การศึกษาประวัติเพลงไทยสากลในพระนิพนธ์ของ...

64
การศึกษาประวัติเพลงไทยสากลในพระนิพนธ์ของ สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้ า บริพัตรสุขุมพันธ์ กรมพระนครสวรรค์วรพินิต ที่นาเค้าโครงมาจากเพลงไทยเดิม กรณีศึกษาจาก นาย ดุษฎี เค้ามูลคดี นาย ธีรภัทร์ ทองชื่น รายงานวิจัยฉบับนี้เป็นส่วนหนึ่งของรายวิชาหลักและระเบียบวิธีวิจัยทางดนตรี สาขาวิชาดนตรีไทย ภาควิชาดนตรี คณะมนุษยศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ พุทธศักราช ๒๕๕๖

Upload: others

Post on 21-Oct-2019

7 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: การศึกษาประวัติเพลงไทยสากลในพระนิพนธ์ของ สมเด็จพระเจ้าบรม ...pirun.ku.ac.th/~b5311104139/theeraput.pdf ·

การศกษาประวตเพลงไทยสากลในพระนพนธของ สมเดจพระเจาบรมวงศเธอ เจาฟา

บรพตรสขมพนธ กรมพระนครสวรรควรพนต ทน าเคาโครงมาจากเพลงไทยเดม

กรณศกษาจาก นาย ดษฎ เคามลคด

นาย ธรภทร ทองชน

รายงานวจยฉบบนเปนสวนหนงของรายวชาหลกและระเบยบวธวจยทางดนตร

สาขาวชาดนตรไทย ภาควชาดนตร คณะมนษยศาสตร

มหาวทยาลยเกษตรศาสตร

พทธศกราช ๒๕๕๖

Page 2: การศึกษาประวัติเพลงไทยสากลในพระนิพนธ์ของ สมเด็จพระเจ้าบรม ...pirun.ku.ac.th/~b5311104139/theeraput.pdf ·

ธรภทร ทองชน ๒๕๕๖ : การศกษาประวตเพลงไทยสากลในพระนพนธของ สมเดจพระเจาบรมวงศเธอ เจาฟาบรพตรสขมพนธ กรมพระนครสวรรควรพนตท น าเคาโครงมาจากเพลงไทยเดม สาขาวชาดนตรไทย ภาควชาดนตร คณะมนษยศาสตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร อาจารยทปรกษาหลก : ผชวยศาสตราจารยภาคม บ ารงสข

บทคดยอ

การวจยครงนมวตถประสงคเพอ (๑)เพอศกษาประวตความเปนมาของเพลงไทยสากลในพระนพนธ

ของ สมเดจพระเจาบรมวงศเธอ เจาฟาบรพตรสขมพนธ กรมพระนครสวรรควรพนตท น าเคาโครงมาจากเพลง

ไทยเดม (๒)เพอศกษาพระประวตของทลกระหมอมบรพตรสขมพนธฯทมความเกยวของกบวงการดนตรใน

ชาตไทย

ประชากรทใชในครงน คอ ประวตเพลงไทยสากลในพระนพนธของ สมเดจพระเจาบรมวงศเธอ เจา

ฟาบรพตรสขมพนธ กรมพระนครสวรรควรพนตทน าเคาโครงมาจากเพลงไทยเดมกลมตวอยางในการวจยครงน

คอ นาย ดษฎ เคามลคด โดยการใชวธการสมกลมตวอยางแบบเฉพาะเจาะจง เนองจาก นาย ดษฎ เคามลคด

เปนนกจดรายการวทยเกยวกบเพลงไทยและเพลงไทยสากลและยงเปนผทมความช านาญดานประวตของบท

เพลงไมวาจะเปนเพลงไทยหรอเพลงไทยสากลเปนอยางมาก และทานยงมความสามารถในการถายทอดใหกบ

ผฟงไดอยางมประสทธภาพอกดวย

ผลการวจยพบวา (๑) เพลงไทยสากล คอ เพลงทใชภาษาไทยค ารอง บรรเลงดวยดนตรสากล ใชโนต

สากล กเรยกวาเพลงไทยสากล (๒)เพลงไทยสากลมมาตงแตรชกาลท ๔ โดย บดาของพระเจนดรยางค ชอ

จาคอป เฟยส ทานได น นแตรวงเขามาเปนตวเปดสมยน นเรยกวาวงโยธวาทต (๓) สมยรชกาลท ๕

ทลกระหมอมบรพตรฯไดใหก าเนดเพลงไทยสากลเพลงแรกคอ เพลงวอลซปลมจต (๔) ทลกระหมอมบรพตร

สขมพนธฯไดน าโนตสากลในมาใชในไทยเปนคนแรก ทานไดท าเพลงวอลซปลมจตขนมาเปนเพลงแรก

ตอจากนนกมเพลงวอลซมณฑาทอง เพลงพระยาโศก เปนเพลงไทยสากลเพลงแรกของไทย และเปนบดาแหง

เพลงไทยสากล (๕) รชกาลท ๖ ตอนนนเรมมการท าละครรอง ครพรานบรณท าคณะ แมเลอน บนนาค โรส

ตาน าดนตรสากลมาบรรเลง น าเพลงวอลซปลมจตยมท านองมาใสเนอมนเชอมโยงตรงนเองทวาวอลซปลมจต

เปนเพลงไทยสากลเพลงแรก

Page 3: การศึกษาประวัติเพลงไทยสากลในพระนิพนธ์ของ สมเด็จพระเจ้าบรม ...pirun.ku.ac.th/~b5311104139/theeraput.pdf ·

กตตกรรมประกาศ

ในการท าวจยฉบบน จะไมส าเรจลลวงไปไดหากปราศจากค าปรกษา และค าแนะน าทดยงของผชวยศาสตราจารยภาคม บ ารงสข ประธานกรรมการสอบการวจย ทไดกรณาตรวจสอบแกไข และใหค าแนะน าตาง ๆ ในการท าวจยดวยความเมตตาโดยตลอด

ขอขอบพระคณ คณ ดษฎ เคามลคด ททานไดสละเวลามาใหความร ขอมล และค าแนะน าตางๆทส าคญ แกผวจยดวยความเตมใจและดวยความเมตตาเปนอยางยงในตลอดระยะเวลาการเกบขอมลภาคสนาม อกทงยงใหการตอนรบดวยอธยาศยไมตรทดยง

ขอขอบพระคณ คณลงโกเมธ เกตรตน ทเปนแรงบรรดาใจ ใหเกดงานชนน และไดแนะน าในความร

เบองตนเกยวกบการวจยในครงนใหขาพเจาเขาใจถงเพลงไทยสากลทมเคาโครงเพลงไทยเดมกอนลงภาคสนามเกบขอมล

ขอกราบขอบพระคณ ครอบครวทองชน ทเปนก าลงส าคญทคอยชวยเหลอทงดานรางกายและจตใจในการจดท ารายงานการวจยฉบบนตลอดมาจนส าเรจลลวงไปไดดวยด

ขอขอบคณ นางสาว ชนน มลน ทคอยเปนผชวยในการบนทกภาพ และใหค าปรกษาแนะน าการ

ด าเนนงานบางสวนใหมความสมบรณ ตลอดระยะเวลาการท าการวจย ขอขอบคณ นาย สมพล เพมพทน ทใหค าแนะน าทางดานเทคนค อกทงเพอนๆนสตชนปท ๔ ทก

คนทใหความชวยเหลอในการท ารายงานการวจยฉบบนตลอดมา

นาย ธรภทร ทองชน ๑๙ กนยายน ๒๕๕๖

ผท าวจย

Page 4: การศึกษาประวัติเพลงไทยสากลในพระนิพนธ์ของ สมเด็จพระเจ้าบรม ...pirun.ku.ac.th/~b5311104139/theeraput.pdf ·

ค าน า

งานวจยครงนเปนสวนหนงของวชา ๐๑๓๘๕๔๙๑ หลกและระเบยบวธวจยทางดนตร ของสาขาวชาดนตรไทย ภาควชาดนตร คณะมนษยศาสตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร ปการศกษา ๒๕๕๖ ซงเปนผลการศกษาจากการเกบขอมล การสมภาษณ เรองราวตาง ๆ ทเกยวของกบการศกษาประวตเพลงไทยสากลในพระนพนธของ สมเดจพระเจาบรมวงศเธอ เจาฟาบรพตรสขมพนธ กรมพระนครสวรรควรพนตท น าเคาโครงมาจากเพลงไทยเดม เพอเปนวทยาทานใหแกผทมความสนใจในเพลงไทยสากลสามารถศกษาคนควาไดและน าไปตอยอดทางการศกษาตอๆไปได

ขาพเจาหวงเปนอยางยงวารายงานผลการวจยฉบบน คงจะเปนประโยชนแกผทสนใจทกทาน ท

ตองการศกษาหาความรตางๆเพอใหดนตรไทยคงอยสบไป หากมขอผดพลาดประการใด ขาพเจาตองขออภยมา ณ โอกาสนดวย

นาย ธรภทร ทองชน นสตชนปท ๔ สาขาวชาดนตรไทย ภาควชาดนตร คณะมนษยศาสตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร

Page 5: การศึกษาประวัติเพลงไทยสากลในพระนิพนธ์ของ สมเด็จพระเจ้าบรม ...pirun.ku.ac.th/~b5311104139/theeraput.pdf ·

สารบญ

หนา

กตตกรรมประกาศ

ค าน า

บทท ๑ บทน า

ความส าคญและความเปนมา ๑

วตถประสงค ๔

ประโยชนทคาดวาจะไดรบ ๔

ขอบเขตของการวจย ๔

วธการด าเนนการวจย ๕

ระยะเวลาในการท าโครงการ ๕

บทท ๒ เอกสารและงานวจยทเกยวของ

๑.วธการศกษาประวต ๖

๒.ความหมายของเพลง ๙

๓.ความเปนมาของเพลงไทยสากล ๑๑

๔.การจ าแนกเพลงไทยเดม ๑๓

๕.พระราชประวตของทลกระหมอมบรพตรสขมพนธกรมพระนครสวรรควรพนต ๒๐

ทเกยวของกบการดนตร

Page 6: การศึกษาประวัติเพลงไทยสากลในพระนิพนธ์ของ สมเด็จพระเจ้าบรม ...pirun.ku.ac.th/~b5311104139/theeraput.pdf ·

สารบญ(ตอ)

หนา

๖.งานวจยทเกยวของ ๒๔

บทท ๓ วธการด าเนนงาน

๑.ประชากรและกลมตวอยาง ๒๖

๒.การคนควารวบรวมขอมล ๒๖

๓.เครองมอทใชในการวจย ๒๘

๔.วธการเกบรวบรวมขอมล ๒๘

๕.การวเคราะหขอมล ๒๙

บทท ๔ ผลการวจย

๑.ประวตผใหขอมลในการศกษานนคอ นาย ดษฎ เคามลคด ๓๐

๒.ประวตเพลงไทยสากลในพระนพนธของ สมเดจพระเจาบรมวงศเธอ เจาฟาบรพตรสขมพนธ ๓๘

กรมพระนครสวรรควรพนตทน าเคาโครงมาจากเพลงไทยเดม และววฒนาการของบทเพลง

ไทยสากลในยคตอมาๆ

๓.บทบาทและความส าคญของทลกระหมอมบรพตรสขมพนธฯทมความสมพนธกบวงการดนตร ๔๐

ในชาตไทย

บทท ๕ สรปผล อภปรายผล ขอเสนอแนะ ๔๒

บรรณานกรม ๔๖

Page 7: การศึกษาประวัติเพลงไทยสากลในพระนิพนธ์ของ สมเด็จพระเจ้าบรม ...pirun.ku.ac.th/~b5311104139/theeraput.pdf ·

ภาคผนวก

ภาคผนวก ก แบบสมภาษณ ๕๑

ภาคผนวก ข ประวตผวจย ๕๔

Page 8: การศึกษาประวัติเพลงไทยสากลในพระนิพนธ์ของ สมเด็จพระเจ้าบรม ...pirun.ku.ac.th/~b5311104139/theeraput.pdf ·

สารบญภาพ

ภาพประกอบ หนา

รปท ๑ ดษฎ เคามลคด รบรางวลผใชภาษาไทยดเดน ๓๔

รปท ๒ กบรางวล ผใชภาษาไทยดเดน ๓๔

รปท ๓ ก ากบละครการกศลเรอง “ สแผนดน “ ใหกบสถาบนพระปกเกลา ออกอากาศ ๓๕

ทางชอง ๙ อสมท.

รปท ๔ ขณะด าเนนรายการ “ ล าน าสยาม ” ทางสถานวทย อสมท. เอฟเอม ๑๐๐.๕๐ ๓๕

รปท ๔ ถายรปรวมกบศลปนแหงชาตและศลปนอาวโส ในการจดงานดนตรไทย อาทเชน ๓๖

พระเจาวรวงศเธอ พระองคเจาเฉลมพลฑฆมพร - ครโชต ดรยประณต

- ครเสร หวงในธรรม ศปช. – ครสมชาย ดรยประณต ครนฤพนธ ดรยพนธ

รปท ๕ รบพระราชทานรางวลเทพทอง ๓๖

รปท ๖. กบรางวลพระราชทาน “ เทพทอง “ ๓๗

Page 9: การศึกษาประวัติเพลงไทยสากลในพระนิพนธ์ของ สมเด็จพระเจ้าบรม ...pirun.ku.ac.th/~b5311104139/theeraput.pdf ·

บทท ๑

บทน ำ

ควำมส ำคญ และควำมเปนมำ

ดนตรไทยทเหนอยในปจจบนเปนสมบตทมคายงตอชาตไทย เพราะเปนสงทบงบอกถงวฒนธรรมและ

เอกลกษณของคนไทยและยงเปนสงทย าเตอนเพอไมใหเราลมตวตนของตนเองวาเราเกดมาเปนคนไทยและ

เพอใหระลกอยเสมอถงพระคณของบรรพบรษรนกอนทไดสรางสรรคศลปวฒนธรรม ทดงามไวเพอลกหลาน

อยางพวกเรา ภทรวร เทยนชยอนนต (๒๕๕๑:๑) ไดกลาววา “ดนตรไทยถอเปนศลปะทมความงาม และความ

ละเอยดออน เพราะดนตรเปนเรองของเสยงทตองอาศยการสงสมประสบการณทจะเขาถง และรบสนทรยรส

ซงประสบการณทางสนทรยะนน จะตองอาศยความเขาใจวฒนธรรมทเปนองคประกอบของดนตรนนๆ เพราะ

ศลปะเปนสวนหนงของวฒนธรรม การทเราเขาใจวฒนธรรม เปนผลใหเราเขาใจศลปะอกศาสตรหนงไปดวย

เพราะศลปะของชนกลมใดยอมเหมาะกบชนกลมนน แตเนองจากวฒนธรรมมการเลอนไหลจากชนกลมหนง

ไปยงอกกลมชนหนงอยตลอดเวลา จงท าใหเกดการผสมผสานของวฒนธรรมทตางกน และเปนผลทท าใหม

รปแบบศลปะในแขนงใหมๆเกดขน ซงปรากฏการณดงกลาวกสงผลถงศลปะการดนตรของไทยดวยเชนกน”

ประวตและววฒนาการของเพลงไทยสมยนยมนนเกยวของโดยตรงกบการไดรบอทธพลจากดนตร

ตะวนตกในแตละยคสมย สกร เจรญสข (๒๕๓๑ : ๑๒๑) ไดกลาววา “การเกดขนของเพลงสมยนยม เปน

เครองบงชถงการไดรบอทธพลทางวฒนธรรมดนตรจากชาตตะวนตกอยางเดนชด ทงนสบเนองมาจาก พระรา

โชบายของพระบาทสมเดจพระจอมเกลาเจาอยหวในอนทจะปกปองประเทศชาตใหรอดพนจากการตกเปน

อาณานคมของชาตมหาอ านาจตะวนตกทงหลายโดยพระองคทรงเหนความเปลยนแปลงทางวฒนธรรมสงคม

บางประการใหทนสมยขนในปจจบน”

Page 10: การศึกษาประวัติเพลงไทยสากลในพระนิพนธ์ของ สมเด็จพระเจ้าบรม ...pirun.ku.ac.th/~b5311104139/theeraput.pdf ·

กอนจะมาเปนเพลงไทยสากลทยงใหญในปจจบนนน เพลงไทยสากลมววฒนาการมาจากการไดรบ

อทธพลทงภายนอกและภายในประเทศ ไมวาจะเปนทางดานการเมอง การปกครอง ภยสงคราม อทธพล

วฒนธรรมจากตางประเทศ และความสนใจความใสใจของชนชนผน าประเทศนนๆ ภทรวร เทยนชยอนนต

(๑๕๕๑ : ๑) ไดกลาววา “สมเดจพระเจาบรมวงศเธอ เจาฟาบรพตรสขมพนธ กรมพระนครสวรรควรพนต หรอ

ทรจกในพระนามวา “ทลกระหมอมบรพตร” เปนผหนงทมความรในเรองของดนตรไทยและดนตรตะวนตก

ทรงเปนคนไทยคนแรกทแตงเพลงไทยสากล และทรงเปนคนไทยคนแรกทเรยนรและแตงเพลงโดยแยกเสยง

ประสานถกตองตามหลกสากลตะวนตกโดยเฉพาะอยางยงการน าเพลงไทยแท มาเรยบเรยงเสยงประสานใหม

จนมซมเสยงเปนฝรงมาก ไมมการใชจงหวะฉงและจงหวะหนาทบแบบไทย นอกจากนยงเปนบคคลทม

ความส าคญตอการพฒนาปรบปรงวงโยธวาทตในประเทศไทยเปนอยางมาก โดยเฉพาะอยางยงทรงเปนผ

วางรากฐานวงในการน าวงโยธวาทตมาบรรเลงเพลงไทยอยางมระบบระเบยบแบบแผน มการแยกเสยงประสาน

จนเปนทยอมรบและไดรบความนยม สงผลใหมการปฏบตสบทอดกนมาจนถงปจจบน”

จากกาศกษาคนควาขอมล ผวจยไดรวบรวมขอมลทเกยวกบการศกษาเพลงไทยสากลไว ดงน

จเร อแกว(๒๕๓๗:๖๖) ไดท าการวจยเรอง เพลงไทยในเพลงลกทง ผลการวจยพบวา เพลงไทยลกทง

มววฒนาการมาตามล าดบมการเปลยนแปลงอยตลอดเวลาแลวแตความเหมาะสม ความนยมในยคนนๆ ใน

ระยะแรกๆ ไมมการแบงแยกไดวาเพลงลกทงมลกษณะอยางไรจนกระทงป พ.ศ. ๒๕๐๗ จงปรากฏค าวา

“เพลงลกทง”และ “นกรองลกทง ” อยางชดเจน ซงในระยะเวลานนนบวาเปนจดสงสดของเพลงลกทง ไดรบ

ความนยมจากประชาชนเปนอยางมาก เนองจากเพลงลกทงถอก าเนดมาจากจดความนยมสงสด จงท าให

ภาพพจนของเพลงลกทงในระยะตอมาดซบเซาลง ประกอบกบความผนแปรของบานเมอง ทนบวนยงเจรญ

รดหนาขนไปเรอยๆความสนใจความนยมของประชาชนโดยสวนใหญจงเบยงเบนไป จากชวตความเปนอยท

คอนขางสบายท ามาหากนอยกบบาน มเวลาวางไดพกผอน มงานมมหรสพทไหนกไดเทยวไดชม แตปจจบน

ตองแยงกนท ามาหากน ตองตอสเอาจรงเอาจงเพอความอยรอด จงไมมเวลาทจะสนใจเรองการดหนงฟงเพลง

เหมอนอยางแตกอน และยงในปจจบนเปนยคแหงการสอสาร เทคโนโลยใหมๆไดเขามามสวนรวมในการ

พฒนาประเทศ การแพรกระจายของวฒนธรรมตะวนตกไดหลงไหลเขาสสงคมไทยอยางไมหยดย ง จงเปน

Page 11: การศึกษาประวัติเพลงไทยสากลในพระนิพนธ์ของ สมเด็จพระเจ้าบรม ...pirun.ku.ac.th/~b5311104139/theeraput.pdf ·

ธรรมดาทของใหมยอมนาสนใจกวาโดยเฉพาะเรอง”เพลง” ดวยแลวสามารถมองเหนไดอยางชดเจนวามการ

เปลยนแปลงไปมาก

อภญญารตน ทรพยแสนยากร(๒๕๓๕-๒๕๓๖:๓๐) ไดท าการวจยเรอง ดนตรไทยประยกต

ผลการวจยพบวา เนอหาจะมงชใหเหนถงความส าคญของดนตรไทยประยกตไมวาจะเปนการน าเอาเพลงชาต

อนมาท าแลวเลยนแบบ หรอเกดความคดใหม ทจะน าเอาวทยาการใหมๆ เขามาอกมากมาย ชใหเหนวาเครอง

ดนตรของชาตไหนกตาม กมการบงบอกถงความเปนธรรมชาตเหมอนกน แมแตการทวงฟองน ากงสดาลน าเอา

เพลงไทยมาประยกต เพอรวมเลนกบดนตรไฟฟา แลวนนกมจดมงทจะท าผลงานออกมาใหด ซงจะชใหเหนอก

วาดนตรนนมความบรสทธ ไมวาจะแยกเครองดนตรออกจากกนหรอเอามาเลนรวมกนกเกดความไพเราะ

เหมอนกน

ภทรวร เทยนชยอนนท(๒๕๕๑:บทคดยอ)ไดท าการวจยเรอง เพลงไทยประสานเสยงแบบฝรง พระ

นพนธในสมเดจพระเจาบรมวงศเธอ เจาฟาบรพตรสขมพนธ กรมพระนครสวรรควรพนต ผลการวจยพบวา

เพลงในกลมเพลงไทยประสานเสยงแบบฝรงทง ๘ เพลงนน ทลกระหมอมไดทรงเรยบเรยงขนส าหรบวงโยธ

วาธต โดยทรงน าท านองเพลงไทยแททมมาแตโบราณมาดดแปลงท านอง และเรยบเรยงเสยงประสานใหม

ลกษณะตามแบบอยางของดนตรตะวนตก ทงดานวธการเรยบเรยงเสยงประสานส าหรบวงดนตร และดาน

สงคตลกษณะของบทเพลง ซงถอเปนจดก าเนดของเพลงไทยสากลในประเทศไทย

ผวจยจงความสนใจทจะท าการศกษาประวตเพลงไทยสากล ในกรณนผวจยไดศกษาประวตไทยสากลท

มเคาโครงมาจากเพลงไทยเดมของ สมเดจพระเจาบรมวงศเธอ เจาฟาบรพตรสขมพนธ กรมพระนครสวรรควรพ

นต เนองจากทลกระหมอมบรพตรฯ ไดรเรมการน าเพลงไทยเดมมาพฒนาใหเปนเพลงไทยสากลเปนคนแรก

และบทเพลงของทานยงเปนรากฐานของแรงบนดาลใจใหกบบรรดานกแตงเพลงยคตอๆมา จนเกดการ

เปลยนแปลงของเพลงไทยสากลมาทกยคทกสมย ฉะนนจงเปนเรองทนาสนใจทจะรวบรวมและเกบขอมลเพอ

เปนประโยชนส าหรบผทจะศกษาคนควาวจยตอไป

Page 12: การศึกษาประวัติเพลงไทยสากลในพระนิพนธ์ของ สมเด็จพระเจ้าบรม ...pirun.ku.ac.th/~b5311104139/theeraput.pdf ·

วตถประสงคของกำรศกษำ

๑. เพอศกษาประวตความเปนมาของเพลงไทยสากลในพระนพนธของ สมเดจพระเจาบรมวงศเธอ เจา

ฟาบรพตรสขมพนธ กรมพระนครสวรรควรพนตท น าเคาโครงมาจากเพลงไทยเดม

๒. เพอศกษาพระประวตของทลกระหมอมบรพตรสขมพนธฯทมความเกยวของกบวงการดนตรใน

ชาตไทย

ประโยชนทคำดวำจะไดรบ

๑. ผลจากการศกษาประวตความเปนมาของเพลงไทยสากลในพระนพนธของ สมเดจพระเจาบรมวงศ

เธอ เจาฟาบรพตรสขมพนธ กรมพระนครสวรรควรพนต น าเคาโครงมาจากเพลงไทยเดม

๒. ผลจากการศกษาพระประวตของทลกระหมอมบรพตรสขมพนธฯทมความเกยวของกบวงการ

ดนตรในชาตไทย

ขอบเขตของกำรวจย/โครงกำร

ศกษาประวตและความเปนมาเพลงไทยสากลในพระนพนธของ ทลกระหมอมบรพตรสขมพนธฯทน า

เคาโครงมาจากเพลงไทยเดม โดยศกษาจาก นายดษฎ เคามลคด นกจดรายการวทยเกยวกบเพลงไทย

Page 13: การศึกษาประวัติเพลงไทยสากลในพระนิพนธ์ของ สมเด็จพระเจ้าบรม ...pirun.ku.ac.th/~b5311104139/theeraput.pdf ·

วธกำรด ำเนนกำรวจย

๑. งานวจยนเปนงานวจยเชงคณภาพ โดยมวธการวจยคอ การศกษาจากเอกสาร และเกบขอมล

ภาคสนาม

๒. รวบรวมขอมลเกยวกบเพลงไทยสากลทวไปและเพลงไทยสากลในพระนพนธของทลกระหมอม

บรพตรสขมพนธฯทมอยตามแหลงขอมล เชน หอสมดแหงชาต และหองสมดตาม

สถาบนการศกษาตางๆ

๓. สมภาษณผรและผทสนใจในเพลงไทยเดมและเพลงไทยรวมสมย(เพลงไทยสากล)เพอชวยใหได

ขอมลทถกตองแมนย า

๔. สรปผลและเขยนรายงานการวจย

ระยะเวลำในกำรท ำโครงกำร

ตงแตเดอน มถนายน - เดอนตลาคม พ.ศ. ๒๕๕๖

Page 14: การศึกษาประวัติเพลงไทยสากลในพระนิพนธ์ของ สมเด็จพระเจ้าบรม ...pirun.ku.ac.th/~b5311104139/theeraput.pdf ·

บทท ๒

เอกสารและงานวจยทเกยวของ

การศกษาประวตเพลงไทยสากลโดยพระนพนธของ สมเดจพระเจาบรมวงศเธอ เจาฟาบรพตรสขมพนธ

กรมพระนครสวรรควรพนตทมเคาโครงจากเพลงไทยเดม ไดศกษาเอกสารทเกยวของ เพอใชเปนแนวทางใน

งานวจย ดงหวของดงตอไปน

๑. วธการศกษาประวต

๒. ความหมายของเพลง

๓. ความเปนมาของเพลงไทยสากล

๔. การจ าแนกเพลงไทยเดม

๕. พระราชประวตของทลกระหมอมบรพตรสขมพนธกรมพระนครสวรรควรพนตทเกยวของกบการ

ดนตร

๖. งานวจยทเกยวของ

๑. วธการศกษาประวต

การศกษาประวตมวธการศกษาหลายรปแบบ นกวชาการหลายทานกลาวถงวธการศกษาประวตไวดงน

สภางค จนทวานช(อางถงใน อภสทธ วลยพฤกษ ๒๕๕๓:๔๖)กลาววา

“ประวตชวต คอระเบยบวธการในการศกษาประวตของบคคลหรอของกลมบคคลโดยการสบสาว

ปจจยภายนอกซงไดแก สงแวดลอมทางวฒนธรรม และปจจยภายในซงไดแกความนกคดของตวบคคลหรอ

กลมนนการศกษาอาจกระท าโดยศกษาเฉพาะชวงหรอตลอดชวตกได ลกษณะเดนของประวตชวตคอ

การศกษาบรบทพวกนนวาท าไมเขาถงคดเชนนน ท าเชนนน ประวตชวตท าใหผวจยมองเหนความเกยวของ

Page 15: การศึกษาประวัติเพลงไทยสากลในพระนิพนธ์ของ สมเด็จพระเจ้าบรม ...pirun.ku.ac.th/~b5311104139/theeraput.pdf ·

ระหวางบคคลกบวฒนธรรมทหอหมเขาอย เหตนเองท าใหประวตชวตตางจากชวประวต เพราะปะวตชวมกจะ

เลาขอมลบคคลโดยใหขอมลวา บคคลนนเกดเมอไหร มผลงานอะไรบาง และตายเมอไหร ฯลฯ แตไมได

พจารณาความสมพนธของบคคลกบวฒนธรรมทหอหมเขาอย

ในอดตรปแบบของการเขยนเรองของตนเองทเปนทรจกกนคอ การเขยน Memoire และ Confession

ผทเขยนเรองของตนเองแบบนมกเปนนกเขยนชาวฝรงเศส Memoire คอบนทกความทรงจ า ตอมากอนทจะมการใชเทคนคการศกษาประวตชวต เรารจกแตการศกษาชวประวตของบคคล ชวประวตคอการเลาเรองราวของ

บคคลโดยผอน ตอมามการเขยนอตชวประวต คอการรายงานของบคคลเกยวกบชวตของตนเอง ผเขยน

อตชวประวตเปนเจาของและเปนผเขยนเรองราวเกยวกบชวตของเขาซงเหนวามความเปนพเศษส าหรบตนเอง

จอรช เฮอเบรต มด ไดใหความเหนวา อตชวประวตมความนาสนใจมากกวาชวประวตเพราะความ

ไดเปรยบในสองแงคอ

๑.ผเขยนอตชวประวตขอมลทกอยางอยในตวของตวเอง ในขณะทผเขยนชวประวตไมรขอมลทงหมด

๒.ผเขยนอตชวประวตรความสมพนธของขอมลกบสงอนๆดกวาเพราะเปนเจาของประวต

อาจกลาวไดวาอตชวประวตคอ ความตองการทจะสรางภาพของตนขนใหมจากสภาพการรบรท

หลากหลายของผอน เปนการยกระดบตนเองขนมาเพอใหเปนทเขาใจ

การเลอกใชขอมลในการท าประวตชวต

ในการท าประวตชวต นกวจยจะใชขอมลจากหลายแหลงขอมล ทส าคญทสดคอขอมลทไดมาจาก

บคคลผเปนเจาของประวตเอง ขอมลสวนนจะไดจากการสมภาษณเจาตวและจากบนทกเลาประวตทเจาตวเขยน

ขนบนทกเลาประวตนควรมลกษณะดงนคอ

๑.เปนบนทกทผวจยจะหาหลกฐานมาสนบสนนใหแนใจวาไมบดเบอนจากความจรง

๒.บนทกควรมความครอบคลมชวตใหมากทสด ควรแบงเปนชวงเวลาหรอชวงวยดวย

๓.เปนบนทกทมรายละเอยดเพยงพอ อธบายถงความรสกตอเหตการณทเกดขนดวย

Page 16: การศึกษาประวัติเพลงไทยสากลในพระนิพนธ์ของ สมเด็จพระเจ้าบรม ...pirun.ku.ac.th/~b5311104139/theeraput.pdf ·

๔.สามารถล าดบเหตการณกอนหลงได

ขอมลจากการสมภาษณและจากบนทกของเจาของประวตชวตถอเปนขอมลปฐมภมและเปนขอมล

สวนตว แหลงขอมลอนทผวจยจะแสวงหาเพมเตมเพอความสมบรณของประวตชวตไดแก

๑. แหลงทวๆไป เชน หนาหนงสอพมพ ขอมลจากสถานทเจาของประวตไดเคยมสวนเกยวของ

๒. สถาบนศกษาทและรวบรวมขอมลเกยวกบประชากร เชน สถตการเกด การตาย การแตงงาน การ

หยาราง

๓. รายงานของทางราชการและรายงานของศาล เชน ค าตดสนพพากษาคด แผนงบประมาณของรฐ

๔. ขอมลอนๆของทางการ เชน รายงานอากาศ สถตอาชญากรรม แผนงานสงคมสงเคราะห บตร

บนทกประวตคนไขดานการรกษาพยาบาล

๕. ขอมลทไดรวบรวมไวเฉพาะเกยวกบพฤตกรมรวมหม พฤตกรรมเบยงเบนตางๆ ปญหาสงคม ผล

การเปลยนแปลงทางสงคมและการเมองความคาดหวงในชวต

๖. ขอมลจากแบบแผนการด ารงชวตของประชากรโดยทวไป

๗. ขอมลจากบนทกประจ าวนของบคคล(ขอมลนนกวจยควรระมดระวงในการใชเพราะอาจมการ

บดเบอนได)

๘. ขอมลจากรายงานของผทอยใกลชดหรอมความสมพนธเกยวของกบเจาของประวตชวต เชน พอ

แม พนอง สามภรรยา

๙. ขอมลจากความทรงจ าของเจาของประวต โดยเฉพาะเหตการณทประทบใจมากทสดในชวต

๑๐. ขอมลจากเอกสารสถตตางๆ เชน บญชรายรบรายจาย บนทกการประชม สมดเยยม หนงสอรน

สมดมตรภาพ

๑๑. ขอมลจากขอเขยนอนๆทเจาของประวตกลาวถงตนเองแลวความสมพนธทมกบผอน

จะเหนไดวามขอมลทจะน ามาใชท าประวตชวตไดหลากแหลง เหตทมขอมลบางสวนเกยวกบเรอง

ของพฤตกรรมเบยงเบน พฤตกรรมรวมหม ปญหาสงคม กเพราะวาผทนกวจยจะตดสนใจท าประวต

ชวตนน มกเปนคนทมชวตทนาสนใจเปนพเศษไปจากคนอนๆ บางครงคนเหลานกเปนบคคลส าคญท

Page 17: การศึกษาประวัติเพลงไทยสากลในพระนิพนธ์ของ สมเด็จพระเจ้าบรม ...pirun.ku.ac.th/~b5311104139/theeraput.pdf ·

เปนทรจกกนด เชน เปนผน ามหาชน เปนรฐบรษ เปนอาชญากรคนส าคญ เปนนกปฏวต ฯลฯ

แหลงขอมลจงตองหลากหลายไปตามความเกยวของของเจาของประวตชวต

ส าหรบคณภาพของขอมลในการท าประวตชวต คลดคอน ไดเสนอไววาแหลงขอมลในทองถน

เปนแลงทดมากมความนาเชอถอ คลดคอน ไดเสนอไววาวชาการไดรวบรวมขนมานนนกวจยควรใช

ดวยความระมดระวง และค านงถงขอจ ากด โดยพจารณาในแงความเฉพาะเจาะจงเกนไป หรอ

คลมเครอเกนไป บางครงขอมลทไดกไมอาจใชเปนตวแทนของกลมทเราตองการศกษาได และขอมล

ทางวฒนธรรมทไดมากอาจไมลกซงเพยงพอ”

สรป วธการศกษาประวต คอ กระบวนการหรอขนตอนของการศกษาประวตสงใดสงหนงมล าดบขนตอน

เชน สบคนขอมลเบองตนชนปฐมภม คองานดานเอกสารแหลงขาวพนฐานสอตางๆ ขอมลทางราชการและ

บนทกสวนตว ตอมาคอการศกษาจากสภาพแวดลอมปจจยภายนอก ดวยวธการสงเกต สอบถาม สมภาษณ

เพอน ามากลนกรองและสงเคราะหจากขอมลดบทไดมา

๒. ความหมายของเพลง

สมนมาลย (สเทพภกด)นมเนตพนธ(๒๕๒๔)ไดกลาววา เพลงไทยคอ เพลงไทยเดม แตงขนตามหลก

ของดนตรไทยเปนเอกลกษณประจ าชาตไทย มลลาในการบรรเลงและการขบรองแบบไทย โดยเฉพาะแบง

จงหวะออกเปนสามชนสองชน และชนเดยว ทเรยกวาเพลงนน หมายถง เสยงทออกมาจากเครองดนตรเปน

ท านองตาง (ดรายละเอยดไดจากศพทสงคต) และมค ากลาวกนโดยทวไปวา รองร าท าเพลง ค าวาท าเพลง

หมายถง เครองมอทท าใหเปนเพลง นบแตโบราณมาไดมการตเกราะ เคาะไม ในการลาสตวเพอท าใหสตว

ตกใจ หรอการตฆองรองปาว ตอมาไดแกไขใหเครองมอเหลานนดงกกกองขน เพอตใหเพมสงานาเกรงขาม

เปนสญญาณ จนกลายเปนเครองประโคมดวยมโหร ปพาทย มาจนถงปจจบน

Page 18: การศึกษาประวัติเพลงไทยสากลในพระนิพนธ์ของ สมเด็จพระเจ้าบรม ...pirun.ku.ac.th/~b5311104139/theeraput.pdf ·

๑๐

มนตร ตราโมท (๒๕๓๑:๑๘)ไดกลาววา เพลง คอท านองทประดษฐขนโดยมสดสวน มจงหวะ

วรรคตอนและสมผสถกตองตามกฎเกณฑของดรยางคศลป เชนเดยวกบบทกวทแตงขนโดยใชถอยค า เสยง

อกษร สระ และวรรณยกตตามกฎแหงฉนทลกษณ เพลงหนงจะมกทอน กจงหวะไมบงคบ แตแบบแผนของ

เพลงไทยทมมาแตโบราณ ทอนหนงๆไมเคยมนอยกวา ๒ จงหวะ (หนาทบ)เลย สมยโบราณกเรยกวา “ล า”

(ดค าวา ล า)

สงบศก ธรรมวหาร (๒๕๔๐:๑๒๔) ไดใหความหมายของเพลงไทยวา เพลงไทยตางๆ ทครบาอาจารย

ตงแตโบราณมาจนปจจบนไดแตงขน ไวนนมมากมายหลายแบบ แตละแบบลวนมท านองตางๆ กน และการเกด

ของเพลงไทยประเภทตางๆ นน อาจจะแบงออกไดงายๆ เปนสองทาง คอเพลงรองทางหนงกบเพลงบรรเลงอก

ทางหนง

ผชวยศาสตราจารยชมนาด กจขนธ(๒๕๔๒:๒)ไดกลาววา เพลง หมายถง เสยงขบรอง เสยงดนตร

ตลอดจนเสยงทเกดจากเครองมอตางๆ ท าเปนจงหวะ เสยงเหลานมผลตอการรบรของมนษยและประเมนไดวา

เสยงนนไพเราะหรอไม ซงผลของการประเมนยอมขนอยกบสถานการณทางสนทรภาพ ผนวกกบประสบการณ

ชวตของแตละบคคล จงเหนไดวา “เพลง” จ าเปนตองมผปฏบตจงจะเกดเพลงขนได

รองศาสตราจารยพงษศลป อรณรตน (๒๕๕๔:๑๒๑) ไดใหความหมายของเพลงไทยวา เพลงไทย

เอกลกษณทแตกตางกนออกไปหลากหลายประเภทตามลกษณะของวงดนตรและโอกาสทใชแตกตางกน เชน

เพลงประกอบพธกรรม เพลงประกอบการแสดง เพลงตบเรองและตบเพลง เพลงส าเนยงภาษา เพลงเถา เพลง

เดยว และเพลงลา เพลงเหลานลวนมพฒนาการอยางเปนขนตอน และในการศกษาเพลงไทยในเบองตนนน

จ าเปนในอนดบตองทราบลกษณะของระดบเสยงและท านองเพลงไทยใหเขาใจเสยกอน โดยเฉพาะหลกการอาน

โนตไทยเบองตนทแมวาดนตรไทยจะไมมงเนนเรองการเรยนการสอนแบบระบบโนต แตในปจจบนระบบโนต

กลายเปนเรองส าคญ

Page 19: การศึกษาประวัติเพลงไทยสากลในพระนิพนธ์ของ สมเด็จพระเจ้าบรม ...pirun.ku.ac.th/~b5311104139/theeraput.pdf ·

๑๑

สรป เพลง หมายถง เสยงทออกมาจากเครองดนตรเปนท านองตางๆ หรอ เสยงดนตรตลอดจนเสยงทเกดจากเครองมอตางๆ ท าเปนจงหวะ เสยงเหลานมผลตอการรบรของมนษยและสามารประเมนไดวา

เสยงนนเปนเชนไรไพเราะหรอไม

๓. ความเปนมาของเพลงไทยสากลมทมาดงตอไปน

วนย ศรเสรวรรณและคณะ(๒๕๒๗)ไดกลาววา ตงแตตนรชกาลท ๕ กอน พ.ศ. ๒๔๓๐ ไมมการ

อานโนต แยกเสยงประสาน จนสมเดจเจาฟาบรพตรฯกรมพระนครสวรรควรพนต เสดจกลบมาทางบญชาการ

ทหารเรอ ราวป ๒๔๔๔ ถง ๒๔๕๐ การบรรเลงเพลงดวยวงโยธวาทต กมการบนทกโนต แยกเสยงประสาน

ฯลฯ จงเกดขนในบานเรา สมเดจเจาฟาพระองคนทรงพฒนาดนตรไทยไปทางทดมาก คอใชความรจากยโรป

มาชวยพฒนาใหดขนในแบบของการเลนดนตรอยางมระบบ มการบนทกโนต มการบนทกแผนเสยง มการ

แตงเพลงไทยสากล เพลงจงหวะมารช จงหวะวอลทซ จงหวดโปลกา นบเปนบดาแหงเพลงไทยสากล เมอ

ทลกระหมอมทรงวางแนวแลว กทรงเลกการแตงเพลงสากล หนมาทรงปพาทยไทย และนพนธเพลงเถาแนวป

พาทย แนวโยธ-วาทตขนอกเปนอนมาก มไดทรงกระท าใหมการเปลยนรปดนตรไทยของเกาเลย จงกลาววา

ทรงเปนผพฒนา มไดปฏวตเปลยนแปลง

เลศชาย คชยทธ (๒๕๓๘)ไดกลาววา การทกรงสยามไมมเพลงค านบ (อยางฝรง) เปนของตวเอง แตใช

เพลงขององกฤษแทน เปนเหตใหพระบาทสมเดจพระจอมเกลาเจาอยหว รชกาลท ๕ ทรงมพระราชด ารใหแตง

เพลงค านบประจ ากรงสยามบางในทสดนกประพนธเพลงชาวรสเซยชอ ปโยตรสซโรฟสก (PyotrShchurovsky)

ไดแตงท านองขนทลเกลาฯ ถวายเมอ พ.ศ. ๒๔๓๑ ไดพระราชทานกลองยานตถท าดวยเงนสลกพระปรมาภไธย

ใหแกผประพนธและเพลงนกคอ สรรเสรญพระบารม ทบรรเลงสบมาจนถงปจจบน และมเคามลวา สมเดจฯ

เจาฟากรมพระยานวดตวงศทรงจดบรรเลงเพลงนเปนครงแรกดวยวงมโหรชนดคอนเสรตขนในงานเฉลมพระ

ชนมพรรษา ทศาลายทธนาธการ (กระทรวงกลาโหมปจจบน) เมอ พ.ศ. ๒๔๓๑ (“๙๙ ปเพลงสรรเสรญพระ

บารม” โดย สกร เจรญสข ๒๕๓๐)

Page 20: การศึกษาประวัติเพลงไทยสากลในพระนิพนธ์ของ สมเด็จพระเจ้าบรม ...pirun.ku.ac.th/~b5311104139/theeraput.pdf ·

๑๒

สกร เจรญสข(๒๕๓๘:๑๒๑)ไดกลาววา เพลงไทยสากลทเขามาในเมองไทยครงแรก ในกรณเพลง

สมยนยม”ดนตรเพอการฟง” นาจะเปนเพลง “วอลซปลมจต” ซงเปนผลงานของสมเดจเจาฟาฯกรมพระ

นครสวรรควรพนต (๒๔๒๔-๒๔๘๗)ผลงานของนกประพนธเพลงตอๆมา อาท จวงจนทร จนทรคณา

(พรานบรณ,๒๔๔๔-๒๕๑๙) เรอโทมาณตเสณะวณน(๒๔๔๐-๒๔๗๙) ครนารถ ถาวรบตร (๒๔๔๘-

๒๕๒๔)หลวงวจตร วาทการ (๒๔๔๑-๒๕๐๕)หรอผลงานของครเออ สนทรสนาน (๒๔๕๓-๒๕๒๔)

ฉะนน ความเคลอนไหวจากเพลง God Save the Queen ถงเพลงสรรเสรญพระบารม ยอมเปน

กระแสหลกครงแรกทท าใหเกดพฒนาการเปน เพลงไทยสากล ในสยามประเทศตอไปขางหนา

ศาสตราจารย(พเศษ) เรองอไร กศลาสย(๒๕๔๖:๔๔) ไดกลาววา เพลงไทยไดววฒนาการขนมาเปน

ล าดบนบแตสมยเปลยนแปลงการปกครองในป พ.ศ. ๒๔๗๕ เปนตนมา ซงกลาวไดวาเปนยคเรมตนของ

ภาพยนตรไทย ซงครงนนถายท ากนในแบบภาพยนตรพดประกอบเพลงเปนสวนมาก “เพลงไทยสากล” กเกด

ระยะน โดยมนกรองนกแตงเพลงรนใหมๆ เกดขนอกมากมายหลายทาน ส าหรบเพลงเอกในถาพยนตไทยสมย

นนมดารานกรองทประชาชนชนชมมาก กคอ จรส สวคนธ,มาน สมนนฏ และเกษม มลนทจนดา แหง

ภาพยนตรเสยงศรกรง สวนนกรองเอกในดานแผนเสยงและวทยกมอกมากมาย และโดยเฉพาะสถานวทยใน

สมยนนกมเพยงแหงเดยวคอ ๗ พ.เจ. ทศาลาแดง กรงเทพฯ นบไดวาสถานวทยแหงนเปนสวนหนงทไดสราง

ชอเสยงใหแกนกรองและนกแตงเพลงมใชนอย ในสมยเดยวกนน เพลงของ “พรานบรณ” กก าลงดงทสด

เพราะเปนยคของละครจนทโรภาสและละครแมเลอยก าลงอยในความนยม พรอมๆกบภาพยนตรไทยในยคนน

ศรพร กรอบทอง (๒๕๔๗:๓) ไดกลาววาเพลงไทยสากลววฒนาการเกดขนมาในสมยรชกาลท ๕ ได

แพรหลายโดยแทรกเปนเพลงประกอบละครภาพยนตร ในสมยรฐบาล จอมพล ป. พบลสงคราม (พ.ศ.๒๔๘๑-

๒๔๘๗) จากการด าเนนงานดานวฒนธรรมทไดสนใจปรบปรงแนวดนตรตามกลกสากลนยม และสงเสรมการ

แตงเพลงไทยสากล อกทงยงไดใชบทเพลงเปนสอเผยแพรอดมการณทางการเมองดวยนนท าใหเพลงไทยสากล

แพรหลายขนในสงคมไทย ซงในชวงสงครามระบบการบนทกเสยงหรอการด าเนนงานในเอกชนทจะสรางหรอ

ผลตเพลงด าเนนอยางคอนขางจ ากด จงตองถอวารฐบาล จอมพล ป. พบลสงคราม (พ.ศ.๒๔๘๑-๒๔๘๗) ม

Page 21: การศึกษาประวัติเพลงไทยสากลในพระนิพนธ์ของ สมเด็จพระเจ้าบรม ...pirun.ku.ac.th/~b5311104139/theeraput.pdf ·

๑๓

บทบาทท าใหเพลงไทยสากลแพรหลายจนเปนทนยมสนใจของคนในสงคมไทยและจะน าไปสการสรางสรรค

เพลงไทยสากลแนวตางๆเพอการฟงภายหลงสงคราม

สรป ความเปนมาของเพลงไทยสากล มววฒนาการเกดขนมา ตงแตตนรชกาลท ๕ ไมมการอานโนต

แยกเสยงประสาน จนสมเดจเจาฟาบรพตรฯกรมพระนครสวรรควรพนต การบรรเลงเพลงดวยวงโยธวาทต ก

มการบนทกโนต แยกเสยงประสาน ฯลฯ จงเกดขนในบานเรา มการบนทกโนต มการบนทกแผนเสยง ม

การแตงเพลงไทยสากล เพลงจงหวะมารช จงหวะวอลทซ จงหวดโปลกา เพลงไทยสากลทเขามาใน

เมองไทยครงแรก ในกรณเพลงสมยนยม”ดนตรเพอการฟง” นาจะเปนเพลง “วอลซปลมจต” ซงเปนผลงาน

ของสมเดจเจาฟาฯกรมพระนครสวรรควรพนตนบเปนบดาแหงเพลงไทยสากล ในสมยรฐบาล จอมพล ป. พบล

สงคราม ไดปรบปรงแนวดนตรตามกลกสากลนยม และสงเสรมการแตงเพลงไทยสากล นบวามบทบาทท าให

เพลงไทยสากลแพรหลายในสงคมไทยมาก และยงน าไปสการพฒนาของเพลงไทยสากลในยคตอๆมาอกดวย

๔.การจ าแนกเพลงไทยเดมสามารถจ าแนกไดดงตอไปน

บญธรรม ตราโมท (๒๔๘๑:๒๒) ไดกลาววา สงทประกอบกนเขาเปนเพลงหนงๆ นน มอยหลาย

อยางดวยกน บางเพลงกมมากอยางบางเพลงกมนอยอยาง ตามลกษณะและความประสงคของผประดษฐเพลง

นนๆ สงเหลานคอ ท านอง, ส าเนยง, จงหวะ, หนาทบ, เทา, โยน, ลกลอ, ลกขด, เหลอม, ลวงหนา, กรอ, เกบ,

รว ฯลฯ ซงมกลาวไวในตอนซงวาดวยศพทสงคตแลว ขอใหดจากตอนนนแตสงทส าคญทสดของเพลงกคอ

“ท านองกบจงหวะ”

มแตท านอง ไมมจงหวะกรงรงโยเยไมเปนเพลง มอยบางเหมอนกนทเพลงอยางเกอบไมมจงหวะ

ควบคม เชน เพลงรว แตกมจงหวะอยบางแหง และมเสยงทไปรอกนอยไดนานๆ จงพอพากนไปพรอมๆกน

ได

Page 22: การศึกษาประวัติเพลงไทยสากลในพระนิพนธ์ของ สมเด็จพระเจ้าบรม ...pirun.ku.ac.th/~b5311104139/theeraput.pdf ·

๑๔

แตถามจงหวะไมมท านอง กไมเปนเพลงเลย หากจะนบวาเปนเพลง กเปนเพลงอยางชาวปาหรอสมย

ดกด าบรรพโนน

เพลงตางๆนนแบงเปนประเภทใหญๆได ๓ ประเภท คอ

๑.ประเภทเพลงหนาพาทย

๒.ประเภทเพลงเรอง

๓.ประเภทเพลงมโหร

ประเภทเพลงหนาพาทย ยงแยกออกไดเปน ๒ อยางคอ

๑. ประเภทเพลงไหวคร ไดแกเพลงหนาพาทยตางๆ ทมระบชอไวในต าราซงวาดวยการไหวครเชน ตระพระ

ปรคนธรรพ โปรยขาวตอก

๒. ประเภทเพลงหนาพาทยพเศษ ไดแกเพลงหนาพาทยตางๆ ทอยนอกต าราไหวคร ส าหรบประกอบโขน

ละครและอนๆ เชนเพลงพระยาเดน, ด าเนนพราหมณ เปนตน

ประเภทเพลงเรอง นนเปนไปไดหลายสาขา (ค าวา “เรอง”ดทศพทสงคต) คอ

๑.ประเภทเพลงชา เชน เรองมอญแปลง (มกมเพลงสองไมและเพลงเรวตดไปดวย)

๒.ประเภทเพลงสองไม เชน เรองทยอย

๓.ประเภทเพลงเรว เชน เรองแขกมดตนหม(มะตม)

๔.ประเภทเพลงฉง(๒ ชนและชนเดยว)

และยงมเพลงเรองพเศษออกไปอก เชน เรองท าขวญ, เรองนางหงส, เปนตน

เพลงเรองเหลานบางเพลงกอยในประเภทไหวคร และบางเพลงกเขาอยในประเภทหนาพาทยพเศษได

ประเภทเพลงมโหร คอเพลงทเดมใชมโหรบรรเลงประกอบกบการรองสง ม ๒ อยาง คอ เพลงตบ

๑ เพลงเกรด ๑ เพลงตบนน เรยกวา เรอง ดวยเหมอนกน แตมค าวาตบขนหนา ทงตบเรองและตบเพลง (ด

Page 23: การศึกษาประวัติเพลงไทยสากลในพระนิพนธ์ของ สมเด็จพระเจ้าบรม ...pirun.ku.ac.th/~b5311104139/theeraput.pdf ·

๑๕

ค าวาตบในศพทสงคตประกอบ) ตบเพลงใชเพลงเปนชอตบ เชน เพลงตบเรองพระนคร ตบเรองใชชอเรอง

ของบทรองเปนชอตบ เชน เพลงตบเรองรามเกยรตตอนแผลงศรพรหมาสตร(เรยกยอๆวา ตบพรหมาสตร)

เพลงเกรด คอ เพลงทมไดเรยบเรยงไวเปนตบ บางแหงกเรยกวาเพลงเกรดนอกเรอง ถงแมเพลงในตบ

นนเอง ถาหากแยกเอาออกมาท าเปนเพลง ๆ กเรยกวาเพลงเกรด

ในสมยทเสภามปพาทยรบ และเพลง ๓ ชนเกดมากขน เพลงทรบเสภากใชแตเพลง ๓ ชน โดยมาก

เพลง ๒ ชน ใชนอยเพลง จงเกดเพลงขนอกประเภทหนง เรยกวา “ประเภทเพลงเสภา” ทจรงกอยในจ าพวก

เพลงเกรดในประเภทเพลงมโหรนนเอง ยงสมยน เพลงเหลานกใชแครองสงกนเปลาๆเทานนเอง มคอยไดม

เสภาประกอดวยเลย

ในประเภทเพลงเสภานยงแยกออกไปไดอกเปนประเภทเพลงหม และประเภทเพลงเดยว ประเภทเพลง

หมนน คอ เพลงทบรรเลงพรอมๆ กนทงวง สวนเพลงเดยวเปนเพลงทบรรเลงไปคนเดยว(นอกจากเครอง

ประกอบจงหวะ)

เฉลมศกด บญมาน า (๒๕๒๘:๘๖)ไดกลาววา บทเพลงไทยนนความเปนจรงแลว มความสมพนธ

ควบคกบพธกรรม รวมทงวถชวตของคนไทยตงแตในอดต ถงแมวาในปจจบนจะเลอนลางจากชวตไทยไปบาง

เพราะอทธพลของดนตรตะวนตกเขามาครอบง าอยกตาม แตกยงเปนสงทหาดไดไมอยากนก เชนในพธไหวคร

มกจะมการบรรเลงเพลงสาธการ หรการท าโดยการเปดเทปในกรณทไมสามารถจดหาวงดนตรมารวมในพธ

ดงกลาวได นอกจากนนในการแสดงโขน ละคร กตองมดนตรเขามาประกอบ และในโอกาสส าคญๆเชน ใน

วนเฉลมพระชนมพรรษา มกจะจะมการขบรองเพลงไทยเพอเปนการถวายพระพร เพลงทใชปรกอบพธ

ดงกลาวไปแลวนนจะเหนไดวามจดมงหมายและวการบรรเลงทแตกตางกนออกไป เชน เพอใหเกดความ

ศกดสทธในพธ เพอประกอบกรยาอาการคลอดจนอารมณของตวละคร , เพอเปนการขบกลอม เปนตน แตถง

อยางไรกดเพลงไทยสามารถแยกเปนประเภทใหญๆ ไดดงน

Page 24: การศึกษาประวัติเพลงไทยสากลในพระนิพนธ์ของ สมเด็จพระเจ้าบรม ...pirun.ku.ac.th/~b5311104139/theeraput.pdf ·

๑๖

๑.เพลงประเภททใชดนตรลวน(เพลงบรรเลง) ไดแก เพลงโหมโรง เพลงหนาพาทย เพลงเรอง เพลง

หางเครอง เปนตน

๒.เพลงประเภทรบ – รอง ไดแก เพลงเถา เพลงสามชน เพลงสองชน เพลงชนเดยว เพลงตบ เปน

ตน

ประดษฐ อนทนล(๒๕๓๖:๕๔) ไดกลาววา เพลงไทยสามารถจ าแนกเปน ๒ ประเภทใหญๆ คอ

๑.ประเภทเพลงบรรเลงลวน ไดแก เพลงโหมโรง เพลงหนาพาทย เพลงเรอง เพลงหางเครอง

๒.ประเภทเพลงทมการขบรองประกอบ ไดแก เพลงเถา เพลงตบ เพลงใหญ เพลงลา เพลงเกรด

สารานกรมไทย เลม ๑ (๒๕๔๘:๒๕๙) ไดกลาววา เพลงดนตรของไทย มท านองตางๆ เพลงบางชนด

กมท านองพนๆ เรยบๆ ไมพลกแพลงอยางใด เรยกวา “ เพลงพน” บางชนดกเดนท านองเปนเสยงยาวๆ เพลง

ชนดนเครองดนตรประเภทเครองตจะตองตกรอท าใหเสยงยาว จงเรยกวา “เพลงกรอ” และเพลงบางชนดกม

ท านองโลดโผน มแบงเครองดนตรเปนพวก ผลดกนหยด ผลดกนบรรเลง กเรยกวา “ เพลงลกลอลกขด ”

ถาจะแบงตามลกษณะของเพลง กจะแบงออกไดเปน ๔ ประเภท คอ

๑.เพลงหนาพาทย

ไดแก เพลงทบรรเลงประกอบกรยาเคลอนไหวหรอการเปลยนแปลงตางๆทงของมนษย ของ

สตว ของวตถตางๆ และอนๆเชน เดน นอน วง กลายราง เกดขน สญไป เปนตน ไมวากรยานนจะแลเหน

ตวตน เชน การแสดงโขน ละคร หรอกรยาสมมต แลไมเหนตว เชน การเชญเทวดาใหเสดจมา ถาเปนการ

บรรเลงประกอบกรยานนๆแลว กเรยกวาหนาพาทยทงสน เชน

บรรเลงเพลงเชด ประกอบกรยาไปมาไกลๆ หรอรบเรง หรอรบกน

บรรเลงเพลงเสมอ ประกอบกรยาไปมาใกลๆ จากหองหนงไปยงอกหองหนง

Page 25: การศึกษาประวัติเพลงไทยสากลในพระนิพนธ์ของ สมเด็จพระเจ้าบรม ...pirun.ku.ac.th/~b5311104139/theeraput.pdf ·

๑๗

บรรเลงเพลงโอด ประกอบกรยารองไห หรอสลบ หรอตาย

บรรเลงเพลงเหาะ ประกอบกรยาไปมาในอากาศของเทวดา

บรรเลงเพลงโล ประกอบกรยาไปมาในน าทงของมนษย สตว หรอวตถ

๒.เพลงรบรอง

บางทกเรยกวา เพลงเสภา เพราะเพลงประเภทนใชบรรเลงประกอบการขบเสภามากอน เพลง

ประเภทรบรองน มทงเพลงพน เพลงกรอ และเพลงลกลอลกขด ทเรยกวาเพลงรบรองกดวยบรรเลงรบจากการ

รอง คอ เมอคนรองไดรองจบไปแลวแตละทอน ดนตรกตองบรรเลงรบในทอนนนๆ โดยมากมกเปนอตรา ๓

ชน และเพลงเถา เชน เพลงจระเขหางยาว ๓ ชน เพลสบท ๓ ชน และเพลงบหลนเถา เปนตน

๓.เพลงละคร

หมายถงเพลงทบรรเลงประกอบการแสดงโขน ละคร และมหรสพตางๆ ความจรงการแสดง

โขนละครน กจะตองมเพลงหนาพาทยดวย แตเพลงหนาพาทยไดแยกไปอธบายอยสวนหนงแลว เพลงละคร

ในทนจงหมายเฉพาะเพลงทมรองและดนตรรบเทานน เพลงละครไดแกเพลงอตรา ๒ ช น เชน เพลง

เวสสกรรม เพลงพญาโศก หรอชนเดยว เชน เพลงนาคราช เพลงตะลมโปง เปนตน กบเพลงจ าพวกพเศษท

ใชในละครแทๆ เชน เพลงชาป เพลงโอป เพลงโอชาตร เพลงโอโลม เพลงชมตลาด เปนตน

เพลงทใชรองประกอบละคร หรอมหรสพอนๆ จะตองใชใหถกอารมณของตวละคร เชน

เพลงพญาโศก เพลงสรอยเพลง ใชในอารมณโศกอยกบท

เพลงทยอย เพลงโอราย ใชในอารมณโศกเมอเดนหรอเคลอนทไป

เพลงลงโลด ใชในอารมณโกรธ

เพลงชมโฉม ใชเวลาชมรปรางของคนทเราพอใจ

เพลงโอโลม เพลงโอชาตร ใชเวลาเกยวพาราส

Page 26: การศึกษาประวัติเพลงไทยสากลในพระนิพนธ์ของ สมเด็จพระเจ้าบรม ...pirun.ku.ac.th/~b5311104139/theeraput.pdf ·

๑๘

เพลงโอป ใชเวลาคร าครวญร าพนดวยความโศก

เพลงเยย ใชเวลาเยอะเยย

๔.เพลงเบดเตลด

ไดแก เพลงเลกๆ ส นๆ ส าหรบใชบรรเลงเปนพเศษ เชน บรรเลงตอทายเพลงใหญเปนเพลงลกบท

หรอเพลงภาษาตางๆ ซงบรรเลงเพอวามสนกสนาน

เพลงภาษานน กคอเพลงทมส าเนยงภาษาตางๆ เชน เพลงจน เพลงเขมร เพลงญวน เพลงฝรง เปน

ตน ซงมทงเอาเพลงของชาตนนจรงมาบรรเลง และเพลงทไทยเราแตงขนโดยเลยนส าเนยงภาษานนๆ

สมบต จ าปาเงน และ ส าเนยง มณกาญจน (๒๕๔๙:๑๖๑)ไดกลาววา การใชค าวา “เพลงไทยเดม” ม

ความมงหมายจะแสดงใหเหนวาเปนเพลงไทยทมมาแตดงเดม เปนเพลงของเกาควรอนรกษไมใชเปนเพลงไทย

สากล เพลงลกทง ในปจจบน (ซงความเปนจรงอาศยพนฐานจากเพลงไทยเดมเกอบทงสน) กรมศลปากรเองก

เคยใชค านในการพมพบทรองตางๆ ออกเผยแพร

ตอมามผหวงดจ านวนมากทกทวงวาไมควรเรยกเชนนน นาจะเรยกวา “เพลงไทย” เฉยๆ กนบวาม

เหตผลนาฟงอยมาก แตทนาวตกกคอ เดกนกเรยนรนใหมทยงไมเคยชนกบเพลงไทยรนเกาจะรสกสบสน และ

เหนเปนชอทกนความกวางยง ในทนเพอความเขาใจทชดเจนอยในกรอบดงกลาว จงขออนญาตใชค าวาเพลง

ไทยเดมไป พลางๆ กอนจนกวาจะตกลงกนได และความรทเสนอนเปนเพยงความรเบองตนเทานน ผสนใจจะ

ไดน าไปเปนพนฐานคนควาหาความรตอไปไดสะดวกขน

การบรรเลงม ๓ ลกษณะ

๑.บรรเลงเพลงรองรบ ไดแกเพลงทมการขบรอง จบบท หรอทอนหนงแลวมดนตรรบครงหนงจนจบ

๒.บรรเลงเพลงรองประสานดนตร ไดแกเพลงทมดนตร คลอเคลาไปกบการขบรอง

๓.บรรเลงเพลงเครอง ไดแกเพลงทมดนตรบรรเลงอยางเดยว

Page 27: การศึกษาประวัติเพลงไทยสากลในพระนิพนธ์ของ สมเด็จพระเจ้าบรม ...pirun.ku.ac.th/~b5311104139/theeraput.pdf ·

๑๙

หลกเกณฑส าคญ

๑.เสยง ทงเสยงขบรองและเสยงดนตรตองใหชดเจนไมเพยน

๒.จงหวะ ชา ปานกลาง เรว ไมเหมอนกน ผคมจงหวะไดแกฉง

๓.ท านอง จะตองรกษาท านองเพลงใหด าเนนไปโดยไมขาดตกบกพรอง สวนการแทรกกลเมด ถาจะ

ท ากไมควรใหแพรวพราวนก มเพลงไทยจ านวนมาก ท านองคลายๆ กน ถาไมจ าใหดอาจปะปนจนหลงเลอะ

เทอะได

๔.ถอยค าของบทรองและทวงทการบรรเลง

การรองพยายามใหเปนธรรมชาต อยาใหดดเกนไป เชน วน เปน วล เปนตน

สรป เพลงไทยนนผกพนวถชวตของคนไทยตงแตในอดตมา เพลงไทยสามารถแบงตามลกษณะได

เปน ๒ ลกษณะใหญๆ คอ

๑.ประเภทเพลงบรรเลงลวน ไดแก เพลงโหมโรง เพลงหนาพาทย เพลงเรอง เพลงหางเครอง

๒.ประเภทเพลงทมการขบรองประกอบ ไดแก เพลงเถา เพลงตบ เพลงใหญ เพลงลา เพลงเกรด

สงทประกอบกนเขาเปนเพลงนน มอยหลายอยางดวยกน มากบางนอยบางตามลกษณะและความ

ตองการของผประพนธเพลงนนๆ อาทเชน ท านอง, ส าเนยง, จงหวะ, หนาทบ, เทา, โยน, ลกลอ, ลกขด, เหลอม

, ลวงหนา, กรอ, เกบ, รว ฯลฯ

เพลงตางๆนนแบงเปนประเภทใหญๆได ๓ ประเภท คอ

๑.ประเภทเพลงหนาพาทย

๒.ประเภทเพลงเรอง

๓.ประเภทเพลงมโหร

Page 28: การศึกษาประวัติเพลงไทยสากลในพระนิพนธ์ของ สมเด็จพระเจ้าบรม ...pirun.ku.ac.th/~b5311104139/theeraput.pdf ·

๒๐

๕.พระราชประวตของทลกระหมอมบรพตรสขมพนธกรมพระนครสวรรควรพนตทเกยวของกบ

การดนตร

ราชบณฑตสถาน(๒๕๔๒:๗๙)ไดกลาววา ในสมยพระบาทสมเดจพระมงกฎเกลาเจาอยหวและ

พระบาทสมเดจพระปกเกลาเจาอยหว วงบางขนพรหมเปนศนยการประชนวงปพาทย การแสดงดนตรและ

การละเลนตางๆ วงปพาทยวงบางขนพรหมเปนวงทมชอเสยงมากและไดเขารวมในการประชนวงทวงบางขน

พรหมเมอ พ.ศ.๒๔๖๖ ซงไดรบการตดสนใหชนะเลศเปนตนต ารบการขบรองทสบทอดมาแตโบราณ และ

เปนทเกดของเพลงทมชอเสยงเปนจ านวนมาก เชน เพลงแขกมอญบางขนพรหม เถา เพลงแขกสาย เถา เพลง

เทวาประสทธ เถา

จอมพลเรอ สมเดจเจาฟาฯ กรมพระนครสวรรควรพนต ทรงเรมแตงเพลงสากลกอนเพลงไทย เพลง

ชดแรกๆ มเพลงวอลซโนร และเพลงจงหวะโปลกา ชอเพลงมณฑาทอง เปนตนทรงนพนธเพลงไทยประสาน

เสยงแบบเพลงสากล เชน เพลงมหาฤกษ เพลงมหาชย เพลงสรรเสรญเสอปา เพลงสาครลน และทรงแยก

เสยงประสานเพลงไทยส าหรบบรรเลงดวยวงโยธวาทต ท าใหแตรวงบรรเลงเพลงไทยไดไพเราะ มหลกการ

ประสานเสยงทดยงขน ไดทรงประดษฐเพลงแตรวงไวหลายเพลง เชน โหมโรงสะบดสะบง เพลงเขมรใหญ

เถา เพลงแขกสเกลอ เถา (พ.ศ.๒๔๖๕)และททรงนพนธไวส าหรบวงโยธวาทตและปพาทย เชนเพลงแขก

มอญบางขนพรหม เถา(พ.ศ.๒๔๕๓) เพลงพมาหาทอน เถา เพลงแขกสาย เถา (พ.ศ.๒๔๗๑) เพลงพวงรอย

เถา และทรงนพนธเพลงส าหรบปพาทยไวอกเปนจ านวนมาก เชน เพลงเทวาประสทธ เถา(พ.ศ.๒๔๗๑) เพลง

อาถรรพ เถา(พ.ศ.๒๔๗๑) เพลงสมงทอง เถา (พ.ศ.๒๔๗๓) ภายหลงเมอเสดจไปประทบทเมองบนดง

ประเทศอนโดนเซย แลวยงไดนพนธเพลงส าหรบปพาทยไมแขงขนอกหลายเพลง เชน เพลงน าลอดใตทราย

เถา (พ.ศ.๒๔๘๐) เพลงนารายณแปลงรป เถา (พ.ศ.๒๔๘๐) เพลงจงจกทอง เถา (ประมาณ พ.ศ.๒๔๘๒)

เพลงสดถวล เถา (พ.ศ.๒๔๘๔) ในระหวางททรงด ารงต าแหนงเสนาบดกระทรวงทหารเรอ ทรงปรบปรงวง

ดนตรสากลของกองดรยางคทหารเรอจนสามารถบรรเลงเพลงประเภทซมโฟนไดเปนทยอมรบจนมาถงปจจบน

Page 29: การศึกษาประวัติเพลงไทยสากลในพระนิพนธ์ของ สมเด็จพระเจ้าบรม ...pirun.ku.ac.th/~b5311104139/theeraput.pdf ·

๒๑

อานนท นาคคง (๒๕๕๐:๑๒๙) ไดกลาววา ทลกระหมอมบรพตรทรงสซอไดตงแตยงทรงพระเยาว

ตอมาทรงตอเพลงกบพระเจาบรมวงศเธอ กรมหมนทวากรวงศประวต จนมรฝพระหตถดเยยม และทรงตอ

เพลงกบเจาเทพกญญา บรณพมพ เปนครงคราว ทรงเครองดนตรไทยไดหลายชนด เชน ฆองวงใหญ ระนาด

ทงยงทรงเปยโนไดอกดวยเมอพระองคเสดจมาประทบทวงบางขนพรหม ทรงมทงวงปพาทยและวงเครองสาย

ประจ าวง วงปพาทยนนแรกเรมทรงใชวงดนตรมหาดเลกเรอนนอก ซงเปนของตระกลนลวงศจากอมพวา

จงหวดสมทรสงคราม มคร ปาน นลวงศ เปนหวหนาวง นกดนตรทมชอเสยง เชน คร ปาน นลวงศ คร

ลวด นลวงศ ตอมาทรงไดวงดนตรส านกวดกลยาณของหลวงกลยาณมตตาวาส(ทบ พาทยโกศล) และจางวาง

ทว พาทยโกศล ซงมนกดนตรและนกรองทมชอเสยงประจ าวง เชน ครทรพย เซนพานช(ระนาดเอก) คร ฉตร

สนทรวาทน(ระนากทม) คร ชอ สนทรวาทน (ฆองวงใหญ) คร เจรญ พาทยโกศล คณหญงไพฑรย กตต

วรรณ(นกรอง) คร ละมาน พาทยโกศล และคร ยรรยงค โปรงน าใจ (เครองหนง) เปนตน

ในชวงรชกาลท ๖-๗ วงบางขนพรหมเปนศนยกลางการประชนวงปพาทยการแสดงดนตร และ

การละเลนตางๆ วงปพาทยวงบางขนพรหมเปนวงทมชอเสยงมาก ไดเขารวมในการประชนวงทวงบางขน

พรหมเมอ พ.ศ. ๒๔๖๖ และไดรบรางวลชนะเลศ เปนตนต าหรบการขบรองทสบทอดมาแตโบราณ และเปน

ทเกดของเพลงทมชอเสยง เชน เพลงแขกมอญบางขนพรหม เถา เพลงแขกสาย เถา เพลงเทวาประสทธ เถา

ทลกระหมอมบรพตรทรงเรมแตงเพลงสากลกอนเพลงไทย เพลงชดแรกๆมเพลงวอลซโนร และเพลง

จงหวะโปลกา ชอเพลงมณฑาทอง เปนตน ทรงนพนธเพลงไทยประสานเสยงแบบเพลงสากล เชน เพลง

มหาฤกษ เพลงมหาชย เพลงสรรเสรญเสอปา เพลงสาครลน และทรงแยกเสยงประสานเพลงไทยส าหรบ

บรรเลงดวยวงโยธวาทต ท าใหแตรวงบรรเลงเพลงไทยไดไพเราะ มหลกการประสานเสยงดขน

ในระหวางทพระองคทรงด ารงต าแหนงเสนาบดกระทรวงทหารเรอ ทรงปรบปรงวงดนตรสากลของ

กองดรยางคทหารเรอจนสามารถบรรเลงเพลงซมโฟนไดด เปนทยอมรบมาจนถงปจจบน

ทลกระหมอมบรพตรไดรบยกยองวาเปนนกดนตรและนกแตงเพลงทยอดเยยมของกรงรตนโกสนทร

ทรงเปนคนไทยคนแรกทแตงเพลงไทยสากลและเปนคนไทยคนแรกทเรยนรและแตงเพลงโดยวธการเขยนเปน

โนตสากลโดยแยกเสยงประสานถกตองตามหลกสากลนยม

Page 30: การศึกษาประวัติเพลงไทยสากลในพระนิพนธ์ของ สมเด็จพระเจ้าบรม ...pirun.ku.ac.th/~b5311104139/theeraput.pdf ·

๒๒

จ านง รงสกล (อางถงในคตา พญาไท .๒๕๕๕:๒) ไดกลาววา “…สมเดจเจาฟาฯ กรมพระ

นครสวรรควรพนต เปนผทรงรเรมแตงเพลงไทยแบบสากล หลงจากเสดจกลบจากการศกษาในทวปยโรป เมอ

พ.ศ. ๒๔๔๖ ขณะมพระชนมาย ๒๓ พรรษา

โดยนพนธจ านวน ๑๒ เพลงเปนโนตสากลใชจงหวะแบบสากล เพลงทปรากฏวาดดแปลง หรออาศย

เพลงไทยเดมเปนหลก ม ๗ เพลงคอ เพลงสดเสนาะ ทรงดดแปลงจากเพลงเสนเสนาะ เพลงวอลซเมขลา

ทรงดดแปลงมาจากเพลงหกบท เพลงมหาฤกษ ทรงดดแปลงมาจากเพลง มหาฤกษ สองชน เพลงสรรเสรญ

เสอปา ทรงนพนธขนจาก เพลงเพลงบหลนลอยเลอน เพลงสาครลน ทรงดดแปลงจากเพลงอกทะเลหรอทะเล

บา เพลงคลนกระทบฝง สองชน เพลงโศก ทรงดดแปลงจาก เพลงพญาโศก สองชน และเพลงนางครวญ

ทรงดดแปลงมาจากเพลงนางครวญสามชน

สวน เพลงมารชบรพตร วอลซปลมจต วอลซประชมพล และวอลซโนร นนไมชดเจนวา อาศยเพลง

ไทยเดมมากนอยเพยงใด

ส าหรบเพลง วอลซปลมจต ทรงนพนธขนในสมยรชกาลท ๕ นบวาเปนเพลงไทยสากลเพลงแรกใน

ประวตดนตรของเมองไทย

เพลงไทยแบบสากล ของสมเดจเจาฟาฯ กรมพระนครสวรรควรพนต ไมมการขบรอง และไมมค ารอง

ใชบรรเลงดวยวงโยธวาทตหรอแตรวง

หลงจากทไดทรงพระนพนธเพลงไทยสากลเปนการวางแนวทางการแตงเพลงไทยสากลแลว กหนไป

ทรงปพาทย และทรงพระนพนธเพลงเถาแทน จนมไดทรงพระนพนธเพลงไทยสากลอกเลย”

ไพบลย ส าราญภต (อางถงในคตา พญาไท .๒๕๕๕:๑) ไดกลาววา “...๒๔๓๗สมเดจพระเจาบรม

วงศเธอ เจาฟาบรพตรสขมพนธกรมพระนครสวรรควรพนต เสดจไปศดษาตอ ทปรเทศองกฤษและเยอรมน

ทรงสนพระทยในเพลงคลาสสก ทก าลงเฟองฟและเปนทนยมอยในขณะนน

Page 31: การศึกษาประวัติเพลงไทยสากลในพระนิพนธ์ของ สมเด็จพระเจ้าบรม ...pirun.ku.ac.th/~b5311104139/theeraput.pdf ·

๒๓

๒๔๔๖ เมอครง สมเดจพระเจาบรมวงศเธอ เจาฟาบรพตรสขมพนธกรมพระนครสวรรควรพนต

ประทบอยทวงบางขนพรหม ทรงกอตงวงปพาทยวงบางขนพรหมขน โดยทรงพระนพนธเพลงฝรงแทๆ และ

เพลงไทยแท ทดดแปลงแนวท านองใหเปนฝรง กบเพลงไทยทท าท านองใหเปนฝรงอนไพเราะไวหลายเพลง

และถอวาเปนแมแบบของแพลงไทยสากลในสมยตอๆมา ”

สกร เจรญสข(มปป)ไดกลาววา ทลกระหมอมบรพตรฯ ทรงประสตเมอวนพธท ๒๙ มถนายน พ.ศ.

๒๔๒๔ ทรงเปนนกดนตร ทรงเปนนกแตงเพลง ทงดนตรไทยและดนตรสากล ทรงเรยบเรยงเพลงไทยให

เปนเพลงไทยสากล ตงวงดนตรไทยประจ าวงบางขนพรหม ทรงอปถมภวงพณพาทยของหลวงกลยาณมตตา

วาส และประทานนามสกลวา “พาทยโกศล” ทรงแตงเพลงไวจ านวนมาก อาทเพลง วอลซประชมพล วอลซ

เมขลา วอลซโนร มารชบรพตร มณฑาทอง เพลงส าหรบวงโยธวาทต อาท มหาฤกษ มหาชย สรรเสรญเสอ

ปา สาครลน โหมโรงสะบดสะบง ถอนเสมอเถา เขมรใหญ แขกสาหราย แขกมอญบางขนพรหม ทยอยนอก

เปนตน สนพระชนมเมอวนองคารท ๑๘ มกราคม พ.ศ. ๒๔๘๗ มพระชนม ๖๓พรรษา

สรป สมเดจเจาฟาฯ กรมพระนครสวรรควรพนต เปนผทรงรเรมแตงเพลงไทยแบบสากล ทรงเรยบ

เรยงเพลงไทยใหเปนเพลงไทยสากล ขณะททรงประทบอยทวงบางขนพรหมเปนศนยกลางการประชนวงป

พาทยการแสดงดนตร และการละเลนตางๆ วงปพาทยวงบางขนพรหมเปนวงทมชอเสยงมาก ทรงมทงวงป

พาทยและวงเครองสายประจ าวงซงเปนของตระกลนลวงศจากอมพวา จงหวดสมทรสงคราม

ทลกระหมอมบรพตรไดรบยกยองวาเปนนกดนตรและนกแตงเพลงทยอดเยยมของกรงรตนโกสนทร

ทรงเปนคนไทยคนแรกทแตงเพลงไทยสากลและเปนคนไทยคนแรกทเรยนรและแตงเพลงโดยวธการเขยนเปน

โนตสากลโดยแยกเสยงประสานถกตองตามหลกสากลนยม

Page 32: การศึกษาประวัติเพลงไทยสากลในพระนิพนธ์ของ สมเด็จพระเจ้าบรม ...pirun.ku.ac.th/~b5311104139/theeraput.pdf ·

๒๔

๖. งำนวจยทเกยวของ

จากกาศกษาคนควาขอมล ผวจยไดศกษาแนวทางการวจยเกยวกบการศกษาประวตเพลงไทยสากลทน า

เคาโครงมาจากเพลงไทยเดม ผวจยไดรวบรวมขอมลทเกยวกบงานวจยไว ดงน

จเร อแกว(๒๕๓๗:๖๖) ไดท าการวจยเรอง เพลงไทยในเพลงลกทง ผลการวจยพบวา เพลงไทยลกทง

มววฒนาการมาตามล าดบมการเปลยนแปลงอยตลอดเวลาแลวแตความเหมาะสม ความนยมในยคนนๆ ใน

ระยะแรกๆ ไมมการแบงแยกไดวาเพลงลกทงมลกษณะอยางไรจนกระทงป พ.ศ. ๒๕๐๗ จงปรากฏค าวา

“เพลงลกทง”และ “นกรองลกทง ” อยางชดเจน ซงในระยะเวลานนนบวาเปนจดสงสดของเพลงลกทง ไดรบ

ความนยมจากประชาชนเปนอยางมาก เนองจากเพลงลกทงถอก าเนดมาจากจดความนยมสงสด จงท าให

ภาพพจนของเพลงลกทงในระยะตอมาดซบเซาลง ประกอบกบความผนแปรของบานเมอง ทนบวนยงเจรญ

รดหนาขนไปเรอยๆความสนใจความนยมของประชาชนโดยสวนใหญจงเบยงเบนไป จากชวตความเปนอยท

คอนขางสบายท ามาหากนอยกบบาน มเวลาวางไดพกผอน มงานมมหรสพทไหนกไดเทยวไดชม แตปจจบน

ตองแยงกนท ามาหากน ตองตอสเอาจรงเอาจงเพอความอยรอด จงไมมเวลาทจะสนใจเรองการดหนงฟงเพลง

เหมอนอยางแตกอน และยงในปจจบนเปนยคแหงการสอสาร เทคโนโลยใหมๆไดเขามามสวนรวมในการ

พฒนาประเทศ การแพรกระจายของวฒนธรรมตะวนตกไดหลงไหลเขาสสงคมไทยอยางไมหยดย ง จงเปน

ธรรมดาทของใหมยอมนาสนใจกวาโดยเฉพาะเรอง”เพลง” ดวยแลวสามารถมองเหนไดอยางชดเจนวามการ

เปลยนแปลงไปมาก

อภญญารตน ทรพยแสนยากร(๒๕๓๕-๒๕๓๖:๓๐) ไดท าการวจยเรอง ดนตรไทยประยกต

ผลการวจยพบวา เนอหาจะมงชใหเหนถงความส าคญของดนตรไทยประยกตไมวาจะเปนการน าเอาเพลงชาต

อนมาท าแลวเลยนแบบ หรอเกดความคดใหม ทจะน าเอาวทยาการใหมๆ เขามาอกมากมาย ชใหเหนวาเครอง

ดนตรของชาตไหนกตาม กมการบงบอกถงความเปนธรรมชาตเหมอนกน แมแตการทวงฟองน ากงสดาลน าเอา

เพลงไทยมาประยกต เพอรวมเลนกบดนตรไฟฟา แลวนนกมจดมงทจะท าผลงานออกมาใหด ซงจะชใหเหนอก

วาดนตรนนมความบรสทธ ไมวาจะแยกเครองดนตรออกจากกนหรอเอามาเลนรวมกนกเกดความไพเราะ

เหมอนกน

Page 33: การศึกษาประวัติเพลงไทยสากลในพระนิพนธ์ของ สมเด็จพระเจ้าบรม ...pirun.ku.ac.th/~b5311104139/theeraput.pdf ·

๒๕

ภทรวร เทยนชยอนนท(๒๕๕๑:บทคดยอ)ไดท าการวจยเรอง เพลงไทยประสานเสยงแบบฝรง พระ

นพนธในสมเดจพระเจาบรมวงศเธอ เจาฟาบรพตรสขมพนธ กรมพระนครสวรรควรพนต ผลการวจยพบวา

เพลงในกลมเพลงไทยประสานเสยงแบบฝรงทง ๘ เพลงนน ทลกระหมอมไดทรงเรยบเรยงขนส าหรบวงโยธ

วาธต โดยทรงน าท านองเพลงไทยแททมมาแตโบราณมาดดแปลงท านอง และเรยบเรยงเสยงประสานใหม

ลกษณะตามแบบอยางของดนตรตะวนตก ทงดานวธการเรยบเรยงเสยงประสานส าหรบวงดนตร และดาน

สงคตลกษณะของบทเพลง ซงถอเปนจดก าเนดของเพลงไทยสากลในประเทศไทย

Page 34: การศึกษาประวัติเพลงไทยสากลในพระนิพนธ์ของ สมเด็จพระเจ้าบรม ...pirun.ku.ac.th/~b5311104139/theeraput.pdf ·

๒๖

บทท ๓

วธกำรด ำเนนงำน

การวจยครงนเปนการวจยเชงคณภาพ ท าการเกบขอมลโดยการสมภาษณ ทงนเพอใหการวจยบรรล

วตถประสงคทก าหนดไว ผวจยไดด าเนนการตามล าดบขนตอนดงน

๑.ประชำกรและกลมตวอยำง

๑.๑.ประชากรทใชในครงน คอ ประวตเพลงไทยสากลในพระนพนธของ สมเดจพระเจาบรมวงศเธอ

เจาฟาบรพตรสขมพนธ กรมพระนครสวรรควรพนตทน าเคาโครงมาจากเพลงไทยเดม

๑.๒.กลมตวอยางในการวจยครงน คอ นาย ดษฎ เคามลคด โดยการใชวธการสมกลมตวอยางแบบ

เฉพาะเจาะจง เนองจาก นาย ดษฎ เคามลคด เปนนกจดรายการวทยเกยวกบเพลงไทยและเพลงไทยสากลและ

ยงเปนผทมความช านาญดานประวตของบทเพลงไมวาจะเปนเพลงไทยหรอเพลงไทยสากลเปนอยางมาก และ

ทานยงมความสามารถในการถายทอดใหกบผฟงไดอยางมประสทธภาพอกดวย

๒. กำรคนควำรวบรวมขอมล

๒.๑ เอกสำรและต ำรำตำง ๆ

๒.๑.๑หนงสอทเกยวของกบความหมายของเพลง

๒.๑.๑.หนงสอทเกยวของกบเพลงไทยสากล

๒.๑.๒.หนงสอทเกยวของกบเพลงไทย

๒.๑.๓.หนงสอทเกยวของกบพระราชประวตของทลกระหมอมบรพตรสขมพนธกรมพระ

นครสวรรควรพนตทเกยวของกบการดนตร

๒.๑.๔.หนงสอทเกยวของกบวธการศกษาประวต

Page 35: การศึกษาประวัติเพลงไทยสากลในพระนิพนธ์ของ สมเด็จพระเจ้าบรม ...pirun.ku.ac.th/~b5311104139/theeraput.pdf ·

๒๗

๒.๒.งำนวจยทเกยวของ

จเร อแกว(๒๕๓๗) ไดท าการวจยเรอง เพลงไทยในเพลงลกทง

อภญญารตน ทรพยแสนยากร(๒๕๓๕-๒๕๓๖) ไดท าการวจยเรอง ดนตรไทยประยกต

ภทรวร เทยนชยอนนท(๒๕๕๑)ไดท าการวจยเรอง เพลงไทยประสานเสยงแบบฝรง พระ

นพนธในสมเดจพระเจาบรมวงศเธอ เจาฟาบรพตรสขมพนธ กรมพระนครสวรรควรพนต

วทยา ภบว(๒๕๔๒)ไดท าการวจยเรอง อทธพลของดนตรอเมรกนทมอทธพลตอเพลงไทย

สมยนยม

สชาต แสงทอง(๒๕๔๘) ไดท าการวจยเรอง ดนตรการเมองไทย พ.ศ.๒๔๘๑-๒๕๑๖

ไพรนทร ไกรศรานนท,ดวงจนทร วรคามน(๒๕๔๘) ไดท าการวจยเรอง โครงสรางการผลต

และพฤตกรรมการแขงขนของอตสาหกรรมเพลงไทยสากล

๒.๓.กำรเกบขอมลภำคสนำม

ในการศกษาวจยครงน มประชากรและวธการเกบขอมลภาคสนาม ดงน

๒.๓.๑.ตดตอขอเกบขอมลกบ นาย ดษฎ เคามลคด

๒.๓.๒.นดวนขอเกบขอมลกบ นาย ดษฎ เคามลคด

๒.๓.๓.ท าการสมภาษณ นาย ดษฎ เคามลคด

๒.๓.๔.รวบรวมและวเคราะหขอมล

Page 36: การศึกษาประวัติเพลงไทยสากลในพระนิพนธ์ของ สมเด็จพระเจ้าบรม ...pirun.ku.ac.th/~b5311104139/theeraput.pdf ·

๒๘

๓.เครองมอทใชในกำรวจย

๓.๑ แบบสมภาษณ ๓.๑.๑ ศกษาวธและสรางแบบสมภาษณ โดยแบงหวขอ ดงน - ประวตสวนตวของ คณดษฎ เคามลคด - ชอ , วน/เดอน/ป เกด , การศกษา , ครอบครว ,หนาทการงาน ,เปาหมาย ในชวต , ผลงานหรอความส าเรจในชวต - ทมาทไปในเรองของความสนใจดานเพลงไทยเดมและเพลงไทยสากล - วสยทศนหรอมมมองความคดของ คณดษฎ เคามลคด ทมตอเพลงไทยเดมและ เพลงไทยสากลตงแต อดต,ปจจบน และ อนาคต - ประวตเพลงไทยสากลในพระนพนธของ สมเดจพระเจาบรมวงศเธอ เจาฟา บรพตรสขมพนธ กรมพระนครสวรรควรพนตทน าเคาโครงมาจากเพลงไทยเดม และววฒนาการของบทเพลงดงกลาวในยคตอมา ๓.๑.๒ น าแบบฟอรมการสมภาษณไปใชในการเกบรวบรวมขอมล

๔.วธกำรเกบรวบรวมขอมล

ในการด าเนนการวจยครงน ไดด าเนนการเกบขอมลดงน

๔.๑ ส ารวจหาขอมลเกยวกบบทเพลงในทน คอ บทเพลงในพระนพนธของ ทลกระหมอมบรพตรสขม

พนธ กรมพระนครสวรรควรพนต

๔.๒ หาขอมลเบองตนเกยวกบเพลงไทยสากลทมเคาโครงมาจากเพลงไทยเดม

๔.๓ ตดตอขออนญาต คณดษฎ เคามลคด ในการเกบขอมลดานประวตเพลงไทยและเพลงไทยสากล

๔.๔ นดวนและเวลาเพอขอสมภาษณ คณดษฎ เคามลคด

Page 37: การศึกษาประวัติเพลงไทยสากลในพระนิพนธ์ของ สมเด็จพระเจ้าบรม ...pirun.ku.ac.th/~b5311104139/theeraput.pdf ·

๒๙

๔.๕ ท าการเกบขอมล บนทกภาพวดโอและเสยง ถายภาพนง และจดบนทก

๔.๖ ท าการวเคราะหขอมล

๕.กำรวเครำะหขอมล

ในการศกษาประวตเพลงไทยสากลในพระนพนธของ สมเดจพระเจาบรมวงศเธอ เจาฟาบรพตรสขม

พนธ กรมพระนครสวรรควรพนต ทน าเคาโครงมาจากเพลงไทยเดม กรณศกษาจาก นาย ดษฎ เคามลคด ใชการ

วเคราะหเชงพรรณนา ดงน

๕.๑ ประวต ๕.๑.๑ ประวตของ คณ ดษฎ เคามลคด ๕.๑.๒ ประวตการศกษา ๕.๑.๓ ประวตการท างาน ๕.๑.๔ ผลงานและรางวล

๕.๒ ผลจากการสมภาษณ

Page 38: การศึกษาประวัติเพลงไทยสากลในพระนิพนธ์ของ สมเด็จพระเจ้าบรม ...pirun.ku.ac.th/~b5311104139/theeraput.pdf ·

๓๐

บทท ๔

ผลกำรวจย

การศกษาขอมลเรองประวตเพลงไทยสากลในพระนพนธของ สมเดจพระเจาบรมวงศเธอ เจาฟาบรพตร

สขมพนธ กรมพระนครสวรรควรพนตท น าเคาโครงมาจากเพลงไทยเดม เพอศกษาประวตความเปนมา โดยผ

ศกษาไดแบงประเดนการศกษาดงน

๑.ประวตผใหขอมลในการศกษานนคอ นาย ดษฎ เคามลคด

๒.ประวตเพลงไทยสากลในพระนพนธของ สมเดจพระเจาบรมวงศเธอ เจาฟาบรพตรสขมพนธ กรม

พระนครสวรรควรพนตทน าเคาโครงมาจากเพลงไทยเดม และววฒนาการของบทเพลงไทยสากลในยค

ตอมาๆ

๓. บทบาทและความส าคญของทลกระหมอมบรพตรสขมพนธฯทมความสมพนธกบวงการดนตรใน

ชาตไทย

๑.ประวตนำยดษฎ เคำมลคด

นายดษฎ เคามลคด อาย ๖๔ ป / เกดวนองคารท ๓๐ สงหาคม พ.ศ. ๒๔๙๒

ต าบลคลองมอญ เขตบางกอกนอย ธนบร ( กรงเทพมหานคร ) มพนองรวมมารดา 3 คน เปนบตรชายคนท ๒

สมรสแลวกบ นางกมล เคามลคด ( สรรพสทธ) มธดา ๑ คนคอนางสาวปยธดา เคามลคด

รปรางสนทด / ผวสองส / สวนสง ๑๖๙ เซนตเมตร / น าหนก ๗๑ กโลกรม

บดา นายฉลาด เคามลคด อาชพ ศลปน ( ถงแกกรรม) / มารดา นาง ระเบยบ เคามลคด ( ถงแกกรรม )

Page 39: การศึกษาประวัติเพลงไทยสากลในพระนิพนธ์ของ สมเด็จพระเจ้าบรม ...pirun.ku.ac.th/~b5311104139/theeraput.pdf ·

๓๑

ปจจบนอยท ๑๘๐/๑๖ หมบานศวาลย ถนนจรลสนทวงศ ๑๒ แขวงวดทาพระ เขตบางกอกใหญ

กรงเทพฯ ๑๐๖๐๐ โทรศพท ๐๒-๔๑๒๖๖๘๓ โทรสาร 02- ๔๖๖๕๔๘๒ มอถอ ๐๘๖-๗๗๖๙๒๐๖

E-mail: [email protected]

การศกษา ชนประถมศกษา โรงเรยนหงสสรนนท กรงเทพ

ชนมธยมศกษา โรงเรยนวดบวรนเวศ กรงเทพ

ชนอาชวศกษา วทยาลยชางศลป กรมศลปากร

ความสามารถพเศษ ศกษาและเรยนรงานดานดนตรไทยทงปพาทยและเครองสาย –ประวตศาสตรดนตร

ไทย โดยเรยนร จากครอบครวซงเปนนกดนตรไทย และ ครบาอาจารยหลายทานอาท

เชน ครมนตร ตราโมท ครโองการ กลบชน ครสดจตต ดรยประณต และครอาวโส

บานดรยประณตทกทาน

ประวตการท างาน - อาย ๘ – ๒๐ รวมแสดงละครวทยกบคณะของบดาและญาต อาทเชน คณะฉลาด

เคามลคด คณะคงคะสทธ คณะโตงกบรอง คณะดษฎศลปะ คณะลงปองปาน

แดง คณะดรยประณต ฯลฯ

- ป ๒๕๑๐ – ๒๕๑๖ เขาท างานในต าแหนงผประกาศ แผนกผประกาศ ฝายจด

รายการ สถานโทรทศนชอง ๔ บางขนพรหม สงกดกรมประชาสมพนธ

- ป ๒๕๑๔ - ๒๕๒๗ ท างานดานภาพยนตร และ ละครโทรทศน ในต าแหนง

ผชวยผก ากบ เขยนบท และล าดบภาพ โดยเปนผชวยของ พระเจา วรวงศเธอ

พระองคเจาภาณพนธยคล ครวจตร คณาวฒ คร ส. อาสนจนดา และคณประวทย

ลลาไว ประมาณ ๕๐ เรอง

- ป ๒๕๑๔ - ๒๕๑๙ ท างานดานพากยภาพยนตรไทยประมาณ ๒๐ เรอง

Page 40: การศึกษาประวัติเพลงไทยสากลในพระนิพนธ์ของ สมเด็จพระเจ้าบรม ...pirun.ku.ac.th/~b5311104139/theeraput.pdf ·

๓๒

- ป ๒๕๓๕ - ๒๕๕๔ ท างานดานจดการแสดงตาง โดยเปนผเขยนบท ก ากบ

การแสดงและก ากบรายการใหหนวยงานราชการ มลนธ สมาคม และ สถาบนตาง

- ป ๒๕๔๐ – ๒๕๕๖ ท างานใหกบบานดนตรไทยดรยประณต ในการจดแสดง

และ งานมลนธฯ

- ป ๒๕๔๒ – ๒๕๕๖ เปนผด าเนนรายการ “ ล าน าสยาม ” และ “ล าน าสยาม

รวมสมย ”

ใหกบบรษท อสมท. จ ากด ( มหาชน ) ทกคน ๆ ละ ๒ ชวโมง ทางสถานขาวและ

สาระ

คลนความถ เอฟเอม ๑๐๐.๕๐ เมกกะเฮรท / เอเอม ๑๔๙๔ กโลเฮรท และทาง

www.mcot.net โดยเปนรายการทน าเสนอเพลงไทยเดม และ เพลงไทยสากลใน

อดต

รวมทงสาระนารเกยวกบเพลงไทย และวฒนธรรมไทย

งานดานสงคม - ป ๒๕๔๙ – ๒๕๔๑ เปนเลขาธการสมาคมศษยเกาบวรนเวศ

- ป ๒๕๔๘ - ๒๕๕๐ เปนกรรมการสมาคมศษยเกาชางศลป

- ป ๒๕๔๒ – ๒๕๕๖ เปนกรรมการและเลขานการมลนธนาฏศลปสมพนธ

- ป ๒๕๔๕ - ๒๕๕๖ เปนกรรมการและรองเลขานการมลนธดรยประณต

- ป ๒๕๕๑ – ๒๕๕๖ เปนกรรมการและผชวยเลขานการมลนธเกศอมรนทร

รางวลเกยรตยศ - ไดรบพระราชทานรางวล “ เทพทอง ” ในฐานะบคคลดเดนดาน “ นก

วทยกระจายเสยงดเดน ประจ าป ๒๕๕๓ จากพลอากาศเอก ก าธน สนวานนท

Page 41: การศึกษาประวัติเพลงไทยสากลในพระนิพนธ์ของ สมเด็จพระเจ้าบรม ...pirun.ku.ac.th/~b5311104139/theeraput.pdf ·

๓๓

องคมนตร ผแทนพระองค ณ ศาลาสหทยสมาคม ในพระบรมมหาราชวง เมอ

วนท ๘ มนาคม ๒๕๕๔ จดโดยสมาคมนกวทยและโทรทศนแหงประเทศ

ไทยในพระบรมราชปถมภ

- ไดรบการยกยองเชดชเกยรตเปนผใชภาษาไทยดเดน เนองในวนภาษาไทยแหงชาต

พทธศกราช ๒๕๕๕ จากกรมสงเสรมวฒนธรรม กระทรวงวฒนธรรม

เปาหมายในชวต ท าวนนใหดทสด และจะด าเนนตามรอยพระยคลบาททจะรกษาวฒนธรรมไทย

ดนตรไทยไว จนกวาชวตจะหาไม

Page 42: การศึกษาประวัติเพลงไทยสากลในพระนิพนธ์ของ สมเด็จพระเจ้าบรม ...pirun.ku.ac.th/~b5311104139/theeraput.pdf ·

๓๔

ดษฎ เคามลคด รบรางวลผใชภาษาไทยดเดน(ไดรบภาพเมอวนท ๑๖ กนยายน พ.ศ.๒๕๕๖)

กบรางวล ผใชภาษาไทยดเดน(ไดรบภาพเมอวนท ๑๖ กนยายน พ.ศ.๒๕๕๖)

Page 43: การศึกษาประวัติเพลงไทยสากลในพระนิพนธ์ของ สมเด็จพระเจ้าบรม ...pirun.ku.ac.th/~b5311104139/theeraput.pdf ·

๓๕

ก ากบละครการกศลเรอง “ สแผนดน “ ใหกบสถาบนพระปกเกลา ออกอากาศทางชอง ๙ อสมท.

(ไดรบภาพเมอวนท ๑๖ กนยายน พ.ศ.๒๕๕๖)

Page 44: การศึกษาประวัติเพลงไทยสากลในพระนิพนธ์ของ สมเด็จพระเจ้าบรม ...pirun.ku.ac.th/~b5311104139/theeraput.pdf ·

๓๖

ขณะด าเนนรายการ “ ล าน าสยาม ” ทางสถานวทย อสมท. เอฟเอม ๑๐๐.๕๐

(ไดรบภาพเมอวนท ๑๖ กนยายน พ.ศ.๒๕๕๖)

ถายรปรวมกบศลปนแหงชาตและศลปนอาวโส ในการจดงานดนตรไทย อาทเชน พระเจาวรวงศเธอพระองคเจา

เฉลมพลฑฆมพร - ครโชต ดรยประณต - ครเสร หวงในธรรม ศปช. – ครสมชาย ดรยประณต ครนฤพนธ ดรย

พนธ (ไดรบภาพเมอวนท ๑๖ กนยายน พ.ศ.๒๕๕๖)

รบพระราชทานรางวลเทพทอง (ไดรบภาพเมอวนท ๑๖ กนยายน พ.ศ.๒๕๕๖)

Page 45: การศึกษาประวัติเพลงไทยสากลในพระนิพนธ์ของ สมเด็จพระเจ้าบรม ...pirun.ku.ac.th/~b5311104139/theeraput.pdf ·

๓๗

กบรางวลพระราชทาน “ เทพทอง “ (ไดรบภาพเมอวนท ๑๖ กนยายน พ.ศ.๒๕๕๖)

Page 46: การศึกษาประวัติเพลงไทยสากลในพระนิพนธ์ของ สมเด็จพระเจ้าบรม ...pirun.ku.ac.th/~b5311104139/theeraput.pdf ·

๓๘

๒. ประวตเพลงไทยสำกลในพระนพนธของ สมเดจพระเจำบรมวงศเธอ เจำฟำบรพตรสขมพนธ

กรมพระนครสวรรควรพนตทน ำเคำโครงมำจำกเพลงไทยเดม และววฒนำกำรของบทเพลงไทย

สำกลในยคตอมำๆ

เรองเพลงไทยสากลนนตองเรมไลมาตงแตรชกาลท ๔ ตอนนนบดาของพระเจนดรยางค ชอ

จาคอป เฟยส ทามาอยทพระราชวงบวรวชยชาญ ทานไดนนแตรวงเขามาเปนตวเปดสมยนนเรยกวาวงโยธ

วาทต ตอนนนเรมมสากลเขามาคนกเรมชอบดขนๆจงนยมวงโยธวาทต กเลยตอเนองมาถงรชกาลท ๕

ทลกระหมอมบรพตรฯไดใหก าเนดเพลงไทยสากลเพลงแรกคอ เพลงวอลซปลมจต คอทานเปนคนเกง เกง

ดนตรไทยเกงดนตรสากล ทานเปนผทน าโนตสากลมาใชในไทยเปนคนแรก ทานไดท าเพลงวอลซปลมจต

ขนมาเปนเพลงแรก ตอจากนนกมเพลงวอลซมณฑาทอง เพลงพระยาโศก เคาวาเปนเพลงไทยสากลเพลงแรก

ของไทย และเปนบดาแหงเพลงไทยสากล แตประเดนนคณ ดษฎไดใหขอสงเกตวา “ ถาพดถงเพลงไทยสากล

ในทกวนนมนตรงกนขามกน ฉะนนวอลซปลมจตททลกระหมอมบรพตรฯทรงนพนธขนมนเปนสากลแทๆ

เพลงใชแตรวงบรรเลง ท านองมนกสากลไมมส าเนยงไทยเลย ถาเปนเพลงพระยาโศกยอมรบ แตวามน

เชอมโยงมาถงประมาณรชกาลท ๖ ตอนนนเรมมการท าละครรอง ครพรานบรณท าคณะ แมเลอน บนนาค

โรสตาน าดนตรสากลมาบรรเลง น าเพลงวอลซปลมจตยมท านองมาใสเนอมนเชอมโยงตรงนเองทวาวอลซปลม

จตเปนเพลงไทยสากลเพลงแรก ถาจะบอกวาเพลงวอลซปลมจตเปนเพลงไทยสากลเพลงแรก ในละครแมเลอน

นนถก แตถาเพลงวอลซปลมจตเปนเพลงไทยสากลเพลงแรกนนยงครงๆ กพยายามฟงใหเปนเพลงไทยสากลก

ยงฟงอยวาเปนเพลงไทยสากลตรงไหนแลวบทสรปในยคหลงนน ในหนงสอประวตตางๆสรปวา เพลงไทย

สากล คอ เพลงท ใชภาษาไทย ค ารอง บรรเลงดวยดนตรสากล ใชโนตสากล กเรยกวาเพลงไทยสากล”

เพราะฉะนนเพลงวอลซปลมจตแรกๆเลยนาจะบญญตวาคอเพลงสากลทแตงโดยคนไทยคนแรกเสยมากกวา

และมนกมววฒนาการตงแตรชกาลท ๔ เปนตนมา พอทลกระหมอมบรพตรฯแตงวอลซปลมจตมาถงประมาณ

ปลายรชกาลท ๕ พ.ศ. ๒๔๔๐กวา กอนรชกาลท ๕ สนพระชนมลงกเกดละคร ทนเรมเปนจดส าคญของ

เพลงไทยสากล และละครรองละครเวท ตอนนเรมมกลมมคณะเกดขนเพราะวา ตอนนนประมาณป ๕๑ กรม

พระนราทปประพนธพงษคนทท าใหพระลอโดงดงละครคณะปรยดาลย ทานจดท าละครรองขนมา โดยมการ

ขบรองทเนอยาวหนอยซงเนอเออนนอยมนจะสลบสบเปลยนกนในระหวางสมยพรานบรณ ในละครของปรย

Page 47: การศึกษาประวัติเพลงไทยสากลในพระนิพนธ์ของ สมเด็จพระเจ้าบรม ...pirun.ku.ac.th/~b5311104139/theeraput.pdf ·

๓๙

ดาลยเนอยาวเออนนอยมลกครอง พระเอกนางเอกจะไมรองเออน สวนลกคจะเปนคนรองแทน คนกชอบ ชวง

นเปนชวงก าเนดแตยงใชดนตรไทยอย ครพรานบรณไดน ามาท าใหมของคณะแมเลอนโรสตานนมาทหลง ได

ท าละครไวหลายเรองแตวาใชดนตรไทยบรรเลงแตเปลยนแนวรองเปนรองเยอะคอน าเนอมาแทนท านองเลยตน

ก าเนดเพลงไทยเนอเตม นคอจดทมาของเพลงไทยสากล ตอจากตรงนมาตอถงโรสตากมลกษณะเดยวกน

เพยงแตวาเอาดนตรสากลมาเลนมนกเรมเปนสากลขนมาพอหลงจากโรสตา ครพรานบรณกออกเดนสายตง

คณะของตนเองคอคณะจนทโณพาทยเปนเวลาเกอบ ๒ ปท าละครแสดงกวา ๖๐ รอบ ชอเรอง จนทรเจาขา

ซงดงมาก คนกเลยตดจงเกดการขบรองหนามาน ขบรองเดนเรอง ขบรองสลบฉากพอเกดการขบรองสลบฉาก

นนเปนละครเรองยาวกเกดนกรองสลบฉากขนมาเพลงในยคนนจงประพนธออกมามากตรงนคอจดเรมตนของ

เพลงไทยสากลแลวกเปลยนมาใชดนตรสากลไมใชดนตรไทยแตกยงดงท านองไทยมาใชอย บางเพลงเปนเพลง

สากลแตงเอง บางเพลงกเปนท านองไทย จนกระทงเขารชกาลท ๗ ชวงนละครรองเรมซบเซาไปหนอย เพราะ

ภาพยนตรเรมเขามามบทบาทในประเทศทานหลวงวจตรฯทานมความเปนเลศทงแตงเพลง เขยนบท แตงละคร

รองละครเวทไวมาก ทานกท าภาพยนตรและไดน าเพลงไทยสากลเขาไปใสจนเปนทนยม เชน เพลงกหลาบใน

มอเธอ เพลงกหลาบงาม ท านองเพลงขนพลบพลา จากหนงเรองหลงทางในป ๗๔ ท าใหเกดเพลงมากขนๆ พอ

มากขนจนถงจดประมาณป ๒๕๐๐ ในชวงนเปนชวงส าคญเปนชวงทมครเพลงททานมความสามารถทงสากล

และไทยเดม เชน ครสงา อลมพ ครสมาน กาญจนผลน ครเออ สนทรวาทน ครเหลานเปนดนตรไทยมากอน

จากอมพวาแลวมาเรยนฝรงหลวงมาสไวโอลนและไดแจสดวย ทานเกงเละดงมากเพราะทานเปนดนตรไทยทาน

น าเอาเพลงดนตรไทยมาผสมกบแจสและคลาสสกและเมอน า สามอยางมาผสมกนมนสมบรณมนไดทกรสอย

ในเพลงเดยวกน และชวงนจงเกดสงคตสมพนธและสงคตประยกตขนอยางโจงแจง ทางกรมประชาสมพนธได

ท าสงคตประยกต เพราะวาในอธบดกรมประชาสมพนธตอนนนทานเชยวชาญเรองละครทานเหนวาทกวนตอน

เยนดนตรไทยและสากลตางคนตางซอมกนทนท าไมไมจบมาเลนดวยกนมนนาจบเลนกนได กไดปรกษากบ

ฝายหวหนาดนตรสากลตอนนนครเออเปนหวหนา สวนดนตรไทยมครคงศกด ค าศร ทานเปนผทช านาญดาน

ซอและยงเปนคนทแตงเพลงเงยวล ารก เถา เปนหวหนาแผนกดนตรไทย ครพมปาปยวาทเปนผชวย ครพมท

ทานแตงทยอยญวนกมานงคยกนกนาจะไดแตกล าบากตรงทดนตรไทยและดนตรสากลเสยงไมเทากน จะน า

สากลไปตงเสยงกท าไมไดเพราะวาสากลมเครองทองเหลองทตายตว กเลยมาหนกทไทยกไดครพมทเปนเสา

หลกอยตอนนน สมยนนเรยกวา พมหกางหทานนงมากฟงไมมเพยนเลยทานเลยตองมาแกทตวหลกคอระนาด

กบฆองกวาจะเทยบเสรจไดเปนอาทตย เปนทมาถงปจจบนทวาดนตรทกรมประชาสมพนธมเสยงสงกวาทอน

Page 48: การศึกษาประวัติเพลงไทยสากลในพระนิพนธ์ของ สมเด็จพระเจ้าบรม ...pirun.ku.ac.th/~b5311104139/theeraput.pdf ·

๔๐

มาดดานสงคตสมพนธในบนทกๆวาเพลงกระแตเปนเพลงทออกมาเปนท านองเพลงกระแตเลกตอนนนคร

โบราณทานตอตานวาน าเพลงเกาๆดๆมาท าลายแตพอแตงมาหลายๆเพลงกรสกวาด แตจรงๆเพลงเขมรไทรโย

คออกมากอนแตวามนไมเปนเพลงสงคตสมพนธแทๆ เพราะใชสากลเลนใชจงหวะแทงโก คณทษนย พณพาทย

รองเขาเลยไมนบนบเพลงกระแตเปนเพลงแรกเพราะใชดนตรไทยและดนตรสากลสมพนธกน เลนพรอมกน

ตงแตตนจนจบใชท านองไทย พอมาสงคตประยกต ครสมาน และครทานอนมการน าเพลงไทยมาแตง

คอนขางมากแตทานจะแตงประมาณน าแคท านองของแตละเพลงมาผสมกน วธการบรรเลงเปนแบบแจสไมด า

เนนไปพรอมกนหมดมนกนาฟงไปอกอยางหนงซงมนยงคงอยมาถงทกวนน เทาทมการรวบรวมสงคตสมพนธ

มเพลงประมาณ รอยกวาเพลง แตไมมใครพดถงสงคตประยกตถาประมาณคงประมาณ เกอบ สามรอยเพลง

ท านองเพลงมอญและท านองเพลงลาวน ามาใชมากทสด โดยเฉพาะเพลงคมกใชท านองเพลงลาว

๓. บทบำทและควำมส ำคญของทลกระหมอมบรพตรสขมพนธฯทมควำมสมพนธกบวงกำรดนตร

ในชำตไทย

ทลกระหมอมบรพตรฯเปนคนไทยคนแรกทน าโนตสากลมาใชในประเทศไทย ในชวงนน

ทลกระหมอมบรพตรทานจะท าเปน ๒ โนต โนตทางไทยทานะใหจางวางทว พาทยโกศล และลกชาย คอคร

เทวา ประสทธ เปนคนท า ถาเปนโนตสากลทานจะท าเอง

แรกเรมเดมทของดนตรและเพลงสากลมมาตงแต รชกาลท ๔ มาได น าแตรวงเขามาจนมชอเสยงโดงดง

เพราะวาใชในการฝกทหารเพอใหเดนเขาจงหวะ ฉะนทหารทกกรมกองมหาดเลกตองมแตรวงหมดเพอจะหด

ทหาร จนถงทกวนนยงไมเดนชดวามนมผลกบเพลงไทยสากลหรอเปลาแคไหน จรงๆแลวถา โรสตา ไมน าวอลซ

ปลมจตของทานมา กไมแนชดวา วอลซปลมจตจะเปนเพลงไทยสากลเพลงแรก ในสวนตอนหลงท วงสงคต

สมพนธ สงคตประยกต ไดเอาเพลงของทานมาใช อยางเชนเพลง แขกมอญบางขนพรหม ๒ ชนทกรม

ประชาสมพนธไดมาท าเปนเพลง พรพรหม เนอวา”รกประคองนองนางไมหางเลย.....” อนนเดนชด ทลกระหมอม

บรพตรทานท าทานน ามาขยายเปนเถาเสยสวนมาก ททานแตงเปนเพลง ๒ ชนนนไมมาก ไมคอยมเลย

Page 49: การศึกษาประวัติเพลงไทยสากลในพระนิพนธ์ของ สมเด็จพระเจ้าบรม ...pirun.ku.ac.th/~b5311104139/theeraput.pdf ·

๔๑

สวนมากมาท าเปนเถาเพราะวาชวงนนเมองไทยนยมเพลงเถา รชกาลท ๔ สามชน รชกาลท ๕ เรมเปนเถาแลว

เพราะฉะนนจะบอกวาผลกระทบมาจากทานโดยตรงมนยาก แตจะบอกวาไมมกไมได เพราะวงโยธวาทตถาหาก

ทานไมสนบสนนมนคงไมไดเหนอยางปจจบน เพราะฉะนนทานจงเปนใหญในแผนดนอะไรททานวาดกตองด

เพราะฉะนนจงเปนวายคไหนเจานายชอบอะไรกตองชอบหมด เชนตอน รชกาลท๖ ปพาทยไมนวมยงเลนกนเยอะ

ตอมารชกาลท ๗ ทานชอบเครองสาย ยคนนจงเลนแตเครองสาย พอสมยรชกาลท ๘ ดนตรฝรงเรมเขามาเยอะ

มากและเปนทนยมมากเชนออแกน มนมพฒนาการมาเรอยๆ ถาจะพดวา ประเดนทวา ทลกระหมอมบรพตรกบ

เพลงไทยกบเพลงไทยสากลมนกแยกกนไมออก แตถาจะบอกวาทานเปนผใหก าเนดเพลงไทยสากลนนยงไม

ถงกบใช แตถาทานน าโนตสากลมาใชกตองยอมรบ แตถาจะพดถงผทน าโนตสากลมาใชเปนคนแรกนน กตองพด

ถงรชกาลท ๔ จาคอป เฟยส ซงเปนบดาของพระเจน ดรยางค เคาเรมมากอนแลว แตเดมทคนไทยเรานอะไร

ทดทงามกจะยกใหผใหญ เปนประโยชนเพอการเคารพนบถอทาน แตกตองยอมรบวาทานมความอจฉรยภาพ

ไมตองมครดนตรชวยแตงใหเกลาให แตทานไมตองทรงเอง แตงเอง คดเอง ทานยงสามารถทรงซอสามสายไป

ดวยเขยนทางไปดวย ตองยอมรบวาทลกระหมอมบรพตรฯทรงเปนอจฉรยภาพขนานแทสมควรแกการไดรบยก

ยองวาเปนพระบดาแหงเพลงไทยสากล

Page 50: การศึกษาประวัติเพลงไทยสากลในพระนิพนธ์ของ สมเด็จพระเจ้าบรม ...pirun.ku.ac.th/~b5311104139/theeraput.pdf ·

๔๒

บทท ๕

สรปผล อภปรายผล ขอเสนอแนะ

การศกษาประวตเพลงไทยสากลโดยพระนพนธของ สมเดจพระเจาบรมวงศเธอ เจาฟาบรพตรสขมพนธ

กรมพระนครสวรรควรพนต ทมเคาโครงจากเพลงไทยเดม ผวจยมวตถประสงคดงตอไปน

๓. เพอศกษาประวตความเปนมาของเพลงไทยสากลในพระนพนธของ สมเดจพระเจาบรมวงศเธอ เจา

ฟาบรพตรสขมพนธ กรมพระนครสวรรควรพนตท น าเคาโครงมาจากเพลงไทยเดม

๔. เพอศกษาพระประวตของทลกระหมอมบรพตรสขมพนธฯทมความเกยวของกบวงการดนตรใน

ชาตไทย

สรปผล

๑. เพอศกษำประวตควำมเปนมำของเพลงไทยสำกลในพระนพนธของ สมเดจพระเจำบรม

วงศเธอ เจำฟำบรพตรสขมพนธ กรมพระนครสวรรควรพนตท น ำเคำโครงมำจำกเพลง

ไทยเดม

๑. เพลงไทยสากล คอ เพลงท ใชภาษาไทย ค ารอง บรรเลงดวยดนตรสากล ใชโนตสากล กเรยกวา

เพลงไทยสากล”

๒.เพลงไทยสากลเรมไลมาตงแตรชกาลท ๔ โดย บดาของพระเจนดรยางค ชอ จาคอป เฟยส ทาน

ได นนแตรวงเขามาเปนตวเปดสมยนนเรยกวาวงโยธวาทต

Page 51: การศึกษาประวัติเพลงไทยสากลในพระนิพนธ์ของ สมเด็จพระเจ้าบรม ...pirun.ku.ac.th/~b5311104139/theeraput.pdf ·

๔๓

๓. สมยรชกาลท ๕ ทลกระหมอมบรพตรฯไดใหก าเนดเพลงไทยสากลเพลงแรกคอ เพลงวอลซปลมจต

๔. ทลกระหมอมบรพตรสขมพนธฯไดน าโนตสากลในมาใชในไทยเปนคนแรก ทานไดท าเพลงวอลซ

ปลมจตขนมาเปนเพลงแรก ตอจากนนกมเพลงวอลซมณฑาทอง เพลงพระยาโศก เปนเพลงไทยสากลเพลง

แรกของไทย และเปนบดาแหงเพลงไทยสากล

๕. รชกาลท ๖ ตอนนนเรมมการท าละครรอง ครพรานบรณท าคณะ แมเลอน บนนาค โรสตาน า

ดนตรสากลมาบรรเลง น าเพลงวอลซปลมจตยมท านองมาใสเนอมนเชอมโยงตรงนเองทวาวอลซปลมจตเปน

เพลงไทยสากลเพลงแรก

๒. เพอศกษำพระประวตของทลกระหมอมบรพตรสขมพนธฯทมควำมเกยวของกบ

วงกำรดนตรในชำตไทย

๑. ทลกระหมอมบรพตรฯเปนคนไทยคนแรกทน าโนตสากลมาใชในประเทศไทย

๒. ทลกระหมอมบรพตรฯทรงอปถมภคณะพณพาทยของหลวงกลยาณมตตาวาส ซงปจจบนคอ คณะ

พาทยโกศล

๓. ทลกระหมอมบรพตรฯทรงสนบสนนวงโยธวาทตของกองทหารเรอจนสามารถบรรเลงเพลง

ซมโฟนไดจนมชอเสยง

๔. ทลกระหมอมบรพตรฯทรงนพนธเพลงทงเพลงไทยเดมและเพลงไทยสากลทมชอเสยงไวจ านวน

มากเชน เพลงแขกมอญบางขนพรหม , วอลซปลมจต เปนตน

Page 52: การศึกษาประวัติเพลงไทยสากลในพระนิพนธ์ของ สมเด็จพระเจ้าบรม ...pirun.ku.ac.th/~b5311104139/theeraput.pdf ·

๔๔

อภปรายผล

๑.ศกษาประวตความเปนมาของเพลงไทยสากลในพระนพนธของ สมเดจพระเจาบรมวงศเธอ เจาฟา

บรพตรสขมพนธ กรมพระนครสวรรควรพนตท น าเคาโครงมาจากเพลงไทยเดม จากการศกษาพบวา เพลง

ไทยสากลในพระนพนธของ สมเดจพระเจาบรมวงศเธอ เจาฟาบรพตรสขมพนธ กรมพระนครสวรรควรพนต

นน สวนใหญมความเปนมาจากเพลงไทยเดมทงสน ซงสอดคลองกบ ภทรวร เทยนชยอนนต(๒๕๕๑:

บทคดยอ)ไดท าการวจยเรอง เพลงไทยประสานเสยงแบบฝรง พระนพนธในสมเดจพระเจาบรมวงศเธอ เจาฟา

บรพตรสขมพนธ กรมพระนครสวรรควรพนต ผลการวจยพบวา เพลงในกลมเพลงไทยประสานเสยงแบบฝรง

ทง ๘ เพลงนน ทลกระหมอมไดทรงเรยบเรยงขนส าหรบวงโยธวาธต โดยทรงน าท านองเพลงไทยแททมมาแต

โบราณมาดดแปลงท านอง และเรยบเรยงเสยงประสานใหมลกษณะตามแบบอยางของดนตรตะวนตก ทงดาน

วธการเรยบเรยงเสยงประสานส าหรบวงดนตร และดานสงคตลกษณะของบทเพลง ซงถอเปนจดก าเนดของ

เพลงไทยสากลในประเทศไทย

๒.ศกษาพระประวตของทลกระหมอมบรพตรสขมพนธฯทมความเกยวของกบวงการดนตรในชาตไทย

จากการศกษาพบวา วฒนธรรมในชาตบานเมองทเปนทนยมนนมกขนอยกบผใหญในบานเมองเชนตอนรชกาล

ท ๔ ทรงน าแตรจากฝรงมาใชฝกทหาร ยคนนกรมกองทกหมเหลากจะมแตรประจ าอยทกท ในชวงรชกาล

ท ๕ทลกระหมอมบรพตรทานเสดจกลบจากศกษาดานการทหารจากตางประเทศทานกทรงน าเอาการประพนธ

เพลงแบบสากล การประสานเสยง การใชโนตเขามามบทบาท เปนอยางมากตอประเทศ ในชวงรชกาลท ๖

พระองคทานทรงพอพระทยในปพาทยไมนวมบานเมองยคนนปพาทยไมนวมกเปนทนยม ในยครชกาลท ๗

พระองคทรงโปรดเครองสายชวงนนกเลยนยมเครองสาย ในชวงรชกาลท ๘ อทธพลจากชาตตะวนตกเขามาม

บทบาทเปนอยางมากมการเอาเครองดนตรของชาตอนเชน ออแกน มาผสมกบดนตรไทยกเปนทนยมอกเชนกน

ซงสอดคลองกบ สชาต แสงทอง(๒๕๔๘:๖๕) ไดท าการวจยเรอง ดนตรการเมองไทย จากการศกษาพบวา

จากพฒนาการของสงคมไทยทมผลตอการรบอทธดนตรตะวนตกจากชาตตะวนตกเขามาใชกบวถชวตของคน

ไทย สามารถสะทอนภาพทปรากฏและน ามารบใชในระบบการเมองการปกครองได

Page 53: การศึกษาประวัติเพลงไทยสากลในพระนิพนธ์ของ สมเด็จพระเจ้าบรม ...pirun.ku.ac.th/~b5311104139/theeraput.pdf ·

๔๕

อปสรรค

๑.เอกสาเกยวกบประวตของเพลงไทยสากลนนมนอย

๒.การเกบขอมลภาคสนามไมเปนไปตามทวางแผนไว

๓.จดสรรเวลาใหตรงกบวทยากรทใหขอมลนนยากล าบาก

๔.เนองจากเวลาทสมภาษณวทยากรมอยจ ากดจงไมไดขอมลทละเอยดตรงตามเปาหมาย

ขอเสนอแนะ

จากการทไดศกษาวจยเรองประวตความเปนมาของเพลงไทยสากลในพระนพนธของ สมเดจพระเจา

บรมวงศเธอ เจาฟาบรพตรสขมพนธ กรมพระนครสวรรควรพนตท น าเคาโครงมาจากเพลงไทยเดมนน พบวา

นอกจากเพลงไทยสากลในพระนพนธของทลกระหมอมบรพตรฯแลว ยงมเพลงไทยสากลของนกแตงเพลงทาน

อนอกมากมายทไดน าเคาโครงมาจากเพลงไทยเดม ผวจยจงอยากเสนอใหผทสนใจในเพลงไทยสากลทมเคา

โครงเพลงไทยไดศกษาประวตและโครงสรางของเพลงไทยสากลของครเพลงทานอนๆตอไป

Page 54: การศึกษาประวัติเพลงไทยสากลในพระนิพนธ์ของ สมเด็จพระเจ้าบรม ...pirun.ku.ac.th/~b5311104139/theeraput.pdf ·

๔๖

บรรณำนกรม/เอกสำรอำงอง

กาญจนา อนทรสนานนท.มปป.สารานกรม ดนตรและเพลงไทย.กรงเทพฯ:พ.ศ.พฒนา จ ากด

คตา พญาไท.๒๕๕๕.ต านานครเพลง เพลงไทยสากล ลกกรง.กรงเทพฯ:แสงดาว.

จรมศร เพชรกล,สรพล การบญ และคณะ .๒๕๔๙.คตมหาราชน.กรงเทพฯ:จามจรโปรดกท.

จเร อแกว(๒๕๓๗) ไดท าการวจยเรอง เพลงไทยในเพลงลกทง.สารนพนธปรญญาศลปศาสตรบณฑต

สาขาดนตรไทย ภาควชาศลปะนเทศ คณะมนษยศาสตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร

เฉลมศกด บญมาน า.๒๕๒๘.สงคตนยมวาดวยดนตรไทย.มปท:มหาวทยาลยขอนแกน.

ชมนาด กจขนธ.๒๕๔๒.เพลงไทย ๑.กรงเทพฯ:มหาวทยาลยราชภฎสวนสนนทา.

ณรทธ สทธจตต.๒๕๕๕.ดนตรศกษา หลกการและสาระส าคญ.พมพครงท ๙.กรงเทพฯ:

จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

ทรงวทย แกวศร.๒๕๓๓.ดนตรไทย โครงสราง อภธานศพท และสาระสงเขป.พมพครง

ท ๒.กรงเทพฯ:บรษทรงศลปการพมพ จ ากด.

บญธรรม ตราโมท.๒๔๘๑.ค าบรรยาย วชา ดรยางคศาสตรไทย.มปท.

ประดษฐ อนทนล.มปป.ดนตรไทยและนาฏศลป.กรงเทพฯ:สวรยาสาสน.

พรทพย พกผาสก.๒๕๕๑.เพลงไทยสากลจากวรรณคดไทย.กรงเทพฯ:บรษท แมกแอกซเพรส จ ากด.

ภทรวร เทยนชยอนนท(๒๕๕๑)ไดท าการวจยเรอง เพลงไทยประสานเสยงแบบฝรง พระนพนธใน

สมเดจพระเจาบรมวงศเธอ เจาฟาบรพตรสขมพนธ กรมพระนครสวรรควรพนต.วทยานพนธ

ปรญญาศลปศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาดนตร บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยมหดล

Page 55: การศึกษาประวัติเพลงไทยสากลในพระนิพนธ์ของ สมเด็จพระเจ้าบรม ...pirun.ku.ac.th/~b5311104139/theeraput.pdf ·

๔๗

มานพ อศรเดช.๒๕๕๑.คนธรรพวาทศรรตนโกสนทร.กรงเทพฯ:อมรนทรพรนทตง.

มนตร ตราโมท.๒๕๓๑.ศพทสงคต.กรงเทพฯ:กองศลปศกษา กรมศลปากร.

ระววรรณ ทบทมศร.๒๕๔๗.ขบรองเพลงไทย ๑.พมพครงท ๑.มปท:ประชมทอง.

ราชบณฑตสถาน.๒๕๔๒.สารานกรมศพทดนตรไทย ภาคประวตนกดนตรและนกรอง.

กรงเทพฯ:ราชบณฑตสถาน

ราชบณฑตยสถาน.๒๕๔๕.สารานกรงศพทดนตรไทย ภาคคตะ-ดรยางค.พมพครงท ๒.

สหมตรพรนตง จ.นนทบร:ราชบณฑตยสถาน.

รงโรจน ธรรมรงเรอง.๒๕๕๑.เมองโบราณ ฉบบพเศษ.กรงเทพฯ:บรษทวรยะธรกจ จ ากด.

โรงเรยนนายรอยพระจลจอมเกลา และจฬาลงกรณมหาวทยาลย.๒๕๓๑.ดนตรไทยอดมศกษา

ครงท ๒๐.มปท.

เรองอไร กศลาสย.๒๕๔๖.บทเพลงแหงความหลง สามพลงยอกนก

เพลง.พมพครงท ๒.กรงเทพฯ:แมค าผาง.

เลศชาย คชยทธ. ๒๕๓๘. ไทยลกทง.กรงเทพฯ:บรษทมตชน จ ากด.

วทยา ภบว(๒๕๔๒)ไดท าการวจยเรอง อทธพลของดนตรอเมรกนทมอทธพลตอเพลงไทยสมยนยม.

วทยานพนธศลปศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาดนตร บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยมหดล

วทยาลยดรยางคศลป มหาวทยาลยมหดล.๒๕๕๔.พระบาทสมเดจพระมงกฎเกลาเจาอยหว

กบการดนตร. หจก.หยนหยาง การพมพ จ.นครปฐม:วทยาลยดรยางคศลป มหาวทยาลยมหดล.

วนย ศรเสรวรรณ.๒๕๒๗.จากเพลงไทยถงเพลงลกทง.มปท.

Page 56: การศึกษาประวัติเพลงไทยสากลในพระนิพนธ์ของ สมเด็จพระเจ้าบรม ...pirun.ku.ac.th/~b5311104139/theeraput.pdf ·

๔๘

ศรพร กรอบทอง.๒๕๔๗.ววฒนาการเพลงลกทงในสงคมไทย.กรงเทพฯ:พนธกจ.

สงด ภเขาทอง.๒๕๓๒.การดนตรไทยและทางเขาสดนตรไทย.กรงเทพฯ:วทยาลยครบาน

สมเดจเจาพระยา.

สงบศก ธรรมวหาร.๒๕๔๐.ดรยางคไทย.พมพครงท ๑.กรงเทพฯ:จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

สงบศก ธรรมวหาร.๒๕๔๕.ดรยางคไทย.พมพครงท ๓.กรงเทพฯ:จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

สกร เจรญสข.๒๕๓๘.ดนตรวจารณ.พมพครงท ๑.กรงเทพฯ:วทยาลยดรยางคศลป

มหาวทยาลยมหดล .

สกญญา ภทราชย.๒๕๔๐.เพลงปฏพากย:บทเพลงแหงปฏภาณของชาวบานไทย.กรงเทพฯ:

จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

สจตต วงษเทศ .๒๕๕๓. ดนตรไทยมาจากไหน. จ.นครปฐม:วทยาลยดรยางคศลป มหาวทยาลยมหดล.

สชาต แสงทอง(๒๕๔๘) ไดท าการวจยเรอง ดนตรการเมองไทย พ.ศ.๒๔๘๑-๒๕๑๖.วทยานพนธ

ปรชญาดษฎบณฑต สาขาวชาไทศกษา คณะมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลมหา

สารคาม

สมาล นมมานภาพ.๒๕๓๕.ดนตรวจกขณ.กรงเทพฯ:มหาวทยาลยรามค าแหง.

สมนมาลย(สเทพภกด) นมเนตพนธ.๒๕๒๔.ดนตรไทย.มปท:มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

พลศกษา.

สรพล สวรรณ.๒๕๔๙.ดนตรไทยในวฒนธรรมไทย.กรงเทพฯ:จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

สมบต จ าปาเงน และ ส าเนยง มณการ.๒๕๓๙.ปกณกะ การดนตรและเพลงไทย.พมพครง

ท ๒.กรงเทพฯ:บรษท ตนออ แกรมม จ ากด.

Page 57: การศึกษาประวัติเพลงไทยสากลในพระนิพนธ์ของ สมเด็จพระเจ้าบรม ...pirun.ku.ac.th/~b5311104139/theeraput.pdf ·

๔๙

อภญญารตน ทรพยแสนยากร(๒๕๓๕-๒๕๓๖) ไดท าการวจยเรอง ดนตรไทยประยกต.สารนพนธ

ปรญญาศลปศาสตรบณฑต สาขาดนตรไทย ภาควชาศลปะนเทศ คณะมนษยศาสตร

มหาวทยาลยเกษตรศาสตร

อานนท นาคคง.๒๕๕๐.TK Park Music Lidrary ชดดนตรไทย.กรงเทพฯ:สารคด ในนาม

บรษทวรยะธรกจ จ ากด.

อ านวย จนเงน,ประมวล นอยเจรญ และคณะ. มปป.เชดชครเพลง ครงท ๑ สมาน กาญจนะ

ผลน. มปท:บรษท ชนนยม จ ากด.

Page 58: การศึกษาประวัติเพลงไทยสากลในพระนิพนธ์ของ สมเด็จพระเจ้าบรม ...pirun.ku.ac.th/~b5311104139/theeraput.pdf ·

๕๐

ภำคผนวก

Page 59: การศึกษาประวัติเพลงไทยสากลในพระนิพนธ์ของ สมเด็จพระเจ้าบรม ...pirun.ku.ac.th/~b5311104139/theeraput.pdf ·

๕๑

ภำคผนวก ก

แบบสมภำษณ

Page 60: การศึกษาประวัติเพลงไทยสากลในพระนิพนธ์ของ สมเด็จพระเจ้าบรม ...pirun.ku.ac.th/~b5311104139/theeraput.pdf ·

๕๒

แบบสมภำษณ

ชอ........................................อำย..........เกดเมอ...............

สถำนทเกด.............................................................................................

สถำนภำพ..................................................................

บดำชอ............................................มำรดำชอ........................................

ทอยปจจบน.........................................................................................................

กำรศกษำ ชนประถมศกษำ...........................................................

ชนมธยมศกษำ..............................................................

ชนอำชวศกษำ...............................................................

ควำมสำมำรถพเศษ.........................................................................................

ประวตกำรท ำงำน...........................................................................................

งำนดำนสงคม................................................................................................

รำงวลเกยรตยศ..............................................................................................

Page 61: การศึกษาประวัติเพลงไทยสากลในพระนิพนธ์ของ สมเด็จพระเจ้าบรม ...pirun.ku.ac.th/~b5311104139/theeraput.pdf ·

๕๓

- ทมำทไปในเรองของควำมสนใจดำนเพลงไทยเดมและเพลงไทยสำกล.................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................. - วสยทศนหรอมมมองควำมคดของ คณดษฎ เคำมลคด ทมตอเพลงไทยเดมและ เพลงไทยสำกลตงแต อดต,ปจจบน และ อนำคต................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... - ประวตเพลงไทยสากลในพระนพนธของ สมเดจพระเจาบรมวงศเธอ เจาฟา บรพตรสขมพนธ กรมพระนครสวรรควรพนตทน าเคาโครงมาจากเพลงไทยเดม และววฒนาการของบทเพลงดงกลาวในยคตอมา ...................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

Page 62: การศึกษาประวัติเพลงไทยสากลในพระนิพนธ์ของ สมเด็จพระเจ้าบรม ...pirun.ku.ac.th/~b5311104139/theeraput.pdf ·

๕๔

ภาคผนวก ข ประวตผวจย

Page 63: การศึกษาประวัติเพลงไทยสากลในพระนิพนธ์ของ สมเด็จพระเจ้าบรม ...pirun.ku.ac.th/~b5311104139/theeraput.pdf ·

๕๕

ประวตนสตผท าวจย นสตชนปท ๔ สาขาวชาดนตรไทย ภาควชาดนตร คณะมนษยศาสตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร วทยาเขต บางเขน กรงเทพ

ประวตสวนตว ชอ ธรภทร ทองชน วน/เดอน/ปเกด ๖ ตลาคม ๒๕๓๔ ทอยปจจบน ๑๕๔ หม ๓ ต าบล เวยง อ าเภอ ไชยา จงหวดสราษฎรธาน

ประวตการศกษา ส าเรจการศกษาระดบชนประถมศกษาจากโรงเรยน เพชรผดงเวยงไชย

ส าเรจการศกษาระดบชนมธยมศกษาจากโรงเรยน กาญจนาภเษกวทยาลย สราษฎรธาน ปจจบนเปนนสตชนปท ๔ สาขาวชาดนตรไทย ภาควชาดนตร คณะมนษยศาสตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร

ประวตกำรศกษำดำนดนตร

เรมเรยนดนตรไทยครงแรกทโรงเรยน เพชรผดงเวยงไชย ตอนประถมศกษาชนปท ๔ หดเลนระนาด

เอกเปนเครองมอแรก เรยนกบ คร ศกดศร ร าไพ

เมอเขาสชนมธยมศกษาไดเรยนเครองมออนเพมเตมกบ ครวรช วรชชตกล

เรยนระนาดเอกและฆองกบ คร กษมะ กมเฉยง

Page 64: การศึกษาประวัติเพลงไทยสากลในพระนิพนธ์ของ สมเด็จพระเจ้าบรม ...pirun.ku.ac.th/~b5311104139/theeraput.pdf ·

๕๖

เรยนเพลงเครองสายกบ คร นดารตน ชมศร

เรยนองกะลงกบ คร สวต ทบทมศร

เรยนระนาดทมกบ คร อทย แกวละเออด

หลงจากนนไดเขาศกษาในระดบปรญญาตรทสาขาวชาดนตรไทย ภาควชาดนตร คณะมนษยศาสตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร ไดตอเพลงกบครหลายทานดงน

ไดเรยนระนาดทมกบ คร ภาคม บ ารงสข , คร ประทป ศรศลป ,คร กตต อรรถผล ,คร วชชา ศรผอง เรยนซออและซอดวงกบ คร ราชนย ศรชย เรยนจะเขกบคร ฉตรตยา เกยรตนาว เรยนเครองหนงกบ คร อนชา บรพนธ เรยนเดยวระนาดทมกบ คร พทกษ จรรยนาฏย และ คร ภาวช หลวงสนทร เรยนเพลงนอกเหนอจากหลกสตรของภาควชาจาก คร พยง แสงทบทม และ คณลง โกเมธ เกตรตน