendje tegr. S paku katr specie q e kanprejardhjen nga Tajvani dhe jan tshprndara n kodrat e malet melartsi nga 100-2800 metra. Ndr toActinidia callosa, var. formosanasht gjithmon e gjelbr dhe endjeshme ndaj temperaturave tulta, por nga ana tjetr sht mshum e qndrueshme ndaj nemato-deve se sa speciet e tjera.

Tre specie t aktinidies: Aktinidiaarguta, A. Kolomitka dhe A.Polygama jan t prhapura nmnyr natyrale n Kore dhe speciae katrt A. Rufa sht e lokalizuar nIshullin Che Yu. Me fjal t tjera edheKoreja futet n grupin e shteteve qprmbajn burime gjenetike ngjendje t egr t ksaj gjinie.

Ndrsa Kili bashk me Zelandne Re, prbn dyshen e vendeve themisfers tjetr, prodhimi i t cilavesht i destinuar kryesisht preksport. Rreth 90 pr qind e prodhimitt ktyre dy vendeve eksportohet,prandaj edhe krkojn q kiwi i tyre

tu qndroj sa m gjat lundrimitnpr dete dhe t shtohet afati iruajtjes n magazinime.

N Kili prodhimi i kiwit sht iprqendruar n gjasht rajone rrethe rrotull kryeqytetit, prfshi edhe vetzonat e metropolit. M shum shti prqendruar n OHigins dheMaule, prkatsisht mbi 4000 dhembi 5500 ha, siprfaqja e t cilaveprbn mbi 85 pr qind t totalit tsiprfaqes kombtare.

Siprfaqet e dy gjigandve tAmeriks Latine: Brazili dhe Argjen-tina t mbjella me kiwi, jan vetmnj kafshat pr konsumatorin etyre. Brazili importon do vit memijra ton kiwi sidomos nga fqinji isaj sidomos Kili. Argjentina llogaritett ket t mbjella rreth 2800 ha mekiwi. Pjesa drmuese e ksaj siprfa-qeje sht e mbjella n provincn eBuenos Aires.

Katr specie t gjinis aktinidia:A. Arguta, A. Rufa, A. Polygama dheA. Kolomitka rriten n mnyrnatyrale n Japoni. Sidoqoft ktoburime bimsh edhe pse tpakultivuara jan shfrytzuar, poredhe shfrytzohen pr ngrnie si frutat freskta, por edhe t prpunuara.Prpara njzet vitesh diversiteti i tyrenuk sht shfrytzuar pr synimeshkencore, ndrsa sot po punohet nkt drejtim.

Krahas Spanjs, komshiu i sajPortugalia ka kushte t favorshme prkultivimin e kiwit. N veanti rajonetEntre-Douro e Minho dhe BeiraLitoral kan kushte t jashtzakon-shme pr prodhimin e kiwit me cilsit mir. Sidoqoft krkesat n rritje ttregut pr tu furnizuar me kt frutbn q t rritet importi i kiwit drejtPortugalis nga Italia, Kili dheZelanda e Re.

Kiwi sht nj prodhim relativishti ri n tregun indian. Ksisoj edheinformacioni pr konsumin e tij dhe tprodhimit t frutit sht i kufizuar. Pornse India sht n hapat e para tprodhimit t freskt t ktij produktin fushat e veta, ka ecuri t mir nprpunimin e ktij produkti.

Jo t gjitha frutat jan tkategoris s cilsis s lart pr tutregtuar t freskta, kshtu qprpunimi sht i rndsishm. Nkt mnyr ka filluar tregtimi iprodukteve t prpunuara si: reel,gjalp, sheqer i kristalizuar dhekaramele t buta. Kjo industripremton shum pr t ardhmen,veanrisht n gjeneratat e reja.

Kultivimi fillestar n fush thapur i kiwit pr Kanadan ka filluarn British Columbia m 1985. Pas njperiudhe kultivimi t suksesshme,ngricat e hershme t nntorit (-120C)shkatrruan mbi 50 pr qind t bimvet mbjella. Gjat dimrit t vitit 1988rekordi i temperaturave t ulta ishtenga 16-18 grad minus. Kjo uregjistrua n disa mbjellje n muajin

janar. Prpjekjet pr t adaptuar llojet qndrueshme ndaj t ftohtitvazhdojn. Ndrsa fqinja e Zelandss Re, Australia kurr nuk e ka ndjermungesn e ktij fruti n treg edhepse vet nuk e kultivonte. Edhe sot nAustrali, kryesisht pjesa perndimorevazhdon t ket nj siprfaqe tkufizuar t mbjell me kiwi, pak mshum se 300 ha.

Edhe fqinjt tan, Mali i Zi dheMaqedonia, si ish-Jugosllavi, ekultivuan kt bim njkohsisht mevendet e tjera t Evrops. Mali i Zi kat mbjella rreth 40 ha me kt bim,prjashto bimt sporadike t mbjella nkopshtet e amatorve t frutikulturs.Maqedonia, plantacionet e para umbolln n agrokombinatin Tikvesh,nj zon me klim t ftoht dhe epaprshtatshme pr kiwin. Tani kiwishtrihet n zona t prshtatshme t tillasi zona e Strumics, nj gji n kufi meGreqin e Bullgarin. N fshatrat e ksajzone ka t mbjella plantacione t voglanga 5-10 dy. N tregun maqedonas mtepr gjen prodhimin turk e m pak atgrek. Me prodhimin vendas plotsohenshum pak krkesat e tregut.

Pemtoret e para me kiwi n Rumanijan mbjell n vitin 1993. Q n ktkoh filluan t kryheshin edhe njnumr eksperimentesh pr t vlersuarkushtet e rritjes dhe krkesat q mundt paraqiste kjo bim e re n vende ttilla me klim t ndryshuar (praktinidien) nga ato q ishte kultivuarderi n at vit. N Rumani aktinidienshpesh e krahasojn me pjeshknprsa i prket kufizimit t zons s rritjesdhe me krkesa m t larta se sahardhia. Zona e kultivimit e rritjes shte limituar n koordinatat 34-460 n Veridhe 30-420 n Jug. Rumania i bie t jete vendosur n kufirin verior t zonss rritjes s aktinidies dhe ofron klimt prshtatshme pr kultivimin. Prejkatr specieve t konsideruara meinteres pr prodhimin e frutave q jan:A.(deliciosa, chinensis, arguta dhekolomitka), t gjitha mund tkultivohen n kushtet e Rumanis. NRumani, nj plantacion prej dy ha shtkrijuar n Ostrov n afrsi t Danubit.

N Poloni, n vitet prpara Luftss Dyt Botrore puna ishte eprqendruar te A. Arguta ku i njiheshinshum an t mira si frut. Fatkeqsishtlufta i ndrpreu kto krkime. Vitet efundit, krahas vendeve t ktij grupisi: Rumani, Belgjik, Zvicr, Gjermani,Austri edhe n Poloni jan krijuarminiplantacionet e para me kiwi t llojitA. Arguta. Siprfaqe me kiwi ka edhen Kamboxhia, Vietnam, Laos, Iran,Belgjik, Gjeorgji etj. Irani eksportonrreth 60 pr qind t prodhimit t vet.

vAjzA e sert kineze e mArtuAr nvAjzA e sert kineze e mArtuAr nvAjzA e sert kineze e mArtuAr nvAjzA e sert kineze e mArtuAr nvAjzA e sert kineze e mArtuAr nzelAndn e rezelAndn e rezelAndn e rezelAndn e rezelAndn e re (Dhe sot e pranishme n t gjith globin)

GJOVALIN GJELOSHI

Bim mashkullore e kiwit n lulzim t plot dhe frutat 10 dit paslidhjes, Lezh. (Foto: Gj. Gjeloshi)

Kiwi n Shqipri

N vendin ton bima e kiwitpothuaj deri n fillim t shekullit t rimbetet pothuaj e panjohur. (Prjashtofaktin se kjo bim rreth viteve 70-t tshekullit t kaluar, gjendej n kopshtineksperimental t Institutit t krkimevebujqsore n Lushnj dhe u zhduk paln gjurm). T dhnat provojn seshum von, n vitet 1993-1994 janmbjell bimt e para t kiwit n Lezh,n zonn e Kakarriqit me fidan t marrnga Mali i Zi. M von kemi paturmbjellje sporadike n Divjak(Lushnj), Shtoj e Velipoj (Shkodr),Llakatund (Vlor), Mbyet (Fier), nrrethet Tiran dhe Elbasan etj., duke uevidentuar sjellje shum t mira dherendimente t larta n kushtet e klimsmesdhetare fushore Adriatiko-Joniane.N vitin 2002 Universiteti Bujqsor iTirans n bashkpunim me Institutine Krkimeve Biologjike eksperimen-tuan n tre pika: n Fier, Tiran dheElbasan mundsin e prhapjes s k-saj bime. Prjashto Elbasanin, ku sipasmendimit tim u gabua n zgjedhjen ennzons (kryesisht toks) dhe bimae kiwit nuk u zhvillua, n pikat e tjerarezultatet treguan s kjo bim e re n tardhmen n Shqipri mund t ishte sin shtpin e vet. N Departamentin eHortikulturs filluan edhe temat e parashkencore rreth ksaj kulture.

Prhapje t konsiderueshme kan zonn bregdetare t vendit embjell n toka aluvionale t shtriraafr liqeneve (liqeni i Shkodrs),lumenjve (lumi Drin, Mat, Shkumbin,Vjos etj.). Kto zona sigurojn edhelagshtirn ajror t bims s kiwit, ecila n kt rast sht e rndsishmepr zhvillimin e saj.

Siprfaqe t konsiderueshme sotgjejm n rrethet Shkodr e Malsi eMadhe ku ka ferma me siprfaqe 0.5-1.5 ha. Po kshtu m pak edhe nLezh e Kurbin. Dhe duke zbritur prn jug: Durrs, Kavaj, Lushnj eFier. M pak n Tiran e Elbasan.Siprfaqja e kultivuar n mnyr tprqendruar pr t gjith vendin nuki kalon t 35-40 ha. Por kiwin nga anatjetr, e gjejm t mbjell n mnyrsporadike n kopshtet e shum ama-torve t hortikulturs, duke filluarme dy rrnj (nj bim femr e njmashkull) e deri me 5, 10, 15 rrnj em shum. sht pr tu cituar se disadrejtori Bujqsie n rajone, nuk kant dhna t sakta pr siprfaqen embjell apo numrin e rrnjve t kiwitt kultivuar nga fermert. Akoma ktbim me vlera t gjithanshme nuk egjen gjersisht npr pasqyratstatistikore t ktyre drejtorive.

Frutat e kiwit n nntor, n prag t vjeljes, Lezh.(Foto: Gj. Gjeloshi)

8 Kurora e Gjelbr

KSHILLI BOTUESDipl. ing. Z. Imeraj, Prof. dr. V. Tabaku,Dr. A. Petto, Prof. dr. A. Osja, Prof. dr. M. Kotro,Prof. dr. B. M. Lushaj, Prof.as. dr. V. Mine,Prof.as. dr. E. Toromani, Prof.as. dr. E. Isufi,Dr. D. Pistoli, Prof.as. dr. Z. Gjeta, ing. Zh.Prifti.

REDAKSIAVeli Hoxha (prgjegjs), Admir Seci, Gjon Fierza, Fuat Memeli

BASHKPUNTORF. Brazhda (Elbasan), I. Gjana (Kuks), J. Papa (Sarand),Dr. S. Meziu (Itali), Prof. dr. M. Dida (Kanada), Dr. Z. Naaj (SHBA).

Financ, marketig: Msc. Gjovalin Fusha, Msc. Erinda Imeraj

Kontaktoni:zefimeraj@gmail.com

066 66 79 059velihoxha@yahoo.com

068 21 42 098

Klubi Ekologjik, LezhGazeta Kurora e GjelbrRaiffeisen Bank, AlbaniaNr. llogarie: 0110154266

www.ecl-albania.org

Page 1, 2

Page 1

KEL Ofron:Shrbime ekspertizedhe/ose profesionale

- Ndikim n mjedis. - Auditm mjedisor.

In one of the premises of HotelTirana, is introduced theProject of EnvironmentalServices, supported by theMinistry of Environment,World Bank, the SwedishGovernments AIDS programand GEF. Among the partici-pants were Minister of Envi-ronment, Mr. Lefter Koka,Minister of Agriculture, Mr.Edmond Panariti, head ofOffice of Registration ofImmovable Property, Mr.Ilirijan Muho and representa-

Project of Environmental ServicesArdiana SokolDirector - Project of Environmental Services - Ministry of Environment

tives of the World Bank andAIDS Program of the SwedishGovernment.Mr. Lefter Koka after appre-ciating the help and supportprovided by donors, said: Theenvironment and forest sectorin Albania is in a difficult si-tuation, because of the dama-ge done over the years. Thisproject brings innovation inforestry and environmentalservices. Also, it has beenpreparations for the fundsexpected from the EuropeanCommittee in the field ofAgriculture and the Environ-ment.The project of 23 millionDollars consists of Registra-tion of Forests and Pastures,

providing what might beconsidered a Certificate ofOwnership for forests andpastures.In the first two years of theproject we will have on handthe electronic cadastre offorests and pastures. Afterthese two years onwards,finally we could talk with realand concrete figures, as thetotal forest area we have, wherethey are and their conditions,thus ending stagnation andabuse on the records of forestsand pastures - said theminister, who added that onthis correct information, theAlbanian forest regenerationswill continue where it is themost needed...

There was approved the establishment of the NationalAgency of Protected Areas. In a statement to the media,Ms. Odeta ato, Director of Biodiversity and ProtectedAreas of the Ministry of Environment, praised the decisionas very important for the Albanian environment, asProtected Areas across the country, except of beingprotective and guaranteeing diversity of the living world,serve as a source of existence of goods and incomes forthe community.Representative network of protected areas requires afunctional authority for the management and administrationof protected areas. Along with efforts to expand theirsurface, it was necessary to take precautions to raiseand strengthen capacities of the respective managementstructures , - said Ms. ato.The agency has a functional duty to manage the networkof protected areas and other natural networks, accordingto the management plans, to monitor the inventory floraand fauna in these areas and, a very important aspect,generate incomes from services to others and use themto invest in the same areas. With this decision, Albaniafollowed other Balkan countries, which already have suchstructures.

National Agency ofProtected Areas

Due to the National Day of Forest Services, Minister of Environment,Mr. Lefter Koka, was in the Faculty of Forest Sciences at theAgricultural University of Tirana. Minister held a meeting withacademicians, forest specialists and students, where alsocommemorated 92 anniversary of the Albanian Forest Service. In hisspeech, Minister Koka said that this is an important date in theenvironmental calendar, more so for the first time the government hasbrought the spotlight on the environment and especially forests. Weworked hard last year and we sow 2.5 million seedlings, while aimingto end the mandate of such 10 million. - said the Minister, who thenhad a conversation with the participants in the Library of the Facultyof Forest Sciences.

The National Dayof Forest Services

(27 january 1923 - 2014)(27 january 1923 - 2014)(27 january 1923 - 2014)(27 january 1923 - 2014)(27 january 1923 - 2014)

Ing. Fatmir Brazhda, for several months heads the Protected Areas in the region ofElbasan. He is fully aware of all these areas, especially the National Park Shebenik- Jablanica. Over the years he has worked in the promotion of the Park andsensibilizarion of stakeholders on the potential and sustainable development of thesurrounding area. Based on this, the editorial of the newspaper Kurora e Gjelber,had a conversation, through he shared his experience and work done in the region ofElbasan, as well as his vision for the management of Protected Areas.

Page 1

In the frameworkof a project

supported by theSENIOR-A, LezhaEcology Club, incooperation with

the Municipality ofthe city, with theparticipation of

many supporters ofthe environment,from 11th to 20th of

February,conduced a fruitfulactivity, greeningthe street Gjergj

Fishta, byplanting decorative

Lime. Activityfound support and

received praise notonly from residents

of the street, butby all citizens.

Dear readers andassociates!

From this number,Kurora e Gjelber

newspaper begins its17th year of journey.In all numbers publi-shed, has been refle-cted the challenges,achievements andfailures of the Alba-

nian forestry inparticular, as well as

numerous environme-ntal problems which

are encountered.In the absence of

other specialized pu-blications of the sec-tor, Publishers and

Editorial Board havemaintained full bala-nce, despite politicalor other groups that

are numerous.Even after Kurora eGjelber will followthe path started 16years ago. It will re-main independent

and will only reflectreality.

Distinguished Donors!

Kurora e Gjelberappreciates your con-tribution, consideringit as special assistan-ce, helping the Alba-nian Forest Servicesto be ranked with the

forestry of otherdeveloped countries.Your Contribution will

be reflected in thepages of this

newspaper, and willbe broadcast to thecoming generations.

Our natural Treasuries

Management ofProtected Areasin the Region ofElbasan Conversaiton with Ing. FATMIR BRAZHDA,in DFS, Elbasan

Page 4

Page 5