การเลือกกลยุทธ์การจัดซื้อที่ดีที่สุดสาหรับอุตสาหกรรมมนัสา...

52
การเลือกกลยุทธ์การจัดซื ้อที่ดีที่สุดสาหรับอุตสาหกรรมมันสาปะหลังเส้น ปณิตา กุลสมบูรณ์สินธุ์ งานนิพนธ์นี ้เป็นส่วนหนึ ่งของการศึกษาตามหลักสูตรปริญญาวิทยาศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาการจัดการโลจิสติกส์และโซ่อุปทาน คณะโลจิสติกส์ มหาวิทยาลัยบูรพา กรกฎาคม 2558 ลิขสิทธิ ์ของมหาวิทยาลัยบูรพา

Upload: others

Post on 02-Mar-2020

14 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: การเลือกกลยุทธ์การจัดซื้อที่ดีที่สุดสาหรับอุตสาหกรรมมนัสา ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/56920034.pdf ·

การเลอกกลยทธการจดซอทดทสดส าหรบอตสาหกรรมมนส าปะหลงเสน

ปณตา กลสมบรณสนธ

งานนพนธนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรปรญญาวทยาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการจดการโลจสตกสและโซอปทาน

คณะโลจสตกส มหาวทยาลยบรพา กรกฎาคม 2558

ลขสทธของมหาวทยาลยบรพา

Page 2: การเลือกกลยุทธ์การจัดซื้อที่ดีที่สุดสาหรับอุตสาหกรรมมนัสา ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/56920034.pdf ·
Page 3: การเลือกกลยุทธ์การจัดซื้อที่ดีที่สุดสาหรับอุตสาหกรรมมนัสา ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/56920034.pdf ·

ประกาศคณปการ

งานนพนธฉบบนส าเรจลงไดดวยความอนเคราะหและกรณาอยางยงจากอาจารยทกทาน ในคณะโลจสตกส มหาวทยาลยบรพา ทไดกรณาประสทธประสาทวชาความรใหแกผวจย โดยเฉพาะอยางยงความกรณาจาก รองศาสตราจารย ดร.ณกร อนทรพยง อาจารยทปรกษา งานนพนธ ทกรณาใหขอแนะน า ชวยเหลอ ถายทอดความร และ ตรวจสอบแกไขขอบกพรองตาง ๆ ดวยความละเอยดถถวน และเอาใจใสดวยดเสมอมา ขาพเจาขอกราบขอบพระคณเปนอยางสงไว ณ โอกาสน ขาพเจาขอกราบขอบพระคณมารดาซงเปนผใหและคอยดแลขาพเจาเปนอยางด ขอบคณนองสาวทคอยเปนก าลงใจ และขอขอบคณนายกฤตศกด อ าพรรณ เพอนคคดทคอยอยเปนก าลงใจตลอดมา และรวมถงทก ๆ ก าลงใจและความชวยเหลอของทกทานทอยเบองหลงความส าเรจของงานนพนธฉบบน

ปณตา กลสมบรณสนธ

Page 4: การเลือกกลยุทธ์การจัดซื้อที่ดีที่สุดสาหรับอุตสาหกรรมมนัสา ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/56920034.pdf ·

56920034: สาขาวชา: การจดการโลจสตกสและโซอปทาน; วท.ม. (การจดการโลจสตกสและ โซอปทาน) ค าส าคญ: การซอขายแบบลวงหนา/ การซอแบบทนท ปณตา กลสมบรณสนธ: การเลอกกลยทธการจดซอทดทสดส าหรบอตสาหกรรมมนส าปะหลงเสน (OPTIMAL PURCHASING STRATEGY FOR TAPIOCA CHIPS INDUSTRY) อาจารยผควบคมงานนพนธ: ณกร อนทรพยง, Ph.D. 43 หนา. ป พ.ศ. 2558. การวจยครงนมวตถประสงคเพอการศกษากลยทธในการจดซอจดหามนส าปะหลงเสน เพอเพมประสทธภาพในการจดซอใหไดตนทนของวตถดบทเหมาะสมทสด เนองจากมนส าปะหลงเสนเปนสนคาเกษตร ราคาจงมความผนผวนอยตลอดเวลาเนองจากปรมาณผลผลตทออกสตลาดมปรมาณทไมแนนอนขนอยกบสภาพอากาศ และปรมาณความตองการในตลาดโลกทเพมขน สงผลใหราคามการปรบตวขนอยางตอเนอง การวจยนไดน าเสนอกลยทธการจดซอมนส าปะหลงเสนหลากหลายรปแบบ เพอเปนทางเลอกในการตดสนใจจดซอมนส าปะหลงเสน โดยท าการน าเสนอกลยทธการสงซอแบบผสมผสานการจดซอสองแบบ ระหวางกลยทธการจดซอแบบสงมอบโดยทนท (Spot Markets) กบกลยทธการจดซอแบบการสงซอลวงหนา (Forward Contracts) รวมถงปรมาณของการสงซอทเหมาะสมส าหรบในแตละกลยทธ โดยขนอยกบปจจยดานราคา ระยะเวลาการสงมอบ และปรมาณผลผลตทออกสตลาด จากการเปรยบเทยบแตละกลยทธ แลวพบวาการน ากลยทธการจดซอแบบลวงหนา (Forward Contracts) และแบบสงมอบทนท (Spot Markets) มาผสมผสานกนในปรมาณสงซอทเหมาะสม บรษทจะสามารถลดตนทนในเรองของวตถดบไดเปนอยางมาก

Page 5: การเลือกกลยุทธ์การจัดซื้อที่ดีที่สุดสาหรับอุตสาหกรรมมนัสา ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/56920034.pdf ·

56920034: MAJOR: LOGISTICS AND SUPPLY CHAIN MANAGEMENT; M.Sc. (LOGISTICS AND SUPPLY CHAIN MANAGEMENT) KEYWORDS: TRANSPORTATION COST/ TRANSPORT EFFICIENCY PANITA KULSOMBOONSIN: OPTIMAL PURCHASING STRATEGY FOR TAPIOCA CHIPS INDUSTRY. ADVISOR: NAKORN INDRA-PAYONG, Ph.D. 43 P. 2015. The purpose of this study was to propose the optimal purchasing strategic for tapioca chips and increase the purchasing efficiency and to get the most suitable cost of raw materials. Because of price of tapioca chips is an agricultural product the price is always changing and the quantity of product in the market is not unstable because of the weather changes and the demand of global market are increasing. As a result, prices have risen steadily. This study revealed the variety of purchasing strategy of tapioca chips in order to provide options for tapioca chips purchasing decision. By providing integrated purchasing strategy between, the purchasing order by prompt delivery strategy (Spot Markets) and the purchasing order by forward contracts strategy, including the quantity of suitable purchasing order. It’s depended on price factor, time delivery and quantity of production in the market. From each comparative strategy, it was find out if combine two purchasing strategy in the right order quantity, the companies are able to reduce the cost of raw materials.

Page 6: การเลือกกลยุทธ์การจัดซื้อที่ดีที่สุดสาหรับอุตสาหกรรมมนัสา ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/56920034.pdf ·

สารบญ

หนา บทคดยอภาษาไทย ..................................................................................................................... ง บทคดยอภาษาองกฤษ ................................................................................................................ จ สารบญ ....................................................................................................................................... ฉ สารบญตาราง ............................................................................................................................. ซ สารบญภาพ ................................................................................................................................ ฌ บทท 1 บทน า ................................................................................................................................. 1 ความเปนมาและความส าคญของปญหา .................................................................... 1 วตถประสงคของการวจย .......................................................................................... 1 กรอบแนวคดของการวจย.......................................................................................... 2 ประโยชนทคาดวาจะไดรบจากการวจย .................................................................... 2 ขอบเขตของการวจย .................................................................................................. 2 นยามศพทเฉพาะ ....................................................................................................... 2 2 เอกสารและงานวจยทเกยวของ .......................................................................................... 4 แนวคดทฤษฎเกยวกบการสรางกลยทธในงานดานการจดซอ ................................... 4 แผนกลยทธหลก ๆ ทนยมใช .................................................................................... 6 แนวคดทฤษฎ ในแตละหมวดหมของการจดซอเชงกลยทธ ...................................... 7 การบรหารทางดานตนทน ......................................................................................... 7 ความส าคญเชงกลยทธของหนาทการจดซอ .............................................................. 13 วตถประสงคและเปาหมายของการจดซอ ................................................................. 14 ขอก าหนดการซอขายมนส าปะหลงเสน .................................................................... 15 งานวจยทเกยวของ ..................................................................................................... 16 3 วธด าเนนการศกษาวจย....................................................................................................... 20 ขนตอนการศกษาวจย ................................................................................................ 20 กระบวนการศกษาวจย .............................................................................................. 22 4 ผลการศกษาวจย ................................................................................................................. 23 การเปรยบเทยบราคาตนทนการจดซอหวมนส าปะหลงสดตามกลยทธทง 5 ............ 27

Page 7: การเลือกกลยุทธ์การจัดซื้อที่ดีที่สุดสาหรับอุตสาหกรรมมนัสา ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/56920034.pdf ·

สารบญ (ตอ) บทท หนา การจดเตรยมปรมาณส ารองของมนเสน .................................................................... 35 5 สรปผลการวจย อภปรายและขอเสนอแนะ ........................................................................ 39 สรปผลการวจย .......................................................................................................... 39 การอภปรายผลและขอเสนอแนะ .............................................................................. 39 บรรณานกรม .............................................................................................................................. 41 ประวตยอของผวจย .................................................................................................................... 43

Page 8: การเลือกกลยุทธ์การจัดซื้อที่ดีที่สุดสาหรับอุตสาหกรรมมนัสา ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/56920034.pdf ·

สารบญตาราง

ตารางท หนา 2-1 ภาพรวมของตนทนรวมขององคกร ................................................................................ 11 2-2 ขอก าหนดการซอขายมนส าปะหลงเสน ......................................................................... 15 4-1 ปรมาณความตองการมนส าปะหลงเสน 10% (ตามสมมตฐาน) โดยอางองจากปรมาณ การสงออกมนส าปะหลงเสน ป 2555 – 2557 ................................................................. 24 4-2 ราคาซอขาย แบบลวงหนา .............................................................................................. 25 4-3 ราคาถวเฉลย แบบ Spot Markets .................................................................................... 26 4-4 ราคาซอขาย แบบลวงหนา (Forward Contracts) ทงจ านวน ............................................ 27 4-5 ราคาซอขาย ดวยราคาถวเฉลย แบบ Spot Markets ทงจ านวน ........................................ 28 4-6 ราคาซอขายดวยราคาถวเฉลย แบบ Spot Markets ทจ านวน 25% และราคาซอขาย แบบลวงหนา (Forward Contracts) ทจ านวน 75% ......................................................... 29 4-7 ราคาซอขายดวยราคาถวเฉลย แบบ Spot Markets ทจ านวน 50% และราคาซอขาย แบบลวงหนา (Forward Contracts) ทจ านวน 50% ......................................................... 30 4-8 ราคาซอขายดวยราคาถวเฉลย แบบ Spot Markets ทจ านวน 75% และราคาซอขาย แบบลวงหนา (Forward Contracts) ทจ านวน 25% ......................................................... 31 4-9 ราคาตนทนในการสงซอหวมนส าปะหลงสดทง 5 กลยทธ ............................................. 32 4-10 ราคาตนทนในการสงซอมนส าปะหลงเสนทง 5 กลยทธ โดยเรยงล าดบจากตนทนใน การสงซอต าสดถงสงสด ................................................................................................. 33 4-11 เปรยบเทยบขอดและขอเสยของแตละกลยทธ ................................................................ 34 4-12 ปรมาณมนส าปะหลงเสนทท าการซอดวยราคาลวงหนา (Forward Contracts) แบบ 1 เดอน (ปรมาณความตองการเฉลยป 2555-2557) .......................................................... 36 4-13 ราคาซอขายดวยราคาถวเฉลย แบบ Spot Markets ทจ านวน 77% และราคาซอขาย แบบลวงหนา (Forward Contracts) ทจ านวน 23% ......................................................... 37 4-14 ราคาตนทนในการสงซอมนส าปะหลงเสนทง 5 กลยทธ และกลยทธการสงซอแบบ ปรมาณส ารอง 1 เดอน .................................................................................................... 38

Page 9: การเลือกกลยุทธ์การจัดซื้อที่ดีที่สุดสาหรับอุตสาหกรรมมนัสา ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/56920034.pdf ·

สารบญภาพ

ภาพท หนา

2-1 ขนตอนของกลยทธการจดซอ ......................................................................................... 4 2-2 การจดหมวดหมของการจดซอเชงกลยทธทนยมใช ........................................................ 7 2-3 โครงสรางตนทนการด าเนนธรกจ ................................................................................... 8 2-4 ความสมพนธระหวางผซอและผขายในรปของสญญา .................................................... 12 3-1 ขนตอนการศกษาวจย ...................................................................................................... 20 4-1 ปรมาณและมลคาการสงออกมนเสน ป 2555 – 2557 ..................................................... 23 4-2 ราคาเปรยบเทยบราคาซอขายมนเสนแบบ Forward Markets, Spot Market และราคา สงออก (F.O.B.) .............................................................................................................. 25 4-3 เปรยบเทยบราคาเฉลยมนส าปะหลงเสนยอนหลง 3 ป แบบ Forward Markets และ Spot Market ............................................................................................................ 26 4-4 ตนทนในการสงซอมนส าปะหลงเสน จากการค านวณทง 5 กลยทธ .............................. 32 4-5 ตนทนในการสงซอมนส าปะหลงเสน จากการค านวณทง 5 กลยทธโดยเรยงล าดบจาก ตนทนในการสงซอต าสด ถงสงสด ................................................................................. 33

Page 10: การเลือกกลยุทธ์การจัดซื้อที่ดีที่สุดสาหรับอุตสาหกรรมมนัสา ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/56920034.pdf ·

1

บทท 1 บทน า

ความเปนมาและความส าคญของปญหา ปจจบนมการเตบโตของภาคการผลตดานอตสาหกรรม การคาและการขนสงเปนอตราทสงมาก เนองจากการสงเสรมของรฐบาลในแตละประเทศทตองการแขงขนทางดานการคาภายใตการเปดเสรทางการคา ท าใหมการผลตและสงออกสนคาเพมมากขน ซงท าใหการแขงขนของผประกอบการหลายรายในอตสาหกรรมเดยวกน จากการแขงขนทมความรนแรงเพมมากขนท าใหบรษทตาง ๆ ตองมการปรบปรงและพฒนาสนคาและบรการ รวมถงกลยทธในดานตาง ๆ และแนวความคดในการบรหารงานในหนวยงานตาง ๆ ใหมการท างานทสอดคลองและประสานกนอยางดเยยม เพอใหมคณภาพและเกดประสทธภาพสงสด ภายใตตนทนทต าทสด ซงการจดซอจดหาเปนกระบวนการหนงทสามารถชวยสงเสรมการปฏบตงานใหบรรลถงการบรหารอยางมประสทธภาพไดเชนกน การจดซอจดหานนบรษทตาง ๆ เคยคดวาเปนเพยงงานบรหารจดการทวไป ท าใหหลายบรษทมองขามความส าคญของกจกรรมเหลาน อยางไรกตามในปจจบนน การจดซอจดจางกลายเปนกจกรรมทบรษทตาง ๆ ใชในการสรางความไดเปรยบในการแขงขน โดยหลายบรษทไดพฒนากลยทธการจดซอจดหาขน (ทวศกด เทพพทกษ, 2548)

เนองดวยมนส าปะหลงเปนพชเศรษฐกจทส าคญชนดหนงของโลก ดวยประโยชนทหลากหลายสามารถน าไปใชในอตสาหกรรมตาง ๆ ไดมากมาย อกทงความตองการใชมนส าปะหลงในรปแบบตาง ๆ จากประเทศคคาอยางจนมแนวโนมเพมสงขน สงผลใหราคาของมนส าปะหลงมแนวโนมทจะสงขนในทก ๆ ป ดงนนผประกอบการอตสากรรมมนส าปะหลงและผลตภณฑจงจ าเปนตองมการพฒนากลยทธในการจดซอจดหามนส าปะหลงใหเหมาะสม เพอใหเกดประสทธภาพสงสด ภายใตตนทนทต าทสด

วตถประสงคของการวจย 1. เพอศกษาแนวทางในการเลอกใชกลยทธ ในการจดซอจดหามนส าปะหลงเสนทเปน

วตถดบส าคญในอตสาหกรรมอาหารสตว อตสาหกรรมพลงงานทดแทน และอตสาหกรรมกรดมะนาว เปนตน เพอใหไดวตถดบทมประสทธภาพ ภายใตตนทนทต าทสด

2. เพอใชประยกตเปนแนวทางในการจดซอจดหา

Page 11: การเลือกกลยุทธ์การจัดซื้อที่ดีที่สุดสาหรับอุตสาหกรรมมนัสา ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/56920034.pdf ·

2

กรอบแนวคดของการวจย การศกษาวจยในครงน มสมมตฐานในการศกษา โดยใชการจ าลองสถานการณการจดซอจดหา โดยใชกลยทธในแบบตาง ๆ ดงตอไปน

1. กลยทธการซอขายลวงหนา (Forward Contracts) ทงจ านวน 2. กลยทธการซอขายดวยราคาถวเฉลย แบบ Spot Markets ทงจ านวน 3. กลยทธการซอขายดวยราคาถวเฉลย แบบ Spot Markets ทจ านวน 25% และแบบซอ

ขายลวงหนา (Forward Contracts) ทจ านวน 75% 4. กลยทธการซอขายดวยราคาถวเฉลย แบบ Spot Markets ทจ านวน 50% และแบบซอ

ขายลวงหนา (Forward Contracts) ทจ านวน 50% 5. กลยทธการซอขายดวยราคาถวเฉลย แบบ Spot Markets ทจ านวน 75% และแบบซอ

ขายลวงหนา (Forward Contracts) ทจ านวน 25%

ประโยชนทคาดวาจะไดรบจากการวจย 1. สามารถก าหนดกลยทธในการจดซอจดหามนส าปะหลงเสนทมประสทธภาพได 2. สามารถน ากลยทธตาง ๆ ทไดท าการศกษาไปประยกตใชกบองคกรไดอยางเหมาะสม

ขอบเขตของการวจย ศกษาและวเคราะหราคาตนทนมนส าปะหลงเสน ทเกดจากการใชกลยทธตาง ๆ ในการ

จดซอ โดยอาศยขอมลการสงออกมนส าปะหลงเสน ตามสมมตฐานทก าหนด 10% จากปรมาณการสงออกทงหมด และราคามนส าปะหลงเสนยอนหลง 3 ป (2555 – 2557) เพอใหเกดประสทธภาพและตนทนทต าทสด

นยามศพทเฉพาะ Forward Contracts หมายถง ขอตกลงมาตรฐานทมขอผกมดในการซอหรอการขายสนคาในอนาคต ตามปรมาณและคณภาพสนคาทก าหนดในขอตกลงการซอขายสนคาลวงหนาดงกลาวสามารถโอนและซอขายกนไดอยางเสร โดยการประมลอยางเปดเผยในตลาดทก าหนด หรอทเรยกกนวา สญญาซอขายสนคาลวงหนา Spot Markets หมายถง ตลาดซอขายทนท ตลาดส าหรบการซอขายสนทรพยกนตามปกต จะมการตกลงสงมอบสนคาและช าระเงนทนท ซงตรงกนขามกบตลาดการซอขายในอนาคตทเปน

Page 12: การเลือกกลยุทธ์การจัดซื้อที่ดีที่สุดสาหรับอุตสาหกรรมมนัสา ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/56920034.pdf ·

3

การตกลง เพอการสงมอบและช าระเงนในอนาคต เราอาจเรยก Spot Market ไดอกชอหนงวา Cash Market การจดซอจดหา (Procurement) หมายถง กจกรรมทมขอบเขตกวางกวากระบวนการจดซอ ซงจะครอบคลมการจดการพสดของสนคาและบรการ เพอใหแนใจวาสนคาและบรการทจดซอไวเปนไปตามขอก าหนดของบรษท การประกนความเสยง (Hedging) หมายถง วธการลดความเสยงจากความผนผวนของราคาในตลาดขอตกลงและตลาดปจจบน โดยการเขาไปซอหรอขายในตลาดซอขายสนคาลวงหนา เปนผทเขามาลดความเสยงในตลาดขายสนคาลวงหนา เรยกวา ผประกนความเสยง (Hedger) ผประกนความเสยงนจะใชตลาดลดความเสยงจากราคาทเปลยนแปลงไป ซงจะสรางความเสยหายตอธรกจของตน

Page 13: การเลือกกลยุทธ์การจัดซื้อที่ดีที่สุดสาหรับอุตสาหกรรมมนัสา ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/56920034.pdf ·

4

บทท 2 เอกสารและงานวจยทเกยวของ

การศกษาวจยครงน ผศกษาไดน าเอาแนวคดและทฤษฎตาง ๆ ทเกยวของซงเปนประโยชนตอการศกษาเพอหาแนวทางในการศกษาหากลยทธส าหรบการจดซอจดหาทมประสทธภาพมากทสด โดยไดท าการศกษาแบงเปน 5 หวขอ ดงน

1. แนวคดทฤษฎเกยวกบการสรางกลยทธในงานดานการจดซอ 2. แผนกลยทธหลก ๆ ทนยมใช 3. แนวทฤษฎในแตละหมวดหมของการจดซอในเชงกลยทธ 4. ความส าคญเชงกลยทธของหนาทการจดซอ (Strategic Purchasing) 5. ขอก าหนดการซอขายลวงหนา มนส าปะหลงเสน 6. งานวจยทเกยวของ

แนวคดทฤษฎเกยวกบการสรางกลยทธในงานดานการจดซอ สงทส าคญขององคกรธรกจ คอ การสรางกลยทธการจดซอ กลยทธเหลานท าใหเกดการ “ยกระดบ” หนาทในการจดซอใหดขนจนถงเปน “ปฏบตการระดบโลก” กลยทธนสามารถระบภาพรวมออกมาได 6 ขนตอนตามภาพทแสดง ภาพท 2-1 ขนตอนของกลยทธการจดซอ (อดลย จาตรงคกล, 2547, หนา 4)

ความมสวนรวมและ มอทธพล

การจดซอและวงเขตของ การท าการตรวจสอบ

การจดหนวยงานในฝายจดซอ

ความสมพนธ (ภายในและภายนอก)

ระบบตางๆ

การบรรจบคลากร และฝกอบรม

Page 14: การเลือกกลยุทธ์การจัดซื้อที่ดีที่สุดสาหรับอุตสาหกรรมมนัสา ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/56920034.pdf ·

5

ในแตละขนตอนจ าเปนทจะตองระบวธการปฏบตทดทสด โดยพจารณาดจากสถานการณทเกดขนภายในหนวยงานตาง ๆ ในฝายจดซอไปพรอม ๆ กบทฤษฎอน ๆ ทบรษทเกยวของ ซงสามารถสรปไดดงตอไปน

1. การมสวนรวม และ อทธพล (Contribution and Influence) การจดซอจะเปนอาชพทม ความหมายกตอเมอหนาทการจดซอท าใหเกดการจดซอท าใหเกดการมสวนรวมตอบรษทโดยมอทธพลตอการปฏบตการทางธรกจทงหมดและตอกลยทธอนาคต บทบาทในตอนนคอ ยกระดบของการมสวนรวมและอทธพลใหขนไปสความมมาตรฐานในการปฏบตการทสงขนตามล าดบเพอเพมความสามารถในการมสวนรวมในการตดสนใจเชงกลยทธ

2. การจดซอและวงเขตของการท าการตรวจสอบ (Purchasing and Audit Framework) สวนมากเรามกจะพบวายากทจะท าการควบคมกระบวนการจดซออยางจรงจงหรอไมกมกฎเกณฑทท าใหไมอาจควบคมได กลยทธสวนนกคอสรางวงเขตหรอขอบเขตของการใชกฎ หรอ เกณฑท บรษทตองการจะใหกระบวนการจดซอปฏบตการได ซงเรองนกจะรวมการสรางและประกาศถงภารกจ บทบาท นโยบาย คมอปฏบตการเปนตนทจะท าใหทกฝายเปนมตรกนและมความคลองตวในวธการตาง ๆ ทจะใชในกระบวนการจดซอสงเสรมเจาหนาทจดซอและใหอ านาจในการใชความช านาญตามหนาทในกจการ เชน มการควบคมทพอเพยง และเปดโอกาสใหมความสมพนธอยางมประสทธภาพกบหนาทตรวจสอบภายใน 3. การจดหนวยงานภายในฝายจดซอ (Organization) การจดหนวยงานของบรษทใหดมผลกระทบอยางมากตอความสมฤทธผลและความสมพนธกบลกคารายส าคญ ๆ ทส าคญกคอตองมการจดแบงพรมแดนระหวางการรวบอ านาจกบการกระจายอ านาจหนวยงานราชการจดซอทเหมาะสมมกจะเปนรปเครอขายทจะใหทการปฏบตการมงสจดศนยกลาง หรอรปแบบทพฒนามาจากแนวความคดน ถงจะใชการจดหนวยงานรปแบบอน ระดบการบงคบบญชาจะตองมนอยมากมการสรางเครอขายแหงความสมพนธระดบสงระหวางผซอกบหนวยงานจดซอวธทจะจดสรรภาระงานใหเกดความสมดลจะตององกบการวางต าแหนงใหจดหาพสดปอนบรษทโดยเฉพาะอ านาจหนาทในการเรงรด หรอการออกใบสงซอ หรอ ตรวจสอบสตอกและการจายเงนแกลกคาทงหมดนท าใหการจดหาหนวยงานการจดซอมความส าคญตอการจดซอเชงกลยทธมากขนทกนาทเพราะมนจะไป บนทอน กจกรรมทจะตองเกยวกบอนาคต

4. ความสมพนธ (ภายในและภายนอก) การจดซอไมอาจมองวาเปนหนาทพเศษแยกจากหนาทอนได การท างานกบผขายพสดจากลกคาภายในแผนกตาง ๆ กเชนกน ตองมความสมพนธกนผปฏบตงานจดซอใหดทสดจะตองท างานอยางใกลชดกบทกฝายทเกยวพนกบ ซพพลายเชนดวย กลยทธชวงนสงเสรมใหการจดหาพสดตองเรมเกยวของกนตงแตตอนแรกของวงจรการจดหาคอม

Page 15: การเลือกกลยุทธ์การจัดซื้อที่ดีที่สุดสาหรับอุตสาหกรรมมนัสา ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/56920034.pdf ·

6

การปฏบตงานเปนทมรวมกนกบฝายอน และ มการจดการตดตอกบผขายพสด โดยมจดสนใจไปทความสมพนธกบผขาย โดยเราตองเลอกใชกลยทธใหเหมาะกบผชายพสดและตลาดผขายพสด

ผจ าหนายพสดอาจเขาเกยวของในการออกแบบ และ พฒนาสนคาส าคญ ๆ อาจมการใชวธรวมกนในการเพมคณคา การจดสงและบรการซงกจะลดตนทนไดอยางมากในกรณทไมมผ จ าหนายวตถดบทเหมาะสมหนาทของการจดซอกคอ ตองพฒนาแหลงขายทเหมาะสมเพอใหเหมาะกบความตองการในปจจบนและอนาคต กลยทธนเกยวพนกบแนวความคดทางการตลาดชนดผกผน (Reverse Marketing) ซงผดกบ การตลาดการจดจาง (Procurement Marketing) ทมการทมเทความพยายามแกหนวยงานการจดซอเพอส ารวจกลยทธ และยทธวธทใชอยในตลาดสวนใดสวนหนง ทตนมความสมพนธกบผจ าหนายพสดอยและอาจทบทวนความสมพนธ ดงกลาว

5. ระบบตาง ๆ (System) ระบบทสามารถจะใชกบคอมพวเตอรไดเปดโอกาสใหบรษทสามารถเพมพนขาวสารตาง ๆ มากมายท าใหการตดสนใจผดแผกแตกตางไปจากเดมและอาจมการปรบแตงกจกรรมทท าอยภายในไดดวย เมอเปนเชนนระบบการจดซอกถกกระทบไปดวย มการลดงานระดบ เสมยน ลงโอกาสทจะท าการตดสนใจใหไดผลดยงขนกมมากขนสามารถเชอมระบบการแลกเปลยนขาวสารกบผจดจ าหนายพสดไดอกดวย ระบบการจดซอจงกลายเปนสวนส าคญของ กลยทธเทคโนโลยขาวสารระดบบรษท (Corporate Information Technology)

6. การระบบคลากรและฝกอบรม (Staffing and training) การปฏบตงานทางการจดซอจะมประสทธภาพไดกตอเมอมการบรรจเจาหนาทเปน “มออาชพ” ทมคณภาพสงเพอยกระดบตนเองและใหความรความช านาญเพอสงเสรมพฒนาหนาทในบรษท ดงนนกลยทธนจงตองการใหมเจาหนาทมการศกษาสงทมการเลอนขนพนกงานทมคณภาพสงเพอเปนการจงใจ และเพมสมรรถภาพในการปฏบตงานมโปรแกรมฝกอบรมตดตอกน โดยการฝกขณะปฏบตงานและใหค าปรกษาหารอ

แผนกลยทธหลก ๆ ทนยมใช ผบรหารฝายจดซอมกลยทธทจะเลอกใชไดหลายทาง บรรยากาศทสงเสรมใหมความคด

สรางสรรคจะชวยใหแนใจไดวามการพจารณาแผนปฏบตกลยทธหลก ๆ ไดดงตอไปน

Page 16: การเลือกกลยุทธ์การจัดซื้อที่ดีที่สุดสาหรับอุตสาหกรรมมนัสา ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/56920034.pdf ·

7

การจดหมวดหมของการจดซอเชงกลยทธทนยม

การบรหารทางดานตนทน (Cost) - Make or Buy หรอ Outsourcing - การปรบเปลยนวตถดบเพอลดตนทน - การหาแหลงขายใหม ๆ (Global Sourcing) - Total Cost of Ownership

การบรหารสญญาซอขาย (Contract) - การพฒนาใหมสญญาระยะยาว

การบรหารสนคาคงคลง (Inventory) - ระบบขายฝาก - การบรหารสนคาคงคลงโดยผขาย

ระบบคณภาพ (Quality) - วธการคดเลอกผขาย

การสงมอบสนคา (Delivery) - Just in Time

Ordering Process - e-procurement

การบรหารสมพนธภาพ - Supplier Relation Management

ภาพท 2-2 การจดหมวดหมของการจดซอเชงกลยทธทนยมใช (Joel, Keong & Tan, 2005, p. 66)

แนวคดทฤษฎ ในแตละหมวดหมของการจดซอเชงกลยทธ การบรหารทางดานตนทน (Cost)

1. ความเขาใจในโครงสรางของตนทนสนคา สงทส าคญทสดเราตองทราบถงโครงสรางหลกของ โครงสรางตนทนการด าเนนธรกจเพอใหมองภาพไดชดเจนขน เราสามารถมองไดจากกราฟวงกลมทแสดงดงภาพ

Page 17: การเลือกกลยุทธ์การจัดซื้อที่ดีที่สุดสาหรับอุตสาหกรรมมนัสา ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/56920034.pdf ·

8

ภาพท 2-3 โครงสรางตนทนการด าเนนธรกจ (Geoff & Ken, 2002, p.22) จากภาพจะเหนวา ตนทนรวมของการจดการเกยวกบวตถดบหลก มคาใชจายเปนเปอรเซนตถง 60% ในสวนของตนทนการผลตซงประกอบดวยคาแรงงาน และ คาใชจายทวไปประมาณ 30% และสวนทเหลออก 10% จะเปนผลก าไรจากการด าเนนการ จากโครงสรางตนทนรวมขององคกรหรอกจการของเรา หากเราสามารถลดตนทน และ คาใชจายสวนนไดจะท าใหองคกรสามารถเพมขดความสามารถในการแขงขนได อกทงยงท าใหองคกรมเงนทนทจะน าไปใชในการพฒนาและขยายธรกจไดอยางตอเนอง ซงเปนหนาทและความรบผดชอบของฝายจดซอ ทจะตองด าเนนการใหคาใชจายในสวนของวตถดบทมสดสวนถง 60% ลดลงใหไดมากทสดเทาทจะสามารถท าไดเพอผลประโยชนตอภาพรวมขององคกร

2. การตดสนใจผลตเองหรอซอ (Make or Buy) หรอ การจางท างานภายนอก (Outsourcing) การตดสนใจทจะผลตเองหรอซอจากภายนอกนนเปนการตดสนใจดานกลยทธทสงผลกบองคกรหรอต าแหนงในการแขงขนในตลาดคอนขางมาก กจการหลายแหงมความสามารถทจะท าการผลตเองหรอประกอบชนสวนโดยใชเครองมอเครองใชภายในโรงงานเอง อยางไรกดชนสวนประกอบสวนใหญซอมาจากภายนอกโรงงาน ทงนเพราะระบบการผลตชนสวนเปนระบบการผลตขนาดใหญอนเปนผลใหเกดความประหยดท าใหชนสวนมตนทนต ากวาทจะผลตเองภายในโรงงาน อยางไรกดการตดสนใจผลตเองหรอซอกเปนการตดสนใจทส าคญ การตดสนใจเกยวของ

วตถดบ, 60% คาแรงงาน, 15%

คาใชจายทวไป, 15%

ก าไร, 10%

Page 18: การเลือกกลยุทธ์การจัดซื้อที่ดีที่สุดสาหรับอุตสาหกรรมมนัสา ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/56920034.pdf ·

9

กบความผนแปรของราคาและขนอยกบการประเมนของฝายจดซอดวยสาเหตหลก ๆ ในการจางท าภายนอก (Outsourcing) สามารถสรปไดดงน 1. ไดเปรยบดานตนทน (Cost Advantage) ราคาหรอตนทนเปนสวนทส าคญ ทจะท าใหตดสนใจซอหรอจางภายนอก โดยเฉพาะอยางยงชนสวนทส าคญทจะท าใหตดสนใจซอหรอจางภายนอกโดยเฉพาะอยางยงชนสวนทไมไดเปนหวใจส าคญ หรอ สวนทส าคญในการด าเนนงานขององคกรโดยปกตแลวสงทถกตองทใชส าหรบงานทเปนมาตรฐานทวไปหรอเปนวตถดบทมขอดทางดานการประหยดดานขนาด (Economy of Scale) เพราะวามผใชหลากหลายในกรณทมการจางภายนอกมาก ๆ นนขนอยกบจ านวนความตองการทไมมากนกในการลงทน บรษทตางประเทศบางทอาจจะมขอดในดานตนทนต า เพราะวาคาจางแรงงานต ากวาหรอวตถดบต ากวา 2. ก าลงการผลตไมเพยงพอ (Insufficient Capacity) บางบรษทอาจมก าลงการผลตเหลออยนอยไมสามรถทจะผลตงานในบรษทตนเองไดเนองดวยความตองการสงขนเกนความคาดหมายหรอเกดการผดพลาดในดานการวางแผนการตลาด 3. ขาดความรความช านาญการ (Lack of Expertise) ธรกจนนขาดความรความช านาญในดานเทคโนโลยการผลต 4. คณภาพ (Quality) ในบางครงผขายบางรายอาจมเทคโนโลยทดกวาเรา ขบวนการความสามารถของคนงาน และ ความไดเปรยบทางดานขนาดของธรกจ ผขายอาจมการลงทนมากกวาเราทางดานการวจยและพฒนาในบางครงการจางภายนอกทมศกยภาพเฉพาะดานอาจจะชวยท าใหองคกรของเรามการเตบโตอยางรวดเรวไปพรอมกนดวย 5. การพงพาอาศยกน (Dependence) จางภายนอกมการพงพาอาศยกนดกวา 6. ความยดหยน (Flexibility) ท าเองอาจตองลงทนเครองมอเครองจกรทใชเฉพาะงานเดยว และบางทกใชผลตอยางอนไมได สาเหตหลก ๆ ทด าเนนการผลตเองสามารถสรปไดดงน 1. ปองกนความลบทางดานเทคโนโลย (Protect Proprietary Technology) กรณเปนสาเหตหลกทตองการไมใหเทคนคในการผลตไดกระจายออกไป เพราะองคกรของเขาเหลานนมการพฒนาอยางตอเนองในดาน อปกรณ ผลตภณฑ หรอ ขบวนการทมความจ าเปนตองการปองกนส าหรบประโยชนทจะกอใหเกด Competitive Advantage 2. ไมมผขายรายใดทมความสามารถในการผลต (No Competent Supplier) 3. สามารถควบคมระดบคณภาพไดดกวา (Better Quality Control)

Page 19: การเลือกกลยุทธ์การจัดซื้อที่ดีที่สุดสาหรับอุตสาหกรรมมนัสา ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/56920034.pdf ·

10

4. ก าลงการผลตเหลออย (Use Existing Idle Capacity) ขอนคอนขางดในการใชก าลงการผลตทเหลออยผลตเอง เพอปองกนการจางพนกงานออกเมอยามทธรกจเฟองฟเรากสามารถทจะด าเนนการตอไปอกได 5. ท าใหลดระยะเวลาคาใชจายทางดานโลจสตกส (Control of Lead Time Transportation and Warehousing Cost) 6. ประหยดตนทน (Lower Cost) ถาเรามทกอยางอยครบถวน เชนเทคโนโลยก าลงการผลตการบรการ และ Skill-Worker การผลตเองจะดกวาท าใหประหยดตนทนและมผลก าไรมากขนตามล าดบ

3. การปรบเปลยนวตถดบเพอลดตนทน (VA/VE: Value Analysis/Value Engineering) การปรบเปลยนวตถดบเพอลดตนทน ทางเทคนคสามารถแบงออกเปน 2 ประเภท คอ เปนการปรบเปลยนการออกแบบของผลตภณฑทมอยในปจจบนเพอลดตนทน (VA) และเปนการออกแบบของผลตภณฑใหม เพอลดตนทน (VE) ทง 2กรณนนถอ เปนกญแจส าคญในขนตอนของกระบวนการในการออกแบบและเปนเครองมอทเปนประโยชนทจะด าเนนการแกไขโครงสรางของตนทน หนวยงานจดซอมความจ าเปนอยางยงทจะเขาไปด าเนนการศกษาในวธการน 4. การคนหาสนคาจากทวโลก (Global Sourcing) 4.1 หลกการเลอกหาแหลงขาย เปนสวนประกอบส าคญในกระบวนการจดซอผทท าหนาทจดซอจดหาการหาแหลงขายใหม ๆ เปนการปรบปรงรายชอผขาย (Vendor List) ใหสมบรณอยเสมออกประการหนง การหาแหลงขายรายใหม ๆ จะท าใหมการแขงขนไมผกขาด พอคารายเดมยอมตองรกษาคณภาพ ราคา และ การบรการเพอมใหตองเสยลกคาไป พอคารายใหมกตองแสดงความจรงและหาทางตอสอยางยตธรรม ท าใหฝายจดซอมทางเลอกมากขน 4.2 วธการเลอกหาแหลงขายใหม ๆ การเลอกหาแหลงขายใหม ๆ นนอาจท าไดหลายประการดงน 4.2.1 ท าการส ารวจตลาดโดยการออกส ารวจจรงไปตามแหลงขายตาง ๆ โดยอาศยการศกษาจากสมดโทรศพทหนาเหลองรายชอผผลตจ าหนายจากชมรมสมาคมเอกสารเผยแพร4.2.2 การออกไปเยยมเยยนพอคา เพอสอบถามขอมลตาง ๆ รวมทงการรวบรวมขอมลทนาสนใจจากการทไดรบรายชอ ผสมครเปนผคา 4.2.3 ไดจากโฆษณาในนตยสารตาง ๆ ทงตางประเทศและภายในประเทศ 4.2.4 ไดจากการเขาชมงานแสดงสนคาทเกยวของกบธรกจของบรษท 4.2.5 ไดจากแคตตาลอค แผนพบ แผนปลว ทพอคาเขามาตดตอใหคดเสยวาพอคาทเขามาเสนอสนคาคอสวนหนงของการขายชนดประเภทสนคา และไดพอคารายใหม ๆ

Page 20: การเลือกกลยุทธ์การจัดซื้อที่ดีที่สุดสาหรับอุตสาหกรรมมนัสา ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/56920034.pdf ·

11

4.2.6 ไดจากการแลกเปลยนขอมลผคา ระหวางนกจดซอดวยกน 4.2.7 ไดจาการหาขอมลทางอนเตอรเนต (Internet) 4.3 การคาหาสนคาจากทวโลก (Global Sourcing) ในทางปฏบตมหลายวธทจะด าเนนการ เชน เราอาจจะจดตงหนวยการจดซอตางประเทศหรอใชพนกงานทมอยด าเนนการในดานน ในบางกรณจะด าเนนการผาน ตวแทนจ าหนายซงอาจจะด าเนนการบวกคาบรการในการด าเนนการ 5. การบรหารตนทนรวม (Total cost of Ownership) เจาหนาทจดซอและผบรหารจะตองทราบถงรายละเอยดของตนทนรวมเพราะเปนภาพรวมของคาใชจายทงหมดทบรษทหรอองคกรไดด าเนนการจายไปทงหมดทบรษทหรอองคกรไดด าเนนการจายไปทงหมดในการซอสนคาซงมสวนประกอบตามภาพดงกลาวจะดทราคาสนคาอยางเดยวไมเพยงพอ ตารางท 2-1 ภาพรวมของตนทนรวมขององคกร (Total Cost of Ownership) (Geoff & Ken, 2002, p.36)

ตนทนกอนการซอขาย ตนทนกอนการซอขาย ตนทนกอนการซอขาย 1. คาใชจายในการพสจนความตองการเบองตน 2. การหาแหลงขาย 3. ขนตอนการลงทะเบยนผขาย 4. การสอสารระหวางผซอและผขาย 5. การฝกอบรมผซอและผขาย

1. ราคาสนคา 2. คาใชจายในการซอสนคา 3. คาขนสงและการขนสงสนคา 4. คาภาษน าเขาและภาษ อน ๆ 5. คาใชจายในการช าระเงน 6. การตรวจสอบสนคา 7. การคนสนคา 8. การตดตามผล 9. การตดตงและคานายหนา

1. คาใชจายในการด าเนนงาน (คาไฟ, คาแรงงานและคาสนคาสนเปลอง 2. คาใชจายในการเกบรกษาสนคา 3. คาซอมบ ารง 4. คาใชจายอปกรณตาง ๆ ทใชในการผลต 5. คาใชจายในการเสยเวลาในการผลต 6. ของเสยในขบวนการผลต 7. ของเสยจากสนคาส าเรจรป

6. การท าสญญาระยะยาว (Long Term Contract) สญญาระยะยาวมขอดในการซอเพอให

เกดการประหยดเปรยบเสมอนการซอแบบขายก าหนดราคา จ านวน ดงภาพประกอบดานลางไมเพยงเพราะฉะนน ในบางกรณซอเปนจ านวนมาก ๆ เราสามารถใชเทคนคการผลตแบบทนเวลาพอด

Page 21: การเลือกกลยุทธ์การจัดซื้อที่ดีที่สุดสาหรับอุตสาหกรรมมนัสา ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/56920034.pdf ·

12

(JIT) หรออาจตกลงทจะเปนผรกษาสนคาคงคลงใหผซอกไดซงจะท าใหบรษททซอสามารถลดระดบสนคาคงคลงไดอกระดบหนง

ภาพท 2-4 ความสมพนธระหวางผซอและผขายในรปของสญญา (Geoff & Ken, 2002, p.36)

7. ระบบขายฝาก (Consignment) และ การบรหารสนคาคงคลงโดยผขายสนคา (Vendor Managed Inventory) ระบบขายฝากเปนการซอขายทอยในประมาณการ ผซอขายทอยในระดบวางใจกนผขายด าเนนการสงสนคาใหกบผซอ ณ สถานทของผซอในจ านวนตามยอดประมาณการ ผซอด าเนนการใชสนคานนตามจ านวนทตองการในแตละเดอนและจายเงนตามจ านวนทใชไปสนคาทเหลออยยงเปนสนคาของผขาย

8. วธการคดเลอกผขาย การเลอกผขายเปนเรองทส าคญยงในการะบวนการซอรวมถงการรกษาความสมพนธระหวางผขายผขายกบผซอ เพอรกษาความรวมมอและความสนใจระหวางกนใหดยงขนตลอดไป การเลอกแหลงขายนนฝายจดซอตองท าการตดสนใจทจะกอใหเกดความส าเรจทางเศรษฐกจของบรษท และ ความยนยงของแหลงขายรวมถงสทธภาพของเศรษฐกจโดยรวม การตดสนใจเกยวกบการซอมอทธพลโดยตรงตอสถานการณทางดานการเงน

9. การบรหารแบบทนเวลาพอด (Just in Time) การบรหารแบบทนเวลาพอดเปนระบบการท างานทมจดประสงคจะไมเกบของไวเปนพสดคงคลงเลยเนองจากเลงเหนวา การมของเกบไวเปนพสดคงคลงนนเปนความสญเสยอยางหนงเพราะทงทนจม เปลองเนอทและอน ๆ

Spot

Purchase

Regular

Trading

Call-off

Contracts

Fixed

Contracts Partnership Joint

Venture

The Supplier – Buyer Relationship / Contract Continuum

Internal

Provisions

ซอครงเดยว

แลวเลก

ถาดซอ

ตอไป

คมราคาไว

โดยการ

เรยกเขา

ตามท

ก าหนด

ราคา,

จ านวน

ลงลกใน

รายละเอยด

รเขา, รเรา

ท าเอง ลงขนจดตง

บรษท

Page 22: การเลือกกลยุทธ์การจัดซื้อที่ดีที่สุดสาหรับอุตสาหกรรมมนัสา ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/56920034.pdf ·

13

10. การท าธรกรรมซอขายผานอเลกทรอนกส (e-Procurement) นกบรหารงานจดซอในยคโลกาภวฒนมความจ าเปนอยางยง ทตองใหความสนใจในเทคโนโลยสารสนเทศดวยการตดตอสอสารสามารถครอบคลมไปไดทวโลกดวยเวลาอนนอยนด หรอเรยกอกนยหนงวายคโลกไรพรมแดนตดปากกนอยทกวนนในยคสงคมสารสนเทศ จะมเทคโนโลยใหม ๆ เขามาอวดโฉมหรอแนะน าใหใชอยางไมขาดสายทงนกเพอความอยรอดของธรกจของตนเอง เพราะตราบใดทหยดการพฒนาเทคโนโลย ความตองการของผซอกจะหยดนงไมสามารถทจะเพมเตมหรอเปลยนแปลงใด ๆ แตทกวนนเราจะเหนวาตองเสยเงนทจะเพมและเปลยนแปลงกนอยเรอย ๆ ดวยเหตผลตาง ๆ เชนทนสมยกวาเดม ประหยดกวาเดม สะดวกกวาเดม หรอกลวจะนอยหนาคแขง เปนตน เราตองเสยเงนตราในการซอและเปลยนแปลงเทคโนโลยแตละปมากมายมหาศาลและเปนสาเหตหนงทเราตองประสบปญหาเศรษฐกจอยทกวนนและถาในอนาคต ประเทศผบรโภคเทคโนโลยไมเปลยนพฤตกรรมในการบรโภค หรอไมรจกการบรโภคทฉลาดแลว ประเทศเหลานนรวมทงประเทศไทยของเรายอมจะเสยดลการคาประเทศผผลตและสงออกเทคโนโลยตอไป

11. การบรหารสมพนธภาพของผขาย (Supplier Relation Management)หลกการในการท าการบรหารจดการความสมพนธ กบ ซพพลายเออร นนตองเรมดวยองคกรของเราเองตองมวสยทศนทแนวแนไนเรองน เพราะตองมการรวมมออยางดกบผขายในลกษณะของคคาอยางย งยน (Long-Term Collaboration) ซงการคาขายในลกษณะของคคาอยางย งยนเพอใหไดระดบประโยชนสงสดดงไดกลาวมาแลวทงหมดขางตนนน คณลกษณะของการท างานกบ ผขายตองเปนแบบรวมมอสงสด กลาวคอ ตองมความไววางใจซงกนและกนมการแลกเปลยนขอมลทจ าเปนอยางสม าเสมอและตอเนอง เพอทงสองฝายจะไดปรบตวอยางฉบไวทนทวงทตามสถานการณทเปลยนแปลงไปและทงสองฝายจะตองจดทมงานเพอการประสานงานทดมประสทธภาพและประสทธผล ตลอดจนการรวมมอกนในดานควบคมตนทนเพออนาคตทางการคาทย งยนของทงสองฝาย อยางทเราชอบพดกนวาท าธรกจแบบ Win-Win

สรปกลยทธจดซอ คอ การกระท าหนาทในการจดซอเพอใหไดมาซงวตถดบ วสด อปกรณ ของใชตาง ๆ ตามทกจการตองการใช จากค าจ ากดความขางตน จะเหนวากจกรรมนเปนสวนหนงของการบรหารงานพสดเพราะไมใชเปนแตเพยงงานซอเทานน ยงขยายไปถงการวางแผนและการวางนโยบายครอบคลมกจกรรมทเกยวของกนดวย การเจรญเตบโตของงานการจดซอ

ความส าคญเชงกลยทธของหนาทการจดซอ (Strategic Purchasing) การจดซอ เปนสวนทเชอมตอการปฏบตงานระหวางผจดสงวตถดบและการด าเนนงานของระบบการผลตในองคกร การจดซอจงเปนสวนส าคญทจะท าใหเกดการปฏบตงาน ทสอดคลอง

Page 23: การเลือกกลยุทธ์การจัดซื้อที่ดีที่สุดสาหรับอุตสาหกรรมมนัสา ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/56920034.pdf ·

14

ประสานกนตอเปาหมายของกลยทธการด าเนนงานโดยรวมขององคกร นอกจากนการจดซอยงเปนชองทางทองคกรจะไดรบรขอมลส าคญตาง ๆ เชน แหลงวตถดบหรอผจดสงวตถดบรายใหม ๆ เทคโนโลยใหม ๆ ในอตสาหกรรม แนวโนมของตลาดและอตสาหกรรมทด าเนนงานอย เปนตน ซงขอมลเหลานมความส าคญตอกลยทธการด าเนนงานขององคกร ขอมลขาวสารดานแหลงวตถดบรายใหม ๆ ทไดมาจะเปนแนวทางหนงทท าใหองคกรสามารถคนหาผจดสงไดหลากหลาย และมความเหมาะสมทจะพฒนความสมพนธในการด าเนนงานตอกนในลกษณะพนธมตรเชงกลยทธตอไปในอนาคต

วตถประสงคและเปาหมายของการจดซอ ถาพจารณาถงเปาหมายของการจดซอในดานวตถดบ หรอการบรการ จะสามารถสรปได 7 ประการดงน

1) วตถดบตรงตามทตองการ 2) ในปรมาณทถกตอง 3) ณ เวลาทเหมาะสม 4) จดสงไปยงสถานทตามทตองการ 5) จากแหลงจดสงทถกตองเหมาะสม 6) ดวยการบรการทถกตอง 7) และดวยราคาการจดซอทถกตองเหมาะสม

จากวตถประสงคส าคญ 7 ประการน เราสามารถแปรเปนหลกปฏบตทควรค านงถงในการจดการการจดซอไดดงน

1. จดหาวตถดบ อปกรณและการบรการอยางครบครนตอเนองเพอปอนสสวนการด าเนนงานตาง ๆ ขององคกร

2. พยายามรกษาระดบการลงทนในสนคาคงคลง และความสญเปลาจากการเกบรกษาใหมคานอยทสด

3. การพยายามรกษาระดบใหอยในมาตรฐาน โดยมตนทนในการจดหาทเหมาะสม 4. การคนหาหรอพฒนาผจดสงวตถดบ ทมความสามารถในการแขงขน ซงจะสงผลดใน

การจดหาวตถดบระยะยาวได 5. ท าการก าหนดมาตรฐานส าหรบวตถดบตาง ๆ ซงสงผลใหความสามารถในการ

ออกแบบผลตภณฑ ทสามารถใชวตถดบเหลานรวมกนได และท าใหสามารถลดจ านวนสนคาคง

Page 24: การเลือกกลยุทธ์การจัดซื้อที่ดีที่สุดสาหรับอุตสาหกรรมมนัสา ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/56920034.pdf ·

15

คลงจากทมจ านวนชนสวนทนอย และลดตนทนการจดการดานคลงสนคาลงได นอกจากนยงสงผลใหสามารถลดตนทนการจดซอวตถดบได อนเนองจากการเพมปรมาณการสงซอมากขน

6. การพยายามเลอกซอวตถดบ และการบรการในระดบราคาทต าทสด โดยครอบคลมปจจยตาง ๆ ในการจดหา คอการบรการคณภาพของวตถดบ ปรมาณวตถดบทตองการ และขอมลในการจดสง

7. การพฒนาต าแหนงของการแขงขนทางองคกร ในหนาทการจดซอใหเปนหนาท ทสามารถสรางการแขงขนดานตนทนผลตภณฑและการด าเนนการโดยรวมขององคกรได

8. การปฏบตการจดซอใหเกดความสอดคลอง ตอสวนงานอน ๆ โดยอาศยการสอสารและการประสานงานภายในองคกร อนจะท าใหสามารถก าหนดแผนการท างานใหสนบสนนการปฏบตทเกดประสทธภาพโดยรวมไดด

9. การตดตามควบคมตนทนด าเนนงาน การจดซอใหมประสทธภาพและประสทธผล เพอใหสามารถบรรลสเปาหมายหนาทของการจดซอขององคกรตามทไดก าหนดไว

อาจกลาวไดโดยสรปวาเปาหมายการจดซอคอ ใหไดสนคาคณภาพด ราคาต า และสนบสนนการผลตการจดซอเปนกลยทธทส าคญทจะน าพาบรษทใหมความไดเปรยบในการแขงขนทงทางดานคณภาพ ราคาและการตอบสนองความตองการของลกคา

ขอก าหนดการซอขายมนส าปะหลงเสน ตารางท 2-2 ขอก าหนดการซอขายมนส าปะหลงเสน

สนคา มนส าปะหลงเสน

คณภาพสนคาทสงมอบ -มแปงไมนอยกวารอยละ 65 โดยน าหนก -มเสนใยของหวมนส าปะหลงไมเกนรอยละ 5 โดยน าหนก -มความชนไมเกนรอยละ 14 โดยน าหนก -ไมมวตถอนเจอปน เวนแตดนทรายทตดมากบหวมนส าปะหลงตามสภาพปกตไมเกนรอยละ 3 ของโดยน าหนก -ไมมกลนและสปกต -ไมบด เนา หรอขนรา

หนวยการซอขาย 50,000 กโลกรม หรอ 50 ตน/ หนงหนวยการซอขาย หนวยการสงมอบ 150,000 กโลกรม หรอ 150 ตน/ หนงหนวยการซอขาย วธการซอขาย Computerized Continuous Trading

Page 25: การเลือกกลยุทธ์การจัดซื้อที่ดีที่สุดสาหรับอุตสาหกรรมมนัสา ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/56920034.pdf ·

16

ตารางท 2-2 (ตอ)

สนคา มนส าปะหลงเสน ราคาซอขาย บาท/ กโลกรม (ไมรวมบรรจภณฑ) อตราการขนลงของราคา (ชวงราคา)

0.01 บาท/ กโลกรม

อตราการขนลงของราคาสงสดประจ าวน

0.22 บาท/ กโลกรม (มผลบงคบใชตงแต 3 กนยายน 2555)

สนคา มนส าปะหลงเสน จ านวนการถอครองขอตกลง ไมเกน 60 ขอตกลงในเดอนสงมอบ

ไมเกน 600 ขอตกลงของทกเดอนรวมกน ส าหรบผทมฐานะเปนผประกนความเสยงทไดรบอนญาตจากตลาด อาจถอครองไดมากกวาขอจ ากดขางตน

เวลาซอขาย 10.00 น. ถง 15.45 น. เดอนทครบก าหนดสงมอบ ทกเดอนตดตอกนไมเกน 6 เดอน วนซอขายสดทาย วนท าการท 10 ของเดอนสงมอบ วนสงมอบสดทาย วนท าการสดทายของเดอนสงมอบ ทางเลอกในการสงมอบและรบมอบ

1. ใหผซอผขายทประสงคจะสงมอบรบมอบสนคา แจงความประสงคมายงตลาดตงแตเวลา 8.30 - 12.00 น. ของวนท าการถดจากวนซอขายสดทาย 2. หากผซอผขายไมไดยนความประสงคทจะสงมอบรบมอบสนคา หรอไมไดรบการจบคใหท าการสงมอบรบมอบ ตลาดจะยตฐานะการถอครองใหดวยการช าระสวนตางราคาดวยเงน (Cash Settlement)

ราคายตสดทาย ราคายตสดทาย คอ คาเฉลย 3 วนยอนหลงทค านวณจากคากลาง (Mid-Interval Value) ของราคาขายสงมนส าปะหลงเสนสงมอบ ณ คลงสนคาเขตจงหวดอยธยา ประกาศโดยกรมการคาภายใน โดยใชคาทศนยม 2 ต าแหนง

การสงมอบรบมอบ ณ คลงสนคาหรอโรงงานทผซอก าหนดในจงหวดพระนครศรอยธยา

งานวจยทเกยวของ สจรรยา จลกะนาค (2552) ศกษารปแบบกลยทธการจดซอ และแนวทางในการเลอกกลยทธเพอใหองคกรเกดความสามารถในการแขงขนและสามารถลดตนทนขององคกรลงได ซงจะเปนการพาองคกรไปสเปาหมายทตองการไดทงในระยะสนและระยะยาว การศกษาไดเลอกกลมธรกจอตสาหกรรม ประเภทสงทอในประเทศไทยโดยท าการศกษาทงหมด 3 บรษท โดยแยกประเภทตามขนาดของธรกจ แบงออกเปน ขนาดใหญ, ขนาดกลาง และขนาดเลกเพอเปรยบเทยบ

Page 26: การเลือกกลยุทธ์การจัดซื้อที่ดีที่สุดสาหรับอุตสาหกรรมมนัสา ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/56920034.pdf ·

17

วธการในการเลอกใชกลยทธการจดซอของแตละองคกร เพราะอตสาหกรรมสงทอเปนอตสาหกรรมทมมลคาการสงออกมากเปนอนดบตน ๆ ของอตสาหกรรมในประเทศไทย อกทงอตสาหกรรมสงทอ เปนอตสาหกรรมทมความไวในการตอบสนอง ในดานราคา, คณภาพ และการบรการอยางเตมรปแบบ

พาตมา อรณศร (2550) ศกษากลยทธการจดซอยางธรรมชาตหลากหลายรปแบบ เพอเปนทางเลอกในการตดสนใจ โดยน าเสนอกลยทธการจดซอยางธรรมชาตหลายรปแบบ เพอเปนทางเลอกในการจดซอยางธรรมชาต โดยท าการพจารณาเปรยบเทยบระหวางการสงซอแบบสงมอบโดยทนท (Spot Markets) มาผสมผสานกบกลยทธการจดซอแบบลวงหนา (Forward Contracts) รวมถงการค านวนปรมาณสงซอทเหมาะสมส าหรบในแตละกลยทธ โดยขนอยกบปจจยดานราคา ระยะเวลาการสงมอบ และปรมาณผลผลตทออกสตลาด จากการเปรยบเทยบแตละกลยทธแลวพบวาถาบรษทน าทงกลยทธการจดซอแบบลวงหนา (Forward Contracts) และแบบทนท (Spot Markets)มาผสมผสานกนในปรมาณการสงซอทเหมาะสมแลว สามารถท าใหบรษทผผลตยางรถยนตลดตนทนในเรองของวตถดบของยางธรรมชาตไดเปนอยางมาก

กว, คามนสก, ปาสคอล และ ยวน (Guo, Kaminsky, Pascal & Yuen, 2007) ศกษาปรมาณสนคาคงคลงทเหมาะสม โดยใชกลยทธ Spot Markets ในสถานการณทมความเสยงดานราคา โดยพบวาการใชกลยทธ Spot Markets จะมประสทธภาพและเกดประโยชนเมอใชในสถานการณทตองการลดความขดแยงในดานความตองการทมอยมากมาย Spot Markets เปนเครองมอทมสามารถน ามาใชลดความเสยงในสถานการณทราคาขาย (Supply Cost) ไมมความแนนอนและราคาซอ (Demand Price) ไมแนนอนเชนกน การวจยนไดพฒนาแบบจ าลองททนสมยในเหตการณชวงหนงทมการขนลงของสนคาคงคลงดวยการซอและการขายแบบ Spot Markets กอนทจะมความตองการจ านวนหนงทแนนอน และจากการพสจนหลาย ๆ กรณองคกรสามารถซอและขายดวยวธแบบ Spot Markets เพอเปนการปองกนในเวลาทสนคานน ๆ ราคาถกลง หรอราคาของสวนประกอบสงขน

กวน, ว, เกา และ ซน (Guan, Wu, Gao & Sun, 2006) ศกษาการบรหารแนวใหมทผสมผสานการบรหารแบบ Futures และ Spot Market ทเหมาะสมส าหรบโรงงานผลตกระแสไฟฟา Genco ซงการศกษานท าใหทราบวาควรใชราคาแบบ Future ทก าลงการผลตทเทาไร และใชการประมลดวยราคาแบบ Spot Market ทก าลงการผลตทเทาไร ซงการศกษานไดมงเนนบรหารระหวางตลาดลวงหนากบตลาด ณ แตละวน โดยการสรางแบบจ าลองส าหรบตลาด PJM และมการเคลอนไหวเปนสองเทากอนทจะมการแกปญหา ซงตวเลขทไดจากการทดสอบนนแสดงวาเปนวธท

Page 27: การเลือกกลยุทธ์การจัดซื้อที่ดีที่สุดสาหรับอุตสาหกรรมมนัสา ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/56920034.pdf ·

18

มประสทธภาพและใชไดอยางเหมาะสมโดยการอางองมาจากราคา ณ ปจจบนกบการพยากรณราคาลวงหนา

โจว และคเทอเรส (Goel & Gutierrez, 2004) ศกษาถงการผสมผสานการซอแบบ Spot และแบบ Futures ส าหรบก าหนดนโยบายการจดซอทเหมาะสมในโรงงานผผลตตงแตการประกอบ จนกระทงเปนสนคาหลาย ๆ ชนด โรงงานผผลตมกจะเชอใจผขายและมการท าสญญาระยะยาวส าหรบการสงสนคาซงรวมถงระยะเวลาในการสงมอบ รวมถงในภาวะเรงดวนการใช B2B Online Markets กเปนสงทเตมเตมได จากการศกษานพบวารายไดขององคกรมาจากการจดหาทตดสนใจจากการท าแหลงขอมลทแตกตางกน โดยไดสรางรปแบบของโรงงานจากราคาทก าหนด และจากราคาทมาจากการซอแบบทนท (Spot Market) ในเวลาทตอเนอง ไมมกฏเกณฑ จากการวเคราะหพบวาการผสมผสานการจดซอทงสองวธนชวยลดความเสยงในดานตาง ๆ รายไดเพมมากขน เนองจากไมตองเกบสนคาคงคลงมาก จากตวเลขสามารถลดปรมาณสนคาคงคลงไดถง 30% และสามารถเพมการบรการใหกบลกคาได

ราฟ และ โทนแมน (Ralf & Thoncmann, 2004) ศกษาถงกลยทธการจดซอระหวางการสงซอแบบลวงหนา (Forward Contracts) และแบบ Spot Markets โดยการแกปญหาดวยวธทางคณตศาสตรเพอใชในการตดสนใจและก าหนดปรมาณการสงซอทเหมาะสม เมอเปรยบเทยบกบการสงซอแบบลวงหนา จากการศกษาแลวสนคาทกชนดสามารถทจะซอและขายดวยวธแบบ Spot Markets แตในทนเพอท าการศกษาใหสมบรณจงพจารณาทจะเลอกท าการซอ หรอขายอยางใดอยางหนงเทานน ซงการน ากลยทธดงกลาวมาใชนนมตวแปรทส าคญ คอ ความตองการ (Demand) และราคา ณ เวลานน ๆ (Spot Price) รวมถงความเสยงในดานตาง ๆ ซงมความสมพนธกน จากผลการวเคราะหนท าใหทราบถงปรมาณหรอจ านวนทเหมาะสมในการสงซอแบบ Spot Markets และแสดงผลก าไรอยางมนยส าคญ ทงยงแสดงใหเหนวาองคกรทใชกลยทธการจดซอแบบ Spot Markets สามารถเพมการบรการใหกบลกคาและผลก าไรนนจะมความผนแปรมากกวาองคกรทไมไดน ากลยทธนไปใช ซงกลยทธการจดซอแบบ Spot Markets เปนเครองมอชนดหนงทจะท าใหองคกรไดรบผลประโยชนมากยงขน

อนแจส (Injazz, 2004) ศกษาการจดซอเชงกลยทธของการบรหารหวงโซอปทานซงเตบโตขนอยางรวดเรวในชวงหลายปทผานมา งานดานจดซอซงเปนกจกรรมหนงในหวงโซ ไดรบการยอมรบวาเปนหวใจทส าคญใจส าคญในการวางบรหารหวงโซ และไดใหความส าคญไปทางดานการสรางความสมพนธภาพทางการคาเพอสรางขดความสามารถในการแขงขนในธรกจทมการแขงขนคอนขางรนแรง ซงสรปไดวา การจดซอเชงกลยทธทกอใหเกดการสนบสนนในการแขงขนจ าเปนจะตองมสมพนธภาพทดกบผขาย การใหขอมลขาวสารซงกนและกน เพอสรางความ

Page 28: การเลือกกลยุทธ์การจัดซื้อที่ดีที่สุดสาหรับอุตสาหกรรมมนัสา ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/56920034.pdf ·

19

ไวเนอเชอใจในการด าเนนธรกจ การลดจ านวนผขาย เพอใหไดมาซงราคา และ การรวมมอกนในระยะยาว ผลทไดรบจากการด าเนนดงกลาวจะสงผลใหองคกรไดรบการตอบสนองทดจากลกคา และยงสามารถลดตนทนใหองคกรไดในภาพรวม

จากการศกษางานวจยทเกยวของสวนใหญจะพยายามหาวธการจดซอจดหาทดทสดเพอใหเหมาะสมกบองคกรของตนเอง โดยมวตถประสงคคอตนทนวตถทต าเพอใหไดมาซงก าไรสงสด โดยท าการเปรยบเทยบกลยทธการจดซอดวยวธการซอแบบลวงหนา (Future Contracts) กบวธการซอดวยราคา ณ ปจจบน (Spot Markets) และหาปรมาณการจดซอทเหมาะสมดวยวธดงกลาว ดงนนผวจยจงไดน าหลกการและแนวคดทไดจากงานวจยทเกยวของ มาท าการศกษาเปรยบเทยบเพอก าหนดกลยทธในการจดซอมนส าปะหลงเสน เพอใหการจดซอจดหาขององคกรสามารถจดซอและจดหาวตถดบไดอยางมประสทธภาพ

Page 29: การเลือกกลยุทธ์การจัดซื้อที่ดีที่สุดสาหรับอุตสาหกรรมมนัสา ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/56920034.pdf ·

20

บทท 3 วธด าเนนการศกษาวจย

การศกษานเปนการศกษาหากลยทธในการจดซอมนส าปะหลงเสน เพอใหไดตนทนทเหมาะสมและสามารถตอบสนองตอความตองการมากทสด โดยการท าการศกษาเปรยบเทยบระหวางตนทนทเกดจากการซอขาย แบบราคาขายลวงหนา (Forward Contracts) และแบบราคาขายแบบถวเฉลย ณ ตลาดปจจบน (Average Actual Price) หรอเรยกอกอยางหนงวาเปนการซอขายแบบ Spot Markets

ขนตอนการศกษาวจย

ภาพท 3-1 ขนตอนการศกษาวจย

Page 30: การเลือกกลยุทธ์การจัดซื้อที่ดีที่สุดสาหรับอุตสาหกรรมมนัสา ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/56920034.pdf ·

21

ภาพท 3-1 (ตอ)

Page 31: การเลือกกลยุทธ์การจัดซื้อที่ดีที่สุดสาหรับอุตสาหกรรมมนัสา ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/56920034.pdf ·

22

กระบวนการศกษาวจย 1. ศกษากลยทธเกยวกบวธการซอขายมนส าปะหลงเสนในตลาดปจจบน ทงการซอขาย

แบบตลาดลวงหนา (Forward Market) และการซอขายแบบถวเฉลยทงจ านวน (Spot Market) 2. ก าหนดกลยทธการจดซอจดหาหวมนส าปะหลงสดแบบใหม 5 กลยทธ ดงตอไปน

2.1. กลยทธการซอขายลวงหนา (Forward Contracts) ทงจ านวน 2.2. กลยทธการซอขายดวยราคาถวเฉลย แบบ Spot Markets ทงจ านวน 2.3. กลยการซอขายดวยราคาถวเฉลย แบบ Spot Markets ทจ านวน 25% และแบบ

ซอขายลวงหนา (Forward Contracts) ทจ านวน 75% 2.4. กลยทธการซอขายดวยราคาถวเฉลย แบบ Spot Markets ทจ านวน 50% และ

แบบซอขายลวงหนา (Forward Contracts) ทจ านวน 50% 2.5. กลยทธการซอขายดวยราคาถวเฉลย แบบ Spot Markets ทจ านวน 75% และ

แบบซอขายลวงหนา (Forward Contracts) ทจ านวน 25% 3. จดเตรยมขอมลเกยวกบปรมาณการสงซอมนส าปะหลงเสน โดยก าหนดสมมตฐานใน

การสงซอมนส าปะหลงเสนท 10% ของปรมาณการสงออกเฉลย ยอนหลง 3 ป (2555-2557) 4. จดเตรยมขอมลราคาซอขายมนส าปะหลงเสน แบบการซอขายลวงหนา (Forward

Contracts) โดยเกบรวบรวมขอมลยอนหลงเปนระยะเวลา 3 ป (2555-2557) 5. จดเตรยมขอมลราคาซอขายมนส าปะหลงเสน แบบการซอขายดวยราคาถวเฉลย แบบ

Spot Markets โดยเกบรวบรวมขอมลยอนหลงเปนระยะเวลา 3 ป (2555-2557) 6. ท าการน าขอมลทงหมดมาเปรยบเทยบหาตนทนทเกดขนระหวางการซอขายแบบการ

ซอขายลวงหนา (Forward Contracts) และแบบการซอขายดวยราคาถวเฉลย แบบ Spot Markets ตามกลยทธการจดซอจดหาทก าหนดขนทง 5 กลยทธขางตน

7. สรปผลการเปรยบเทยบตนทนการจดซอจดหาทก าหนดทง 5 กลยทธขางตน 8. เสนอแนะกลยทธใหมทท าใหการจดซอจดหามประสทธภาพมากขน

Page 32: การเลือกกลยุทธ์การจัดซื้อที่ดีที่สุดสาหรับอุตสาหกรรมมนัสา ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/56920034.pdf ·

บทท 4 ผลการศกษาวจย

ในการศกษาวจยครงน ไดใชขอมลจากปรมาณการสงออกมนส าปะหลงเสน ของป 2555 – 2557 โดยก าหนดสมมตฐานท 10% ของปรมาณโดยเฉลยในการสงออกมนส าปะหลงเสน 3 ปขางตน มาใชเปนตวอยางในกรณศกษาน

โดยขอมลดงกลาวจะถกน ามาค านวณเปรยบเทยบกบราคาซอขาย ทงแบบลวงหนา (Forward Contracts) และการซอขายดวยราคาถวเฉลย แบบ Spot Market ทง 5 กลยทธ โดยค านวณเปนคาเฉลยในชวงระยะเวลาเดยวกน ดงแสดงเปนขอมลดงตอไปน

ภาพท 4-1 ปรมาณและมลคาการสงออกมนเสน ป 2555 – 2557

Page 33: การเลือกกลยุทธ์การจัดซื้อที่ดีที่สุดสาหรับอุตสาหกรรมมนัสา ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/56920034.pdf ·

24

ตารางท 4-1 ปรมาณความตองการมนส าปะหลงเสน 10% (ตามสมมตฐาน) โดยอางองจากปรมาณ การสงออกมนส าปะหลงเสน ป 2555 – 2557

ป เดอน

2555 (ตน)

2556 (ตน)

2557 (ตน)

เฉลย (ตน)

มกราคม 33,505 49,102 81,987 54,865 กมภาพนธ 55,858 60,005 81,675 65,846 มนาคม 14,332 55,848 71,349 47,176 เมษายน 50,495 29,904 28,690 36,363 พฤษภาคม 41,506 42,355 47,235 43,699 มถนายน 17,267 24,646 49,359 30,424 กรกฎาคม 22,016 60,692 45,697 42,802 สงหาคม 67,747 34,742 67,488 56,659 กนยายน 20,139 34,523 34,633 29,765 ตลาคม 41,230 48,412 45,845 45,162 พฤศจกายน 47,429 38,680 40,440 42,183 ธนวาคม 49,675 96,630 83,311 76,539

จากตาราง 4-1 เปนขอมลตามททางผท าการศกษาไดก าหนดสมมตฐาน โดยน าขอมล

ปรมาณการสงออกมนเสนจ านวน 10% มาใชเปนตวอยางในการศกษาครงน

Page 34: การเลือกกลยุทธ์การจัดซื้อที่ดีที่สุดสาหรับอุตสาหกรรมมนัสา ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/56920034.pdf ·

25

ภาพท 4-2 ราคาเปรยบเทยบราคาซอขายมนเสนแบบ Forward Markets, Spot Market และราคา สงออก (F.O.B) ตารางท 4-2 ราคาซอขาย แบบลวงหนา (Forward Contracts)

ป เดอน

2555 (บาท/ตน)

2556 (บาท/ตน)

2557 (บาท/ตน)

เฉลย (บาท/ตน)

มกราคม 6,380 6,310 6,550 6,413 กมภาพนธ 6,770 6,070 6,600 6,480 มนาคม 5,870 6,590 6,600 6,353 เมษายน 6,120 6,720 6,490 6,443 พฤษภาคม 6,740 6,580 6,480 6,600 มถนายน 6,510 6,580 6,500 6,530 กรกฎาคม 6,640 6,580 6,580 6,600 สงหาคม 6,420 6,640 6,810 6,623 กนยายน 6,550 6,710 6,900 6,720 ตลาคม 6,900 6,680 7,010 6,863 พฤศจกายน 7,000 6,790 7,020 6,937 ธนวาคม 6,890 6,810 7,140 6,947

Page 35: การเลือกกลยุทธ์การจัดซื้อที่ดีที่สุดสาหรับอุตสาหกรรมมนัสา ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/56920034.pdf ·

26

ตารางท 4-3 ราคาถวเฉลย แบบ Spot Markets

ป เดอน

2555 (บาท/ตน)

2556 (บาท/ตน)

2557 (บาท/ตน)

เฉลย (บาท/ตน)

มกราคม 6,810 6,000 6,600 6,470 กมภาพนธ 6,360 6,400 6,680 6,480 มนาคม 5,850 6,720 6,470 6,347 เมษายน 6,470 6,750 6,480 6,567 พฤษภาคม 6,700 6,710 6,510 6,640 มถนายน 6,650 6,610 6,560 6,607 กรกฎาคม 6,420 6,720 6,650 6,597 สงหาคม 6,500 6,710 6,870 6,693 กนยายน 6,720 6,750 7,000 6,823 ตลาคม 6,920 6,770 7,070 6,920 พฤศจกายน 6,920 6,850 7,160 6,977 ธนวาคม 6,650 6,770 6,940 6,787

ภาพท 4-3 เปรยบเทยบราคาเฉลยมนส าปะหลงเสนยอนหลง 3 ป แบบ Forward Markets และ Spot Market

Page 36: การเลือกกลยุทธ์การจัดซื้อที่ดีที่สุดสาหรับอุตสาหกรรมมนัสา ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/56920034.pdf ·

27

การเปรยบเทยบราคาตนทนการจดซอหวมนส าปะหลงสดตามกลยทธทง 5 1. กลยทธการซอขาย แบบลวงหนา (Forward Contracts) ทงจ านวน หมายถงการซอมน

ส าปะหลงลวงหนาเปนเวลา 1 – 6 เดอน ซงโดยปกตทวไปแลวผขายกจะไมนยมขายลวงหนามากกวา 3 เดอนขนไปเชนกน เพราะผขายตองประกนความเสยงในเรองของราคาทเกดขนไมแนนอน ตารางท 4-4 ราคาซอขาย แบบลวงหนา (Forward Contracts) ทงจ านวน

ขอมลโดยเฉลย (ป 2555-2557)

ปรมาณการซอ (ตน)

ราคาซอขายแบบลวงหนา (บาท/ ตน)

ตนทนรวม (บาท)

มกราคม 54,865 6,413 351,849,245 กมภาพนธ 65,846 6,480 426,682,080 มนาคม 47,176 6,353 299,709,128 เมษายน 36,363 6,443 234,286,809 พฤษภาคม 43,699 6,600 288,413,400 มถนายน 30,424 6,530 198,668,720 กรกฎาคม 42,802 6,600 282,493,200 สงหาคม 56,659 6,623 375,252,557 กนยายน 29,765 6,720 200,020,800 ตลาคม 45,162 6,863 309,946,806 พฤศจกายน 42,183 6,937 292,623,471 ธนวาคม 76,539 6,947 531,716,433 รวม 571,483 3,791,662,649

จากตารางท 4-4 แสดงตนทนของการจดซอหวมนส าปะหลงสดดวยวธการซอขาย แบบ

ลวงหนา (Forward Contracts) ทงจ านวน โดยมประมาณการซอทงหมด 571,483 ตน มตนทนอยท 3,791,662,649 บาท

2. กลยทธการซอขายดวยราคาถวเฉลย แบบ Spot Markets ทงจ านวน หมายถง การซอมนส าปะหลงดวยราคาตลาด ณ ปจจบนและมการสงมอบทนทไมเกนในระยะเวลา 1 เดอน

Page 37: การเลือกกลยุทธ์การจัดซื้อที่ดีที่สุดสาหรับอุตสาหกรรมมนัสา ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/56920034.pdf ·

28

ตารางท 4-5 ราคาซอขาย ดวยราคาถวเฉลย แบบ Spot Markets ทงจ านวน ขอมลโดยเฉลย (ป 2555-2557)

ปรมาณการซอ (ตน)

ราคาซอขายแบบถวเฉลย (บาท/ ตน)

ตนทนรวม (บาท)

มกราคม 54,865 6,470 354,976,550 กมภาพนธ 65,846 6,480 426,682,080 มนาคม 47,176 6,347 299,426,072 เมษายน 36,363 6,567 238,795,821 พฤษภาคม 43,699 6,640 290,161,360 มถนายน 30,424 6,607 201,011,368 กรกฎาคม 42,802 6,597 282,364,794 สงหาคม 56,659 6,693 379,218,687 กนยายน 29,765 6,823 203,086,595 ตลาคม 45,162 6,920 312,521,040 พฤศจกายน 42,183 6,977 294,310,791 ธนวาคม 76,539 6,787 519,470,193 571,483 3,802,025,351

จากตารางท 4-5 แสดงตนทนของการจดซอหวมนส าปะหลงสดดวยราคาถวเฉลย แบบ

Spot Markets ทงจ านวน โดยมประมาณการซอทงหมด 571,483 ตน มตนทนอยท 3,802,025,351บาท

3. กลยทธการซอขายดวยราคาถวเฉลย แบบ Spot Markets ทจ านวน 25% และแบบซอ ขายลวงหนา (Forward Contracts) ทจ านวน 75%

กลยทธในการสงซอหวมนส าปะหลงสด โดยแบงเปนการซอขายดวยราคาถวเฉลย แบบ Spot Markets ในปรมาณ 25% จากปรมาณความตองการสงซอทงหมด และการซอขาย แบบลวงหนา (Forward Contracts) ในปรมาณ 75% จากปรมาณความตองการสงซอทงหมด

Page 38: การเลือกกลยุทธ์การจัดซื้อที่ดีที่สุดสาหรับอุตสาหกรรมมนัสา ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/56920034.pdf ·

29

ตารางท 4-6 ราคาซอขายดวยราคาถวเฉลย แบบ Spot Markets ทจ านวน 25% และราคาซอขาย แบบลวงหนา (Forward Contracts) ทจ านวน 75%

ขอมลโดยเฉลย (ป

2555-2557)

ปรมาณ การซอ (ตน)

ปรมาณการซอแบบถวเฉลยทจ านวน

25%

ปรมาณการซอขายแบบลวงหนาทจ านวน

75%

ราคาซอขายแบบถวเฉลย

(บาท/ตน)

ราคาซอขายแบบ

ลวงหนา (บาท/ตน)

ตนทนรวมทจ านวน 25% ดวยราคาแบบ

ถวเฉลย (บาท)

ตนทนรวมทจ านวน 75% ดวยราคาขายแบบลวงหนา

(บาท) มกราคม 54,865 13,716 41,149 6,470 6,413 88,742,520 263,888,537 กมภาพนธ 65,846 16,462 49,384 6,480 6,480 106,673,760 320,008,320 มนาคม 47,176 11,794 35,382 6,347 6,353 74,856,518 224,781,846 เมษายน 36,363 9,091 27,272 6,567 6,443 59,700,597 1,757,133,496 พฤษภาคม 43,699 10,925 32,774 6,640 6,600 72,542,000 216,308,400 มถนายน 30,424 7,606 22,818 6,607 6,530 50,252,842 149,001,540 กรกฎาคม 42,802 10,701 32,101 6,597 6,600 70,594,497 211,866,600 สงหาคม 56,659 14,165 42,494 6,693 6,623 94,806,345 281,437,762 กนยายน 29,765 7,441 22,324 6,823 6,720 50,769,943 150,017,280 ตลาคม 45,162 11,291 33,871 6,920 6,863 78,133,720 232,456,673 พฤศจกายน 42,183 10,546 31,637 6,977 6,937 73,579,442 219,465,869 ธนวาคม 76,539 19,135 57,404 6,787 6,947 129,869,245 398,785,588 571,483 142,873 428,610 950,521,429 2,843,731,911

3,794,253,340

จากตารางท 4-6 แสดงตนทนของการจดซอหวมนส าปะหลงสด ดวยราคาถวเฉลย แบบ

Spot Markets ทจ านวน 25% และราคาซอขาย แบบลวงหนา (Forward Contracts) ทจ านวน 75% โดยมประมาณการซอทงหมด 571,483 ตน มตนทนอยท 3,794,253,340 บาท

4. กลยทธการซอขายดวยราคาถวเฉลย แบบ Spot Markets ทจ านวน 50% และแบบซอ ขายลวงหนา (Forward Contracts) ทจ านวน 50%

กลยทธในการสงซอหวมนส าปะหลงสด โดยแบงเปนการซอขายดวยราคาถวเฉลย แบบ Spot Markets และการซอขาย แบบลวงหนา (Forward Contracts) ในปรมาณทเทากน โดยการซอขายดวยราคาถวเฉลย แบบ Spot Markets ในปรมาณ 50% จากปรมาณความตองการสงซอทงหมด และการซอขาย แบบลวงหนา (Forward Contracts) ในปรมาณ 50% จากปรมาณความตองการสงซอทงหมด

Page 39: การเลือกกลยุทธ์การจัดซื้อที่ดีที่สุดสาหรับอุตสาหกรรมมนัสา ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/56920034.pdf ·

30

ตารางท 4-7 ราคาซอขายดวยราคาถวเฉลย แบบ Spot Markets ทจ านวน 50% และราคาซอขาย แบบลวงหนา (Forward Contracts) ทจ านวน 50% ขอมลโดยเฉลย (ป 2555-2557)

ปรมาณ การซอ (ตน)

ปรมาณการซอแบบถวเฉลยท

จ านวน 50%

ปรมาณการซอขายแบบลวงหนาทจ านวน 50%

ราคาซอขายแบบถวเฉลย

(บาท/ตน)

ราคาซอขายแบบ

ลวงหนา (บาท/ตน)

ตนทนรวมทจ านวน 50% ดวยราคาแบบ

ถวเฉลย (บาท)

ตนทนรวมทจ านวน 50% ดวยราคาขายแบบลวงหนา

(บาท) มกราคม 54,865 27,432.5 27,432.5 6,470 6,413 177,488,275 175,924,622 กมภาพนธ 65,846 32,923 32,923 6,480 6,480 213,341,040 213,341,040 มนาคม 47,176 23,588 23,588 6,347 6,353 149,713,036 149,854,564 เมษายน 36,363 18,181.5 18,181.5 6,567 6,443 119,397,910 117,143,404 พฤษภาคม 43,699 21,849.5 21,849.5 6,640 6,600 145,080,680 144,206,700 มถนายน 30,424 15,212 15,212 6,607 6,530 100,505,684 99,334,360 กรกฎาคม 42,802 21,401 21,401 6,597 6,600 141,182,397 141,246,600 สงหาคม 56,659 28,329.5 28,329.5 6,693 6,623 189,609,343 154,511,278 กนยายน 29,765 14,882.5 14,882.5 6,823 6,720 101,543,297 100,010,400 ตลาคม 45,162 22,581 22,581 6,920 6,863 156,260,520 154,973,403 พฤศจกายน 42,183 21,091.5 21,091.5 6,977 6,937 147,155,395 146,311,735 ธนวาคม 76,539 38,269.5 38,269.5 6,787 6,947 259,735,096 265,858,216 571,483 285,741.50 285,741.50 1,901,012,673 1,862,716,322

3,763,728,995

จากตารางท 4-7 แสดงตนทนของการจดซอหวมนส าปะหลงสด ดวยราคาถวเฉลย แบบ Spot Markets ทจ านวน 50% และราคาซอขาย แบบลวงหนา (Forward Contracts) ทจ านวน 50% โดยมประมาณการซอทงหมด 571,483 ตน มตนทนอยท 3,763,728,995 บาท

5. กลยทธการซอขายดวยราคาถวเฉลย แบบ Spot Markets ทจ านวน 75% และแบบซอ ขายลวงหนา (Forward Contracts) ทจ านวน 25%

กลยทธในการสงซอหวมนส าปะหลงสด โดยแบงเปนการซอขายดวยราคาถวเฉลย แบบ Spot Markets ในปรมาณ 75% จากปรมาณความตองการสงซอทงหมด และการซอขาย แบบลวงหนา (Forward Contracts) ในปรมาณ 25% จากปรมาณความตองการสงซอทงหมด

Page 40: การเลือกกลยุทธ์การจัดซื้อที่ดีที่สุดสาหรับอุตสาหกรรมมนัสา ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/56920034.pdf ·

31

ตารางท 4-8 ราคาซอขายดวยราคาถวเฉลย แบบ Spot Markets ทจ านวน 75% และราคาซอขาย แบบลวงหนา (Forward Contracts) ทจ านวน 25%

ขอมลโดยเฉลย (ป 2555-2557)

ปรมาณ การซอ (ตน)

ปรมาณการซอแบบถวเฉลยทจ านวน

75%

ปรมาณการซอขายแบบลวงหนาทจ านวน

25%

ราคาซอขายแบบถวเฉลย

(บาท/ตน)

ราคาซอขายแบบ

ลวงหนา (บาท/ตน)

ตนทนรวมทจ านวน 75% ดวยราคาแบบ

ถวเฉลย (บาท)

ตนทนรวมทจ านวน 25% ดวยราคาขายแบบลวงหนา

(บาท) มกราคม 54,865 41,149 13,716 6,470 6,413 266,234,030 87,960,708 กมภาพนธ 65,846 49,384 16,462 6,480 6,480 320,083,320 106,673,760 มนาคม 47,176 35,382 11,794 6,347 6,353 224,569,554 74,927,282 เมษายน 36,363 27,272 9,091 6,567 6,443 179,095,224 58,573,313 พฤษภาคม 43,699 32,774 10,925 6,640 6,600 217,619,360 72,105,000 มถนายน 30,424 22,818 7,606 6,607 6,530 150,758,526 49,667,180 กรกฎาคม 42,802 32,101 10,701 6,597 6,600 211,770,297 70,626,600 สงหาคม 56,659 42,494 14,165 6,693 6,623 284,412,342 93,814,795 กนยายน 29,765 22,324 7,441 6,823 6,720 152,316,652 50,003,520 ตลาคม 45,162 33,871 11,291 6,920 6,863 234,387,320 77,490,133 พฤศจกายน 42,183 31,637 10,546 6,977 6,937 220,731,349 73,157,602 ธนวาคม 76,539 57,404 19,135 6,787 6,947 389,600,948 132,930,845

571,483 428,610 142,873 2,851,578,922 947,930,738

3,799,509,660

จากตารางท 4-8 แสดงตนทนของการจดซอหวมนส าปะหลงสด ดวยราคาถวเฉลย แบบ

Spot Markets ทจ านวน 75% และราคาซอขาย แบบลวงหนา (Forward Contracts) ทจ านวน 25% โดยมประมาณการซอทงหมด 571,483ตน มตนทนอยท 3,799,509,660 บาท

Page 41: การเลือกกลยุทธ์การจัดซื้อที่ดีที่สุดสาหรับอุตสาหกรรมมนัสา ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/56920034.pdf ·

32

ตารางท 4-9 ราคาตนทนในการสงซอหวมนส าปะหลงสดทง 5 กลยทธ

ประเภทกลยทธ ตนทนการสงซอรวม (บาท)

กลยทธท 1: การซอขายลวงหนา (Forward Contracts) ทงจ านวน 3,791,662,649 กลยทธท 2: การซอขายดวยราคาถวเฉลย แบบ Spot Markets ทงจ านวน 3,802,025,351 กลยทธท 3: การซอขายดวยราคาถวเฉลย แบบ Spot Markets ทจ านวน 25% และแบบซอขายลวงหนา (Forward Contracts) ทจ านวน 75%

3,794,253,340

กลยทธท 4: การซอขายดวยราคาถวเฉลย แบบ Spot Markets ทจ านวน 50% และแบบซอขายลวงหนา (Forward Contracts) ทจ านวน 50%

3,763,728,995

กลยทธท 5: การซอขายดวยราคาถวเฉลย แบบ Spot Markets ทจ านวน 75% และแบบซอขายลวงหนา (Forward Contracts) ทจ านวน 25%

3,799,509,660

ภาพท 4-4 ตนทนในการสงซอมนส าปะหลงเสน จากการค านวณทง 5 กลยทธ จากภาพท 4-4 แสดงตนทนในการสงซอมนส าปะหลงเสน จากการค านวณทง 5 กลยทธ โดยน ามาเรยงล าดบจากตนทนในการสงซอหวมนส าปะหลงสดต าสด ถงตนทนในการสงซอมนส าปะหลงเสนสงสด ดงตอไปน

Page 42: การเลือกกลยุทธ์การจัดซื้อที่ดีที่สุดสาหรับอุตสาหกรรมมนัสา ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/56920034.pdf ·

33

ตารางท 4-10 ราคาตนทนในการสงซอมนส าปะหลงเสนทง 5 กลยทธ โดยเรยงล าดบจากตนทนใน การสงซอต าสดถงสงสด

ประเภทกลยทธ ตนทนการสงซอรวม (บาท)

เปรยบเทยบเปน % ดวยราคาต าสด

กลยทธท 4: การซอขายดวยราคาถวเฉลย แบบ Spot Markets ทจ านวน 50% และแบบซอขายลวงหนา (Forward Contracts) ทจ านวน 50%

3,763,728,995 0.00%

กลยทธท 1: การซอขายลวงหนา (Forward Contracts) ทงจ านวน 3,791,662,649 0.74% กลยทธท 3: การซอขายดวยราคาถวเฉลย แบบ Spot Markets ทจ านวน 25% และแบบซอขายลวงหนา (Forward Contracts) ทจ านวน 75%

3,799,509,660 0.80%

กลยทธท 5: การซอขายดวยราคาถวเฉลย แบบ Spot Markets ทจ านวน 75% และแบบซอขายลวงหนา (Forward Contracts) ทจ านวน 25%

3,799,509,660 0.94%

กลยทธท 2: การซอขายดวยราคาถวเฉลย แบบ Spot Markets ทงจ านวน 3,802,025,351 1.01%

ภาพท 4-5 ตนทนในการสงซอมนส าปะหลงเสน จากการค านวณทง 5 กลยทธโดยเรยงล าดบจาก ตนทนในการสงซอต าสด ถงสงสด

0.00% 0.74% 0.80% 0.94% 1.01%

Page 43: การเลือกกลยุทธ์การจัดซื้อที่ดีที่สุดสาหรับอุตสาหกรรมมนัสา ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/56920034.pdf ·

34

ถาพจารณาในเรองของตนทนเพยงอยางเดยวคงสรปไดวากลยทธทดทสดในการซอมนส าปะหลงเสนนนคอ กลยทธท 4 เปนแบบผสมผสานโดยใชการซอแบบดวยราคาถวเฉลยแบบ Spot Markets และการซอแบบ Forward Contracts อยางละครง แตถาพจารณาในเรองของปจจยอนๆ ดวยแลว เชนปรมาณผลผลตทออกสตลาดในแตละชวงป หรอปรมาณการสงออกมนเสนของประเทศไทยแลว กลยทธท 4 นนอาจไมใชกลยทธทดทสดเสมอไป ดงทไดจากการศกษาจะเหนไดวาราคามนส าปะหลงเสนแบบ Forward Contracts มราคาต ากวา ราคามนส าปะหลงเสนแบบ Spot Markets ยกเวนในชวงเดอนธนวาคม และในทางกลบกนปรมาณความตองการมนส าปะหลงเสนในเดอนธนวาคมมปรมาณความตองการสงทสด จงสงผลใหการจดซอแบบ Forward Contracts ทงจ านวนไมไดเปนกลยทธทมราคาต าทสดทงทราคาแบบ Forward Contracts มราคาต ากวา และเมอน าแตละกลยทธมาเปรยบเทยบขอดและขอเสยไดผลดงน ตารางท 4-11 เปรยบเทยบขอดและขอเสยของแตละกลยทธ

ประเภทกลยทธ ตนทนราคามนส าปะหลง (บาท)

ขอด ขอเสย

กลยทธท 4 การซอขายราคาถวเฉลยแบบ Spot Markets ทปรมาณ 50% และแบบราคาซอขายลวงหนาทปรมาณ 50%

3,763,728,995 - ตนทนต าทสด - มปรมาณวตถดบทแนนอนถงครงหนงของจ านวนรวมทงหมด

- ถาอปสงคเพมมากขนกวาทปรมาณไว อาจสงผลกระทบกบตนทนรวมไดเพราะใชการซอขายแบบ Spot Markets รวมดวยถงครงนงของจ านวนรวม

กลยทธท 1 การซอขายดวยราคาแบบลวงหนา 100%

3,791,662,649 - ตนทนต ารองลงมาจากกลยทธท 4 - มปรมาณวตถดบทแนนอน

- ถาอปทานต ากวาทคาดการณไวอาจเกดความสญเสยเพราะเปนการซอลวงหนาทงจ านวน

กลยทธท 3 การซอขายราคาถวเฉลยแบบ Spot Markets ทปรมาณ 25% และแบบราคาซอขายลวงหนาทปรมาณ 75%

3,794,253,340 - มวตถดบทแนนอนถง 75% ของจ านวนรวม

- ปรมาณวตถดบทแนนอนมถง 75% ของปรมาณรวมซงอาจมากเกนไป

กลยทธท 5 การซอขายราคาถวเฉลยแบบ Spot Markets ทปรมาณ 75% และแบบราคาซอขายลวงหนาทปรมาณ 25%

3,799,509,660 - มวตถดบทแนนอนจ านวนหนง

- ปรมาณวตถดบทแนนอนมเพยง 25% ของปรมาณรวมซงอาจนอยเกนไป

กลยทธท 2 การซอขายแบบ Spot Markets 100%

3,802,025,351 - ลดความเสยงในกรณทสนคามราคาตกต า

- ตนทนสงทสด

Page 44: การเลือกกลยุทธ์การจัดซื้อที่ดีที่สุดสาหรับอุตสาหกรรมมนัสา ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/56920034.pdf ·

35

การจดเตรยมปรมาณส ารองของมนเสน จากทไดน าเสนอกลยทธทง 5 กลยทธแลว ผศกษาไดค านวณหาปรมาณการสงซอลวงหนาทเหมาะสมวาในแตละเดอนควรมปรมาณส ารองทเทาใดจงจะเหมาะสม โดยจะใชการจดซอดวยวธการซอแบบลวงหนา (Forward Contracts) เพอปองกนความเสยงในเรองของการมปรมาณวตถดบไมเพยงพอ และสวนทเหลอกจะเปนการซอดวยราคาถวเฉลยแบบ Spot Markets ซงการซอขายมนเสนนน จะมรอบเวลาเฉลยอยทประมาณ 5 วน และมคาเบยงเบนมาตราฐานของรอบเวลาอยทประมาณ 2 วน โดยมระดบความตองการใชเพอการผลตอยท 97% (Z = 1.88) ดงนนจะไดจดสงซอตามสตรค านวณดงน

จดสงซอ = ( )

โดยท d = อตราความตองการสนคาคงคลงซงคงท = รอบเวลาเฉลย Z = คาระดบความเชอมนวาจะมสนคาเพยงพอตอความตองการ = คาเบยงเบนมาตรฐานของรอบเวลา แทนคาตามตวแปรขางตน โดยค านวณจากตวอยางในเดอนมกราคม ดงน d = 54,865 ตน = 0.17 เดอน Z = 1.88 = 0.06 เดอน ∴ สงซอ = (54,865 × 0.17) + (1.88 × 54,865 × 0.06) = 12,621 ตน ดงนนในเดอนมกราคมจะตองท าการซอมนส าปะหลงเสนดวยวธการสงซอ แบบราคาลวงหนา (Forward Contracts) เปนจ านวน 12,621 ตน ซงในวธการนจะเปนการรบประกนวาจะมวตถดบเปนจ านวนทแนนอนจ านวนหนง ซงคดเปน 23% จากปรมาณการสงซอมนส าปะหลงเสนทงหมด และปรมาณในสวนทเหลอเปนจ านวน 42,244 ตน หรอคดเปน 77% จากปรมาณการสงซอมนส าปะหลงเสนทงหมด ควรซอดวยราคาถวเฉลย แบบ Spot Markets จะไดปรมาณมนส าปะหลงเสน ในแตละเดอนตามตารางขางลางน

Page 45: การเลือกกลยุทธ์การจัดซื้อที่ดีที่สุดสาหรับอุตสาหกรรมมนัสา ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/56920034.pdf ·

36

ตารางท 4-12 ปรมาณมนส าปะหลงเสนทท าการซอดวยราคาลวงหนา (Forward Contracts) แบบ 1 เดอน (ปรมาณความตองการเฉลยป 2555-2557)

ขอมลโดยเฉลย (ป 2555-2557)

ปรมาณการสงซอมนส าปะหลง (ตน)

ปรมาณมนส าปะหลงทมส ารอง (ตน)

คดเปน % ทตองการซอดวยราคาลวงหนา

มกราคม 54,865 12,619 23% กมภาพนธ 65,846 15,145 23%

มนาคม 47,176 10,850 23%

เมษายน 36,363 8,363 23%

พฤษภาคม 43,699 10,051 23%

มถนายน 30,424 6,998 23%

กรกฏาคม 42,802 9,844 23%

สงหาคม 56,659 13,032 23%

กนยายน 29,765 6,846 23%

ตลาคม 45,162 10,387 23%

พฤศจกายน 42,183 9,702 23%

ธนวาคม 76,539 17,604 23%

571,483 131,441

จากตารางท 4-12 แสดงปรมาณมนส าปะหลงทตองมส ารองในแตละเดอน ซงตองท าการซอดวยวธการซอแบบราคาลวงหนา (Forward Contracts) เพอเปนการการนตปรมาณมนส าปะหลงทมส าหรบการผลตแนนอน และไดท าการสรปตนทนการสงซอดวยราคาแบบลวงหนา 23% และดวยราคาถวเฉลยแบบ Spot Markets จ านวน 77% จะไดตนทนดงน

Page 46: การเลือกกลยุทธ์การจัดซื้อที่ดีที่สุดสาหรับอุตสาหกรรมมนัสา ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/56920034.pdf ·

37

ตารางท 4-13 ราคาซอขายดวยราคาถวเฉลย แบบ Spot Markets ทจ านวน 77% และราคาซอขาย แบบลวงหนา (Forward Contracts) ทจ านวน 23% ขอมลโดยเฉลย (ป 2555-2557)

ปรมาณ การซอ (ตน)

ปรมาณการซอทจ านวน

77%

ปรมาณการซอทจ านวน

23%

ราคาซอขายแบบถวเฉลย

(บาท/ตน)

ราคาซอขายแบบ

ลวงหนา (บาท/ตน)

ตนทนรวมทจ านวน 77% ดวยราคาแบบ

ถวเฉลย (บาท)

ตนทนรวมทจ านวน 23% ดวยราคาขายแบบลวงหนา

(บาท) มกราคม 54,865 42,246 12,619 6,470 6,413 273,331,620 80,925,647

กมภาพนธ 65,846 50,701 15,145 6,480 6,480 328,542,480 98,139,600

มนาคม 47,176 36,326 10,850 6,347 6,353 230,561,122 68,930,050

เมษายน 36,363 28,000 8,363 6,567 6,443 183,876,000 53,882,809

พฤษภาคม 43,699 33,648 10,051 6,640 6,600 223,422,720 66,336,600

มถนายน 30,424 23,426 6,998 6,607 6,530 154,775,582 45,696,940

กรกฎาคม 42,802 32,958 9,844 6,597 6,600 217,423,926 64,970,400

สงหาคม 56,659 43,627 13,032 6,693 6,623 291,995,511 86,310,936

กนยายน 29,765 22,919 6,846 6,823 6,720 156,376,337 46,005,120

ตลาคม 45,162 34,775 10,387 6,920 6,863 240,643,000 71,285,981

พฤศจกายน 42,183 32,481 9,702 6,977 6,937 226,619,937 67,302,774

ธนวาคม 76,539 58,935 17,604 6,787 6,947 399,991,845 122,294,988

571,483 440,042 131,441 2,927,560,080 872,081,845

3,799,641,925

จากตาราง 4-13 แสดงตนทนของการจดซอมนส าปะหลงเสน ดวยราคาถวเฉลย แบบ Spot Markets ทจ านวน 77% และราคาซอขาย แบบลวงหนา (Forward Contracts) ทจ านวน 23%โดยมประมาณการซอทงหมด 574,483 ตน มตนทนอยท 3,799,641,925บาท

Page 47: การเลือกกลยุทธ์การจัดซื้อที่ดีที่สุดสาหรับอุตสาหกรรมมนัสา ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/56920034.pdf ·

38

ตารางท 4-14 ราคาตนทนในการสงซอมนส าปะหลงเสนทง 5 กลยทธ และกลยทธการสงซอ แบบปรมาณส ารอง 1 เดอน

ประเภทกลยทธ ตนทนการสงซอรวม (บาท)

กลยทธท 1: การซอขายลวงหนา (Forward Contracts) ทงจ านวน 3,791,662,649 กลยทธท 2: การซอขายดวยราคาถวเฉลย แบบ Spot Markets ทงจ านวน 3,802,025,351 กลยทธท 3: การซอขายดวยราคาถวเฉลย แบบ Spot Markets ทจ านวน 25% และแบบซอขายลวงหนา (Forward Contracts) ทจ านวน 75%

3,794,253,340

กลยทธท 4: การซอขายดวยราคาถวเฉลย แบบ Spot Markets ทจ านวน 50% และแบบซอขายลวงหนา (Forward Contracts) ทจ านวน 50%

3,763,728,995

กลยทธท 5: การซอขายดวยราคาถวเฉลย แบบ Spot Markets ทจ านวน 75% และแบบซอขายลวงหนา (Forward Contracts) ทจ านวน 25%

3,799,509,660

กลยทธการสงซอทมปรมาณส ารอง 1เดอน: แบบราคาลวงหนา (Forward Contracts) 23% , แบบราคาถวเฉลย Spot Markets จ านวน 77%

3,799,641,925

จากตารางท 4-14 จะเหนวาการสงซอปรมาณส ารองทเวลา 1เดอนดวยราคาแบบลวงหนา (Forward Contracts) ทจ านวน 23% นนตนทนจะอยทอนดบท 4 ซงผลทไดใกลเคยงกบกลยทธท 5 คอนขางมาก

Page 48: การเลือกกลยุทธ์การจัดซื้อที่ดีที่สุดสาหรับอุตสาหกรรมมนัสา ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/56920034.pdf ·

39

บทท 5 สรปผลการวจย อภปรายและขอเสนอแนะ

การศกษาถงตนทนในการซอขายมนส าปะหลงเสนดวยการก าหนดกลยทธการจดซอทง 5 กลยทธ จากการศกษาสามารถสรปผลการศกษาออกเปนสวนๆ ดงน

สรปผลการวจย จากการศกษาเปรยบเทยบกลยทธการจดซอมนส าปะหลงเสนดวยวธการจดซอแบบ ตาง ๆ ทงการจดซอดวยวธการจดซอแบบลวงหนา (Forward Contracts) เพยงอยางเดยว การจดซอดวยวธถวเฉลยราคา แบบ Spot Markets เพยงอยางเดยว หรอการผสมผสานการจดซอทงสองรปแบบเขาดวยกน จากการศกษาเปรยบเทยบสามารถสรปผลการศกษาไดวาการจดซอแบบผสมผสานทงสองรปแบบนน สามารถลดราคาตนทนมนส าปะหลงเสนลงได เนองจากมนส าปะหลงเสนเปนสนคาเกษตร ปรมาณผลผลตทออกสตลาดนนจงขนอยสภาพดนฟาอากาศ และฤดกาล ซงปจจยดงกลาวสงผลกระทบตอราคามนส าปะหลงเสนทจะเปลยนแปลงไปตามปรมาณผลผลตทออกสตลาด ดงนนการจดซอแบบผสมผสานทงแบบ Spot Market และการจดซอแบบลวงหนา เปนกลยทธทควรน าไปใชในองคกร รวมถงปรมาณการสงซอทเหมาะสมในแตละวธการกเปนสวนส าคญทจะสงผลใหองคกรสามารถบรรลเปาหมายในดานของตนทนไดเชนกน

การอภปรายผลและขอเสนอแนะ จากการศกษาเปรยบเทยบกลยทธการจดซอมนส าปะหลงเสนแบบผสมผสานระหวางการจดซอแบบการซอลวงหนา (Forward Contracts) และการจดซอแบบ Spot Markets จะเหนไดวาหากน ากลยทธการจดซอทงสองกลยทธมาใชจดซอในปรมาณทเหมาะสม จะสามารถชวยใหองคกรสามารถลดตนทนวตถดบลงได แตอยางไรกตามทงสองกลยทธทกลาวมาตางกมทงขอดและขอเสย อกทงมนส าปะหลงเสนยงเปนสนคาเกษตร ซงปรมาณผลผลตทออกสตลาดนนไมแนนอน และเนองจากตลาดโลกมความตองการใชผลตภณฑมนส าปะหลงเพมมากขน โดยเฉพาะความตองการใชมนส าปะหลงเสนของจนทมแนวโนมเพมขนอยางตอเนอง ซงปจจบนจนเปนประเทศผน าเขามนส าปะหลงเสนรายใหญทสดของไทย เนองจากมความตองการใชมนเสนเพอน าไปผลตเครองดมแอลกอฮอล ซงถาปรมาณผลผลตออกสตลาดนอย แตความตองการมาก กจะสงผลใหเกดความ ผนผวนทางดานราคา ดงนนการจดซอแบบสญญาซอขายลวงหนา (Forward Contracts) จงเปนวธ

Page 49: การเลือกกลยุทธ์การจัดซื้อที่ดีที่สุดสาหรับอุตสาหกรรมมนัสา ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/56920034.pdf ·

40

จดซอทท าใหผซอไมตองกงวลใจวาราคาสนคาในอนาคตจะปรบตวขนหรอปรบตวลดลง เพราะเมอถงเวลาสงมอบรบมอบสนคาตามสญญา ผซอกจะไดรบสนคาตามปรมาณทตกลงไว ท าใหสามารถการนตไดวาจะมปรมาณวตถดบทเพยงพอกบการผลตอยางแนนอน แตราคาทไดเกดจากการพยากรณซงในสวนนอาจจะเปนขอเสยได หากการพยากรณผดพลาด สวนขอดของวธการจดซอแบบ Spot Markets คอถาราคาในตลาดชวงนนต ากวาราคาแบบลวงหนา กจะท าใหองคกรไดตนทนวตถดบทถกลง แตขอเสยกคอไมสามารถการนตไดวาชวงเวลานน ๆ จะมผลผลตออกสตลาดมากหรอนอย หากมปรมาณผลผลตมากกจะไดราคาทถก แตถาหากปรมาณผลผลตชวงนนนอย ราคาทไดกอาจจะสง ซงบางทอาจจะสงกวาการซอดวยวธแบบลวงหนา และอาจมวตถดบไมเพยงพอกบการผลต จะเหนไดวาทงสองกลยทธนนมทงขอดและขอเสย ดงนนการทองคกรจะเลอกใชกลยทธใดในการจดซอนน องคกรจะตองท าการพจารณาเรองของราคา และปรมาณผลผลตจากปจจยแวดลอมหลาย ๆ ปจจย เพอใหไดวตถดบทมประสทธภาพ ภายใตตนทนทต าทสด และสามารถตอบสนองความตองการของลกคาไดมากทสด

Page 50: การเลือกกลยุทธ์การจัดซื้อที่ดีที่สุดสาหรับอุตสาหกรรมมนัสา ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/56920034.pdf ·

41

บรรณานกรม กมลชนก สทธวาทนฤพฒ, ศลษา ภมรสถต และจกรกฤษ ดวงพสตรา. (2547). การจดการ

โซอปทานและโลจสตกส. กรงเทพฯ: ทอป. ไชยยศ ไชยมนคง และมยขพนธ ไชยมนคง. (2550). กลยทธโลจสตกสและซพพลายเชนเพอ แขงขนในตลาดโลก. กรงเทพฯ: ดวงกมลสมย. ทวศกด เทพพทกษ. (2548). การจดการโลจสตกส. กรงเทพฯ: เอกซเปอรเนท. ธรยส วฒนาศภโชค. (2548). คมภร 100 กลยทธ. กรงเทพฯ: เนชนบคส. พาตมา อรณศร. (2550). การเลอกกลยทธการจดซอทดทสดส าหรบอตสาหกรรมยาง. วทยานพนธ วทยาศาสตรมหาบณฑต, สาขาการจดการการขนสงและโลจสตกส, มหาวทยาลยบรพา. ราคามนส าปะหลงเสน. (2557). มลนธสถาบนพฒนามนส าปะหลงแหงประเทศไทย. เขาถงไดจาก

http://www.tapiocathai.org/M2.html ราคามนส าปะหลงเสนตลาดลวงหนา. (2557). ตลาดสนคาเกษตรลวงหนาแหงประเทศไทย. เขาถง

ไดจาก http://www.afet.or.th/2013/th/data/historical-data.php สถานการณสนคาเกษตรทส าคญและแนวโนม. (2558). ส านกวจยเศรษฐกจการเกษตร. เขาถงได

จาก http://www.oae.go.th/download/document_ tendency/journalofecon2558.pdf สถตการสงออกมนส าปะหลงเสน. (2557). ส านกงานเศรษฐกจการเกษตร โดยความรวมมอของ กรมศลกากร. เขาถงไดจาก http://www.oae.go.th/oae_ report/export_import/

export_result.php สจรรยา จลกะนาค. (2552). ปจจยทสงผลตอการตดสนใจดานการจดซอของบรษทในอตสาหกรรม สงทอ. วทยานพนธบรหารธรกจมหาบณฑต, สาขาบรหารธรกจกลมวชาการจดการ

โลจสตกส, มหาวทยาลยราชภฎพระนคร. อดลย จาตรงคกล. (2547). การจดซอ. กรงเทพฯ: โรงพมพมหาวทยาลยธรรมศาสตร. Geoff, C. A., & Ken, F. A. (2002). Negotiating. In international trade center. Switzerland: The

Chartered Institute of Purchasing & Supply and Achilles Management Consulting Ltd. Goel, A., & Gutierrez. G. J. (2004). Integrating spot and futures commodity markets in the

optimal Procurement policy of an assemble-to-order manufacturer. USA: University of Texas – Austin, Management Department.

Page 51: การเลือกกลยุทธ์การจัดซื้อที่ดีที่สุดสาหรับอุตสาหกรรมมนัสา ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/56920034.pdf ·

42

Guan, X., Wu, J., Gao. F., & Sun, G. (2006). Optimal generation portfolio management for futures and spot markets. China: Xian Jiaotong University Shanxian.

Guo, X., Kaminsky, P., Pascal, T., & Yuen, M. (2007) Optimal spot market inventory strategies In the presence of cost and price risk. USA: Institute of Business and Economic

Research, University of California. Injazz, J. C. (2004). Strategic purchasing. Supply management and firm performance. USA:

Department of Operation Management and Business Statistics. Collage of Business Administration, Cleveland State of University.

Joel, D. W., Keong, G. L., & Tan, K. C. (2005). Principle of supply chain management. The United States of America: Thomsan South-Western.

Raff, W., & Thonemann, S. (2004). Optimal procurement strategies for online spot markets. Switzerland: International Institute for Management Development.

Page 52: การเลือกกลยุทธ์การจัดซื้อที่ดีที่สุดสาหรับอุตสาหกรรมมนัสา ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/56920034.pdf ·

43

ประวตยอของผวจย

ชอ-สกล นางสาวปณตา กลสมบรณสนธ วน เดอน ป เกด 22 เดอน กมภาพนธ พทธศกราช 2524 สถานทเกด จงหวดชลบร สถานทอยปจจบน 114/ 217 หมท 4 ต าบลหวยกะป อ าเภอเมอง จงหวดชลบร 20130 ต าแหนงและประวตการท างาน พ.ศ. 2545-2547 เลขานการผจดการฝาย

บรษท รามาชส อนดสทร จ ากด พ.ศ. 2548-2556 เลขานการผจดการฝายวศวกรรม เจาหนาทแผนกพฒนาธรกจ

บรษท ท.เอม.ซ. อตสาหกรรม จ ากด (มหาชน) พ.ศ. 2557-ปจจบน ธรกจสวนตว

ประวตการศกษา พ.ศ. 2541-2544 ศลปะศาสตรบณฑต (การตลาด) มหาวทยาลยราชภฏราชนครนทร พ.ศ. 2556-2558 วทยาศาสตรมหาบณฑต (การจดการโลจสตกสและโซอปทาน) มหาวทยาลยบรพา