การวิเคราะห์ปริมาณการสั่งซื้อที่เหมาะสมส...

69
การวิเคราะห์ปริมาณการสั่งซื ้อที่เหมาะสมสาหรับวัตถุดิบในประเทศ กรณีธุรกิจผลิตยางผสม เนตรนภา เสียงประเสริฐ งานนิพนธ์นี ้เป็นส่วนหนึ ่งของการศึกษาตามหลักสูตรปริญญาวิทยาศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาการจัดการโลจิสติกส์และโซ่อุปทาน คณะโลจิสติกส์ มหาวิทยาลัยบูรพา มิถุนายน 2558 ลิขสิทธิ ์เป็นของมหาวิทยาลัยบูรพา

Upload: others

Post on 08-May-2020

8 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: การวิเคราะห์ปริมาณการสั่งซื้อที่เหมาะสมส าหรับวตัถุดิบใน ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/55920168.pdf ·

การวเคราะหปรมาณการสงซอทเหมาะสมส าหรบวตถดบในประเทศ กรณธรกจผลตยางผสม

เนตรนภา เสยงประเสรฐ

งานนพนธนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรปรญญาวทยาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการจดการโลจสตกสและโซอปทาน

คณะโลจสตกส มหาวทยาลยบรพา มถนายน 2558

ลขสทธเปนของมหาวทยาลยบรพา

Page 2: การวิเคราะห์ปริมาณการสั่งซื้อที่เหมาะสมส าหรับวตัถุดิบใน ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/55920168.pdf ·
Page 3: การวิเคราะห์ปริมาณการสั่งซื้อที่เหมาะสมส าหรับวตัถุดิบใน ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/55920168.pdf ·

ประกาศคณปการ

วทยานพนธฉบบนส าเรจลงไดดวยความกรณาจาก ดร.ฐตมา วงศอนตา อาจารยท ปรกษาหลก และเรอเอก ดร.สราวธ ลกษณะโต ประธานกรรมการสอบงานนพนธ ทกรณาใหค าปรกษาแนะน าแนวทางทถกตอง ตลอดจนแกไขขอบกพรองตาง ๆ เพอใหงานวจยครงนมความสมบรณมากขน ผวจยรสกซาบซงเปนอยางยง จงขอขอบพระคณเปนอยางสงไว ณ โอกาสน ขอขอบพระคณทกทานทใหขอมลคาใชจายตาง ๆ ในการจดการวตถดบของบรษท เพอใชในการท าวจยครงน ตลอดจนผแตงหนงสอทกเลมทปรากฏชออยในบรรณานกรม ซงผวจยไดน ามาใชเปนแนวทางในการจดท างานนพนธใหเสรจสมบรณ ขอขอบพระคณ บดา มารดา ครอบครว พ ๆ เพอน ๆ นอง ๆ ทกคนทใหก าลงใจ และสนบสนนผวจยเสมอมา คณคาและประโยชนของวทยานพนธฉบบน ผวจยขอมอบเปนกตญญกตเวทตาแด บดา มารดา คร อาจารย และผมพระคณทกทานทงในอดตและปจจบน ทท าใหขาพเจาเปนผมการศกษา และประสบความส าเรจมาจนตราบเทาทกวนน และหากการวจยคนควาอสระน เกดความผดพลาดหรอมขอบกพรองประการใด ผศกษาวจยขอนอมรบไวแตเพยงผเดยว

เนตรนภา เสยงประเสรฐ

Page 4: การวิเคราะห์ปริมาณการสั่งซื้อที่เหมาะสมส าหรับวตัถุดิบใน ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/55920168.pdf ·

55920168: สาขาวชา: การจดการโลจสตกสและโซอปทาน; วท.ม. (การจดการโลจสตกสและโซอปทาน) ค าส าคญ: การวเคราะหปรมาณการสงซอ/ การแบงกลมสนคา/ ปรมาณการสงซออยางประหยด เนตรนภา เสยงประเสรฐ: การวเคราะหปรมาณการสงซอทเหมาะสมส าหรบวตถดบในประเทศกรณศกษาโรงงานอตสาหกรรมผลตยางผสม (THE ANALYSIS OF PURCHASE QUANTITY OPTIMIZATION FOR DOMESTIC RAW MATERIALS: A CASE STUDY OF RUBBER COMPOUND INDUSTRY). อาจารยผควบคมงานนพนธ: ฐตมา วงศอนตา, Ph.D., 60 หนา. ป พ.ศ. 2558 งานวจยนเปนการปรบปรงประสทธภาพการสงซอวตถดบของบรษทผลตยางผสม (Rubber Compound)โดยมวตถประสงคเพอวเคราะหหาปรมาณการสงซอทเหมาะสมส าหรบวตถดบในประเทศ และลดคาใชจายในการบรหารจดการวตถดบจากการศกษา พบวา บรษทกรณศกษายงไมมมาตรฐานการก าหนดปรมาณการสงซอทเหมาะสมท าใหพนกงานตองอาศยประสบการณและความเชยวชาญเฉพาะตวในการท างาน งานวจยนไดวเคราะหหาปรมาณการสงซอทเหมาะสมส าหรบวตถดบในประเทศโดยการน าขอมลปรมาณการสงซอวตถดบในประเทศตงแตเดอนมกราคม - ธนวาคม พ.ศ. 2556มาท าการวเคราะหหาระดบความส าคญของวตถดบแตละชนดโดยใชวธการแบงกลมสนคาแบบ ABC Classification System พบวาวตถดบกลม A มมลคายอดซอสงทสดถง 623,465,782.00 บาทตอป คดเปน 72.26% ของมลคายอดซอทงหมด จากนนน าเฉพาะวตถดบกลม A มาค านวณหาปรมาณการสงซออยางประหยด (EOQ) จดสงซอใหม (ROP) และตนทนรวมสนคาคงคลงทต าสดผลการวจยพบวาสามารถท าใหตนทนรวมของการบรหารจดการสนคาคงคลงตอปลดลง 734,597.78 บาท หรอลดลง 22.43% จ านวนครงทซอตอปลดลง 798 ครง หรอลดลง 40.26%

Page 5: การวิเคราะห์ปริมาณการสั่งซื้อที่เหมาะสมส าหรับวตัถุดิบใน ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/55920168.pdf ·

55920168: MAJOR: LOGISTICS AND SUPPLY CHAIN MANAGEMENT; M.Sc. (LOGISTICS AND SUPPLY CHAIN MANAGEMENT) KEYWORDS: THE ANALYSIS OF PURCHASE QUANTITY/ ABC ANALYSIS/ EOQ NEDNAPA SIANGPRASERT: THE ANALYSIS OF OPTIMAL ORDERQUANTITY OF DOMESTIC RAW MATERIALS: A CASE STUDY OF RUBBER COMPOUND INDUSTRY. ADVISOR: THITIMA WONGINTA, Ph.D., 60 P. 2015.

This research aims to improve raw material purchasing efficiency of rubber compound industry. The objective of this research is to analyze the optimal quantity of domestic raw materials in order to decrease raw materials management cost. Currently, the case study has no clearly standard setting about optimal order quantity. Hence, staffs make the decision by considering their experiences. This research determines the optimal order quantity of domestic raw materials. The data were collected from January 2013 to December 2013. ABC classification system theory was employed to find the importance level of each material group. For material group A, its value is 623,465,782.00 Baht per year or 72.26% of total value. Consequently, economic order quantity theory was employed to find the economic order quantity (EOQ), reorder point (ROP) and the minimum total cost. This research found that the total cost of annual inventory management can be reduced 734,597.78 Baht or 22.43% and the number of times annual order can be reduced 798 times or 40.26%.

Page 6: การวิเคราะห์ปริมาณการสั่งซื้อที่เหมาะสมส าหรับวตัถุดิบใน ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/55920168.pdf ·

สารบญ

หนา บทคดยอภาษาไทย ................................................................................................................... ง บทคดยอภาษาองกฤษ .............................................................................................................. จ สารบญ ..................................................................................................................................... ฉ สารบญตาราง ........................................................................................................................... ซ สารบญภาพ .............................................................................................................................. ฌ บทท 1 บทน า ............................................................................................................................... 1 วตถประสงคของการวจย ....................................................................................... 2 ประโยชนทคาดวาจะไดรบจากการวจย ................................................................. 2 ขอบเขตการวจย ..................................................................................................... 2 ขอจ ากดของการวจย ............................................................................................... 2 นยามศพทเฉพาะ .................................................................................................... 3 2 เอกสาร และงานวจยทเกยวของ ....................................................................................... 4 แนวคดเกยวกบการจดซอจดหา .............................................................................. 4 การแบงกลมสนคาโดยวธ ABC Analysis .............................................................. 10 แนวคดปรมาณการสงซออยางประหยด (EOQ) ..................................................... 13 แนวคดการก าหนดจดสงซอใหม (Reorder Point) ................................................. 21 งานวจยทเกยวของ ................................................................................................. 24 3 วธด าเนนการวจย .............................................................................................................. 29 ก าหนดขอบเขตในการศกษาวจย ........................................................................... 29 ก าหนดขนตอนในการท าวจย ................................................................................. 29 เกบรวบรวมขอมล .................................................................................................. 30 วเคราะหขอมล ....................................................................................................... 30 สรปและน าเสนอผลการศกษาวจย ......................................................................... 31 4 ผลการวจย ........................................................................................................................ 32 ขอมลทวไปของบรษทกรณศกษา .......................................................................... 32 รปแบบปจจบนของการจดซอจดหาวตถดบในประเทศ ......................................... 34

Page 7: การวิเคราะห์ปริมาณการสั่งซื้อที่เหมาะสมส าหรับวตัถุดิบใน ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/55920168.pdf ·

สารบญ (ตอ)

บทท หนา กระบวนการ และขนตอนการจดซอจดหาวตถดบในประเทศ ............................... 34 วเคราะหขอมล ....................................................................................................... 37 แนวทางการแกปญหา ............................................................................................ 37 เปรยบเทยบตนทนรวมของการบรหารจดการสนคาคงคลงแบบการสงซออยาง ประหยดและแบบปจจบน ...................................................................................... 50 การประเมนการใชแบบจ าลอง ............................................................................... 52 5 สรปผลการวจย และขอเสนอแนะ .................................................................................... 56 สรปผลการวจย....................................................................................................... 56 ขอเสนอแนะในการน าผลการวจยไปใช ................................................................. 57 ขอเสนอแนะในการวจยครงตอไป ......................................................................... 57 บรรณานกรม ......................................................................................................................... 58 ประวตยอผวจย ...................................................................................................................... 60

Page 8: การวิเคราะห์ปริมาณการสั่งซื้อที่เหมาะสมส าหรับวตัถุดิบใน ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/55920168.pdf ·

สารบญตาราง

ตารางท หนา 2-1 โครงสรางของคาใชจายในการเกบสนคาคงคลง .......................................................... 13 4-1 การจดกลมตามมลคายอดซอ โดยวธ ABC Analysis ................................................... 38 4-2 การจดกลมของวตถดบในประเทศกลม A ตามมลคายอดซอ โดยวธ ABC Analysis .. 40 4-3 การค านวณคาแรงฝายจดซอ ......................................................................................... 42 4-4 การค านวณคาแรงฝายคลงสนคา .................................................................................. 42 4-5 การค านวณคาแรงฝายตรวจสอบคณภาพ ..................................................................... 43 4-6 การค านวณคาแรงฝายบญช .......................................................................................... 44 4-7 การค านวณคาใชจายในการสอสาร .............................................................................. 44 4-8 การค านวณคาวสดสนเปลอง ........................................................................................ 45 4-9 การค านวณคาใชจายอปกรณเครองเขยน...................................................................... 45 4-10 การค านวณคาใชจายอปกรณส านกงานและคาซอมแซมบ ารงรกษา ............................ 46 4-11 คาใชจายในการสงซอ (Ordering Cost) ........................................................................ 47 4-12 คาใชจายจากการเกบรกษาสนคาคงคลง (Inventory Carrying Cost) ............................ 48 4-13 ผลการค านวณตนทนรวมของการบรหารจดการสนคาคงคลงแบบการสงซออยาง ประหยดของวตถดบกลม A ......................................................................................... 51 4-14 ผลการค านวณตนทนรวมของการบรหารจดการสนคาคงคลงแบบปจจบนของวตถดบ กลม A .......................................................................................................................... 52 4-15 การเปรยบเทยบรปแบบการจดซอจดหาวตถดบในประเทศแบบปจจบนและแบบใหม 54

Page 9: การวิเคราะห์ปริมาณการสั่งซื้อที่เหมาะสมส าหรับวตัถุดิบใน ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/55920168.pdf ·

สารบญภาพ

ภาพท หนา 2-1 Integrated Buying Model............................................................................................ 7 2-2 รปแบบของการจดซอเชงกลยทธ ................................................................................ 8 2-3 การจ าแนกสนคาคงคลงตามระบบการจดกลมสนคา A-B-C ...................................... 12 2-4 ความสมพนธของตนทนสวนเพมในการจดหาสนคาคงคลง ...................................... 14 3-1 ขนตอนในการท าวจย ................................................................................................. 29 4-1 ผลตภณฑทไดจากการผลตยางผสม (Rubber Compound) ......................................... 32 4-2 ตวอยางวตถดบทใชในกระบวนการผลตยางผสม (Rubber Compound) .................... 33 4-3 ขนตอน และกระบวนการผลตยางผสม (Rubber Compound) .................................... 33 4-4 ขนตอนการท างานการจดซอจดหาวตถดบในประเทศของบรษทกรณศกษาในปจจบน 36 4-5 กราฟแสดงมลคาของวตถดบในประเทศ โดยการจดกลมดวยวธ ABC Analysis ....... 39

Page 10: การวิเคราะห์ปริมาณการสั่งซื้อที่เหมาะสมส าหรับวตัถุดิบใน ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/55920168.pdf ·

บทท 1 บทน า

กจกรรมการจดซอจดหาถอวาเปนกจกรรมทมความส าคญมากในยคปจจบนทถอไดวาเปนยคแหงการแขงขนทางธรกจ ซงนบวนทจะทวความรนแรงมากขน ผบรโภคมความตองการเปลยนไปจากเดม เนองจากการพฒนาของเทคโนโลยการสอสารอยางไรพรมแดน ท าใหผบรโภคมความตองการทหลากหลายและซบซอนมากขน ผประกอบการจงจ าเปนตองปรบตวใหทนกบการเปลยนแปลงดงกลาว การปรบตวทางธรกจจ าเปนตองสรางความไดเปรยบทางการแขงขนแบบ ย งยน โดยตองอาศยกลยทธในดานตาง ๆ มากมายเขามาชวยบรหารจดการ และหนงในกลยทธทส าคญ คอ กลยทธการจดซอจดหาวตถดบ เนองจากเปนกจกรรมจดหามาเพอการผลตใหไดสงทผบรโภคตองการ อยางตอเนองไมหยดชะงก เพอใหผบรโภคเกดความพงพอใจสงสด กจกรรมการจดซอจะครอบคลมตงแตการจดซอจดหาวตถดบ เครองจกรอปกรณ เครองไมเครองมอตาง ๆ รวมถงวสดอปกรณทใชในกจกรรมตาง ๆ ของธรกจ โดยสวนใหญตนทนรวมของธรกจมาจากตนทนวตถดบประมาณ 60 - 80% ดงนนนกจดซอจงมบทบาทและหนาททส าคญมากในธรกจ หลายๆธรกจจงสรางความไดเปรยบทางการแขงขน โดยมงเนนไปทการจดการวตถดบและสนคาคงคลง การจดซอจดหาวตถดบทมประสทธภาพและเกดประโยชนตอองคกร คอ การจดซอจดหาทสามารถน าวตถดบทมคณภาพมาใชในการผลตไดทนเวลา มความตอเนอง มตนทนในการสงซอนอยทสด และเกดตนทนของสนคาคงคลงนอยทสด บรษทกรณศกษาด าเนนธรกจการผลตยางผสม มปญหาเกยวกบการจดการวตถดบ ดงน 1. ไมมการก าหนดปรมาณการสงซอทเหมาะสม ท าใหพนกงานในหนวยงานจดซอ จดหาวตถดบตองอาศยประสบการณ และความเชยวชาญเฉพาะตวในการท างาน

2. พนกงานแตละคนมวธการจดซอวตถดบทแตกตางกนอยางเหนไดชด เชน พนกงาน คนทหนงมรปแบบการสงซอทตองซอบอย ๆ จ านวนนอย ๆ เพอลดสนคาคงคลง สวนพนกงานคนทสองมรปแบบการสงซอปรมาณมาก แตนอยครง เพอลดคาใชจายในการสงซอตอครง

3. มสนคาหมดอายจ านวนมาก 4. มสนคาขาดมอหลายครง

จากทกลาวมาขางตนจะเหนไดวา กจกรรมการจดซอจดหาวตถดบมความส าคญตอธรกจเปนอยางมาก และเปนกจกรรมทส าคญในหวงโซอปทาน และโลจสตกส ดงนน ผวจยจงมความสนใจทจะศกษาวเคราะหปรมาณการสงซอวตถดบทเหมาะสม โดยน าแนวคดดานการจดการวสด

Page 11: การวิเคราะห์ปริมาณการสั่งซื้อที่เหมาะสมส าหรับวตัถุดิบใน ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/55920168.pdf ·

2

คงคลงมาใช ซงประกอบไปดวย การวเคราะหความส าคญของสนคาคงคลงแบบ ABC Analysis การค านวณหาปรมาณการสงซออยางประหยด (EOQ) และการหาจดสงซอใหม (ROP)

วตถประสงคของการวจย 1. เพอวเคราะหหาปรมาณการสงซอทเหมาะสมส าหรบวตถดบในประเทศ 2. เพอลดคาใชจายในการบรหารจดการวตถดบ

ประโยชนทคาดวาจะไดรบจากการวจย 1. ไดทราบถงขนตอนการท างานและรปแบบของการจดซอวตถดบในปจจบนของ

บรษทกรณศกษา 2. สามารถสรางรปแบบของการจดซอวตถดบทเหมาะสมของบรษทกรณศกษา

ขอบเขตของการวจย 1. ศกษาขอมลจากบรษทกรณศกษา โดยเลอกโรงงานอตสาหกรรมประเภทผลตยาง

ผสมเปนบรษทกรณศกษา 2. ศกษารปแบบการจดซอวตถดบของบรษทกรณศกษา โดยจ ากดการศกษาในสวน

ของการจดซอวตถดบในประเทศเทานน 3. ขอมลทใชเปนการเกบรวบรวมขอมลปรมาณการสงซอวตถดบในประเทศตงแต

เดอนมกราคม - ธนวาคม พ.ศ. 2556 จากฐานขอมลในระบบ ERP

ขอจ ากดของการวจย 1. ราคาซอขายวตถดบมการเปลยนแปลงตลอดเวลา ในการศกษาอสระครงนราคา

วตถดบแตละรายการ จะใชราคาเฉลยจากการซอในป พ.ศ. 2556 2. การศกษาอสระในครงน บรษทกรณศกษาไมตองการใหเปดเผยรายชอบรษท

รวมทงรายชอของวตถดบทใช ผศกษาจงเรยกชอบรษทวา “บรษทกรณศกษา” และก าหนดชอวตถดบขนมาเอง โดยอางองตามประเภทของวตถดบทมอย 4 ประเภท คอ Chemical, Filler, Oil และ Polymer

Page 12: การวิเคราะห์ปริมาณการสั่งซื้อที่เหมาะสมส าหรับวตัถุดิบใน ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/55920168.pdf ·

3

นยามศพทเฉพาะ

ปรมาณการสงซออยางประหยด (EOQ) หมายถง ปรมาณการสงซอทท าใหประหยดตนทนรวมในการสงซอมากทสดในแตละครง จดสงซอใหม (ROP) หมายถง การก าหนดปรมาณสนคาคงคลงสวนหนงใหเปนสนคาปลอดภย (Safety Stock) เพอปองกนสนคาขาดแคลน และเมอปรมาณสนคาคงคลงลดลงถงจดทก าหนด ตองท าการสงซอสนคา ระบบ ERP หมายถง ระบบโปรแกรมคอมพวเตอรทใชในการวางแผนทรพยากรทางธรกจขององคกรโดยรวม เพอใหเกดการใชประโยชนอยางสงสดของทรพยากรทางธรกจขององคกร (Enterprise Resource Planning) วตถดบในประเทศ ในกรณศกษาครงน หมายถง วตถดบทบรษทกรณศกษาท าการจดซอจดหาจาก Supplier ตาง ๆ ทอยในประเทศ เพอน ามาใชเปนวตถดบในการผลตยางผสม หรอขายตอใหกบลกคา วตถดบตางประเทศ ในกรณศกษาครงน หมายถง วตถดบทบรษทกรณศกษาท าการจดซอจดหาจาก Supplier ตาง ๆ ทอยในตางประเทศ โดยผานพธการของศลกากร เพอน ามาใชเปนวตถดบในการผลตยางผสม หรอขายตอใหกบลกคา Pass Inspection List หมายถง การแจงสถานะวาวตถดบพรอมใชงาน โดยการออก Label ทระบค าวา Pass Inspection List แลวน าไปตดท Packaging ของวตถดบนน ๆ

Page 13: การวิเคราะห์ปริมาณการสั่งซื้อที่เหมาะสมส าหรับวตัถุดิบใน ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/55920168.pdf ·

บทท 2 เอกสาร และงานวจยทเกยวของ

การศกษาวจยในครงน ไดศกษาถง การสรางรปแบบการจดซอวตถดบทเหมาะสมของบรษทกรณศกษา ซงผศกษาไดท าการคนควาเอกสาร และงานวจยทเกยวของ เพอใชเปนแนวทาง ในการด าเนนการวจย โดยมเนอหาครอบคลม ดงน 1. แนวคดเกยวกบการจดซอจดหา 2. การแบงกลมสนคาโดยวธ ABC Analysis

3. แนวคดปรมาณการสงซออยางประหยด (EOQ) 4. แนวคดการก าหนดจดสงซอใหม (Reorder Point) 5. งานวจยทเกยวของ

แนวคดเกยวกบการจดซอจดหา งานดานการจดซอจดหาเปนกจกรรมทส าคญอยางหนงของระบบหวงโซอปทาน

เนองจาก การจดซอจดหาเปนจดเชอมตอระหวางการผลตกบลกคา และเปนสวนประกอบตนทนของผลตภณฑซงธรกจตาง ๆ เรมหนมาใหความส าคญกบกจกรรมจดซอกนอยางมาก มผใหความ หมายและค าจ ากดความทเกยวของกบการจดซอจดหาไวมากมาย ดงน อดลย จาตรงคกล (2547) ไดใหความหมายของการจดซอไววา เปนกระบวนการทบรษทตาง ๆ ท าสญญากบบคคลฝายทสามเพอใหไดมาซงสนคาและบรการทตองการ เพอใหบรรลถงวตถประสงคของธรกจอยางมจงหวะเวลา และมตนทนทมประสทธภาพ

ทวศกด เทพพทกษ (2550) ไดกลาวถงความหมายของจดซอจดหาวา เปนกจกรรมทมขอบเขตกวางกวากระบวนการจดซอ ซงครอบคลมการจดการพสดของสนคา และบรการเพอใหแนใจวาสนคาและบรการทจดซอไวเปนไปตามขอก าหนดของบรษท

วทยา สหฤทด ารง (2546) ไดกลาวถงความหมายของการจดซอจดหาวา เปนสวนทเชอมตอการปฏบตงานระหวางผจดสงวตถดบและการด าเนนงานของระบบการผลตในองคกร การจดซอจงเปนสวนส าคญทท าใหเกดการปฏบตงาน ทสอดคลองประสานกนตอเปาหมายของกลยทธการด าเนนงานโดยรวมขององคกร นอกจากนการจดซอยงเปนชองทางทองคกรจะไดรบรขอมลส าคญตาง ๆ เชน แหลงวตถดบหรอผจดสงวตถดบรายใหม ๆ เทคโนโลยใหม ๆ ในอตสาหกรรม แนวโนมของตลาดและอตสาหกรรมทด าเนนงานอย เปนตน ขอมลเหลานมความส าคญตอกลยทธการด าเนนงานขององคกร ขอมลขาวสารดานแหลงวตถดบรายใหม ๆ ท

Page 14: การวิเคราะห์ปริมาณการสั่งซื้อที่เหมาะสมส าหรับวตัถุดิบใน ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/55920168.pdf ·

5

ไดมาจะเปนแนวทางหนงทท าใหองคกรสามารถคนหาผจดสงไดหลากหลาย และมความเหมาะสมทจะพฒนาความสมพนธในการด าเนนงานตอกนในลกษณะพนธมตรเชงกลยทธตอไปในอนาคต

จากค าจ ากดความขางตน จะเหนไดวา กจกรรมนเปนสวนหนงของการบรหารงานพสด เพราะไมใชเปนแตเพยงงานจดซอเทานน ยงขยายไปถงการวางแผนและการวางนโยบายครอบคลม กจกรรมทเกยวของดวยกน กจกรรมเหลาน ไดแก การวจย และการพฒนาการเลอกวสดทเหมาะสม และการเลอกแหลงขายทถกตอง การตดตามผลเพอใหการน าสงเปนไปตามก าหนดเวลาทตกลงกน การตรวจสอบสนคาทน าสงเพอใหมนใจวาเปนสนคาทมคณสมบตและจ านวนตรงตามทไดวางไว และตลอดจนการพฒนาการตดตอประสานงานกนกบหนวยงานอน ๆ ทเกยวเนองกน เปนตน

วตถประสงค และเปาหมายของการจดซอจดหา ถาพจารณาถงเปาหมายการจดซอจดหาในดานวตถดบ หรอการบรการ จะสรปได 7

ประการดงตอไปน 1. วตถดบตรงตามความตองการ 2. ในปรมาณทถกตอง 3. ณ เวลาทเหมาะสม 4. จดสงไปยงสถานทตามทตองการ 5. จากแหลงจดสงทถกตองเหมาะสม 6. ดวยการบรการทถกตอง 7. และดวยราคาการจดซอทถกตองเหมาะสม จากวตถประสงคส าคญ 7 ประการน เราแปรเปนหลกปฏบตทควรค านงในการจดการ

การจดซอไดดงน 1. จดหาวตถดบ อปกรณและการบรการอยางครบครนตอเนอง เพอปอนสสวนการ

ด าเนนงานตาง ๆ ขององคกร 2. พยายามรกษาระดบการลงทนสนคาคงคลง และความสญเปลาจากการเกบรกษาใหม

คานอยทสด 3. พยายามรกษาระดบใหอยในมาตรฐาน โดยมตนทนในการจดหาทเหมาะสม 4. การคนหาหรอพฒนาผจดสงวตถดบ ทมความสามารถในการแขงขน ซงจะสงผลดใน

การจดหาวตถดบในระยะยาวได 5. ท าการก าหนดมาตรฐานส าหรบวตถดบตาง ๆ ซงจะสงผลดใหสามารถออกแบบ

ผลตภณฑ ทสามารถใชวตถดบเหลานรวมกนได และท าใหสามารถลดจ านวนสนคาคงคลงลงจาก

Page 15: การวิเคราะห์ปริมาณการสั่งซื้อที่เหมาะสมส าหรับวตัถุดิบใน ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/55920168.pdf ·

6

การทมจ านวนชนสวนนอย และลดตนทนการจดการดานสนคาคงคลงลงได นอกจากนยงสงผลใหสามารถลดตนทนดานการจดซอวตถดบได อนเนองมาจากการเพมปรมาณการสงซอมากขน

6. การพยายามเลอกซอวตถดบและการบรการในระดบราคาทต าสด โดยครอบคลมปจจยตาง ๆ ในการจดหา คอ การบรการคณภาพของวตถดบ ปรมาณวตถดบทตองการและขอมลในการจดสง

7. การพฒนาต าแหนงทางการแขงขนขององคกร ในหนาทการจดการซอ ใหเปนหนาททสรางความสามารถในดานการแขงขนดานตนทนผลตภณฑ และการด าเนนการโดยรวมขององคกรได

8. การปฏบตงานการจดซอใหเกดความสอดคลองตอสวนงานอน ๆ โดยอาศยการสอสารและการประสานงานภายในองคกร อนจะใหสามารถก าหนดแผนการด าเนนงานใหสนบสนนการปฏบตทเกดประสทธภาพโดยรวมไดด

9. การตดตามควบคมตนทนการด าเนนงานการจดซอใหมประสทธภาพเพอใหบรรลสเปาหมายของหนาทการจดซอขององคกรตามทก าหนดไว (วทยา สหฤทด ารง, 2546)

การจดซอจดหาในระบบหวงโซอปทาน การจดซอจดหา (Procurement) เปนสวนประกอบหลกสวนหนงของระบบหวงโซ

อปทาน ซงเปนงานเกยวของกบ การวางแผน การน าแผนไปปฏบตและการควบคม เพอความส าเรจดานประสทธภาพและประสทธผล รวมไปถงการไหลของขอมลทงไปและกลบ การเกบสนคา การบรการ การขนสง การเชอมตอของขอมลซงมความเกยวของกนทงภายในและภายนอกองคกรระหวางจดเรมตนและจดสนสดทความตองการของลกคาไดรบการตอบสนอง โดยเปาหมายของหวงโซอปทานและโลจสตกส นนมความสมพนธกนอยางแยกไมออก นนคอ เพมประสทธภาพ ในการใหบรการและสรางความพงพอใจใหแกลกคา และเพมขดความสามารถในการแขงขน โดยมตนทนทต ากวาคแขงหรอควบคมตนทนรวมในทกกจกรรมได

The Integrate Buying Model เจาหนาทจดซอจดหาจะตองเผชญกบเปาหมายของการซอหลายขอดวยกน โดยจะ

เกยวของทงการตดสนใจซอ ตนทนตอหนวย คณภาพ และเวลาน า (Lead Time) ของสนคาหรอเรองอนทเกยวของตอการตดสนใจ

Page 16: การวิเคราะห์ปริมาณการสั่งซื้อที่เหมาะสมส าหรับวตัถุดิบใน ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/55920168.pdf ·

7

ภาพท 2-1 Integrated Buying Model (Benton, 2007)

การตดสนใจในการสงซอนนส าคญมากเพอสงซอวตถดบหรอสนคาทถกตองในราคาทยอมรบได ภายใตระดบคณภาพทสมเหตสมผลภายในระยะเวลาการสงซอทเหมาะสม โดยระดบทยอมรบไดนนจะขนอยกบต าแหนงการแขงขนของธรกจในตลาด การตดสนใจนนไมเพยงแตทจะมงไปทเปาหมายหลาย ๆ ขอแลวนน แตตองมงไปทปจจยบงคบดวย บอยครงทบรษทมทรพยากร งบประมาณหรอพนทในการจดเกบสนคาคงคลงจ ากด ซงจะเปนตวก าหนดปรมาณทจะสงซอได

1. ตนทน (Cost) ตนทนของวตถดบขนอยกบจ านวนหรอปรมาณทสงซอ คณภาพ และระยะเวลาทตองการ วตถดบทจดหาในปรมาณทมากจะสามารถท าใหบรษทสามารถไดรบสวนลด ท าใหตนทนของสนคาตอหนวยต าลง ในเรองของคณภาพยงระดบคณภาพสงสงมากเทาใดกจะสงผลใหราคาสงขน ระยะเวลาทตองการอยางรวดเรวกมผลใหราคาสงขนเชนกน

2. ระดบของคณภาพ (Quality Level) คณภาพของวตถดบทมคณภาพสงนนจะท าใหอตราของเสยลดลง ในบรษททเนนเรองคณภาพกจะใหความส าคญมากกวาตนทน ซกซกมารกเปนวธหนงทใชวดคณภาพของซพพลายเออร บรษททด าเนนงานตามระบบซกซกมารจะท าใหมคคาทางกลยทธทดเยยม

3. เวลาน าในการสงซอสนคา (Lead Time) จะกระทบตอความยดหยนและบรการของบรษททมใหกบลกคา บรษททมการแขงขนในตลาดและเผชญกบการเปลยนแปลงของสนคาทรวดเรว หรอเทคโนโลยทเปลยนแปลงตองการความยดหยนมากขน ดวยการท าใหเวลาน าสนลงให

Page 17: การวิเคราะห์ปริมาณการสั่งซื้อที่เหมาะสมส าหรับวตัถุดิบใน ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/55920168.pdf ·

8

ไดมากทสด การทบรษทจะสามารถตอบสนองความตองการไดอยางรวดเรวนนจะตองมตนทนการบรหารทสงมาก เพอใชในการรกษาระดบความสามารถในการแขงขน

4. ขอจ ากด (Constraints) ผซอวตถดบหรอสนคาตองไมเพยงพอใจในเรองราคา คณภาพและเทานน แตตองค านงถงปรมาณและขอจ ากดของงบประมาณดวย ผซอตองท าใหมนใจไดวาปรมาณวตถดบทเหมาะสมเทานนทท าใหเพยงพอกบความตองการ ไมเชนนนกจะท าใหเกดการขาดวตถดบ สงผลใหระดบการใหบรการลดต าลง ขอจ ากดทางดานงบประมาณกเปนตวก าหนดปรมาณวตถดบทสงซอดวยเชนกน (Benton, 2007)

ทฤษฎ และแนวคดเกยวกบการจดซอจดหาเชงกลยทธ ค าวา “กลยทธ” (Strategy) ปจจบนนยมใชกนอยางแพรหลาย นยามในสาระส าคญ คอ

“ความส าเรจในอนาคต” ค าทนยมใชคกบกลยทธคอ Tactics มความหมายวา “กลวธ” หรอ “กลอบาย” ซงหมายถง ปฏบตการในแตละวนทจะท าใหกลยทธบรรลความส าเรจ

ภาพท 2-2 รปแบบของการจดซอเชงกลยทธ (ทวศกด เทพพทกษ, 2548)

กลยทธการจดซอวตถดบ (Raw Material Purchasing Strategy) เปาหมายการจดซอวตถดบ คอ ใหไดวตถดบคณภาพด ราคาต า และสนบสนนการผลต

การจดซอเปนกลยทธทส าคญทจะน าพาบรษทใหมความไดเปรยบการแขงขนทงทางดานคณภาพ ราคา และการตอบสนองความตองการของลกคา แบงกลยทธไดดงน

1. การจดซอแบบเกา (Traditional Purchasing) มลกษณะแบบ Win-Lose คอ ฝายหนงไดฝายหนงเสย ผมอ านาจตอรองมากจะใชอ านาจเพอประโยชนตนเอง นนคอในเงอนไขใหไดราคาต า การจดซอแบบเกาใหวธการและหลกเกณฑดงน

Page 18: การวิเคราะห์ปริมาณการสั่งซื้อที่เหมาะสมส าหรับวตัถุดิบใน ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/55920168.pdf ·

9

- การจดซอโดยวธประมล การตดสนใจจะพจารณาขอเสนอราคาเปนส าคญ ผเสนอราคาต าจะเปนผชนะการประมลเปนการจดซอทปรมาณไมมาก บรษทใชวธการสอบถามราคาจากผขายเพยง 2-3 ราย การตดสนใจซอจะเลอกรายทราคาต าสด

- ซอจากผขายหลายราย บรษทมองวาจะมอ านาจตอรอง และเปนหลกประกนทผขายจะไมขนราคา นอกจากนบรษทยงมความมนใจวาจะไมเกดการขาดแคลนวตถดบ เมอโรงงานหนงมปญหาตองหยดผลต บรษทกยงสามารถซอเพมจากโรงงานอนและท าการผลตไดอยางตอเนอง

- สญญาซอระยะสน บรษทมองวาท าใหมอ านาจการตอรองและจะไดราคาทต า อายสญญาทสนเปดโอกาสใหซพพลายเออรรายอน ๆ เสนอราคาต าในการจดซอครงตอไป ขณะเดยวกนผชนะการประกวดราคารายเดมจะพยายามรกษาต าแหนงของตนไว กจะเสนอราคา ทต า บรษทกจะไดวตถดบในราคาทต า

- เปลยนแหลงซอ การเปลยนแปลงแหลงซอกเพอแสวงหาผผลตรายใหม ๆ อาจเปน ในประเทศหรอตางประเทศ ทงนเพอใหไดราคาต าและสรางอ านาจการตอรอง (ไชยยศ ไชยมนคง และมยรพนธ ไชยมนคง, 2550)

2. กลยทธการจดซอแบบหนสวน (Partnership Purchasing Strategy) มความมงหมายเพอใหบรรลความรวมมอกนในการตอบสนองความตองการของลกคา การรวมมอกนท าใหเขาใจความตองการของผบรโภคและไววางใจกน ซงจะมผลใหตนทนการผลตต า สนคามคณภาพและตอบสนองตลาดดวยการสงมอบสม าเสมอ และเชอถอได การจดซอแบบใหมจะเปนการจดซอแบบเปนพนธมตรทางธรกจ (Business Alliance) หรอเปนหนสวนทางธรกจ (Partnership) โดยมงเนนในธรกจทตนมความสามารถ (Core Competency) ท าใหสนคาออกสตลาดเรวและไมตองลงทนความส าเรจการเปนพนธมตรทางธรกจอยทความไวใจกน (Trust) สญญาซอขายจะอยบนหลกเหตผล โดยทงสองฝายจะไดประโยชนรวมกน (Win-Win) บรษทมความผกพนกบซพพลายเออรเปนตนวา บรษทเขาไปถอหนสวนในโรงงานซพพลายเออร การเขาไปชวยเหลอดานวชาการในดานการผลต การฝกอบรมและอน ๆ ซงแสดงถงความตงใจทจะสรางความสมพนธระยะยาว (ไชยยศ ไชยมนคง และมยรพนธ ไชยมนคง, 2550)

ตนทนของสนคาคงคลง (Inventory Costs) 1. ตนทนในการสงซอหรอตดตง (Ordering or Setup Costs) ตนทนในการสงซอจะเกยว

ของกบการจดหาวตถดบ และพสดจากภายนอกองคการขณะทตนทนการตดตง หรอด าเนนงาน จะเกยวของกบตนทนการจดหา และการด าเนนงานภายในระบบ เพอใหระบบการผลตด าเนนงาน ซงจะเกยวของกบคาใชจายทเปนเงน และเวลา

Page 19: การวิเคราะห์ปริมาณการสั่งซื้อที่เหมาะสมส าหรับวตัถุดิบใน ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/55920168.pdf ·

10

2. คาใชจายในการจดเกบรกษา (Inventory Carrying or Holding Costs) จะมสวน ประกอบส าคญ 3 ดาน ไดแก ตนทนของเงน (Capital Costs), ตนทนการจดเกบ (Storage Costs) และตนทนความเสยง (Risk Costs)

3. คาใชจายเนองจากสนคาขาดแคลน (Shortage Cost or Stock out Cost) เปนวสด คงคลงทขาดมอ เมอเกดความตองการ ซงจะท าใหธรกจเสยจงหวะในการด าเนนงาน หรอโอกาสใน การตอบสนองความตองการของลกคา

4. ตนทนคาเสยโอกาส (Opportunity Costs) เกดขนจากการแลกเปลยน (Trade - Off) ระหวางการตดสนใจเลอกทจะด าเนนการอยางหนง กบทางเลอกอยางอน 5. ตนทนสนคา (Cost of Goods) ในการจดเกบเพอรอการสงซอและจดสง

การแบงกลมสนคาโดยวธ ABC Analysis ในการควบคมสนคาในโรงงานอตสาหกรรมทมสนคามากมายและราคาแตกตางกน วธการควบคมทงายวธหนงกคอ วธของ วลเฟโด พาเรโต (Vifredo Pareto) นกเศรษฐศาสตร ชาวอตาเลยน เรยกวธนวา วธการจดกลม ABC หรอ ABC Analysis รายการสนคาคงคลงทมความส าคญมากทสดในอตสาหกรรมหรอบรษทฯ นน ไดแก รายการสนคาคงคลงทมมลคาสนคามากทสด ซงพจารณาจาก 2 ตวแปร คอ ราคาสนคาตอหนวยและปรมาณความตองการ หรอกลาวอกนยหนงคอสนคาทมความตองการใชมากทสดและมราคาแพงทสดเปนรายการสนคาคงคลงทมความส าคญมากทสด และรายการสนคาอนทมความตองการใชนอยทสดและมมลคาสนคานอยทสดเปนรายการสนคาคงคลงทมความส าคญนอยทสด การก าหนดมลคาสนคาโดยการน าจ านวนความตองการใชตอปคณดวยราคาสนคาตอหนวย เชน ถามลคาสนคาเทากบ 100 และมการน าไปใช 150 ชนตอป มลคาการใชตอปเทากบ 100 x 150 หรอ15,000 ถงแมสองตวแปรดงกลาว ไดแก ราคาสนคาตอหนวยและปรมาณความตองการไมสามารถระบล าดบความส าคญของรายการสนคาคงคลงทงหมดได แตเปนล าดบแรกในการควบคมความตองการใชและการเบกจายสนคาคงคลงทไมเกยวของโดยตรงในการผลตเปนสนคาของบรษท ถาไดท าการวเคราะหวาอะไรมการเบกจายบอยทสดและอะไรมราคาแพงมากทสด ซงการเบกจายเรงดวนทเกดขนบอยทสด มดงน - รายการสนคาทมความตองการแนนอนและมจ านวนลกคาทใชสนคาประเภทนมาก - รายการสนคาสวนใหญทมความตองการเฉพาะลกคาเทานน - รายการสนคาบางรายการทมลกคานอยรายทใชสนคาประเภทน

Page 20: การวิเคราะห์ปริมาณการสั่งซื้อที่เหมาะสมส าหรับวตัถุดิบใน ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/55920168.pdf ·

11

ดงทกลาวมานนรายการสนคาทมการเบกจายในสดสวนมากทสดและมจ านวนสดสวนรอยละของรายการสนคานอย จะมมลคาของสนคาเปนรอยละ 80 ของมลคาของสนคาทงหมด และเปนจ านวนรายการของสนคารอยละ 20 ดงนนผจดการจะตองใหความส าคญในการบรหารและแบงสรรทรพยากรส าหรบรอยละ 80 เพอบรหารจ านวนรอยละ 20 ของรายการสนคากลม A และแบงสรรลดหลนกนตามล าดบส าหรบกลม B และ C ซงเรยกวา ABC Analysis โดยการวเคราะห - ค านวณมลคาสนคาทงปของแตละรายการ - เรยงล าดบมลคาจากมากไปนอย - ค านวณรอยละมลคาสนคาทงปสะสมเพมแตละรายการซงจะมเพยงประมาณ 70-80 - ระบจากค านวณรอยละมลคาสนคาทงปสะสมเพมแตละรายการซงจะมเพยง ประมาณ 70-80 เปนรายการสนคาประเภท A (Benton, 2007)

โดยวธการนท าใหการจดซอรวดเรวและมประสทธภาพ บรษทซอวตถดบหลายชนดเพอมาใชผลตสนคา ปรมาณ มลคาวตถดบแตละชนดมความแตกตางกน วตถดบบางชนดบรษทซอมากและมมลคาสง บางชนดซอนอยและมมลคาต า ABC Analysis จะแบงกลมรายการวสดตามมลคาซอตอป โดยแบงออกเปน 3 กลม ดงน กลม A กลมทเปนสนคาทส าคญมาก มลคาสง (High Value) โดยทวไปจะมสนคาอย ประมาณ 10-20% ของสนคาทงหมด และจะมมลคาอยประมาณ 70-80% ของมลคาสนคาทงหมด กลม B กลมทเปนสนคาทปานกลาง (Middle Value) โดยทวไปสนคาคงคลงประเภทน จะมอยประมาณ 30-40% ของสนคาทงหมด และมลคาของสนคาประเภทนจะมคาประมาณ 15-20% ของมลคาสนคาทงหมด กลม C กลมสนคาทมความส าคญนอยทสด (Small Value) เปนสนคาทมราคาต า และ มเปอรเซนตในการเกบรกษาทมาก คอ ประมาณ 40-50% และมมลคา 5-10% ของมลคาสนคาทงหมด

ถาจะน าสนคากลม A-B-C มาเขยนเปน พาเลโต ไดอะแกรม (Pareto Diagrams) ชวงของกราฟความถสะสมทเพมขนดวยความชนสง จะเปนสนคากลม A ชวงความชนปานกลาง เปนสนคากลม B และชวงสดทายมความชนนอยเปนสนคากลม C ดงแสดงไวในภาพท 2-3

Page 21: การวิเคราะห์ปริมาณการสั่งซื้อที่เหมาะสมส าหรับวตัถุดิบใน ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/55920168.pdf ·

12

ภาพท 2-3 การจ าแนกสนคาคงคลงตามระบบการจดกลมสนคา A-B-C

ผลจากการจดระดบความส าคญของรายการสนคาคงคลง จะชวยใหการจดสรรทรพยากร ขององคกรเปนไปอยางมประสทธภาพ บรษทสามารถก าหนดแนวทางในการจดการสนคาคงคลงได ดงน

กลม A จะตองถกทบทวนสถานะ การเกบและการซอทกเดอน มการควบคมอยางเขมงวดมาก ดวยการลงบญชทกครงทมการรบจาย และมการตรวจนบจ านวนจรงเพอเปรยบเทยบกบจ านวนในบญชอยบอย ๆ (เชน ทกสปดาห) การควบคมจงควรใชระบบสนคาคงคลงอยางตอเนองและตองเกบของไวในทปลอดภย ในดานการจดซอกควรหาผขายไวหลายรายเพอลดความเสยงจากการขาดแคลนสนคาและสามารถเจรจาตอรองราคาได

กลม B มการควบคมอยางเขมงวดปานกลาง ดวยการลงบญชคมยอดบนทกเสมอเชนเดยวกบ A ควรมการเบกจายอยางเปนระบบเพอปองกนการสญหาย การตรวจนบจ านวนจรงกท าเชนเดยวกบกลม A แตความถนอยกวา (เชน ทกสนเดอน) และการควบคมกลม B จงควรใชระบบสนคาคงคลงอยางตอเนองเชนเดยวกบ A

กลม C ไมมการจดบนทกหรอมกเพยงเลกนอย สนคาคงคลงประเภทนจะวางใหหยบใชไดตามสะดวกเนองจากเปนของราคาถกและปรมาณมาก ถาท าการควบคมอยางเขมงวด จะท าใหมคาใชจายมากซงไมคมคากบประโยชนทไดปองกนไมใหสญหาย การตรวจนบกลม C จะใชระบบสนคาคงคลงแบบสนงวดคอเวนสกระยะจะมาตรวจนบดวาพรองไปเทาใดแลวกซอมาเตม หรออาจใชระบบสองกลอง ซงมกลองวสดอย 2 กลองเปนการเผอไว พอใชของในกลองแรกหมดกน าเอากลองส ารองมาใชแลวรบซอของเตมใสกลองส ารองแทน ซงจะท าใหไมมการขาดมอเกดขน

Page 22: การวิเคราะห์ปริมาณการสั่งซื้อที่เหมาะสมส าหรับวตัถุดิบใน ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/55920168.pdf ·

13

แนวคดปรมาณการสงซออยางประหยด (EOQ) การก าหนดปรมาณในการสงซอสวนมากจะขนอยกบประเภทในการควบคมสนคาคงคลง

รายการนน ๆ กบนโยบายในการบรหารสนคาคงคลง แนวคดของการหาปรมาณการสงซอทประหยด (EOQ) นอกเหนอจากตนทนของสนคา

แลว จะใชการวเคราะหตนทนสวนเพม (Incremental Cost) ทเกยวของกบปรมาณการสงซอสนคา โดยตนทนทน ามาพจารณาม 2 กลม คอ

1. คาใชจายในการเกบสนคาคงคลง (Carrying Costs) มรายละเอยดดงตอไปน ตารางท 2-1 โครงสรางของคาใชจายในการเกบสนคาคงคลง (Dobler, Lee and Burt, 1984)

รายการคาใชจาย คาใชจายในการจดเกบ (%)

1. คาเสยโอกาสส าหรบเงนลงทน 12 - 20

2. คาใชจายในการประกนภยตาง ๆ 2 - 4

3. ภาษตาง ๆ 1 - 3

4. คาใชจายในการจดเกบสนคาคงคลง 1 - 3

5. คาใชจายทเกดจากสนคาเสอมสภาพหรอลาสมย 4 - 10

รวมคาใชจายในการเกบสนคาคงคลง 20 - 40

จากตารางท 2-1 แสดงคาใชจายในการเกบสนคาคงคลง ซงมคาประมาณรอยละ 20-40 ของมลคาสนคาคงคลงเฉลยตอป ดงรายละเอยดตอไปน

1.1 คาเสยโอกาสส าหรบเงนลงทน หมายถง คาเสยโอกาสทจะน าเงนทลงทนใน สนคาคงคลงไปลงทนท ากจกรรมอยางอน

1.2 คาประกนภยตาง ๆ เกอบทกองคกรจะมการท าประกนภยทรพยสนตาง ๆ ของ บรษท การมสนคาคงคลงเพมขนเทากบวามทรพยสนเพมขนและเบยประกนภยจะเพมขนดวย 1.3 ภาษตาง ๆ การมสนคาคงคลงเพมขนท าใหทรพยสนเพมขน ท าใหตองเสยภาษ เพมขนดวย เชนเดยวกบคาประกนภย 1.4 คาใชจายในการจดเกบรกษาสนคาคงคลง เมอมสนคาคงคลงเพมขน จะตองม

Page 23: การวิเคราะห์ปริมาณการสั่งซื้อที่เหมาะสมส าหรับวตัถุดิบใน ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/55920168.pdf ·

14

คาใชจายในการเกบรกษาเพมขน 1.5 คาสนคาเสอมสภาพหรอลาสมย เปนความเสยงทเกดขนจากการเกบสนคาคงคลง

เมอใชไปแลวจรงอยวาสนทรพยถาวรนนยงไมหมดไป แตมลคาของสนทรพยถาวรนนกไมเหลอเทาเดมแลว ทงนเนองจากสนทรพยถาวรนนมการเสอมคาลงตามการใชงานนนเอง

2. คาใชจายในการจดหาสนคาคงคลง (Acquisition Costs) เปนคาใชจายทเกดขนในกระบวนการจดซอจดหารวมถงงานเอกสารตาง ๆ เชน 2.1 สวนของคาจางและคาด าเนนการของหนวยงานตาง ๆ ทเกยวของ เชน หนวยงานจดซอ หนวยงานควบคมการผลต หนวยงานคณภาพ คลงเกบสนคา หนวยงานบญช 2.2 คาใชจายดานอปกรณทใช เชน เครองเขยน แบบพมพเขยวของหนวยงานทเกยวของ 2.3 คาบรการตาง ๆ ทเกยวของ เชน คาโทรศพท ไปรษณย 2.4 การค านวณหาคาใชจายในการจดหา

ตนทนของสนคาทซอประกอบดวย ราคาสนคา คาขนสง ภาษน าเขา คาประกนภย หากเปนสนคาทผลตเองจะประกอบดวย วตถดบโดยตรง แรงงานโดยตรง คาโสหยการผลต

0 EOQ

ภาพท 2-4 ความสมพนธของตนทนสวนเพมในการจดหาสนคาคงคลง

จากภาพท 2-4 ความสมพนธของตนทนสวนเพมตอปในการจดหาสนคาคงคลง ตนทน

ตนทน

รวมต

อป

ปรมาณการสงซอ

ตนทนรวมในการจดหาสนคาคงคลง

คาใชจายในการเกบสนคาคงคลง

คาใชจายในการจดหาสนคาคงคลง

Page 24: การวิเคราะห์ปริมาณการสั่งซื้อที่เหมาะสมส าหรับวตัถุดิบใน ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/55920168.pdf ·

15

สวนเพมของ คาใชจายในการเกบสนคาคงคลง (Carrying Costs) จะเพมมากขนเมอเกบสนคาคงคลงมากขน ตนทนสวนเพมของคาใชจายในการจดหาสนคาคงคลง (Acquisition Costs) จะทยอย ลดลงเมอมการสงสนคามากขน สวนตนทนรวมในการจดหาสนคาคงคลง (Total Costs) เปน ผลรวมของตนทนสวนเพมทงสอง จะพบวาตนทนรวมตอปจะต าทสดทจดตดของเสนกราฟของ คาใชจายในการเกบสนคาคงคลงและคาใชจายในการจดหาสนคาคงคลง

รปแบบของการสงซอทประหยด ม 4 สภาวการณ ดงตอไปน 1. ขนาดการสงซอทประหยดทอปสงคคงทและสนคาคงคลงไมขาดมอ โดยมสมมตฐาน

ทก าหนดเปนขอบเขตไววา - ทราบปรมาณอปสงคอยางชดเจน และอปสงคคงท - ไดรบสนคาทสงซอพรอมกนทงหมด - รอบเวลาในการสงซอ ซงเปนชวงเวลาตงแตสงซอจนไดรบสนคาคงท - ตนทนการเกบรกษาสนคาและตนทนการสงซอคงท - ราคาสนคาทสงซอคงท - ไมมสภาวะของขาดมอ การหาขนาดการสงซอประหยด (EOQ) และตนทนรวมของการบรหารจดการสนคาคงคลง (TC) จะหาไดจากสตร ดงน

EOQ = Cc

CoD2

TCmin =

2

QCc

Q

CoD

โดย EOQ = ขนาดการสงซอตอครงทประหยด (Q*) D = อปสงคหรอความตองการสนคาตอป (หนวย) Co = ตนทนการสงซอ หรอตนทนการตงเครองจกรใหมตอครง (บาท) Cc = ตนทนการเกบรกษาตอหนวยตอป (บาท) Q = ปรมาณการสงซอตอครง (หนวย) TC = ตนทนรวมของการบรหารจดการสนคาคงคลง (บาท)

ตนทนการสงซอตอป = CoQ

D

Page 25: การวิเคราะห์ปริมาณการสั่งซื้อที่เหมาะสมส าหรับวตัถุดิบใน ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/55920168.pdf ·

16

ตนทนการเกบรกษาตอป = CcQ

2

จ านวนการสงซอตอป = *Q

D

รอบเวลาการสงซอ = D

Q *

ถาตองการตนทนรวมทต าสด จ านวนสงซอตอป หรอรอบเวลาการสงซอทจะสามารถประหยดไดมากทสด ใหแทน Q ดวย EOQ หรอ Q* ทค านวณได

ตวอยาง บรษทจ าหนายวสดผนงหนสงเคราะหในประมาณการวา ปนจะมอปสงครวม 10,000 ตารางเมตร ตนทนการเกบรกษาตอหลายเทากบ 0.75 บาท ตนทนการสงซอครงละ 150 บาท จงหา

1. ขนาดการสงซอทประหยด (EOQ)

EOQ = Cc

DCo2

= )75.0(

)10000)(150(2

= 2,000 ตารางเมตร 2. ตนทนรวมทต าสด

TCmin =

2

QCc

Q

CoD

= 2

)000,275.0(

000,2

)000,10150( xx

x

= 1,500 บาท 3. จ านวนครงของการสงซอทประหยดทสด

= 000,2

000,10 = 5 ครงตอป

4. ถาบรษทเปดขาย 311 วนตอป รอบการสงซอประหยดทสดคอ

= D

Q * = 10000

3112000x

= 62.2 วน 2. ขนาดการสงซอทประหยดมอปสงคคงทและมสนคาขาดมอบาง เนองจากการทของ

ขาดมอกอใหเกดความประหยดบางประการ อนจะท าใหตนทนการสงซอหรอตนทนการตงเครองใหมลดต าลง เพราะผลตหรอสงซอของลอตใหญขน สนคานนมตนทนการเกบรกษาสงมากจงไมม

Page 26: การวิเคราะห์ปริมาณการสั่งซื้อที่เหมาะสมส าหรับวตัถุดิบใน ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/55920168.pdf ·

17

การเกบของไวเลย เชน ในรานตวแทนจ าหนายรถยนตมกจะเกดสภาวการณน เพราะรถยนตแตละคนมราคาแพง จงมการจอดแสดงอยเพยงคนละรน เมอลกคาตกลงใจเลอกซอรถแบบทตองการแลว กจะเลอกสรถจากตวอยางสในใบรายการ ตวแทนจ าหนายจะรบค าสงซอนไปสงรถจากบรษทผลตและตดตงอปกรณแตงรถตามความตองการของลกคาซงจะใชเวลารอคอยสกระยะหนง โดยทตองระวงมใหนานเกนไป ขอสมมตฐานของกรณนมดงตอไปน - เมอของลอตใหมซงมจ านวนเทากบ Q มาถง จะตองรบสงตามจ านวนทขาดมอ (S) ทคางไวกอนทนท สวนของทเหลอซงเทากบ (Q-S) จะเกบเขาคลงสนคา - ระดบสนคาคงคลงต าสดเทากบ –S ระดบสนคาคงคลงสงสดเทากบ Q-S - ระยะเวลาของสนคาคงคลง (T) จะแบงออกไดเปน 2 สวน คอ T1 คอ ระยะเวลาชวงทมสนคาจะขายได T2 คอ ระยะเวลาชวงทสนคาขาดมอ ขนาดการสงซอทประหยด ระดบสนคาขาดมอทประหยด และตนทนรวมจะหาไดจาก

Q* = Cg

CcCg

Cc

DCo

2

S* = Q*

CcCg

Cc

TC = *2

*

*2

*)*(

*

2

Q

CgS

Q

CcSQ

Q

DCo

โดยท Q* = ขนาดการสงซอทประหยด S* = ระดบสนคาขาดมอทประหยด Cg = ตนทนสนคาขาดมอตอหนวยตอป

ระดบสนคาคงคลงเฉลย = *

**

Q

SQ

ระยะเวลาชวงทมสนคาขาย (T 1 ) = D

SQ **

ระยะเวลาชวงทสนคาขาดมอ (T 2 ) = D

S *

เวลารอคอยของสนคาคงคลง (T) = T 1 + T 2

Page 27: การวิเคราะห์ปริมาณการสั่งซื้อที่เหมาะสมส าหรับวตัถุดิบใน ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/55920168.pdf ·

18

= D

S

D

SQ ***

= D

Q *

ตวอยาง ศนยจ าหนายรถมตซบชนครราชสมาซงเปนตวแทนจ าหนายรถปคอพขบเคลอนสลอ คาดวาปนจะมอปสงค 500 คน ตนทนการสงซอครงละ 250 บาท ตนทนการจมของเงนทนเทากบ 1,200 บาท ตอคนตอป ตนทนสนคาขาดมอ เปน 200 บาท ตอคนตอป จงหา

1. ขนาดการสงซอทประหยด (Q*) = Cg

CcCg

Cc

DcO 2

= 1200

1200200

1200

)250)(500(2

= 38.19 (38) คน

2. ระดบของขาดมอทประหยด (S*) = Q*

CcCg

Cc

= 38.19*

1200200

1200

= 32.73 คน

3. เวลารอคอยของสนคาคงคลง = D

Q * =500

19.38 = 0.076 ป = 27.73 วน

4. ระดบสนคาคงคลงสงสด = Q*-S* = 38.19 – 32.73 = 5.46 คน

5. จ านวนครงของการสงซอตอป = D

Q * = 19.38

500 = 13.09 ครง

6. ตนทนสนคาคงคลงต าสดตอป = *2

*

*2

*)*(

*

22

Q

CgS

Q

CcSQ

Q

DCo

= 19.382

20073.32

19.382

1200)73.3219.38(

19.38

250500 22

x

x

x

xx

= 3,273+468+2,805 = 6,546 บาท 3. ขนาดการสงซอทประหยดททยอยรบทยอยใชสนคา สนคาคงคลงไมไดถกสงมา

พรอมกนในคราวเดยวแตทยอยสงมาและในขณะนนมการใชสนคาไปดวย โดยทอตราการรบ (p) ตองมากกวาอตราการใช (d) ทงสองอตรามคาเฉลยคงทและไมมของขาดมอ สนคาคงคลงจะสะสมสวนทเหลอจากการใชมากขนเรอย ๆ จนถงจดสงสด

Page 28: การวิเคราะห์ปริมาณการสั่งซื้อที่เหมาะสมส าหรับวตัถุดิบใน ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/55920168.pdf ·

19

การหาขนาดสงซอทประหยดและตนทนรวมหาไดจาก

Q opt =

p

dCc

CoD

1

2

TC =

p

dCcQ

Q

CoD1

2

โดยท p = อตราการรบสนคา d = อตราการใชสนคา E = อตราการตงเครองจกรใหมตอลอตการผลตตวแปรอนเหมอนกรณท 1

ระดบสนคาคงคลงสงสด = Q- dp

Q = Q

p

d1

ระดบสนคาคงคลงเฉลย =

p

dQ1

2

ระยะเวลาททยอยซอทยอยใช (T p ) = 2

*Q

ระยะเวลาทใชสนคาเพยงอยางเดยว (T d ) =

p

d

d

Q1

*

ระยะเวลาของสนคาคงคลง (T) = T p +T d

=

p

d

d

Q

p

Q1 =

d

Q

ตวอยาง โรงงานผลตหนยนตเศษเหลกมอปสงคเทากบ 2,000 ตวตอป ตนทนการตงเครองแตละครงเทากบ 100 บาท ตนทนการเกบรกษาเทากบ 2 บาทตอตวตอป อตราการผลตเทากบ 8,000 ตวตอป ใหหาคาตอไปน

1. ขนาดการผลตทประหยด

=

p

dCc

CoD

1

2 =

8000

200012

1002002 xx = 516 วน

Page 29: การวิเคราะห์ปริมาณการสั่งซื้อที่เหมาะสมส าหรับวตัถุดิบใน ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/55920168.pdf ·

20

2. ระดบสนคาคงคลงสงสด

= Q

p

d1 = 516

8000

20001 = 387 วน

3. รอบเวลาสนคาคงคลง

= d

Q * = 2000

516 = 0.259 ป หรอ 94.5 วน

4. ตนทนสนคาคงคลงรวม

=

p

dCcQ

Q

CoD1

2

= 28000

20001

2

516100

516

2000x

= 774 บาท

4. ขนาดการสงซอทประหยดทมสวนลดปรมาณ (Quantity Discount) เมอซอของ

จ านวนมากฝายจดซอมกจะตอรองใหราคาสนคาตอหนวยลดลงซงไดมสมมตฐานวา ยงจ านวนทซอมากเทาไร ราคาตอหนวยของสนคายงลดลงเทานน นอกจากนนปรมาณสงซอทเปลยนแปลงไปจะมผลท าใหตนทนการเกบรกษาเปลยน ดงนน วธการทจะค านวณใหไดขนาดการสงซอทประหยดทสดจงตองพจารณาตนทนของสนคาทราคาตางกนดวย ขนตอนของการคดมดงตอไปน - ค านวณหาขนาดการสงซอทประหยดแลวหาตนทนสนคาคงคลงรวมท EOQ

ตนทนสนคาคงคลงรวม = ii DPCcQ

CoQ

D

2

เมอ P เปนราคาของสนคาแตละระดบปรมาณการซอ Cc เปนตนทนการเกบรกษาแตละระดบปรมาณการซอ ถาขนาดการสงซอทประหยดทค านวณไดอยในชวงปรมาณทสงซอไดในระดบราคาต าสด ขนาดการสงซอทประหยดทค านวณได คอ ปรมาณการสงซอทประหยด - ถาขนาดการสงซอทประหยดทค านวณได ไมอยในชวงปรมาณทสามารถสงซอได ในระดบราคาต าสด ใหค านวณตนทนรวมของการเกบสนคาคงคลงทปรมาณการสงซอต าสดของระดบราคาสนคาทต ากวาระดบราคาของขนาดการสงซอทประหยดทค านวณได แลวเปรยบเทยบกบตนทนรวมทขนาดการสงซอทประหยด เพอหาตนทนต าสดแลวก าหนดปรมาณการสงซอทประหยด

Page 30: การวิเคราะห์ปริมาณการสั่งซื้อที่เหมาะสมส าหรับวตัถุดิบใน ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/55920168.pdf ·

21

แนวคดการก าหนดจดสงซอใหม (Reorder Point) ในการจดซอสนคาคงคลง เวลากเปนปจจยทส าคญอยางยงตวหนง โดยเฉพาะอยางยงถาระบบการควบคมสนคาคงคลงของกจการเปนแบบตอเนอง จะสามารถก าหนดทจะสงซอใหมไดเมอพบวาสนคาคงคลงลดเหลอระดบหนงกจะสงซอของมาใหมในปรมาณคงทเทากบปรมาณการสงซอทก าหนดไว ซงเรยกวา Fixed order Quantity System จดสงซอใหมนนมความสมพนธแปรตามตวแปร 2 ตว คอ อตราความตองการใชสนคาคงคลงและรอบเวลาในการสงซอ (Lead Time) ภายใตสภาวการณ 4 แบบ ดงตอไปน

1. จดสงซอใหมในอตราความตองการสนคาคงคลงคงทและรอบเวลาคงท เปนสภาวะ ทไมเสยงทจะเกดสนคาขาดมอเลย เพราะทกสงทกอยางแนนอน

จดสงซอใหม (ROP) = d x L โดยท d = อตราความตองการสนคาคงคลง L = เวลารอคอย ตวอยาง ถาโรงงานท าซาลาเปาฮองเตใชแปงสาล วนละ 10 ถง และการสงแปงจากรานคาสงจะใชเวลา 2 วนกวาของจะมาถง จดสงซอใหมจะเปนเทาใด

จดสงซอใหม (ROP) = d x L = 10 x 2 = 20 ถง

เมอแปงสาลเหลอ 20 ถง ตองท าการสงซอใหมมาเพมเตม สตอกเพอความปลอดภย (Safety Stock) เปนสตอกทตองส ารองไวกนสนคาขาดเมอสนคาถกใชและปรมาณลดลงจนถงจดสงซอ (Reorder Point) เปนจดทใชเตอนส าหรบการสงซอรอบถดไป เมออปสงคสงกวาสนคาคงคลงทเกบไว เปนการปองกนสนคาขาดมอไวลวงหนา หรออกค าอธบายหนงเปนการเกบสะสมสนคาคงคลงในชวงของรอบเวลาในการสงซอ

ระดบการใหบรการ (Service Level) เปนวธการวดปรมาณสตอกเพอความปลอดภย เพอใหสอดคลองกบขอก าหนดในดานคณภาพ โดยปกตในระบบคณภาพลกคาจะมการคาดหวง ในระดบทก าหนดเปนรอยละของการสงซอวาสามารถจดสงไดหรอไม ซงขนกบนโยบายทปองกน

Page 31: การวิเคราะห์ปริมาณการสั่งซื้อที่เหมาะสมส าหรับวตัถุดิบใน ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/55920168.pdf ·

22

สตอกขาดมอ โดยขนอยกบตนทนส าหรบสตอกเพมเตม และเสยยอดขายเนองจากไมสอดคลองกบอปสงค

2. จดสงซอใหมในอตราความตองการสนคาคงคลงทแปรผนและรอบเวลาคงท เปนสภาวะทอาจเกดของขาดมอไดเพราะวาอตราการใชหรอความตองการสนคาคงคลงไมสม าเสมอ จงตองมการเกบสนคาคงคลงเผอขาดมอ (Cycle-Service Level) ซงจะเปนโอกาสทไมมของขาดมอ จดสงซอใหม = (อตราความตองการ x รอบเวลา) + สนคาคงคลงเพอความปลอดภย

= ( d x L) + z L ( d ) โดยท d = อตราความตองการสนคาโดยเฉลย

L = รอบเวลาคงท Z = คาระดบความเชอมนวาจะมสนคาเพยงพอตอความตองการ d = ความเบยงเบนมาตรฐานของอตราความตองการสนคา ระดบวงจรของการบรการ = 100% - โอกาสทจะเกดของขาดมอ ตวอยาง บรษทเชารถตกตกมผมาเชาทก 10 วน พบวาการกระจายของจ านวนลกคาทมาเชานนเปนแบบปกต และมความเบยงเบนมาตรฐาน 2 ราย ลกคาแตละรายมกจะเชาไปครงละ 2 วน ระดบการใหบรการประมาณรอยละ 95 จงหาจดสงซอของรถตกตก ระดบการใหบรการประมาณรอยละ 95 เปดดตาราง พบวา คา Z = 1.65

จดสงซอใหม = ( d x L) + z L ( d ) = (10x2) + (1.65) 2 2 = 24.65 = 25 คน

3. จดสงซอในอตราความตองการสนคาคงคลงคงทและรอบเวลาแปรผน เปนสภาวะทรอบเวลามลกษณะการกระจายของขอมลแบบปกต

จดสงซอใหม = (d x L ) + zd L

Page 32: การวิเคราะห์ปริมาณการสั่งซื้อที่เหมาะสมส าหรับวตัถุดิบใน ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/55920168.pdf ·

23

โดยท d = อตราความตองการสนคาคงคลงซงคงท L = รอบเวลาเฉลย Z = คาระดบความเชอมนวาจะมสนคาเพยงพอตอความตองการ

L = คาเบยงเบนมาตรฐานของรอบเวลา

d = คาเบยงเบนมาตรฐานของอตราความตองการสนคา ตวอยาง บรษททปรกษาใชหมกพมพส าหรบเครองพรอตกราฟ 6 กลอง ในแตละสปดาห การสงซอหมกพมพใหมใชในเวลารอคอยเฉลย 0.5 สปดาหและมความเบยงเบนมาตรฐาน 0.25 สปดาห ถาตองการระดบวงจรของการบรการ 97% จงหาจดสงซอใหม ระดบวงจรของการบรการ 97% เปดดตาราพบวาคา Z = 1.88

จดสงซอใหม = (d x L ) + zd L = (6x0.5)+(1.88x6x0.25) = 5.82 กลอง

4. จดสงซอใหมในอตราความตองการสนคาแปรผนและรอบเวลาแปรผน โดยท ทงอตราความตองการสนคาและรอบเวลามลกษณะการกระจายของขอมลแบบปกตทงสองตวแปร

จดสงซอใหม = ( xd L )+z Ld dL222

โดยท d = อตราความตองการสนคาคงคลงซงคงท L = รอบเวลาเฉลย Z = คาระดบความเชอมนวาจะมสนคาเพยงพอตอความตองการ L = คาเบยงเบนมาตรฐานของเวลารอคอย ตวอยาง การขายหมกฟลมเลเซอรของรานเครองเขยน มการกระจายของขอมลแบบปกต ซงมคาเฉลย 100 กลองตอวน และมความเบยงเบนมาตรฐาน 10 กลองตอวน รอบเวลามการกระจายของขอมลแบบปกตซงมคาเฉลย 5 วน และคาเบยงเบนมาตรฐาน 1 วน ถาตองการระดบการใหบรการรอยละ 90 จงหาจดสงซอใหม ระดบการใหบรการ 90% เปดดตารางพบวา Z = 1.28

Page 33: การวิเคราะห์ปริมาณการสั่งซื้อที่เหมาะสมส าหรับวตัถุดิบใน ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/55920168.pdf ·

24

จดสงซอใหม = ( xd L )+z Ld dL222

= (100x5)+1.28 222 )1()100()10(5

= (500) + 1.28 1000500 = (500) + (1.28 x 102.5) = 631 กลอง สวนการพจารณาจดสงซอใหมในกรณทการตรวจสอบสนคาคงคลงเปนแบบสนงวดเวลาทก าหนดไว (Fixed Time Period System) จะแตกตางกบการตรวจสอบสนคาคงคลงแบบตอเนองตรงทปรมาณการสงซอแตละครงจะไมคงท และขนอยกบวาสนคาพรองลงไปเทาใดกซอเตมใหเตมระดบเดม ปรมาณการสงซอ = ชวงของการปองกนสนคาขาดมอ (Protection Interval)

+ สนคาคงคลงเผอขาดมอ – สนคาคงคลงทเหลอในมอ ณ จด สงซอใหม

Q = d ILtzLt bdb โดยท t b = ชวงเวลาทหางกนในการสงซอแตละครง I = สนคาคงคลงในสตอค (รวมทงของทก าลงสงซอดวย)

d = อตราความตองการเฉลย L = รอบเวลาการสงซอสนคา

Z Ltbd = สตอกเพอความปลอดภย

งานวจยทเกยวของ งานวจยในประเทศ ภณฑรา แสงวงศ และเสาวนตย จนทนโรจน (2551) ท าการศกษาวจยเรอง

การศกษาเพอก าหนดกลยทธในการจดการสนคาคงคลงใหอยในปรมาณทเหมาะสมกรณศกษา บรษท ABC จ ากด พบวา การน าโมเดลตาง ๆ มาใช อนไดแก ABC Analysis มาใชในการจดกลม โดยสามารถท าใหบรษทลดตนทนในการสงซอ และการเกบสนคาคงคลงในส าหรบสนคากลม A ได สนคาในกลม B นนกสามารถใชกลยทธเชนเดยวกน ส าหรบสนคาในกลม C นน เนองจากม

Page 34: การวิเคราะห์ปริมาณการสั่งซื้อที่เหมาะสมส าหรับวตัถุดิบใน ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/55920168.pdf ·

25

การเคลอนไหวนอย ดงนนจงสามารถทจะไมตองเกบเปนสนคาคงคลงและใหสงซอเขามาใน ปรมาณทลกคาตองการในแตละครง การจดการสนคาคงคลงมความส าคญเปนอยางมากเนองจาก เปนรายจายทบรษทตองเสยกอนทจะน ารายไดเขามา ถามการจดการสนคาคงคลงทดและเหมาะสม จะสามารถชวยลดตนทนใหกบบรษทได

สมฤทธ ดวงศร (2551) ทฤษฏ ABC Classification System ท าใหสามารถทราบถงอะไหลรายการใดมความส าคญตอการใชในการซอมบ ารงมากกวา น าทฤษฏปรมาณการสงซอท ประหยด (EOQ Model) มาใชในการค านวณหาปรมาณการสงซอทเหมาะสม ใชทฤษฏจดสงซอใหม (Reorder Point) ในการค านวณหาปรมาณอะไหลคงคลงทอยในระบบทท าใหตองมการสงซอ อะไหลในปรมาณคงท เทากบ ปรมาณการสงซอทก าหนด ท าใหสามารถลดคาใชจายในการ ส ารองอะไหล ผลการค านวณหาปรมาณการสงซอดวยวธ EOQ แบบ Basical Model จะม คาใชจายในการสงซอตอครง และคาเสยโอกาสในการสงซอนอยกวาการสงซอแบบเกา เนองจากเปนการสงซอในปรมาณนอยแตมจ านวนครงของการสงซอมากขน และมสนคาขาด Stock ในบางครงสวนตนทนในการสงซอสนคาและโอกาสในการสงซอนอยกวาการสงซอแบบ เกา เนองจากเปนการสงซอในปรมาณนอยแตมจ านวนครงของการสงซอมากขน และมสนคา ขาด Stock ในบางครง สวนตนทนในการสงซอสนคาและคาใชจายในการจดเกบนอยกวา แบบเกาเปนผลจากปรมาณสนคาทสงซอนอยลง

อนรกษ คชมาตย (2551) บรษท เอน เอช เค สปรง (ประเทศไทย) งานวจยฉบบนเปนการศกษาการควบคมวตถดบคงคลงของโรงงานผลตชนสวนรถยนตประเภทชนสวนภายในรถยนตซงในปจจบนโรงงานไดก าหนดปรมาณการส ารองอะไหลโดยใชการก าหนด ระดบอะไหลสงสด (Max.) และระดบอะไหลต าสด (Min.) โดยใชประสบการณและการคาดเดาในการก าหนดระดบอะไหล ท าใหในปจจบนมคาใชจายในการสงซอ และการจดเกบอะไหลสง และยงเสยคาใชจายในกรณทเกดการขาดแคลนอะไหลสงตามไปดวย จงไดมการ ใชหลกทฤษฎ ABC Classification System ในการวเคราะหหาระดบความส าคญของสนคาแตละชนด จากนนใชการพยากรณความตองการสนคาตอปโดยเลอกใชวธพยากรณ Exponential Smoothing จากนนใชทฤษฎ Economic Order Quantity แบบ Basic Model ในการค านวณปรมาณการสงซอทเหมาะสม และใชทฤษฎจดสงซอใหม (ROP) ในการก าหนดปรมาณการส ารองอะไหลไดเหมาะสม ท าใหสามารถลดคาใชจายในการจดเกบ และท าใหสามารถมอะไหลเพยงพอกบความตองการใชสนคาคงคลง ผลทไดจากการค านวณวธการใหมจะพจารณาสนคาแตละชนด และเลอกวธทใหคาใชจายนอยทสดในสนคาแตละชนด ซงจะท าใหมคาใชจายนอยกวาการวธการแบบเกา 667,556.75 บาท หรอลดลง 12.01% ของคาใชจายทงหมด

Page 35: การวิเคราะห์ปริมาณการสั่งซื้อที่เหมาะสมส าหรับวตัถุดิบใน ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/55920168.pdf ·

26

ฉฬาปณ พนธเจรญ (2552) การศกษาการบรหารวสดคงคลง กรณศกษาบรษทตะวนออกซนเทค งานวจยนมขนตอนการวจยคอ วเคราะหความแตกตางคาเฉลยของยอดขายวสดในแตละป จากนนวเคราะหความส าคญของวสดดวยเทคนค ABC Analysis และ เลอกวสดกลม A และ C เพอพยากรณความตองการวสดดวยวธการวเคราะหการถดถอยเชงเสน ขนตอนสดทายคอ แทนคาทพยากรณไดลงในแบบจ าลองปรมาณการสงซอทประหยด เพอหาขนาดการสงซอท ประหยด และหาระดบปรมาณวสดเพอความปลอดภยทเหมาะสม ผลการวจยพบวา การพยากรณหาปรมาณการสงซอทประหยด และ ระดบปรมาณวสดคงคลงส ารองเพอความปลอดภยส าหรบวสดคงคลงชนด A และ C มผลพยากรณมความแมนย าสงกวารอยละ 80 ตนทนจากการสงซอในวสดคงคลงประเภท A ลดลงรอยละ 20.84

ทวนชย ศรฟา (2552) ไดน าเสนอ การศกษาการใชวธการสงซออยางประหยดสาหรบอตสาหกรรมผลตวงจรรวม ศกษาแบบการสงซอทเหมาะสมเพอใชในการวางแผน การสงซอ ซอคเกตทใชในกระบวนการทดสอบในงานอตสาหกรรมผลตวงจรรวม โดยจะท าการเปรยบเทยบแบบปจจบนกบแบบการสงซออยางประหยดหรอ Economic Order Quantity (EOQ) และหาจดสงซอใหม (Reorder Point) โดยจะท าการเปรยบเทยบตนทนและจ านวนครงของการขาดแคลนสนคาคงคลงการศกษาครงนเลอกใชวธการค านวณ 2 แบบ คอแบบพนฐานทความตองการมความแนนอน (Basic EOQ with Certainty Demand) และแบบทความตองการไมแนนอนชนดระดบการใหบรการ (EOQ with Uncertainty Demand by Service Level Model) ผวจยเลอกใชการวางแผนการสงซอแบบความตองการไมแนนอน ซงจะมตนทนรวมทเหมาะสมและนอยกวาแบบปจจบน จากการศกษางานวจยทเกยวของดงกลาว ผจดท าปญหาพเศษสนใจทจะศกษาเกยวกบการบรหารสนคาคงคลง เพอใหมการใชสนคาในการด าเนนธรกจอยางเหมาะสม โดยมการใชทฤษฎการสงซอสนคาอยางประหยด เขามาชวยในการค านวณเพอความสะดวกและรวดเรวในการน าขอมลไปใชในการตดสนใจในการสงซอสนคาได วาทรอยตรณฐวฒ รวมสมคร (2553) ท าการศกษาวจยเรองการพยากรณ และการหาปรมาณการสงซอทเหมาะสมเพอเปนแนวทางในการจดเกบวตถดบทใชในการผลตวสดซเมนตทดแทนไม เพอเปนการก าหนดปรมาณการสงซอทเหมาะสม วธการทน ามาใชศกษาคอใชการค านวณการหาปรมาณการสงซอทประหยดทสด (EOQ) รวมทงจ านวนครงการสงซอ และตนทนในการสงซอสนคาคงคลง และไดน าปรมาณความตองการของวตถดบ มาท าการเลอกทเหมาะสมในการวเคราะหโดยใชวธ ABC Classification System ไดสนคาทมความส าคญระดบ A มวตถประสงคเพอใหสามารถลดปรมาณการจดเกบสนคาคงคลง และสามารถหาปรมาณการจดเกบสนคาคงคลงทเหมาะสมในอนาคต โดยการค านวณและน าไปเปรยบเทยบกบขอมลการสงซอจรง

Page 36: การวิเคราะห์ปริมาณการสั่งซื้อที่เหมาะสมส าหรับวตัถุดิบใน ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/55920168.pdf ·

27

ของสนคาทมความส าคญระดบ A ซงจากการศกษา และการเกบรวบรวมขอมลปรมาณการสงซอวตถดบทกชนด Cellulose Fiber มมลคาการสงซอสนคามากทสด ซงมประมาณรอยละ 77.5 ของวตถดบทงหมด โดยวตถดบมจ านวนอยประมาณรอยละ 20 ของจ านวนวตถดบทงหมด งานวจยตางประเทศ

Tanwari (2000) ศกษาการควบคมชนสวนอะไหลคงคลงของบรษทผแทนจ าหนายเครองจกรซงปญหาทพบ คอ ระดบคงคลงของชนสวนอะไหลบางรายการสงเกนไป และโปรแกรมคอมพวเตอรทใชในคลงสนคาไมมประสทธภาพ เนองจากระบบไมสามารถจดหาขอมลทจ าเปนในการควบคมอะไหลคงคลง สงผลใหระดบคงคลงไมมความนาเชอถอ ดงนน งานวจยนจงไดจดความส าคญของชนสวนอะไหลโดยใชวธการแบงกลมแบบ ABC Analysis ซงจดกลมตามรอยละอตราการหมนเวยนของอะไหล และท าการก าหนดนโยบายการควบคมอะไหลคงคลงส าหรบแตละกลมดงน

1. กลม A เปนกลมทตองควบคมอยางเขมงวด ปรมาณการสงซอจะใชวธการสงอยาง ประหยด มการทบทวนจ านวนสตอกเปนประจ า ขนาดการสงซอต า และขนาดของสนคาคงคลงเพอความปลอดภยต า

2. กลม B เปนกลมทตองควบคมระดบปานกลาง ปรมาณการสงซอจะใชวธการสง อยางประหยด มการทบทวนจ านวนสตอกเปนบางครง ขนาดการสงซอปานกลาง และขนาดของสนคาคงคลงเพอความปลอดภยปานกลาง

3. กลม C เปนกลมทตองควบคมระดบต า ปรมาณการสงซอจะใชวธการสง อยางประหยด มการทบทวนจ านวนสตอกเปนแบบนาน ๆ ครง ขนาดการสงซอสง และขนาดของสนคาคงคลงเพอความปลอดภยสง จากนนน านโยบายชนสวนอะไหลแตละกลมทก าหนดมาปรบปรงระบบขอมลเดมของโปรแกรมคอมพวเตอร พบวาโปรแกรมมความนาเชอถอมากขน และสามารถลดตนทนรวมของอะไหลได Schneiderjans Marc and Qing Cao (2001) งานวจยนไดขยายความโมเดลของ Fazel, Fischer, and Gilbert (1998) โดยการเพมความผนแปรของการลดพนท (Space Requirement) ส าหรบ JIT โดยทมวจยสรปวา JIT นยมใชมากกวา EOQ ถงแมวา Demand จะมากหรอนอยกตาม เพราะ JIT มความตองการใชพนทนอยกวา EOQ เสมอ

Walter Zinn and John M. Charnes (2005) ศกษาเปรยบเทยบ EOQ กบ QR (Quick Response) ส าหรบการเตมพสดคงคลง โดยเสนอวธทชวยผจดการเลอกวธทเหมาะสมภายใต

Page 37: การวิเคราะห์ปริมาณการสั่งซื้อที่เหมาะสมส าหรับวตัถุดิบใน ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/55920168.pdf ·

28

สถานการณทแตกตาง โดยการสรปของเขาม 2 เรองคอ ความส าคญของการลดตนทนการสงซอเมอผจดการพจารณาเปลยนจาก EOQ เปน QR และความเสยงทอาจประสบจากวธ QR

Kaur, Bapna, Bhoi & Singh (2006) ท าการศกษาหลกปฏบตการท างานของหองจายยาส าหรบผปวยนอกของโรงพยาบาลเอกชนแหงหนง พบวา คาเฉลยของจ านวนรายการยาของใบสงยามคาเฉลยสงกวาคาเฉลยปกต และมการจายยาแทนจ านวน 54% ส าหรบผปวยใหม และ 46% ส าหรบผปวยตอเนอง นอกจากนผปวยยงใชเวลามากเพอรอคอยการจดยาของหองจายยา สรางความไมพอใจใหกบผปวย ซงการวจยนไดศกษาเรองเวลาของการจายยา ประสทธภาพของการจายยา การจดการยาคลงคลง และความพงพอใจของผปวย การศกษาในสวนของยาคงคลงไดใชวธการ จดกลมแบบ ABC และ VEN Analysis รวมกบการค านวณหาระดบการสงซอใหม (Re-Order Level) ปรมาณคงคลงส ารอง (Safety Stock) และปรมาณการสงซอทประหยด (EOQ) จากการศกษาครงนผวจยเหนวาควรใชวธการจดกลมแบบ ABC Analysis มากกวาการใชวธ ABC และ VEN Analysis รวมกน เนองจากชนดของยาในโรงพยาบาลเปนยาพนฐานทไมมความหลากหลายเหมอนในโรงพยาบาลทวไป

Cyplik and Hadas (2007) ไดท าการศกษาการหารปแบบการวางแผนความตองการและการจดการชนสวนอะไหลคงคลงทเหมาะสมของโรงงานประกอบปม โดยประยกตใชหลกการวางแผนความตอการวสดและทฤษฎการจดการวสดคงคลง เพอลดปรมาณชนสวนอะไหลคงคลง โดยมขนตอนการศกษาเรมจากการจดล าดบความส าคญของชนสวนอะไหลโดยใชวธการแบงกลมแบบ ABC Analysis และก าหนดนโยบายในการจดการใหเหมาะสมกบชนสวนอะไหลแตละกลม เพอค านวณหาปรมาณการสงซอทประหยด (EOQ) ระดบสนคาคงคลงเพอความปลอดภย และจดสงซอทเหมาะสม จากนนท าการก าหนดคาพารามเตอรตาง ๆ ประกอบดวย ระดบการใหบรการ ระยะเวลาในการหาอะไหลทดแทน และเวลาแปรผนของการหาอะไหลทดแทนส าหรบชนสวนอะไหลแตละกลม และน านโยบายในการจดการอะไหล พรอมทงคาพารามเตอรทไดมาประมวลผลในระบบ ERP ซงมการใชอยเดมในโรงงาน ผลการประยกตใช พบวา สามารถลดปรมาณชนสวนอะไหลคงคลงไดกวารอยละ 50 และสามารถลดมลคาการถอครองวสดไดถงรอยละ 28

Page 38: การวิเคราะห์ปริมาณการสั่งซื้อที่เหมาะสมส าหรับวตัถุดิบใน ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/55920168.pdf ·

บทท 3 วธด าเนนการวจย

การศกษาอสระครงนมวตถประสงคเพอ ศกษารปแบบทเหมาะสมในการจดซอวตถดบ

ในประเทศ เพอใชในการผลตสนคาประเภทยางผสม ผวจยมวธด าเนนการวจย ดงน 1. ก าหนดขอบเขตในการศกษาวจย 2. ก าหนดขนตอนในการท าวจย 3. เกบรวบรวมขอมล 4. วเคราะหขอมล 5. สรปและน าเสนอผลการศกษาวจย

ก าหนดขอบเขตในการศกษาวจย เพอใหเปนไปตามวตถประสงคของการศกษาวจย จงมการก าหนดขอบเขตในการ

ศกษาวจย ดงน 1. ศกษาขอมลจากบรษทกรณศกษาบรษทเดยวเทานน 2. ศกษารปแบบการจดซอวตถดบของบรษทกรณศกษาเทานน

ก าหนดขนตอนในการท าวจย

ภาพท 3-1 ขนตอนในการท าวจย

ก าหนดวตถประสงคงานวจย

ศกษารปแบบการจดซอในปจจบน

เกบรวบรวมขอมล

วเคราะหปญหา

สรางรปแบบการจดซอทเหมาะสม

วเคราะหและประเมนผล

Page 39: การวิเคราะห์ปริมาณการสั่งซื้อที่เหมาะสมส าหรับวตัถุดิบใน ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/55920168.pdf ·

30

เกบรวบรวมขอมล การศกษาอสระครงนมแหลงขอมลจาก 2 แหลง ไดแก

1. ขอมลปฐมภม (Primary data) ไดจากการหาขอมลและสอบถามบคคลในบรษทกรณศกษา ไดแก - ฝายจดซอ สอบถามขอมลกบผชวยผจดการฝายจดซอและเจาหนาทฝายจดซอ ดานขนตอนการสงซอวตถดบในประเทศ ระยะเวลาน า คาแรง เวลาทใชในการท างานทเกยวของกบกระบวนการสงซอวตถดบในประเทศ การจดเตรยมเอกสารสงฝายบญช ตลอดจนการจดเกบเอกสาร - ฝายคลงสนคา สอบถามขอมลกบผชวยผจดการฝายคลงสนคาและเจาหนาทฝายคลงสนคา ดานขนตอนการรบวตถดบ คาแรง เวลาทใชในการท างานทเกยวของกบกระบวนการรบวตถดบในประเทศ การน าวตถดบไปจดเกบใน Location การจดเตรยมเอกสารสงฝายจดซอ ตลอดจนการจดเกบเอกสาร - ฝายตรวจสอบคณภาพ สอบถามขอมลกบหวหนาฝายตรวจสอบคณภาพและเจาหนาทฝายตรวจสอบคณภาพ ดานขนตอนการออกใบ Pass Inspection List คาแรง เวลาทใชในการท างานทเกยวของกบการออกใบ Pass Inspection List ของวตถดบในประเทศ ตลอดจนการจดเกบเอกสาร - ฝายบญช สอบถามขอมลกบผจดการฝายบญชและเจาหนาทฝายบญช ดาน ขนตอนการท างาน การวางบล คาแรง เวลาทใชในการท างานทเกยวของกบกระบวนการรบวตถดบในประเทศ ตลอดจนการจดเกบเอกสาร - ฝายเทคโนโลยสารสนเทศ สอบถามขอมลกบเจาหนาทฝายเทคโนโลยสารสนเทศ ดานอายการใชงานของเครองคอมพวเตอร เครองแฟกซ เครองถายเอกสาร คาซอมแซมและคาบ ารงรกษา 2. ขอมลทตยภม (Secondary Data) ไดจากการเกบรวบรวมขอมลปรมาณการสงซอวตถดบในประเทศตงแตเดอนมกราคม - ธนวาคม พ.ศ. 2556 จากระบบ ERP ของบรษทกรณศกษา รวมถงการศกษาจากต ารา เอกสาร วารสาร Internet และงานวจยทเกยวของ ท าใหขอมลทไดมความสมบรณมากขน

วเคราะหขอมล ผวจยไดท าการศกษาจากขอมลการสงซอวตถดบในประเทศยอนหลงตงแตเดอนมกราคม - ธนวาคม พ.ศ. 2556 เปนเวลา 1 ป แลวน าขอมลมาท าการวเคราะห และแบงกลมสนคา โดยใชโปรแกรม Excel ชวยในการจดการฐานขอมลจ าแนกรายการสนคาและแยกกลมในแตละ

Page 40: การวิเคราะห์ปริมาณการสั่งซื้อที่เหมาะสมส าหรับวตัถุดิบใน ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/55920168.pdf ·

31

รายการออกเปน 3 กลม ไดแก กลม A เปนกลมวตถดบทมปรมาณการซอนอยทสด แตมมลคาการซอมากทสด กลม B เปนกลมวตถดบทมปรมาณการซอปานกลาง มมลคาการซอปานกลาง และ กลม C เปนกลมวตถดบทมปรมาณการซอมากทสด แตมมลคาการซอนอยทสด แลวน าวตถดบเฉพาะกลม A มาค านวณหาปรมาณการสงซออยางประหยด (EOQ) และจดสงซอใหม (ROP) แลวท าการเปรยบเทยบรปแบบการจดซอในปจจบนกบรปแบบการจดซอวธใหมทไดจากงานวจยครงน

สรป และน าเสนอผลการศกษาวจย ผวจยท าการรวบรวมผลการวเคราะหหาปรมาณการสงซออยางประหยด (EOQ) โดย

เปรยบเทยบตนทนรวมของการบรหารจดการสนคาคงคลงแบบปจจบนและแบบการสงซออยางประหยด ซงจะท าใหสามารถหาปรมาณการสงซอทเหมาะสม โดยไมกอใหเกดปญหาสนคาคงคลงมากเกนความตองการ และยงชวยลดความถในการสงซอลงได

Page 41: การวิเคราะห์ปริมาณการสั่งซื้อที่เหมาะสมส าหรับวตัถุดิบใน ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/55920168.pdf ·

บทท 4 ผลการวจย

ขอมลทวไปของบรษทกรณศกษา บรษทกรณศกษาเปนบรษททด าเนนธรกจดานการผลตยางผสม (Rubber Compound)

มทงแบบแผน และแบบเสน ดงภาพท 4-1 เพอสงขายตอใหกบกลมบรษทลกคาทงในและตางประเทศเพอน าไปขนรปเปนชนสวนยางตาง ๆ (Rubber Part) เชน ชนสวนรถยนต เปนตน ซงวตถดบทใชในกระบวนการผลตยางผสมนนแบงออกเปนวตถดบหลก 4 ประเภท ไดแก โพลเมอร (Polymer) เคม (Chemical) เขมา (Filler) และน ามน (Oil) ดงภาพท 4-2 โดยมขนตอน และกระบวนการผลตยางผสม (Rubber Compound) ดงภาพท 4-3

ภาพท 4-1 ผลตภณฑทไดจากการผลตยางผสม (Rubber Compound)

Page 42: การวิเคราะห์ปริมาณการสั่งซื้อที่เหมาะสมส าหรับวตัถุดิบใน ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/55920168.pdf ·

33

ภาพท 4-2 ตวอยางวตถดบทใชในกระบวนการผลตยางผสม (Rubber Compound)

ภาพท 4-3 ขนตอน และกระบวนการผลตยางผสม (Rubber Compound)

Page 43: การวิเคราะห์ปริมาณการสั่งซื้อที่เหมาะสมส าหรับวตัถุดิบใน ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/55920168.pdf ·

34

รปแบบปจจบนของการจดซอจดหาวตถดบในประเทศ กระบวนการจดซอวตถดบของบรษทกรณศกษาในปจจบน แบงเปน 2 สวน ดงน 1. วตถดบตางประเทศ (Import Raw Material) คอ วตถดบทจดซอจดหาจากตางประ

เทศ เพอน ามาใชในการด าเนนกจการของบรษท มจ านวน 212 รายการ 2. วตถดบในประเทศ (Domestic Raw Material) คอ วตถดบทจดซอจดหาจากภายใน

ประเทศ เพอน ามาใชในการด าเนนกจการของบรษท มจ านวน 281 รายการ เนองจากถาน าวตถดบทง 2 สวน มาท าการศกษาวจยจะมปรมาณมากเกนไป และทง 2

สวนกมหลกการค านวณทแตกตางกน ประกอบกบผวจยเอง มหนาทรบผดชอบโดยตรงในการจดซอจดหาวตถดบภายในประเทศในบรษทกรณศกษา และเพอเปนการพฒนาและปรบปรงงานใหมประสทธภาพทดขน ดงนนผศกษางานวจยจงมความสนใจทจะศกษาเฉพาะรปแบบของการจดซอวตถดบในประเทศ

การคดเลอก Supplier เพอการจดซอจดหาวตถดบ ของบรษทกรณศกษา ม 2 รปแบบ ดงน

1. ลกคาเปนผก าหนดเองวาตองการใหซอจาก Supplier รายใด 2. บรษทกรณศกษาท าการคดเลอก Supplier เอง การค านวณปรมาณการสงซอตอครงยงไมมมาตรฐานทชดเจน เจาหนาทจดซอตอง

ค านวณการสงซอวตถดบโดยอาศยประสบการณ ความช านาญ และเทคนคเฉพาะตว เพอไมใหเกดปญหาวตถดบขาดแคลนหรอปญหาวตถดบคงคลงมากเกนความจ าเปน

กระบวนการ และขนตอนการจดซอจดหาวตถดบในประเทศ ขนตอนท 1 เจาหนาทฝายจดซอรวบรวมขอมลเพอค านวณปรมาณการสงซอ โดยอาศยขอมลจาก

หลายฝาย ดงน - จ านวนวตถดบทมอยในคลงสนคา - จ านวนวตถดบทมอยในพนทของฝายผลต เนองจากลกษณะการเบกใชงานของฝาย ผลตจะเบกเกนปรมาณใชจรงเพอเผอกรณสญเสยจากการชงน าหนก เชน วตถดบหกหลนลงพนขณะชง หรอวตถดบทเปนยางเหลวจะเหนยวตดอยทภาชนะบางสวน และเมอท าการชงเสรจวตถดบทเหลอประเภทเคมทมการใชทกวนจะเกบไวใชกบแผนการผลตในวนถดไป โดยเกบไวในพนทฝายผลต แตวตถดบบางรายการจะคนมายงฝายคลงสนคา สวนลกษณะการจายของฝายคลงสนคาจะจายแบบเตม Packaging เชน จายแบบถงเตม 20 กโลกรม แตใชงานจรง 0.5 กโลกรม

Page 44: การวิเคราะห์ปริมาณการสั่งซื้อที่เหมาะสมส าหรับวตัถุดิบใน ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/55920168.pdf ·

35

หรอจายลงเตม 1,260 กโลกรม แตใชงานจรง 50 กโลกรม ดวยเหตผลทกลาวมา จงท าใหวตถดบมเหลอในพนทของฝายผลต - Forecast จากฝายขาย - Sale Order จากฝายขาย - Actual Consumption ของเดอนทผานมา - ปรมาณวตถดบตอหนงหนวยบรรจภณฑ - ชวงเวลาน า (Lead Time) จาก Supplier - ปรมาณขนต าในการสงซอตอครง จาก Supplier - Max Capacity ในคลงสนคาของแตละรายการ

ขนตอนท 2 เจาหนาทฝายจดซอค านวณปรมาณการสงซอ โดยเจาหนาทแตละคนจะใชประสบการณ

และความเชยวชาญเฉพาะในการค านวณ ซงตองอาศยขอมลจากขนตอนท 1 เพอใหเกดประสทธภาพในการสงซอมากทสด

ขนตอนท 3 เจาหนาทฝายจดซอเปรยบเทยบราคากรณมผขายหลายราย โดยสวนใหญจะทราบอยแลว

วาวตถดบแตละชนดซอจากแหลงใด เนองจากลกคาเปนผก าหนดใหซอ แตยงมวตถดบบางชนดททางลกคาไมระบวาตองซอจาก Supplier รายใด ดงนน เปนหนาทของเจาหนาทฝายจดซอทจะตองท าการคดเลอก Supplier เพอใหไดวตถดบทมคณสมบตตามขอก าหนด

ขนตอนท 4 เจาหนาทฝายจดซอจดท ารายการทจะสงซอลงในใบขอซอ (PR) เมอเจาหนาทฝายจดซอ

วตถดบค านวณปรมาณทจะสงซอเสรจ จะจดท ารายการวตถดบทจะซอลงในใบขอซอ (PR) ใน Microsoft Excel โดยระบ CODE ของวตถดบ ชอของวตถดบ ปรมาณทตองการซอ Supplier และวนททตองการ

ขนตอนท 5 เจาหนาทฝายจดซอจดท าใบสงซอ (PO) เมอเจาหนาทฝายจดซอจดท ารายการทจะสงซอ

ลงในใบขอซอ (PR) เสรจแลว กน า PR มาจดท ารายการใบสงซอ (PO) ในระบบ ERP ขนตอนท 6 ผอ านวยการฝายอนมตใบขอซอ เจาหนาทฝายจดซอลงชอในชองผออกเอกสารในใบสง

ซอ (PO) แลวน าไปใหผอ านวยการฝายอนมตใบขอซอ

Page 45: การวิเคราะห์ปริมาณการสั่งซื้อที่เหมาะสมส าหรับวตัถุดิบใน ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/55920168.pdf ·

36

ขนตอนท 7 ด าเนนการสงใบขอซอไปยง Supplier พรอมทงตดตามเพอยนยนการสงมอบ

ภาพท 4-4 ขนตอนการท างานการจดซอจดหาวตถดบในประเทศของบรษทกรณศกษาในปจจบน

รวบรวมขอมลเพอค านวณปรมาณการสงซอ

ราย

ค านวณปรมาณการสงซอ

เปรยบเทยบราคากรณมผขายหลายราย

จดท ารายการทจะซอลงใน ใบขอซอ (PR)

จดท า ใบสงซอ (PO)

(PR)

ผอ านวยการฝายอนมตใบสงซอ

สงใบสงซอ พรอมทงตดตามเพอยนยนการสงมอบ

(PR)

Page 46: การวิเคราะห์ปริมาณการสั่งซื้อที่เหมาะสมส าหรับวตัถุดิบใน ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/55920168.pdf ·

37

วเคราะหขอมล การศกษาครงนไดรวบรวมขอมลและมการทบทวนเอกสารตาง ๆ ทเกยวของ โดยขอมล

วสดคงคลงของวตถดบในประเทศของบรษทกรณศกษา ป พ.ศ. 2556 มจ านวน 281 รายการ รวมมลคาการใชทงปคดเปน 862,751,266.64 บาท สภาพการจดการวสดคงคลงในปจจบนของบรษทกรณศกษาพบปญหา ดงน

1. ยงไมมการแยกประเภทวสดคงคลงออกเปนกลม มการใหความส าคญในการจดการ เทากนทกรายการ

2. ไมมการก าหนดนโยบายทชดเจนเกยวกบปรมาณการสงซอ 3. ยงไมมการก าหนดจดสงซอใหม เจาหนาทแตละคนยงอาศยประสบการณ และวธการ

ค านวณทแตกตางกน 4. ชวงเวลาน าในการสงซอขนอยกบชนดและแหลงซอวตถดบ 5. ปรมาณการใชวตถดบแตละรายการแตกตางกนมาก 6. ประสบปญหาวตถดบหมดอาย 7. ประสบปญหาวตถดบไมเพยงพอในการผลต ปญหาทพบในปจจบนยงไมมแนวทางการแกไขทชดเจน มเพยงการอาศยการท างานของ

เจาหนาทฝายจดทมประสบการณหลายป แตกยงพบวาเจาหนาจดซอเองกยงมรปแบบการท างานทไมเหมอนกน คอ เจาหนาทคนทหนง เนนการสงซอบอย ๆ เพอลดสนคาคงคลง แตเจาหนาทคนทสอง เนนการสงซอครงเดยวใชงานไดหลายวน เพอลดตนทนในการสงซอตอครง

แนวทางการแกปญหา เพอใหงานวจยครงนครอบคลมปญหาทเกดขนใหมากทสด ผวจยจงไดแบงการ

ด าเนนการแกไขปญหาออกเปน 3 สวน คอ 1. การหาวธการแยกประเภทวตถดบคงคลงทเหมาะสม โดยใชหลกการวเคราะหขอมล

ดวยทฤษฎ ABC Analysis 2. การหารปแบบการสงซอทเหมาะสม เพอใหเกดตนทนรวมในการสงซอต าสด 3. การค านวณหาจดสงซอใหม (ROP) การจดการวตถดบคงคลงดวยทฤษฎ ABC Analysis แนวทางการแกไขปญหาเพอหารปแบบทเหมาะสมในการจดซอในกรณศกษาน จะน า

วธการจดการสนคาคงคลงดวยทฤษฎ ABC Analysis มาท าการศกษาวาสนคาใดควรท าการสงซออยางไร และสนคาใดมความส าคญทควรมการดแลเอาใจใสในการตรวจนบ และควบคมปรมาณ

Page 47: การวิเคราะห์ปริมาณการสั่งซื้อที่เหมาะสมส าหรับวตัถุดิบใน ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/55920168.pdf ·

38

การสงซอเปนพเศษ โดยมการเกบขอมลปรมาณการซอของวตถดบในประเทศแตละรายการตลอดป พ.ศ. 2556 มจ านวน 281 รายการ รวมมลคาการใชทงปคดเปน 862,751,266.64 บาท แลวท าการจดแยกกลมของวตถดบในประเทศตามมลคาจากยอดซอ ซงแสดงไวดงตารางในภาคผนวก โดยมหลกเกณฑในการจดกลมดงน

กลมวตถดบทมยอดซอเปน 70% ของมลคาการซอทงหมดจะจดอยในกลม A กลมวตถดบทมยอดซอเปน 25% ของมลคาการซอทงหมดจะจดอยในกลม B กลมวตถดบทมยอดซอเปน 5% ของมลคาการซอทงหมดจะจดอยในกลม C

ตารางท 4-1 การจดกลมตามมลคายอดซอ โดยวธ ABC Analysis

กลม จ านวนรายการ

มลคาการซอ (บาท)

สดสวน (รอยละ)

สดสวนสะสม (รอยละ)

A 23 623,465,782.00 72.26 72.26

B 62 194,195,109.94 22.51 94.77

C 196 45,090,374.70 5.23 100.00

ผลรวม 281 862,751,266.64 100.00 -

จากตารางท 4-1 พบวา รายการวตถดบในประเทศมจ านวนรวมทงสน 281 รายการ

โดยรายการวตถดบกลม A มจ านวนนอยทสด คอ 23 รายการ คดเปนรอยละ 72.26 จากรายการทงหมด แตมมลคารวมมากทสด คอ 623,465,782.00 บาท รายการวตถดบกลม B มจ านวนรองลงมา คอ 62 รายการ คดเปนรอยละ 22.51 จากรายการทงหมด มมลคารวม 194,195,109.94 บาท และรายการวตถดบกลม C มจ านวนมากทสด คอ 196 รายการ คดเปนรอยละ 5.23 จากรายการทงหมด แตมมลคารวมนอยทสด คอ 45,090,374.70 บาท

การจดกลมของวตถดบในประเทศตามมลคายอดซอ โดยวธ ABC Analysis จดแสดง ในรปแบบกราฟเสน ไดดงภาพท 4-5

Page 48: การวิเคราะห์ปริมาณการสั่งซื้อที่เหมาะสมส าหรับวตัถุดิบใน ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/55920168.pdf ·

39

ภาพท 4-5 กราฟแสดงมลคาของวตถดบในประเทศ โดยการจดกลมดวยวธ ABC Analysis การวเคราะหปรมาณการสงซอทเหมาะสมส าหรบวตถดบในประเทศ การวเคราะหปรมาณการสงซอทเหมาะสมส าหรบวตถดบในประเทศ เพอใหเกดตนทนรวมในการสงซอต าสด ในกรณศกษาน จะน าทฤษฎการสงซออยางประหยดมาประยกตใช เพอค านวณหา ปรมาณการสงซออยางประหยด (EOQ) โดยไดเลอกวตถดบเฉพาะในกลม A มาวเคราะหเทานน แตส าหรบวตถดบกลม B หรอ C อาจจะคอยดเปนระยะ ๆ ไมตองศกษาอยางละเอยด เพราะสองกลมนมจ านวนหลายรายการ หากวเคราะหอยางละเอยดทกรายการจะเปนการเสยเวลามาก หรอถามเวลามากพอกสามารถท าไดโดยอาศยวธการวเคราะหวธเดยวกนกบกลม A ทฤษฎการสงซออยางประหยดจะเหมาะกบสนคาคงคลงทสงซอเปนครง ๆ จะไมเหมาะกบสนคาทมการจดสงอยางตอเนอง การจดกลมวตถดบในประเทศ กลม A โดยวธ ABC Analysis แสดงดงตารางท 4-2

0

20

40

60

80

100

120

0 50 100 150 200 250 300

C

สดสวนสะสมมลค าการใชต อป (รอยละ)

จ านวนรายการวตถดบในประเทศ

A B

Page 49: การวิเคราะห์ปริมาณการสั่งซื้อที่เหมาะสมส าหรับวตัถุดิบใน ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/55920168.pdf ·

40

ตารางท 4-2 การจดกลมของวตถดบในประเทศกลม A ตามมลคายอดซอ โดยวธ ABC Analysis

No. Code ชอวตถดบ ราคาตอหนวย (บาท)

ปรมาณซอ (กโลกรม)

มลคายอดซอ (บาท)

Group

1 0573 POLYMER001 113.08 715,727.00 80,934,409.16 A 2 0575 POLYMER002 113.08 580,687.90 65,664,187.73 A 3 0002 FILLER001 52.59 1,023,050.00 53,802,199.50 A 4 3521 POLYMER003 120.98 366,450.00 44,333,121.00 A 5 0468 POLYMER004 503.16 86,777.66 43,663,047.41 A 6 0307 POLYMER005 91.03 345,000.00 31,405,350.00 A 7 0245 OIL001 40.76 668,565.00 27,250,709.40 A 8 0003 FILLER002 53.04 482,000.00 25,565,280.00 A 9 3527 POLYMER006 120.98 201,000.00 24,316,980.00 A 10 0547 POLYMER007 139.07 174,750.00 24,302,482.50 A 11 3533 POLYMER008 178.58 133,350.00 23,813,643.00 A 12 0001 FILLER003 54.02 408,000.00 22,040,160.00 A 13 3563 POLYMER009 120.98 153,300.00 18,546,234.00 A 14 0009 FILLER004 60.12 274,000.00 16,472,880.00 A 15 0040 FILLER005 50.67 315,900.00 16,006,653.00 A 16 0657 CHEMICAL001 76.00 209,000.00 15,884,000.00 A 17 0565 POLYMER010 140.79 107,520.00 15,137,740.80 A 18 0310 POLYMER011 90.12 163,000.00 14,689,560.00 A 19 0315 POLYMER012 97.21 145,000.00 14,095,450.00 A 20 2526 POLYMER013 140.86 93,000.00 13,099,980.00 A 21 0221 OIL002 81.00 145,510.00 11,786,310.00 A 22 0502 POLYMER014 147.00 76,575.00 11,256,525.00 A 23 0279 OIL003 244.00 38,520.00 9,398,880.00 A

ผลรวม 6,906,682.56 623,465,782.00 -

Page 50: การวิเคราะห์ปริมาณการสั่งซื้อที่เหมาะสมส าหรับวตัถุดิบใน ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/55920168.pdf ·

41

การศกษาอสระในครงนตงอยบนสมมตฐานตามทฤษฎของ EOQ ดงน - ความตองการคงท - ไดรบสนคาทสงซอพรอมกนทงหมด - ราคาคงท - เวลาน าคงท - วตถดบแตละรายการสงซอจาก Supplier ตางกน - ไมมสภาวะของขาดมอ

การค านวณหา EOQ จะตองหาคาใชจายหลก 2 อยางกอน คอ คาใชจายในการสงซอ (Ordering Cost) และคาใชจายจากการเกบรกษาตอป (Inventory Carrying Cost)

1. คาใชจายในการสงซอ (Ordering Cost) คาใชจายในการสงซอ เปนคาใชจายทเกดขนในกจกรรมการสงซอของบรษทกรณศกษา

ตลอดป พ.ศ. 2556 สวนใหญจะเปนคาแรงพนกงานทท างานในสวนงานตาง ๆ โดยหาไดจาก เวลาทใชท างานนน ๆ คณดวยอตราคาแรงงาน (Hourly Rate) โดยผวจยไดสอบถามชวโมงการท างานและคาแรงจากผจดการและหวหนาฝายทเกยวของ กรณของบรษทศกษาคาใชจายในการสงซอ (Ordering Cost)ประกอบดวย คาตาง ๆ ดงตอไปน - คาแรงงานของฝายจดซอ คอ คาแรงงานทฝายจดซอท าการสอบถามราคากรณทม ผขายหลายราย การออกใบขอซอ (PR) การจดท าใบสงซอ (PO) การสงใบสงซอ (PO) ใหแก Supplier ท าการตดตามการยนยนการสงมอบ และแนบเอกสารท ารบสงบญช เปนตน ฝายจดซอทท างานเกยวกบกจกรรมการออกใบสงซอม 4 คน มรายละเอยดการค านวณ แสดงดงตารางท 4-3

Page 51: การวิเคราะห์ปริมาณการสั่งซื้อที่เหมาะสมส าหรับวตัถุดิบใน ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/55920168.pdf ·

42

ตารางท 4-3 การค านวณคาแรงฝายจดซอ

คนท กจกรรม เวลาท ากจกรรมตอวน

คาแรงตอเดอน (บาท)

การค านวณคาแรง ตอป

คาแรงตอป(บาท)

1 วางแผนและค านวณออกใบขอซอ (PR) ประสานงานกบ Supplier และหนวยงานตาง ๆ กรณพบปญหางานไมเปนไปตามขอก าหนด

3 ชม. 43,000 = 43000*12*3/8 193,500

2

ออกใบสงซอ (PO) การสงใบสงซอ (PO) ใหแก Supplier ท าการตดตามการยนยนการสงมอบ และ ประสานงานกบ Supplier และหนวยงานตาง ๆ กรณพบปญหางานไมเปนไปตามขอก าหนด

3 ชม. 40,000 = 40000*12*3/8 180,000

3 อนมตใบสงซอ (PO) 9 นาท 350,000 = 350,000*12*9/60/8 78,750

4 จดเกบใบขอซอ (PR) และใบสงซอ (PO) แนบเอกสารท ารบสงบญช

3.5 ชม. 16,000 = 16000*12*3.5/8 84,000

รวมคาแรงฝายจดซอ 536,250

- คาแรงงานของฝายคลงสนคา คอ คาแรงงานทฝายคลงสนคาท าการตรวจรบของ เบองตน การแจงขอเอกสารรบรองคณภาพ (Certificate of Analysis ) การเกบตวอยางสงใหฝายตรวจสอบคณภาพ การลงของ การแจงรายการรบของ การจดเกบเขา Location การท ารบเขาระบบ ERP เปนตน ฝายคลงสนคาทท างานเกยวกบกจกรรมการออกใบสงซอม 7 คน มรายละเอยดการค านวณ แสดงดงตารางท 4-4 ตารางท 4-4 การค านวณคาแรงฝายคลงสนคา

คนท กจกรรม เวลาท ากจกรรมตอวน

คาแรงตอเดอน (บาท)

การค านวณคาแรง ตอป

คาแรงตอป(บาท)

1-5 แจงรายการรบสนคาประจ าวนไปยงเจาหนาทระบบ ERP เกบตวอยางสงใหฝายตรวจสอบคณภาพ การลงของ การแจงรายการรบของ การจดเกบเขา Location

3 ชม. 20,000 = 20,000*12*(4.5/8)*5 675,000

6 แจงรายการรบสนคาประจ าวนไปยงเจาหนาทฝายตรวจสอบคณภาพ และรบสนคาเขาระบบ ERP

5 ชม. 20,000 = 20,000*12*5/8 150,000

7 ตรวจสอบเอกสารรายการรบสนคาประจ าวน 1.5 ชม. 57,000 = 57,000*12*(1.5/8) 128,250

รวมคาแรงฝายคลงสนคา 953,250

Page 52: การวิเคราะห์ปริมาณการสั่งซื้อที่เหมาะสมส าหรับวตัถุดิบใน ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/55920168.pdf ·

43

- คาแรงงานของฝายตรวจสอบคณภาพ คอ คาแรงงานทฝายตรวจสอบคณภาพท าการ ตรวจรบของ การจดเกบเอกสารรบรองคณภาพ (Certificate of Analysis ) ทแนบมากบสนคา และการลงพนทจดปฏบตงานเพอไปตรวจสอบอยางละเอยดกรณของมปญหาเมอเจาหนาทฝายคลงสนคาไมสามารถตดสนใจรบไดในเบองตน ฝายตรวจสอบคณภาพทท างานเกยวกบกจกรรมการออกใบสงซอม 2 คน มรายละเอยดการค านวณ แสดงดงตารางท 4-5 ตารางท 4-5 การค านวณคาแรงฝายตรวจสอบคณภาพ

คนท กจกรรม เวลาท ากจกรรมตอวน

คาแรงตอเดอน (บาท)

การค านวณคาแรง ตอป

คาแรงตอป(บาท)

1 ท าการตรวจรบของ ออกใบ Pass Inspection List การจดเกบเอกสารรบรองคณภาพ (Certificate of Analysis ) ทแนบมากบสนคา

4 ชม. 18,000 =18,000*12*(4/8) 108,000

2 ตรวจรบของ ออกใบ Pass Inspection List ลงพนทจดปฏบตงานเพอไปตรวจสอบอยางละเอยดกรณของมปญหาเมอเจาหนาทฝายคลงสนคาไมสามารถตดสนใจรบไดในเบองตน

3 ชม. 42,000 =42,000*12*(3/8) 189,000

รวมคาแรงฝายตรวจสอบคณภาพ 297,000

- คาแรงงานของฝายบญช คอ คาแรงงานทฝายบญชท าการตรวจรบสนคาเขาระบบ บญช และจดเกบเอกสารตาง ๆ เชน เอกสารแจงรบสนคาทออกโดยฝายคลงสนคา ใบแจงหน ใบสงของ ใบสงซอ (PO) ฝายบญชทท างานเกยวกบกจกรรมการออกใบสงซอม 3 คน มรายละเอยดการค านวณ แสดงดงตารางท 4-6

Page 53: การวิเคราะห์ปริมาณการสั่งซื้อที่เหมาะสมส าหรับวตัถุดิบใน ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/55920168.pdf ·

44

ตารางท 4-6 การค านวณคาแรงฝายบญช

คนท กจกรรม เวลาท ากจกรรมตอวน

คาแรงตอเดอน (บาท)

การค านวณคาแรง ตอป

คาแรงตอป(บาท)

1 ตรวจรบสนคาเขาระบบบญช และจดเกบเอกสาร 2 ชม. 40,000 =40,000*12*(2/8) 120,000

2 รบวางบล ตดตามเอกสารกรณเกดปญหาเอกสารไมสมบรณ โอนเงนให จดเกบเอกสาร

1 ชม. 24,000 =24,000*12*(1/8) 36,000

3 ตรวจสอบเอกสารการลดหน-เพมหน ยนภาษ จดเกบเอกสาร 1 ชม. 50,000 =50,000*12*(1/8) 75,000

รวมคาแรงฝายบญช 231,000

- คาใชจายในการสอสาร คอ คาใชจายทใชในการตดตอสอสารระหวางผซอกบผขาย เชน คาโทรศพท คาอนเตอรเนต เปนตน มรายละเอยดการค านวณ แสดงดงตารางท 4-7 ตารางท 4-7 การค านวณคาใชจายในการสอสาร

การสอสาร กจกรรมทใช เวลาท า

กจกรรมตอวน

อตราการใช

การค านวณคาใชจายตอป

คาใชจายตอป(บาท)

โทรศพท ตดตอสอสารกบ Supplier (1 เดอน ท างาน 22 วน) 15 นาท นาทละ 3 บาท

=15*3*22*12 11,880

คา Internet

สงใบสงซอ (PO) และตดตอสอสารกบ Supplier (เหมาจายเดอนละ 500 บาทตอเครอง)

เปดใชตลอดทงวน

3 เครอง = 500*3*12 18,000

รวมคาใชจายในการสอสาร 29,880

- คาวสดสนเปลอง คอ คาวสดทใชในการออกใบสงซอ ซงใชแลวหมดไป เชน วสดสนเปลอง หมกพมพ กระดาษทใชส าหรบออก PR, PO, แจงรายการรบวตถดบ, แจงออกใบ Pass Inspection List (ใบแจงสถานะพรอมใชงาน) และแจงเขาระบบบญช มรายละเอยดการค านวณ แสดงดงตารางท 4-8

Page 54: การวิเคราะห์ปริมาณการสั่งซื้อที่เหมาะสมส าหรับวตัถุดิบใน ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/55920168.pdf ·

45

ตารางท 4-8 การค านวณคาวสดสนเปลอง

วสดสนเปลอง

กจกรรมทใช เวลาท า

กจกรรมตอวน

อตราการใช การค านวณคาใชจายตอป

คาใชจายตอป(บาท)

กระดาษ

ออกใบ PR, PO, แจงรายการรบวตถดบ, แจงออกใบPass Inspection List และแจงเขาระบบบญช (ใชกระดาษ 11 ใบตอการออกใบสงซอ 1 ครง โดยกระดาษม 500 แผนตอรม ๆ ละ 90 บาท )

ตลอดทงวน

กระดาษแผนละ 0.18 บาท

= 11*2003*0.18 3,966

หมกพมพ ใชหมกพมพขาวด ากบทกกจกรรม ตลอดทง

วน คาพมพแผนละ

0.25 บาท = 11*2003*0.25 5,508

รวมคาใชจายวสดสนเปลอง 9,474

- คาอปกรณเครองเขยน (Stationary) ไดแก ปากกา ดนสอ ยางลบ ไมบรรทด กระดาษโนต Maker เปนตน คด 50 บาทตอคนตอป ม 18 คน คดเปน 50*18 = 900 บาทตอป มรายละเอยดการค านวณ แสดงดงตารางท 4-9 ตารางท 4-9 การค านวณคาใชจายอปกรณเครองเขยน

อปกรณเครองเขยน กจกรรมทใช เวลาท า

กจกรรมตอวน

อตราการใช การค านวณคาใชจายตอป

คาใชจายตอป(บาท)

ปากกา ดนสอ ยางลบ ไมบรรทด กระดาษ

โนต Marker

ออกใบ PR, PO, แจงรายการรบวตถดบ, แจงออกใบPass Inspection List และแจงเขาระบบบญช (พนกงานในกจกรรม รวม 18 คน)

ตลอดทงวน

50 บาทตอคนตอป

= 50*18 900

รวมคาใชจายอปกรณเครองเขยน 900

- คาอปกรณส านกงานและคาซอมแซมบ ารงรกษา เชน คอมพวเตอร เครองถาย เอกสาร เครองแฟกซ มรายละเอยดการค านวณ แสดงดงตารางท 4-10

Page 55: การวิเคราะห์ปริมาณการสั่งซื้อที่เหมาะสมส าหรับวตัถุดิบใน ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/55920168.pdf ·

46

ตารางท 4-10 การค านวณคาใชจายอปกรณส านกงานและคาซอมแซมบ ารงรกษา อปกรณส านกงานและคาซอมแซมบ ารงรกษา

กจกรรมทใช เวลาท า

กจกรรมตอวน

อตราการใช การค านวณคาใชจายตอป

คาใช จายตอป(บาท)

เครองคอมพวเตอร

ออกใบ PR, PO, แจงรายการรบวตถดบ, แจงออกใบPass Inspection List และแจงเขาระบบบญช จ านวน 9 เครอง (ราคา เครองละ 20,000 บาท ใชงานได 6 ป)

ตลอดทงวน

คาเสอมตอเครอง 3,333

บาท = 3333*9 29,997

เครองแฟกซ รบ-สงใบสงซอ และรบเอกสารรบรองคณภาพ วตถดบ (Certificate of Analysis ) จ านวน 1 เครอง (ราคา เครองละ 16,000 บาท ใชงานได 5 ป)

ตลอดทงวน

คาเสอมตอเครอง 3,200

บาท = 3200*1 3,200

เครองถายเอกสาร ออกใบ PR, PO, แจงรายการรบวตถดบ, แจงออกใบPass Inspection List และแจงเขาระบบบญช จ านวน 3 เครอง

ตลอดทงวน

เชาเดอนละ 12,000 บาทตอเครองตอป

= 12000*3 36,000

คาซอมแซมบ ารงรกษา

อปกรณส านกงาน

ซอมแซมบ ารงรกษาเครองคอมพวเตอรปละ 1,000 ตอเครองตอป, เครองแฟกซ 1,000 ตอเครองตอป และเครองถายเอกสาร 3,000 ตอเครองตอป

เมอเครองมอาการผดปรกต

คาซอม และคาบ ารงรกษาตอป

= (1000*9)+ (4000*3)+ (1000*1)

22,000

รวมคาใชจายวสดสนเปลอง 91,197

จากการรวบรวมขอมลขางตน เพอค านวณหาคาใชจายในการสงซอตอรายการ แสดงไดดงตารางท 4-11

Page 56: การวิเคราะห์ปริมาณการสั่งซื้อที่เหมาะสมส าหรับวตัถุดิบใน ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/55920168.pdf ·

47

ตารางท 4-11 คาใชจายในการสงซอ (Ordering Cost)

รายการ คาใชจาย เดอนมกราคม - ธนวาคม 2556 (บาท)

คาแรงงานของฝายจดซอ 536,250.00

คาแรงงานของฝายคลงสนคา 953,250.00

คาแรงงานของฝายตรวจสอบคณภาพ 297,000.00

คาแรงงานของฝายบญช 231,000.00

คาใชจายในการสอสาร 29,880.00

คาวสดสนเปลอง 9,474.00

คาอปกรณเครองเขยน 900.00 คาอปกรณส านกงานและคาซอมแซมบ ารงรกษา

91,197.00

รวมคาใชจาย 2,148,951.00

จ านวนใบสงซอ (PO) ของป พ.ศ. 2556 2,003.00

คาใชจายในการสงซอตอครง 1,072.87

2. คาใชจายจากการเกบรกษาสนคาคงคลง (Inventory Carrying Cost) คาใชจายจากการเกบรกษาสนคาคงคลง (Inventory Carrying Cost) ของบรษท

กรณศกษา ยงไมมการเกบขอมลอยางจรงจง ขอมลจงยงไมเพยงพอ การคดคาใชจายการเกบรกษาสนคาคงคลงแตละรายการท าไดยาก ดงนน ผวจยจงไดใชคาใชจายจากการเกบรกษาสนคาคงคลง อยภายใตตวเลขสมมตฐาน 25% (Richardson, Helen (December 1995) . Transportation & Distribution. Control Your Costs then Cut Them.) โดยเฉลยคาใชจายการเกบรกษาสนคาคงคลง (Inventory Carrying Cost) คดเปนรอยละของมลคาพสด แสดงไดดงตารางท 4-12

Page 57: การวิเคราะห์ปริมาณการสั่งซื้อที่เหมาะสมส าหรับวตัถุดิบใน ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/55920168.pdf ·

48

ตารางท 4-12 คาใชจายจากการเกบรกษาสนคาคงคลง (Inventory Carrying Cost)

รายการ % คาเงนลงทนสรางสตอก 6% คาภาษ 2% คาประกนภย 1% คาเชาพนทคลงสนคา 0% คายกขนเคลอนยาย 2% คาบรหารและควบคม 3% คาพสดเสอม เสย ลาสมย 6% คาพสดขาดจ านวน หาย 3%

รวมคาใชจาย 23%

จากตารางท 4-12 พบวา คาเชาพนทคลงสนคาเปน 0% เนองจากทางบรษทกรณศกษาไมไดมการเชาคลงสนคาแตอยางใด และไมคดคาเสยโอกาสในการใหเชาคลงสนคา เนองจากบรษทกรณศกษาไมไดด าเนนธรกจใหเชาคลงสนคา

การหาปรมาณการสงซออยางประหยด (EOQ) ตวอยางการค านวณ ของรายการท 1 คอ Code 0573 มชอวตถดบวา POLYMER001

Co = คาใชจายในการสงซอตอครง (Ordering Cost) = 1,072.87 บาท D = ปรมาณการใชตอป = 715,727.00 กโลกรม

Cc = คาใชจายตอปจากการเกบรกษาสนคาคงคลง คดท 23% ของราคาสารเคม = 113.08*23% บาทตอกโลกรม

EOQ = Cc

CoD2

(113.08)(0.23) 2(1,072.87)( 715,727.00)

= 7,684.32 กโลกรม

=

Page 58: การวิเคราะห์ปริมาณการสั่งซื้อที่เหมาะสมส าหรับวตัถุดิบใน ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/55920168.pdf ·

49

การหาจดสงซอใหม (ROP) จดสงซอใหม (Reorder Point) เปนจดทบงบอกถงปรมาณสนคาคงคลงทอยในระดบท

ท าใหตองมการสงซอสนคา ตวอยางการค านวณ ของรายการท 1 คอ Code 0573 มชอวตถดบวา POLYMER001

ถาคาเฉลยวนท างานของบรษทกรณศกษาอยท 313 วนตอป d = ความตองการเฉลย = 715,727.00 / 313 = 2,286.67 กโลกรมตอวน L = ชวงระยะเวลาตงแตสงซอสนคา หรอวตถดบ จนกระทงไดรบสนคานนเขาโกดง

เรยบรอย = 4 วน ROP = dL ROP = 2,286.67 x 4

= 9,146.68 กโลกรม การหาตนทนรวมสนคาคงคลงทต าสด (TCmin) ตวอยางการค านวณ ของรายการท 1 คอ Code 0573 มชอวตถดบวา POLYMER001

TCmin =

2

QCc

Q

CoD

= 2

)23.008.11332.684,7(

32.684,7

)00.727,71587.1072 xxx

= 199,856.86 บาท การหาจ านวนครงของการสงซอทประหยดทสด

ตวอยางการค านวณ ของรายการท 1 คอ Code 0573 มชอวตถดบวา POLYMER001

จ านวนครงของการสงซอทประหยดทสด = *Q

D

= 32.684,7

00.727,715

= 93.14 ครงตอป การหารอบเวลาการสงซอทประหยดทสด ตวอยางการค านวณ ของรายการท 1 คอ Code 0573 มชอวตถดบวา POLYMER001 ถาคาเฉลยวนท างานของบรษทกรณศกษาอยท 313 วนตอป

รอบการสงซอทประหยดทสด = D

Q *

= 727,715

31332.684,7 x

= 3.36 วน

Page 59: การวิเคราะห์ปริมาณการสั่งซื้อที่เหมาะสมส าหรับวตัถุดิบใน ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/55920168.pdf ·

50

จากการค านวณขางตนพบวา วตถดบ Code 0573 มปรมาณการสงซอแบบประหยด (EOQ) เทากบ 7,684.32 กโลกรมตอครง และจดสงซอใหม (Reorder Point) เทากบ 9,146.68 กโลกรม มตนทนรวมสนคาคงคลงทต าสดของวตถดบ Code 0573 เทากบ 199,856.86 บาท โดยจะตองท าการสงซอทงหมด 93.14 ครงตอปจงจะประหยดทสด และมรอบเวลาของการสงซอแตละครงเทากบ 3.36 วน เปรยบเทยบตนทนรวมของการบรหารจดการสนคาคงคลงแบบการสงซออยางประหยดและแบบปจจบน การค านวณหาตนทนรวมในการบรหารจดการสนคาคงคลงแบบการสงซออยางประหยดของวตถดบ Code 0573 ตนทนรวม = ตนทนในการสงซอ + ตนทนในการจดเกบรกษา

ตนทนในการจดเกบรกษา = ปรมาณสนคาคงคลงเฉลย x ตนทนการจดเกบรกษาตอหนวยตอป

ตนทนรวม = 32.684,7

)87.072,100.727,715( x + [((7,684.32+0)/2 ) x (113.08 x 0.23)]

= 199,856.86 บาทตอป การค านวณหาตนทนรวมในการบรหารจดการสนคาคงคลงแบบปจจบนของวตถดบ Code 0573 ตนทนรวม = ตนทนในการสงซอ + ตนทนในการจดเกบรกษา

ตนทนในการจดเกบรกษา = ปรมาณสนคาคงคลงเฉลย x ตนทนการจดเกบรกษาตอหนวยตอป

ตนทนรวม = 67.224,10

)87.072,100.727,715 x + [((10,224.86+0)/2 ) x (113.08 x 0.23)]

= 208,064.17 บาทตอป ผลการค านวณตนทนรวมของการบรหารจดการสนคาคงคลงแบบการสงซออยาง

ประหยดและแบบปจจบนของวตถดบกลม A แสดงในตารางท 4-13 และ ตารางท 4-14 ตามล าดบ โดยจ านวนครงทซอตอปในตารางจะปดเศษใหเปนจ านวนเตม ถาทศนยมนอยกวา .5 ปดลง ถาเทากบหรอมากกวา .5 ปดขน ท าใหคาทไดจากตารางและตวอยางมคาแตกตางกนเลกนอย

ปรมาณซอตอป x คาใชจายจากการสงซอตอครง ปรมาณซอตอครง

ตนทนในการสงซอ =

ปรมาณซอตอครง

ตนทนในการสงซอ =

ปรมาณซอตอป x คาใชจายจากการสงซอตอครง

Page 60: การวิเคราะห์ปริมาณการสั่งซื้อที่เหมาะสมส าหรับวตัถุดิบใน ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/55920168.pdf ·

51

ตารางท 4-13 ผลการค านวณตนทนรวมของการบรหารจดการสนคาคงคลงแบบการสงซออยาง ประหยดของวตถดบกลม A

Code

A ราคาตอ

หนวย (บาท)

B ปรมาณ ซอ ตอป

(กโลกรม)

C =B/Dปรมาณ ซอ

ตอครง (กโลกรม)

Dจ านวนครงทซอตอป

E=D*1,072.87ตนทน

ในการสงซอ ตอป

(บาท)

F=(C+0)/2 ปรมาณเฉลย

สนคา คงคลง

(กโลกรม)

G=F*A มลคาเฉลยสนคา คงคลง (บาท)

H=G*0.23 ตนทน

ในการจดเกบรกษาตอป (23%)

I=E+H ตนทนรวมสนคา คงคลง (บาท/ป)

0573 113.08 715,727.00 7,684.32 93 99,776.91 3,842.16 434,471.44 99,928.43 199,705.34

0575 113.08 580,687.90 6,921.55 84 90,121.08 3,460.77 391,344.22 90,009.17 180,130.25

0002 52.59 1,023,050.00 13,471.67 76 81,538.12 6,735.84 354,237.59 81,474.65 163,012.77

3521 120.98 366,450.00 5,315.88 69 74,028.03 2,657.94 321,557.61 73,958.25 147,986.28

0468 503.16 86,777.66 1,268.46 68 72,955.16 634.23 319,118.26 73,397.20 146,352.36

0307 91.03 345,000.00 5,946.23 58 62,226.46 2,973.12 270,642.79 62,247.84 124,474.30

0245 40.76 668,565.00 12,370.28 54 57,934.98 6,185.14 252,106.21 57,984.43 115,919.41

0003 53.04 482,000.00 9,207.60 52 55,789.24 4,603.80 244,185.52 56,162.67 111,951.91

3527 120.98 201,000.00 3,937.00 51 54,716.37 1,968.50 238,149.38 54,774.36 109,490.73

0547 139.07 174,750.00 3,423.86 51 54,716.37 1,711.93 238,078.38 54,758.03 109,474.40

3533 178.58 133,350.00 2,639.40 51 54,716.37 1,319.70 235,671.76 54,204.51 108,920.88

0001 54.02 408,000.00 8,394.16 49 52,570.63 4,197.08 226,726.36 52,147.06 104,717.69

3563 120.98 153,300.00 3,438.26 45 48,279.15 1,719.13 207,980.44 47,835.50 96,114.65

0009 60.12 274,000.00 6,520.64 42 45,060.54 3,260.32 196,010.53 45,082.42 90,142.96

0040 50.67 315,900.00 7,626.48 41 43,987.67 3,813.24 193,216.81 44,439.87 88,427.54

0657 76.00 209,000.00 5,065.13 41 43,987.67 2,532.57 192,475.11 44,269.28 88,256.95

0565 140.79 107,520.00 2,669.21 40 42,914.80 1,334.61 187,899.30 43,216.84 86,131.64

0310 90.12 163,000.00 4,107.79 40 42,914.80 2,053.89 185,096.85 42,572.28 85,487.08

0315 97.21 145,000.00 3,730.38 39 41,841.93 1,865.19 181,315.16 41,702.49 83,544.42

2526 140.86 93,000.00 2,481.83 37 39,696.19 1,240.92 174,795.38 40,202.94 79,899.13

0221 81.00 145,510.00 4,093.82 36 38,623.32 2,046.91 165,799.63 38,133.92 76,757.24

0502 147.00 76,575.00 2,204.50 35 37,550.45 1,102.25 162,030.51 37,267.02 74,817.47

0279 244.00 38,520.00 1,213.59 32 34,331.84 606.80 148,058.28 34,053.40 68,385.24

ผลรวม 6,906,682.56 123,732.05 1,184 1,270,278.08 61,866.02 5,520,967.52 1,269,822.53 2,540,100.61

Page 61: การวิเคราะห์ปริมาณการสั่งซื้อที่เหมาะสมส าหรับวตัถุดิบใน ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/55920168.pdf ·

52

ตารางท 4-14 ผลการค านวณตนทนรวมของการบรหารจดการสนคาคงคลงแบบปจจบน ของวตถดบกลม A

Code

A ราคาตอ

หนวย (บาท)

B ปรมาณ ซอ ตอป

(กโลกรม)

C =B/Dปรมาณ ซอ

ตอครง (กโลกรม)

Dจ านวนครงทซอตอป

E=D*1,072.87ตนทน

ในการสงซอ ตอป

(บาท)

F=(C+0)/2 ปรมาณเฉลย

สนคา คงคลง

(กโลกรม)

G=F*A มลคาเฉลยสนคา คงคลง (บาท)

H=G*0.23 ตนทน

ในการจดเกบรกษาตอป (23%)

I=E+H ตนทนรวมสนคา คงคลง (บาท/ป)

0573 113.08 715,727.00 10,224.67 70 75,100.90 5,112.34 578,102.92 132,963.67 208,064.57

0575 113.08 580,687.90 9,678.13 60 64,372.20 4,839.07 547,201.56 125,856.36 190,228.56

0002 52.59 1,023,050.00 6,126.05 167 179,169.29 3,063.02 161,084.43 37,049.42 216,218.71

3521 120.98 366,450.00 3,079.41 119 127,671.53 1,539.71 186,273.62 42,842.93 170,514.46

0468 503.16 86,777.66 2,552.28 34 36,477.58 1,276.14 642,103.64 147,683.84 184,161.42

0307 91.03 345,000.00 7,500.00 46 49,352.02 3,750.00 341,362.50 78,513.38 127,865.40

0245 40.76 668,565.00 6,190.42 108 115,869.96 3,095.21 126,160.69 29,016.96 144,886.92

0003 53.04 482,000.00 2,921.21 165 177,023.55 1,460.61 77,470.55 17,818.23 194,841.78

3527 120.98 201,000.00 1,717.95 117 125,525.79 858.97 103,918.72 23,901.31 149,427.10

0547 139.07 174,750.00 2,131.10 82 87,975.34 1,065.55 148,185.87 34,082.75 122,058.09

3533 178.58 133,350.00 1,294.66 103 110,505.61 647.33 115,600.21 26,588.05 137,093.66

0001 54.02 408,000.00 1,528.09 267 286,456.29 764.04 41,273.71 9,492.95 295,949.24

3563 120.98 153,300.00 2,071.62 74 79,392.38 1,035.81 125,312.39 28,821.85 108,214.23

0009 60.12 274,000.00 1,814.57 151 162,003.37 907.28 54,545.96 12,545.57 174,548.94

0040 50.67 315,900.00 3,806.02 83 89,048.21 1,903.01 96,425.62 22,177.89 111,226.10

0657 76.00 209,000.00 4,098.04 51 54,716.37 2,049.02 155,725.49 35,816.86 90,533.23

0565 140.79 107,520.00 1,536.00 70 75,100.90 768.00 108,126.72 24,869.15 99,970.05

0310 90.12 163,000.00 4,794.12 34 36,477.58 2,397.06 216,022.94 49,685.28 86,162.86

0315 97.21 145,000.00 7,250.00 20 21,457.40 3,625.00 352,386.25 81,048.84 102,506.24

2526 140.86 93,000.00 1,021.98 91 97,631.17 510.99 71,977.91 16,554.92 114,186.09

0221 81.00 145,510.00 8,559.41 17 18,238.79 4,279.71 346,656.18 79,730.92 97,969.71

0502 147.00 76,575.00 3,190.63 24 25,748.88 1,595.31 234,510.94 53,937.52 79,686.40

0279 244.00 38,520.00 1,328.28 29 31,113.23 664.14 162,049.66 37,271.42 68,384.65 ผลรวม 6,906,682.56 94,414.63 1,982 2,126,428.34 47,207.32 4,992,478.47 1,148,270.05 3,274,698.39

การประเมนการใชแบบจ าลอง จากการศกษาวจยในครงน ผวจยสามารถสรางรปแบบการจดซอวตถดบในประเทศทเหมาะสมได ดงน

Page 62: การวิเคราะห์ปริมาณการสั่งซื้อที่เหมาะสมส าหรับวตัถุดิบใน ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/55920168.pdf ·

53

1. การจดการวตถดบคงคลงดวยทฤษฎ ABC Analysis เนองจากรปแบบการจดซอในปจจบนของบรษทกรณศกษาใหความส าคญกบวตถดบ

เทากนทกรายการ โดยยงไมมการจดกลม เพอแยกความส าคญ หากทางบรษทกรณศกษาน าหลกการจดการวตถดบคงคลงดวยทฤษฎ ABC Analysis มาประยกตใชในการวางแผนงานดานจดซอ จะมความเหมาะสมและเกดประโยชนตอธรกจ ท าใหการท างานมความรวดเรวและมประสทธภาพมากขน โดยควรมการจดการในแตละกลม ดงน - กลม A เปนกลมทมความส าคญทสด จงตองใหความส าคญมากทสด ตองมการ วางแผนดานการจดซออยางดเยยม มการดแลควบคมดแลอยางเขมงวด มการตรวจนบวตถดบและเปรยบเทยบจ านวนทนบไดกบจ านวนทไดจากโปรแกรมส าเรจรปอยางสม าเสมอ เชน ตรวจนบทกสปดาห มการเกบของไวในทปลอดภย การประมาณการความตองการใช และมการก าหนดระดบบรการ (Service Level) ทเหมาะสม ควรหาผขายไวหลายรายเพอลดความเสยงจากการขาดแคลนสนคาและสามารถเจรจาตอรองราคาได - กลม B เปนกลมทมความส าคญปานกลาง จงตองใหความส าคญปานกลาง การจดซอ และการตรวจนบไมจ าเปนตองเขมงวดมากเทากลม A สามารถดปรมาณวตถดบไดจากโปรมแกรมส าเรจรป ความถในการเปรยบเทยบกบการตรวจนบจรงไมจ าเปนตองบอยเทากลม A อาจเปรยบเทยบกนตามระยะเวลาทเหมาะสม ควรมเจาหนาทไปตรวจสอบตามระยะเวลาทเหมาะสมหรอเขาไปเปลยนขอมลเมอมการเปลยนแปลง เชน อตราการใชเปลยนไป - กลม C เปนกลมทมความส าคญนอย จงตองใหความส าคญนอย กลม C เปนกลมทม ราคาถกและมปรมาณมาก ถาท าการควบคมอยางเขมงวด จะท าใหมคาใชจายสง ไมคมคากบประโยชนทได การจดซอและการจดการสนคาคงคลงจงตองงายและเหมาะสม แตถาเกดการขาดแคลนกอาจไมสามารถสงผลตภณฑใหลกคาไดตามความตองการ สงผลกระทบตอความเชอมนของลกคา

2. การหารปแบบการสงซอทเหมาะสม จากตารางท 4-13 และ และตารางท 4-14 เมอเปรยบเทยบตนทนรวมของการบรหาร

จดการสนคาคงคลงแบบการสงซออยางประหยดและแบบปจจบนของวตถดบกลม A พบวา แบบการสงซออยางประหยดจะมตนทนรวมของการบรหารจดการสนคาคงคลงเทากบ 2,540,100.61บาท และแบบปจจบนจะมตนทนรวมของการบรหารจดการสนคาคงคลงเทากบ 3,274,698.39 บาท ดงนน ถาน ารปแบบการสงซออยางประหยดมาใชในการบรหารจดการสนคาคงคลง จะท าใหประหยดคาใชจายรวมทงปไดถง 734,597.78 บาท โดยคาใชจายทลดลงนน เกดจากคาใชจายในการสงซอตอครงและคาใชจายในการจดเกบรกษาลดลง อนเนองมาจากปรมาณทสงซอ

Page 63: การวิเคราะห์ปริมาณการสั่งซื้อที่เหมาะสมส าหรับวตัถุดิบใน ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/55920168.pdf ·

54

มความเหมาะสมมากขน สงผลใหบรษทสามารถชะลอการจายเงนในแตละรอบได ท าใหเพมสภาพคลองทางการเงนแกบรษท โดยบรษทสามารถน าเงนสวนนไปลงทนหรอใชจายในกจกรรมอน ๆ เพอเพมผลก าไรใหธรกจได

3. การหาจดสงซอใหม (ROP) วธการสงซอในรปแบบใหมทน าเสนอในการศกษาครงน ทกรายการจะตองมการ

ค านวณหาจดสงซอใหม (ROP) เพอใหทราบแนวทางในการวางแผนการจดซอใหเกดประสทธภาพมากขน จากตวอยางการค านวณของวตถดบรายการท 1 คอ Code 0573 มชอวตถดบวา POLYMER001 จดสงซอใหมอยท 9,146.68 กโลกรม นนคอเมอจ านวนวตถดบรายการท 1 ลดลงถง 9,146.68 กโลกรม กใหด าเนนการสงซอใหม จากการประเมนการใชแบบจ าลองการจดซอแบบใหมทน าเสนอนน อาจไมใชรปแบบทดทสดส าหรบการจดซอจดหาวตถดบส าหรบธรกจทวๆไป เนองจากแตละธรกจจะมความแตกตางกนไปทงดานสภาพแวดลอมและลกษณะการท างาน เพอใหการเปรยบเทยบเหนความแตกตางของทงสองรปแบบไดอยางชดเจนยงขน ผศกษาจงน าเสนอในรปแบบตาราง ดงตารางท 4-15 ตารางท 4-15 การเปรยบเทยบรปแบบการจดซอจดหาวตถดบในประเทศแบบปจจบนและแบบใหม

No. รายการเปรยบเทยบ รปแบบปจจบน รปแบบใหม

1 การใหความส าคญกบวตถดบแตละรายการ

ใหความส าคญเทากนทกรายการ

จดกลมดวยวธ ABC Analysis เพอใหความส าคญกบวตถดบแตละประเภท

2 ปรมาณทสงซอในแตละครง อาศยประสบการณและความช านาญของเจาหนาท ซงแตละคนมวธการทตางกน

ใชวธการสงซออยางประหยด (EOQ)

4 จ านวนครงทซอตอป (ครง) 1,982 1,184

5 ตนทนรวมของการบรหารจดการสนคาคงคลงตอป (บาท)

3,274,698.39 2,540,100.61

จากตารางท 4-15 จะเหนไดวารปแบบการจดซอจดหาวตถดบในประเทศแบบใหมเปนรปแบบทนาสนใจ และควรจะน ามาประยกตใช เพราะในปจจบนนทางบรษทกรณศกษายงไมเคย

Page 64: การวิเคราะห์ปริมาณการสั่งซื้อที่เหมาะสมส าหรับวตัถุดิบใน ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/55920168.pdf ·

55

ลองใช ไมวาจะเปนการจดกลมวตถดบดวยวธ ABC Analysis การค านวณหาปรมาณการสงซออยางประหยด (EOQ) และการค านวณหาจดสงซอใหม (ROP) ซงชวยลดตนทนและคาใชจายในการจดซอจดหาวตถดบ และลดตนทนการจดการสนคาคงคลงได

Page 65: การวิเคราะห์ปริมาณการสั่งซื้อที่เหมาะสมส าหรับวตัถุดิบใน ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/55920168.pdf ·

บทท 5 สรปผลการวจย และขอเสนอแนะ

งานวจยเรอง การวเคราะหปรมาณการสงซอทเหมาะสมส าหรบวตถดบในประเทศ กรณศกษาธรกจผลตยางผสม ครงน มวตถประสงคเพอศกษาและพฒนารปแบบการสงซอวตถดบทเหมาะสมของบรษทกรณศกษา และเพอลดคาใชจายในการบรหารจดการวตถดบ โดยผศกษาเกบรวบรวมขอมลจากฝายจดซอและ BOI ฝายคลงสนคา ฝายบญช และฝายอน ๆ ทเกยวของของบรษทกรณศกษา โดยน าหลกการและทฤษฎตาง ๆ มาประยกตใช เพอหารปแบบการจดซอทเหมาะสม แลวท าการค านวณและวเคราะหขอมลโดยใช Microsoft Office Excel 2010 แลวน าเสนอขอมลในรปตารางประกอบความเรยง

สรปผลการวจย สวนท 1 การจดการวตถดบคงคลงดวยวธ ABC Analysis จากการจดกลมวตถดบในประเทศโดยใชขอมลของยอดสงซอตงแตวนท 1 มกราคม พ.ศ.

2556 ถง 31 ธนวาคม พ.ศ. 2556 รวมระยะเวลา 12 เดอน มทงหมด 281 รายการ มลคาแตละรายการจะแตกตางกนมาก มตงแตมลคา 83.25 บาท ถงมลคา 80,934,409.16 บาท แลวน าขอมลมาวเคราะหดวยวธ ABC Analysis โดยใชมลคาของยอดสงซอสนคาเปนเกณฑในการจดกลม สามารถแบงกลมของวตถดบในประเทศไดเปน 3 กลม คอ กลม A มจ านวน 23 รายการ คดเปน 72.26% จากรายการทงหมด มมลคา 623,465,782.00 บาท กลม B มจ านวน 62 รายการ คดเปน 22.51% จากรายการทงหมด มมลคา 194,195,109.94 บาท และกลม C มจ านวน 196 รายการ คดเปน 5.23% จากรายการทงหมด มมลคา 45,090,374.70 บาท ซงวธนเปนวธทเหมาะสมกบการจดการระบบการจดซอทมรายการซอเปนจ านวนมาก จะท าใหการสงซอมความรวดเรวและมประสทธภาพมากขนผปฏบตงานสามารถวางแผนในการจดการควบคมกบวตถดบในประเทศแตละกลมไดอยางเหมาะสมยงขน

สวนท 2 วธการสงซอแบบประหยด (EOQ) จากการศกษารปแบบการสงซอแบบใหมทน าแนวคดปรมาณการสงซออยางประหยด

(EOQ) มาประยกตใชกบวตถดบในประเทศกลม A จ านวน 23 รายการ ท าใหสามารถประหยดคาใชจายรวมทงปไดถง 734,597.78 บาท

สวนท 3 การหาจดสงซอใหม (ROP) จากการศกษารปแบบการสงซอแบบใหมทน าแนวคดการก าหนดจดสงซอใหม (ROP)

Page 66: การวิเคราะห์ปริมาณการสั่งซื้อที่เหมาะสมส าหรับวตัถุดิบใน ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/55920168.pdf ·

57

มาประยกตใช ท าใหจ านวนครงทซอตอปลดลงถง 798 ครง ซงชวยใหรปแบบการจดซอจดหาม รปแบบทชดเจน แทนการใชประสบการณหรอวธการเฉพาะบคคล และชวยลดปญหากรณสนคาขาดมอได

ขอเสนอแนะในการน าผลการวจยไปใช 1. ผลการวจยครงนเปนประโยชนตอผทท างานดานการวางแผนการจดซอจดหา

วตถดบและผบรหารทตองการหารปแบบในการจดซอจดหาทเหมาะสม เพอใหสามารถลดตนทนดานการบรหารจดการสนคาคงคลง และตนทนดานการจดซอจดหาวตถดบหรอสนคาคงคลงอน ๆ ทมจ านวนหลายรายการ ผสนใจสามารถน ารปแบบใหมทไดจากการศกษาครงนไปประยกตใชในการบรหารจดการธรกจ เพอเพมโอกาสและศกยภาพในการแขงขนทางธรกจ ท าใหธรกจมก าไรเพมขน สามารถด ารงอยไดอยางย งยน

2. การศกษาอสระในครงน เปนการศกษาจากขอมลของโรงงานอตสาหกรรมประเภท ผลตยางผสมแหงหนง ในป พ.ศ. 2556 ซงขอมลอาจมการเปลยนแปลงไปตามสภาพเศรษฐกจของแตละป ลกคาสวนใหญของธรกจนจะเปนกลมบรษทผลตชนสวนรถยนต ทสงซอยางผสมจากบรษทกรณศกษาเพอน าไปขนรปเปนชนสวนตาง ๆ ในรถยนต เมอศกษาจากขอมลตลอดทงปของปทผานมา หากเกดภาวะทางเศรษฐกจผนผวนขนในชวงเวลาหนงในรอบป ทสงผลใหความตองการใชสนคาเปลยนแปลงไปมาก แมอยภายในปเดยวกน แตละไตรมาสความตองการของลกคาในกลมผผลตยานยนตกมความแตกตางกนมาก โดยเฉพาะชวงไตรมาสสดทายของปทลกคามความตองการซอรถยนตสง สงผลใหบรษทตาง ๆ ทอยในหวงโซอปทานธรกจยานยนตตงแตตนน าถงปลายน า มความตองการใชสนคาสงขนดวย ดงนน อาจท าใหการค านวณเกดความคลาดเคลอนสง จงควรศกษาขอมลเฉลยเปนไตรมาส จะท าใหไดรปแบบทมความเหมาะสมมากขน

ขอเสนอแนะในการวจยครงตอไป 1. ควรศกษากบประชากรในกลมอน ๆ ดวย เชน วตถดบตางประเทศ เครองมอหรอ

อะไหลซอมบ ารงตาง ๆ ทใชในการซอมแซมเครองจกร ท าใหการวจยกวางขวางยงขน 2. ควรศกษาการก าหนดระดบการใหบรการ (Service Level) ของวตถดบแตละกลม

วาตองการใหอยในระดบใด เพอเปนแนวทางในการประยกตใชกบกรณทความตองการไมคงท และเพอเปนขอมลในการวางแผนจดการดานการจดซอจดหา และการจดการคลงสนคาใหม ประสทธภาพมากขน

Page 67: การวิเคราะห์ปริมาณการสั่งซื้อที่เหมาะสมส าหรับวตัถุดิบใน ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/55920168.pdf ·

บรรณานกรม

ไชยยศ ไชยมนคง และมยขพนธ ไชยมนคง. (2550). กลยทธโลจสตกสและซพพลายเชนเพอการ แขงขนในตลาดโลก. กรงเทพฯ: ซ. วาย. ซซเทม พรนตง.

ฉฬาปณ พนธเจรญ. (2552). การศกษาการบรหารวสดคงคลง: กรณศกษาบรษทตะวนออกซเทค. วทยานพนธวศวกรรมศาสตรมหาบณฑต, ภาควชาการจดการอตสาหกรรม, สาขาวชาการจดการอตสาหกรรม, บณฑตวทยาลย, มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาพระนครเหนอ.

ทวนชย ศรฟา. (2552). การศกษาการใชวธการสงซออยางประหยดสาหรบอตสาหกรรมผลตวงจร รวม. สารนพนธวทยาศาสตรมหาบณฑต, ภาควชาวศวกรรมอตสาหกรรม, มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาพระนครเหนอ.

ทวศกด เทพพทกษ. (2548). การจดการลอจสตกส. กรงเทพฯ: เอกซเปอรเนท. ________________. (2550). การจดการโลจสตกสและซพพลายเชน. กรงเทพฯ: เอกซเปอรเนท. ภณฑรา แสงวงศ และเสาวนตย จนทนโรจน. (2551). การศกษาเพอก าหนดกลยทธในการจดการ

สนคาคงคลงใหอยในปรมาณทเหมาะสม: กรณศกษาบรษท ABC จ ากด. สารนพนธปรญญามหาบณฑต, ภาควชาบรหารธรกจ, สาขาการจดการ, บณฑตวทยาลย, มหาวทยา ลยหอการคาไทย.

วาทรอยตรณฐวฒ รวมสมคร. (2553). การพยากรณและการหาปรมาณการสงซอทเหมาะสมเพอ เปนแนวทางในการจดเกบวตถดบทใชในการผลตวสดซเมนตทดแทนไม: กรณศกษาโรงงานผลตวสดซเมนตทดแทนไม. สารนพนธวทยาศาสตรมหาบณฑต, ภาควชาวศวกรรมอตสาหกรรม, มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาพระนครเหนอ.

วทยา สหฤทด ารง. (2546). ลอจสตกสและการจดการโซอปทาน อธบายได งายนดเดยว. กรงเทพฯ: เอกซเปอรเนท. ซเอดยเคชน.

สมฤทธ ดวงศร. (2551). การวเคราะหหาปรมาณการสงซอทเหมาะสมเพอลดคาใชจายในการ จดการสนคาคงคลง กรณศกษา : การวางแผนความตองการลกรด. สารนพนธ วศวกรรมศาสตรมหาบณฑต, ภาควชาวศวกรรมอตสาหกรรม, สาขาวชาวศวกรรมการจดการอตสาหกรรม, บณฑตวทยาลย, มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาพระนครเหนอ.

อดลย จาตรงคกล. (2547). การจดซอ. กรงเทพฯ: มหาวทยาลยธรรมศาสตร.

Page 68: การวิเคราะห์ปริมาณการสั่งซื้อที่เหมาะสมส าหรับวตัถุดิบใน ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/55920168.pdf ·

59

อนรกษ คชมาตย. (2551). การก าหนดปรมาณการส ารองอะไหลของเครองจกรในอตสาหกรรม ผลตชนสวนรถยนต: กรณศกษา บรษท เอน เอช เค สปรง (ประเทศไทย) จ ากด. สารนพนธวศวกรรมศาสตรมหาบณฑต, ภาควชาวศวกรรมอตสาหการ, สาขาวชาวศวกรรมการจดการอตสาหกรรม, บณฑตวทยาลย, มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาพระนครเหนอ.

Benton, W. C. (2007). Purchasing and supply management. New York: Mcgraw hill. Cyplik P. and Hadas L. (2007, September). Stock management – a component of production planningmodel with simultaneous production of spare parts. International Symposium

onLogistics and Industrial Informatics, p. 13-16. Davis, M. M., Aquilano, N. J., & Chase, R. B. (2003). Fundamentals of operations management

(4th ed.). Boston: McGraw-Hill. USA. Dobler, Donald W., Lee, Lamar., & Burt, David N. (1984). Purchasing and Materials

Management. (4th ed.). New York: McGraw-Hill. USA. Kaur, J., Bapna, J. S., Bhoi, N. & Singh, O. P. (2006). Management of Hospital Pharmacy in

Private Sector. Journal of Health management, p. 8, 129-137. Schneiderjans Marc and Qing Cao. (2001). An alternative Analysis of Inventory Costs of JIT and

EOQ Purchasing. International Journal of Physical Distribution & Logistic Management, 31(2), 109-123.

Tanwar Anwaruddin I. et al. (2000, January-June). ABC Analysis as a Inventory Control Technique. Quaid-Awam University Research Journal of Engineering, Science & Technology, 1(1).

Walter Zinn and John M. Charnes (2005). A Comparison of The Economic Order Quantity and Quick Response Inventory Replenishment Method. Journal of Business Logistics, 26(2), 119-141.

Page 69: การวิเคราะห์ปริมาณการสั่งซื้อที่เหมาะสมส าหรับวตัถุดิบใน ...digital_collect.lib.buu.ac.th/dcms/files/55920168.pdf ·

60

ประวตยอของผวจย

ชอ-สกล นางเนตรนภา เสยงประเสรฐ วน เดอน ปเกด 15 ธนวาคม พทธศกราช 2517 สถานทเกด อ าเภอพล จงหวดขอนแกน สถานทอยปจจบน 193 หม 7 ต าบลบานแลง อ าเภอเมอง จงหวดระยอง 21000 ต าแหนงและประวตการท างาน พ.ศ. 2543 - พ.ศ. 2544 เจาหนาทฝายวจย และพฒนาคณภาพ บรษทแปซฟค รบเบอรเวรคส จ ากด พ.ศ. 2544 - ปจจบน รองหวหนาฝายจดซอ และBOI บรษทซออน แอดวานซ โพลมกซ จ ากด ประวตการศกษา พ.ศ. 2536 - พ.ศ. 2541 วศวกรรมศาตรบณฑต (วศวกรรมเคม) มหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร พ.ศ. 2556 - พ.ศ. 2558 วทยาศาสตรมหาบณฑต (การจดการโลจสตกสและโซอปทาน) มหาวทยาลยบรพา