saqartvelos sagareo vawroba

saqarTvelos ekonomikisa da mdgradi ganviTarebis saministro

sagareo vaWrobisa da saerTaSoriso ekonomikuri urTierTobebis departamenti

1

21,2%19,1%

19,8%20,6%

23,7%

2006 2007 2008 2009 2010

eqsportis wili 2006-2010

2006w 2007w 2008w 2009w 2010w

936 1232 1495 1134 1583

3675

5212

6302

4366

5095

sagareo vaWroba 2006-2010eqsporti importi

saqarTvelos sagareo vaWroba

2010 weli

zogadi mimoxilva

2003-2008 wlebSi saqarTvelos sagareo vaWroba saSualo wliuri zrdis maRali tempiT –

39.5%-iT xasiaTdeboda. msoflio finansuri da ekonomikuri krizisis gamo, saqarTvelos

sagareo savaWro brunvis moculoba, 2009 wels, wina welTan SedarebiT, 29.5%-iT Semcirda.

Tumca, 2010 wels, 2009 welTan SedarebiT, 21,4%-iT gaizarda da 6,678.5 mln. aSS dolari

Seadgina.

eqsporti 2010 wlis ganmavlobaSi zrdis maRali tempiT xasiaTdeboda da Sesabamisad,

wlis bolos 39,7%-iani zrda dafiqsirda wina wlis analogiur periodTan SedarebiT.

eqsportis moculobam 1,583.4 mln. aSS dolari Seadgina, rac 2008 wlis rekordul

maCvenebels 6%-iT aRemateba;

importma 2010 wels 5,095.1 mln. aSS dolari Seadgina da zrdis tempi 16,7%-iT

ganisazRvra;

savaWro balansma -3,510.7 mln. aSS dolari Seadgina, Tumca aRsaniSnavia eqsportis

xvedriTi wilis zrda mTlian brunvaSi. gasul welTan SedarebiT igi 3.1 erTeuliT

gaizarda da 23.7% Seadgina.

2010 wels, wina welTan SedarebiT, saqarTvelos savaWro partniori qveynebis ricxvi 7

erTeuliT gaizarda da 138 qveyana Seadgina. amasTan, 2009 wels saqarTvelos 30 qveyanasTan

hqonda dadebiTi savaWro saldo, xolo saangariSo periodSi igive maCvenebeli 32 qveyanasTan

dafiqsirda.



2

regionaluri vaWroba

saqarTvelo - evrokavSiri

2010 wels saqarTvelos sagareo savaWro brunva evrokavSiris qveynebTan, 2009 welTan

SedarebiT 13%-iT gaizarda, 1,736 mln. aSS dolari Seadgina da qveynis savaWro brunvis 26%

daikava.

maT Soris:

eqsporti 25%-iT gaizarda, 297 mln. aSS dolariT ganisazRvra da mTliani

eqsportis 19% daikava;

ZiriTadi saeqsporto produqcia: ferosilikomanganumi, amoniumis gvarjila,

manganumis oqsidebi, izotopebi, ualkoholo sasmelebi, Txili, xilis wvenebi,

vaSlis koncentratebi, mwvanili, soWis Tesli.

importi 10%-iT gaizarda, 1,439 mln. aSS dolari Seadgina da mTliani importis

28% daikava.

2010 wels evrokavSiris 27 qveynidan, wina wlis analogiur periodTan SedarebiT, savaWro

brunva Semcirda mxolod 5 qveyanasTan (avstria, gaerTianebuli samefo, kviprosi,

niderlandebi, SvedeTi), xolo danarCen 22-qveyanasTan gaizarda.

saqarTvelo - dsT

2010 wels saqarTvelos sagareo savaWro brunva dsT-s qveynebTan, wina wlis analogiur

periodTan SedarebiT 31%-iT gaizarda, 2,195 mln aSS dolari Seadgina da saqarTvelos

savaWro brunvis 33% daikava.

maT Soris:

eqsporti 55%-iT gaizarda, 644 mln. aSS dolariT ganisazRvra da mTliani

eqsportis 41% daikava;

ZiriTadi saeqsporto produqcia: Rvino, spirtiani alkoholuri sasmelebi,

mineraluri wylebi, ualkoholo sasmelebi, citrusi, xilis wvenebi, aveji,

ferosilikomanganumi, elmavlis saTadarigo nawilebi.

importi 24%-iT gaizarda,1 551 mln. aSS dolari Seadgina da mTliani importis

30% daikava.

unda aRiniSnos, rom 2010 wels, wina welTan SedarebiT, sagareo savaWro brunvis moculoba

dsT-s yvela qveyanasTan gaizarda.

dsT-s farglebSi, saqarTvelos sagareo savaWro brunvis ZiriTadi datvirTva suam-is wevr

qveynebze (azerbaijani, ukraina, moldova) modis. am qveynebs 2006 wels saqarTvelos sagareo

savaWro brunvis mxolod 16.2% ekava, aqedan eqsportis 13.6% da importis - 18.4%. amave

wels, am qveynebs dsT-sTan saqarTvelos sagareo savaWro brunvis mxolod 41% ekava, xolo

eqsportis 29% da importis 46%.



3

2010 wlis monacemebiT suam-is wevri qveynebis wili saqarTvelos sagareo savaWro brunvis

20.9%-iT (eqsportis 22.4% da importis 20.2%) ganisazRvra. amave periodSi suam-is wevrma

qveynebma dsT-sTan saqarTvelos savaWro brunvis 63,4% daikava, aqedan eqsportis 55.1% da

importis 66,3%.

sxva qveynebi

evrokavSirisa da dsT-s qveynebis garda, sxva danarCen savaWro partnior qveynebTan savaWro

brunva 2010 wels, wina welTan SedarebiT, 12%-iT gaizarda da 2,747 mln. aSS dolariT

ganisazRvra. am qveynebis xvedriTi wili saqarTvelos mTlian savaWro brunvaSi 41%-s

Seadgens.

evrokavSirisa da dsT-s qveynebis garda saqarTvelos savaWro partniorebis ricxvi 100 qveyniT

ganisazRvra, romelTagan savaWro brunvis moculobebis zrda, wina wlis analogiur periodTan

SedarebiT, dafiqsirebulia 50, xolo kleba ki 36 qveyanasTan. agreTve gamoCnda axali qveynebi

(14 qveyana), romlebTanac wina wlebSi savaWro brunva ar ganxorcielebula. am qveynebidan,

zimbabvesTan da mozambikTan ganxorcielda mxolod eqsporti (8.0 mln. aSS dolari),

bahreinTan, bermudasTan, dominikasTan, keniasTan, mavrikisTan, namibiasTan, salvadorTan,

svazilendTan, tunisTan da tanzaniasTan savaWro brunva ganxorcielda mxolod importis (4.7

mln. aSS dolari) xarjze, xolo alJirsa da gambiasTan savaWro brunvaSi (1.64 mln. aSS

dolari) dafiqsirebulia orive komponenti.

2010 wels, amerikis SeerTebul Statebi saqarTvelos ZiriTadi savaWro partniorebis pirvel

aTeulSi me-6 adgilzea da savaWro brunvam 353,9 mln. aSS dolari, anu 34.3%-iT meti

Seadgina. gansakuTrebiT didi zrda - 389% dafiqsirda eqsportSi. Tu amerikis SeerTebul

Statebs, rogorc eqsportior qveyanas, 2009 wels me-7 adgili ekava 4%-iani xvedriTi

wiliT, 2010 wels igi me-3 adgilzea 11.4%-iani xvedriTi wiliT.

saqarTvelos regionaluri vaWrobis dinamika (mln. aSS dolari)

0

1000

2000

3000

4000

5000

6000

7000

8000

2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010

329 392786 1 115

1 6522 317

3 2572 276

2,747

460 600

990

1 407

1 799

2 323

2543

1 677

2,195

290510

730

836

1 142

1 807

2 001

1 547

1,736

evrokavSiri

dsT

sxva qveynebi



4

umsxvilesi savaWro partniori qveynebi

2010 wels aTi umsxvilesi savaWro partnioris wilma saqarTvelos mTlian sagareo savaWro

brunvaSi 67% Seadgina. umsxviles savaWro partniorebs Soris kvlav liderobs TurqeTi,

azerbaijani da ukraina.

TurqeTi

TurqeTs saqarTvelos sagareo savaWro brunvis 16.5% xvedriTi wili ukavia 1,104.7 mln. aSS

dolariT.

eqsportma Seadgina 216.1 mln. aSS dolari. eqsportis pirvel 5 ZiriTad

pozicias 72.8% ukavia. es poziciebia: Savi liTonebis jarTi (41.2%),

feroSenadnobebi (11.3%), azotovani sasuqebi (7.8%), msubuqi avtomobilebi

(7.7%) da eleqtroenergia (4.8%).

importma Seadgina 888.6 mln aSS dolari. importis 5 ZiriTad pozicias mxolod

14.4% ukavia. es poziciebia: samkurnalo saSualebebi (4.3%), qaRaldis nawarmi

(3.1%), plastmasis nawarmi (2.7%), metalokonstruqciebi Savi liTonisgan

(2.2%) da cementi (2.2%).

azerbaijani

azerbaijans saqarTvelos sagareo savaWro brunvis 10.6% xvedriTi wili ukavia 708.1 mln. aSS

dolariT.


pozicias 71.5% ukavia. es poziciebia: msubuqi avtomobilebi (42.7%), safreni

aparatebis nawilebi (10.4%), foladis wnelebi (7.6%), cocxali msxvilfexa

pirutyvi (6.2%) da samkurnalo saSualebebi (4.7%).

importma Seadgina 464.1 mln aSS dolari. importis 5 ZiriTad pozicias 85.9%

ukavia. es poziciebia: navTobproduqtebi (64.2%); navTobis airebi (16.8%), Saqari

(2.1%), TabaSiri, anhidridi, baTqaSi (1.5%) da mzesumziris zeTi (1.4%).

ukraina

ukrainas saqarTvelos sagareo savaWro brunvis 9.9% xvedriTi wili ukavia 662.2 mln. aSS

dolariT.


pozicias 80.8% ukavia. es poziciebia: spirtiani alkoholuri sasmelebi (24.6%),

yurZnis naturaluri Rvinoebi (17.4%), mineraluri wylebi (15.6%),

feroSenadnobebi (14.9%) da citrusebi (8.4%).



5

25%

16%

15%

8%

8%

8%

7%

5%4% 4%

TurqeTi azerbaijani ukraina germania CineTi aSSruseTi somxeTi bulgareTia/g emiratebi

0

100

200

300

400

500

600

700

800

900

1000

eqsporti

importi

importma Seadgina 558.9 mln aSS dolari. importis 5 ZiriTad pozicias 35.4%

ukavia. es poziciebia: sigaretebi (11.9%), foladis wnelebi (9.0%), mzesumziris

zeTi (6.8%), qvanaxSiris koqsi (4.3%) da xorbali (3.4%).

saqarTvelos 10 umsxvilesi savaWro partniori qveyana 2010 wels

(mln. aSS dolari)

momdevno aTi umsxvilesi savaWro partniori qveynis xvedriTi wili saqarTvelos sagareo

savaWro brunvaSi 16.6%-iT ganisazRvra. es qveynebia:

2.5%

2.4%

2.1%

1.8%1.6%

1.3%

1.3%

1.2%

1.2%1.2%

rumineTi italia yazaxeTi

niderlandebi kanada iaponia

brazilia gaerTianebuli samefo safrangeTi

saberZneTi



6

sul 138 savaWro partniori qveynidan pirvel oc qveyanas saqarTvelos sagareo savaWro

brunvis 83.6% ukavia.

savaWro brunvis 50%-ze maRali zrda dafiqsirda Semdeg qveynebTan:

evrokavSiri

slovakeTi _ 130%;

estoneTi _ 94%;

espaneTi _ 55%;

dsT-s qveynebi

yazaxeTi _ 219%;

moldova _ 121%;

uzbekeTi _ 76.3%;

somxeTi _ 58%;

sxva qveynebi

ant.-barbuda _ 500%;

avstralia _ 411%;

pakistani – 400%

panama _ 125%;

CineTi _ 98.5%;

ekvadori _ 98%

Sri-lanka _ 91%;

irani _ 85.1%

korea _ 65%;

ganasTan da meqsikasTan daaxloebiT 10-jer gaizarda savaWro brunva

eqsporti

aTi umsxvilesi sasaqonlo poziciis xvedriTi wili saqarTvelos eqsportSi 65%-T

ganisazRvra.

sasaqonlo jgufebidan saeqsporto aTeulSi pirveli adgili kvlav feroSenadnobebs ukavia

263.9 mln. aSS dolariT anu 16,7% xvedriTi wiliT. Semdeg adgilze msubuqi avtomobilebis

eqsportia 227,3 mln. aSS dolariT da 14,4%xvedriTi wiliT. mesame adgilze kvlav Savi

liTonebis jarTia, romelmac 109,4 mln. aSS dolari Seadgina da saqarTvelos eqsportis

6.9% daikava.



7

umsxvilesi sasaqonlo poziciebi saqarTvelos eqsportSi

2010 wlis mixedviT

Tu saeqsporto produqciis bolo 5 wlis dinamikas ganvixilavT 2010 wels saqarTvelos

eqsportis rekorduli maCveneblis miRwevis safuZvelia saqarTvelos eqsportSi ZiriTadad

dominanti produqciis moculobebis mateba. kerZod, 2010 wels 2006 welTan SedarebiT

gaizarda:

feroSenadnobebi – 174 mln aSS dolariT (193%);

msubuqi avtomobilebi _ 51 mln aSS dolariT (297%);

Savi liTonis jarTi – 37 mln aSS dolariT (51%);

oqro – 37 mln aSS dolariT (76%);

azotovani sasuqebi – 25 mln aSS dolariT (53%);

spirtiani alkoholuri sasmelebi – 25 mln aSS dolariT (83%);

spilenZis jarTi – 12 mln aSS dolariT (40%);

Txili da kakali – 7 mln aSS dolariT (12%);

mineraluri wyali – 6 mln aSS dolariT (25%).

axali poziciebi eqsportSi

TviTmfrinavis saTadarigo nawilebi - unda aRiniSnos, rom saqarTvelos eqsportSi kvlav

mniSvnelovan poziciaze gadavida TviTmfrinavis saTadarigo nawilebis eqsporti da 2006 wels

3 mln aSS dolaridan misma eqsportma 2010 wlisTvis 21 mln aSS dolars miaRwia (zrda

600%).

eleqtroenergia - wlebis ganmavlobaSi saqarTvelo damokidebuli iyo eleqtroenergiis

importze. aRniSnuli produqciis eqsporti ZiriTadad 2006 wlidan daiwyo. 2006 wels

importi ganxorcielda 27 mln. aSS dolaris, xolo eqsporti 2 mln. aSS dolaris. 2010

wels maCveneblebi radikalurad Seicvala. ganxorcielda 13.1 mln. aSS dolaris

17%

14%

7%

5%

5%4%4%3%

3%

3%

35%

feroSenadnobebi

msubuqi avtomobilebi

Savi liTonebis jarTi

oqro

azotovani sasuqebi

spilenZis madnebi da koncentratebi

Txili, kakali

alkoholuri sasmelebi

spilenZis jarTi

Rvino

danarCeni produqcia



8

eleqtroenergiis importi 52.5%-iT naklebi), xolo eqsporti 37 mln. aSS dolaris (1750%-

iT meti).

medikamentebi - saqarTvelos mniSvnelovani saeqsporto potencialis mqone produqcias

warmoadgens medikamentebi. 2006 wels igi mxolod 6 mln. aSS dolaris gavida, xolo 2010

wels eqsportirebul iqna 30 mln. aSS dolaris, 24 mln. aSS dolariT, 400%-iT meti.

armatura - saqarTvelos eqsportSi mniSvnelovani moculobiT 2008 wlidan gamoCnda da

Tanxam 9 mln. aSS dolari Seadgina, 2009 wels 3 mln aSS dolari, xolo 2010 wels misi

eqsporti wina welTan SedarebiT 12-jer gaizarda da 36 mln. aSS dolari Seadgina.

tualetis qaRaldi da sveli xelsaxocebi - 2009 wlidan daiwyo aRniSnuli saeqsporto

produqciis warmoeba da pirvelive wels exsportze gavida 1.4 mln. aSS dolaris raodenobis.

2010 wels eqsporti gaizarda 35%-iT da 1.9 mln. aSS dolari Seadgina.

aseve, 2010 wels, 2006 welTan SedarebiT, garkveuli saxeobis samrewvelo saqonlis eqsportis moculobebis zrdac dafiqsirda. kerZod:

manganumis oqsidebi _ 2760%;

kostumebi, pijakebi, bluzebi _ 1034%;

aveji _ 633%.

qvanaxSiri _ 460%;

foladis sxmulebi da naglini _ 105%;

sasoflo sameurneo produqcia, romlis saeqsporto moculobac bolo 5 wlis ganmavlobaSi

gaizarda:

Tevzi - gaizarda 7.2-jer da 6.5 mln. aSS dolariT ganisazRvra. ZiriTadi saeqsporto

bazrebia TurqeTi - 66.2%, somxeTi - 18.2% da azerbaijani _ 15%.

mwvanili _ gaizarda 4-jer da 2.54 mln. aSS dolariT ganisazRvra. ZiriTadad gadis Semdegi

qveynebis samomxmareblo bazrebze: ukraina (43.5%), belarusi (17.2%), azerbaijani (17%),

latvia (11.7%), bulgareTi (4.5%), moldova (2.7%), estoneTi (2.6%), rumineTi (0.5%),

litva (0.4%) da umniSvnelo wili ukavia poloneTsa da CexeTs.

bostneuli _ gaizarda 15-jer da 3 mln. aSS dolars miaRwia.

kartofili - 2010 wlidan daiwyo eqsporti da Seadgina 1.24 mln aSS dolari, romlis 98.5%

azerbaijanSi gavida, xolo 1.5% ukrainaSi.

kombosto - 2006 wels eqsportma mxolod 80 aTasi dolari Seadgina. 2010 wels ki 1.13 mln.

aSS dolaris eqsporti ganxorcielda. aqedan, ukrainaSi 98%, azerbaijanSi 1.2% da yazaxeTSi

0.8%.

danarCen saeqsporto sasoflo-sameurneo produqcias warmoadgens xaxvi Taviani, salaTa,

Talgami, Warxali, stafilo da analogiuri Zirnayofebi, romlebic igive qveynebSi gadis Tu

ar CavTvliT salaTis umniSvnelo raodenobis eqsports CexeTSi da stafilos eqsports

moldovaSi.



9

2010 wels, 2006 welTan SedarebiT, 58%-iT Semcirda xilis eqsporti (vaSli, msxali, komSi

da analogiuri kurkovani xili, magram 0.5 mln aSS dolaridan 2.94 mln dolaramde gaizarda

xilkenkrovani produqciis eqsporti. aqedan produqciis 81.4% gavida ukrainaSi, azerbaijanSi

9.7%, belarusSi 4.3%, moldovaSi 3.5%, xolo somxeTma, yazaxeTma, uzbekeTma da erayma

daikaves saeqsporto bazris umniSvnelo segmenti.

saneleblebi _ am produqciis eqsports 2006 wlidan dawyebuli axasiaTebs yovelwliuri

zrda. 2010 wlisTvis, eqsportis moculoba gaormagda da 3.42 mln. aSS dolars miaRwia.

ZiriTadi saeqsporto bazrebia: ukraina - 34.4%, TurqeTi - 23.5%, azerbaijani _ 13.6%,

belarusi _ 7,1%, yazaxeTi _ 3.9%, vietnami _ 3.7%, filipinebi _ 2.6%, CineTi _ 1,6%,

uzbekeTi _ 1.3%, latvia _ 1.3%, litva _ 1%, poloneTi _ 1%, moldova _ 1%. indoeTi

_0.9%. aseve umniSvnelo wili ukaviaT germaniis, kanadis, aSS-s, somxeTi, Sveicariis,

espaneTisa da beninis saeqsporto bazrebs. soWis Tesli _ gansakuTrebuli zrdis tendenciiT xasiaTdeba. 2006 welTan SedarebiT 6-jer

gaizarda da 4.04 mln. aSS dolari Seadgina. ZiriTadi saeqsporto bazrebia: dania _ 77.1%,

germania _ 17.4%, safrangeTi - 2.7%, lixtenSteini - 1.6%, belgia – 0.7% da gaerTainebuli

samefo _ 0.4%. umniSvnelo raodenobiT gavida _ avstria, CexeTi, aSS.

xilis wvenebi _ qarTul xilis wvenebs sakmaod didi saeqsporto potenciali gaaCnia. misi

eqsportis yvelaze didi maCvenebeli 2007 wels dafiqsirda - 13.5 mln. aSS dolari. 2008

wels gavida 8,4 mln aSS dolaris, xolo 2009 wels 2.9 mln aSS dolaris. am produqciis

eqsportis Seferxeba 2008 wlis agvistos cnobili movlenebis gamo, xilbostneulis

konservebisa da xilis wvenebis warmoebis Sida qarTlSi arsebuli resursis didi moculobiT

ganadgurebam gamoiwvia.

unda aRiniSnos, rom 2010 wels, 2009 welTan SedarebiT 100%-iT gaizarda xilis wvenebis

eqsporti da man 6.050 mln aSS dolari Seadgina.

Rvino – 2009 wels am produqciis eqsports, 32 mln aSS dolari ekava. 2010 wlisTvis misi

eqsporti 22.7%-iT gaizarda da 39.3 mln. aSS dolari Seadgina. aRsaniSnavia, rom Tu ruseTis

federaciis mier dawesebuli embargos periodSi Rvinis eqsporti saSualod 36 qveyanaSi

ganxorcielda, 2010 wlamde periodisTvis es ricxvi 64 qveyanamde gaizarda.

produqcia, romlis saeqsporto moculobac bolo 5 wlis ganmavlobaSi Semcirda:

spilenZis madnebis da jarTis _ eqsporti 2006 welTan SedarebiT Semcirda 9 mln. aSS

dolariT (11.3%).

xilbostneulis konservebi _ 2008 wels saqarTveloSi momxdari movlenebis gamo am

produqciis eqsportis maCvenebeli 2006 welTan SedarebiT: 69%-iT Semcirda da 1.24 mln.

aSS dolari Seadgina.

xe-tyis masala daxerxili _ 2006 wels eqsportirebuli iqna 16.4 mln. aSS dolaris, xolo

2010 wels, misi eqsporti Semcirda 58%-iT da Seadgina mxolod 6.8 mln aSS dolaris

moculobis.



10

2010 wlis umsxvilesi savaWro partniori qveynebi eqsportis mixedviT

momdevno aTi umsxvilesi saeqsporto partniori qveynis xvedriTi wili 14.7%-iT ganisazRvra.

pirveli 20 saeqsporto qveynis xvedriTma wilma saqarTvelos eqsportSi jamSi 88.5% daikava.

15.4%

13.6%

11.4%

10.1%6.5%

5.5%

3.9%

3%

2.2%

2.1%

26.2% azerbaijani

TurqeTi

aSS

somxeTi

ukraina

kanada

bulgareTi

yazaxeTi

ruseTi

espaneTi

sxva qveynebi

2.1%

1.8%

1.8%

1.6%1.5%

1.5%

1.4%

1.2%

1.1%0.8%

germania

rumineTi

a/g emiratebi

belgia

CineTi

italia

belarusi

d. britaneTi

niderlandebi

TurqmeneTi



11

eqsportis zrdis dinamika regionalur WrilSi 2006-2010 wlebSi unda aRiniSnos, rom Tu bolo oTxi wlis ganmavlobaSi (2006-2009 wlebSi) eqsports saqarTvelos sagareo vaWrobaSi saSualod 19-20% ekava, 2010 wels am maCvenebelma 23.7%-s miaRwia. saqarTvelos savaWro partniori qveynebis umetes nawilSi dafiqsirebulia saqarTvelos eqsportis moculobis zrda. evrokavSiri 2010 wels 2006 welTan SedarebiT 32%-iT gaizarda eqsporti evrokavSiris qveynebTan. eqsportis gansakuTrebiT didi zrda dafiqsirda Semdeg qveynebSi: rumineTi (573%), dania (459%), fineTi (378%), litva (239%), belgia (134%), espaneTi (109%), latvia (60%), saberZneTi (32%) da CexeTi 24%. eqsportis moculobis saSualod 20%-iani kleba dafiqsirda safrangeTTan, slovakeTTan, germaniasTan. sakmaod Semcirda eqsporti Semdeg qveynebTan _ avstria (2.4-jer), kviprosi (7-jer), luqsemburgi (10-jer). danarCen qveynebTan eqsportis moculoba TiTqmis ucvlelia.

dsT amave periodSi, 65%-iani zrda dafiqsirda dsT-s qveynebTan. am regionis wevri qveynebidan eqsporti Semcirda mxolod TurqmeneTTan da ruseTis federaciasTan. ruseTis federaciis mier dawesebuli ekonomikuri sanqciebis Semdgom am qveyanasTan eqsportis moculoba Semcirda 4.5-jer. sxva qveynebi 2010 wels 2006 welTan SedarebiT eqsportis moculobis mniSvnelovani zrda - 101% dafiqsirda sxva danarCeni savaWro partniori qveynebis jgufSi (evrokavSirisa da dsT-s qveynebis garda). maTgan, mniSvnelovnad eqsporti gaizarda Semdeg qveynebSi: iaponia (15.7-jer), egvipte (11.5-jer), irani (4.5-jer), panama (4.3-jer) siria (4.3-jer), arabTa gaerTianebuli saamiroebi (3.3-jer), aSS – (3.1-jer), CineTi (2.3-jer) da aS.



12

importi

umsxvilesi saimporto sasaqonlo jgufi 2010 welis tradiciulad navTobi da navTob-produqtebi iyo 694.6 mln. aSS dolariT, romlis wilma importSi 13,6% Seadgina. meore adgili avtomobilebis sasaqonlo jgufma daikava 309.6 mln. aSS dolariT, 6,1% xvedriTi wiliT. mesame adgilze, kvlav samkurnalo saSualebebis jgufis importia 188,4 mln. aSS dolariT, romlis wilma importSi 3,7% Seadgina.

2010 wlis umsxvilesi sasaqonlo poziciebi saqarTvelos importSi

2010 wels Semdgomi 10 saimporto produqcis wili 9.1%-iT ganisazRvra. es produqciebia:

navTobis koqsi _ 1.0%;

gamomTvleli manqanebi _ 1.0%;

Savi liTonis jarTi _ 1.0%

frinvelis xorci _ 0.9%;

mcenareuli zeTi _ 0.9%;

satvirTo avtomobilebi _ 0.9%;

Sokoladis nawarmi _ 0.9%

qvanaxSiris koqsi _ 0.9%;

qaRaldis nawarmi _ 0.8%;

aveji _ 0.8%.

pirveli 20 saimporto produqciis xvedriTma wilma saqarTvelos importSi jamSi 45.9% daikava.

2010 wels 2006 welTan SedarebiT importi gaizarda 39%-iT, xolo ZiriTadi jgufebis mixedviT

mdgomareoba Semdegnairia:

navTobi da navTobproduqtebi _ 252 mln. aSS doalriT (57%);

satelefono aparatebi – 86 mln. aSS dolariT (358%)

13.6%

6.1%

3.7%

3.4%

2.6%

2.2%

1.6%

1.5%

1.1%

1.1%

63.2%

navTobi da navTobproduqtebi

msubuqi avtomobilebi

samkurnalo saSualebebi

xorbali

navTobis airebi

satel. Aparatebi

sigareti

Saqari

wnelebi naxSirbadiani foladisaganmanganumis madnebi da koncentratebidanarCeni produqcia



13

medikamentebi _ 73 mln. aSS dolariT (63.5%)

xorblis fqvilis _ 73 mln. aSS dolariT (63.4%)

sigareti – 56 mln. aSS dolariT (243%)

Savi liTonis jarTi – 32 mln. aSS dolariT (177.7%)

navTobis koqsi – 30 mln. aSS dolariT (142.8%)

xorci axali, gayinuli – 26 mln. aSS dolariT (118.2%)

wnelebi naxSirbadiani foaldis – 23 mln. aSS dolariT (69.6%)

mzesumziris Tesli – 23 mln. aSS dolariT (95.8%)

tualetis qaRaldi _ 17 mln. aSS dolariT (73.9%)

avtomobilebi _ 15 mln. aSS dolariT (5.0%)

sakonditro nawarmi – 13 mln. aSS dolariT (38.2%)

satransporto saSualebebi – 9 mln. aSS dolariT (23%)

Saqari – 8 mln. aSS dolariT (12.1%)

aveji – 7 mln. aSS dolariT (21.2%)

gamomTvleli manqanebi _ 4 mln. aSS dolariT (8.7%)

2010 wels umsxvilesi importiori qveynebis xvedriTma wilma 68% Seadgina.

umsxvilesi importiori qveynebi

2010 w

momdevno aTi umsxvilesi importiori qveynis xvedriTi wili 17.3%-iani ganisazRvra.

es qveynebia:

bulgareTi _ 2.6%;

niderlandebi _ 2.0%;

yazaxeTi _ 1.8%

iaponia _ 1.6%;

brazilia _ 1.6%;

17%

11%

9%

7%6%6%3%

3%3%

3%

32%

TurqeTi

ukraina

azerbaijani

CineTi

germania

ruseTi

aSS

ag/emiratebi

rumineTi

italia

sxva qveynebi



14

saberZneTi _ 1.4%;

safrangeTi _ 1.4%;

didi britaneTi _ 1.3%;

TurqmeneTi _ 1.3%;

TurqmeneTi _ 1.2%

CexeTi _ 1.1%; pirveli 20 saimporto qveynis xvedriTma wilma saqarTvelos importSi 84.8% daikava.

importis zrdis dinamika regionalur 2006-2010 wlebSi unda aRiniSnos, 2006 wels imports saqarTvelos savaWro brunvaSi 79.7% ekava, xolo 2010 wels ki es maCvenebeli 76.3%-iT ganisazRvra. evrokavSiri 2010 wels 2006 welTan SedarebiT 30.3%-iT gaizarda importi evrokavSiris qveynebidan. importis zrda aris 22 qveyanasTan, xolo gansakuTrebiT didi zrda dafiqsirda Semdegi qveynebidan: rumineTi (235%), saberZneTi (217%), litva (180%), latvia (140%), espaneTi (122%). importis moculoba Semcirda kviprosTan (56.3%), fineTan (57%), maltasTan (22%), SvedeTTan (18%) da germaniasTan (6%). dsT amave periodSi importis 11%-iani zrda dafiqsirda dsT-s qveynebTan. am regionis wevri qveynebidan importi Semcirda mxolod TurqmeneTTan (41%) da ruseTis federaciasTan (50%), yirgizeTTan (26%) da tajikeTTan (46%). ruseTis federaciasTan eqsportis Semcireba, gamowveulia enorgoresursebis importis SemcirebasTan. sxva qveynebi 2010 wels 2006 welTan SedarebiT importi moculobis mniSvnelovani zrda - 80% dafiqsirda sxva danarCeni savaWro partniori qveynebis jgufSi (evrokavSirisa da dsT-s qveynebis garda). maTgan, mniSvnelovani zrda dafiqsirda Semdeg qveynebSi: avstralia (19.6-jer), vietnami (6-jer), CineTi (3.2-jer), indoeTi (2.5-jer), korea (2.5-jer) arabTa gaerTianebuli saamiroebi (1.5-jer), aSS (1.3-jer), TurqeTi (1.7-jer).



15

danarTi

saqarTvelos sagareo vaWroba qveynebis mixedviT

2010 weli (aTasi aSS dolari)

brunva eqsporti importi saldo

sagareovaWroba–sul 6678469.80 1583397,00 5095072,80 -3511675,80 evrokavSirisqveynebi

1735933,70 296612,40 1439321,30 -1142708,90

avstria 52289 782,7 51506,3 -50723,7

belgia 80538,5 25844,5 54694,0 -28849,4

bulgareTi 193829 62105,9 131723,1 -69617,2

gaerTianebulisamefo 83785,4 19305,5 64479,9 -45174,4

germania 361780,5 31762,0 330018,5 -298256,5

dania 18696,3 3605,1 15091,2 -11486,1

espaneTi 66552,2 32609,0 33943,2 -1334,2

estoneTi 6061,2 862,7 5198,5 -4335,8

irlandia 7230 312,7 6917,3 -6604,6

italia 157127 23376,2 133750,8 -110374,6

kviprosi 1291,3 117,8 1173,5 -1055,7

latvia 21202,8 5913,5 15289,3 -9375,9

litva 36117,6 9991,7 26125,9 -16134,2

luqsemburgi 5839 33,1 5805,9 -5772,8

malta 565 17,5 547,5 -529,9

niderlandebi 116967,8 17159,3 99808,5 -82649,2

poloneTi 53975,8 4754,1 49221,7 -44467,7

portugalia 5023,5 1590,2 3433,3 -1843,2

rumineTi 165304 28696,1 136607,9 -107911,8

saberZneTi 79923,1 7263,0 72660,1 -65397,1

safrangeTi 80549,7 9791,9 70757,8 -60965,9

slovakeTi 7662,4 1057,7 6604,7 -5547,0

slovenia 11949,6 930,7 11018,9 -10088,2

ungreTi 28694,5 209,5 28485,0 -28275,5

fineTi 16375,6 875,5 15500,1 -14624,6

SvedeTi 11212,2 52,7 11159,5 -11106,7

CexeTi 65390,8 7591,9 57798,9 -50207,0

dsT-isqveynebi 2195400,90 644484,80 1550916,10 -906431,30 azerbaijani

708101,8 243989,3 464112,5 -220123,2 belarusi

58543,7 22493,1 36050,6 -13557,5 TurqmeneTi

71405,5 12205,3 59200,2 -46995,0 moldova

12235,5 7569,5 4666,0 2903,5 ruseTi

313971,2 34298,3 279672,9 -245374,6 somxeTi

205837,3 160289,7 45547,6 114742,2 tajikeTi

2564,7 2515,8 48,9 2466,9 uzbekeTi

16422,5 6715,3 9707,2 -2991,9 ukraina

662235,0 103334,4 558900,6 -455566,2



16

yazaxeTi 139641,2 47993,2 91648,0 -43654,8

yirgizeTi 4442,5 3080,9 1361,6 1719,3

danarCeniqveynebi 2747135,2 642299,8 2104835,4 -1462535,6

avstralia 32223,1 831,3 31391,8 -30560,5

avRaneTi 235,3 228,2 7,1 221,2

albaneTi 986 985,4 0,6 984,8

alJiri 1613,3 26,7 1586,60 -1559,9

angola 0,1 0,1 _ 0,1

andora 21,5 _ 21,5 -21,5

antigua-barbuda 248,2 _ 248,2 -248,2

arabTagaerTianebuliemiratebi 187023,1 27793,5 159229,6 -131436,2

argentina 4948,8 4948,8 -4948,8

aSS 353900,3 180498,8 173401,5 7097,3

axalizelandia 7973,3 7973,3 -7973,3

bangladeSi 96,8 1 95,8 -94,8

bahreini 7,4 _ 7,4 -7,4

belizi 177,3 79,8 97,5 -17,7

benini 13,9 13,9 13,9

bermuda 3,8 3,8 -3,8

bosnia-hercegovina 119,5 20,6 98,9 -78,4

brazilia 86609,9 5985,0 80624,9 -74639,8

britaneTisteritoriaindoeTisokeaneSi 53

_

53 -53

burkinafaso 497,1

_ 497,1 -497,1

gaboni 10994,6

_ 10994,6 -10994,6

gambia 22,9 5 17,9 -13

gana 11493,8 5,1 11488,7 -11483,6

gibraltari 161 161 -161

dominika 6,9 6,9 -6,9

egvipte 15565,2 10395,2 5170,0 5225,2

ekvadori 13152,1 _ 13152,1 -13152,1

ekvatoruligvinea 13,3 13,3 _ 13,3

erayi 7666,7 7652,0 14,7 7637,3

vietnami 12300,8 1238,2 11062,6 -9824,4

virjiniskunZulebi, britaneTi 403,7 _ 403,7 -403,7

zimbabve 4822,9 4822,9 4822,9

TurqeTi 1104694 216049,4 888644,6 -672595,2

iaponia 89008,4 8118,10 80890,3 -72772,2

iemeni 1 0,5 0,5 0

indoeTi 44468,5 11988,8 32479,7 -20491,0

indonezia 9718,3 443,5 9274,8 -8831,3



17

iordania 956,4 23,1 933,3 -910,2

irani 67220,2 12140,70 55079,50 -42938,80

islandia 434,2 1 433,2 -432,2

israeli 18713,2 4116,60 14596,60 -10480,00

kamboja 46,4 46,4 _ 46,4

kameruni 6,4 6,4 -6,4

kanada 104396,1 86655,20 17740,90 68914,30

kenia 79,6 79,6 -79,6

kolumbia 842,4 38,4 804 -765,6

kongo 45,4 36 9,4 26,6

koreisrespublika 36319,5 7017,40 29302,10 -22284,70

koreissaxalxodemokratiulirespublika 259,5 172,8 86,7 86,1

kostarika 301,6

_ 301,6 -301,6

kotdivuari 13,6

_ 13,6 -13,6

kuba 217,8

_ 217,8 -217,8

libani 7228,4 6461,7 766,7 5695,0

libia 566,7 566,7 566,7

lixtenStaini 554,9 63,7 491,2 -427,5

mavriki 25,6

_ 25,6 -25,6

makau 0,2

_ 0,2 -0,2

makedonia 55,9 2 53,9 -51,9

malaizia 4340,4 810,9 3529,50 -2718,7

maroko 2146,5 1902,2 244,3 1657,9

meqsika 4196,6 4055,6 141 3914,5

mozambiki 3110,8 3110,8 3110,8

monako 67 _ 67 -67

mongoleTi 131,9 131,9 _ 131,9

namibia 0,4 _ 0,4 -0,4

nepali 482,6 482,6 _ 482,6

nigeria 0,5 _ 0,5 -0,5

norvegia 5306,1 171,4 5134,7 -4963,4

omani 2068,4 501 1567,4 -1066,4

pakistani 2004,6 44,2 1960,4 -1916,2

panama 3635,4 2351,1 1284,3 1066,8

peru 0,2

_ 0,2 -0,2

salvadori 4442,4

_ 4442,4 -4442,4

samxreTiafrika 3083,1 41,7 3041,4 -2999,7

sanmarino 14,7 _ 14,7 -14,7

saudebisarabeTi 316,3 111,8 204,5 -92,7

safrangeTispolinezia 3,2 _ 3,2 -3,2



18

seiSelebi 640,4 640,4 -640,4

serbia-montenegro 1631,3 73,1 1558,2 -1485,1

svazilendi 2,2 2,2 -2,2

sieraleone 37,6 23,1 14,5 8,6

singapuri 13474,9 1998,6 11476,3 -9477,7

siria 2974,3 1184,3 1790,0 -605,7

sudani 0,8 0,5 0,3 0,2

taivani, CineTisprovincia 6914,6 453,4 6461,2 -6007,7

tailandi 16086 358,6 15727,40 -15368,8

tanzania 13,5 _ 13,5 -13,5

trinidad-tobago 25,2 25,2 _ 25,2

tunisi 144,8 _ 144,8 -144,8

uganda 229,7 3,5 226,2 -222,6

urugvai 667,4 _ 667,4 -667,4

filipinebi 475,4 244,5 230,9 13,6

quveiTi 623,2 567,9 55,3 512,6

yatari 321,1 320 1,1 318,9

Sveicaria 34875,7 410,6 34465,1 -34054,5

Srilanka 2280,6 1111,2 1169,4 -58,3

Cile 1674,5 1674,5 -1674,5

CineTi 358569,1 24250,5 334318,6 -310068,2

xorvatia 3517,2 36,7 3480,5 -3443,8

honkongi 27074,7 2985,0 24089,7 -21104,7

saqartvelos sagareo vawroba

Documents