seria `qalta mexsiereba~ · 2017-03-02 · 5 sesavali `soflis rirseba~ meeqvse wignia seriisa...

144

Upload: others

Post on 21-May-2020

68 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: seria `qalTa mexsiereba~ · 2017-03-02 · 5 Sesavali `soflis Rirseba~ meeqvse wignia seriisa `qalTa mexsiereba~, romelsac 2004 wlidan gamoscemda fondis `Ria sazogadoeba _ saqarTvelo~

1

Page 2: seria `qalTa mexsiereba~ · 2017-03-02 · 5 Sesavali `soflis Rirseba~ meeqvse wignia seriisa `qalTa mexsiereba~, romelsac 2004 wlidan gamoscemda fondis `Ria sazogadoeba _ saqarTvelo~

2

seria `qalTa mexsiereba~`qalTa mexsiereba~`qalTa mexsiereba~`qalTa mexsiereba~`qalTa mexsiereba~

soflis Rirsebasoflis Rirsebasoflis Rirsebasoflis Rirsebasoflis Rirseba

Sedgena/redaqtireba:Sedgena/redaqtireba:Sedgena/redaqtireba:Sedgena/redaqtireba:Sedgena/redaqtireba: marina TabukaSvilidizaini, dakabadoneba:dizaini, dakabadoneba:dizaini, dakabadoneba:dizaini, dakabadoneba:dizaini, dakabadoneba: maia kapanaZewignze muSaobdnen:wignze muSaobdnen:wignze muSaobdnen:wignze muSaobdnen:wignze muSaobdnen: wovinar nazarova, qeTevan Jordania,

cisana goderZiSvili; Tamar Tarxan-mouravirezumes Targmanirezumes Targmanirezumes Targmanirezumes Targmanirezumes Targmani: xaTuna CxeiZefotoebis avtorebi:fotoebis avtorebi:fotoebis avtorebi:fotoebis avtorebi:fotoebis avtorebi: marina TabukaSvili, wovinar nazarova,

cisana goderZiSvili, arCil qiqoZe, zaal qiqoZefoto ydaze:foto ydaze:foto ydaze:foto ydaze:foto ydaze: Tiveli gogona, marina TabukaSvilis foto

seria `qalTa mexsiereba~ © fondi taso, 2007

Women’s Memory Series

HONOR OF VILLAGE

Compilation/editing: Marina TabukashviliDesign, layout: Maya KapanadzeWorking group: Tsovinar Nazarova, Ketevan Jordania,

Tsisana Goderdzishvili, Tamar Tarkhan-MouraviTranslation of resume: Khatuna ChkheidzePhotos by: Marina Tabukashvili, Tsovinar Nazarova,

Tsisana Goderdzishvili, Archil Kikodze, Zaal KikodzeCover photo: Girl from Thivi village. By Marina Tabukashvili

Women’s Memory Series © TASO Foundation, 2007

ISBN – 978-9941-0-0187-1ISSN – 1987-5185

`fondi taso~ (qalTa fondi da mexsierebis kvlevis centri)TASO Foundation (Women’s Fund and Memory Research Center)

Tbilisi, 0108, r. TabukaSvilis 15 Tbilisi, 0108, 15, R. Tabukashvili Str.tel: +995 32 920595 Tel: +995 32 920595faqsi: +995 32 920595 Fax: +995 32 920595el. fosta: [email protected] E-mail: [email protected]: www.taso.org.ge web-site: www.taso.org.ge

wigni momzadda da gamoqveynda fondis`Ria sazogadoeba – saqarTvelo~ mxardaWeriTThe book was prepared and published with the suppot ofOpen Society – Georgia Foundation

daibeWda stambaSi `globusi~, Tbilisi 2007

Printed in Globus Ltd, Tbilisi 2007

Page 3: seria `qalTa mexsiereba~ · 2017-03-02 · 5 Sesavali `soflis Rirseba~ meeqvse wignia seriisa `qalTa mexsiereba~, romelsac 2004 wlidan gamoscemda fondis `Ria sazogadoeba _ saqarTvelo~

3

soflis Rirseba

Tbilisi

2007

qalTa mexsiereba

Page 4: seria `qalTa mexsiereba~ · 2017-03-02 · 5 Sesavali `soflis Rirseba~ meeqvse wignia seriisa `qalTa mexsiereba~, romelsac 2004 wlidan gamoscemda fondis `Ria sazogadoeba _ saqarTvelo~

4

Page 5: seria `qalTa mexsiereba~ · 2017-03-02 · 5 Sesavali `soflis Rirseba~ meeqvse wignia seriisa `qalTa mexsiereba~, romelsac 2004 wlidan gamoscemda fondis `Ria sazogadoeba _ saqarTvelo~

5

Sesavali

`soflis Rirseba~ meeqvse wignia seriisa ̀ qalTa mexsiereba~, romelsac

2004 wlidan gamoscemda fondis `Ria sazogadoeba _ saqarTvelo~ qalTa

programa da axla misi memkvidre, `fondi taso~ gamoscems. 2007 wlidan

`fondi taso~, rogorc ukve damoukidebeli erovnuli qalTa fondi, agrZelebs

qalTa programis misias saqarTveloSi genderuli Tanasworobisa da samar-

Tlianobis damyarebis xelSesawyobad da qalTa warmomadgenlobis uzrun-

velsayofad demokratiuli saxelmwifos mSeneblobis procesSi. grantgamcem

saqmianobasTan erTad fondi operaciul, Sida proeqtebsac axorcielebs, maT

Sorisaa mravalwliani proeqti `mexsierebis kvlevis centri~, romelsac,

2004 wlidan, xelmZRvanelobs cisana goderZiSvili, qalTa kvlevebis speci-

alisti, amJamad _ `fondis taso~ generaluri direqtoris moadgile.

`mexsierebis kvlevis centri~ xels uwyobs saqarTveloSi qalTa zepiri

istoriis, rogorc akademiuri disciplinis, ganviTarebas, inaxavs zepiri

istoriebis arqivebs (2001 wlidan; audio, teqsturi, foto da video arqivebi)

da biblioTekas mniSvnelovani literaturiT/masalebiT qalTa uflebebis,

genderuli Tanasworobis, genderuli kvlevebis sferoSi. ̀ qalTa mexsierebis~

seriis wignebis momzadeba da gamocema `mexsierebis kvlevis centris~ saq-

mianobaTagania.

`soflis Rirsebas~, gansxvavebiT am seriis sxva wignebisgan, qalTa zepir

istorias ver vuwodebT, radgan zepiri istoria akademiuri kvlevis meTodia,

xolo ̀ soflis Rirsebis~ Semadgeneli teqstebis umravlesoba diqtofonzea

Cawerili ubralod, Cveulebrivi saubris dros soflebSi saxeldaxelod

mowyobili samuSao Sexvedrebisas.

saqme isaa, rom 2004 wlidan moyolebuli, qalTa programa uSualod

TanamSromlobs soflad mcxovreb qalebTan maTi iniciativebis mxardasaWerad.

yovel wels ewyoba konkursi da Tvenaxevriani sakonsultacio periodis

Semdeg winaswarSerCeuli saproeqto ganacxadebis ganxorcielebadobis xarisxi

adgilebze, soflebSi mowmdeba. es CvenTvis erTi yvelaze seriozuli, da

amave dros, mZime samuSaoa. mZimea imis gamo, rasac Cven soflebSi vxedavT,

rasac gviamboben. 2005 wlidan Cven Semosavlis momtani proeqtebi davuSviT,

xolo 2007 wels konkursi mTlianad soflel qalTa mcire biznesis mxar-

daWeras exeboda, da gamoqveynda saTauriT _ `soflad mcxovreb qalTa

ekonomikuri gaZliereba~. sul, 2004 wlidan, soflel qalTa 38 proeqtia

mxardaWerili, maT Soris 18 _ 2007 wels. sakmarisi saxsrebis qonis

SemTxvevaSi winaswarSerCeuli proeqtebidan programa/`fondi taso~ kidev

erT amden perspeqtiul proeqts daafinansebda. es samuSao sagranto fon-

Page 6: seria `qalTa mexsiereba~ · 2017-03-02 · 5 Sesavali `soflis Rirseba~ meeqvse wignia seriisa `qalTa mexsiereba~, romelsac 2004 wlidan gamoscemda fondis `Ria sazogadoeba _ saqarTvelo~

6

dis simciris gamoa gasakuTrebiT

mZime. sagranto fondis gazrdis cde-

bi arasdros dasrulebula warma-

tebiT, ZiriTadad imitom, rom gran-

tebis gacemas mcire biznesis asamu-

Saveblad Secdomad gviTvlidnen, ara-

profesionalizmad; es iyo uaris ad-

vili da sakmarisad miCneuli dasa-

buTeba. Cvengan ki martivi da sakma-

risi imis Tqma iqneboda, rom arc

banki varT da arc mikrosafinanso

instituti, saqvelmoqmedo fondi

varT da kreditebis gacema ar Seg-

viZlia. aris sxva, bevrad ufro mniS-

vnelovani, vrceli pasuxic, gacemuli

`soflis RirsebiT~.

`soflis Rirseba~, romelic,

Tavad, Cvens pasuxs warmoadgens sof-

lad nanax-gagonilze, uamrav kiTxvas ayenebs mkiTxveli, imedi gvaqvs rom

farTo, sazogadoebis winaSe. urTierTwawyobili, sul erTmaneTs gadaWdobili

sakiTxebis simravlea, rTuli da araerTmniSvnelovani suraTi, romelSic,

mainc, ufuloba Cans mTavar damnaSaved, dadebiT gmirad ki _ yoCaRi qali

warmoudgeneli sicocxlisunarianobiT, gamZleobiTa da TavdadebiT, gonie-

rebiTac da imediT.

`soflis Rirseba~ ar metyvelebs statistikuri monacemebis eniT. cifrebi

cnobilia, magram vxedavT, rom es codna `ar muSaobs~. daaxloebiT ise,

rogorc cremls ar gvgvris cnoba imis Sesaxeb, rom aTasobiT adamiani

daiRupa, magram erTi adamianis aRsasrulze ki vqviTinebT, gulTan migvaqvs

axlos, Tuki gviyvars; Tundac ucnobi iyos, gaaCnia, ras da rogor mogviTxroben.

`soflis Rirsebamac~, gamadidebeli SuSasaviT, Cvens adamianebTan unda

migvaaxlovos da dagvanaxos namdvilebi, cocxlebi, Cvennairebi. gagvagonos

TiToeuli maTganis, rogorc Cveni qveynis mosaxleobis umravlesobis xma.

`soflis Rirseba~ soflis mimarT marTlis migebad moiTargmneba sulxan-

sabas sityvis konis moSveliebiT, da mowodebulic amisTvisaa. xolo axleburad

rom vTqvaT, imedi gvaqvs, rom es wigni qveynis agraruli politikis sasikeTod

Secvlis saqmes gamoadgeba.

`soflis Rirsebis~ mTxrobelebi gasaWirze alaparakdnen (es SedarebiT

axalia, TavisTavad, CvenSi xom sircxvili iyo ufulobis aRiareba, xolo

qalTa programis vardisubneli partniorebi.

Page 7: seria `qalTa mexsiereba~ · 2017-03-02 · 5 Sesavali `soflis Rirseba~ meeqvse wignia seriisa `qalTa mexsiereba~, romelsac 2004 wlidan gamoscemda fondis `Ria sazogadoeba _ saqarTvelo~

7

protesti siRaribis gamo Rirsebis Selaxvad iTvleboda). Cven, maTTan erTad,

vcxovrobT agrarul qveyanaSi, romelic verafriT iqca aseTad. vcxovrobT

saxelmwifoSi, sadac jer vercerTma mTavrobam ver gamohyo qveynis saSinao

ganviTarebis prioritetebi. aTwleulebis manZilze Cven gvesmis laparaki

saqarTveloze gamavali milsadenebis sikargeze, evropasTan integraciaze,

natos SesaZlo wevrobaze, samoqalaqo sazogadoebaze, magram jer-jerobiT

araferi gvesmis imaze, Tu riTi unda icxovros am qveynis xalxma saxelmwifos

dovlaTis, misi uZrav-moZravi qonebis, Senobebis, tyeebis, mdinareebis gayidvis

garda (da gayidvis Semdeg!), kidev ra SeiZleba iyos mogebis momtani, momavalSi

ra dargebs eqneba, garda gamocxadebuli turizmisa, ganviTarebis perspeqtiva.

iqneba am dargebs Soris soflis meurneoba? martivad rom vTqvaT, aqvs Tu

ara glexisTvis azri, moeWidos Tavis miwas da iTminos gasaWiri ukeTesi

droebis da mTavrobisgan meti yuradRebis molodinSi, Tu mravali Tavisi

TanasofleliviT guda-nabadi aikras da dedaqalaqs an Tundac Soreul

ucxoeTs miaSuros.

`soflis Rirsebis~ mkiTxveli dainaxavs, rom saqme, samwuxarod, kidev

imaze ufro cudadaa, vidre Tbilisidan (televizoris ekranidan) Cans. Cveni

respondentebi, igive Cveni wignis gmirebi, sulac ar sxedan TavianT soflebSi

gulxeldakrefilni. piriqiT, es is xalxia, romelic jiutad cdilobs Tavi

daaRwios materialur siduxWires. zogni, visac miwa gadaurCa, cdiloben,

rom glexebidan fermerebad iqcen, anu awarmoon imaze bevrad meti, vidre

TviTgadarCenisTvis da ojaxis gamokvebisTvis sWirdebaT da fuladi mogeba

naxon. fuli ar aris sofelSi.

`soflis RirsebaSi~ weria, Tu erT dRes rogor iqca kolmeurne glexad

da rogor veRarasdros iqca

fermerad. Segrovebuli

interviuebi Segnebulad

davanawevreT da Tematurad

davalageT, TiToeuli Tema

ki saqarTvelos soflis

satkivari da mis winaSe

mdgari jerac gadauWreli

problemaa. suraTi, romelic

miviReT, Zalze savalaloa.

vfiqrobdiT ase, probleme-

bad dasaTaurebuli wigni

gamogveca, magram metad

mZimed wasakiTxi gamovidagamoyvanilia sasmeli wyali, mowyobilia abano.

Sexvedra RoreSaSi. 2004

Page 8: seria `qalTa mexsiereba~ · 2017-03-02 · 5 Sesavali `soflis Rirseba~ meeqvse wignia seriisa `qalTa mexsiereba~, romelsac 2004 wlidan gamoscemda fondis `Ria sazogadoeba _ saqarTvelo~

8

da gadavawyveT isev. aq naxavT, Tu rogor erTi xelis mosmiT, daufiqreblad

daingra kolmeurneobebi, soflad cxovrebis TavisTavad araswori, magram

ukve awyobili wesi, da aravin aswavla glexobas, Tu rogor unda ecxovra

momavalSi, rogor Catarda miwis privatizacia, rogor iqca feradi liTonebis

Segroveba, spilenZis kabelebis Txra da jarTis Cabareba naRdi fulis

Sovnis erTaderT Tu ara, yvelaze iol da yvelaze xelmisawvdom gzad,

oRond ase naSovni fuli imwuTieri, `erTjeradad~ gadarCenis saSualebaa

mxolod da aranair samomavlo perspeqtivas ar iZleva; rogor daiwyo da

gagrZelda soflidan qalaqSi da ucxoeTSi migracia da ra SemaSfoTebeli

masStabebi miiRo man dRes, ra dros axsendeba mTavrobas sofeli, rogor

tardeba soflad arCevnebi, rogor moqmedeben soflis liderebi da avtori-

tetebi, rogor Semovida soflad misTvis manamde ucxo problemebi: narkomania,

loToba, aiv/Sidsi, kriminali da sxva... ukeTesi bedis saZieblad saiT miemar-

Tebian soflis axalgazrdebi; anda, ra bedi ewia imaT wamowyebebs, romlebic

TavdaRwevas cdilobdnen _ ra qna qaTmis gripma, Roris Wirma, montgomeris

daavadebam. ra aris yurZnis fasi (koka-kolaze iafad, tyemalze iafad, wyalze

iafad!) da `warmatebiT~ Catarebuli rTveli...

`soflis Rirsebis~ mkiTxveli gaigebs, rom socialurad SeRebili kam-

paniebi adamianze da ojaxze yuradRebagamaxvilebulma sworma socialurma

politikam unda Secvalos. gaigebs, rom mxardaWeris gareSe soflelebs,

moucleli Wapanwyvetis da ufulobis gamo, ar SeuZliaT samomavlo, grZel-

sofleli bavSvebi. 1960-iani wlebis bolo

Page 9: seria `qalTa mexsiereba~ · 2017-03-02 · 5 Sesavali `soflis Rirseba~ meeqvse wignia seriisa `qalTa mexsiereba~, romelsac 2004 wlidan gamoscemda fondis `Ria sazogadoeba _ saqarTvelo~

9

vadian perspeqtivebze fiqri da dagegmareba. biznesis dawyebisTvis saWiro

krediti maTTvis miuwvdomelia, Tundac imitom, rom araferi gaaCniaT iseTi,

rac kreditis garantiad ivargebda. Cvens respondentTagans, zogs eamayeba,

rom sxvebze meti mosavali mohyavs, met saqonels uvlis, met dovlaTs qmnis

da am yvelafris Sedegad sxvebze momzadebuli xvdeba zamTars _ meti

araferi. araadamianur Sromis fasad Seqmnili produqciis realizaciis,

misi fulad qcevis saSualeba dRes glexs ara aqvs. adgilze Cabarebuli

xilis da bostneulis, rZis da xorcis produqtis fasi ramdenjerme, Tval-

Sisacemad, aralogikurad mcirea sabazroze. xolo Tbilisis kolorituli

bazrebi, adgilebi, sadac gadamyidvelebis saSualebiT da marTlac Zalian

mcire fasad glexi ase Tu ise axerxebda sakuTari produqciis gasaRebas,

dRes ukve aRar arsebobs. saqarTvelos dedaqalaqis supermarketebSi, quCis

savaWro fardulebSic ki, gayiduli soflis meurneobis saqoneli metwilad

Turquli warmoSobisaa, didi rusuli bazari ki, sasicocxlod mniSvnelovani

amer-imeri saqarTvelosTvis, Caketili.

ocdameerTe saukunis dasawyisSi barteruli gacvlebiT cxovrobs sa-

qarTvelos glexoba. TuSuri yveli icvleba kaxur Rvinoze, qarTlis vaSli

_ javaxeTis kartofilze da a.S. xolo soflad cxovreba, iqauri aReb-

micemoba mTlianad nisiazea damyarebuli. glexis cxovreba, yvelaze gamrjes

da mSromelisac ki, sakuTar miwaze yvelaze mkvidrad mibmulis, erT grZel,

usasrulo nisias waagavs, romelis dasasrulic arc dRes Cans da saeWvoa,

rom uaxloes momavalSi gamoCndes.

soflelebi didad afaseben imas, rom saswrafo daxmarebis samsaxuri

(ufaso!) awyobilia da kargad muSaobs, magram arc ki axseneben saavtomobilo

trasebis aRdgenas, saqmes, romelic saxelmwifo biujetis mniSvnelovani

wvliliTa da msoflio bankis sesxiT ganxorcielda. Cans, rom ar gamoadgaT,

qalaqs mainc ver swvdebian... glexoba dRes cxovrobs ucnaur izolaciaSi,

romlidanac igi, mas Semdeg, rac soflad denis miwodeba, mravalwliani

Cabnelebis mere, nawilobriv aRdga, Tvals adevnebs qveyanaSi mimdinare procesebs,

magram aranairad ar aris am procesebSi Cabmuli, sityva ar eTqmis da xmas

ver miawvdens, rkinis qalamansac ver Caicvams, sadaa transportis fuli.

soflis skolebSi moswavleTa raodenoba mcirdeba, skolebi erTiandeba,

mezobel soflamde bevri kilometria, didi Tovli icis... maswavlebelma

bostans unda mixedos (aba ra qnas!), mSobels ar scalia, biblioTekebi

ixureba, gasagebi gaxda, rom ver gadarCebi verc ̀ kargi swavliTa da sanimuSo

yofaqceviT~, da verc patiosani SromiT; kargad myofTa strategia mtacebluria,

samuSaod ucxoeTSi gaRweva saxifaToa, cxovrebis, ojaxis damangreveli, zogjer

– tragikuli. bavSvebi daxSul sivrceSi izrdebian, mravali maTgani pirvelad

ukve zrdasruli xvdeba dedaqalaqSi, romelic dRes ise Sorsaa soflidan,

Page 10: seria `qalTa mexsiereba~ · 2017-03-02 · 5 Sesavali `soflis Rirseba~ meeqvse wignia seriisa `qalTa mexsiereba~, romelsac 2004 wlidan gamoscemda fondis `Ria sazogadoeba _ saqarTvelo~

10

rogorc arasdros, imdeni xibliTa da xifaTiTaa savse, rogorc arasdros.

bevri am macdur brwyinvalebas ver uZlebs da maTi cxovreba tragikulad

viTardeba. im oci aTasi patimridan, romlebic saqarTvelos cixeebSi da

koloniebSi ixdian sasjels, Zalian didi raodenoba swored soflidan

wamosul axal migrantebze modis.

`soflis RirsebaSi~ Sesulia 45 qalisa da 2 mamakacis monaTxrobi,

Cawerili 2007 wlis zafxulSi da Semodgomaze saqarTvelos yvela regionis

29 sofelSi. umetesi _ kaxeTSi, Sesabamisad saproeqto ganacxadebis simravlisa

kaxeTidan. garda amisa, wignSi vaqveynebT fragmentebs `mexsierebis kvlevis

centris~ arqivis sxvadasxva wlebis koleqciebidan. fotoebic Cveni arqivisaa,

muSaobisas gadaRebuli, an Semowiruli. wignSi moTavsebuli foto ar aris

misi teqstis pirdapiri ilustracia. maTi kavSiri am publikaciis erTiani

SinaarsiTa da suliskveTebiTaa gaSualebuli.

Cven vicavT umetesi avtorebis anonimurobas, da vadasturebT, rom yovelive

marTla iTqva, da iTqva ise, rogorc ibeWdeba (stilic, SeZlebisdagvarad,

daculia). zogs imgvar msjelobasac vbeWdavT, namdvilad rom ar veTanxmebiT,

magram es ukve naklebad saintereso wvrilmania.

didi madloba wignis yvela avtors, da yvela mkiTxvels. Tqven Zalian

sWirdebiT erTmaneTs.

mmmmmarina TabukaSvili,arina TabukaSvili,arina TabukaSvili,arina TabukaSvili,arina TabukaSvili,

`fondis taso~ generaluri direqtori,`fondis taso~ generaluri direqtori,`fondis taso~ generaluri direqtori,`fondis taso~ generaluri direqtori,`fondis taso~ generaluri direqtori,

2007 wlis 12 dekemberi, Tbilisi2007 wlis 12 dekemberi, Tbilisi2007 wlis 12 dekemberi, Tbilisi2007 wlis 12 dekemberi, Tbilisi2007 wlis 12 dekemberi, Tbilisi

Page 11: seria `qalTa mexsiereba~ · 2017-03-02 · 5 Sesavali `soflis Rirseba~ meeqvse wignia seriisa `qalTa mexsiereba~, romelsac 2004 wlidan gamoscemda fondis `Ria sazogadoeba _ saqarTvelo~

11

manana:manana:manana:manana:manana: Zalian maRali xarisxis treningi Catarda agraluri turizmis

biznesSi, mosaxleoba iyo Zalian aqtiuri, Zlieri trenerebis jgufi, respub-

likaSi albaT yvelaze Zlieri trenerebi. maia uklebaa xelmZRvaneli. xuTi

dRe gagrZelda, oRond xuTi sruli dRe, ramdenime soflidan movidnen

CvenTan. axla 37 serTifikatia gasacemi da ar vici es rogor mogvardeba.

mosaxleoba iyo Zalian aqtiuri da Zalian mowadinebuli, rom axlebur

ekonomikas moergos da iswavlon es axleburi muSaoba. aqtiuri msmeneli

iyo, ise ki ara, rom formalurad zis, an raRac... TviTonac Zalian kmayofilebi

darCnen, axla amas gvinda movayoloT gamofena im SabaTisTvis, da minda, rom

miiRo monawileoba.

marina:marina:marina:marina:marina: ruispirSi wamovide?

manana:manana:manana:manana:manana: aba ra, me minda, rom yvela, rac aris, arasamTavrobo seqtori,

samTavrobo, yvela daeswros. TviTon turizmis departamentic Zalian yurad-

RebiT mogveqca, es aris pirveli SeWra sofelSi, jer ar yofila aseTi,

sofelSi jer ar Catarebulia treningi.

marina:marina:marina:marina:marina: fuli vin gadaixada am treningisTvis?

manana:manana:manana:manana:manana: fuli gadaixada ekonomikis saministrom, im programiT, ra iyo?

TelavSi rom oTxi treningi Catarda, siRnaRSic Catarda treningebi turizmis

sferoSi, wels iyo es yvelaferi. am programaSi Cveni sofeli aris erTaderTi

sofeli, romelSic Catarda trenin-

gebi. es treningi Catarda ruispirSi,

Cems saxlSi.

marina:marina:marina:marina:marina: Sen rogor daukavSirdi

magaT?

manana:manana:manana:manana:manana: me, roca TviTon gaviare

TelavSi treningi, cota skeptikurad

ki viyavi ganwyobili, magram imdenad

momewona, bevrad ufro kargi tre-

ningebi iyo, vidre ̀ iesemma~ rom mo-

awyo Tavis droze. mere vTqvi, so-

felSi rom CamoxvalT, maSin naxavT,

rom iq ufro saWiroa es yvelaferi.

darwmundnen, rom marTla saWiro yo-

fila. vTxove, werili davwere ofi-

cialuri turizmis departamentis

saxelze, gTxovT, mosaxleoba iTxovs,

turizmis ganviTarebisTvis... aba vinmanana loqafiSvili biznesis marTvis treningzefondSi `Ria sazogadoeba _ saqarTvelo~. 2005

Page 12: seria `qalTa mexsiereba~ · 2017-03-02 · 5 Sesavali `soflis Rirseba~ meeqvse wignia seriisa `qalTa mexsiereba~, romelsac 2004 wlidan gamoscemda fondis `Ria sazogadoeba _ saqarTvelo~

12

unda daxvdes im turists, es

mosaxleoba unda daxvdes,

glexebi, ara? roca glexebis

ojaxebSi Segyavs, roca ag-

roturizmzea laparaki, aseT

turizmzea laparaki, maSin.

xoda maSinve dagvTanxmdnen,

uari ar uTqvamT. amis mere

jer siRnaRSi Catarda tre-

ningi da mere CvenTan. orga-

nizeba Cven gavukeTeT, mere,

kompania `borjomma~ gamog-

vigzavna borjomi, gamogvig-

zavna wylis gamacxelebeli

treningis monawileebisTvis, xom ici, yava da Cai rom iyos treningze, kargad

dagvidga, ra, gverdSi. yava da Caic iyo da SuadRisas lanCic iyo. es Cvenma

firmam aiRo Tavis Tavze, turistulma saagento `kavkasiam~. Cveni xarjiT

aviReT lanCi mosaxleobisTvis da organizeba treningis, ekonomikis saagentom

gadaixada treningebis fuli _ honorarebi leqtorebisa da mivlinebis xarji.

marina:marina:marina:marina:marina: samivlinebo daurigda monawileebs?

manana:manana:manana:manana:manana: ara, imaT ara, imaT serTifikatebi gadaecemaT. leqtorebis samivlinebo,

transportis xarji iyo ekonomikis saministros gadaxdili. rogorc iyo

TelavSi, magram TelavSi ar yofila monawileebisTvis lanCi, araferi, ruispirSi

ki es Cvenma firmam aiRo Tavis Tavze da kompania borjomma.

marina:marina:marina:marina:marina: ese igi Seni partniorebi axla arian turizmis departamenti,

ekonomikis saministro da kompania borjomi.

manana:manana:manana:manana:manana: ase gamodis (icinis), da axla ra minda, ici, marina? baton dito

jafariZes (turizmis departamentSi kurirebs amas yvelafers), iyo Camosuli

da SevuTanxmdi, rom iqneb SabaTisTvis movawyoT agroturizmis gamofena.

mokled minda _ ra resursi, ra rezervi, rac aris sofelSi da axlomaxlo

soflebSi, yvelaferi gamovfinoT, magram ise moxda, rom marto ruispirelebi

ki ara, avnidanac Camovida xalxi da imaTac gaiares treningi, sakuTari

surviliT, ganacxadebi daweres, da msurveli kidev bevria.

marina:marina:marina:marina:marina: anu axla am trenings rame mohyveba igive ekonomikis saministrodan?

manana:manana:manana:manana:manana: jer erTi mohyveba is, rom mogvexmarebian ̀ gapiarebaSi~, imaSi, Tu

vis ra mohyavs agroproduqti, Cven turistebis kvebac gvinda, es Cveni

`piari~ iqneba. agroproduqtis distribuciasac movaxerxebT TviTon Cemi

firmis saSualebiT, maTi produqciisas, CurCxela iqneba, Rvino iqneba... ramdenime

Rvino iqneba warmodgenili, Tqveni grantiorebis produqciac iqneba warmod-

genili, matylis sabanic moitanes Sekerili gamofenaze, anu rac gayidvadia.

TaTaraoba ruispirSi. mananas bebia mariam ustiaSvili(marcxnidan meore). 1962

Page 13: seria `qalTa mexsiereba~ · 2017-03-02 · 5 Sesavali `soflis Rirseba~ meeqvse wignia seriisa `qalTa mexsiereba~, romelsac 2004 wlidan gamoscemda fondis `Ria sazogadoeba _ saqarTvelo~

13

agroprodutisa iqneba erTi mxare, da meore iqneba _ suvenirebi, rac ki

keTdeba, skola calke iRebs monawileobas, bavSvebi rasac akeTeben, naxatebi,

Teqa, rac aris, absoluturad yvelaferi, yvelaferi gvinda gamoifinos. xoda

usamarTloba iqneba, rom Tqven ar mogi patiJoT, imitom rom ruispirs Tqven

mieciT pirvelad fuli da daxmareba.

marina:marina:marina:marina:marina: xo, mohyveba amas es gamofena, magram vin iyidis, sofelSi xom ar

iyidian?

manana:manana:manana:manana:manana: sofelSi ara, mere TbilisSi moxdeba amis distribucia.

marina:marina:marina:marina:marina: axla rom aris TbilisSi agroproduqtis gamofena, iciT?

manana:manana:manana:manana:manana: ar viciT, imitom, rom cota vemdurebiT ramdenime organizacias

ignorirebisTvis, ignorirebas gvikeTeben miuxedavad imisa, rom wevrebi varT.

ar arian aqtiurebi, adre ufro aqtiurebi iyvnen. Cven Cveni qseli gvaqvs, da,

nu, ai axla minda mivide im maRaziaSi, veris minimarketia, miTxres davdoT

xelSekruleba da Tqveni kuTxe iqneba iqo.

marina:marina:marina:marina:marina: Zalian kargia.

manana:manana:manana:manana:manana: CurCxela iqneba, Rvino iqneba ramdenimenairi, Camosasxmeli, Zalian

magari. Cven TviTon davayeneT, tonamde gvaqvs, me TviTon, Cemi teqnologiiT,

me TviTon gavrecxe qvevri. ise rom, wuni ver dasdes, meRvineebma rom naxes.

marina:marina:marina:marina:marina: xom ar uTqvamT rom Tqven, vinc es treningi gaiareT...

manana:manana:manana:manana:manana: ara, jer araferi ar uTqvamT, am erT kviraSi movilaparakebT am

saorganizacio sakiTxebzec, yvelaferze, da mere vnaxoT ra iqneba. Cven mainc

vambobT, rom `elkanas~ wevrebi varT, magram SeiZleba sxva organizaciasTan

davamyaroT kavSiri, magas gadavwyvet, imitom rom...

marina:marina:marina:marina:marina: ras niSnavs elkanas wevroba, mainteresebs, gaqvT wevrobis sabuTi?

manana:manana:manana:manana:manana: ki, rogor ara, sawevrosac vixdiT.

marina:marina:marina:marina:marina: marTla? me ar vicodi, ra kargi azria, Cveni grantismimRebebi

sawevros rom ixdidnen da im fuliT mere sxvebsac rom davexmaroT..

manana:manana:manana:manana:manana: axla ra aris, ici, marina, minda rom TviTon glexebma igrZnon,

rom... ici, rogori cvlilebaa am treningebis mere? ukve raRacis imedi

miecaT, raRacis gakeTebis.. xom viTom araferi? TelavSi rom tardeboda, iq

is efeqti ara aqvs, imitom rom iq viRaca viRacas daavalebs – midi, gaiare

es treningi, CvenTan ase ar yofila, msurvelebi modian da gvaswavleTo,

gveubnebian. iq, Senobac xom gvaqvs, romelic gamouyenebelia, da kargi pirobebia

biznesinkubatoris mosawyobad, 300 kvadratia meore sarTuli, yofili saa-

vadmyofos Senobaa, 4 sveli wertilia, minimaluri unda daixarjos, ai, 30 000

larSi evroremonti gakeTdeba. ezoiani, auziani ezo aqvs, gamouyenebeli

Senobaa da iq SeiZleba ramdenime soflis biznesinkubatori gakeTdes, Tan es

Cven uzurfruqtiT gadmogvces, Temi vardisubani romaa Tqveni grantiori, ai

imasTan gaformda xelSekruleba, ukve gaformebulia.

marina:marina:marina:marina:marina: vin awers xels am xelSekrulebas?

Page 14: seria `qalTa mexsiereba~ · 2017-03-02 · 5 Sesavali `soflis Rirseba~ meeqvse wignia seriisa `qalTa mexsiereba~, romelsac 2004 wlidan gamoscemda fondis `Ria sazogadoeba _ saqarTvelo~

14

manana:manana:manana:manana:manana: TviTon gamgebeli, soflis gamgebeli, soflisaa es Senoba...

marina:marina:marina:marina:marina: axla rom aris gamocxadebuli kreditebis programa turistuli

biznesis xelSesawyobad, yvelgan turizmia prioriteti, am Tqvens monawileebs

xom aravis uTqvams, axla me codna maqvs, serTifikati maqvs da waval

prokreditbankSi da aviReb am kredits Cemi saqmisTviso?

manana:manana:manana:manana:manana: jerjerobiT ar uTqvamT, magram me TviTon prokreditbankTan

saSineli usiamovneba momivida, adgilobriv filialTan da axla 4 saaTze

centralurSi unda mqondes Sexvedra. mizezi ar aris, anu – SeRavaTebsac

ara vTxoulobT, xelfasiT vakeTebT uzrunvelyofas, magram imdeni darRveva

gaakeTes iq, adgilzeve, rom, rogorc aRmoCnda, blokireba xdeboda am programisa

xalxisTvis iq, adgilze momuSaveTagan. axla centralurSi ras metyvian,

dRes vnaxavT.

marina:marina:marina:marina:marina: egre xom ar aris saqme, rom ubralod, ar miaCniaT, rom warmatebiT

gaarTmevs xalxi Tavs da riskze ar midian.

manana:manana:manana:manana:manana: ara, ara, ara, ara! SeiZleba, SeiZleba, magram rodesac eubnebi, rom

vakeTeb uzrunvelyofas, aq problema ar aris, da SeRavaTs ar vTxoulob, da

mere vxedav, rom iq gaica viRac sami sastumros mflobelze, da ara xalxze,

rodesac laparakia, rom me, dauSvaT, turistebi rom Camoviyvane, amis magaliTebi

xom ici, eqskursiebi aris da ganaTlebis saministroSiac ki miTxres, karg

saqmes akeTebo, TviTon gaavrceles informacia resurs-centrebis saSualebiT,

amis mere rom midixar bankSi, da mizezs ver pouloben, xo? ego, reklamaao,

erTi meubneba, erTi TanamSromeli, ego reklamaSi weriao, Torem marTla

egre ki ar ariso. ras hqvia, me vuTxari, wera-kiTxvis ucodinars ar elaparakebi-

meTqi. mere, nu, rodesac angariSs gaxsnevineben, gavxseni angariSi, aq Camodixar,

centralurSi, da erTi kviris mere gamogzavnili ar aris, axla magas raRa

hqvia, xo? is kurierma dakarga, vin dakarga, amas yvelafers exla gavarkvev.

marina:marina:marina:marina:marina: sityvaze, rom absoluturad araCveulebrivad muSaobdes es programa,

maT Soris TqvenTan, TelavSi,

rogorc reklamaSia, ise rom

muSaobdes, Tavazianad da yve-

laferi, im Tqveni treningis

momawileebidan ramdens Se-

uZlia rom mimarTos? ram-

dens SeuZlia, rom aiRos

krediti uSiSrad...

manana:manana:manana:manana:manana: Zalian bevrs,

TiTqmis yvelas, imitom, rom

Tavisi meurneoba yvelas aqvs,

ai exla, gamofenaze, TiTqmisSinisken axalsoflis bazridan. 2007

Page 15: seria `qalTa mexsiereba~ · 2017-03-02 · 5 Sesavali `soflis Rirseba~ meeqvse wignia seriisa `qalTa mexsiereba~, romelsac 2004 wlidan gamoscemda fondis `Ria sazogadoeba _ saqarTvelo~

15

yvela maTganis Rvino iqneba warmodgenili, me SemTxveviT ar damiwyia es

yvelaferi, vici amaTi resursebi, vici, rom mSromeli xalxia, muSaoben.

marina:marina:marina:marina:marina: Sen SerCeviT dauZaxe xalxs?

manana:manana:manana:manana:manana: ara, mTlad SerCeviT ara, survili gamoTqves da rom vnaxe, rom

imas iq amdeni heqtari aqvs, da amuSavebs, Cawyvetilebi arian col-qmari da

am wuTSi saferavi aqvs gasayidi, rqawiTeli aqvs gasayidi...

marina:marina:marina:marina:marina: am wuTSi Cven turizmis biznesze vlaparakob, da ara produqtis

gayidvaze...

manana:manana:manana:manana:manana: ki, igive turizmic, me TviTon maqvs SerCeuli 10 saxli mainc

sofelSi, sadac SemiZlia Tamamad Seviyvano turisti, gavaTenebino Rame, igive

_ eqskursia bavSvebisTvis... aq iyo laparaki, oriaTas-oriaTasi lari yvelas

rom aeRo, ar aris bevrze laparaki, bevri araferi unda im saxlebs, rom

unitazi Seitanon SigniT, da `duSi~ dadgan...

marina:marina:marina:marina:marina: Cven, magaliTad, grantad vaZlevdiT mag Tanxas, 2000-dan 3000

laramde, zogs – naklebs, zogs – mets. wels 18 proeqti rom dafinansda, maT

Soris iyo 2 sastumro saxli, erTi xevsureTSi, erTi – noqalaqevSi. ra Tqma

unda, es saxlebi rom ar yofiliyo ukve aSenebuli, am 2000 lariT vin

SeZlebda sastumros mowyobas. magram ukve arsebul saxls _ iq abazana,

tualeti, raRacis miSeneba – amas yofnis.

manana:manana:manana:manana:manana: me xom vTxove, marina, ar mqonda fuli da vTxove _ damexmareT, rom

es treningis organizeba kargad movaxerxo, iq kompiuteri mWirdeba, raRac

mWirdeba, absoluturad ise gaweles, 3 kvira, viTom komitetis sxdoma ar

Sedga, mere komitetis sxdoma Sedga, mere geubnebian, ara, ici ra, isev TbilisSi

wadi, TbilisSi xar registrirebuli, iq mogcemen, aqedan iq gamagzavnes, problemas

ver vxedavT da aiRebTo, anu gaiwela, mere gaiwela imiT, rom sagadasaxadodan

ar aris pasuxi mosuli... sanam me TviTon ar Camovedi da ara vnaxe, rom

araferi ar iyo gamogzavnili... kargi, davuSvaT, daikarga, magram rodesac

`Tibisi~ bankSi rodis gaixsna angariSi, amas saaTobiT geubnebian, ra interesi

aqvs centralur sagadasaxados, rom droze ar gamogigzavnos Setyobineba –

banks ar gaugzavnos, rom – davayeneT aRricxvazeo. aranair interess me mand

ver vxedav, xo? es gaiwela, gaiwela, da bolos, RmerTma uSvelos badur

guliaSvils, gubernatoris moadgiles. axali daniSnulia, da micnobs, didi

xania. me vuTxari, baduri, ra vqnaT, CavSaloT es treningebi? es xalxi elodeba

amas. arao, ras ambobo, da sakuTari fuli momca da imiTi... masesxa, magram imas

davabrunebT, kompania borjomic.. erToblivad vizrunebT, davubrunebT im fuls,

magram faqtia, rom mdgomareobidan gamogviyvana.

marina:marina:marina:marina:marina: anu, roca Sen ambob, rom nawilobrivi dafinanseba misca Senma

organizaciam, mas es fuli ar hqonda, magram sesxad aRebas apirebda, asea? da,

bolosdabolos, mainc sesxad aiRo... fuli ar gqonda, gindoda am saqmis

gakeTeba da Tqvi, me davdeb am fulso, da rom ar dagedo?

Page 16: seria `qalTa mexsiereba~ · 2017-03-02 · 5 Sesavali `soflis Rirseba~ meeqvse wignia seriisa `qalTa mexsiereba~, romelsac 2004 wlidan gamoscemda fondis `Ria sazogadoeba _ saqarTvelo~

16

manana:manana:manana:manana:manana: ki, ki, sesxad aviRe... rom ar damedo, treningi Catardeboda, magram

ar iqneboda am doneze organizebuli, iqneboda treningi ruispirSi, magram 6

saaTi rom adamiani leqciaze zis, mouwevda mSieri, siciveSi yofna da ise

miReba am codnas. axla, namdvilad uari ar uTqvamT, aq monawilezea laparaki,

Torem leqtorebs hqondaT Tavisi kvebis fuli.

marina:marina:marina:marina:marina: xo, imaT hqondaT ̀ per diemi~ da SeeZloT TbilisSi eyidaT rame

da ruispirSi eWamaT.

manana:manana:manana:manana:manana: ki, eg SeeZloT. axla, kompiuteri viTxoveT, iqve, sofelSi viTxoveT

kompiuteri, proeqtori TviTon Camoitanes leqtorebma.

marina:marina:marina:marina:marina: Sen xom gqonda kompiuteri?

manana:manana:manana:manana:manana: aRara maqvs.

marina:marina:marina:marina:marina: ratom?

manana:manana:manana:manana:manana: aRara maqvs imitom, rom gaWirda, is, ZviradRirebuli, gavyide, mere

imiTi ufro iafi viyide... faqtiurad ar iyo... saqme... ar mindoda, rom saqme

gaCerebuliyo, bevri sirbili unda, igive, im informaciis mopovebas, romel

glexs ra da ranairi mohyavs... exla, samagierod, me es informacia maqvs,

informaciis banki maqvs. vici, romel glexs ranairad mohyavs kartofili

Telavis raionSi, vis mohyavs xaxvi sufTa, analizze rom gaataro da bioa, da

vici, rom iq arc genmodificirebulia araferi, vici yveli sad amohyavT

normaluri, Telavis raionSi da axmetis nawilSi vici es.

marina:marina:marina:marina:marina: mokled axla gaqvs iaffasiani kompiuteri, romelSidac eg banki

gidevs.

manana:manana:manana:manana:manana: iaffasiani kompiuteric aRara maqvs, imitom rom bolo wamosvlaze

50 larad gavyide rom gzis fuli mqonoda. xoda, exla ra vici ras ityvian,

Tu mogvcemen kredits, pirveli tranSi mainc Tu gakeTda, rom erTi xuTi

aTasi mainc aviRoT, Cven bevri ar gvinda, rom movawesrigoT es yvelaferi..

Rvino xis WurWelSi mqondes, mifuWdeba, SemkveTi myavs CurCxelis, anu

patroni hyavs ukve am saqonels, ai es rom davabinavo, amisTvisac mWirdeba.

marina:marina:marina:marina:marina: keTeba ar ici Tu ra? Cvenc xom mogvyidi CurCxelas? igive

fasia?

manana:manana:manana:manana:manana: larnaxevridan oramde, rogor ar mogyidiT, kaco... cota didebia,

zustad getyvi axla, standarti gavakeTeT _ 18 santimetri asxmuli nigozi.

nigozs saxazavze vakeTebineb, mere rac amoevleba, is emateba...

marina:marina:marina:marina:marina: ar dagvtovo uyuradRebod.

manana:manana:manana:manana:manana: ara, ara, axla, kidev ra aris, TviTon darCiaSvilma gviTxra,

ukonkursod SemoitaneTo proeqti, ubralod dro ver vnaxe me, rom es

yvelaferi gavakeTo da mivitano, bevri dro undoda amis daweras...

marina:marina:marina:marina:marina: anu – ukonkursod SemoitaneTo ai im treningebze, rac ruispirSi

ukve Catarda, proeqtis Tqvengan Tanadafinanseba rom momxdariyo? fondi

`Ria sazogadoeba _ saqarTvelo~ mzad iyo ganexila Tqvengan ekonomikis

Page 17: seria `qalTa mexsiereba~ · 2017-03-02 · 5 Sesavali `soflis Rirseba~ meeqvse wignia seriisa `qalTa mexsiereba~, romelsac 2004 wlidan gamoscemda fondis `Ria sazogadoeba _ saqarTvelo~

17

saministrosa da turizmis departamentis proeqtis Tanadafinanseba, magram

Sen proeqtis dawera da fondSi mitana veRar moaxerxe?

manana:manana:manana:manana:manana: ki, ki, ver movaxerxe Cemi udroobis gamo, magram didi imedi maqvs

mag fondis...

marina:marina:marina:marina:marina: magram fuli isesxeT da mainc TanadaafinanseT treningebi.

manana:manana:manana:manana:manana: xo, mainc gavakeTeT.

marina:marina:marina:marina:marina: axla rom gaagebino, mainc warmatebiT CavatareT is proeqti da

Cveni fulic davdeviT, albaT axali proeqtis ganxilvaze uars ar getyvian...

manana:manana:manana:manana:manana: axla minda, rom es biznesinkubatori gakeTdes.

marina:marina:marina:marina:marina: anu, soflad biznesis mxardaWeris centri, ara? Cven wels gaveciT

aseTi granti, ici? lelianSi, kaxeTSi.

manana:manana:manana:manana:manana: Tqven mcire grants gascemdiT.

marina:marina:marina:marina:marina: ki, 3 000 laramde, axla ar maxsovs, ramdeni iyo zustad, 1000

lari ki gamgeobam daumata.

manana:manana:manana:manana:manana: Tu Cveni biznesinkubatori amuSavda, amuSavdeba Zalian kargad,

arcerTi glexi ar wava TelavSi TxovniT – damigegme meurneobao da raRac..

3000 laramde iq ar eyofa, 300 kvadratia. kidev ra aris am SenobaSi

momxiblavi, ici? sakonferencio darbazi SeiZleba moewyos, romlis problema

TviTon TelavSic aris, Tavisi sveli wertilebiT, rom gareT ar gaxvide,

nebismieri arasamTavrobo organizaciis, nebismieri samTavrobo konferencia,

nebismieri fermeruli Sekreba SeiZleba aq moewyos. es Tavisuflad gakeTdeba,

Tavisuflad.

marina:marina:marina:marina:marina: ruispirSi?

manana:manana:manana:manana:manana: ruispirSi, ki.

marina:marina:marina:marina:marina: saerTaSoriso seminarebis mowyobac SeiZleba, warmoidgine, ruispiris

saerTaSoriso konferencia...

manana:manana:manana:manana:manana: ki, ki, Tavisuflad, xom geubnebi, kanalizaciac aris, sveli wertilebic

aris, ̀ baseinic~ aris, kapitaluri kedlebia, xelosani myavda specialurad...

Tan TviTon Seinaxavs es Senoba Tavis Tavs...

marina:marina:marina:marina:marina: maS kaxeTis turizmis centri Sen SegiZlia ruispirSi gaakeTo.

manana:manana:manana:manana:manana: Tavisuflad, Tan mwvane ezoa, iseTi lamazi, araCveulebrivi... ubralod,

rom dainaxaven, mosaxleobac ki aqtiurad imasizams mag adgils, naxaven, rom es

maTi Semosavlis wyaro SeiZleba iyos, da Tavis Tavsac Seinaxavs. agroproduqtis

biznes centric iq iqneba. marto Cven xom ar vakeTebT CurCxelas, Cvens

gamofenaze sxvebis CurCxelac davdebT. ai rogor iqneba: kartofili iqneba,

davuSvaT, dadebuli, ramdenimenairi, ewereba sinji, SegviZlia, rom gavsinjoT, da

rom am glexs am raodenobisa aqvs da am fasSi aqvs, da im glexs am raodenobisa

aqvs gasayidi, da me Tbilisidan SekveTebs miviReb, davtvirTav manqanas da

pirdapir misamarTze Camovutan. Tan es `gapiardeba~...

marina:marina:marina:marina:marina: kargia, magaria, ar unda moeSva... Sen rogora xar da bavSvi

rogoraa?

Page 18: seria `qalTa mexsiereba~ · 2017-03-02 · 5 Sesavali `soflis Rirseba~ meeqvse wignia seriisa `qalTa mexsiereba~, romelsac 2004 wlidan gamoscemda fondis `Ria sazogadoeba _ saqarTvelo~

18

manana:manana:manana:manana:manana: ai, rogora var, naxe, kbilis eqimTan ver mivsulvar, xidi gamityda

da var ase..

marina:marina:marina:marina:marina: kargi, movrCiT laparaks? Zalian saintereso iyo.

manana:manana:manana:manana:manana: movrCiT.

marina:marina:marina:marina:marina: daica, esec CavweroT barem, risTvis minda, ratom davdevi diqtofoni.

axla, am dReebSi vamTavrebT wignis keTebas, viwyebT dakabadonebas am kviraSi.

Cven rom soflel qalebs vaZlevT am patara grantebs, wels rom viareT

Tvenaxevari proeqtebis SesarCevad, mere kidev dafinansebuli proeqtebis

monitoringze rom viareT, diqtofoniTac vmuSaobdiT, da rasac qalebi

gviambobdnen, avkrifeT da im masalidan vakeTebT am wigns, yvelas vekiTxebi

xolme, da es dafiqsirebulia audioversiebze, xarT Tanaxma, rom es Tqveni

laparaki wignSi moxvdes?

manana:manana:manana:manana:manana: Tanaxma ki ara, Tu ginda gamoakari, geubnebi, mitingi gavmarTe-Tqo

prokreditbankis karze.

marina:marina:marina:marina:marina: ese igi, maT Soris es adgilic gamovaqveynoT, ara? imitom geubnebi,

rom mag bankis lanZRva sxvebmac miTxres, da wignis keTebisas bankis saxeli

amoviRe, mravalwertiliT Sevcvale. mTxrobelma ki miTxra, dabeWdeo, Cemi

saxelic Cawereo, telefonis nomeric ki momca, miuTiTeo, margam me mainc

vfiqrob _ usiamovneba ar moxdes, viRaca patara gogom samsaxuri ar dakargos,

roca es, SeiZleba misi bralic ar iyo, xom ici, rogor xdeba, Cveulebriv –

vin davsajoT? erTs dasjian zomebis misaRebad...

manana:manana:manana:manana:manana: amaze metad adamiani rogor unda dawnexon, rac me gamikeTes...

Cemi principia, rom me yovelTvis vlaparakob imas, rac aris. mTeli cxovreba

ase micxovria. imitom ara, rom... namdvilad aravis winaaRmdegi ara var,

yvelas hqondes is Tavisi samsaxuri. arc umaduri var, rom ver davinaxo, da

arc araferi, magram xalxi iWyliteba mere... ki, me ki vmalav, magram Cemi

satkivari ara malavs, metad mwared guli mtkiva...

Cven Cveni saqme unda gavakeToT, Cemi xarji midis Tu ra... geficebi,

saxlis karebic ki Camovxseni da gavyide rom memoZrava. roca ar imoZraveb,

es ar gakeTdeba, is ar dagexmareba, bunebrivia, Cakvdebi roca iqneba da aRar

iqnebi aravis konkurenti, da roca amas akeTeb, yvela xo ver gaigebs, rom, jer,

bavSvs saWmeli ara aqvs da...

marina:marina:marina:marina:marina: igive, ekonomikis ganviTarebis saministros rom daelaparako am

biznesinkubatoris Sesaxeb...

manana:manana:manana:manana:manana: aucileblad davelaparakebi, kidev imitom, rom me magaTgan ar

migvrZnia uyuradReboba, anu gulgrilad arasdros momqcevian.

marina:marina:marina:marina:marina: Tan turizmi maTi prioritetia, lamis erTaderTi, yvela didi

proeqti turizmzea.

manana:manana:manana:manana:manana: esec rom ar vTqva, ar SemiZlia. me ganaTlebis saministroSi

mivedi da es programa warvudgine, da madlobT, ra kargiao. anu – centralu-

Page 19: seria `qalTa mexsiereba~ · 2017-03-02 · 5 Sesavali `soflis Rirseba~ meeqvse wignia seriisa `qalTa mexsiereba~, romelsac 2004 wlidan gamoscemda fondis `Ria sazogadoeba _ saqarTvelo~

19

ridan Cven gulgrilad ar mogvkidebia aravin. amis Tqma namdvilad SemiZlia.

piriqiT – yvelanairi, rogorc, vTqvaT, am treningebis Catarebis saqmeSi. maT

Soris – Tqveni fondi, sorosis fondi, romelic yvelaze metad ilanZReba

ratomRac.

marina:marina:marina:marina:marina: viRaca xom sWirdebaT, rom qvebi esrolon.

manana:manana:manana:manana:manana: xo, anu es aris Tqveni fondi, romelsac qvebs esvrian, da mTavroba,

romelsac qvebs esvrian. da realurad me, romelmac vici, uSualod, raRacas

rom viTxov xalxisTvis, amisTvis mxardaWera... realurad, patara Cinovnikebi,

romelTac arc ganaTleba hyofniT, arc araferi, cinikurad gepyrobian, da

Cxubic mogdis zogjer, eubnebi, risTvis iReb xelfass, kaco, yavis smisTvis,

Tu aluCis WamisTvis, mqonia aseTi Setakebebi, mere gamodixar konfliqturi

adamiani, amas geZaxian. ara var konfliqturi am dros, marina, ver davemdurebi...

marina:marina:marina:marina:marina: ubralod, glexi rom Tavs Cahkidebs da verafers upasuxebs, Sen

ase ara xar...

manana:manana:manana:manana:manana: ufro metic, vis unda daabralon es darRvevebi, Tavis Tavze xom

ar aiReben, pirdapir gadadian imis Tqmaze – es reklamaa da meti araferio,

ise gagrZnobineben, viTom miTiTeba Tbilisidan aqvT, pirdapir saakaSvilisgan.

anu – misi saxeliT keTdeba mere es yvelaferi, bunebrivia, mere is 100 000

kaci rom iyo, magis Sedegi iyo, sxva ki arafris... amaT rom ayvnen, Torem

amaTi moTxovnebi ki ici, rac aris, ara? arcerTi ar aris misaRebi, es

moTxovnebi ki aravis ar hqonda gacnobierebuli, gaWirvebuls, vinc iyo

wamosuli. ubralod, aiyolies am talRaze, imitom rom xedavs xalxi – aba

Sen ratom xar ese, karebs rom yidi... Tu eseni marTlebi arian, ratom

araferi gamodis?

marina:marina:marina:marina:marina: amdeni xania, rac Sen marTla cibrutiviT trialeb, amdeni weli,

giyureb da mikvirs, rogor warmovidgendi, rom im kompiuters gayiddi da

Seeleodi, me xom vnaxe, rogor gixaroda..

manana:manana:manana:manana:manana: Tvalebi davxuWe da ise waviRe gasayidad, marina, razea laparaki.

marina:marina:marina:marina:marina: axla miTxari, kidev ginda, rom Seni saxeliT gamovaqveynoT?

manana:manana:manana:manana:manana: me ukan ar vixev, axla werilebi maqvs Camotanili kaxeTidan, unda

mivawodo ramenairad prezidents. unda mivide. mTxoven, miitaneo da verc

magaT ver veubnebi uars.

marina:marina:marina:marina:marina: saakaSvilze ambob? ra garantia gaqvs, rom migiRebs... Seni gzebi

gaqvs?

manana:manana:manana:manana:manana: ar arsebobs, rom ver movide, ician, rom imasvizam, Tu ar mimiRebs,

davtoveb iq misaRebSi.

marina:marina:marina:marina:marina: kargi, maSin me SeiZleba gTxovo, raxan aseTi mimsvleli qali

xar? uTxari, turizmi araa erTaderTi ram, rac sofels sWirdeba-Tqo.

manana:manana:manana:manana:manana: ki, ai es bioproduqti, agroproduqti, es bazari...

marina:marina:marina:marina:marina: ai, swored bazari! bazari, Cveni bazari Cven gvinda-Tqo!

Page 20: seria `qalTa mexsiereba~ · 2017-03-02 · 5 Sesavali `soflis Rirseba~ meeqvse wignia seriisa `qalTa mexsiereba~, romelsac 2004 wlidan gamoscemda fondis `Ria sazogadoeba _ saqarTvelo~

20

manana:manana:manana:manana:manana: meore problemaa, es rom ar iTqvas, ar SeiZleba. TviTon xalxmac

aRar icis rogor moiyvanos, rom sabazro Rirebuleba hqondes produqts, ai

amis gamo swavleba aris aucilebeli da amaSic es treningebi kargad

wameSvela. maSinve vuTxari pirvelive leqtors, nika kvaracxelias

(araCveulebrivi adamiania da datova Zalian didi STabeWdileba), baton

dito jafariZesac, me rom vambob-meTqi, es sxva aris, me ager arc warmatebulad

ar viTvlebi, Tundac imis gamo, rom is kompiuteri gavyide... Tqven rom

ityviT, Tqven rom etyviT xalxs, oficialurad _ es ukve sxva aris da fasi

meti aqvs, Torem SeiZleba naklebi arc me vTqva. amaSia saqme...

marina:marina:marina:marina:marina: eqsperti ambobs, erovnuli mniSvnelobis eqsperti!

saubari manana loqafiSvilTan, ruispiri;saubari manana loqafiSvilTan, ruispiri;saubari manana loqafiSvilTan, ruispiri;saubari manana loqafiSvilTan, ruispiri;saubari manana loqafiSvilTan, ruispiri;

Cawerilia TbilisSi, `fondis taso~ ofisSi 2007 wlis 7 dekembersCawerilia TbilisSi, `fondis taso~ ofisSi 2007 wlis 7 dekembersCawerilia TbilisSi, `fondis taso~ ofisSi 2007 wlis 7 dekembersCawerilia TbilisSi, `fondis taso~ ofisSi 2007 wlis 7 dekembersCawerilia TbilisSi, `fondis taso~ ofisSi 2007 wlis 7 dekembers

sul am sofelSi 67 komlia. sofeli sam etapad aris dayofili, mesame

etapze, maRlobze Cven vcxovrobT.

zogi wasulebi arian aqedan. sxvagan gadadian sacxovreblad, imitom

rom ar aris aqeT pirobebi imisa, rom mravalma ojaxma icxovros erTad.

Zalian mTiania aq. ar gvaqvs miwa imdeni, rom virCinoT Tavi. amitom wasulebi

arian zogi ruseTSi, zogi sazRvargareTac aris. umravlesoba TbilisSia,

zogi baTumSi, zogi marneulSi cxovrobs... moskovSi, magaliTad Cemi meuRlis

Zma aris wasuli, ojaxi aqvs iq. maRazia aqvs raRac da Cveulebrivi cxovrebiT

cxovrobs. is ukve 30 welia, rac iq aris. am bolo aT weliwadSi albaT

erTi aTi ojaxi Tu iqneba wasuli aqedan. zogi swavlisTvis aris wasuli,

zogi samuSaod, zogi ojaxiT aris wasuli. visac rogor mosaxerxebeli

eqneba. aqedan rom iaro sadme samuSaod, ver izam. imitom, magaliTad, baTumSi

rom waxvide, rom dajdebi da cxra saaTamde iq Caxval, im dRes ukan ver

dabrundebi. fizikurad ara aqvs xalxs amis saSualeba. amitom aq vinc varT,

yvelani vmuSaobT miwaze. soflis meurneobis TiTqmis yvela produqti

mogvyavs: marwyvi, kartofili, kitri, pomidori, Tambaqo. es ar iyideba arsad,

Cven gvWirdeba es yvelaferi. amas garda mecxoveleobaa CvenTan, ZiriTadad

saqoneli gvyavs, Zroxebi.

rame romc mefiqra rom gagvekeTebina, amas fuli unda da CvenTan ar

aris amis saSualeba. amitom vawarmoebT imas, rac Cven gvWirdeba ojaxSi.

qaTmis fermas rafer gavbedavdiT, qalbatono, TiTo ojaxs aT-aTi qaTami

mainc gvyavda da yvela dagvakvlevines am gripis gamo. amitom gadavwyviteT

am windebis moqsova. imitom rom samTo turizmi iqneba aq. 50 lars aZlevdnen

Page 21: seria `qalTa mexsiereba~ · 2017-03-02 · 5 Sesavali `soflis Rirseba~ meeqvse wignia seriisa `qalTa mexsiereba~, romelsac 2004 wlidan gamoscemda fondis `Ria sazogadoeba _ saqarTvelo~

21

im moqsovil windaSi fes-

tivalze turistebi. aq al-

baT 50 lari sul ar Semo-

dis weliwadSi.

ori saxli keTdeba aq

rogorc turistuli saxli-

sastumro. Cven unda gava-

keToT is da Cvenc qveS vic-

xovrebT imave saxlSi. da

Tu fuli gveqneba, kidev vi-

yidiT erT saxls da ager

davdgamT. oRond fuli

iyos. kotejebi gvinda rom gavakeToT kidev. amerikidan rom Camovida, is kaci

afinansebs amas da iman gviTxra, rom aq rom erTi kaci mova da daainteresebT,

es imas niSnavs, rom sul geyolebaT aq xalxio. imaT ZiriTadad daafinanses

am saxlebSi sveli wertilebi. es Tanxa aris 3000-dan 5000 laramde.

amisTvis muSaoba ki aris dro rom daviwyoT, magram fuli ar aris jer.

abanos gakeTeba 2000 lari jdeba. tradiciulad CvenTan abano ar iyo. adre

me maxsovs, bebiaCemis Zmis saxlSi, xis saxli iyo abanod, gamdinare wyali iyo

iq, da SeSaze acxelebdnen vedroTi wyals, SeSis buxarze, ise ibandnen.

sofelSi kanalizacia ar aris. Suqi gvaqvs mudmivad, wyalic gvaqvs

bunebrivi, wyarosi.

CvenTan maRlobze, zemo doneze 23 komli cxovrobs. aqedan oTxi saxli

daketilia. transporti aq dadis kviraSi samjer. soflidan midian qalebic

da kacebic. ufro metad kacebi. isini midian Cais sakrefad TurqeTSi, an

mSeneblobaze baTumSi. midian iqiT, sadac ukeTesi pirobebia sacxovreblad.

axalgazrdoba sul wasulia. aq vinc varT, yvela varT 40 wels zeviT.

me axla ori Svili myavs da orive qalaqSi cxovrobs. vinc wasulia,

fuls gvigzavnian. Cemi Svili ki migzavnis, mara amas ager ar hyavs da aba vin

gamougzavnis.

saswrafo Tu dagvWirda, ufaso gvaqvs. modis ase naxevar saaTSi.

saavadmyofo qedaSia. sofelSi aris mxolod dawyebiTi skola. 16 bavSvi

iqneba sul skolaSi. mere midian qveviTa skolaSi, xuT kilometrze fexiT.

adre iq iyo skola-internati da iq rCebodnen bavSvebi. exla is aRar aris

da Tu vinme hyavT axlobeli iqiT, iq rCebian bavSvebi. Tu ara da dadian

fexiT zamTarSic, roca sami-oTxi metri Tovli icis aq. am dros ase eqvsi

Tve gza daketilia CvenTan. da vzivarT saxlSi. amitom gadavwyviteT es

qsova. saxlSi rom vijdebiT, raRacas gavakeTebT.

mainc gvaqvs imedi, xom gveSveleba rame... ra vqnaT aba meti, esa gvaqvs

marto, rasac xedavT... (2007, aWara)

didaWara. xulos raioni. 2007

Page 22: seria `qalTa mexsiereba~ · 2017-03-02 · 5 Sesavali `soflis Rirseba~ meeqvse wignia seriisa `qalTa mexsiereba~, romelsac 2004 wlidan gamoscemda fondis `Ria sazogadoeba _ saqarTvelo~

22

sakmaod bevria ltolvilebic. iqiT fabrikis binebi romaa, iq arian.

ager, nanac ltolvilia. ZiriTadad isini sxvis ojaxebSi cxovroben. rom

giTxariT, xelosnebi arian-meTqi, isini SedarebiT kargad arian mowyobili

da Tavis ojaxSi cxovroben. Senoba maTi araa, mara upatronod iyo. mere

TviTon gaakeTes kargad remonti, yvelaferi, da cxovroben axla iq. xom

yvelaferi daingra CvenTan, iSleboda es saxlic, upatronod iyo da uSvela

am xalxma, gaakeTa rac SeiZleba da cxovroben.

rom Sevidnen Tavdapirvelad am saxlebSi, vinc naxavda, yvela iZaxoda

Cemi aSenebulia, Cemi aSenebuliao. exla gaformeba ar xerxdeba. aravin ar

icis, visia. ki gveubnebian iCqareT, gaaformeT, Torem SeiZleba vinme biznesmenma

aiaRos, Sexedos, adgili moewonos, yvelaferi, da gamogagdos. ise, egeTi

SemTxveva jer ar yofila.

sofeli Tbilia saerTod. erTmaneTs mxarSi udganan WirSi, lxinSi.

qalaqi ufro civia am mxriv. erT korpusSi SeiZleba iyos iseTi xalxi, rom

Sen ar gagigos gverdiT mezobelma. aq araa ase. CvenTan Zaan siTboa. rom

gagiWirdeba, ar SegeSindeba.

xalxs uWirs, magram Zalian ara, mSieri aravin aris. Sromoben. ager mohyavT

bostani, Txili. erTaderTi Semosavali CvenTan aris mainc Txili. Zalian

gaWirvebuli, rom Tqva Zaan uWirdes, lukma-purs eZebdes da maTxovrobdes, aseTi

araa. racxa erTeulebi. albaT misi bralicaa da misi sizarmacis. vinc Sromobs

da wvalobs, yovel SemTxvevaSi, zedmeti Tu ara aqvs, arc Sia. (2007, guria)

Zalian bevri mSieri ojaxia, daaxloebiT orasamde da imaTTvis gvinda

proeqtis dawera. aqedan 50 ojaxia absoluturad umweo, romelTac sofelSi

vaZlevT raRac daxmarebas. didi samwliani proeqtis gakeTebis imedi gvaqvs.

mere gvinda, rom davasaqmoT is xalxi, vinc Sromisunariani iqneba _ magaliTad,

saqonlis movlaSi. Zroxebi gvinda rom SevisyidoT da im SemosavliT, rac

iqneba, TviTon isargeblon. aseve gvinda im saxlSi gavaerTianoT xelsaqmiT

dakavebuli qalebi. idea araCveulebrivi gvaqvs da vnaxoT, ra gamova.

is, riTic xalxi adre arsebobda, axla ganadgurebulia. Cais plantaciebi

xalxma TviTon mospo. Cais aravin aRar ibarebda, krefa ar iyo. adgnen da

TviTon amoZirkves. is, vinc SeSas ver yidulobs, am Cais amoZirkul fesvebs

xmarobs gasaTbobad, SeSad. (2007, samegrelo)

Page 23: seria `qalTa mexsiereba~ · 2017-03-02 · 5 Sesavali `soflis Rirseba~ meeqvse wignia seriisa `qalTa mexsiereba~, romelsac 2004 wlidan gamoscemda fondis `Ria sazogadoeba _ saqarTvelo~

23

Zalian bevria sofelSi martoxela qalebi, moxucebi, romlebsac aravin

ar hyavT. es qalebi iseTi ususurebi arian, rom imaT uWirT wamlis fuli.

Zalian dabali pensia aqvT... arian iseTebi, Svilebi rom moukvdaT da aravin

ar hyavT, arian gauTxovari, uSviloebic, romlebic Zalian umweoebi arian.

erT-erTi maTgani Cemi biZaSvilia,

romlisTvisac yvelaferi gaviRe da

dRes araferi gamaCnia, imitom rom

800 dolari gadavixade imis opera-

ciaSi. me sul ar viyavi movale, magram

es unda gamekeTebina, rom mere dav-

mtkbariyavi imisi sicocxliT. Rmer-

Tic xom aris da Cemi biZaSvili dRes

cocxalia da gadarCa.

erTi qali gvyavs, mediko. ori

Svili daeRupa, fizikurad vera

Sromobs _ orive fexiT invalidia.

cxovrobs marto raRaca patara pensiiT da xalxis TanadgomiTac. mezobeli

rom gaakeTebs sadils da miawvdis xolme. vardiko bebia gvyavs aseTi, Tamarac.

ramdenjer me TviTon momikiTxia, aqvs Tu ara wamali. Cveni soflis mkvidria,

marina giligaSvili, 7 welia purs acxobs ToneSi da yovelTvis 10 puri

moxucebisTvis aqvs gadadebuli. (2007, kaxeTi)

soflis yofa Zalian cudia, faqtiurad gausaZlisia. Tumca janmrTelobis

sakiTxi CvenTan met-naklebad mogvarebulia. kidevac giTxariT, vinc axerxebs

Camosvlas raionSi, janmrTelobis problema ukve aRar aqvs. sikvdilianobac

Semcirda.

anu yvelanairi piroba aris avadmyofobis aRmosafxvrelad... magram ra

aris, iciT? aris SemTxvevebi, roca moxucebs awvenen stacionarSi, sadac

kvebac ufasoa da yvelanairi pirobebia, da avadmyofebi iTxoven, kidev dag-

vtoveTo. xalxi SimSilobs da im saavadmyofoSi saWmels mainc Wams. iTxoven,

dagvtoveTo cota xans siTboSi da saWmels vWamTo. da mere adgilebi aRar

yofniT xolme axali avadmyofis misaRebad. es aris saSineleba. zemodan,

kabinetebidan nuravis hgonia, rom xalxi kargad aris. qarTveli yovelTvis

Cais fesvebis SeSa. samegrelo. 2007

Page 24: seria `qalTa mexsiereba~ · 2017-03-02 · 5 Sesavali `soflis Rirseba~ meeqvse wignia seriisa `qalTa mexsiereba~, romelsac 2004 wlidan gamoscemda fondis `Ria sazogadoeba _ saqarTvelo~

24

ase iyo, mWadi hqonda Tu puri, iTmenda da imdenad amayi iyo, rom vSimSilobo,

ar ityoda arasdros. exla SimSiloben. Wadis fqvili ra Rirs? damuSaveba

ra Rirs, rom moiyvanos kacma? sasuqi unda, gaToxna unda, ramdeni rame unda,

sadme mitana unda, dafqva unda. yvelaferi gaZvirda. saSineli situaciaa da

roca saCxereSi ase uWirs adamians, sadac amxela qvelmoqmedi gvyavs, me ar

vici, sxvagan ra xdeba. sxvagan xom uaresi iqneba? (2007, imereTi)

aseTebTan modian socialuri daxmarebidan, Sedian ojaxSi da am martoxela

moxucebs da gauTxovar ususur qalbatonebs ekiTxebian, magaliTad, aqvT Tu

ara televizori. ori da cxovrobs erTad da imaT ekiTxebian: zeTis boTli

cal-calke udgaT, Tu erTad, radgan erTad cxovroben, kbilis jagrisi da

pasta Tu aqvT da sxva amisTanebi. ise Seuracxyofili rCebian eseni, rom

Zalian cudad agdeben saxlidan. e.i. maTxovari unda viyo da kartonebis

yuTSi unda vijde, rom damexmaro? (2007, kaxeTi)

sofelSi daaxloebiT 400 komlia. kolmeurneoba rom daiSala, xom

daariga miwebi, xoda yvelas mogvces TiTo heqtari. amaT miayoles, am sacodavebma,

am gaWirvebis dros da nela-nela, nela-nela gayides. da darCnen marto ezos

anabara. exla ise uWirs am xalxs, rom dadian da fiqroben, visTan wavidnen

samuSaod. maSin, visac cota ram SeeZlo, is miwebi imaT iyides. magaliTad,

Cvenc viyideT da exla danarCenebi, umiwod darCenilebi, xan CvenTan muSaoben,

xan imasTan, xan amasTan da ese irCenen Tavs.

ai, rom wamikiTxia Cemi mowafeobis dros monaTmflobelobis Sesaxeb,

namdvilad egeTi rameebi Cndeba aqac. ise menanebian... dilas me da Cemi qmari

rom mivdiodiT saToxnad, adre, RamiT mivdivarT xolme, vlaparakobdiT _

rom ar gaeyidaT, imaTac emuSavaT da hqonodaT, ra kargi iqneboda, ara

sjobda? em wuTSi ise arian, rom uaresi ar vici. Semova da erTi Wiqa

`pesoki~ Tu geqneba, marili Tu geqneba... rogor ar miscem, miscem... Cven kidev

imisTana varT, Cven rom ar dagvrCes, imaT mainc mivcemT.

egeTi mdgomareoba aqvT, qalia Tu kacia, egre dadian samuSaod. Zalian

gauWirdaT, Zalian.

axalgazrdoba sul qalaqisken midis. axalgazrdoba iSviaTia aq. samuSao

ar aris CvenTan. am axalgazrdebs eridebaT kidec am venaxebSi da ToxSi

Page 25: seria `qalTa mexsiereba~ · 2017-03-02 · 5 Sesavali `soflis Rirseba~ meeqvse wignia seriisa `qalTa mexsiereba~, romelsac 2004 wlidan gamoscemda fondis `Ria sazogadoeba _ saqarTvelo~

25

rom imuSaon. ar vici raTa.

exla, magaliTad, sanioreSi

raRac mSenebloba rom aris,

iq muSaoben. siquaSvilis iyo

adre, exla ar vici, visia. xoda

avtobusi modis diliT adre

da ai iq midian samuSaod axal-

gazrdebic da muSa qalebi da

kacebic... miwebi, TavianTi, xom

gayides yvelam, venaxi Zalian

cota aqvT SemorCenili, sul

xuTi, aTi plani, da imas ra

gakeTeba unda?

pensiebi aq darCaT, me

mgoni, marto imaT, vinc wlo-

vanebi varT. danarCenebs, visac

avadmyofobis gamo hqondaT,

aRara aqvT. me adreve vambobdi,

rom Zalian cudad iyo es

mowyobili. TiTqmis yvelas

hqonda is pensia, viTom avadmyofobis gamo. exla erTnairad mouxsnes

yvelas. marto wlovanebis pensia daurCaT da vinc Zalian mZime kategoriis

avadmyofia. anu vinc namdvilad rom invalidia, vinc marTla rom Zalian

cudad aris, imas. aris agreTve siRaribis daxmarebac. es komisia exlac

dadis kidev, jer ar aris damTavrebuli, guSin saRamosac dadiodnen. da

visac ukve dauniSnes, iReben kidec.. da kidev iReben daxmarebas samamulo

omis monawileebis meuRleebi, vinc kidev arian cocxlebi, da es daxmareba

ufro maRalia. (2007, kaxeTi)

martoxela qalia, 83 wlisaa, Svili mokvda, rZali da ori SviliSvili

hyavs qalaqSi. erTaderTi is biWi, SviliSvili, muSaobs da yvelanairad

cdilobs, arafers ar aklebs am bebias. inaxavs dasac, gasaTxovari hyavs, da

dedasac. da raki es biWi hyavs patroni, amitom ar misces am moxucs

daxmareba. Tanac ratom? imitom, rom orsarTuliani saxli udgas, rodesRac,

komunistebis dros aSenebuli, galesili saxli. is kedlebi aWmeven purs?

aba ar unda aseT qals daxmareba? (2007, kaxeTi)

ojaxis Tavi. gobroneTi. 2007

Page 26: seria `qalTa mexsiereba~ · 2017-03-02 · 5 Sesavali `soflis Rirseba~ meeqvse wignia seriisa `qalTa mexsiereba~, romelsac 2004 wlidan gamoscemda fondis `Ria sazogadoeba _ saqarTvelo~

26

es Cemi samsaxuric mTavrdeba. jojoxeTuri samsaxuria. siRatakis daZlevis

programa hqvia, daxmarebaa. adre 22 lari hqonda ojaxs. ase iyo. Satilis

xeobas da Cvens raions hqonda 1000 ojaxze daxmareba _ TiTos 22 lari

sami wlis ganmavlobaSi. exla es aRar aris. exla sxva saxis daxmarebaa. anu,

Cagvitares instruqtaJi, dadixar ojaxebSi, intervius arTmev _ riT cxovrobs,

ra SemosavliT, ra gaaCnia _ saxl-kari, rogori farda ukidia adamians da

macivari Tu aqvs. saSineli samuSaoa. kaxeTSi eqvsi kurdReli hyolia kacs

sami kvadratuli farTis oTaxSi da agentma uTxra, Sen kurdRlebi gyavs,

egeni mravldebian, Sen mageebs yidi, Semosavali gaqvs da Raribi ara xaro.

aq kidev aris omi amis gamo. aq yvela erTmaneTis naTesavia absoluturad.

me var raionis mkvidri. aqauri deda myavda, aqauri mama myavda da aqauri

meuRle myavs. yvela sofelSi sanaTesao myavs. saxeze suyvela vicnobT erTmaneTs.

warmoidgineT, Sedixar ojaxSi da uwer imas, amas da Sedegad gamodis iseTi

qula, rom ar eniSneba daxmareba. Segxvdeba quCaSi da gamarjobas ar geubneba.

modis samsaxurSi da geCxubeba, glanZRavs da ubedureba. jojoxeTi gadavitane

ori wlis ganmavlobaSi. magram Senc rom giWirs? samsaxuria mainc...

gegmiT vmuSaobdiT. zafxulSi gegma iyo aTi ojaxi, zamTarSi oTxi

ojaxi. saSineli samuSaoa. Sexval ojaxSi, is axlobelia, meorec axlobelia.

yvela darwmunebulia, rom is Raribia da sWirdeba. yvelas uWirs. sinamdvileSi

dRes fulis deficitia sofelSi. ki aqvT saxli da kari, magram fuli ar

aqvT. CvenTan erTsulian ojaxze es daxmareba dadginda 30 lari. meore

sulze emateba 12 lari. e.i orsulianze aris 42 lari, samsulianze kidev

12 da a.S. Cems naTesavs, magaliTad, hyavs rva Svili, anu aTkacian ojaxze

iReben 30+(9X12), anu 138 lars. es aris samwliani programa.

maSin, roca 150 lars qvemoT SemosavliT adamiani iTvleba siRaribis

zRvars miRma.

am interviuebis Sedegad grovdeba qulebi yvelafris gaTvaliswinebiT:

Tavisi macivriT iqneba Tu axalgazrdobis gaTvaliswinebiT, janmrTelobis

mdgomareobiT, bavSvebis raodenobiT da sxva. mag gamokiTxvis masalebs me aravin

maZlevs. mere rom modis Sefasebuli deklaracia, me ukve imis mixedviT vgebulob.

anu me mxolod kiTxvebze pasuxs vwer da vabareb. Semdeg kompiuteri angariSobs

qulebs da gamohyavs pasuxi. 52000 qulaze naklebs eniSneba daxmareba. agvistodan

iqneba 57000 qulianebis daxmareba. anu arc me da arc Cemma ufrosma ar viciT

konkretulad romelime ojaxs daeniSneba, Tu ara, daxmareba.

es daxmareba Cvens raionSi daeniSna 30 procents. es aris sakmaod

maRali procenti. dRes aq namdvilad Zaan magrad uWirs xalxs. (2007.

mcxeTa-mTianeTi)

Page 27: seria `qalTa mexsiereba~ · 2017-03-02 · 5 Sesavali `soflis Rirseba~ meeqvse wignia seriisa `qalTa mexsiereba~, romelsac 2004 wlidan gamoscemda fondis `Ria sazogadoeba _ saqarTvelo~

27

es socialuri siRaribis programa me ar vici, saerTod, ra aris. ese igi

kacs, romelsac televizoric aqvs, macivaric aqvs, SeiZleba kompiuterma

amougdos maRali qulebi da is moxvdes am programaSi, da romelsac araferi

ara aqvs, araferi ar gaaCnia da gaubedurebulia, is ver moxvdes. me ar vici

es programa rogor aris Sedgenili. me davinteresdi amiT, soflebSi davdiodi..

me TviTon gavxdi faqtis mowme, Tu vis hqonda is miniWebuli da vis ara.

socialuri muSaki arafer SuaSia aq. erTaderTi misi movaleobaa rom mivides

ojaxSi da aRweros saxli. qulebs da yvelafers akeTebs saministro, programa

akeTebs. monacemebi Sedis kompiuterSi, programiT muSavdeba da programa

iZleva qulebs. (2007. raWa-leCxumi)

rom ityvian, lukmasa vWamT da

namdvilad ara gvaqvs imis saSualeba, rom

miwa davamuSaoT da davTesoT. naxevarze

meti, 80% miwa Cvens sofelSi aris

daumuSavebeli. xalxi vera Tesavs. aqvT

didi miwis nakveTi 1000 kvadratuli,

mohyavdaT qeri. wels sawvavi _ ̀ saliarka~

aris Zalian Zviri, amitom miwa ver

daamuSaves da marcvleuli ver daTeses.

(2007, kaxeTi)

aba aq ra aris? marto viriviT unda

imuSao. ai, exla mec `semiCkebSi~ vmuSaob

qarTvelebTan. TiTon rom veRar erevian

amodena miwebs, aq modian da muSebad mihyavT

Cveni xalxi. yoveldRe rva lars gvaZleven,

mTeli dRe Tavwaxrilebi vmuSaobT am

papanaqebaSi. Cven ar gvaqvs arendebi. marto

es ezos adgilebi da kidev koleqtivisa

mogvces, orives erTad 50 measeds unda Seadgendes. es Zalian cotaa. erTi

sul amas vambob, RmerTma yvelas misces,Senc mogces, mec momces da

cota TavisTvisac daitovos-meTqi.

Page 28: seria `qalTa mexsiereba~ · 2017-03-02 · 5 Sesavali `soflis Rirseba~ meeqvse wignia seriisa `qalTa mexsiereba~, romelsac 2004 wlidan gamoscemda fondis `Ria sazogadoeba _ saqarTvelo~

28

kidev is Svelis zogs, rom wasuli naTesavebis adgilebsac isini amuSaveben, me

ki iseTi aravina myavs wasuli, rom imisi adgili ameRo. Cemi Zmisa meore Zmam

Seisyida. mSoblebsas ki TviTon mamaCemi uvlis. (2001, kaxeTi)

miwis nakveTebi patara gvaqvs. is didi nakveTebi visac aqvs, arcerTs ara

aqvs gaformebuli, ZiriTadad mitacebuli da datacebuli aqvT. exla apireben

am didi nakveTebis auqcionis wesiT gayidvas. Cven magaSi ver miviRebT

monawileobas. visa aqvs magxela Tanxebi. aravin ar muSaobs. ai moskovidan

vinc Camovida, imaT aqvT ukve ormoci heqtari da meti SeZenili. 50 000

dolari, 100 000 dolari, 150 000 lari gadaixades.

sinamdvileSi Cven moniSnuli gvaqvs adgilebi. magram ra xdeba, iciT?

xalxma ayara Cai ukanonod. Cems ojaxs, izas ojaxsac aqvs moniSnuli adgilebi.

es adgilebi Cvenia, magram iq jer Cais plantaciebia. kanoni kidev ar aris.

Cven maswavleblebi varT, me direqtori da sofeli xom ityvis, a batono,

amaT ayares da... Cven es ar gagvikeTebia da vucdiT kanons.

axla vapirebT ramdenime kaci gaerTiandes, erTi iyidis da gaviyofT.

zogierTma miwa rom daamuSava, vuTxariT, ki ar gviCxubia, ise, rom radgan

Tqven gindaT, Cvenc ager vcxovrobT da Cvenc gvinda. gviTxres auqcioni

roca iqneba, erTma kacma unda iyidoso. ki batono, iyide Sen. magram Cvenc

unda gagviyo Tanabrad. auqcionSi sami heqtari miwa unda iyidos erTma

kacma. mere SeiZleba nakveTis gayofa, an gasaCuqreba. magram kanonis Tanaxmad

is iqneba miwis iuridiuli mflobeli. (2007, samegrelo)

gaWivreba ar aris, aba ra aris, gaCanagebeulia yvelaferi! arada Cveni

sofeli iseTi iyo, qarTuli soflebic ver Seedreboda, ayvavebuli, xalxiT

savse. mec ver vgrZnobdi, qalaqidan rom wamovedi da sofelSi vcxovrobdi,

exla ki aRarc baRSia araferi, aRarc maRaziebi gvaqvs, aRarc klubi, skamebi

moparulia, pianino dangreuli. erTi marto skola dgas jer-jerobiT, isic

imitom, rom direqtoria magari kaci. glexs aRarc imis saSualeba aqvs,

Sabiamani iyidos da vazs mouaros, venaxebi gakaWa umetesobam. miwebi dagviriges

exla, 0.25 measedi ki dagvakles, magram naxevari heqtari xom mogvces? egec

ar unda zogs. mec ar aviRe, ar mawyobs, ver audivar, Cvenebi wasulebi rom

arian. gaWivrebaa yvelaferze, imis saSualeba ar aris, rom azotia Tu

gvarjila, iyido, Seitano da kargi mosavali miiRo. ai, exlac davTese, 70

Page 29: seria `qalTa mexsiereba~ · 2017-03-02 · 5 Sesavali `soflis Rirseba~ meeqvse wignia seriisa `qalTa mexsiereba~, romelsac 2004 wlidan gamoscemda fondis `Ria sazogadoeba _ saqarTvelo~

29

lari damuSavebaSi miveci da

Zalianac rom movindomo, 100

laric ar mrCeba. yvarelSic

heqtrobiT aqvT miwebi mito-

vebuli, rac kargi iyo, isev

bobolebma miitaces, yofilma

agronomebma, brigadirebma, imaT-

ma naTesavebma, danarCen gax-

riokebulze ki glexma ra mo-

iyvanos?! patroni aRara hyavs

sofels, vinc epatroneba, Tvi-

Ton is aSlevinebs da miaqvs

yvelaferi, nawil-nawil ayi-

dinebs. am gaWivrebam calke

da am SiSma kidev calke, sul

daacariela sofeli, moxucebis

meti TiTqmis aRaravin aris.

vinc darCa, eseni ki sxva sof-

lebisadmi mainc kargad arian

ganwyobilebi. ai, Tundac

lekur sofelTan, misvla-

mosvla ar aqvT, magram yidva-gayidva Tu sxva, urTierTobaSi arian. adrec,

rusuli skola ar iyo CvenTan da lekebTan adiodnen Cveni bavSvebi. eg iyo

ZiriTadi kontaqti, danarCeni araferi, qorwinebaze xom laparakic zedmetia,

exla lekebic, umetesoba, midis aqedan, me kide amas vityvi, visac ar unda

saqarTvelo, unda wavides kidec. me Cvenebsac veubnebi xolme, Tu ar ginda,

aifaxe da wadi. oseTi ginda aayvavo? aayvave oseTi, Tu arada iSrome da

izrune am qveynisTvis. (2001, kaxeTi)

sami wamloba CavutareT wels xexils. msxmoiare baRi maqvs. vaSls

asxia arnaxulad, totebi Zirs ulagia. viyideT Sxami, movwamleT, magram

mowamvlis meore dRes Semodgomis foTolcvena gegoneboda, egre wamovida.

cudi wamali gamogvadga. is wamali Tbilisidan CamovitaneT SarSan, agroqimiidan,

TiTqos sando iyo. magram gviRalata. rom SevxedeT, rom eseTi sagangebo

mdgomareoba iyo, erT kviraSi xelaxla mivayoleT wamali. SeaCera albaT is

daavadeba, magram vaSli ukve daxalulia da es daxaluli vaSli xom naklebad

gaiyideba, an ar gaiyideba da saqonels SevaWmevT. (2007, qarTli)

aseTi alali kaxeli

Page 30: seria `qalTa mexsiereba~ · 2017-03-02 · 5 Sesavali `soflis Rirseba~ meeqvse wignia seriisa `qalTa mexsiereba~, romelsac 2004 wlidan gamoscemda fondis `Ria sazogadoeba _ saqarTvelo~

30

Cemi meuRle 45 weli iyo fermis gamge. deiSala isic. direqtorad

muSaobda xuTi weliwadi. Tlad deiSala da nacartutadaa qceuli wisqvil-

kombinatic. yvelaferi daSlilia.

sofelSi iyo sami Cais fabrika da arc erTi araa. erTi aris moqmedi da

igic ras muSaobs? es yvelaferi deiSala CvenTan ise, rogorc yvelgan. ar vici,

ratom. mTavrobis bralia. aba vin daSlida. erTi ukanonod daSale rame, cixeSi

amogayofineben Tavs. e.i. ase undodaT, saWiro iyo da daSales. (2007. guria)

gaCvenebT uzarmazar mindvrebs

sul mTlad upatronos. erTi me-

asedis moxvna larnaxevari Rirs.

Zviria sawvavi. traqtori visic

aris, fuli unda imas. ager daTe-

sili maqvs simindi ocdaaT mea-

sedze. ar gamova xuTi kilo. dav-

barav, davToxni xeliT, magram wyali

ar aris. komunistebis dros saqa-

Cebi iyo da exla aRar aris, ga-

fuWda yvelaferi. erTaderT arxze

varT damokidebuli. Cvensken rom

gadmoiareT, SeamCnevdiT albaT. eg

aris Cveni soflis sarwyavi. sami,

oTxi sofeli unda gamoiaros Cve-

namde. magram mindvrebi am arxiT

ver irwyveba, imitom rom wyali

dablaa da mindvrebi maRla. saqa-

Cebis gareSe es ar xerxdeba. ami-

tom davrCiT ase.

sarwyavi wyali ki ara, elementarulad sofels dasalevi wyali ara

aqvs fizikurad. me Wa maqvs amoRebuli. magram maRla vinc cxovrobs, iq Wa

ar aris. ar arsebobs laboratoriuli Semowmeba, vargisia es wyali sasmelad,

Tu ara. kanalizacia ar aris. gazi adre iyo, exla ar aris. SeSa dagvifases

1 000 lari. riT unda viyidoT, ar vici. xalxs ara aqvs saSualeba. wels

gaiyineba albaT xalxi. (2007, qarTli)

safiqrali bevri dagrovda. 2007

Page 31: seria `qalTa mexsiereba~ · 2017-03-02 · 5 Sesavali `soflis Rirseba~ meeqvse wignia seriisa `qalTa mexsiereba~, romelsac 2004 wlidan gamoscemda fondis `Ria sazogadoeba _ saqarTvelo~

31

visac SeuZlia, rac saSualeba aqvs, akeTebs. yanebi aqvT eger. CvenTan

aris natanebisken dasaxlebebi da iq aqven farTobebi. da margvla, Tesva,

Toxna _ iq muSaoben. erTi periodi mitovebuli hqondaT es miwebi, magram

exla aamuSaven ukve, SeZlebisdagvarad. Zalian Zviri jdeba sawvavi, sasuqi.

uWirT, mara ra qnan, muSaoben. simindi aqvT ZiriTadad. mere, saqonelic hyavT.

Cala, Tiva modis iq da sargebloben imiT. mara Zalian Zviri ujdebaT. zogs

ar SeuZlia es sawvavi da mitovebuli aqvs. TviTon im daxvnas xom sawvavi

unda, mere damuSaveba, daTesva unda. fasebi Zaan didia. Cvenebma, magaliTad, 60

kilo simindis Tesli viyideT. lari da ocdaaTi TeTri miveciT kiloSi.

sasuqic Zviri jdeba. 28 lari Rirs. 3 000 metrisTvis sami `meSoki~ unda,

anu 28 lari samjer. Zviri ujdebaT glexebs Zaan. mara mainc qnan unda. sxva

gza ar aqvT. (2007, guria)

Cven gvyavda iseTi lideri, romelmac ar SemouSva aranairi biznesi

sofelSi. venaxebi rom gaSenda sxva soflebSi, iq saferavi Caiyara da a. S.

aq araferi ar xdeboda. man TviTon Seqmna firma da ZiriTadad xorbals,

marcveleuls awarmoebda. venaxebi gaiCexa da faqtiurad xalxi darCa

dausaqmebeli. erTaderTi, mesaqonleobas misdevs aq xalxi ZiriTadad. kerZo

venaxebi ki darCa, rac privatizebulia. ise ki, sofels rom bevri venaxi

hqonda da is aeRo viRacas, ijariT Seesyida da xalxi daesaqmebina, radgan

bevri movla unda imas da aTasi operacia unda am saqmes, es aq ar momxdara.

amdenad xalxi dausaqmebelia da dadian sxva soflebSi. (2007, kaxeTi)

arc samuSaoa sadme axla, rom imuSaos Cemma qmarma, aq an sad imuSavebs,

Torem rame rom iyos, am goras xeliT gadavTxridio, ityvis xolme. Cems

qmars samuSao hqondes da 24 saaTi imuSavebs. visac ki Sroma ar ezareba,

SimSiliT mainc ar mokvdeba. Cvenc SromiT mivaRwieT, rom mSivrebi ar

davrCenilvarT. ai exlac baRi moviyvaneT, amdeni viSromeT da 300 larze

meti ver aviReT. magram erT wels Tu ara, meore wels xom gagimarTlebs.

imitomac CvenTvis yovelTvis gvaqvs sakmarisi, kartofilic, libioc, fqvilic.

SeSas me ara vyidulob, xan humanitarulic mogvdis. ise rom mSieri mainc ar

Page 32: seria `qalTa mexsiereba~ · 2017-03-02 · 5 Sesavali `soflis Rirseba~ meeqvse wignia seriisa `qalTa mexsiereba~, romelsac 2004 wlidan gamoscemda fondis `Ria sazogadoeba _ saqarTvelo~

32

davrCebiT. guSin-guSinwinac

sami manqana balaxi gavTibeT

me da Cemma qmarma, ori manqana

CvenTvis davtoveT, erTi gav-

yideT 100 larad. es balaxi

qarTvelebis venaxebSi gav-

TibeT, TiTon imdeni nakve-

Tebi aqvT, xuT-xuTi da eqvs-

eqvsi heqtrebi, ver amuSaveben,

piriqiT, kmayofilebi arian

venaxebi rom usufTavdebaT,

miwebi magaT ar aklia, Cven

Segvaviwroves, Torem. . .

ormocdaaT measedze mets ar gvaZleven. es kidev aba ra aris, amiT rogor

unda viarseboT rva sulma. iZulebuls gxdian, rom Cemodani aiRo da waxvide

aqedan, Torem manqana aravis mouyvania da ZaliT ar SeuyriaT xalxi, Tavisi

nebiT wavida, vinc wavida, iqiT fulic gadauxades, magram mainc iZulebulebi

gaxades da imitom, Torem wasvla aravis ar undoda. mec guli amicruvda

aqaurobaze, xom daRestanSi ara vyofilvar, magram vici, adre Tu gvian mainc

unda wavide. (2001, kaxeTi)

aWaraSi ZiriTadi problemebi dakavSirebulia mainc miwis problemebTan.

imitom rom es aris maRalmTiani regionebi, aseve zRvispira zoli, sadac

soflebia ganlagebuli. ojaxebis umravlesobas ara aqvs, samwuxarod, sakmao

raodenobis miwa, anu sakmao farTi miwis, rom awarmoon soflis meurneoba

da icxovron Sesabamisad iseT pirobebSi, rom uzrunvelyofili iyon yvelafriT.

ZiriTadi problema aris mainc miwis problema. fulic ar aris, ra Tqma unda,

imitom rom umuSevrobaa. (2007. aWara)

tyeebi, rogorc vici, gaica ijariT. satyeos vin ekiTxeba, sad unda

gasces SeSa. satyeo gaZlevs mxolod rukas, Tu sad aris SesaZlebloba da

sad aris kidev darCenili adgilebi, darCenili tyeebi. CvenTan aris magaliTad

Sps, romelmac unda mobeWdos sad SeiZleba moWras glexma SeSa. es rom sami

wlis win daewyoT, tye SenarCunebuli iqneboda. exla tye faqtiurad aRar

dedofliswyaroeli biWebi. 2006

Page 33: seria `qalTa mexsiereba~ · 2017-03-02 · 5 Sesavali `soflis Rirseba~ meeqvse wignia seriisa `qalTa mexsiereba~, romelsac 2004 wlidan gamoscemda fondis `Ria sazogadoeba _ saqarTvelo~

33

aris. sad unda moWra? iseT adgilebzea, sadac Cveulebrivi, rigiTi adamiani

ver miva. faqts getyviT. Cems meuRles biZa gardaecvala da `sasaxle~ rom

gaekeTebinaT, imis ficari ver iSovnes. da mis saxlSi ori lamfa moaZres.

saxls moaZres da `sasaxle~ imiT gaakeTes. es aris realoba.

visac ara aqvs sazRvargareT wasvlis saSualeba, urCevnia TbilisSi

`padvali~ iqiraos da vaWrobiT, yidva-gayidviT, an maTxovrobiT Tavi gaitanos.

raWaSi ver imaTxovrebs imitom, rom yvela raWveli icnobs da mainc Tbilisi

didia da ver dainaxavs sxva. (2007. raWa)

Cveni sofeli saerTod Zalian myari da stabiluria. iSviaTad rom

gadawyvitos xalxma wasvla. vinc wavida, imitom wavida, rom aranairi samuSao

adgili aRar aris aq.

uamravi samuSao arsebobda adre CvenTan. profesiuli saswavlebeli iyo,

skola iyo, musikaluri skola, fosta da sabWo. kolmeurneoba iyo uzarmazari

fermebiT, tbebiT, venaxiT. es rac yvelgan iyo. amis garda uzarmazari warmoebac

iyo: sabnebi ikereboda, fardebi iqsoveboda, celofani keTdeboda. saTburebi

iyo, bostneuli gvqonda. Tuki rame SeiZleboda rom arsebuliyo, yvelaferi

iyo Cvens sofelSi.

mwyemsi. sofeli ganZani. 2007

Page 34: seria `qalTa mexsiereba~ · 2017-03-02 · 5 Sesavali `soflis Rirseba~ meeqvse wignia seriisa `qalTa mexsiereba~, romelsac 2004 wlidan gamoscemda fondis `Ria sazogadoeba _ saqarTvelo~

34

Tqven ubralod ver moxvdiT iqiT, sadac kulturis saxli dgas –

namdvili Teatria.

sofelSi 2 600 komli iyo. me didi xniT viyavi wasuli da sofels

mowyvetili da axlandeli zusti monacemebi ar vici.

araCveulebrivi xaliCebi iqsoveboda CvenTan... kulturis saxlSi

specialuri wrec gaxsna qalma, rom sxvebisTvis eswavlebina. is moxuci

qali aRar aris cocxali axla. xaliCebi hqonda iseTi _ raRac saswauli.

fardagebsac qsovda. im xaliCis mosaqsovad dazga rom dagvemzadebina, Cven

alvanSic ki wavediT. keramikis cexi iyo sofelSi araCveulebrivi, ulamazesi

doqebi da aTasi ram mzaddeboda.

axla yvelaferi daketilia. xalxi natrobs, rom rame mainc iyos, rom

raRacaSi dasaqmdes. ai Tundac, aq sxva saxelosnoc aris da erTeuli

xelosnebic arian SemorCenili. ai Cemi maranic egeTi xelosnis gakeTebulia,

imis msgavsi TiTqmis aRar keTdeba. (2007, kaxeTi)

Cvens sofelSi 1300 komlamdea. qalebis 90% umuSevaria. kacebsac

iSviaTad vinmes, rom raRac samsaxuri hqondes. Tu manqana aqvs, gasulia da

vaWrobs: iyidian, gayidian, an vinmes mZoladac emsaxurebian.

ai am trasis piras dasaqmebulebi arian ZiriTadad yvelis biznesiT,

yvels yidian. (2007, kaxeTi)

Senoba saeqimo daxmarebisTvis am axalma mTavrobam kargad gagviremonta.

sxva soflebSi iseTi ar aris, CvenTan rom gaakeTes. ramdenime sofeli erT

centrSi ivlis, sadac iqneba ojaxis eqimi. samomavod albaT es iqneba

poliklinika, magram stacionari ar aris. Tu rame xdeba, davrekavT da

saswrafo modis sagarejodan. 15 wuTi sWirdeba. (2007, gare kaxeTi)

am gawamebul xalxs moexmara viRac pirovneba, me mgoni goginaSvili,

nanianidan wasuli kacia. iman SeiZina es venaxebi da amuSavebs am sacodav

xalxs. patimrebiviT cxaurian manqanaSi Seyrian dilas, amuSaveben da moiyvanen

saRamos. umZimesi mdgomareobaa. (2007, kaxeTi)

Page 35: seria `qalTa mexsiereba~ · 2017-03-02 · 5 Sesavali `soflis Rirseba~ meeqvse wignia seriisa `qalTa mexsiereba~, romelsac 2004 wlidan gamoscemda fondis `Ria sazogadoeba _ saqarTvelo~

35

axla sofelSi aRaraferi aRar aris. Cais plantacias ver giCvenebT.

xalxma amoZirkva, zogma miisakuTra es miwa, zogma kanonierad miiRo. mere

isic aris, rom am miwas ver uvlian. mizezi ra aris? sasuqi gaZvirda, sawvavi

gaZvirda da TavisTavad xvna-Tesva jdeba Zalian Zviri. ar uRirs am xalxs

da amitom zogma ijariT gasca es miwa da zogma saerTod gayida. faqtiurad,

winaT rom sofleli kaci miwaze iyo Seyvarebuli, dRes ase ar aris. imitom

rom miwa veRar aris misi marCenali. (2007, samegrelo)

pirveli ijara rom ganawilda raionSi, is iyo pedagogebis mier

wamowyebuli ijara. iniciatorebi Cven viyaviT gurjaanis raionSi. es SeTanxmeba

da es muSaoba iyo iseTi saocari, rom kolmeurneobis xalxi sul qoqolas

gvayrida, mexi daeceT erTi, ra kargad muSaobeno. mere fiqrobdnen, eseni rom

mosavals moiweven, mere mainc iCxubebeno. mosavali moviwieT iseTi im wels,

venaxs rom gasxvlaze toti gadavWeriT, imanac mtevani gamoiba. gabrazdebodnen,

ra Tqma unda. davaSoSmineT mere sazogadoeba. manamde cota ise uyurebdnen

am saqmes axalgazrdebi. Cvens Semdeg masiurad wavida ijarebis ganawileba

sofelSi. SeiZleba iTqvas, Cven davangrieT kolmeurneoba.. (2007, kaxeTi)

aq didi Zafsaxvevi, agurkramitis, saxerxi qarxnebi iyo, wisqvilic iyo

da yvela muSaobda erTgulad, sofeli, rogorc erTi adamiani, iseTi siyvaruliT

cxovrobda, magram exla ra moxda ar vici, es axalgazrdoba iseTi sityvis

patronebi, iseTi saqmianebi aRar arian, vesaubrebiT moxucebi, es ase ar aris,

ase unda iyoso, magram vin gismens? arada rogor minda rom yvela erTguli

iyos, rom Cveni axalgazrdebi cota uSiSrebi iyvnen, siTbo hqondeT

moxucebisadmi, magram siTbo marto CvenisTanebSi, SerCenil erTeulebSiRa

aris... magram saqarTvelo ispoba da Cven udinebze vlaparakobT? adre Tu im

didi saqarTvelodan uRalates da aqeTa mxare gayides, exla iqiT mxares

yidian. darCa marto kaxeTi. saqarTveloSi qarTvelebi aRar arseboben, sul

gadasaxldnen, aRar icaven saqarTvelos, aRaravis araferi aRar ainteresebs.

(2001, kaxeTi)

Page 36: seria `qalTa mexsiereba~ · 2017-03-02 · 5 Sesavali `soflis Rirseba~ meeqvse wignia seriisa `qalTa mexsiereba~, romelsac 2004 wlidan gamoscemda fondis `Ria sazogadoeba _ saqarTvelo~

36

sabWoTa kavSiris dros kolme-

urneobaSi vmuSaobdi. miwebs kol-

meurneoba amuSavebda, traqtoric

hyavda, ̀ saliarkac~ hqonda. wlis bo-

los ki me ramdenic mqonda namuSe-

vari, Tu kargad maxsovs, rac mqonda

Tanxobrivad gamomuSavebuli, imis

1%-s, maZlevdnen xorbals, qeri iyo

Tu sxva ram. modioda CemTan tona-

naxevari, ori tona xorbali

ise, rom me ar damiTesia is.

ubralod me vmuSaobdi kolmeurne-

obaSi ekonomistad. me ki ara marto,

yvela glexs eZleoda Tavisi gamo-

muSavebuli Tanxis mixedviT. exla

ki yvelaferi daangries da daSales. kolmeurneobis kantora rom naxoT,

marto ConCxi dgas. orsarTuliani Senoba iyo araCveulebrivi, axali aSenebuli,

fanjris rafidan dawyebuli, iatakze parketic iyo dagebuli, araferi ar

aris darCenili. es xalxma gaakeTa, sxva ras movidoda aq. (2007, kaxeTi)

eklesiaSi ki dadis xalxi da eklesia ki aswavlis rom ar moiparo..

magram guliT da suliT ki ar arian midrekilebi eklesiisken, raRac modas

misdeven ufro, me rasac vakvirdebi, ase mgonia. iseT raRaceebs akeTebs es

xalxi zogjer! erTmaneTs Zirs uTxris. axla ilia meoreze iseT Worebs

igoneben. ukve is, visac misdevs xalxi, vis sityvasac ijerebs da visac unda

daujeros, ukve imis minusebs eZeben. es iseTi yofila, is aseTi, imas rogor

unda daujeroo... yvela mRvdelze ase fiqroben TiTqmis. sul cuds xedavs

xalxi. albaT dRevandelma cxovrebam moitana saqarTveloSi sul es cudi,

kargi araferi. me ki viyavi sul imediani da mec sul ukan-ukan mivdivar, mgoni.

ar moswons xalxs Seni enTuziazmi da Seni imedi. Tu vityvi, gamoval da amas

gavakeTeb, imas gavakeTeb, sityviT mainc miTxari, rom xo, ai iqnebi kargad-Tqo.

xan ras metyvian, da xan mTlad CamiSxameben yvelafers. am qristianobasac da

am religiasac kargavs es xalxi, ase mgonia, rogorc qarTveloba dakarges.

beJtasi babo fatima. kaxeTi. 2007

Page 37: seria `qalTa mexsiereba~ · 2017-03-02 · 5 Sesavali `soflis Rirseba~ meeqvse wignia seriisa `qalTa mexsiereba~, romelsac 2004 wlidan gamoscemda fondis `Ria sazogadoeba _ saqarTvelo~

37

yvela Tavis TavTan unda iyos marTali, marTla RmerTis winaSe. ise ki

ara, TavianTi RmerTebi rom hyavT mogonebuli. ar vici ras fiqroben.. roca

iqneba, xom marTla warsdgebian RmerTis winaSe. (2007, kaxeTi)

CvenTan adgilia, alandaras eZaxian, sadac kolmeurneobis xorbali

iTeseboda. exla ijariT aqvs xalxs miwebi aRebuli. amboben Cinelebma

iyideso im miwebis nawili da iq saxldebiano. raRaca unda gaakeTon, unda

moiyvanono, da ra unda moiyvanon, ar vici. imaT gamoudiT..

Cveni xalxi mainc miCveuli iyo, rom kolmeurneoba iyo Tu sxva ram, am

xalxs marTavda raRac, rom ityvian, raRac aparati. exla marto rom darCnen,

dabneulebi arian. erTi periodi TiTqos gamovida xalxi am mdgomareobidan,

dRes isev gaWirda. (2007, kaxeTi)

aris SemTxvevebi, roca qalaqelebi Camodian da soflad miwebs yiduloben.

magram raSia saqme, iciT? imas fuli aqvs, magram TviTon ki ar amuSavebs da

TviTon ki ar dgas miwaze... is daiqiravebs xalxs da imaT amuSavebs. me vici,

magaliTad, aseTi kaci, romelmac 10 heqtari miwebi iyida, Cveni xalxis, Cveni

kolmeurneobis miwebi da 10 heqtari saferavi gaaSena. TviTon gardaicvala,

axla albaT misi SvilebiFfloben saqmes. maT hyavT brigadiriviT viRac kaci,

Cveni sofleli. is xalxs qiraobs, mihyavs da amuSavebs im venaxs. is miwa

qalaqelis sakuTrebaa, magram faqtiurad TviTon ki ar akeTebs saqmes. imas

fuli aqvs. fulis problemaa sofelSi upirveles yovlisa, mxoloddamxolod.

xalxs fuli ar aqvs da yvelaferi saqiravebeli aqvs, yvelaferi sayideli.

arian erTeulebi, romelTac traqtori hyavT, magram xalxi ZiriTadad darCa

ase gamocarielebuli. mmarTvelic aRar hyavs... gamodis, rom kolmeurneoba

kargi rame iyo. me mimuSavia kolmeurneobaSi 20 weli. sofelSi erTi ojaxi

ar iqneboda, erTi wevri mainc rom ar muSaobdes iq. an Rvinis qarxanaSi

muSaobda, an ̀ emteesSi~, an ubralo glexad. magaliTad mevenaxed, memindvred.

ra vici, uamravi ram iyo saqme. daaxloebiT 700 kaci muSaobda kolmeurneobaSi.

isic xom rogor daiwyo _ maSin xom Tavidan yvelam raRac Seitana iq. zogma

Txa miiyvana, zogma xari, zogma Zroxa, zogma kameCi da ese Seiqmna kolmeurneoba.

Cveni kolmeurneoba Zlieri iyo, marto 3000 suli cxvari hyavdaT,

2000-ze meti saqoneli, venaxebi 600 heqtarze meti. es yvelaferi ganiavda,

Page 38: seria `qalTa mexsiereba~ · 2017-03-02 · 5 Sesavali `soflis Rirseba~ meeqvse wignia seriisa `qalTa mexsiereba~, romelsac 2004 wlidan gamoscemda fondis `Ria sazogadoeba _ saqarTvelo~

38

erTeulebis xelSi moxvda da erTeulebis jibeSi wavida. da es xalxi,

romelic iq muSaobda da wvlili hqonda im kolmeurneobaSi, sul carieli

darCa. (2007, kaxeTi)

kaWreTelebma erTi 600 heqtari venaxi gakafes, qvemoT, zemoT, sadac

hqondaT.. rac Cvenc gavakeTeT, magram imaTa gvajobes... vin ramdeni _ amaze

rogora vTqva...

erTi periodi, mxedrionoba rom iyo, aRarc sawvavi iSoveboda, aRarc

Rvinis qarxnebi muSaobda normalurad, aRar iRebdnen, Tu miiRebdnen kidev,

fuls ar aZlevdnen da aqedan gamomdinare veRar mouares, ra. veRar iyides

saliarka, veRar iyides Sxamqimikati, da faqtiurad gacudda venaxi. iZulebulebi

iyvnen, rom gaekafaT, Tavis surviliT ki ara. kargi pirobebi rom yofiliyo,

ar gakafavdnen. im adgilas is mohyavT, rasac erevian da rasac axerxeben,

xorbali, mzesumzira.Mmoxnavs erTxel, vTqvaT, xorbals daTesavs, mere zafxulSi

miva da aiRebs, bevri samuSao ar aris. venaxSi ki sul iq unda idge. Tu

Semosavali ara aqvs, glexs urCevnia rom naklebi imuSaos. qers daTesavs,

mzesumziras daTesavs.

Cven, magaliTad, Cvens kolmeurneobas 700 heqtramde venaxi gvqonda,

romelic namdvilad ara gvWirdeboda imitom, rom ver vereodiT, muSaxeli

ara gvyofnida. imitom ara gvyofnida, rom aqeT lakmeze mSenebloba daiwyo

sagubrisa _ xalxi gavida, kaWreTSi wisqvilkombinati aSenda _ xalxi

gavida, mere kaWreTSi aSenda rkina-betonis qarxana, kaWreTSi iyo samkervalo.

da es xalxi ZiriTadad ufro iqeT etanebodnen. mere, iyo xolme erTmaneTis

daxmareba. iqiT, gurjaanis zonaSi, adre Semodioda samuSao da ufro adre

rCebodnen. isini rom morCebodnen, mere avalebdnen, rom Cvensken wamosuliyvnen,

rom CvenTvis daxmareba gaewiaT, muSaxeliT, ra Tqma unda. anu erTi kolmeurneoba

aucileblad exmareboda meores, da erTi ki ara, ramdenime.

kolmeurneoba rom daiSala, im periodSi specialurad Seqmnes pirobebi

iseTi, rom nebismieri kolmeurneoba Segnebulad gaakotres, miwebi waarTves.

kolmeurneoba ra iyo? saerTo miwaze damyarebuli organizacia, xom? venaxi

gvqonda Cven daaxloebiT 700 heqtari, da am 700 heqtaridan daaxloebiT 173

heqtari darCa marto kolmeurneobis sakuTrebaSi, danarCeni gaica kerZod,

kerZod rom darigda. exla am glexs unda mieRo miwa, carieli miwa, mTavrobam

eg misca. es venaxi iyo faqtiurad kolmeurneobis sakuTreba, am xalxis ki iyo,

magram kolmeurneoba iyo xom maSin. am venaxs xom hqonda Tavisi Rirebuleba,

sabalanso Rirebuleba, da vinc es wili miiRo, imas faqtiurad CauTvales, rom

Page 39: seria `qalTa mexsiereba~ · 2017-03-02 · 5 Sesavali `soflis Rirseba~ meeqvse wignia seriisa `qalTa mexsiereba~, romelsac 2004 wlidan gamoscemda fondis `Ria sazogadoeba _ saqarTvelo~

39

misi wili gatanili aqvs. maSin es kuponobana iyo da es maimunobebi, da

faqtiurad veRar gansazRvravdi kargad verafers. daaxloebiT 80%-ma miiRo

es venaxebi, amitom pretenziac ar aris. SeiZleba erTeulebma wamoayenon es

pretenzia, magram mere ukve sagadasaxado inspeqciam daado yadaRa qonebas, rom

vali warmoiSva biujetis mimarT, xoda TviTon gankargavdnen egeT raRaceebs.

imitom qnes ese, rom kolmeurneobebze saSineli alergia hqondaT. rom

veubnebodiT, magaliTad, rom xom aris es kerZo sakuTreba, gagvanebeT Tavi. ara,

mainc gadagvakeTebines sasoflo-sameurneo sawarmoebad. exlac ki arsebobs

da aris im kolmeurneobis bazaze Seqmnili sasoflo-sameurneo sawarmo,

magram, rad ginda.. im glexma rom miiRo erTi heqtari da 25 measedi, wamovidoda

da Sen gemuSaveboda 173 heqtarze? aRar. adre kidev brigadebi iyo da iq

muSaobdnen. exla ki Tavisi saqme hqonda ukve imas, sakuTari da sakuTars

kidev win ayenebda. amitom is 173 heqtari venaxic gaveciT, ase vTqvaT, qveijariT

am glexebze. romlebmac Tavisas mouares, imas veRar mouares, magram im Tavisasac,

ra Tqma unda, naklebad mouares, da.. amoiZirkva.

exlac mistirian imas, raT davSaleT da raTa vqeniTo eseo? im periodSi

ki, roca dauZaxes, waiReT xalxo, Tqveniao, ukve veRar davimorCileT xalxi

veranairad. vinc ras waavlo xeli, mihqonda. iyvnen iseTebic, visac esmoda

yvelaferi, magram aseTi maSin mTel raionSi, sxvadasxva soflebidan erTi 17

kaci Tu iqneboda.

ramdenjerme CavediT, iq

maSin WiTanava iyo soflis

meurneobis ministri, da vuT-

xariT, modi, davSaloT da

nu davangrevT. eseTi pasuxi

iyo, me araferi ar SemiZliao,

mec unda wavideo Cems rai-

onSi Cemi patara meurneoba

unda gavakeToo. es iyo 1994

weli, mgoni.

ra aris, iciT? es Cveni

mTavroba rom xels ar uS-

lides soflis meurneobis

ganviTarebas, aucileblad

ganaviTarebda glexi venaxs. glexs bazari aRar aqvs. anu, amaT bazari rom ar

mospon. am bazris mospobazec uamravi xma dadis... laparaki aris, rom welsac

iyvnen dainteresebulebi imiT, rom unda gadaexadaT ara 50 TeTri kilogram

yurZenSi, aramed unda gadaexadaT 25-dan 28 TeTramde, meti ara. vinc mets

gadaixdida, pasuxs agebda garkveuli jgufis winaSe. roca ukve gaiJRerebs

sevdiani megreli qalebi

Page 40: seria `qalTa mexsiereba~ · 2017-03-02 · 5 Sesavali `soflis Rirseba~ meeqvse wignia seriisa `qalTa mexsiereba~, romelsac 2004 wlidan gamoscemda fondis `Ria sazogadoeba _ saqarTvelo~

40

da aWaraSi rom prezidenti xalxs Sepirdeba, rom Tqvena, 20 kapikad, yurZens

iyidiTo, kaxur yurZenso aqao, gamodis, rom iman ukve fasi daado iq. mere 20

ki ara, asiamovna glexebs da gadauxada 25 kapiki, 5 kapiki moumata. magram 25

kapiki TviTRirebulebac ar aris. arada, umagisod ar iqneba araferi, ar

arsebobs gindac ojaxi, Tu Rvino ara gaqvs, ra kaci xar? analogiuri

situaciaa kidev, saerTod venaxi Tu ara gaqvs _ codo xar.

xalxia aq, romelsac 10 tona, 12 tona venaxi aqvs, zed asxia da vera

yidian. dganan qveviT, SemosaxvevSi da elodebian, iqneb vinme movides. 28 TeTrs

uxdida Rvinis qarxana, 28 TeTrs, transporti Seni iyo, muSaxeli Seni iyo. xom

unda gagekrifa, imas vin gagikrifavs? 3 TeTrs aZlevdnen erTi kilogramis

dakrefaSi, daaxloebiT 3 TeTri ujdeboda glexs, rom es transportireba

gaekeTebina. da gamodioda 24 TeTri, arc ki. sxva xarjebic xom aris, TviTonac

xom unda Cavides iq.

TbilisSi rom vaWrebi

yidian, glexi xom egre

ver izams, kiloobiT ro-

gor gayidis is Tavis

15 tonas? amitom iZu-

lebulia misces im fas-

Si, rasac daudeben. am

SemTxvevaSi vaWari igebs

orjer mets, vidre

glexi, glexi arafers

ar igebs, Tavis Sromis

fass Txoulobs.

araferi gaswor-

deba, sanam es ar mois-

poba saqarTveloSi. es biznesi Cemia da Sen cxvirs ar wagayofieb iq, ai maSin

gaswordeba yvelaferi. Zaan Znelia rom moispos es, magram roca iqneba,

moispoba. winaaRmdeg SemTxvevaSi Zalian Zneli iqneba. marili da is rom

sadao gaxdeba? kargi ra, xalxi gismens, bolosdabolos sircxvilia...

es qveyanac kidev gaclili ar aris, aba ra aris? sofelSi iSviaTad,

SeiZleba weliwadSi erTma vinmem, axalgazrdam, gabedos da coli moiyvanos.

egre gvinda rom gavmravldeT?Ggogoebic codoni arian, is kidev kacia mainc.

kanoni mainc SemoiRon, magram SemoiRe, ar SemoiRe, mainc sircxvilia _ qmari

ara gyavs da Svils aCen. unda gaaCinon, gamravldes mainc eri. mamidaSvili

myavs erTi, istoriis mecnierebaTa profesoria. daamTavra universiteti, daiwyo

muSaoba, sul wignebi, wignebi, gvian mixvda, rom eubnebodnen, gaTxovdi, gaTxovdio.

nu, ver moaxerxa da mere ukve gvian mixvda, rom Turme aucilebelia. adga da

Semoqmedis karibWe. 2007

Page 41: seria `qalTa mexsiereba~ · 2017-03-02 · 5 Sesavali `soflis Rirseba~ meeqvse wignia seriisa `qalTa mexsiereba~, romelsac 2004 wlidan gamoscemda fondis `Ria sazogadoeba _ saqarTvelo~

41

gaaCina Svili. es bavSvi ori wlisa iqneboda, rom amas Sexvda Tavisnairi,

wignebSi moxetiale kaci, xoda SeuRldnen da kidev hyavT Svili. ojaxi aqvT

exla da normalurad arian. magram rom arc yofiliyo, is biWi hyavs angeloziviT.

me vambob magaliTs, roca gamouvali mdgomareobaa. (2007, kaxeTi)

bevri, vinc iq muSaobs im fermaze, ginda im cexebSi, yvela imas ambobs,

rom mainc ise vijeqiT da kidev kargi es kaci movida, es aamuSava da Cven

mainc gvaqvs xelfasio da locaven mas. magram is xom soflis aRaraa

araferi. da erTi da ori rom muSaobs, im danarCenma aTma ra qnas? is xom

adre iyo soflis, kolmeurneobis, me maSin patara viyavi da SeiZleba maSinac

xalxi kmayofili ar iyo, ar vici, magram maSin aravis Sioda da aravis

swyuroda. es yvelaferi rom moispo, viRac sWirdeboda am xalxs iseTi, vinc

daarigebda am xalxs da swor gzaze daayenebda. saTaveSi ki iseTebi dgebian,

rom piriqiT iyeneben am utvino xalxs da marto TavianT jibeebs avseben.

xalxs ki ra.. TviTon xalxmac, qarTvelebmac dakarga qarTveloba... magaliTad

is, riTac gvafasebdnen adre, rom ai, yvela erTad aris da mTlad ucxo viRac

Semogi patiJebs Tavis saxlSi da gaWmevs da gasmevs. exla kidev yvela

gaegoistda da yvela TavisTvis aris. imitom rom TviTon saTaveSi dgas

eseTi xalxi. yovelTvis ratomRac iseTebi modian, rom yvela Tavis jibisTvis

fiqrobs. im milionerma rom kidev jibeSi Caidos da kidev ufro gaabevros

Tavisi milionebi. im Raribma is ori kapikic ar moiparos rom yoveldRiuri

lukma SeWamos? magitom aris, rom yvela ese fiqrobs TavisTvis. iseTi unda

dadges vinme, rom ai, Tqvas, rom morCa, me arafers ar viReb da aqeT Cemsas

gaZlev. SeiZleba am xalxmac yvelam gaiRos saTiTao kapiki. sul ubralod,

nurafers nu gaiRebs, aRar moiparos da aRar gaZarcvos. magram saTaveSi

TviTon dgeba iseTi adamiani, rom yvela iparavs. hoda, yvela iparavs da mec

viparav _ aseTia xalxis fiqri. (2007, kaxeTi)

aqaur cxovrebaSi isic iyo, spirtiani manqanebis qaravnebi rom idga

trasaze. Zalian bevri fuli iSovna magiT xalxma. roca es spirti ar

gadioda raRac mizeziT da sabaJo iketeboda, Semotanili spirtiani manqanebis

rigi dgeboda. manqana rom datvirTuli iyo, mZRolebic Zaan did Tanxas

uxdidnen dReSi. saTburebi aRar daTesa is weliwadi xalxma. maxsovs rom

Page 42: seria `qalTa mexsiereba~ · 2017-03-02 · 5 Sesavali `soflis Rirseba~ meeqvse wignia seriisa `qalTa mexsiereba~, romelsac 2004 wlidan gamoscemda fondis `Ria sazogadoeba _ saqarTvelo~

42

saTburebSi daalagebines spirti da kargi Tanxebic gadaixades. sawyali

erTi biWi wyalSi gadavarda. sxvisi fuliT hqonda Turme is spirti wamo-

Rebuli da imdeni xani idga aq, rom im qiris fulic aRar hqonda, rom

viRacisTvis exada. es iyo uzarmazari Tanxebi. xuTi da aTi aTasi dolari

gadaixades marto imaSi, rom ewyo sadme: Tu Zveli sawyobi iyo ram, an vinmes

Tu hqonda raime didi nageboba, romelSic SeiZleboda is spirtebi dateuliyo.

faqtiurad im spirts bevri

ojaxi da bevri mamakaci Se-

ewira, viRaceebi ki aSendnen.

xalxi xom svamda ki-

dec. es spirti mihqondaT

da ver gahqondaT. sadRac

xom unda SeenaxaT aq? mere

gamovardeboda periodi da

gaitandnen. is erTi periodi

gagrZelda usaSvelod didi

xani, Tveebi. da amaT, vis saw-

yobSic elaga is tvirTi,

patronebs uzarmazari Tan-

xebi Seaweres. gadagvixadeT,

Torem spirts ver waiRebTo.

zogma spirti datova, zogma fuli. erTma ojaxma, magaliTad, eseTi ram

gaakeTa: patronma veRar gadaixada fuli da daurCa sul im saxlis patrons.

im biWs ar vici ra bedi ewia, da im ojaxma ki gaitana mere nel-nela. TviTon

hyida da aSenda. Zalian bevri iyo aseTi.

ambobdnen, rom es spirti Rirda kapikebi. TurqeTidan mohqondaT da

ruseTSi gadahqondaT. es iyo, rogorc iZaxdnen, teqnikuri spirti. TurqeTSi

amiT Turme Tuki raime Savi saqme arsebobda, imas akeTebdnen. Cveni mamakacebi

gadaSendnen am spirtiT, zogs cirozi daemarTa, zogsac ra. im spirtiT

damzadebuli arayi erTi lari Rirda. (2007, yazbegis raioni)

me profesiiT mxatvari var, magram am bolo xanebSi vis sWirdeba Seni

mxatvroba? situaciaa iseTi. nervebi ginda, rom dajde da gaakeTo Seni saqme.

iciT ra aris? ver vitan usamarTlobas. <...> araCveulebrivi adgilia. Tavis

droze inteligenciiT iyo dasaxlebuli, erTi patara qalaqi iyo, sadac

yvelas erTmaneTi gviyvarda, erTmaneTs vicnobdiT da pativs vcemdiT. mere

wyalTan. Zveli qanda. 2007

Page 43: seria `qalTa mexsiereba~ · 2017-03-02 · 5 Sesavali `soflis Rirseba~ meeqvse wignia seriisa `qalTa mexsiereba~, romelsac 2004 wlidan gamoscemda fondis `Ria sazogadoeba _ saqarTvelo~

43

movida es gaurkveveli Taoba, viRaca mTavrobebi. saidanRac moxvdnen iq

gaurkveveli adamianebi, romlebsac araferi gaaCniaT wminda. maT aqvT Tavisi

klani, roca sWirdebaT, arian zviadistebi, mere gaxdnen leiboristebi da

exlac igive xalxia sul. CvenTan revolucia ar momxdara, vardebis. igive

sakrebulos Tavmjdomareebi, rwmunebulebi, igive gamgebeli, iseTi viRaceebi,

visac TavianTi klanuri dajgufebebi aqvT da isini akeTeben raionSi yvelafers.

aravis ar amuSaveben sxvas, aqaur macxovrebels _ naklebad. absoluturad

ucxoebi, Tan sul viRac Tavisi xalxi mohyavT. Zalian mZime mdgomareobaa.

ramdenime weliwadi wyali ar arsebobda CvenTan saerTod. zafxulSi,

50 gradus sicxeSi wyali rom ar geqneba! mere iyo mitingebi, gamosvlebi da

rogorc iqna mogvces axla. mere gafuWda raRac wylis xazi da mTeli

saxlebis sardafebi iyo wyliT savse. kuriersac mivmarTeT am ambiT. isev

gubernatori vasil maRlaferiZe modioda da gvexmareboda. ar vici, vis

rogori damokidebuleba aqvs gubernatorTan, magram piradad me ramdenjerac

davreke, imdenjer amovida raionSi, mere xalxi moiyvana da gaakeTes iq raRac

xarjTaRricxvebi. Zvel axal wels saxelmwifo ministric amoiyvana, Sexede,

es xalxi ra dReSiao. da me isic vici, rom ramdenjerme dareka gubernatorma

da ikiTxa Cveni mdgomareoba, magram amaT uTxres, yvelaferi kargad ariso.

umiznoT ixarjeba Tanxebi. biujeti exla gaxda 5 milioni lari. is

adamiani ki, gamgeblis moadgile rom iyo da romelmac moizida es Tanxebi,

miwis gadasaxadebidan Tu sxva Tanxebidan, romelmac amxela biujeti gauxada

raions, gaaTavisufles samsaxuridan.

quCebi sul dangreulia, ver gaivli da gadawyvites karuseli gaakeTon.

erTi skveria CvenTan, sadac aris wminda nikolozis saxelobis sakaTedro

taZari. amis Taobaze, es rom gadacemuliyo da rom daekanonebinaT CvenTvis,

sapatriarqom gamoagzavna Suamdgomloba. imis magivrad, rom daekanonebinaT,

arc ki waikiTxes Suamdgomloba sakrebulos sesiaze, arc daayenes kenWisyraze

araviTar SemTxvevaSi da yurad ar iRes. maSin im erT-erTma, vinc gaaTavisufles

samsaxuridan, Tqva, rom es aris uzneoba, rodesac patriarqis Suamdgomlobas

ar kiTxulobTo. da zustad asea. ra gekaruseleba, roca quCaze ver gaivli.

ver gaivli, suyvelaferi iseTi dangreulia...

mkvdaria raioni. am qalbatonma, sanam moxsnes da roca jer kidev iyo

gamgeblis moadgile, gaakeTa bavSvebisTvis Tojinebis Teatri. warmodgena

mouwyves erTi da bavSvebi iyvnen iseTi galaRebulebi! mec ise mixaroda, mec

ki daveswari im speqtakls. morCa, daamTavres imis Semdeg.

ar afinanseben kulturas. ar ainteresebT. aqvT raRaca sportuli

darbazi, uazro yovlad, Cakideben erTi aTi kaci xels da dadian erTad. Sen

ar ici araferi, Sen aravin ara xar... (2007, mcxeTa-mTianeTi)

Page 44: seria `qalTa mexsiereba~ · 2017-03-02 · 5 Sesavali `soflis Rirseba~ meeqvse wignia seriisa `qalTa mexsiereba~, romelsac 2004 wlidan gamoscemda fondis `Ria sazogadoeba _ saqarTvelo~

44

sofelSi bevri CaliCobs. arian

CvenTan iseTebi, vinc biznesmenoben.

ager Txilis qarxana aqvT gaxsnili

ozurgeTSi da TxilSi biznesmenobs

kaci Zaan kargad.

arian sofelSi xelosnebic. ager

am gogonas meuRle da mamamTili

xis moxeleebi arian da yvelanair

avejs akeTeben ager sofelSi. ase

saqmianoben, ra qnan.. (2007, guria)

adre Cveni sakuTari meurneobac

gvqonda. `moxeris~ Txebi gvyavda 250 suli. Zalian Zvirfasi iyo es moxeri

maSin. yazbegis perspeqtivaSi iseTi kargi idea iyo, rom is Txebi mogveSenebina.

aq TxebisTvis kargi saZovari da kargi adgilebia. erTi tona rom davagroveT,

damuSavebis saSualeba ar aRmoCnda arsad. Cavitane maud-kamvolSi, mTavari

inJineri vnaxe da vTxove, gadavixdi, oRondac Zafi damimzadeT-Tqo. carieli

`moxeri~ ar irTveboda. raRacasTan erTad unda darTuliyo da teqnologia

kidev imaT icodnen. is Zafi Sevidoda manqanaSi da veRar amoiRebdnen. anu

raRaca unda gahyoliyo, rom manqanaSi gaetana da imaT ki nedleuli ara

hqondaT. amitom uari miTxres. rom veRaraferi movuxerxeT im `moxers~,

davkaliT Txebi. zogi vWameT, zogi vasaCuqreT.. es iyo 1990, 92, 93 wlebi.

rva weli gvyavda is Txebi. (2007. yazbegis raioni)

erTaderTi wamlis biznesiRa damrCa da esec vera da ver amovqaCe. jer

produqtic rom iyos, rogor unda uTxra vinmes uari, mSieri rom movides?

exla kidev wamali. gindac mTlad iseTi, visTvisac giTqvams, rom morCa, aRar

mogcem iseo. gaixedav da xan Rame modis vinme gaWirvebuli da ambobs, cudad

myavs bavSvi da wamali momecio. rogor dauWer? ramdenma SeirCina es fuli,

ramdenma kidev mogcem, mogcem, da isic SerCenili aqvs. 2-3 TviT miaqvT

kaxeli gzis maswavleblebi. 2007

Page 45: seria `qalTa mexsiereba~ · 2017-03-02 · 5 Sesavali `soflis Rirseba~ meeqvse wignia seriisa `qalTa mexsiereba~, romelsac 2004 wlidan gamoscemda fondis `Ria sazogadoeba _ saqarTvelo~

45

nisiad da raRa mogeba mrCeba, me TviTonac ver vigeb. sofelSi imdenad

uWirs xalxs, marto pensiiT cxovrobs xalxi. (2007, kaxeTi)

kaxeTi, damerwmuneT, aris umdidresi regioni Tavis SesaZleblobebiT.

magram imdenad arasworad aris politika... soflis meurneoba ganviTarebuli

ar aris srulebiT. arc sufsidiebia am soflis meurneobaze da Tan isetyveba

da fuWdeba yvelaferi. (2007, kaxeTi)

gio rva Tvisa myavda, ufro patarac, pirvelad rom gavedi venaxebSi...

dRemde ar vici, ras vakeTeb xolme, furCvna aris, Tu gasxvla Tu gasufTaveba,

ras vakeTeb, ar vici. ki vakeTeb, magram ra operaciaa da ra hqvia, ar vici.

dReSi aT larze gamodixar Tu eqvs

larze, imas gixdian. wels, magaliTad,

rTvelSi viare da cxra dReSi 135

lari aviRe. mara, vaimee, virebiviT

vimuSaveT. imis Semdeg gonze ver mov-

divar da qals aRara vgavar. gvixdian

raRac kapikebs, naxevarze mets TviTon

ideben jibeSi. kiloze gvaZleven or

TeTrs, erTi kilo yurZeni rom da-

mekrifa, or TeTrs mixdidnen. e.i. tona

yurZeni rom damekrifa, 20 lars gvaZ-

levdnen. erT dRes, gavigiJeT viTom

Tavebi da tonaze metebi davkrifeT.

24 larebze gamovediT. diliT eqvs

saaTze mivdiodiT da saRamoTi mov-

diodiT Svid saaTze. mTeli dRe vkre-

favdiT yurZens am mzeze, mSivrebi.

Tan es xom sul SxamebiT aris nawamli, iseT dReSi mqonda xelebi... da

ixdidnen kapikebs. arada mere gavarkvieT, rom viTom kiloze 5 TeTri iyo

gamogzavnili. Zaan bevr fuls `texaven~ eseni, magram xalxs rom uWirs... ki

ityvian xolme, ar gavalT, ar gavalTo... eg venaxebi holandielebisaa, Tu

frangebisa, ar vici. Tavidan ki sxvebisa iyo. <.....> exla ukve kaxeTSi sad

pomidvriT gamaspinZleba. CanTlisyure. 2007

Page 46: seria `qalTa mexsiereba~ · 2017-03-02 · 5 Sesavali `soflis Rirseba~ meeqvse wignia seriisa `qalTa mexsiereba~, romelsac 2004 wlidan gamoscemda fondis `Ria sazogadoeba _ saqarTvelo~

46

aRar aris. mTeli miwebi Seisyiddes da sul magaTi venaxebia gaSenebuli.

xalxis miwebi Seisyides da gaaSenes uzarmazari didi venaxebi. TelavSi

aaSenes didi qarxana. aTasobiT heqtrebzea magaTi venaxebi, sad aRara. Tan

imxela planebia, rvaasmetriani. da vkrefTiT eqvs plans, jer marto, rvajer

eqvsi ramdenia? oTxiaTas rvaasi metri iare im sicxeSi, da plius kide krife,

es mZime vedrebi aswie. manqana ki dadis planebSi, magram vedrebi xo unda

aswio, rom aawodo. vambobdi, “kunTaviki~ gavxdi-meTqi. yvela muSaobs. Tavidan

ki yvelas erTi piri rom hqonoda da eTqvaT, ar wavalTo, ras izamdnen, amodena

yurZens zed xom ar daalpobdnen? adre esec gaakeTes, foTlis gaclaSi Zaan

cotas ixdidnen da yvelam, ar gavalTo, da mere xoo, xo ai, erT TeTrs kide

dagimatebTo. Tu is ar aris im frangebidan gadmogzavnili, ra, TavianTi

jibidan dagvimates? amdeni

xalxi dadis, manqaniT samoci

qali mivyavdiT xolme.

TiTosi iangariSe aT-oc

dReze. aq soflis agronomi

da viRaceebi Taoben am saqmes.

isini arc Camodian. erTxel

iyvnen mxolod. mTavari is

agronomi aris. xelze eseni

gvixdian. imaT SeiZleba aTi

TeTric gadaixadon, magram

Cven ra viciT, Cven gvetyvian

ai, amdeni Rirs da amdeni

unda gadagixadoTo. yvela

dadis, imitom rom Wirs, Zaan Wirs marTla sofelSi da dadian, ra qnan. isic

aRar Rirs, daTeso da moiyvano rame, aRar yidulobs es xalxi bazarSi

arafers. imisTana maRaziebi aSenda TbilisSi, zamTar-zafxul pamidoric devs

da kitric, arada imas ra gemo aqvs, soflisa xom sul sxva aris, mara iq gare

vaWroba aRar aris, iq bazrebi moSales da veRar gamoaqvs xalxs veraferi, ro

gayidon. magitom, Torem mSvenivrad viyaviT. (2007, kaxeTi)

ZiriTadi problema aWaraSi aris mainc miwis problema. miwebi ar aris

privatizebuli, ar aris darigebuli. miwis reforma aWaraSi saerTod ar aris

gatarebuli. saakaSvilma mosvlis Semdeg kanonSi Seitana cvlileba, rom miwis

reforma unda damTavrebuliyo raRac konkretul periodSi, is unda

yvelis biznesi RudumeqeTSi. 2007

Page 47: seria `qalTa mexsiereba~ · 2017-03-02 · 5 Sesavali `soflis Rirseba~ meeqvse wignia seriisa `qalTa mexsiereba~, romelsac 2004 wlidan gamoscemda fondis `Ria sazogadoeba _ saqarTvelo~

47

ganaxlebuliyo da damTavrebuliyo. es ar moxda. miwa ver daanawiles, sakuTrebaSi

ver gadasces. bevr ojaxs, romelmac raRac sakuTari saxsrebiT, sakuTari

nacnobobiT miwa sakuTrebaSi miiRo wina xelisuflebis dros, waarTves, imitom

rom is ukanono iyoo. ramdenime wlis ganmavlobaSi adamiani rom amuSavebs da

uvlis im miwas da mas arTmev imitom, rom wina xelisufleba arasworad

iqceoda, isev da isev aris adamianis uflebebis, sakuTrebis ufleba iqneba Tu

sxva ufleba, uxeSi darRveva. magram amas aravin ar aqcevs yuradRebas da

bevri miwa, magaliTad zRvispira zoli, romelic aseve sakuTrebaSi unda

gadacemuliyo da xalxi elodeboda am reformas, iqna gayiduli kapikebSi

Cinovnikebze da aucileblad unda moxdes amis xelmeored gadaxedva. imitom,

rom adamianebi daiCagrnen da adamianebs waarTves ZiriTadi ufleba, es aris

sakuTrebis ufleba. aWaraSi aris ZiriTadad es problema. (2007, aWara)

narkotiki ar vici, magram plani xom ezoebSi da bostnebSi uTesiaT

yvelas CvenTan. adre Tu malavdnen, exla colebic uvlian, Cemi qmari eweva

amaso... (2007, kaxeTi)

soflebi TiTqmis yvelgan faqtiurad ganadgurebis pirzea. yvelaze

mtkivneuli rac aris da rac mawuxebs, isaa, rom aris politika imisa, rom

soflebSi aRar iyos araferi. es Zalian mtkivneulia da imitom gamovyof,

socialuri problema rom cota xans gverdze gadavdoT. sofelSi aRar

aris aranairi biblioTeka. rogor unda Camovides ramdenime kilometriT

daSorebuli soflidan bavSvi, roca iqidan transporti ar dadis, wignisTvis

erTaderT biblioTekaSi, an skolaSi. an aiReT cekva-musika. es iseTi raRac

iyo, roca Cemi Taobis yvela bavSvi dadioda aucileblad da sulier sazrdos

iRebda. dRes ra? kompiuteri da interneti misawvdomia mxolod

erTeulebisTvis, mdidari adamianebisTvis. rogor SeiZleba rom maRalmTiani

soflebidan bavSvebi uwignod davtovoT, ra unda gaakeTon maT? isini skolaSic

ver dadian, umravlesoba skolisTvis saxelmZRvaneloebs ver yidulobs.

eseTi gaunaTlebeli Taoba vis sWirdeba, namdvilad gaugebaria. da amitom

vxdebiT iZulebulebi rom winaaRmdegoba gavuwioT bevr rames. me piradad

Zalian mawuxebs es sakiTxi. sad wavida es fondebi, ratom mcirdeba biblioTeka,

kulturis saxli? aRar arsebobs aRarc cekvis, aRarc musikaluri studiebi.

Page 48: seria `qalTa mexsiereba~ · 2017-03-02 · 5 Sesavali `soflis Rirseba~ meeqvse wignia seriisa `qalTa mexsiereba~, romelsac 2004 wlidan gamoscemda fondis `Ria sazogadoeba _ saqarTvelo~

48

e.i. bavSvi faqtiurad rCeba quCaSi. ase gamodis, rom mas vwiravT quCisTvis

da quCaSi dgomas, usaqmurobas da gaunaTlebel Taobas ra mohyveba, me mgoni

yvelam kargad icis. (2007, zemo imereTi)

Tu vinmes sadme wasasvleli hqonda, ufro metad TbilisSi, yvela wavida

axalgazrda. aq ZiriTadad Camodian dasasveneblad, `daCad~. visac raRac

patara Sansi aqvs, yvela midis. iq Wamen mainc, gavlen, gamovlen. aq verc SeWam

normalurad. garTobiT kidev erTaderTi klubi iyo, isic daangries da

`saerTaSoriso~ tualetia axla iq. araferi ar aris aq, arc garToba da

araferi. imitoa, rom mTeli axalgazrdoba, vinc ki darCa, an narkomania, an

loTia. sxvas ras akeTebs es axalgazrdoba. narkomaniaa aq, gixarodes..

fulsac rom ver Souloben, is naRdi wamali rom iyidon. namdvili da

sufTa wamali ki ara aqvT, xarSaven qimiur raRaceebs, acetons da eseT

rameebs. an saidan gebuloben, ra unda gaakeTon? afTiaqSi bevri wamali

Semodis, rasac egeni iyeneben, gadaaduReben, gadmoaduReben, erTmaneTSi Seureven

da imas ikeTeben. arian ase gabruebulebi. ise Sedian venaSi _ TvaldaxuWulebi.

amaswinaT viRac gaxda cudad, gamoiZaxes saswrafo. sanam movida, uceb venaSi

TviTon gaukeTes is nemsi. ise rom, kai magar eqTnebze magrebi arian es

narkomanebi. rac afTiaqSi muSaoba daviwye, maSin ufro gavicani eseni. Turme

ramdeni narkomani yofila sofelSi. Spricebze rom modiodnen RamiT, Tavidan

marTla mjeroda. zogi ambobda, bavSvisTvis mimaqvso. mere gauxSires da

suprastinisTvisac modiodnen. ar vici, imisgan ras akeTeben. mere me TviTonac

SemeSinda. jer erTi, ratom unda Sevuwyo xeli, rom gavyido? axla kidev

Rame modiodnen gaTiSul kaifSi da amitom aseTi raRaceebi, vcdilob, rom

aRar gavyido. kidev iyeneben efeqt-flus. is aris gripis kargi wamali.

erTi periodi ar gamodioda, es narkomanebi rom xmarobdnen. exla isev aris

Cveulebriv gayidvaSi. imitom arian, rom sul daClungdnen tviniT da nel-

nela ukan-ukan midian. ra samuSao, ris venaxi! mSoblebis meti wili xels

afarebs Tavis Svilebs. bolos, xan saswrafoTi rom gaaqceven da xan RviZlis

daSla rom aqvs mis Svils, rasa vmalavdio. magram ras damalav. mec vici da

sxvamac icis. magram mSobels rom uTxra, SeiZleba aqeT Semogitios, ras

akadreb Cems Svilso. aseTi Cvens sofelSi bevria. naxevari daiWires. amis

mkurnaloba kargi fuli Rirs. amas winaT wavikiTxe JurnalSi, erTi werda,

minda mkurnaloba da damexmareTo. dac werda iqve, rom aRar vici ra

gavakeTo da rogor vimuSao, rom gadavarCino Cemi Zmao. Zalian Zviri jdeba

amaTi mkurnaloba. es sxvadasxva programebic rom aris, metadonis programa

an sxva, ar icis xalxma, informacia ara aqvs aranairi. (2006, gare kaxeTi)

Page 49: seria `qalTa mexsiereba~ · 2017-03-02 · 5 Sesavali `soflis Rirseba~ meeqvse wignia seriisa `qalTa mexsiereba~, romelsac 2004 wlidan gamoscemda fondis `Ria sazogadoeba _ saqarTvelo~

49

kolmeurneeba yurZenTavTavi. dasveneba. 1930

Page 50: seria `qalTa mexsiereba~ · 2017-03-02 · 5 Sesavali `soflis Rirseba~ meeqvse wignia seriisa `qalTa mexsiereba~, romelsac 2004 wlidan gamoscemda fondis `Ria sazogadoeba _ saqarTvelo~

50

skolaSi aq 300-ze meti bavSvia. erTi saSualo skolaa. gomSi aris

kidev skola. magram ras amboben exla, iciT? kvirikeTis da gomis administracia

gadmodis SemoqmedSi, imitom rom iq araa amdeni bavSvi. aq aris samasi da

imaTi skola uerTdeba Semoqmeds. gomidan aqamde kia albaT erTi sami

kilometri. cudi gzebia Zaan. transporti ki dadis, magram gza ar varga da

goms amitom Zaan uWirs. Torem kvirikeTs kargi gza aqvs... ozurgeTidan rom

Camodixar, centramde iqac kargi gzaa.

skola ar daixurebao, swavla iqneba. magram rogorc aseTi, erTi direqtori

eyolebaT am sam skolas da centri iqneba Semoqmedis administracia, buRalteria

da rame. swavleba ki iqneba. mara xelfasi iqneba, Tu sxva ram _ es iqneba

SemoqmedSi. lomaiam es qna. sadac metiao bavSvi, iq iqneba centri. (2007. guria)

dedaCemi ki Zalian datanjuli qalia, magram mamaCemma TviTon jer

afenSi daamTavra saSualo, mere TelavSi iswavla da aq qarTuli skola rom

iyo, imis direqtorad muSaobda, exla ki aRar aris is qarTuli skola, Cveni

Svilebi rom TbilisSi ver midiodnen saswavleblad, am bolo dros ufro

maxaCkalaSi migvyavda, iq ki qarTuli vis undoda?! amitom rusulad gadakeTda

Cveni skolac da am axalgazrdobamac aRar icis qarTuli. ai, Cem Svilebsac

esmiT, magram ver laparakoben. (2001, kaxeTi)

sofelSi skola aris.

260 bavSvia. Zalian Semci-

rebulia amJamad bavSvebis

raodenoba: adre Tu iyo xol-

me 25-30, wels pirvel klasSi

12 bavSvze meti ar iyo.

seriozuli probleme-

bis winaSe varT axla. Cvens

mezoblad aris soflebi

bogdanovka, Sibliani da yan-kaxeli darbaiselni. 2007

Page 51: seria `qalTa mexsiereba~ · 2017-03-02 · 5 Sesavali `soflis Rirseba~ meeqvse wignia seriisa `qalTa mexsiereba~, romelsac 2004 wlidan gamoscemda fondis `Ria sazogadoeba _ saqarTvelo~

51

daura. raodenobis mixedviT Cvens skolaSi yvelaze metia moswavlea. aris

laparaki, rom bogdanovka SeuerTdeba Cvens sofels da Sibliani _ yandauras,

an samive erTad gaerTiandeba. radgan sasiarulod yvelaze mosaxerxebeli

teritoriulad Cveni skolaa, fiqroben, rom unda darCes es. Tu darCa

oRond, konkretulad jer kidev ar viciT. (2007, kaxeTi)

rac Seexeba bavSvebis yofas: mova bavSvi da ityvis: _ naTela maswavlebelo,

damiTxoveT ra, muceli mtkiva! ese igi, Sia. bedad raRac-raRaceebic migvaqvs

xolme skolaSi, Seviyvan sadme, vaWmev da vekiTxebi: - gagiara genacvale?

dagiamda muceli? _ diax, masw! Seva gakveTilze da dajdeba.

Zalian bevrjer ara aqvs saSualeba xalxs, rom tkbili Cai daalevinos

mis Svils dilaze. (2007, kaxeTi)

Raribia sofeli. es skolasac etyoba, bavSvebsac da TviTon Cvenc. me

maswavlebeli var da Cemi TiToeuli dila iwyeba dilis xuT saaTze. venaxi,

bostani, da xSirad mere mivdivar skolaSi. vTvli, rom warmatebuli

maswavlebeli var, magram Tu ar gavatokeT xeli, is Cveni 150 lari, rasac

skolaSi viRebT, namdvilad ar gvizams arafers. (2007, kaxeTi)

is marwyvic rato

imasvqeniT, ukve veRar

vyididiT. veRar vasa-

RebdiT, Tore momgebiani

iyo. ise, Sromatevadi ki

aris marwyvis moyvana,

saSineleba. bavSvi jer

ZuZuze myavda, rom ma-

Sinac davdiodi am mar-

wyvis keTebaSi. Semod-gare kaxeTi. 2007

Page 52: seria `qalTa mexsiereba~ · 2017-03-02 · 5 Sesavali `soflis Rirseba~ meeqvse wignia seriisa `qalTa mexsiereba~, romelsac 2004 wlidan gamoscemda fondis `Ria sazogadoeba _ saqarTvelo~

52

gomaze rom moileva, orjer unda gaimarglos, imxela adgilze gvqonda es

rigebi da Cakuntulma unda marglo, wakuzulma. unda gaiToxnos, Caibaros

rigebs Soris, SuaSi, unda gvarjila daayaro, adreve, Tore mere ukve Cven

arafers ar vayridiT. ar vwamliT arafriT. mere, axla krefac Zalian

saSinelebaa. magram jandabas es yvelaferi. mag dros aris yvelaze kargi

marwyvi, maisSi, roca sofelSi aranairi Semosavali ar aris. sofelSi amboben,

Tu maisSi gadavrCiT, aRarc davixocebiTo, ro ityvian, mkvdari droa, zamTris

maragic yvelaferi amowurulia da jer axalic Semosuli araferi ar aris.

SimSilobaa. Cven ki mag dros fuli gviCndeboda xolme, marwyvs rom vyididiT.

magari Semosavali gvqonda xolme. magram Cem dedamTilsac aRar SeuZlia da

rac mTavaria, realizaciasac veRar vakeTebdiT. ramdenjer ese dagvlpobia.

TiTo planze vkrefavdiT oc vedras, Tavidan gvqonda rva plani, dReSi

oTxmoci da meti vedrac dagvikrefia, yovel mesame dRes unda daikrifos

marwyvi. da kargi fuli gvqonda, vedra aT laradac iyideboda, xuTmetadac.

Tan pirveli Semosvla... yovel mesame dRes mSvenieri fulia. magram Tbilisamde

veRar mogvaqvs, yvela bazari aSales, yvela, sadac ki vabarebdiT, da TelavSi

magdeni marwyvi vis unda, marto Cven xom ara gvaqvs, gaaqvT oTxi vedra, xuTi

vedra, magram meti vera. ara, realizacia aRar aqvs am marwyvsac. navTluRis

bazarSi mohqonda xolme Cems dedamTils da dezertirebSi, da akrZales iq

Cabareba. rato, ar vici. Tuki vinmes hqonda, yvelam gadajages. daitoves

marto saxlisTvis da Telavs rom gaswvdes, rac iq gaiyideba, Cvenc bolo

wlebSi nela-nela vamcirebdiT da exla ise gvaqvs, Zalian cota, wels

TelavSic ver waviReT. erTi aTi vedra gavyideT sofelSive, danarCeni ise

davarigeT, yvelas xom ver mihyidi. (2007, kaxeTi)

CvenTan qurdobaa Zaan didi. sofelTan qalaqi aqvea axloSi. dRevandeli

gaWirvebis fonze isini modian CvenTan saqurdalad. viTom nadirobaze modian

da sinamdvileSi ra dReSi gvagdeben... Tofs gadaikideben da zurgCanTas.

carieli zurgCanTiT Camodian da midian savseTi. xaxvia, nioria Tu ramea,

yvelaferi dasanania. amas winaT gadavediT me da Cemi meuRle nioris amosaRebad

da aRaraferi dagvxvda nakveTSi. eg ra aris, sami cali Zroxa gaiyvanes

boslidan. magaT ver Seejibrebi, imitom, rom ager Seuvardnen mosaxles da

daxoces ioramaSvilebi. manamde kidev ZaRlebi dagvixoces. rotveileri

gadaurCa mxolod, imitom rom ar SeWama is Zexvi. Torem Sig napovni iyo

raRac TeTri fxvnili. Cven gamgeobasac vaCveneT es faqti, magram gviTxres,

Cven uZlurebi varT, ver gamoviZiebTo. da gavCerdiT.

Page 53: seria `qalTa mexsiereba~ · 2017-03-02 · 5 Sesavali `soflis Rirseba~ meeqvse wignia seriisa `qalTa mexsiereba~, romelsac 2004 wlidan gamoscemda fondis `Ria sazogadoeba _ saqarTvelo~

53

exla ori-sami welia, rac aseTi Tavdasxmebidan amoisunTqa xalxma.

adre Zaan xSiri iyo es. exla aris wvril-wvrili qurdobebi. aqve moSorebiT

erTi mezobeli cxovrobs, baRi SemoRobili hqonda berelaanT fasos, erTic

gaviareT da aRar abia rkinis karebi. waxsnes da waiRes.

me venaxi maqvs Cayrili aqedan erTi 500 metramde. 58 lari Rirda,

rkinis xraxnilebi rom aris, is, imiT mqonda SemoRobili. amis gamo mere

sul movxseni rac darCa mavTulebi da davSale. xeivani mivatoveT saerTod.

SemoRobilic rom aRar gvqonda, veRar gavakeTeT. ra qnan imaTac, puris

fuli ara aqvT, gasagebia, magram Cven ki gvaaqvs?. ra unda gaakeTo, aRar ici

kacma.. (2007, qarTli)

...arada erT skas maZ-

levdnen Tavisi futkrebiT

as larad, im erTi skidan

is futkari unda gadamesva,

meore ska unda gamemarTi-

nebina 50 larad da Tanac

is kaci macdida meore ga-

zafxulamde, marwyvobamdec

ki. imas rom gamimarTavda,

imaSi gadavsaxavdi da ukve

meyoleboda ori ska. gazaf-

xulze isev gadavsaxavdi.

TiTo skidan, Cemma naTesavma

miTxra, kargad rom movuare, aTi kilo Tafli amoviReo. aTi kilo Tafli xo

aris asi laris, kilo aTi lari Rirs, ori skidan orasi lari meqneboda.

Tanac bavSvs, sxva Tu araferi, Tafls mainc vcdilob xolme, rom vuyido,

aTasnair wamlebs vumzadeb TafliT. xoda me TviTonac mWirdeba, da sad Cemi,

rom vici, naturaluria, da kidec gavyididi. Tafli iseTi ramea, sul saWiroa

yovelTvis, sul aucilebelia. sofelSi bevrs hyavs da bevric iyideba, sofelSive

yidian da TbilisSic miaqvT, TelavSiac. Tan naturalur Taflze sul aris

moTxovnileba. ai, wels Zlivs viSove. 15 lari Rirs wels namdvili Tafli,

mara me aT larad momca, wels venaxSi ise mivexmare, fulic ar gamovarTvi,

Semecoda, ise raRacnairi sawylebi arian, da amitom aT larad momca.

naturaluri mainc deficitia, imasac ki naturalurad asaReben, magram...

bevrma ise daiwyo, kiTxulobdnen, exla ra gavukeTo, exla ra vaWamoo. Tu ar

meTafleebi. guria. 2005

Page 54: seria `qalTa mexsiereba~ · 2017-03-02 · 5 Sesavali `soflis Rirseba~ meeqvse wignia seriisa `qalTa mexsiereba~, romelsac 2004 wlidan gamoscemda fondis `Ria sazogadoeba _ saqarTvelo~

54

ici es mefutkreoba kargad, Znelia. isic unda icode, ramdeni Saqari unda

aWamo, aucilebelia, gazafxulze sanam yvelaferi gayvavdeba da futkari

daiwyebs kvebas, Sen TviTon unda miawodo, an maSin unda dautovo Sigve

Tafli cota meti, rom TafliT ikvebos, ra Tqma unda, eg ufro metad

naturaluria, magram Zalian cota utovebs Tafls. urCeviaT is Tafli

amoiRon da gayidon, imiT Saqarsac iyidian da moixmareben kidec. oRond

unda icode, ramdeni Saqari unda aWamo, Tu Zalian bevrs aWmev, Taflis

xarisxic dabalia. gaaCnia mere rogori amindebi iqneba, rodis iqneba is

temperatura da uime, imdeni wvrilmania... imxela wigni iyo... Zalian

saintereso ki aris, Zalian. wels, magaliTad, iZaxdnen, Cemi Taflic sul

Savia, wels sul kunelis Tafliao. me minaxavs, Tafli rom iyideba, uzarmazar

magidebze dgas dawyebuli mTlad TeTri Taflidan muq, muq Savamde. yvela

qilas aweria, ra ris Taflia, romeli yvavilis. TviTon Tafli xom aTasnair

daavadebas kurnavs, da imisda mixedviT yofen samkurnalo Tvisebebs, Tu ra

mcenarisaa. zogi damamSvidebeli, zogi mastimulirebeli da ese. aq mag

doneze ar aris. vfiqrobdi, magasac yvelafers kargad gavarkvev-meTqi da

aqac ase gavakeTeb. ro mecodineboda, sad unda waiyvano es futkari, sad ra

yvavis, imis Tafls gavakeTebdi. erT partias cacxvebSi waviyvandi, rom is

Tafli gaekeTebinaT, meore partias sxvagan da ese, sxvadasxva Tafli meqneboda.

yvelas davawerdi, ra risTvis aris. amas specialistebTan ufro davazustebdi,

xom arian xalxi, mefutkreobas rom swavloben, Taflis laboratoriaSic

xom ician, ra risTvisaa da amiT meqneboda upiratesoba. amas momavlisTvis

vfiqrobdi, kargad rom gavamravlebdi. jer erTic ar miyidia da ukve

vamravlebdi... (2007, kaxeTi)

me ar mindoda xelidan rom ga-

meSva es futkris saqme da sesxi ga-

movitane bankidan. vifiqre Tu dafi-

nansdebian es Cveni qalebi, xom kargi,

Tu ara da mainc gavagrZeleb am saqmes.

eg aris, rom sesxis procentia

gadasaxdeli. es aris 36% wliuri. me

exla sesxi gamovitane taqsebis ambavSi.

vtaqsaob da amitom momces, magram 1000

larze meti ar momces. da is sesxi

minda Cavdo am saqmeSi. (2007, qarTli)biblioTekari. leliani. 2006

Page 55: seria `qalTa mexsiereba~ · 2017-03-02 · 5 Sesavali `soflis Rirseba~ meeqvse wignia seriisa `qalTa mexsiereba~, romelsac 2004 wlidan gamoscemda fondis `Ria sazogadoeba _ saqarTvelo~

55

SarSan, magaliTad, Cemma maswavlebelma da me CurCxela gavakeTeT erTi

500 cali. imas jgufeli hyavda TbilisSi, romelsac hqonda Tavisi maRazia

da iq CavitaneT es Cveni CurCxela. sakmaod kargadac gasaRda, kidevac

dagvikavSirdnen, kidev CamoitaneTo, magram Cven nigvzis sayidelad fuli

aRar gvqonda. Tumca badagi da tkbili gvaqvs, rac yurZnisagan mzaddeba.

imitom rom venaxebi gvaqvs.

sofelSi rac nigozia, samurabe periodSi sul ikrifeba da aRaraferi

ar rCeba. ase rom, is sakmarisi mainc ar aris, kidevac rom SevamxanagdeT.

nigozi mainc sayidelia. (2007, kaxeTi)

Cveni meurneoba Sedgeba 1 ha rqawiTelis venaxis, 0.7 ha sasiminde

nakveTis da 30 ska futkris ojaxisgan. yovelwliurad mogvyavs 6-7 tona

yurZeni. sakuTar maranSi, qvevrebSi vwuravT 2.5 tonas, da vayenebT Rvinos.

danarCens didi wvalebiT vabarebT Rvinis qarxnebs, Calis fasad da didi

nerviulobis fasad (1 kg 0.35 larad, an, Tu gagvimarTla, 0.45 larad). Cemi

meuRle saukeTeso Rvinos ayenebs, magram misi gayidva adgilze, sofelSi 1

litris 1.5 larze metad ar SegviZlia. yovel Semodgomaze, roca venaxidan

Semosul Semosavals da gaweul xarjebs daviTvliT, imedgacruebulebi vambobT,

rom ara Rirs venaxis movlaze amdeni Sromis gaweva, da momaval wels venaxs

aRar mivxedavTo, vambobT, magram jer isev zamTarSi viwyebT venaxSi fusfuss

da saqmianobas, kaxel glexs venaxis gareSe ar gaeZleba.

wlis ganmavlobaSi Cveni yovelTviuri Semosavalia 76 lari, erTad, Cemi

da Cemi meuRlia pensia, romliTac purisTvis fqvilisa da pirveladi

moTxovnilebis sagnebis SeZenas ver avudivarT. sameurneo saqmianobis dros

vixmarebT mezoblebs, romelTac Sromas naturiT, TafliT vunazRaurebT.

am ori wlis win `elkanas~ rCeviT da Cemi mezoblebis daxmarebiT

gavakeTe 500 CurCxela, romlebic `elkanasve~ TanamSromlebma iyides da

Sobamde gaTavda. mere mTeli zamTari mirekavdnen telefonze, eliko deida,

CurCxela gvindao, me ki arc badagi mqonda damaragebuli da arc nigozi.

`elkanas~ mrCevelTan erTad daviTvaleT erTi CurCxelis momzadebaze gaweuli

xarji, Seadgenda 0.5 lars, xolo realizacia moxda 1 larad. swored maSin

davfiqrdi, am qarxnebis xvewnas, CaibareT Cemi broliviT yurZeni muqTad, xom

ar sjobia gavakeTo meti CurCxela da gavyido.

Page 56: seria `qalTa mexsiereba~ · 2017-03-02 · 5 Sesavali `soflis Rirseba~ meeqvse wignia seriisa `qalTa mexsiereba~, romelsac 2004 wlidan gamoscemda fondis `Ria sazogadoeba _ saqarTvelo~

56

Cven kidev erTi nakveTi gvaqvs tyis pirze urwyavi da qviani. iq

mosavali ver mogvyavs da am 6 wlis winaT kaklis xeebi davrgeT 60 Ziri.

pirveli niSani SarSan mogvca, or-sam weliwadSi msxmoiarobaSi Seva da mere

nigozic ar meqneba sayideli da CurCxelis warmoebac iafi damijdeba.

maSin, roca kaxeli glexis naSroms, yurZens da Rvinos, fasi daekarga da

tyemali yurZenze samjer meti Rirs, glexebi viwyebT fiqrs imaze, Tu

rogor gavzardoT Semosavali Cvenive saSualebebis ukeT da gonivrulad

gamoyenebiT. (2007, kaxeTi)

warmoidgineT axla elementaruli, aranairi saSualeba rom ar gaaCnia

soflis qals xvalindeli dRis ukeTesobaze rom ifiqros. dRevandeli misi

problema aris is, ifiqros imaze, rom xval mis Svils hqondes puri da xval

misi Svili ar mokvdes mSieri. damijereT, realurad aranairi saSualeba ar

arsebobs, rom qalma gamoiyenos Tavisi unari da SesaZlebloba. es, me mgoni,

marto CvenTan ki ara, mTeli qveynis problemaa. amisTana situaciaSi qveyana

dasaRupad aris ganwiruli. adamianis mizani da safiqrali rom iqneba, rom xval

ra vaWamo Cems Svils da amiT mTavrdeba _ es qveynis daRupvaa. (2007, raWa)

Cven gvindoda `konstantaSi~ kreditis aReba. me mindoda 5 000 laris

aReba. magram Tanxaze saerTod ar iyo laparaki imitom, rom Tu ara gaqvs

dawyebuli biznesi, isini saerTod ar gelaparakebian. dawyebuli unda gqondes

saqme, sabanko angariSebi bankSi gaxsnili, ra mogeba gaqvs, rogor muSaob da

yvelaferi. anu daregistrirebuli unda iyo rogorc kerZo piri an rogorc

individualuri mewarme, an Sps, an sxva ram. Cven uari gviTxres imitom, rom

Cven ar viyaviT daregistrirebuli. daregistrirebas araferi ar unda, eg ar

aris problema... amasTan erTad unda gqondes namuSevari naxevari wlis

mainc da aCveno Sedegebi _ ra gaqvs im naxevar welSi.

mogvTxoves girao. oqro SeiZleba, saxli SeiZleba, TbilisSi Tu gaqvs.

me namdvilad ara maqvs bina TbilisSi, oqro kidev me TviTon maqvs dagiravebuli.

soflis saxls kidev aravin giraoSi ar miiRebs.

is ki aris, rom sasoflo-sameurneo krediti Tu ginda aiRo, maSin

venaxebis passports miitan da kredits iZlevian. mxolod marto venaxisTvis

aris is, biznesisTvis ara. venaxs mowamlav, mouvli da rasac iq gaakeTeb,

Page 57: seria `qalTa mexsiereba~ · 2017-03-02 · 5 Sesavali `soflis Rirseba~ meeqvse wignia seriisa `qalTa mexsiereba~, romelsac 2004 wlidan gamoscemda fondis `Ria sazogadoeba _ saqarTvelo~

57

imisTvis gaZleven kredits. da mere ixdi, mosavlis miRebis Semdeg. aris

aseTi krediti, magaze uars ar getyvian. amas akeTebs saxalxo banki.

CvenTan, sagarejoSi, xalxma aiRo SarSan. zogma mosavali ver miiRo da

ra ar gayides rom sesxi daefaraT. bevrma ver dafara da exlac rom aqvs

vali, isic vici.

sasoflo-sameurneo saqmeze Zalian Znelia kreditis aReba. es yvelaferi

bunebazea damokidebuli. SeiZleba yvelaferi gaakeTo, magram bunebam gagi-

nadguros.

me rom 5 000 lari mindoda kreditad, idea bevri mqonda. mindoda

maRazia gamekeTebina, minimarketi, an es saqme, mefrinveleoba damewyo... orives

ver SevZlebdi. erT-erTi mindoda gamekeTebina, romelzec momcemdnen Tanxas.

magram arcerTze ar momces. (2007, kaxeTi)

bavSvobis ocnebad maqvs darCenili da didi siamovnebiT gavakeTebdi,

rom iyos saSualeba, saqonlis fermas. dRes-dReobiT yvelaze momgebiania es.

veravin ver Semogedaveba, Senma Zroxam sami litra moiwvela Tu aTi litra.

dRes erTs moiwvelis, xval sxvas.. viRaca rom dagvexmaros da dafinanseba

iyos, SeiZleba amis kargad gakeTeba. mini-qarxnis gakeTebac SeiZleba mere,

yvel-karaqi, sakuTari araJani rom gamouSva da sxva. aq problema imaSia, rom

TviTon saqonlis SeZenaa Zneli. (2007, qarTli)

Cems wiwilebs axla ab-

soluturad yvelafers vaW-

mev, rac saWiroa. sakvebad

vaWmev xorbals, romelic

viyideT da kidev narevs:

xorbali maqvs dafquli, pre-

miqsi da qato erTmaneTSi

areuli, rogorc ̀ kombikor-

ma~. premiqsi sakvebi danama-

tia. yvela vetafTiaqSi iyi-

deba TbilisSi. aqac aris,

sagarejoSic aris. 25 TuhereTiskaris sabavSvo baRSi. 2006

Page 58: seria `qalTa mexsiereba~ · 2017-03-02 · 5 Sesavali `soflis Rirseba~ meeqvse wignia seriisa `qalTa mexsiereba~, romelsac 2004 wlidan gamoscemda fondis `Ria sazogadoeba _ saqarTvelo~

58

30 kilogramiani tomrebiT iyideba. erTi kilo ornaxevari lari Rirs.

wiwilebs wamalic undaT aucileblad. uwamlod ar SeiZleba. rogorc

Sexedav wiwilas, Seatyob, rom raRac Wirs. Tu yvelafers gaakeTeb, kargia.

Tu naxevrad aWmev, ise kargad ver gazrdi, ra Tqma unda.

Cemi vaJi aq aris. gogo gaTxovilia. am 100 wiwilaze me moxmarebiT aravin

mexmareba. marto vzrdi maT. eg ar aris CemTvis problema. (2007, kaxeTi)

ZiriTadad Cvens sofelSi aris xili. citrusic aris, Caic. Cais kultura

iyo Zalian ganviTarebuli. am periodSi cotaRa SemorCa. Zalian mcire

kapikebiT afinanseben, rom is gawmindon da mouaron. mitovebuli Cai amasobaSi

velurdeba da fuWdeba sareveliT. da SarSan iyo, rom visac survili hqonda,

wmendnen am plantaciebs, ra Tqma unda anazRaurebas aZleven maT da amis

Sedegi iyo is, rom gadarCa plantaciis raRac nawili.

adre sakuTrebis forma iyo adgilobrivi TviTmmarTveloba. es iyo am

arCevnebamde. exla ukve rionma waiRo. xalxi ijariT iRebs, mosavali miaqvs

fabrikebSi da xdeba gadamuSaveba.

ZiriTadad jixaiSSi Warbobs tyemali, atamic bevria, Txilicaa. Txili Zi-

riTadad biznesisTvis aqvT. mosaxleobas mosavali miaqvs ZiriTadad samtrediaSi.

zogs didi nakveTi aqvs ijariT aRebuli _ xuTi heqtari, zogsac aTi. maT

hyavT Tavisi myidveli da adgilze misulebs produqts aZleven sabiTumo fasSi.

magram TviTon glexi, romelic Tavis miwaze TviTon muSaobs, romelic Tavis

miwaze TavisiT raRacas moiyvans, is ukve TviTon midis bazarSi da TviTon yidis

mas. anu Semosavali, didi Tu mcire, ase Tu ise, TiTqmis yvela ojaxs aqvs.

exla yvela saqonelzea gadasuli da amas realizaciac aqvs samtrediaSi.

adgilze xdeba cnobis aReba, rom rame problema ar iyos. xdeba damowmeba,

rom es saqoneli aris namdvilad ama da am adamianis, anu garda samedicino

Semowmebisa, unda cnoba policiidan, rom es konkretulad misi Zroxaa, rom

es ar aris moparuli.

baTumSi ufro gaaqvT yveli. erTi adamiani, an ramdenime, vinc amaze

muSaobs, akrefs erTianad Tavisi ayvanili ojaxebidan. isini sulgunze ufro

muSaoben. maT frinvelic hyavT, qaTamic da kvercxic.

anu, ojaxi Tu Zalian gaWirvebulia, es imas niSnavs, rom SesaZlebloba

ara aqvs, ara hyavs arc frinveli, arc saqoneli, an moxucebi arian, am

SemTxvevaSi muSaobs programa, romelic `jipiai~ sadazRvevo holdingma

daiwyo. eseT socialurad daucvel ojaxebs, marTla ukiduresad gaWirvebulebi

rom arian, aZleven poliss. 4452 mcxovrebidan aseT mdgomareobaSi aris 426

adamiani. (2007, qvemo imereTi)

Page 59: seria `qalTa mexsiereba~ · 2017-03-02 · 5 Sesavali `soflis Rirseba~ meeqvse wignia seriisa `qalTa mexsiereba~, romelsac 2004 wlidan gamoscemda fondis `Ria sazogadoeba _ saqarTvelo~

59

indaurebi movifiqre, wamoviwye indauris biznesi, cota rom amoqaCuliyo

es Cemi mdgomareoba. Cveni mezobeli qalia da indaurebs amravlebda.

TbilisqalaqobisTvisac xo gamohqonda da axali wlisTvis kide iseT fuls

akeTebda, Zalian bevrs. vifiqre mec movamravleb-meTqi..

viyide ori indauri. mamam fexsacmeli rom gamomigzavna, is gavyide aqve,

sofelSi iafad ise, rom is ori indauri momsvloda. vifiqre ZvelebiT gaval

iolas, viyidi indaurebs da momaval wels gavyidi-Tqo, da CemTvisac viyidi

da mamasTvisac-meTqi. Tavidan myavda ori, dedal-mamali. Tan xom vklavdiT

kidec, mara imdeni vqeni, meore wels Tormetni damirCnen. im Tormetives rom

gamoeCeka ramdeni iqneboda! Tavidan xom fexsacmelebi gavyide da indaurebi

viyide, mere sami indauri gavyide da fexsacmelebi viyide. iq axal welsac

davkaliT da viRacasac vaCuqeT da es Tormeti davtoveT, rom unda dagvesva,

am Tormetidan TiTo TxuTmets mainc xom gamoCekavda sul mcire, da ukve

kargi iqneboda. sul jansaRebi davxoceT. Tan ramxela indaurebi! Tavis

droze wamali sWirdebodaT Tu rame, yvelanairad davamuSaveT. Cemma dedamTilma

kargi movla icis indaurebisa, pirvel wels adgilic ar gvqonda calke

sadme. egeni xom cota Zneli mosavlelebi arian, rogorc patara bavSvebi,

ususurebi arian, siTbo undaT. Tavidan oTaxSi ar Semovayvanine, sunia da

bavSvi xom codoa-meTqi (bronxialuri asTma aqvs). Zalian bevri rom daixocnen

es Wukebi, mere vTqvi, ara, ras ambob, ra dros eg aris-meTqi da SemoviyvaneT.

CvenTan gvyavda. mere ki is Tormeti, ukve dasasmelebi, imxelebi, sul janmrTelebi

davxoceT. es qaTmis gripio, da sul davxoce me TviTon saxlSi, 12 indauri

da 9 dedali qaTami. arada, is 12 indauri rom dagvesva, ukve mTeli ferma

iqneboda. mTlad janmrTeli indaurebi da qaTmebi davxoceT. mere zogs vis

vugzavnidiT, zogs vis, axloblebs. vinRa yidulobda... cocxal indaurebs

bazarSi ixvewebodnen, or larad yiddnen. xalxi verc TavisTvis imetebda,

imdenad iyo gamwarebuli. nayidi hqonda, gamravlebuli, verc imetebda rom

daekla saxlSi TviTon, da is ori laric fuli iyo misTvis. mTeli bazari

savse iyo. es iyo ori wlis win, ai maSin, WipaSvili rom gamovida da

gamoacxada qaTmis gripiao. erTi Tve arc ki, ori kvira velodeT da davxoceT

CveniT. Tanac Cems gogos xom bronqialuri asTma aqvs, xSirad axvelebs.

zamTris periodi iyo da iZaxian am dros, rom es qaTmis gripic iwyeba

xveliT da sam dReSi kvdebao adamiani. me vTqvi, ra dros indauria, bavSvma

rom daaxvelos, imis xvelas xom unda gadavyve is sami dRe da sul erTianad

amovwyviteT indauric da qaTamic. ra dros xorci iyo, ise viyavi SeSinebuli.

is ori kvira xom gavwamdi. xan indaurs vuyurebdi, xan bavSvs... Tanac

rogori iyo imisi dakvla. Cemi dedamTili Tan klavda, Tan tiroda, iseT

Page 60: seria `qalTa mexsiereba~ · 2017-03-02 · 5 Sesavali `soflis Rirseba~ meeqvse wignia seriisa `qalTa mexsiereba~, romelsac 2004 wlidan gamoscemda fondis `Ria sazogadoeba _ saqarTvelo~

60

dReSi iyo qali. oTaxSi vzrdidiT im indaurebs, ise vuvlidiT, da Wukis da

maTi sklintis sunSi viyaviT sul.

...exlac maqvs magis interesi. Zalian minda isev movamravlo magram vera

da ver Segrovda samagiso fuli. (2007, kaxeTi)

me Tbiliseli var. exla TbilisSi myavs bavSvebi. aqeT var gamoTxovili.

rac am sofelSi Camovedi, sul raRacas vakeTeb, rom raRaciT Tavi virCino.

imitom, rom faqtiurad exla saxlSi vzivar. ise baga-baRSi vmuSaobdi

TbilisSi aTi weli. arc baga-baRi arsebobs am sofelSi. vifiqre amis

gaxsnazec. iyo aq adre baRi. fasiani, Rirda 15 lari. baRisTvis es Tanxa

araferi ar aris, magram mSoblisTvis fasia, imitom rom mSobels uWirs.

fuli ar aris. baRSi dadioda 10-12 bavSvi.

mindoda agreTve simReris da cekvis wre gamekeTebina. rogorc, magaliTad,

basti-bubu. maswavlebelic gvyavs, Zalian kargi gogo, niWieri. cekvis

maswavlebelic gvyavs, araCveulebrivi. ubralod iyo Senobis qiris problema

da instrumenti gvindoda. me iseTi idea mqonda, rom, vTqvaT, mSobels undoda

etarebina bavSvi am wreze da Tanxa ara aqvs. gadaixdida am Tanxas produqtiT:

kvercxi iqneboda, lobio Tu sxva ram. gavxsnidiT raRac patara maRazias da

im produqts iq gavyiddiT. SeiZleba TbilisSic rom wagveRo es ekologiurad

sufTa produqti, magram iq qiraa didi gadasaxdeli. igive, vTqvaT, SeiZleboda

es maRazia gakeTebuliyo aqve. aqac gaiyideboda. SarSan, magaliTad, Cvens

sofelSi mTeli zamTari lobios erTmaneTisgan yidulobda xalxi, imitom

rom lobio ar movida. me Zroxa myavs, sxvas ar hyavs, xaWo maqvs, sxvas ar

aqvs. anu me Cems serviss vyidi naturaSi. SeiZleboda am produqtis gatana

TelavSic da iq gayidva...

faqtiurad saqmes rom

vakeTeb, Tan sul vfiqrob. ra

SeiZleba rom gavakeTo.

me, magaliTad, mTeli zam-

Tari Tavi imiT virCine, rom

tortis da namcxvris `zaka-

zebs~ viRebdi. torti iSvia-

Tad undaT aq, namcxvari ki

skolaSi midis. napoleonebs

vacxobdi da TbilisSi Tu

Rirs 70, aq Rirs 30 TeTri.Sexvedra gobroneTSi. 2007

Page 61: seria `qalTa mexsiereba~ · 2017-03-02 · 5 Sesavali `soflis Rirseba~ meeqvse wignia seriisa `qalTa mexsiereba~, romelsac 2004 wlidan gamoscemda fondis `Ria sazogadoeba _ saqarTvelo~

61

Tanac irgvliv TiTqmis yvelam ukve aiTvisa rogor unda elementarulad

tortis gamocxoba. (2007, kaxeTi)

klasSi sul ocdaSvidi moswavle varT, magram me ufro metad oTxTan

vamxanagob: marisTan, natosTan, beqasTan (visac geografiis wigni veTxove) da

nikasTan, romelic, amave dros, Cemi naTesavicaa. bednieri var im mxriv, rom

Zalian kargi amxanagebi myavs.

pensias viReb Tvramet lars. cota xnis win didi wvalebiT gamikeTes

ocdaorlariani daxmareba da me rom ToTxmeti lari geografiis wignSi mivce,

ra vWamo. amitom am wigns vTxoulob, rveulSi gadaviwer xolme gakveTils, rom

patrons droze davubruno, moaswros swavla. me ki Rame davjdebi da vswavlob.

albaT gagikvirdebaT, gadaweraSi dros raRas kargavso, magram xom minda ganvlili

masalis gasameoreblad. amitom ormagad vwvalob da viwer. Tumca cxovrebam

ise damtanja, rom swavlac aRar mainteresebs. ZiriTadad samebi myavs. es niSnebi

cxovrebis gamo myavs. aseTi datanjuli cxovreba rom maqvs, swavlis guli

aRar aris. axla me davdivar sabuis saSualo skolis 10-e klasSi. exlac,

almatSi viyavi gadmosuli imitom, rom wigni meTxova da gakveTili meswavla.

mTel klasSi marto es erTi geografiis wigni gvaqvs. mec vera vyidulob.

ToTxmeti lari Rirs da saSualeba ara maqvs. zogi wigni, naxmari, Zlivs-

ZlivobiT iafad viyide, zogi kidev maTxoves. geografiis wigni ki sxva wignebTan

SedarebiT sakmaod Zviri Rirs da vera vyidulob. (2004, kaxeTi)

me TviTon eqTani var

profesiiT, bavSvTa baRSi

vmuSaobdi. bavSvebi bevria

sofelSi Zaan, magram baRia

TviTon Semcirebuli. ra

xdeba am qveyanaSi... Tavidan,

me rom vmuSaobdi, eqvsi

jgufi iyo da exla aris

erTi. Zalian didi da ke-

Tilmowyobili Senoba iyo,

magram aRaraferi aRar aris

ukve. sawolebi iq ar arissaskolo avtobusi kaxurad. 2007

Page 62: seria `qalTa mexsiereba~ · 2017-03-02 · 5 Sesavali `soflis Rirseba~ meeqvse wignia seriisa `qalTa mexsiereba~, romelsac 2004 wlidan gamoscemda fondis `Ria sazogadoeba _ saqarTvelo~

62

da erTaderTi oTaxia darCenili pirvel sarTulze, sadac erTi jgufia

mxolod 25 bavSviT, ornaxevridan eqvs wlamde. ver Rebuloben mets. tevadoba

ar aris. dafinanseba ar aris. zamTarSi SeSis fuls mSoblebi deben TveSi

xuT lars. kidev ise iyo, rom meoTxedi puri Cven unda migvetana bavSvisTvis.

im mokrefili xuTi laridan saWmels yiduloben. mTavroba ar gvafinansebs

saerTod. adre purs gvaZlevdnen mainc. jaba qarselaZe rom aris momRerali,

imis bebia iyo gamge da TviTon man, qalbatonma nunum SeinarCuna es baRi.

TviTon momRerlis mama uwevda patronobas baRs, exmareboda xelfasis gacemaSi.

bavSvebi Zalian bevria, magram ver dahyavT mSoblebs. (2007, guria)

erTi raRac rom mainc

gamoCndes sofelSi... vTqvaT,

rame dafinansdes, erTi biz-

nesi mainc. jer rom Cagvi-

taroT da gvaswavloT, mere

raRacis rwmena mainc gauC-

ndeba am xalxs. viRaca ra-

Racas ambobs, imas ambobs, amas.

magram iman es daafinansa, aman

es muraba gaakeTa da viRacam

gausaRa, eseTi rameebi ar

xdeba CvenTan. Torem tono-

biT samurabe kakalia sofel-

Si damzadebuli, tonobiT.

es treningebi Cvenc

gvWirdeba, Zalian kargi iqneba, Cvenganac Tu vinme gaivlis magas. viRacam rom

gvaswavlos rogor gavakeToT, ra gavakeToT, saidan daviwyoT.

ai, Cems mezobel biWs tonobiT aqvs damuSavebuli samurabe kakali. imas

realizatori ara hyavs. iqiT mezoblis qalsac _ ase. elodeba qalaqidan

viRac Camovides, waiRos spekulaciur fasebSi. Zalian xSiria, rom ufuWdebaT

kidec. wasaRebi fulic ki ara aqvT. iq oTxi-xuTi dRe xom mainc unda

darCnen rom gayidon, ara? TviTon Wama undaT, bina undaT, risi saSualebac

ara aqvT. igive, roca am kaklis murabis warmoebaze iyo laparaki, is glexis

qali me meubneba, ki gavakeTeb da ara marto magaso. meubneba, rom mayvlis

kompoti SeiZleba gakeTdes, romelic bazarze momgebiania. Svindi, romelic

gzebze SeiZleba rom daikrifos, tyeSi daikrifos. Joloc SeiZleba. amaSi

qalTa Sexvedra mikrosakredito institutebiswarmomadgenlebTan da fondis `Ria sazogadoeba -saqarTvelo~ aRmasrulebel direqtorTan. 2006

Page 63: seria `qalTa mexsiereba~ · 2017-03-02 · 5 Sesavali `soflis Rirseba~ meeqvse wignia seriisa `qalTa mexsiereba~, romelsac 2004 wlidan gamoscemda fondis `Ria sazogadoeba _ saqarTvelo~

63

ar dagvWirdeba Tanxa da marto ga-

keTebaSi mWirdeba daxmarebao.

meubneba, momiwyve samuSao adgili, _

magida unda, wyali unda, Tundac

gasarecxad. es patara adgili mo-

vawyoT da me maqvs energia da vici

rogor unda gavakeToo. magram

pirobebi rom Sevqmna, amisTvis Tanxa

mWirdeba, da me ara maqvs es Tanxa.

glexma icis Zalian kargad, rom

bazarSi Warxali da stafilo aris

importi. is ambobs, SemiZlia me esec

vawarmoo, magram me maqvs imxela

nakveTi, rom iq rac momyavs, Cems

ojaxs sWirdeba. me rom mqondes

fuli, rom viqiravo nakveTi, viqiraveb

da me iqidan movitan am bostneuls.

(2007. kaxeTi)

me mqonda Canafiqri mini sakonservo warmoeba rom gakeTebuliyo... saxlis

pirobebSic rom gakeTdes naturaluri wvenebi, muraba, jemi. magram es yvelaferi

TanxebTan aris dakavSirebuli. (2007, qarTli)

me, magaliTad, wlidan wlamde viReb kredits, rom Svilebis swavlis

qira gadavixado. mere vixdi am kreditebs da var gawamawiaSi. magram mainc

vwvdebi raRacnairad.

krediti gamomaqvs banki `respublikadan~, TveSi vixdi 2%. axla 500

lari gamovitane, nawili gadaxdili maqvs da sanam darCenil 250 lars ar

gadavixdi, ar mZinavs. meSinia, Zalian meSinia... 500 lari rom gavaforme

bankSi, 480 lari gamovitane, dazRvevis 20 lari iqve damikaves. ise, 500

larze miwevda 582 laris gadaxda.

biznesisTvis adre soflidan kreditisTvis aravis miumarTavs. Cven

qalTa kavSirma vardebis saTburi gavakeTeT. qalTa fondma daafinansa. kviraSi

samuSao Sexvedra samegreloSi. 2007

Page 64: seria `qalTa mexsiereba~ · 2017-03-02 · 5 Sesavali `soflis Rirseba~ meeqvse wignia seriisa `qalTa mexsiereba~, romelsac 2004 wlidan gamoscemda fondis `Ria sazogadoeba _ saqarTvelo~

64

iyideba sadRac 200 cali. CabarebiT iafad iyideba sakmaod, magram mainc xom

iyideba da raRac imedic aris. xuTi qali dasaqmda iq. axla gadavwyviteT

rom davakalmoT da nergebi gavyidoT. nergis fasi sxvadasxvaa, nergs gaaCnia.

didi holandiuris nergi eqvsidan Tormet laramde Rirs. Cven gvinda kidev

oTaxis vardebi gamoviyvanoT da didi gegmebi gvaqvs.

Cven ar viciT biznesis warmoeba im doneze, rom gavbedoT kreditis

aReba. gveSinia. mocemiT kidev vfiqrob, rom piradad me momcemen, rom mivide.

magram saerTo saqmisTvis ar gvifiqria amaze vinmesTvis migvemarTa. iqneb

mogvcen kidec, magram ver gavbedavT... maSin saqme ise kargad unda icode, misi

momavali warmarTva, bolomde, ra da rogor wava is saqme, rom Sen darwmunebuli

iyo, marTla garisko da aiRo es krediti.

qalaqSi gveguleba qalebi, romlebmac aiRes krediti, mere ver awarmoes

saqme da zogi TviTmkvlelobamdec ki mivida. saSineli mdgomareoba iyo.

vici aseTi SemTxveva, rom erTma Tavi Camoikida. Zlivs miuswres da uSveles.

(2007, samegrelo)

aWaraSi adre iyo Tambaqo maRalmTian raionebSi. simindi hqondaT. ufro

qvemoT _ mandarini, citrusi, Cai. es yvelaferi gaxda ukve problemuri: an

movla aRar SeuZliaT ojaxebs, an ganadgurda ZiriTadi kulturebi, an, citrusis

SemTxvevaSi, gatanis problemaa da bazris problemac. SarSan, magaliTad, gadayra

mouwia bevr ojaxs mandarinis da citrusis imitom, rom ver gaitanes da ver

gaasaRes. Cai adre ekuTvnoda kolmeurneobebs, koleqtivebs da maT Semdeg ar

moxda amis danawileba, anu gadacema sakuTrebaSi. amitom ganadgurda is. me

mgoni, es iqneboda ZiriTadi mizezi. rom momxdariyo am didi plantaciis

sakuTrebaSi gadacema, yvela adamiani mouvlida Tavis farTs, an sxva rames

daTesavda. umetesoba mainc ganadgurebulia uyuradRebobis gamo. (2007, aWara)

exla rogori Tanafardobaa, iciT? komunistebis dros saukeTeso xarisxis

matyli Rirda 15 maneTi, roca kvercxi Rirda 10 kapiki da dRes kvercxi

Rirs 25 kapiki da matyli Rirs 2 lari. mag kuTxiT cxvris Senaxvas azri

ar aqvs. magram 2 000 suli rom gyavs da rom gaiparseba, magaliTad TiTo

cxvari or kilos da sam kilos matyls rom mogcems, mainc Tanxaa. sxvagan

mosavals unda uyuro. arCevani ara gaqvs. matylis garda batkans yidi,

cxvars yidi, xorcia, bolos da bolos.

Page 65: seria `qalTa mexsiereba~ · 2017-03-02 · 5 Sesavali `soflis Rirseba~ meeqvse wignia seriisa `qalTa mexsiereba~, romelsac 2004 wlidan gamoscemda fondis `Ria sazogadoeba _ saqarTvelo~

65

Turqebi Camovidnen da gacales, Tuki sadme tyavi gvqonda, imitom rom

Cven ar viciT tyavis damuSaveba. uamravi waiRes aqedan, iq amuSaveben, SemoaqvT

da iqiT gvevaWrebian ukve dolarebze. aqedan waiRes kapikebis fasad. egre

bevri rame waiRes. sul rom Semoiaro mTeli raioni, rkinis naWers ver

ipovni. (2007, yazbegis raioni)

Rorebze wels ra gaa-

keTes? yoveldRe sul mwva-

debs Wamda xalxi, ukve yel-

Si iyo amosuli. maSin iyo

da, qaTmis gripi rom gamo-

acxades, qaTmis xorci iyo

ese, xalxi erTmaneTTan rom

midioda, qaTmis xorcs aRa-

ravin aRara Wamda. wels ki-

de es Roris xorci... Tuki

vinmes hqonda, macivrebi ga-

motenes, uazrod Wamdnen da

uazrod arigebdnen. bevrma

ar daxoca da daexocaT.

ager samasi Rori daexoca erT adamians, samasi Rori! `vertaliotebiT~

dafrinavdnen da raRaca fxvnils yridnen. im fermaSi, sadac samasi Rori

hyavdaT, Cemi amxanagi muSaobda, imanac Tqva, roca es Rorebi daexocaT, zustad

mag periodSi dafrinavdnen fermis Tavze vertaliotebio. exumrebi, amdeni

Rori! jer qaTamsac aqvs fasi da axla Rorisa Tqvi, amxela Rorebi, saSinelebaa...

rato, da risTvis qnes, ar vici. SildaSi Tu SaqrianSi ar iyo, kacs rom

infarqtma daartya?! axalgazrda kaci yofila, raRac gauyidia, merec yvelafers

iklebda da sami wlis ganmavlobaSi amravlebda am Rorebso. daxocilebi

rom daxvda Rorebi, guli gauskda da mokvda. (2007, kaxeTi)

msgavsi tipis moxsenebiTi baraTi arasdros ar damiweria, amitom winaswar

bodiSs vixdi Cems oratorul monacemebze.

imisTvis, rom kidev ufro mZafrad gamogvexata Cveni protesti tyis

CexvasTan dakavSirebiT, amisTvis Cveni azriT idealur variants mivageniT.

gadarCenili Rorebi guriaSi. 2007

Page 66: seria `qalTa mexsiereba~ · 2017-03-02 · 5 Sesavali `soflis Rirseba~ meeqvse wignia seriisa `qalTa mexsiereba~, romelsac 2004 wlidan gamoscemda fondis `Ria sazogadoeba _ saqarTvelo~

66

Cveni Rorebis fermis mSenebloba daviwyeT iseT adgilze, sadac erT mxares

tyea, xolo danarCen sam mxares _ saxerxebi. am saxerxebSi yoveldRe ixerxeba

da iyideba Cveni soflis tye. maTi damokidebuleba Cven (qalebis) mimarT aris

ironiuli, damcinavi. maT ar sjeraT, rom Cven rames gavakeTebT. sanam mSeneblobas

daviwyebdiT, Cvenze xumrobdnen, biznesmeni qalebi modiano. TandaTan Sexedes,

rom Cven ar vxumrobT da saqme win midis, protesti gauCndaT maTac da iqve

mdgari transformatoridan, romelic Turme am saxerxebs ekuTvnis, denis

gamoyvanis ufleba ar mogvces, TumcaRa es aranairad ar daazaralebdaT.

muSaobis pirvel dRes, rodesac oTxive qali mivediT nakveTSi uroebiTa

da `lafatkebiT~ SeiaraRebuli, raTa Senobis saZirkveli gagveWra, sicili

dagvayares, patroni ara gyavTo? Cven daviwyeT saZirkvlis gaWra. miuxedavad

imisa, rom umravlesoba mxerxavebisa arafers ar akeTebdnen, azradac ar

mosvliaT, rom oTx qals, romlebic sakmaod magar miwas uroebiTa da

`lafatkebiT~ Txridnen, mixmarebodnen.

Cven erTmaneTs venacvlebodiT, yvelaze Zneli miwis moTxra iyo, amitom

xan ori Txrida da ors gaTxrilidan amohqonda, xan piriqiT. xelebze ̀ mazolebi~

gagviCnda, magram muSaobas Tavs ar vanebebdiT. pirveli saaTisTvis maias qmari

murTazi movida da saqme ufro Cqara wavida. 3.00 saaTisTvis movawyeT

sadili da didi dasveneba. pirveli dRe iyo, amitom yvelas gansakuTrebuli

samzadisi gvqonda wamoRebuli, qeTinos ki kargi alublis liqioric wamouRia,

xoda kargad movilxineT, davloceT dawyebuli saqme, cota davisveneT da isev

saqmes SevudeqiT, ukve neli tempiT. cota xanSi mamuka da gogic movidnen da

sadRac 7 saaTisTvis Senobis saZirkveli 20x6 m-ze gaTxrili gvqonda. marTalia,

saxlamde Zlivs mivlaslasdiT.

meore dRes movida xelosani goderZi, romelic gvexmareba mSeneblobaSi, da

Txrilis siRrme dagviwuna da daiwyo Tavidan amoRrmaveba. mTeli dRe movandomeT.

mesame dRes, imis gamo, rom Cveni SekveTili cementi igvianebda, 10

tomara visesxeT da daviwyeT saZirkvelis Casxma. im saRamos qeTinosTan

SevikribeT da gavakeTeT morigeobis sia. saqmis garda Cven ojaxebic gvqonda

da imaTTvisac xom unda migvexeda. amitom es sia Zalian dagvexmara. ori

isvenebda da ori muSaobda. dasvenebuli ori akeTebda sadils momuSaveebisaTvis.

mokled es sistema dRemde warmatebiT muSaobs.

saZirkvelis Casxmas da Semdeg mis gaSrobas oTxi dRe movandomeT.

Semdeg daiwyo `apalokis~ Sekvra da kedelis (daaxlovebiT 50-60 sm)

Casxma. sakmaod mZime samuSao gamodga. kacebi amzadebdnen `rastvors~, Cven

mogvqonda wyali, da vugrovebdiT qvebs, raTa CaetanebinaT kedelSi. motanas

ver avudiodiT, sul qva da qvas gaiZaxodnen, xan didi qvebi undodaT, xan

patarebi. mokled, urikebiT davrbodiT win da ukan. sam dReSi kedeli

CavasxiT, exla sami dRe unda mogvecada, sanam kedeli gaSreboda.

Page 67: seria `qalTa mexsiereba~ · 2017-03-02 · 5 Sesavali `soflis Rirseba~ meeqvse wignia seriisa `qalTa mexsiereba~, romelsac 2004 wlidan gamoscemda fondis `Ria sazogadoeba _ saqarTvelo~

67

imis gamo, rom dasvenebis dRe iyo, yvela sadRac wavida, me da nino _

sokoze, kacebi _ SeSaze da ase Semdeg. sofelSi marto qeTino da maia iyvnen

da maincdamainc maSin moitanes eqvsi tona cementi. sabralo gogoebma martom,

mxolod mZRols Seecoda da isic exmareboda, Camocales `kamazidan~ amdeni

cementi. saRamoTi, roca saxlSi davbrundiT, sawylebi welSexveulebi dagvxvdnen.

me manqana myavs, amitom marto gogoebi davdiodiT masalebis SesakveTad.

zogan Wrida, roca xreSis motanaze mosalaparakeblad mandilosnebi midian.

magaliTad, vicodiT, rom

erTi manqana xreSi 120 lari

Rirda, Cven ki 100 larad

mogvitanes. bevrgan ar Wrida,

m agram Cven aqeT-iqiT

si arulSi ufro

davmegobrdiT da ufro

kargad gvesmis erTmaneTis

da vgrZnobT, rom erTad

ufro met rames gavakeTebT.

saqmeSi rom kacebs ar

CamovuvardebiT, es xom

faqtia. arc uro gveSleba

da arc `lafatka~, arc

`rastvoris~ momzadeba. erTi ver gamovasworeT jgufSi, da es aris maia,

romelsac Turme xumroba ar esmis, arada Cven sul vxumrobT, xoda Tavidan

maia sul gabusuli dadioda, exla nel-nela vaCvevT.

Zalze saxaliso gamodga Cveni qeris yidvis istoria, roca oTxive

qalbatoni Cemi manqaniT wavediT xaSurSi, sadac bazarSi 40 TeTrze iafad

ver viSoveT. amitom gadavwyviteT dagvevlo mimdebare soflebi da uSualod

glexebisgan gveyida. marTlac ase moviqeciT. ramdenime soflis movlis

Semdeg yifianTubanSi 30 TeTrad viyideT. magram saintereso is iyo, rom

rodesac veubnebodiT, pasportis monacemebi gvWirdeba, imisTvis, rom marTla

Tqvengan viyideT qerio, uars ambobdnen, aRar vyidiTo, Tqven waxvalT da

sagadasaxado movao da am fuls sul biujetSi Segvataninebeno. Cven dauRalavad

vuxsnidiT, rom es ase ar moxdeboda, magram uSedegod. bolos erTi kargi

adamiani gamoCnda, gugulia Zia, romelic uSiSari aRmoCnda da misi

soflelebisagan nayidi qeri masze gavaformeT. aseve dagvpirda, rom qeris

wamoRebis dros (sanam mSeneblobas ar movrCebiT, qeri ver mogvaqvs) yvelanairad

mogvexmareboda.

am erTi Tvis manZilze, rac muSaoba daviwyeT, bevri lamazi da saintereso,

aseve mZime dReebi gvqonda.

vejinis sabiTumo bazari. 2007

Page 68: seria `qalTa mexsiereba~ · 2017-03-02 · 5 Sesavali `soflis Rirseba~ meeqvse wignia seriisa `qalTa mexsiereba~, romelsac 2004 wlidan gamoscemda fondis `Ria sazogadoeba _ saqarTvelo~

68

dRevandeli dRis, 18 oqtombris, monacemebiT fermis (20 metri sigrZe

da 6 metri sigane) kedlebi aSenebulia, dagvrCa daxurva da Sida samuSaoebi.

nino gelaSvili,nino gelaSvili,nino gelaSvili,nino gelaSvili,nino gelaSvili,

nazi maruaSvili,nazi maruaSvili,nazi maruaSvili,nazi maruaSvili,nazi maruaSvili,

maia agiaSvili,maia agiaSvili,maia agiaSvili,maia agiaSvili,maia agiaSvili,

qeTevan kareliZe (proeqtis direqtori)qeTevan kareliZe (proeqtis direqtori)qeTevan kareliZe (proeqtis direqtori)qeTevan kareliZe (proeqtis direqtori)qeTevan kareliZe (proeqtis direqtori)

(2005, timoTesubani, borjomis raioni; fondis ̀ Ria sazogadoeba _ saqarTvelo~ qalTa(2005, timoTesubani, borjomis raioni; fondis ̀ Ria sazogadoeba _ saqarTvelo~ qalTa(2005, timoTesubani, borjomis raioni; fondis ̀ Ria sazogadoeba _ saqarTvelo~ qalTa(2005, timoTesubani, borjomis raioni; fondis ̀ Ria sazogadoeba _ saqarTvelo~ qalTa(2005, timoTesubani, borjomis raioni; fondis ̀ Ria sazogadoeba _ saqarTvelo~ qalTa

programis proeqtis programis proeqtis programis proeqtis programis proeqtis programis proeqtis WP/02/05-13392 mimdinar/02/05-13392 mimdinar/02/05-13392 mimdinar/02/05-13392 mimdinar/02/05-13392 mimdinareobis angareobis angareobis angareobis angareobis angariSi)iSi)iSi)iSi)iSi)

bazars rac Seexeba, iormuRanlos bazarze gamaqvs. axlave rom gaviyvano

es asive wiwila, uceb gavyidi. es bazari iseTia, rom mTeli kaxeTis xalxi

modis aq da Tbilisidanac ki modian. aq cota iafi rom Rirs, yiduloben da

qalaqSi yidian ufro Zvirad. es bazris sakiTxi proeqtSi ar damiweria da

kidev _ sxva gauTvaliswinebeli xarji, romelsac ver gaTvli. bevri ramea

iseTi, rac amas sWirdeba, rasac me TviTon vapirebdi Cemi mxridan, Cemi xarjiT.

500 frTis yidvas erTbaSad imitom aqvs azri rom, Tu ginda, rom moigo

raRaca, meti unda gyavdes. rac ufro mets iyolieb, miT ufro kargia.

SeiZleba ufro nakleb sakvebze ufro kargad gamokvebo da kargadac gazardo.

magram 500 frTaze naklebi faqtiurad ar Rirs.. (2007, kaxeTi)

xili aris aq ZiriTadi Semosavali. SarSan ise iyo, rom erTi vedro

xili ar gagvitania. natrulebi iyvnen bavSvebi. wels ara uSavs, imdeni balia,

alubalic. vyidiT, rogor ara, vyidiT...

rogor xdeba gayidva, iciT? trasaze, gzispirze aris sabiTumo bazari.

yvelas gaaqvs iq, ramdenic aqvs mokrefili. iq yidulobs vaWari da miaqvs

mere ergneTis bazari iqneba Tu bazrobaze, Tu orjonikiZeSi, Tu TbilisSi,

Tu baTumSi. Tu iqiT ver gavida, Cawolilia da kapikis fasia.

erTxel ver gavyide me aq Cveni xili da wavedi TbilisSi. iqve vagonSi,

matarebelSive dadian vaWrebi da saukeTesos yiduloben. sanam myidvelTan

miva, naxeT ramdeni xeli gamodis: me glexi xom var da Cavitane, aqve iyida

viRaca vaWarma da Semdeg iman gayida kidev sxvaze. anu Tqven ZiriTadad

yidulobT mesame an meoTxe piridan. amitom TbilisSi gasayidi fasi aris,

vTqvaT, oTxi lari, roca Cven vyidiT larad.

Page 69: seria `qalTa mexsiereba~ · 2017-03-02 · 5 Sesavali `soflis Rirseba~ meeqvse wignia seriisa `qalTa mexsiereba~, romelsac 2004 wlidan gamoscemda fondis `Ria sazogadoeba _ saqarTvelo~

69

Tu, magaliTad, ver gavyideT vaWrebTan, bazarSi migvaq. waviReT ase

erTxel CveniT da, jer erTi, ar SegviSves, ar dagvayenes. dezertirebis

bazarSi mivediT pavilionTan, naxevari saaTi videqiT da velodebodiT. rom

vkiTxeT, sad wavideT-Tqo, pasuxi iyo aseTi _ sadac gindaT iq waiReT, aqeT

ar SemoxvideTo. mere xvewna-xvewniT, rogorc iqna, Segviyvanes. imitom rom

iqve vaWrebi ajanydnen _ eseni aq ras dagviyeneo da sxva gza ar hqondaT.

oTxi lari maSinve wagvglijes, viTom adgilisTvis, da arc ki migviTiTes,

sad davmdgariyaviT da daxlic ar mogvces. davdeqiT ise, raRac viwro

adgilas. Cems biWs universiteti aqvs damTavrebuli, me kidev maswavlebeli

var. etyoba saxeze gvetyoboda, rom ar viyaviT vaWrebi da es Tbiliselebi

pirdapir Cvensken modiodnen. rac me iq madlobebi mixades, mekiTxebodnen,

xom ar CamoxvalTo kidev... erTxel erT bebos Cavuyare woniT meti da

TviTon amoiRo, es zedmetiao da gadmoyara gverdze. sul mokiTxvebs mabarebdnen

gorelebTan. erTi saswauli moxda kidev, ar damaviwydeba. erTi qali movida,

inteligenti iyo, aSkarad etyoboda, an leqtori, an maswavlebeli. movida da

meubneba, Svilo, gaufrTxildi kasrs da sasworso. mainc mompares saswori.

samma qalma gamafrTxila da mainc mompares.

Tavidan vyiddi larSi da 30 TeTrSi. mere gavtripaCdi da ori lari

vTqvi raRac WroRa balze. imas metad yidulobdnen. erTi qali movida

CvenTan. mere aRar iyida, etyoba eZvira, da wavida gverdze. cota xanSi

momitana da mkacri saxiT meubneba, damimateo. vuTxari am qals, me ki dagimatebT,

magram Cemgan ar giyidiaT, qalbatono, da ratom-Tqo. avuxseni, rom rom me

sxva jiSsa vyidi da Tqveni kidev sxva jiSia-meTqi. maSin amiwoneo. avwone da

300 grami aklda erT kilos. mere ki gviTxra, Tqven amaTnairi ara xarTo...

albaT amitom mompares saswori. (2007, qarTli)

Cven sofelSi ori skola gvaqvs. centrSi didi skolaa da iq 500-mde

bavSvia. Cvens ubanSi, sadac Cven vmuSaobT aris meore skola, romelic

gadavxureT Cven da faqtiurad dangrevas gadavarCineT, iq aris 150 bavSvi.

dRes Cven faqtiurad gvelodeba daxurva. es bavSvebi darCebian uswavlelebi.

imitom rom kaxaTSi ver wavlen. aris SemTxvevebi, bavSvi skolaSi ar modis

da Cven viciT ratom ar modis. ver modis... fexi ucivdeba, fexsacmeli ara

aqvs, wyali Sesdis. civa bavSvs. zamTarSi uWirs mosvla. es yvelaferi

faqtiurad Trgunavs axalgazrdobas da maT ara aqvT survili ojaxi Seqmnan

da Svili gaaCinon. amitom wels pirvel klasSi modis mxolod Svidi bavSvi.

(2007, samegrelo)

Page 70: seria `qalTa mexsiereba~ · 2017-03-02 · 5 Sesavali `soflis Rirseba~ meeqvse wignia seriisa `qalTa mexsiereba~, romelsac 2004 wlidan gamoscemda fondis `Ria sazogadoeba _ saqarTvelo~

70

Cveni raioni saerTod Raribi raionia. ai zogan rom orjer da samjer

modis mosavali da kargi miwaa, ise ar aris saCxereSi da Rarib raionad

iTvleboda. da Zalian wvalobda mosaxleoba, ZiriTadad simindi mohyavdaT,

da iyo mevenaxeoba. danarCeni _ naklebad. Cven gvqonda bambeulis fabrika,

didi kombinati, romelic dangreulia exla. adre ki umetesoba iq iyo

dasaqmebuli. exla, erTaderTi, qvelmoqmedi afinansebs skolebs da

maswavleblebs. is Tu rames xels mokidebs, TviTon akeTebs damoukideblad

yovelTvis yvelafers. da sxvanairi SemTxvevebi, magaliTad kreditis, ar

gamigia. (2007. saCxere, imereTi)

ubans ara aqvs sabavSvo baRi. 25 bavSvi zis saxlSi. im Svidi bavSvidan

arcerTma ar icis qarTuli, yvela megrulad laparakobs. vercerTi ver

arCevs fers. roca baRi ar aris, bavSvs ara aqvs is dawyebiTi ganaTleba da

is momzadeba, rac pirvelklasels sWirdeba, arc fizikuri da arc gonebrivi.

mTeli erTi trimestri juli, maxsovs, imaze wvalobda, rom gareT gasvla

roca undoda bavSvs, maswavleblisTvis unda eTxova da ver axerxebda. eseTi

problemebi bevria... (2007. samegrelo)

axalgazrdoba vinRaa aq? eg ki ara, bavSvebsac aRar aCenen. naTesavi

gvyavs bebiaqali. guSin Segvxvda swored da ori kviraa ese vzivar umuSevario,

gviTxra. mSobiareebic ki ar Semodiano. marto gzis fuls vxarjavo, wadi,

wamodi. isic Cemi jibidano. xelfasi kapikebi aqvT. ZiriTadad iyvnen mSobiareebi,

rom Cuqnidnen fuls, imaze, da imaT patronebs Sehyurebdnen TvalebSi, rom

fuli aCuqon. unda davanebo Tavi am samsaxurso. qali daberda iq, bebiad

muSaobs, isic ki ambobs, neta raRac vnaxo da sadme wavide aqedano, rom raRac

Sevuqmna Cems Svilebso. (2007, kaxeTi)

300 komli cxovrobs daaxloebiT am sofelSi. Zalian mSromeli xalxia.

Zalian patiosani. misdeven ZiriTadad mevenaxeobas da magiT irCenen Tavs.

kolmeurneobis dros Zalian Zlieri iyo sofeli. xalxi kargad cxovrobda.

me mgoni, yvelas, TiTqmis, kapitaluri saxli aqvs im dros aSenebuli.

Page 71: seria `qalTa mexsiereba~ · 2017-03-02 · 5 Sesavali `soflis Rirseba~ meeqvse wignia seriisa `qalTa mexsiereba~, romelsac 2004 wlidan gamoscemda fondis `Ria sazogadoeba _ saqarTvelo~

71

kolmeurneoba iyo sakmaod Zlieri, saxelad erqva `megobroba~ da sami

sofeli iyo iq SeerTebuli: juRaani, arTana da saniore. sanioreSi iyo

kolmeurneobis kantora, Tavmjdomarec aq iyo da aqedan xdeboda im saqmianobis

gaZRola. iyo mowinaveTa Soris da xalxic kargad cxovrobda. damxmare

meurneobebic iyo adre. magaliTad vardis plantacia iyo. mohyavdaT

gansxvavebuli kulturebi, gerans hgavda, iseTi. eTerzeTebis qarxana rom

iyo nafareulSi, iq abarebdnen am moWril mcenares da iqidan zeTi ixdeboda.

kidev bostneuli, baxCeuli, sazamTro, xaxvi, lobio, Tu rame arsebobs

sasoflo-sameurneo produqti, yvelaferi mohyavdaT adre sofelSi. da Zalian

Zlieri macxovreblebi iyvnen. dRes ki yvelas Zalian uWirs. marTalia

darigda aq miwebi, rogorc saerTod yvelgan, magram movla uWirT, ZiriTadad.

Tuki ramdenime Zlieri ojaxia, marto is amuSavebs, danarCens Zalian uWirs

imis movla da miwis damuSaveba. rCebaT mouxnavi, dauTesavi. mTeli soflis

macxovreblebis ZiriTadi masa muSaobs sxvis venaxebSi da sakuTars ver

uvlis. ara aqvT saSualeba. da imis gulisTvis, rom

yoveldRiuri saWmeli, marTla lukma-puri moipovon, dRiuri muSebi

xdebian.

cota Zlierad vinc cxovrobs, imas an didi raodenobiT nakveTebi aqvs

aRebuli, an viRac `asponsorebs~. da eseT xalxTan muSaoben danarCenebi.

aris ramdenime pirovneba aseTi am sofelSi. es mesakuTreebi, marTalia

aqaurebi arian, magram sponsorebi hyavT maT, fuli modis da eseni ubralod

awarmoeben saqmes, rogorc mouravebi.

erTi mepatrone iyo aq, siquaSvili, gardaicvala is. mas ijariT hqonda

aRebuli mTeli es didi miwebi, venaxebi. anu is, rac kolmeurneobidan darCa

gaunawilebeli mas Semdeg, rac xalxs dauriges. Cvens sofelSi maSin komlze

erTi heqtari miwa daariges. mere zogs, vinc aq macxovrebeli iyo, exla

qalaqSia wasuli da ise ki aqauria, imasac ki misces 25 measedi.

adre, qalebi ZiriTadad saxlSi acxobdnen purs, arc aravin ar yidulobda

sxvagan. magram exla ise iRlebian, bevrs urCevnia dRis bolos erTi-ori

puri iyidos, imdenad gadaRlilebi arian. gansakuTrebiT im periodSi mainc,

roca aq eseTi intensiuri muSaobaa.

xorbalic imdeni aRar iTeseba. adre bevrs hqonda. pirvelad rom

ganawilda es miwebi, sul heqtarebze eTesaT xorbali da yvelas Tavisi

puri hqonda Tavis saxlSi moyvanili xorbaliT. exla _ naklebad. ukve

veRar Tesaven. Zalian gaWirda yvelaferi. Zviri ujdebaT da mosavali cota

modis. es aris faqtiurad gadayrili finansebi. rasac daxarjavs glexi,

Zlivs inazRaurebs.

amis gamo es miwa zogs ise aqvs mocdenili. es is miwebia, romelic mainc

aqvT TavisTvis Semonaxuli ese saTesebisTvis, ase 25-50 measedebi.

Page 72: seria `qalTa mexsiereba~ · 2017-03-02 · 5 Sesavali `soflis Rirseba~ meeqvse wignia seriisa `qalTa mexsiereba~, romelsac 2004 wlidan gamoscemda fondis `Ria sazogadoeba _ saqarTvelo~

72

bevrma ZiriTadad saferavi gaaSena. es mas Semdeg, rac fasma aiwia. oTxi-

xuTi welia, rac saferavma da wiTelma Rvinom wamoiwia da im miwebze, sadac

adre xorbals da siminds Tesavdnen, daiwyes saferavis gaSeneba. Cvenc, magaliTad,

rqawiTeli ki gvqonda, da is rom Zalian gaufasurda, saferavic gavaSeneT exla.

SarSan prezidentma rom daiZaxa am yurZnis Taobaze, faqtiurad gaiyida

mTeli yurZeni, aravis ar darCa, Cvenc gavyideT. asea Tu ise, Semodgomaze

raRaca fuli mainc aris, raRaca modis. Tu, miTumetes, xels Segviwyoben,

magram... imaze xom ar aris, ramdenjer daiZaxebs prezidenti, modiT da

iyideTo... CvenTvis ki kargia, magram stabiluri ar aris aseTi saqme. yovel

wels xom ver moxdeba ase.

me axla ar vmuSaob, saxlSi vzivar Zalian didi xania. vmuSaobdi TbilisSi

kvebis mrewvelobis saproeqto institutSi, energetikos-inJineri var

specialobiT da teqnikur ganyofilebaSi viyavi ufros inJinrad. mere moxda

am institutis likvidacia. amasobaSi deda gamixda Zalian cudad. iqac iseTi

areuloba iyo, rom saerTod yvela samsaxurebi erTmaneTis miyolebiT daixura.

saerTod aRaraferi aRar iyo. es qalic, vatyobdi, rom veRar iyo kargad da

saerTod moveSvi Tbiliss. wamovedi rom amas mivxedo, gamovakeTo da iqneb

Seicvalos-meTqi mere yvelaferi. ise, namdvilad ar mindoda aqeT wamosvla.

magram mere moxda ise, rom dedaCems yvelaferi gaurTulda, gaurTulda

dRiTi-dRe da wliTi-wlobiT. da mTeli aTi weli ese CavrCi. rom ityvian, ase

xelSi ZaliT mekava qali: araferi ar SeeZlo arc fizikurad, aRarc gonebrivad,

aRarc moZraobda. bolo sami-oTxi weli saerTod nabiji ar gadaudgams. ase

viyavi, imas vuvlidi da CavrCi aq. deda sami wlis win gardaicvala.

da es sami weli vwvalob ranairad ara. asaki gaqvs didio, yvelgan amas

meubnebian da arsad aRar mRebuloben. daviRale ukve. mindoda raRac cota

iseTi, cota maRalanazRaurebadi samsaxuri Tanamedrove raRaca institutebSi.

bankSi mindoda. Cavabare gamocdebic. `prokreditSi~ iyo gamocxadebuli

konkursi, magram gamocdebs vabareb da mere gasaubrebidan memSvidobebian

asakis gamo. mere vusayvedure, maSin unda miuTiToT asakis Sesaxeb-meTqi.

ratom mawvalebT, me daviRale. `viTibi bankis~ filiali gaxsnes kidev

TelavSi da iqac, aqac, sad ar viwvale ori weli da SeveSvi bolos yvelafers.

amitom mTeli es bolo erTi weli vacxob namcxvars.

es Cemi Zmac umuSevaria. Tan iseTi avadmyofoba gadaitana, mikroinfarqti

hqonda. SarSan zafxulSi imiT mewva saavadmyofoSi. wels raRac onkologiuri

Careva dasWirda da onkologiurSi gavukeTeT operacia. da Tu rame Semosavali

gvqonda, iq Cagveqca yvelaferi. faqtiurad me vaarsebe is. mamaCemis pensia

gvaqvs exla 38 lari da es aris Cveni Semosavali.

ubralod saxlSi raRac mogvyavs. mamaCemi Zaan mSromeli kacia da

RmerTma kargad amyofos, wvalobs da amiT varT. da asea faqtiurad yvela.

Cven kidev kargad varT, ise Zalian uWirs aq xalxs.

Page 73: seria `qalTa mexsiereba~ · 2017-03-02 · 5 Sesavali `soflis Rirseba~ meeqvse wignia seriisa `qalTa mexsiereba~, romelsac 2004 wlidan gamoscemda fondis `Ria sazogadoeba _ saqarTvelo~

73

aqedan samuSaod sadme wasvlaze fiqric ar minda. ar SemiZlia, CemTvis

warmoudgenelia es, meSinia kidec da mirCevnia isev aq viwvalo, vidre iq

wavide. arada erTaderTi gza ega aqvT gamonaxuli am xalxs. midian ZiriTadad

qalebi. saerTo situaciac xom eseTia mTel saqarTveloSi da aqac egrea.

TiTqos ese Camoyalibda. TiTqos es qali gadamrCenia ojaxis da kacebmac

siamovnebiT miiRes es tvirTis gadabarebis ambavi... Tumca kacebi ki Zalian

mSromelebi arian. magram ZiriTadad exla qalebi midian iq mosamsaxureebad,

oficiantebad da ra vici kidev raze.

aqedan bevria wasuli. adre TurqeTSi dadiodnen savaWrod. mihqondaT

saqoneli da iq yiddnen. ai, sabWoTa periodidan rac iyo Semonaxuli, yvelaferi

mihqondaT. exla xom aq ukve Zviria eseni, maSin iafi iyo. mihqondaT Spaleric

ki, rkineuli, spilenZi, alumini, Zvifasi liTonebi da naklebad Zvirfasebi,

qsovilebi, matyli, romelic maSin aq iafi iyo, da eleqtrosaqoneli. yvelaferi,

Tuki ram iyo SemorCenili maRaziebSi an sawyobebSi. arada iq es sakmaod

iafad iyideboda. iyo Turme xalxi, romelic amas yvelafers erTbaSad

nakleb fasSi yidulobda. Cvenebs ki iqedan fuli mohqondaT, rom im wuTSi,

im momentSi SeenaxaT ojaxebi. maSin CvenTan sastiki areuloba iyo, anu _

pirveli ngrevis periodSi da momdevno wlebSi. exla aqeT Zviria yvelaferi

da piriqiT iqidan moaqvT.

exla ZiriTadad midian saberZneTSi, espaneTSi, mosamsaxureebad, oficiantebad,

citrusis baRebSi samuSaod. espaneTSi, magaliTad, yofila venaxebSi muSaoba.

aq venaxebs toveben da uxmebaT, da iq igives muSaoben, imitom rom anazRaureba

aris. faqtiurad absurduli situaciaa. aq ki ingreva yvelaferi.

ai, Cemi karis mezobeli biWia espaneTSi wasuli. amboben, venaxSi muSaobso.

aq venaxSi arc Sesula, ise xandaxan Tu miexmareboda mamas. magram axalgazrda

kacs uWirs mTeli weli imuSaos am venaxSi da mere elodos am mosavals. mas

yoveldRiuri Semosavali, yoveldRiuri raRaca patara fuli unda yoveldRiuri

moTxovnilebebisTvis, Tu saWmelia, Tu sigareti unda. aba ise rogor gaCerdeba

kaci?Aasakiani xalxi mainc miCveulia amas da asea Tu ise, itanen.

skola gvaqvs sofelSi. raRac iseTi laparakebia, TiTqos emuqreba daxurva.

eseTi gaWirveba romaa sofelSi, moiklo Zaan bavSvebmac. bavSvebi imdeni aRar

hyavT ojaxebs, Sobadoba Semcirda. am skolaSi albaT erTi 100 bavSvi iqneba.

zustad ar vici. yovel SemTxvevaSi 300 bavSvze naklebia. mgoni amboben

raRacas skolebis SeerTebaze... arada saniores saSualo skola iyo erT-

erTi saukeTeso, rogorc Cveni kolmeurneoba quxda adre. sul delegatebi

da Sromis gmirebi iyvnen aqedan gagzavnilebi moskovSi rom yrilobebi

imarTeboda, iq, medlebiT da gmiris ordenebiT.

skolac eseTi iyo. marto Cems klasSi 30 bavSvi viyaviT. aqedan aTma

bavSvma davamTavreT sul xuTebze da vercerTs ver mogvces medali imitom,

Page 74: seria `qalTa mexsiereba~ · 2017-03-02 · 5 Sesavali `soflis Rirseba~ meeqvse wignia seriisa `qalTa mexsiereba~, romelsac 2004 wlidan gamoscemda fondis `Ria sazogadoeba _ saqarTvelo~

74

rom ver gamogvarCies. erTmaneTze ukeTesebi viyaviT yvelani. erTi oTxiani

damiwera me sakuTarma mamidam, romelic maTematikis maswavlebeli iyo. iman

damiwera: ar ici ise kargado, sxvebi ver gabedaven da isev me dagiwero. im

wels Cvens skolaSi arcerTi medali ar gauciaT. Tumca mere pirvel

welsve Cavabare umaRlesSi...

erTi Zalian Zlieri bavSvi gvyavda, uniWieresi iyo. imaze marTla veravin

verafers vityodiT, medali Tu miecemoda. magram imas qarTulSi uWirda,

Temas ver werda da gamocdaze oTxiani miiRo. gansakuTrebiT maTematikuri

niWi hqonda da imave wels sul xuTebiT moewyo politeqnikurSi samSeneblo

fakultetze. mere Zalian garTulda imisi janmrTelobis mdgomareoba,

fsiqiurad raRac daemarTa. ori wlis win gardaicvala, Tavi CamoiRrCo. Cemi

klaseli gogo hyavda colad. moswondaT da uyvardaT Turme manamde erTmaneTi,

da darCa axla es gogo ase qvrivad...

umaRlesSi rom movewyve, iqac oTxiani miviRe maTematikaSi. mamida icinoda,

gaamarTleo, xom giTxari, oTxianze metad ar icio. zepirSi xuTi damiweres.

albaT saubarSi da gamokiTxvaSi ufro meti SevZeli.

skolis maswavleblis garda aq sofelSi meti samuSao ar aris. Tumca

aris agreTve saxelmwifo sabavSvo baRi da sakrebulo, sadac rwmunebuli

hyavT erTi, da erTi, mgonia, mdivani Tu buRalteri. adre erTi aTamde

TanamSromeli iyo. iqac sul Seamcires, daiTxoves xalxi.

skolaSi maswavlebloba rom mecada, arc mifiqria, namdvilad veRar

SevZlebdi amas. imitom rom me exla unda davjde da Tavidan unda viswavlo

yvelaferi. me ver Seval klasSi da ver movatyueb bavSvs. albaT, rom

momendomebina, SevZlebdi, magram ar mimaCnia

es Cems saqmed da vfiqrob, rom tyuilad

unda gaviwvalo Tavi.

sofelSi aris poliklinikac. sxvaTa

Soris, kargi klinika gvaqvs. exla gaxsnes,

gaaremontes. ramdenime dRis win ugulava

iyo Camosuli. ise, CvenTan didi stumrebi

mobrZandebian xolme xSirad.

is kaci rom iyo, siquaSvili, xSirad

imasTan Camodiodnen. axla imis bizness sxva

patroni hyavs, isini muSaoben da xalxs

amuSaveben. amboben, rom iq raRac-raRaceebs

yidian ukve, rom es saqme rogorme awarmoon.

anu gauWirdaT. raRac xdeba... ar vici. yve-

laferi ufro da ufro qveviT midis. yvela

imas ambobs, ar viciT bolos ra iqnebao...grantis xelSekrulebis xelmoweraCurCxelis biznesisTvis. 2007

Page 75: seria `qalTa mexsiereba~ · 2017-03-02 · 5 Sesavali `soflis Rirseba~ meeqvse wignia seriisa `qalTa mexsiereba~, romelsac 2004 wlidan gamoscemda fondis `Ria sazogadoeba _ saqarTvelo~

75

Zalian xSiria ojaxSi konfliqtebic. araferi rom ara aqvT, saxlSi

saWmeli rom ara aqvT, Cacma ara aqvT, yvelaferze gaRizianebulia adamiani

da bevri axalgazrda amitomac svams. Tanac sasmeli xom aris aq. sxvaTaASoris,

isini ufro svamen, visac ara aqvT. ai, Cveni marani sul savsea RviniT, arc

iyideba es Rvino da sul aqedan miaqvT da miaqvT. xan vin gvTxovs da xan vin.

anu isini svamen ZiriTadad, visac ara aqvs saerTod, an Tavisi cota hqonda

da ukve gamowrupes da axla Cven gvTxoven. exla zafxulisken rom gadava

ukve, da ukve yvelas rom Semoeleva, sul Txouloben.

marTalia, es Zveli sufris tradiciebi jer kidev aris SemorCenili da

RmerTma nu qnas, rom sul gadaSendes. Zalian kargi ojaxebia aq Zalian bevri,

aki giTxariT. Zalian mSromeli xalxi iyo eseni da marTla yvelafris

kultura hqondaT. imitom rom, roca adamianma Sroma icis da Sromis

damfasebelia, is yvela faseulobebis mimdevaria.

es ki aris, magram is patara biWebi rogor svamen da iq ra kultura

aqvT, ar vici.

aqaurebi Tbilisisken miiswrafian, magram imdeni ara. Tu wavlen, ufro

sazRvargareT. TbilisSi samuSaod _ naklebad. es Cveni xalxi, ZiriTadad,

Sromobda da vaWroba maT ar exerxebaT. marTalia, ZiriTadad exla gadian

soflebidan Tundac Tbilisisken, an ruseTisken da didi qalaqebisken, ufro

savaWrod. anu sxva ra unda gaakeTon iq: iyidon da gayidon. Cvenebs esec ar

exerxebaT. aseTebi erTeulebi arian mxolod. masiurad _ namdvilad ver vityvi.

am mxriv specifiuri sofelia. vaWroba ar exerxebaT da verc gadian.

amitom isev aq trialeben, Sromoben da cota daxmareba rom hqondeT raRac...

yvelaferi Zalian Zviria da marTla uWirs xalxs.

exla magaliTad, venaxi rom gagvikeTes, iseTi Zviri fasi dagvides da

gadagvaxdevines, magram sxva gza ar aris. venaxi didia. CvenTan, magaliTad,

mamaCemi ki Sromobs da me ki vexmarebi, magram amdens ver SevZlebT imitom,

rom es saqme unda gakeTdes Zalian male, or-sam dReSi, radgan mere ucbad

SeiZleba daavadeba daaCndes da unda miuswro iqamde.

aq adre vardis plantacia iyo gaSenebuli da ikrifeboda vardi. sakmaod

did teritoriaze iyo gaSenebuli, aqve iyo, zustad Cveni saxlis ukan. patarebi

adre dedas mivyavdiT da Cvenc gvikrefia is vardi. Sromas gvaCvevda albaT.

Zalian mSromelebi iyvnen orive, deda da mama, da patiosani SromiT cariel

adgilze aaSenes yvelaferi. araviTari sxva Semosavali maT ar hqondaT. aq

ikrifeboda vardi. fSavelSi iyo sakonservo qarxana da iq xarSavdnen murabas

aqedan waRebuli vardiT. eTerzeTebis qarxana ki iyo nafareulSi. iq vardidan

zeTs xdidnen. Tavisi plantacia iqac iyo. exla aqac amoiZirkva es da iqac.

aqa-iq aris mxolod SemorCenili buCqebi. (2007, kaxeTi)

Page 76: seria `qalTa mexsiereba~ · 2017-03-02 · 5 Sesavali `soflis Rirseba~ meeqvse wignia seriisa `qalTa mexsiereba~, romelsac 2004 wlidan gamoscemda fondis `Ria sazogadoeba _ saqarTvelo~

76

umravlesobas sofelSi gvaqvs bostani. zogs didi, zogs patara. gaaCnia

ramdeni miwa gaqvs da ramdeni gWirdeba. am dilas axla, Svidi saaTi ar

iqneboda, Cavedi bostanSi, movrwye, vToxne. Svili da rZali ar arian saxlSi

da me gavakeTe yvelaferi.

Svili sami myavs. ori TbilisSia, meuRleebi muSaoben da iq cxovroben.

erTs puris qarxana aqvs. meore siZe, avejis qarxana romaa, iq muSaobs. Cemi

biWi, manqanebis garaJi romaa, `atekaSi~ aris inJiner_meqanikosi. praqtikaze

iyo kazaxstanSi. qarxnebSi iyo, instituti agzavnida. vologdaSic namyofia

praqtikaze, kievSic. rom daamTavra, ozurgeTSi wavida samuSaod. sami weli

muSaobda qarxnebSi. dRes baTumSia. meuRle baTumelia. umaRlesdamTavrebulia

da yoCaRia Zaan. ojaxSi rZalia CemTan da erTi Svili hyavT. ZiriTadad aq

cxovroben CemTan. sofeli uyvars Cems biWs da Cems rZalsac uyvars. ozurgeTSi

dadis transportiT, midis da modis.

Cemi siZeebi aqaurebi arian, magram TbilisSi muSaoben. ise TbilisSi

bevria wasuli Zaan. mSeneblobaze muSaoben ZiriTadad. ager Cemi mezobeli

TbilisSi mSeneblobaze muSaobs fizikurad da ojaxs arCens amiT. ra qnas.

erT Cems siZes bebia da babua hyavs aq, SemoqmedSi. ise, TbilisSi dabadebuli

da gazrdilia. xoda Seuyvarda Cemi gogo da weiyvana TavisTan TbilisSi.

axla iq cxovrobs, iq hyavs deda da ase...

mTavrobazea axla yvelaferi damokidebuli, rogor Segiwyobs xels.

sofelSi muSaoba rom iyos, qalaqSi aravin ar wava.

Cais plantaciebi mospes, Caize moTxovna ar iyo da Cais fabrikebic

daixura. zevidan rom yofiliyo didi zewola, albaT ar izamdnen ase.

yvelam moTxara da mis adgilas gaaSenes ZiriTadad Txili. Tu ara da

gvimrebi da veluri balaxia modebuli am miwebze. rom gadaxedo Segecodeba.

gamxmari gvimrebia sul maT adgilas. (2007, guria)

araSendaSi cxovrobs 700 komli, daaxloebiT 1700 kaci. sofeli didia,

magram mitovebuli. bevri saxli aWedilia. axalgazrdoba mTlianad midis

qalaqSi, TbilisSi. amaT sazRvargareT wasvlis saSualeba ara aqvT. mTeli

soflidan sul ori adamiania wasuli. erTi amerikaSi, satvirTo manqanaze

muSaobs. meore _ ar vici. faqtiurad axalgazrdoba sofelSi aRar aris,

cotaa Zalian. (2007, kaxeTi)

Page 77: seria `qalTa mexsiereba~ · 2017-03-02 · 5 Sesavali `soflis Rirseba~ meeqvse wignia seriisa `qalTa mexsiereba~, romelsac 2004 wlidan gamoscemda fondis `Ria sazogadoeba _ saqarTvelo~

77

rom giTxraT, rom qalTa mdgomareoba saxarbieloa dRes am sofelSi,

namdvilad ar viqnebi marTali. ai es qalebi, romlebic Cven aq SemovikribeT,

faqtiurad arian ojaxis marCenali qalebi. ager mananac qvrivia da amaliac.

manana avadmyof, moxuc dedamTilTan erTad marto zrdis or student biWs.

dedamTili pensioneria, yofili pedagogi da hyavs Zalian kargi Svilebi,

friadosani studentebi.

amalia sami kargi gogos patronia, gasaTxovari gogoebi arian ukve.

cdilobs sawyali yvelanairad. diliT rom gava, saRamomde saxlSi ver

Semodis, rom bazarSi rame gayidos da imiT lukma-puri Semoitanos.

qeTino gaxlavT devnili. principSi rom vTqvaT, is aqauria, magram

gaTxovili iyo iqiT. ai am devnilobis periodSi mobrunda Tavis mamiseul

ojaxSi, magram marto zrdis esec Svils. martoxela deda gaxlavT. hyavs

erTi biWi. amJamad abiturientia. guSin Caabara swored bavSvma bolo gamocda.

qeTino gaxlavT ekonomisti, magram umuSevaria.

aza gaxlavT ori patara biWis patroni da kargi, aqtiuri mSobeli. ver

davmalav da aRmoCnda, rom me da aza vyofilvarT naTesavebi. aza dedaCemis

mogvare aRmoCnda, sisxlma sisxli ipova albaT da es proeqti rom daviwyeT,

vipoveT erTmaneTi.

eseni danarCenebi gaxlavT rZlebi: q-ni nona, romelic Zalian kargi

biWebis dedaa. misi Svilebic Cveni moswavleebi iyvnen. erTi biWi

saSualodamTavrebulia da erTi umaRless amTavrebs exla. nonas meuRlec

hyavs. magram ojaxs arCens TviTon.

gamodis, rom es qalebi

ewevian ojaxis uRels. Cvens

sofelSi ZiriTadad es ase

moxda. imasac ver vityvi, rom

es kacebis sizarmaciT aris.

danarCeni qalebi Cemi

mezoblebi arian iqiT da me

Cavabi saqmeSi imitom, rom

ubnebi davakavSiroT erTma-

neTs. Torem yvela Tavis

ezoSia Caketili. adre sa-

Woraod mainc gamovdiodiT.

im Woraobis Tavic aRara

gvaqvs ukve. modis mezobelieqsperti migraciisa da trefikingis sakiTxebSi wovinarnazarova da saberZneTis konsuli samuSao SexvedrisSemdeg fondSi `Ria sazogadoeba _ saqarTvelo~. 2005

Page 78: seria `qalTa mexsiereba~ · 2017-03-02 · 5 Sesavali `soflis Rirseba~ meeqvse wignia seriisa `qalTa mexsiereba~, romelsac 2004 wlidan gamoscemda fondis `Ria sazogadoeba _ saqarTvelo~

78

daRlili, zogjer vexvewebi, Semodi, da Tu Semodis, skamze sZinavs. xan

gvecineba da xan gvetireba. qali imdenad iRleba, rom Semodis viTom rom

kinos uyuros... ase movwydiT erTmaneTs.

Cemi qmari ityvis xolme xumrobiT, es vin usaqmuri moviyvane saxlSi.

CemTvis moviyvane megona da soflisTvis momiyvaniao. Cven vcdilobT, rom

qalebi sakuTari kar-midamodan rogorme gamoviyvanoT. amasobaSi Cven ver

vpatronobT mere Cven saxlebs... magram SesaZleblobebi gvaqvs qalebs da

viciT, rom martoni ar viqnebiT.

me, magaliTad, ara var ukmayofilo Cemi saqmiT, eTeric amas ityvis,

julic. Cven rasac vityviT, vakeTebT. ambiciaSi da trabaxSi ar CamogvarTvaT

da es gvixaria Zalian. marTali giTxraT zogi ki iyo ise ganwyobili, rom

ra gamova aqedano... gamovida me mgoni jer-jerobiT. (2007, samegrelo)

Cven sofelSi sul 600 komlia. umetesoba mosaxleoba adgilzea, radgan

aq met-naklebad mainc aris samuSao adgilebi. mamakacebi mainc gasulebi

arian TurqeTSi, saberZneTSi, zogi ruseTSi da TbilisSi. ramdenime qali

wasulia ufro TurqeTSi. ZiriTadad es exeba Suaxnis xalxs. Svilebi rom

gazrdilebia, daojaxebulia da SviliSvilebi rom hyavs, Tavisi movaleoba

moxdili rom aqvs. erTi italiaSic ki aris wasuli, moxucs uvlis. iq

hyavda mZaxali, gogos dedamTili da iman gamougzavna viza anu turistuli

mowveva. albaT aralegalia exla, ar viciT... axalgazrdebi TiTqmis ar arian

wasulebi. (2007, qvemo imereTi)

me vcxovrob sofel

gurjaanSi. xalxi soflidan

midis ZiriTadad ruseTSi,

cota gamiWirdeba gamovyo

gurjaani marto. kaxeTis Se-

saxeb vici zogadad es in-

formaciebi. msmenia, rom mi-

dian ZiriTadad ruseTSi,

kerZod moskovSi. midian es-

paneTSi da israelSic.soflel qalTa liderobis treningi `fondis taso~ofisSi. 2007

Page 79: seria `qalTa mexsiereba~ · 2017-03-02 · 5 Sesavali `soflis Rirseba~ meeqvse wignia seriisa `qalTa mexsiereba~, romelsac 2004 wlidan gamoscemda fondis `Ria sazogadoeba _ saqarTvelo~

79

pirveli problema rac aris, esaa socialuri problema. xalxs sWirdeba

elementaruli samuSao, romelic ar aris.

vinc darCenilia da visac saSualeba aqvs, aqac raRacas cdilobs. ese ar

zian da ar elodebian. fiqroben, rom raRac gaakeTon. magram wasulebze

arian mainc Camokidebuli. janmrTelobis problemis mogvareba, ganaTlebis

problema, Tu a.S. _ yvelaferi magiT ari.

Zalian bevri TbilisSic midis. Tanafardoba TbilisSi wasulebsa da

sazRvargareTSi _ aris daaxloebiT ormocdaaTi ormocdaaTze. axlo-axloa

iq wasulebis da TbilisSi wasulebis ricxvi erTmaneTTan. vinc axalgazrdaa

da unari Seswevs ramis gakeTebis, yvela midis TbilisSi. piradad Cems

ojaxsac bevrjer hqonia amis problema, wavideT Tu ar wavideT. mainc

cdilob, rom SeinarCuno Seni ojaxi, aq gyavs axloblebi, yvelaferi. yvela am

TbilisSi xom ar icxovrebs, ara? raRaciT vcdilobT SevinarCunoT es.

TbilisSi ZiriTadad vaWroben, zogi mZRolad muSaobs da aseT raRacaze

kavdebian, rom elementaruli saarsebo iSovon. (2007, kaxeTi)

es sofeli veliscixea. aq dabadebuli da gazrdili var. Zalian Zlieri

gaWirvebaa sofelSi es bolo 10 weli. xalxi wavida ufro metad TbilisSi.

bevria saxli, romelic daketilia da zed aweria – iyideba. wavidnen elemen-

momkali qalebi gardamavali droSis qveS. kaxeTi. 1930-iani wlebi

Page 80: seria `qalTa mexsiereba~ · 2017-03-02 · 5 Sesavali `soflis Rirseba~ meeqvse wignia seriisa `qalTa mexsiereba~, romelsac 2004 wlidan gamoscemda fondis `Ria sazogadoeba _ saqarTvelo~

80

taruli gaWirvebis gamo. xalxi midis lukma-puris saSovnelad. aq saxlebs

yidian Zalian dabal fasebSi da qalaqSi qiriT cxovroben. ZiriTadad vaWroben.

albaT produqtiT, ase mgonia. oRond aqauri produqtiT ki ara. iq Catanil

produqts yiduloben, yidian, rom raRac kapikebi iSovnon. (2007, kaxeTi)

sofeli, sofeli... ra unda gaakeTo am sofelSi? vnaxoT jer ra moxdeba

saqarTveloSi. Tuki gamosworda da gamokeTda, aqedan sad waval. arada,

yvelanairad gaiZuleben rom waxvide. viRacis aqeTken mozidvas ki ar cdiloben,

rom Camovidnen, piriqiT, yvelafers akeTeben, rom waxvide. gegmebi ar vici...

vnaxoT. axal wlamde mainc versad ver waval. RmerTma qnas, rom Seicvalos

rame. yoveldRe SeiZleba Seicvalos da raRac gakeTdes. SeiZleba arc

Seicvalos, magram imedi xom mainc unda iyos, rom gamoswordeba. sami welia

velodebiT. imedi... imedi... imediT vcocxlobT. (2007, kaxeTi)

exla, Tu, vTqvaT, erTi 10 qaTami darbis ezoSi, maSin arc erTi qaTami ar

gvyavda, saxlic ara gvaqvs, televizori ar gvqonda, macivari gvaqvs da ara

muSaobs. es is, rasac aqceven yuradRebas. sxva ra? miwebic ara gvaqvs. Tu

rame gvqonda iseTi, fasiani, yvelaferi davyideT. bolos, telefoni xom ara

gaqvso? rogor movatyueb-meTqi da ki, aqvs Cems rZals-Tqo, romelic exla

aRara gvaqvs. iseTi qulebi mogvivida, rom... aq viRac ojaxze ambobdnen, me ki

imas ar vicnob, traqtoric ezoSi udgaTo, opeli udgaT, orsarTuliani

saxli da mTeli saqoneli hyavT _ imas mosdis daxmarebao. Cven kidev _

araferi, dRemde ar mogvdis daxmareba. mere, is telefonic rom gafuWda,

wavedi, kidev erTxel rom Semetana es gancxadeba da meTqva, rom Zalian didi

qulebi mogvivida. Tanac erTi weli unda gavides, erTxel rom Semoitan

gancxadebas, imis mere. es erTi weli gavida da miiRo xalxma daxmareba am

wels. Tan es telefoni wamoviRe, iqneb rogorme SevakeTo-meTqi iq nacnobTan.

fulic ara gvqonda. gavnerviuldi, aviRe is telefoni da veubnebi: ai, amis

gulisTvis dagviwereT-meTqi is qulebi, da es telefoni davugde magidaze,

isic sul erTianad gadaiSala. kargiT, kargiT, qalbatonoo, mawynarebdnen,

misaxedi gavxdi... yvelaferi iqneba, yvelaferi iqnebao. magram meeqvse Tvea

magasac velodebiT, ra iqneba. (2007, kaxeTi)

Page 81: seria `qalTa mexsiereba~ · 2017-03-02 · 5 Sesavali `soflis Rirseba~ meeqvse wignia seriisa `qalTa mexsiereba~, romelsac 2004 wlidan gamoscemda fondis `Ria sazogadoeba _ saqarTvelo~

81

amaT xelSi yvelaferi rom wesierad ixado, yvelaferi gaataro da

daaregistriro, Sen unda gamoxvide mTavrobis... viri.

unda iwvalo amdeni, dRe da Rame gaasworo da araferi ara grCeba mainc.

morCa damTavrda simRerai. rac movaswariT, movaswariT da davrCiT ese.

exla isic gviWirs, rogorme Tavi gavitanoT. axla vfiqrobT, rom raRaca

axali moviZioT, raRaca gavakeToT, mara ukve rom yvelaferi TanxebTan aris

dakavSirebuli? da Tanxebi kidev ar aris. (2007, qarTli)

oTxi raionia regionSi. ar arsebobs aranairi sawarmo. gubernatorebi

da gamgeblebi ki fiqroben stadionebis aSenebaze. marto bostani ver Seinaxavs

sofels. axla am yurZenze? raze unda vilaparakoT, rodesac soflis

meurneobis ministri iyo Camosuli, ise damcinavad elaparakeboda is xalxs,

kaci rom vyofiliyavi, albaT xels vtacebdi... vin ekiTxeba xelisuflebas is,

rom gaxdes Suamavali yurZnis mwarmoebelsa da Cambarebels Soris? me

ratom unda damidginos xelisuflebam ramdenad gavyido Cemi yurZeni, lar-

naxevrad Tu sam larad. me iqneb

vpoulob iseT distributors, ro-

melic sam larad gamisaRebs im yur-

Zens? yvelanairi wyaro waarTves

glexs, absoluturad yvelanairi wya-

ro. Suamavals Camohyavs Cambareblebi,

xvdebian gubernators, gamgeblebs,

xalxs ki ara, visganac unda waiRon

es yurZeni. xvdebian erTmaneTs ka-

binetebSi, sadac kargad mimdinareobs

molaparakebebi, ramdenad unda miiRon

is da imis iqiT ra imaleba, albaT

yvela mixvdebiT. da me rom es vici,

imitom iyo, rom ministri rom Camo-

vida gamgebelTan, sakrebulos Tav-

mjdomaresTan da guberniis warmo-

madgenelTan erTad, davxvdi mas erT-

erT sofelSi. Zalian ar esiamovna.evgenia vagileviCi, bolnisis sionisa dawuRruRaSenis mcveli. 2005

Page 82: seria `qalTa mexsiereba~ · 2017-03-02 · 5 Sesavali `soflis Rirseba~ meeqvse wignia seriisa `qalTa mexsiereba~, romelsac 2004 wlidan gamoscemda fondis `Ria sazogadoeba _ saqarTvelo~

82

pirdapir vuTxari: vina xarT Tqven, ra gindaT? sad arian Cambareblebi? is

Cambareblebi sadRac iyvnen mimalulebi da mere gamoaCines imitom, rom ar

movSordi. da vuTxari mas, Sen ar dagelaparakebiT, isini movidnen-Tqo. isini

rogor iyvnen, iciT? sacodavebi. imitom, rom rac ciskariSvilma uTxra, is

unda gaimeoros amanac. imitom, rom is ver miiRebs erTnaxevar larad

yurZens. es Cambareblebi iyvnen TbilRvino, Teliani velic iyo Camosuli da

ramdenime kidev. sxvaTa Soris, Zalian kargad miiRo badagonma – or larad

iyida yurZeni. da es aris aleqsandrouli, mujureTuli da cagerSi aris

usaxelauri, romelic Zalin mcire raodenobiT aris imitom, rom erT sofelSi

modis marto. danarCeni ki sul kapikebSi Caibares, rogorc mTel kaxeTSi. ai

aseTi situaciaa da rogor unda icxovros sofelSi xalxma? es ram gamoiwvia,

iciT? SarSan, SarSanwin, ruseTma rom daiwyo ambebi da falsificirebul

Rvinos rom aRar iRebs, imitom. Torem Rvinis qarxnebs, sanam Cveni mosaxleobidan

daiwyebdnen xolme yurZnis Cabarebas, azerbaijanidan, somxeTidan ukve

Semotanili hqondaT yurZeni. cotas Seurevdnen aleqsandrouls da

mujureTuls da gamodioda xvanWkara. iq yidulobdnen 40 TeTrad, Cvenebi

40 TeTrad, ra Tqma unda, ar aZlevdnen, iTxovdnen, vTqvaT, 3 lars. sad 40

TeTri da sad 3 lari.

Tu sofelSi mcire sawarmoebi ar Seiqmna, Tu biznesi ar gaTavisuflda

saxelmwifo mmarTvelobisgan, Cveni qveynis saSveli ar iqneba. (2007, raWa)

raionis centridan 20 km-iT daSorebul sofelSi cxovrebis aranairi

saarsebo piroba ar aris. sofeli ganicdis migracias. yovelive amis

mizezi aris Sromis fasis davardnac, radgan adgilobrivi bazrebi da

supermarketebi savsea sazRvargareTidan Semotanili produqciiT. amis

gamo glexis nawarmis fasi Semcirda, xolo axalgazrdobas Sromis interesi

gauqra. (2007, qvemo imereTi)

neta marTla patimrebs mainc inaxavdes es mTavroba. Cven ar gvinaxavs,

imaT mainc inaxavdes da yovelTve ara mqondes `peredaCebi~ gasagzavni...

Torem me xan iqa vmuSaob, xan aqa vmuSaob da Tu rame gamoCndeba Cems Tavs

da Cems SviliSvils ki Sevinaxavdi, magram aba.. cota raRacas gaifiqreb, e,

fuli gamoCndeba da... bavSvis lukmas mamamiss vugzavni. inaxavs ki ara, jer

Page 83: seria `qalTa mexsiereba~ · 2017-03-02 · 5 Sesavali `soflis Rirseba~ meeqvse wignia seriisa `qalTa mexsiereba~, romelsac 2004 wlidan gamoscemda fondis `Ria sazogadoeba _ saqarTvelo~

83

marto wyals asmevs iseTs, rom RviZli aqvs ise daavadebuli, rom ar vici,

rom gamova, ramdeni mkurnaloba dasWirdeba. zonaSi ar arian egeni? iq

raRac mdinare gadis da pirdapir im mdinaris wyalia SeerTebuli. wyals

rom vavsebTo, Waobis wyalia, yarso sul. da im ayrolebul wyals svamen.

baki hqondaT, ra vici ramdentoniani, da roca wyali ar modis, im bakSi marags

iReben. da is baki dga albaT imis Semdeg, rac eg zona aSenda. is arc

arasodes gaxexila da araferi. mwvane wyali Camodiso, da im wyals svamen.

Tu sadme sabaJoze auyroldaT Tevzi Tu barklebi, maSinve zonebs ugzavnian.

saakaSvili gamova da mere ityvis, ai, patimrebs barklebs vaWmevT da Tevzs

vaWmevTo. veubnebi, sul ar SeWamo eg Tevzi, Svilo-meTqi. kvirobiT rom

idgeba im sabaJoze an rom ver gadaitanes, vagonebiT miayrian xolme maSin

zonebs am Tevzs da ramdeni aris upatrono patimari, visac aravin ar hyavs,

matli axvevia im Tevzs, magram gagiJebuli Wamen mainc. erTxel marili

Semagzavnina bevri, rom daemarilebinaT es Tevzi. im marilSi mainc is Wiebi

gamovlen da raRacnairad SevWamTo.. ase inaxavs mTavroba patimrebs.

erTi Cvenisofleli biWi ijda cixeSi, exla Camovida, romel qveyanaSi

iyo, ar maxsovs. iq rom Casula, dauWeriaT. 5 weli vijeqi iq cixeSio.

natrobs, neta isev im cixeSi wamiyvanao, neta Cavide isev, damiWiron da xuTi

ki ara, aTi weli vicxovro iqo. imisTanad viyavi, araferi miWirdao, Wama

ginda _ Tavis droze, Jurnal-gazeTi ginda _ Tavis droze, televizori

ginda Tu telefoni. yvelaferia, Cveulebrivi cxovrebaa. da ra Tqma unda,

gamosworebisken rom midixar. aq ra unda gamosworde? Cveni cixidan Tu

gamoxval, gamosworebuli _ naklebad. miTumetes iseTi nervebis patronia

axla ukve, rom bolo wlebSi marto magisi meSinia, rom viRacam ar waacdinos.

TviTon sawyalia yvelaze metad. raRacis imedi rom aqvs, rom exla

Tavidan daviwyeb cxovrebaso... da ra xvdeba aq... iqneba marTla maganac

inatros, netav isev iq wavideo? gareT ra gxvdeba, araferi... (2007, kaxeTi)

ruseTSi midian samuSaod, iq didi mSeneblobebi midis da karg fulsac

akeTeben, kmayofilebi arian Zalian. zogma ukve ojaxebic waiyvana, Camovidnen,

mokides Tavis col-Svils xeli da gadasaxldnen ruseTSi. aqedan qalebi

samuSaod ar midian, saxlSi rCebian da elodebian wasul qmrebs. xandaxan

isec xdeba, rom es qmrebi iq sxva qalebs irTaven colad da col-Svili ki

hyavT aq mitovebuli. ZiriTadad ki axalgazrda kacebi, ucolSviloebi irTaven

ruseTSi colebs da sacxovreblad iq rCebian. age im saxlSi amaswinad

moxuci qali mokvda, Svili dasaflavebaze Camovida ruseTidan, 50-litriani

Page 84: seria `qalTa mexsiereba~ · 2017-03-02 · 5 Sesavali `soflis Rirseba~ meeqvse wignia seriisa `qalTa mexsiereba~, romelsac 2004 wlidan gamoscemda fondis `Ria sazogadoeba _ saqarTvelo~

84

bidonebiT Tafli Camoitana. ase ambobda, iq samuSao bevria, bevrnic vmuSaobT

da ̀ prarabma~ gviTxra, uTxariT Tqvens xalxs da kidev CamoiyvaneT muSaxelio.

ras aSenebT-meTqi, vkiTxe, da Rorebis da Zroxebis fermebs vaSenebTo. bevrni

midian, am sofelSi ramdenime kaciRa darCa, sxvebi sul ruseTSi arian,

yvelani ruseTSi midian... miwebi ki dauriges aq, magram miwebi maSin argiaT,

Tu wyalia. am wels iseTi gvalva iyo, sul daSra wyali, riTi unda moerwyaT?

visac kartofili da lobio hqonda daTesili, mosavali ar auRiaT, gadaibuga

yvelaferi. agalari hqvia am sofels, aki giTxari... somxebi ki eZaxian -

`bolnis-xaCi~, xo, bolnisis jvario, bolnisis sofelio... fermebs aSeneben iq

da kmayofilebi arian, karg fuls akeTeben. ase amboben, kargad gveqceviano.

`prarabi~ iTxovs kidev CamogviyvaneT muSaxelio. ara, binebs ar aZleven,

aZleven, magram droebiT. bina unda iyidon, Tu undaT. Znelia sofelSi

cxovreba da iqiT midis xalxi.

ruseTi da saqarTvelo da-ZmasaviT iyo, araviTari sazRvari, araferi

gasayofi, lenini rom mokvda, stalini ar miiRes samsaxurSi? axla ra

daemarTaT? me ki maqvs am kiTxvaze pasuxi, magram sruli pasuxi es ver

iqneba, magaliTad, iseTi mSvenieri adgilebi, rogoric afxazeTi da oseTia,

TavisTvis moindomes. es namdvilad cudia. saqarTvelo ambobs, es Cveni

teritoriaao, ruseTi ambobs, ki Tqvenia, magram Cveni gaxdebao. amas eZaxian

isini saxelmwifo interesebs, xalxi rom amis gamo itanjeba, amas aRar

dagideven. es ise, uxeSad rom vTqvaT, sinamdvileSi es Zalian CaxlarTuli

ambavia... (Targmani rusulidan; 2006, qvemo qarTli)

yazbegis raions magrad uWirs. es gza xom Caketilia ruseTidan. es iyo

erT-erTi saarsebo wyaro. iqidan Semodioda tvirTi tranzitisas da am

Cvens samxedro gzaze gadi-

oda. es xom umoklesi gzaa

ruseTTan damakavSirebeli

da amitom, me mgoni, maSin

ZiriTadad Cveni gza iyo

datvirTuli. produqtic

ase gadioda. yvelaferi ab-

soluturad. da im gadat-

virTvebiT bevri xalxi ir-

Cenda Tavs. anu Cvens saz-

Rvarze modioda imaTi tran-

sporti _ osebis, Cvens tran-frisi. 2007

Page 85: seria `qalTa mexsiereba~ · 2017-03-02 · 5 Sesavali `soflis Rirseba~ meeqvse wignia seriisa `qalTa mexsiereba~, romelsac 2004 wlidan gamoscemda fondis `Ria sazogadoeba _ saqarTvelo~

85

sportze itvirTeboda da am gadatvirTvasac Cveni mosaxleoba akeTebda.

ZiriTadad, dasaqmebis kuTxiT, 50 procents eg asaqmebda.

garda mesaqonleobisa, amJamad yazbegSi aRaraferi aRar arsebobs. iyo

sasaTbure meurneobebi, romelic hqonda mosaxleobis erT mesameds. im sasaTbure

meurneobidan TviTon is ojaxebi ukve imdenad kargad iyvnen ekonomiurad,

rom isini aRar Tesdnen rames. daqiravebuli hyavdaT muSaxeli. da gamodis,

rom Tu 30 procents hqonda saTburi, erTi amdeni kidev muSaobda, Tesda da

inawilebda im Semosavals mesaTburisgan. es gza sanam iyo, rac mohyavdaT,

kitri da pamidori, orjonikiZeSi gahqondaT sakmaod karg fasad. imitom rom

iq yvelanair produqtze sakmaod maRali fasebia.

amitom raions namdvilad ar uWirda. ramdenime wlis win mTiuleTSi

viyavi da iq rom Sevxede mosaxleobas, gaocebuli davrCi, rogori gaWirvebuli

xalxi iyo. yazbegs namdvilad ar uWirda, sanam es gzac arsebobda da es

meurneobebi iyo. imitom, rom am saTburebSi gazi ufasod hqondaT ramdenime

wlis manZilze. ojaxebi da xalxi aivso maSin.

Zalian kargad iyvnen. mere gazi fasiani gaxades. sasaTbure meurneobebi

aWres. magram am ojaxebma mainc kargad moiges. Cvens ojaxs saTburi ara

hqonia. imaT, visac saTburi hqonda, saxelmwifom misca kompensacia: kvadratul

metrze 35 lari. ise, saCuqris saxiT, araferSi, absoluturad. saTburebic

dautoves. anu is rkinis masala da mina, rac fizikurad iyo es saTburebi,

isic TviTon gayides. es iyo da es. es iyo 2 wlis ukan. is fulebic ukve

daxarjes. Zalian cotam sanacvlod iyida saqoneli. aq saqoneli ar aris

rentabeluri, vinaidan saTibi da saZovari sakmarisi ar aris. aq Roris

Senaxva saerTod wamgebiania, radgan sakvebi Tbilisidan unda moitano. ZiriTadad

_ qato. da qatoc Rors araferSi argia. arc ki vici, ra raodenobis qato

unda SeWamos Rorma, rom is gaizardos.

dasaqmebulia mosaxleobis maqsimum 7-8 procenti. Zalian patara procentia

dasaqmebuli mosaxleobis. zogi muSaobs sabaJoze, iq xelfasebi mainc aqvT

axla SenarCunebuli. meti aq verafers ver gaakeTeb. erTaderTi, maRaziebi

visac aqvT da vaWrobs, imaT cota ara uSavT.

mTeli raionis mosaxleoba aris daaxloebiT 3500-mde. migracia aris

Zalian didi. imitom rom aq veRarafers akeTeben. roca es saTburis fuli

aiRes, erTdroulad didi Tanxa iyo da rom ar daxarjodaT, wavidnen da

Tbilisis SemogarenSi, zogma gldanSi, zogma muxianSi ̀ daCebi~ iyides. iyides

patar-patara saxlebi, saqoneli da iq arian. yvels akeTeben, rZes, mawons, imas

yidian da ese arian. bevri wavida sxvaTaSoris ase. daaxloebiT 10 procentamde.

zogs ukve bavSvebic hyavda wasayvani, vinc institutSi moewyo da ase. eg

aris Cveni cxovreba. yazbegSi araferi ar keTdeba dRes-dReobiT ise, rom

raime warmoeba muSaobdes. arc vinme imaze fiqrobs, rom rame gaakeTos.

(2007, yazbegis raioni)

Page 86: seria `qalTa mexsiereba~ · 2017-03-02 · 5 Sesavali `soflis Rirseba~ meeqvse wignia seriisa `qalTa mexsiereba~, romelsac 2004 wlidan gamoscemda fondis `Ria sazogadoeba _ saqarTvelo~

86

Cvens sofelSi cxovroben qarTvelebi da osebi erTad, procentulad

TiTqmis naxevari naxevarze. Cveni sofeli aris faqtiurad oseTis sazRvari.

anu roca isvrian, is adgili aqedan 500 metrSia da Cven yvelaferi gvesmis,

avtomatic da qvemexic. roca daZabulobaa, CvenTan mainc araa saSiSi. rogor

giTxraT... ai Cveni mezoblebi osebi arian. normaluri urTierToba gvaqvs,

Cveulebrivi. sofelSi am mxriv aranairi problema ar gvaqvs. ai mosulebTan

ki ase ar aris...

roca isvrian aqedan da iqidan, aris, rom moxvedria romelime saxlis

saxuravs. magaliTad, SarSan zafxulSi rom iyo areuloba, ara marto saxuravs,

karebsac moxvda tyvia da mere karadas oTaxSi. pirveli areulobis Semdeg

ki Wurvi darCa aufeTqebeli da xuTi wlis bavSvi afeTqda masze. bavSvma

ipova is Wurvi, TamaSobda da...

soflis mosaxleoba ZiriTadad adgilzea. bavSvebi skolas rom amTavreben,

Tu moewyobian da studentebi gaxdebian, isini midian TbilisSi an gorSi,

ZiriTadad. moxucebi da saSualo asakis xalxi ufro aq rCeba.

sofelSi daaxloebiT 46-48 saxlia. mitovebuli saxlebic aris. zustad

ar vici da verc getyviT, ramden saxlSi cxovroben da ramdeni daketilia.

adgilobrivi TviTmmarTvelobis organoebi ara gvyavs. soflis sabWo

arsebobs da rwmunebuli, da Tu rame gvWirdeba, iq mivmarTavT. iq adre

samedicino punqtic iyo. exla ki manqana dadis, saswrafo daxmareba arsebobs

da Tu davrekavT, mova.

sofelSi aris skola. bavSvebi skolaSi dadian fexiT, daaxloebiT

kilometrnaxevaria aqedan. am skolaSi dadian mxolod qarTveli bavSvebi.

osebi dadian cxinvalis skolaSi. cxinvalamde iseTive manZilia, rogorc

aqedan Cvens skolamde da kidev sami-oTxi kilometri iqneba, imaT skolamde

rom mixvide. soflis naxevari osebia da radgan aq skola ar aqvT, TiTqmis

yvelani iqiT gadadian sacxovreblad.

xalxi ZiriTadad muSaobs miwaze. umetesad TavisTvis. Tu Zalian, Zalian

bevrs iSromeb, SeiZleba raRac zedmeti moiyvano, rom gayido da imiT iarsebo.

ZiriTadad mogvyavs simindi, lobio.

fulad aris mxolod is, rasac Cven viRebT daxmarebis saxiT. es aris

devnilebis daxmareba. Cven viTvlebiT devnilebad Cvensave miwaze Cvens

sofelSi. vinaidan am areulobaSi saxelmwifo ver gvaZlevs garantias, rom

araferi Cven ar dagviSavdeba, amitom Cven viTvlebiT devnilebad.

sofeli mTlianad iyo dangreuli da ganadgurebuli. is Tavidan aRvadgineT

Cven TviTon. cota saxelmwifo mogvexmara, saxuravebi gagvikeTa, danarCeni

Cven gavakeTeT imiT, rasac vSoulobT nela-nela, SekowiwebiT.

Page 87: seria `qalTa mexsiereba~ · 2017-03-02 · 5 Sesavali `soflis Rirseba~ meeqvse wignia seriisa `qalTa mexsiereba~, romelsac 2004 wlidan gamoscemda fondis `Ria sazogadoeba _ saqarTvelo~

87

omamde, 1991 wlamde vinc rZlebi movidnen, imaT pensias aZleven. 91

wlis Semdeg vinc movida, imaT ar aZleven. adgilobrivebs yvelas aZleven,

anu vinc aq daibada da gaizarda.

sul am sofelSi 48 ojaxi varT. bavSvebi fexiT dadian im skolaSi

wvims, Tovs Tu sxva ram aris. marto soflis ̀ marSrutka~ rom dadis, is Tu

gauCerebs da waiyvans bavSvebs an Tu gauCerebs ukana gzaze da wamoiyvans.

bavSvebis SeRavaTi eg aris.

zamTari civia da sakmaod susxiani. vTbebiT SeSiT, romelsac vyidulobT.

adre iyo rom kacebi midiodnen tyeSi SeSisTvis da dRes CvenTvis mohqondaT,

xval sxvisTvis... exla ki Segvatyobines, rom es aukrZaliaT. gazi ar gvaqvs.

eleqtroba gvaqvs da vixdiT mricxvelebiT, cxinvalis tarifebiT. vixdiT ru-

sul maneTebSi: TveSi sadRac 100-120 rusuli maneTi gamodis. gaaCnia, ramdens

davxarjavT. rusul fuls cxinvalSi viRebT. Tu yvelaferi kargadaa da daZa-

buloba ar aris, iq mivdivarT.

yveli migvaqvs, sxva ram, da

iq vyidiT. Tu airia situacia,

iqiT aRar gviSveben da vzi-

varT saxlSi.

CvenTan sofelSi erTma-

neTTan aranairi problema

ara gvaqvs urTierTobaSi.

Cven osebTan erTad vcxov-

robdiT adre da exlac

vcxovrobT.

wasvlas aqedan ki ar

vapireb, saerTod samuSao Tu

iqna sadme, didi siamovnebiT

wavidodi. aq muSaoba rasac hqvia, emwuTas aris baRi. meti samuSao Cven

araferi gagvaCnia.

me, magaliTad, saeqTno maqvs damTavrebuli. danarCeni ki, qalis saqme,

mogexsenebaT, yvelanairi SegviZlia.

wasvliT rom SemeZlos, wavidodi, magaliTad, saberZneTSi. iq naTesavebi

gvyvanan. zogi maTgani rusTavidan aris. Cemi muli, magaliTad, TbilisSi cxov-

robs da saberZneTSia exla wasuli. rogor wavida ar vici, ver getyviT. imas

wasvla, me mgoni, daujda 2 500 dolari. da es fuli misca romeliRac firmas

sabuTebis gakeTebaSi. es iyo oTxi wlis win. wavida viziT, turistad. iqidan

sul rekavs. ra vici, kmayofilia. muSaobs aTenSi ojaxSi. misi mezobeli iyo

manamde wasuli da Cemi muli rom Cavida, ukve samuSao daxvda iq, TviTon ar

uZebnia. `kartac~ miiRo ukve, albaT sadRac weliwadnaxevris win. imitom rom

intervius iwers wovinar nazarova. 2007

Page 88: seria `qalTa mexsiereba~ · 2017-03-02 · 5 Sesavali `soflis Rirseba~ meeqvse wignia seriisa `qalTa mexsiereba~, romelsac 2004 wlidan gamoscemda fondis `Ria sazogadoeba _ saqarTvelo~

88

Camosulic iyo aq SarSan zafxulSi... manamde saberZneTidan ar gasula ori

weli... qmari hyavs TbilisSi, SvilisSvilebic. rom wavida, 46 wlis iyo. exla

qmari saxlSia. is `svarSikia~ TviTon da magas Tavisi samuSao yovelTvis aqvs.

gogo gaTxovili hyavs. biWi hyavs da im biWs kidev ori gogo hyavs Svilebi.

meca myavs SviliSvili, magis gulisTvis waval sxva Tu araferi... imitom,

rom Zalian gviWirs.

Svili myavs erTaderTi. 22 wlis rom iyo da Zalian rom gviWirda,

wiTelmiwebze karierebs rom angrevdnen, iq ̀ lafatkiT~ muSaobda. Camocurda

da xerxemali daiziana. Semdeg malas Zvali amoaZres da plastikati aqvs

Cadgmuli. ukan 46 nakeri hqonda. qamari acvia iseTi, rom imis gareSe ver

dadis. exla arafers ar akeTebs, ar SeuZlia... ai aseTi raRaceebi xdeba aq.

umuSevrebi didi kamazis manqanas lafatkiT avsebdnen, warmoidgineT..

Cemi qmari invalidi biWia. dabadebidan marcxena xeli travmiani aqvs.

exla is naxirSi dadis, visac ar scalia exlandel pirobebSi, imaT magivradac.

me ki martokina mTeli dRe mindorSi vToxni. gamova xolme Cemi biWi,

rogorc SeuZlia, mexmareba, magram ar SeuZlia, mal-male jdeba.

pensia ar dauniSnes, ar gekuTvniso. anu axali brZaneba iseTia, rom es

Seni avadmyofoba imaSi ar Sediso. ai is plastikati rom ar gqondeso

Cadgmuli, maSin SeiZlebodao...

vcxovrobT xan naxiris fuliT, xan yvels gavyidi, xan xbos gavyidi.

xbo gavyide erTxel da bavSvi gagvixda im periodSi avad. kvira dRe iyo

da saswrafos gamovuZaxe. erTi saaTi velode saswrafos, rom mosuliyo.

lamis gavgiJdi. sicxe hqonda 41 gradusi. SemeSinda Zaan. an filtvebze ar

gadavides, an miningiti ar daemarTos, an krunCxvaSi ar Cavardes-meTqi. waviyvaneT

mere cxinvalSi da 600 laris wamlebi viyide. davuSvaT is xbo ar gameyida,

ra unda meqna me im bavSvisTvis?

eqimi aq ar aris, eredvSi aris mxolod. magram cxinvali CvenTan ufro

axlosaa. Cven cxinvalTan ufro Sexeba gvaqvs: eqimia, bazaria Tu raRac sxva.

amJamad iqidan ufro sargeblobs Cveni sofeli.

Tu daZabuloba ar aris, gadavdivarT iqiT. ise, Cvenc veridebiT. Cven

TviTon ar gavriskavT daZabulobis dros iq rom CavideT. imitom rom, rom

ityvian, autkivari Tavi raze avitkivoT. xom SeiZleba iseTi vinme gamoCndes

_ aSari. Cvenc veridebiT da mag momentSi ar mivdivarT. mere, roca miwynardeba,

isev Cveulebriv grZeldeba yvelaferi.

gadasvliT qalebi ufro gadadian, kacebi _ ara. qalebs imdenad arafers

eubnebian. Tu SeekamaTebi, ki migalanZRaven.

SarSan iyo. qalebi SevikribeT da bazarSi wavediT. erTi osis qali

idga Cems gverdiT, gargars Wamda Tu atams, ar maxsovs. kurkebs sul fexebSi

mesroda. ase pirdapir, `naglad~. undoda gamovewvie. Cemebi meubnebodnen,

gexvewebi, xma ar gasceo... gavCumdi, gavisuse, xmas raRas amoviRebdi.

Page 89: seria `qalTa mexsiereba~ · 2017-03-02 · 5 Sesavali `soflis Rirseba~ meeqvse wignia seriisa `qalTa mexsiereba~, romelsac 2004 wlidan gamoscemda fondis `Ria sazogadoeba _ saqarTvelo~

89

arian egeTebi, rom ga-

mogeCreba vinme ase agresi-

ulad... ai ase varT am sof-

lis qalebi.

me Tu samuSaod wavedi,

ojaxi rZalze gadava. baRi,

baRCa yvelaferi magaT

darCebaT. aba me xom Tan

ar waviReb? albaT aRar

ivlis is Cemi qmari na-

xirSi da daamuSavebs im

miwas, aba ras izams.

ruseTSi mazli myavs,

Cemi qmris Zma. is permSi cxovrobs ukve 27-28 welia. coli hyavs rusi,

`tatarka~. isini rom ar gvexmarebodnen, Cven ra gveSveleboda. Cemi mulic

Zalian gvexmareba. Cems biWs rom es ambavi SeemTxva, maSinve davurekeT.

imwuTas gamogvigzavnes 200 dolari imanac da imanac.

sxva:sxva:sxva:sxva:sxva: jer-jerobiT arafris imedi ar gvaqvs. erTxel Zroxa osebis

naxirs gahyva da amis gulisTvis avtomatebiT gamovidnen aqedan Cvenebi da

iqidan osebi. rom genaxaT aqauroba, poligoni gegonebodaT. saxlSi viyavi im

dros me da wyalze rom gamovedi gareT, vxedav, is iq aris Cacucquli, es aq

aris avtomatiT. iseTi daZabuli situacia iyo, rom erTi bewo, erTi viRacas

“vuo!~ rom daeZaxa, atydeboda srola.

mezoblis qalsac rom rame uTxra arasworad, ucbad gemuqreba: ar

geSinia Rame rom vinme movides da Segawuxoso?

uSualod sofelSi, ager mezoblebi osebi arian, erTmaneTTan konfliqti

ara gvaqvs. magram zedmet sityvas mainc xmamaRals ver ityvi.

ai iqiT mxares Cveni jari rom idga, im zafxuls daZabuloba iyo da

kaciSvili aq ar Semosula. srolebi iyo iseTi, rom ra vici... ager 500

metrSi sasaflao gvaqvs. iseTi srolebi iyo iqidan, bavSvi kinaRam gamigiJda,

isterikaSi iyo. baRis bolodan wuil-wuiliT rom modiodnen es tyviebi,

iseT dReSi viyaviT, sad wavsuliyaviT ar vicodiT.

ager eseni amaRlebulze arian. ori biWi hyavT, 18-19 wlis. veubnebodi,

gadmoxtiT oRondac, Cveni padvali mainc dabalia-meTqi da Tu raRac

specialurad ar gvesroles, tyvia iq ar mova-Tqo.

Cven exla qalebi varT osebisac da qarTvelebisac. Cven exla piradad

yvelas qarTveli ojaxebi gvyavs, Tumca deda zogs osi gvyavs.

sxva:sxva:sxva:sxva:sxva: ise gavizarde am sofelSi da viare skolaSi, arc ki vicodi Tu

aqeT qarTvelebi cxovroben. sul osis ubanSi vcxovrobdi, sul osis bavSvebTan

erTad gavizarde.

samuSao Sexvedra kaxeTSi. 2007

Page 90: seria `qalTa mexsiereba~ · 2017-03-02 · 5 Sesavali `soflis Rirseba~ meeqvse wignia seriisa `qalTa mexsiereba~, romelsac 2004 wlidan gamoscemda fondis `Ria sazogadoeba _ saqarTvelo~

90

sxva:sxva:sxva:sxva:sxva: Cvens sofelSi saerTod yvelanic egre arian.

sxva:sxva:sxva:sxva:sxva: Sereuli ojaxebic bevria, isini ufro codoebi arian CvenTan. Cemi

mama, magaliTad, raki qarTvelia, ukve problemaa. exla me marto var. sami Zma

myavs, samTave oseTSi cxovrobs. dedac dabrmavda...

aseTi kargi cxovreba da sicocxle gvaqvs Cven. aba ra vuyoT... (2007,

cxinvalis regioni)

erT dros Zalian lamazi da ekonomiurad Zlieri sofeli iyo, magram

ltolvilebis Semosaxlebis Semdeg Zalian savalalo mdgomareoba gvaqvs.

adgilobrivi mosaxleoba aris 4000. sul 7000 macxovrebelia amJamad sofelSi.

adgilobrivi mosaxleobis nawili aris ruseTSi. cxovroben moskovSi, sankt-

peterburgSi. bevria wasuli ukrainis sxvadasxva qalaqebSi. isini Camodian

xSirad. magram samoqalaqo omis periodSi vinc wavida, is faqtiurad jer ar

dabrunebula. iq nawili muSaobs, nawili bizness eweva, zogic swavlobs.

ltolvilTa Casaxleba umTavresad moxda ingiris agrosamrewvelo kombi-

natSi. iq arian swored ltolvilebi ufro metad kompaqturad Casaxlebulebi.

Cvens skolaSic orjer moxda ltolvilebis Casaxleba. aman didi

zegavlena moaxdina TviTon skolaze. es aris ingiris pirveli skola.

imdenad dakavebuli hqondaT oTaxebi, rom 1998 wels saswavlo procesi

daviwyeT noemberSi, maTi gasaxlebis Semdeg.

sul ingirSi ori saSualo skolaa da erTi arasruli skola.

saqarTveloSi mimdinare movlenebma mTlianad moSala fabrikebis muSaoba,

Cais plantaciebis mimdinare samuSaoebis Catareba. ar xdeba maTi krefa,

plantaciebis gasxvla. Sedegad Cais kultura, romelic Cveni marCenali iyo,

Cvens sofelSi mTlianad Cakvda. darCenilia mxolod nawilobriv. amaTgan

zogma amortizacia ganicada.

amortizirebul farTobze

exla mimdinareobs Txilis

dargva. amboben, rom rome-

liRac biznesmenma Seisyida

es meurneoba da TviTon ga-

nagebs. zustad araferi vi-

ciT. viciT, rom es sofeli

Cveni bavSvobis dros Sesa-

niSnavi iyo, axla ki Tqvenc

xedavT, ra darCa.qanda. 2007

Page 91: seria `qalTa mexsiereba~ · 2017-03-02 · 5 Sesavali `soflis Rirseba~ meeqvse wignia seriisa `qalTa mexsiereba~, romelsac 2004 wlidan gamoscemda fondis `Ria sazogadoeba _ saqarTvelo~

91

rac Seexeba sazRvargareT wasvlas, zustad viciT, rom ori ojaxi

amerikaSia wasuli da amboben, rom mSvenivrad arian, focxoraia da supataSvili.

focxoraia wavida ojaxiT. Cveni moswavleebi iyvnen bavSvebi da gogo iq

gaTxovila kidec.

ruseTSic wasulebi arian ZiriTadad ojaxiT. Cemi mezoblebi, magaliTad,

orive mxridan wasulebi arian. erTi adre wavida oTxmocdaaTian wlebSi,

moskovSi cxovrobs. meore wavida cimbirSi. kidev wina ori saxlidanac moskovSi

arian. gamodis, rom xuTi saxlidan oTxi cxovrobs ruseTSi, ufro moskovSi.

am mitovebul saxlebSi erTSi moxuci mamaa darCenili, erTSi naTesavi

cxovrobs ltolvili. axalgazrdebma iq swavla-ganaTleba miiRes ukve,

daamTavres universitetebi, raRac samsaxuric aqvT. aqeT roca Camodian,

darCena aRar undaT. iq ZiriTadad vaWroben. erTi, magaliTad, viciT, rom

bankSi muSaobs ivaniSvilTan. misi mama da is Tanaklaselebi yofilan, miuyvana

Svili da moewonaT, ndobac daimsaxura da daasaqmes.

CvenTan samuSao ar aris. aq iyo ori didi araCveulebrivi fabrika

meurneobis teritoriaze. adre Cai iyo ZiriTadi Semosavlis wyaro, rkinigza

iyo, aeroporti, saRebavebis qarxana. ra ar iyo. milioneri sofeli iyo.

Semdeg... areulobis bralia, Tu ra davarqva, ar vici. rac Cai Cakvda, Cveni

sofelic waxda.

Cveni mezoblebi Wkviani xalxia. ruseTis moqalaqeoba miiRo TiTqmis

umravlesobam da ruseT-saqarTvelos situacia rom airia, iqidan ltolvilebis

umravlesoba dabrunda. deportirebulic iyo, rom gamoaswro, iseTic iyo.

zogi kidev ukrainis gavliT Camovida. magram vinc Camovida, mSvenivrad

moewyo aqac. ojaxebi moawyves, saxli iyides. axla isev cdiloben rom

mibrundnen ukan. Cveni mezobeli iyo wasuli, Wanturia, Camovida da bavSvi

Cvens skolaSi Semoiyvana. uars xom ver vetyodiT, CvenTan swavlobda adre.

wlis bolos moiTxova bavSvis sabuTebi. Cemi meuRle iq aris, yvelaferi

normaluradaa da sabolood wavediTo, ar movbrundebiTo awi.

vinc dabrunda, rogorc giTxariT, ZiriTadad ltolvilebia. amaT soflebi

aqvT afxazeTSi. Cveni sofeli xom sazRvrispiraa. Cvens Semdeg Samgonaa da

Semdeg ukve afxazeTia. ltolvilebs soflebi aqvT im teritoriaze, Zalian

axlosaa misvla-mosvla. fexiTac SeuZliaT gadasvla, ician adgilebi, sad

unda gadavidnen. isini ZiriTadad vaWroben. Txilnari aqvT bevri. Zalian

kargi Semosavali aqvT iZulebiT gadaadgilebulebs rom veZaxiT, imaT,

gansakuTrebiT galis raionSi. zogjer iq zafxulobiT rCebian, agroveben

Txils da abareben. aqac moaqvT da aqac abareben. iq Zalian kargad cxovroben,

vidre aq. amboben, iqauri xis Ziri gvirCevnia, vidre TqvenTan sasaxle gvqondeso.

TavianTi samSoblo undaT imaTac.

magram zogierTi, vinc vaWrobas mokida xeli da visac ar miesvleba iq,

ambobs, rom ara, me aq movkalaTdi, me aq Cemi adgili maqvs. sxvaTa Soris, imaT

Page 92: seria `qalTa mexsiereba~ · 2017-03-02 · 5 Sesavali `soflis Rirseba~ meeqvse wignia seriisa `qalTa mexsiereba~, romelsac 2004 wlidan gamoscemda fondis `Ria sazogadoeba _ saqarTvelo~

92

ufro alRo auRes cxovrebas, vidre Cven, aqaurebma. araferi iTakiles: quCaSi

gasvla, saqonlis xeliT tareba da amiT gaitanes Tavi, metad, vidre adgi-

lobrivebma.

Cven Cveni kompleqsebi gvaqvs, viTom Cveni ganaTlebis Segvrcxva. Cven

pedagogebi varT. me direqtori var, eseni Cemi moadgileebi arian. axla

urTulesi gamocdebi gaviare da xuTwevrian ojaxSi marto me vmuSaob. 200

lari maqvs. amaT Cemze naklebi _ 150 lari.

Cvens ojaxebSi rom SemoixedoT, ityviT, kargad ariano. Zroxac gvyavs,

qaTamic. magram kargi cxovrebis gamo ki ar gvyavs. me maswavlebeli var.

diliT unda avdge, Zroxa movwvelo, mivxedo, mere samsaxurSi wavide. magram

es yvelaferi ojaxs sWirdeba. amiT Tu ar davexmareT ojaxs, Cveni xelfasi

ras gveyofa. maRaziaSi yovelTvis vali gvaqvs. (2007, samegrelo)

yovelTvis idga soflis sakiTxi mtkivneulad, rom sofels transporti

ara aqvs, rom saWiroa davexmaroT sofels. exla _ piriqiT. zog sofelSi

saerTod ar dadis transporti, zogi soflidan kviraSi erTxel dadis,

bazrobis dRes, rasac hqvia, raionSi Camosasvlelad. an iseTi Zviria is, rom

mosaxleoba ver wvdeba am xarjebs. Zalian mZime situaciaa. Cemi piradi

azria is, rom yvelanairad cdiloben rom ar arsebobdes sofeli. es aris

dRevandeli mTavrobis politika _ ar arsebobdes sofeli, ar arsebobdes

glexi kaci. (2007, imereTi)

CvenTan, soflebidan sezonurad midian ufro kacebi. imitom rom aWaraSi

ZiriTadi maTi saqme aris citrusi da citrusis gatana. da sezonurad

mamakacebi ufro midian sazRvargareT rom es citrusi gaitanon da raRac

TanxiT arCinon mere wlis ganmavlobaSi ojaxi. ojaxs gaaqvs Tavisi produqti

ZiriTadad ukrainaSi. ar vici ra gzebiT, magram ukrainaSi rom gaaqvT, vici,

imitom rom Cems naTesavebsac gaaqvT iq da maTi magaliTiT vici, da ufro _

sezonurad. agreTve, ra Tqma unda, qalebis umravlesoba midis TurqeTSi

fizikurad samuSaod. Zalian didi nawili qalebis dasaqmebulia agreTve

saberZneTSi. aWaridan Zalian bevri qalia ojaxidan wasuli. rom ikiTxavT,

axalgazrdebis deda yovelTvis wasulia espaneTSi, an saberZneTSi, an amerikaSi

fizikur samuSaoze, rom arCinos ojaxi. ruseTSi ara, ufro saberZneTi,

espaneTi da amerika, sadac ufro garantirebulia adamianis muSaobac, xelfasic

da ojaxis rCenis meti Sansi arsebobs. (2007. aWara)

Page 93: seria `qalTa mexsiereba~ · 2017-03-02 · 5 Sesavali `soflis Rirseba~ meeqvse wignia seriisa `qalTa mexsiereba~, romelsac 2004 wlidan gamoscemda fondis `Ria sazogadoeba _ saqarTvelo~

93

sanam kidev es iqneboda da gza muSaobda, osebTan urTierToba xom kargi

ar iyo. sabaJoze rom Caxvidodi, sul saomari da saCxubari iyo. rusi

jariskacebi dganan ZiriTadad da imaTTan Cven moxeve kacebs uWirdaT Zaan

urTierToba. yoveldRe Cxubi da gniasi iyo. qalebs kidev naklebad exebodnen.

Tanac qali xom iciT, rogori amtania. amitom ai is tvirTi sul qalebs awva

faqtiurad. iq ar dadiodnen mamakacebi, erTi procentic ki. qalebi midiodnen,

qalebi vaWrobdnen. aqedan gahqondaT xili, orjonikiZis bazarze Cadiodnen,

dilidan Ramemde iq vaWrobdnen. zogs iqedan, bazrobebidan SemohqondaT,

ZiriTadad kvebis produqtebi. SemohqondaT, magaliTad, tualetis qaRaldi,

rac ruseTis nawarmia da saqarTveloSi fasobs. cementi SemohqondaT, armatura

da amasac qalebi akeTebdnen, imitom rom qalebs naklebi konfliqti hqondaT

sabaJosTan. rogorc ginda TqviT, qals mainc yovelTvis aqvs pativiscema

mamakacis TvalSi. amitom Cveni kacebi aridebdnen mag saqmes Tavs da sul

qalebs awvaT ojaxi. axla veRar ityvi, qalze rom ambobdnen – marCenal-

dakargulio, anu, visac qmari moukvda. qali ki ara, coli rom kvdeba, kaci

rCeba marCenaldakarguli. dRes aseTi situaciaa. (2007, yazbegis raioni)

samuSaod wavedi 2000 wels. maSin ojaxuri problemebi Semeqmna. Cemi

biWi avariaSi moyva, mZimed iyo. binac gavyideT TbilisSi. didi fuli dajda

es yvelaferi... skolis direqtori viyavi maSin da gancxadeba davwere

wamosvlaze... bevri vifiqre, ra meqna... yvela meubneboda, imuSaveb, kargad

iqnebio da mec gadavwyvite wasvla.

erTi qali iyo aqauri wasuli da Tavidan imasTan wavedi. iman maswavla

pirvelad rogor meTqva _ minda samuSao. ase davdiodi 3 Tve samsaxuris

saZebnelad. mere viSove samuSao Senobis dasufTavebaze. 4 Tve damWirda

enis saswavlad da amis Semdeg ukve ZiZad SemeZlo muSaoba ojaxSi. yvelas

ukvirda, ase male rom SevZeli es. 2 weli vzarde is bavSvi. amerikeli

ebraelebis ojaxi iyo. oRond iq ar vcxovrobdi, misvliT vmuSaobdi.

ojaxSi cxovreba Zalian Znelia. xom aris, ar ginda laparaki, daRlili

xar, ar gecineba da ubralod geZineba. imaT ki moRuSuli saxe ar moswonT.

Zalian rTulia.

ojaxSi visTanac vmuSaobdi, Zalian Tbilebi iyvnen da yuradRebianebi.

mividodi diliT da metyoda diasaxlisi _ dareke saxlSio. es xom fuli

Rirs, vetyodi. ara uSavs, dareke, xom yvelaferi kargad ariso....

Page 94: seria `qalTa mexsiereba~ · 2017-03-02 · 5 Sesavali `soflis Rirseba~ meeqvse wignia seriisa `qalTa mexsiereba~, romelsac 2004 wlidan gamoscemda fondis `Ria sazogadoeba _ saqarTvelo~

94

bavSvi rom 2 wlis gaxda da baRSi wavida, aRar viyavi saWiro. imaT mere

Tavis megobris binaSi gamiSves. faqtiurad me vmuSaobdi erTi samsaxuris

yvela TanamSromelTan. yvelaferi icodnen Cemze da pativs mcemdnen. exlac

maqvs maTTan kontaqti.

problemebi Zalian bevri iyo, miuxedavad imisa, rom umetesoba kargad

miyurebda. ar vici marto me Tu gamimarTla am mxriv. ubralod me TviTon

var Zalian mebrZoli. CemTvis sulerTia, damlageblad vmuSaob Tu ufrosad,

Tavs aravis davaCagvrineb. erT ambavs mogiyvebiT: erT samuSaoze vmuSaobdi

weliwadi da 6 Tve. cxrasarTuliani Senoba iyo dasalagebeli Tavisi

koridorebiT, tualetebiT, sasadiloebiT da mozaikiT gawyobili ori Sida

kibiT. samuSao iyo 8 saaTi, sakmaod mZime. anazRaureba 600-700 dolaramde.

magram gadasaxadebi sakmaod bevria iq _ binis fuli, gzis, telefonis kartis

fuli _ saxlSi rom dareko da Wkuidan ar SeiSalo, da Wamo, Tanac Sen rac

ginda, imas ver SeWam. Zalian Zviria yvelaferi. 400-450 dolaramde adixar.

erT dResac am Senobis Cveneburi samneo nawili, iqauri balabaiTi,

meubneba samuSaos mere, daRlils da qancgamoleuls, Tu SeiZleba, zemoT

amobrZandiTo. gadawyvita eCvenebina, rom TviTon aris yvelaferi. imitom

rom, imisTvis, Tu ebraeli ara xar, maSin xar makleri. avediT liftiT da

qvemoT fexiT rom movdivarT, meoTxe sarTulze dagdebul skreps maCvenebs...

iq gadavirie. ise gavmwardi, araferi aRar maxsovda. vuTxari, aRar gabedo

CemTan laparakic ki, da Tu rame…SeniSvna geqneba, imas daelaparake, vinc me

xelfass mixdis-Tqo.

xelfass vinc mixdida, iman icoda samuSaoze fulis dakleba. sargeblobda,

rom ̀ turisti~ iyavi, da gaklebda. vuTxari, rom 8 saaTi vmuSaobdi, zedmetsac

vakeTebdi, Ramesac vaTevdi, me xom mets ar viTxov, 8 saaTis anazRaurebas nu

damakleb-meTqi. mainc maklebda. imdenad Seuracxmyofeli iyo es fulis

dakleba, rom davtove samsaxuri. oci dRis jojoxeTuri Sromis 400 dolari

mivuyare da wamovedi...

SenobaSi, romelsac me valagebdi, 4 biznesmeni muSaobda. oTxive

saqarTveloze melaparakeboda. meubnebodnen, Sen saelCoSi unda muSaobdeo,

imdeni jgufebi gavakeTe saeqskursio. magram ver modioden, da iciT ratom?

imitom rom Tu sxvagan gadasaxdeli Tanxa iyo 500, saqarTveloSi igive

marSruti, igive dReebi iyo 1000-1200 dolari. vukavSirdebodi airzenas,

saelCos, magram maT araferi SeeZloT. mxolod Zalian mcire raodenobis

turistebs uklebdnen bileTebis fass.

am xalxma me mmarTvelobiTi muSaoba maswavla. CvenTan Tu damlageblad

muSaob, SeiZleba CagTvalon, rom ukanaskneli xar. iq _ piriqiT. marigebdnen,

rom wera-kiTxva meswavla droze, rom Cveulebrivi muSaoba SemZleboda. am

xalxs pativiscema SeeZlo, saCuqrebi, dResaswaulis dReebi icodnen. sul

mekiTxebodnen, romel sarTulze met pativs gcemeno...

Page 95: seria `qalTa mexsiereba~ · 2017-03-02 · 5 Sesavali `soflis Rirseba~ meeqvse wignia seriisa `qalTa mexsiereba~, romelsac 2004 wlidan gamoscemda fondis `Ria sazogadoeba _ saqarTvelo~

95

qarTvelebs Zalian emadlierebodnen, yuradRebac icodnen... albaT imitom,

rom Cven umaRlesi pativiscemiT vepyrobodiT yvela saqmes. mxolod, tyuils

nu ityodi. imitom rom isini yvelafers gandobdnen, Svilsac, saxlsac,

simdidresac, siRaribesac, yvelafers...……

cota xani patara maRaziaSi vmuSaobdi. Rame gvian mivdiodi, Svididan

Tormet saaTamde. didi araferi saqme iyo, xelfasi – kargi. sul axalgazrdebi

iyvnen. me sul vakvirdebodi yvelafers. rogor muSaobdnen, rogor axerxebda

direqtori yvelas gakontrolebas. magram isini yvelani pasuxismgeblobiT

muSaobdnen: rva saaTi ekuTvnoda da ki aravin qsovda, yvela Tavis saqmes

uyurebda. isini Tavis gverdze mayenebdnen. axalgazrdebi rom megobrebs

moiyvandnen xolme, gamacnobdnen, azrs mekiTxebodnen.

erTi sasacilo ambavi iyo iq: samsarTuliani iyo es maRazia, SuaSi

hqonda veranda, romelic gadahyurebda maRazias zemodan. pirvel sarTulze

iyo sapnebi da parfiumeria, zemoT kafe da biJuteria. daayenes aq statuetka,

rogorc lenini iyo, rom warmoidginoT, da am statuetkaze iyo raRac

warwerebi, albaT Tavis droze rac uTqvams. erTi xeli gaSverili hqonda.

cota SigniT ki aris tualeti. yvelas ainteresebs es tualeti da moswyinda

am maRaziis xalxs SekiTxvaze pasuxis gacema. gamoucxades ufross, ra

moxdeba, raime miniSneba rom gavakeToTo. da erTgan xom warwerebia da meore

gaSveril xelze waaweres _ tualeti. mainc aravin ara kiTxulobda im

warwerasac. isic citata egonaT albaT. sul sxvanairi xalxia – sworxazovani.

albaT, erTi profiliT swavleba rom aqvT, imitom. Cveni xalxi da rusebic

gamoirCevian maTgan erudiciiT, ganaTlebiT, Cacmis kulturiT... pirvelad

rom vnaxe Wi pgadmogdebulebi, gasauToebeli tansacmliT, rom vnaxe Savi da

TeTri erTad rom irecxeboda, kinaRam gavgiJdi. iq 80 wlisas Tineijeris

tansacmeli acvia, arc gemovneba aqvT. Zalian iSviaTia iq eleganturi qali.

aqedan Casuli ebraeli iq kargad aris, ganaTlebulia da swavlas aris

gadayolili. sxvanairadac arian, magaliTad, gurjaanidan Casulebi. isini

`turistebze~ cudad cxov-

roben. imitom rom muSaoben

rva saaTi didi datvirTviT,

swavlas ar fiqroben, droc

ara aqvT amis, enac naklebad

ician. maSin, roca me oTx

samuSaoze erTad vmuSaobdi

da Semosavalic meti iyo...

ufro adre vinc wavida,

60-ian wlebSi, isini ukeT

arian. ukve Tavisi maRaziebi

aqvT, an sasadiloebi. Tanac kacebis sakrebulo. gare kaxeTi. 2007

Page 96: seria `qalTa mexsiereba~ · 2017-03-02 · 5 Sesavali `soflis Rirseba~ meeqvse wignia seriisa `qalTa mexsiereba~, romelsac 2004 wlidan gamoscemda fondis `Ria sazogadoeba _ saqarTvelo~

96

ebraelebs cxovreba ar eS-

lebaT. is patara farTSic

fuls Soulobs da Tanac

xarjvac icis. ar ici, rogor

Seinaxo Ffuli, ai ̀ qeTo da

koteSi~ rom makarma icoda,

ise: milions rom kapiki da-

akldeso... amas sanam moma-

vali Taoba ar iswavlis, es

gaWirvebac yovelTvis iqneba.

magaliTad, 50 lari aiRe.

am fuliT verc SeWam, verc

dalev, magram rogor gamoiyeno unda gaTvalo, moiTmino da maSin aRar iqneba

saWiro binebis gayidva. ramdeni binaa Cvens sofelSi carieli. datova

xalxma da wavida. magram erTeulebma miaRwies raimes. Cems Svils vetyodi,

erTi pamidori oTxad gaWeriT da TiTo dRes TiTo naWeri WameT, oRond

arsad waxvideT. imitom rom es aris jojoxeTuri Sroma.

Zalian Znelia, roca 20 saaTidan 18 saaTi muSaob, dabana ginda da xeli ver

agiwevia, meore diliT ki isev 5 saaTze unda adge da imuSao. vinc iq iyo,…sxva

gza ar hqonda da uZlebda, rogorc me. bevric ver uZlebda. iyo SemTxveva, kacs

micvalebuli saxlSi hyavs daAsamuSaos ver gaacdens. saelCoSi ki exmarebian

yvelanairad, magram is daxmareba Sens problemas verafers Svelis...

saakaSvili rom Camovida, werili me damawerines, magram aravin miuSva.

`turistebs~ undodaT saxelmwifoSi raRac gadasaxadi SeetanaT da legalebi

yofiliyvnen, ai rogorc saberZneTSi gakeTda, TurqeTSi, espaneTSic.

Cemi qmris deidaSvili, magaliTad, amerikaSi cxovrobs rva welia ukve,

maiamiSi. moqalaqeobac miiRo. marTalia, xeli moawera da ise. ukve sakuTari

biznesic aqvs: turistebs emsaxureba samuSaoze mowyobis, bargis gadagzavnis

problemebSi. araCveulebrivi gogoa, `gepei~ aqvs damTavrebuli, sainJinro-

kibernetikuli. roialze ukravs, xelsaqme icis, Wra da kerva _ gadasarevi,

saWmeli xom yvelaferi icoda... im ojaxSi rom naxes, rogori kargi gogoa,

imas yvelanairad Seuwyves xeli, rom gza hqonoda. asec xdeba. magram iseTebic

vici CvenTan: ramdenime dRe qali quCaSi aTevda Rames, `turistebmac~ ar

daawvines _ SenTvisFfarTi ara gvaqvso. wasuli adamianisas verafers ver

gaigeb, sanam TviTon ar ganicdi da ar gadaitan am yvelafers.

eqvsi weli vimuSave. mere Zalian cudad gavxdi, gulis iSemia mqonda da

saerTod veRar vmuSaobdi. davreke saxlSi da vuTxari, rom TbilisSi bina

rom gvqonda nayidi, gayideT, gaiyaviT gogom da biWma, me aRar SemiZlia,

movdivar-Tqo...

memusikeebi alavedobaze. 2007

Page 97: seria `qalTa mexsiereba~ · 2017-03-02 · 5 Sesavali `soflis Rirseba~ meeqvse wignia seriisa `qalTa mexsiereba~, romelsac 2004 wlidan gamoscemda fondis `Ria sazogadoeba _ saqarTvelo~

97

saelCoSi mivedi da gamaformes. mere aqedan gamomigzavnes dabadebis mowmoba

da gamikeTes ukan dasabrunebeli sabuTebi, imitom rom Cemi dakarguli mqonda,

quCaSi mompares. eqvsi weli ise viyavi iq, erTxelac ar Sevumowmebivar aravis...

axalgazrdebs ufro amowmebdnen, TeTrebs, rusebsac.. qarTvelebs Zaan pativs

scemdnen. bevrjer uTqvams ufross, specialurad wavedio bordelSi da qarTveli

moviTxoveo. ase miTxres, qarTvelebi aq ar ariano da amiTac amayobdnen.

iq yvelafris swavla SeiZleba. fuls gadaixdi da rasac ginda, imas

iswavli, imas moiTxov da gaCveneben. yvelaferi mainteresebda, magram Znelia,

ojaxuri mdgomareoba rom ar mogdevs.

Cemi Svilebi Cemi tvirTia. am ojaxs, Cemi qmris garda, Svili ara hyavda.

erTi qaliSvili manamde hyavda daRupuli. Cemi meuRle rom gardaicvala, 26

wlis viyavi, TviTon 31 wlisa gaxda im dRes, roca davkrZaleT. mTeli es

kacuri tvirTi gadmovida Cemze. me Svilebis dardi mqonda da sxva problema.

amitom ubralod swavlis dro me ar mqonda. erTaderTi, rasac muSaobis

dros vaxerxebdi, vakvirdebodi mSobels, an moswavles an maswavlebels da

sul vagrovebdi naxevebs, naglejebs, Canawerebs. imedi mqonda, iqneb rameSi

gamoviyeno-meTqi. (2007, kaxeTi)

mamakacebi ar gviwyenen, msubuqad vityvi, rom me mgoni qalebi ufro

gambedavebi arian da ufro riskianebi. ase rom aq, gaWirveba, lxini, yvelanairad,

_ qali, kaci, gansxvaveba ar arsebobs. qalebi aranairad ar vrCebiT ritmSi

ukan mamakacebs. me mgoni _ piriqiT. umravles SemTxvevaSi qalebidan ufro

modis saqme. da roca qali aCvenebs magaliTs, mere Cveni mamakacebi TviTonac

riskaven da mogvyvebian xolme. (2007, zemo imereTi)

mSobiaroba TiTqos ufasoa.

200 larian vauCers gaZleven,

magram 400 lars iq gatovebi-

neben. raRa ufasoa? gindac is

bebiebi, gindac is damlageblebi,

TvalebSi Semogyureben, rom Sena

xar maTi imedi. mSobiare rom

Semodis, is ki ar uxariaT, rom

oSoreli gogoebis enTuziazmi. mesxeTi. 2005

Page 98: seria `qalTa mexsiereba~ · 2017-03-02 · 5 Sesavali `soflis Rirseba~ meeqvse wignia seriisa `qalTa mexsiereba~, romelsac 2004 wlidan gamoscemda fondis `Ria sazogadoeba _ saqarTvelo~

98

bavSvi gaCnda da axali si-

cocxle gaCnda. is uxariaT,

fuli gagviCndao. `tumbuC-

kas~ daulagebs _ 3 lari,

erTs gamousvams _ 3 lari.

es Tanxebic yvelam icis. me

rva wlis win vimSobiare

da maSin ase iyo. exla kidev

`stavkebi~ gaizarda, imitom

rom yvelaferi gaZvirda. im

samTavroboSi Tu saxelmwi-

foSi ki asea. fasian samSo-

biaroSi simkacrea. iq yve-

laferi imaTia, poliklinika

da absoluturad yvelaferi. fasianSi Tanxa winaswar unda gadaixado. es

samSobiaro visic aris, mTavari eqimia is da mTavari ginekologi, iqiTac

muSaobs, ufaso samSobiaroSi. eqimebmac ician, rom is aris aqac ufrosi da

magan rom unda amSobiaros. scalia, ar scalia, magan unda amSobiaros.

SeiZleba sxvamac miiRos qali, magram metwilad magas eZaxian. kargi eqimi ki

aris, namdvilad veravin ver daemdureba...

mSobiareze ar vici, magram abortebze sul rigi dgas xolme. abortze

diliT misulebi, 25 qali elodeboda. Cems axlobels gavyevi erTxel. iqve

idga eqimi, magram ara, imas daurekia, xeli aravin mokidos, me movdivaro.

mTeli ori saaTi velodeT. mere gverdze gadavakiTxeT, ijda da yavas svamda.

arada, urekavdnen, maSin me gavakeTebo, sxva eqimi eubneba. Tanac am eqims

eSinoda kidec, raki imas hqonda naTqvami, me unda gavakeToo. 25 qali

elodeboda, aborti 25 lari jdeboda Tu 23 lari da mTeli es fuli sxvas

ratom unda aeRo. Tumca sxva kargi eqimebic arian, rva ginekologia kidev

sxva, mis garda. me sxvas viyavi wayolili, velodebodi da ukan unda wamomeyvana.

maSinve, imitom rom oTxi sawolo dgas iq marto, 25 qali elodeboda,

adgilic ar iyo imdeni, rom dawoliliyo es qali abortis Semdeg. aTi wuTi

maqsimumi da wamoaxtunebdnen, imitom rom Semdegi dawves. aTi wuTi marto

imitom, rom mxolod narkozidan gamoxvide, ki ar gamoxvide... marto Tvalebi

gaqvs gaxelili, gabruebuli xar... amitom taqsiT moyavs iqidan qali TiTqmis

yvelas. im sawolze ubralod wamogawvenen, sanam meores ukeTeben am dros.

eseTi ambebia, sibinZure da saSineleba. zogi cudad xdeba. am eqTnebsac

nervebi aRar aqvT, imitom rom kapikebs iReben es eqTnebi. zogi pirRebinebiT

kvdeba am narkozis Semdeg da aravin zed ar uyurebs. aqeT wiokoben, mixedeT

eger qals, patronebi ara xarTo? zooparkSic ar xdeba egeTi raRaceebi, rom

vuyurebdi, vgiJdebodi. es iyo SarSan. (2006, kaxeTi)

SromiTi uflebebis da biznesis marTvis swavlebafondis `Ria sazogadoeba _ saqarTvelo~ darbazSi. 2006

Page 99: seria `qalTa mexsiereba~ · 2017-03-02 · 5 Sesavali `soflis Rirseba~ meeqvse wignia seriisa `qalTa mexsiereba~, romelsac 2004 wlidan gamoscemda fondis `Ria sazogadoeba _ saqarTvelo~

99

iciT, Cven gvyavs iseTi ojaxebic, sadac qali namdvilad daCagrulia. ras

vgulisxmob, iciT, ojaxur ZaladobaSi? marto is ki ara, rom qmarma coli

scemos. ubralod roca qals ara aqvs ufleba Tavisi sityva Tqvas, Tavisi

azri gaataros, Tavisi SesaZlebloba gamoavlinos. Tu rZali dedamTilis

iqiT ver gadava, esec xom Zaladobaa, ara? maincdamainc xeli xom ar unda

Semogkras, rom msxverplad igrZno Tavi? sabednierod, iSviaTad arian aseTi

qalebi, magram arian. iqiT, saTburi rom gvaqvs, iq muSaobs erTi. avadmyofi

qalia da sofelma SevugroveT fuli. imitom rom qmari aris loTi. faqtiurad

is Zaladobis msxverplia. es qmari wava, daTvreba, mova saxlSi, aawiokebs

Svilebs da eSiniaT bavSvebs. urCevniaT mama saerTod ar dabrundes saxlSi.

aseTi ramdenime ojaxi gveguleba, erTeulebi. (2007, samegrelo)

me Sevxvdi SesaniSnav qalbatonebs, romlebsac avtoritetic aqvT im

sofelSi, saqmis gakeTebis survilic da unaric aqvT. magram Sedegi ra

miviReT. me Zalian madlobeli var imisa, rom Cvens regionSi gaizarda qalTa

raodenoba TviTmmarTvelobaSi. marTalia, isini wevrebad darCnen mxolod da

maT ar aRirses aranairi Tanamdeboba, mainc miRwevad mimaCnia Cemi saqmianobis

Sedegi imitom, rom raodenobrivad mainc gaizarda qalebi adgilobriv

TviTmmarTvelobaSi. me vici, rom xval es qalebi, romlebic dRes rigiTi

wevrebi arian, ufro met survils, ufro met unars gamoiCenen imisTvis, rom

miaRwion da hqondeT Tanamdebobebi. imitom, rom Rirsebi arian amis. magram

dRes, dRevandeli situaciidan gamomdinare, maT amasac rom miaRwies, es ukve

Zalian didia. maT amisTvis dasWirdaT uzarmazari Zala, uzarmazari energia,

rom moxvedriliyvnen iq. da roca gaxdnen sakrebulos wevrebi, survili

gauCndaT rom mTlianad daxarjon TavianTi inteleqti, TavianTi ganaTleba,

TavianTi SesaZleblobebi. imitom, rom qals rac SeuZlia, is ar SeuZlia

mamakacs. ar SeuZlia mamakacs imitom ki ara, rom ganaTlebas vgulisxmob,

aramed Sinagan Zalas, rac qals aqvs da ara aqvs mamakacs. qali naklebad

aris korumpirebuli, es Zalian kargad viciT. imitom rom qali ufro

frTxilia da ver gadadgams mag nabijs. qals SeuZlia izrunos qalTa

problemebze. qalis upirvelesi mizani iqneba, rom gaumjobesdes rogorc

socialuri, ise ekonomikuri mdgomareoba. imitom, rom qalma rom icis, imas

mamakaci ver grZnobs, ra aris mis ojaxSi saWiro, rogor warmarTos ojaxi,

Page 100: seria `qalTa mexsiereba~ · 2017-03-02 · 5 Sesavali `soflis Rirseba~ meeqvse wignia seriisa `qalTa mexsiereba~, romelsac 2004 wlidan gamoscemda fondis `Ria sazogadoeba _ saqarTvelo~

100

rogor moxdes danazogis SenarCuneba ise, rom, vTqvaT, raRac periodis

ganmavlobaSi ojaxi iyos uzrunvelyofili. da me mimaCnia, rom Tu ojaxSi

SeuZlia es qals, ukeTesad SeZlebs mTavrobaSi. ukeTesad gaanawilebs Tavis

resurss, rom xalxi hyavdes ara damSeuli, aramed dakmayofilebuli, ra

resursic aqvs, iqidan, Sesabamisad. rom is resursi ar wavides sxvagan da

wavides miznobrivad, Tavisi xalxis keTildReobis gasaumjobeseblad. amitom

unda iyos qali iq. me amiT arc mamakacebs vayeneb saerTod Seuracxyofas,

roca qalze vsaubrob ase. magram qals aqvs amis potenciali. (2007, raWa)

arCevnebisTvis CvenTan qseroqsis aparati moaqvT xolme... im baraTebis

gadasabeWdad. es yvelam icis. anu gasayalbeblad modis. ise, principSi

yvelam icis xolme, vin unda gaimarjvos. rom SevdivarT, maSin geubnebian, xom

ici, amas unda misce xmao. aq aseTi raRac xdeba _ is Seni nacnobia, is aris

am partiaSi da ubralod sxvas ver Semouxazav... SeiZleba ukanidan giyurebdes,

rogor Tu sxvas Semouxaze... fardaa iq. kari xom ar aris, gaswevs da

SemogiWyitavs. me, magaliTad, erTxel, maSin SevardnaZis dro iyo, sxva unda

Semomexaza. Cemi naTesavi medga ukan da rom Sevdiodi, vuTxari, rom ho, imas

Semovuxazav-meTqi, anu vinc man miTxra. rom Sevedi, sxvis Semoxazvas vapirebdi

da uknidan meubneba _ geSleba, geSlebao. sxva ra gza iyo. albaT verafersac

ver mizamda, ase rom ar meqna. rom Sevedave, ase ratom SvrebiT, Sen TviTon

mogwons-meTqi? netao, ratom unda davkargo fulio... gindaT welsac rom

iyo. erTi iyo nacionalebSi da plius kidev respublikelebi movidnen, fuli

SesTavazes da imaTac gamoarTva. oriveze muSaobda. ubralod fuli gamoarTva

imaTac, imaTac... rom movidnen, 80 lari SesTavazes, iq meorem _ 100 Tu 120

lari, Cvenze imuSaveo, xalxs rom agitacia gaukeTos. es xdeba arCevnebamde

ori kviriT adre an erTi TviT adre. da aZleven amaT raRac xelfass, rom

am erTi Tvis ganmavlobaSi mokrifon meti xalxi. anu me Tu is ar Semovxaze,

visac meubneba, me vRalatob am Cems mezobels. Tanac kidev geubneba TviTon,

rom ra azri aqvso. me, magaliTad, respublikelebi saerTod ar momwons,

magram es fuli raRas davkargoo. mainc ar gaimarjveben egeni, nacionalebi

gaimarjvebeno yvela SemTxvevaSi. azri ara aqvso, sxvas rom Semouxazoo,

barem adeqi da mec pativi meci da es Semoxazeo.

aravis arc politika ainteresebs dRes-dReobiT da arc araferi. dRes

esea, gadamixade fuli _ Semovxazav. erTi dRiT cxovroben. win ki ar

iyurebian, ra cxovreba mogviva. da rom ifiqron, marto me ki ara, iqneb Cemma

Svilmac gaixaroso. fiqroben dRes-dReobiT ra SevWamo da riT vicxovroo.

Page 101: seria `qalTa mexsiereba~ · 2017-03-02 · 5 Sesavali `soflis Rirseba~ meeqvse wignia seriisa `qalTa mexsiereba~, romelsac 2004 wlidan gamoscemda fondis `Ria sazogadoeba _ saqarTvelo~

101

es erTi agitatori ki ara, ramdeni partiac aris, imdeni agitatoria sofelSi.

albaT im respublikelebma ar icodnen es agitatori rom nacionalebze

muSaobda. an imitom SesTavazes, rom Tavisken gadaebirebinaT. viTom es fuli

cota meti misces. amanac, ki batonoo, 80 lars 120 lari ar mirCevniao?

bolos arc is 80 dakarga da arc is 120. aseTi raRaceebic xdeba.

gamarjobac ar aris ukve aravis dasajerebeli. ise gagacureben, TvalebSi

giyureben, gelaparakebian, magram iqiTken sxva raRaceebs fiqroben. imden

raRacaSi daviWire es xalxi. Zaan eSmakebi arian, da gaborotebulebi. ra

qristianoba, ris qristianoba. musulmanebi ufro arian erTmaneTTan, udganan

mxarSi, vidre Cvenebi. (2007, kaxeTi)

raRac saSualeba rom iyos, aq aRar gavCerdebodi, saqarTveloSi ra aris,

mTeli dRe vmuSaobT, rac avdgebi diliT, mTeli dRe fexze var, mainc saqme

maq. mikvirs, zogierTebi rom gzaze sxedan da saubroben. mTeli Rame rom ar

daviZino, mainc saqme maq da egeni rogor axerxeben amas. normalurad rom

gaakeTo, qalis saqme ar mTavrdeba. marto qalis saqme ki ara, aq kacis saqmec,

meti wili, qalis kiserzea moqceuli. Toxna aris Tu ra aris, qali gverdiT

udgas qmarsa da ojaxs. (2001, kaxeTi)

Cveni xalxi zarmaci ar aris. Tqven warmoigineT, rom xalxi viriviT

Sromobs, oflis bolo wveTamde da araferi ara aqvs. iq rom midian, ufro

meti aqvT albaT. me ar vyofilvar da ar vici. (2007, kaxeTi)

dedam gadawyvita sazRvargareT wasvla. ra Tqma unda, oficialurad,

legalurad gamgzavreba ver moxerxda da amitom wavida fexiT. aseTi

`mogzauroba~ warmoudgenel riskTan aris dakavSirebuli: erTi mxriv _

policia, meore mxriv _ TviTon gza, romelic imdenad saxifaToa, rom zustad

ar ici, ra SeiZleba SegemTxves da SeiZleba saerTod cocxalic ki veRar

gadarCe. da, ai, aseT gzaze wavida dedaCemi. Cems gancdebs, ramdenadac ar unda

vecado, ver gadmogcemT zustad. daaxloebiT erT kviraSi unda Casuliyvnen.

Page 102: seria `qalTa mexsiereba~ · 2017-03-02 · 5 Sesavali `soflis Rirseba~ meeqvse wignia seriisa `qalTa mexsiereba~, romelsac 2004 wlidan gamoscemda fondis `Ria sazogadoeba _ saqarTvelo~

102

magram mxolod sami kviris Semdeg gavige, rom Cavida da kargad aris. is ori

kvira sigiJis zRvarze vicxovre. im periodis gaxseneba dRemde SiSis zars

mcems. ras ar vfiqrobdi, sakuTr Tavs vadanaSaulebdi yvelaferSi. dedam iq

muSaoba daiwyo. samsaxuri sakmaod mZimea, mogexsenebaT. Cavardnil moxucs

uvlis, didi fizikuri datvirTva aqvs, magram ras izams, uZlebs. misi wasvlidan

erTi wlis Semdeg aRmoCnda, rom valebs didi araferi moaklda. movaleebi

periodulad nervebs miSlidnen, mokled bevri vifiqre da gadavwyvite mec

dedaCemTan wavsuliyavi samuSaod. axla

vfiqrob, rom is gadawyvetileba araswori

iyo, magram maSin sxva gamosavali ver war-

momedgina.

ukve erTi weli iyo, rac deda ar

menaxa, Tanac sakuTar Tavs mainc ver vapatie,

rom aseT saSinel dReSi Cavigde Tavi da

erTaderTi, yvelaze Zvirfasi adamiani

iZulebuli gavxade sadRac jandabaSi

gadakarguliyo da mosamsaxured emuSava.

warmoidgineT, dedaSvili, romelTac

uerTmaneTod arcerTi Rame ar gauTenebia.

Cven xom erTmaneTis meti aravin gvyavs.

vici, rom masac iseve uWirs, rogorc me.

xoda, wavedi, Tanac gavige, rom dedam

avadmyofoba daiwyo da wamlis fulsac ki

zogavda. es ukve saboloo wveTi iyo. gavige,

rom qalebis jgufi wasvlas apirebda da

mec maT gavyevi. im ambebs dawvrilebiT

namdvilad ver mogiyvebiT, isedac mZime

moTxroba gamovida. mokled getyviT, rom

viRac vietnamelebi rom ar yofiliyvnen, dRes Cemi saflavic arsad iqneboda,

iseT adgilebSi gvatares gamcileblebma. mivdiodiT mxolod RamiT, dRisiT

vimalebodiT raRac sruliad gaurkveveli daniSnulebis SenobebSi. erT-erT

aseT saxlSi damrCa CanTa safuliT da sabuTebiT. ramodenime dRis Semdeg

CavediT daniSnulebis adgilas da iqve dagvapatimres. adgilobrivi policia

koreqtulad gveqceoda. ori dRis Semdeg gadagvagzavnes ukan im qveyanaSi,

romlidanac gadmovipareT. sanam im sapolicio ubanSi visxediT, erTaderTi,

razec vocnebodi, is iyo, rom isev imave gziT ar davebrunebineT, Torem

namdvilad veRar gadavrCebodi. ukan dabrunebulebi aRmovCndiT raRac

sasazRvro zonaSi anu namdvil cixeSi. CemTan erTad myofi qalebi samSobloSi

daabrunes. sinamdvileSi arcerT qveyanas ar sWirdeba aseTi tyveebi, isini

diasaxlisi. uwera. 2007

Page 103: seria `qalTa mexsiereba~ · 2017-03-02 · 5 Sesavali `soflis Rirseba~ meeqvse wignia seriisa `qalTa mexsiereba~, romelsac 2004 wlidan gamoscemda fondis `Ria sazogadoeba _ saqarTvelo~

103

zedmeti tvirTia da meti araferi. arc me gamaCerebdnen, pasporti rom

mqonoda. davrCi sruliad marto ucnob qveyanaSi, ucnob xalxSi da rac

yvelaze tragikuli iyo, usaTvalod. saTvaleebi CemTvis aris wyali, haeri,

puri _ erTi sityviT, yvelaferi. hoda, davrCi yvelafris gareSe, Cems bedSi

myofi ocdaoTxi qalis garemocvaSi. mTeli xuTi dRe vtirodi, gareTac ki

ar gavsulvar, araferi miWamia. Tumca saWmeli mxolod puri da yvelaze

dabali xarisxis yveli iyo, meti araferi. TiTqmis mTeli Tve viyavi iq da

sxvanairi saWmeli TvaliTac ar minaxavs. sakanSi orsarTuliani sawolebi

idga. aranairi TeTreuli, ori Txeli `adiala~,A erTi zevidan gvefara,

meore _ qvevidan. ar gvqonda saponi, cxeli wyali. zedamxedvelebs fuls

vaZlevdiT da isini gvyidulobdnen xan Cais, xan yavas. darekvis saSualeba

iyo, oRond lamis mTeli dRe unda gexvewna da gesabuTebina, rom darekvis

nebarTva migeRo, Tan uZviress iTxovdnen. sakanSi CemTan erTad ukraineli

da rusi gogonebi iyvnen. zogi maTgani gaWirvebas gaurboda, umetesoba

msubuqi yofaqcevis qalebi iyvnen da “saSovarze~ midiodnen. Tavidan isini

Zalian mxiarulobdnen Cems gancdebze. magram Semdeg gulwrfelad

TanamigrZnobdnen. visac riT SeeZlo, mexmareboda. cdilobdnen martooba ar

megrZno. icinodnen, sul anegdotebs yvebodnen. rodesac erTmaneTi ukeT

gavicaniT, uamravi tragikuli ambavi mivismine. gaRatakebuli, gaubedurebuli

adamianebi cdiloben raime gamosavali monaxon da Tavi gadairCinon.

yvelaze metad ki erTi patara

gogonas istoriam SemZra. normalur

ojaxSi cxovrobda, TiTqmis araferi

aklda. ise, ubralod cnobismoyva-

reobis gamo ahyva Tanatolebs, Semdeg

damoukideblad cxovreba gadawyvita,

wamovida da iq gaiCxira, radganac

saxlSi dasabrunebeli fuli aRar

hqonda, Tanac aRmoaCina, rom sami Tvis

fexmZime iyo. saRamoobiT Tu gase-

irnebis nebas dagvrTavdnen, Tan ga-

momyveboda xolme da erTi wuTiT

martos ar mtovebda. iq yofnisas

bevr rames mivxvdi, rac yovelTvis

TiTqos isedac naTeli megona. Turme

Sens qveyanas araferi sjobia. da

yvelaze didi Rirebuleba adamianuri

urTierTobebia da sxva yvelaferi

meorexarisxovania. mokled, miveciseriozuli safiqrali. rogor warmovudginoTangariSi `fondis taso~ finansur menejers?

2007

Page 104: seria `qalTa mexsiereba~ · 2017-03-02 · 5 Sesavali `soflis Rirseba~ meeqvse wignia seriisa `qalTa mexsiereba~, romelsac 2004 wlidan gamoscemda fondis `Ria sazogadoeba _ saqarTvelo~

104

im gogonas saWiro Tanxa. me Tavad mipovnes dakarguli sabuTebi da viRac

or qarTvelTan erTad wamovedi iqidan. gzaSi aRmoCnda, rom fuli damaklda.

mZRolma, rom ityvian, ̀ posleze~ wamomiyvana da TbilisSi gadavuxade darCenili

Tanxa. me gaviare sikvdil-sicocxlis zRvarze. gza aris sikvdili da cixe

imis gaazreba, Tu ratom darCi cocxali. amJamad me isev marto vcxovrob,

deda isev iq aris. (2001, qarTli)

axla, marTalia, miwis nakveTebi Cven gadmogvces, magram traqtori unda

iqiravo, ̀ saliarka~ unda iyido, traqtorists fuli unda gadauxado, mosaxnavad

da kultivaciisTvis fulia saWiro. Tesli xom unda iyido _ fuli unda...

venaxis wamlebs gaormagebuli fasebi aqvs. yvelafers fuli unda. fuli

kidev saidan aris...

imdeni jdeba es yvelaferi, rom mere mosavali rom modis, imas ar faravs,

rac daixarja.…mosavali kidev Tu miiRe, SenTvis Tu geyofa. gasayidad ver

miiReb _ imdeni mosavali ar modis. CvenTan adgilebi aris Zalian fic-

xi.…aris wlebi, rom kargia mosavali, magram mere 3-4 weli ar mova. mdgomareoba

sofelSi Zalian mZimea. oTxmoci procenti miwisa aris daumuSavebeli.

xalxs daxmareba unda. Zalian Znelia exla glexi rom gamovides

mdgomareobidan. kredits Tu aiRebs xalxi, SeiZleba mosavali ver miiRos

da im kreditsac ver faravs, ara Tu mogebaze ifiqros.

winandlis meurneobis TanamSromlebi da meetle siko. 1920-iani wlebi

Page 105: seria `qalTa mexsiereba~ · 2017-03-02 · 5 Sesavali `soflis Rirseba~ meeqvse wignia seriisa `qalTa mexsiereba~, romelsac 2004 wlidan gamoscemda fondis `Ria sazogadoeba _ saqarTvelo~

105

erT weliwads Cven mogvces saTesle xorbali. daTesa xalxma da mTeli

sofeli aivso. arada bedi iyo, Tu Tesli iyo kargi, ar vici. iseTi mosavali

movida, arnaxuli. da ori weliwadi xalxi iyo kargad. is ori weli gavida

da imis Semdeg araferi ara aqvs sofels.

mosavlis Semdeg saTesle unda daitovo, magram Cveulebriv imdeni

raodenoba ar modis. cota ki ar aris saWiro, daaxloebiT 300-400 kilo

erT heqtarze. ai me exla wiwilebi myavs. bolomde rom miviyvano, tonanaxevari

mainc mWirdeba amaT Wamaze. warmoidgineT, tonanaxevari Tu miviRe, saTesled

rogorRa davitovo...

im karg weliwads erTi heqtaridan oTxi tona xorbali movida. maSin

saTeslec darCa da momaval welsac davTeseT. magram Semdeg wels aRar

movida mosavali. Tesli TurqeTidan iyo, damuSavebuli, wiTlad iyo Seferili,

namdvili Tesli. SeiZleba hibridulic iyo. rom amboben, marto ori weli

kargi mosavali iciso, ver getyviT. Cven oTxi tona miviReT. zogma eqvsic ki

miiRo erT heqtarze. is Tesli aRara maqvs, Torem davTesavdi. karga xnis

win iyo es. albaT 2000 wels, SevardnaZis dro iyo... (2007, kaxeTi)

janmrTelobis dacvis mdgomareoba aq SedarebiT kargad aris. ambulatoria

gaauqmes CvenTan da qvemoT sanioreSi aris... iq kargad aris da iq davdivarT.

exla axali klinika gauxsniaT, arc vici. ar vyofilvar. gigi wereTeli

yofila Camosuli. is klinika moemsaxureba sam sofels: nafareuls, saniores

da arTanas. vTqvaT, Tu cudad aris vinme Zaan, saswrafo modis aT wuTSi.

isini nafareulSi arian, saswrafos punqtia Tu ra aris, ar vici. Cven

TelavSi davrekavT, Telavi gadmorekavs nafareulSi da iqidan modian.

am erTi kviris win Zalian, Zalian cudad viyavi. Cemma mezobelma dareka

da xuT wuTSi gaCnda aq saswrafo. Zalian kmayofili davrCi. ar damanebes

Tavi, sanam mdgomareobidan ar gamomiyvanes. saxsrebis anTeba mqonda, damisivda

xelebi da fexebs veRar vatokebdi. sanam ar momexsna yvelaferi, ar wavidnen.

es momsaxureoba ki aris ufaso. (2007, kaxeTi)

ai exla aqedan, soflidan, roca uWirT, zogs wamali unda, zogs ra unda,

zogs ra unda, aiRebs am or `meSoks~, mzesumziraa Tu simindia, daudebs

avtobusze da waiRebs bazarze. bazarze erTi wasvla aqedan ujdeba 2 lari,

Page 106: seria `qalTa mexsiereba~ · 2017-03-02 · 5 Sesavali `soflis Rirseba~ meeqvse wignia seriisa `qalTa mexsiereba~, romelsac 2004 wlidan gamoscemda fondis `Ria sazogadoeba _ saqarTvelo~

106

iqidan wamosvla ujdeba 2 lari, meSoki _ lari. ese igi gamovida 6 lari, Tu

ori `meSoki~ waiRo. 6 lari iman ukve gadaagdo. Tu iq gayida, pirobiTad

rom vTqvaT, kilogrami 40 TeTrad, gamodis, rom 40 TeTri ki ar gamodis

imis fasi, es xarjebi xom unda dafaro, gamodis 35 TeTri. aman ukve tyuili

gza gaiara, dro dakarga. (2007, gare kaxeTi)

adre xom iyo zamTris saZovrebi: daRestanSi hqonda saqarTvelos

arendiT aRebuli miwa, 50 wliT. mere kidev gaagrZeles es kontraqti.

eleqtroficirebuli sadgomebi hqondaT da xuTi raionis cxvari midioda

iq. milionobiT cxvari hyavda raions. imdeni, rom saZovrebi uWirda. TveobiT

midioda da midioda aqedan farebi. orjonikiZeSic ver mivdiodiT _ manqana

ver dadioda ubralod. ase iyo Semodgomaze, da gazafxulze ukan amodiodnen.

mere, roca gadatrialeba moxda da is saZovrebi davkargeT, jer arendiT

dauriges viRac-viRaceebs, mere TandaTanobiT es cxvaric sul SeiWama da

darCa raioni absoluturad Rataki. xalxs aRaraferi dRes ara aqvs.

(2007. yazbegis raioni)

yurZens rac Seexeba da rTvels _ yvela tiroda da ise krefda venaxs.

xalxs daulpa imdeni yurZeni amaT lodinSi. mTeli oTxi dRe idgnen aq,

nafareulSi. ukve aRar ibareb-

dnen. dReSi erT manqanas 50

lars uxdidnen, is yurZeni rom

waiRos. da oTx dReSi xom 200

lari unda gadauxado, manqaniT

rom gidgas. is yurZeni oTxi

dRe rom iq idgeba, xom sul

wvenad daicleba da raRa rCeba?

rasac Caabareb _ kapikebi ga-

mogdis. ase mouvida bevrs da

bolos saerTod aRar iRebdnen.

Cvenganac waiRes, 500 kilo gav-

yideT 30 TeTrad. bolos viRac

movida Tbiliseli, cota iyidadariko melisanovas ojaxi. baZRnari. 2001

Page 107: seria `qalTa mexsiereba~ · 2017-03-02 · 5 Sesavali `soflis Rirseba~ meeqvse wignia seriisa `qalTa mexsiereba~, romelsac 2004 wlidan gamoscemda fondis `Ria sazogadoeba _ saqarTvelo~

107

da aqve davwuravo. iman Tqva: rom movdiodi, Telavidan viRac kaci mexveweboda,

wamodi, Cemgan waiRe, 7 tona maqvs dasakrefio. magram aq rom Sepirebuli iyo

Cvensas, aqeT wamovida. ise Semecoda is kaci, fuli rom mqonoda kidev, cotas

mainc viyididio. (2007. kaxeTi)

Rorebi sofelSi, vinc gareT ar gauSva, tyeSi an mindorSi, TiTqmis

yvelasi gadarCa.

Rorze iseTi bumi atyda, xvale ras izamen, vin icis. yovel SemTxvevaSi

axla Zroxis jeria. magram... Cven xom ar viciT, ra iqneba. Cven Zalian

gagviWirdeba, msgavsi raRac rom moxdes (2007, gare kaxeTi)

ar aris saSualeba. sad imuSaos? kidev vambob, RoriT da yurZniT

gahqonda raWvel kacs Tavi. erTic moispo da meorec. raWa lobioTi iyo

cnobili, raWuli lobioTi. exla raRac daavadeba gauCnda lobios da

saerTod aRar SeiZleba. raWveli kaci Sua aziidan Semotanil lobios rom

Tavisuflebisken miswrafeba xumrobiT

Page 108: seria `qalTa mexsiereba~ · 2017-03-02 · 5 Sesavali `soflis Rirseba~ meeqvse wignia seriisa `qalTa mexsiereba~, romelsac 2004 wlidan gamoscemda fondis `Ria sazogadoeba _ saqarTvelo~

108

iyidi da waiReb raWaSi, zamTris maragi rom gqondes, eg saqmea? eseTi

mdgomareobaa. amitomaa aucilebeli da amitom unda ifiqros qalma rom

movides politikaSi, rom kargad dagegmos Tavisi raionis da Tavisi qveynis

momavali. xom davinaxeT esenic, bolosdabolos gvacalon am qalebs. iqneba

am qalebma ukeTesad marTon es qveyana? ra Tqma unda, me ki ara maqvs

laparaki imaze, rom sul qalebi iyvnen, magram qalsac unda hqondes

SesaZlebloba rom qveynis da raionis marTvaSi advilad Caerios da misawvdomi

iyos yvelaferi is, rac aris misi soflis da misi raionis ganviTarebisTvis

saWiro. (2007, raWa)

qali ver aitans mSier

Svils. mamakacebma ki sas-

melSi ipoves Sveba. ero-

bebSi sxedan, Cven erobas ve-

ZaxiT, skamebi romaa gareT

da qvebi. daivageben im qvebze

da ewevian, erTobian, svamen.

deda mainc sxvaa. ai, Cemi

Svilebic arasodes arafers

ar uTanxmeben mamas. miTan-

xmeben me. maT ician, rom me

ufro swor gadawyvetile-

bas miviReb, me ufro Sevi-

wuxeb Tavs. Tbilisidan rom

rekavs nukri, deda malaparakeTo, iZaxis. am dros dedasTan ki ara aqvs saqme,

aramed iseTi saqmea, mamasac SeiZleba rom uTxras. magram deda unda. icis,

rom deda ar uRalatebs. asea umravles ojaxebSi, magram yvelgan ara. zogs

iseTi qmari hyavs... ager mezoblad sul cocxi da aqandazi uWiravs qmars

xelSi, absoluturad yvelaferSi exmareba cols... qalic qalis adgilzea.

yvela ese ki araa. moxeveebi saerTod aziatebi arian. mec SeCveuli var

imas, rom Cveulebrivad, fizikurad unda memuSava, rogorc mamakacs. saidan

modis es? Cemi xasiaTidan. ar akeTebda da vakeTebdi me. is saqme xom unda

gakeTebuliyo.

roca ojaxi SevqmeniT, sakartofile ara gvqonda. im Cems dedamTils

rac hqonda, hqonda, Cven ki ara gvqonda. yazbegSi kidev kartofili rom ar

moiyvano, ar SeiZleba. kartofilis qveyanaa es. meti ki araferi ar mogvyavs!

180 kvadratuli farTi iyo iseTi, rom traqtoric ver adioda, mTlianad

daTo jaSiaSvili sagadasaxado kodeqss aswavlis. 2005

Page 109: seria `qalTa mexsiereba~ · 2017-03-02 · 5 Sesavali `soflis Rirseba~ meeqvse wignia seriisa `qalTa mexsiereba~, romelsac 2004 wlidan gamoscemda fondis `Ria sazogadoeba _ saqarTvelo~

109

terasa iyo kedlebiT SemoRobili. sul bariT da ToxiT gavtexeT yamiri,

rom ityvian, romelic Tavis droze ar moxnula. egre gavakeTeT sakartofile.

ra problemaa! wels exla ar damaTesies. patara biWi rac gaizarda, Sav

saqmes aRar makeTebinebs. TviTon akeTebs, Zmebsac akeTebinebs, sxvasac moixmars.

anu Tavmoyvare is aRmoCnda ufro. mas rcxvenia, rom deda gareT muSaobs.

saqoneli rom SevinaxoT, zamTrisTvis Tiva unda davamzadoT. im Tivis

agebas codna unda, wyali rom ar Cauvides. zogjer iseTi wvimebia, rom sul

dalpeba: ramdeni SeiZleba Tivas daafaro, an ara gaqvs dasafarebeli. Tan,

roca mindorSi muSaob, jer mindorSi unda zvinebis saxiT aago, daamzado,

daagrovo da mere manqana moiyvano. is ukve gamzadebuli unda iyos, dapresili,

naklebi reisi rom dagWirdes. im manqanasac xom benzini unda, imasac xom

fuli unda. amitom yvelanairad ufrTxildebi.

bevri Sromaa sofelSi. yazbegi aris yvelaze naklebmosavliani. yvelgan

raRac izrdeba da raRac modis. zogan xexilia, zogan marcvalia da aq

araferi araa. marto kartofili, romelic mxolod imdeni mogyavs, ramdenic

Sens ojaxs sWirdeba. aq gasayids ver moiyvan. damuSaveba unda, daTesva unda,

Teslic ar aris xolme. uWirs xalxs. (2007, yazbegis raioni)

...magram imisaTvis, rom socialurad soflebma, soflis ojaxebma

amoisunTqon, amisaTvis saWiroa specialuri, mizanmimarTuli programebi. igive,

SeiZleba, mikrosesxebze rom ganviTardes soflis meurneoba, magram es ar

unda gaakeTos biujetma. me, magaliTad, Zalian winaaRmdegi var amisi. SeiZleba

Seiqmnas raRac baza, raRac Tanxa gamoiyos biujetidan, magram proeqtebis

SerCeva moaxdinos bankma. isev da isev bankma. es iqneba ufro obieqturi da

samarTliani arCevani, da biujetma ki gaakeTos raRacnairad am sesxis dacva,

imisaTvis rom naklebi procentebiT gaices es sesxi. es mimarTuli iqneba

konkretulad ojaxebze, konkretulad socialuri ganviTarebisaTvis, da ufro

naTeli gaxdeba, da Sedegi iqneba wlebis ganmavlobaSi ufro didi. ra Tqma

unda, banks aranairi programa ar eqneba arc am qalebis dasaxmareblad, rom

socialurad ufro welgamarTulebi gaxdnen, da arc aravisTvis, roca aranairi

garantia ara aqvT, rom soflis meurneobaSi raimes ukan miiReben faseuls.

amitom amaSi unda Caerios isev adgilobrivi xelisufleba raRac saxiT,

biujetidan unda moxdes am Tanxebis garantireba, rom moxdeba am Tanxebis

dabruneba bankSi. magram SerCeva unda moxdes aucileblad bankis mier, da

araviTar SemTxvevaSi xelisuflebis mier, rasac korufcia mohyveba aucileblad

da isev daiCagrebian ojaxebi. (2007, aWara)

Page 110: seria `qalTa mexsiereba~ · 2017-03-02 · 5 Sesavali `soflis Rirseba~ meeqvse wignia seriisa `qalTa mexsiereba~, romelsac 2004 wlidan gamoscemda fondis `Ria sazogadoeba _ saqarTvelo~

110

egeTi ambavic iyo, gogom tualetSi imSobiara. ar gagigiaT? fuli ara

hqonda. ukve dRe-dReze elodeboda bavSvs da erTi vedro mayvali hqonda

wamoRebuli, rom gaeyida. uceb daewyo mSobiaroba da ar miiRo eqimma.

wamovida es gogo iqidan da avtosadguris tualetSi imSobiara. mere ki

mTeli ambebi moxda, me mgoni televizorSic ki Tqves. zustad ar maxsovs. es

saqme ki Cawynarda da ranairad, ar vici. es ambavi SarSan iyo Tu SarSanwin,

axali samSobiaro, me mgoni, ukve iyo gaxsnili. (2007, kaxeTi)

meuRles Cemze mcire xelfasi aqvs, rasac oficialurad muSaobs. amitom

krediti viTxove Cems saxelze. Cemi xelfasia 79 lari. germanulis maswavlebeli

var skolaSi, sadac ori ena iswavleba, franguli da garmanuli, amitom mcire

datvirTva maqvs. amJamad davdivar germanuli enis samTvian kursebze goeTes

institutSi, ukve meore Tvea. Cven bankidan gvindoda 1000 lariani krediti

imitom, rom am 1000 lars procenti xom eqneboda da Cven xom bevris gadaxdas

ver SevZlebdiT. ver aviReT es krediti. (2007, gare kaxeTi)

arc kreditebia. bevrgan msmenia glexisgan, me rom krediti mqondes,

benzini rom viyido da Tavis droze movxna da davamuSao, davamuSaveb kidec,

movxni kidec da gadavixdi kideco.

am kredits ki, rasac Cven gvTavazoben, kabaluri pirobebi aqvs. rogor

SeiZleba 48% procenti gadaixados glexma im Tavis kreditSi. arc iZlevian.

rom mixval bankSi iseT rames getyvian, gagaStereben. piradad me da qalbatoni

nana viyaviT wasulebi TelavSi am axal procentTan dakavSirebiT, <........>

bankis ofisSi. 12% is nacvlad Zveli 24% gviTxres da TavianT pirobebs

gvTavazobdnen. es, Cven rac gviTxres, da glexs xom warmogidgeniaT, ras

etyvian. mere anketac ar gvaCvenes, rom wagvekiTxa da Segvevso. xels afarebda

da isic ar gviTxra, ra monacemebi iyo saWiro. ganacxadis forma gvindoda

gvenaxa, Tu ra informacia iyo moTxovnili da imis gadaweris saSualebac ar

mogvces. gvindoda SemdgomSi mivsuliyaviT momzadebuli monacemebiT da

Cagvewera ganacxadSi. am momsaxure gogos gvari ar vici namdvilad, magram

Page 111: seria `qalTa mexsiereba~ · 2017-03-02 · 5 Sesavali `soflis Rirseba~ meeqvse wignia seriisa `qalTa mexsiereba~, romelsac 2004 wlidan gamoscemda fondis `Ria sazogadoeba _ saqarTvelo~

111

ase mgonia, TviTonac ar iyo informirebuli. CvenTvis Zalian axaliao es,

Cven TviTonac dRes gavigeTo amis Sesaxeb. gveubneba, qoneba unda gqondeTo

da likviduri qoneba TbilisSio. TbilisSi ara gvaqvs araferi da soflis

saxli ranairad gamodgeba? bolomde pasuxi ver gagvca da imas gvTxovda,

rom ganacxadis forma Segvevso. wamovediT im fiqriT, rom am yvelafers

azri ara aqvs.

damrCa iseTi STabeWdileba, rom es <....> banki aris erT-erTi umsxvilesi

banki, romelic muSaobs afioraze. amas xmamaRla vityvi iqidan gamomdinare,

rom maT gaavrceles uamravi bukleti, sadac weria, rom 10000 laramde

kredits ar sWirdeba aranairi girao. am dros xalxi midis pirobebis gasagebad

da xvdeba sul sxva suraTi. eubnebian, rom am mcire biznesis ganviTarebisTvis

aranairi aseTi krediti, rom ar sWirdebodes girao, ar arsebobs. amdeni

bukleti dabeWdilia ubralod afiorisTvis. ai es daskvna gamoitana xalxma.

me SegaxvedrebT konkretul adamians, romelmac es informacia gadmomca. mas

maia hqvia da vaWrobs. biznesis gafarToebisTvis undoda kreditis aReba. iyo

bankSi da daxvda sul sxva situacia. me rom kreditze mindoda wasvla,

vTxove gayola da maSin miTxra, azri ara aqvso wasvlas. bankSi uTxres:

SegifasebT saqonels da Tu gaqvT 6000 larisa, mogcemT kreditis saxiT

3000 lars. 10000 laris aReba zRaparia. amitom aRar CavTvale saWirod

wasvla, imitom rom xarjTan aris mainc es dakavSirebuli. (2007, kaxeTi)

yvareli. sacxenisi. TavdgiriZeebis ojaxi. 1810-iani wlebi

Page 112: seria `qalTa mexsiereba~ · 2017-03-02 · 5 Sesavali `soflis Rirseba~ meeqvse wignia seriisa `qalTa mexsiereba~, romelsac 2004 wlidan gamoscemda fondis `Ria sazogadoeba _ saqarTvelo~

112

me SemiZlia visaubro mTel regionze, rogorc ambrolaurze, ise onze,

lentexze da cagerze. ise, rogorc mTel qveyanaSi, Cvens regionSic umuSevrobaa,

socialuri krizisi, ekonomiuri krizisi. xalxi dausaqmebelia. qalebi ZiriTadad

arian an diasaxlisebi, an muSaoben soflis meurneobaSi. dRevandeli situaciidan

gamomdinare maT soflis meurneobaSi muSaobis survilic daukarges, da ratom...

raWveli, svani, leCxumeli glexi arsebobda yurZniT, RoriT da im produqtebiT,

rac soflis meurneobis ganviTarebis Sedegad SeeZloT SeeqmnaT rom elemen-

tarulad gaetanaT Tavi. yurZens fasi daugdes, Rori _ daavadeba Semovida da

saerTod ganadgurda. dRes aris iseTi situacia, rom me ar vici, riTi SeZlebs

Cvenma xalxma am zamTarSi gaitanos Tavi.

ar aris arc elementaruli komerciuli samsaxurebi, rac mcire da

saSualo biznesis ganviTarebas iwvevs, nolzea is da arc aranairi pirobebi

ar aris, rom is ganviTardes. arada soflis mosaxleoba, dRevandeli situaciidan,

SeiZleba dasaqmdes ZiriTadad mcire sawarmoebSi, rac ar arsebobs Cvens

regionSi. (2007, raWa)

CvenTan aris Rvinis qarxana. exla laparakia, rom Cinelebi yidulobeno

da bevr raRacas gaakeTebeno, ZiriTadad wvenebs... (2007, kaxeTi)

socialur pirobebze aRar minda sau-

bari, imdeni problemaa. miuxedavad imisa

rom me var saCxereli da gvyavs qvelmoq-

medi, romelic Zalian bevr rames akeTebs

da exmareba mosaxleobas. amis miuxedavad,

me imdeni gaWirvebuli adamianis saxe vnaxe,

imdenis cremlebs vuyureb, imden gamware-

buls, rom arc ki vici, ra unda vTqva. ar

megona, Tu amxela gaWirveba arsebobda. xal-

xi faqtiurad SimSilobs. gamwarebuli kaci

rom Camovides soflidan raionSi, imisnivris mwneli fSavleli. 2007

Page 113: seria `qalTa mexsiereba~ · 2017-03-02 · 5 Sesavali `soflis Rirseba~ meeqvse wignia seriisa `qalTa mexsiereba~, romelsac 2004 wlidan gamoscemda fondis `Ria sazogadoeba _ saqarTvelo~

113

saSualebac ara aqvs. miuxedavad imisa, rom CvenTan saavadmyofo aris ufaso da

yvelanairi samedicino daxmareba aris ufaso; operacia _ sadac saWiroa,

romel qveyanaSic SeiZleba, ufasod keTdeba, magram Camosvla uWirs xalxs

faqtiurad soflidan. gzis Tanxebsac isini xom ar miscemen, transportsac

isini xom ar dauniSnaven? ramdenjer vityviT, aris xom transporti, davniSnoT

soflebSi, an gaiafdes, rom mosaxleobam SeZlos Camosvla.

Zalian bevri problemaa, Zalian cudi situaciaa, aucileblad unda

gamosworeba. baRebi aris Zviri, musikaluri da sacekvao studiebic, Tu aris,

imdenad Zviria, rom mosaxleoba ver wvdeba. visac erTi bavSvi hyavs da

mSoblebi muSaoben, kidev SeiZleba. ori bavSvi visac hyavs da sami, iman ra

unda qnas, roca skolaSi ver atarebs bavSvs, Tan roca umuSevari aris

umravlesoba. aravin aRar muSaobs faqtiurad. pirveli, riTic modian TxovniT,

es aris – samsaxuri! samsaxuri! ar gvinda is erTjeradi daxmareba, oRond

samsaxuri iyos. erTjeradi daxmareba romelic iyo, 50 lari, isic ki Sewyda.

isic raRac imedi iyo mosaxleobisTvis cota xans. ras vakeTebT, ar vici...

damoukideblad vis risi gakeTeba SeuZlia Tanxis gareSe. erTi da ori

gaakeTebs da ramdenimec, da akeTeben kidec. da sxvebma ra unda qnan. elemen-

tarulad es aris moraluri dartyma, roca adamiani ar muSaobs, roca is zis

saxlSi da eubnebi, usargeblo xaro. es aris fsiqologiuri zewola

yvelanairad, moraluri ngrevaa adamianis, xelfass da anazRaurebas rom Tavi

davaneboT. (2007. zemo imereTi)

saxli rom gavyi-

deT im valis gasastum-

reblad, maSin vTqvi, as

dolars aviReb, raRacas

gavakeTeb, an saWmlis-

Tvis mainc iyos-meTqi.

meoradi tansacmeli mo-

vitane, magram maSin

zamTris periodi iyo, da

wonaSi xom ufro mZimea

zamTris tansacmeli,

amitom magaSi mogeba pa-

taraa. mere rom gaver-

kvie, zafxulSi undasainiciativo jgufTan Sexvedra lelianSi. 2006

Page 114: seria `qalTa mexsiereba~ · 2017-03-02 · 5 Sesavali `soflis Rirseba~ meeqvse wignia seriisa `qalTa mexsiereba~, romelsac 2004 wlidan gamoscemda fondis `Ria sazogadoeba _ saqarTvelo~

114

ameRo, maSin magari mogebaa. Tan arc vicodi araferi, ra wameRo, rogor,

ranairad. uceb gadavwyvite, waviyvane deidaSvili, arc adgili vicodi da

araferi, da aese kiTxva-kiTxviT davdiodiT wereTelze, sad aris meoradebio.

wamoviReT da gavyideT. iseTi kai mogeba ki vnaxeT, erTi partiidan ormocdaaT-

ormocdaaTi lari Segvxvda. Cemi fuli iyo, yvelaferi, magram isic CavrTe,

ubralod, raki gamomyva, magitom. Cemi biZaSvili gurjaanis raionSi cxovrobs,

jer iq CavitaneT, iq ufro Semosavliani, fuliani xalxia. zafxulSi ki

ufro ukeTesi iqneboda, mag dros iq marwyvia, atamia da fuli aqvT. Tu rame

ginda, iq unda Caitano zafxulSi, rom gayido. zamTari iyo, magram mainc

kargad gaiyida. mere fuli Semogvaklda da is fuli davxarje. dasawyebi

fuli aRar mqonda isev. ro waxval, exla ukve oTxasi lari mainc unda

gqondes, Tan rom moitan saqonels, sxva fulic unda gqondes, imitom rom

imas yidi nisiad. sofelSi sxvanairad veranairad ver gamova. yidi nisiad da

amitom, amis garda, kidev unda gqondes erTi orasi lari sul mcire. ZvelmanebSi,

iciT, rogor aris, saqoneli rom grCeba, gekiTxebian, axali gaqvso? ara gaqvs

da arc modian. SeiZleba mere orasiTac ki ara, asi lariTac wamoxvide, imisi

wamoiRo da im ZvelebSi Caya-

ro. bevrjer, axals rom xeda-

ven, modian da im Zvel wamo-

Rebuls, dawunebuls ki yi-

duloben. exla ukve sxvanai-

rad moxvedriaT TvalSi. maSin

is fuli damexarja da maleve

aRar mqonda rom axali saqo-

neli mometana. arada, amas rom

nisiad gascem, aRarc fuli

gaqvs da aRarc saqoneli. ki-

dev gWirdeba fuli, rom or

kviraSi miamato rame, sanam

nisiebs mokref. nisiebsac

erTnairad ver kref da... magitom unda gqondes erTnairad fuli. meoredac

unda gqondes, rom Camoitano da mesamedac ki. ukve im mesamed Camotanils

rom yidi, Tan pirvelad Camotanilis fulsac ukve kref nela-nela. meoTxed

rom waxvide, ukve pirvelad Camotanilis fuli gaqvs, SeiZleba cota meored

Camotanilisac, da aese fulis, fulis gamo veRar gavagrZele. mere Telavidan

momqonda, maRaziebidan, ukve arCeviT, iqac gavicani viRaceebi da miklebdnen

erTi-or lars. iqidan ki cota naklebi mrCeboda, magram Tu gavyididi,

gavyididi, Tu arada, ukan mivitandi, es ki kargi iyo. meoradi iseTi ramea, rom,

vTqvaT da, Tu ar gaiyida, xom bevria, rom ar iyideba, an Tu ver moaswari

bizness aswavlis nino kiknaveliZe. 2005

Page 115: seria `qalTa mexsiereba~ · 2017-03-02 · 5 Sesavali `soflis Rirseba~ meeqvse wignia seriisa `qalTa mexsiereba~, romelsac 2004 wlidan gamoscemda fondis `Ria sazogadoeba _ saqarTvelo~

115

zamTarSi gayidva, morCa, is ukve

meore zamTramde Cawolili

saqonelia da ise unda idos.

Tan unda icode, ra unda moi-

tano. fuli rom mqonoda, mere

sul movivlidi da gavigebdi

yvelafers. jer maSin ori dRe

davdiodiT da yvela sardafSi

vZvrebodiT, vaTvalierebdiT.

TeTreulzedac SeiZleboda

muSaoba, magram ra vici, fulis

gamo ver wamoviwye veraferi.

Tu rame Cavifiqre, CameSala yvelaferi. makaronebis gayidvac vcade. TelavSi

iyo cexi da iqve Rirda 75 TeTri. Cven maRaziaSi ki 1 lari da 20 TeTri.

gamomqonda da larad vyiddi. SeiZleba didi mogeba ar mqonda, magram mainc

mSvenivrad mrCeboda. oTxi ̀ paCkidan~ lari mrCeboda. kargad iyideboda egec,

mgram ai, nisia, nisia... egec nisiis gamo gavaCere, fuli ginda, fuli, rom Cado

xolme da moitano. Raribi sofelia, ufulo xalxi cxovrobs, Tore maRaziac

mqonda, patara maRazia. sanTlebi, kelaptrebi, Jele, saponi, aseTi raRaceebi

momqonda, rasac SevZlebdi, da ufro naklebad vyiddi, vidre Cvens maRaziaSia.

Cvens maRaziaSi katastrofuli fasebia. arc akleben, raki isini maincdamainc

ar arian damokidebulebi am maRaziaze. ubralod gasarTobad aqvT. Tan

eyidebaT kidec. gaWirvebul xalxs

bevrs ara aqvs fuli, rom wavides da

TelavSi iyidos naklebad rame. bevri

raRaca 50-iT da 80 TeTriT meti

Rirs CvenTan, magram raki nisiad

aZleven, magis gamo iyideba. xoda me

kide vyididi naklebad. magis gamo

sagadasaxado rom damdgomoda, kai ja-

rimasac amkidebda. magram ara, arc

amkidebda, egec gavige, Tu 500 laramde

gaqvs saqoneli, magaze arc ariso ga-

dasaxadi da magitom ufro gavriske.

magram rogorc ki rame fuli gamoC-

ndeboda, gogita iyo cudad, eqimTan

wasayvani. amisTvis, imisTvis, da fuli

ver gavaCere, veraferi ver wamoviwye.

(2007, kaxeTi)ude. bioagroteqnologiebis eqsperti. 2006

anisa. CanTlisyure. 2001

Page 116: seria `qalTa mexsiereba~ · 2017-03-02 · 5 Sesavali `soflis Rirseba~ meeqvse wignia seriisa `qalTa mexsiereba~, romelsac 2004 wlidan gamoscemda fondis `Ria sazogadoeba _ saqarTvelo~

116

sofeli daqceulia-Tqo, imasac ver vityvi. kargad rom cxovroben, iseTebic

gvyavs, magram Zalian mcire procenti, TiTze CamosaTvlelad _ ramdenime

ojaxi... danarCenebi varT ase, gagvaq da veweviT Wapans.

migracia didi ar aris. aqa-iq arian wasulebi, magram masiurad _ ara.

magaliTad, es ojaxi, batoni valeris ojaxi, wasulia. Tavidan batoni

valeric iyo wasuli da aq viRac naTesavi datoves. imitom darCa es auzi ase.

ojaxs Semosavali adrec hqonda am auziT. magram wavidnen soflidan. imitom

rom gogos undoda iq swavla, iuridiuli ganaTleba undoda rom mieRo.

biWebs mere marto es ar akmayofilebdaT, meti undodaT da ifiqres, rom iq

raRac bizness aawyobdnen. dedac wavida da mTeli ojaxi wasulia. axla is

gogo amTavrebs swavlas. erTma biWma raRac biznesi daiwyo viTom, magram

gamouvida? ara mgonia... deda darCa imaTTan. meore biWi wamovida, magram

TbilisSia. ojaxi aqvs, bavSvi hyavs. stomatologia da raRac klinika aqvs.

magram TviTon Tavs irCens da meti imis iqiT _ araferi. naqiravebSi cxovroben.

batoni valeri wamovida isev ukan, Tavis mamuls ver Seelia da movida aq.

Tqven xom naxeT, rogoria uqalod ojaxi. faqtiurad ar aris is, rac

unda iyos. sofelSi yvela aseTnairad ar aris. ojaxs unda qalis xeli.

kidev kargad akeTebs es kaci yvelafers. sadilsac imzadebs, TviTon irecxavs,

TviTon _ yvelaferi, da cxovrobs marto. ra qnas...

Cveni soflidan TbilisSi wavidnen, magaliTad, rZal-dedamTili. vaWroben

bananiT, xiliT, da ugzavnian bavSvebs. Zalian Znelia es. bavSvebma, marTalia,

saSualo skola daamTavres ukve, magram mainc bavSvebi arian. faqtiurad mama

da sami Svili aris ojaxSi. bebia da deda wasulebi arian, rom iq navaWri

fuli kviridan kviramde gamougzavnon Svilebs. TbilisSi arian, iq naqiravebSi

cxovroben da iqidan ugzavnian sarCens. ojaxis kacs, me mgoni, ara aqvs imis

unari, rom eseTi ram TviTon gaakeTos.

Cven, qalebma, vikisreT es saqme. Cveni kacic cota gavazarmaceT, magram ra

moxda mere... roca daiwyo es areuloba, mxedrionis periodi iyo maSin da im

dros kacis gasvla iyo Zaan saSiSi. rom gavidoda ojaxidan mamakaci, Semosvlas

agvianebda. imitom, rom dabrkolebebi iyo aTasi. da Cven TviTon gadavwyviteT,

rom kacebi dagvesva saxlSi, usafrTxod rom yofiliyvnen da Cven gavediT. ase

jobda iqidan gamomdinare, rom sabednierod qarTveli mamakacebi jer kidev ar

erCian qalebs. xoda eseni mieCvien mere, me mgoni, da gadmogvabares yvelaferi.

arian mgoni arxeinad. vxumrob axla, Torem ramdenad arxeinad arian...

yvela mamakaci, SemiZlia vTqva, azas meuRle, nonas meuRlec da sxvebic,

cnoben imas, rom TviTon ver arCenen ojaxs im doneze, ra donezec unda arCinon.

amaze konfliqtebic ki ar aris saxlSi. me arasdros gamigonia. (2007, samegrelo)

Page 117: seria `qalTa mexsiereba~ · 2017-03-02 · 5 Sesavali `soflis Rirseba~ meeqvse wignia seriisa `qalTa mexsiereba~, romelsac 2004 wlidan gamoscemda fondis `Ria sazogadoeba _ saqarTvelo~

117

vinc wavida, sul axalgazrda mamakacebia, isic ramdenime aTeuli

mamakaci, bevri ara. erTi 4-5 moskovSia, me rom vici da vicnob, iseTi.

erTi 7-8 kaci ukrainaSia.

bevri ar aris wasuli soflidan imitom, rom es sakmaod Zlieri sofelia.

mere, ojaxebi mTlad iseTi dacemuli da davardnili ar aris da yvela

cdilobs, rom sakuTari kera SeinarCunos da gaaZlieros. amitom ufro

adgilze arian dasaqmebulebi. sakuTari meurneoba aqvT. ufro moyavT simindi,

Txili, sakmaod didi raodenobiT. zogierTs venaxic aqvs sxvadasxva jiSis.

aris kivi Cvens sofelSi. is axla ukve aqtiurad idgams fexs. aris citrusi,

limoni, mandarini Zalian bevri. (2007, samegrelo)

sul Cveni xeliT avaSeneT es saxli, Cveni xeliT davamsgavseT, erTi

mivardnili, soflisagan moSorebuli ferdobi eseT lamaz baRs da rogoria,

exla datovo yvelaferi da waxvide, xan ki mainc ise gavbrazdebi xolme ese

iZulebuls rom gxdian, waxvide, rom vetyvi xolme Cems qmars, am sibereSi

unda gageyaro, Tu ar wamoxval, iyavi da me Cems SvilebTan gadavsaxldebi-

meTqi. eh, wamsvleli ki sad var, hoda albaT ise davixocebiT, ise dagvmarxaven,

rom Cveni Svilebi verc gaigeben da arc movlen. amdeni viSromeT, amdeni

viwvaleT da risTvis, eseT ubedur dReSi varT: Svilebi da SviliSvilebi

gvinda, mSobliuri kuTxe unda davtovoT da ucxoeTSi gadavikargoT, aq

viqnebiT da _ isini ara

gvyavs gverdze. imaT aq mob-

runebaze xom laparaki zed-

metia, an me ratom vetyvi

magas. aq ra undaT, ra dReSia

aq xalxi, samuSao aq ar aris

da rom iyos kidec, xelfass

ar aZleven, pensiaa da _ 14

lariT vin cxovrobs...… jer

eg ra aris da egec ar mimi-

Ria ori weliwadia, gaiyinao,

saqarTveloSi yinvebi sad

aris, CrdiloeTSi iyo? ram

gayina-meTqi, gamecina, magram, qalTa aqtivoba sjobs. 2007

Page 118: seria `qalTa mexsiereba~ · 2017-03-02 · 5 Sesavali `soflis Rirseba~ meeqvse wignia seriisa `qalTa mexsiereba~, romelsac 2004 wlidan gamoscemda fondis `Ria sazogadoeba _ saqarTvelo~

118

eeh, rom sacinlad ar gvaqvs saqme. erTi an sofels SexedeT, ras daamsgavses,

sabavSvo baRi iyo, qveynis bavSvebi dadiodnen, ise gaZarcves da waiRes,

carieli kedlebiRa datoves. osuri skolac iyo da qarTulic, exla aRarc

erTia da aRarc meore. eTerzeTebis qarxana iyo da qva qvaze aRar datoves.

nawil-nawil daSales da ise masalad gayides, sul gaaCanages yvelaferi,

arada erT dros yvaoda da duRda es sofeli, axla ki TiTqmis yvela meore

saxli gamoketilia, icleba TandaTan xalxisagan, an sad waesvlebaT, arc rom

iq iReben normalurad?! (2001, kaxeTi)

wels 9 bavSvia sul pirvel klasSi da momaval wels erTi bavSvic ar

iqneba. wina klasSi rvani arian da mesame klasSi ki, anu ori wlis win

romelic Sedga _ xuTni. exla, TeonasTan erTad sami bavSvia, xuTi wlisebi

rom moiyvanes. imitom, rom momaval wels klasi veRara dgeboda. erTi exla

gaxda 6 wlis, guSinwin hqonda dabadebis dRe da ori sxva kidev _ dekemberSi

xdebian. (2007, kaxeTi)

ana:ana:ana:ana:ana: SromiTi migraciis Sesaxeb me getyviT elementarulad. SarSan

kafes biznesi gvqonda sam gogos _ me, natos da ekas. nato wavida germaniaSi,

eka wavida saberZneTSi. davrCi marto. imitom rom myavs Svilebi da ubralod

ver vtoveb. imitom rom patarebi arian, Torem mec siamovnebiT wavidodi.

liza:liza:liza:liza:liza: me maswavlebeli var. vfiqrob, rom erTnaxevar weliwadSi, or weliwadSi

Tu cota rame ar gamosworda, aucileblad mec mivatoveb Cems saxls. samma-

oTxma movifiqreT, rom Cvenc wavideT samuSaod. erTi imaTgani sainiciativo

jgufSic aris CvenTan, qeTo cixisTavi. imitom rom araferi ar gamodis.

vinc wavida, ai, rom CamoiaroT da SexedoT, imis saxli keTdeba, iman

manqana uyida Svils, aman aveji iyida. albaT sulierad Zalian uWirT imaTac

da mZime mdgomareobaSi arian, magram veRara vcxovrobT... Zalian gviWirs.

naTia:naTia:naTia:naTia:naTia: es CemTvis travmaa, rom laparakoben amaze... tirilamde mivdivar.

me ojaxuri mdgomareoba saukeTeso maqvs, kacma rom Tqvas. qmars Zalian

kargi samsaxuri aqvs, sami biWi myavs, bankSi muSaoben, ganyofilebis gamgeebi

arian. anu, me finansurad ar miWirs. Cemi ZiriTadi moRvaweoba da rom

vsaqmianob, ai es aris _ tkivili Cemi qveynisa. ai es qalebi rom midian,

ratom midian? unda dasaqmdes zustad es qali ai aq. da imas rom aq hqondes

Tundac is aTi lari Semosavali TveSi, is aRar wava saberZneTSi.

Page 119: seria `qalTa mexsiereba~ · 2017-03-02 · 5 Sesavali `soflis Rirseba~ meeqvse wignia seriisa `qalTa mexsiereba~, romelsac 2004 wlidan gamoscemda fondis `Ria sazogadoeba _ saqarTvelo~

119

ana yoveldRe werils ugzavnis im saberZneTSi wasul Tavis mxanags, imas

ise enatreba Tavis ubani. ubanSi rom moxucebuli qali iyo, da viRaca rom

waiqca, imasac ki wers. iqidan ise iTxovs is wasuli, detalurad momwereT

yvelaferio. ai gverdze sofeli, Zalian mdidari sofeli iyo. naxevari

iqauri qalebi aRar arian adgilze, wasulebi arian.

ana:ana:ana:ana:ana: xaTuna rom wavida, erTi asi kilo iqneboda albaT. erT kviraSi

Svidi kilo moiklo erTbaSad. ori gogo hyavs: 15 wlis da 13 wlis.

dedisTvis Svilebis gareSe yofna ra aris, xom warmogidgeniaT? yoveldRe

`mesijebiT~ vagzavni xolme werils, an vinmes vatan, TviTonac mirekavs.

qmari hyavs. Tavidan boboqrobda – me ar vuSvebdio, magram gamosavali ar

iyo. imaT hqondaT patara maRazia. am maRaziidan me viyavi, Tu sxva iyo, xels

gviwyobda bevrs imiT, rom nisiad siamovnebiT gvaZlevda. magram me Tu is

nisia mimqonda erT dReSi

an xuT dReSi, zogs dResac

ar miutania. maRaziisTvis

produqts rom manqanidan

iRebda, imisTvis fuli unda

mieca. sesxulobda procen-

tians da daugrovda imdeni,

rom ar vici... saaxalwlod,

axal wlamde wavida da erTi

1000 dolari kidev gasas-

tumrebeli aqvs. ai am mou-

wesrigebeli yofis gamo: imas

fuli ara aqvs, amas fuli

ara aqvs, imis pativiscemiT

Tu sxva ramiT, daugrovda es vali. da rom ar wasuliyo, im vals aq ver

gaistumrebda. miuxedavad imisa, rom Semodgomaze CurCxelas akeTebda. xuTi,

aTi aTasobiT CurCxelas akeTebda da Cven yvelani vexmarebodiT. vexmarebodiT

ubralod imitom, rom gvecodeboda. Tanac es CurCxelis gakeTeba advili ar

aris. amas unda Tvalebi, TiTebi sul daCxvletili gvqonda, kakali ar unda

gafuWdes, da uamravi sxva ram aris saWiro.

Cvens sofelSi Tu rame keTdeba, Tu vinme xarjavs, imas aucileblad

vinme hyavs wasuli, ZiriTadad _ saberZneTSi.

jer ekas deda wavida saberZneTSi da mere waiyvana Svilebi. magram

nanobs axla. ori Svilis Senaxva ar aris advili, Znelia. TviTon moxucs

uvlis, midis, ulagebs, iq aRar rCeba da ukan modis. cxovroben qiriT. binis

qira didia. gamodis, rom roca aq iyvnen bavSvebi, ufro kargad exmareboda

Svilebs. faqtiurad iq fuls veRar agrovebs. miTumetes, rezoc muSaobs. eka

ras akeTebs, ar vici. Zma muSaobso, magram sad, egec ar vici. iq karg samsaxurs

biznesis marTvis treningze. 2007

Page 120: seria `qalTa mexsiereba~ · 2017-03-02 · 5 Sesavali `soflis Rirseba~ meeqvse wignia seriisa `qalTa mexsiereba~, romelsac 2004 wlidan gamoscemda fondis `Ria sazogadoeba _ saqarTvelo~

120

aravin SemogTavazebs. deda

legalurad aris, eseni _ ara,

da esec problemaa, rom ar

dagiWiron da ar gamogagdon.

deda mesame welia ukve, rac

iq aris. babuamisi iyo berZeni,

axlac aq cxovrobs is kaci,

da magiT wavida.

Tavidan Tu iZaxda, aq

kargia da aq unda davrCeo,

exla ambobs, _ ara, saxlSi

mindao.

xaTuna, rom giTxariT,

valebi hqonda-meTqi. Tavidan moxuc qals uvlida. am moxucs dayveboda

yvelgan, eklesiaSi da sxvagan. ubralod dayveboda. Tanac xelsaqme icis

kargi da rom naxes imaT, gagiJdnen. Tavisufal dros xan qsovda, xan ras

akeTebda. araCveulebrivi urTierToba hqonda am qalTan da imdenad kargad

iyo, rom iwereboda, _ me mand aRar Camovalo. Svilebs werda, aq wamogiyvanT

da kargad iqnebiTo... mere iqidan wamovida imitom, rom dabali anazRaureba

hqonda. Semdeg iswavla ena da ufro maRalanazRaurebiani samsaxuri iSova.

250 evroTi mets uxdian, magram alagebs oTxsarTulian saxls 8 saaTidan 4

saaTamde, isvenebs ori saaTi da mere 6-dan 10 saaTamde. am SualedSi mwers

xolme mesijs, an mirekavs, rom ai, axla Sxapi miviRe da visveneb cota xanio.

saRamos ki, samuSaos mere, sanam movwesrigdebi, xdeba 12 saaTi da 8 saaTze

isev fexze var da viwyeb muSaobaso. muSaoba rom daiwyo, erT kviraSi 7

kilo davikelio da kviris bolos marikasTan da ekasTan rom mivedi, ver

micneso. imdenad Sromatevadi iyo es samuSao im pirvelis mere. jer maSin,

sul Tavidan, nerviulobiT daiklo, exla fizikuri SromiT. (2007, kaxeTi)

me wels gaviare treningebi ojaxur Zaladobaze da trefikingze. trenerebi

iyvnen Tbilisidan Camosuli zali beruaSvili, giorgi vaSaymaZe iyo koordi-

natori, da fsiqologi dali berekaSvili. es proeqti muSaobs marto imereTSi.

me exla erTi proeqti maqvs momzadebuli da velodebi, Tuki sadme

gamocxaddeba, minda rom gavuSva. am Sexvedrebze imdenad seriozuli SekiTxvebi

ismeva xolme... ainteresebs xalxs yvelaferi. minda gavakeTo ise, rom Cven

rac viswavleT, exla gavuziaroT mTel sofels.

dedalauris qalTa sainiciativo jgufi. 2004

Page 121: seria `qalTa mexsiereba~ · 2017-03-02 · 5 Sesavali `soflis Rirseba~ meeqvse wignia seriisa `qalTa mexsiereba~, romelsac 2004 wlidan gamoscemda fondis `Ria sazogadoeba _ saqarTvelo~

121

me Cavatare sociologiuri ga-

mokvleva sofelSi. es gamokvleva iyo

`vorld viJionis~ proeqti da Cems

regionSi, koordinatori radgan

giorgia vaSaymaZea, me masTan maqvs

kavSiri. kiTxvaric man gadmomca. me

am qselTan vmuSaob. es kiTxvari mo-

icavda 21 SekiTxvas ZiriTadad tre-

fikingze. kiTxvarSi iyo SekiTxvebi

da savaraudo pasuxebi. magaliTad:

ra aris trefikingi? saidan gaqvT

informacia? da savaraudo pasuxebi:

televizia, presa, Tu nacnobebi.

aris Tu ara Tqvens irgvliv

trefikingis msxverpli?

gamovkiTxe 25 adamiani. ori Sem-

Txveva iyo, rom aris msxverpli. anu

pasuxi iyo aseTi: wavida da ori

welia ar Cans, wavida da sami welia ar Cans. umetesobam ar icis aseTi da

msgavsi SemTxvevebis Sesaxeb.

SekiTxvebi iyo kidev aseTi: vin exmareba msxverpls? vis unda mimarTos

man? davuSvaT, gaigeT rom vinme aris trefikingis msxverpli, rogor moiqceviT?

Semdeg kiTxvarSi iyo aRniSnuli ojaxuri mdgomareoba, wlovaneba. gamovkiTxe

mamakacebi da qalebi saSualo ganaTlebiT, umaRlesi ganaTlebiT da arasruli

saSualo ganaTlebiT.

Cven principSi Cagvitarda trefikingis treningebis pirveli etapi.

Semdeg iqneba albaT kidev da gamogviZaxeben. (2007, imereTi)

aris kidev sxvanairi SemTxveva, sxva qalis. iqiT aris Cveni mezobeli.

amboben, gaTxovili ar ariso da raT aris wasuli, ar vici. movida is qali,

aqedan waiyvana qalebi, viTom saxlebSi samuSaod da erTi imaTgan erT TveSi

ukan dabrunda Zalian mZime avadmyofi. exla cota gamorCa, SeeZlo ukve

cota siaruli da isev wavida. sad muSaobda, ras akeTebda, ar uTqvia, ar

ambobs. eseTi rameebic xdeba. aris bednieri SemTxvevac da aseTi arasasiamovnoc

aris. (2007, kaxeTi)

dabruneba mitovebul ezoSi. 2007

Page 122: seria `qalTa mexsiereba~ · 2017-03-02 · 5 Sesavali `soflis Rirseba~ meeqvse wignia seriisa `qalTa mexsiereba~, romelsac 2004 wlidan gamoscemda fondis `Ria sazogadoeba _ saqarTvelo~

122

Cven vfiqrobT, rom Cvens

pirobebSi imis magivrad, rom

vibrZoloT qalebis mimarT

Zaladobis winaaRmdeg, qalTa

gaaqtiureba ufro efeqturi

iqneba. rom qalma icodes Ta-

visi roli sazogadoebaSi,

ufro aqtiurad Caebas masSi,

biznesi iqneba Tu sxva nebis-

mieri saqmianoba, rac am etap-

ze mxolod mamakacebis um-

ravlesobas aqvs ganawilebu-

li. da ratomRac fiqroben,

rom qals ara aqvs amis unari. vfiqrob, rom yvela qalma unda gaakeTos

maqsimaluri, rom Tavisi Zalebi win wamoswios, warmoaCinos da rac mTavaria,

ar SeSindes. (2007, qvemo imereTi)

xalxi aris Sav dReSi da dabeCavebuli. saSinel mdgomareobaSia xalxi.

Tan Seamcira samsaxurebi da naxevarze meti <...> aris umuSevari... eseTi

Rataki raioni ar arsebobs, uRatakesi raionia <...> dRes. aranairi sawarmo

da saerTod araferi ar muSaobs faqtiurad. da yvelafers rom Tavi daanebo,

ar muSaobs da arc survili aqvT, rom rame aamuSavon. raRaca Tavisi wre

aqvT, seqtasaviT Seikribebian erTad mTavroba, sakrebulos wevrebi, wavlen,

Caitareben RonisZiebas, erTad ikribebian da amiT amTavreben Yyvelafers.

arc arasamTavrobo seqtori muSaobs. me maqvs arasamTavrobo da ar

muSaobs... ra gavakeTo, miTxariT da gavakeTeb. Zalian bevri arasamTavrobo

organizaciaa, magram aravin arafers ar akeTebs, ar muSaoben. adre iyvnen

Camosulebi ramdenime arasamTavrobo organizacia, samarTliani arCevnebi da

sxva rom iyo, magram Cven ar viciT ra gaakeTes imaT, imitom, rom isini Cven

ar gveZaxian. xom geubnebiT, rom raRac seqtasaviT arian da Cven araferi ar

viciT maTi muSaobis Sesaxeb. es arasamTavroboebi TviTmmarTvelobasTan

erTad muSaobs TiTqmis yvela proeqtze. me rac ki vnaxe, iq moTxovnebi,

grantis maZiebelTa jgufi sakonsultacio SexvedrisSemdeg. 2006

Page 123: seria `qalTa mexsiereba~ · 2017-03-02 · 5 Sesavali `soflis Rirseba~ meeqvse wignia seriisa `qalTa mexsiereba~, romelsac 2004 wlidan gamoscemda fondis `Ria sazogadoeba _ saqarTvelo~

123

absoluturad yvelas moTxovna aris _ muSaoba adgilobriv TviTmmarTve-

lobasTan erTad. amitom TviTmmarTveloba Sen ratom dagiZaxebs? TviTon

gaikeTes es arasamTavroboebi da Sen gtoveben ise, ar gagdeben ZaRlad.

marto me ki ara, yvelas. (2007, mcxeTa-mTianeTis regioni)

aqedan wasvla Zalian miWirs, darwmunebuli var, rom sxvagan verc

vicocxleb. me Tu baRCaSi ar gavedi, ezo Tu ar davgave, mezobels Tu ar

davelaparake iqeT-aqeT, ra vqna, ar SemiZlia. miuxedavad imisa, rom am sofelSi

exla Zalian gafuWda cxovreba, adre ki kargi iyo. Zalian bevri xalxi

cxovrobda. 8-wlian skolaSi 16 klasi iyo. or-or jgufad dadiodnen

bavSvebi. exla ki sami klasis bavSvebi erT jgufSi hyavT, isinic ar dadian.

an ra pedagogebi arian... skolas erTi nakveTi aqvs da isic direqtorma

miiTvisa. es kaci TiTon sxva soflelia da aqa cxovrobs, skolas ezo aqvs

da ezoSi bavSvebs fexs ar adgmevinebs rom balaxi ar gaTelon da TiTon

gaTibos. zamTar-zafxul moswavleebi da xborebi erTad TamaSoben. saxboreTa

da saZroxeTa aqvs iqauroba gamxdari. kaciSvili gamkiTxavi aravin ar aris.

visac ra unda, imas akeTebs, visac ra unda, imas angrevs. ager klubi iyo da

ese gaCanagebuilia, aRarc linoliumi aqvs, aRarc pianino da aRarc skamebi,

sabavSvo baRi xom uares mdgomareobaSia, carieli kedlebiRaa, magram yvelaze

gulsatkeni mainc eTer-zeTebis qarxnis daSla da dangrevaa.

sanam es qarxana iyo, sofeli duRda. eseTi qarxana saqarTveloSi marto

sami iyo: TelavSi _ nafareulSi, lagodexSi da aqa. msoflio mniSvneloba

hqonda, magram meurneobis yofilma direqtorma agur-agur daSala da ise

gayida. exla iq Tu rame iyo, aRarc ki etyoba. mTliani erTi heqtriani

oranJeria, rogoric saqarTveloSi bevri ar aris, nawil-nawil daWres da ise

gayides. imitom TviTon or-ori ̀ beem-

ve~ gamoicvala. saidan? am kacma sofe-

li nolze dasva. da momdavebelic

aravin aris. eseni kidev ukve ucxo-

tomelebi arian. darwmundnen, rom

amaTi laparaki, rogorc erovnebiT

osebisa, uSedego aris da bedisweras

mihyvnen. is sargeblobs am ambiT da

anadgurebs yvelafers. me, Svili da

Ziri rom myoloda, namdvilad gamoveki-

debodi magas. (2001, kaxeTi)kaspis axalqalaqi. 2006

Page 124: seria `qalTa mexsiereba~ · 2017-03-02 · 5 Sesavali `soflis Rirseba~ meeqvse wignia seriisa `qalTa mexsiereba~, romelsac 2004 wlidan gamoscemda fondis `Ria sazogadoeba _ saqarTvelo~

124

sofelSi qalebs uWirT saSinlad, rogorc yvelas. migracia didia.

ZiriTadad midian qalebi da

midian saberZneTSi da ita-

liaSi. gaclilia mTeli du-

SeTi. faqtiurad ojaxi ar

aris, vinme rom ar iyos

wasuli. Cems quCaze, magali-

Tad, Cemi biZaSvilebi, Tavian-

Ti colebiT, Cemi bicola

da ra vici kidev vin vTqva,

mezoblebic, yvela wasulia.

midian imitom, rom saSinlad

uWirT. rogor midian, war-

modgena ara maqvs, Tumca ki

umravlesoba didi xnis

wasulia. iseTi situacia rom iyos, rom Cven xelisuflebas SromiTi

xelSekruleba hqondes romelime saxelmwifosTan dadebuli, vTqvaT, igive

saberZneTTan, rom amaT hqondeT muSaobis ufleba da imis anazRaureba, iq

rasac uxdian, aqac rom hqondeT, Tavisuflad ivlida es xalxi. vTqvaT is

garkveuli Tanxa, pirobiTaT aviRoT 100 evro, rom im 100 evrodan 50 iqiT

gadauxadon da 50 aqeT, Tavisuflad ivlida yvela da iq aravin ar darCeboda.

exla rogor aris, iciT? iq raRaca sabuTs iReben da ise Camodian. Zalian

bevrma gadaarCina am wasvliT ojaxi SimSils. Camodian da raRaciT

iumjobeseben cxovrebas, magram is, rom raRac biznesi daiwyon, es xom

warmoudgenelia. Tan exla, ramdeni unda Camoitano. iq moaxled muSaob da

suleli xom ar aris is, vin mogcems iq milionebs? es aris mizeruli

Tanxa, rom Camoitanos da im Svils raRac uyidos _ saWmeli, Casacmeli da

isev ukan wavides. ai ese wvaloben. kacebi saxlSi zian, Svilebi udedod

arian. faqtiurad eseni xom aralegalebi arian, sanam sabuTs aiReben. da am

dromde iq wasuli qali zis erT adgilas, magaliTad mosamsaxurea, da kaci

xom ver dajdeba ese. aqedan gamomdinare qalis wasvla sjobia. Zalian

bevri ojaxebi daingra. warmoidgineT bavSvi dedis gareSe! marto mama

imxela siTbos xom veranairad ver miscems bavSvs, ar aris marto sakvebSi

saqme. da bavSvis fsiqika ukve gadagvarebulia. ai es aris mTeli ubedureba.

bavSvebi arian ufro civebi, ufro agresiulebi. Cven bavSvobaSi bavSvebi

eseTebi ar iyvnen, raRacnairebi arian. ki arafers gerCis is, magram rom

dedofliswyaro. qalTa programis partniorebi. 2006

Page 125: seria `qalTa mexsiereba~ · 2017-03-02 · 5 Sesavali `soflis Rirseba~ meeqvse wignia seriisa `qalTa mexsiereba~, romelsac 2004 wlidan gamoscemda fondis `Ria sazogadoeba _ saqarTvelo~

125

daelaparakebi, is ar aris, rac unda iyos. imitom rom dedis siTbo aklia,

imitom rom deda wasulia. saWmeli, Casacmeli da manqana im dedis siTbos

ver ucvlis. ramdenic gindaT, imdeni ojaxia ase. (2007, duSeTi)

mere kafe gvaqvs aq. sofelSi bevri niWieri bavSvia. zogi leqsebsac

wers. erTi-orjer patara poeziis saRamo movawyveT.

biblioTeka skolaSic aris da aqac aris, sofelSi. magram biblioTekis

muSaoba ar aris. biblioTekis muSaobaze Cven rom vsaubrobdiT, vambobdiT,

rom es marto wignebi ar aris. wignebsac ki SeviZenT. ukve axali, dasuraTebuli

da informatiuli ufro kargi wignebia gamosuli. magram vfiqrobT, rom

saWiroa ganxilvis dReebi moewyos aq. Svili rom waikiTxavs da ganxilvas

gaakeTebs, imis deda daeswreba da im ganxilvas mousmens. aseTi meTodiT

SeiZleboda rom es gakeTebuliyo.

Cvens bavSvobaSi, maxsovs, davdiodiT diRomSi biblioTekaSi, sadac firfitebze

vismendiT zRaprebs da sxvas. video maSin ar iyo, audiomasala iyo iq da

firebze Canawerebi. es aq ocnebaa. Cven skolaSi vakeTebT axla aseT msgavs

oTaxs! es proeqtSic gviweria. CamoviyvaneT amerikeli, vaCveneT es skola.

ukve mogvivida fuli da skolaSi gamoyofili im oTaxis remonti daviwyeT

ukve. im amerikels Seecoda Cveni skola, Cveni sofeli, Cveni bavSvebi. rom naxa

Camongreuli, mingreul-mongreuli yvelaferi. daelaparaka kidec Cvens bavSvebs.

sul samjer iyo Camosuli, maswavleblebma iseTi Sexvedrebi movuwyveT...

sofelic davaTvalierebineT. exla kidev apirebs Camosvlas da minda, sanam

Camova, yvelaferi gavakeToT da mzad davaxvedroT. (2007, kaxeTi)

Cven yvelaze metad gu-

li gvtkiva axalgazrdobaze.

eseni arian faqtiurad usaz-

rdod darCenili axalgaz-

rdebi. erTi periodi krimi-

nalic sakmaod gajejilda.

exla ratomRac Cacxra co-

taTi da ar vici, ras miva-

weroT es. Cven gvecodeba fardagis qsovis marneuleli studentebi. 2005

Page 126: seria `qalTa mexsiereba~ · 2017-03-02 · 5 Sesavali `soflis Rirseba~ meeqvse wignia seriisa `qalTa mexsiereba~, romelsac 2004 wlidan gamoscemda fondis `Ria sazogadoeba _ saqarTvelo~

126

es axalgazrdebi. ai mananas biWebi rom arian, ager qeTinos biWi, nonas biWi.

ager amalias gogoebi. ras akeTeben es gogoebi? saxlSi arian ZiriTadad.

erTi swavlobda, meore kursi daxura, swavlis fuli veRar gadaixada da

miatova. axla saxlSi sxedan.

biWebi swavloben zugdidSi. erTi samarTalmcodnebis fakultetzea.

TbilisSi ver midian, ver arCenen iq.

eTeris sami Svili hyavs. yvela erTmaneTze ukeTesi uniWieresi bavSvebi.

or ZmisSvils uvlida kidev Tavis SvilebTan erTad. yvela Caricxuli iyo

institutSi. yvela gadioda dilidan saswavleblad, magram ver daamTavres.

gzis fuli ver misca da imitom. erTma daamTavra mxolod, danarCenebma

miatoves. friadosani studentebi iyvnen. exla erTi ZmisSvili wavida germaniaSi

`operad~. axla qaliSvilsac uSvebs erTs. danarCenebi zian saxlSi. gogonam

daamTavra iuridiuli. rogorme iqneb Cven gadavuxadoT, magistraturaSi

rom gaagrZelos swavla, magram iqac Turme ukve Sevsebula adgilebi.

me TviTon Cemi Svilebi TbilisSi myavs, magram imaTTan biZaSvilebi

arian. maTTan vamyofeb da binas ar vqiraob. xoda ase vjaxirobT, gviWirs.

Cvens axalgazrdobas principSi aRaraferi aRar aqvs. CvenTan ar aris

sportuli kompleqsi. maSin daiwyo kolmeurneobis Tavmjdomarem da imas aravin

daacala. arc aravin gaagrZela Semdeg. CvenTan ar aris klubi. miuxedavad imisa,

rom ori kulturis saxli iyo. centrSi rom kancelariis Senobaa, kulturis

saxli iyo is. ager kidev meoregan ltolvilebi Sesaxldnen da iq daingra

yvelaferi. axla vfiqrobT, iqneb ritualebis saxlad moxerxdes misi gadakeTeba

da iq qorwilebic gadaixadon. TviTon axalgazrdobis Txovnac aris es.

faqtiurad qorwili naklebad aris Cvens ubanSi da Cvens sofelSi

saerTod. ai am biWebs Zalian ugviandebaT ojaxis Seqmna. iseTi biWebi arian,

rom grZnoben pasuxismgeblobas ojaxis winaSe, da cols rom SeirTav, imas

xom mixedva unda mere. marto alersi xom ar aris ojaxi. amitom, roca

TviTon ver qmnis am ekonomikas, Cvens axalgazrdas ara aqvs survili rom

ded-mamis xarjze acxovros coli da momavali Svili. amitom Tavs ikavebs.

amis gamo Sobadobac Semcirda. (2007, samegrelo)

soflidan bevrni midian. sofeli gaxda beberi. bebrebis garda, axalgazrda

iSviaTad ojaxSi rom rCebodes. midian ZiriTadad qalaqSi. Cemma Svilma

politologiuri daamTavra. samsaxuri ara aqvs, Torem magasac ar unda aq

gaCereba. jer-jerobiT TbilisSic ver iSova samsaxuri. aq ki politologi

ki ara, Tu ginda agronomi iyo, ra unda gaakeTo.

Page 127: seria `qalTa mexsiereba~ · 2017-03-02 · 5 Sesavali `soflis Rirseba~ meeqvse wignia seriisa `qalTa mexsiereba~, romelsac 2004 wlidan gamoscemda fondis `Ria sazogadoeba _ saqarTvelo~

127

sofelSi verafers ver

gaakeTeb absoluturad. swav-

la aq saerTod ar aris sa-

Wiro, rad ginda swavla, vis

sWirdeba... es iyo sabWoTa

kavSiris dros, roca SeiZ-

leba raRacaSi gamogeyene-

bina. exla namdvilad arafe-

ri mniSvneloba ara aqvs

amas. politologiurze ki-

dev Tavisi surviliT wavida,

imitom, rom maSin bumi iyo

am dargebis _ politologi-

uri, saerTaSoriso ekonomiuri. kargad swavlobda. xuTebze daamTavra skola.

mas saerTaSorisoze undoda viTom, magram didi konkursi iyo. Tanac cudi

periodi idga. polotologiurze igive sagnebi bardeboda. adga da amaze

Caabara universitetSi. axla 23 wlisaa. jer-jerobiT aq cxovrobs. arafers

akeTebs, ras apirebs, ar vici.

gogo gaTxovilia, isic aq cxovrobs. manac universiteti daamTavra,

ekonomistia. magram aq ra unda gaakeTos? isev qalaqSi Tu wava samuSaod.

(2007. badiauri, kaxeTi)

am sofelSi gaerTianebulia sami Temi: Zevri, cefareTi da oqona. samive

ubanze gavdiodiT, iyo Sexvedrebi da problemebi faqtiurad aris erTidaigive.

aris umuSevroba. ki batono, qalebs undaT, rogor ar undaT, rom gamovidnen

saxlebidan, magram sad?

soflebi daicala. midian TbilisSi, sazRvargareT. me statistika vnaxe

raionebidan wasulebis... lentexidan Tu amdeni xalxi iyo wasuli, me ver

warmomedgina. lentexis raioni saerTod saSinel mdgomareobaSia. SarSan soflebSi

viyavi, uSgulis ZirSi da vitire. rogor cxovrobs iq xalxi, me ver warmomidgenia.

bavSvebisTvis avitane wignebi saCuqrad yvela moswavleze. ganaTlebis ganyofilebas

ar vende da me TviTon wavedi. wyali ar aqvT. wyaroebi bevria, magram ojaxebs

Tamar xuciSvilis galerea. axalsofeli. 2006

Page 128: seria `qalTa mexsiereba~ · 2017-03-02 · 5 Sesavali `soflis Rirseba~ meeqvse wignia seriisa `qalTa mexsiereba~, romelsac 2004 wlidan gamoscemda fondis `Ria sazogadoeba _ saqarTvelo~

128

wyali ar aqvT. is saerTo

wyalsacavi saSinel mdgo-

mareobaSia, remonti unda da

higienuri Semowmebac. mosax-

leobac pasiuria. interesi

aqvs dakarguli cxovrebis.

sul sofel-sofel vi-

are. me ar megona ese dac-

lili Tu iyo soflebi. so-

felSi xalxi aRar aris. ex-

la, gansakuTrebiT, iseTi pe-

riodia, zamTari axlovdeba

da marto moxucebi xom

darCebodnen iq. moxucebic

aRar arian. adre moxucebi yovelTvis rCebodnen zamTarSi. me mgonia, kidev

ram Seuwyo xeli iciT, amas? es aris SeSa. saSineli mdgomareobaa. mTeli

raWis mxolod 20% aqvs motanili SeSa. exla rodisRa unda moitanon.

fiCxic ki ver gamoaqvs glexs tyidan. (2007, raWa-leCxumi da zemo svaneTi)

samwuxarod, regionalur xelisuflebas orientirad da prioritetad

aRebuli aqvs, socialuri ganviTarebisTvis, saerTod ganviTarebisTvis,

ekonomiuri ganviTarebisTvis, aRebuli aqvT mxolod qalaqebi, baTumi da

qobuleTi. es Cans biujetis mixedviT, es Cans programebis mixedviT. biujetis

ZiriTadi nawili nawildeba mainc qalaqis infrastruqturis ganviTarebaze,

qalaqis quCebis keTilmowyobaze da Tan es ar vrceldeba mTel qalaqze, es

xdeba mxolod centrze, sadac Camodian ucxoelebi da xdeba am ucxoelebisTvis

mxolod Tvalis axveva. es Cans naTlad yvela biujetSi. Cans rom prioriteti

aris qalaqi, turizmi, infrasrtruqtura, keTilmowyoba, gaRebva. soflebisTvis

xdeba transferi, gadacema raionebze raRac Tanxebis, romelic aris minimaluri.

magaliTisaTvis getyviT, wina TveSi moxda biujetis cvlileba _ biujeti

gaizarda 14 milioniT. aqedan 6 mln gadasces qalaq baTumis biujets da

raionebze jamSi, sul 5 raionia _ gadaica 4 mln. qalaqSi mosaxleoba aris

120 aTasi kaci, da raionebSi, ra Tqma unda, naklebia, oTxive raionSi _ qeda,

xulo, Suaxevi, qobuleTi. raionebze gacemuli Tanxebi, maTi 90%, midioda

ZiriTadad, gamgeobebis Senobebis garemontebaSi, imitom rom maT ara aqvT

samuSao pirobebi.

TeTriwyaros raionSi saxelmoxveWili qalbatoni -guliko eqimi. 2007

Page 129: seria `qalTa mexsiereba~ · 2017-03-02 · 5 Sesavali `soflis Rirseba~ meeqvse wignia seriisa `qalTa mexsiereba~, romelsac 2004 wlidan gamoscemda fondis `Ria sazogadoeba _ saqarTvelo~

129

anu ar aris programebi, romlebic orientirebulia adamianebze, individebze.

da Cvens xelisuflebas, samwuxarod, ara aqvs soflis meurneobis ganviTarebis

aranairi programa, arcerTi programa. arsebobs mxolod soflis meurneobis

saministro, sadac aris daaxloebiT sami-oTxi programa: erTi aris amerikuli

peplis ganadgurebasTan dakavSirebuli da amisTvis fulia gamoyofili, tyeebis

ganaxlebis programa, mdinareebis dasufTavebis programa. yvela programa

mimarTulia garemosdacviT RonisZiebebze, ZiriTadad, da arcerTi _ individze,

adamianze da ojaxze. aris jandacvis programebi, romelic aris mkurnaloba, iq

_ ambulatoriuli daxmareba, operaciaze an gulis gamokvlevaze daxmareba. es

aris mxolod individualuri programa, romelic ar aris sakmarisi. me piradad

mqonda Sexeba am programebTan da iqac saWiroa daxmareba, nacnoboba iqneba Tu

sxva, rom daaCqaron da moxvde am programaSi. es aris ZiriTadad federaluri

programebi da aris daxmareba, deligireba ukve regionSi. (2007, aWara)

Zalian bevri SemTxveva iyo, rom aqeT gza Caketilia, iqiTac Caketilia

da avadmyofi aris, romelsac Tu im wuTSi ar uSvele, ganwirulia. saswrafo

ki muSaobs, magram aq yvelaferi xom ar keTdeba? exla, magaliTad, Cems

axlobels prostatis adenoma hqonda da im wina dRes rom ar wasuliyo

orjonikiZeSi, meore dRes movida imxela Tovli, rom ori kvira gza ar iyo.

or kviraSi imas ukve sisxli ewamleboda. organizmSi imdeni raodenobiT

Sardi dagrovda, rom aq verafers veRar mouxerxebdnen. ramdeni egeTi

gamouvali mdgomareobaa: an mSobiarea, an raRac sxva. sadaa imdeni pirobebi,

rom yvelanair daavadebas vinmem umkurnalos. qirurgic Tbiliseli gvyavs.

zogjer is qirurgic midis Tavis ojaxSi da Tu gza aRar iqna, is iqiT

Caiketeba da Sen aqeT. xan gza ar aris, xedva araa, nislia da xeoba Caketilia.

suyvelas gmirobas xom ver mosTxov.

Tu raRaca seriozuli problemaa, didi reanomobili SeiZleba gamoagzavnon.

da Tu gza ar aris, isic ver giSvelis. egeTi bevri SemTxvevebia Zaan.

saswrafo aviacia Cven arasodes ar gvqonia. (2007, yazbegis raioni)

samoqalaqo omi iyo faqtiurad. daingra yvelaferi.

me 33 weli vmuSaobdi musikalur skolaSi fortepianos pedagogad.

mere ise Seicvala yvelaferi, rom 5 larze davdiodi. 5 lariT SeiZleboda

Page 130: seria `qalTa mexsiereba~ · 2017-03-02 · 5 Sesavali `soflis Rirseba~ meeqvse wignia seriisa `qalTa mexsiereba~, romelsac 2004 wlidan gamoscemda fondis `Ria sazogadoeba _ saqarTvelo~

130

cxovreba?. meuRle individualur

binaTmSeneblobaSi muSaobda. es iyo

saxelmwifo organizacia. dasavleT

saqarTveloSi iyo, magaliTad, rom

SeeZlo fizikur pirs, moqalaqes,

mieca SekveTa saxlis gaSenebaze. ai-

Rebdnen SekveTas da TavianTi saSeni

masaliT da yvelafriT muSaobdnen,

Caabarebdnen mzas. davuSvaT, orga-

nizaciebi, magaliTad Cais fabrikebi,

sadac gadaxurva iyo saWiro, remon-

tebi iyo saWiro, aZlevdnen SekveTas

da akeTebdnen eseni. aseve aSenebdnen

profsaswavleblebis Senobebs da

aTas kidev sxva rames. mere am samoqa-

laqo omis dros es indbinaTmSeneb-

loba gadawves. saerTod ar iyo ara-

feri. da davrCiT umuSevrebi faqti-

urad. 5 larze davdiodi skolaSi, gaTboba da Suqi ar iyo, araferi ar iyo.

davmjdariyavi unda civ oTaxSi, bavSvi modis skolidan gayinuli xelebiT

da ra unda imuSaos iman fortepianoze, rogor unda daukras? iq rom

gavcivdebodi, 5 laris wamali ar myofnida da mivanebe Tavi, azri ar hqonda

ukve muSaobas. meuRlec umuSevari darCa. vifiqreT, ra vqnaT...

Cven mzad ar viyaviT biznesisTvis, sxva xalxi viyaviT Cven. biznesi xom

yvelas ar SeuZlia. davrCiT yovelgvari xelfasis gareSe, danazogi Cven

aRar gvqonda, imitom rom meuRlem amxela saxli gaaSena. es xom xarjebTan

iyo dakavSirebuli. Svilebs vaswavleT da viyaviT ise. qaliSvili myavda

leningradSi, samedicinoze swavlobda. jer kidev damTavrebuli ar hqonda,

ordinatutraSi iyo, rom davreke da vkiTxe, aris Tu ara mand rame saSualeba,

rom rame gavakeToT da viarseboT-meTqi. aq ukve arafris gakeTeba ar SeiZleboda,

yvela fiqrobda imas, rogor mogatyuos, rogor CagiTrios raRac saqmeSi da

mere gadagagdos. qaliSvilma miTxra, CamodiT, albaT raRacis gakeTeba SeiZlebao.

da 1998 wels wavediT leningradSi.

me biZa myavda iq, bicola myavda rusi da 50 welia iq cxovroben...

bavSvobidan viyavi am qalaqTan. rac skola davamTavre, TiTqmis yovel zafxuls

leningradSi vatarebdi da Zalian miyvarda es qalaqi. Svilic amitom waviyvane

iq saswavleblad.

rom CavediT, gavikiTxeT, gamovikiTxeT, ra SeiZleboda, ra _Aara, da

gamoCnda aseTi varianti: kubi hqvia iq adgils, sadac aris garTianebuli

sagranto xelSekruleba xelmowerilia. 2007

Page 131: seria `qalTa mexsiereba~ · 2017-03-02 · 5 Sesavali `soflis Rirseba~ meeqvse wignia seriisa `qalTa mexsiereba~, romelsac 2004 wlidan gamoscemda fondis `Ria sazogadoeba _ saqarTvelo~

131

Senobebi da yvelaferi, rac qalaqSia da iqidan SeiZleba arendiT Senobis

aReba. movifiqreT gagvexsna kafe, qarTuli samzareulo. aviReT pirdapir am

kubidan arendiT Senoba. es iyo mitovebuli, didi naxevarsardafi Zveli

stalinis saxlSi. etyoboda adre iq iyo samrecxao, mere mitovebuli, da Cemi

meuRle 6 Tve akeTebda amis rekonstruqcias, amis remonts. bolos, rogorc

iqna, gavakeTeT yvelaferi, SeviZineT saTanadod rac saWiro iyo da gavxseniT

kafe. davarqviT `mimino~, kinofilmis sapativcemulod.

daviwyeT muSaoba. wavida saSineli inflacia. 1999 wels iyo Zalian

cudi situacia. Zalian gagviWirda. gagviWirda imitom, rom iq aris didi

konkurencia. Cvens garSemo, 100 metris radiusSi iyo sami kafe. magram Cveni

igebda imiT, rom iyo qarTuli samzareulo, gansxvavebuli viyaviT.

vmuSaobdiT, ara uSavda... yovel SemTxvevaSi, Tavs virCendiT da Svilebsac

varCendiT.

maSin Cemi biWi da rZali TbilisSi iyvnen. aeroportSi muSaobda dacvaSi,

magram TveobiT ar aZlevdnen xelfass. ariqa, mSivrebi vixocebiT, gamogvigzavneT

rameo. iqidan saWmlis fuls vawvdidiT bavSvebs.

mere biWma miTxra, xelfasebi ar aris, ra azri aqvs Cems muSaobas,

wamovalT Cvenco. jer Zaan SemeSinda. vifiqre, ra vqnaT. Cven sakuTari bina

ar gvqonda, qiriT viyaviT. rom Camovidnen, sad wavideT amdeni xalxi. amitom

cota Tavi Sevikave. ise CamodiT, vuTxari, jer naxeT-Tqo. marTlac Camovidnen

stumrad, naxes da Tqves, davrCebiT, viqnebiT Cvenc, Tqvenc mogexmarebiT da

vimuSavebTo TqvenTan erTad. viqiraveT mere oroTaxiani bina da viyaviT iq

erTad. muSaobdnen CvenTan erTad kafeSi.

Cven daqiravebuli xalxi gvyavda, magram ar gamovida, iciT...

Cven xom vaWrobis sistema ar vicodiT. Cven vifiqreT, rom arendiT

aviRebT Senobas, gavxsniT kafes, gveyoleba administratori, buRalteri, povari,

barmeni, mrecxavi da Cven mivakiTxavT saRamis 8 saaTze, movxssniT fuls,

CavidebT jibeSi da wavalT saxlSi. xom kargia ase? eseTi fiqrebiT gavxseniT...

gamocdileba ar iyo araviTari.

daviwyeT muSoba. erTi Tve vmuSaobT ukve da diliT mirekaven, rom

saswrafod unda mivide. Turme samuSaoze ar movida mrecxavi. iq xom yvela

svams, ganurCevlad kacia Tu qali. dRes rom fuli aiRo, saRamos dalia,

daTvra, diliT ver adga da ar movida samsaxurSi. me ki ra vqna, kafes xom

ver davketav. iq arendaa gadasaxdeli... mivedi da im dRes viyavi mrecxavi.

gavida erTi kvira da ar movida povari. im dRes povari var. Semdeg

barmenma moipara fuli da gaagdes. barSi aravin aris da axla barSi unda

Cadgeo. araviTari gamocdileba ar maqvs. barSi kasa dgas raRac, romelTanac

me arasodes mimuSavia. iq rom videqi, ase megona scenaze vdgavar, Tavbru

damexva. darbazSi xalxi zis, imaT unda movemsaxuro, SekveTa miviRo, es

Page 132: seria `qalTa mexsiereba~ · 2017-03-02 · 5 Sesavali `soflis Rirseba~ meeqvse wignia seriisa `qalTa mexsiereba~, romelsac 2004 wlidan gamoscemda fondis `Ria sazogadoeba _ saqarTvelo~

132

viangariSo, da ar SemeSalos araferi... es advili ar aris. me, musikoss,

angariSi Zalian gamiWirda. ar aris es Cemi saqme. ar gamikeTebia arasdros.

ara maqvs araviTari gamocdileba, magram me unda SeveCvio amas. sxva gza ar

maqvs, Tu ara da kasa unda davketo. ra meqna, vmuSaobdi. ase viwvaleT,

viwvaleT da im zomamde mivedi, rom sul vtirodi. ar minda araferi,

wamiyvaneT saxlSi-meTqi. me ver SeveCvie amas.

Cemi qmari ZiriTadad momaragebaze muSaobda. bazarSi midioda, sursaTi

mohqonda. yoveldRe xom axal-axali saWmeli keTdeboda. jer Zalian mcire

raodenobiT vakeTebdiT. davuSvaT, erTi 15 kacis sup-xarCo, erTi 20 kacis

mwvadi da aseTi patara raodenobebiT. sul kafeSi 30 kaci SemeZlo

erTdroulad mimeRo.

Wirda mainc Zalian. ra vigrZeni, iciT, ruseTSi? vigrZeni is, rom

kavkasielebs iq Zaan cudad eqcevian. is, visac qarTvelebTan hqonia urTierToba

TbilisSi, saqarTveloSia namyofi da icis raRaca, isini modiodnen da maTTan

kargi urTierToba mqonda, magram es masa xom ar aris. es aris raRac

gamorCeuli adamianebi.

sadac Cven viyaviT, iq iyo didi, Zveleburi, xuTsarTuliani stalinis

saxli. imis ukan ezoSi Cven nagavi gagvqonda, sadac bunkerebi idga. im ezoSi

mosaxleoba ikribeboda, beberi `babkebi~ dasxdebodnen da midioda Cveni

garCeva: ̀ vot gruzini ponaexali tut, najivaiutsao~, mogaZaxebdnen. ambobdnen,

rom Cven CamovdivarT, vmuSaobT da varTmevT maT samuSaos. am dros maT

muSaoba ar undaT, gana samuSao ar aris? iq yvelgan sWirdebaT xalxi. ise

ki ar aris, rogorc CvenTan, oRondac Sen gqondes survili. ai ra gansxvavebaa

saqarTvelosa da ruseTs Soris. da ratom midis xalxi iq. midis imitom,

rom iq SeuZlia Tavis rCena, iq samuSaoa. aq sad aris es... yvela bazarSi xom

ver dajdeba da yvela xom ver ivaWrebs.

5 weli saerTod ar CamovsulvarT. wamosvla rom davapireT, vifiqreT,

Cven zamTarSi viyoT saxlSi, mere zafxulobiT wavideT ukan. bavSvebi gamovuSvaT,

davasvenoT, SevcvaloT, davexmaroT. mere Cven isev wamovideT seqtembridan da

me muSaobas gavagrZeleb musikalur skolaSi. rom Camovedi da mivedi musikalur

skolaSi, direqtorma miTxra, erTad gvimuSavia mTeli cxovreba, rom bavSvebi

ar aris. Tu Tqven moiyvanT bavSvebs, maSin ki batonoo. me ra, unda viaro Cvens

quCaze, paralelur quCaze da vixvewo, wamodiT ra, CairicxeT musikalur

skolaSi da mere CemTan modiTo? ara-meTqi, vuTxari, me es ar SemiZlia-meTqi.

Tu ar aris kontingenti, saerTod ar vimuSaveb. da arc mimuSavia, imitom rom

me quCa-quCa ver vipovidi bavSvebs. aseTi mdgomareoba iyo.

iqidan wamovedi imitom, rom me Cemi mSobliuri miwa meZaxis mainc. Cemi

megobrebi minda, Cemi naTesavebi minda, Cemi axloblebi minda. me var qarTveli

da minda rom viyo saqarTveloSi. Cemi saxli menatreba, Cemi naSromi aq aris

da aq aris Cemi fuZe. me ra minda ruseTSi.

Page 133: seria `qalTa mexsiereba~ · 2017-03-02 · 5 Sesavali `soflis Rirseba~ meeqvse wignia seriisa `qalTa mexsiereba~, romelsac 2004 wlidan gamoscemda fondis `Ria sazogadoeba _ saqarTvelo~

133

me rom mivdiodi adre leningradSi, biZasTan, 15 dRis mere mbezrdeboda.

es dro me makmayofilebda. gavivlidi, ermitaJSi wavidodi, petergofSi.

yvelaferi es me Zalian miyvars, davaTvalierebdi, davikmayofilebdi Cems

survilebs. maRaziebSic gavivlidi, viyididi rac mindoda da aRar mqonda

survili iq darCenis. wasvliT ise, saeqskursiod, kargia, magram sacxovreblad

Cemi minda, Cemi saqarTvelo minda.

axla samuSaod rom midis xalxi, iciT ramden damcirebas Rebuloben

iqa? Tu gindaT ise mosaxleobisgan, Tu gindaT _ mTavrobisgan. aris Zalian

bevri kargi xalxi, magram aris Zalian bevri, romelic pirdapir geubneba

yvelafers pirSi.

Semovidodnen CvenTan kafeSi. Cvens ukan samxedro komisariati iyo,

gverdiT _ viborgis raionis administracia. iqidan modiodnen xSirad

Sesvenebaze, uyvarT qarTuli samzareulo. jer Cveulebriv iyvnen, sanam

dalevdnen. ukve cotas rom dalevdnen, mere iwyeboda: es ra aris, Tqveni

saakaSvili ra politikas eweva, Tqven ratom ar gindaT ruseTi da ratom

gindaT amerikasTan, da amisTanebi. jer viTmendi. arafers ar vambobdi. magram

rac ufro mets svamdnen, miT ufro matulobda agresia. mere mec veRar

moviTmendi xolme da CaverTvebodi: ratom da ai Tqven gamogiwodaT Cvenma

prezidentma xeli inauguraciaze da Tqva, daviwyoT axali furclidan, wavides

axali urTierToba, yvelafers gadavusvaT xazio. magram Tqven, me vuTxari,

daxmarebis xeli ar gamogviwodeT. ratom wagvarTviT afxazeTi? ratom

wagvarTviT oseTi? daabruneT da yvelaferi iqneba Zveleburad. TqvenTan

televiziaSi propaganda midis kavkasiaze da saqarTveloze gansakuTrebiT.

vuTxari, rom xalxs, axal Taobas, marTali hgonia, vinc istoria ar icis, is

sul sxvanairad azrovnebs, sxvanairad msjelobs. `mi tam svoi bazi budem

stroit~, _ pirdapir ese miTxres `naglad~.

dagvibruneTo yirimi da dagibrunebT afxazeTso. Cven ra xeli gvaqvs

imasTan, es xom ukrainaa. magram ra unda elaparako... aseTi dava bevri

gvqonda. mere, rom davinaxavdi amaT, pirdapir gavdiodi. ar mindoda maTTan

aranairi saubari.

axalgazrdoba rom Semodioda, sakmaod agresiulebi iyvnen qarTvelebis

mimarT. maT ar undaT is qarTuli musika, romelic barSi JRers. erTi

meubneba, gamoTiSeT Tu SeiZleba, tirili momindao, daukariT rame mxiaruli

da rusulio... umravlesoba asea. zogierTi ki Seyvarebulia qarTulze da

piriqiT, Txoulobs.

vinme Tu daaSavebda da movuwodebdiT, rom datovon kafe da gavidnen,

imwuTas ityodnen, Tqven ra ufleba gaqvT rom amas meubnebiTo. me aq var

Cawerili, es aris Cemi qalaqi da Sen meubnebi, rom me davtovo kafe, Tundac

wesrigi davarRvioo. es Cemi qalaqia da me yvelafris ufleba maqvs da Sen

Camosuli xar da arafris ufleba ara gaqvso.

Page 134: seria `qalTa mexsiereba~ · 2017-03-02 · 5 Sesavali `soflis Rirseba~ meeqvse wignia seriisa `qalTa mexsiereba~, romelsac 2004 wlidan gamoscemda fondis `Ria sazogadoeba _ saqarTvelo~

134

iq TiTqmis yvela qarTveli Tavs grZnobs damcirebulad. Seni qarTulis

gagoneba ar unda, yurs sxvanairad xvdeba. iq aucileblad rusulad unda

imetyvelo. rogorc ki sxva ena moxvdeba yurs, es imas Zalian aRizianebs.

mere, kavkasieli yvela erTia misTvis. somexi, azerbaijaneli, CeCeni, qarTveli

_ isini amas ver arCeven. aris kategoria, romelic arCevs qarTvels. magram

umravlesi masa ver arCevs da misTvis Sen xar kavkasieli, musulmanebTan da

CeCenTan erTad.

binas rom veZebdi, unda damecala Zveli da gadavsuliyavi axal binaSi,

saagentoebSi vrekavdi. iq gekiTxebian, vina xar nacionalobiT. rom gaigebs,

qarTvelebi varT, imwuTas dagikidebs yurmils. azerbaijanelebs ufro did

pativs scemdnen, vidre qarTvelebs. es, albaT, savizo reJimmac gamoiwvia

nawilobriv. registracias ar gikeTebdnen da registraciis gareSe kaci ar

gRebulobda. es Zalian didi riski iyo da amitomac kidebdnen yurmils.

aravis undodi registraciis gareSe da problemebi... somexi da rusic rom

yofiliyavi, magram saqarTvelodan, mainc ar gRebulobdnen.

iyo aseTi SemTxveva: kafeSi Semovida momxmarebeli, me xom ar vici, vin

aris. barmens misca SekveTa. barmenma yvelaferi miutana adgilze, daudo

saWmeli, sameli, yvelaferi da am dros dgeba magididan, modis, ganaxebs

wiTel wignaks da geubneba: `kontrolnaia zakupka~. es aris yvelafris

Semowmeba. davuSvaT, 130 grami xorci unda iyos, zednadebi sokoa, gaxexili

yveli, maionezi Tu sxva, danarCeni masa unda iyos. sul masa 150 grami... …

meuRle ise gadaiRala, albaT avadmyofobac hqonda ukve Separuli, da

Tqva, me ar minda aranairi biznesio. me daviRale, aq xalxsac ar vendobi, mere

problemebi gamiCndeba, me am problemebs ver gavuZleb da ratom Sevewiro

fulso. me minda marto arsebobao. bavSvebs ukve damTavrebuli aqvT, yvela

Tavis Tavs mixedavs. ojaxs vutoveb, yvelafers, da Cven unda viarseboTo.

amitom iyo rom CamovediT. ukve avad iyo, CamovediT, vifiqreT, bavSvebi rom

ar gadavtvirToT, imaTac Tavisi problemebi aqvT da rom ar SevawuxoT

fulis gamogzavniT, modi gamoviyenoT Cveni saxli. radganac aseTi saxli

gvaqvs. gadavwyviteT, gavakeToT gaqiraveba, sastumros saxiT. sxvas verafers

aq ver gaakeTebdi.

rom memuSava Cemi specialobiT, ar gamodioda, bavSvebi, kontingenti ar iyo.

sadac meuRle muSaobda, im binaTmSeneblobaSic araferi ar iyo. da davrCiT ise.

amitom gadavwyviteT es saqme, rom gvearseba. daregistrirebuli varT.

Page 135: seria `qalTa mexsiereba~ · 2017-03-02 · 5 Sesavali `soflis Rirseba~ meeqvse wignia seriisa `qalTa mexsiereba~, romelsac 2004 wlidan gamoscemda fondis `Ria sazogadoeba _ saqarTvelo~

135

Cven Zalian gaxarebu-

lebi da Zalian kmayofilebi

varT... pirvel rigSi mniS-

vnelovani da mTavari iyo

is, rom upirvelesad saku-

Tari Zalebis demonstrireba

moxda. ase SemiZlia vTqva

da Tqven amaSi SegviwyveT

xeli. mere meore stimuli,

romelic Cven TviTon gvaqvs

_ viciT rom saqmiT varT

dakavebulebi. da kidev

yvelaze mTavari: ai ukve

Sedgenili sia marTla im

martoxelebisa da im oblebisa, visTvisac im biznesidan SemosavaliT erTi

patara amanaTis gakeTeba yvelaze didi madlia me mgoni am qveyanaze. CvenTvisac

es ukeTesia, madlia da mere maTTvis, rom isini Tavs igrZnoben isev adamianebad,

rom ar arian daCagrulebi da yvelasagan gariyulebi. amis saSualeba da

mxardaWera Tqven rom ara da proeqtis dafinanseba rom ara, sakuTari

saxsrebiT SeuZlebeli iqneboda.

pirvel rigSi, rac gavakeTeT mTeli enTuziazmiT, aris is, rom movilaparakeT

jgufis wevrebma da radgan yoveldRe icvleba sabazro fasebi, gadavwyviteT

jer SegveZina erTdroulad masala, rom yvelafris gaZvirebas ar moeswro.

da mere, transportirebis Semdeg, uSualod muSaxelze rac iqneboda

damokidebuli, is gagvekeTebina. aq ukve naTqvami maqvs, rom etapobrivad

yvelaferi, sawvavis CaTvliT, jer SeviZineT da gavaformeT aqtebi. motanilia

dokumentacia Tavis piradobis mowmobebis aslebiT da yvela sabuTiT. mere

mivxvdiT, rom sworad moviqeciT. erTma garemoebam kidevac gvaCvena es.

celofani, romelic gacilebiT iafi Rirda ramdenime Tvis win, da Cven im

fasSi SeviZineT, exla, am wuTSi rom vikiTxeT, 79 lari Rirs erTi ruloni,

anu 100 metri. fasi sul icvleba. igive celofani aviReT Cven 50 larad.

da marTla mivxvdiT, rom es Cveni midgoma iyo swori gadawyvetileba.

xendros nergi, romelic agreTve winaswar SeviZineT, am sawvavis da am

yvelafris Semdeg, aris samwliani. es nergebi aris ori kategoriis. erTi,

romelic yovelwliurad unda ganaxldes, anu Zveli Ziri amodis da axal

Svilebs rom ikeTebs, is unda Cairgas. da es Cveni aris samwliani. mas sami

wlis ganmavlobaSi ar sWirdeba ganaxleba. im Svilebs mere, Tu ginda, gayidi

nergad da egec calke biznesia, Tu ara da, gadaamravleb. garda imisa, Cven

rom gaTvaliswinebuli gvqonda dakiduli tomrebi gagvekeTebina, radgan

eka bibileiSvilis serTifikati. 2007

Page 136: seria `qalTa mexsiereba~ · 2017-03-02 · 5 Sesavali `soflis Rirseba~ meeqvse wignia seriisa `qalTa mexsiereba~, romelsac 2004 wlidan gamoscemda fondis `Ria sazogadoeba _ saqarTvelo~

136

saTburSi aris amis adgili, ufro did, 50 kiloian puris fqvilis tomrebs

gamoviyenebT, gavakeTebT da erTmaneTze iqneba Semodgmuli, faqtiurad, adgili

rom ar gafuWdes uqmad. rac kidev adgilobrivad saTburSi adgili iyo, is

rom gamogveyenebina, iq pomidoris nergebi SevitaneT da boZebis irgvliv

gavakeTeT. im teritoriaze yvavilebi rac iyo Zveli, kalebi, isic davtoveT.

SeiZleba kidev CiTilebis gakeTeba. gakeTdeba fexze dadgmuli dafebi, ase

aTi santimetris simaRleze, daeyreba miwa da Cveulebrivad masze daiTeseba.

ase erTma axlobelma adre mosinja sokoc. oRond imisTvis gamoiyena xe rom

aris Cinari, is... yovel SemTvevaSi Tuki mouvli, Zaan mosavliania...

praqtikulad Cven proeqtze rame Sesasrulebeli samuSao aRar gvaqvs.

arc fizikuri da arc sxva ram. ubralod velodebiT nayofs da mere...

pirvel realizacias. saerTod xendros sezoni CvenTan aris ivnisi, ivlisi.

Cveulebriv xendros rgaven ufro amaRlebul adgilebze mwkrivSi, SuaSi ki

patara ormoebi ukeTdeba rom wvimianobis dros wyali Cadges iq. aseT

amindSi Tu nayofi didia da miwas daedo, egreve dalpeba. is nayofi ar

iyideba. am Cvens tomrebSi nayofi arc arafers ar edeba, arc ikargeba, arc

sarevela balaxi Wams. roca Cveulebriv kvlebs sul unda gaToxna, welSi

unda ixaro, sakmaod Sromatevadia. aq kidev balaxi ar amodis. Tuki maincdamainc

danotivebul miwas Seyveba raime, maSin amoyofs Tavs. magram imanac SeiZleba

erTxel gamoyos Tavi tomaraSi, an orjer da mere ganadgurdeba.

am Cvens tomrebSi aris ori wili miwa da erTi wili nakeli erTmaneTSi

Sereuli da mere gacrili. tomrebSi rom daiteneba, imis SuagulSi ideba

sasuqad azoti, ese muWisxela, cota. es rom zemodan wertilovnad moirwyveba,

es azoti sveldeba, gadis miwaSi, inarCunebs sinotives da Tan anoyierebs. da

es nayofic aris ufro didi. sxvanairad ar arsebobs xendro, sasuqis gareSe

rom modiodes. Tanac es sasuqi iq aucilebelia. warmoidgineT zamTris

sezonSi saTburi rom daixureba, is maSin xdeba uhaero. am dros miwa Tu male

gamoSra da male morwyi, maSin zamTarSi, roca yinvebi daartyams an roca

sicive iqneba, is sul gafuWdeba. amitom aris, rom erTxel morwyuli unda

eyos imas erTi kviris ganmavlobaSi mainc, rom wyalic eyos da arc gaiyinos.

ase rom, CvenTan yvelaferi adgilzea ukve da faqtiurad oqtombris 23-

Tvis ukve nayofi unda hqondes. mere sul aris mTeli wlis ganmavlobaSi. es

aravis ar sjeroda.

pirvelad es proeqti rom davwereT, banki ̀ respublikaSi~ mivediT, sadac

angariSi gavxseniT. im bankis prezidents vicnob kargad, axlobelia da

movuyevi ese, ese-meTqi, proeqti SevitaneT-Tqo. jer sasacilod ar eyo, egre

ar ivargebso. da mere Tqven rom daafinanseT, maSinve specialurad Cavedi

samtrediaSi, Tanac angariSis nomeric unda gamego da vuTxari: ai Sen rom

ver daafase, gogita, Seni Tanamemamuleebis Sroma, naxe sxvebisgan rogor

Page 137: seria `qalTa mexsiereba~ · 2017-03-02 · 5 Sesavali `soflis Rirseba~ meeqvse wignia seriisa `qalTa mexsiereba~, romelsac 2004 wlidan gamoscemda fondis `Ria sazogadoeba _ saqarTvelo~

137

dafasda-Tqo. exla iZaxis, Tvalebs ar vujerebo. da miTxra, rom Tu me

Sevxedav rom es iqneba absoluturad warmatebuli im mxriv, rom marTla

mTeli weli, yvela sezonze amas eqneba mosavali, imitom rom saqarTveloSi

es me ar minaxavso, maSin TviTon banki `respublika~ Tqvens jgufs daudgeba

partniorad da biznesis gafarToebaSi dagakreditebTo. es miTxra banki

respublikis prezidentma gogita kakabaZem. iqidan rom Camovedi, gogoebs

maSinve vuTxari yvelaferi. Zaan gvixaria yvelas. iman pirdapir gviTxra: me

rom Sedegs davinaxav, me TviTon dagexmarebio maqsimalurad gasaRebis arealis

gafarToebaSi. baTumSi yofila yvelaze Zviri, anu iq yiduloben Turme

restornebi yvelaze Zvir fasSi amas. da me dagidgebio gverdSi, Cemi bankiT

dagakreditebo da dagidgebiT rogorc partniori da xelisSemwyobio.

UNDP-s proeqti, sadac ufaso interneti gvaqvs, mTavrdeba dekemberisbolos, me ar vici sxva klubebs rogor eqneba saqme, magram Cems klubs hyavs

ukve sponsori. es aris gela leJava. is araCveulebrivi adamiania da uangaro.

is Cemi Tanasoflelia, Cemi megobaria da marTla esmis am adamians yvela

tkivili. is aris axla Cemi klubis mxardamWeri. rva Tvis ganmavlobaSi im

SenobaSi, sadac Cven varT, Suqi ar iyo da rva Tvis ganmavlobaSi Cems klubs

ar ugrZvnia es problema. imitom rom yovelTviurad 200 dolars gviricxavda

gela da imis gavleniT me yovelTve ianeTis benzingasamarTi sadguridan

momaqvs 20 litra sawvavi ufasod, dResac egrea. davrekav – gamomigzavnian.

zeTi mWirdeboda Tu kartriji, romelic printerSi ideba da 120 dolari

Rirs, Tu furceli, Tu sawvavi, ar iyo problema arasodes. ubralod Cemi

klubi ar gaCerebula da es aris marTla gelas damsaxureba.

erTi raRac maqvs ideaSi da minda mere movaxdino rogorme amis realizeba.

aris aseTi pavlovias xe _ imperatoris xes eZaxian. exla Tesli maqvs

Zalian patara `paCka~, magram TesliT gaxareba amisi aris Zalian rTuli.

amaswin davTese sacdelad da rom gaizarda, gafuWda, Tanac agvisto iyo da

Zaan cxeloda. me mgoni ramdenime kviraSi elodebian foTis portSi gemiT am

xis nergebs. miwis mesakuTreTa asociaciis xelmZRvaneli quTaisSi aris

merab baraTaSvili. am Cvens saqmeSi am kacis konsultaciac miviRe. man

maswavla, rom Cveni proeqtis am xendros nergebs wertilovani morwyva

sWirdeba da ar SeiZleba ase pirdapir wylis dasxma, imitom rom suyvela

gamova gareT da ar ivargebs, dalpeba. man maswavla rogor unda gamekeTebina

es Cvens pirobebSi. imitom rom wertilovani morwyvis sistema rom gaiyvano

TviTon saTburSi, sadRac 2000 dolari jdeba da meti. mindoda es pavlovias

xe rom gagvekeTebina..

Tanac Cvens klubTan da qalTa sabWosTan erTad axalgazrda agronomTa

asociacia gvaqvs Seqmnili. aq arian biWebi, romlebsac ara aqvT oficialuri

samsaxuri, magram arian mSromelebi. romlebic ar Takiloben arc traqtorze

Page 138: seria `qalTa mexsiereba~ · 2017-03-02 · 5 Sesavali `soflis Rirseba~ meeqvse wignia seriisa `qalTa mexsiereba~, romelsac 2004 wlidan gamoscemda fondis `Ria sazogadoeba _ saqarTvelo~

138

jdomas, arc miwis damuSavebas. jer daviwyeT humusiis damzadeba, gvaqvs sakuTari

miwis nakveTi da vifiqreT gagvekeTebina patara sanerge meurneoba. es pavlovias

xe rom dargo, sam weliwadSi izrdeba rvidan Tormet metramde simaRlis. es

aris yvelaze swrafi xe, romelic yalibdeba srulyofil xis masalad drois

am mcire monakveTSi. sam weliwadSi misi moWra SeiZleba ukve. es xe rom

muSavdeba, aris sul TeTri feris. spilos Zvlis aveji rom aris, ai iseTi

feris rCeba da Zalian Zviri masalaa. vifiqreT, es sanerge meurneoba rom

gagvekeTebina, ar iqneboda urigo. am biWebs, vinc aris CvenTan agronomTa

asociaciaSi Semosuli, ojaxSi gakeTebuli aqvT saxelosno. avejs amzadeben,

skamebs, magidebs da sxvas, rac SeiZleba xisgan damzaddes. oRond exla gvinda

am nergebisTvis fuli. da kidev, rom SemovRoboT es nakveTi kargad. imitom

rom miwas aranairi damuSaveba ar unda, ubralod uSualod xeebTan daamuSaveb

adgilebs. kargad Semokaveba unda mxolod am miwas, rom ar Cavides iq araferi.

gazafxulze ki am xis nayofi, romelic cviva Zirs da SeiZleba mzis pirobebSi

gaxmes, ifqveva safuraJeSi da erTi 25 kiloiani tomari am xis dafquli

nayofiT udris xuT tomara qatos Tavisi kaloriulobiT. es yvelaferi

internetidan maqvs amoRebuli monacemebiT da Tavisi suraTebiT. oRond

minda fuli, rom is nergebi viyido. Tanac arc viciT zustad, ra fasi aqvs,

foTSi unda gavigoT, zustad ra eRireba erTi nergi. rac gvaqvs nakveTi, iq

rom gadaviangariSeT proporciulad ramdeni SeiZleba rom daetios, 100 Ziri

gamovida. es nayofi rom cviva da romelsac ar aiReb an ver moaswreb aRebas,

TviTon amodis Semdeg. iqve wavikiTxeT, rom rom nakveTSi SeiZleba SeuSva

pirutyvi. da aq is balaxis magivrobas swevs, saqonels amatebinebs wveladobas

orjer, samjer da faqtiurad balaxze ukeTesi gamodis.

vfiqrob, ar iqneboda cudi. gelam es icis da rom Camova, mere gvinda

davilaparakoT amaze ufro konkretulad. iqneb rame gamovides aqedanac.

magram me ar gamovyof calke raimes. radgan erT oTaxSi varT, erTad

varT, es niSnavs rom vakeTebT erT saqmes. da es Cveni oTaxi, es Cveni

garemocva ukve imdenad Zlieria, rom adamianebs hgoniaT rom yovlisSemZle

xar. exla adgilobrivi arCevnebi rom Catarda, adgilobrivi mmarTveloba

xom gauqmda da faqtiurad yvelaferi gadavida raionebSi. exla aris CvenTan

rwmunebuli da mdivani, magram ufleba-movaleobebi SedarebiT SezRudulia.

da xalxs hgonia rom aq, CvenTan, yvelaferi SeiZleba da yvelaferi keTdeba.

Tanac xom esmiT yvelaferi – ese moxda, ise moxda...

bevrs ar ejera, rogor, 2000 lari ise mogces, rogor, aq rame procenti

dasabrunebeli ar ariso? ara-meTqi, es grantia da rogor dagimtkicoT-Tqo.

ar sjera xalxs, ubralo adamians Tu SeiZleba rom rame gamouvides.

CvenTan Camovidnen erT dRes qalTa sainformacio centris TanamSromlebi.

dagvitoves Tavisi saitis misamarTebi, wignebi, telefonebi da SesaZleblobis

Page 139: seria `qalTa mexsiereba~ · 2017-03-02 · 5 Sesavali `soflis Rirseba~ meeqvse wignia seriisa `qalTa mexsiereba~, romelsac 2004 wlidan gamoscemda fondis `Ria sazogadoeba _ saqarTvelo~

139

SemTxvevaSi vikontaqtoTo. saintereso saubari gvqonda. es is periodi iyo,

gorisken rom incidenti moxda, rusebma rom Wurvebi Camoyares TiTqos. am

gogos meuRle aRmoCnda gamnaRmvelebis raRac arasamTavrobo organizaciidan.

CvenTvis Sesaferisi, marTalia, araferi ar yofila naTqvami, Cven xom

sainiacitivo jgufi varT da ara varT registrirebulebi. Cvenebs veubnebodi,

ai, ra dros wavageT. axla rom Cven registrirebuli organizacia viyoT,

SeiZleboda raRacaze saubari. droulad unda gavakeToT es registracia da

ufro meti Sansi gveqneba maSin, ase mgonia. erTi kidev, ris gakeTebasac

vTavazob amaT, aris is, rom ubralod, sakuTari gamocdilebis dasaxvewad,

modi davweroT, ubralod davweroT proeqtebi, Tundac erTmaneTis saCveneblad

gavakeToT es yvelaferi.

erTi, rac minda aucileblad avRniSno (mamis saflavs vficavar!), guliT

minda rom vTqva, is Cveni proeqti nawvalebi rom iyo, Rameebi rom iyo

naTevi im proeqtze, romelic aq CamovitaneT, imas hqonda xibli swored. im

SemTxvevaSi ici Seni Sromis fasi, roca Sen marTla iwvale da gagexarda

rom gamogivida. da rom maxsendeba rogor vakeTebdiT yvelafers: maSin, im

momentSi zogi sanTlis Suqze vakeTeT, zogi generatorze avkrifeT, rom

ariqa, droSi ar daviwvaTo.

me, magaliTad, bednieri var imitom, rom aq, sofelSi, sadac pirobebi ar

iyo, rom sakuTari Zalebis realizeba mogexdina, me saqmis gakeTeba SevZeli.

Cems gverdiT vinc aris, me mgoni yvela igives ityvis. imitom, rom Cven

SevZeliT im CarCodan gamosvla, rac

aq aris. da marto Cven ki ara. Cveni

mibaZviT Zalian bevri adamiani sxva-

gvarad xedavs ukve sakiTxs, sxvagva-

rad fiqrobs Tavis aqtiurobaze da

Tavis rolze yvela sakiTxSi. da

aRar iqneba is ise Caketili ukve.

SeiZleba amas bevri dro dasWirdes,

da Cvens magivrad ukve sxva iyos.

yovel SemTxvevaSi mova dro, roca

adamians, da miT umetes _ qals, eco-

dineba, rom sakmaod didi Rirebuleba

da fasi aqvs mas.

ekaterine bibileiSvili, didi jixaiSi;ekaterine bibileiSvili, didi jixaiSi;ekaterine bibileiSvili, didi jixaiSi;ekaterine bibileiSvili, didi jixaiSi;ekaterine bibileiSvili, didi jixaiSi;

Cawerilia TbilisSi, `fondis taso~Cawerilia TbilisSi, `fondis taso~Cawerilia TbilisSi, `fondis taso~Cawerilia TbilisSi, `fondis taso~Cawerilia TbilisSi, `fondis taso~

ofisSi 2007 wlis 3 oqtombersofisSi 2007 wlis 3 oqtombersofisSi 2007 wlis 3 oqtombersofisSi 2007 wlis 3 oqtombersofisSi 2007 wlis 3 oqtombers

JuJuna bebos sixaruli. 2007

Page 140: seria `qalTa mexsiereba~ · 2017-03-02 · 5 Sesavali `soflis Rirseba~ meeqvse wignia seriisa `qalTa mexsiereba~, romelsac 2004 wlidan gamoscemda fondis `Ria sazogadoeba _ saqarTvelo~

140

RESUME

Honor of Village is a sixth volume of the Women’s Memory series which had beenpublished by the Women’s Program of the Open Society - Georgia Foundation after2004. Since 2007 an heir of the Women’s Program, - Taso Foundation (women’s fundand memory research center), has been publishing it. Taso Foundation continues missionof the Women’s program of supporting gender equality, furthering justice and ensuringwomen’s representation in the process of democratic State-building.In addition to grantmaking Taso Foundation implements operational, internal projects.One of them “Memory Research Centre” is headed by an expert in women’s studiesTsisana Goderdzishvili who is also a Deputy Director General of the Foundation.“Memory Research Centre” supports development of women’s oral history as academicdiscipline, keeps archival collections of oral histories ( Since 2001: audio, text, photoand video archives) and a library which has significant literature/materials on women’srights, gender equality and gender studies. The Centre also prepares and publishesbooks of “Women’s Memory”.

Unlike other books of the series Honor of Village cannot be named women’s oralhistory as oral history is a method of academic research whereas greatest part of thetexts in Honor of Village consists of casual conversations recorded during workingvisits in the villages. Since 2004 the Women’s Program has worked together withrural women for supporting their initiatives. The competition is held annually andafter consultations which normally last over a month, feasibility of selected proposalsis checked on the spot, in the villages. This is the most serious and at the same timehard work for us because of what we see there and what the villagers tell us.

Since 2005 we support income generating projects. Grants competition “EconomicStrengthening of Rural Women” held in 2007 addressed rural women starters in smallbusiness. In total, 38 projects have been supported by Taso Foundation for rural women;18 of them have been awarded grants in 2007. Had the Foundation sufficient financialresources it would have financed just as many perspective projects. This work isparticularly hard because of limitation of grant funds. Our attempts to increase grantfunds have been always fruitless basically because giving out grants for businessdevelopment was considered an error and we were blamed for lack of professionalism.It sounds an easy and sufficient explanation for refusal. However, our foundation isnot a bank or micro financial institution, it is a charitable organization and we cannotprovide with credits. There are some more important and exhaustive answers given byHonor of Village. The book reveals immensely complex and tightly interwovenproblems the rural people are dealing with today and argues that a main offender ispoverty while a positive character - a brave and energetic woman with incrediblevitality, strength, zeal and intellect.

Page 141: seria `qalTa mexsiereba~ · 2017-03-02 · 5 Sesavali `soflis Rirseba~ meeqvse wignia seriisa `qalTa mexsiereba~, romelsac 2004 wlidan gamoscemda fondis `Ria sazogadoeba _ saqarTvelo~

141

Honor of Village does not use a language of statistical data. The figures are known butwe can observe that this knowledge “does not work”. It is like when news on thousandsof casualties do not bring tears to our eyes but we weep over an individual’s tragedy ifwe love him or her and even if we do not know him or her personally, it depends onwhat we are told and how. Like a magnifying glass Honor of Village aspires to bringus closer to our people and make us see them real and alive. It wants us to hear a voiceof each of them as voice of majority of our country’s population. According to SulkhanSaba Orbeliani’s Georgian language dictionary honor of village translates intobestowing tribute to a village. To put it in modern words we hope the book will havea positive impact on the state agricultural policy.

Narrators of the Honor of Village started to talk about their hardship (it is a relativelynew phenomenon as acknowledging being poor was considered humiliating in thepast and voicing a protest against poverty-disgracing). We live in an agrarian countrytogether with them who struggle to rise to its feet but unfortunately fails to do so.We live in a country where no government has yet identified domestic priorities. Wehave been listening to talks about advantages of pipelines crossing our territory, aboutfurther integration in Europe and NATO membership and strengthening of civil societybut we have not heard a word on how our population is going to live after the State’streasures and its immovable property including buildings, forests and rivers have beensold. What else can be profitable in future and which sectors of economy save for thetourism have any perspectives? Will there be agriculture among these sectors? To putit simply, will a peasant have any motivation to stick to his land and tolerate privationin anticipation of better times and more attention from its own government or shoulds/he pack and head for the Capital or a foreign country like many others had donefrom her native village?

Readers of the Honor of Village will see that real situation is much worse than it looksfrom Tbilisi (or TV screen). Our respondents, main characters of the book, do not sitaround twiddling their thumbs. On the contrary, in everyday life they strive persistentlyto get rid of poverty. Some of those who retained their plots of land try to convertthemselves into farmers and produce much more than they need for survival to getsome returns in cash.There is no cash flow in the rural areas.

Honor of Village tells us how one day a Georgian collective farmer (kolkhoznik) turnedinto a peasant and how s/he never made it to a farmer. We intentionally separated theinterviews and grouped them according to themes. Each theme is a pain and unresolvedproblem of a Georgian village. A picture we received was absolutely distressing. Wethought to use these issues as titles of the book’s chapters but it made a very hard readingand forced us to reallocate the interviews.

Page 142: seria `qalTa mexsiereba~ · 2017-03-02 · 5 Sesavali `soflis Rirseba~ meeqvse wignia seriisa `qalTa mexsiereba~, romelsac 2004 wlidan gamoscemda fondis `Ria sazogadoeba _ saqarTvelo~

142

The book describes how collective farms were wiped out at one stroke and without givingmuch thought and how the rules for living in villages although many of them erroneouswere erased. However, nobody taught peasants on how they were to go on with their livingand nobody informed them on privatization.Meanwhile collection of nonferrous scrap metals and digging out copper wires from ditchesbecame easily accessible ways for making money. However, scrap metals and copper offersurvival chances only for one occasion, they do not provide with stable income.

The book’s narrators talk about an alarming migration from the villages to big cities,about governing elites and their rhetoric on hardships of rural life and villagers’ plightparticularly emotional during elections, about local elections and misconduct of villageauthorities and how the things which had been entirely unknown to a village in thepast, for instance drugs, HIV/AIDS and crime made a way into their lives. They narrateabout village youth and their voyages in search of a better life and about what happenedto the initiatives of those who had persistently struggled to get out of everyday routine,about bird flu, swine fever (pig plague), and price of grapes (cheaper than Coke, wildplums and water!) and “successful” harvest.Readers of Honor of Village will realize that campaign in social colors should bereplaced with social policy focused on an individual and family. They will also knowthat without providing support and assistance to the villagers, due to their extremebusiness in surviving, penniless rural people will never be able to design long termstrategies for development. The villagers cannot get credits to launch their owncommercial businesses simply for the reason that they do not have anything valuablefor securing loans. Some of our respondents feel proud and happy merely becausethey have better yield or raise more cattle than others and because they are able to getready for winter months.

Nowadays a peasant cannot sale her/his agricultural products which cost her/himinhumane labor and convert it to cash. Prices of fruit and vegetables as well as diaryproducts and meat which they sell to wholesalers in their villages are significantly andunreasonably lower than market prices.Colorful and lively markets of Tbilisi where peasants earned a little money throughwholesalers have been demolished. The agricultural products which can be seen in thesupermarkets of Georgia’s capital and even in numerous little shops are mostly of Turkishorigin. An enormous market of Russia which was vital for Georgian economy has beenclosed down for Georgian products.In the beginning of the XXI century Georgian peasantry lives mainly on bartering goods.Tusheti cheese is changed for Kakheti wine, Kartli apples for Javakheti potatoes andetc. Delinquent payments in villages are normal. Life of a peasant even if s/he is themost hard-working and loyal to her/his land resembles a long and infinite delayed paymentwith no visible end in the near future.

Page 143: seria `qalTa mexsiereba~ · 2017-03-02 · 5 Sesavali `soflis Rirseba~ meeqvse wignia seriisa `qalTa mexsiereba~, romelsac 2004 wlidan gamoscemda fondis `Ria sazogadoeba _ saqarTvelo~

143

The villagers highly appreciate prompt and well-organized emergency medical careand ambulance service (free of charge) but they never talk about highways which arebeing rebuilt basically by funds from the State Budget and credits of the World Bank.It seems the highways are of no use for the peasants as they are not able to make it tobig cities … Peasants are in a kind of weird isolation today from which, after years ofcomplete darkness due to electricity cuts, they have been following currentdevelopments in the country from TV screens. However, they are least involved in theprocesses and their voices cannot be heard; neither can they put steel boots on: noenough money for transport fares.Number of students in rural schools is dramatically decreasing; the schools are beingmerged and those with small number of students are intending to be closed down.There are quite a few kilometers to neighboring villages that makes it hard for studentsto attend classes especially in long freezing winter months. A teacher has to lookafter her fruit garden and orchard (she cannot help it), parent is always busy, librariesare being closed down; it has become clear that one cannot survive either by “goodperformance and discipline” or honest and hard work; policy of the well-off is predatory,going to a foreign country in search of living is dangerous and disastrous for families.Children are raised in closed spaces, many of them travel to the big cities for the firsttime when they are already grown up…The cities, full of temptations and danger arefar off from villages and this distance had never been as difficult to cover as it hasbecome now. Many young people cannot resist temptations and ruin their own lives.Majority of more than 20 000 population of penitentiary institutions of Georgia hasbeen made up by young rural migrants.The narrations in the Honor of Village belong to 45 women and 2 men who wererecorded in summer and autumn of 2007 in 29 villages in all regions of Georgia butmostly in Kakheti and consequently a great number of proposals belong to Kakhetipeasants. In addition, we placed some pieces in the book from the archives of theMemory Research Centre together with photos which had been taken during expeditionsor presented to us.We protect anonymity of most of the authors and assert that everything you are goingto read in the book had been said in this way and even style of narrating largely remainsunchanged. We have not left out some of the arguments we do not agree with but thisis of less importance.

Many thanks to all authors of the book as well as to its readers as they truly need oneanother.

Marina Tabukashvili

TASO Foundation

Page 144: seria `qalTa mexsiereba~ · 2017-03-02 · 5 Sesavali `soflis Rirseba~ meeqvse wignia seriisa `qalTa mexsiereba~, romelsac 2004 wlidan gamoscemda fondis `Ria sazogadoeba _ saqarTvelo~

144