พั�ฒนาการเด็กปฐมวั�ยของประเทศไทย

นายแพัทย�พัน�ต โล่�เสถี!ยรก�จศ#นย�อนาม�ยท!$ 3 ชล่บุ'ร!

นางจ�นตนา พั�ฒนพังศ�ธรส)าน�กส�งเสร�มส'ขภาพั กรมอนาม�ย

• สถีานการณ์�พั�ฒนาการเด็กปฐมวั�ยในป-จจ'บุ�น แล่ะการพัยากรณ์�ผล่กระทบุในอนาคต

• ป-จจ�ยท!$ม!ผล่ต�อพั�ฒนาการเด็กปฐมวั�ยไทย• พัฤต�กรรมการเล่!1ยงด็#เด็กปฐมวั�ยของครอบุคร�วัไทย• การม!ส�วันร�วัมช'มชน ท2องถี�$นต�อการพั�ฒนาการ เด็กปฐมวั�ยไทย

• ค'ณ์ภาพับุร�การแล่ะการเข2าถี3งบุร�การต�อพั�ฒนาการ เด็กปฐมวั�ยไทย

ช'ด็โครงการวั�จ�ย

ป-จจ�ยท!$ม!ผล่ต�อพั�ฒนาการเด็กปฐมวั�ยไทย

นายแพัทย�พัน�ต โล่�เสถี!ยรก�จศ#นย�อนาม�ยท!$ 3 ชล่บุ'ร!

ควัามส)าค�ญของป-ญหา• ในประก)าล่�งพั�ฒนาเด็กอาย'ต)$ากวั�า 5 ป6 มากกวั�า 200 ล่2านคนท�$วัโล่ก ม!พั�ฒนาการต)$ากวั�าวั�ย• การส)ารวัจภาวัะส'ขภาพัโด็ยการตรวัจร�างกาย คร�1งท!$ 2 (2539 – 2540) - พั�ฒนาการช2ากวั�าวั�ย ร2อยล่ะ 20.1

• การส)ารวัจพั�ฒนาการเด็ก 1-5 ป6 ของกรมอนาม�ย ในป6 2550 ด็2วัย DENVER II - ภาพัรวัมของเด็กท'กกล่'�มอาย'ม!พั�ฒนาการรวัมท'กด็2านปกต� ร2อยล่ะ 66.7

• การส)ารวัจภาวัะส'ขภาพัโด็ยการตรวัจร�างกาย คร�1งท!$ 4 (2551 – 2552) - พั�ฒนาการการทรงต�วัแล่ะการเคล่7$อนไหวัสมอาย' ร2อยล่ะ 90 - ด็2านสต�ป-ญญาหร7อท�กษะควัามพัร2อมในการเร!ยน ม!พั�ฒนาการสมวั�ย ร2อยล่ะ 74

• เพั7$อศ3กษาป-จจ�ยของแม�ท!$ม!ผล่ต�อพั�ฒนาการของเด็ก

• เพั7$อศ3กษาป-จจ�ยของเด็กท!$ม!ผล่ต�อพั�ฒนาการ

• เพั7$อศ3กษาป-จจ�ยแวัด็ล่2อมท!$ม!ผล่ต�อพั�ฒนาการของ เด็ก

วั�ตถี'ประสงค�การวั�จ�ย

ป-จจ�ยด็2านแม�•ล่�กษณ์ะทางประชากร•พัฤต�กรรมการด็#แล่ส'ขภาพัระหวั�างต�1งครรภ�•ภาวัะส'ขภาพั•ภาวัะโภชนาการ

ป-จจ�ยแวัด็ล่2อม•ล่�กษณ์ะทางประชากรของผ#2ด็#แล่เด็ก•ท!$อย#�อาศ�ย•การเล่!1ยงด็#เด็ก

ป-จจ�ยด็2านเด็ก•ภาวัะส'ขภาพัของเด็กแรกเก�ด็ ,หล่�งคล่อด็•การเจบุป9วัยของเด็ก•ภาวัะโภชนาการ

พั�ฒนาการเด็ก

กรอบุแนวัค�ด็ในการศ3กษา

น�ยามศ�พัท�

“พั�ฒนาการ”• การเปล่!$ยนแปล่งควัามสามารถีในการท)าหน2าท!$

(Function) แล่ะวั'ฒ�ภาวัะ (maturation) ของอวั�ยวัะระบุบุต�าง ๆ

• พัฤต�กรรมต�าง ๆ ท!$แสด็งถี3งควัามก2าวัหน2าตามล่)าด็�บุท�1ง 4 ด็2าน ค7อ

- ด็2านกล่2ามเน71อม�ด็ใหญ� - ด็2านภาษา - ด็2านกล่2ามเน71อม�ด็เล่ก - ด็2านส�งคม แล่ะการช�วัยเหล่7อต�วัเอง

น�ยามศ�พัท�

• ปกต� (Normal) เด็กท!$ท)าการประเม�นพั�ฒนาการเด็กโด็ยไม�ม!ข2อทด็สอบุ ล่�าช2า แล่ะ “ ” / หร7อ ม!ข2อทด็สอบุ ควัรระวั�ง เพั!ยง “ ” 1 ข2อเท�าน�1น

• สงส�ย (Suspect) เด็กท!$ท)าการประเม�นพั�ฒนาการเด็กม!ข2อทด็สอบุ ควัรระวั�ง “ 2 ข2อข31นไป แล่ะ/หร7อ ม!ข2อทด็สอบุ ล่�าช2า “ ” 1 ข2อข31นไป

การแปล่ผล่ระด็�บุพั�ฒนาการ โด็ยรวัม (Denver II)

น�ยามศ�พัท�

ผ#2เล่!1ยงด็#เด็ก พั�อ หร7อแม� หร7อค#�สาม! ภรรยาคนใหม� หร7อป#9 ย�า

ตา ยาย ญาต� หร7อ เจ2าหน2าท!$ผ#2ด็#แล่เด็กของศ#นย�พั�ฒนาเด็กเล่ก ซึ่3$งด็#แล่เด็กต�อเน7$องอย�างน2อย ๖ เด็7อน

ขอบุเขตการวั�จ�ยประชากร - บิ�ดา หรื�อ มารืดา หรื�อผู้� เลี้��ยงด�เด�ก อย�างน้ อย 6 เด�อน้อย�างต่�อเน้��อง - เด�กปฐมวั�ย 4 กลี้��ม กลี้��มอาย� 9 – 12 เด�อน้ กลี้��มอาย� 18 – 24 เด�อน้ กลี้��มอาย� 30 – 36 เด�อน้ กลี้��มอาย� 42 – 48 เด�อน้

22

2

ENPQk

QNknrel

k = 1.96E’≤ 0.10P = 0.5Q = 1-P

การค)านวัณ์ต�วัอย�าง

n = 10,400

“Stratified Three-stage Sampling”

หน�วัยต�วัอย�างข�1นท!$หน3$ง กร'งเทพัมหานคร/เคร7อข�ายบุร�การส'ขภาพั

หน�วัยต�วัอย�างข�1นท!$สอง จ�งหวั�ด็ในแต�ล่ะเคร7อข�ายฯ/เขตใน กทม.

หน�วัยต�วัอย�างข�1นท!$สาม เด็กอาย' ๐-๕ ป6

การส'�มต�วัอย�าง

พั71นท!$ต�วัอย�าง

เขตบุร�การส'ขภาพั จ�งหวั�ด็ จ)านวันต�วัอย�าง

๑เช!ยงใหม� ๔๘๐

๘๐๐ล่)าปาง ๒๐๐แพัร� ๑๒๐

๒ตาก ๓๖๐

๘๐๐พั�ษณ์'โล่ก ๔๔๐

๓นครสวัรรค� ๔๒๐

๘๐๐ก)าแพังเพัชร ๓๘๐

๔นนทบุ'ร! ๓๐๐

๘๐๐พัระนครศร!อย'ธยา ๒๔๐ล่พับุ'ร! ๒๖๐

จ)านวันกล่'�มต�วัอย�าง รายเขตบุร�การส'ขภาพั

เขตบุร�การส'ขภาพั จ�งหวั�ด็ จ)านวันต�วัอย�าง

๕ราชบุ'ร! ๒๘๐

๘๐๐กาญจนบุ'ร! ๓๒๐สม'ทรสาคร ๒๐๐

๖สม'ทรปราการ ๓๘๐

๘๐๐ชล่บุ'ร! ๑๘๐สระแก2วั ๒๔๐

๗ขอนแก�น ๕๒๐ ๘๐๐

กาฬส�นธ'� ๒๘๐

๘อ'ด็รธาน! ๓๘๐

๘๐๐สกล่นคร ๒๔๐นครพันม ๑๘๐

จ)านวันกล่'�มต�วัอย�าง รายเขตบุร�การส'ขภาพั

เขตบุร�การส'ขภาพั จ�งหวั�ด็ จ)านวันต�วัอย�าง

๙นครราชส!มา ๔๘๐

๘๐๐บุ'ร!ร�มย� ๓๒๐

๑๐ศร!ษะเกษ ๓๐๐

๘๐๐อ'บุล่ราชธาน! ๕๐๐

๑๑ช'มพัร ๒๒๐

๘๐๐ส'ราษฎร�ธาน! ๔๐๐ภ#เกต ๑๘๐

๑๒สงขล่า ๔๔๐

๘๐๐สต#ล่ ๑๒๐ป-ตตาน! ๒๔๐

จ)านวันกล่'�มต�วัอย�าง รายเขตบุร�การส'ขภาพั

เขตบุร�การส'ขภาพั จ�งหวั�ด็ จ)านวันต�วัอย�าง

๙นครราชส!มา ๔๘๐

๘๐๐บุ'ร!ร�มย� ๓๒๐

๑๐ศร!ษะเกษ ๓๐๐

๘๐๐อ'บุล่ราชธาน! ๕๐๐

๑๑ช'มพัร ๒๒๐

๘๐๐ส'ราษฎร�ธาน! ๔๐๐ภ#เกต ๑๘๐

๑๒สงขล่า ๔๔๐

๘๐๐สต#ล่ ๑๒๐ป-ตตาน! ๒๔๐

จ)านวันกล่'�มต�วัอย�าง รายเขตบุร�การส'ขภาพั

เขตบุร�การส'ขภาพั จ�งหวั�ด็ จ)านวันต�วัอย�าง

กร'งเทพัมหานคร

บุางกะปI ๑๖๐

๘๐๐บุางกอกใหญ� ๑๖๐ด็�นแด็ง ๑๖๐ด็อนเม7อง ๑๖๐คล่องสามวัา ๑๖๐

จ)านวันกล่'�มต�วัอย�าง ใน กทม.

พั71นท!$ด็)าเน�นการวั�จ�ย

• หม#�บุ2าน • ศ#นย�เด็กเล่ก • สถีานบุร�การสาธารณ์ส'ขท'กระด็�บุ

การค�ด็เล่7อกอาสาสม�ครเข2าร�วัมโครงการ (Inclusion Criteria)

• ต2องเปJนเด็กส�ญชาต�ไทย อาย'ต�1งแต� 9 เด็7อน ถี3ง 48 เด็7อน

• ผ#2ปกครองย�นยอมท!$จะเข2าร�วัมงานวั�จ�ย• ผ#2ปกครองสามารถีให2ประวั�ต�ได็2ครบุถี2วันแล่ะม!

สม'ด็บุ�นท3กส'ขภาพัแม�แล่ะเด็ก

การแยกอาสาสม�ครออกจากโครงการ (Exclusion criteria)

• เด็กท!$ม!โรคหร7อควัามพั�การแต�ก)าเน�ด็ท!$ม!ผล่ต�อพั�ฒนาการเด็ก เช�น ภาวัะ Down syndrome , ออท�สต�ก, ควัามพั�การทางสมอง (cerebral palsy) เด็กท!$ม!ประวั�ต�ช�ก แล่ะได็2ร�บุยาก�นช�ก

• เด็กท!$ไม�ให2ควัามร�วัมม7อในการตรวัจพั�ฒนาการ• เด็กท!$ไม�ทราบุอาย'• เด็กท!$อย#�ก�บุครอบุคร�วัท!$ไม�ม!ควัามส�มพั�นธ�ทาง

สายโล่ห�ต เคร7อญาต�

เด็กอาย' 0-5 ป6 ท!$มาร�บุบุร�การ ในสถีานบุร�การสาธารณ์ส'ข / ช'มชน

ไม�ม!โรคทางพั�นธ'กรรมท!$ม!ผล่ต�อพั�ฒนาการเด็ก

* ม!โรคทางพั�นธ'กรรมแล่ะโรคอ7$น ๆ ท!$ม!ผล่ต�อ

พั�ฒนาการเด็ก

ตรวัจพั�ฒนาการ ด็2วัย DENVER II

ตรวัจได็2 ตรวัจไม�ได็2

(สภาพัเด็กไม�พัร2อม, เด็กไม�ให2ควัามร�วัมม7อ)

ผล่การตรวัจพั�ฒนาการเด็ก

ส�มภาษณ์� พั�อ / แม� / ผ#2ด็#แล่เด็ก -ป-จจ�ยด็2านแม� - เด็ก -ส�$งแวัด็ล่2อม

ย'ต�การเข2าร�วัมโครงการวั�จ�ย

ส�งส�ยล่�าช2า ปกต�

วั�เคราะห�ควัามส�มพั�นธ�

(Exclude 1)

(Exclude 2)

ข�1นตอนการวั�จ�ย

เคร7$องม7อท!$ใช2

• แบุบุส�มภาษณ์�• แบุบุประเม�น Denver II• สม'ด็ส!ชมพั#

สถี�ต�ท!$ใช2

• สถี�ต�เช�งพัรรณ์นา ควัามถี!$ ร2อยล่ะ (Percentage) ค�าเฉล่!$ย ส�วันเบุ!$ยงเบุนมาตรฐาน

• วั�เคราะห�ควัามส�มพั�นธ� โด็ยใช2วั�ธ!วั�เคราะห�ถีด็ถีอยพัห'ค#ณ์ (Multiple Regression analysis)

ประโยชน�ของการวั�จ�ย

.ก เพั7$อทราบุสถีานการณ์�แล่ะป-จจ�ยท!$ม!ผล่ต�อ พั�ฒนาการเด็กไทย๒. เพั7$อเปJนข2อม#ล่ในการก)าหนด็นโยบุาย ส�งเสร�มพั�ฒนาการเด็ก๓. เพั7$อเปJนข2อม#ล่ในการวัางแผนพั�ฒนา ร#ปแบุบุการส�งเสร�มพั�ฒนาการเด็กอย�างม! ประส�ทธ�ผล่

ก�จกรรม ระยะเวัล่าด็)าเน�นการ

จั�ดทำ!าโครืงรื�างการืวั�จั�ย ก.ค. – ก.ย. 2556

จั�ดทำ!าเครื��องม�อการืวั�จั�ย ต่.ค. 2556

ปรืะชุ�มชุ��แจังโครืงการืวั�จั�ย 8-10 ม.ค. 2557

เก�บิข้ อม�ลี้ ก.พ. – ม�.ย. 2557

Key & วั�เครืาะห)ข้ อม�ลี้ ก.ค. 2557

จั�ดทำ!ารืายงาน้การืวั�จั�ย ส.ค. – ก.ย. 2557

เผู้ยแพรื�ผู้ลี้งาน้วั�จั�ย ธ.ค. 2557

แผนการด็)าเน�นงาน

เอกสารอ2างอ�ง• Grantham-McGreger S, Tin Bun Cheung, Santiago Cuato, et al.

Early child development in developing countries. Laneet 2007.369,60-70

• J Bruce Tomblin, Henry L Recorels, Paula Buckhatter, et al. Prevalence of Specific Language Impairment in Kindergarton Children J Speech Language, and hearing research. 1997,40 : 1245-1260.

• รื�ต่โน้ทำ�ย พลี้�บิรื� การื แลี้ะคณะ . ส�ข้ภาวัะข้องเด�ก แลี้ะวั�ยรื� �น้ไทำย พ.ศ. 2552• น้�น้ทำา อ�วัมก�ลี้ แลี้ะคณะ. ส�ข้ภาวัะข้องเด�ก แลี้ะวั�ยรื� �น้ไทำย พ.ศ. 2552• ปาณาบิด� เอกะจั�มปกะ แลี้ะ น้�ธ�ศ วั�ฒน้มะโน้. ส�ข้ภาวัะข้องเด�ก แลี้ะวั�ยรื� �น้ไทำย พ.ศ. 2552• ดวังหทำ�ย จั�น้ทำรื)เชุ��อ แลี้ะคณะ. ป1จัจั�ยทำ��ม�อ�ทำธ�พลี้ต่�อพ�ฒน้าการืเด�ก 0-5 ป2. • กชุกรื วั�ชุรืส�น้ทำรืก�จั แลี้ะ คณะ. การืศ3กษาสถาน้การืณ)พ�ฒน้าการืแลี้ะการืเจัรื�ญเต่�บิโต่ข้อง

เด�กอาย� 0-5 ป2 ใน้เข้ต่ 17• น้�ต่ยา คชุภ�กด�. อรืพ�น้ทำ) เหลี้�าส�วัรืรืณพงษ). ค��ม�อการืฝึ9กอบิรืมการืทำดสอบิพ�ฒน้าการื

เด�กปฐมวั�ย Denver II ฉบิ�บิภาษาไทำย.• ศ�รื�สรืา ลี้�ป;พ�น้ธ). พ�ฒน้าการืเด�กต่��งแต่�แรืกเก�ดถ3ง ๕ ป2 แลี้ะค�ณลี้�กษณะข้องผู้� ด�แลี้ใน้

สถาน้สงเครืาะห) เด�กอ�อน้ส�งก�ดกรืะทำรืวังการืพ�ฒน้าส�งคมแลี้ะควัามม��น้คงข้องมน้�ษย)ใน้เข้ต่ภาคกลี้าง.

ขอขอบุค'ณ์ & สวั�สด็!