กลยทธ 5 ส และการวางผงโรงงานอยางมระบบเพอ เพมประสทธภาพการท างานภายในคลงสนคา

อกษรสวรรค วชรสนทรกจ

งานนพนธนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรปรญญาวทยาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการจดการโลจสตกสและโซอปทาน

คณะโลจสตกส มหาวทยาลยบรพา มกราคม 2559

ลขสทธเปนของมหาวทยาลยบรพา

ประกาศคณปการ

การศกษากลยทธ 5 ส และการวางผงโรงงานอยางมระบบเพอเพมประสทธภาพการท างานภายในคลงสนคา ส าเรจลงไดดวยความกรณาจาก ผชวยศาสตราจารยไพโรจน เราธนชลกล ทไดกรณาใหค าแนะน าและค าปรกษาในการจดท าการศกษาในครงน ทานไดสละเวลาอนมคาในการใหขอเสนอแนะและเปนประโยชนตองานวจยสงผลใหส าเรจลลวงไปไดดวยด ผศกษารสกซาบซงในความกรณาของทานและขอกราบขอบพระคณเปนอยางสงมา ณ ทน

อนงผจดท ามความส านกในพระคณของคณาจารยทกทานทไดใหการอบรมสงสอน รวมทงวทยากรตาง ๆ ทไดถายทอดประสบการณ ความร แกผศกษาและพระคณบดามารดาทไดใหการสนบสนน อบรมสงสอนผศกษาอยตลอดเวลา ขอขอบพระคณตอหนวยงานตาง ๆ ทใหการสนบสนนขอมลในการจดท าการศกษาในครงน

อกษรสวรรค วชรสนทรกจ

ง

56920290: สาขาวชา: การจดการโลจสตกสและโซอปทาน; วท.ม (การจดการโลจสตกสและ โซอปทาน) ค าส าคญ: แผนภมกางปลา/ การไหลของกระบวนการท างาน/ คลงสนคา/ อปกรณตดตงนงราน อกษรสวรรค วชรสนทรกจ: กลยทธ 5 ส และการวางผงโครงงานอยางมระบบเพอเพมประสทธภาพการท างานภายในคลงสนคา (5S AND SYSTEMATIC LAYOUT PLANNING STRATEGIC FOR ENHANCING THE OPERATION IN WAREHOUSE) อาจารยผควบคมงานนพนธ: ไพโรจน เราธนชลกล, D. Eng. 72 หนา. ป พ.ศ. 2559 งานวจยนเปนการศกษาปญหาและก าหนดกลยทธในการแกไขปญหาเพอเพมประสทธภาพการท างานภายในคลงสนคา โดยมวตถประสงคเพอเพมประสทธภาพกระบวนการท างานภายในคลงสนคาและเสนอแนวทางการปรบปรง การจดระเบยบการจดเกบอปกรณตดตงนงราน และการจดวางผงคลงสนคาใหม โดยมการประยกตวธแผนภมกางปลามาใชในการวเคราะหหาปญหาภายในคลงสนคา และใช 5 ส ในการจดระเบยบการจดเกบอปกรณ และใชทฤษฏ “การวางผงโรงงานอยางมระบบ” ในการวางแผนผงคลงสนคาใหม ผลจากการวจยวางผงคลงสนคาใหม พบวา สามารถลดระยะทางในการเคลอนยายโดยรวมไดถง 82.86% และเวลาทใชในกระบวนการลดนอยลง 6.25% และคลงสนคามความเปนระเบยบ สะอาด มบรรยากาศในทท างานทดขน สามารถเคลอนยายอปกรณไดรวดเรวขน จากผลขางตนแสดงใหเหนวาการท าทฤษฏ 5 ส และทฤษฏ “การวางผงโรงงานอยางมระบบ” Systematic Layout Planning (SLP) มาใชท าใหบรษทสามารถบรรลวตถประสงคทกลาวมาขางตนไดเปน อยางด

จ

56920290: MAJOR: LOGISTICS AND SUPPLY CHAIN MANAGEMENT; M.Sc. (LOGISTICS AND SUPPLY CHAIN MANAGEMENT) KEYWORDS: FISH BONE / WORK PROCESS FLOW / WAREHOUSE/ SCAFFOLD MATERIAL AKSONSAWAN WATCHARASUNTHONKIT: 5S AND SYSTEMATIC LAYOUT PLANNING STRATEGIC FOR ENHANCING THE OPERATION IN WAREHOUSE. ADVISOR: PAIROJ RAOTHANACHONKUN, D. Eng., 72 P. 2016 This research was to study of the problem and in formulating strategic solutions for enhancing the operation in warehouse. The objective of this study is to increase the efficiency of the internal warehouse process, including giving the guideline to improve the organizing system, setting up the scaffold and creating a new warehouse plan by Fishbone Diagram. The Fishbone diagram was applied to analyze the problem in the warehouse. 5S program was applied to organize the material storing. Furthermore, the Systematic Layout Planning (SLP) was applied to plan a new warehouse. The result showed that the structure of the new warehouse plan was able to reduce the overall handling distance of 82.86% and the processing time of 6.25%.The material handling process was faster. Moreover, the warehouse was more organized and clean causing a better working atmosphere. As the result, the performing of 5S program and Systematic Layout Planning (SLP) managed the company to achieve the goal.

ฉ

สารบญ

หนา

บทคดยอภาษาไทย ...................................................................................................................... ง บทคดยอภาษาองกฤษ ................................................................................................................. จ สารบญ ........................................................................................................................................ ฉ สารบญตาราง .............................................................................................................................. ซ สารบญภาพ ................................................................................................................................. ฌ บทท 1 บทน า ................................................................................................................................ 1 ความเปนมาและความส าคญของปญหา ...................................................................... 1 วตถประสงคของการวจย ............................................................................................ 2 ประโยชนทคาดวาจะไดรบจากงานวจย ...................................................................... 2

ขอบเขตของการวจย .................................................................................................... 3 สถานทท าการวจย ....................................................................................................... 3 นยามศพทเฉพาะ ......................................................................................................... 3 2 เอกสาร ทฤษฎและงานวจยทเกยวของ ............................................................................... 5 นยามของคลงสนคา .................................................................................................... 5 ผงคลงสนคาและการออกแบบ .................................................................................... 8 กจกรรม 5 ส ................................................................................................................ 10 การจดผงโรงงานโดยใชขอมลเชงคณภาพ .................................................................. 12 การขนถายล าเลยงวสด ................................................................................................ 15 การประยกตระบบ SLP ในการวางผงคลงสนคา ......................................................... 20 แผนภาพกางปลา ......................................................................................................... 27 งานวจยทเกยวขอ......................................................................................................... 30 3 วธด าเนนการวจย .................................................................................................................. 33

ลกษณะการวจยเพอใชปรบปรงการปฏบตงานในคลงสนคา ...................................... 34 ขนตอนการด าเนนการวจย .......................................................................................... 35 รายละเอยดขนตอนการด าเนนการวจยภาพรวม .......................................................... 36

ช

สารบญ (ตอ) บทท หนา 4 ผลการวจย ........................................................................................................................... 38 การวเคราะหปญหาและสาเหตของปญหาทเกดขนภายในคลงสนคาโดย ใชแผนผงกางปลา ...................................................................................................... 39 การปรบปรงวธการด าเนนงานในคลงสนคา จดท า 5 ส ............................................. 42 จดท าพนทส าหรบเกบอปกรณทช ารด ....................................................................... 46 การจดท าระบบการตรวจสอบอปกรณตดตงนงราน .................................................. 47 การปรบปรงกระบวนการท างานภายในคลงสนคา.................................................... 48 แผนภมความสมพนธของหนวยงาน ......................................................................... 52 ผลการศกษาความสมพนธ......................................................................................... 56 ทางเลอกในการแกไขปญหา ...................................................................................... 58 แผนภมการไหลของกระบวนการท างานในคลงสนคา โดยอาศยแบบฟอรม แบบท 1 ................................................................................... 59 แผนภมการไหลของกระบวนการท างานในคลงสนคา โดยอาศยแบบฟอรม แบบท 2 ................................................................................... 61 แผนภมความสมพนธการไหลของกระบวนการท างาน ............................................. 61 สรปผลการปรบปรงการไหลของกระบวนการท างาน .............................................. 64 สรปผลการปรบปรง .................................................................................................. 65 5 สรปผลการวจย และขอเสนอแนะ ........................................................................................ 67 ผลจากการปรบปรงกระบวนการท างาน .................................................................... 67 ขอจ ากดของการศกษา ............................................................................................... 68 ขอเสนอแนะส าหรบผวจย ......................................................................................... 69 บรรณานกรม ............................................................................................................................... 70 ประวตยอผวจย ............................................................................................................................ 72

ซ

สารบญตาราง ตารางท หนา 2-1 สญลกษณและความหมายของระดบความสมพนธ ........................................................ 13 2-2 การเปรยบเทยบการใหระดบคะแนนแบบเอกซโปเนนเชยลและแบบเชงเสน ............... 14 2-3 การไหลของกระบวนการท างาน ................................................................................... 18 2-4 สญลกษณและความหมายของระดบความสมพนธ ........................................................ 21 2-5 สญลกษณแสดงระดบความใกลชดของแผนกตาง ๆ ..................................................... 22 2-6 ตวอยางการประเมนระดบความใกลชดของแผนกตาง ๆ .............................................. 23 2-7 สญลกษณของความสมพนธซงใชเปนตวอกษรภาษาองกฤษและรหสเหตผล .............. 26 4-1 วเคราะหปญหาจากแผนภมกางปลาและวธการแกไขปญหาเบองตน ............................ 40 4-2 ผลระดบ ของความสมพนธของคกจกรรม .................................................................... 54 4-3 เหตผล ของความสมพนธ ระหวางแผนกทมความสมพนธระดบ A .............................. 54 4-4 เหตผล ของความสมพนธ ระหวางแผนกทมความสมพนธระดบ E............................... 55 4-5 เหตผล ของความสมพนธ ระหวางแผนกทมความสมพนธระดบ .................................. 55 4-6 สรปผลการปรบปรงการไหลของกระบวนการท างาน ................................................... 64 4-7 สรปผลการปรบปรง ...................................................................................................... 65 5.1 การเปรยบเทยบแผนภมการไหลของกระบวนการท างานภายในคลงสนคา .................. 68

ฌ

สารบญภาพ

ภาพท หนา 2- 1 ความใกลชดระหวางสถาน A และ B ............................................................................. 12 2-2 ความสมพนธระหวางแผนก 8 แผนก ............................................................................ 14 2-3 ความสมพนธ ก) ใหคะแนนแบบเชงเสน ข) ใหคะแนนแบบเอกซโปเนนเชยล ............ 15 2-4 เสนทางการขนถายวสด ................................................................................................. 19 2-5 แผนผงความสมพนธระหวางแผนก ............................................................................... 24 2-6 ตวอยางของผงระหวางแผนกจรงทไดโดยพจารณาจากแผนผงแสดงความสมพนธ ...... 24 2-7 ตวอยางผงการก าหนดความสมพนธกจกรรมคลงสนคา ................................................ 25 2-8 ตวอยางแผนภาพความสมพนธของกจกรรมคลงสนคาตาง ๆ (Relationship Diagram) . 27 2-9 โครงสรางของแผนภาพกางปลาแบบวเคราะหความผนแปร ......................................... 28 2-10 โครงสรางของแผนภาพกางปลาแบบจ าแนกตามกระบวนการผลต ............................... 29 2-11 โครงสรางของแผนภาพกางปลาแบบก าหนดรายการสาเหต ......................................... 29 3-1 ลกษณะการวจยเพอใชปรบปรงการปฏบตงานในคลงสนคา ......................................... 34 3-2 ขนตอนการด าเนนการวจย ............................................................................................. 35 4-1 แผนผงกางปลา .............................................................................................................. 39 4-2 มการวางปายบรเวณทางเดน .......................................................................................... 43 4-3 มถงสและไมกวาดวางปะปนอยกบอปกรณ ................................................................... 43 4-4 มการวางราวเหลกขวางทางเดน ..................................................................................... 44 4-5 น าปายตดไวทอปกรณ ................................................................................................... 44 4-6 น าไมกวาดและถงสออกจากคลงสนคา.......................................................................... 45 4-7 น าราวเหลกออกจากคลงสนคา ...................................................................................... 45 4-8 สถานทเกบอปกรณทช ารด ............................................................................................ 46 4-9 ตวอยางใบบนทกรายการสนคาเขา-ออก (Scaffolding Materials Delivery Report) ...... 48 4-10 กจกรรมทเกดขนในคลงสนคา ....................................................................................... 49 4-11 ใบเบกอปกรณนงราน (Materials Request) ................................................................... 50 4-12 การไหลของกระบวนการปฏบตงานโดยอาศยแบบฟอรม ............................................. 51 4-13 ความสมพนธกจกรรม ................................................................................................... 53 4-14 การเปรยบเทยบกระบวนการในคลงสนคากอนและหลงการปรบปรง .......................... 57

ญ

สารบญภาพ (ตอ)

ภาพท หนา 4-15 การไหลของกระบวนการทเกดขนในคลงสนคา (หลงปรบปรง) แบบท 1 .................... 58 4-16 การไหลของกระบวนการทเกดขนในคลงสนคา (หลงปรบปรง) แบบท 2 .................... 60 4-17 ความสมพนธการไหลของกระบวนการท างาน แบบปจจบน ........................................ 62 4-18 ความสมพนธการไหลของกระบวนการท างาน แบบท 1 ............................................... 62 4-19 ความสมพนธการไหลของกระบวนการท างาน แบบท 2 ............................................... 63 4-20 การออกแบบคลงสนคาใหม แบบท 1 ............................................................................ 63 4-21 การออกแบบคลงสนคาใหม แบบท 2 ............................................................................ 64

1

บทท 1 บทน า

ความเปนมาและความส าคญของปญหา ปจจบนธรกจมการแขงขนกนอยางรนแรง ธรกจตาง ๆ ตองหากลยทธมาเพอใชพฒนาตนเองใหทนกบยคโลกาภวฒนและตอสกบคแขงขน ใหธรกจสามารถด าเนนตอไปไดสามารถสรางผลก าไรใหแกบรษท กลยทธในการสรางความไดเปรยบมหลายกลยทธ แตกลยทธทมกจะถกมองขาม คอ การบรหารจดการคลงสนคา กลยทธในการบรหารจดการคลงสนคา สามารถท าไดหลายวธดวยกน ไมวาจะเปนการบรหารจดเกบสนคาคงคลงเพอความสะดวกตอการใชงานและ เพอลดระยะเวลาในการเคลอนยายสนคาภายในคลงสนคา ทก ๆ กจกรรมทเกดขนในคลงสนคาลวนแลวแตท าใหเกดตนทนเพมขนทงนน ดงนนจงตองน ากลยทธมาใชเพอชวยในการลดตนทนดานคลงสนคา จะเหนไดวาสนคาคงคลงมความส าคญตอกจกรรมหลกของธรกจเปนอยางมาก การบรหารสนคาคงคลงทมประสทธภาพจงสงผลตอก าไรของบรษทโดยตรง การจดการคลงสนคาเปนสวนส าคญทางกลยทธในหวงโซอปทาน กจกรรมทเกดขนในคลงสนคานน ลวนท าใหเกดตนทน ไมวาจะเปนการจดพนทในการวางสนคา การเคลอนยายสนคา โดยทวไปคลงสนคาท าหนาทในการจดเกบสนคาระหวางจดตาง ๆ ของกระบวนการจดสง ซงสนคาทเกบไวสามารถแบงไดเปน 2 ประเภทใหญ ๆ ไดแก วตถดบ และสนคาส าเรจรป การจดการคลงสนคามวตถประสงคเพอเพมประสทธภาพ และประสทธผลของกระบวนการและกจกรรม ตาง ๆ ทเกดขนในคลงสนคา ธรกจผรบเหมากอสรางนงราน เปนธรกจทตองมวตถดบอปกรณอยในสตอกเปนจ านวนมากเพอใหทนตออปสงคของลกคา และมการไหลเวยนของอปกรณอยางตอเนอง ในทกวนจะมการเขาออกของอปกรณตดตงนงรานเปนจ านวนมาก กจกรรมทเกดขนภายในคลงสนคามความส าคญในการขบเคลอนกระบวนการท างาน ปจจบนภายในคลงสนคาพบวามปญหาเกดขนในหลาย ๆ จด เนองจากไมมกระบวนการจดการการท างานทมประสทธภาพเพยงพอ ปญหาทพบเกดจากหลายปจจยและหลายดาน เชน ดานกระบวนการด าเนนงาน พบวาการจดวางอปกรณในคลงสนคาไมเปนระเบยบ มการท างานทซ าซอน ดานพนกงาน พบวา พนกงานใหมขนยายอปกรณชาเนองจากไมรต าแหนงของอปกรณนงราน ดานความถกตอง พบวา การตรวจสอบจ านวนอปกรณนงรานไมมความแมนย าพอ ดานเครองมอ พบวารถเครนทใชในการเคลอนยายอปกรณไมเพยงพอตอ ความตองการใชงาน เปนตน จากปญหาทกลาวมาขางตน ปญหาทผวจยคดวามผลกระทบมากทสด

2

ทสมควรจะหาแนวทางแกไข คอ การปรบปรงกระบวนการท างานกจกรรมตาง ๆ ทเกดขนภายในคลงสนคา การจดวางอปกรณนงรานใหมระเบยบรอยเรยบรอย มการตดปายบอกชออปกรณตาง ๆ สรางบรรยากาศในการท างานใหดขน และควรทจะมการวางแผนผงคลงสนคาใหม เพอชวยใหกระบวนการท างานภายในคลงสนคามการท างานทรนไหลมากขน ลดระยะเวลาและระยะทางในการตดตอสอสารและการเคลอนยายอปกรณตาง ๆ ระหวางแผนกภายในคลงสนคา และก าจดกจกรรมทซ าซอนทเกดขนภายในคลงสนคา ในงานวจยนไดน าทฤษฏกางปลามา วเคราะหเพอหาปญหาและแนวทางแกไขปญหาทเกดขนภายในคลงสนคา มการท าทฤษฏ 5 ส มาเพอจดระเบยบภายในคลงสนคาใหม โดยกจกรรม 5 ส เปนแนวทางการปรบปรงเพอการปรบปรงดานการผลต เพอใหเกดความสะอาดของสถานทท างาน เพอกอใหเกดความปลอดภย มระเบยบเรยบรอย 5 ส ยอมาจาก ภาษาญปน 5 ค า คอ Seiri (เซร) คอ สะสาง Seiton (เซตง) คอ สะดวก Seison (เซโซ) คอ สะอาด Seiketsu (เซเคทส) คอ สขลกษณะ และ Shitsuke (ชซเกะ) คอ สรางวนย และมการน าระบบ Systematic Layout Planning (SLP) มาเพอจดแผนผงคลงสนคาใหม โดยกระบวนการวางผงแบบ SLP เปนกระบวนการวางผงแบบลองผดลองถก (Trail and Error) ซงมงเนนไปทระดบของความสมพนธระหวางแผนกตาง ๆ หรอกจกรรมตาง ๆ วาควรมการวางใกลกนหรอไม โดยพจารณาระดบความใกลชดของแตละแผนกทละคจนครบทกค แลวน ามาวเคราะหสรางแผนผงใหม ดงทจะแสดงใหเหนในรายละเอยดดงตอไปน

วตถประสงคของการวจย 1. เพอศกษาวเคราะหปญหาและขอเสนอแนะในการด าเนนงานในคลงสนคา 2. เพอศกษาการปรบปรงผงคลงสนคา เพอเพมประสทธภาพกระบวนการท างานในคลงสนคา 3. เพอศกษากจกรรม 5 ส เพอน ามาใชในการปรบปรงคลงสนคา

ประโยชนทคาดวาจะไดรบจากการวจย 1. ไดระบบแผนผงคลงสนคาใหมท าใหมการไหลของกระบวนการท างานทเหมาะสมและมประสทธภาพทสดส าหรบคลงสนคา 2. สามารถปรบปรงประสทธภาพการท างานภายในคลงสนคาได โดยสามารถลดระยะเวลาและระยะทางในกระบวนการท างาน

3

3. ทราบถงความเปลยนแปลงและประสทธภาพทเพมขน กอนและหลงการเปลยนแผนผงคลงสนคาใหม 4. คลงสนคาเปนระเบยบและมบรรยากาศการท างานทดขน

ขอบเขตของการวจย การศกษานเปนการศกษาเกยวกบการวเคราะหปญหาและหาแนวทางในการแกปญหาทเกดขนภายในคลงสนคาของบรษทแหงหนง เพอปรบปรงและพฒนากระบวนการท างานในคลงสนคา โดยมขอก าหนดดงน 1. วเคราะหปญหาทเกดขนภายในคลงสนคาโดยใชทฤษฏกางปลา 2. หาแนวทางในการแกไขปญหาเบองตน 3. น าปญหาทมผลกระทบมากทสดมาแกปญหาเชงลก 4. จดระเบยบภายในคลงสนคาใหมโดยใชทฤษฏ 5 ส 5. ปรบปรงกระบวนการท างานทซ าซอนภายในคลงสนคา 6. ปรบปรงแผนผงคลงสนคาใหมโดยใชทฤษฏ (Systematic Layout Planning; SLP)

สถานทท าการวจย คลงสนคาของบรษทผรบเหมาตดตงนงรานแหงหนงในจงหวดระยอง (Scaffolding Warehouse) นยามศพทเฉพาะ Scaffolding = นงราน PIPE Galv. Steel = ทอเหลกอาบสงกะส PIPE Carb. Steel = ทอเหลกคารบอน Board Wood = แผนไมกระดาน Board Galv. = แผนเหลกปพน Ladder Beam = บนไดเหลก Ladder ALU. = บนไดอลมเนยม Ladder Galv. = บนไดสงกะส Fittings = ประกบ-แคลม Base plate = แผนรองตนเสา

4

Jack Plate = แผนปรบระดบ Castor Wheel = ลอเลอน Gin Wheel = รอก H Frame = นงรานเฟรม Plank Clamp = แคลมปยดกระดาน Canvas = ผาใบ Safety Net = ตาขาย Rope 0.5 inch = เชอก 0.5 นว Tie Wire (CS) = ลวดเหลก Tie Wire (Galv.) = ลวดชบสงกะส

5

บทท 2 เอกสาร ทฤษฎและงานวจยทเกยวของ

ในการศกษาครงนผท าการวจยไดท าการศกษาวเคราะหปญหาและหาแนวทางแกไขปญหาทเกดขนภายในคลงสนคาของบรษทผรบเหมาตดตงนงรานแหงหนง เพอปรบปรงประสทธภาพการท างานในคลงสนคา ซงรายละเอยดในบทนจะกลาวถงทฤษฏ การจดการคลงสนคา การวางแผนผงคลงสนคา แผนภมกางปลา ทฤษฏออกแบบผงโรงงานอยางมระบบ Systematic Layout Planning (SLP) รวมทงน าเสนองานวจยทเกยวของ ดงน นยามของคลงสนคา คลงสนคา (Warehouse) หมายถง สถานทใชในการเกบรกษาสนคาใหอยในสภาพด และมคณสมบตทพรอมจะสงมอบใหแกลกคา บคคล องคกร หรอหนวยงานทเกยวของในโซอปทาน หรอภายนอกโซอปทาน โดยคลงสนคาท าหนาทเปนสถานทพกและเกบสนคาหรอวตถดบหรอวสดสงของตาง ๆ จนกวาจะมการเคลอนยาย สงมอบไปสผทมความตองการ ไมวาจะเพอการผลต หรอเพอจดจ าหนาย จาย แจก หรอขาย (ธนต โสรตน, 2552) ดงนนกจกรรมของคลงสนคา จงเปนองคประกอบทส าคญของการจดการโลจสตกสและซพพลายเชน เพราะคลงสนคาเปนสถานทเกบสนคาคงคลง หากมการจดการสนคาคงคลงทด จะสามารถชวยในเรองของการประหยดคาใชจายในการลดตนทนโลจสตกสไดกอเกดสภาพคลองและผลตอบแทนจากการลงทน (Return on Investment) ในอกนยหนง คลงสนคาสาธารณะ (Public Warehouse) หมายถง สถานทซงผเปนเจาของไดน ามาฝากและคลงสนคา ทงในฐานะบคคลหรอนตบคคลไดรบฝากสนคานนไวในการครอบครองดแลจนกวาสนคานนจะไดมการสงมอบใหกบเจาของหรอบคคล สถานท ซงเจาของสนคาตองการ อยางไรกตามไมวาจะเปนคลงสนคาหรอคลงสนคาสาธารณะ ถอเปนหนาทของคลงสนคาหรอบคคลซงดแลคลงสนคาจะตองมหนาทรบผดชอบตอกจกรรมตาง ๆ ทเกยวของกบความรบผดชอบทงทางธรกจและทางกฎหมายในการจดการพนท ซงตองการเกบรกษาหรอถอครองสนคา รวมทงกจกรรมตาง ๆ ซงเกยวของกบจ านวนน าหนก การรกษาคณภาพ และสภาพรวมทงความปลอดภยของสนคาจนกวาสนคานน ๆ จะไดมการน าออกจากคลงสนคา และสงมอบหรอจดสงใหกบผรบถกตองตรงตามเงอนไขซงไดมการตกลงกน วตถประสงคหลกของการจดการโซอปทานโลจสตกสกเพอการลดตนทนการถอครองสนคาใหมากทสด ซงถอเปนเปาหมายหลกของการจดการโลจสตกสโซอปทาน ซงทกกจกรรม

6

ตองการลดตนทนในการลดการถอครองสนคาภายใตการคงประสทธภาพตอการสงมอบ การประยกตโดยการน าระบบโซอปทานโลจสตกสมาใชในภาคการผลตจะตองน ามาใชในดานลดตนทนสนคาคงคลง โดยการขจดกจกรรมตาง ๆ ซงไมมมลคาเพม (New Value Added) และสงผล ตอการงอกเงย และการเพมของสนคาคงคลง ทงนปรชญาของการบรหารจดการคลงสนคาทมประสทธภาพก คอ มสนคาใหเกบนอยทสด หรอไมมสนคาใหเกบทเรยกวา การจดการสตอกเปนศนย (Zero Stock Management) ทวศกด เทพพทกษ (2552) ใหความหมายวา “การจดการคลงสนคา” วาเปนการบรหารคลงสนคาเพอใหเกดการด าเนนการเปนระบบใหคมกบการลงทน การควบคมคณภาพของการเกบ การหยบสนคา การปองกน ลดการสญเสยจากการด าเนนงานเพอใหตนทนการด าเนนงานต าทสด และการใชประโยชนเตมทจากพนท “การคลงสนคา” หมายความวา การรบท าการเกบรกษาสนคา หรอการรบท าการเกบรกษาสนคาและใหบรการเกยวกบสนคานน เพอบ าเหนจเปนทางคาปกต ไมวาบ าเหนจนนจะเปนเงนคาตอบแทนหรอประโยชนอนใด ประเภทของคลงสนคา ประเภทของคลงสนคาแบงตามลกษณะทางกายภาพ (Physical) ไดเปน (ไชยยศ ไชยมนคง และมยขพนธ ไชยมงคง, 2554) คลงสนคาทมดชด มก าแพง เพดานและประต ไดแก คลงสนคาทวไป ซงบางแหงจะมการควบคมอณหภม หรอ มการตดตงเครองท าความเยน (Frozen Warehouse) - คลงสนคาทมแตหลงคา แตไมมผนง ใชในการเกบสนคาซงไมเสยหายจากสภาวะอากาศ มกเปนสนคาขนาดใหญและมน าหนก ซงโอกาสทจะเสยหายหรอสญหายไดยาก - คลงสนคากลางแจง พนตองเปนคอนกรตมการยกพน มระบบปองกนน าทวม ไมมหลงคา หรอสงกอสราง หากไมมคณสมบตดงกลาวกไมถอเปนคลงสนคากลางแจงแตอาจเปนลานวางสนคาทวไป คลงสนคากลางแจง อาจไดแก ลานทใชในการเรยงกองตคอนเทรนเนอร เชน ตาม ICD หรอ ทาเรอหรอสนามบน นอกจากนยงไดแก คลงสนคากลางแจง ใชเกบสนคาทม ขนาดใหญหรอสนคาเทกองหรอพชไร แรธาตตาง ๆ - คลงสนคาทเปนถง (Tank) หรอสงกอสรางอน ๆ ทสนคาน าเขาหรอเอาออก โดยวธดดผานทอ (Pipe) เชน คลงเกบน ามน เกบเคม หรอ Silo เกบอาหารสตว สนคาการเกษตรตาง ๆ - คลงสนคาเคลอนทได ไดแก ระวาง (Deck) ของเรอสนคา หรอเครองบน หรอโบกเกบ สนคาของรถไฟหรอตคอนเทรนเนอรทใชในการขนสงสนคาทใชเปนสถานทเกบสนคาเพอรอการสงมอบ

7

- คลงเกบขอมลอเลกทรอนคส (Data Bank) เชน Server ทใชเกบขอมล ซงปจจบนถอเปนสนคาประเภทหนง ซงสามารถสองมอบใหผทตองการโดยวธ Down Load ผานเครอขาย Network เชน Web site เปนตน การด าเนนงานของคลงสนคา หนาทส าคญของคลงสนคาม 3 ประการ ไดแก การเคลอนยาย (Movement) การเกบรกษา (Storage) และการถายโอนขอมล (Information Transfer) มรายละเอยดดงน 1. การเคลอนยายประกอบดวยกจกรรมยอยตาง ๆ ดงน 1.1 การรบสนคา (Receiving) ประกอบดวยการถายสนคาออกจากยานพาหนะทน าสนคาเขา การส ารวจความเสยหาย การตรวจนบสนคา เพอเปรยบเทยบ กบค าสงซอและรายงานการขนสงสนคา การปรบปรงรายงานสนคาคงคลง ....1.2 การโอนถายสนคา (Transfer or Put Away) ประกอบดวยการเคลอนยายสนคาเขาไปเกบในคลงสนคา และการเคลอนยายสนคาเพอสงมอบใหแกลกคา ....1.3 การเลอกหยบสนคา (Order Picking/ Delection) เพอเตรยมสงใหแกลกคาตามค าสงซอ โดยเลอกหยบสนคา ประเภทตาง ๆ ตามทก าหนด เพอเตรยมจดสงตอไป ....1.4 การสงสนคาผานคลง (Cross Docking) เปนการขนสงระหวางจดทรบสนคาเขาและจดทสงสนคาออก โดยอาจจะไมจ าเปนตองน าสนคาไปเกบในคลงสนคาแตอยางไร ....1.5 การสง (Shipping) ประกอบดวยการตรวจสอบค าสงซอทจะสงไป การปรบปรงรายงานสนคาคงคลง การแยกประเภทสนคา และการจดบรรจภณฑตามค าสงซอ ซงสนคาจะถกจดเกบในกลอง หบหอ หรอตบรรจสนคา และมการบนทกขอมลเพอการสงออก เชน ตนทาง ปลายทาง ผสง ผรบ และรายละเอยดสนคาทสง ฯลฯ 2. การจดเกบแบงเปน 2 ประเภทไดแก ....2.1 การจดเกบชวคราว (Temporary Storage) ซงจดเกบสนคาคงคลงตามปกตเทาทจ าเปน ซงคลงสนคาทมการจดเกบแบบชวคราวนจะเนนไปทหนาทการเคลอนยายสนคาหรอการสงสนคาผานคลง โดยมวตถประสงคเพอ จดเกบสนคาชวคราวเทานน ....2.2 การจดเกบกงถาวร (Semi-Permanent Storage) เปนการจดเกบสนคาคงคลงทเกนกวาความตองการปกต ซงสนคาคงคลงทเกบไวประเภทน เรยกวา สนคากนชน หรอสนคาปลอดภย (Buffer or Safety Stock) การจดเกบ ประเภทนเหมาะสมในการช าหรบเกบสนคาหลายประเภท เชน สนคาทตองการเปนฤดกาล สนคาทมการซอเกบลวงหนา หรอสนคาทซอเพอเกงก าไร สนคาทไดรบสวนลดพเศษ ฯลฯ

8

3. การถายโอนขอมล การถายโอนขอมลเปนหนาทส าคญอยางหนงของการจดการ คลงสนคา ซงเกดขนไปพรอม ๆ กบการเคลอนยายและการจดเกบสนคาโดยทวไปขอมลทตองการใชในการจดการคลงสนคาประกอบดวยระดบของสนคาคงคลง สถานทเกบสนคาประเภทตาง ๆ การรบและสงสนคา ลกคา บคลากร สงอ านวยความสะดวกตาง ๆ ฯลฯ ซงมแนวโนมวา ธรกจตาง ๆ มการใชประโยชนจากระบบแลกเปลยนขอมล (Electronics Data Interchange) หรอ EDI ระหวางผผลตกบลกคาและ Supplier เพอใหเกดประสทธภาพในการจดการคลงสนคาไดมากขน (ดกกลาส เอมแลมเบรต, เจมส อารสตอก และลซา เอมแอลแลม, 2546) ผงคลงสนคาและการออกแบบ ผงคลงสนคาและการออกแบบในการจดผงสนคา ผบรหารจะพบค าถามส าคญวา จะจดเกบสนคาใดในคลงสนคา ซงการจดเกบสนคาเหลาน สามารถมผลกระทบตอประสทธผลและประสทธภาพของแตละธรกจ คลงสนคาทดควรมการจดผงโดยมวตถประสงค ดงน - สามารถเพมความสามารถในการเกบสนคา - ปรบปรงการไหลของสนคา - ลดตนทน - ปรบปรงการใหบรการลกคา - ปรบปรงบรรยากาศการท างาน ผงคลงสนคาทเหมาะสมแตละแหงจะแตกตางกนไปโดยขนอยกบปจจยตาง ๆ เชน ประเภทของสนคาทจดเกบ ทรพยากรการเงนของกจการ สภาพการแขงขน และความตองการสนคาของลกคา นอกจากนนควรค านงถงผลกระทบระหวางแรงงาน อปกรณ พนท และสารสนเทศทใชดวย การบรหารสนคาคงคลง (Inventory Management) สนคาคงคลง หรอสนคาคงเหลอ (Inventory) เปนสงทจ าเปนส าหรบธรกจเพราะจดเปนสนทรพยหมนเวยนรายการหนงซงธรกจพงมไวเพอใหการผลตหรอการขาย สามารถด าเนนไปไดอยางราบรน การมสนคาคงคลงมากเกนไปอาจเปนปญหากบธรกจ ทงในเรองตนทนการเกบรกษาทสง สนคาเสอมสภาพ หมดอาย ลาสมย ถกขโมย หรอสญหาย นอกจากนยงท าใหสญเสยโอกาสในการน าเงนทจมอยกบสนคาคงคลงนไปหาประโยชนในดานอน ๆ แตในทางตรงกนขาม ถาธรกจมสนคาคงคลงนอยเกนไป กอาจประสบปญหาสนคาขาดแคลนไมเพยงพอ (Stock Out) สญเสยโอกาสในการขายสนคาใหแกลกคา เปนการเปดชองใหแก

9

คแขงขน และกอาจตองสญเสยลกคาไปในทสด นอกจากนถาสงทขาดแคลนนนเปนวตถดบทส าคญ การด าเนนงานทงการผลตและการขายกอาจตองหยดชะงก ซงอาจสงผลตอภาพลกษณของธรกจในอนาคตได ดงนนจงเปนหนาทของผประกอบการในการจดการสนคาคงคลงของตนใหอยในระดบทเหมาะสม ไมมาก หรอนอยเกนไป เพราะการลงทนในสนคาคงคลงตองใชเงนจ านวนมาก และอาจสงผลกระทบตอสภาพคลองของธรกจได (สกจ สวรยะชยกล, 2555) การวางแผนการบรหารจดการคลงสนคา (Warehouse) และสนคาคงคลง (Inventory) เปนยทธศาสตรส าคญทชวยใหธรกจประสบความส าเรจสามารถตอสกบคแขงขนได ซงคลงสนคาทความส าคญทสดในระบบโลจสตกส ในการบรหารจดการคลงสนคา ตองมองคประกอบการส าคญหลายอยางเขามารวมดวย และดวยความซบซอนทตองการใหการบรหารมคณภาพทด ตองอาศยระบบการท างานทมคณภาพ มระบบเทคโนโลย อปกรณเครองมอททนสมย และบคลากรทเปนมออาชพทง 3 สงนตองท างานสอดคลองประสานกน เพอใหเกดความแมนย าในการท างาน การมคลงสนคาเพอส ารองสนคาคงคลงในปรมาณทเหมาะสม จะชวยลดความเสยงจากความแปรผนของอปสงคและอปทานของการด าเนนงานระหวางหนวยงานตาง ๆ ใหเชอมตอกนได ส าหรบหลกการในการท าธรกจคลงสนคา ล าดบแรกตองเขาใจสนคาแตละชนด เพอสามารถจดการไดอยางเหมาะสมไมท าใหเกดความเสยหาย โดยนโยบายการวางแผนการท างานขององคกร จะเปนการก าหนดวธการบรหารจดการคลงสนคา รวมทงเปนแนวทางในการก าหนดกลยทธในการสตอกสนคา ซงจะเปนฟนเฟองหลกใหบรษทนน ๆ สามารถผลตสนคาเพยงพอและตอบสนอง ความตองการของลกคาได การบรหารคลงสนคาจะจดการตงแตการรบเขาจนถงการจายออก นอกจากนซอฟแวรจะเปนตวก าหนดวาสนคาเขามาควรจะน าสนคาไปเกบไวทไหน ใหถกสขลกษณะ เนองจากมการจดเกบสนคาหลากหลายประเภท จงจ าเปนตองแบงโซนจดวางสนคาระหวางสนคาทมกลน สนคาทเปนสนคาอปโภค และสนคาทเปนเคมโดยอาศยศาสตรในการจดเกบเรยงสนคาทถกตองพรอมกนน ซอฟแวรยงชวยตดสตอก เมอมการน าสนคาออก และเมอตดสตอกออกแลว พนกงานจะน าสนคามาจดเกบแทนในต าแหนงทวางการบรหารจดการคลงสนคา ตองขนอยกบองคประกอบของคลงสนคา ซงนโยบายการท างานขององคกรจะเปนตวก าหนดวาจะออกแบบ Warehouse อยางไร รวมถงการก าหนดคณสมบตตาง ๆ ใหตรงตามความเหมาะสมในการใชงาน

10

กจกรรม 5 ส เปนแนวทางการปรบปรงเพอการปรบปรงดานการผลต เพอใหเกดความสะอาดของสถานทท างาน เพอกอใหเกดความปลอดภย มระเบยบเรยบรอย 5 ส ยอมาจาก ภาษาญปน 5 ค า คอSeiri (เซร) คอ สะสาง Seiton (เซตง) คอ สะดวก Seison (เซโซ) คอ สะอาด Seiketsu (เซเคทส) คอ สขลกษณะ และ Shitsuke (ชซเกะ) คอ สรางวนย 1. Seiri หรอ สะสาง เปนการแยกสงของระหวางทจ าเปน และไมจ าเปนออกจากกนใหชดเจน แลวทงของทไมจ าเปนเสย เนองจากจะท าใหเกดความไมปลอดภยในการท างานจะชวยในการลดความสญเสยในการท างานได ของทเกบไวนาน ๆ แลว ไมไดใชงาน จะท าใหของนนมกจะมปญหาดานคณภาพได โดยใชตามอง จะมขนตอนดงน 1.1 ศกษาสภาพปจจบน 1.2 แบงแยกระหวางของทจ าเปน และไมจ าเปน 1.3 ท าการเคลอนยายสงของทไมจ าเปน 1.4 สงของทไมจ าเปนใหทงเสย โดยการจะทงจะตองถกตรวจสอบโดยหวหนาในหนวยงานนนกอน 1.5 ท าการปรบปรง 1.6 บงชใหชดเจนวามอะไรอยทใด จ านวนเทาไร 2. Seiton หรอ สะดวก สะดวกมใชการจดวางสงของเพอใหดสวยงาม สะดวกจะอยคกบสะสางเสมอ เปนการจดวางสงของเพอใหเปนระเบยบ โดยศกษาถงวธการจดเกบ การจดวางและบงบอกถงสงของทจ าเปนใหเรยบรอยสามารถน ามาใชไดงาย โดยท าใหใครกตามสามารถเขาไดโดยงายเพอเพมประสทธภาพการผลตและความปลอดภย จะใชกลยทธแผนปายสะดวกใชตามองจะมขนตอนดงน 2.1 ก าหนดสถานทไวทจะท าการปรบปรงการจดวางของเครองจกร หรอการไหลของสงของ จากนนกก าหนดสถานทวาควรจะวางของไวไหนโดยใหเหมาะสมกบการจดวางใหม 2.2 การจดเตรยมสถานทวางของโดยใชการจดระบบ แบบ First-in First-out การบงชสถานท คอตองบอกวาของอยทใด จ านวนเทาใด การบงชสถานท จะตองบงสถานทตง และต าแหนงวาง โดยจะมปายชอเปนรหสและหมายเลขตดไว 2.3 ก าหนดสงของวาเปนอะไรโดยท าปายชอตดทของทจะวาง การบงชปรมาณ จะบอกถงปรมาณต าสด และสงสดโดยจะใหสเปนตวแยก เชน ปรมาณสงสดจะใชเขยนปายสแดง และต าสดเขยนซายสเขยว เปนตน

11

3. Seiso หรอ สะอาด การท าความสะอาดสถานทท างาน เชน พนทวางวตถดบ พนทจดเกบ Jig และอปกรณเครองจกรจะตองท าความสะอาดพรอมกบตรวจเชคอยสม าเสมอท าใหเปนนสย โดยการเรยง ความสะอาด 3.1 แบงหนวยงานแตละแผนก เพอใหแขงขนกนโดยเนนเรองความสะอาดสถานทท างาน 3.2 จะสงตวแทนแผนก ละ 1 คน เพอเปนกรรมการกลาง 3.3 กรรมการกลางจะถายรปกอนจะท าโปรแกรม 5 ส และหลงการท าโปรแกรม 5 ส เพอเปรยบเทยบ 3.4 ถาแผนกไหนท าไดสะอาด โดยทความแตกตางชดเจนจะไดรางวลจากผบรหารระดบสง 3.5 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ คอ จะท าใหเพมประสทธภาพเครองจกร ลดการสญเสยและสภาพทท างานมความนาท างาน และมความปลอดภย 4. Seiketsu หรอ สขลกษณะ เปนการรกษาความเปนระเบยบเรยบรอยของสถานทท างานไวใหดเสมอ เชน การจดวางผงโรงงานใหดเปนระเบยบ ตกแตงพนทหรอบรเวณท างานใหถกสขลกษณะตอการท างาน 5. Shitsuke หรอ สรางวนย คอการฝกอบรม หรอปลกฝงวนย การรกษาวนย ใหถกตองตลอดเวลา พนฐานทส าคญทสด คอ ผบงคบบญชาตองเปนแบบอยางทด ผจดการ รองผจดการ และผควบคมงานตองเขมงวด เอาจรงเอาจง และจะตองสรางใหเปนวฒนธรรมองคกรใหไดและตอกย าอยเสมอ ๆ ในเรอง 5 ส กจกรรมการดแลรกษาสภาพแวดลอมทตองด าเนนการอยางตอเนองควบคกบการท า 5 ส คอ

5.1 การท าความสะอาดเครองจกรและสถานทท างาน 5.2 ตรวจสอบสภาพความสะอาดเปนรายสปดาห 5.3 ตรวจสอบและเกบขอมลระดบมลพษตาง ๆ ทเกดขนในโรงงาน 5.4 ก าหนดมาตรการเพอปองกนหรอขจดมลพษทมผลตอสภาพแวดลอม 5.5 วางมาตรการการก าจดน าทง ขยะ และอากาศเสย 5.6 ด าเนนการกจกรรมการสงเสรมการดแลรกษาสภาพแวดลอมอยางตอเนอง 5.7 ประชาสมพนธใหทกคนในองคกรชวยการดแลรกษาสภาพแวดลอม

12

การจดผงโรงงานโดยใชขอมลเชงคณภาพ การจดผงโรงงานโดยขอมลเชงคณภาพมวตถประสงค เพอจดวางต าแหนงของทรพยากรของโรงงาน เชน เครองจกร สถานงาน ฯลฯ ใหอยตดกนหรอหางกนจากกนตามความสมพนธของทรพยากรนน ความสมพนธของระหวางแผนกไดจากแผนภมไดจากแผนภมแสดงความสมพนธการจดผงโรงงานประเภทน เปนสวนหนงของการออกแบบผงโรงงานอยางมระบบ (Systematic Layout Planning) โดยพจารณาถงคา TCR (Total Closeness Rating) ทใชพจารณาม 2 ประเภท คอ คา TCRA (Total Closeness Rating with Adjacent Department) เปนการพจารณา ความใกลชดระหวางแผนกซงจะตองใหมคามากทสด ดงสมการน

Maximize TCRA = ∑ ∑

ij ij

TCRA คอ การพจารณาความใกลชดระหวางแผนก M คอ จ านวนแผนก

คา 𝛿ij เปน 1 ถาแผนก I และ j อยตดกนและคา 𝛿ij เปน 0 ถาแผนก I และ j ไมไดอยตดกน ดงรป

(A,B) = 0 (A,B) = 1 ภาพท 2-1 แสดงความใกลชดระหวางสถาน A และ B (ทมา: Francis and White, 1974)

B •

B •

A •

A •

13

ij ij คอ คาคะแนนของความสมพนธระหวางแผนก I และ j คะแนน การใหคะแนนของความสมพนธระหวางแผนกจากแผนภมแสดงความสมพนธ ซงจะไดกลาวถงรายละเอยดตอไปน คา TCRD (Total Closeness Rating Distance Between Department) เปนการพจารณาถงระยะทางระหวางแผนกซงจะตองใหมคานอยทสด ดงสมการน

Maximize TCRD = ∑ ∑

ij ij

ij คอ ระยะทางระหวางแผนก I ไปแผนก j ตามทไดกลาวมาแลว TCRD คอ การพจารณาถงระยะทางระหวางแผนกรายละเอยดของการจดผงโรงงานโดยใชขอมลเชงคณภาพ i j คอ คาคะแนนของความสมพนธระหวางแผนก i ไป แผนก j คะแนน ดงทไดกลาวมาแลวไดจากแผนภมแสดงความสมพนธซงเปนแผนภมทแสดงถงความสมพนธของทกแผนกในผงโรงงานนน ๆ ดงแสดงดงรป และใชสญลกษณแสดงถงความสมพนธของแตละแผนกเปน A E I O U และ X สญลกษณเหลานมความหมายดงตารางท ตารางท 2-1 แสดงสญลกษณและความหมายของระดบความสมพนธ สญลกษณ คาใชจาย A Absolutely Necessary E Especial Necessary I Important O Ordinary U Unimportant X Undesirable

14

ภาพท 2-2 ความสมพนธระหวางแผนก 8 แผนก (ทมา: Francis and White, 1974) เพอความสะดวกในการค านวณสมการท (8) และ (9) คา i j ควรเปลยนใหอยในรปคะแนนทเปนจ านวนเตม โดยทวไปแลวการใหคะแนนของระดบความสมพนธแบงออกเปน 2 ประเภท คอการใหคะแนนแบบเอกซโปเนนเชยล (Exponential) และการใหคะแนนแบบเชงเสน (Liner) ดงตาราง ตารางท 2-2 การเปรยบเทยบการใหระดบคะแนนแบบเอกซโปเนนเชยลและแบบเชงเสน

ระดบความสมพนธ คะแนนแบบเชงเสน คะแนนแบบเอกซโปเนนเชยล A 4 81 E 3 27 I 5 9 O 1 3 U 0 1 X -1 -243

(ทมา: Francis and White, 1974)

15

การใหคะแนนแบบเชงเสนหรอเอกซโปเนนเชยลขนอยกบการตดสนใจของผวางผงโรงงาน ถาผวางผงโรงงานตองการแตละแผนกมความแตกตางกนมาก ๆ กควรเลอกวธการแบบเอกซโปเนนเชยล แตถาผวางผงโรงงานใหระดบความสมพนธไมมความแตกตางกนมาก กควรเลอกวธการแบบเชงเสน ซงค าตอบของผงโรงงานจะแตกตางกนออกไป

ก) ข)

ภาพท 2-3 ความสมพนธ ก) ใหคะแนนแบบเชงเสน ข) ใหคะแนนแบบเอกซโปเนนเชยล (ทมา: Francis and White, 1974) แตอยางไรกตามผวางผงโรงงานตองพงระลกอยเสมอวาการใหคะแนนเชงคณภาพไมสามารถน ามาใชกบกระบวนการคณตศาสตรไดทกกรณ เชน ไมอาจกลาวไดวา 27 มคาเทากบ A และการน าไปใชควรระบถงค าอธบายทางดานเหตผลดวย วธการแกปญหาการจดผงโรงงานโดยใชขอมลเชงคณภาพมหลายวธเชน วธ Branch and Bound วธทางทฤษฎกราฟ (Graph Theory) ฯลฯ ซงรายละเอยดของวธการเหลานสามารถหาไดจาก (Francis and White, 1974)

การขนถายล าเลยงวสด การขนถายล าเลยงวสดเปนหวใจส าคญของการวางแผนโรงงาน คอ การเคลอนทของวสดจะตองมล าดบขนตอนทด วสดทไหลผานกระบวนการตองเปนระบบทางตรง ไมเปนระบบทางออมหรอวกไปวนมาหรอไหลยอนกลบ โดยการไหลตองไดรบการพฒนาจากแผนการไหล (Flow Diagram) และตองมการวเคราะหโดยใชแผนภมความสมพนธของกจกรรม

16

การวเคราะหและการออกแบบการขนถายล าเลยง การวเคราะหการเคลอนยายทจะตองเกดขน โดยวเคราะหดวาจะมการเคลอนยายบอยมากนอยแคไหนในแตละเทยวของการขนถายล าเลยงหรออาจเรยกวาวเคราะหความหนาแนนของการขนถายล าเลยงกได นอกจากนกยงจะตองวเคราะหลกษณะของการเคลอนยายวา มการเคลอนยายกนอยางไร เพอวาการวางแผนในการเลอกระบบเครองมอจะไดเหมาะสมยงขนจะตองพงจ าไววาในการออกแบบจะตองใหคาการขนถายล าเลยงเกดขนนอยทสด การทจะใหไดสงนมาจ าเปนทจะตองศกษาปจจยตาง ๆ ทมผลกระทบตอคาการขนถายล าเลยงใหเขาใจเสยกอนจงเรมวางแผนการขนถายล าเลยงไดส าหรบปจจยและผลกระทบตอคาการขนถายล าเลยง ในการวเคราะหและการออกแบบการขนถายล าเลยง จะใชแผนภมตาง ๆ ชวยในการวเคราะหดงน 1.1 แผนภมกระบวนการผลต แผนภมกระบวนการผลต (Flow Process Chart) จะแสดงใหเหนถงขนการท างานใหญ ๆของกระบวนการการผลต และการตรวจสอบเพอใหเหนภาพพจนของการผลตเปนขนตอน จงเหมาะสมทจะใชกบการวางผงโรงงานใหมเพอศกษา และหาทางปรบปรงขบวนการผลตใหดขน อาจจะดวยการรวม หรอตดทอนการท างานทไมจ าเปนออกอนจะเปนผลท าใหการผลตมประสทธภาพดขน และการน าเอาแผนภมการท างานทปรบปรงแลว มาใชเปนแนวทางในการจดวางผงโรงงาน กจะท าใหไดผงโรงงานทดขนสญลกษณทใชส าหรบแผนถมม 2 อยาง คอ = Operation หรอ การปฏบตงานหรอการท างาน หมายถง การปฏบตงานบนชนงานเกดขนเมอมการเปลยนแปลงลกษณะหรอคณสมบตของชนงาน = Inspection หรอ การตรวจสอบ หมายถง กจกรรมเกยวกบการตรวจสอบ เปรยบเทยบคณภาพของชนงาน ปรมาณของวสด เพอใหแนใจในลกษณะของชนงาน แผนภมกระบวนการผลตนใชบอกขนตอนในกรรมวธการผลตอยางกวาง ๆ ท าใหเหนภาพการท างานทงระบบจงเหมาะส าหรบใชศกษาหรออธบายแผนงานทงระบบใหเขาใจในขนตอนอยางรวดเรวและชดเจน ซงจะเปนพนฐานของการศกษางานในรายละเอยด เพอการปรบปรงงานตอไป ในขณะเดยวกนเนองจากแผนภมกระบวนการผลต ไดแสดงขนตอนในการสรางของแตละชนงานอยางคราว ๆ ตามล าดบกอนหลงจนกระทงมาประกอบกนเขาใหเปนชนงานส าเรจรป แผนภมกระบวนการผลตนจงคลายกบเปนผงจ าลองการผลตในโรงงานไปในตว เปนเครองมอทจ าเปนและมประโยชนมากตอการออกแบบผงโรงงานทงชนดทจะออกแบบผงโรงงานใหม และปรบปรงผง

17

โรงงานเดมใหดขนกลาวไดวาแผนภมกระบวนการผลตเปรยบเสมอนเอกสารชนแรกในการใหขอมลทส าคญของการออกแบบแผนผงโรงงาน 1.2 แผนภมการไหลของกระบวนการผลต แผนภมการไหลของกระบวนการผลต (Flow Process Chart) คอ แผนภมทเขยนขนเพอบนทกขนตอนการท างานหรอบนทกขนตอนในกระบวนการแปรรปดวยวตถดบ จนกระทงเปนผลตภณฑโดยบนทกรายละเอยดทกขนตอนของการท างานเพอการศกษาปรบปรง โดยการใชสญลกษณทง 5 ตวทมอยบนทกรายละเอยดของงาน = Operation หรอ การปฏบตงานหรอการท างาน หมายถง การปฏบตงานบนชนงานเกดขนเมอมการเปลยนแปลงลกษณะหรอคณสมบตของชนงาน = Inspection หรอ การตรวจสอบ หมายถง กจกรรมเกยวกบการตรวจสอบเปรยบเทยบคณภาพของชนงาน ปรมาณของวสด เพอใหแนใจในลกษณะของชนงาน = Transportation หรอ การขนสงหรอการขนยาย หมายถง การเคลอนยายวตถดบจากจดหนงไปยงอกจดหนง ยกเวนการขนยายขณะอยในขนตอนการผลต = Delay หรอ ความลาชา หมายถง ความลาชาของงานเนองจากมอปสรรคมาขดขวางไมใหขนตอนการปฏบตงานขนตอไป = Storage หรอ การพก หมายถง การเกบชนสวนงานอยางถาวร ซงสามารถน ามาใชไดถาตองการ ซงการเบกจายควรมค าสงหรอหนงสอจากผเกยวของ แผนภมการไหลของกระบวนการผลต ใชบนทกกจกรรมทงหมดทเกดขนกบคนหรอวสดในระหวางกระบวนการผลต จะถกบนทกโดยระเอยดตามความเปนจรงทกประการ แผนภมชนดนแตจะเรมตงแตวตถดบถกน าออกมาจากคลงเกบวสด แผนภมจะบนทกรายละเอยดทงหมดทกขนตอน จนกระทงกลายเปนผลตภณฑส าเรจรป เมอเราไดศกษาแผนภมการไหลของกระบวนการผลต โดยละเอยดกจะเขาใจกรรมวธในการผลตโดยตลอด ในขณะเดยวกนจะเกดแนวความคดในการปรบปรงดวย

18

1.3 การไหลของกระบวนการผลต ตารางท 2-3 การไหลของกระบวนการท างาน

(ทมา: http://www.dms.eng.su.ac.th)

19

1.4 แผนภาพการไหล แผนภาพการไหล (Flow Diagram) เปนแบบแปลนทเกยวของกบการท างานทแสดงอยในแผนภมการไหลของกระบวนการผลต โดยปกตแลว แผนภมทงสองชนดนจะตองใชควบคกนไปเสมอ เปนแบบแปลนทยอสวนของสภาพการท างานจรงลงบนแผนกระดาษ ตามมาตราสวนทเหมาะสม โดยมทตงของเครองจกร สถานทท างาน ตลอดจนบรเวณทมการท างานก ากบไว อยางถกตอง พรอมทงแสดงจดทตงของกจกรรมตาง ๆ

ภาพท 2-4 เสนทางการขนถายวสด (ทมา: http:// www.dms.eng.su.ac.th) 1.5 การประเมนผลเพอเลอกแผนการขนถายล าเลยง ในการออกแบบแผนการขนถายล าเลยงกเชนเดยวกบ การออกแบบผงโรงงานทจะตองออกแบบมาหลาย ๆ แบบ เพอจะไดมขอเปรยบเทยบวาแตละแผนดหรอไมดอยางไร เพราะถามเพยงแผนเดยวกจะบอกไมไดวาดหรอไมด เนองจากไมมสงเปรยบเทยบ ในการออกแบบแผนการขนถายล าเลยงจะมขอเลอกใหมากมาย ตงแตวธการขนถายล าเลยง เครองมอขนถายล าเลยงประเภทตาง ๆ และเนองจากมการขอความคดเหนจากบคคลในระดบตาง ๆ ฉะนนจะท าใหไดการขนถาย

20

ล าเลยงทเปนไปไดจากความเหนตาง ๆ มากแผนดวย และเพอทจะใหไดขอสรปวาแผนใดนาจะเปนแผนท นาพอใจทสด และน าไปใช จงจ าเปนทจะตองท าการประเมนวเคราะหเปรยบเทยบเพอคดเลอกเอาเพยงแผนเดยวไปใชงาน 2. กระบวนการวเคราะหเพอประเมนเปรยบเทยบจ าแนกออกไดเปน 2 แนวทาง คอ 2.1 การประเมนเปรยบเทยบเชงปรมาณหรอเชงเศรษฐศาสตร เชน การเปรยบเทยบตนทน การเปรยบเทยบตนทน ในการวางแผนการขนถายล าเลยงนนไดมการออกแบบชนดและจ านวนของเครองมอขนถายล าเลยงส าหรบแตละแผนไวเรยบรอยแลว ฉะนนถาเราสามารถหาตนทนและคาใชจายตาง ๆ ไดกสามารถด าเนนการเปรยบเทยบเพอเลอกได สงทจะตองหาเพอการเปรยบเทยบ คอ คาใชจายในการด าเนนการ ซงจะประกอบไปดวย คาใชจายทผนแปร ไดแก คาไฟ คาเชอเพลง คาซอมบ ารงรกษา คาอะไหล คาแรงงานทางตรง คาผลประโยชนอน ๆ ของคนงาน 2.2 การเปรยบเทยบเชงคณภาพหรอเชงความพอใจ ซงไมสามารถตคาออกมาเปนตวเงนได เรามกใชวธเปรยบเทยบขอดขอเสย และวธการใหน าหนกความส าคญของปจจยและคะแนนเปรยบเทยบ การเปรยบเทยบเชงคณภาพ การเปรยบเทยบวธการนเปนการเปรยบเทยบระดบความพอใจของแผนการขนถายล าเลยงตางๆ ซงปจจยทน ามาพจารณาเปรยบเทยบนน ไมสามารถวดออกมาในรปของตวเงนหรอตวเลขได วธนอาจท าใหมความล าบากใจบางในการประเมน แตถาไดใชความพยายามในการประเมนกนอยางรอบคอบแลว กจะใหผลเปนทนาพอใจทเดยว การประยกตระบบ SLP (Systematic Layout Planning) ในการวางผงคลงสนคา ในบทนจะอธบายถงการประยกตวธการวางผงแบบ SLP (Systematic Layout Planning) เพอท าการวางผงคลงสนคา ซงรายละเอยดดงตอไปน 1. แนวคดการวางผงดวยวธ SLP กระบวนการวางผงแบบ SLP เปนกระบวนการวางผงแบบลองผดลองถก (Trail and Error) ซงมงเนนไปทระดบของความสมพนธระหวางแผนกตาง ๆ หรอกจกรรมตาง ๆ วาควรมการวางใกลกนหรอไมโดยพจารณาระดบความใกลชดของแตละแผนกทละคจนครบทกค ตวอยางตอไปน แสดงขนตอนการใชกระบวนการ SLP เพอวางผงรานคาแหงหนง 1.1 ก าหนดเหตผลเพอก าหนดระดบความสมพนธ

21

ขนตอนแรกในกระบวนการ SLP คอ การก าหนดสญลกษณของเหตผลตาง ๆ ทจะใชในการประเมนระดบความสมพนธระหวางแผนกตาง ๆ หรอ กจกรรมตาง ๆ ตารางขางลางแสดงตวอยางของการก าหนดสญลกษณ (Code) ของเหตผลเพอใชในการประเมนระดบความสมพนธ ตารางแสดงสญลกษณของเหตผลทใชในการก าหนดระดบความสมพนธ ตารางท 2-4 สญลกษณและความหมายของระดบความสมพนธ

Code Reason 1 Type of Customer 2 Ease of Supervision 3 Common personal 4 Contact necessary 5 Share same price 6 Psychology

(ทมา: ดร.ชมพล มณฑาทพยกล, 2552) 1.2 การก าหนดสญลกษณแสดงระดบความใกลชด ขนตอนตอไปของกระบวนการ SLP คอ การก าหนดสญลกษณแสดงระดบความใกลชด ซงจะใชเปนตวบงชถงระดบความสมพนธระหวางแผนก หรอกจกรรมตาง ๆ วาควรอยใกลชดกน หรอหางกนมากนอยเพยงใด ตารางดานลางแสดงตวอยางของการก าหนดสญลกษณเพอแสดงระดบความใกลชด

22

ตารางท 2-5 สญลกษณแสดงระดบความใกลชดของแผนกตาง ๆ Value Closeness Line Code Numerical Weights

A Absolutely necessary 16 E Especially important 8 I Important 4 O Ordinary closeness OK 2 U Unimportant 0 X Undesirable 80 (ทมา: ดร.ชมพล มณฑาทพยกล, 2552)

1.3 การประเมนความสมพนธระหวางแผนกตาง ๆ เปนค ๆ ขนตอนตอไปของกระบวนการ SLP คอ การน าสญลกษณแสดงเหตผล และสญลกษณแสดงความใกลชด มาทวนความสมพนธของแผนกตาง ๆ โดยการประเมนระดบความสมพนธ เปนค ๆ ซงในการประเมนนอาจจะใชความคดเหนของผเชยวชาญ หรอ การระดมสมองของผทเกยวของกได ตารางดานลางนเปนตวอยางของการประเมนความสมพนธเปนค ๆ ของธรกจแหงหนง

23

ตารางท 2-6 ตวอยางการประเมนระดบความใกลชดของแผนกตาง ๆ From To

2 3 4 5 Area (sq. ft.)

1. Credit department I U A U 100 6 - 4 -

2. Toy department I A 400 1 1.6

3. Wine department U -

4. Camera department

5. Candy department

(ทมา: ดร.ชมพล มณฑาทพยกล, 2552) 1.4 การวาดแผนผงแสดงความสมพนธระหวางแผนก (Relationship Diagram) ขนตอนตอไปของกระบวนการ SLP คอการน าผลการประเมนความสมพนธมาสรางเปนแผนผงแสดงความสมพนธ เพอสะทอนภาพรวมของระดบความสมพนธระหวางแผนกตาง ๆ

Note here that the (1) Credit Dept. and (2) Toy Dept. are given a high rating of 6

Note here that the (2) Toy Dept. and the (5) Candy Dept. are given a high rating of 6

Closeness Rating Reason for Rating

Letter

Number

24

ภาพท 2-5 แผนผงความสมพนธระหวางแผนก (ทมา: ดร.ชมพล มณฑาทพยกล, 2552)

1.5 พฒนาผงโดยพจารณาจากผงแสดงความสมพนธระหวางแผนก ขนตอนตอไปของกระบวนการ SLP คอ การน าผงแสดงความสมพนธระหวางแผนก มาพฒนาผงจรง โดยวางแผนกตาง ๆ ลงพนทจรง โดยพยายามเรยงแผนกตาง ๆ โดยใหสอดคลองกบผงแสดงความสมพนธระหวางแผนกทไดรบ ในการพฒนาผงจรงน อาจจะตองมการปรบผงดวยกระบวนการลองผดลองถก (Trail and Error) เพอใหไดผงจรงทสอดคลองกบผงแสดงความสมพนธระหวางแผนกมากทสด

ภาพท 2-6 ตวอยางของผงระหวางแผนกจรงทไดโดยพจารณาจากแผนผงแสดงความสมพนธ (ทมา: ดร.ชมพล มณฑาทพยกล, 2552)

25

1. การประยกต SLP เพอวางผงกจกรรมของคลงสนคา ภาพตอไปนแสดงความสมพนธของกจกรรมตาง ๆ ภายในคลงสนคาตวอยางแหงหนง จากแผนภาพจะพบคลงสนคา ตวอยางมกจกรรมทงหมด 10 กจกรรม ซงตองการวางแผนวาจะวางกจกรรมตาง ๆ ไวในสวนใดของคลงสนคา ดวยหลกการของ SLP ดงนนจงมความจ าเปนตองวเคราะหความสมพนธของแตละกจกรรมวาควรมความใกลชดกนมากนอยเพยงใด

ภาพท 2-7 ตวอยางผงการก าหนดความสมพนธกจกรรมคลงสนคา (ทมา: ดร.ชมพล มณฑาทพยกล, 2552) ในการวเคราะหความสมพนธระหวางกจกรรมตองก าหนดสญลกษณของความสมพนธกอน ซงโดยทวไปจะก าหนดสญลกษณดงตารางตอไปน

26

ตารางท 2-7 สญลกษณของความสมพนธซงใชเปนตวอกษรภาษาองกฤษและรหสเหตผล ความส าคญ ล าดบความส าคญ เหตผลของความส าคญ A จ าเปนอยางยง E ส าคญพเศษ I ส าคญ O ใกลชดปกต U ไมส าคญ X ไมตองการ

1. ดแลตรวจตรา 2. ความปลอดภยในการท างาน 3. การไหลของสนคา 4. การไหลของงาน 5. การควบคมสนคา 6. จ าเปนตองใชอปกรณเครองมอ 7. แบงปนพนท 8. สขภาพและความปลอดภยของพนกงาน 9. การปองกนภย

(ทมา: ดร.ชมพล มณฑาทพยกล, 2552) จากแผนภาพความสมพนธจะไดวา กจกรรมการรบสนคา และกจกรรมการตรวจสอบสนคา มความสมพนธกนในระดบ A คอ มความจ าเปนอยางยง ดวยเหตผล 5 คอ เปนเรองของการควบคสนคา ดงนนในแผนภาพความสมพนธจงใหระดบคะแนนไวท A-5 เปนตน ในระดบคะแนนของกจกรรมอน ๆ กจะพจารณาดวยหลกการเดยวกนคอ การพจารณาเปนค ๆ โดยตองพจารณาใหครบทกค ส าหรบในการใหคะแนนนนคงใชเปนการระดมความเหน หรอการสอบถามจากผเชยวชาญเปนหลก เนองจากกระบวนการ SLP นเปนการวเคราะหเชงคณภาพเปนหลก เมอพจารณา ครบทกคแลวกจะสามารถน าแผนภาพความสมพนธระหวางกจกรรมไปสรางเปน แผนภาพแสดงความสมพนธ (Relationship Diagram) ไดตวอยางตอไปน

27

ภาพท 2-8 ตวอยางแผนภาพความสมพนธของกจกรรมคลงสนคาตาง ๆ (Relationship Diagram) (ทมา: ดร.ชมพล มณฑาทพยกล, 2552) จากแผนภาพความสมพนธจะทราบถงกจกรรมทควรอยใกลชดกน และกจกรรมทควรอยหางกน จากแผนภาพจะสามารถกลาวไดวา กจกรรมทควรอยใกลกนคอ กจกรรมรบสนคา การตรวจสอบสนคา และคลงสนคาอตโนมต สวนกจกรรมทควรอยใกลกนในระดบรองลงมาคอ การตรวจสอบ การจดเกบ การเบกจายจากชนวาง นอกจากนกจกรรมการเบกจากตชนวางควรอยใกลกบพนทจดสง และกจกรรมการรบสนคาควรอยใกลกบการจดวาง สวนกจกรรม การบรการของพนกงาน กระบวนการขอมลและการเบกสนคาควรอยใกลดวยระดบปกต เปนตน จากผลการวเคราะหความสมพนธดงแผนภาพ จะมารถใชเปนแนวทางในการจดต าแหนงของกจกรรมตาง ๆ ลงผงของคลงสนคา และจะไดด าเนนการสรางแบบจ าลองของผงของคลงสนคา เปนล าดบตอไป (ดร.ชมพล มณฑาทพยกล) แผนภาพกางปลา กตศกด พลอยพานชเจรญ (2550: 304) ไดกลาวในการวเคราะหความผนแปรเพอศกษาเกยวกบความสมพนธระหวางสาเหตและผลมความจ าเปนอยางยงทตองการระดมสมอง (Brainstorming) ถงสาเหตตาง ๆ ของความผนแปรเพอการพสจนตามขอเทจจรงส าหรบการแกไขตอไป เครองมอส าคญทใชแสดงผลและใชในการวเคราะหความสมพนธระหวางสาเหตและผลคอ แผนภาพกางปลา (Fish Bond Diagram) และเรยกชออน ๆ ไดอก อาท แผนภาพอชกาวา (Ishikawa Diagram) หรอแผนภาพสาเหตและผล (Cause and Efect Diagram)

28

1. ความหมายของแผนภาพกางปลา แผนภาพกางปลา เปนแผนภาพทมประโยชนส าหรบน าเสนอความสมพนธระหวางสาเหตและผลโดยมนยามวา “แผนภาพทแสดงความสมพนธอยางมระบบระหวางผลทแนนอนประการหนงกบสาเหตตาง ๆ ทเกยวของ” แผนภาพกางปลาสามารถจ าแนกออกไดเปน 3 ประเภท คอ 1.1 การวเคราะหความแปรผน (Dispersion) โดยภาพแบบนใชแสดงถงสาเหตของการเกดความผนแปร ในคณภาพทแสดงดวยหวปลาตามล าดบกอนหลง ดวยการตงค าถาม “ท าไมจงเกดความผนแปร” ขนเปนเชนนเรอย ๆ แผนภาพกางปลาแบบน จะพบเหนมากทสดดงแสดงโครงสรางในรปท 2.9 1.2 การจ าแนกตามกระบวนการผลต (Process Classification)ใชแสดงแผนภาพความสมพนธของสาเหตและผล โดยมการจ าแนกตามกระบวนการตาง ๆ ดงแสดงโครงสรางใน รปท 2.9 จดเดน คอ สรางไดงายและสอขอความไดความหมายด แตจดออนคอท าใหดเหมอนวามสาเหตซอนสาเหต ท าใหมสาเหตมากกวาหนงปจจยซงท าใหยากตอการวเคราะห 1.3 การก าหนดรายการของสาเหต (Cause Enumeration) แผนภาพประเภทนเหมอนกรณการวเคราะหความผนแปร แตมความแตกตางกนตรงทวา มงสรายการสาเหตทท าใหเกดปญหา (ตามหวปลา) แผนภาพประเภทนมประโยชนคอ ท าใหทราบรายการของสาเหตทงหมดของระบบงาน ท าใหพสจนหาสาเหตไดคอนขางงาย แตขอเสย คอ มความยากในการสรางคอนขางยาก เพราะนอกจากตองพยายามระดมสมองหาสาเหตทคาดวาเปนไปไดแลว ยงตองมการทบทวนอยเสมอดวย ดงแสดงในรปท 2.10

ภาพท 2-9 แสดงโครงสรางของแผนภาพกางปลาแบบวเคราะหความผนแปร (ทมา: กตศกด พลอยพานชเจรญ, 2550: 307)

29

ภาพท 2-10 แสดงโครงสรางของแผนภาพกางปลาแบบจ าแนกตามกระบวนการผลต (ทมา: กตศกด พลอยพานชเจรญ, 2550: 308)

ภาพท 2-11 แสดงโครงสรางของแผนภาพกางปลาแบบก าหนดรายการสาเหต (ทมา: กตศกด พลอยพานชเจรญ, 2550: 308) การตความหมายแผนภาพกางปลา ในการตความหมายแผนภาพกางปลาอยบนพนฐานการวเคราะหความผนแปร กลาวคอ ท าการพจารณาวาเมอ มการปรบระดบของสาเหต (ขยบกางปลา) ท าใหลกษณะคณภาพทระบปญหาเปลยนแปลง (หวปลาสาย) หรอไม ถาหากมการปรบระดบสาเหตแลวไมมผลใด ๆ แสดงวาสาเหตและผลนนมมความสมพนธใด ๆ ตอกน ควรทบทวนแผนภาพกางปลาใหม

30

งานวจยทเกยวของ นายมานนท จนทรภรมย (2554) ไดกลาวไววา การศกษาถงปญหาและก าหนดกลยทธในการแกปญหาเพอเพมประสทธภาพในการบรการของอตสาหกรรม EMS กรณศกษาบรษท Trinity Electronics (Thailand) Ltd. จ ากด จากการศกษาวเคราะหพบวา ปญหาทส าคญทกอใหเกดผลกระทบโดยตรงตอประสทธภาพการผลตไดแก ดานการวางผงโรงงาน และการขาดการบ ารงรกษาเครองจกร ท าใหประสทธภาพในการผลตโรงงานไมไดตามทควร จากปญหาดงกลาวทางผวจยไดน าเอาทฤษฏของ “ขนตอนการวาง ผงโรงงาน อยางเปนระบบ Systematic Layout Planning (SLP)” มาแกไขปญหาทเกดขน และจดท าแผนการซอมบ ารงอยางตอเนองใหกบเครองจกร โดยมวตถประสงคเพอจดผงโรงงานทเหมาะส าหรบโรงงานกรณศกษา และสรางแบบฟอรมการบ ารงรกษาใหกบเครองจกรเพอลดการขดของของเครองจกรผลจากการวจยผงโรงงานใหมสามารถลดระยะทางในการเคลอนยายโดยรวมไดถง 70.4% และเวลาทใชในการผลตนอยลง จากผลการวจยแสดงใหเหนอยางชดเจนวา การน าทฤษฏการวางผงโรงงานอยางเปนระบบและทฤษฏการดแลรกษาเครองจกรเชงปองกนมาใช สามารถท าใหบรษทบรรลวตถประสงคทกลาวมาขางตนไดเปนอยางด สทธพงษ พรหมสวรรณ (2550) ไดท าการศกษาการเพมประสทธภาพการจดผงโรงงานกรณศกษา บรษท เค เฟอรนเจอร ซงผลกระทบทเกดจากการขาดประสทธภาพในการจดผงโรงงานของบรษท เนองจากการขยายพนทโรงงานอยางไมเปนระบบ ท าใหการไหลของการผลตไมตอเนอง เกดการปฏบตงานซ าซอน ท าใหสญเสยเวลาในการรอ สงผลใหตนทนในการผลตสง และเกดอบตเหตบอยครง จากการศกษาพบวา สาเหตทท าใหตนทนการผลตสง และการเกดอบตเหตบอยครงเนองจากไมมการวางแผนผงอยางเปนระบบ ท าใหสญเสยเวลาในการเคลอนยาย ท าใหมการท างานลวงเวลามากเกนไป สงผลใหพนกงานเกดความเหนอยลาและมอบตเหตเกดขนบอยครง ในชวงการท างานลวงเวลา ผศกษาไดท าการวเคราะหและหาแนวทางแกไขปญหาพบวา สามารถจดผงโรงงานเปนแบบตวย ซงท าใหการผลตเปนไปอยางตอเนองและชวยลดเวลาในกระบวนการผลตอกทงยงมพนทในแตละสวนเพมขนรวม 612 ตารางเมตร สามารถลดขนตอนและระยะเวลาจากสถานตนทางไปยงสถานปลายทางได โดยลดระยะทางในการเคลอนยายได 212 เมตร และลดเวลาในการเคลอนยายได 12.7 นาท สงผลใหกระบวนการผลตทงหมดลดลง จาก 112.2 นาท เหลอ เพยง 99.5 นาท หรอลดเวลาในการผลตได 11.32% การลดอบตเหตทเกดขนบอยครง ผศกษาใชวลดงานลวงเวลาในชวงเวลา 17.00-22.00 น. ลงและเพมงานลวงเวลาในวนอาทตยแทนเพอลดความเหนอยลาในการปฏบตงานของพนกงาน และสามารถลดตนทนแรงงานได 17.49

31

พรเทพ แกวเชอ และวรนท เกยรตนกล (2554) ไดกลาววา การปรบปรงผงโรงงาน กรณศกษา บรษท Z จ ากด งานวจยนศกษาการวางผงโรงงาน บรษท Z จ ากด เพอออกแบบผงโดยเพมพนทใหเกดความยดหยนในสวนของการผลต ซงเปนโรงงานผลตคลลงทาวเวอร เพอสงออกทงในและตางประเทศ โดยผลตภณฑทท าการผลตจะมทงหมด 4 รน ไดแก รน A Series รน B Sun-Series รน C-Series รน D Series และสนคาหลกทผลต คอ A Series ผวจย พบวา โรงงานน มปญหาเกยวกบการใชพนทอยางไมเตมประสทธภาพ และการวางวสดไมเปนระเบยบ ดงนนผวจยด าเนนการปรบปรงและวางแผนผงโงงานใหมโดยใชทฤษฏการวางผงโรงงานอยางมระบบ (The Systematic Layout Planning Pattern : SLP) มาประกอบการวเคราะห และปรบปรงการวางผงโรงงานเพอเพมพนทในการท างาน หลงจากการปรบปรงผงโงงาน สามารถเพมพนทในการท างานไดดงน พนทท างานชน 1 จาก 228.47 ตารางเมตร เปน 300.47 ตารางเมตร เพมขน 7.69 เปอรเซนต พนทท างานชน 2 จาก 0 ตารางเมตร เปน 139 ตารางเมตร เพมขน 18.38 เปอรเซนต พนทท างานชน 3 จาก 238.29 เปน 296.79 ตารางเมตร เพมขน 7.74 เปอรเซนต เลศพงศ เศกใจเสอ , ฤภวลย จนทรสา (2555) ไดกลาววา การปรบปรงผงบรษทประกอบอปกรณเสรมรถยนตดวยหลกการออกแบบผงโรงงานอยางเปนระบบ (Layout Improvement of an Automotive Accessory Company Using Systematic Layout Planning) งานวจยนมวตถประสงคเพอปรบปรงแผนผงของบรษทตวอยางซงเปนบรษทใหบรการเชาพนทจอดฝากเกบรถยนต และประกอบอปกรณตกแตงรถยนต ใหมการไหลของวสดในกระบวนการท างานทมประสทธภาพสงขน จากการศกษาแผนผงของบรษทตวอยางพบวา มสภาพและเสนทางการไหลของวสดทขาดประสทธภาพ สงผลใหระยะทางการเคลอนทของวสดระหวางหนวยงานไกล ตนทนการขนสงสง และมจดตดของเสนทางการไหลจ านวนมาก ท าใหโอกาสทจะเกดอบตเหตสงขน การศกษานไดด าเนนการโดยการเกบรวบรวมขอมลทเกยวของ การวเคราะหการไหลของวสด การวเคราะหความสมพนธระหวางกจกรรม การวเคราะหหาพนททตองการ และการประเมนผลโดยใชวธวเคราะหองคประกอบรวมกบเจาหนาทของบรษท การศกษาจะเนนในสวนการวางวางผงโรงงานตามแผนกงานและการวางผงโงงานอยางละเอยดในบางสวน ผลจากการศกษาสรปไดวาผงของบรษทตวอยางทไดปรบปรง สามารถลดระยะทางทใชในการขนยายวสดระหวางหนวยงานรวมจาก 5,448 เมตร เหลอ 4,309 เมตร คดเปนสดสวนทลดลงเทยบกบระยะทางเดม 20.91% จ านวนจดตดของเสนทางการไหลลดลงจาก 24 จด เหลอ 10 จด คดเปนสดสวนทลดลง 58.33% และสามารถขจดการไหลยอยกลบในกระบวนการการผลตจาก 8 จด เหลอ 0 จด

32

จกรพงษ เกษตรเวทน และ สรชย ชลภกด (2552) ไดกลาววา การศกษาแนวทางในการปรบปรงผงโรงงานใหม กรณศกษาการผลตยากนยง มจดประสงคเพอเพมประสทธภาพในการผลตยาจดกนยง โดยวธการปรบปรงผงโรงงานเพอลดระยะทางและระยะเวลาในการผลตจดยากนยง ไดน าแนวทางการวางผงโรงงานอยางมระบบตามหลกการของ (SLP) โดยมขนตอนการศกษา คอ การศกษาขอมลพนฐานของการวางผงโรงงาน การไหลของการผลตกลองกระดาษ ความสมพนธของกจกรรม เนอททตองการ เนอททหาได และไดท าการวางผงเสนอแนะ 3 รปแบบ โดยมลกษณะเดนของแตละรปแบบดงน แผนผง ก. มระยะทางในการผลตทสนและการไหลของวสดทเปนเสนตรงมากกวาเมอเทยบกบแผนเดม แผนผง ข.มระยะทางในการผลตทสน แตเนองจากมการเพมสายพานดานหลงเครองบรรจท าใหไมสะดวก ในการปฏบตงาน แผนผง ค. มลกษณะการท างานทงายขนเนองจากมการใชสายพานแทนรถเขน แตไมสะดวกในการปฏบตงาน ดงนนผวจยจงเลอกแผนผง ก. มาใชในการปรบปรงผลการด าเนนโครงการ การผลตยาจดกนยงพบวาขอดของผงโรงงานปรบปรงใหม สามารถลดระยะทางลดไดคดเปนรอยละ 27.76 สวนประสทธภาพดานเวลาสามารถลดเวลา ในการผลตของผงโรงงานปรบปรงไดคดเปนรอยละ 51.80 แววดาว สมานพนธ และ นนทชย กานตานนทะ (2556) ไดกลาววา การปรบปรงผงโรงงานเพอจดสมดลก าลงการผลตโดยเทคนคการจ าลองแบบปญหาในอตสาหกรรมฮารดดสกไดรฟ งานวจยนมวตถประสงคเพอน าเสนอแนวทางการปรบปรงผงโรงงานส าหรบกระบวนการผลตฮารดดสกไดรฟในสวนของ Clean Room โดยประยกตใชหลกการของการวางผงโรงงานอยางมระบบ (Systematic Layout Planning, SLP) ซงมงเนนไปทระดบความสมพนธระหวางสถาน เพอลดระยะทางและระยะเวลาในการขนยายวสดใหนอยลง ในปจจบนโรงงานกรณศกษามการแบงพนทการท างานออกเปน 2 สวน คอ เฟส 1 และ เฟส 2 ทง 2 เฟส มขนตอนการท างานสวนใหญเหมอนกนแตมก าลงการผลตไมเทากนจงเกดปญหาความไมสมดลของก าลงการผลตระหวางเฟส 1 และเฟส 2 สงผลใหเกดการขนยายวสดไปผลตขามเฟสเปนจ านวนมาก นอกจากนยงมการจดวางสถานงานทไมเปนระเบยบ บางสถานงานอยหางกนมาก ท าใหมระยะทางการขนถายวสดระหวางสถานทยาวในงานวจยนไดเสนอผงโรงงานทปรบปรงใหม 2 แบบ และท าการประเมนประสทธภาพของผงโรงงานใหมทไดเปรยบเทยบผงโรงงนาในปจจบน โดยใชเทคนคการจ าลองสถานการณดวยโปรแกรม Arena ซงผลจากการจ าลองสถานการณ พบวา เมอเปรยบเทยบกบผงปจจบนผงโรงงานใหมแบบท 1 และ แบบท 2 สามารถลดเวลาการขนยายวสดลง 14.32% และ 22.58% ตามล าดบ สงผลใหสามารถลดคาใชจายจากการขนยายวสดนได 432,000 บาทตอป และ 648,000 บาทตอป อกทงยงลดพนทการใชงานใน Clean Room ลงได 111 และ 117 ตารางเมตร ตามล าดบ

33

บทท 3 วธด าเนนการวจย

งานวจยนเปนการศกษาถงปญหาและก าหนดกลยทธในการแกไขปญหาเพอเพมประสทธภาพการท างานภายในคลงสนคา การศกษาครงนเปนการศกษาการบรหารคลงสนคา การจดการกบปญหาทเกดขนภายในคลงสนคาตาง ๆ ปญหาทเกดภายในคลงสนคา มสาเหตมาจากหลาย ๆ ปจจยและดานหลายไมวาจะเปนดานกระบวนการท างาน ดานพนกงาน และเครองมอ ตาง ๆ โดยผศกษาไดน าทฤษฏและแนวทางตาง ๆ มาประยกตใชปรบปรงภายในคลงสนคา มการจดแผนผงคลงสนคาใหม โดยใชทฤษฏ Systematic Layout Planning (SLP) เพอลดระยะเวลาและระยะทางในการแลกเปลยนขอมลและเคลอนยายเอกสารตาง ๆ มการเปรยบเทยบกระบวนการท างานแบบเดมและแบบใหม วามประสทธภาพมากขนเทาไร มการจดระเบยบคลงสนคาใหม โดยใชวธการ 5 ส มาปรบปรงคลงสนคา มการตดปายชออปกรณทชดเจนขน เพอใหสะดวกตอการเคลอนยายอปกรณนงรานและมบรรยากาศในการท างานทดขน การเกบขอมลและวเคราะหปญหา โดยเกบขอมลจากการปฏบตงานจรง และหวหนาแผนกรวมกนวเคราะหปญหาทพบภายในคลงสนคา โดยระยะเวลาการเกบขอมล 3 เดอน โดยเรมเกบขอมลตงแต กนยายน-พฤศจกายน 2558 บนทกขอมลโดยใชโปรแกรม Microsoft Excel มการเกบขอมลสถตปญหาทเกดขนภายในคลงสนคา ตงแตกระบวนการเบกจายอปกรณไปจนถงน าอปกรณสงใหกบทางไซตงานน าไปตดตงนงรานใหแกลกคา น าขอมลทไดจากการเกบสถตปญหาทพบภายใน 1 เดอน มาวเคราะหใสแผนภมกางปลา หาแนวทางแกไขปญหาเบองตน และน าปญหาทมผลกระทบมากทสดมาแกปญหาในเชงลก น าปญหามาพจารณาและวเคราะหหาแผนผงคลงสนคา แลวน าผลลพธทไดมาวเคราะหและสรปผล

34

ลกษณะการวจยเพอใชปรบปรงการปฏบตงานในคลงสนคา

ภาพท 3-1 ลกษณะการวจยเพอใชปรบปรงการปฏบตงานในคลงสนคา

วเคราะหและน าเสนอปญหาทเกดขนภายในคลงสนคา 1. การศกษาการปรบปรงพนทการจดเกบอปกรณตดตงนงราน จดระเบยบ พรอมตดปายชออปกรณ 2. การศกษาการปรบปรงขนตอนกระบวนการท างานภายในคลงสนคา ลดการท างานทซ าซอน จดผงคลงสนคาใหม 3. การศกษาการปรบปรงเอกสารเพอใหมประสทธภาพมากขน

สรปขนตอนกระบวนการท างานทตองปรบปรงและเสนอแผนงานทวจยทสามารถปรบปรงการท างานไดตอผบรหาร

ก าหนดระยะเวลา 3 เดอน ส าหรบการศกษางานวจยใหสอดคลองตอการปรบปรงการปฏบตงานและน าไปปฏบตได

35

ขนตอนการด าเนนการวจย

ภาพท 3-2 ขนตอนการด าเนนการวจย

ศกษาปญหาและสภาพปจจบนของบรษทกรณศกษา

ศกษาทฤษฏและงานวจยทเกยวของ

น าเสนอปญหาโดยใชแผนภมกางปลา

น าปญหาหลกมาแกไขปญหาโดย ปรบปรงกระบวนการท างาน

เบองตน

จดท าแผนผงคลงสนคาใหมโดยใชทฤษฏ 5 ส และ Systematic

Layout Planning

เปรยบเทยบผงคลงสนคาแบบปจจบนและแบบใหม

สรปผลการศกษาและขอเสนอแนะ

36

รายละเอยดขนตอนการด าเนนการวจยภาพรวม 1. ศกษาปญหาและสภาพปจจบนของบรษทกรณศกษา การศกษาครงนไดมการสงเกตการท างานของคลงสนคาของบรษทรบเหมากอสรางนงรานแหงหนงในจงหวดระยอง เมอพบปญหา จงมการท าวจยนเพอมาแกไขปญหาดงกลาว 2. ศกษาทฤษฏและงานวจยทเกยวของ น าทฤษฏการวางผงคลงสนคาแบบ SLP (Systematic Layout Planning) และ 5 ส มาใชในการวจย 3. น าเสนอปญหาโดยใชแผนภมกางปลา - เกบรวบรวมปญหาทเกดขนภายในคลงสนคา 4. น าปญหาทพบมาแยกหาสาเหตของปญหา - น าปญหาหลกมาแกไขปญหาโดย ปรบปรงกระบวนการท างานเบองตน - น าปญหาทพบมาวเคราะหหาแนวทางแกไขปญหาเบองตน โดยระดมสมองจากผปฏบตงานและผจดการแผนกในการหาแนวทางการแกไขปญหานน ๆ 5. จดท าแผนผงคลงสนคาใหมโดยใชทฤษฏ 5 ส และ Systematic Layout Planning - น าขอมลทไดจากการวเคราะหมาจดการกระบวนการท างานภายในคลงสนคาใหม โดยการวางผงคลงสนคาใหม ดวยการจดผงคลงสนคาแบบ SLP โดยตองค านงถงประโยชนการใชงานพนทภายในคลงสนคามากทสด มการลดระยะเวลาและระยะทางในการเคลอนยายเอกสารแลกเปลยนขอมลกนนอยทสด 6. เปรยบเทยบผงคลงสนคาแบบปจจบนและแบบใหม - เปรยบเทยบผงคลงสนคาแบบปจจบนและแบบใหม โดยคดจากระยะเวลาและระยะทางในการแลกเปลยนเอกสารขอมลและการเคลอนยายอปกรณตดตงนงราน 7. สรปผลการศกษาและขอเสนอแนะ - จากการศกษาครงนผวจยศกษาการแกปญหาทเกดขนภายในคลงสนคาโดยลดกระบวนการท างานทซ าซอน จดแผนผงคลงสนคาใหม เพอลดระยะเวลาและระยะทางการแลกเปลยนเอกสารขอมลและการเคลอนยายอปกรณนงราน

สถานททใชในการวจย คลงสนคาของบรษทรบเหมาตดตงนงรานแหงหนงในจงหวดระยอง

37

ระยะเวลาในการศกษา เรมด าเนนการวจยตงแต เดอนกนยายน และสนสดการวจยเดอน พฤศจกายน 2558

37

บทท 4 ผลการวจย

บรษทรบเหมาตดตงนงรานแหงหนงในจงหวดระยอง เปนบรษททด าเนนธรกจเกยวกบการรบตดตงนงรานทวไป ซงมคลงสนคาไวเกบอปกรณส าหรบตดตงนงรานทงหมด 2 คลง ปจจบนทางผวจยพบวาปญหาทเกดขนภายในคลงสนคานนมมากมาย และมผลกระทบตอบรษทมากขน จากการวเคราะหพบวาปญหาทเกดขนภายในคลงสนคานนเกดจากหลาย ๆ สาเหต โดยเกดจากกระบวนการด าเนนงานภายในคลงสนคา มการจดการคลงสนคาไมมประสทธภาพ พนทจดเกบไมเพยงพอตอความตองการ อปกรณตดตงนงรานมการสญหายโดยขาดผรบผดชอบ และมกระบวนการท างานทซ าซอน ท าใหเสยเวลาและเสยพลงงานโดยเปลาประโยชน จากปญหาตาง ๆขางตน ผวจยไดท าการเลอกปญหาทมผลกระทบตอบรษทมากทสดมาท าการวเคราะห มดงน 1. การจดวางอปกรณตดตงนงรานไมเปนระเบยบ ท าใหหาอปกรณนาน และใชเวลาในการคนยายอปกรณยาก 2. ไมมระบบการตรวจสอบการเบกจายอปกรณนงรานทมประสทธภาพ ท าใหอปกรณหาย และไมมผรบผดชอบ 3. มการไหลของกระบวนการท างานทซ าซอน ท าใหเสยเวลาโดยเปลาประโยชน

39

แผนผงกางปลา

ภาพท 4-1 แผนผงกางปลา

การวเคราะหปญหาและสาเหตของปญหาทเกดขนภายในคลงสนคาโดยใชแผนผงกางปลาเพอปรบปรงกระบวนการท างานภายในคลงสนคา เมอพบปญหาภายในคลงสนคา น าปญหามาวเคราะหหาสาเหตของปญหาทเกดขน จดประชมระดมสมองเพอหาแนวทางการแกไขปญหาทเกดขน จากผจดการแผนก และตวแทนพนกงานทมหนาทความรบผดชอบในคลงสนคา โดยปรบปรงกระบวนการท างานในขนตอนตาง ๆ ก าหนดแผนการท างานและก าหนดผรบผดชอบในงานตาง ๆ ดงทแสดงในตารางท 4-1

40

ตารางท 4-1 วเคราะหปญหาจากแผนภมกางปลาและวธการแกไขปญหาเบองตน

ปจจย สาเหต แนวทางแกไข พนกงาน พนกงานใหมไมรต าแหนง

ของอปกรณท าใหหาอปกรณไมเจอ หรอใชเวลาในการหาอปกรณนาน อตราการคนหาอปกรณ 10 นาท/ ชน

จดอบรมพนกงานใหมกอนเรมท างาน

พนกงานทจรต ขโมยอปกรณไปขาย อตราการสญหายของอปกรณ 0.05%/ เดอน

มการตรวจสอบประวตพนกงานกอนรบเขาท างาน และมการตงมาตรการการลงโทษทรนแรงมากขนหากพนกงานทจรต ตองชดเชยคาเสยหายเปน 2 เทาของจ านวนสนคาทสญหาย

วธการด าเนนงาน การจดวางอปกรณในคลงไมเปนระเบยบท าใหใชเวลาในการหาอปกรณนาน และ สนเปลองพนทในคลงสนคา

มการวางแผนปรบวธการจดวางอปกรณใหม ปรบผงคลงสนคาใหมเพอใหสะดวกตอการเคลอนยายอปกรณจดท า 5 ส.

มอปกรณทช ารดอยในคลงสนคาประมาณ 0.2%

ยายอปกรณทช ารดน าไปจดเกบไวนอกคลงสนคา, น าไปซอมแซม หากซอมไมไดกจดการขาย

มพนทวางภายในคลงสนคาประมาณ 5%

เปลยนรปแบบการจดวางอปกรณ จากจดวางแบบสม เปนจดวางตามล าดบความส าคญในการใชงาน

41

ตารางท 4-1 (ตอ)

ปจจย สาเหต แนวทางแกไข วธการด าเนนงาน มจ านวน Safety Stock สง

อปกรณบางชนดมรอบการใชงานนอย แตมอยใน Stock จ านวนมาก

ตรวจสอบวาอปกรณชนดไหนทมรอบการใชงานนอย จดการลดใหเหลอใน Stock นอยลง

มการท างานทซ าซอน จดการไหลของกระบวนการท างานใหม พรอมจดผงคลงสนคาใหมโดยใชระบบ SLP

ความถกตอง ระบบการตรวจสอบการเบกจายอปกรณทไมมประสทธภาพ

เปลยนระบบการตรวจสอบใหมและตองมการตรวจสอบทกครงกอนน าอปกรณเขาหรอออกคลงสนคา โดยจดท าใบบนทกรายการอปกรณทเขา-ออก ตองม ผเซนรบรองวาครบตามจ านวน เมออปกรณสญหายผเซนรบรองตองเปนผรบผดชอบ และ เพอจะไดรสถานะของคลงสนคา

น าอปกรณกลบมาจากไซตงานไมครบ เนองจากมการใชงานนงรานเปนเวลานาน

เมอท างานจบแลว ผควบคมงานประจ าไซตตองเปนผรบผดชอบ น าอปกรณกลบมาเกบในคลงสนคาและตรวจสอบ ความถกตอง

เครองมอ รถโฟลคลฟททมอยเพยง 2 คน ไมเพยงพอตอการใชงาน

ซอหรอเชารถเครนมาเพม เพอประหยดเวลาในการขนยายอปกรณ

42

วธการแกไขปญหาภายในคลงสนคาเบองตน เนองจากปญหาทพบภายในคลงสนคานนมหลายอยาง ทางผวจยจงมการแกไขปญหา ทกปญหาทพบแบบเบองตน ดงตาราง 4-1 และน าปญหาทมผลกระทบตอบรษทมากทสดมาท าการวเคราะหและหาแนวทางการแกไขปญหาเชงลก มการระดมสมองจากผจกการแผนก และผทมความเชยวชาญภายในแผนกคลงสนคา ปญหาทน ามาวเคราะหเชงลกคอ ปญหาการจดวางอปกรณในคลงไมเปนระเบยบไมมการจดท าระบบการตรวจสอบอปกรณทมคณภาพถกตองแมนย า และ มกระบวนการท างานทซ าซอน

การปรบปรงวธการด าเนนงานในคลงสนคา จดท า 5 ส เพอลดเวลาในการคนหาและเคลอนยายอปกรณ เนองจากปจจบนกอนการปรบปรงทางบรษท มการจดวางอปกรณทไมเปนระเบยบไมมแบบแผน ท าใหเกดความลาชาในการเคลอนยายอปกรณ ใชเวลาในการคนหาอปกรณนาน เนองจากอปกรณมการจดวางอปกรณทไมเปนระเบยบและบางอปกรณไมมปายชอตดไวท าใหเสยระยะเวลาในการคนหาอปกรณ การปรบปรงคลงสนคา โดยอปกรณคงคลงทจดเกบแบงออกเปนหมวดหม คอ ทอเหลก แผนไมกระดาน บนได เปนตน ซงอปกรณทจดเกบอยในคลงสนคาแตละชนดนนมปรมาณมากรวมถงการจดเกบในคลงทไมเปนระเบยบเรยบรอย การระบปายชอไมชดเจน อปกรณบางชนดไมมปายชอแสดง ท าใหพนกงานไมทราบวาอปกรณทตองการนนจดเกบอยทใด เพอลดปญหาดงกลาว จงมการจดท ากจกรรม 5 ส ขนภายในคลงสนคา ซงการท ากจกรรม 5 ส เปนแนวคดในการจดระเบยบความเรยบรอยในทท างาน เพอใหสภาพการท างานเหมาะสม ปลอดภย และเปนระเบยบเรยบรอย

43

ภาพแสดง 5 ส กอนการปรบปรง

ภาพท 4-2 มการวางปายบรเวณทางเดน

มการวางปายแสดงชอปกรณขวางทางเดน และปายไมอยตรงกบอปกรณชนดนน ๆ ท าใหพนกงานอาจเกดความสบสนในการหาอปกรณ ภาพท 4-3 มถงสและไมกวาดวางปะปนอยกบอปกรณ

มการวางถงสและไมกวาดรวมกบอปกรณตดตงนงราน ท าใหสนเปลองพนทและท าใหคลงสนคาไมเปนระเบยบเรยบรอย ไมสวยงาม

44

ภาพท 4-4 มการวางราวเหลกขวางทางเดน มการวางราวเหลกขวางทางเดน พนกงานน าราวเหลกมาใชส าหรบซอมอปกรณแลวไมน าไปเกบท าใหขวางทางเดน ภาพแสดง 5 ส หลงการปรบปรง

ภาพท 4-5 น าปายตดไวทอปกรณ น าปายทวางขวางทางเดนออก น าไปวางไวหนาอปกรณนน ๆ ตามปายชอ

45

ภาพท 4-6 น าไมกวาดและถงสออกจากคลงสนคา

น าถงสและไมกวางหรออปกรณตาง ๆ ทไมเกยวของ ออกจากคลงสนคา น าไปเกบไวยงหองเกบอปกรณซอมบ ารง

ภาพท 4-7 น าราวเหลกออกจากคลงสนคา

น าราวเหลกออกจากคลงสนคา ตดปายเตอน หามน าสงของวางกดขวางทางเดน เพอเตอนความจ าพนกงาน

46

จดท าพนทส าหรบเกบอปกรณทช ารด ในกรณทมอปกรณทช ารดปะปนอยในคลงสนคาท าใหสนเปลองพนทในคลงสนคา ทางคณะผวจยไดเสนอใหน าอปกรณทช ารดนนแยกออกมาเกบยงอกทหนง อปกรณชนดไหนทสามารถซอมแซมและน ากลบไปใชไดใหมกท าการซอมแซม สวนอปกรณชนดไหนทไมสามารถซอมแซมได ควรน าไปเกบรวมกนไวเพอน าไปขายตอเพอน าเงนมาพฒนาคลงสนคา หรออปกรณชนดไหนไมสามารถขายไดกตองท าลาย เพอไมใหสนเปลองพนทภายในคลงสนคา ภาพท 4-8 สถานทเกบอปกรณทช ารด เมอน าอปกรณทช ารดออกมาจากคลงสนคา ปรากฏวามพนทวางภายในคลงสนคาเพมขนถง 0.02 ของพนทในคลงสนคาทงหมด การแยกอปกรณทช ารดออกมาจากอปกรณทด ไมใชแคท าใหมพนทในคลงสนคาเพมมากขนเทานน แตยงท าใหสามารถขนยายอปกรณมประสทธภาพมากขน เพราะเมอพนกงานหยบอปกรณทช ารดปะปนไปกบอปกรณทด ตองเสยเวลาในการน ากลบมาเพราะใชงานไมได หรอใชงานไดแตไมมคณภาพมาตรฐาน การแยกอปกรณทช ารดออกไป จะท าใหพนกงานไมมความลงเลในการขนยาย ไมตองมาเลอกอกรอบวาอปกรณชนไหนใชงานได ชนไหนใชงานไมได ท าใหลดระยะเวลาในการขนยายอปกรณไดอกดวย

47

การจดท าระบบการตรวจสอบอปกรณตดตงนงราน ปจจบนทางแผนกคลงสนคาใชใบรองขออปกรณนงรานในการเกบขอมลอปกรณทเหลออยในคลงสนคา การเกบขอมลแบบน ท าใหไมสามารถตรวจสอบไดวาอปกรณทสงไปตามไซตงานตรงตามทรองขอมาจรงหรอไม ทางผจดท าจงเสนอใหมการจดท าใบบนทกรายการสนคาเขา-ออก (Scaffolding Materials Delivery Report) ใบบนทกรายการสนคา ใชส าหรบตรวจนบรายการสนคาในคลงสนคา เพอใหทราบวามอปกรณแตละชนด อยในคลงสนคาจ านวนเทาไร อปกรณชนดไหนทมการใชงานบอย และชวยปองกนสนคาสญหาย หากการตรวจนบสนคามความผดพลาด สามารถตรวจสอบผทรบผดชอบในการตรวจนบไดอกดวย

48

ภาพท 4-9 ตวอยางใบบนทกรายการสนคาเข-ออก (Scaffolding Materials Delivery Report)

ภาพท 4-9 ตวอยางใบบนทกรายการสนคาเขา-ออก (Scaffolding Materials Delivery Report)

การปรบปรงกระบวนการท างานภายในคลงสนคา จากรปท 4-10 เปนแผนภมทแสดงกระบวนการท างานของแตละขนตอนทเกดขนภายในคลงสนคา โดยเรมตงแตการเบกอปกรณนงราน พรอมทงแสดงเวลาการปฏบตงานในแตละขนตอน

49

จนถงขนตอนการจดสงอปกรณนงรานไปยงไซตงานตาง ๆ ดงนนแผนภมกจกรรมในคลงสนคาน ผวจยไดน าเสนอเพอเปนแนวทางในการมองภาพรวมขนตอนการปฏบตงาน เพอทจะน าไปใชเปนขอมลในการประกอบการพจารณา เปรยบเทยบกอนและหลงการปรบปรงขนตอนการปฏบตงานในคลงสนคา เพอน าไปพจารณาในการวางผงคลงสนคาตอไป

SCF

ไมคด เบกอปกรณนงราน 5 นาท ตรวจสอบ Stock 5 นาท ผจดการพจารณาอนมต 10 นาท จดเตรยมอปกรณนงราน 3 นาท ตรวจสอบจ านวนอปกรณนงรานตามใบ Materials Request 5 นาท ท าการจองรถบรรทก 20 นาท ขนยายอปกรณขนรถบรรทก

3 นาท ตรวจสอบจ านวนอปกรณนงราน

ไมคด จดสงไปยงไซตงาน ไมคด คยขอมลการเบกอปกรณนงรานเขาระบบ ภาพท 4-10 แผนภมกจกรรมทเกดขนในคลงสนคา

1

2

3

4

6

7

10

9

5

8

50

ภาพท 4-11 ใบเบกอปกรณนงราน (Materials Request)

ใบเบกอปกรณนงราน ใชส าหรบท าการเบกอปกรณนงรานจากแผนกสโตรเพอน าไปตดตงใหแกลกคา ภายในใบเบกอปกรณจะระบชนด ขนาด และจ านวนทตองการเบก เปนตน

51

ภาพท 4-12 แผนภมการไหลของกระบวนการปฏบตงาน โดยอาศยแบบฟอรม

จากตารางแสดงใหเหนวา กจกรรมทเกดในคลงสนคา สรปไดวา มขนตอน การท างาน 4 การขนสง 6 การตรวจสอบ 3 และ การรอคอย 2 มระยะทางในการเคลอนยายเอกสารถง 175 เมตร ใชเวลาในการท างานทงหมด 51 นาท ในทนบางขนตอนไมสามารถน ามาคดเปนเวลาไดเพราะวามปจจยอน ๆ ท าใหเวลาคลาดเคลอนได เชน การเบกอปกรณ การขนสงเอกสารของแตละหนวยงาน ดงนนเวลาทใชในแตละขนตอนเปนเวลาในการท างานจรงเทานน

52

แผนภมความสมพนธของหนวยงาน การศกษาหนวยงานทเกยวของกบกระบวนการในคลงสนคา เปนการรวมหนาทหลกและความสมพนธกบหนวยงานตาง ๆ ทเกยวของกบกจกรรมทงหมดทเกดขนในคลงสนคา ซงหนวยทงหมดไดแก 1. แผนกนงราน (SCF) เจาหนาทธรการ 2. แผนกสโตร (WHS) เจาหนาท Check stock 3. ผจดการแผนกนงราน 4. แผนกสโตร (WHS) เจาหนาท Packing 5. หนวยตรวจสอบความถกตอง 6. แผนก Facility Maintenance & Automotive (FMA) 7. หนวยตรวจสอบความถกตองในการขนยายอปกรณ 8. หนวยจดสงอปกรณ 9. แผนกสโตรเจาหนาทธรการบนทกขอมลการเบกอปกรณ หลงจากไดขอมลขางตน ขนตอนตอไปจะเปนการสรางแผนภมความสมพนธของกจกรรมซงไดมการแบงกจกรรมเปนหนวยทท าการงานหลกและสนบสนน พรอมทงใหคะแนนระดบความสมพนธ ของคกจกรรมแตละคเพอใหทราบวาหนวยใดควรอยใกลกน เพอลดระยะทางและเวลาการท างานใหนอยลง โดยสามารถสรปไดดง ภาพท 4-13 เพอใชเปนฐานขอมลในการวางผงคลงสนคานนตอไป ส าหรบการจดล าดบความสมพนธหนวยงานตาง ๆ มจ านวนความสมพนธกน ดงแสดงในตารางท 4-2 และตารางท 4-3 แสดงเหตผลของความสมพนธ ระหวางหนวยงานทมความสมพนธระดบ A ตารางท 4-4 แสดงเหตผลของความสมพนธ ระหวางหนวยงานทม ความสมพนธระดบ E ตารางท 4-5 แสดงเหตผลของความสมพนธ ระหวางหนวยงานทมความสมพนธ I

53

แผนภมความสมพนธ (RELATIONSHIP CHART)

ภาพท 4-13 แผนภมความสมพนธกจกรรม

รหส เหตผลสนบสนนความสมพนธ 1 การไหลของงาน 2 มการตดตอสอสารกน 3 ความสะดวก 4 แบงปนพนท 5 ดแลตรวจตรา

คา ความสมพนธ A ตองตดกน E อยใกลกนทสด I ควรอยใกลกน O ใกลกนได U ไมจ าเปนตองอยใกลกน X หามอยใกลกน

E U

E O U

I U

U O

I

U

O U

O I

U U

O U

E E

U U

O U

I O

A

เจาหนาท FMA

เจาหนาท Admin เจาหนาท Check Stock

เจาหนาทตรวจสอบ

Manager Division

2

5

1

4

1

3

4

2 1

1 1

2 1

2 5

1 5

2

5 1

1 1

2 4

1 1 1

2

เจาหนาท Packing

เจาหนาท Clerk

เจาหนาท QC Packing

54

ตารางท 4-2 แสดงผลระดบ ของความสมพนธของคกจกรรม NO. ระดบความสมพนธ

A E I O U X 1 1-2 2-3 1-4 1-3 1-5 2 2-4 3-4 1-6 1-7 3 6-7 4-5 2-6 1-8 4 7-8 5-6 3-5 2-5 5 3-6 2-7 6 4-6 2-8 7 5-8 3-7 8 3-8 9 4-7

10 4-8 11 5-7 12 6-8

ตารางท 4-3 แสดงเหตผล ของความสมพนธ ระหวางแผนกทมความสมพนธระดบ A

แผนก ชอหนวยงาน เหตผลของความส าคญ 1-2 1 - เจาหนาท Admin

2 - เจาหนาท Check Stock เขยนใบ Materials Request เพอเบกอปกรณ Check Stock วามอปกรณตามใบเบกหรอไม

55

ตารางท 4-4 แสดงเหตผล ของความสมพนธ ระหวางแผนกทมความสมพนธระดบ E

แผนก ชอหนวยงาน เหตผลของความส าคญ 2-3 2 - เจาหนาท Check Stock

3 - Manager Division Check Stock ถามอปกรณ สงเอกสารใหผจดการเซนอนญาตใหเบกอปกรณได

2-4 2 - เจาหนาท Check Stock 4 - เจาหนาท Packing

Check Stock ถามอปกรณ สงขอมลให Packing จดเตรยมอปกรณตามใบ Materials Request

6-7 6 - เจาหนาท FMA 7 - เจาหนาทตรวจสอบจ านวน

จดเตรยมรถบรรทกไปรบอปกรณนงราน ตรวจสอบจ านวนอปกรณทขนขนรถ

7-8 7 - เจาหนาทตรวจสอบจ านวน 8 - เจาหนาท Clerk

ตรวจสอบจ านวนอปกรณทขนขนรถ น าใบ Materials Request มาบนทกขอมล

ตารางท 4-5 แสดงเหตผล ของความสมพนธ ระหวางแผนกทมความสมพนธระดบ I แผนก ชอหนวยงาน เหตผลของความส าคญ

1-4 1 - เจาหนาท Admin 4 - เจาหนาท Packing

เตรยมเอกสารเบกอปกรณนงรานสงให Packing จดเตรยมอปกรณตามใบ Materials Request

3-4 3 - Manager Division 4 - เจาหนาท Packing

อนมตใหเบกอปกรณ จดเตรยมอปกรณตามใบ Materials Request

4-5 4 - เจาหนาท Packing 5 - เจาหนาทตรวจสอบ Packing

จดเตรยมอปกรณตามใบ Materials Request ตรวจสอบอปกรณตามใบ Materials Request

5-6 5 - เจาหนาทตรวจสอบ Packing 6 - เจาหนาท FMA

จดเตรยมอปกรณตามใบ Materials Request จดเตรยมรถบรรทกอปกรณนงราน

56

ผลการศกษา หลงจากทไดท าการศกษากจกรรมทเกดขนในคลงสนคา เพอปรบปรงกระบวนการท างานในคลงสนคา แผนภมทแสดงการท างานในแตละขนตอน โดยเรมตงแตขนตอนการเบกอปกรณนงราน การจดสงเอกสารเอกตาง ๆ ไปจนถงการสงอปกรณไปยงไซตงาน พรอมทงแสดงเวลาในการปฏบตงานในแตละขนตอน แผนถมกระบวนการท างานในคลงสนคา ผวจยไดน าเสนอเพอเปนแนวทางในการมองภาพรวมการเปรยบเทยบกระกวนการท างาน กอนและหลงการปรบปรงขนตอนการปฏบตงานและการใชเวลาในกระบวนการทงหมด เพอน าไปใชเปนขอมลในการประกอบการพจารณาในการวางแผนผงครงสนคาตอไป

57

แผนภมกจกรรมทเกดขนในคลงสนคา

SCF

ไมคด เบกอปกรณนงราน 5 นาท ตรวจสอบ Stock 5 นาท ผจดการพจารณาอนมต 10 นาท จดเตรยมอปกรณนงราน 3 นาท ตรวจสอบจ านวนอปกรณนงรานตามใบ Materials Request 5 นาท ท าการจองรถบรรทก 20 นาท ขนยายอปกรณขนรถบรรทก

ไมคด จดสงไปยงไซตงาน ไมคด คยขอมลการเบกอปกรณนงรานเขาระบบ ภาพท 4-14 การเปรยบเทยบแผนภมกระบวนการในคลงสนคากอนและหลงการปรบปรง สรปผล เมอเปรยบเทยบแผนภมการเปรยบเทยบแผนภมกระบวนการท างานในคลงสนคากอนและหลงปรบปรงแลวสามารถลดระยะเวลาและระยะทางการเคลอนยายเอกสาร ได 1 จด ซงจดนคอจดทตรวจสอบจ านวนอปกรณนงรานบนรถบรรทกเปนการตรวจสอบทซ าซอน

1

2

3

4

6

7

9

8

5

58

เพราะมการตรวจสอบอปกรณนงรานทตรวจไวแลวหนงครง การตรวจสอบซ าสองจะท าใหเสยเวลาในการขนสงอปกรณ ซงหลงจากปรบปรงกระบวนการแลวใหเหลอการตรวจสอบจ านวนอปกรณเพยงรอบเดยว

ทางเลอกในการแกไขปญหา แผนภมการไหลของกระบวนการทเกดขนในคลงสนคา (หลงปรบปรง) แบบท 1

ภาพท 4-15 แผนภมการไหลของกระบวนการทเกดขนในคลงสนคา (หลงปรบปรง) แบบท 1

59

แผนภมการไหลของกระบวนการท างานในคลงสนคา โดยอาศยแบบฟอรม แบบท 1 สรปผลจากการเปรยบเทยบแผนภมการไหลของกระบวนการท างานในคลงสนคา พบวากจกรรมทเกดขนในคลงสนคาเทาเดม แตสามารถละระยะทางในกระบวนการจากเดม 175 เมตร ลดลงเปน 30 เมตร ท าใหระยะทางในกระบวนการท างานในคลงสนคาลดลง 145 เมตร คดเปน 82.86% ท าใหสามารถลดระยะทางการเคลอนยายทสนลง ท าใหประสทธภาพในการท างานเพมขน และลดเวลาในกระบวนการท างานจากเดม 51 นาท ลดลงเปน 48 นาท มความแตกตาง 3 นาท ดงนนเวลาการท างานเรวขน คดเปน 5.88%

60

แผนภมการไหลของกระบวนการทเกดขนในคลงสนคา (หลงปรบปรง) แบบท 2

ภาพท 4-16 แผนภมการไหลของกระบวนการทเกดขนในคลงสนคา (หลงปรบปรง) แบบท 2

61

แผนภมการไหลของกระบวนการท างานในคลงสนคา โดยอาศยแบบฟอรม แบบท 2 สรปผลจากการเปรยบเทยบแผนภมการไหลของกระบวนการท างานในคลงสนคา พบวากจกรรมทเกดขนในคลงสนคาเทาเดม แตสามารถละระยะทางในกระบวนการจากเดม 175 เมตร ลดลงเปน 40 เมตร ท าใหระยะทางในกระบวนการท างานในคลงสนคาลดลง 135 เมตร คดเปน 77.14% ท าใหสามารถลดระยะทางการเคลอนยายทสนลง ท าใหประสทธภาพในการท างานเพมขน และลดระยะเวลาในกระบวนการท างานจากเดม 51 นาท ลดลงเปน 48 นาท มความแตกตาง 3 นาท ดงนนเวลาการท างานเรวขน คดเปน 5.88%

แผนภมความสมพนธการไหลของกระบวนการท างาน หลงจากทเขยนแผนความสมพนธการไหลของกระบวนการท างานในคลงสนคา เพอใหเหนต าแหนงการท างานในคลงสนคา ตงแตการเบกอปกรณ การ Check Stock การตรวจสอบ ไปจนถงการจดสง โดยก าหนดเหตผลทสมพนธกน ในระดบจากมากไปนอย โดยผวจยไดศกษาและสรปดงน ใหคา A ความสมพนธกจกรรมสนคาระดบมากทสด (ม 4 เสน) E ม ความสมพนธของกจกรรมคลงสนคาระดบมาก (ม 3 เสน) I ม ความสมพนธกจกรรมคลงสนคาระดบรอง (ม 2 เสน) สวน O ม ความสมพนธกจกรรมคลงสนคาระดบกลาง (ม 1 เสน) สวน U มความสมพนธกจกรรมสนคาระดบนอย (ไมมเสน) และ X ม ไมมความสมพนธในคลงสนคา (เปนเสนหยก) และในทนผวจยไดเลอกระดบความส าคญหลก ๆ เทานน โดยมหนวยงานทงหมด 7 หนวย ดงนนเพอใหมองเหนแผนภมความสมพนธการไหลยงขน ดงแสดงในรปท 4-18 และรปท 4-19 เปนแผนภมความสมพนธการไหลของกระบวนการท างานในคลงสนคา

62

ภาพท 4-17 ความสมพนธการไหลของกระบวนการท างาน แบบปจจบน

ภาพท 4-18 ความสมพนธการไหลของกระบวนการท างาน แบบท 1

63

ภาพท 4-19 ความสมพนธการไหลของกระบวนการท างาน แบบท 2

ภาพท 4-20 การออกแบบคลงสนคาใหม แบบท 1

64

ภาพท 4-21 การออกแบบคลงสนคาใหม แบบท 2

สรปผลการปรบปรงการไหลของกระบวนการท างาน ตารางท 4-6 สรปผลการปรบปรงการไหลของกระบวนการท างาน

แบบ ผลการปรบปรง ระยะทาง ระยะเวลา

แบบท 1 145 เมตร 3 นาท แบบท 2 135 เมตร 3 นาท

จากการศกษาพบวา การไหลของกระบวนการทเกดขนในคลงสนคา แบบท 1 สามารถลดระยะทางและระยะเวลาไดมากกวา แบบท 2 จงท าการเลอกแผนผงคลงสนคา แบบท 1 มาใชในการปรบปรงคลงสนคาของบรษท ดงนนหลงจากทไดท าการปรบปรงกระบวนการท างานในคลงสนคาและการปรบปรงแผนผงคลงสนคาใหมดงภาพท 4-20 แลวนนท าใหเกดการเปลยนแปลงดงน

65

1. การไหลของกระบวนการท างานมประสทธภาพมากขน การตดตอสอสารทรวดเรวขน ลดการท างานทซ าซอน มการสนบสนนแบงปนขอมลซงกนและกน พนกงานมความใกลชดกนมากขน การท างานมความผดพลาดนอยลง 2. คลงสนคามระเบยบมากขน พนกงานคนหาสนคาไดงายขนและรวดเรวขน เกดประสทธภาพในการบรหารจดการ 3. กระบวนการท างานในคลงสนคามระบบมากขน ลดระยะเวลาการเคลอนยายขอมลไดมากขน ขนสงอปกรณนงรานไดเรวขน 4. สามารถใชประโยชนจากพนทภายในคลงสนคาไดมากขน เนองจากมการจดอปกรณทมระเบยบมากขน สรปผลการปรบปรง ตารางท 4-7 สรปผลการปรบปรง

การปรบปรง แบบปจจบน แบบใหม 1. อปกรณตดตงนงรานจด วางไมเปนระเบยบ ไมมแบบแผน

- ใชเวลาในการคนหา อปกรณนาน ขนยายอปกรณยากเนองจากมสงกดขวางทางเดน

- น าทฤษฏ 5 ส มาชวยในการจดวางอปกรณใหมระเบยบแบบแผนขน

2. ไมมระบบการ ตรวจสอบจ านวนอปกรณตดตงนงรานทแมนย า

- มอปกรณตดตง นงรานสญหาย โดยไมมผรบชอบ

- จดท าใบบนทกรายการสนคาเขา-ออก ของอปกรณตดตงนงราน มลายเซนรบรองทงผรบ-ผสง สามารถตรวจสอบได ผเซนรบจะตองเปนผรบผดชอบเมอมอปกรณสญหาย

66

ตารางท 4-7 (ตอ)

การปรบปรง แบบปจจบน แบบใหม 3. มกระบวนการท างาน ทซ าซอน

- มการท างานทซ าซอน ท าใหเสยเวลาในการท างานโดยเปลาประโยชน

- ปรบปรงการไหลของกระบวนการท างานและวางแผนผงคลงสนคาใหม เพอลดระยะเวลาและระยะทางในการแลกเปลยนขอมลและเอกสาร

67

67

บทท 5 สรปผลการวจยและขอเสนอแนะ

สรปผลการวจย จากการศกษาถงปญหาและก าหนดกลยทธในการแกไขปญหาเพอเพมประสทธภาพ การท างานภายในคลงสนคา ในชวงเดอนกนยายน-พฤศจกายน 2558 เพอหาแนวทางในการจดระเบยบคลงสนคา ลดกระบวนการท างานทซ าซอน และจดแผนผงคลงสนคาใหม เพอความสะดวกในการเคลอนยายอปกรณตดตงนงราน และกระบวนการท างานในคลงสนคาตาง ๆ ตงแตการเบกจาย ไปจนถงการขนสงอปกรณไปยงไซตงาน ใหมประสทธภาพและรวดเรวขน ซงเปาหมายในการวจยครงนคอ คลงสนคามความเปนระเบยบเรยบรอย สามารถลดระยะเวลาและระยะทางในการรบสงเอกสารขอมลตาง ๆ ระหวางแผนก โดยค านงถงการน าไปประยกตใชงานไดจรงของผจดการคลงสนคาและแผนกตาง ๆ ทเกยวของกบคลงสนคา อกทงเพมขดความสามารถในการแขงขนกบคแขงในธรกจเดยวกน จากการวางผงคลงสนคา ตามทฤษฏ การวางผงโรงงาน ตามแนวทางของ “ขนตอนการวางผงโรงงานอยางมระบบ” (Systematic Layout Planning: SLP) เพอน าผลทไดไปประยกตในการออกแบบผงคลงสนคาโดยอาศยขอมลทไดจากการด าเนนการ มาสรปเปรยบเทยบวธการเดมกบวธการใหม ผลทได สรปในตารางท 5.1

68

68

ตารางท 5-1 แสดงการเปรยบเทยบแผนภมการไหลของกระบวนการท างานภายในคลงสนคา กจกรรม (ขนตอน) วธเดม แบบท 1 แบบท 2 การท างาน 4 4 4 การขนสง 6 6 6 การตรวจสอบ 3 2 2 การคอย 2 2 2 การเกบรกษา 0 0 0 ระยะทาง (เมตร) 175 30 40 เวลา (นาท) 51 48 48 จากการปรบปรงผงคลงสนคาตามรปแบบท 1 ของการวางผงคลงสนคาอยางมระบบ โดยวตถประสงคเพอลดความสญเปลาในกระบวนการท างานในคลงสนคา เพอรองรบตอปรมาณอปกรณนงรานทเพมขน สามารถชวยแกไขปญหาทเกดขนภายในคลงสนคาโดยสามารถลดระยะทางในการรบสงเอกสารขอมลจากเดม 175 เมตร ลดลงเปน 30 เมตร มความแตกตางเทากบ 145 เมตร คดเปน 82.86% และ ลดระยะเวลาในกระบวนการท างานจากเดม 51 นาท ลดลงเปน 48 นาท มความแตกตาง 3 นาท ดงนนเวลาการท างานเรวขน คดเปน 6.25% ท าใหสามารถลดระยะเวลาการท างานและสามารถสงอปกรณไปยงไซตงานไดรวดเรวขน และจากการด าเนนการ 5 ส ท าใหคลงสนคามระเบยบมากขน สามารถเคลอนยายอปกรณไดเรวขน

ขอจ ากดของการศกษา หลงจากทปรบปรงผงคลงสนคาใหมแลวนนมขอจ ากดเชงปฏบต จะเปนตวก าหนดวา ผงคลงสนคาใหมนนสงใดท าไดสงใดท าไมได เปรยบเสมอนขอบเขตในการปรบปรง ซงในการปรบปรงวางผงคลงสนคาใหมครงนมขอจ ากดเชงปฏบต ดงตอไปน 1. การวางผงคลงสนคาใหมไมสามารถเปลยนแปลงโครงสรางของอาคารได เพราะเปนคลงสนคาทสรางไวแลว ดงนนจงมขดจ ากดเรองสถานทในการจดวางพนทแตละแผนกภายในคลงสนคา

69

69

2. การน าแผนกอนทเกยวของกบคลงสนคายายเขามาอยในคลงสนคาเพอการรบสงเอกสารขอมลทรวดเรวขน คอนขางยากเนองดวยความจ ากดของพนทภายในคลงสนคา

ขอเสนอแนะส าหรบผวจย 1. ในสวนของคลงสนคา ควรจดใหมการเปลยนแปลงผงคลงสนคาอยางเหมาะสมกบสภาพปจจบนของคลงสนคา โดยใชหลกการวางผงคลงสนคาอยางมระบบเพอกอใหเกดประสทธภาพสงสด 2. ควรมการตรวจตราการจดกจกรรม 5 ส ภายในคลงสนคา ทก ๆ เดอน

70

บรรณานกรม กตศกด พลอยพานชเจรญ. (2550). หลกการควบคมคณภาพ. พมพครงท 3. กรงเทพฯ: สมาคม

สงเสรมเทคโนโลย (ไทย-ญปน). จกรพงษ เกษตรเวทน และสรชย ชลภกด. (2552). การศกษาแนวทางในการปรบปรงผงโรงงานใหม กรณศกษาการผลตยากนยง. ปรญญานพนธ สาขาวชาวศวกรรมอตสาหการ, มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลอสาน. ชมพล มณฑาทพยกล. (2552) การจดการคลงสนคา. วนทคนขอมล 15 ตลาคม 2558, เขาถงได จากhttp:// www.logisticscorner.com/ Docfiles/ warehouse/ warehousemgt.pdf. ไชยยศ ไชยมนคง และมยขพนธ ไชยมงคง. (2552). “กลยทธการขนสง”, บรศทวชน พรเพส. นนทบร. ทวศกด เทพพทกษ. (2552). การจดการโลจสตกสและซพพลายเชน. กรงเทพฯ: เอกซเปอรเนท. ธนต โสรตน. (2552). คมอการจดการคลงสนคาและการกระจายสนคา. บรษทว-เซรฟ โลจสตกส.

กรงเทพฯ. ปฐมพงษ หอมศร และจกรพรรณ คงธนะ.(2557). การพฒนาระบบการจดการสนคาคงคลง: กรณศกษาบรษทตดตงและบ ารงรกษาเครองจกรของโรงงาน SME. วารสารวชาการคณะ

เทคโนโลยอตสาหกรรม ปท 7 ฉบบท 2 กรกฎาคม-ธนวาคม 2557 (หนา 42-56). ล าปาง: มหาวทยาลยราชภฏล าปาง.

พรเทพ แกวเชอ และวรนทร เกยรตนกล. (2554). การปรบปรงผงโรงงาน กรณศกษา บรษท Z จ ากด. ใน การประชมวชาการชายงานวศวกรรมอตสาหการ ประจ าป 2554 , 20-21 ตลาคม 2554. กรงเทพฯ: มหาวทยาลยเทคโนโลยมหานคร. มานนท จนทรภรมย. (2554) , การศกษาถงปญหาและก าหนดกลยทธในการแกปญหาเพอเพม ประสทธภาพในการบรการของอตสาหกรรม EMS กรณศกษาบรษท Trinity Electronics (Thailand) Ltd. จ ากด.บรหารธรกจมหาบณฑต, สาขาวชาการโลจสตกส, มหาวทยาลย หอการคาไทย. เลศพงศ เศกใจเสอ และฤภวลย จนทรสา. (2555). การปรบปรงผงบรษทประกอบอปกรณเสรม รถยนตดวยหลกการออกแบบผงโรงงานอยางเปนระบบ (Layout Improvement of an Automotive Accessory Company Using Systematic Layout Planning). ใน การประชม วชาการขายวศวกรรมอตสาหการ ประจ าป พ.ศ. 2555, 17-19 ตลาคม 2555. เพชรบร: มหาวทยาลยบรพา.

71

แลมเบอรต, ดกลาส เอม. (2547). การจดการโซอปทานและโลจสตกส. กรงเทพฯ: ทอป. แววดาว สมานพนธ และนนทชย กานตานนทะ. (2556). การปรบปรงผงโรงงานเพอจดสมดลก าลง การผลตโดยเทคนคการจ าลองแบบปญหาในอตสาหกรรมฮารดดสกไดรฟ. วทยานพนธ วศวกรรมศาสตรมหาบณฑต, สาขาวศวกรรมอตสาหการ, มหาวทยาลยเกษตรศาสตร. สกจ สวรยะชยกล. (2555). ผงคลงสนคาและการออกแบบ. บรษทว-เซรฟ โลจสตกส. กรงเทพฯ. สทธพงษ พรหมสวรรณ. (2550). ท าการศกษาการเพมประสทธภาพการจดผงโรงงานกรณศกษา บรษท เค เฟอรนเจอร. บรหารธรกจมหาบณฑต, สาขาวชาการโลจสตกส, มหาวทยาลย หอการคาไทย.

72

72

ประวตยอของผวจย

ชอ-สกล นางสาวอกษรสวรรค วชรสนทรกจ วน เดอน ปเกด 01 พฤศจกายน พทธศกราช 2533 สถานทเกด จงหวดระยอง สถานทอยปจจบน 371 หม 1 ต าบลปลวกแดง อ าเภอปลวกแดง จงหวดระยอง 21140 ต าแหนงและประวตการท างาน พ.ศ. 2557 - ปจจบน Admin Project บรษท Willich Services & Construction Co.,Ltd. ประวตการศกษา พ.ศ. 2552 - พ.ศ. 2556 บรหารธรกจบณฑต (การจดการธรกจระหวางประเทศ) มหาวทยาลยบรพา พ.ศ. 2556 - พ.ศ. 2558 วทยาศาสตรมหาบณฑต (การจดการโลจสตกสและโซอปทาน) มหาวทยาลยบรพา