บทท 3 วธด าเนนการวจย

การวจยครงนเปนการวจยกงทดลอง (Quasi-Experimental Research) แบบ 1 กลม วดกอนและหลง (One-group Pretest-posttest Design) เนองจากมขอจ ากดเกยวกบจ านวนกลมตวอยาง ซงจ านวนไมมากพอในการจดเขากลมควบคมทมลกษณะคลายกลมทศกษา มวตถประสงคเพอศกษาผลของการใชโปรแกรมเสรมสรางความรและทกษะการดแลผปวยโรคปอดอดกนเรอรงทบานในอาสาสมครสาธารณสขชมชน โดยมรปแบบการวจย ดงน O1 X O2 4 สปดาห O3 4 สปดาห O1 หมายถง การประเมนความร และการรบรความสามารถตนเองในการดแลผปวย โรคปอดอดกนเรอรงทบาน กอนการเขารวมโปรแกรม O2 หมายถง การประเมนความร ทกษะ และการรบรความสามารถตนเองในการดแล ผปวยโรคปอดอดกนเรอรงทบาน หลงการเขารวมโปรแกรมเสรจสนทนท O3 หมายถง การประเมนความร ทกษะ และการรบรความสามารถตนเองในการดแล ผปวยโรคปอดอดกนเรอรงทบาน ความพงพอใจของผปวย ระยะตดตามผล X หมายถง โปรแกรมเสรมสรางความรและทกษะการดแลผปวยโรคปอดอดกน เรอรงทบาน

ประชากรและกลมตวอยาง ประชากร เปนอาสาสมครสาธารณสขชมชนทปฏบตงานในเขตต าบลทงสขลา อ าเภอศรราชา จงหวดชลบร จ านวน 192 คน (ทะเบยนอาสาสมครสาธารณสขชมชน ศนยสขภาพชมชนโรงพยาบาลอาวอดมอ าเภอศรราชา, 2553) กลมตวอยาง เปนอาสาสมครสาธารณสขชมชนทปฏบตงานในเขตต าบลทงสขลา อ าเภอ ศรราชา จงหวดชลบร ทสมมาจากประชากร จ านวน 24 คน ซงมคณสมบตดงน 1. เปนอาสาสมครสาธารณสขชมชนทมประสบการณการปฏบตงานอยางนอย 1 ป และยงปฏบตงานดานสาธารณสขอยอยางตอเนองในหม 1, 6 และ 7 ต าบลทงสขลา เนองจากมอตราชกของโรคสง

60

2. มอายไมเกน 70 ป มความสามารถในการรบรและสอสารได และไมมโรคประจ าตวท เปนอปสรรคในการเขารวมกจกรรม 3. ไมเคยไดรบการอบรมเรองการดแลผปวยโรคปอดอดกนเรอรงมากอน 4. สมครใจและใหความรวมมอในการวจยโดยเขารวมกจกรรมตงแตเรมตนจนเสรจสน

ขนาดของกลมตวอยาง ในงานวจยนไดก าหนดขนาดกลมตวอยาง โดยการค านวณหาคาขนาดอทธพล (Effect Size) เพอใชใน Power Analysis ทใชกบสถตการวเคราะหความแตกตางของคาเฉลยระหวาง 2 กลม โดยใชสตรของ Glass (1976 อางถงใน บญใจ ศรสถตยนรากร, 2550, หนา 211) ซงผวจยไดศกษางานวจยเรอง ผลของโปรแกรมสงเสรมสมรรถนะแหงตนตอพฤตกรรมของผปกครองในการปองกนอาการหอบหดในเดกของ พวงทพย วฒนะ (2550) เปนงานวจยกงทดลองแบบ 2 กลม วดกอนและหลงการทดลอง ใชกลมตวอยางกลมละ 15 คน ไดน าคาเฉลย และคาสวนเบยงเบนมาตรฐานของคะแนนการรบรสมรรถนะแหงตนทเกดจากการทดลองมาค านวณขนาดอทธพล ไดดงน

ขนาดอทธพล = คาเฉลยของกลมทดลอง – คาเฉลยของกลมควบคม คาสวนเบยงเบนมาตรฐานของกลมควบคม

ขนาดอทธพล = 117.9 – 102.9 = 1.00 14.99 ขนาดอทธพลทได เทากบ 1.00 ซงเปนขนาดอทธพลขนาดใหญ ดงนนในการก าหนดขนาดของกลมตวอยางในการวจย จงไดก าหนด อ านาจการทดสอบ () ท .80 ระดบนยส าคญทางสถต () เทากบ .05 และคาขนาดอทธพล (Effect Size) เทากบ .80 เปดตารางส าเรจรปประมาณขนาดกลมตวอยางแบบทดสอบสมมตฐานทางเดยวของ Cohen (1988, pp 54-55 อางถงใน องอาจ นยพฒน, 2544) ไดขนาดกลมตวอยาง 20 คน แตเพอปองกนการสญหายของกลมตวอยางระหวางการทดลอง ผวจยจงเพมกลมตวอยางอกรอยละ 20 คอ 4 คน ไดขนาดของกลมตวอยาง 24 คน ผวจยจงก าหนดขนาดของกลมตวอยางทงหมดเปน 24 คน การสมตวอยาง มขนตอนดงตอไปน 1. เลอกพนทการวจยแบบเจาะจงคอ หมท 1, 6 และ 7 ต าบลทงสขลา เพราะตองการ สมทดลองเพอแกไขปญหาเนองจากมผปวยคอนขางมาก 2. ผวจยจดท าบญชรายชออาสาสมครสาธารณสขชมชนทงหมดของ หมท 1, 6 และ 7 ต าบลทงสขลา อ าเภอศรราชา จงหวดชลบร จ าแนกตามรายหม ท าการสมแบบงาย โดยวธจบฉลาก แบบไมใสคน หมละ 8 คน รวมทงหมด 24 คน เมอตรวจสอบคณสมบตพบวามอายเกน 70 ป 2 คน

61

จงคดออก และท าการจบฉลาก แบบไมใสคนใหม ตรวจสอบคณสมบตอกครง จนไดกลมตวอยางครบ 24 คน โดยในการศกษานไมมอาสาสมครสาธารณสขชมชนปฏเสธการเขารวมวจย

เครองมอทใชในการวจย เครองมอทใชในการวจยครงน แบงเปน 2 ประเภท ไดแก เครองมอทใชในการทดลอง และเครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมล ดงรายละเอยดตอไปน 1. เครองมอทใชในการทดลอง 1.1 โปรแกรมการเสรมสรางความรและทกษะการดแลผปวยโรคปอดอดกนเรอรงทบาน เปนชดของกจกรรมทมการด าเนนอยางมระบบ และเปนขนตอน ในการเสรมสรางและพฒนาศกยภาพอาสาสมครสาธารณสขชมชน ใหมความรและทกษะการน าไปใชดแลผปวยโรคปอด อดกนเรอรงทบาน ซงผวจยพฒนาขน จากการศกษาต ารา เอกสาร งานวจยตาง ๆ ทเกยวของโดยการน าแนวคดทฤษฎความสามารถตนเอง (Self-efficacy Theory) ของ Bandura (1997) มาประยกตใชเพอพฒนาความเชอมนในความสามารถตนเองใหกบอาสาสมครสาธารณสขชมชนในการดแลผปวยโรคปอดอดกนเรอรงทบาน ใหเกดความมงมนพยายามในการปฏบตงานจนบรรลเปาหมาย ซงประกอบดวย การสรางความส าเรจจากการกระท า โดยการสงเสรมความรและทกษะการดแลผปวย การเหนประสบการณจากตวแบบบคคล และตวแบบสญลกษณ เชน เจาหนาท อาสาสมครสาธารณสขชมชนทมประสบการณ วดโอ การใชค าพดชกจงใจโนมนาว สงเสรมใหก าลงใจ และการสงเสรมสภาวะดานรางกายและอารมณ ดวยการตดตามเยยมทางโทรศพท ตดตามใหค าปรกษาแนะน าการดแลผปวยทบาน รวมกบการใชกระบวนการเรยนรแบบมสวนรวม (Participatory Learning) มาเปนกลวธในการด าเนนกจกรรมเพอพฒนาทงดานความรและทกษะ การปฏบตงานในอาสาสมครสาธารณสขชมชน โดยใหเกดการแลกเปลยนความร ความคดเหน เกดความเขาใจสรปเปนความคดรวบยอด เพอน าไปประยกตใชเปนแนวทางปฏบตในการดแลผปวยโรคปอดอดกนเรอรงทบานไดอยางถกตองเหมาะสม (รายละเอยดในตารางท 6)

62

ตารางท 6 การประยกตใชแนวคดทฤษฎมาเปนแนวทางพฒนาโปรแกรม

แนวคดทฤษฎ กจกรรม การรบรความสามารถของตนเอง (Self-efficacy Theory) 1. ประสบการณทประสบความส าเรจดวยตนเอง (Enactive Mastery Experience)

- ผวจยบรรยายเนอหา หลกการเกยวกบทกษะทจ าเปนในการดแลแนะน าผปวยโรคปอดอดกนเรอรง ใหอาสาสมครสาธารณสขเกดความเขาใจ ใหแบงกลมยอยรวมกนสรปหลกการขนตอนเกยวกบการฝกทกษะนน ๆ และชวยกนในการฝกปฏบต จนปฏบตไดทกคน จบคฝกปฏบตและสาธตยอนกลบเพอชวยกนประเมนความถกตอง รวมฝกเปนกลมใหญโดยมวทยาการ และผวจยเปนผน า มผชวยวจยประจ ากลมคอยดแลใหค าแนะน า

2. การไดเหนตวแบบ หรอประสบการณของผอน (Vicarious Experience)

- ใหอาสาสมครสาธารณสขชมชนชมวดโอเกยวกบหลกการขนตอนในการฝกทกษะตาง ๆ มวทยากรเปนผน าฝก และคดเลอกอาสาสมครสาธารณสขชมชนทสามารถปฏบตไดถกตองตามหลกการขนตอนเปนตวแทนกลมแขงขนการปฏบตทกษะนน ๆ

3. การใชค าพดชกจง (Verbal Persuasion)

- ผวจยใหความรเกยวกบโรคปอดอดกนเรอรงและ แนวทางการดแลใหค าแนะน าผปวย ใหอาสาสมครสาธารณสขชมชนเกดความเขาใจ ชใหเหนถงผลดของการน าไปปฏบตในดานตวผปวย ชมชน สงคม รวมทงอาสาสมครสาธารณสขชมชนเอง กลาวชมเชยใหก าลงใจ แสดงความมนใจในความสามารถของอาสาสมครสาธารณสขชมชนในการน าแนวทางดงกลาวไปใช

63

ตารางท 6 (ตอ)

แนวคดทฤษฎ กจกรรม 4. สภาวะดานรางกายและอารมณ (Physiological and Affective State)

- ผวจย ผชวยวจย รวมกนสรางบรรยากาศความเปน กนเองกบอาสาสมครสาธารณสขชมชนทเขารวมโปรแกรม โดยจดกจกรรมสนทนาการ เปดโอกาสใหมการพดคยแลกเปลยนขอคดเหน ปญหา อปสรรค เสนอแนะ แนวทางแกไขปญหารวมกน ตดตามเยยมใหค าแนะน าทางโทรศพท รวมทงเปนเพอนในการตดตามดแลใหค าแนะน าผปวยทบาน

การเรยนรแบบมสวนรวม (Participatory Learning)

- เรยนรรวมกนจากประสบการณของอาสาสมครสาธารณสขชมชนแตละคน โดยการพดคยแลกเปลยนความคดเหน ความรสกนกคด สรปวเคราะหเปนความคดเหนในกลมยอย แลวน าเสนอ อภปรายสรปผลในภาพรวมเปนกลมใหญ เพอน าไปประยกตใช โดยผวจยและผชวยวจยเปนผกระตน ใหค าแนะน าในสวนขาด

1.2 คมอการดแลผปวยโรคปอดอดกนเรอรงส าหรบอาสาสมครสาธารณสขชมชน เปนเอกสารทจดท าเปนรปเลม ซงผวจยสรางขนจากการศกษาต ารา เอกสารและงานวจยทเกยวของ เพอมอบใหอาสาสมครสาธารณสขชมชนน าไปใชประกอบการฝกทบทวนดวยตนเองทบานหลงการเขารวมโปรแกรมเสรจสนทนท และน าไปใชเปนคมอในการดแลใหค าแนะน าผปวยโรคปอดอดกนเรอรงทบาน โดยมเนอหาเกยวกบความรเรองโรคปอดอดกนเรอรง ปจจยสาเหต อาการและอาการแสดง ผลกระทบดานตาง ๆ แนวทางและทกษะทจ าเปนในการดแลผปวยโรคปอดอดกนเรอรงเบองตน 2. เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมล 2.1 แบบสมภาษณขอมลทวไป เปนชดค าถามทผวจยสรางขน ส าหรบบนทกขอมลสวนบคคลของอาสาสมครสาธารณสขชมชนทเขารวมการวจย มจ านวน 9 ขอ ไดแก ทอย เพศ อาย สถานภาพสมรส การศกษา อาชพ ความเพยงพอของรายได โรคประจ าตว และระยะเวลาการเปนอาสาสมครสาธารณสขชมชน มลกษณะค าถามเปนแบบเลอกตอบและเตมค าลงในชองวาง 2.2 แบบสอบถามความรเรองโรคและแนวทางการดแลผปวยโรคปอดอดกนเรอรง เปนชดค าถามทใชวดความเขาใจของอาสาสมครสาธารณสขชมชน เกยวกบ 1) โรคปอดอดกน

64

เรอรงเบองตน 2) แนวทางการดแลใหค าแนะน าการปฏบตตวเพอปองกนและควบคมอาการก าเรบของโรค ซงผวจย สรางขนจากการศกษาเอกสาร ต ารา งานวจยทเกยวของ มเนอหาเกยวกบความรเรองโรคปจจยสาเหต อาการ ผลกระทบ และแนวทางการปฏบตตวเพอปองกนและควบคมอาการก าเรบของโรค ลกษณะค าถามเปนแบบเลอกตอบถก-ผด จ านวน 15 ขอ โดยตอบถกได 1 คะแนน แตถาตอบผดได 0 คะแนน ส าหรบคะแนนรวมอยในชวง 0-15 คะแนน ผวจยไดประยกตใชเกณฑการประเมนจากการเรยนรของ Bloom (1971, p. 47 อางถงใน ระยบเดอน เรอนค า, 2550) แบงชวงคะแนนออกเปน 3 ระดบ ระดบด หมายถง ไดคะแนนความร คดเปนรอยละ 80 ขนไป (12-15 คะแนน) ระดบปานกลาง หมายถง ไดคะแนนความร คดเปนรอยละ 60-79.9 (9-11 คะแนน) ระดบต า หมายถง ไดคะแนนคดความร คดเปนรอยละ 0.0-59.9 (นอยกวา 9 คะแนน) 2.3 แบบประเมนทกษะการดแลผปวยโรคปอดอดกนเรอรง เปนชดค าถามทใชประเมนการปฏบตทกษะตามขนตอนของอาสาสมครสาธารณสขชมชนทงหมด 6 ขนตอน มคะแนนรวม 100 คะแนน ซงผวจยสรางขนโดยการดดแปลงมาจากแบบประเมนความรและทกษะในการจดการภาวะหายใจล าบากของผปวยโรคปอดอดกนเรอรงของ อมาภรณ สอนปญญา (2551) และจากการศกษาเอกสาร ต ารา งานวจยทเกยวของ ประเมนโดยการสงเกตตามแบบประเมนทกษะโดยผชวยวจย ถาปฏบตไดถกตอง ไดคะแนน ถาไมปฏบต หรอปฏบตไมถกตอง ไมไดคะแนน ประกอบดวย 2.3.1 ขนแนะน าตวและสรางสมพนธภาพ (5 คะแนน) 2.3.2 การประเมนความตองการการดแลใหค าแนะน า (5 คะแนน) 2.3.3 ขนตอนการใหความร (30 คะแนน) 2.3.4 การสาธตการฝกปฏบตทจ าเปน (40 คะแนน) 2.3.5 การเปดโอกาสใหซกถาม (5 คะแนน) 2.3.6 การประเมนผลโดยการสอบถามรยอนกลบและใหลองฝกปฏบต (15 คะแนน) ส าหรบคะแนนรวมอยในชวง 0-100 คะแนน ผวจยไดประยกตใชเกณฑการประเมนจากการเรยนรของ Bloom (1971, p. 47 อางถงใน ระยบเดอน เรอนค า, 2550) แบงชวงคะแนนออกเปน 3 ระดบ ระดบด หมายถง ไดคะแนนการปฏบตทกษะคดเปนรอยละ 80 ขนไป (80-100 คะแนน) ระดบปานกลาง หมายถง ไดคะแนนการปฏบตทกษะคดเปนรอยละ 60-79.9 (60-79.9 คะแนน)

65

ระดบต า หมายถง ไดคะแนนการปฏบตทกษะคดเปนรอยละ 0.0-59.9 (0.0-59.9 คะแนน) 2.4 แบบสอบถามการรบรความสามารถตนเองในการดแลผปวยโรคปอดอดกนเรอรงทบานเปนชดค าถาม ทใชวดความรสกนกคด ความมนใจของอาสาสมครสาธารณสขชมชนเกยวกบความสามารถตนเองในการดแลใหค าแนะน าผปวยโรคปอดอดกนเรอรงทบาน ในขนตอนดงน 1) การแนะน าตวและสรางสมพนธภาพ 2) การประเมนความตองการการดแลใหค าแนะน า 3) การใหความรใหค าแนะน า ในหวขอเรองความครอบคลมเนอหา การใหความรเบองตนเรองโรค การใหความรเกยวกบแนวทางการปฏบตตว ในเรอง การงดหรอหลกเลยงการสบบหรการสงเสรมดานสงแวดลอม การรบประทานอาหาร การปฏบตเพอสงเสรมสมรรถภาพรางกายและปอด, การใชภาษา และการวางตว 4) การสาธตการฝกปฏบตทจ าเปนไดแก บรหารการหายใจ การออกก าลงกาย การไอขบเสมหะ การฝกผอนคลายความเครยด วธการพนยาทถกตอง 5) การเปดโอกาสใหพดคยซกถาม และ 6) การประเมนผลหลงการดแลใหค าแนะน า ซงผวจยสรางขนจากการศกษาตามกรอบแนวคดทฤษฎ เอกสาร ต ารา งานวจยทเกยวของ มทงหมด 18 ขอ ลกษณะของแบบสอบถาม เปนการใหคะแนนโดยใชมาตราสวนประมาณคา (Rating Scale) 5 ระดบ คอ มนใจมากทสด มนใจมาก มนใจปานกลาง มนใจเลกนอย ไมมนใจเลย มเกณฑการใหคะแนนดงน มนใจมากทสด ให 4 คะแนน มนใจมาก ให 3 คะแนน มนใจปานกลาง ให 2 คะแนน มนใจเลกนอย ให 1 คะแนน ไมมนใจเลย ให 0 คะแนน ส าหรบคะแนนรวมอยในชวง 0-72 คะแนน การแปลผลคะแนนการรบรความสามารถ ตนเองผวจยแบงชวงคะแนนออกเปน 3 ระดบ ตามหลกการแบงอนตรภาคชน โดยการน าเอาคา ต าสดลบดวยคาสงสด แลวหารดวยจ านวนชวงหรอระดบทตองการวดผล 72-0/ 3 = 24 ก าหนดเกณฑการประเมนผลคาเฉลยคะแนนการรบรความสามารถตนเองดงน มการรบรความสามารถตนเองระดบสง หมายถง ชวงคะแนนรวมเฉลย 49-72 มการรบรความสามารถตนเองระดบปานกลาง หมายถง ชวงคะแนนรวมเฉลย 25-48 มการรบรความสามารถตนเองระดบต า หมายถง ชวงคะแนนรวมเฉลย 0-24 2.5 แบบสอบถามความพงพอใจของผปวยของผปวยโรคปอดอดกนเรอรง เปนชดค าถามทใชประเมน ความรสกและความคดเหนของผปวยในการตดตามดแลใหค าแนะน าทบานของอาสาสมคสาธารณสขชมชน ซงผวจยสรางขนจากการศกษาเอกสาร ต ารา งานวจยทเกยวของ ลกษณะของแบบสอบถามเปนการใหคะแนนโดยใชมาตราสวนประมาณคา (Rating Scale) ซง

66

แตละขอค าถามเปนเชงบวกทงหมด โดยก าหนดความพงพอใจเปน 5 ระดบ คอ พงพอใจมากทสด พงพอใจมาก พงพอใจปานกลาง พงพอใจนอย พงพอใจนอยทสด มเกณฑการใหคะแนนดงน พงพอใจมากทสด ให 5 คะแนน พงพอใจมาก ให 4 คะแนน พงพอใจปานกลาง ให 3 คะแนน พงพอใจนอย ให 2 คะแนน พงพอใจนอยทสด ให 1 คะแนน การแปลผลคะแนนความพงพอใจใชตามเกณฑของ Best (1977, p. 14) ดงน คะแนนสงสด – คะแนนต าสด = 5 – 1 = 1.33 จ านวนชน 3 ก าหนดเกณฑการประเมนผลคาเฉลยคะแนนความพงพอใจ ดงน มความพงพอใจระดบสง หมายถง ชวงคะแนนเฉลย 3.67-5.00 มความพงพอใจระดบปานกลาง หมายถง ชวงคะแนนเฉลย 2.34-3.66 มความพงพอใจระดบต า หมายถง ชวงคะแนนเฉลย 1.00-2.33

การตรวจสอบคณภาพของเครองมอ 1. การตรวจสอบความตรงตามเนอหาของเครองมอ (Content Validity) ผวจยน าเครองมอทใชในการวจยทผวจยสรางขน โดยไดรบการตรวจสอบจากอาจารยทปรกษาผควบคมวทยานพนธและน ามาปรบแกไขตามค าแนะน า ไปตรวจสอบความตรงตามเนอหา (Content Validity) ความเหมาะสมในการใชภาษา (Wording) และการจดล าดบเนอหาโดยผทรงคณวฒ จ านวน 5 ทาน ประกอบดวย อาจารยประจ าภาควชาการพยาบาลชมชน 1 ทาน อาจารยประจ าภาควชาการพยาบาลผใหญ 1 ทาน อาจารยผเชยวชาญดานสขศกษาและพฤตกรรมศาสตร การสงเสรมสขภาพ 1 ทาน อายรแพทยผดแลคลนกผปวยโรคปอดอดกนเรอรง 1 ทาน และพยาบาลช านาญการเฉพาะทางอายศาสตร-ศลยศาสตร ทมประสบการณดานการดแลผปวยโรคปอดอดกนเรอรง 1 ทาน หลงจากไดขอเสนอแนะจากผทรงคณวฒแลว ผวจยน ามาปรบปรงแกไขเพมเตม จากนนน าไปใหอาจารยทปรกษาตรวจสอบอกครง แลวน ามาค านวณคาความตรงตามเนอหา (Content Validity Index [CVI]) ไดดงน แบบวดความรเรองโรคและแนวทางการดแลผปวยโรคปอดอดกนเรอรง เทากบ 0.93 แบบวดการรบรความสามารถตนเองในดแลผปวยโรคปอดอดกนเรอรง เทากบ 0.93 แบบประเมนทกษะการดแลผปวยโรคปอดอดกนเรอรง เทากบ 0.86 แบบสอบถามความพงพอใจผปวยโรคปอดอดกนเรอรง เทากบ 0.86 โปรแกรมการเสรมสราง

67

ความรและทกษะการดแลผปวย เทากบ 0.83 และคมอการดแลผปวยโรคปอดอดกนเรอรงทบาน เทากบ 0.83 ตามล าดบ 2. ตรวจสอบความเชอมนของเครองมอ (Reliability) ผวจยน าเครองมอทใชในการทดลอง ไดแกโปรแกรมการเสรมสรางความรและทกษะ การดแลผปวย คมอการดแลผปวยโรคปอดอดกนเรอรงทบาน และแบบประเมนทกษะการดแลผปวยโรคปอดอดกนเรอรง ไปทดลองใชกบอาสาสมครสาธารณสขชมชนทมลกษณะใกลเคยงกบกลมตวอยาง จ านวน 3 ราย เพอประเมนประสทธภาพในการน าไปปฏบตจรง ซงอาสาสมครสาธารณสขชมชนมความเขาใจในเนอหา ขนตอนการฝกปฏบต และสามารถปฏบตตามขนตอนของแบบประเมนทกษะการดแลผปวยโรคปอดอดกนเรอรงไดถกตอง ผวจยน าเครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมล ไดแกแบบวดความรเรองโรคและ แนวทางการดแลผปวยโรคปอดอดกนเรอรง และแบบวดการรบรความสามารถตนเองในการดแลผปวยโรคปอดอดกนเรอรงไปทดลองใชกบอาสาสมครสาธารณสขชมชนทมลกษณะใกลเคยงกบ กลมตวอยาง ทโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพต าบลเขาหน จ านวน 30 ราย จากนนน าผลทไดมาวเคราะหหาคาความเชอมน โดยแบบสอบถามความรเรองโรคและแนวทางการดแลผปวยโรคปอดอดกนเรอรง ใชสตรของ คเดอร-รชารดสน (Kuder Richardson) KR-20 ไดคาความเชอมนของแบบวดเทากบ .72 และแบบสอบถามการรบรความสามารถตนเองในการดแลผปวยโรคปอดอดกนเรอรง ใชสตรสมประสทธแอลฟาของครอนบาค (Cronbach’s Alpha Coefficient) ไดคาความเชอมนของแบบวดเทากบ .86

การด าเนนการทดลอง ผวจยไดด าเนนการทดลองตามขนตอนดงน ขนเตรยมการ 1. ผวจยน าหนงสอขออนญาตจากคณบดคณะพยาบาลศาสตร มหาวทยาลยบรพา เสนอตอผอ านวยการโรงพยาบาลอาวอดมอ าเภอศรราชา เพอขออนญาตเขาด าเนนการในพนท 2. เมอไดรบอนญาตผวจยด าเนนการประสานงานกบหนวยงานและเจาหนาททเกยวของ ไดแกฝายเวชกรรมชมชนต าบลทงสขลา เพอขอทะเบยนรายชออาสาสมครสาธารณสขชมชน คลนกโรคปอดอดกนเรอรง เพอขอทะเบยนรายชอผปวยโรคปอดอดกนเรอรงในเขต หมท 1, 6 และ 7 ต าบลทงสขลาทมารบบรการในคลนก 3. ด าเนนการคดเลอกกลมตวอยางตามเกณฑทก าหนดในรปแบบการวจย

68

4. เขาพบกลมตวอยาง (อาสาสมครสาธารณสขชมชน) ในทประชมประจ าเดอนในแตละหม ชแจงวตถประสงคของการวจย ขนตอนการด าเนนการวจย ระยะเวลาในการด าเนนการวจย พรอมทงชแจงการพทกษสทธในการตอบรบหรอเขารวมการวจย และขอความรวมมอ 5. เขาพบผปวยโรคปอดอดกนเรอรงกลมเปาหมายตามวนทนดมารบบรการในคลนกหลงด าเนนการตามโปรแกรมเสรจสนทนท (สปดาหท 4) ชแจงวตถประสงคของการวจย ขนตอนการด าเนนการวจย ระยะเวลาในการด าเนนการวจย พรอมทงชแจงการพทกษสทธในการตอบรบหรอเขารวมการวจย และขอความรวมมอ 6. เตรยมวสด อปกรณ เอกสารทใช ด าเนนการขอใชสถานทในการด าเนนการวจย 7. เตรยมความพรอมผวจยตามบทบาท 7.1 ศกษาท าความเขาใจขนตอนการด าเนนกจกรรมตามโปรแกรมเพอใหเกดความคลองตว และมประสทธภาพ 7.2 ควบคมการด าเนนกจกรรมตามโปรแกรมทวางไว แกไขปญหา อปสรรคทอาจจะเกดขนในระหวางการด าเนนกจกรรม และเปนทปรกษาใหค าแนะน าแกผชวยวจย 7.3 ฝกปฏบตทกษะตามหลกการและขนตอนทถกตองเพอเตรยมความพรอมใน การฝกทกษะแกผชวยวจย และเปนผน าในการฝกอาสาสมครสาธารณสขชมชน 7.3.1 ฝกการบรหารการหายใจโดยการใชกลามเนอกระบงลมและกลามเนอ หนาทองรวมกบการหายใจแบบเปาปาก และการผอนคลายเครยดโดยการหายใจแบบลกกบผทเคยไดรบการอบรมหลกสตรการฝกโยคะจนมความช านาญ 7.3.2 ฝกออกก าลงกายดวยทากางแขน ทาเหวยงแขน ทาบดขเกยจ และทาเดน ตามสบาย ตามหลกการขนตอนของ สมาคมอรเวชชแหงประเทศไทย (2548) 7.3.3 ฝกการไอขบเสมหะทมประสทธภาพ ตามหลกการขนตอนของ อมพรพรรณ ธรานตร (2552) 7.3.4 ฝกการพนยาทถกวธกบเภสชกรประจ าโรงพยาบาลอาวอดมอ าเภอศรราชา 7.4 ประเมนความพรอมดานสขภาพของกลมตวอยางกอนเรมด าเนนกจกรรม ดแลเฝาระวงความปลอดภยในระหวางด าเนนกจกรรม ประสานหนวยงานทเกยวของในการดแลชวยเหลอกลมตวอยาง 8. การเตรยมความพรอมผชวยวจยตามบทบาท โดยการเขาประสานกบหนวยงานทมสวนเกยวของในการดผปวยโรคปอดอดกนเรอรง ชแจงวตถประสงคของการวจย ขนตอน การด าเนนการวจย ระยะเวลาในการด าเนนการวจย และขอความรวมมอในการเขารวมเปนผชวยวจย จ านวน 3 คน (ตามจ านวนการแบงกลมยอยในการด าเนนกจกรรมตามโปรแกรม) ไดเปน

69

พยาบาลวชาชพประจ าฝายเวชกรรมชมชน 1 คน พยาบาลวชชพประจ าฝายเวชปฏบตชมชน 1 คน และพยาบาลวชาชพประจ าหอผปวยชาย 1 คน 8.1 อธบายใหผชวยวจยทราบขนตอนการด าเนนกจกรรมตามโปรแกรม และบทบาทหนาท 8.1.1 ใหค าปรกษาแนะน าแกอาสาสมครสาธารณสขชมชนในกลมยอยเกยวกบการฝกทกษะตาง ๆ 8.1.2 เปนผกระตนอาสาสมครสาธารณสขชมชนในกลมยอยในระหวางด าเนนกจกรรมเพอใหทกคนมสวนรวมสงสด 8.1.3 เปนผชวยในการดแลเฝาระวงความปลอดภยใหแกอาสาสมครสาธารณสขชมชนในระหวางด าเนนกจกรรมรวมกบผวจย 8.2 ผวจยฝกใหปฏบตทกษะทจะน าใชในการด าเนนกจกรรมตามโปรแกรม จนสามารถปฏบตไดถกตองตามหลกการขนตอน ระยะด าเนนการทดลอง ใชเวลาในการด าเนนการตามโปรแกรมทงหมด 8 สปดาหโดยจดกจกรรมกลมทศนยสขภาพชมชนต าบลทงสขลา 4 ครงหางกนครงละ 1 สปดาห อก 3 สปดาหเปนการฝกทบทวนดวยตนเองทบานโดยผวจยโทรศพทตดตามเยยม ใหค าปรกษาแนะน าคนละ 1 ครงประมาณ 15 นาท และสปดาหท 8 ประเมนระยะตดตามทบานผปวยโรคปอดอดกนเรอรงและทศนยสขภาพชมชนต าบลทงสขลา กจกรรมในการด าเนนการแตละครง และสรปไวในภาพท 7 ดงน สปดาหท 1 ครงท 1 มวตถประสงคเพอสรางสมพนธภาพ และเสรมสรางความรเรองโรคเบองตนและแนวทางการดแลผปวยโรคปอดอดกนเรอรงทบาน และมทกษะในการใหความรใหค าแนะน าผปวย ผวจย ผชวยวจย สรางสมพนธภาพกบกลมอาสาสมครสาธารณสขชมชนดวยการแนะน าตนเอง ชแจงวตถประสงค เปดโอกาสใหอาสาสมครสาธารณสขแตละคนแนะน าตนเอง และ ท ากจกรรมสนทนาการเพอสรางความคนเคย และบรรยากาศความเปนกนเองโดยการรองเพลง “สวสด” ประกอบทาทาง จากนนจงอธบายขนตอนการด าเนนการวจย ระยะเวลาการนดพบ พรอมทงขอความรวมมอในการท าวจย ใหอาสาสมครสาธารณสขชมชนตอบแบบสอบถามขอมลสวนบคคล ท าแบบวดความรและแนวทางการดแลผปวยโรคปอดอดกนเรอรง แบบวดการรบรความสามารถตนเองในการดแลผปวยโรคปอดอดกนเรอรงทบาน ตรวจสอบความครบถวนของขอมล จากนนด าเนนการใหความรเรองโรคและแนวทางการดแลผปวยโรคปอดอดกนเรอรง ดงน 1. ใหอาสาสมครสาธารณสขรวมกนแสดงความคดเหนแลกเปลยนประสบการณใน กลมใหญ ตามใบชแจงท 1 “มใครรจกคนในชมชนหรอมญาตพนองทเปนโรคปอดอดกนเรอรงบาง” โดยผชวยวจยคอยกระตน

70

2. แบงกลมยอย 3 กลมโดยการนบ 1, 2, 3 คนทนบเลขเหมอนกนใหอยกลมเดยวกน ใหแตละกลมพดคยแสดงความคดเหนแลกเปลยนประสบการณ เกยวกบความรเรองโรคปอดอดกนเรอรง ไดแก ความหมาย สาเหต อาการและอาการแสดง ผลกระทบ และแนวทางการดแลผปวย โรคปอดอดกนเรอรงเบองตน ตามใบงานท1 จากนนใหสงตวแทนกลมน าเสนอ โดยอาสาสมครสาธารณสขอนรวมแสดงความคดเหนเพมเตม 3. ผวจยบรรยายประกอบสไลด เรองโรคปอดอดกนเรอรง ซงมเนอหาประกอบดวย ความหมาย สาเหต อาการและอาการแสดง ผลกระทบ แนวทางการดแลผปวยเบองตนเพอควบคมและปองกนอาการก าเรบของโรค และทกษะในการน าไปใชแนะน าผปวยปฏบต ตามใบความรท 1 โดยเปดโอกาสใหอาสาสมครสาธารณสขซกถามและแสดงความคดเหน 4. ใหอาสาสมครสาธารณสขชมชนแตละกลมยอย รวมกนแสดงความคดเหนและเขยนสรปแนวทางปฏบตการดแลผปวยโรคปอดอดกนเรอรงและน าไปตดบอรด จากนนผวจยและผชวยวจยสาธตการใหความรใหค าแนะน าผปวยเรองโรคปอดอดกนเรอรงเบองตน แนวทางการปฏบตตวทถกตองเหมาะสม ใหจบคฝกปฏบตและสาธตยอนกลบ เพอชวยกนประเมนความถกตอง โดยผวจยและผชวยวจยประจ ากลมคอยใหค าแนะน า จากนนใหสงตวแทนกลมละ 1 คแขงขนปฏบตทกษะการใหความรใหค าแนะน าผปวยเรองโรคปอดอดกนเรอรงเบองตนและแนวทางการปฏบตตวทถกตองเหมาะสม ใหรางวลกลมทปฏบตถกตองครบถวนทสด เพอเปนแรงจงใจ 5. ผวจยและอาสาสมครสาธารณสขชมชนรวมกนสรปสงทไดเรยนรในครงน เปดโอกาส ใหทกคนพดคยแสดงความคดเหนถงปญหาอปสรรคในการฝกปฏบตและแนวทางแกไข โดยผวจยคอยใหค าแนะน าและเสนอแนะเพมเตม กลาวชมเชยใหก าลงใจ ใหความมนใจในการน าแนวทางไปปฏบต เพอสรางความมนใจเพมขน สปดาหท 2 ครงท 2 เพอเสรมสรางทกษะการบรหารการหายใจ และการผอนคลายความเครยด มความมนใจในการน าไปปฏบตในการดแลใหค าแนะน าผปวยโรคปอดอดกนเรอรงทบาน 1. ผวจยและผชวยวจยกลาวทกทายอาสาสมครสาธารณสขชมชน ท ากจกรรมกลม รองเพลงประกอบทาทาง “ดอกไมบาน” เพอเตรยมความพรอมกอนเรมกจกรรม โดยรวมกนทบทวนและสรปประเดนทส าคญสงทไดเรยนรในกจกรรมครงท 1 2. ผวจยน าเขาสกจกรรมดวยค าถาม “การบรหารการหายใจและการผอนคลายความเครยดมผลดตอผปวยโรคปอดอดกนเรอรงอยางไร” ตามใบชแจงท 2 โดยใหอาสาสมครสาธารณสขชมชนพดคยแลกเปลยนแสดงความคดเหน

71

3. ผวจยบรรยายประกอบสไลด เรองการบรหารการหายใจโดยใชกระบงลมรวมกบการหายใจแบบเปาปาก การผอนคลายความเครยดโดยการหายใจแบบลก และทกษะ หลกการขนตอนในการแนะน าผปวยฝกปฏบต ตามใบความรท 2 4. ใหอาสาสมครสาธารณสขชมชนชมวดโอการบรหารการหายใจโดยใชกระบงลมรวมกบการหายใจแบบเปาปาก และการผอนคลายความเครยดโดยการหายใจแบบลก 5. แบงกลมยอย 3 กลม ชวยกนสรปหลกการและขนตอนการฝกปฏบต ใหสงตวแทนน าเสนอ และฝกปฏบตการบรหารการหายใจโดยใชกระบงลมรวมกบการหายใจแบบเปาปาก และการผอนคลายความเครยดดวยการหายใจแบบลก โดยใหทกคนชวยกนในการฝกจนสามารถปฏบตไดทกคน จากนนผวจยและผชวยวจยสาธตการใหค าแนะน าผปวยในการฝกการบรหารการหายใจโดยใชกระบงลมรวมกบการหายใจแบบเปาปาก และการผอนคลายความเครยดดวยการหายใจแบบลก ใหจบคฝกปฏบตและสาธตยอนกลบเพอชวยกนประเมนความถกตอง ตามใบงานท 2 โดยมผวจยและผชวยวจยประจ ากลมคอยใหค าแนะน าและชวยประเมนรายบคคล 6. รวมกลมใหญ ฝกทกษะการบรหารการหายใจโดยใชกระบงลมรวมกบการหายใจแบบเปาปาก และการผอนคลายความเครยดโดยการหายใจแบบลก โดยวทยากรผมความช านาญ และคดเลอกอาสาสมครสาธารณสขชมชนทสามารถปฏบตไดถกตองตามหลกการและขนตอน เปนตวแทนกลมละ 1 คแขงขนปฏบตทกษะการใหค าแนะน าผปวยในการฝกปฏบต ผวจยใหค าแนะน าในสวนทยงบกพรอง และใหรางวลกลมทปฏบตถกตองครบถวนทสด เพอเปนแรงจงใจ 7. ผวจยและอาสาสมครสาธารณสขชมชนรวมกนสรปสงทไดเรยนรในครงน เปดโอกาสใหทกคนพดคยแสดงความคดเหนถงปญหาอปสรรคในการฝกปฏบตและแนวทางแกไข โดยผวจยคอยใหค าแนะน าและเสนอแนะเพมเตม กลาวชมเชยใหก าลงใจ ใหความมนใจในการน าแนวทางไปปฏบต เพอสรางความมนใจเพมขน สปดาหท 3 ครงท 3 เพอเสรมสรางทกษะการออกก าลงกาย การไอขบเสมหะม ความมนใจในการน าไปปฏบตในการดแลใหค าแนะน าผปวยโรคปอดอดกนเรอรงทบาน 1. ผวจยและผชวยวจยกลาวทกทายอาสาสมครสาธารณสขชมชน ท ากจกรรมกลมเดนร าประกอบเพลงเปนวงกลม เพอเตรยมความพรอมกอนเรมกจกรรม รวมกนทบทวนและสรปประเดนทส าคญสงทไดเรยนรในกจกรรมครงท 2 2. ผวจยน าเขาสกจกรรมดวยค าถาม “การออกก าลงกายและการไอขบเสมหะผลดตอผปวยโรคปอดอดกนเรอรงอยางไร และวธการออกก าลงกายทเหมาะสมส าหรบผปวยโรคปอดอดกนเรอรงเปนอยางไร” ตามใบชแจงท 3 โดยใหอาสาสมครสาธารณสขชมชนพดคยแลกเปลยนแสดงความคดเหน

72

3. ผวจยบรรยายประกอบสไลด เรองหลกการออกก าลงกาย วธการออกก าลงกายทเหมาะสมกบผปวยดวยทากางแขน ทาเหวยงแขน ทาบดขเกยจ ทาเดนตามสบาย การไอขบเสมหะ และทกษะ หลกการขนตอนในการแนะน าผปวยฝกปฏบต ตามใบความรท 3 4. ใหอาสาสมครสาธารณสขชมชนชมวดโอ การออกก าลงกายดวยทากางแขน ทาเหวยงแขน ทาบดขเกยจ ทาเดนตามสบาย และการไอขบเสมหะ 5. แบงกลมยอย 3 กลม ชวยกนสรปหลกการและขนตอนการฝกปฏบต สงตวแทนน าเสนอ และฝกการออกก าลงกาย ดวยทากางแขน ทาเหวยงแขน ทาบดขเกยจ ทาเดนตามสบาย และการไอขบเสมหะ โดยใหทกคนชวยกนในการฝกจนสามารถปฏบตไดทกคน จากนนผวจยและผชวยวจยสาธตการใหค าแนะน าผปวยในการฝกการออกก าลงกาย ดวยทากางแขน ทาเหวยงแขน ทาบดขเกยจ ทาเดนตามสบาย และการไอขบเสมหะ ใหจบคฝกปฏบตและสาธตยอนกลบเพอชวยกนประเมนความถกตอง ตามใบงานท 3 โดยมผวจยและผชวยวจยประจ ากลม คอยใหค าแนะน าและชวยประเมนรายบคคล 6. รวมกลมใหญ ฝกปฏบตการออกก าลงกาย ดวยทากางแขน ทาเหวยงแขน ทาบดขเกยจ ทาเดนตามสบาย และการไอขบเสมหะ โดยผวจยเปนผน า และคดเลอกอาสาสมครสาธารณสขชมชนทสามารถปฏบตไดถกตองตามหลกการและขนตอน เปนตวแทนกลมละ 1 คแขงขนปฏบตทกษะการใหค าแนะน าผปวยในการฝกปฏบต ผวจยใหค าแนะน าในสวนทยงบกพรอง และใหรางวลกลมทปฏบตถกตองครบถวนทสด เพอเปนแรงจงใจ 7. ผวจยและอาสาสมครสาธารณสขชมชนรวมกนสรปสงทไดเรยนรในครงน เปดโอกาสใหอาสาสมครสาธารณสขชมชนทกคนพดคยแสดงความคดเหนถงปญหาอปสรรคใน การฝกปฏบตและแนวทางแกไข โดยผวจยคอยใหค าแนะน าและเสนอแนะเพมเตม กลาวชมเชย ใหก าลงใจ ใหความมนใจในการน าแนวทางไปปฏบต เพอสรางความมนใจเพมขน สปดาหท 4 ครงท 4 เพอเสรมสรางทกษะการใชยาพนทถกวธ มความมนใจในการน าไปปฏบตในการดแลใหค าแนะน าผปวยโรคปอดอดกนเรอรงทบาน 1. ผวจยและผชวยวจยกลาวทกทายอาสาสมครสาธารณสขชมชน ท ากจกรรมกลม “รวมเหรยญ” เพอเตรยมความพรอมกอนเรมกจกรรม รวมกนทบทวนและสรปประเดนทส าคญ สงทไดเรยนรในกจกรรมครงท 3 2. ผวจยน าเขาสกจกรรมดวยค าถาม “คดวาการใชยาพนทถกวธมความส าคญกบผปวยโรคปอดอดกนเรอรงอยางไร ใครมญาตหรอเคยเหนการใชยาพนบาง” ตามใบชแจงท 4 โดยใหอาสาสมครสาธารณสขชมชนพดคยแลกเปลยนแสดงความคดเหน 3. ผวจยบรรยายประกอบสไลด เรองหลกการและการใชยาพนทถกวธ และทกษะ หลกการขนตอนในการแนะน าผปวยฝกปฏบต

73

4. ใหอาสาสมครสาธารณสขชมชนชมวดโอ หลกการและขนตอนการใชยาพนทถกวธ

5. แบงกลมยอย 3 กลม ชวยกนสรปหลกการและขนตอนการฝกปฏบต ใหสงตวแทนน าเสนอ และฝกการใชยาพนทถกวธ โดยใหทกคนชวยกนในการฝกจนสามารถปฏบตไดทกคน จากนนผวจยและผชวยวจยสาธตการใหค าแนะน าผปวยในการฝกใชยาพนทถกวธ ใหจบคฝกปฏบตและสาธตยอนกลบเพอชวยกนประเมนความถกตอง ตามใบงานท 4 โดยมผวจยและผชวยวจยประจ ากลม คอยใหค าแนะน าและชวยประเมนรายบคคล 6. รวมกลมใหญ ฝกทกษะการใชยาพนทถกวธ โดยผวจยเปนผน าและคดเลอกอาสาสมครสาธารณสขชมชนทสามารถปฏบตไดถกตองตามหลกการและขนตอน เปนตวแทน กลมละ 1 คแขงขนปฏบตทกษะการใหค าแนะน าผปวยในการฝกการใชยาพนทถกวธ ผวจยใหค าแนะน าในสวนทยงบกพรอง และใหรางวลกลมทปฏบตถกตองครบถวนทสด เพอเปนแรงจงใจ 7. ผวจยและอาสาสมครสาธารณสขชมชนรวมกนสรปสงทไดเรยนรในครงน เปดโอกาสใหอาสาสมครสาธารณสขชมชนทกคนพดคยแสดงความคดเหนถงปญหาอปสรรคใน การฝกปฏบตและแนวทางแกไข โดยผวจยคอยใหค าแนะน าและเสนอแนะเพมเตม กลาวชมเชยใหก าลงใจ ใหความมนใจในการน าแนวทางไปปฏบต เพอสรางความมนใจเพมขน 8. ประเมนผลหลงการเขารวมโปรแกรมเสรจสนทนท ใหตอบแบบวดความรเรองโรคและแนวทางการดแลใหค าแนะน าผปวยโรคปอดอดกนเรอรง แบบวดการรบรความสามารถตนเองในการดแลผปวยโรคปอดอดกนเรอรงทบาน และการปฏบตทกษะการดแลใหค าแนะน าผปวยโรคปอดอดกนเรอรง โดยผชวยวจยเปนผประเมนดวยการสงเกตตามแนวทางการประเมน ตรวจสอบความครบถวนของขอมล 9. ผวจยสรปสงทไดเรยนรจากสปดาหท 1-4 ชใหเหนถงความส าคญของการน าไปปฏบตในการดแลใหค าแนะน าผปวยโรคปอดอดกนเรอรงทบาน พดใหก าลงใจ ชมเชยใน ความมงมนตงใจในการเรยนร ใหความมนใจในความสามารถของอาสาสมครสาธารณสขชมชน กลาวขอบคณส าหรบการใหความรวมมอ มอบคมอการดแลผปวยโรคปอดอดกนเรอรงทบาน เพอศกษาและใชเปนแนวทางในการปฏบตดวยตนเอง ใหเบอรโทรศพทตดตอ นดหมายในระยะตดตาม สปดาหท 5, 6, 7 อาสาสมครสาธารณสขชมชน น าประสบการณทไดจากการเรยนรรวมกบการใชคมอการดแลผปวยโรคปอดอดกนเรอรง ไปทบทวนดวยตนเองทบาน ในเรองความรและแนวทางการดแลใหค าแนะน าผปวยโรคปอดอดกนเรอรง และฝกทกษะการบรหารการหายใจโดยการใชกลามเนอกระบงลมรวมกบการหายใจโดยการเปาปาก การผอนคลายความเครยดโดยการหายใจแบบลก การออกก าลงกายทากางแขน ทาเหวยงแขน ทาบดขเกยจ ทาเดนตามสบาย

74

การไอขบเสมหะ การพนยาทถกวธ และการใหค าแนะน าผปวยในการฝกปฏบต โดยนดฝกรวมกนเปนกลมในแตละหมสปดาหละ 1 ครง โดยผวจยคอยกระตนตดตามเยยมดวยการโทรศพทสอบถามปญหาอปสรรค ใหค าปรกษาแนะน า พดคยใหก าลงใจ ใหความมนใจในความสามารถของอาสาสมครสาธารณสขชมชนเพอสรางความมนใจเพมขน สปดาหท 8 ประเมนผลในระยะตดตามผล

ทบานผปวยโรคปอดอดกนเรอรง 1. ผชวยวจยประเมนทกษะในการดแลใหค าแนะน าผปวยโรคปอดอดกนเรอรงทบานในระยะตดตาม: คดเลอกอาสาสมครสาธารณสขชมชนทไดคะแนนทดสอบความร และคะแนนทกษะในการดแลผปวยโรคปอดอดกนเรอรงทบาน หลงการเขารวมโปรแกรมเสรจสนทนท ตงแตรอยละ 80 ขนไป (ระดบด) น าประสบการณทไดจากการเรยนรไปประยกตใชในการดแลใหค าแนะน าผปวยโรคปอดอดกนเรอรงทบาน โดยสมแบบงายจบคกบผปวยโรคปอดอดกนเรอรง 1:1 ตามรายหม ซงอาสาสมครสาธารณสขชมชน 1 คนจะตดตามดแลใหค าแนะน าผปวยโรคปอดอดกนเรอรง ทบาน 1 คน โดยเลอกผปวยดวยการประสานงานกบพยาบาลผรบผดชอบคลนกบรการโรคปอด อดกนเรอรง เพอขอรายชอผปวยโรคปอดอดกนเรอรงทไดรบการวนจฉยจากแพทย มความรนแรงของโรคอยในระดบ 1, 2 และ 3 ตามการแบงของสมาคมโรคปอดแหงสหรฐอเมรกา (American Lung Associated [ALA], 2004) ทอาศยอยในพนททศกษา โดยผวจยตดตามสนบสนนใหค าปรกษาแนะน า พดคย ใหก าลงใจ ใหความมนใจในความสามารถของอาสาสมครสาธารณสขชมชน 2. ผวจยประเมนความพงพอใจของผปวยโรคปอดอดกนเรอรงตอการดแลใหค าแนะน าทบานของอาสาสมครสาธารณสขชมชน กลาวขอบคณส าหรบการใหความรวมมอ ทศนยสขภาพชมชนต าบลทงสขลา 1. ผชวยวจยประเมนผลความร การรบรความสามารถตนเองในการดแลผปวยโรคปอด อดกนเรอรง และประเมนทกษะการดแลใหค าแนะน าผปวยโรคปอดอดกนเรอรงทบาน: อาสาสมครสาธารณสขชมชนทไดคะแนนทดสอบความร และทกษะการดแลใหค าแนะน าผปวยโรคปอดอดกนเรอรงทบาน หลงการเขารวมโปรแกรมเสรจสนทนท นอยกวาระดบด 2. ผชวยวจยประเมนผลความร การรบรความสามารถตนเอง ในการดแลผปวยโรคปอด อดกนเรอรงทบาน: อาสาสมครสาธารณสขชมชนทไดคะแนนทดสอบความร และทกษะในการดแลผปวยโรคปอดอดกนเรอรงทบาน หลงการเขารวมโปรแกรมเสรจสนทนท อยในระดบด

75

สปดาห ท 1

สปดาห ท 2

สปดาห ท 3 สปดาห ท 4

สปดาห ท 5

6 และ 7 สปดาห ท 8 ภาพท 7 แผนภมวธการด าเนนการทดลอง

อาสาสมครสาธารณสขต าบลทงสขลา หมท 1, 6 และ 7 จ านวน 24 คน

- เกบขอมลและประเมนกอนการเขารวมโปรแกรม ตอบแบบสอบถามขอมลสวนบคล

ตอบแบบวดความรเรองโรคและแนวทางการดแลผปวย ตอบแบบวดการรบรความสามารถตนเองในการดแลผปวย - สรางสมพนธภาพ และด าเนนการตามโปรแกรมเพอสงเสรมความรเรองโรคและแนวทางการดแลผปวย และการน าไปใชปฏบต ดวยกลวธการเรยนรแบบมสวนรวม

- ด าเนนการตามโปรแกรมเพอสงเสรมการรบรความสามารถตนเองโดยเสรมสรางทกษะการบรหารการหายใจและการผอนคลายความเครยด และการน าไปใชปฏบตดวยกลวธการเรยนรแบบมสวนรวม

- ด าเนนการตามโปรแกรมเพอสงเสรมการรบรความสามารถตนเองโดยการเสรมสรางทกษะการออกก าลงกายและการไอขบเสมหะ และการน าไปใชปฏบต ดวยกลวธการเรยนรแบบมสวนรวม

- ด าเนนการตามโปรแกรมเพอสงเสรมการรบรความสามารถตนเองโดยการเสรมสรางทกษะการใชยาพนทถกวธ และการน าไปใชปฏบต ดวยกลวธการเรยนรแบบมสวนรวม - ประเมนผลหลงการเขารวมโปรแกรมเสรจสนทนทดวยแบบวดความรและแบบวดการรบรความสามารถตนเองชดเดม และประเมนทกษะการดแลผปวยโดยผชวยวจย มอบคมอการดแลผปวย

- อาสาสมครสาธารณสขชมชนน าประสบการณทไดรบจากการเรยนรไปฝกปฏบตดวยตนเองประกอบการใชคมอการดแลผปวย โดยนดฝกรวมกนเปนกลมในแตละหมสปดาหละ 1 ครง - ผวจยกระตนตดตาม ใหค าปรกษาแนะน า พดคยใหก าลงใจทางโทรศพททกคน

- อาสาสมครสาธารณสขชมชนทผานเกณฑการประเมน (จ านวน 17 คน) น าประสบการณทไดรบจากการเรยนรไปดแลผปวยโรคปอดอดกนเรอรงทบาน ประเมนผลทกษะการดแลผปวยในระยะตดตามโดยผชวยวจย และผวจยประเมนความพงพอใจผปวยตอการดแล โดยประเมนผลความร การรบรความสามารถตนเองในระยะตดตามทศนยสขภาพชมชน - อาสาสมครสาธารณสขชมชนทไมผานเกณฑการประเมน (จ านวน 7 คน) ประเมนผลในระยะตดตามดวยแบบสอบถามและแบบประเมนชดเดมทศนยสขภาพชมชน

76

การเกบรวบรวมขอมล 1. ผชวยวจยเกบรวบรวมขอมลกอนการเขารวมโปรแกรม โดยใหกลมตวอยางตอบแบบสอบถามขอมลทวไป ท าแบบวดความรเรองโรคและแนวทางการดแลผปวยโรคปอดอดกนเรอรง แบบวดการรบรความสามารถตนเองในการดแลผปวยโรคปอดอดกนเรอรง 2. ผชวยวจยเกบรวบรวมขอมลหลงการเขารวมโปรแกรมเสรจสนทนท และระยะตดตามผล ทศนยสาธารณสขชมชนต าบลทงสขลา โดยใหกลมตวอยางตอบ แบบวดความรเรองโรคและแนวทางการดแลผปวยโรคปอดอดกนเรอรง แบบวดการรบรความสามารถตนเองในการดแลผปวยโรคปอดอดกนเรอรง 3. ผชวยวจยประเมนทกษะการดแลผปวยโรคปอดอดกนเรอรงหลงการเขารวมโปรแกรมเสรจสนทนททศนยสาธารณสขชมชนต าบลทงสขลา และระยะตดตามผลทบานผปวย 4. ผวจยเกบรวบรวมขอมลความพงพอใจของผปวยโรคปอดอดกนเรอรง 5. ผวจยตรวจสอบความถกตองครบถวนของขอมล และวเคราะหผลการศกษา

การพทกษสทธของกลมตวอยาง 1. ผวจยด าเนนการพทกษสทธของกลมตวอยางโดยการน าเสนอเคาโครงวทยานพนธและเครองมอวจย เพอขอรบความเหนชอบจากคณะกรรมการพจารณาจรยธรรมการวจยระดบบณฑตศกษา คณะพยาบาลศาสตร มหาวทยาลยบรพา 2. ผวจยเขาพบกลมตวอยาง แนะน าตว บอกวตถประสงคของการวจย รายละเอยดของการทดลองใหกลมตวอยางทราบ ชแจงถงสทธในการตอบรบหรอปฏเสธในการเขารวมวจย ซงจะไมมผลตอการรกษาพยาบาล และการปฏบตงานทจะไดรบจากศนยสขภาพชมชน ค าตอบหรอขอมลทกอยางผวจยจะน าเสนอในภาพรวม และในระหวางการวจย กลมตวอยางมสทธซกถามขอสงสยตาง ๆ ของการปฏบตกจกรรมไดตลอดเวลา ในการฝกปฏบตทกษะผวจยฝกมาจากผทมความช านาญและมประสบการณในการฝกทกษะนน ๆ มากอน เพอใหกลมตวอยางไดรบการฝกปฏบตทถกตองตามหลกการขนตอน การเรมกจกรรมในแตละครงผวจยจะสอบถามถงความพรอมดานสขภาพกอนทกครงและในระหวางการเขารวมกจกรรมถากลมตวอยางมปญหาดานสขภาพเกดขน ผวจยยนดใหการดแลและชวยเหลอทนท 3. หากกลมตวอยางไมสบายใจในการตอบค าถามหรอไมตองการเขารวมการวจย กลมตวอยางสามารถออกจากการวจยไดกอนการด าเนนการวจยจะสนสด โดยผวจยจะไมสอบถามถงเหตผลของการออกจากการวจย

77

4. ในขนตอนของการน าอาสาสมครสาธารณสขชมชนทผานขนตอนการเสรมสรางความรและทกษะการดแลผปวยโรคปอดอดกนเรอรงไปดแลใหค าแนะน าผปวยทบาน: ผวจยเขาพบผปวยกลมเปาหมาย แนะน าตว บอกวตถประสงคของการวจย รายละเอยดของการทดลอง รวมทงความพรอมของอาสาสมครสาธารณสขชมชนทผานการอบรมความรและทกษะการดแลผปวยโรคปอดอดกนเรอรงมาครบถวนถกตองตามขนตอน ใหผปวยทราบ และขอความรวมมอ ชแจงถงสทธในการตอบรบหรอปฏเสธในการรวมมอการด าเนนการวจย ซงจะไมมผลตอการรกษาพยาบาล ทจะไดรบจากคลนกบรการของโรงพยาบาล 5. ในการตดตามดแลผปวยทบานผวจยจะโทรแจงผปวยใหทราบลวงหนา และใชเวลาทผปวยสะดวก กอนเรมกจกรรม ผวจยจะตรวจวดความดนโลหต ตรวจระดบออกซเจนในเลอด รวมทงประเมนอาการทวๆไป และสอบถามความพรอมดานสขภาพกอน ผวจยจะอยดวยตลอดเวลา ในระหวางทอาสาสมครสาธารณสขชมชนใหค าแนะน า ฝกผปวยปฏบตกจกรรมตาง ๆ ผปวยมสทธซกถามขอสงสยตาง ๆ ของการปฏบตกจกรรมไดตลอดเวลา ในระหวางการเขารวมกจกรรม ถาผปวยมปญหาดานสขภาพเกดขน ผวจยและอาสาสมครสาธารณสขชมชนจะหยดด าเนนกจกรรมและใหการดแลชวยเหลอทนท หากผปวยไมสมครใจหรอไมตองการใหด าเนนการวจยตอ ผปวยสามารถขอหยดไดทนท โดยผวจยจะไมสอบถามถงเหตผล

การวเคราะหขอมลและสถตทใช การวจยครงนวเคราะหขอมลดวยคอมพวเตอรโดยใชโปรแกรมส าเรจรป ใชสถตใน การวเคราะหดงน 1. ขอมลทวไปของกลมตวอยาง วเคราะหดวยการแจกแจงความถ รอยละ คาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐาน 2. ความพงพอใจของผปวยโรคปอดอดกนเรอรง วเคราะหดวยการแจกแจงความถ รอยละ คาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐาน 3. ทดสอบความแตกตางของคาเฉลยคะแนนความรเรองโรคปอดอดกนเรอรงและ การรบรความสามารถตนเองในการดแลผปวย ในกลมตวอยาง ทไดจากการวด 3 ครง ดวยสถตการวเคราะหความแปรปรวนแบบวดซ า (Repeated Measure ANOVA) ก าหนดความเชอมนทระดบนยส าคญทางสถต .05 4. ทดสอบความแตกตางของคาเฉลยคะแนนทกษะการดแลผปวยหลงการทดลอง และระยะตดตามผล ดวยสถต Dependent t-test ก าหนดความเชอมนทระดบนยส าคญทางสถต .05