แววว�ชาช�พแววว�ชาช�พโดยโดย

ดรดร . . ญาณภั�ทร สี�หะญาณภั�ทร สี�หะมงคลมงคล

แววว�ชาช�พแววว�ชาช�พ คุณลั�กษณะที่��แสดงถึ�ง คุวามสนใจ

แลัะคุวามถึน�ด ของบุคุคุลัที่��ม�ต่�ออาช�พ ต่�างๆ ที่��ได"จากการสะสมประสบุการณ%

ต่�&งแต่�อด�ต่จนถึ�งป'จจบุ�น เป)น คุณลั�กษณะที่��แฝงอยู่,�ในต่�วบุคุคุลั

พร"อมที่��จะเร�ยู่นร,"แลัะพ�ฒนาเพ��มเต่�มเพ.�อให้"บุคุคุลัม�คุวามเป)นเลั�ศในการเร�ยู่นร,"

สาขาว�ชาช�พต่�างๆ ที่��เป1ดสอนในระด�บุ อาช�วศ�กษา ซึ่��งส�งผลัต่�อคุวามส4าเร5จ

แลัะคุวามเป)นเลั�ศในการประกอบุอาช�พในอนาคุต่

คุวามถึน�ด + การฝ7กฝน = คุวามส4าเร5จ

(Snow. 1980)

แววว�ชาช�พ = คุวามสนใจ + คุวามถึน�ด +การฝ7กฝน

= คุวามส4าเร5จ คุวามเป)นเลั�ศ

ห้มายู่ถึ�ง คุวามร,"ส�กช.�นชอบุก�จกรรมห้น��งมากกว�า ก�จกรรมอ.�น ๆ อาจเปร�ยู่บุเที่�ยู่บุก�จกรรมที่��เขาช.�นชอบุ

2 อยู่�าง เช�น เด5กคุนห้น��งชอบุร"องเพลังมากกว�า การที่4าโจที่ยู่%คุณ�ต่ศาสต่ร% เป)นต่"น

คุวามสนใจ

ที่ฤษฎี�เก��ยู่วก�บุคุวามสนใจ

ที่ฤษฎี�จ�ต่ว�เคุราะห้% (Psychoanalytic Theory): คุณลั�กษณะที่างบุคุลั�กภาพ ม�อ�ที่ธิ�พลัต่�อการเลั.อกงาน ที่��บุคุคุลัสนใจ

ที่ฤษฎี�การพ�ฒนาของซึ่ปเปอร% (Super’s Developmental Theory)

: คุวามสนใจเป)นต่�วก4าห้นดในการเลั.อกสายู่การเร�ยู่น แลัะ การประกอบุอาช�พ

ข�&นพ�ฒนาที่างอาช�พ5 ข�&น

1) ข�&นการเจร�ญเต่�บุโต่ แรกเก�ด - 14 ป>2) ข�&นส4ารวจ อายู่ 15 - 24 ป>

3) ข�&นสร"างห้ลั�กฐาน อายู่ 25 - 44 ป>4) ข�&นการด4ารงช�ว�ต่ที่��ม��นคุง อายู่ 45 - 64 ป>

5) ข�&นคุวามเส.�อมถึอยู่ อายู่ 65 ข�&นไป* อายู่ 14 - 18 ป> เป)นช�วงคุวามสนใจในการเลั.อกอาช�พ

แต่�คุวามสนใจในการเลั.อกอาช�พที่��ถึ.อว�าแน�นอนอยู่,�ในช�วงอายู่ 25 ป> ข�&นไป

คุวามถึน�ด(Aptitude)

ห้มายู่ถึ�ง คุณลั�กษณะพ.&นฐานในป'จจบุ�น ของบุคุคุลั ที่��บุ�งบุอกให้"ที่ราบุสมรรถึว�ส�ยู่

(capacity) ห้ร.อศ�กยู่ภาพ(Potentiality) ของบุคุคุลัน�&นว�า ม�ข�ดคุวามสามารถึในการเพ��มพ,น

คุวามช4านาญ การเร�ยู่นร," แลัะคุวามส4าเร5จ ในอนาคุต่มากน"อยู่เพ�ยู่งใด ( ไพศาลั ห้ว�งพา

น�ช 2526, )

คุวามถึน�ดไม�ได"เป)นผลัห้ร.อมรดกที่��เก�ดจากพ�นธิกรรม ของบุคุคุลั แต่�เก�ดจากการสะสมห้ร.อก�อต่�วมาจาก

ประสบุการณ%ที่กอยู่�างของบุคุคุลัด�งน�&นการฝ7กฝนแลัะส��งแวดลั"อมจะเป)นส��งที่��ช�วยู่ให้"

เก�ดการก�อต่�ว สะสม ต่กผลั�กเป)นคุวามถึน�ดของคุนเรา

ห้ลั�กการว�ดคุวามห้ลั�กการว�ดคุวามถึน�ดถึน�ด

ส�วนให้ญ�น�ยู่มใช"แบุบุที่ดสอบุ ส�วนให้ญ�น�ยู่มใช"แบุบุที่ดสอบุ เร�ยู่กว�า แบุบุที่ดสอบุคุวาม เร�ยู่กว�า แบุบุที่ดสอบุคุวาม

ถึน�ด ถึน�ด (Aptitude test)(Aptitude test)

4. การเลั.อกใช"แต่�ลัะคุร�&ง คุวรพ�จารณาถึ�งธิรรมชาต่�ของ ส าขาที่��จะเลั.อกเร�ยู่นให้"ลัะเอ�ยู่ดรอบุคุอบุ ซึ่��งจะม คุวามส�มพ�นธิ%ก�บุคุวามเที่��ยู่งต่รงในการที่4านายู่ คุวามส4าเร5จในการเร�ยู่นด"วยู่

1. เป)นการว�ดคุวามสามารถึโดยู่อาศ�ยู่การบุ,รณาการ ประสบุการณ% การเร�ยู่นร,"ที่��ม�อยู่,�ของบุคุคุลั ซึ่��งต่�างจากแบุบุที่ดสอบุผลัส�มฤที่ธิ�@ ที่��ต่"องการว�ดในเน.&อห้าของการเร�ยู่นในห้ลั�กส,ต่รเที่�าน�&น

2 . น�ยู่มใช"เป)นแบุบุที่ดสอบุที่��จ4าก�ดเวลัา (Speed test)

3 . คุวามถึน�ดไม�ใช�คุวามสามารถึเพ�ยู่งด"านเด�ยู่ว แต่�เป)น คุวามสามารถึห้ลัายู่ด"านผสมก�น ด�งน�&นจ�งน�ยู่มจ�ดเป)น ชด (Battery) แต่�ลัะชดประกอบุด"วยู่คุวามสามารถึห้ลัายู่ด"าน

1. 1. ที่ฤษฎี�องคุ%ประกอบุเด��ยู่ว (Uni – (Uni – factor factor theory)theory)

1.1 ผ,"คุ�ดที่ฤษฎี� Binet and Simon. 1905

1.2 แบุบุที่ดสอบุ ว�ดเชาว%ป'ญญาห้ร.อ IQ (Intelligence Quotient)1.3 ลั�กษณะการว�ด ว�ดโคุรงสร"างรวมเป)น

คุวามสามารถึ ที่��วไป G

2. 2. ที่ฤษฎี�สององคุ%ที่ฤษฎี�สององคุ% ประกอบุ ประกอบุ

(Bi – (Bi – factor factor theory)theory)

2.1 ผ,"คุ�ดที่ฤษฎี� Charles Spearman . 1927

2.2 แบุบุที่ดสอบุAnalogies Completion Understanding Paragraphs Opposites Instructions Resemblances Inferences

2.3.1 องคุ%ประกอบุรวม (G – factor)2.3.2 องคุ%ประกอบุเฉพาะ (S –

factor)

G

2.3 ลั�กษณะการว�ด ว�ดโคุรงสร"าง ที่างสมองเป)นสอง

องคุ%ประกอบุ คุ.อ

S3

S2S1

ที่ฤษฎี�ห้ลัายู่องคุ%ประกอบุ (Multiple-Factor Theory) 11. ผ,"น4าที่ฤษฎี� L.L.

Thurstone. 19331.2 แบุบุที่ดสอบุ ใช"ว�ดสมรรถึภาพห้ร.อคุณลั�กษณะพ.&นฐาน1.3 ลั�กษณะการว�ด ว�ดโคุรงสร"าง

พ.&นฐาน 7 ด"าน คุ.อ 132. . ด"านคุวามคุลั�องแคุลั�วในการใช"

คุ4า (Word Fluency-factor)

131. . ด"านภาษา (Verbal-factor)

133. . ด"านจ4านวน (Number-factor)

135 ด"านคุวามจ4า (Memory-factor)

134 ด"านม�ต่�ส�มพ�นธิ% (Space-factor) 136 ด"านคุวามเร5วในการร�บุร," (Perception Speed-factor) 137 ด"านเห้ต่ผลั (R-factor)

แบุบุที่ดสอบุมาต่รฐานต่�างๆ ที่��เก��ยู่วข"องก�บุการว�ดคุวามถึน�ด

1. แบุบุที่ดสอบุ จ� เอ ที่� บุ� (GATB : General Aptitude Test Battery)

2. แบุบุที่ดสอบุ ด� เอ ที่� (DAT : Differential Aptitude Test)

3. แบุบุที่ดสอบุ เอฟ เอ ซึ่� ที่� (FACT : Flanagan Aptitude Classification Test)

1. แบุบุที่ดสอบุ จ� เอ ที่� บุ� (GATB : General Aptitude Test Battery)

กรมแรงงานในประเที่ศสห้ร�ฐ สร"างแบุบุที่ดสอบุชด น�&เพ.�อใช"ว�ดงานเฉพาะด"าน ใช"ว�ดน�กเร�ยู่นเกรด 9-

12 แลัะผ,"ให้ญ� เพ.�อใช"ในการให้"คุ4าปร�กษาเก��ยู่วก�บุ อาช�พ ม�แบุบุที่ดสอบุ 12 ฉบุ�บุ ว�ด 9 องคุ%

ประกอบุ ด�งน�&1. เชาวน%ป'ญญา ประกอบุด"วยู่แบุบุที่ดสอบุ คุ4าศ�พที่% เห้ต่ผลัที่างคุณ�ต่ศาสต่ร% แลัะภาพสามม�ต่�

2. คุวามถึน�ดที่างภาษา ใช"แบุบุที่ดสอบุคุ4าศ�พที่%3. คุวามถึน�ดที่างต่�วเลัข ใช"แบุบุที่ดสอบุคุ4านวณรวมก�บุเห้ต่ผลัที่างคุณ�ต่ศาสต่ร%

4. คุวามถึน�ดม�ต่�ส�มพ�นธิ% ใช"แบุบุที่ดสอบุภาพสามม�ต่�5. การร�บุร,"ฟอร%ม ใช"แบุบุที่ดสอบุ จ�บุคุ,�เคุร.�องม.อ ก�บุ จ�บุคุ,�ภาพที่างเรขาคุณ�ต่

6. การร�บุร,"ที่างเสม�ยู่น ใช"แบุบุที่ดสอบุเปร�ยู่บุเที่�ยู่บุช.�อ7. การประสานงานกลั"ามเน.&อ ใช"แบุบุที่ดสอบุที่4าเคุร.�องห้มายู่

8. คุวามคุลั�องแคุลั�วในการใช"น�&วม.อ ใช"แบุบุที่ดสอบุการรวมช�&นส�วน แลัะแยู่กช�&นส�วน9. คุวามคุลั�องแคุลั�วในการใช"ม.อ ใช"แบุบุที่ดสอบุการยู่"ายู่ที่��แลัะใส�กลั�บุคุ.น

2. แบุบุที่ดสอบุ ด� เอ ที่� (DAT : Differential Aptitude Test ) ผ,"สร"างคุ.อ Bennett สร"างข�&นใช"ใน

การแนะแนวที่างการศ�กษา แลัะอาช�พของ น�กเร�ยู่นเกรด 8-12 ประกอบุด"วยู่แบุบุ

ที่ดสอบุ 8 ฉบุ�บุ ด�งน�&1. เห้ต่ผลัที่างภาษา

4. คุวามสามารถึที่างต่�วเลัข5. เห้ต่ผลัที่างนามธิรรม

8. คุวามเร5วแลัะแม�นยู่4าที่างเสม�ยู่น7. เห้ต่ผลัเช�งจ�กรกลั6. ม�ต่�ส�มพ�นธิ%

3. สะกดคุ4า2. การใช"ภาษา

3. แบุบุที่ดสอบุ เอฟ เอ ซึ่� ที่� (FACT : Flanagan Aptitude Classification Test )

ผ,"สร"างคุ.อ Flanagan สร"างข�&นใช"ว�ดคุวามถึน�ดในการประกอบุอาช�พต่�าง ๆ ถึ�ง 38 อาช�พ ว�เคุราะห้%จากผ,"ประสบุผลัส4าเร5จ แลัะลั"มเห้ลัวจากอาช�พ จ�ดที่4าเป)นแบุบุที่ดสอบุ 19 ฉบุ�บุ แลัะใช"ว�ดอาช�พต่�าง ๆ ด�งสรป ในต่าราง ด�งน�&

แบบทดสีอบ อาช�พ

ว�ศวก

ร

ช�างก

�อสีร�าง

ช�า

งออก

แบบสี

าขาต่

�างๆ

ช�างไฟ

ฟ$าอ�เล

&คทรอ

นิ�กสี(

ช�างก

ด

ช�างเค

ร)*องย

นิต่(

1. ค�นิหาภัาพท�*ไม�สีมบ+รณ(2. เหต่,ผลทางจั�กรกล3. ความสีามารถใช�ต่าราง4. เหต่,ผลทางคณ�ต่ศาสีต่ร(5. การใช�ศ�พท(6. การประกอบช�2นิงานิ7. ความเข�าใจัและการต่�ดสี�นิใจั8. ม�ต่�สี�มพ�นิธ์(ซ่�อนิภัาพ9. การวางแผนิ10. เลขคณ�ต่11. เต่�มอ�กษรท�*ขาดหาย12. การอ�านิกราฟ13. การใช�ภัาษา14. ความแม�นิย6าในิการใช�ม)อ15. การพ�จัารณาต่6าแหนิ�งอ�นิต่ราย(Alertness)

16. การประสีานิกล�ามเนิ)2อม)อ17. การออกแบบ(Pattern)

18. การใช�รห�สี19. ความจั6า

รวม 7 4 7 5 6 6

• ก4าห้นดจดม�งห้มายู่ในการสร"าง• ศ�กษาเอกสารที่��เก��ยู่วข"อง

• น�ยู่ามส��งที่��ต่"องการว�ด• เข�ยู่นข"อสอบุ• ห้าคุ�า IOC

• คุ�ดเลั.อกแลัะปร�บุปรงข"อสอบุ• ที่ดลัองใช"คุร�&งที่�� 1-3• ห้าคุ�า p, r แลัะคุวามเช.�อม��น

• จ�ดที่4าร,ปเลั�มแลัะคุ,�ม.อการใช"

ข�&นต่อนการสร"างแบุบุที่ดสอบุ

• ก4าห้นดกรอบุของการว�ด

แบุบุประเม�นคุวามเที่��ยู่งต่รง คุ4าช�&แจง แบุบุประเม�นคุวามเที่��ยู่งต่รง จ�ดที่4าข�&นเพ.�อต่รวจสอบุคุวามสอดคุลั"อง

ของข"อสอบุก�บุน�ยู่ามส��งที่��ต่"องการว�ด (น�ยู่ามศ�พที่%) โดยู่ม�เกณฑ์% ในการประเม�น ด�งน�&

+1 แที่น แน�ใจว�าข"อสอบุว�ดได"สอดคุลั"องก�บุน�ยู่าม 0 แที่น ไม�แน�ใจว�าข"อสอบุว�ดได"สอดคุลั"องก�บุน�ยู่าม-1 แที่น แน�ใจว�าข"อสอบุว�ดได"ไม�สอดคุลั"องก�บุน�ยู่าม

ข"อสอบุคุวามคุ�ดเห้5นของผ,"

เช��ยู่วชาญ+1 0 -1

การห้าคุ�า IOC

R/NIOC

เม.�อ IOC = ด�ชน�คุวามสอดคุลั"องของข"อสอบุก�บุน�ยู่าม

= ผลัรวมคุะแนนประเม�นของผ,"เช��ยู่วชาญR

N = จ4านวนผ,"เช��ยู่วชาญ

* คุ�า IOC ต่�&งแต่� 05. ข�&นไป ถึ.อว�าข"อสอบุว�ดได"สอดคุลั"องก�บุน�ยู่าม

การห้าคุ�าคุวามยู่ากแลัะอ4านาจจ4าแนก

P = (H+L)/N

2N/)LH(r

เม.�อ P = คุ�าคุวามยู่าก r = คุ�าอ4านาจจ4าแนก

H = จ4านวนคุนกลั�มส,งที่��ต่อบุถึ,ก L = จ4านวนคุนกลั�มต่4�าที่��ต่อบุถึ,ก

N = จ4านวนคุนที่��เข"าสอบุที่�&งห้มด

การว�ดคุวามถึน�ดด"านภาษา เป)นการว�ดคุวามสามารถึเก��ยู่วก�บุคุวามเข"าใจในการร�บุร,"คุวามห้มายู่

ในการส.�อสารที่างภาษา คุ.อ คุวามสามารถึในการจ�บุใจคุวามส4าคุ�ญของ เร.�องราว คุ4าพ,ด คุ4าสนที่นา ร,ปภาพ รวมที่�&งการร,"คุวามห้มายู่ของคุ4าห้ร.อ ศ�พที่%ต่�าง ๆ

ต่�วอยู่�าง เช�นคุวามห้มายู่ของคุ4า

คุ4าต่รงข"าม ข"อใดม�คุวามห้มายู่ต่รงข"ามก�บุ คุ4าว�า ผลั�ก มากที่��สด

ก. ยู่�ด ข. ด�น คุ. ด�ง ง. ลัาก จ. ต่�ด

ศ�พที่%ไม�เข"าพวก ข"อใดไม�เข"าพวก ก. ที่องคุ4า ข. ที่องเห้ลั.อง คุ. ที่องแดง ง. ที่องขาว จ.ที่องม"วน

การว�ดคุวามถึน�ดด"านเห้ต่ผลัคุวามม�เห้ต่ผลัเป)นคุวามสามารถึในการไลั�เร�ยู่งห้ารายู่ลัะเอ�ยู่ดข"อเที่5จจร�งป'ญห้าห้ร.อสถึานการณ%ต่�าง ๆ เพ.�อน4าไปเปร�ยู่บุเที่�ยู่บุ พ�จารณา ไต่ร�ต่รอง แลั"วรวบุรวมรายู่ลัะเอ�ยู่ดเห้ลั�าน�&นไปต่�ดส�นช�&ขาดในเร.�องเห้ลั�าน�&นอยู่�างเห้มาะสม ลั�กษณะด�งกลั�าวก5คุ.อการใช"ว�จารณาญาณเพ.�อการว�น�จฉ�ยู่น��นเอง

ต่�วอยู่�างเช�นแบุบุอปมาอปไมยู่

ชายู่ ห้ญ�ง ……พ�อ .ก. แม� ข. ลัง คุ. พ�� ง. ลั,ก จ. ปDา