กลวธการแปลส านวนและภาษาภาพจนในเนอรองของบทเพลงภาษาองกฤษทปรากฎใน ภาพยนตรการตนวอลทดสนย แปลโดย ธาน พนสวรรณ

สรน มชย

งานนพนธนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรศลปศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาภาษาองกฤษเพอการสอสาร

คณะมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยบรพา สงหาคม 2560

ลขสทธเปนของมหาวทยาลยบรพา

กตตกรรมประกาศ

งานนพนธฉบบนส าเรจลงไดดวยความกรณาจาก ดร. สชาดา รตนวาณชยพนธ อาจารยทปรกษาหลก ทกรณาใหค าปรกษาและค าแนะน าแนวทางทถกตองและเหมาะสม ตลอดจนแกไขขอบกพรองตาง ๆ ดวยความละเอยดถถวนและเอาใจใส เปนก าลงใจดวยดเสมอมา ท าใหผวจยไดรบประสบการณทดและมความรความเขาใจจากหลากหลายแงมมในการท างานนพนธฉบบน ผวจยรสกซาบซงเปนอยางยง จงขอกราบขอบพระคณเปนอยางสงไว ณ โอกาสน ขอกราบขอบพระคณ ดร.อรอษา พมพสวสด อาจารยประจ าภาควชาภาษาตะวน คณะมนษยศาสตรและสงคมศาสตร และ ดร. วไลพร ฉายา อาจารยประจ าภาควชาตะวนตก คณะมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ทกรณาใหความร ใหค าปรกษาตรวจแกไขและวจารณผลงาน ท าใหงานวจยมความสมบรณยงขน และผทรงคณวฒทกทานทใหความอนเคราะหในการตรวจสอบงาน รวมทงใหค าแนะน าแกไขเครองมอทใชในงานวจยใหมคณภาพตลอดจนหวหนางานและเพอน ทใหก าลงใจและเออเฟอเวลาในการท างานวจยเปนอยางด ท าใหงานนพนธฉบบนส าเรจไดดวยด ขอกราบขอบพระคณ คณพอสมร มชย คณแมสมจต ชชวย ทเปนก าลงใจและสนบสนนสงเสรมเรองการศกษาของผวจยเสมอมาและขอบคณองคพระผเปนเจาททรงประทานก าลงและสตปญญาในการท างานวจยน คณคาและประโยชนจากกงานนพนธฉบบน ผวจยขอมอบเปนกตญญกตเวทตาแด บพการ บรพาจารย และผทมพระคณทงในอดตและปจจบน ทท าใหขาพเจาเปนผมการศกษา และสามารถประสบความส าเรจไดทกวนน สรน มชย

ง

53920752: สาขาวชา: ภาษาองกฤษเพอการสอสาร; ศศ.ม. (ภาษาองกฤษเพอการสอสาร) ค าส าคญ: การแปล/ ส านวน/ ภาษาภาพพจน/ เนอรองประกอบภาพยนตรการตน/ ธาน พนสวรรณ สรน มชย: กลวธการแปลส านวนและภาษาภาพจนในเนอรองของบทเพลงภาษาองกฤษทปรากฎในภาพยนตรการตนวอลทดสนย โดย ธาน พนสวรรณ (TRANSLATION STRATEGIES OF IDIOMS AND FIGURATIVE LANGUAGES IN WALT DISNEY'S SONG LYRICS TRANSLATED BY THANEE POONSUWAN) อาจารยทปรกษางานนพนธ: สชาดา รตนวาณชยพนธ, Ph.D.,129 หนา. ป พ.ศ. 2560. งานวจยฉบบนมวตถประสงคเพอศกษากลวธการแปลส านวนและภาษาภาพพจนในเนอรองของบทเพลงภาษาองกฤษทปรากฎในภาพยนตรการตนวอลทดสนย แปลโดยธาน พนสวรรณ กลมตวอยางทใชในการวจยคอ เนอรองของบทเพลงภาษาองกฤษทปรากฎในการตนวอลทดสนย รวมทงสน 32 บทเพลง จากภาพยนตรการตนวอลทดสนยทมชอเสยงทเขาฉายในประเทศไทยชวงป 2003-2014 จ านวนหาเรอง โดยงานวจยน ไดใชกรอบกลวธการแปลส านวนและภาษาภาพพจนของ เบเคอร (Baker, 2011) เปนแนวทางหลกในวเคราะหบทเพลง สถตขอมลในครงนประกอบดวยคาความถและคาเฉลย ผลของงานวจยสามารถสรปไดดงตอไปน

1. กลวธการแปลทพบมากทสดของการแปลส านวนในเนอรองของบทเพลงภาษาองกฤษทปรากฎในภาพยนตรการตนวอลทดสนยคอ กลวธการแปลแบบถอดความ คดเปนรอยละ 27.5 กลวธการแปลแบบใชส านวนเทยบเคยง คดเปนรอยละ 25.5 กลวธการแปลแบความหมายตรงตว คดเปนรอยละ 23.5 กลวธการแปลแบบละส านวน คดเปนรอยละ 13.7 ตามล าดบ สวนกลวธการแปลทพบนอยทสดคอ กลวธการแปลแบบละการเลนส านวน คดเปนรอยละ 9.8 นอกจากน พบวา ไมมการใชกลวธการแปลแบบยมส านวนในเนอรองของบทเพลงภาษาองกฤษทง 32 บทเพลง

2. กลวธการแปลทพบมากทสดของการแปลภาษาภาพพจนในเนอรองของบทเพลงภาษาองกฤษทปรากฎในภาพยนตรการตนวอลทดสนยคอ กลวธการแปลแบบถอดความ คดเปนรอยละ 55.7 กลวธการแปลแบบใชรปแบบและความหมายตรงตว คดเปนรอยละ 21.9 กลวธการแปลแบบการใชส านวนเทยบเคยง คดเปนรอยละ 10.5 กลวธการแปลแบบละส านวน คดเปนรอยละ 6.7 และกลวธการแปลแบบละการเลนส านวน คดเปนรอยละ 3.8 ตามล าดบ นอกจากนพบวา กลวธการแปลทพบนอยทสดคอ กลวธการแปลแบบการยมส านวน คดเปนรอยละ 1.4

3. เมอไดแยกประเภทภาพพจนออกมาแลว พบวา ประเภทภาษาภาพพจนสามอนดบแรกทมการใชในเนอรองของบทเพลงภาษาองกฤษทปรากฎในภาพยนตรการตนวอลทดสนย ไดแก ประเภทอตพจน ประเภทบคลาธษฐาน และประเภทปฏปจฉา โดยทงสามประเภทมการใชกลวธการแปลถอดความมากทสด คอ ภาพพจนประเภทอตพจน คดเปนรอยละ 58.53 ภาพพจนประเภทบคลาธษฐาน คดเปนรอยละ 69.69 และ ภาพพจนประเภทปฏปจฉาพบ คดเปนรอยละ 63.15 ตามล าดบประเภททพบ

จ

53920752: MAJOR ENGLISH FOR COMMUNICATION; M.A. (ENGLISH FOR COMMUNICATION) KEYWORDS; TRANSLATION/ IDIOMS/ FIGRATIVE LANGUAGES / ANIMATED SONG LYRICS/ TANEE POONSUWAN SIRIN MEECHAI: TRANSLATION STRATEGIES OF IDIOMS AND FIGURATIVE LANGUAGES IN WALT DISNEY’S LYRICS BY THANEE POONSUWAN. ADVISORY COMMITTEE: SUCHADA RATTANAWANITPUN, Ph.D.129 P. 2017.

This study aims at studying translation strategies of idioms and figurative languages appearing in Walt Disney’s song lyrics translated by Thanee Poonsuwan. The samples employed in this study comprised 32 Disney’s song lyrics from five famous Walt Disney films which were shown in Thailand during 2003-2014. The translation strategies used in this study were based on Baker’s idiom translation strategies. The statistical tests for data analysis included frequency and means. The findings were as follows:

1. The highly used translation strategy for idioms was the strategy of paraphrase ( = 27.5),

followed by the strategy of using an idiom of similar meaning but dissimilar form ( = 25.5), the strategy of

using an idiom of similar meaning and form ( = 23.5), and the strategy of omission of entire idioms ( = 13.7), respectively. Also, it was found that the strategy of omission of a play on idiom was used at the lowest frequency

( = 9.8). Furthermore, the strategy of borrowing the source language idiom had no use in translating 32 Disney's song lyrics.

2. For figurative languages, the highly used translation strategy for figurative languages was the

strategy of paraphrase ( = 55.7), followed by the strategy of using an idiom of similar meaning and form ( = 21.9), the strategy of using an idiom of similar meaning but dissimilar form ( = 10.5), the strategy of omission

of entire idioms ( = 6.7), and the strategy of omission of a play on idioms ( = 3.8), respectively. Also, it was

found that the strategy of borrowing the source language idioms was used at the lowest frequency ( = 1.4). 3. Regarding the type of figurative languages, it was found that the translation strategy of

paraphrase was highly used to translate the type of figurative language of ( = 58.53); personification ( = 69.69); and rhetorical question ( = 63.15), respectively.

สารบญ หนา

บทคดยอภาษาไทย....................................................................................................................... ง บทคดยอภาษาองกฤษ.................................................................................................................. จ สารบญ......................................................................................................................................... ฉ สารบญตาราง............................................................................................................................... ซ บทท 1 บทน า................................................................................................................................... 1 ความเปนมาและความส าคญของปญหา..................................................................... 1 วตถประสงคของการวจย............................................................................................ 6 ค าถามงานวจย............................................................................................................ 6 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ........................................................................................ 7 ขอบเขตงานวจย......................................................................................................... 7 นยามศพทเฉพาะ........................................................................................................ 8

2 เอกสารและงานวจยทเกยวของ............................................................................................ 10 หลกทฤษฎ แนวคดทเกยวของกบการแปล................................................................ 10

ความหมายของการแปล....................................................................................... 10

แนวคดการแปลบทเพลง...................................................................................... 11

ความหมายและแนวคดการแปลส านวน............................................................... 13

ความหมายและแนวคดการแปลภาษาภาพพจน.................................................... 16

ประเภทภาษาภาพพจน......................................................................................... 18

กลวธการแปลทวไปและกลวธการแปลส านวนและภาษาภาพพจน.......................... 22

กลวธการแปลทวไป............................................................................................. 22

กลวธการแปลเพลง.............................................................................................. 26

ช

สารบญ (ตอ) บทท หนา กลวธการแปลส านวนและภาษาภาพพจน................................................................... 29 ความหมายของบทเพลงและลกษณะภาษาของบทเพลง.................................................. 33 ความหมายของบทเพลง............................................................................................. 33 บทเพลงในฐานะงานกวนพนธ................................................................................... 34 ความส าคญของเพลงประกอบภาพยนตร................................................................... 34 งานวจยทเกยวของ........................................................................................................... 35 3 วธการด าเนนการวจย....................................................................................................... 39 การเลอกกลมตวอยาง.................................................................................................. 39 การเกบรวบรวมขอมล................................................................................................ 40 กรอบเพอวเคราะหขอมล............................................................................................ 41 การวเคราะหขอมลและสรปผล................................................................................... 41 4 ผลการวจยและผลการวเคราะหขอมล............................................................................... 43 ตอนท 1 ผลการวเคราะหกลวธการแปลส านวนในเนอรองของบทเพลงภาษา องกฤษทปรากฎในภาพยนตรการตนวอลทดนย........................................... 44 ตอนท 2 ผลการวเคราะหกลวธการแปลภาษาภาพพจนในเนอรองของบทเพลงทปรากฎ ในภาพยนตรการตนวอลทดสนย................................................................... 45 ตอนท 3 ผลการวเคราะหกลวธการแปลภาษาภาพพจนในเนอรองของบทเพลง ภาษาองกฤษ ทปรากฎในภาพยนตรการตนวอลทดนยโดยแยกตามประเภท ภาษาภาพพจน.................................................................................................. 46

5 สรปผลการวจย อภปรายผลและขอเสนอแนะ.................................................................. 60 สรปผลการวจย............................................................................................................ 60

อภปรายผล................................................................................................................... 61 ขอเสนอแนะ................................................................................................................ 74

บรรณานกรม........................................................................................................................... 76

ซ

สารบญ (ตอ)

บทท หนา ภาคผนวก................................................................................................................................ 81 ภาคผนวกก......................................................................................................................... 82 ภาคผนวก ข....................................................................................................................... 88 ภาคผนวก ค ...................................................................................................................... 91 ประวตยอของผวจย................................................................................................................. 129

สารบญตาราง ตารางท หนา 1 คาความถและรอยละของกลวธการแปลส านวนภาษาองกฤษทพบในเนอรองของบทเพลง ทปรากฎในภาพยนตรการตนวอลทดสนยทงสน 32 บทเพล.......................................... 44

2 คาความถและรอยละของกลวธการแปลภาษาภาพพจนทพบในเนอรองของบทเพลงภาษา องกฤษทปรากฎในภาพยนตรการตนวอลทดสนยทงสน 32 บทเพลง............................ 45

3 คาความถและรอยละของกลวธการแปลภาษาภาพพจนภาษาองกฤษประเภทอตพจนทพบ ในเนอรองของบทเพลงภาษาองกฤษทปรากฎในภาพยนตรการตนวอลทดสนยทงสน 32 บทเพลง.......................................................................................................................... 46 4 คาความถและรอยละของกลวธการแปลภาษาภาพพจนภาษาองกฤษประเภทบคลาธษฐานท พบในเนอรองของบทเพลงภาษาองกฤษทปรากฎในภาพยนตรการตนวอลทดสนยทงสน 32 บทเพลง...................................................................................................................... 47 5 คาความถและรอยละของกลวธการแปลภาษาภาพพจนภาษาองกฤษประเภทปฏปจฉาทพบ ในเนอรองของบทเพลงภาษาองกฤษทปรากฎในภาพยนตรการตนวอลทดสนยทงสน 32 บทเพลง.......................................................................................................................... 48 6 คาความถและรอยละของกลวธการแปลภาษาภาพพจนภาษาองกฤษประเภทนามนยทพบ ในเนอรองของบทเพลงภาษาองกฤษทปรากฎในภาพยนตรการตนวอลทดสนยทงสน 32 บทเพลง.......................................................................................................................... 49 7 คาความถและรอยละของกลวธการแปลภาษาภาพพจนภาษาองกฤษประเภทใชค าสมผส ทพบในเนอรองของบทเพลงภาษาองกฤษทปรากฎในภาพยนตรการตนวอลทดสนย ทงสน 32 บทเพลง........................................................................................................... 50 8 คาความถและรอยละของกลวธการแปลภาษาภาพพจนภาษาองกฤษประเภทอปมา ทพบในเนอรองของบทเพลงภาษาองกฤษทปรากฎในภาพยนตรการตนวอลทดสนย ทงสน 32 บทเพลง........................................................................................................... 51 9 คาความถและรอยละของกลวธการแปลภาษาภาพพจนประเภทอปลกษณทพบในเนอรอง ของบทเพลงภาษาองกฤษทปรากฎในภาพยนตรการตนวอลทดสนยทงสน 32 บทเพลง...52

ญ

สารบญตาราง (ตอ)

ตารางท หนา 10 คาความถและรอยละของกลวธการแปลภาษาภาพพจนภาษาองกฤษประเภทปฏทรรศนท พบในเนอรองของบทเพลงภาษาองกฤษทปรากฎในภาพยนตรการตนวอลทดสนย ทงสน 32 บทเพลง.......................................................................................................... 53 11 คาความถและรอยละของกลวธการแปลภาษาภาพพจนภาษาองกฤษประเภทสญลกษณ ทพบในเนอรองของบทเพลงภาษาองกฤษทปรากฎในภาพยนตรการตนวอลทดสนย ทงสน 32 บทเพลง.......................................................................................................... 53 12 คาความถและรอยละของกลวธการแปลภาษาภาพพจนภาษาองกฤษประเภทการซ าค า ทพบในเนอรองของบทเพลงภาษาองกฤษทปรากฎในภาพยนตรการตนวอลทดสนย ทงสน 32 บทเพลง.......................................................................................................... 54 13 คาความถและรอยละของกลวธการแปลภาษาภาพพจนภาษาองกฤษประเภทการอางถงท พบในเนอรองของบทเพลงภาษาองกฤษทปรากฎในภาพยนตรการตนวอลทดสนย ทงสน 32 บทเพลง.......................................................................................................... 55 14 คาความถและรอยละของกลวธการแปลภาษาภาพพจนภาษาองกฤษประเภทแฝงนยทพบ ในเนอรองของบทเพลงภาษาองกฤษทปรากฎในภาพยนตรการตนวอลทดสนยทงสน 32 บทเพลง.......................................................................................................................... 56

15 คาความถและรอยละของกลวธการแปลภาษาภาพพจนภาษาองกฤษประเภทการเลยนเสยง ธรรมชาตทพบในเนอรองของบทเพลงภาษาองกฤษทปรากฎในภาพยนตรการตน

วอลทดสนยทงสน 32 บทเพลง....................................................................................... 56 16 คาความถและรอยละของกลวธการแปลภาษาภาพพจนภาษาองกฤษประเภทสมญานามท พบในเนอรองของบทเพลงภาษาองกฤษทปรากฎในภาพยนตรการตนวอลทดสนย ทงสน 32 บทเพลง........................................................................................................... 57

17 คาความถและรอยละของกลวธการแปลภาษาภาพพจนภาษาองกฤษประเภทสมมตภาวะ ทพบในเนอรองของบทเพลงภาษาองกฤษทปรากฎในภาพยนตรการตนวอลทดสนย ทงสน 32 บทเพลง........................................................................................................... 58

ฎ

สารบญตาราง (ตอ)

ตารางท หนา 18 คาความถและรอยละของกลวธการแปลภาษาภาพพจนภาษาองกฤษประเภท ภาพพจนลดคาทพบในเนอรองของบทเพลงภาษาองกฤษทปรากฎในภาพยนตรการตน วอลทดสนยทงสน 32 บทเพลง...................................................................................... 59 19 ตวอยางกลวธการแปลส านวนแบบถอดความ................................................................ 92 20 ตวอยางกลวธการแปลส านวนแบบใชส านวนเทยบเคยง................................................ 95 21 ตวอยางกลวธการแปลส านวนแบบใชรปแบบและความหมายตรงตว............................ 98 22 ตวอยางกลวธการแปลส านวนแบบละส านวน................................................................ 102 23 ตวอยางกลวธการแปลส านวนแบบละการเลนส านวน................................................... 105 24 ตวอยางกลวธการแปลภาษาภาพพจนแบบถอดความ..................................................... 108

25 ตวอยางกลวธการแปลภาษาภาพพจนแบบใชรปแบบและความหมายตรงกน................ 111 26 ตวอยางกลวธการแปลภาษาภาพพจนแบบแบบใชส านวนเทยบเคยง............................. 113

27 ตวอยางกลวธการแปลภาษาภาพพจนแบบละไมแปล..................................................... 116 28 ตวอยางกลวธการแปลภาษาภาพพจนแบบละการเลนส านวน........................................ 118 29 ตวอยางกลวธการแปลภาษาภาพพจนแบบยมส านวน..................................................... 119 30 ตวอยางภาษาภาพพจนประเภทอตพจน.......................................................................... 120 31 ตวอยางภาษาภาพพจนประเภทบคลาธษฐาน.................................................................. 123 32 ตวอยางภาษาภาพพจนประเภทปฏปจฉา......................................................................... 126

บทท 1 บทน ำ

ควำมเปนมำและควำมส ำคญของปญหำ ปจจบนในประเทศไทยมงานแปลหลายประเภททแปลจากภาษาองกฤษเปนภาษาไทย เพอใหคนไทยไดมโอกาสรบรขอมล และขาวสารจากทอนๆ ยกตวอยางงานแปลประเภทตาง ๆไดแก งานแปลขาว งานแปลเอกสารตาง ๆ หรองานแปลขอมลดานวชาการ งานแปลประเภทนยาย วารสาร บทกลอน บทภาพยนตร และบทเพลง โดยงานแปลแตละประเภทจะใชกลวธ แนวคด และทฤษฎทผแปลยดเปนหลกในการแปลทแตกตางกนไป ซงผแปลเปนผทมบทบาทส าคญมากในกระบวนการแปล นอกจากผแปลจะตองมความรความเขาใจในเรองภาษาตนฉบบและภาษาฉบบแปลแลวนน ผแปลตองมความรเกยวกบวฒนธรรมของภาษาตนฉบบและวฒนธรรมภาษาฉบบแปลรวมถงการเขาใจบรบทหรอภมหลงงานทจะแปลเปนอยางด จงสามารถถายทอดงานออกมาไดตามแบบตนฉบบ (วรรณา แสงอรามเรอง, 2542) ดงนน การเลอกกลวธการแปลอยางถกตองเหมาะสมนน มความส าคญยง ตวอยาง เชน งานแปลบางประเภทอาจมลกษณะทตองใชกลวธการแปลแบบตรงตว ในขณะทงานแปลบางประเภทกอาจตองใชกลวธการแปลแบบเอาความ ทงน ผแปลตองพจารณาวาควรจะใชกลวธการแปลใดจงจะเหมาะสมกบงานแปลนน ๆ (รพนทร ณ ถลาง, 2544) โดยเฉพาะการแปลงานทเกยวของกบเรองส านวนและภาษาภาพจน ผแปลควรมความเขาใจเบองตนวา ส านวนและภาษาภาพพจนนน ไมสามารถสอความหมายตรงตามค า หรอวลทปรากฎใหเหน เนองจาก ส านวนและภาษาภาพพจนมลกษณะความหมายทแอบแฝง เปนถอยค าทใชในการสอสารทเรยบเรยงเปนอยางด มวธการ มชนเชงและมศลปะทท าใหผรบสารเกดมโนภาพ เกดจนตนาการ ท าใหมความรสกรวมตรงตามความปรารถนาของผสงสาร ส านวนและภาษาภาพพจนสวนใหญ มกจะปรากฎใหเหนในงานประเภทนยาย วารสาร บทกลอน บทภาพยนตร รวมถงบทเพลงทจ าเปน ตองมเรองส านวนและภาษาภาพพจนเขามาเพอสรางอรรถรส บรรยากาศของเรองใหนาสนใจมากยงขน อกทง การใชส านวนและภาษาภาพพจนในงานเขยนประเภทน แสดงใหเหนถงความสามารถของผเขยนงานทสามารถเรยงรอยถอยค า และน าส านวนและภาษาภาพพจนมาใชในงานไดอยางสรางสรรค ดงนน การแปลงานทมเรองส านวนและภาษาภาพพจน เปนหนงในงานแปลทนาสนใจ เพราะนอกจาก ผแปลตองมความร และความเขาใจเรองภาษาหรอวฒนธรรมภมหลงแลวนน ผแปลควรมความรเฉพาะในเรองความหมายของส านวนและประเภทภาษาภาพพจนทงภาษาตนฉบบและภาษาฉบบแปลดวย รวมถงมความรเรองกลวธการแนวคด หรอทฤษฎตาง ๆ ทสามารถน ามาใช

2

เปนหลกการในการแปลส านวนและภาษาภาพพจน เพราะหากผแปลไมเขาใจความหมายของส านวนหรอภาษาภาพพจนในภาษาตนฉบบแลวนน อาจเกดการแปลทผดพลาด ไมตรงกบวตถประสงคในภาษาตนฉบบทตองการสอสาร อาจสงผลใหผอานและผฟงในภาษาฉบบแปลไมเขาใจความหมายของส านวนหรอภาษาภาพพจน พลาดอรรถรส จนตนาการและความรสกซาบซงไปกบบทเพลงนน ๆ ได พรพมล ลมเจรญ ( 2544 อางถงใน ปยะดา โล, 2551, หนา 1) ใหตวอยาง ส านวนจากภาพยนตรเรอง นอทตง ฮล (Nothing Hill) ในฉากทพระเอกมาสงนางเอกทหองนอนแลวพดวา "Time for bed." เมอผแปลไดแปลวา "ขนเตยงเถอะ" ซงเปนการแปลทผด ควรจะแปลเปนลกษณะส านวนทวา "ไดเวลานอนแลว" การแปลส านวนไมเหมาะสม ทงนอาจเกดจากผแปลไมทราบความหมายทแทจรงของส านวนนน หรอผแปลไมมความรเกยวกบภมหลงดานวฒนธรรม ทมาของส านวน จงท าใหการแปลอาจเกดความผดพลาดได โดยเฉพาะการแปลส านวนและภาษาภาพจนทปรากฎในงานประเภทบทเพลงประกอบภาพยนตรการตนนนมความส าคญอยางยง ไมเรอร และ มอรคอค (Milner & Morcock, 1999 อางถงใน วารณ สรงส, 2547, หนา 9) อธบายวา การน าส านวน และภาษาภาพพจน มาประยกตใชในการประพนธบทเพลงมสวนส าคญ เพราะส านวนและภาษาภาพพจน คอการเปรยบเทยบค าภายในเนอหาบทเพลงเพอสรางจนตนาการใหกบผฟง และใหภาษาบทเพลงมอรรถรสมากขน ตวอยางเชน การน าภาษาภาพพจนประเภท สญลกษณ (Symbol) มาใชในบทเพลง เพอในชในการเปรยบเทยบทเรยกสงหนงสงใดโดยใชค าอนแทน ทงน เพอใหผชมเหนภาพไดมากขน เปนตน ดงนน นอกจากผแปลควรแปลความหมายส านวนและภาษาภาพพจนใหถกตองโดยท าใหผชมเขาใจความหมายส านวนและภาพพจนในเนอรอง รวมทงเขาใจเรองภาษาวฒนธรรมทแทรกอยในบทเพลงในภาพยนตรแลวนน ผแปลจ าเปนตองสรรหาถอยค า เรยงรอยส านวนและภาษาภาพพจนทไดแปลออกมาใหเขากบจงหวะและท านองเพลงเชนกน ดงนน การศกษากลธการแปลส านวนและภาษาภาพพจนเปนเรองทส าคญและควรพจารณาวากลวธใดควรจะใชกลวธการแปลส านวนและภาษาภาพพจน รวมถงพจารณาบรบท สถานการณทเกดขนอยรอบ ๆ ส านวนและภาษาภาพพจนนน ดงตวอยาง เนอรองทอนหนงในบทเพลง ไมเกนใจเรา (When You Believe ) จากเรอง เดอะพรนออฟอยปต (The Prince of Egypt) แปลโดยธาน พนสวรรณ

ภาษาตนฉบบ: We were moving mountains. ภาษาฉบบแปล: ปาฏหารยเคยสรางไว จากขอความดงกลาว บทเพลงนไดถกขบรองขณะท ชาวฮบร ก าลงจะเคลอนยายออกจากประเทศอยปต ซงพวกเขาตกเปนทาสมานาน ตอมาเมอพวกเขามความศรทธาในพระเจา ผซงพวก

3

เขาเชอวา พระเจาจะน าพวกเขาไปในดนแดนแหงพนธสญญา จากเนอเพลงดงกลาว อโนเชาว เพชรรตน (2555, หนา 66) ไดวเคราะหวา เนองจากผแปลไมสามารถหาส านวน "moving the mountain" ในภาษาฉบบแปลไดเหมอนกบภาษาตนฉบบ หรอหากใชกลวธการแปลแบบตรงตววา "เคลอนยายภเขา" ผอานในภาษาฉบบแปลอาจไมเขาใจความหมายของส านวนน ดงนนผแปลจงใชวธการถอดส านวนในเนอรองภาษาตนฉบบใหเปนภาษาธรรมดาในภาษาฉบบแปลแทน แตมการสอความหมายเดยวกน ซง ตามความหมายพจนานกรม Macmillan English Dictionary ใหความหมายส านวน "move mountains" วา "to do something so difficult that it seems almost impossible." ผแปลจงไดแปลส านวนนวา "ปาฏหารยเคยสรางไว" โดยผแปลไดใชกลวธการแปลแบบตความ โดยใหความหมายวา "การท าสงทยากเยนจนแทบเปนไปไมไดนนคอ "การสรางปาฏหารย" นอกจากน ยงมตวอยางบทเพลงทไดมการน าภาษาภาพพจนมาใชในเนอเพลงเชน บทเพลง รฟเวอร ออฟ โน ร เทรน ( River of No Return) ในเนอรองทอนหนงของบทเพลงทกลาววา ภาษาตนฉบบ: Love is a traveler on "The River of No Return." ภาษาฉบบแปล: ความรกเปนนกทองเทยวในแมน าทไมหวนกลบ จากตวอยางดงกลาวพบวา ผแตงบทเพลงในภาษาตนฉบบ มการใชภาษาภาพพจนประเภทอปลกษณ (Metaphor) หมายถง การเปรยบเทยบของสองสงทแตกตางกนแตน ามาเปรยบวาเปนสงเดยวกน โดยผแตงเปรยบเทยบค าวา "Love" เปนสงเดยวกบ ค าวา "Traveler" ซงผแปลไดใชภาษาภาพพจนประเภทเดยวกนกบภาษาตนฉบบ โดยผแปลใชกลวธการแปลทตรงตวส าหรบประโยคน คอ เปรยบค าวา "ความรก" เปนสงเดยวกบ "นกเดนทางหรอนกทองเทยว" ผแปลไดพจารณาวา กลมค าดานทายทวา "On the River of No Return" แสดงถง การจากไปไมหวนกลบ นนหมายถง ทงความรกและนกเดนทองเทยวจากไปไมหวนกลบ ผแปลวเคราะหแลววาการแปลแบบกลวธการแปลแบบตรงตวส าหรบประโยคภาษาภาพพจนน สามารถสอความหมายใหกบผอานภาษาฉบบแปลได (สกนตลา ผาตธรรมรกษ, 2547, หนา 67) เมอกลาวถงนกแปลบทเพลงทใชขบรองในภาพยนตรการตน นบวา ธาน พนสวรรณ เปนนกแปลบทเพลงประกอบภาพยนตรการตนในประเทศไทยคนหนงทเปนทรจก เพราะนอกจาก ธาน พนสวรรณ เปนผทมความเชยวชาญดานการแปลภาษาองกฤษเปนภาษาไทยเปนอยางดแลวนน ยงมความสามารถดานดนตรและการแตงเพลงเชนเดยวกน จงท าให ธาน พนสวรรณ มบทบาทในการแปลงานประเภทบทเพลงทใชขบรองในภาพยนตรการตนเปนอยางมาก โดยจะเหนไดจากจ านวนภาพยนตรการตนอเมรกนทง 68 เรองทเขาฉายในประเทศไทยระหวางป พ.ศ. 2535 - พ.ศ. 2552 ซงมการแปลบทเพลงภาพยนตรการตนจ านวนทงสน 19 เรอง โดยมนกแปลเนอเพลง

4

ภาพยนตรการตนทงหมด 4 ทาน โดยธาน พนสวรรณ ไดมการแปลบทเพลงภาพยนตรการตนเปนภาษาไทยมากกวานกแปลคนอน ๆโดยไดแปลบทเพลงจ านวนทงสน 16 เรอง และมนกแปลอน ๆไดแก พงษเทพ ปาลกะวงศ ณอยธยา แปลเนอรองเพลงประกอบภาพยนตร จ านวนหนงเรอง ศรรว วรพนธ แปลจ านวนหนงเรอง และ อดศกด เอมคาราอาล แปลจ านวนหนงเรอง (รจนกร แบงทศ, 2544) ธาน พนสวรรณ มผลงานการแปลบทเพลงทใชขบรองในภาพยนตรการตนไวหลายเรอง เชน ภาพยนตรการตนเรอง คนคอมแหงนอเทรอดาม (The Hunchback of Notre Dame) มหลาน (Mulan) เงอกนอยผจญภย (The Little Mermaid) เดอะพรนซออฟอยปต (The Prince of Egypt ) นกรบสาวหวใจมหากาฬ (Brave) เปนตน รวมถงบทเพลงจากภาพยนตรการตนทผวจยน ามาวเคราะหในงานวจยครงนเชนกน จากประสบการณและความสามารถในการท างานดานการแปลบทเพลง ธาน พนสวรรณ (อโนเชาว เพชรรตน, 2555, หนา 115-116) ไดใหความคดเหนเกยวกบการแปลบทเพลงทใชขบรองในภาพยนตรการตน ซงสรปไดวา การแปลบทเพลงทขบรองในภาพยนตรการตน ผชมภาพยนตรมโอกาสทจะไดยนเพยงครงเดยว เพราะฉะนน ความชดเจนหรอการรบรไดงายของผชมคอนขางเปนสงส าคญ รวมถงความสละสลวยของภาษาในบทเพลงเชนเดยวกน เนองจากผชมสวนใหญเปนเดก นอกจากน ผแปลตองพยายามสอดแทรกสงทดทสามารถเปนแบบอยางใหเดกได โดยเฉพาะเรองการแปลภาษาส านวน ผแปลควรแปลส านวนภาษาตนฉบบใหเปนส านวนภาษาไทยซงเปนภาษาฉบบแปลใหไดมากทสด เพราะชวยใหผชมเขาใจความหมายส านวนไดทนท บางครงส านวนทแปลออกมาเปนภาษาไทยอาจมการใชส านวนไมตรงกบส านวนในภาษาองกฤษซงเปภาษาตนฉบบ แตเมอเทยบส านวนออกมาแลวสามารถใหความรสกความหมายแบบเดยวกบภาษาตนฉบบได เพยงแตการใชส านวนแบบไทยท าใหผชมไดอรรถรสและเขาใจความหมายของบทเพลงมากขน บทเพลงประกอบภาพยนตรการตน เปนงานบนเทงคดประเภทหนง โดย กตตพงษ วงศวทย (2550) และ กระแสร มาลยาภรณ (2530) ไดใหความเหนเกยวกบความหมายของค าวา "บนเทงคด" โดยสรปไดวา "บนเทงคด" เปนงานทผประพนธแตงขนมาโดยเกดจากจนตนาการและอารมณ โดยมเจตนาทจะใหความเพลดเพลนแกผอาน ผฟงเปนส าคญ และขณะเดยวกน กอาจสอดแทรกความร ขอคดตาง ๆไว ประเภทงานบนเทงคดไดแก นยาย นทาน ละคร บทเพลงและ ภาพยนตร เปนตน นอกจากน รพนทร ณ ถลาง (2544) อธบายเพมเตมวา ลกษณะของงานบนเทงคดนน อาจเปนงานประพนธทมทงเรองจนตนาการทงเรองหรอบางสวนของเรองกได งานบนเทงคดบางเรองอาจมการผสมผสานระหวางโลกแหงความจรงและโลกจนตนาการ ดงตวอยาง ภาพยนตรการตนเรอง โพคาฮอนทส (Pocahontas) ซงเปนภาพยนตรการตนทกลาวถงสตรผหนงทมอยจรงในประวตศาสตร โดยชอจรงของสตรผนคอ มาโตอาคา เจาหญงอนเดยนแดง วรสตรพนเมอง เปนธดา

5

ของ พาวแฮแทน ซงเปนหวหนาเผา เกดใกลเมองเจมสทาวน อาณานคมเวอรจเนย โพคาฮอนทสเปนบคคลส าคญในการรกษาสนตภาพระหวางชาวอาณานคมองกฤษกบชนเผาอนเดยนแดง (ไชยยศ ปนสกลชย, 2552) บทเพลงประกอบภาพยนตรการตนเปนสวนหนงในภาพยนตรการตน และเมอกลาวถงภาพยนตรการตนของตางประเทศทไดถกน าเขามาฉายในประเทศไทยและมการน ามาแปลเปน เวอรชนภาษาไทยนน ภาพยนตรการตนหลายเรองของประเทศสหรฐอเมรกาไดถกน ามาเขามาฉายในประเทศไทยโดยมบรษทผลตภาพยนตรการตนของประเทศสหรฐอเมรกาหลายบรษท ทไดมการน าภาพยนตรเขามาฉายในประเทศไทย ไดแก บรษทบลสกาย สตดโอส (Blue Sky Studios) บรษท ดรมเวอรค แอนนเมชน (Dreamworks Animation) บรษทยนเวอรแซลพกเจอรส (Universal Pictures) และ บรษทเดอะวอลทดสนย (The Walt Disney Company) เปนตน อยางไรกตาม บรษทผลตภาพยนตรการตนของวอลทดสนยนน ไดเขามามบทบาทในตลาดภาพยนตรประเทศไทยเปนเวลานานและไดรบความนยมจากผชมคนไทยเปนอยางยง ดงจะเหนไดจาก จ านวนภาพยนตรการตนทน ามาเขาฉายในประเทศไทยนน จ านวนภาพยนตรการตนของวอลทดสนยมจ านวนมาก กวาบรษทผลตภาพยนตรการตนอน ๆ ตวอยางเชน ในชวงเวลาป พ.ศ. 2535 - พ.ศ. 2552 มจ านวนภาพยนตรการตนอเมรกนเขาฉายในเมองไทยทงสน 68 เรอง โดยภาพยนตรการตนของวอลทดสนยทเขาฉายในประเทศไทยนนมจ านวนทงสน 25 เรอง และยงมภาพยนตรการตนทผลตโดยบรษทในเครออกจ านวน 10 เรอง รวมทงสน 35 เรอง (รจนกร แบงทศ, 2544)

นอกจากน บรษทวอลทดสนยเปนบรษทแรกทมการเพมบทรองเพลงสลบกบบทพดใหกบตวละครพรอมกบการเคลอนไหวในอรยาบถตาง ๆ ของตวละคร (Horn, 1980 อางถงใน Wisedsook, 2002, p.2) เพอใหตวละครเหลานนมชวตชวาสามารถแสดงความรสกไดอยางชดเจนท าใหผชมภาพยนตรมความเขาใจ มองเหนบคลกของตวละครนน ๆ และมความสนกในการชมภาพยนตรการตนมากขน ตวอยางเชน บทเพลง สสนแหงสายลม (Colors of the Wind) จากภาพยนตรการตนเรอง โพคาฮอนทส (Pocahontas)โดยนางเอกของเรองคอ โพคาฮอนทส ไดขบรองบทเพลงน เพอตองการแสดงสออารมณให จอหน (John) พระเอกของเรองเขาใจถงความเทาเทยมกนของสรรพสงบนโลกนไมวาจะเปนสตวหรอมนษย เชอชาตหรอสผวใดกยอมมความเทาเทยมกนทงสน เชน เนอรองทอนหนงของบทเพลงทกลาววา

ภาษาตนฉบบ: For whether we are white or copper skinned. We need to sing with all the voices of the mountains ภาษาฉบบแปล: ถงสผวของคนเราจะเปนอยางไร โปรดจงรองพรอมเสยงกงวานจากหบเขา ยงใหญ

6

ภาพยนตรการตนอเมรกนบางเรองมความโดดเดนในเรองของเพลงประกอบภาพยนตรโดยเฉพาะอยางยงภาพยนตรการตนของวอลทดสนยทใหความส าคญกบเพลงประกอบภาพยนตรและถอเปนจดขายหนงของภาพยนตร ตวอยางเชนเพลง ปลอยมนไป (Let It Go) จากภาพยนตรการตนเรองผจญภยแดนค าสาปราชนหมะ (Frozen )ไดถกน ามาแปลเปนหลายภาษาทวโลกและไดตดอนดบหนงของเวบไซตทมชอเสยงอยางบลบอรด 200 เปนเวลามากกวาสบเอดสปดาห (บอน บอระเพด, 2557) เปนตน จากทกลาวมาขางตนเกยวกบความส าคญของกลวธการแปลส านวนและภาษาภาพพจน ผวจยสนใจศกษาวเคราะหกลวธการแปลส านวนและภาษาภาพจนในบทเพลงภาษาองกฤษทปรากฎในภาพยนตรการตนวอลทดสนย ซงแปลโดย ธาน พนสวรรณ โดยงานวจยน นอกจากจะทราบวา ธาน พนสวรรณ ไดมการใชกลวธการแปลส านวนและภาษาภาพพจนใด ในเนอรองของบทเพลงภาษาองกฤษทปรากฎในภาพยนตรการตนของวอลทดสนย รวมถงกลวธการแปลส านวนและภาษาภาพพจนใด ทพบมากและนอยทสดแลวนน ผลการวจยครงน แสดงใหเหนถงจ านวนและประเภทภาษาภาพพจนทมการน ามาใชในบทเพลงองกฤษทปรากฎในภาพยนตรการตนวอลทดสนย โดยการคนพบครงน ผวจยหวงเปนอยางยงวา จะเปนประโยชนใหกบผทสนใจงานแปลส านวนและภาษาภาพพจนทถกน ามาใชในงานแนวบนเทงคดโดยเฉพาะงานแปลแนวบนเทงคดประเภทบทเพลงเพอใชขบรองในภาพยนตรการตน หรอบทเพลงทวไป รวมถงงานแปลประเภทอนๆทมเรองของส านวนและภาพพจนเขามาเกยวของ

วตถประสงคของกำรวจย 1. เพอศกษากลวธการแปลส านวนในเนอรองของบทเพลงภาษาองกฤษทปรากฎใน

ภาพยนตรการตนวอลทดนย 2. เพอศกษากลวธการแปลภาษาภาพพจนในเนอรองของบทเพลงภาษาองกฤษทปรากฎ

ในภาพยนตรการตนวอลทดนยเมอจ าแนกตามประเภทภาษาภาพพจน

ค ำถำมงำนวจย 1. กลวธการแปลส านวนแบบใดทพบมากทสดในเนอรองของบทเพลงภาษาองกฤษท

ปรากฎในภาพยนตรการตนวอลทดนย 2. กลวธการแปลภาษาภาพพจนแบบใดทพบมากทสดในเนอรองของบทเพลง

ภาษาองกฤษทปรากฎในภาพยนตรการตนวอลทดนย เมอจ าแนกตามประเภทของภาษาภาพพจน

7

ประโยชนทคำดวำจะไดรบจำกกำรวจย การศกษากลวธการแปลส านวนและภาษาภาพจนในเนอรองของบทเพลงภาษาองกฤษทปรากฎในภาพยนตรการตนวอลทดสนย แปลโดย ธาน พนสวรรณครงน จะเปนประโยชนแกผเรยน ผท างาน และผทสนใจงานดานการแปลส านวนและภาษาภาพพจน สามารถน าหลกการ กลวธการแปลส านวนและภาษาภาพพจนทคนพบในงานวจยครงน ไปประยกตใช เปนแนวทางในการท างานแปลของตนองได โดยเฉพาะงานแปลทมเรองส านวนและภาษาภาพพจนปรากฎอยในเนอรองของบทเพลงภาษาองกฤษในภาพยนตรการตน โดยผสนใจงานแปลประเภทน จะทราบวา มกลวธการแปลใดทเหมาะสมและควรถกน ามาใชในการแปลเรองของส านวนหรอภาษาภาพพจนแตละประเภท รวมทง ผแปลควรค านงถงประเดนเรองใดเปนหลกส าคญในการแปลส านวนและภาษาภาพพจนนน ๆ นอกจากน ผลการศกษาครงน สามารถชวยใหผทท างานดานการแปลไดตระหนกและเหนความส าคญ รายละเอยดอนๆทตองพจารณาในเรองการแปลส านวนและภาษาภาพพจนทปรากฎในงานประเภทตาง ๆ มากขน โดยเฉพาะนกแปลมอใหมทสนใจงานแปลบทเพลงประกอบภาพยนตรการตน จ าเปนตองศกษากลวธการแปลจากผทเชยวชาญดานการแปลบทเพลงประกอบภาพยนตรการตนอยาง ธาน พนสวรรณ ดงนนงานวจยน จะเปนประโยชนตอนกแปลทเพงเรมฝกฝนการแปลบทเพลงประกอบภาพยนตรการตน จะไดทราบแนวทางวากลวธการแปลแบบใดบางท ธาน พนสวรรณไดน ามาใชในการแปลงานเพลงประกอบภาพยนตรการตน ทงนเพอจะน ามาประยกตใชในการท างานแปลเพลงภาพยนตรการตนของตนเองตอไป

ขอบเขตของกำรวจย ในงานวจยครงนผวจยไดก าหนดขอบเขตของการวจยดงตอไปน

1. ศกษากลวธการแปลส านวนและภาษาภาพจนในเนอรองของบทเพลงภาษาองกฤษทปรากฎในภาพยนตรการตนวอลทดสนยทเขาฉายในประเทศไทยชวงป 2003 - 2014 โดยมการใชบทเพลงทงสน 32 บทเพลง จากภาพยนตการตนวอลทดสนยจ านวนหาเรองไดแก ภาพยนตรการตนเรอง มหศจรรยหมผยงใหญภาค1 (Brother Bear1) ภาพยนตรการตนเรอง มหศจรรยรกขามภพ (Enchanted) ภาพยนตรการตนเรอง มหศจรรยมนตรกเจาชายกบ (The Princess and the Frog) ภาพยนตรการตนเรอง ราพนเซล เจาหญงผมยาวกบโจรซาจอมแสบ (Tangled) และภาพยนตรการตนเรอง ผจญภยแดนค าสาปราชนหมะ (Frozen) ซงบทเพลงทขบรองในภาพยนตรการตนดงกลาวทงหมดแปลโดย ธาน พนสวรรณ

2. ศกษาเฉพาะการแปลส านวนและภาษาภาพพจนในเนอรองของบทเพลงภาษาองกฤษเทานน โดยไมวเคราะหเรองขององคประกอบอนไดแก จงหวะ ท านองของดนตร

8

3. การศกษาครงน ผวจยจะไมนบส านวนหรอภาษาภาพพจนทมการรองซ า

นยำมศพทเฉพำะ ส านวน (Idioms) หมายถง ค า กลมค า หรอประโยคทไมไดใหความหมายโดยตรงตาม ตวอกษร มกมความหมายแฝง ถาแปลตรงตวจะไมเขาใจเชนส านวน "Ten a penny" จากประโยค "Oh, those girls are ten are ten penny." พจนานกรม Macmillan English Dictionary ใหความหมายส านวนนวา "in formal very common and therefore not worth a lot." ไมไดเกยวของกบเงนเพนนใด ๆ โดยธาน พนสวรรณไดแปลส านวนนวา "ไมมคา" ซงเปนค าทเขาใจงาย ไมตองตความเพมเตม (อโนเชาว เพชรตน, 2555, หนา 67) ภาษาภาพพจน ( Figurative languages ) หมายถง ถอยค าทเรยบเรยง เปนลกษณะ ส านวนโวหารไมมการกลาวตรงไปตรงมา เปนภาษาทมศลปะแหงกลวธการใชภาษาเชงเปรยบเทยบใหเหนเปนภาพและมความรสกลกซงมากกวาการใชภาษาธรรมดา ประเภทภาษาภาพพจน (Type of figurative languages) ถกจ าแนกออกเปนเภทตาง ๆ ตามลกษณะวธทใชในการเปรยบเทยบ ตวอยางประเภทของภาษาภาพพจนไดแก 1ภาษาภาพพจนประเภทอตพจน (Hyperbole) 2. ประเภทบคลาธษฐาน (Personification) 3. ประเภทปฏปจฉา (Rhetorical Question) 4. ประเภทนามนย (Metonymy) 5. ประเภทการใชค าสมผส (Alliteration) 6. ประเภทอปมา (Simile) 7. ประเภทอปลกษณ(Metaphor) 8. ประเภท ปฏทรรศน (Paradox) 9. ประเภทสญลกษณ (Symbol) 10. ประเภทการซ าค า (Repetition) 11. ประเภทการอางถง (Allusion) 12. ประเภทการแฝงนย ( Irony) 13. ประเภทการเลยนเสยงธรรมชาต (Onomatopoeia) 14. ประเภทสมญานาม (Antonomasia) 15. ประเภทสมมตภาวะ (Apostrophe) และ 16. ประเภทภาพพจนลดคา (Tapinosis) โดยงานวจยนจะวเคราะหเฉพาะภาษาภาพพจนทปรากฎในเนอรองภาษาองกฤษของภาพยนตรการตนของวอลทดสนย ซงแปลโดย ธาน พนสวรรณเทานนและไดรบการตรวจทานประเภทภาษาภาพพจนจากเจาของภาษาและจากพจนานกรมส านวน (Dictionary of idioms) กลวธการแปลส านวนและภาษาภาพพจน (Translation strategies of idioms and figurative languages) หมายถง วธการ เทคนคทผแปลถายทอดความหมายของส านวนและภาษาภาพพจนจากภาษาตนฉบบไปเปนภาษาฉบบแปล โดยเลอกใชถอยค าประโยคใหเหมาะสมเพอรกษาความหมาย น าเสยง จงหวะใหคงเดมเหมอนตนฉบบมากทสดโดยเบเคอร (Baker, 2011)ไดน าเสนอกลวธการแปลส านวนดงน (ภาคผนวก ข.)

9

1. กลวธการแปลแบบใชรปแบบและความหมายตรงตว (Using an idiom of similar meaning and form)

2. กลวธการแปลแบบการใชส านวนเทยบเคยง (Using an idiom of similar meaning but dissimilar form)

3. กลวธการแปลแบบการยมส านวน (Borrowing the source language idiom) 4. กลวธการแปลแบบถอดความ (Paraphrase) 5. กลวธการแปลแบบละการเลนส านวน (Omission of a play on idiom) 6. กลวธการแปลแบบละส านวน (Omission of entire idiom)

เนอรองประกอบภาพยนตรการตน (Lyrics of songs) หมายถงเนอเพลงหรอค ารองทน ามาใชประกอบกบการด าเนนเรองในภาพยนตรการตน โดยระหวางการด าเนนเรองนนตวละครในเรองอาจมบทรองและบทพดสลบกนไป การน าเพลงประกอบภาพยนตรการตนเขามามสวนในการด าเนนเรองนนจดประสงคเพอสรางบรรยายใหสอดคลองกบเนอหาในเรองรวมทงใหกลมกลนกบบรรยากาศและเสรมแตงใหภาพยนตรด าเนนไปตามจงหวะของภาพเคลอนไหวอยางสมบรณ (ผจดการ 360°รายสปดาห, 2553) บทเพลงทขบรองในภาพยนตรการตนในทนมจ านวนทงหมด 32 บทเพลงทน ามาใชเปนกลมตวอยาง (ภาคผนวก ก.)

บทท 2

เอกสารและงานวจยทเกยวของ

การศกษากลวธการแปลส านวนและภาษาภาพพจนในเนอรองของบทเพลงภาษาองกฤษทปรากฎในภาพยนตรการตนวอลทดสนย มเอกสารและงานวจยทเกยวของดงตอไปน

1. หลกทฤษฎ แนวคดทเกยวของกบการแปล 1.1 ความหมายของการแปล 1.2 แนวคดการแปลบทเพลง 1.3 ความหมายและแนวคดการแปลส านวน 1.4 ความหมายและแนวคดการแปลภาษาภาพพจน 1.5 ประเภทภาษาภาพพจน

2. กลวธการแปลทวไปและกลวธการแปลส านวนและภาษาภาพพจน 2.1 กลวธการแปลทวไป 2.2 กลวธการแปลบทเพลง 2.3 กลวธการแปลส านวนและภาษาภาพพจน

3. ความหมายของบทเพลงและลกษณะภาษาของบทเพลง 3.1 ความหมายของบทเพลง 3.2 บทเพลงในฐานะงานกวนพนธ 3.3 ความส าคญของเพลงประกอบภาพยนตรการตน

4. งานวจยทเกยวของ

หลกทฤษฎ แนวคดทเกยวของกบการแปล

ความหมายของการแปล มนกวชาการทงชาวไทยและตางประเทศไดใหความหมายเกยวกบการแปลซงสามารถสรปไดดงตอไปน

มณรตน สวสดวฒน ณ อยธยา (2548); สญฉว สายบว (2542); นวมารค (Newmark, 1988) ไดอธบายความหมายของการแปล สรปไดดงนวา การแปลเปนงานหนงทตองใชความพยายามในการน าภาษาหนงถายทอดใหเปนอกภาษาหนงโดยทใหไดประโยคหรอขอความเหมอนกนมากทสด ดงนนการแปลจ าเปนตองมการศกษาหาวถทางทจะท าใหการถายทอดขาม

11

ภาษามประสทธภาพ งานแปลทดและมคณภาพนนจะตองคงความหมายของตนฉบบใหครบถวนและเทยงตรง ซงการแปลมไดเปนการถายทอดเฉพาะความหมายเทานน แตเปนเรองของการถายทอดรปแบบของการน าเสนอความหมาย ซงหมายถงการใชเสยง ค า วลหรอประโยค รวมทงเรองของวฒนธรรมมาเกยวของ ดงนนผแปลตองมความสามารถในเรองวฒนธรรมทงภาษาตน ฉบบและภาษาฉบบแปลดวย วรรณา แสงอรามเรอง (2542) กลาววา ผแปลจะอยระหวางผสงสารและถายทอดความหมายทผสงสารสอออกไป ซงผรบสารไมไดรบโดยตรง หากแตรบจากผแปล ดงนนผแปลจงเปรยบเสมอนผสงสารทจะท าใหสารของตนฉบบคงความหมายใหกบผรบมากทสด

นอกจากน การแปลเปนเรองของศาสตรและศลป นวมารค (Newmark, 1988, p. 6) ไดใหค าจ ากดความเกยวกบความหมายการแปลวา "Translation is a science which entails the knowledge and verification of facts and language that describes them- here, what is wrong, mistakes of truth, can be identified."

จากค าอธบายถงความหมายของการแปลขางตน สามารถสรปไดวาการแปลเปนเรองของ การสอสารในการถายทอดความหมายจากภาษาตนฉบบไปสภาษาแปล โดยตองอาศยความรกระบวนการแปลดานศาสตรและศลป หมายถง ผแปลตองม ความร และความสามารถในการวเคราะหเปรยบเทยบความแตกตางระหวางภาษาของตนฉบบและภาษาฉบบแปล มความรเรองภมหลงของเรองตนฉบบ ความรเกยวกบศพท และส านวนเฉพาะในการแปลงานประเภทตาง ๆ และสามารถถายทอดถอยค าและประโยคเปนภาษาแปลออกมาไดอยางมอรรถรส ท าใหผอานภาษาฉบบแปลเขาใจไดอยางชดเจน ดงนน ผแปลควรใสใจรายละเอยดและใหความส าคญในการแปลงาน ไมวาจะเปนเรองการน าหลกทฤษฎ หรอ หลกเกณฑการแปลทเหมาะสมมาประยกตใชในงานรวมถงค านงเรองของศลปะและวฒนธรรม บางครงผแปลควรพยายามฝกฝน ปรบปรงเพอใหการแปลมคณภาพและใกลเคยงกบตนฉบบมากทสด

แนวคดการแปลบทเพลง ผเชยวชาญดานการแปลบทเพลงไดใหความหมายและแนวคดเรองการแปลงานประเภทบทเพลงไวซงสรปไดดงน

สญฉว สายบว (2542 ); รพนทร ณ ถลาง (2544) อธบายวา งานเขยนประเภทบทเพลงหรอบทกลอนเปนรปแบบของงานเขยนประเภทรจนาสาร หมายถง มรปแบบการแปลเฉพาะตว เปนงานทเนนถายทอดความรสก อารมณของผแตง โดยผแปลงานประเภทนไดนน ตองมความชนชอบงานของตนฉบบและสนใจแปลภาษาออกมาเพอตองการใหผอนทอานภาษาตนฉบบไมได มโอกาสชนชมงานเขยนของผเขยนตนฉบบ และผแปลตองการเผยแพรวฒนธรรมทางดานความคด

12

การด าเนนของสงคมทผเขยนตนฉบบอาศยอย โดยสวนใหญงานแปลประเภทนจะคอนขางเปนการแปลแบบตรงตว คอรกษารปแบบเดมของตนฉบบไวใหไดมากทสด

ในขณะท ถกลเกยรต วรวรรณ (รชดาลยเธยเตอร, 2555) ใหแนวคดการแปลบทเพลงทแตกตางกนไปวา การแปลเพลงตางประเทศนน ไมสามารถแปลตรงตวได เพราะหากแปลตรงตวออกมาจะท าใหภาษาแปลไมสามารถน าไปใชขบรองได ดงนน การแปลบทเพลงเพอขบรองนนสามารถแปลไปในความหมายทศทางเดยวกน เพอใหไดจดประสงคของตวละครทตองการสอความหมายเหมอนกบภาษาตนฉบบ ดงตวอยางงานแปลบทเพลงภาษาองกฤษของ ธาน พนสวรรณทไดแปลไวในละครเพลงเวท เรองมสไซงอน (Miss Saingon) เนอรองทอนหนงของบทเพลงทกลาววา

ภาษาตนฉบบ: I swear I give my life for you ภาษาฉบบแปล: ชวตนยอมพลไดเพอเธอ จากประโยคตวอยางดงกลาว หากประโยคนใชกลวธการแปลแบบตรงตว โดยแปลวา

"ฉนสาบานวาฉนใหชวตฉนเพอเธอ" ซงแมจะแปลออกมาแลว สามารถเขาใจความหมาย แตภาษาไมสามารถน ามาใชรองได เพราะวาไมไพเราะและไมไดเขาถงอารมณของตวละครทก าลงรองบทเพลงนในบรรยากาศทก าลงเกดขน ณ ตอนนนไดอยางแทจรง ดงนนธาน พนสวรรณ ซงเปนผแปลบทเพลงนไดปรบกลวธการแปลใหไดภาษาสละสวยมากขนจนไดประโยคเปน " ชวตนยอมพลไดเพอเธอ"

ธาน พนสวรรณ (รชดาลยเธยเตอร, 2555) ไดอธบายเพมเตมวา การแปลเพลงจากภาษาองกฤษเปนภาษาไทยนน ไมไดค านงเพยงแคเนอหาตนฉบบเทานน แตตองศกษาถงบคลก บรรยากาศ อารมณของตวละครทรองดวยจงจะสามารถถายทอดบทเพลงแปลเปนภาษาไทยใหไดอรรถรส ไพเราะเปนทประทบใจของผชม ดงนน บางครงท านองเพลงอาจมการปรบเปลยนบางใหเพอเขากบภาษาไทย ดงนนผแปลตองท าความเขาใจกบเนอเรอง บทเพลงและตวละครทขบรองบทเพลง รวมถงปญหาในดานความแตกตางทางดานวฒนธรรมอกดวย

จากขอคดเหนทกลาวมาขางตน สามารถสรปไดวา การแปลบทเพลงนน ผแปลไมควรค านงถงเฉพาะความหมายของภาษาทจะน ามาใชในการแปลเทานน แตควรพจารณาถงเรองของการถายทอดความรสก อารมณของผแตงบทเพลง วฒนธรรมทางดานความนกคดของสงคม รวมถง อารมณของผขบรองบทเพลง โดยบางครงงานแปลบทเพลงอาจจะใชกลวธการแปลแบบตรงตวไดเพอจะรกษารปแบบเดมของตนฉบบไวใหไดมากทสดและในบางครงกอาจจะมการปรบเปลยนท านอง เนอรองบางเพอใหเขากบภาษาฉบบแปล

13

ความหมายและ แนวคดการแปลส านวน

ความหมายส านวน หนงสอพจนานกรมไทย ราชบณฑตสถาน 2493 (อางถงใน รชน ซอโสตถกล, 2535,

หนา 1) ไดใหนยามค าวา "ส านวน" วา "ส านวนเปนโวหารท านองพดถอยค าทเรยบเรยงถอยค าทไมถกไวยากรณ แตรบใชเปนภาษาทถกตองการแสดงถอยค าออกมาเปนขอความพเศษ เฉพาะภาษาหนง ๆ" ส านวนเกดขนโดยไดรบแนวคดทกวางขวางจากหลายอยางดวยกนโดยการเกดส านวนอาจประกอบไปดวยมมมองดานวฒนธรรมหลายอยาง เชนความเชอ สงทเหนอธรรมชาต วฒนธรรมของแตละพนท และความแตกตางดานรากฐานความคดของมนษยซงเกดจากสงคม หรอประเทศตาง ๆ ทหลากหลาย ส านวนเกดขนไดดวยเหตผลหลายประการดวยกน รชน ซอโสตถกล (2535, หนา 2 - 3) ไดสรปทมาของส านวนดงน 1. ส านวนเกดขนเมอมนษยเกดความคดหรอไดคนพบสงใหม ๆ กจ าเปนจะตองหาค ามาใชเพม ค าทใชเพมอาจใชค าเดมแตเปลยนความหมายไปบาง เชน ค าวา "fly" เมอแปลตรงตวหมายถง " บน " ตอมาเมอมการประดษฐเครองบนใชในการเดนทางโดยเครองบน กใชค าวา "fly" เชนกน (ค าวา fly เปนค าเดมแตมความหมายเพมขน) ตวอยางเชน ภาษาตนฉบบ: He flies to England. ภาษาฉบบแปล: เขาบนไปประเทศองกฤษ 2. การหลกเลยงการใชค าบางค าทไมสภาพ หรอกอใหเกดความไมสบายใจ จงเกดการใชส านวนขนมาเชนค าวา "ตาย" คนไทยเลยงพดค านโดยใชค าอนหลายค าเชน "ไปบานเกา" "สนบญ" เปนตน มส านวนองกฤษทใหความหมายวาตายอยหลายส านวนเชน "pass away", "kick the bucket", "go west" เปนตน 3. ส านวนท าใหภาษาพดมชวตชวามากขนถาเราใชเพยงค าทมความหมายตรง ๆ ไมแทรกส านวน ค าพดเรากจะแหงแลง นาเบอ 4. ส านวนของแตละชาตอาจไดรบอทธพลจากส านวนของชนชาตอน เชนในประเทศไทยมการน าส านวนองกฤษมากใชมากขน เชน "รดเขมขด" มาจากส านวน "tighten one's belt" "แกะด า" มาจากส านวน "black sheep" เกดจากความแปลกแยกไมเหมอนคนอนในวฒนธรรมองกฤษซงมการเลยงแกะและแกะสวนใหญจะเปน สขาว จงถกน าไปเปรยบเทยบ เชน ลกทแปลกไปจากคนอนจะถก เปรยบเปน “แกะด าในครอบครว” (รชน ซอโสตถกล, 2535) 5. ส านวนเกดจากใชภาษาตาง ๆ ทมกเกยวกบธรรมชาต การกระท า สงแวดลอม วฒนธรรม ลทธศาสนา ความประพฤต กฬา การละเลน นยาย นทาน ต านาน ตลอดจนพงศาวดาร หรอประวตศาสตร อาจใชพดเปรยบเทยบ ประชดประชนหรอเตอนสต

14

แนวคดการแปลส านวน เบเคอร (Baker, 2011) อธบายวา ปญหาส าคญทเกดจากการการแปลส านวนนนมสองประการดวยกนคอ ประการทหนง ความสามารถในการจดจ าและตความส านวนไดอยางถกตองของผแปล ประการทสองคอ ความยากล าบากในการถายทอดความหมายของส านวนไปยงภาษาฉบบแปล รวมทงผแปลควรจะพจารณาปจจยตาง ๆ ในการแปลส านวน ตวอยางเชน การหาส านวนทมความหมายคลายกนในภาษาฉบบแปล หรอการพจารณาเรองนยส าคญในเรองของค าศพทเฉพาะทท าใหเกดส านวน เปนตน นอกจากน ค าศพทในส านวนทมเรองวฒนธรรมของภาษาตนฉบบมาเกยวของนน มความส าคญและจ าเปนทตองแปลใหผอานภาษาฉบบแปลเขาใจเชนเดยวกน ตวอยางบทพดของตวละครในนวนยายเรองสแผนดนของ หมอมราชวงศ คกฤทธ ปราโมช (สตรรตน ไกรออน, 2556, หนา 29-30) ทไดแปลมาเปนภาษาองกฤษซงเปนตอนทคณอนพดกบแมพลอยวา ภาษาตนฉบบ: ไป ไป ใหพน นงคนน ลกเสอลกตะเข เลยงไมได ลกเสอลกตะเข ภาษาฉบบแปล: Go then! Get out! Tigers and crocodiles can never be nurtured in a house. จากประโยคตวอยางดงกลาว สตรรตน ไกรออน อธบายวา ค าวา "ลกเสอลกตะเข" นนเปนส านวนทเกยวของกบวฒนธรรมของภาษาตนฉบบ ในทนหมายถง วฒนธรรมไทย โดยส านวน "ลกเสอลกตะเข" หมายถง "การน าลกคนอนมาเลยงแลว นอกจากจะไมตอบแทนพระคณยงจะกลบมาท าราย เปรยบเสมอนการเลยงเสอและจระเขซงเปนสตวดราย เลยงเทาไหรกไมเชอง" จากความหมายของส านวนดงกลาว ผแปลใชวธการแปลแบบเพมความในส านวนโดยเพมค าวา "can never be nurtured in a houses" หมายความวา "เสอและจระเขไมสามารถน าเอามาเลยงในบานได" ซงพอจะท าใหผอานเขาใจมากขนวา "คณอน" ตวละครในเรองเปรยบ "แมพลอย" นางเอกของเรองวา แมพลอยเปนเสมอนสตวดราย ไมควรน ามาเลยงในบาน ซงการเพมความในประโยคนท าใหผอานในวฒนธรรมภาษาฉบบแปลเขาใจเจตนาของตวละครไดถกตองมากขน

พชร โภคาสมฤทธ (2552) อธบายวา ลกษณะของส านวนเปนขอความทมความหมายแฝงอย เปนภาษาทแสดงถงพลงและความสรางสรรรค จงท าใหการแปลส านวนไดรบความสนใจในหมนกวชาการการแปลและนกแปล เพราะเปนการแปลส านวนเปนการแปลเชงสรางสรรค ดงนน การแปลส านวนเปนปญหาทยากกวาการแปลค าศพทธรรมดาทวไป เพราะผแปลตองมความเขาใจวาส านวนมอาจแปลตรงตวได รวมทงผแปลตองมความรเรอง วฒนธรรม สงคม หรอสงทเกยวของทงภาษาตนฉบบและภาษาฉบบแปลเพอสอใหผอานภาษาฉบบแปลไดเขาใจความหมายอยางชดเจน

15

ตวอยางเชน เมอส านวนภาษาองกฤษถกแปลมาเปนส านวนไทย ผแปลอาจแปลโดยปรบความหมายใหเทยบกบส านวนไทยจะท าใหผอานทเปนคนไทย เขาใจส านวนนไดดขน ดงตวอยางประโยคทมการใชส านวนดงน

ภาษาตนฉบบ : As soon as she stepped of the plane, she began to talk a mile a minute, telling us all about her holiday. ภาษาฉบบแปล: เมอหลอนเรมลงมาจากเครองบน หลอนกเรมพดเปนตอยหอย พดคย เกยวกบเรองราววนหยดของหลอน

เมอพจารณาประโยคดงกลาว ผแปลไดใชส านวนเทยบเคยง โดยส านวน "talk a mile a minute" หมายถง "พดเรวและพดไมหยด" โดยเปรยบเทยบความหมายแลวตรงกบส านวนไทยทวา "พดเปนตอยหอย" ซงทมาของส านวนนเกดจากวธชวตของคนไทยทเปนชาวประมงมาเกยวของ นนคอ เมอชาวประมงจะจบหอยนางรม จะตองตอยหรอเคาะหอยออกจากกอนหน การตอยตองตอยไปเรอย ๆ ไมหยดมอ จงไดยนเสยงดงไมขาดระยะเปรยบไดกบการพดฉอด ๆ ไมหยดปาก พดไปเรอย ๆ (รชน ซอโสตถกล, 2535, หนา 277)

จากประโยคตวอยางดงกลาวจะเหนไดวา ส านวนไทยและส านวนองกฤษบางครงกมความหมายตรงกนหรอคลายคลงกน เพราะเมอคนไทยตดตอเกยวของกบคนทใชภาษาองกฤษและมการรบวฒนธรรมในเชงความคดจากชนชาตทใชภาษาองกฤษ ส านวนภาษาไทยและส านวนภาษาองกฤษเหลานนกจะใชค าตรงกน เชน ส านวนภาษาองกฤษ "lead by the nose" มความหมายตรงกบส านวนไทย "จงจมก" แมวาบางครงส านวนภาษาไทยและส านวนภาษาองกฤษมความหมายตรงกน แตอาจมการใชค าตางกนเลกนอยตามสงแวดลอม วฒนธรรมหรอคานยม เชน ถาส านวนภาษาองกฤษใช "สงโต"มาเปรยบ สวนส านวนภาษาไทยจะใช "เสอ" มาเปรยบแทน ตวอยางเชนส านวน " wake a sleeping lion" ตรงกบส านวนภาษาไทย " แหยเสอหลบ" นอกจากนยงมส านวนภาษาองกฤษและส านวนภาษาไทยซงกลาวถงความคดหรอสงเดยวกน แตเปรยบเทยบกบสงทตางกนทงนเพราะสงทตางกนนน อาจจะมลกษณะ หรอใหแงคดทเหมอน หรอคลายคลงกน เชนส านวนองกฤษ " nip in the bud" มความหมายตรงกบส านวนไทย " ตดไฟแตตนลม" การแปลส านวนหรอการเทยบเคยงระหวางส านวนภาษาองกฤษและส านวนภาษาไทยนน นบวาเปนศลปะอยางหนงในการจบคเทยบเคยงใด ใหเหมอนกนมากทสดในแง ความหมายและความเขาใจความหมายนนอยางลกซง (รชน ซอโสตถกล, 2535; พชร โภคาสมฤทธ, 2553)

สรปไดวา การแปลส านวนนบวาเปนงานทมลกษณะค าศพทเฉพาะ เนองจากส านวนไมไดมความหมายทตรงตวตามค าของมน ยงไปกวานน ส านวนบางส านวนกมเรองของวฒนธรรม

16

เขามาเกยวของ ดงนน การแปลส านวนจากภาษาตนฉบบไปสภาษาฉบบแปลนน ผแปลควรเลอกกลวธการแปลทเหมาะสมใหมากทสดโดยค านงถงเรองของวฒนธรรมเชนกน ( Straksiene, 2009 ) ความหมายและ แนวคดการแปลภาษาภาพพจน ความหมายภาษาภาพพจน พจนานกรมราชบณฑตยสถาน (2546, หนา 182) ไดใหความหมายค าวา "ภาษาภาพพจน" วา เปนส านวนภาษารปแบบหนง เกดจากการเรยบเรยงถอยค าดวยวธการตางๆใหผดไปจากการเรยงล าดบค าหรอความหมายของค าตามปกต เพอให เกดภาพหรอใหมความหมายพเศษ นอกจากนนกวชาการหลายทานไดใหค านยามเกยวกบความหมายของค าวาภาษาภาพจนซงสามารถสรปไดดงน ภาษาภาพพจนคอ ถอยค าทเรยบเรยง เปนลกษณะภาษาทมศลปะแหงกลวธการใชภาษาเชงเปรยบเทยบ ไมมการกลาวตรงไปตรงมา เปน ผเขยนตงใจใชเพอใหเกดผลทางจนตภาพ ดงนนค าหรอส านวนทเขยนไมไดสอความหมายโดยตรงตามตวหนงสอ ทงนโดยมเจตนาใหผรบสารเกดความรสกประทบใจลกซงมากกวาการใชถอยค าธรรมดา ภาษาภาพพจนนบเปนภาษาพลงของถอยค าและความหมายกระทบใจผรบสาร ท าใหเกดภาพแจมชดและเกดปฏกรยาทางความคดเเละอารมณ ท าใหค าทเปนนามธรรมหรอเปนทไมรจกนอยกลายเปนรปธรรมขนมาไดเหนอยางชดเจนขน ผอานจะเกดความรสกลกซงยงกวาการสอความแบบตรงไปตรงมาดวยภาษาทสรางสรรคนาสนใจ (ยวพาส ชยศลปวฒนา, 2542; กหลาบ มลลกามาศ, 2548 อางถงใน กตตมา จนทรลาว, 2555, หนา 10) แนวคดการแปลภาษาภาพพจน บารนเวล (Barnwell, 1980 อางถงใน ณฐวรรณ อนศาสนนนทน, 2544 หนา 22-24) ใหความเหนการแปลภาษาภาพพจวา ผแปลตองเขาใจความหมายทแทจรงของภาพพจนและวตถ ประสงคทภาษาตนฉบบตองการจะสอ สงทจะน ามาเปรยบเทยบ สงทถกน ามาเปรยบ หรอประเดนของการเปรยบเทยบ โดยสวนใหญมวตถประสงคเพอขยายความใหชดเจนขน เพอท าใหขอความนนเปนทประทบใจผฟง หรอเพอถายทอดอารมณความรสก นกคดจนตนาการ ดงนน ผแปลตองมความรเรองของภาษาภาพพจนเปนอยางดจงสามารถแปลไดถกตอง หมายถง ผแปลสามารถเขาใจประเดนของการเปรยบเทยบได เขาใจความหมายแฝงทมากบถอยค าได โดยทผแปลยงคงรกษาความหมายและอารมณของตนฉบบ อกทงผแปลตองค านงถงเรองวฒนธรรมทแตกตางกนระหวางภาษาตนฉบบและภาษาฉบบแปลดวย ในการแปลภาษาภาพพจน ผแปลอาจใชกลวธการแปลทแตกตางกนออกไป ทงนเปนสงทส าคญทผแปลตองศกษาและท าความเขาใจกบตนฉบบกอนทจะถายทอดมาเปนภาษาฉบบแปล

17

หากภาษาภาพพจนของตนฉบบสามารถแปลตรงตวไดและคาดวาผอานนาจะเขาใจไมยาก ผแปลกจะพยายามรกษาส านวนตนฉบบเอาไว (จราพร ทองทว, 2550, หนา 89) ดงตวอยางขอความตอนหนงในบทพระราชนพนธแปลเรอง เวนสวาณช ในพระบาทสมเดจพระมงกฏเกลาเจาอยหว (ศรพรรณ สวรรณลย, 2546, หนา 79) ภาษาตนฉบบ: If I should marry him, I should marry twenty husbands. ภาษาฉบบแปล: ถาฉนแตงงานกบทานผน กเทากบมผวยสบคนพรอมๆกน จากขอความดงกลาว ในภาษาตนฉบบ เชกเสปยร ผประพนธเรอง ไดใชภาษาภาพพจนประเภทอตพจน (Hyperbole) คอการกลาวเกนความจรง ในพระราชนพนธแปล พระบาทสมเดจพระมงกฎเกลาเจาอยหวทรงแปลขอความดงกลาวตามตนฉบบ ทงในแงของรปแบบและความหมายของภาษาภาพพจนนน คอ "ถาฉนแตงงานกบทานผน กเทากบมผวยสบคนพรอมๆกน" หมายถง "การแตงงานกบชายทมความสขกบสงแวดลอมรอบตวอยางเกนเหต" ซงในเรองหมายถง ตวละครทชอ "เมสเสยรเลอะบอง" สพรรณ ปนมณ (2546) อธบายเพมเตมวา การแปลภาษาภาพพจนนน ผแปลควรจะใชกลวธการแปลโดยตรงเพอใหเหนความคดของผเขยนและประเดนของเนอเรอง นอกจากวาภาษาภาพพจนทแปลออกมานนไมไดสอความหมายใด หรอเปนความเปรยบทไมไดส าคญตอเนอเรอง ผแปลอาจจะตองมการปรบกลวธการแปล โดยใชกลวธการแปลแบบอธบายความหมายไดตวอยางเชน ภาษาตนฉบบ: She looked back at him, erect, her face like a strained flag. ภาษาฉบบแปล: ขณะเดยวกนเธอกจองเขมงตอบใบหนาบงตง จากประโยคตวอยาง ผแปลไดปรบภาษาภาพพจนอปมา (Simile) ใหเปนการอธบายความแทนในภาษาฉบบแปล เนองจากไมพบส านวนทสามารถเทยบเคยงกบภาษาตนฉบบ (จราพร ทองทว, 2550, หนา 90 ) สรปไดวา การแปลภาษาภาพพจนนนจดประสงคเพอขยายความหมายใหชดเจนในภาษาฉบบแปล รวมถงการถายทอดอรรถรสใหเหมอนกบภาษาตนฉบบมากทสด โดยการแปลนนตองค านงถงค าศพททจะมาเปรยบเทยบ หรอค าศพทภาษาฉบบแปลทถกน ามาเปรยบเทยบ หรอ ประเดนทจะเปรยบเทยบ ทงนผแปลเปนสอกลางทส าคญในการทถายทอดภาษาภาพพจนใหถกตองตามวตถประสงคของตนฉบบมากทสด ประเภทภาษาภาพพจน นกวชาการไดแบงประเภทของภาษาภาพจนไวหลายประเภท ดงตอไปน 1. อปมา (Simile) คอ โวหารเปรยบเทยบของสองสงวาสงหนงคลายหรอเหมอนกบ

18

อกสงหนง ค าทใชในการเปรยบเทยบ เชน as, like หรอ เหมอน ดจ ดง ประหนง เพยง ราว เปนตน ตวอยางเชน ภาษาตนฉบบ: To be as quiet as a grave. ภาษาฉบบแปล: เงยบเปนเปาสาก ( เงยบเหมอนเปาสาก ) ภาษาตนฉบบ: He ran as fast as the wind. ภาษาฉบบแปล: เขาวงเรวราวกบลม 2. อปลกษณ (Metaphor) คอ เปนการเปรยบเทยบทมพนฐานมาจากอปมาแตไมมค าเชอมทแสดงใหเหนเหมอนค าอปมา อปลกษณ เกดจากความรสกวาอปไมยหรอสงทจะน าไปเปรยบกบอปมานนสงสงและมคณคามาก หากจะเปรยบวาเหมอนกบสงทเปนตวเปรยบกยงไมเพยงพอ จงถอวาเปนสงนน ตวอยางเชน ภาษาตนฉบบ: Meat is poison. ภาษาฉบบแปล: เนอคอยาพษ ภาษาตนฉบบ; The old man’s face was a raisin. ภาษาฉบบแปล: ใบหนาของชายชราคนนเปนลกเกด จะพบวาความหมายทแปลแลวนเปนสงทเปนไปไมไดแนๆ ท านองเดยวกนเชนน าค าวา" raisin "มาพจารณาใหมวามคณสมบตอยางไร " ลกเกด " คอองนทเมออบแหงแลวจะออนนมและเหยวยน ดวยคณลกษณะขอนจงท าใหน ามาเปรยบกบใบหนาของคนชราวามรอยเหยวยนนนเอง 3. ปฏพจนหรออรรถวภาค (Paradox) คอ การน าสงทตรงขามมาเปรยบเทยบกน หรอจบเขาคกน เชน กระตายกบพระจนทร ชวตกบความตาย เปนตน การใชค าเปรยบเทยบดเหมอนจะขดแยงกนในความคดของคนทวไป แตเมอน ามาใชในชวงนน ๆ ความหมายกลบเขากนไดอยางกลมกลน การใชค าประเภทน.มผลเปนพเศษทางอารมณ ผอานตองรความหมายเพราะอาจเปนความหมาย ทลกซง บางครงอาจแฝงดวยปรชญา (อชล ทองเอม, 2556) ตวอยางเชน เพลงเวน ย เซ นอททง แอดออล (When you say nothing at all ) มทอนหนงของเพลงทกลาวววา ภาษาตนฉบบ: You say it best, when you say nothing at all. ภาษาฉบบแปล: เธอเอยไดดทสด ในยามทเธอไมไดเอยอะไรสกค า จะเหนไดวาประโยคแรกและประโยคทสองจะใหความหมายทตรงกนขามกน อกตวอยางหนง ภาษาตนฉบบ: War is Peace, Ignorance is Strength, Freedom is Slavery. ภาษาฉบบแปล: สงครามคอสนตภาพ เสรคอความเปนทาส อวชชาคอก าลง 4. อตพจน (Hyperbole) เปนการกลาวทผดจากความจรง เปนเจตนาของผเขยนท

19

ตองการเพมอารมณและความรสก แตอยางไรกดกยงมรองรอยแหงความเปนจรงอยบาง ตวอยาง เชน ภาษาตนฉบบ: The way to a man’s heart isthrough his stomach ภาษาฉบบแปล: เสนหปลายจวก ผวรกจนตาย ภาษาตนฉบบ: To cry one’s eyes out ภาษาฉบบแปล: รองไหนาตาเปนสายเลอด ภาษาตนฉบบ: To look for a needle in a hay stack ภาษาฉบบแปล: งมเขมในมหาสมทร 5. บคลาธษฐาน (Personification) คอ การใชโวหารทกลาวถงสงไมมชวต แตเขยนเสมอนหนงวามชวต แสดงอากปกรยาตางๆ ราวกบคนเปนลกษณะหนงทสามารถเปรยบเทยบใหเหนภาพจนไดและ ท าใหเขาใจไดงายขนกวาการพดถงคนหรอมนษยอยางเดยว ตวอยางเชน ภาษาตนฉบบ: Pot calls the kettle black. ภาษาฉบบแปล: วาแตเขาอเหนาเปนเอง ภาษาตนฉบบ: Like a dog in a manger. ภาษาฉบบแปล: หมาหวงกาง ในเพลง วานลา ทไวไลท (Vanilla Twilight) ของ โอล ซต (Owl City)ในประโยคแรกของเพลงกลาวไววา ภาษาตนฉบบ: The stars lean down to kiss you. ภาษาฉบบแปล: เหลาดวงดาวตางโนมลงมาจบลาเธอ จะเหนไดวาเปนการเขยนทท าให "ดวงดาว" เหลานนเปนผออกกการกระท าทง ๆ ทในความเปนจรง "ดวงดาว" เหลานนไมสามารถมา "จบ"ใครได ไดแตเพยงอยบนฟา แตการทนกประพนธบทเพลงเขยนเชนนนน ท าใหผอานสามารถจนตนาการไดถงความอบอน ความ โรแมนตกของบทเพลงมากขน 6. ปฏปจฉา (Rhetorical question) คอ การใชโวหารทเปนศลปะของการใชค าถาม ซงเปนค าถามทมไดหวงค าตอบตวอยางเชน ภาษาตนฉบบ: Marriage is a wonderful institution, but who would want to live in an institution? ภาษาฉบบแปล: การแตงงานเปนขนบธรรมเนยมทวเศษ แตจะมใครตองการจะอย ในขนบธรรมเนยมนบางไหม 7. สญลกษณ (Symbol) คอ การก าหนดใชสงมชวตหรอไมมชวตแทนสงใดสงหนง

20

เปนการใหความหมายโยงใยถงสงหนง หรออาจเปนความหมายอกระดบหนง อาจเปนนามธรรมกได ผอานตองมความรและประสบการณ ตวอยางงายๆ คอ "หงส" แทน "ผสงสง" หรอ "สนขจงจอก" แทน "คนเจาเลห" เปนตน 8. สทพจน (Onomatopoeia) หมายถง ภาพพจนทเกดจากการเลยนเสยง หรอแสดง ลกษณะอาการของสงตาง ๆ เชน เสยง ธรรมชาต ดนตร อาการของพช สตว สงของตาง ๆ การใชสทพจนเพอสรางความรสกและอารมณของผอานใหเหมอนจรง ซงในภาษาองกฤษอาจมความแตกตางกบเวยงเลยนธรรมชาตในภาษาไทย ตวอยางเชน "bang" เสยงยงปน ในขณะทภาษาไทยใชค าวา "ปง" หรอค าวา "buzz" เสยงของ ผง ภาษาไทยใช "หง" "cock-a-doodle-doo" เสยงไกรองภาษาไทยใช "เอกอเอกเอก" เปนตน 9. การพดเยยหยน หกมม ผดคาด (Irony) เปนการใชความหมายเพอใหเหนวาเปนคนหรอ การกระท าทผดไปจากธรรมดา หรอตรงกนขามกบความคาดหมาย อาจใชเพอเยยหยนหรอ แสดงวาไมเหนดวย ตวอยางเชน ภาษาตนฉบบ:A kiss after a kick ภาษาฉบบแปล: ตบหวแลวลบหลง ภาษาตนฉบบ: He has honey in the mouth and a razor at the girdle ภาษาฉบบแปล: เขาเปนคนปากหวานกนเปรยว ภาษาตนฉบบ: When pigs fly. ภาษาฉบบแปล: ชาตหนาตอนบายๆ (เปนไปไมได ) 10. การใชค าสมผส (Alliteration) ตวอยางเชน ในโฆษณาภาษาองกฤษของไทยวา ภาษาตนฉบบ: The Best Shopping Centre in Phuket Welcome to a Paradise of Fashion, Food and Fun! ภาษาตนฉบบ: The Hottest Handheld.” (สชาดา เจรญนตย, 2554, หนา 87) จะเหนไดวามการสมผสดวยพยญชนะ 11. นามนย (Metonymy) หมายถง การเรยกชอสงหนงโดยใชอกสงหนงทมความเกยวของสมพนธกนแทน ตวอยางเชน ขอความตอนหนงจากเรองหนงสอเรองแอตแลนตกมหาสมทรขามกาลเวลา (หนงฤทย ลาท, 2556, หนา 82) ภาษาตนฉบบ: Then came the Romans-a martial people never especially maritime in their mind-set, ภาษาฉบบแปล: ตอมาเปนชาวโรมน ชนชาตนกรบ ซงไมเคยคดเรองเดนเรอ

21

12. การซ าค า (Repetition) คอ การเลนค า การซ าค า หรอซ าอกษร เพอใหเกดเสยงไพเราะ หรอใหมความหมายทลกซงกนใจ ท าใหรสชาตของการพรรณนาไพเราะนาอานยงขน บางครงจะชวยสรางอารมณขน บนเทงใจแกผอาน ตวอยางเชน ภาษาตนฉบบ: Cause I'm on my way now- well and truly. I'm on my way now (I'm on my way now) (I'm on my way now) ภาษาฉบบแปล: เรามาแลวนไง ไมเดอดรอนใจ กมาแลวนไง กมาแลวนไง 13. การอางถง (Allusion) คอ การกลาวพาดพงหรออางถงบคคล เหตการณ สถานทและขอความทปรากฎอยในคมภรศาสนา ในประวตศาสตร ในต านาน ในเทพนยาย หรอในงานวรรณกรรมทเปนทรจกทวไป เชน ขอความตอนหนงในพระราชนพนธแปลเรอง เวนสวาณช (ศรพรรณ สวรรณาลย, 2546, หนา 25) ภาษาตนฉบบ: Yes, to smell pork, to eat of the habitation which your Prophet the Nazarite conjoured the devil into. ภาษาฉบบแปล: เออ, กจะใหไปดมเนอหมนนส; จะใหไปกนของทศาสดานาซารดของนาย เสกเอาผรายเขาไปสงไวแลวนนส จากขอความดงกลาว ในตนฉบบและในพระราชนพนธแปล เปนตอนทไชลอกซงเปนชาวยวทไมรบประทานเนอหม กลาวประชด บสโสนโย โดยไดอางถง ศาสดาของศาสนาครสต และอางถงเหตการณทพระเยซไดไลผรายออกจากชายสองคน โดยเหตการณนปรากฎอยในพระคมภรไบเบล 14. สมญานาม (Antonomasia) คอ ภาพพจนแบบหนงซงใชวสามานยนามแทนค าแสดงลกษณะชอ ต าแหนง งาน ยศศกด เชน เรยกชายเจาชวา " คสโนวา" เรยกผเผดจการทรราชยวา "ฮตเลอร" 15. สมมตภาวะ (Apostrophe) เปนภาษาโวหารทจดเปนประเภทยอยของบคลาธษฐาน (ยวพาส ชยศลปวฒนา, 2542, หนา 42) สมมตภาวะ มควาหมาย 2 ประการดวยกนคอ การพดกบบคคลทไมไดอย ณ ทนน ราวกบวาเขามตวตนอย การพดกบสตว สงของ และสงทไมใชมนษย ราวกบวา สงเหลานนมชวตและสามารถรบรเขาใจสงทพดนนได ตวอยางเชน ในบทกว The Tyger ของ วลเลยม เบลก (William Blake) คนไดพดกบเสอ " Tyger" และถามวาใครเปนคนสราง Tyger ใหมรปรางนากลวเชนน ภาษาตนฉบบ: Tyger! Tyger! burning bright In the forest of the night,

22

What immortal hand or eye Could frame thy fearful symmetry 16. ภาพพจนลดคา (Tapinosis) เปนภาพพจนทกลาวนอยกวา หรอดอยความส าคญลง เชน ใชค าว "not least" แทน "great" หรอใช "not bad" แทน "very good" (ศรพรรณ สวรรรณาลย, 2546, หนา 14)

กลวธการแปลทวไปและกลวธการแปลสานวนและภาษาภาพพจน กลวธการแปลทวไป กลวธการการแปล หมายถง กระบวนการแปลทผแปลใชเพอถายทอดความหมายของผเขยนในภาษาตนฉบบไปเปนภาษาฉบบแปล (ปยะดา โล, 2551, หนา 10) ทงนผแปลสามารถเลอกใชกลวธการแปลไดตามความเหมาะสมของรปแบบงานแปลนน ๆ ประเภทของกลวธการแปลทจะน ามาใชในงานแปลนน นกวชาการไดน าเสนอประเภทกลวธการแปล ดงตอไปน นวมารค (Newmark, 1988) ไดแบงประเภทของการแปลดงตอไปน 1. การแปลค าตอค า (Word-for-word Translation) เปนการแปลทเนนในเรองความหมายของตนฉบบเปนหลก โดยสวนมากจะแปลแบบค าตอค า วลตอวล ซงในปจจบนจะใชกเฉพาะเพอการวเคราะหภาษาเพอหาขอมลทางภาษาศาสตร 2. การแปลตรงตว (Literal translation) เปนการแปลโดยไมค านงถงบรบท เปนการ ถายทอดความหมายของค าและโครงสรางทางไวยากรณจากภาษาตนฉบบเปนภาษาฉบบแปลใหใกลเคยงกนทสด ซงสอดคลองกบกลวธการแปลทวไปของ สญฉว สายบว (2542) 3. การแปลตามหลกอรรถศาสตร (Semantic translation) เปนการแปลเพอถายทอดความหมายเปนส าคญ และพยายามปรบโครงสรางประโยคเพอใหบรรลถงความหมายทตองการถายทอดใหมากทสด 4. การแปลเพอสอสาร (Communicative translation) เปนการพยายามสอความหมายจากภาษาตนฉบบมาเปนภาษาฉบบแปลในบรบทของภาษาแปล โดยเนนการสอสารทใหทงขอมลและขาวสาร นอกจานสญฉว สายบว (2542) ไดน าเสนอกลวธการแปลทวไป อกหนงกลวธคอ การแปลแบบเอาความ (Free translation) การแปลแบบนจะมลกษณะทแตกตางจากการแปลแบบตรงตว นนคอ การเรยงล าดบค าความคด ประโยค วล อาจจะไมเหมอนกบภาษา ตนฉบบ โดยจดประสงคของกลวธการแปลแบบน เนนการสอสารใหผอานภาษาฉบบแปลไดเขาใจความหมาย เนอหาในภาษาตนฉบบอยางด

23

เบเคอร (Baker, 1992, pp. 26-42) ไดน าเสนอกลวธการแปลไวส าหรบงานแปลทวไป ดงตอไปน 1. กลวธการแปลโดยการใชค าทมความหมายทวไป (Translation by using general word based translation) (Superordinate) เนองจากผแปลไมสามารถหาค าทตรงกบแนวคดของภาษา ตนฉบบ ดงนนผแปลจงไดเลอกใชค ากวาง ๆ ทวไปทมความหมายธรรมดากวาค าในตนฉบบแทน ในกรณนผแปลอาจเลอกใชค างาย ๆ ซงเปนค าพนฐาน เปนทรจกทวไปหรอระดบความเปนทางการนอยกวาเพอจดการกบความแตกตางดานวฒนธรรมระหวางภาษาตนฉบบและภาษาฉบบแปล ดงตวอยางประโยคในบทกวอเมรกนรวมสมย (Onsomboon, 2007, p.33) ภาษาตนฉบบ: When the moon was full, they came to the water, some with pitchforks, some with rakes, some with sieves and ladles and one with silver cup ภาษาฉบบแปล: คนพระจนทรเตมดวง เขาพากนมาทรมน าบาง ถอเหลกสงฟาง บางถอคราด บางถอตะแกรง บางถอชอน คนหนงถอถวยเงน จากตวอยางประโยคดงกลาว ผแปลไดใชกลวธนเพอจดการความไมเทากนของภาษา โดยผแปลใชค าทว ๆ ไป เพราะค าวา "ladles" หมายถง "ทพพ" ในภาษาไทย แตผแปลไดใชค าวา "ชอน" ทดแทน เพราะค าวา "ชอน" เปนกลมความหมายของ "ทพพ" ซงหมายถง "a long handled cup - shaped soon for serving" ซงอาจเขาใจไดงายกวา 2. กลวธการแปลโดยการใชค าทมความหมายกลาง ๆ หรอนอยกวาตนฉบบ (Translation by using a more neutral/less expressive word) เพราะผแปลอาจหลกเลยงการสอสารทอาจแปลความหมายผดพลาดไดหากไมเขาใจดานวฒนธรรมหรอบรบทของเจาของภาษาอยางแทจรง ผแปลจงเลอกใชค ากลาง ๆ หรอค าทใหความหมายนอยกวาตนฉบบ ดงตวอยางเนอรองทอนหนงในเพลง ครงแรกทรอมาเนนนาน (For the First Time in Forever) จากภาพยนตรการตนเรอง ผจญภยแดน ค าสาปราชนหมะ (Frozen) ภาษาตนฉบบ: My snow up against the burning sand ภาษาฉบบแปล: ใหหมะในตวไปแนบกบทราย จากประโยคดงกลาว วล "the burning sand" ถกแปลออกมาใหแสดงความหมายทนอยกวาตนฉบบ โดยแปลออกมาแคค าวา "ทราย" เนองจากการรบรของคนไทยซงเปนผอานฉบบแปลนน เขาใจวา "ทราย" มลกษณะและอณหภมทเหมอนกน ซงอาจแตกตางจาก "ทราย" ของบรบทภาษาตนฉบบทมอาจมอณหภมทเปลยนไปตามฤดกาล (Warachananan, 2015, pp. 52-53) 3. กลวธการแปลโดยการน าวฒนธรรมของแตละภาษามาอธบายในการแปล (Translation by cultural substitution) ผแปลใชกลวธการแปลในการสรางแนวคดดานวฒนธรรม

24

ใหผอานไดเขาใจถงวฒนธรรมของภาษาตนฉบบ เนองจากผอานภาษาฉบบแปลไมเคยไดยนเรองราวดานวฒนธรรมของภาษาตนฉบบเลย ในการแปลออกมาบางครงความหมายอาจไมไดเหมอนกนนกแตสามารถท าใหผอานภาษาฉบบแปลเขาใจและรสกใกลเคยงกน ยกตวอยางประโยคตวอยางเนอรองทอนหนงของเพลง เมอเราไดเปนคน (When We Are Human) จากภาพยนตรการตนเรอง มหจรรยมนตรกเจาชายกบ (The Princess and the Frog) ภาษาตนฉบบ: Louis Armstrong, Mister Sidney Bechet. All the boys gonna step aside ภาษาฉบบแปล: ไมวาจะหลยส อามรสตรอง โก แซคแมนทวาเท ตะลงไปไมเคย ไดพบเหน จากประโยคตวอยาง ผแปลไดแปลค าวา "Mister Sidney Bechet" ซงเปนนกแซกโซโฟนเพลงแจสทมชอเสยงของประเทศอเมรกา โดยผแปลไดใชค าวา "โก แซคแมน" แทนท เพราะ "โก แซคแมน" เปนนกแซกโซโฟนทมชอเสยงของประเทศไทยเชนเดยวกน ทงนเพอใหผฟงไดเขาใจถง ทมาของชอคนทอางถงในภาษาตนฉบบ (Warachananan, 2015, p. 50) 4. กลวธการแปลโดยการยมค าและเพมค าอธบาย (Translation by using a loan word or a loan word plus explanation) โดยผแปลใชกลวธการแปลนเพอตองการแสดงถงวฒนธรรมในภาษาตนฉบบโดยการยมค าทดแทน เชนตวอยางประโยคในบทกวอเมรกนรวมสมย (Onsomboon, 2007, p.53) ภาษาตนฉบบ: Of the star gleam on sweaty nights. The quilt unfolds against sheets, moving, warm clould of Chinook. ภาษาฉบบแปล: แหงดวงดาวนสงแสงในคนชมเหงอ ผาคลมควลทคล ทาบบนผาปเตยงคอเมฆอนของลมชนคทลอยเลอน 5. กลวธการแปลแบบถอดความโดยใชทมความหมายสมพนธกบภาษาตนฉบบ(Translation by paraphrase using a related word) ผแปลในกลวธนเพอถายทอดความหมายใหเหมอนกบภาษาตนฉบบโดยใชค าทเกยวของกนหรอสมพนธกนภาษาตนฉบบ แมรปแบบการใชค าจะมลกษณะแตกตางกน ดงตวอยางประโยคตอไปน (วกรม จนทรจตร, 2551,หนา 16) ภาษาตนฉบบ: The bike trip that we planned failed. ภาษาฉบบแปล: การเดนทางทองเทยวดวยการขจกรยานทพวเราวางแผนไวประสบความลมเหลว 6. กลวธการแปลแบบถอดความโดยใชค าทมความหมายไมสมพนธกบภาษาตนฉบบ(Translation by paraphrase using an unrelated word) กลวธนถกใชเพออธบายความหมายของ

25

ภาษาฉบบแปลโดยการเอาค าอนทไมเกยวของกบภาษาตนฉบบมาใชแทน ดงตวอยางเนอเพลงทอนหนงของเพลง ฉนมความฝน (I've Got a Dream) จากภาพยนตรการตนเรอง ราพนเซลเจาหญงผมยาวกบโจรซาจอมแสบ (Tangled) ภาษาตนฉบบ: I'm so glad I left my tower. ภาษาฉบบแปล: ยงดใจทไดหนแมมา จากตวอยางประโยค ผแปลไดใชกลวธถอดความโดยใชค าทไมสมพนธกน ซงค าวา "tower" ในภาษาตนฉบบไดอางถงสถานททตวเอกของเรอง "ราพนเซล" ตองการจะหนออกมา ซงในภาษาฉบบแปลไมไดแปลตามค าวา "tower"แตใชค าวา "แม" แทน อยางไรกตาม ภาษาฉบบแปลกยงคงถายทอดความรสกเดยวกนกบทภาษาตนฉบบไดใหไว นนหมายถง ราพนเซลรสกอดอดทอาศยอยกบแมและหลอนตองการจะหนออกมา (Warachananan, 2015,p. 46) 7. กลวธการแปลแบบละไมแปล ( Translation by omission ) ผแปลใชกลวธนเมอไมเหนวาจ าเปนตองถกแปลในภาษาฉบบแปลเพราะความหมายโดยรวมในภาษาฉบบแปลกสมบรณอยแลว (Baker, 2011, p.40) ดงตวอยางเนอเพลงทอนหนงของเพลง จบเธอเลย ( Kiss the Girl) จากภาพยนตรการตนเรอง เงอกนอยผจญภย (Little Mermaid) (Wisedsook, 2002, p. 73 ) ภาษาตนฉบบ: Boy you better do it soon no time will be better. ภาษาฉบบแปล: ท าไปเลยไมตองคดใหม เวลามไมมากเลย 8. กลวธการแปลโดยใชภาพแสดง (Translation by illustration) กลวธนจะถกใชโดยการแสดงภาพตวอยางกรณทไมสามารถแปลค าในภาษาตนฉบบไดอยางชดเจน จากการศกษากลวธการแปลทวไปจากนกวชาการหลายทาน สรปไดวา กลวธการแปลทวไปมหลายกลวธทแตกตางกนไป ทงนการน ากลวธการแปลไปใชนน ขนอยกบประเภทของงานแปลวาเหมาะสมกบกลวธการแปลใด งานแปลแตละชนไมจ าเปนตองใชกลวธการแปลประเภทเดยวเสมอไป ตวอยางเชน การแปลตรงตวและการแปลเอาความนนมไดหมายถงการแปลสองชนดทแยกจากกนโดยเดดขาด แตอาจเปนการอางถงลกษณะการแปลทมคณสมบตทเอนเอยงไปทางใดทางหนงมากกวา งานแปลบางชนอาจมลกษณะทใกลไปทางการแปลแบบตรงตว และบางชนกใกลไปทางการแปลแบบเอาความ (สญฉว สายบว, 2542) กลวธการแปลบทเพลง กลวธการแปลทน ามาใชในการแปลบทเพลงประกอบภาพยนตรการตนนน ผวจยไดรวบรวมกลวธการแปลบทเพลงจากผทมความรความเชยวชาญเรองการแปลตอไปน

26

แลฟเฟอร (Lefevere, 1992) ไดศกษาการแปลบทเพลงหรอบทกวนพนธของนกแปลชาวยโรปและ อเมรกน และคนพบวามกลวธการแปลบทเพลงทหลากหลาย ดงนนจงไดแบงประเภทกลวธการแปลเปนเจดประเภท ดงน 1. กลวธการแปลดวยเสยง (Phonemic translation) เปนกลวธการแปลทน ามาใชเมอผแปลพยายามทจะถอดแบบเสยงในเนอหาภาษาตนฉบบไปสภาษาฉบบแปล แลฟเฟอร คนพบวากลวธนมกใชในการแปลแบบสทพจน (การใชถอยค าทเลยนเสยงธรรมชาต เชน เสยงดนตร เสยงรองของสตว หรอเลยนเสยงกรยาอาการตาง ๆ ของคน ตวอยางเชน เสยงเปดรอง ภาษาตนฉบบ: quack quack ภาษาฉบบแปล: กาบ กาบ จากประโยคตวอยางวเคราะหไดวา ค าวา "quack quack"ในภาษาตนฉบบคอภาพแบบ สทพจน ดงนนผแปลจงใชการเทยบเคยงสทพจนในภาษาไทยเปนเสยง “กาบ กาบ”

2. กลวธการแปลแบบตรงตว (Literal translation) ซงสอดคลองกบ กลวธตรงตวของ นวมารคและสญฉว สายบว ตวอยางเชน กลวธการแปลเพลงแบบตรงตวจาก บทเพลง มายฮารท วว โก ออน (My Heart Will Go On) ซงแปลโดย ม.ล. เฉลมกต จกรพนธ (สกนตลา ผาตธรรมรกษ, 2547, หนา 20)

ภาษาตนฉบบ: Every night in my dreams I see you, I feel you, That is how I know you go on Far across thedistance And space between US You have come to you go on

ภาษาฉบบแปล: ทกค าคนยามหลบฝนฉนกฝนเหนคณ ฉนสมผสคณได นนคอวธเดยวทท าใหฉนรวาคณยงคงเหมอนเดม โดยระยะทางทไกลแสนไกล

ทเปนเสมอนชองวางขวางกนเราสองคนไว คณมาปรากฏกายใหเหนวาคณยงคง เหมอนเดม

3. กลวธการแปลแบบจงหวะ (Metrical translation) จะเนนในเรองของการถอดแบบภาษาตนฉบบ ลกษณะส าคญของการแปลแบบนคอรกษาจงหวะ และจ านวนพยางคของค ากลอนแตละวรรค (เชน การลงเสยงหนกเบา การหยด) ของตนฉบบไว ในภาษาฉบบแปล ความหมายมกคลาดเคลอนเพราะ รปแบบบงคบ ผแปลจะใชกลวธนในการแปลบทกวตนฉบบ ไปสบทกวฉบบแปลแบบไมเนน สมผส แตจ านวนพยางคหรอค า จะเทยบเคยงกบภาษาตนฉบบ ตวอยางเชน งาน

27

แปลของมนตร อมะวชน, 2520 (อางถงใน สญฉว สายบว, 2542, หนา 92 ) "Fire and Ice by Robert Frost"

ภาษาตนฉบบ: Some say the world will end in fire, Some say in ice From what I’ve tested of desire. I hold with those favor fire ภาษาฉบบแปล: บางคนวาพภพจบดวยไฟ บางวาน าแขง จากทฉนเคยรรสความใคร ฉนเหนพองกบพวกทชอบไฟ

4. กลวธการแปลดวยสมผส (Rhymed translation) งานแปลแบบนมลกษณะคลายแบบทสาม แตเพมการใชแบบสมผสของตนฉบบลงไปในฉบบแปลดวย มขอจ ากดในดานความหมายคลาดเคลอนและการสอสารความหมายไมไดผลเตมท นกแปลทใชการแปลลกษณะนจะถกบงคบแปลในเรองของจงหวะและสมผส สวนมากค าสมผสจะอยทสวนทายของบรรทด ความคลายคลงระหวางการแปลแบบจงหวะและการแปลแบบสมผสจะ อยในจ านวนของค า ดงนนจ านวนของค าในภาษาฉบบแปลกจะตองเหมอนกบดนฉบบ ผแปลตอง คงไวเรองค าสมผสใน สมผสนอกในภาษาฉบบแปลดวย

5. กลวธการแปลแบบบทรอยแกว (Poetry in prose) เปนการน าบทรอยกรองมาเขยนใหมดวยการ เขยนแบบรอยแกว จดมงหมายส าคญอยทการถายทอดความหมาย ดงนนบทแปลจงเปรยบไดกบการดความของผแปล ตวอยางเชน ประโยคในวรรณคดไทยเรองขนชางขนแผน (Sangroj, 2009, p. 10)

ภาษาตนฉบบ: พระจนทรทรงกลดดหมดเมฆ แลวมาลอยวเวกสองสวางกลางเวหา พระจนทรแจมแจงกระจางตา มาตองหนาลาวทองละอองนวล ภาษาฉบบแปล: There were no clouds and the haloed moon appeared alone and apart in the midst

of the sky. Its stillness lays upon the face of creamy-skinned Lao Thong.

6. กลวธการแปลแบบกลอนเปลา (Blank verse translation) กลวธการแปลแบบใชกลอนเปลา ซงเปนรปแบบรอยกรองอยางหนงจะไมมสมผสระหวางวรรค ไมมขอก าหนดทางฉนทลกษณ มอสระในการเสนอความรสกไดอยางเตมท การแปลกลอนเปลาเปนการแปลแบบไมสมผสค า แตละบรรทดหลกส าคญคอ พยายามรกษาหนวยการแปลไวในระดบวรรค และบรรทด และพยายามรกษาระเบยบการเรยงความ คดไวใหตรงกบตนฉบบ ยกตวอยางบทประพนธบทหนงของ

28

เชคเสปยร (Shakespeare) จากเรองแฮมเลด (Haelet) ซงพระบาทสมเดจพระเจาอยหวอดลยเดชไดทรงถายทอดเปนบทแปลไว (อญชล ทองเอม, 2556 หนา 17)

ภาษาตนฉบบ : To thine own self be true, And it must follow, as the night the day, Thoucanst not then be false to any man

ภาษาฉบบแปล : เธอจงมความซอสตยสจรตตอตนเอง และผลจะตามมา ดงราตรรตามทวาวาเธอยอมไม,มวนทจรตตอผอนใด

7. กลวธการแปลแบบตความ (Interpretation) ในการแปลแบบอธบายความหรอตความนน เนอหาในภาษาตนฉบบจะถกรกษาไวแตรปแบบอาจเปลยนไป นนหมายถงวาผแปลจะถายทอด รปแบบทแตกตางออกไปในฉบบแปล ทงนขนอยกบการตความทแตกตางกนออกไปของผแปลใน บทเพลงหรอบทกวนพนธนนๆตวอยางจากเนอรองทอนหนงของบทเพลง ฮลโล (Hello) ซงแปลโดยวารน (Sangroj, 2009, p.47)

ภาษาตนฉบบ : Sometimes I feel my heart will overflow ภาษาฉบบแปล: บางครงฉนรสกวาหวใจของฉนเปยมลนไปดวยความสข นอกจากน สญฉว สายบว (2542) อธบายวา การใชกลวธการแปลแบบตความนน ผแปล

จะตความจากตนฉบบกอนจากนนถายทอดความคดจากการตความของผแปลลงไป ซงอาจมการขยายความหรอใสค าอธบายเพมเตมบาง ตวอยาง เนอรองทอนหนงในบทเพลง วน บนธ มาย วงส (Wind Beneath My Winds)

ภาษาตนฉบบ: Thank you, thank you, Thanks God for you, the wind beneath my wings.

ภาษาฉบบแปล: ขอบคณ ขอบคณพระเจา จงคมครองเธอ ผเปนสายลม

จากตวอยางประโยค วารณ สรงส (2547, หนา 215) ไดวเคราะหในงานวจยวา ผแปลไดใชกลวธการแปลแบบเอาความ โดยปรบเปลยนโครงสรางในบทแปลออกเปนประโยคยอย มการเรยบเรยงความหมายของค าใหมในสวน “ the wind beneath my wings" - "สายลม ใตปก" เปน " ผเปนสายลมคอยประคองฉน" และเสรมแตงขอความ "จงคมครอง" ในบทแปล

กลวธการแปลส านวนและภาษาภาพพจน ในการวจยครงนผวจยไดมงศกษากลวธการแปลส านวนและภาษาภาพพจนทปรากฏใน

บทเพลงภาษาองกฤษทปรากฎในภาพยนตการตนวอลทดสนย ซงแปลโดยธาน พนสวรรณ โดยผวจยไดยดหลกกลวธการแปลของเบเคอร (Baker, 2011) ซงไดเสนอกลวธการแปลส านวนและภาษาภาพพจนทสามารถจดการความแตกตางดานวฒนธรรม สงคมของภาษาตนฉบบและภาษาบบแปลได โดยมกลวธการแปลส านวนและภาษาภาพพจนดงตอไปน

29

1. กลวธการแปลแบบใชรปแบบและความหมายตรงตว (Using an idiom of similar meaning and form) โดยกลวธนจะน าส านวนทมอยแลวในภาษาฉบบแปลทสามารถถายทอดความหมายเดยวกนในภาษาตนฉบบ เชนส านวน "a double - edged sword" เมอแปลเปนภาษาไทยตรงกบส านวนไทยทมอยแลวคอ "ดาบสองคม" โดยส านวนทงภาษาไทยและภาษาองกฤษมความหมายและรปแบบทเหมอนกน ซงส านวนนทงภาษาไทยและภาษาองกฤษ คอหมายถง "สงทท าลงไปอาจใหทงผลดและผลราย" และทงสองค ากมรปค าเปนนามวลทเหมอนกน (รชน ซอโสตถกล, 2535, หนา 8) ดงตวอยางประโยคบทพดของตวละครหนงในภาพยนตรเรอง บรษทรบจางหลอน(ไม) จ ากด (Monster, Inc.)

ภาษาตนฉบบ: Ms. Fearmonger in on vacation. Would you like her voice mail? ภาษาฉบบแปล: คณเฟยรมองเกอรลาพกรอน สงไวมยคะ จากประโยคตวอยาง ส านวน "on vacation" มความหมายวา "หยดงานลาพกผอน" ดงนน

การแปลวาลาพกรอนเปนส านวนทใชในภาษาไทยตามสภาพอากาศทรอน การหยดงานพกผอนคอการไดหยดพกรอนนนเอง (ปยะดา โล, 2551, หนา 136)

โดยสญฉว สายบวไดเหนดวยกบการใชกลวธนในการแปลส านวนและภาษาภาพพจน ยกตวอยางจากบทกลอนดงกลาว เปนการแปลโดยคงความหมายโดยอปมาของตนฉบบไวอกเชนกนเนองจากผอานไทยพอจะเขาใจความเปรยบนได (สญฉว สายบว, 2542, หนา 99) ภาษาตนฉบบ: Words are like leaves: and where they most abound. Much fruit of sense beneath is rarely found. ภาษาฉบบแปล: ค าพดเปรยบไดดจใบพฤษา ทใดมดกแนนหนายอมหาผลแหง ความหมายไมม

2. กลวธการแปลแบบใชส านวนทมความหมายเหมอนแตรปแบบตาง (Using an idiom of similar meaning but dissimilar form) หรอเรยกวา กลวธการแปลแบบใชส านวนเทยบเคยง เปนการใชส านวนทมความหมายคลายกนแตรปค าไมเหมอนกน ซงกลวธนมลกษณะคลายกบกลวธการแปลในขอแรก เพยงแตแตกตางกนเลกนอยตรงทรปค าทงภาษาตนฉบบและภาษาแปลไมเหมอนกนแตสอความหมายเดยวกน ดงตวอยางประโยค

ภาษาตนฉบบ: I wonder how they can live together. They truly lead a cat- and dog life.

ภาษาฉบบแปล: ฉนแปลกใจจรงวาสองคนนอยกนไดอยางไร พวกเขาเหมอน ยงกบขมนกบปน หนหนากนเมอไหร ตองทะเลาะกนทกท

30

รชน ซอโสตถกล (2535) อธบายวา ส านวนภาษาตนฉบบและภาษาฉบบแปลนนสอความหมายเดยวกนคอ "ความสมพนธของคนทงสองทไมถกกน ขดคอกนหรอทะเลาะกนเสมอ" แตทงสองส านวนนมรปค าทตางกนในเรองของการใชค าศพท นนคอ ส านวนภาษาองกฤษจะใช "แมวกบสนข" มาเปรยบเทยบ เนองจากสตวทงสองชนดนทไมถกกน สวนภาษาไทยนนน า "ขมนกบปน" มาเปรยบเทยบกบคนทไมถกกน (หนา 161) หรอตวอยางประโยคจากเพลง เลฟ สตอร (Love story) จากงานวจยของสกนตลา ผาตธรรมรกษ (2547, หนา115) ภาษาตนฉบบ: The sweet love story that is older than the sea. ภาษาตนฉบบแปล: เรองราวของรกทกวางใหญยงกวาทองฟา จากประโยคดงกลาว วรรคเพลงภาษาตนฉบบเปนการใชภาษาภาพพจนประเภทอตพจน (Hyperbole) หรอการกลาวเกนจรง เปนการเปรยบความรกเทยบกบทะเล ซงไมมการเปรยบเทยบเชนนในวฒนธรรมไทย ดงนนผแปลจงเลอกถายทอดความหมายของส านวนภาษาภาพพจนทผแตงเพลงภาษาตนฉบบตองการเนนความยงใหญของความรก โดยการใชส านวนไทยทดแทนโดยการใชประโยควา "กวางใหญยงกวาทองฟา" โดยการใชค าทแตกตางกนแตสอความหมายเหมอนกน

3. กลวธการแปลแบบการยมส านวน (Borrowing the source language idiom) เปนกลวธทสามารถจดการปญหาความแตกตางดานวฒนธรรมได โดยผแปลน าค าหรอส านวนของตนฉบบมาแทนทโดยไมไดท าการแปลเปนภาษาฉบบแปลโดยตรง ตวอยางเชน บทพระราชนพนธแปลในพระบาทสมเดจพระมงกฏเกลาเจาอยหวเรอง โรเมโอและจเลยต (Romeo and Juliet) (ณฐวรรณ อนศาสนนนท, 2544, หนา 44)

ภาษาตนฉบบ: These perdona-mils, who stand so much on the new form, that they cannot at ease on the old bench?

ภาษาตนฉบบ: พวกปารดอนเนซ- มว ซงเครงครดในแบบแผนนก จนนงสบาย ๆไมไดบนเกาอเกา ณฐวรรรณ อนศาสนนนท อธบาย ค าวา "ปารดอนเนซ- มว" เปนค าเรยกทหมายถง "พวกนกเลงเจาช สมยกอน ซงชอบใชกรยามารยาทแบบชาวฝรงเศสและชอบใชภาษาฝรงเศสปนอยในค าพดเสมอ ดงนน พระบาทสมเดจพระมงกฏเกลาเจาอยหวทรงแปลโดยการใชส านวนทบศพทพรอมกบใหเชงอรรถประกอบซงเปนการแปลเชงอรรถจากตนฉบบ

4. กลวธการแปลแบบถอดความ (Paraphrase) การแปลโดยการถอดความ ซงเปนวธทนยมใชในภาษาฉบบแปลเมอไมสามารถหาค าหรอส านวนแทนทไดหรอมค าหรอส านวนทไมเหมาะสมทจะน ามาแปลอาจเนองจากความแตกตางดานรปแบบหรอความหมายมากเกนไป ตวอยางเชนประโยคในบทรอยกรอง มน ฟชชง (Moon Fishing)

31

ภาษาตนฉบบ: gasp and flop till its silver, scales lie black and still at your feet. ภาษาฉบบแปล: สาลกจมลมดนจนกระทงเกลดสเงนของมนกลายเปนสด าวางอยแทบเทาเจา จากประโยคตวอยาง จเร ออนสมบรณ (Onsomboon, 2007, p. 37) อธบายในงานวจยวา ผแปลไดใชกลวธการถอดความโดยค าวา "gasp" ในภาษาองกฤษหมายถง "to take one or more quick deep breaths with open mouth" คอ " อาปากคาง กระหดกระหอบ" และ ค าวา " flop" หมายถง " to move or fall clumsily" ดงนนผแปลจงถอดความโดยใชค าวา "ส าลกจมลมดน" ซงคอนขางเฉพาะเจาะจงมากกวาภาษาตนฉบบ 5. กลวธการแปลแบบละการเลนส านวน (Omission of a play on idiom) เปนกลวธทผ

แปลไมสามารถหาส านวนหรอใชส านวนทเหมอนกนในภาษาฉบบแปลไดเนองจากเมอแปลแลว

ผอานอาจไมเขาใจ ดงนนผแปลจงเลอกกลวธการแปลแบบอธบายความหมายของส านวนใน

ภาษาตนฉบบมากกวาจะแปลออกมาเปนส านวน

6. กลวธการแปลแบบละส านวน (Omission of entire idiom) เปนกลวธทผแปลใชเมอพบวาไมสามารถแปลส านวนนนออกมาเปนภาษาฉบบแปลไดและส านวนนนเมอตดออกไปกไมไดท าใหความหมายประโยคเปลยนไป ตวอยางเชนการแปลภาษาภาพพจนในเนอรองทอนหนงของเพลง น าศกดศรใหเรา (Honor to Us All) ภาษาตนฉบบ: Please look kindly on these cultured pearls. Each a perfect porcelain doll. ภาษาฉบบแปล: โปรดจงเมตตาไขมกงาม เปลงระยบวบวามเลอคา จากประโยคตวอยาง อโนเชาว เพชรรตน (2555, หนา 61) ไดวเคราะหวา เนอรองในภาษาตนฉบบกลาวถงกลมหญงสาวรวมรองเพลงเพอใหก าลงใจตนเองใหโชคดและเปรยบตนเองเหมอน" ไขมก" และ " ตกตากระเบองเคลอบล าคา" โดยผแปลไดตดค าวา " ตกตากระเบองเคลอบล าคา" ออกไป และขยายความตอจากประโยคแรกเพมเตม เปรยบวาหญงสาวชาวจนสวยงามและล าคาและเปลงประกายดจไขมก โดยเมอตดค าวา "ตกตากระเบองเคลอบล าคา" ไปแลวเนอความยงคงสมบรณและสามารถน าประโยคทแปลไปขบรองไดจรง นอกจากน สญฉว สายบว (2542) ไดเสนอกลวธการแปลส านวนและภาษาภาพพจนเพมเตมไดแก 1. การแปลแบบตความ เปนกลวธทผแปลตองตความหมายเปรยบเทยบแลวใชความหมายทตความแลวถายทอดเปนฉบบแปล สญฉว สายบวแนะน าวาการแปลส านวน

32

อปมาอปไมยโดยการตความนควรใชส านวนใหมๆ ทยงหาส านวนเปรยบเทยบในภาษาฉบบแปลไดตวอยางเชน

ภาษาตนฉบบ: She went to a head shrinker. ภาษาฉบบแปล: หลอนไปปรกษาหมอโรคจต ภาษาตนฉบบ: To score a smashing victory. ภาษาฉบบแปล: ไดชยชนะอยางเดดขาด (ขาดลอย)

2. การแปลตรงตวประกอบการตความ หมายถงการเอาค าหรอส านวนเดม ในภาษาตนฉบบมาใชในฉบบแปลและตความหมายใหดวย ดงตวอยางเชนเนอรองทอนหนงจากบทเพลง สปค ซอฟล เลฟ (Speak Softly, Love) (สกนตลา ผาตธรรมรกษ, 2547, หนา 68) ภาษาตนฉบบ: Deep velvet nights when we are one ภาษาฉบบแปล: กลางคนทนมนวลนกดงกามะหยเมอเราเปนหนงเดยว เมอพจารณาจากค านยามเกยวกบภาษาภาพพจนในลกษณะอปมาแลว แมวาประโยคดงกลาวจะไมมการใชค าเชอมเพอสอใหเหนวาเปนลกษณะภาษาภาพพจน อยางไรกตาม สกนตลา ผาตธรรมรกษ วเคราะหวา กลมค าดงกลาว มรากฐานมาจากการเปรยบเทยบแบบอปมา เนองจาก ค าวา "velvet" ในทน มหนาทเปนค าคณศพท จงควรมาจากรปเตมวา "velvety" แตเนองจากขอจ ากดดานจ านวนพยางคของวรรคเพลง ผประพนธบทเพลงจงตองลดรปลง อกประการหนง ค าวา"velvety" มความหมายตาม พจนานกรม Longman Dictionary of English Languageวา" ใหสมผสทนมจนดรสกเหมอนเปนก ามะหย " ดงนนกลมค านมาจากค าเตมวา " The night that feel like deep velvet" เปนการเปรยบเทยบอปมาระหวางบรรยากาศกลางคนกบความนมของก ามะหย ดงนนผแปลจงไดเลอกค าวา "นมนวล" ขยายเขาไป

ความหมายของบทเพลงและลกษณะภาษาของบทเพลง เนองจากงานวจยเนนในเรองการแปลภาษาจากบทเพลง ดงนนจงไดรวบรวม ความรและแนวคดเกยวกบบทเพลงและลกษณะของภาษาบทเพลงเพอใชประกอบการวจย ดงตอไปน

ความหมายของบทเพลง มผใหความหมายและองคประกอบของบทเพลงในหลายลกษณะพอสรปไดดงน บทเพลงคอสอทถายทอดอารมณของมนษย เปนภาษาพดและภาษาเขยนทม ทวงท านอง

จงหวะประกอบอย สกร เจรญสข (2532) กลาววา ดนตรเปนภาษาของอารมณ อยเหนอความหมาย ของภาษาและตวโนต ดนตรเปนการแสดงออกถงจตและวญญาณ เนอรองในบทเพลงเปนเรองราวของการสอความหมาย การบอกเลาหรอกลาวความในใจ หรอการตความหมายโดยผแตงเนอรอง

33

พยายามแสดงอารมณและทศนคตของตนไปสผฟง โดยใชความสามารถในการเลอกถอยค าทมความหมายและเสยงทสอความรสกเพอใหผฟงสะเทอนใจตามไปกบความคดและอารมณของตน นอกจากน ดนตรคอศลปะท เกดขนในชวงเวลาทมนษยไดรจกใชอ านาจในการจดการใหเสยง ตาง ๆ มารวมกนในรปของงาน ศลปะไดอยางส าเรจ นอกจากนบทเพลงยงมคณคาดานวรรณศลปทงดานการเลอกสรรค าทใชในการแตง การเรยบเรยงประโยค และการใชโวหาร (Weinstock, 1966อางถงใน พชรดา วฒนา, 2536) บทเพลงเปนเครองสะทอนประเพณและวฒนธรรม เพราะวาภาษาของบทเพลง สามารถน าไปใชวเคราะหถงเรองราวตาง ๆ ทเกดขนในสมยนนไดและ บทเพลงอาจใหขอคดแกผฟงในการด าเนนชวต

นอกจากน เนอหาของบทเพลงเปนเครองมอ เปนสอในการศกษาทศนคต คานยมและใชเปนเครองมอในการถายทอดวฒนธรรม (Merrium, 1964 อางถงใน วารณ สรงส, 2547, หนา8) ตวอยางเชนบทเพลงพนเมองของภาคตางๆในประเทศไทย หรอแนวบทเพลงตางๆกสามารถสะทอนใหเหน สงคม ประเพณและวฒนธรรมของคนฟงเพลงยคนน

สรปไดวา บทเพลงเปนงานทถายทอดอารมณความรสกของผแตงท ตองการใหผฟงไดมความรสก เขาใจและมอารมณรวมกบบทเพลงโดยถายทอดออกมาเปนภาษา เขยนทสละสลวย มจงหวะ ท านอง นอกจากนเพลงเปนสอสะทอนใหเหนชวต ความเปนอย วฒนธรรมของยคนนตามทเพลงเกดขน

บทเพลงในฐานะงานกวนพนธ เมอพจารณาในแงของงานวรรณกรรม บทเพลงถอวาเปนงานกวนพนธ ประเภท “Lyric

Poem” ซงมทวงท านองไพเราะอยางเหนไดชด (Annas & Rosen, 1990 อางถงใน สกนตลา ผาตธรรมรกษ, 2547 หนา 13) ลกษณะการเขยนจะเปนแบบสนๆมกจะใชในการแสดง ความรสกและความคดของบคคลใดบคคลหนงซงกคอผขบขานบทกวนนเอง ตวบทกวเขยนขนเพอใชขบรองโดยเฉพาะ นวมารค (Newmark, 1988) และ สญฉว สายบว (2542) ใหความเหนวา กวนพนธจะน าเสนอเรองราวทถายทอดความรสกเปนพเศษ และภาษาทใชถายทอดจะแทนบางสงบางอยางเชน ความรสก พฤตกรรม ภาพชวต เปนตน นอกจากนโคลง กลอนและรวมถงบทเพลง มความมงหมายทจะบรรยายความรสกของผเขยนมากกวาทจะใหขอมลหรอรายงานเหตการณท เกดขน

จากความคดเหนของนกวชาการขางตน สามารถสรปไดวา บทเพลงเปนงานกวนพนธ ประเภทหนงทเนนในเรองการถายทอดอารมณความรสก ความคดเรองราว เหตการณ วฒนธรรมท เกดขนใหกบผฟง โดยภาษาทเขยนจะถกสรรสรางออกมาอยางงดงาม มจนตนาการเขามาเกยวของ โดยผานทางความหมาย เสยงและจงหวะ

34

ความส าคญของบทเพลงประกอบภาพยนตรการตน เพลงและดนตรเปนสวนส าคญของภาพยนตร เพราะบทเพลงและดนตรท าใหเกดมตของ

เสยง (ผจดการ 360° รายสปดาห, 2553) ภาพยนตรตองอาศยเพลงและดนตรมาประกอบเพอสรางสสน ภาพยนตรทกเรองไมวาจะเปนภาพยนตรตางประเทศหรอภาพยนตรไทยกตาม จะตองมบทเพลงประกอบภาพยนตรแทรกประกอบทกเรอง ทงนเพอจะถายทอดเลาเรองราวทภาพไมอาจน าเสนอ หรอบทพดไมสามารถบอกเลา ซงเพลงหรอดนตรกจะถายทอดอารมณเบองลกของตวละคร หรอบรรยากาศสภาพแวดลอมของเหตการณเพอใหคนดไดรบรในเรอง โดยบทเพลงดงกลาวจ าเปนตองใชถอยค า รปแบบเพอบรรยายใหสอดคลองกบเนอเรอง รวมทง ใหกลมกลนกบบรรยากาศและเสรมแตงใหภาพยนตรลนไหลไปตาม จงหวะของภาพเคลอนไหวอยางสมบรณ (นพปฎล พอศลป, 2546) นอกจากน นพปฎล พอศลป (2546) ไดใหความเหนวา บทเพลงและดนตรประกอบภาพยนตรสามารถท าหนาทหลกเหมอนกบหนาทหลกอน ๆในภาพยนตรไดไมตางกน กลาวคอ บทเพลงและดนตร ชวยหนาทในการเลาเรองและชวยท าหนาทสรางอารมณ

จากทกลาวมาขางตนจะเหนไดถงบทบาทของทงบทเพลงและดนตรในภาพยนตรวาม หนาทส าคญยงเมอเทยบกบภาพทมองเหนบนจอภาพยนตรเพราะบทเพลงและดนตรประกอบภาพยนตรกจะชวยเตมเตมอรรถรสในการชมภาพยนตรไดอยางสมบรณ

งานวจยทเกยวของ จากความส าคญทไดกลาวถงเรองความหมาย แนวคด กลวธการแปลส านวนและภาษา

ภาพพจนในบทเพลงภาพยนตรการตน จะไดพบวาการแปลบทเพลงนนมความส าคญอยางยงและจ าเปนทผแปลตองศกษากลวธการแปลบทเพลงเพอถายทอดบทเพลงทแปลใหไดมคณภาพและสามารถสออารมณ ความหมายจากตนฉบบใหไดมากทสดโดยเฉพาะเรองของการใชกลวธในการแปลส านวนและภาษาภาพพจน ความส าคญดงกลาวน มนกวจยหลายทานสนใจศกษากลวธการแปล ไมวาจะเปนการศกษากลวธการแปลบทเพลง หรอศกษากลวธการแปลส านวนและภาษาภาพจนทปรากฎในงานเขยนประเภทตาง ๆ และรวมถงส านวนและภาษาภาพพจนทปรากฎในบทเพลง ดงตวอยาง

สกนตลา ผาตธรรมรกษ (2547) ไดศกษาเรอง การแปลเพลงประกอบภาพยนตรจากภาษาองกฤษเปนภาษาไทย โดยมจดประสงคในการแปลเพลงประกอบภาพยนตรจากภาษาองกฤษ เปนภาษาไทยดวยตนเอง ซงในการแปลครงน ผวจยทานนไดใชทฤษฎความรเกยวกบกลวธการแปลบทเพลง โดยท าการแปลบทเพลงภาษาองกฤษทงหมดจ านวน 12 เพลง และท าบทแปลแบงออกมาเปนสองลกษณะ คอ บทแปลเพลงแบบตรงตวเพอถายทอดความหมาย และ บทแปลเพลง

35

แบบถายทอดความหมายและสามารถน าไปขบรองได ผลการวจย สกนตลาไดเลอกกลวธ การแปลแบบตรงตวเพอถายทอดความหมาย นนคอ แปลในระดบค าตอค า วรรคตอวรรค โดยใชความหมาย อางองทใกลเคยงกบตนฉบบมากทสด ไมแตงเตมเสรมความคดของตนเองเขาไปในบทแปล ตวอยางเชนทอนเนอรองหนงจากเพลง รฟเวอร ออฟ โน รเทรน (River of No Return)

ภาษาตนฉบบ: Come to me ภาษาฉบบแปล: มาหาฉนเถอะ โดยประโยคตวอยางดงกลาว เปนการขอรองทมนยเชญชวน (ตามบรบทของเนอเพลง

กอนหนาน) เพอใหบทแปลนแสดงความหมายของการเชญชวน สกนตลาจงไดเลอกแปลวรรคนแบบตรงตวเปนโครงสรางค าสงตามตนฉบบและเพมค าวา "เถอะ" เปนค าลงทายเพอสอความหมายเชญชวน อยางไรกตาม พบวาถงแมวาตนฉบบสวนใหญใชค าทเรยบงาย เนองจากมขอจ ากดในเรองความยาวของเนอหาและท านอง แตพบปญหาจ านวนมากซงมรากฐานมาจากความแตกตางทงทางดานโครงสรางและไวยากรณระหวางภาษาองกฤษและภาษาไทย ตลอดจนความแตกตางทางดานวฒนธรรมตวอยางเชน เพลงโอเวอร เดอะ เรนโบว (Over the Rainbow) เนอรองทกลาววา

ภาษาตนฉบบ: Where troubles melt like lemondrops. ภาษาฉบบแปล: ททปญหาละลายไดเหมอนลกอมรสมะนาว จากประโยคตวอยาง ค าวา "lemondrops" ไมมความหมายในภาษาไทย แตผแปลไดศกษา

ถงเบองหลงของตวละครในบทเพลงทไดพดถงดนแดนแหงความสขททไมมความทกข ความทกขสามารถละลายหายไดราวกบ " ลกอมรสมะนาว" เปนสงทจด การแลนด (Judy Garland) ตวละครในเรองใฝหาแตไมเคยไดสมผส ดงนนผแปลจงใชวธการตความในค าวา "lemondrops" วา "ลกอมรสมะนาว"

ส าหรบการแปลบทเพลงแบบถายทอดความหมายและสามารถน าไปขบรอง สกนตลา น าบทแปลเพลงแบบตรงตวมาวเคราะห และวเคราะหหาปจจยทางดานเสยงดนตร ไดแกเสยงสงต า สน ยาวของค า การเนนเสยงหนกเบา จ านวนพยางคในวรรค สมผสระหวางวรรค รปแบบของทอน เพลง และการกลาวซ า ในขนตอนของการถายทอดความหมาย สกนตลาใชกลวธการแปลแบบเอาความ แตในการถายทอดรปแบบใชกลวธการแปลแบบตรงตว นนคอบทแปลมท านองบทเพลงเชนเดยวกบตนฉบบ ปญหาหลกทพบ คอการเปลยนแปลงของ ความหมายไปจากตนฉบบเดม ซงเปนปญหา ทเกดจากการเลอกรกษาระหวางรปแบบเพอใหบทแปลมท านองดนตรเชนเดยวกบตนฉบบ กบ ความหมายทตองเปลยนแปลงไปเนองจากขอจ ากดในเรองรปแบบ และปญหาในเรองการวเคราะห รปแบบ ซงปรบแกไดดวยการท างานรวมกบผมความรดานดนตร และ จะตองก าหนดขนตอนการ ทดสอบบทแปลเพอใหบทแปลสามารถน าไปขบรองไดจรง

36

นอกจากนยงมงานวจยเกยวกบการศกษากลวธการแปลส านวนและภาษาภาพพจนทพบในงานแปลประเภทตาง ๆ ไดแก ปยะดา โล (2551) ไดศกษากลวธการแปลส านวนและกรยาวลภาษาองกฤษเปนภาษาไทยในบทบรรยายภาพยนตรการตน โดยคดเลอกภาพยนตรทเขาฉายในป 2000-2005 และท ารายไดยอดเยยมตดอนดบของ Box Office รวมทงหมด 6 เรองดวยกน จากการวจยพบวา กลวการแปลทใชมากทสดในการแปลทงส านวนและกรยาวลภาษาองกฤษเปนภาษาไทยในบทบรรยายภาพยนตรการตนคอ การแปลตรงตว คดเปนรอยละ 60.62 ในการแปลส านวนและรอยละ 57.04 ในการแปลกรยาวล กลวธการแปลทใชนอยทสดคอการแปลตความคดเปนรอยละ 2.00 ในการแปลส านวนและ รอยละ0.72ในการแปลกรยาวล นอกจากนยงพบกลวธการแปลอน ๆไดแก การละไมแปลคดเปนรอยละ 2.65 ในการแปลส านวนและ รอยละ 5.23 ในการแปลกรยาวล ตวอยางทการแปลตรงตวประโยคทวา

ภาษาตนฉบบ: Let's take a look at the tape. Here we go. ภาษาฉบบแปล: งนกลบไปดเทปกน มาละนะนาน ประโยคนเปนสวนหนงจากภาพยนตรบรษทรบจางหลอน(ไม) จ ากด) ในฉากน ผ

ฝกสอนการหลอนใหกบสตวประหลาดเปดเทปทอดการฝกการหลอนเดกใหดพบวามส านวน "take a look at" ซงมความหมายวา "ด มองด" ดงนนจากความหมายส านวนดงกลาว ส านวนในประโยคนจงใชกลวธการแปลแบบตรงตว นอกจากน มตวอยางการละไมแปลส านวนจากประโยคหนงของเรองเจาะยคน าแขง (Ice Age) ตอน ซดวงหนแรดมาพบกบแมมมอสชอแมนเฟรด (ปยะดา โล, 2551, หนา 164 )

ภาษาตนฉบบ: Rhino: We'll break your neck so you don't feel a thing. Manfred: Wait a minute. I thought rhinos were vegetrians.

ภาษาฉบบแปล: รโน: เราจะหกคอนายกอน จะไดไมเจบไงดมย แมนเฟรด: ฉนนกวาแรดเปนมงสวรตซะอก จากประโยคดงกลาว พบวาผแปลใชกลวธการแปลแบบละส านวน"Wait a minute"

เนองจากส านวนดงกลาว อาจไมใชถอยค าส าคญ แมจะไมแปลส านวนน ใจจความส าคญกยงคงอย พชร โภคาสมฤทธ (2552) ไดศกษาและวเคราะหส านวนและสภาษต จ านวน 1,500 ส านวน ทมการแปลจาก ภาษาองกฤษเปนภาษาไทย โดยจดประสงคเพอศกษาชนด รปแบบ และวตถประสงคของส านวนและสภาษตทมการแปลจากภาษาองกฤษ เปนภาษาไทย โดยเนนการวเคราะหกลวธการเลอกค า กลวธของการใชความหมาย ชนดและวตถประสงคของส านวนและ

37

สภาษต และเพอศกษาวธการแปลส านวนและสภาษตภาษาองกฤษเปนภาษาไทย ทมการแปลและตพมพเผยแพรไวแลว จากผลการวจยพบวาทงภาษาองกฤษและภาษาไทยมวธการสรางส านวนและสภาษตทมรปแบบทคลายคลงกน เชน มการเปรยบเทยบโดยภาพพจนทเขาใจงายในวฒนธรรมของตนเอง ตวอยางเชนใน ภาษาองกฤษเปรยบ "คนโง" วา "Turkey" และเปรยบ "คนนอกคอก" วา "Black sheep " เปรยบ "คนมทะล " วาเปน "bull " เปนตน สวนการวเคราะหกลวธการแปล พบวาโดยทวไปการแปลจะเนนความถกตอง แมนย า (Accuracy) ความชดเจน (Clearness) และความเปนธรรมชาตของภาษา (Naturalness) ซงจะปรากฏในรปของ การแปลตรงตว (Literal) การแปลตรงตวแบบปรบปรง (Modified literal) การตความ (Interpretation) และการใชส านวนเดมในภาษาทมอยแลวมาเทยบเคยงเปนค าแปล (Cultural substitute) ซงการจะใชกลวธการแปลใดนนขนอยกบความหมายของส านวนเปนส าคญ

สรางคนา เพชรโต (2555) ศกษาโวหารภาพพจน ในบทประพนธเรอง โอลดพอสซมสบค ออฟ แพรคตคอลแคท (Old Possum’s Book of Practical Cats)โดยมจดมงหมายเพอคนหาโวหารภาพพจนทใชในบทเพลงและเพอวเคราะหความหมายของโวหารแตละ ประเภท โดยน าบทกลอนจ านวน 14 บทในหนงสอบทกลอนส าหรบเดกชอ Old Possum’s Book of Practical Cats ประพนธโดย ท เอส เอเลยท (T.S. Eliot) ซงถกดดแปลงเพอใชเปนเพลงหลกในละครเพลงเรอง แคทส (Cats) มาเปนขอมลในการศกษา ผวจยใชหลกการของโวหารภาพพจนในการวเคราะหขอมล จากผลงานวจยพบวา มการใชโวหารภาพพจน 12 ประเภทในบทกลอนไดแก ภาพพจนประเภทการใชสรอยค า การกลาว ซ า การอางถง อปมาโวหาร อปลกษณ ภาวะแยง การเนนซ าค า โวหารยอนค า สทพจน ค าถามเชงส านวนโวหาร ปฏพจน และสมพจนย ซาพโตร (Saputro, 2012) ไดศกษากลวธการแปลส านวนในเรองแฮรพอตเตอรตอน เครองรางยมทต โดยน ากรอบกลวธการแปลส านวนของ เบเคอร (Baker) มาใชในการวเคราะหไดแก กลวธการแปลส านวนแบบตรงตว การแปลแบบใชส านวนเทยบเคยง การแปลแบบยมส านวน การแปลแบบถอดความ การแปลแบบละการเลนส านวน และการแปลแบบละส านวน จากผลการวจยพบวา กลวธการแปลแบบถอดความถกน ามาใชมากทสด เนองจากการแปลส านวนนน ผแปลตองปรบเนอหาและรกษาความหมายใหคงไวเหมอนกบตนฉบบ โดยทผอานภาษาฉบบแปลสามารถเขาใจความหมายทถกตองและเขาใจชดเจนขน ดงนนการแปลแบบถอดความชวยใหผแปลไดถายทอดเนอหาไดใกลเคยงกบภาษาฉบบแปล

จากการศกษางานวจยทเกยวของกบการแปลบทเพลง ส านวนและภาษาภาพพจน จะพบวามกลวธการแปลแบบตาง ๆ มาประยกตใชในงานแปลแตกตางออกไปโดยขนอยกบจดประสงคของงานประเภทนน ๆ และความแตกตางดานปจเจกบคคลของผแปลกมสวนเกยวของ

38

ในงานแปลเชนเดยวกน ดงนนในงานวจยครงน ผวจยสนใจศกษาวเคราะหกลวธการแปลส านวนและภาษาภาพพจนในเนอรองของบทเพลงภาษาองกฤษทปรากฎในภาพยนตรการตนวอลทดสนย แปลโดย ธาน พนสวรรณ วาพบกลวธการแปลใดบางทสามารถน ามาใชในการแปลส านวนและภาษาภาพพจนโดยแยกตามประเภทภาษาภาพพจนในเนอรองภาษาองกฤษทปรากฎในภาพยนตการตน โดยจะใชทฤษฎ แนวทาง กลวธการแปลและงานวจยทไดศกษามาทงหมดนนมาประยกตใชในงานวจยครงน

บทท 3

วธด ำเนนกำรวจย

งานวจยครงน เปนงานวจยเชงคณภาพ ทศกษากลวธการแปลส านวนและภาษาภาพจนในเนอรองของบทเพลงภาษาองกฤษทปรากฎในภาพยนตรการตวอลทดสนย เพอใหการวจยในครงนเปนไปตามวตถประสงคทจะศกษา ผวจยจงไดก าหนดกรอบ และแนวทางในการด าเนนการวจย โดยแบงเปนขนตอนตาง ๆ ดงตอไปน

1. การเลอกกลมตวอยาง 2. การเกบรวบรวมขอมล 3. การสรางกรอบเพอวเคราะหขอมล 4. การวเคราะหขอมลและสรปผล

กำรเลอกกลมตวอยำง

การคดเลอกบทเพลงภาษาองกฤษประกอบภาพยนตรการตนขบรองโดยตวละครเพอการวเคราะหการแปลใชวธการคดเลอกแบบเฉพาะเจาะจงโดยก าหนดเกณฑดงตอไปน 1. กลมตวอยางคดมาจากภาพยนตรทผลตโดยบรษทวอลดสนย ทเขาฉายในประเทศ

ไทยป 2003 - 2014 ซงมจ านวนภาพยนตรทงหมด 12 เรอง ทผลตโดยบรษทวอลทดสนย

2. จากนนไดคดกลมตวอยางทเปนบทเพลงในภาพยนตรทไดรบรางวลหรอเขาชงรางวลสาขาตาง ๆ มาแลว ไดแก รางวลออสการ รางวลลกโลทองค า รางวลแบลค รล อวอรด รางวล แอนน อวอรด รางวลบาฟตา และรางวล Academy Award for Best Original Song (ภาคผนวก ก.) 3. กลมตวอยางตองเปนบทเพลงภาพยนตรการตนดสนยทมการแปลเปนภาษาไทยโดย ธาน พนสวรรณ และไดมการน ามาขบรองเปนประกอบกบภาพยนตรการตนในเวอรชนภาษาไทย จากเกณฑดงกลาว ในเบองตน ผวจยไดคดเลอกภาพยนตรของวอลทดสนยทเขาฉายในประเทศไทยตงแตป 2003-2014 มาไดทงสนจ านวน 12 เรอง จากนนผวจยไดเกณฑตอไปนในการพจารณาคดเลอก ซงเมอพจารณาตามเกณฑทก าหนดแลว ปรากฎวา มภาพยนตรทงหมดจ านวน หาเรอง ทอยเกณฑทไดก าหนดไว ไดแก ภาพยนตรการตนเรองมหศจรรยหมผยงใหญภาค 1 (Brother Bear 1) มหศจรรยรกขามภพ (Enchanted) มหศจรรยมนตรกเจาชายกบ (The Princess and the Frog) ราพนเซล เจาหญงผมยาวกบโจรซาจอมแสบ (Tangled) และเรอง ผจญภยแดน

40

ค าสาปราชนหมะ (Frozen) โดยบทเพลงภาพยนตรการตนทน ามาใชเปนกลมตวอยางในการวเคราะห มจ านวนทงสน 32 บทเพลง (ภาคผนวก ก.)

กำรเกบรวบรวมขอมล การเกบรวบรวมและการวเคราะหขอมลประกอบดวยขนตอนดงตอไปน

1. รวบรวมเนอรองจากบทเพลงภาพยนตรการตนทงภาษาองกฤษและภาษาไทยจ านวนทงสน 32 เพลง ของภาพยนตรการตนวอลทดสนยจ านวนหาเรองดงกลาว จากเวบไซตตางๆจนครบจ านวนบทเพลง

2. จดพมพเนอรองทงตนฉบบภาษาองกฤษและฉบบแปลภาษาไทยเพอน ามาใชศกษากลวธการแปลส านวนและภาษาภาพพจน

3. คดเลอกส านวนและภาษาภาพพจนมาใชเทยบเคยงความหมายโดยผานการตรวจสอบเรองการแยกประเภทภาษาภาพพจนจากผทรงคณวฒทเปนเจาของภาษาและตรวจสอบส านวนภาษาองกฤษจากหนงสออางองทงภาษาไทยและภาษาองกฤษ เปนหลกในการวเคราะหความหมายส านวนและภาษาภาษาภาพพจน ไดแก 3.1 McGraw's Hill's Dictionary of American Idioms (Spears, 2005) 3.2 Collin Cobuild Dictionary of Idioms ( Potter et al., 1997) 3.3 NTC's American Idioms Dictionary (Spears, 2005) 3.4 Oxford Dictionary of Idioms (Siefring, 2004) 3.5 The American Heritage Dictionary of Idioms (Ammer, 1997) 3.6 Metaphorically Speaking (Renton, 1992) 3.7 Dictionary of English Idioms (ธง วทยวฒน, 2538) 3.8 Se-Ed's Modern English-Thai Dictionary (วทย เทยงบรณธรรม, 2541)

4. นบจ านวนความถของส านวนและภาษาภาพพจนทงภาษาองกฤษและภาษาไทยและน ามาใสในตารางการวเคราะหกลวธการแปล โดยแยกตารางในการวเคราะหระหวางกลวธการแปลส านวนและกลวธการแปลภาษาภาพพจนออกจากกน

5. ค านวณวเคราะหความถของกลวธการแปลส านวนและภาษาภาพพจนโดยจ าแนกตาประเภทภาษาทพบในเนอรองของบทเพลงภาษาองกฤษทปรากฎในภาพยนตรการตนวอลทดสนยทง 32 บทเพลง

41

กรอบเพอวเครำะหขอมล ผวจยด าเนนการสรางเกณฑในการวเคราะหกลวธการแปลส านวนและภาษาภาพจนเนอรองภาษาองกฤษในภาพยนตรการตนวอลทดสนยทขบรองโดยตวละคร เพอใหการวเคราะหเปนอยางชดเจนยงขนผวจยจงไดก าหนดเกณฑในการวเคราะหกลวธการแปลดงตอไปน

1. เกณฑการวเคราะหกลวธการแปลส านวนและภาษาภาพพจนโดยน ากรอบกลวธการแปลของ เบเคอร (Baker, 2011) ซงไดแบงกลวธการแปลไวทงสน 6 กลวธ เปนหลกในการวเคราะหดงตอไปน (ดตวอยางจากภาคผนวก ข.)

1.1 กลวธการแปลแบบใชรปแบบและความหมายตรงตว (Using an idiom of similar meaning and form)

1.2 กลวธการแปลแบบการใชส านวนเทยบเคยง (Using an idiom of similar meaning but dissimilar form)

1.3 กลวธการแปลแบบการยมส านวน (Borrowing the source language idiom) 1.4 กลวธการแปลแบบถอดความ (Paraphrase) 1.5 กลวธการแปลแบบละการเลนส านวน (Omission of a play on idiom) 1.6 กลวธการแปลแบบละส านวน (Omission of entire idiom)

2. ในการวเคราะหขอมล ผวจยไดวเคราะหกลวธการแปลส านวนและภาษาภาพพจนโดยจ าแนกตามประเภทของภาษาภาพพจนทปรากฎอยในบทเพลง 32 เพลงตามทก าหนดไวเทานน (ภาคผนวก ก.) 3. ด าเนนการวเคราะหโดยการแยกตารางในการวเคราะหระหวางกลวธการแปลส านวน และกลวธการแปลภาษาภาพพจน 4. หาคาความเชอมนกลวธการแปลระหวางผวเคราะห โดยมอาจารยสอนวชา

ภาษาองกฤษและผเชยวชาญดานการแปลเปนผรวมวเคราะห

กำรวเครำะหขอมลและสรปผล การวเคราะหขอมลเพอศกษากลวธการแปลส านวนและภาษาภาพจนในเนอรองของบทเพลงภาษาองกฤษทปรากฎในภาพยนตรการตนวอลทดสนย จ าแนกเปนขนตอนดงน 1. เทยบเคยงความหมายส านวนและภาษาภาพพจนภาษาองกฤษและภาษาไทยทพบในเนอรองของบทเพลงทปรากฎในภาพยนตรการตนวอลทดสนยทงสน 32 บทเพลง

42

2. ส าหรบภาษาภาพพจน ผวจยไดแยกประเภทของภาษาภาพพจนในเนอรองของเพลงภาษาองกฤษมากอนจะวเคราะหกลวธการแปล 3. น าส านวนและภาษาภาพพจนทไดแยกตามประเภทภาษาภาพพจนแลวนน มาวเคราะหกลกวธการแปลโดยใชหลกการและแนวคดกลวธการแปลส านวน และภาษาภาพพจนของเบเคอร (Baker, 2011) เปนหลก รวมทงผลงานวจยทเกยวของแลวในบทท 2 มาประยกตใชเปนเกณฑในการวเคราะหกลวธการแปล

4. ผวจยน าขอมลทงหมดทไดวเคราะหมาแลวนน มาหาคาความเชอมน (Inter- rater reliability) ระหวางผวจยและผเชยวชาญทางภาษาองกฤษ ซงในการวเคราะหกลวธการแปลส านวนและภาษาภาพพจน ผวจยไดรบความอนเคราะหจากผเชยวชาญทางภาษาสองทาน โดยทงสองมประสบการณเชยวชาญดานการแปลภาษาองกฤษโดยตรง ปจจบนรบผดชอบงานดานการสอนภาษาองกฤษใหกบมหาวทยาลยแหงหนงในประเทศไทย และอกทาน ปจจบนรบหนาทในการเปนนกแปลใหองคกรแหงหนงในประเทศไทย โดยคาความเชอมนเรองกลวธการแปลภาษาส านวนและภาษาภาพพจน พบวา มคาเทากบรอยละ 80.75 สวนคาความเชอมนของการวเคราะหประเภทภาษาภาพพจน พบวามคาเทากบ 77.45

5. นบจ านวนความถของกลวธการแปลส านวนและภาษาภาพพจนทไดวเคราะหและ หาคาความเชอมนแลว น ามาแสดงคาความถและคารอยละ

6. นบจ านวนความถของประเภทภาษาภาพพจนทผานการวเคราะหและหาคาความเชอมนแลว แลวน ามาแสดงคาเปนรอยละ โดยใชโปรแกรม SPSS พรอมประกอบการวเคราะห เชงบรรยาย 7. น าผลทไดมาตอบค าถามวจยขอท 1 - 2 8. น าเสนอผลการวเคราะหกลวธการแปลส านวนและภาษาภาพจนเนอรองภาษาองกฤษทปรากฎในภาพยนตรการตนวอลทดสนยรปแบบตารางแสดงความถและรปแบบเชงบรรยาย พรอมยกตวอยางประกอบ

บทท 4 ผลการวจย

จากการศกษากลวธการแปลส านวนและภาษาภาพจนในเนอรองของบทเพลงภาษาองกฤษทปรากฎในภาพยนตรการตนวอลทดสนย ซงมจ านวนทงสน 32 บทเพลง จากภาพยนตรการตนวอลทดสนยทงหมดหาเรอง โดยใชกรอบกลวธการแปลส านวนและภาษาภาพพจนของ เบเคอร (Baker, 2011) เปนหลกในการวเคราะห น าเสนอผลการวเคราะหขอมลตามวตถประสงคการวจยคอ

1. เพอศกษากลวธการแปลส านวนในเนอรองของบทเพลงภาษาองกฤษทปรากฎในภาพยนตรการตนวอลทดนย

2. เพอศกษากลวธการแปลภาษาภาพพจนในเนอรองของบทเพลงภาษาองกฤษทปรากฎในภาพยนตรการตนวอลทดนยโดยจ าแนกตาประเภทของภาษาภาพพจน

ผลการวเคราะหขอมล จากการรวบรวมส านวนและภาษาภาพพจนในเนอรองของบทเพลงภาษาองกฤษทปรากฎในภาพยนตรการตนวอลทดสนยจ านวนทงสน 32 บทเพลง ซงแปลโดย ธาน พนสวรรณ ผวจยขอน าเสนอผลการวเคราะหซงเปนการวเคราะหเชงพรรณนา ดงน ตอนท 1 ผลการวเคราะหกลวธการแปลส านวนในเนอรองของบทเพลงภาษาองกฤษทปรากฎในภาพยนตรการตนวอลทดนย ตอนท 2 ผลการวเคราะหกลวธการแปลภาษาภาพพจนในเนอรองของบทเพลงทปรากฎในภาพยนตรการตนวอลทดสนย ตอนท 3 ผลการวเคราะหกลวธการแปลภาษาภาพพจนในเนอรองของบทเพลงภาษาองกฤษทปรากฎในภาพยนตรการตนวอลทดนยโดยแยกตามประเภทภาษาภาพพจน

ตอนท 1 ผลการวเคราะหกลวธการแปลส านวนในเนอรองของบทเพลงภาษาองกฤษทปรากฎในภาพยนตรการตนวอลทดนย จากความถของส านวนภาษาองกฤษทพบในเนอรองของบทเพลงทปรากฎในภาพยนตรการตนวอลทดสนยทง 32 บทเพลง จากภาพยนตรการตนหาเรอง จ านวน 102 ครง เมอน ามาแยกตามประเภทกลวธการแปลของเบเคอร (Baker, 2011) ซงเปนเกณฑในการวเคราะหครงน สามารถแสดงไดในตามตารางดงน

44

ตารางท 1 คาความถและรอยละของกลวธการแปลส านวนภาษาองกฤษทพบในเนอรองของบท เพลงทปรากฎในภาพยนตรการตนวอลทดสนยทงสน 32 บทเพลง

กลวธการแปลส านวน ความถ (ของกลวธ)

คาเฉลย (รอยละ)

ล าดบท

1. กลวธการแปลแบบถอดความ 28 27.5 1

2. กลวธการแปลแบบการใชส านวนเทยบเคยง 26 25.5 2

3. กลวธการแปลแบบใชรปแบบและความหมายตรงตว 24 23.5 3

4. กลวธการแปลแบบละส านวน 14 13.7 4

5. กลวธการแปลแบบละการเลนส านวน 10 9.8 5

6. กลวธการแปลแบบการยมส านวน 0 0 6

รวม 102 100 - จากตวอยางตารางท 1 จะพบวา กลวธการแปลส านวนทใชมากทสดในเนอรองของบทเพลงทปรากฎในภาพยนตรการตนวอลทดสนยทง 32 บทเพลงคอ กลวธการแปลแบบถอดความ คดเปนรอยละ 27.5 กลวธการแปลแบบใชส านวนเทยบเคยง คดเปนรอยละ 25.5 และกลวธการแปลแบบใชรปแบบและความหมายตรงตว คดเปนรอยละ 23.5 ตามล าดบ สวนกลวธการแปลทพบวา มการใชนอยทสดคอ กลวธการแปลแบบละการเลนส านวน คดเปนรอยละ 9.8 และกลวธการแปลส านวนทไมพบในเนอรองเลยคอ กลวธการแปลแบบยมค า ตอนท 2 ผลการวเคราะหกลวธการแปลภาษาภาพพจนในเนอรองของบทเพลงทปรากฎในภาพยนตรการตนวอลทดสนย จากความถของภาษาภาพพจนทพบในเนอรองของบทเพลงภาษาองกฤษทปรากฎในภาพยนตรการตนวอลทดสนยทง 32 บทเพลงจากภาพยนตรการตนหาเรอง จ านวน 210 ครง เมอน ามาแยกตามประเภทของกลวธการแปลของเบเคอร (Baker, 2011) ซงเปนเกณฑในการวเคราะหครงน สามารถแสดงไดในตามตารางดงน

45

ตารางท 2 คาความถและรอยละของกลวธการแปลภาษาภาพพจนทพบในเนอรองของบทเพลง ภาษาองกฤษทปรากฎในภาพยนตรการตนวอลทดสนยทงสน 32 บทเพลง

กลวธการแปล ภาษาภาพพจน

ความถ (ของกลวธ)

คาเฉลย (รอยละ)

ล าดบท

1. กลวธการแปลแบบถอดความ 117 55.7 1

2. กลวธการแปลแบบใชรปแบบและความหมายตรงตว 46 21.9 2

3. กลวธการแปลแบบการใชส านวนเทยบเคยง 22 10.5 3 4. กลวธการแปลแบบละส านวน 14 6.7 4 5. กลวธการแปลแบบละการเลนส านวน 8 3.8 5

6. กลวธการแปลแบบการยมส านวน 3 1.4 6

รวม 210 100 -

จากตวอยางตารางท 2 พบวา กลวธการแปลภาษาภาพพจนทใชมากสดในเนอรองของบทเพลงทปรากฎในภาพยนตรการตนวอลทดสนยทง 32 บทเพลงคอ กลวธการแปลแบบถอดความ คดเปนรอยละ 55.7 กลวธการแปลทใชรองลงมาคอ กลวธการแปลแบบใชรปแบบและความหมายตรงตว คดเปนรอยละ 21.9 และกลวธการแปลบบการใชส านวนเทยบเคยง คดเปนรอยละ 10.5 ตามล าดบ สวนกลวธการแปลทพบนอยทสดคอ กลวธการแปลแบบการยมส านวนละการเลนส านวน คดเปนรอยละ 1.4

ตอนท 3 ผลการวเคราะหกลวธการแปลภาษาภาพพจนในเนอรองของบทเพลงภาษาองกฤษทปรากฎในภาพยนตรการตนวอลทดนยโดยแยกตามประเภทภาษาภาพพจน เมอพจารณาแยกตามประเภทของภาษาภาพพจนทพบในเนอรองของบทเพลงภาษาองกฤษทปรากฎในภาพยนตรการตนวอลทดสนย ไดแก ภาษาภาพพจนประเภทอตพจน (Hyperbole) ประเภทบคลาธษฐาน (Personification) ประเภทปฏปจฉา ( Rhetorical Question) ประเภทนามนย (Metonymy) ประเภทการใชค าสมผส (Alliteration) ประเภทอปมา (Simile)

46

ประเภทอปลกษณ(Metaphor) ประเภท ปฏทรรศน (Paradox) ประเภทสญลกษณ (Symbol) ประเภทการซ าค า (Repetition) ประเภทการอางถง (Allusion) ประเภทการแฝงนย ( Irony) ประเภทการเลยนเสยงธรรมชาต (Onomatopoeia) ประเภทสมญานาม (Antonomasia) ประเภทสมมตภาวะ (Apostrophe) และประเภทภาพพจนลดคา (Tapinosis) ผลการวเคราะหกลวธการแปลโดยแยกตามประเภทภาษาภาพพจนมดงตอไปน ตารางท 3 คาความถและรอยละของกลวธการแปลภาษาภาพพจนภาษาองกฤษประเภทอตพจนทพบ ในเนอรองของบทเพลงภาษาองกฤษทปรากฎในภาพยนตรการตนวอลทดสนยทงสน 32 บทเพลง

กลวธการแปลภาษาภาพพจนประเภทอตพจน ความถ

(ของกลวธ) คาเฉลย (รอยละ)

ล าดบท

1. กลวธการแปลแบบถอดความ 24 58.53 1

2. กลวธการแปลแบบใชรปแบบและความหมายตรงตว 6 14.63 2

3. กลวธการแปลแบบการใชส านวนเทยบเคยง 5 12.19 3

4. กลวธการแปลแบบละส านวน 4 9.75 4

5. กลวธการแปลแบบละการเลนส านวน 2 4.87 5

6. กลวธการแปลแบบการยมส านวน 0 0 6

รวม 41 99.97 - จากตวอยางตารางท 3 พบวา กลวธการแปลภาษาภาพพจนประเภทอตพจนทใชมากทสดคอ กลวธการแปลแบบถอดความ คดเปนรอยละ 58.53 กลวธการแปลทใชรองลงมาคอ กลวธการแปลแบบใชรปแบบและความหมายตรงตว คดเปนรอยละ 14.63 และกลวธการแปลแบบใชส านวนเทยบเคยง คดเปนรอยละ12.19 ตามล าดบ นอกจากนกลวธการแปลทพบนอยทสดคอ กลวธการแปลแบบละการเลนส านวน คดเปนรอยละ 4.87 และปรากฎวาไมพบกลวธการแปลแบบการยมส านวนในการแปลภาษาภาพพจนแบบอตพจน

47

ตารางท 4 คาความถและรอยละของกลวธการแปลภาษาภาพพจนภาษาองกฤษประเภท บคลาธษฐานทพบในเนอรองของบทเพลงภาษาองกฤษทปรากฎในภาพยนตรการตน วอลทดสนยทงสน 32 บทเพลง

กลวธการแปลภาษาภาพพจนประเภทบคลาธษฐาน ความถ (ของกลวธ)

คาเฉลย (รอยละ)

ล าดบท

1. กลวธการแปลแบบถอดความ 23 69.69 1

2. กลวธการแปลแบบใชรปแบบและความหมายตรงตว 7 21.21 2

3. กลวธการแปลแบบการใชส านวนเทยบเคยง 2 6.06 3

4. กลวธการแปลแบบละส านวน 1 3.03 4

5. กลวธการแปลแบบละการเลนส านวน 0 0 -

6. กลวธการแปลแบบการยมส านวน 0 0 -

รวม 33 99.99 - จากตวอยางตารางท 4 พบวา กลวธการแปลแบบถอดความเปนกลวธการแปลภาษาภาพพจนประเภทบคลาธษฐานทใชมากทสด คดเปนรอยละ 69.69 กลวธการแปลทใชรองลงมาคอกลวธการแปลแบบใชรปแบบและความหมายตรงตว คดเปนรอยละ 21.21 นอกจากนพบวากลวธการแปลแบบแบบละส านวน เปนกลวธทพบนอยทสด คดเปนรอยละ 3.03 รวมถงไมพบกลวธการแปลแบบการยมส านวนและการแปลแบบละการเลนส านวนในการแปลภาษาภาพพจนแบบบคลาธษฐาน

48

ตารางท 5 คาความถและรอยละของกลวธการแปลภาษาภาพพจนภาษาองกฤษประเภทปฏปจฉาท พบในเนอรองของบทเพลงภาษาองกฤษทปรากฎในภาพยนตรการตนวอลทดสนยทงสน 32 บทเพลง

กลวธการแปลภาษาภาพพจนประเภทปฏปจฉา ความถ

(ของกลวธ) คาเฉลย (รอยละ)

ล าดบท

1. กลวธการแปลแบบถอดความ 12 63.15 1

2. กลวธการแปลแบบใชรปแบบและความหมายตรงตว 6 31.57 2

3. กลวธการแปลแบบการใชส านวนเทยบเคยง 1 5.26 3

4. กลวธการแปลแบบละส านวน 0 0 - 5. กลวธการแปลแบบละการเลนส านวน 0 0 -

6. กลวธการแปลแบบการยมส านวน 0 0 -

รวม 19 99.98 - จากตวอยางตารางท 5 พบวา กลวธการแปลภาษาภาพพจนประเภทปฏปจฉาทใชมากทสดในบทเพลงภาพยนตรการตนวอลทดสนยทง 32 บทเพลงคอ กลวธการแปลแบบถอดความ คดเปนรอยละ 63.15 กลวธการแปลทใชรองลงมาคอ กลวธการแปลแบบใชรปแบบและความหมายตรงตว คดเปนรอยละ 31.57 และกลวธการแปลทพบนอยทสดคอ กลวธการแปลแบบใชส านวนเทยบเคยง คดเปนรอยละ 5.26 นอกจากนยงพบวา ในการแปลภาษาภาพพจนประเภทปฏปจฉานน ไมพบกลวธการแปลแบบการละส านวน การแปลแบบละการเลนส านวนและการแปลแบบยมส านวน

49

ตารางท 6 คาความถและรอยละของกลวธการแปลภาษาภาพพจนภาษาองกฤษประเภทนามนยทพบ ในเนอรองของบทเพลงภาษาองกฤษทปรากฎในภาพยนตรการตนวอลทดสนยทงสน 32 บทเพลง

กลวธการแปลภาษาภาพพจนประเภทนามนย ความถ

(ของกลวธ) คาเฉลย (รอยละ)

ล าดบท

1. กลวธการแปลแบบการใชส านวนเทยบเคยง 6 37.5 1 2. กลวธการแปลแบบถอดความ 4 25 2 3. กลวธการแปลแบบละส านวน 3 18.75 3 4. กลวธการแปลแบบละการเลนส านวน 2 12.5 4

5. กลวธการแปลแบบใชรปแบบและความหมายตรงตว 1 6.25 5

6. กลวธการแปลแบบการยมส านวน 0 0 6

รวม 16 100 -

จากตวอยางตารางท 6 พบวา กลวธการแปลภาษาภาพพจนประเภทนามนยทใชมากทสดในบทเพลงภาพยนตรการตนวอลทดสนยทง 32 บทเพลงคอ กลวธการแปลแบบการใชส านวนเทยบเคยง คดเปนรอยละ 37.5 กลวธการแปลทใชรองลงมาคอ กลวธการแปลแบบถอดความ คดเปนรอยละ 25 และกลวธการแปลแบบละส านวน คดเปนรอยละ 18.75 ตามล าดบ นอกจากนยงพบวา กลวธการแปลแบบใชรปแบบและความหมายตรงตวเปนกลวธทมการใชนอยทสด คดเปนรอยละ 6.25 รวมถงยงมกลวธการแปลอนๆทไมปรากฎพบในการแปลภาษาภาพพจนประเภทนามนย นนคอ การแปลแบบการยมส านวน

50

ตารางท 7 คาความถและรอยละของกลวธการแปลภาษาภาพพจนภาษาองกฤษประเภทใชค าสมผส ทพบในเนอรองของบทเพลงภาษาองกฤษทปรากฎในภาพยนตรการตนวอลทดสนย ทงสน 32 บทเพลง

กลวธการแปลภาษาภาพพจนประเภทใชค าสมผส ความถ

(ของกลวธ) คาเฉลย (รอยละ)

ล าดบท

1. กลวธการแปลแบบถอดความ 7 43.75 1

2. กลวธการแปลแบบใชรปแบบและความหมายตรงตว 6 37.5 2

3. กลวธการแปลแบบละส านวน 2 12.5 3

4. กลวธการแปลแบบการใชส านวนเทยบเคยง 1 6.25 4

5. กลวธการแปลแบบละการเลนส านวน 0 0 -

6. กลวธการแปลแบบการยมส านวน 0 0 -

รวม 16 100 - จากตวอยางตารางท 7 พบวา กลวธการแปลภาษาภาพพจนประเภทใชค าสมผสทใชมากทสดในบทเพลงภาพยนตรการตนวอลทดสนยทง 32 บทเพลงคอ กลวธการแปลแบบถอดความ คดเปนรอยละ 43.75 กลวธการแปลแบบใชรปแบบและความหมายตรงตว คดเปนรอยละ 37.5 และกลวธการแปลแบบละส านวน คดเปนรอยละ 12.5 ตามล าดบ นอกจากน พบวากลวธการแปลทใชนอยทสดคอ กลวธการแปลแบบใชส านวนเทยบเคยง คดเปนรอยละ 6.25 และพบวา ในการแปลภาษาภาพพจนประเภทใชค าสมผสนน ไมพบกลวธการแปลแบบการละส านวน การแปลแบบละการเลนส านวนและการแปลแบบยมส านวน

51

ตารางท 8 คาความถและรอยละของกลวธการแปลภาษาภาพพจนภาษาองกฤษประเภทอปมาทพบ ในเนอรองของบทเพลงภาษาองกฤษทปรากฎในภาพยนตรการตนวอลทดสนยทงสน 32 บทเพลง

กลวธการแปลภาษาภาพพจนประเภทอปมา ความถ

(ของกลวธ) คาเฉลย (รอยละ)

ล าดบท

1. กลวธการแปลแบบถอดความ 8 57.14 1

2. กลวธการแปลแบบใชรปแบบและความหมายตรงตว 6 42.85 2

3. กลวธการแปลแบบการใชส านวนเทยบเคยง 0 0 -

4. กลวธการแปลแบบละส านวน 0 0 -

5. กลวธการแปลแบบละการเลนส านวน 0 0 -

6. กลวธการแปลแบบการยมส านวน 0 0 -

รวม 14 100 - จากตวอยางตารางท 8 พบวา มกลวธการแปลทใชในภาษาภาพพจนประเภทอปมาเพยงสองกลวธไดแก กลวธการแปลแบบถอดความ คดเปนรอยละ 57.14 กลวธการแปลทใชรองลงมา กลวธการแปลแบบใชรปแบบและความหมายตรงตว คดเปนรอยละ 42.85 ตามล าดบ และปรากฎวา กลวธทไมพบในการแปลภาษาภาพพจนประเภทใชค าสมผสไดแก การแปลแบบการใชส านวนเทยบเคยง การแปลแบบละส านวน การแปลแบบละการเลนส านวนและ การแปลแบบยมส านวน

52

ตารางท 9 คาความถและรอยละของกลวธการแปลภาษาภาพพจนประเภทอปลกษณทพบในเนอ3 รองของบทเพลงภาษาองกฤษทปรากฎในภาพยนตรการตนวอลทดสนยทงสน 32 บทเพลง

กลวธการแปลภาษาภาพพจนประเภทอปลกษณ ความถ

(ของกลวธ) คาเฉลย (รอยละ)

ล าดบท

1. กลวธการแปลแบบถอดความ 5 41.66 1 2. กลวธการแปลแบบการใชส านวนเทยบเคยง 4 33.33 2 3. กลวธการแปลแบบละการเลนส านวน 2 16.67 3 4. กลวธการแปลแบบใชรปแบบและความหมายตรงตว 1 8.33 4 5. กลวธการแปลแบบละส านวน 0 0 - 6. กลวธการแปลแบบการยมส านวน 0 0 -

รวม 12 99.99 - จากตวอยางตารางท 9 พบวา กลวธการแปลภาษาภาพพจนประเภทอปลกษณทใชมากทสดในบทเพลงภาพยนตรการตนวอลทดสนยทง 32 บทเพลงคอ กลวธการแปลแบบถอดความ คดเปนรอยละ 41.66 กลวธการแปลทใชรองลงมาคอ กลวธการแปลแบบการใชส านวนเทยบเคยง คดเปนรอยละ 33.33 นอกจากนยงพบวา กลวธการแปลแบบใชรปแบบและความหมายตรงตวเปนกลวธทมการใชนอยทสด คดเปนรอยละ 8.33 และพบวา กลวธการแปลแบบละส านวนและการยมส านวนไมมปรากฎในการแปลภาษาภาพภาพจนประเภทน

53

ตารางท 10 คาความถและรอยละของกลวธการแปลภาษาภาพพจนภาษาองกฤษประเภทปฏทรรศน ทพบในเนอรองของบทเพลงภาษาองกฤษทปรากฎในภาพยนตรการตนวอลทดสนย ทงสน 32 บทเพลง

กลวธการแปลภาษาภาพพจนประเภทปฏทรรศน ความถ

(ของกลวธ) คาเฉลย (รอยละ)

ล าดบท

1. กลวธการแปลแบบถอดความ 12 100 1 2. กลวธการแปลแบบการใชส านวนเทยบเคยง 0 0 - 3. กลวธการแปลแบบละการเลนส านวน 0 0 - 4. กลวธการแปลแบบใชรปแบบและความหมายตรงตว 0 0 - 5. กลวธการแปลแบบละส านวน 0 0 - 6. กลวธการแปลแบบการยมส านวน 0 0 -

รวม 12 100 -

จากตวอยางตารางท 10 พบวา กลวธการแปลภาษาภาพพจนประเภทนามนยทใชมเพยงกลวธการแปลแบบถอดความเทานน โดยคดเปนรอยละ 100

ตารางท 11 คาความถและรอยละของกลวธการแปลภาษาภาพพจนภาษาองกฤษประเภทสญลกษณ ทพบในเนอรองของบทเพลงภาษาองกฤษทปรากฎในภาพยนตรการตนวอลทดสนย ทงสน 32 บทเพลง

กลวธการแปลภาษาภาพพจนประเภทสญลกษณ ความถ

(ของกลวธ) คาเฉลย (รอยละ)

ล าดบท

1. กลวธการแปลแบบใชรปแบบและความหมายตรงตว 3 30 1 2. กลวธการแปลแบบถอดความ 2 20 2 3. กลวธการแปลแบบการใชส านวนเทยบเคยง 2 20 2 4. กลวธการแปลแบบละการเลนส านวน 2 20 2 5. กลวธการแปลแบบละส านวน 1 10 3 6. กลวธการแปลแบบการยมส านวน 0 0 -

รวม 10 100 -

54

จากตวอยางตารางท 11 พบวา กลวธการแปลภาษาภาพพจนประเภทสญลกษณทใชมากทสดในบทเพลงภาพยนตรการตนวอลทดสนยทง 32 บทเพลงคอ กลวธการแปลแบบใชรปและความหมายตรงตว คดเปนรอยละ 30 กลวธการแปลทใชรองลงมาไดแก กลวธการแปลแบบถอดความ กลวธการแปลแบบใชส านวนเทยบเคยง และกลวธแบบละการเลนส านวน โดยทงหมดคดเปนรอยละ 20 ตารางท 12 คาความถและรอยละของกลวธการแปลภาษาภาพพจนภาษาองกฤษประเภทการซ าค าท พบในเนอรองของบทเพลงภาษาองกฤษทปรากฎในภาพยนตรการตนวอลทดสนย ทงสน 32 บทเพลง

กลวธการแปลภาษาภาพพจนประเภทการซ าค า ความถ

(ของกลวธ) คาเฉลย (รอยละ)

ล าดบท

1. กลวธการแปลแบบถอดความ 6 60 1 2. กลวธการแปลแบบใชรปแบบและความหมายตรงตว 3 30 2 3. กลวธการแปลแบบการใชส านวนเทยบเคยง 1 10 3 4. กลวธการแปลแบบละการเลนส านวน 0 0 - 5. กลวธการแปลแบบละส านวน 0 0 - 6. กลวธการแปลแบบการยมส านวน 0 0 -

รวม 10 100 - จากตวอยางตารางท 12 พบวา กลวธการแปลภาษาภาพพจนประเภทการซ าค าทใชมากทสดในบทเพลงภาพยนตรการตนวอลทดสนยทง 32 บทเพลงคอ กลวธการแปลแบบถอดความ คดเปนรอยละ 60 กลวธทใชรองลงมาคอกลวธการแปลแบบใชรปแบบและความหมายตรงตว คดเปนรอยละ 30 นอกจากนยงพบวา ยงมกลวธการแปลอนๆทไมปรากฎพบในการแปลภาษาภาพพจนประเภทนคอ กลวธการแปลแบบละการเลนส านวน การแปลแบบละส านวน และการแปลแบบการยมส านวน

55

ตารางท 13 คาความถและรอยละของกลวธการแปลภาษาภาพพจนภาษาองกฤษประเภทการอางถง ทพบในเนอรองของบทเพลงภาษาองกฤษทปรากฎในภาพยนตรการตนวอลทดสนย ทงสน 32 บทเพลง

กลวธการแปลภาษาภาพพจนประเภทการอางถง ความถ

(ของกลวธ) คาเฉลย (รอยละ)

ล าดบท

1. กลวธการแปลแบบถอดความ 4 44.44 1 2. กลวธการแปลแบบใชรปแบบและความหมายตรงตว 2 22.22 2 3. กลวธการแปลแบบการยมส านวน 2 22.22 2 4. กลวธการแปลแบบละส านวน 1 11.11 3 5. กลวธการแปลแบบการใชส านวนเทยบเคยง 0 0 - 6. กลวธการแปลแบบละการเลนส านวน 0 0 -

รวม 9 100 - จากตวอยางตารางท 13 พบวา กลวธการแปลภาษาภาพพจนประเภทการอางถงทใชมากทสดในบทเพลงภาพยนตรการตนวอลทดสนยทง 32 บทเพลงคอ กลวธการแปลแบบถอดความ คดเปนรอยละ 44.44 กลวธการแปลทใชรองลงมาคอ กลวธการแปลแบบใชรปแบบและความหมายตรงตว และกลวธการแปลแบบการยมส านวนว โดยคดเปนรอยละ 22.22 นอกจากนยงพบวา กลวธการแปลแบบละส านวนเปนกลวธทมการใชนอยทสด คดเปนรอยละ 11.11 และไมปรากฎกลวธการแปลแบบใชส านวนเทยบเคยงและการแปลแบบละการเลนส านวนในการแปลภาษาภาพพจนประเภทน

56

ตารางท 14 คาความถและรอยละของกลวธการแปลภาษาภาพพจนภาษาองกฤษประเภทแฝงนย ทพบในเนอรองของบทเพลงภาษาองกฤษทปรากฎในภาพยนตรการตนวอลทดสนย ทงสน 32 บทเพลง

กลวธการแปลภาษาภาพพจนประเภทการแฝงนย ความถ

(ของกลวธ) คาเฉลย (รอยละ)

ล าดบท

1. กลวธการแปลแบบถอดความ 3 60.00 1 2. กลวธการแปลแบบใชรปแบบและความหมายตรงตว 2 40.00 2 3. กลวธการแปลแบบการยมส านวน 0 0 - 4. กลวธการแปลแบบละส านวน 0 0 - 5. กลวธการแปลแบบการใชส านวนเทยบเคยง 0 0 - 6. กลวธการแปลแบบละการเลนส านวน 0 0 -

รวม 5 100 -

จากตวอยางตารางท 14 พบวา กลวธการแปลภาษาภาพพจนประเภทแฝงนยทใชมากทสดในบทเพลงภาพยนตรการตนวอลทดสนยทง 32 บทเพลงคอ กลวธการแปลแบบถอดความ คดเปนรอยละ 60 กลวธการแปลทใชรองลงมาคอ กลวธการแปลแบบใชรปแบบและความหมายตรงตว คดเปนรอยละ 40 นอกจากนพบวา ไมปรากฎพบกลวธการแปลอนๆในการแปลภาษาภาพพจนประเภทน ตารางท 15 คาความถและรอยละของกลวธการแปลภาษาภาพพจนภาษาองกฤษประเภทการเลยน เสยงธรรมชาต ทพบในเนอรองของบทเพลงภาษาองกฤษทปรากฎในภาพยนตรการตน วอลทดสนยทงสน 32 บทเพลง

กลวธการแปลภาษาภาพพจนประเภท การเลยนเสยงธรรมชาต

ความถ (ของกลวธ)

คาเฉลย (รอยละ)

ล าดบท

1. กลวธการแปลแบบถอดความ 3 60.00 1 2. กลวธการแปลแบบละส านวน 2 40.00 2

3. กลวธการแปลแบบใชรปแบบและความหมายตรงตว 0 0 -

57

ตารางท 15 (ตอ)

กลวธการแปลภาษาภาพพจนประเภท การเลยนเสยงธรรมชาต

ความถ (ของกลวธ)

คาเฉลย (รอยละ)

ล าดบท

4. กลวธการแปลแบบการยมส านวน 0 0 -

5. กลวธการแปลแบบการใชส านวนเทยบเคยง 0 0 - 6. กลวธการแปลแบบละการเลนส านวน 0 0 -

รวม 5 100 - จากตวอยางตารางท 15 พบวา กลวธการแปลภาษาภาพพจนประเภทการเลยนเสยงธรรมชาตทใชมากทสดในบทเพลงภาพยนตรการตนวอลทดสนยทง 32 บทเพลงคอ กลวธการแปลแบบถอดความ คดเปนรอยละ 60 กลวธการแปลทใชรองลงมาคอ กลวธการแปลแบบละส านวน คดเปนรอยละ 40 นอกจากนพบวา ไมปรากฎพบกลวธการแปลอนๆในการแปลภาษาภาพพจนประเภทน ตารางท 16 คาความถและรอยละของกลวธการแปลภาษาภาพพจนภาษาองกฤษประเภทสมญานาม ทพบในเนอรองของบทเพลงภาษาองกฤษทปรากฎในภาพยนตรการตนวอลทดสนย ทงสน 32 บทเพลง

กลวธการแปลภาษาภาพพจนประเภทสมญานาม ความถ

(ของกลวธ) คาเฉลย (รอยละ)

ล าดบท

1. กลวธการแปลแบบใชรปแบบและความหมายตรงตว 3 75 1 2. กลวธการแปลแบบถอดความ 1 25 2 3. กลวธการแปลแบบการยมส านวน 0 0 - 4. กลวธการแปลแบบละส านวน 0 0 - 5. กลวธการแปลแบบการใชส านวนเทยบเคยง 0 0 - 6. กลวธการแปลแบบละการเลนส านวน 0 0 -

รวม 4 100 -

58

จากตวอยางตารางท 16 พบวา กลวธการแปลภาษาภาพพจนประเภทสมญานามทใชมากทสดในบทเพลงภาพยนตรการตนวอลทดสนยทง 32 บทเพลงคอ กลวธการแปลแบบการใชรปแบบและความหมายตรงตว คดเปนรอยละ 75 กลวธการแปลทใชรองลงมาคอ กลวธการแปลแบบถอดความคดเปนรอยละ 25 นอกจากนพบวา ไมปรากฎพบกลวธการแปลอนๆในการแปลภาษาภาพพจนประเภทน ตารางท 17 คาความถและรอยละของกลวธการแปลภาษาภาพพจนภาษาองกฤษประเภทสมมตภาวะ ทพบในเนอรองของบทเพลงภาษาองกฤษทปรากฎในภาพยนตรการตนวอลทดสนย ทงสน 32 บทเพลง

กลวธการแปลภาษาภาพพจนประเภทสมมตภาวะ ความถ

(ของกลวธ) คาเฉลย (รอยละ)

ล าดบท

1. กลวธการแปลแบบถอดความ 2 66.67 1

2. กลวธการแปลแบบการยมส านวน 1 33.33 2 3. กลวธการแปลแบบละส านวน 0 0 - 4. กลวธการแปลแบบใชรปแบบและความหมายตรงตว 0 0 - 5. กลวธการแปลแบบการใชส านวนเทยบเคยง 0 0 - 6. กลวธการแปลแบบละการเลนส านวน 0 0 -

รวม 3 100 - จากตวอยางตารางท 17 พบวา มกลวธการแปลทใชในภาษาภาพพจนประเภทสมมตภาวะเพยงสองกลวธไดแก กลวธการแปลแบบถอดความ คดเปนรอยละ 66.67 และกลวธการแปลแบบยมส านวน คดเปนรอยละ 33.33 ตามล าดบ

59

ตารางท 18 คาความถและรอยละของกลวธการแปลภาษาภาพพจนภาษาองกฤษประเภทภาพพจน ลดคาทพบในเนอรองของบทเพลงภาษาองกฤษทปรากฎในภาพยนตรการตนวอลท ดสนยทงสน 32 บทเพลง

กลวธการแปลภาษาภาพพจนประเภทภาพพจนลดคา ความถ

(ของกลวธ) คาเฉลย (รอยละ)

ล าดบท

1. กลวธการแปลแบบถอดความ 1 100 1 2. กลวธการแปลแบบใชรปแบบและความหมายตรงตว 0 0 - 3. กลวธการแปลแบบการยมส านวน 0 0 - 4. กลวธการแปลแบบละส านวน 0 0 - 5. กลวธการแปลแบบการใชส านวนเทยบเคยง 0 0 - 6. กลวธการแปลแบบละการเลนส านวน 0 0 -

รวม 1 100 - จากตวอยางตารางท 18 พบวา กลวธการแปลทใชในภาษาภาพพจนประเภทนเพยงกลวธเดยวคอ กลวธการแปลแบบถอดความ คดเปนจ านวนเตมรอย

บทท 5 สรปผลการวจย อภปรายผลและขอเสนอแนะ

การวจยครงน เปนการวจยทมจดประสงคเพอ ศกษากลวธการแปลส านวนในเนอรองของบทเพลงภาษาองกฤษทปรากฎในภาพยนตรการตนวอลทดสนย และเพอศกษากลวธการแปล ภาษาภาพพจนโดยจ าแนกตามประเภทภาษาภาพจนในเนอรองของบทเพลงภาษาองกฤษทปรากฎในภาพยนตรการตนวอลทดสนย ในบทน เปนการน าเสนอการสรปและอภปรายผลรวมถงขอเสนอแนะทไดจากการวจย

สรปผลการวจย

จากการศกษากลวธการแปลส านวนและภาษาภาพจนในเนอรองของบทเพลงภาษาองกฤษทปรากฎในภาพยนตรการตนวอลทดสนย แปลโดยธาน พนสวรรณ เพอตอบค าถามของการวจยวา กลวธการแปลส านวนใดทพบมากทสดและกลวธการแปลภาษาภาพพจนใดทพบมากทสดเมอแยกตามประเภทภาษาภาพพจนในเนอรองของบทเพลงภาษาองกฤษทปรากฎในภาพยนตรการตนวอลทดสนยทงสน 32 บทเพลง ซงแปลโดย ธาน พลสวรรณ โดยวเคราะหกลวธการแปลตามหลกการแปลส านวนและภาษาภาพพจนของ เบเคอร (Baker, 2011) ผวจยสรปงานวจยไดประเดนดงน

1. กลวธการแปลส านวนในเนอรองของบทเพลงภาษาองกฤษทปรากฎในภาพยนตรการตนวอลทดสนย แปลโดย ธาน พนสวรรณ ทพบมากทสดคอ กลวธการแปลแบบถอดความ คดเปนรอยละ 27.5 กลวธการแปลรองลงมาคอ กลวธการแปลแบบใชส านวนเทยบเคยง คดเปน รอยละ 25.5 กลวธการแปลแบบใชรปแบบและความหมายตรงตว คดเปนรอยละ 23.5 และกลวธการแปลแบบละส านวน คดเปนรอยละ 13.7 ตามล าดบ กลวธการแปลส านวนภาษาองกฤษทพบนอยทสดคอ กลวธการแปลแบบละการเลนส านวน โดยคดเปนรอยละ 9.8 นอกจากน พบวา ไมมการใชกลวธการแปลแบบยมส านวนในเนอรองของบทเพลงภาษาองกฤษทง 32 บทเพลงเลย

2. กลวธการแปลภาษาภาพพจนในเนอรองของบทเพลงภาษาองกฤษทปรากฎในภาพยนตรการตนวอลทดสนย แปลโดย ธาน พนสวรรณ ทพบมากทสดคอ กลวธการแปลภาษาภาพพจนแบบถอดความคดเปนรอยละ 55.7 รองลงมาคอ กลวธการแปลภาษาภาพพจนแบบใชรปแบบและความหมายตรงตว คดเปนรอยละ 21.9 และกลวธการแบบใชส านวนเทยบเคยง คด

61

เปนรอยละ 10.5 ตามล าดบ สวนกลวธการแปลภาษาภาพพจนทพบนอยทสดคอ กลวธการแปลแบบการยมส านวน คดเปนรอยละ 1.4

3. เมอแยกตามประเภทภาษาภาพจน โดยพจารณาจากประเภทภาษาภาพจนทใชมากทสดในเนอรองของบทเพลงภาษาองกฤษทปรากฎในภาพยนตรการตนวอลทดสนย สามอนดบแรก สามารถสรปไดดงน

3.1 กลวธการแปลทใชในภาษาภาพพจนประเภทอตพจนมากทสดคอ กลวธการแปลแบบถอดความ คดเปนรอยละ 58.53 กลวธการแปลแบบใชรปแบบและความหมายตรงตว คดเปนรอยละ 14.63 และกลวธการแปลแบบใชส านวนเทยบเคยง คดเปนรอยละ12.19 ตามล าดบ นอกจากน กลวธการแปลทพบนอยทสดคอ กลวธการแปลแบบละการเลนส านวน คดเปนรอยละ 4.87 และปรากฎวาไมพบกลวธการแปลแบบการยมส านวนในการแปลภาษาภาพพจนแบบอตพจน 3.2 กลวธการแบบถอดความเปนกลวธการแปลทพบมากทสดในภาษาภาพพจนประเภทบคลาธษฐาน คดเปนรอยละ 69.69 รองลงมาคอกลวธการแปลแบบใชรปแบบและความหมายตรงตว คดเปนรอยละ 21.21 นอกจากนพบวากลวธการแปลแบบแบบละส านวน เปนกลวธทพบนอยทสด คดเปนรอยละ 3.03 และไมพบกลวธการแปลแบบการยมส านวนและการแปลแบบละการเลนส านวนในการแปลภาษาภาพพจนแบบบคลาธษฐาน 3.3 กลวธการแปลภาษาภาพพจนประเภทปฏปจฉาทใชมากทสดคอ กลวธการแปลแบบถอดความ คดเปนรอยละ 63.15 รองลงมาคอ กลวธการแปลแบบใชรปแบบและความหมายตรงตว คดเปนรอยละ 31.57 และกลวธการแปลทพบนอยทสดคอ กลวธการแปลแบบใชส านวนเทยบเคยง คดเปนรอยละ 5.26 นอกจากน พบวา ไมมการใชกลวธการแปลอนๆในการแปลภาษาภาพพจนประเภทปฏปจฉาทพบในเนอรองของบทเพลงภาษาองกฤษทปรากฎในภาพยนตรการตนวอลทดสนย

อภปรายผลการวจย จากขอสรปของผลการวเคราะห สามารถน ามาอภปรายผลไดในประเดนตางๆดงน

1. ผลการวจยพบวา กลวธการแปลแบบถอดความเปนกลวธทใชมากทสดในการแปลส านวนในเนอรองของบทเพลงภาษาองกฤษทปรากฎในภาพยนตรการตนวอลทดสนย แปลโดย ธาน พนสวรรณ ทง 32 บทเพลงนน วเคราะหไดวา การทกลวธการแปลแบบถอดความไดถกน ามาใชในการแปลส านวนมากทสด เนองจาก ส านวนทปรากฎอยในเนอรองของบทเพลงประกอบภาพยนตรการตนวอลทดสนยนน มขอจ ากดตรงทผแปลตองแปลส านวนนนออกมาใหผชมเขาใจความหมายของส านวน อกทงผแปลตองเลอกใชค าหรอภาษาทแปลออกมาใหมความสวยงามและ

62

ตรงกบจงหวะของดนตร ดงนน กลวธการแปลแบบถอดความจะชวยใหผแปลมทางเลอกมากขนในการเลอกใชค า ปรบเนอหา หรอถอดความส านวนภาษาตนฉบบออกมาไดอยางเหมาะสม โดยยงคงรกษาความหมายใหคงไวเหมอนกบตนฉบบ เหตผลอกประการทท าใหผแปลใชกลวธการแปลแบบนคอ ผแปลไมสามารถหาส านวนในภาษาฉบบแปลทมความหมายเหมอนกบภาษาตนฉบบได โดยผลการวเคราะหนสอดคลองกบแนวคดเรอง กลวธการแปลของ เบเคอร ทอธบายวา กลวธการแปลแบบถอดความ เปนกลวธทสามารถเกดขนไดมากและพบบอยทสด เมอไมสามารถหาส านวนในภาษาฉบบแปลได หรอส านวนในภาษาฉบบแปลทมอยนน อาจไมเหมาะสมทจะน ามาใช เนองจากความแตกตางกนมากเกนไประหวาง รปแบบลกษณะของส านวนทงภาษาตนฉบบและภาษาฉบบแปล (Baker, 2011, p.80) นอกจากน ผลงานวจยครงน มความสอดคลองกบงานวจยของ ซาพโตร (Saputro, 2012) ไดศกษากลวธการแปลส านวนในเรองแฮรพอตเตอรตอน เครองรางยมทต และพบวา กลวธการแปลแบบถอดความถกน ามาใชมากทสดเชนกน ส าหรบตวอยางของกลวธการแปลส านวนแบบถอดความ มดงตอไปน ตวอยาง: การแปลส านวนจากบทเพลง เหนแสงประกาย (I see the Light) จากภาพยนตรการตนเรอง ราพนเซลเจาหญงผมยาวกบโจรซาจอมแสบ (Tangled) ภาษาตนฉบบ: All those days Chasing down a daydream. ภาษาฉบบแปล: ทกคนวน ตามฝน ไมเคยเลกรา จากประโยคตวอยางดงกลาว เปนเนอรองทอนหนงของบทเพลงทขบรองโดยตวละครทเปนนางเอกของเรองคอ ราพนเซล ซงเธอไดขบรองเพลงนดวยความดใจ เพราะ เธอไดมาเหนโคมไฟลอยตามทเธอใฝฝนตงแตเดก โดยในเนอรองทอนนไดปรากฎส านวน "day dream" ซงตามพจนานกรม Mac Graw Hill's Dictionary of American Idioms ไดใหความหมายวา " to have daytime fantasies about someone or something." (Spears, 2005, p.143) หรอ "ปลอยอารมณฝนเพอเจอ ฝนเปนไปไมได" (ธง วทยวฒน, 2538, หนา 187) ซงผแปลไมไดแปลตามส านวนภาษาตนฉบบทงหมด แตไดใชกลวธการแบบแปลถอดความโดยใชค าเกยวของกบภาษาตนฉบบแทน คอเลอกแปลเฉพาะค าวา "dream" เทานน เนองจาก เมอพจารณาขอความกอนหนาน วล "All those day" ผแปลไดแปลวา "ทกคนวน" ซงหากผแปลไดแปลส านวน "daydream" ตรงตววา "ฝนกลางวน" ขอความอาจไมสอดคลองกนและความหมายกบดเบอนไปได อกทงในการแปลเนอเพลงทสามารถน ามาขบรองไดนน นอกจากใหไดความหมายกระชบแลว ผแปลตองค านงถงจงหวะ ท านองเพลงทตองปรบค าใหเหมอนท านอง ดนตรตนฉบบ เพอรกษาเสยงดนตรไว ตวอยาง: การแปลส านวนจากบทเพลง อยางไรจงร (That's how you know) จากภาพยนตรการตนเรอง มหศจรรยรกขามภพ (Enchanted )

63

ภาษาตนฉบบ: Well does he leave a little note to tell you, you are on his mind? ภาษาฉบบแปล: อาจแคแผนโนตเลก ๆ ทเขยนบอกไว วาคณยงคอยหวงหา จากประโยคตวอยางดงกลาว เปนเนอรองทอนหนงของบทเพลง "That's how you know" หรอภาษาไทยใชวา "อยางไรจงร" ขบรองโดยตวละครทชอ จเซล และคณะดนตร เนองจาก จเซลตองการแนะน าวธการใสใจ ดแลผหญง โรเบรต พระเอกของเรอง โดยส านวน "On one's mind" หมายถง "in one's thought, preoccupying one" (Ammer, 1997, p. 463) นนคอ "อยในความคดของ (บางคน), อยในใจของ (บางคน)" ซงหากแปลตามส านวนตรงตวจากตนฉบบอาจแปลไดวา "บนใจของเขา" หากแปลเชนนแลว ผอานหรอผชมภาษาฉบบแปลอาจไมเขาใจความหมายของส านวนนเลย ดงนน ผแปลจงใชกลวธแบบถอดความในส านวนนวา "คอยหวงหา" คอ ใสใจ หวงใย อยากดแล ทงน เพอใหผอานภาษาฉบบแปลไดเขาใจชดเจนขน แมความหมายไมไดตรงกนกบความหมายของส านวนตนฉบบ แตความหมายสอไปในทศทางเดยวกน นอกจากน ผแปลไดมการปรบภาษาใหคลองจองเพอสวยงามของภาษาทสอออกไป 2. กลวธการแปลส านวนทพบรองลงมาคอ กลวธการแปลแบบใชส านวนเทยบเคยง ทงน วเคราะหไดวา การทผแปลเลอกใชกลวธการแปลแบบใชส านวนเทยบเคยงนน เนองจาก ผแปลสามารถหาส านวนในภาษาฉบบแปลทมความหมายเหมอนหรอคลายกบส านวนในภาษา ตนฉบบ ผแปลจงเลอกใชกลวธนเพราะผชมภาพยนตรสามารถเขาใจส านวนนนๆทแปลมาเปนส านวนในภาษาฉบบแปลชวยใหผชมเขาถงอรรถรสของบทเพลงไดมากขน โดยผลวเคราะหสอดคลองกบงานวจยของพชร โภคาสมฤทธ (2553) ไดศกษาและวเคราะหส านวนและสภาษต ทมการแปลจาก ภาษาองกฤษเปนภาษาไทย โดย ผลการวจยสวนหนงพบวา กลวธการแปลและการใชส านวนเดมในภาษาทมอยแลวมาเทยบเคยงเปนค าแปล เปนกลวธการแปลหนงทไดมการน ามาใชในการแปลส านวนและสภาษต ตามตวอยางของกลวธการแปลแบบใชส านวนเทยบเคยงตอไปน ตวอยาง: กลวธการแปลส านวน จากบทเพลง ตลอดไปจนชวกาล (Ever Ever After) จากภาพยนตรการตนเรอง มหศจรรยรกขามภพ (Enchanted) ภาษาตนฉบบ: Start a new fashion. Wear your heart on your sleeve. Sometimes you reach what's realest by making believe ภาษาฉบบแปล: ไหนลองคดเรมใหม เปดดวงใจใหโลกด (กนชวนรนดร) เรองทเหนจรง ดอาจเกดจากฝนทคดกน จากประโยคตวอยางดงกลาว เนอรองทอนนถกขบรองขนมาตอนทายของเรอง ซงเปนตอนทตวละครทกๆตวในเรอง มชวตคทสมหวง ซงส านวน "wear your heart on your sleeve"

64

พจนานกรม Collins Cobuild Dictionary of Idioms ไดใหความหมายวา "If you wear your heart on your sleeve, you allow your feelings to be obvious to everyone around you." (Potter et al.,1997, p.200) หมายถง เปดเผยความรสก, แสดงความรสกอยางเปดเผย จากความหมายของส านวนดงกลาว ผแปลไดเลอกใชกลวธการแปลแบบใชส านวนเทยบเคยง วา "เปดดวงใจใหโลกด" หมายถง "เปดเผยความรสก ใหคนอนไดรบร" ซงเมอแปลออกมาเปนส านวนเทยบเคยงแลว ผชมคนไทยสามารถเขาใจความหมายของส านวนน ตวอยาง: กลวธการแปลส านวน จากบทเพลง แมรดกวาใคร รไพรส (Mother Knows Best Reprise1) จากภาพยนตรการตนเรอง ราพนเซลเจาหญงผมยาวกบโจรซาจอมแสบ (Tangled) ภาษาตนฉบบ: Rapunzel knows best! So if he’s such a dreamboat.Go and put him to the test ภาษาฉบบแปล: ราพนเซลรด นารกนกนหนาหวาน ของอยางนมนตองวดใจ!! จากประโยคตวอยาง เนอรองบทเพลงนขบรองโดย นางกอเธล แมเลยงของราพนเซล ใชบทเพลงนเพอหลอกใหราพนเซลเชอวา ฟลน พระเอกของเรอง หลอกลวงเธอ ไมจรงใจกบเธอ หากราพนเซลไมเชอนางกสามารถทดสอบฟลนได ส านวน " ส านวน put someone to the test" หมายถง to check out something or someone." (Ammer, 1997, p. 527) จากส านวนตนฉบบทใหดงกลาว ผแปลไดเลอกใชกลวธการใชส านวนเทยบเคยง โดยแปลออกมาวา " ตองวดใจ" ซงเปนส านวนทมอยในภาษาไทยทมความหมายวา "การทดสอบ" ซงใหความหมายเดยวกนกบส านวนตนฉบบ 3. กลวธการแปลแบบใชรปแบบและความหมายตรงตว เปนกลวธทพบอนดบตอมา โดยกลวธการแปลแบบนถกน ามาใชเมอผแปลพบวาส านวนนนมทงรปแบบและความหมายทเหมอนกนทงในภาษาตนฉบบและภาษาฉบบแปล จงไมเปนเปนอปสรรคดานวฒนธรรมของผชมภาพยนตรเวอรชนภาษาไทยทจะเขาใจส านวนทตองการสอออกไป โดยผลงานวจยนสอดคลองกบแนวคดของ สพรรณ ปนมณ, 2546 (อางถงใน จราพร ทวทอง, 2550, หนา 89) ไดใหความคดเหนวา หากส านวนนนสามารถแปลตรงตวไดและคาดวาผอานนาจะเขาใจไมยาก ผแปลกจะพยายามรกษาส านวนตนฉบบเอาไว นอกจากน ผลการวจยยงสอดคลองกบงานวจยของ ปยะดา โล (2551, หนา 11) ซงพบวา มการใชกลวธการแปลแบบตรงตวในการแปลส านวนและกรยาวล เชนกน ตวอยาง : กลวธการแปลส านวน ในบทเพลงเรามาแลว (On My Way ) จากภาพยนตรการตนเรองมหศจรรยหมผยงใหญภาค 1 (Brother Bear 1) ภาษาตนฉบบ: Who could ask for more. With the moon keeping watch over me. ภาษาฉบบแปล: ไมมเหงาหวใจ ดวงจนทรสวยสดใสคอยเฝาด

65

จากประโยคตวอยางดงกลาว จากประโยคตวอยางดงกลาว เปนเนอรองทอนหนงของบทเพลงทขบรองโดยตวละครทเปนหมชอ โกดา ขณะทหมโกดา และ เคไน (จากคนกลายมาเปนหม) ก าลงเดนทางไปตามปา โกดารสกมความสขและตนเตนกบการเดนทางครงน เพราะคดวาเปนการเดนทางทท าใหเขาไดเหนสงใหม พบเพอนใหมๆ โดยส านวน " keep watch over someone or something" หมายถง "observe with continuous attention especially to act as a sentinel or for protection" (Ammer, 1997, p.355) นนคอ "เฝารกษา เฝายาม เฝาด" (ธง วทยวฒน, 2538, หนา 471) จากความหมายดงกลาว ผแปลไดใชกลวธการแปลแบบใชรปแบบและความหมายตรงตว 4. นอกจากน ผลการวจยพบวา กลวธการแปลทพบนอยทสดในการแปลส านวนไดแก กลวธการแปลแบบละการเลนส านวน ซงการคนพบนสอดคลองกบแนวคดของเบเคอร (Baker, 2011) ทไดอธบายวา ผแปลจะใชกลวธการแปลแบบละการเลนส านวนเมอผแปลไมสามารถหาส านวนหรอเทยบเคยงส านวนจากตนฉบบได และหากแปลตรงตว ผอานภาษาฉบบแปลอาจไมเขาใจส านวนนนๆ อาจเพราะวฒนธรรมทแตกตางกนเกนไประหวางภาษาตนฉบบและภาษาฉบบแปล ผแปลจงเลอกใชกลวธการแปลแบบน คอผแปลเลอกแปลความหมายของส านวนนนในภาษาฉบบแปลแทน เพอใหผอานภาษาฉบบแปลไดเขาใจความหมายแทจรงของส านวนนน ดงตวอยางตอไปน ตวอยาง: การแปลส านวน จากบทเพลง ท างาน (Working Song) จากภาพยนตรการตนเรอง มหศจรรยรกขามภพ (Enchanted) ภาษาตนฉบบ: Merry little voices clear and strong. Come and roll your sleeves up So to speak and pitch in ภาษาฉบบแปล: เปลงดวยความมนใจใหมนกองดง มาพรอมพรงเพอรวมพลงทไมม หกหาย จากเนอรองทอนหนงดงกลาว ขบรองโดยตวละครชอ จเซล ทชวนสตวชนดตาง ๆ ทเปนเพอนของเธอ มาท างานดวยกน ส านวน "roll up your sleeves"ใหความหมายวา If you roll up your sleeves, you get ready to work hard, often as part of a group of people. ( Potter et al., 1997, p. 355 ) หมายถง เตรยมพรอมท างานหนกโดยผแปลใชกลวธการแปลแบบละการเลนส านวนและอธบายความหมายของส านวนนนแทน ตวอยาง: การแปลส านวน จากบทเพลง สหายในโลกวญญาณ (Friends from the Other sides )จากภาพยนตรการตนเรอง The Princess and the Frog (มหจรรยมนตรกเจาชายกบ) ภาษาตนฉบบ: Sit down at my table. Put your minds at ease. ภาษาฉบบแปล: มาซเชญนงลงไป ท าตวใหสบาย

66

บทเพลงนขบรองโดยตวละครชอ ดร.แฟซลเออร ผฝกมนตด า ซงก าลงท านายดวงชะตาดวยไพใหกบเจาชายนาวนพระเอกของเรอง แตแทจรงแลว ดร. แฟซลเออรพยายามหลอกลอเจาชาย เพราะเขาตองการขโมยบรรดาศกดเจาชายของนาวนพระเอกของเรองสงผลใหเจาชายรปงามผนกลายรางเปนกบ ในบทเพลงปรากฎส านวน "put one's mind at ease" หมายถง to cause someone to relax or feel welcome. (Spears, 2005, p. 530) หรอ "to stop someone from worrying about something" (Cambridge online dictionary) หรอ " ท าใหบางคนรสกผอนคลาย" โดยผแปลไดใชกลวธการแปลแบบละการเลนส านวนแตอธบายความหมายของส านวนนนแทนและปรบภาษาเพอใหเหมาะสมกบท านอง จงหวะบทเพลง 5. กลวธการแปลส านวนทพบวาไมมการน ามาใชในงานวจยครงนคอ กลวธการแปลแบบยมส านวน เนองจาก ผชมบางกลมไมสามารถอานหรอฟงและเขาใจภาษาตนฉบบได โดยเฉพาะความเขาใจเรองส านวน ซงนอกจาก ส านวนเปนลกษณะภาษาทมความหมายแฝงและไมสอความความหมายตรงตวอยแลวนน เรองของสงคมและวฒนธรรมของอกภาษาหนงทสอดแทรกอยในส านวนกเปนอปสรรคตอการใชกลวธการแปลแบบน ดงนน หากผแปลเลอกใชกลวธการแปลแบบนเพอชวยสอความหมายใหกบผชมทไมเขาใจภาษาตนฉบบ นบวาเปนเรองยาก นอกจากผแปลแนใจวา ผรบสารภาษาฉบบแปลมความรเรองของส านวนของภาษานน 6. กลวธการแปลภาษาภาพจนโดยแยกตามประเภทภาษาภาพพจนนน พบวา กลวธการแปลภาษาภาพพจนทพบมากทสดคอ กลวธการแปลแบบถอดความเชนกน ซงวเคราะหไดวา ในการแปลภาษาภาพพจนในเนอรองของบทเพลงภาพยนตรการตนวอลทดสนยนน เนองจากภาพยนตรการตนของวอลทดสนยนน เปนภาพยนตรการตนทสรางจากจนตนาการหรอผสมผสานเรองจรงเขาไป ตวอยางเชน การสรางตวละครทไมใชมนษยใหพดได มชวตชวา พรอมสอดแทรกทงใหขอคด คตสอน ใจกบผชม ดงนน สวนหนงของเนอเพลงจะมการใชภาษาภาพพจนมาก โดยมวตถประสงคการใชภาษาภาพพจนทแตกตางกนไปตามประเภทของภาษาภาพพจน ทงน เพอใชในการบรรยายใหเนอเรองมชวต ชวา เกดจนตนาการ และสรางภาษาใหมความสวยงามเพอใหผชมเขาถงความรสกของเนอเพลง เพอใหภาษาทถายทอดไปมความหมายพเศษ มการขยายความชดเจนของเนอความมากยงขน หรอเพอความไพเราะของบทเพลง ดงนน ผแปลพยายามรกษาเงอนไขดงกลาว ใหคงอยในภาษาฉบบแปลมากทสด ซงกลวธการแปลแบบถอดความ เปนวธการทผแปลสามารถถายทอดความงดงามของภาษาและสามารถสอความหมายภาษาภาพพจนของตนฉบบโดยยงคงรกษา อรรถรส ความรสก ความไพเราะของภาษาไวได ตวอยางตอไปนคอ ตวอยางกลวธการแปลภาษาภาพพจนแบบถอดความซงไดแบงตามประเภทภาพพจนทพบมากทสดสามอนดบแรก

67

ไดแก ประเภทอตพจน บคลาธษฐาน และปฏปจฉา ตามรายละเอยดการวเคราะหและตวอยางตอไปน 6.1 กลวธการแปลแบบถอดความถกน ามาใชแปลในภาษาภาพพจนประเภทอตพจนมากทสด เนองจาก ภาษาภาพพจนประเภท อตพจน (Hyperbole) เปนการกลาวทผดจากความจรง ออกมา ดงนน ผแปลพยายามแปล เพอสอความหมายทกลาวเกนจรงใหผอานเขาใจ การทเนอรองในบทเพลงภาพยนตรการตนวอลทดสนยมการใชภาษาภาพพจนประเภทอตพจนมากนน เนองจาก ภาพยนตรการตนของวอลทดสนยสรางจากจนตนาการ โดยมฉากบรรยายกาศหลากหลายระหวางด าเนนเรอง ไมวาจะเปนบรรยากาศโรแมนตก สนกสนาน เหตกาณเหนอธรรมชาตหรอความเปนจรง เปนตน ดงนนการแตงบทเพลงเพอใชขบรองระหวางด าเนนเรองตองมความสอดคลองการด าเนนเรอง โดยผแตงจะพยายามเพมอารมณและความรสกของตวละครผานบทเพลง การใชภาพพจนแบบอตพจนชวยเนนความส าคญหรอเพมน าหนกกบสงทพด ท าใหผชมเหนความรสกไปกบตวละครมากขน การใชภาพพจนประเภทนชวยเนนใหเหนความส าคญของถอยค าทพดคลองไปตามบทน า และสถานการณของเรอง ดงตวอยางตอไปน ตวอยาง: กลวธการแปลภาษาภาพพจนประเภทอตพจน จากบทเพลง The Frozen Heart จากภาพยนตรการตนเรอง ผจญภยแดนค าสาปราชนหมะ (Frozen) ภาษาตนฉบบ: Cut through the heart, cold and clear. Strike for love and strike for fear. ภาษาฉบบแปล: เจาะลงตรงหวใจ ใสและเยน ความรกความหวนไหวไมเวน จากประโยคตวอยาง ส าหรบเนอรองในทอนน ทงภาษาตนฉบบและภาษาฉบบแปลมการใชภาพพจนประเภทอตพจน (Hyperbole ) ทเหมอนกน ซง Longdo Dictionary Online ใหความหมาย "cut through" หมายถง "ตดดวยของมคม" ซงผแปลไดวธการถอดความโดยใชค าวา "เจาะ" แทนค าวา "ตด" ทมความหมายตรงตวมากกวา และผแตงบทเพลงไดใชภาพพจนอตพจนซงเปนการกลาวเกนจรงเพราะในความเปนจรงไมสามารถตดหรอเจาะหวใจไดจรง เพยงแตเปนการเปรยบเทยบใหผชมเหนภาพถงความสวยงามและพลงอ านาจของหมะน าแขง ตวอยาง: การแปลภาษาภาพพจนประเภทอตพจน จากบทเพลง ในนวออรลนส (Down in New Orleans) จากภาพยนตรการตนเรอง จากภาพยนตรการตนเรอง มหจรรยมนตรกเจาชายกบ (The Princess and the Frog) ภาษาตนฉบบ : They got music. It's always playin'. Start in the daytime, go all through the night ภาษาฉบบแปล : มแตเสยงเพลง ทเลนกนเรอยไป เรมตงแตเชา ๆ จนค า เตนมนส

68

จากตวอยางขอความขางตน เนอรองบทเพลง "ในนวออรลนส" ผแตงไดใชภาษาภาพพจนประเภทอตพจน กลาวเกนจรงเพอใหความยงใหญ รงเรองของเมองน วลทวา "start in the daytime , go through the night" ซงเปนการกลาวเกนความจรง เพอย าใหเหนถงความครนเครงทเกดขนในเมองนววออรลนส ซงในความเปนจรง ดนตรไมไดถกเลนตลอดวนและคนไมมหยดพก โดยในภาษาฉบบแปลไดถายทอดภาษาภาพพจนประเภทเดยวกน โดยผแปลมการใชกลวธการถอดความ ปรบเปลยนค าและเพมค าเลกนอย 6.2 การใชกลวธการแปลแบบถอดความในภาษาภาพพจนประเภทบคลาธษฐาน ซงเปนประเภทภาษาภาพพจนทพบรองลงมา การทภาษาภาพพจนประเภทนไดถกน ามาใช เนองจากภาพยนตรการตนวอลทดสนยบางเรองมการน าเรองของธรรมชาตทมปฏสมพนธกบตวละครทเปนมนษย ผแตงจงใชภาพพจนประเภทนเพอสรางอารมณ ความรสกใหเกดขน ท าใหผชมสมผสไดลกซง เกดภาพทชดเจนมากขน โดยเฉพาะการใชภาพพจนกบสตวหรอพช ภาพพจนประเภทบคลาธษฐานชวยใหผชมเขาถงอารมณความรสกของสงเหลาน แมจะสอสารดวยภาษามนษยไมไดกตาม แตถาสมมตใหสงเหลานมชวตเฉกเชนมนษย กจะท าใหเกดอรรถรสมาก ดงนน การทผแปลใชกลวธการแบบถอดความกบภาพพจนประเภทน เนองจากผแปลตองถายทอดค าพดหรอขยายค าและความหมายใหชดเจนขน ท าใหผชมไมขาดอรรถรส ความมชวตชวาและความงดงามของภาษา จะเหนไดชดจากตวอยางดงน ตวอยาง: กลวธการแปลภาษาภาพพจนประเภทบคลาธษฐาน จากบทเพลง ฉนมความฝน (I've Got a Dream) จากภาพยนตรการตนเรอง ราพนเซลเจาหญงผมยาวกบโจรซาจอมแสบ (Tangled ) ภาษาตนฉบบ: I've got a dream. He's got a dream. And I know one day romance will reign supreme. ภาษาฉบบแปล: กฉนมฝน (กเขามฝน) ฝนอนยงใหญ (ฝนอนยงใหญ) และในใจเชอมนวารกตองมาเยยมเยอน จากประโยคตวอยางดงกลาว เปนเนอรองทอนหนงของบทเพลงทขบรองโดยราพนเซลและกลมโจร ทตางมความฝนของตน และรอคอยความรก โดยประโยค "romance will reign supreme" เปนการใชภาษาภาพพจนแบบบคลาธษฐาน โดยใหความรกมการกระท าเหมอนมนษย ผแปลไดใชภาพพจนเดยวกนในภาษาแปล และไดใชกลวธการแปลแบบถอดความ โดยแปลค าวา reign ซงหมายถง ครอบครอง มอ านาจ (วทย เทยงบรณธรรม, 2541, หนา 714) มาเปน มาเยยมเยอนแทน เพราะหากแปลตรงตวผอานอาจไมเขาใจความหมายภาษาภาพพจนน romance หมายถง the relationship, actions etc of people who are in love เรองรกใคร (Cambridge dictionary online)

69

ตวอยาง: กลวธการแปลภาษาภาพพจน ประเภทบคลาธษฐาน จากบทเพลง รกเปดโลกสดใส (Love Is Open Door) จากภาพยนตรการตนเรอง ผจญภยแดนค าสาปราชนหมะ(Frozen) ภาษาตนฉบบ: I've been searching my whole life to find my own place. And maybe it's the party talking or the chocolate fondue ภาษาฉบบแปล: เฝาคนหาทไหนควรคกบฉนอยทกครา กอาจจะเปนเพราะปารตมากไป หรอวาชอกโกแลตฟองดว จากประโยคตวอยาง บทเพลงนขบรองโดยตวละครทชอ "ฮานส" และ "แอนนา" ซงไดขบรองบทเพลงนรวมกน ขณะททงสองคนพดคยกนครงแรกเมอวนขนครองราชยของ เอลซา โดยเนอรองทอนน ฮานส ผขบรองอาจรสกเขนอายแอนนา ทเขาไดบอกความในใจทมตอเธอ โดยประโยค "it's the party talking" ผแตงเนอหาบทเพลงในภาษาองกฤษซงเปนภาษาตนฉบบไดใชภาษาภาพพจนประเภทบคคลาธษฐานโดยเปรยบ งานปารตมลกษณะทาทางเหมอนมนษย พดได แตในบทเพลงฉบบภาษาไทยซงเปนฉบบแปล ผแปลไดใชวธการบรรยาย (Narrative) แทน และเลอกใชวธการแปลแบบถอดความออกมา 6.3 กลวธการแปลแบบถอดความในภาษาภาพพจนประเภทปฏปจฉา (Rhetorical question) ซงเปนประเภทภาษาภาพพจนทพบมากเปนอนดบตอมา เนองจาก บทเพลงในภาพยนตรการตนวอลทดสนย ซงขบรองโดยตวละครเพอใชบรรยายเรองหรอความรสกตวละครทเกดขนขณะนน การใชภาพพจนปฏปจฉาในเนอเพลง เพอใชในการสวนหนงทบรรรยาย หรอพรรณาความรสก ค าพด ทมตอตนเองหรอผอน ทงนผพดไมไดใชภาพพจนปฏปจฉาเพอตองการค าตอบ แตเพอเปนศลปะของการถามออกไปเพอใหเกดผลอยางใดอยางหนง แตมใชค าตอบของค าถามนนตรง ๆ โดยจดประสงคของผแตงเพอดงดดความสนใจ เนนค าพดเพอสรางอารมณความรสกของผอานใหคดตามไปดวย ดงดดความสนใจและเนนค าพดนนเพอสรางอารมณความร สกของผอาน ใหคลอยตามไปกบตวละคร ตวอยาง: กลวธการแปลภาษาภาพพจนประเภทปฏปจฉา จากบทเพลง ใกลกน (So close) จากภาพยนตรการตนเรอง มหศจรรยรกขามภาพ (Enchanted) ภาษาตนฉบบ: Now you're beside me and look how far we've come. So far we are so close. How could I face the faceless days if I should lose you now? ภาษาฉบบแปล: ขางกายฉนมเธอ เดนมาไดไกลแคไหน สองใจ..แนบไว..ใกลกน ไมรวาขางหนาจะกาวยงไง ถาเราตองพรากกนไป ขอความดงกลาว เปนบทเพลงทกลาวความรสกถงความรกทมตอกนและกนระหวางจเซลและโรเบรต ซงเปนสถานการณทเกดขนขณะทงสองเตนร าในงานปารต ตวละครทขบรอง

70

ตองการพรรณนาถงความรกทเขามตอหญงสาว และขาดหญงสาวไมได โดยประโยคค าถาม how could I face the faceless (ไรตวตน) days if I should loose you now? หรอในบทแปลทกลาววา ไมรขางหนาจะกาวยงไงถาเราตองพรากจากกน ซงผขบรองใชภาษาภาพพจนนถามกบตนเอง โดยผแปลไดใชกลวธการแปลแบบถอดความเพอใหผชมไดรสกตามไปกบตวละคร โดยมความเขาใจในความหมายทภาษาตนฉบบตองการถายทอดออกไปและยงรกษาประเภทภาพพจนเดยวกนกบภาษาตนฉบบคอ ภาพพจนประเภทปฏปจฉา 7. กลวธการแปลแบบใชรปแบบและความหมายตรงตว เปนกลวธทพบในการแปลภาษาภาพพจนรองลงมา กลวธการแปลแบบน ผแปลใชเมอพบวา หากภาพพจนนนมทงรปแบบและความหมายทเหมอนกนทงในภาษาตนฉบบและภาษาฉบบแปล ผแปลควรน ามาใชในงานแปล ซงสอดคลองกบงานวจยของสกนตลา ผาตธรรมรกษ (2547) ทไดใชกลวธการแปลแบบใชรปแบบและความหมายตรงตวในการแปลภาษาภาพพจนในงานวจยชอ กลวธการแปลเพลงประกอบภาพพยนตรจากภาษาองกฤษเปนภาษาไทยเชนเดยวกน ตวอยางกลวธการแปลแบบใชรปแบบและความตรงตวในภาษาภาพพจนมดงตอไปน ตวอยาง: การแปลภาษาภาพพจนประเภทใชค าสมผส ในบทเพลง ของตองเอาไปซอมตอ (Fixer Upper) จากภาพยนตรการตนเรอง ผจญภยแดนค าสาปราชนหมะ (Frozen) ภาษาตนฉบบ: But you'll never meet a fella who's as sensitive and sweet. So he's a bit of a fixer upper. ภาษาฉบบแปล: แตกไมคอยมคนไหนททงออน-หวานและยงออนไหว เขากเหมอนของทตองเอาไปซอมตอ จากตวอยางขางตน เนอรองทอนนขบรองโดยชาวโทลลทกลาวถงครสตอฟ ชายหนมทเปนเหมอนของทตองเอาไปแกไขหรอปรบปรงใหสมบรณขนในบทเพลงภาษาองกฤษไดใชภาษาภาพพจนประเภทการใชค าสมผส คอค าวา "sensitive and sweet" และผแปลไดใชภาษาภาพพจนประเภทเดยวกน "ออนหวานและยงออนไหว " ซงผแปลกลวธการแปลกบภาพพจนประเภทนแบบการแปลแบบใชรปแบบและความหมายตรงตว เนองจากเปนค าทมความหมายไมซบซอน เมอแปลออกมาตรงตแลวกสามารถสอถงเจตนาของผสงสารได ตวอยาง: การแปลภาษาภาพพจนประเภทใชค าสมผส ในบทเพลง แมรดกวาใคร รไพรส (Mother Knows Best Reprise) จากภาพยนตรการตนเรอง ราพนเซลเจาหญงผมยาวกบโจรซาจอมแสบ (Tangled) ภาษาตนฉบบ: Likes you? Please, Rapunzel, that’s demented. This is why you never should have left

71

ภาษาฉบบแปล: ชอบลกเหรอ? ราพนเซล ไรสาระนา ลกไมควรจะหนมาเลยนนา จากเนอรองตวอยางดงกลาว นางกอเธลถามแตไมไดตองการค าตอบจากราพนเซล เพยงแคถามย าเพอใหราพนเซลใครครวญวา สงทราพนเซลคดวาฟลนนซงเปนโจรหนมจะมาจรงใจนน เปนไปไมได โดยผแปลใชกลวธการแปลแบบใชรปแบบและความหมายตรงตว เนองจากเมอแปลออกมาแลว ผชมสามารถเขาใจความหมายได 8. นอกจากนพบวา กลวธการแปลทพบนอยทสดในการแปลภาษาภาพพจนคอ กลวธการแปลแบบยมภาษาภาพพจน ซงสอดคลองกบงานวจยของ จเร ออนสมบรณ (Onsomboon, 2007, หนา 90) วา กลวธการแปลยมค าจะปรากฎเมอมความแตกตางระหวางภาษาตนฉบบและภาษาปลายทางมากและจ าเปนตองแปลโดยผแปลอาจใชภาษาเดมของตนฉบบจากนนอาจมการอธบายเพมขนเพอใหผอานภาษาฉบบแปล เขาใจชดเจนขน ซงกลวธนเหมาะกบการใชกบภาษาภาพพจนประเภททกลาวถงค าศพทเฉพาะ อาจจะเปนชอ หรอการอางถงสถานท เปนตน ดงตวอยางตอไปน ตวอยางท 1: การแปลภาษาภาพพจน ประเภทสมมตภาวะ จากเพลง โอ นองอแวล เจลลน (Evangeline) จากภาพยนตรการตนเรอง มหจรรยมนตรกเจาชายกบ(The Princess and the Frog) ภาษาตนฉบบ: Je t'adore, je t'aime, Evangeline. You're my queen of the night. So still, so bright ภาษาฉบบแปล: เฌอ ตาโดร (ฉนปลมเธอ) เฌอ แตม (ฉนรกเธอ) อแวนเจลลน โอ เธอ นนคอขวญใจ บทเพลงนขบรองโดยตวละครทชอวา เรย ซงเปนหงหอยทหลงรกดวงจนทร จนกระทงตงชอดวงจนทรวา อแวลเจลน และพร าเพอบอกรกกบดวงจนทรตลอดเวลา โดยในภาษาตนฉบบผเขยนเพลงไดใชภาษาฝรงเศสค าวา Je t'adore, je t'aime ซงหมายถง ฉนรกคณ (พจนานกรมออนไลนพดไดหลายภาษา, ม.ป.ป.) ในบทเพลง ดงนน ผแปลอาจตองการใหผอานภาษาฉบบแปลมอารมณคลอยตามไปกบความรสก อารมณของตวละคร ณ ตอนนน และอยากใหภาษาตนฉบบทยมมาจากภาษาอนอกท คงอยจงไดมการยมค าและมการอธบายความหมายของค า ๆ นนเพอใหผอานเขาใจความหมายมากขน 9. ส าหรบผลการแยกประเภทภาพพจนทพบในเนอรองของบทเพลงภาษาองกฤษทปรากฎในภาพยนตรการตนของวอลทดสนยจ านวน 32 บทเพลงนน พบวา มการใชประเภทภาษาภาพพจน จ านวน 16 ประเภท ในบทเพลงภาษาองกฤษทปรากฎในภาพยนตรการตนวอทดสนย ซงการคนพบภาษาภาพพจนประเภทตางๆในงานวจยน มความสอดคลองกบงานวจยของนกวชาการบางทานไดแก ศรพรรณ สวรรณาลย (2546) ทมพบวามการใชภาษาภาพพจนในพระราชนพนธ

72

เรองเวนสวาณช ทงสน 10 ประเภท และสกนตลา ผาตธรรมรกษ (2547) พบประเภทภาษาภาพพจนในการศกษากลวธการแปลบทเพลงเพอใชในการขบรอง เปนตน ซงวเคราะหไดวา การใชภาษาภาพพจนในงานประเภทบนเทงคดนน ไมสามารถใชภาษาภาพพจนประเภทใดประเภทหนงไดอยางเดยว ทงน เนองจากการใชภาษาภาพพจนประเภทตาง ๆ ยอมมวตถประสงคการใชภาษาภาพจนทหลากหลายแตกตางกนไปในบทเพลงประกอบภาพยนตรการตน ดงนนผแตงบทเพลงไมสามารถใชภาษาภาพพจนประเภทเดยวได ผแตงอาจมการใชภาษาภาพพจนหลาย ๆ ประเภทรวมกนเพอใหบทเพลงนน ๆ นาสนใจ สวยงาม มชวตชวา และสอดแทรกขอคดตาง ๆ เชนเดยวกน ตวอยาง: ภาพพจนประเภทอตพจน จากเพลง รกเปดโลกสดใส (Love is Open Door) จากภาพยนตรการตนเรอง ผจญภยแดนค าสาปราชนหมะ (Frozen) ภาษาตนฉบบ: I've been searching my whole life to find my own place ภาษาฉบบแปล: เฝาคนหาทไหนควรคกบฉนอยทกครา ตวอยาง: ภาษาภาพพจน จากบทเพลง โอ นองอแวลเจลลน (Ma Belle Evangeline ) จากภาพยนตรการตนเรอง มหจรรยมนตรกเจาชายกบ (The Princess and the Frog) ภาษาตนฉบบ: Love always finds a way, it's true. And I love you, Evangeline. ภาษาฉบบแปล: ความรกสรรคสรางหนทางดงฝน ขาจะรกมนอแวนเจลลน จากตวอยางประโยคดงกลาว ผแตงบทเพลงภาษาตนฉบบไดมการใชภาษาภาพพจนประเภทบคลาธษฐานกลาวคอ ใชนามธรรมคอค าวา "love" หรอ "ความรก" มลกษณะการกระท า กรยาอาการเหมอนมนษย โดยใชค ากรยาคอค าวา "find" หมายถง "คนหา หรอคนพบ" และใหค าวา "love" เปนท าหนาทเปนประธานของประโยค ตวอยาง: ภาษาภาพพจนประเภทปฏปจฉา จากเพลง อยางไรจงร (That's How You Know) จากภาพยนตรการตนเรอง มหศจรรยรกขามภพ (Enchanted) ภาษาตนฉบบ: That's how you know. He's your love ภาษาฉบบแปล: อยางไรจงร วารกอย ตวอยาง: ภาษาภาพพจนประเภทนามนย จากเพลง แมรดกวาใคร (Mother Knows Best) จากภาพยนตรการตนเรอง ราพนเซลเจาหญงผมยาวกบโจรซาจอมแสบ (Tangled) ภาษาตนฉบบ: Shh! Trust me, pet. Mother knows best. ภาษาฉบบแปล: ชววว! เชอแมส แมร...กวาใคร

จากเนอเพลงดงกวาค าวา "pet" นางกอเธลหมายถง ราพนเซล pet หมายถงสตวเลยง บคคล หรอสงอนเปนทรก (วทย เทยงบญธรรม, 2541, หนา 637)

73

ตวอยาง: ภาษาภาพพจนประเภทสญลกษณ จากเพลง ในนวออรลนส (Down in New Orleans) จากภาพยนตรการตนเรอง มหศจรรยมนตรกเจาชายกบ (Princess and the Frog) ภาษาตนฉบบ: I've climbed the mountain, I've crossed the river ภาษาฉบบแปล: เทาไร ทเคยผานมามากมายและสจนมา และยงกลาจะกาวไป จากตวอยางประโยคดงกลาว ค าวา " the mountain และ the river" เปนสญลกษณซงแสดงใหเหนถงอปสรรค ปญหา ทเทยนา นางเอกของเรองตองกาวผานไปใหได ตวอยาง: ภาษาภาพพจนประเภทอปมา จากเพลง แมรดกวาใคร (Mother Knows Best) จากภาพยนตรการตนเรอง ราพนเซลเจาหญงผมยาวกบโจรซาจอมแสบ (Tangled) ภาษาตนฉบบ: Look at you, as fragile as a flower ภาษาฉบบแปล: ดซลกบอบบางอยางกบบษผา จากตวอยางประโยคดงกลาว ทงภาษาตนฉบบและฉบบแปลมการใชภาพพจนประเภทเดยวกนคอ อปมา โดยมการเปรยบเทยบระหวาง ราพนเซล และ ดอกไม ทมความบอบบาง ออนแอเหมอนกน จากการอภปรายงานวจยทกลาวมาทงหมด เหนไดวา การศกษากลวธการแปลส านวนและภาษาภาพพจนทปรากฎในเนอรองของบทเพลงภาษาองกฤษทปรากฎในภาพยนตรการตนวอลทดสนย แปลโดย ธาน พนสวรรณครงน แสดงใหเหนถง ความสามารถของผแปลในการพยายามถายทอดส านวนและภาษาภาพพจนในเนอเพลงของภาษาตนฉบบไปสเนอเพลงในภาษาฉบบแปล ใหไดความหมายทสมบรณ รวมถงการรกษาความสวยงามของภาษาฉบบแปลมากทสด โดยผลงานวจยนสอดคลองกบงานวจยของ ศรรตน วเศษสข (Wisedsook, 2002) ไดศกษาเทคนคการแปลเนอเพลงประกอบภาพยนตรการตนส าหรบพากไทย และอโนเชาว เพชรตน (2555) ไดศกษากลวธการแปลการศกษากลวธการแปลบทเพลงเพอการขบรองในภาพยนตรการตนแอนเมชน โดยบทเพลงทงหมดแปลโดย ธาน พนสวรรณเชนเดยวกน ซงผลการวจยพบวา ธาน พนสวรรณ ไดประยกตกลวธการแปลทหลากหลายในงานแปลบทเพลง ทงน ตองพจารณาวา เนอรองทแปลวาเหมาะสมกบกลวธใด การน ากลวธการแปลส านวนและภาษาภาพพจนตามแนวคดของเบเคอร (Baker, 2011) ทงหกกลวธ มาประยกตใชในการแปลกลมตวอยางนน สรปไดวา กลวธการแปลส านวนและภาษาภาพพจนทงหมด มการน ามาใชไดเกอบทกกลวธมากนอยแตกตางกนไป ทงน กลวธการแปล ตาง ๆ ของเบเคอร พยายามชวยให ผแปลสามารถกาวขามผานอปสรรคใหได ไมวาจะเปนเรองความแตกตางดานวฒนธรรม รปแบบและลษณะทตางกนของภาษา โดยการทผแปลมทางเลอกหลายทางวาจะใชกลวธการแปลใดทเหมาะสมและถายทอดมาเปนภาษาฉบบแปลไดใกลเคยงกบ

74

ตนฉบบมากทสด อยางไรกตาม ในการแปลส านวนและภาษาภาพพจนในเนอเพลงนนยงคงเปนเรองทนาสนใจและทาทายส าหรบผแปลเองทจะศกษากลวธการแปลใหหลากหลายมากขน เพอน ามาใชใหเกดประโยชนในงานแปลของตนเองใหสมบรณมากทสดตรงตามตนฉบบ ชวยใหผอานภาษาฉบบแปลเขาใจความหมายส านวนและภาษาภาพพจน สามารถขามผานความแตกตางดาน วฒนธรรมและสงคม และลกษณะของภาษานน ๆ ได

ขอเสนอแนะ การศกษาส านวนและภาษาภาพพจนในเนอรองของบทเพลงภาษาองกฤษทปรากฎในภาพยนตรการตนวอลทดสนยนน มความนาสนใจเปนอยางยงโดยเฉพาะในเรองของกลวธการแปลและการวเคราะหประเภทภาษาภาพพจน โดยจากการวจยครงน ยงพบบางประเดนทนาสนใจและผวจยทานอนสามารถน าไปตอยอดในงานวจยได จงขอเสนอแนะใหงานวจยชนตอไปควรมการศกษาเพมเตมดงตอไปน

1. เนองจากงานวจยชนน มการศกษาส านวนและภาษาภาพพจนในเนอรองของบทเพลงภาษาองกฤษทปรากฎในภาพยนตรการตนของวอลทดสนยเทานน ดงนน งานวจยครงตอไป ผวจยทานอนสามารถศกษากลวธการแปลส านวนและภาษาภาพพจนจากบทเพลงประกอบภาพยนตรเพมเตมจากบรษทผลตภาพยนตรการตนอน ๆ ทงนเพอพสจน วากลวธการแปลส านวนและภาษาภาพพจนตามแนวคดของ เบเคอร สามารถน าไปใชไดจรงหรอไม และผลลพธทออกมามความสอดคลองกบงานวจยครงนหรอไม อยางไร

2. เนองจากงานวจยครงน เนนการวเคราะหกลวธการแปลตามแนวคดของเบเคอร(Baker, 2011) เทานน ดงนน กการศกษากลวธการแปลส านวนและภาษาภาพพจนครงตอไป ผสนใจงานวจยประเภทน สามารถน ากลวธอน ๆ มาประยกตใชเพมเตม หรอ น ากลวธการแปลจากนกวชาการทานอน ๆ มาเปรยบเทยบกบทฤษฎของเบเคอร

3. การศกษาความแตกตางดานวฒนธรรมและอปสรรคปญหาทอาจเกดขนในระหวางการแปลส านวนและภาษาภาพพจนในบทเพลงประกอบภาพยนตรการตน

4. ผสนใจสามารถศกษากลวธการแปลส านวนและภาษาภาพพจนทปรากฎในงานประเภทอน ๆ โดยใชแนวคดกลวธการแปลส านวนและภาษาภาพพจนของเบเคอร (Baker, 2011) ได

75

บรรณานกรม

กระแสร มาลยาภรณ. (2530). วรรณกรรมไทยปจจบน. กรงเทพ: โอเดยนสโตร. กตตพงษ วงศทพย. (2550). เรยงรอยถอยวจ. เขาถงไดจาก http://khrudaysi.blogspot.com/2007/ 09/blog-post_08.html กตตมา จนทรลาว. (2555). วเคราะหกวนพนธของ สถาพร ศรสจจง. ปรญญานพนธศลปศาสตร

มหาบณฑต, สาขาวชาภาษาไทย, คณะศลปศาสตร, มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

จราพร ทองทว. (2550). บทแปลเรอง "นกไนตงเกลกบดอกกหลาบ" ของ ออสการไวลด "พาย"

ของเคท โชแปง และ "กหลาบแดเอมล" ของ วลเลยม ฟอลคเนอร พรอมบทวเคราะห.

สารนพนธศลปศาตรมหาบณฑต, สาขาวชาการแปลภาษาองกฤษและไทย,

คณะศลปศาสตร, มหาวทยาลยธรรมศาสตร.

จฑาภา ยศสนทรากล. (2543). กลยทธการสอสารการตลาดภาพยนตรอเมรกนของบรษทผจด

จาหนายภาพยนตรตางประเทศในประเทศไทย. วทยานพนธนเทศศาสตรมหาบณฑต,

สาขาวชาการสอสารมวลชล, คณะนเทศศาสตร, จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

ไชยยศ ปนสกลชย. (2552, 6 เมษายน). โลกนไมไดมแคสเหลองกบสแดงเทานน. เขาถงไดจาก

http://oknation. nationtv.tv/blog/chaiyospun/2009/04/06/entry-1

ณฐวรรณ อนศาสนนนทน. (2544). กลวธการแปลเรองโรเมโอกบจเลยตบทพระราชนพนธแปลใน

พระบาทสมเดจพระมงกฏเกลาเจาอยหว. วทยานพนธศลปศาสตรมหาบณฑต, สาขาวชา

ภาษาและวฒนธรรมเพอการสอสารและการพฒนา, บณฑตวทยาลย, มหาวทยาลย

มหดล.

ธง วทยวฒน. (2538). พจนานกรมสานวนภาษาองกฤษ. กรงเทพฯ: รวมสาสน.

นฤพนธ สอนศร. (2544). การแปลเพลงสมยนยมของนกรองหญงอเมรกน: กลวธและการ

แกปญหา. วทยานพนธศลปศาสตรมหาบณฑต, สาขาวชาภาษาและวฒนธรรมเพอ

การสอสารและการพฒนา, บณฑตวทยาลย, มหาวทยาลยมหดล.

นพฎล พลศลป. (25546). เพลงในภาพ. กรงเทพฯ: แสงอาทตย.

76

บอน บอระเพด. (2557). Frozen หนงยอด เพลงเยยม...ซาวนดแทรกอนดบ 1 กบ Let It Go

เพลง 10 กวาภาษา. เขาถงไดจาก http://www.manager.co.th/Entertainment/ViewNews.

ปยะดา โล. (2551). กลวธการแปลสานวนและกรยาวลภาษาองกฤษเปนภาษาไทยในบทบรรยาย

ภาพยนตรการตน. วทยานพนธศลปศาสตรมหาบณฑต, สาขาวชาภาษาองกฤษเพอ

การสอสาร, บณฑตวทยาลย, มหาวทยาลยบรพา.

ผจดการ 360°รายสปดาห. (2553).บทเพลงประกอบภาพยนตร. เขาถงไดจาก

http://www.manager.co.th/Entertainment/ViewNews.aspx?NewsID=9570000

พจนานกรมออนไลนพดไดหลายภาษา. (ม.ป.ป.). เขาถงไดจาก https://th.glosbe.com

พชรดา วฒนา. (2536). ศลปะเพลงไทยสากลและสอมวลชน: วถทางในการสรางความมชอเสยง.

วทยานพนธนเทศศาสตรมหาบณฑต, สาขาวชาการสอสารมวลชน, คณะนเทศศาสตร,

จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

พชร โพคาสมฤทธ. (2552). สานวนและสภาษต: รปแบบทางภาษาศาสตรและกลวธการแปลจาก

ภาษาองกฤษเปนภาษาไทย.วารสารนดาภาษาและการสอสาร, 14 (15), 17-37.

มณรตน สวสดวฒน ณ อยธยา. (2548). การแปล: หลกการและการวเคราะห. กรงเทพฯ: ส านกพมพ

แหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย.

ยวพาส ชยศลปวฒนา. (2542). ความรเบองตนเกยวกบวรรณคด. กรงเทพฯ: ส านกพมพ

มหาวทยาลยธรรมศาสตร.

รจนกร แบงทศ. (2544). กระบวนการพากยเสยงในอตสาหกรรมภาพยนตร กรณศกษาการพากย

เสยงไทยในภาพยนตรการตนอเมรกน. วทยานพนธศลปศาสตรมหาบณฑต, สาขาวชา การ

สอสารศกษา, บณฑตวทยาลย, มหาวทยาลยเชยงใหม.

รพนทร ณ ถลาง. (2544). การแปลวรรณกรรมสาหรบเดก. กรงเทพฯ: คณะมนษยศาสตร

มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

รชดาลยเธยเตอร. (2555). เจาะลกเบองหลงมสไซงอน. เขาถงไดจาก https://www.youtube.com

/watch?v=c2C0jgVhQ1E

รชน ซอโสตถกล. (2535). สานวนองกฤษและสานวนไทยทมความหมายคลายคลงกน

(พมพครงท 4). กรงเทพฯ: ส านกพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย.

77

ราชบณฑตยสถาน.(2546). พจนานกรมไทยฉบบราชบณฑตสถาน. กรงเทพฯ: นานมบคส

พบลเคชนส.

วรรณา แสงอรามเรอง. (2542). ทฤษฎและหลกการแปล. กรงเทพฯ: ส านกพมพแหงจฬาลงกรณ

มหาวทยาลย.

วรศรา โกรทนธาคม. (2552). การวเคราะหภาษาในเพลงไทยสากลทสะทอนวฒนธรรมไทย.

วทยานพนธศลปศาสตรมหาบณฑต, สาขาวชาภาษาไทย, บณฑตวทยาลย,

มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

วารณ สรงส. (2547). การศกษากลวธการแปลและลกษณะการเทยบเคยงดานความหมายใน

การแปลบทเพลงสากลยอดนยมภาษาองกฤษเปนภาษาไทย. วทยานพนธศลปศาสตร

มหาบณฑต, สาขาวชาภาษาองกฤษเพอการสอสาร, บณฑตวทยาลย, มหาวทยาลยบรพา.

วกรม จนทรจตร. (2551). กลวธการแปลคาอทานภาษาองกฤษเปนภาษาไทย: กรณศกษางานแปล

บทบรรยายใตภาพในภาพยนตรอเมรกนแนวตอส โดย ธนชชา ศกดสยามกล. วทยานพนธ

ศลปศาสตรมหาบณฑต, สาขาวชาภาษาองกฤษเพอการสอสาร, บณฑตวทยาลย,

มหาวทยาลยบรพา.

วทย เทยงบรณธรรม. (2541). พจนานกรมไทย องกฤษ. กรงเทพฯ: รวมสาสน

ศรพรรณ สวรรณาลย. (2546). กลวธการแปลภาษาภาพพจนในพระราชนพนธแปลเรอง

เวนสวาณช. วทยานพนธศลปศาสตรมหาบณฑต, สาขาวชาภาษาและวฒนธรรมเพอการ

สอสารและการพฒนา, บณฑตวทยาลย, มหาวทยาลยมหดล.

สกนตลา ผาตธรรมรกษ. (2547). การแปลเพลงประกอบภาพยนตรจากภาษาองกฤษเปนภาษาไทย.

สารนพนธศลปศาสตรมหาบณฑต, สาขาวชาภาษาและวฒนธรรมเพอการสอสารและ

การพฒนา, บณฑตวทยาลย, มหาวทยาลยมหดล.

สตรรตน ไกรออน. (2556). กลวธการแปลคาทางวฒนธรรมจากภาษาไทยเปนภาษาองกฤษใน

นวนยายเรองสแผนดน. สารนพนธศลปศาสตรมหาบณฑต, สาขาวชาภาษาและ

การสอสารระหวางวฒนธรรม, บณฑตวทยาลย, มหาวทยาลยศลปากร.

สญฉว สายบว. (2542). หลกการแปล (พมพครงท 7). กรงเทพฯ: ส านกพมพมหาวทยาลย

ธรรมศาสตร.

78

สมเกยรต รกษมณ. (2538). โวหารภาพพจนในบทเพลงของ ธงไชย แมคอนไตย. วารสาร

มนษยศาสตรวชาการรวมผลงานทางวชาการประจาป, 3, 55-63.

สมศกด สรอยระยา. (2545). จงหวะ (The Rhythm). กรงเทพฯ: โอเดยนสโตร.

สกร เจรญสข. (2532). จะฟงดนตรอยางไรใหไพเราะ. กรงเทพฯ: โรงพมพเรอนแกว.

สชาดา เจรญนตย. (2554). การเปรยบเทยบการใชค าและรปแบบทางไวยกรณในพาดหวโฆษณา

ภาษาองกฤษในนตยสารภาษาไทย - องกฤษและนตยสารภาษาองกฤษ. วารสารวชาการ

มหาวทยาลยหอการคาไทย, 31(1), 81-94.

สพรรณ ปนมณ. (2546). การแปลขนสง. กรงเทพฯ: ส านกพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย.

สรางคนา เพชรโต. (2555). การศกษาโวหารภาพพจนในบทประพนธเรอง “โอลด พอสซมส บค

ออฟ แพรคตคอล แคท. ใน การประชมวชาการมหาวทยาลยรงสต (หนา 460-465).

กรงเทพฯ: มหาวทยาลยรงสต.

หนงฤทย ลาท. ( 2556). การวเคราะหการแปลภาษาองกฤษเปนภาษาไทยจากหนงสอเรอง

แอตแลนตกมหาสมทรขามกาลเวลา. สารนพนธศลปศาสตรมหาบณฑต, สาขาวชา

ภาษาองกฤษเพอการพฒนาอาชพ, คณะภาษาและการสอสาร, สถาบนบณฑตพฒนา

บรหารศาสตร.

อโนเชาว เพชรรตน. (2555). การศกษากลวธการแปลบทเพลงเพอขบรองในภาพยนตรแอนเมชน

เรองThe Prince of Egypt, Mulan และ The Corpse Bride. สารนพนธอกษรศาสตร

มหาบณฑต, สาขาวชาการแปลศนยการแปลและการลามเฉลมพระเกยรต,

คณะอกษรศาสตร, จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

อญชล ทองเอม. (2556). กวนพนธและบทประพนธจาก "นายอนทรผปดทองหลงพระ".

วารสารศลปศาสตร, 13 (2), 1-26.

Ammer, C. (1997). The American heritage dictionary of idioms. Boston: Houghton Mifflin.

Baker, M. (1992). In other words: A course book on translation. London: Routledge.

Baker, M . (2011). In other words: A course book on translation (2nd ed.). New York:

Routledge Taylor & Francis Group.

79

Be my memory. (2013, August 19). Retrieved from https://bthanita. wordpress.com/?app- download=ios Lefevere, A. (1992). Translating literature: Practice and theory in a comparative literature context. New York: Modern Language Association of America. Newmark, P. (1988 ). A textbook of translation. Singapore: Prentice Hall International. Onsomboon, J. (2007). An analysis of translation strategies employed in contemporary American poetry from English to Thai. Master's thesis, English Department, Faculty of Arts, Srinakharinwirot University. Potter, E. Watson, J., Lax M., Timewell, M., & Todd, J. (1997). Collins cobuild dictionary of idioms. London: HaperCollins. Renton, N. E. (1992). Metaphorically speaking. New York: Warmer books. Saewong, J. (2004). An analysis of translation strategies used in the short story the song of the leave. Master's thesis, English Department, Faculty of Arts, Srinakharinwirot University. Sangroj, N. (2009). Strategies and quality: Translation of song lyrics from English to Thai. Master's thesis, English Department, Faculty of Arts, Srinakharinwirot University. Saputro, R. (2012). Idioms and strategies of translation in Harry Potter and the deathly. Anglicist, 1 (2), 23-28. Retrieved from http://journal.unair.ac.id/ filerPDF/ anglicistf435c1d4fe2full.pdf . Shojaei, A. ( 2012). Translation of idioms and fixed expressions: Strategies and difficulties. Theory and practice in language studies, 6, 1220-1229. doi: 10.4304/tpls.2.6.1220- 1229. Siefring, J. (2004). Oxford dictionary of idioms. (2nd ed.). New York: Oxford university press. Spears, R. (2000). NTC’s American idioms dictionary. (3rd ed.). doi: 10.1036/0071389881 Spears, R. (2005). McGraw's Hill's dictionary of American idioms. doi: 10.1036/0071435786 Straksiene, M. (2009). Analysis of idiom translation strategies from English into Lithuanian. Study about languages, 14, 13-19. Retrieved from https://www.kalbos.lt/ zurnalai/14_numeris/03.pdf Renton, N. E. (1992). Metaphorically speaking. New York: Warmer books.

80

Warachananan, P. (2015). A study of translation strategies in the translation of songs in Walt Disney's animated feature films into Thai version. Master's thesis, English Department, Faculty of Arts, Naresuan University. Wisedsook, S. (2002). Translation techniques of song lyrics in animation films for Thai versions as translated by Tanee Poonsuwan. Master's thesis, Language and Culture for Communication and Development, Faculty of Arts, Mahidol University.

ภาคผนวก

83

ภาคผนวก ก รายชอบทเพลงภาษาองกฤษทปรากฎในภาพยนตรการตนวอลทดสนย แปลโดย ธาน พนสวรรณ

ประวตธาน พนสวรรณ ผแปลบทเพลงบทเพลงภาษาองกฤษทปรากฎในภาพยนตรการตนวอลทดสนย

83

รายชอบทเพลง รายชอบทเพลงภาษาองกฤษทปรากฎในภาพยนตรการตนวอลทดสนย แปลโดย ธาน พนสวรรณ ซงมจ านวนทงสน 32 บทเพลง จากภาพยนตรการตนวอลทดสนยหาเรอง ดงตอไปน

1. เพลง เรามาแลว (On my way) ภาพยนตรเรองมหศจรรยหมผยงใหญภาค1 (Brother Bear 1)

2. เพลง ไมมหนทาง ( No Way Out) ภาพยนตรเรองมหศจรรยหมผยงใหญภาค1 (Brother Bear 1)

3. เพลง วญญาณทงมวล (Great Spirits) ภาพยนตรเรองมหศจรรยหมผยงใหญภาค1 (Brother Bear 1)

4. เพลง เชญเลย (Welcome) ภาพยนตรเรองมหศจรรยหมผยงใหญภาค1 (Brother Bear 1)

5. เพลง ตลอดไปจนชวกาล (Ever Ever After) ภาพยนตรเรองมหศจรรยรกขามภพ ( Enchanted )

6. เพลง ท างาน ( Happy Working Song) ภาพยนตรเรองมหศจรรยรกขามภพ ( Enchanted )

7. เพลง ใกลกน (So Close) ภาพยนตรเรองมหศจรรยรกขามภพ ( Enchanted )

8. เพลง อยางไรจงร ( That's How You Know) ภาพยนตรเรองมหศจรรยรกขามภพ ( Enchanted )

9. เพลง จมพตจากรกแท (True Love's Kiss) ภาพยนตรเรองมหศจรรยรกขามภพ ( Enchanted )

10. เพลง ใกลถงฝน (Almost There) ภาพยนตรเรองมหศจรรยมนตเจาชายกบ (The Princess and the Frog )

11. เพลง ตองคนตองคยใหลกอก ( Dig a Little Deeper) ภาพยนตรเรองมหศจรรยมนตเจาชายกบ (The Princess and the Frog )

12. เพลง ในนวออรลนส ( Down in New Orleans) ภาพยนตรเรองมหศจรรยมนตเจาชายกบ (The Princess and the Frog )

84

84

รายชอบทเพลง

13. เพลง สหายในโลกวญญาณ ( Friends on the Other Side) ภาพยนตรเรองมหศจรรยมนตเจาชายกบ (The Princess and the Frog )

14. เพลง เราจะพาเธอไป ( Gonna Take You There) ภาพยนตรเรองมหศจรรยมนตเจาชายกบ (The Princess and the Frog )

15. เพลง โอนองอแวนเจลลน ( Ma Belle Evangeline) ภาพยนตรเรองมหศจรรยมนตเจาชายกบ (The Princess and the Frog )

16. เพลง เมอเราไดเปนคน ( When We're Human) ภาพยนตรเรองมหศจรรยมนตเจาชายกบ (The Princess and the Frog )

17. เพลง แสงประกายสดใส ( I See the Light) ภาพยนตรการตนเรอง ราพนเซลเจาหญงผมยาวกบโจรซาจอมแสบ (Tangled )

18. เพลง บทเพลงรกษา ( Healing Incantation) ภาพยนตรการตนเรอง ราพนเซลเจาหญงผมยาวกบโจรซาจอมแสบ (Tangled )

19. เพลง ฉนมความฝน ( I've Got a Dream) ภาพยนตรการตนเรอง ราพนเซลเจาหญงผมยาวกบโจรซาจอมแสบ (Tangled )

20. เพลง แมรดกวาใคร ( Mother Know Best) ภาพยนตรการตนเรอง ราพนเซลเจาหญงผมยาวกบโจรซาจอมแสบ (Tangled )

21. เพลง แมรดกวาใคร รไพรส ( Mother Know Best Reprise) ภาพยนตรการตนเรอง ราพนเซลเจาหญงผมยาวกบโจรซาจอมแสบ (Tangled )

22. เพลง ชวตจะเรมตนเมอไหร (When Will My Life Begin) ภาพยนตรการตนเรอง ราพนเซลเจาหญงผมยาวกบโจรซาจอมแสบ (Tangled )

23. เพลง ชวตจะเรมตนเมอไหร รไพรส (When Will My Life Begin Reprise) ภาพยนตรการตนเรอง ราพนเซลเจาหญงผมยาวกบโจรซาจอมแสบ (Tangled )

24. เพลง ปนมนษยหมะดวยกนไหม (Do You Want to Build a Snowman?) ภาพยนตรการตนเรอง ผจญภยแดนค าสาปราชนหมะ( Frozen )

25. เพลง เปนครงแรกทรอมาเนนนาน ( First Time in Forever ) ภาพยนตรการตนเรอง ผจญภยแดนค าสาปราชนหมะ( Frozen )

85

85

รายชอบทเพลง

26. เพลง เปนครงแรกทรอมาเนนนาน รไพรส ( First Time in Forever Reprise ) ภาพยนตรการตนเรอง ผจญภยแดนค าสาปราชนหมะ( Frozen )

27. เพลง ของตองซอมตอ ( Fixer- Upper) ภาพยนตรการตนเรอง ผจญภยแดนค าสาปราชนหมะ( Frozen )

28. เพลง หวใจน าแขง (Frozen Heart : Ice Worker's Song) ภาพยนตรการตนเรอง ผจญภยแดนค าสาปราชนหมะ( Frozen )

29. เพลง ในฤดรอน ( In Summer) ภาพยนตรการตนเรอง ผจญภยแดนค าสาปราชนหมะ( Frozen )

30. เพลง ปลอยมนไป ( Let It Go) ภาพยนตรการตนเรอง ผจญภยแดนค าสาปราชนหมะ( Frozen )

31. เพลง รกเปดโลกสดใส ( Love is an Open Door) ภาพยนตรการตนเรอง ผจญภยแดนค าสาปราชนหมะ( Frozen )

32. เพลง กวางชางแสนดกวาคน ( Reindeer are Better than People) ภาพยนตรการตนเรอง ผจญภยแดนค าสาปราชนหมะ( Frozen )

86

86

ภาพยนตรการตนทงหาเรองทน ามาใชในงานวจยครงน เปนภาพยนตรการตนของวอลตดสนยทรจกกนดและมชอเสยงในชวงเวลานน โดยภาพยนตรทงหาเรองน ไดรบการเขาชงรางวลตางๆและไดรบรางวลระดบโลกมาแลวดงตวอยางตอไปน 1. ภาพยนตรการตนเรอง มหสจรรยหมผยงใหญภาค 1 (Brother Bear1)

- เขาชงรางวลออสการ ป 2003 สาขาภาพยนตรแอนเมชนยอดเยยม - เขาชงเฉลมไทยอวอรดครงท1 สาขาภาพยนตรแอนเมชนยอดเยยม

2. ภาพยนตรการตนเรอง มหศจรรยรกขามภพ(Enchanted) - เขาชงรางวลลกโลทองค าครงท 65 ( 65th Golden Globe Award) - เขาชงรางวลออสการ ครงท 80 ในสาขาเพลงประกอบยอดเยยมถง 3 เพลง ไดแก

เพลงท างาน (Happy Working Song) เพลง ใกลกน(So Close)และ เพลง อยางไรจงร (That's How You Know)

- อนๆ 3. ภาพยนตรการตนเรอง มหศจรรยมนตรกเจาชายกบ (The Princess and the Frog)

- รางวลแบลค รล อวอรด (Black Reel Awards) สาขาเพลงยอดเยยมคอเพลง ใกลถงฝน (Almost there) - รางวลแอนน อวอรด (Annie Awards) ครงท 37 สาขา Voice acting in a feature production - เขาชงรางวล Academy Award for Best Original Song 2009 สาขารางวลเพลงประกอบภาพยนตรยอดเยยม เพลง ใกลถงฝน ( Almost there ) - อนๆ

4. ภาพยนตรการตนเรอง ราพนเซล เจาหญงผมยาวกบโจรซาจอมแสบ (Tangled) - รางวลชนะเลศภาพยนตรแหงชาต 2010 (National Movie Awards 2010) สาขาแอนเมชน - รางวลสมาคมศลปะสรางสรรคสามมตระหวางประเทศ (International 3D Society Creative Arts Awards 2011) ครงทสอง สาขาฉากสามมตยอดเยยมแหงป - เขาชงรางวลอะแคเดมครงท 83 (83rd Academy Award) สาขาเพลงยอดเยยม (เหนแสงประกาย I See the Light)

87

87

- เขาชงรางวลลกโลกทองค าครงท 68 (68th Golden Globe Awards)สาขาเพลงยอดเยยม (เหนแสงประกาย I See the Light) - เขาชงรางวลสมาคมวจารณภาพยนตรฟนกซ (Phoenix Film Critics Society Awards) สาขาเพลงยอดเยยม (ฉนมความฝน I've Got a Dream) - อนๆ 5. ภาพยนตรการตนเรอง ผจญภยแดนค าสาปราชนหมะ ( Frozen) - รางวลออสการ ในสาขาภาพยนตรแอนเมชนยอดเยยม และในสาขาเพลงประกอบภาพยนตรยอดเยยมเพลงปลอยมนไป (Let It Go) - รางวลลกโลกทองค า สาขาภาพยนตรแอนเมชนยอดเยยม - รางวลบาฟตา (BAFTA) สาขาภาพยนตรแอนเมชนยอดเยยม - เปนภาพยนตรการตนทท ารายไดสงสดในป 2013 - อนๆ

88

88

ภาคผนวก ข เกณฑการวเคราะหกลวธการแปลส านวนและภาษาภาพพจนบทเพลงภาษาองกฤษทปรากฎใน

ภาพยนตรการตนวอลทดสนย แปลโดย ธาน พนสวรรณ

89

89

เกณฑการวเคราะหกลวธการแปลส านวนและภาษาภาพพจนบทเพลงภาษาองกฤษทปรากฎในภาพยนตรการตนวอลทดสนย แปลโดย ธาน พนสวรรณ

ในการวจยครงนผวจยไดมงศกษากลวธการแปลส านวนและภาษาภาพพจนทปรากฏในบทเพลงภาษาองกฤษทปรากฎในภาพยนตการตนวอลทดสนย โดยยดเกณฑการวเคราะหกลวธการแปลของเบเคอร (Baker, 2011) ดงตอไปน 1. กลวธการแปลแบบใชรปแบบและความหมายตรงตว (Using an idiom of similar meaning and form) โดยกลวธนจะน าส านวนทมอยแลวในภาษาฉบบแปลทสามารถถายทอดความหมายเดยวกนในภาษาตนฉบบ ตวอยาง: ภาษาตนฉบบ: Oscar: Lenny, I give you my word. Lenny: Okay, I will tell you. I'm..I'm a vegetarian. Hold up ภาษาฉบบแปล: ออสกา: เลนน ฉนใหสญญาไดเลย เลนน: โอเค อยากฟงอยากเลา ฉน... ฉนเปนมงสวรต เดยวนะ (ปยะดา โล, 2551, หนา 90) 2. กลวธการแปลแบบใชส านวนทมความหมายเหมอนแตรปแบบตาง ( Using an idiom of similar meaning but dissimilar form ) หรอเรยกวา กลวธการแปลแบบใชส านวนเทยบเคยง เปนการใชส านวนทมความหมายคลายกนแตรปค าไมเหมอนกน ซงกลวธนมลกษณะคลายกบกลวธการแปลในขอแรก เพยงแตแตกตางกนเลกนอยตรงทรปค าทงภาษาตนฉบบและภาษาแปลไมเหมอนกนแตสอความหมายเดยวกน ตวอยาง: ภาษาตนฉบบ: Very often John was about to give up and quit. But he then kept telling himself that every cloud had a silver lining. ภาษาฉบบแปล: จอหนจะยอมแพและลาออกตงหลายครง แตเขาคอยบอกตวเองวา ชวเจดท ดเจดหน (สญฉว สายบว, 2542, หนา 101) 3. กลวธการแปลแบบการยมส านวน (Borrowing the source language idiom) เปนกลวธทสามารถจดการปญหาความแตกตางดานวฒนธรรมได โดยผแปลน าค าหรอส านวนของตนฉบบมาแทนท

90

90

ตวอยาง: ภาษาตนฉบบ: These perdona-mils, who stand so much on the new form, that they cannot at ease on the old bench? ภาษาฉบบแปล: พวกปารดอนเนซ- มว ซงเครงครดในแบบแผนนก จนนงสบายๆไมไดบนเกาอเกา ( ณฐวรรณ อนศาสนนนท, 2544, หนา 44 ) 4. กลวธการแปลแบบถอดความ (Paraphrase ) การแปลโดยการถอดความ ซงเปนวธทนยมใชในภาษาฉบบแปลเมอไมสามารถหาค าหรอส านวนแทนทไดหรอมค าหรอส านวนทไมเหมาะสมทจะน ามาแปลอาจเนองจากความแตกตางดานรปแบบหรอความหมายมากเกนไป ตวอยาง: ภาษาตนฉบบ: Gasp and flop till its silver, scales lie black and still at your feet. ภาษาฉบบแปล: ส าลกจมลมดนจนกระทงเกลดสเงนของมนกลายเปนสด าวางอยแทบเทาเจา (Onsomboon, 2007,p. 37) 5. กลวธการแปลแบบละการเลนส านวน (Omission of a play on idiom ) เปนกลวธทผแปลไมสามารถหาส านวนหรอใชส านวนทเหมอนกนในภาษาฉบบแปลไดเนองจากเมอแปลแลวผอานอาจไมเขาใจ ดงนนผแปลจงเลอกกลวธการแปลแบบอธบายความหมายของส านวนในภาษาตนฉบบมากกวาจะแปลออกมาเปนส านวน ตวอยาง: ภาษาตนฉบบ: Now she’s here Suddenly I know. If she’s here It’s crystal clear ภาษาฉบบแปล: เมอมเธอ เรากไดมองเหน อยากจะอย กรชดเจน โดยส านวน "crystal clear" หมายถง "to have a very obvious meaning" [Renton,1992,p.94] แปลเปนภาษาไทยวา " ชดเจน รชดเจน เขาใจอยางแจมแจง" 6. กลวธการแปลแบบละส านวน (Omission of entire idiom ) เปนกลวธทผแปลใชเมอพบวาไมสามารถแปลส านวนนนออกมาเปนภาษาฉบบแปลไดและส านวนนนเมอตดออกไปกไมไดท าใหความหมายประโยคเปลยนไป ตวอยาง: ภาษาตนฉบบ: Please look kindly on these cultured pearls. Each a perfect porcelain doll. ภาษาฉบบแปล: โปรดจงเมตตาไขมกงาม เปลงระยบวบวามเลอคา ( อโนเชาว เพชรรตน 2555, หนา 61 )

91

91

ภาคผนวก ค ตวอยางการวเคราะหกลวธการแปลส านวนในเนอรองภาษาองกฤษทปรากฎใน

ภาพยนตรการตนวอลทดสนย แปลโดย ธาน พนสวรรณ

ตวอยางการวเคราะหกลวธการแปลภาษาภาพพจนในเนอรองภาษาองกฤษทปรากฎใน

ภาพยนตรการตนวอลทดสนย แปลโดย ธาน พนสวรรณ

ตวอยางการวเคราะหประเภทภาษาภาพพจนในเนอรองภาษาองกฤษทปรากฎใน

ภาพยนตรการตนวอลทดสนย แปลโดย ธาน พนสวรรณ

92

ตวอยางการวเคราะหกลวธการแปลส านวนในเนอรองของบทเพลงภาษาองกฤษทปรากฎในภาพยนตรการตนวอลทดสนย แปลโดย ธาน พนสวรรณ ตารางท19 ตวอยางกลวธการแปลแบบถอดความ

สถานการณ บทเพลงภาษาองกฤษ บทเพลงภาษาไทย บทวเคราะหกลวธการแปลแบบถอดความ

ราพนเซลและฟลน ก าลงนงบนเรอและชมความสวยงามของโคมไฟทลองลอยบนทองฟา ราพนเซลรสกดใจทในทสด เธอไดมาเหนโคมไฟลอยตามทตงใจไว

And at last, I see the light And it’s like the sky is new (บทเพลง เหนแสงประกาย:ภาพยนตรการตนเรอง ราพนเซลเจาหญงผมยาวกบโจรซาจอมแสบ

ไดมาพบความจรงทหา ไดมองฟาใหงามพรางพราย

จากสถานการณดงกลาว ส านวน see the ligth หมายถง to understand the real situation (Renton, 1992,p.229) to understand something clearly at last. (Spears, 2005, p.590) คอ เขาใจในทสด ซงผแปลใช กลวธการแปลแบบถอดความ โดยมการปรบเปลยนค าจากความหมายของส านวน และวเคราะหจากความรสกของตวละครทรอง นนคอ ราพนเซล รสกเหมอนไดพบกบสงทตนเองรอคอย

93

บทเพลงขบรองโดยชาวโทลล (หนพดได) ขณะทครสตอบฟฟพาแอนนาไปพบชาวโทลลเพอรกษาอาการบาดเจบของแอนนา โทลลกบอกตามสตร รกแทซอมได

People make bad choices if they're mad or scared or stressed But throw a little love their way, and you'll bring out their best True love brings out the best (บทเพลง ของตองซอมตอ:ภาพยนตรการตนเรอง ผจญภยแดนค าสาปราชนหมะ)

คนดๆ กเลอกผดยามความคดไหวหวนหวาดกลว แคเราลองโยนความรกเขาไปจะดโดยไมรตว รกชวยโดยไมรตว

จากสถานการณชาวโทลลบอกครสตอบฟฟวารกแทเทานนจงจะชวยแอนนาใหหายได โดยส านวน bring out the best หมายถง to cause someone to behave in the best manner. ( Spears, 2005, p.63 ) ซงผแปลใชกลวธการแปลแบบถอดความส านวนน

ตารางท 19 (ตอ)

สถานการณ บทเพลงภาษาองกฤษ บทเพลงภาษาไทย บทวเคราะหกลวธการแปลแบบถอดความ

บทเพลงถกขบรองตอนทายของเรอง ซงเปนตอนทตวละครทกๆตวในเรองมความสขสมปราถนา ทกคตางไดครองรกกน ทงโลกเทพนยาและโลกแหงความจรง

Start a new fashion Wear your heart on your sleeve. Sometimes you reach what's realest by making believe (บทเพลง ตลอดไปจนชวกาล:ภาพยนตรการตนเรอง มหศจรรยรกขามภพ )

ไหนลองคดเรมใหม เปดดวงใจใหโลกด(กนชวนรนดร) เรองทเหนจรงดอาจเกดจากฝนทคดกน

จากสถานการณดงกลาว แสดงถงความอศจรรยทเกดขนเรองความรกทเกดขนจรงและสมหวงระหวางมนษยและตวการตนในเทพนยาย ส านวน make believe that หมายถง.. to pretend that... ( Spears, 2005, p.425) หมายถง แสรงท า สมมตวา ( ธง วทยวฒน, 2538, หนา 553) ผแปลเลอกใชกลวธการแปลแบบถอดความ

94 ตารางท 19 (ตอ)

สถานการณ บทเพลงภาษาองกฤษ บทเพลงภาษาไทย บทวเคราะหกลวธการแปลแบบถอดความ

บทเพลงขบรองโดย จเซลและคณะดนตร บทเพลงเกดขนเมอจเซลตองการแนะน าวธการใสใจ ดแลผหญง โรเบรต พระเอกของเรองซงมคหมนแตไมคอยไดดแลเอาใจใสคหมน เพราะโรเบรตไมเชอเรองของ ความรกแท

Well does he leave a little note to tell you, you are on his mind? (บทเพลง อยางไรจงร:ภาพยนตรการตนเรอง มหศจรรย รกขามภพ )

อาจแคแผนโนตเลกๆ ทเขยนบอกไว วาคณยงคอยหวงหา

ส านวนon one’s mind หมายถง in one's thought, preoccupying one ( Ammer, 1997, p.463) อยในความคดของ (บางคน), อยในใจของ (บางคน) โดยผแปลไดใชกลวธการแปลแบบถอดความ

บทเพลงขบรองโดย กอเธล ผท ราพนเซลเขาใจวาเปนแมของตนเอง ไดพรรณนาถงสงทนากลวของโลกภายนอกเมอรวาราพนเซลตองการอยากออกจากหอคอย

Mother knows best one way or another, Something will go wrong I swear (บทเพลง แมรดกวาใคร:ภาพยนตรการตนเรอง ราพนเซลเจาหญงผมยาวกบโจรซาจอมแสบ

แมทรด ฟงแคนกปวดหว อนตรายรอบตวมากมาย

ส านวน go wrong หมายถง to fail; [for something bad] to happen. ( Spears, 2005, p.266) เสย ขดของ คดผด ( ธง วทยวฒน, 2538, หนา 346)โดยผแปลไดใช กลวธการแปลแบบถอดความ โดยใหหมายถง สงทไมดหรอ อนตรายจะเกดขน

95 ตารางท 20 ตวอยางกลวธการแปลแบบใชส านวนเทยบเคยง

สถานการณ บทเพลงภาษาองกฤษ บทเพลงภาษาไทย บทวเคราะหกลวธการแปลแบบเส านวน

เทยบเคยง บทเพลงขบรองโดย กอเธล แมเลยงของราพนเซล ใชค าพดประชดประชน เมอราพนเซลตองการอยากออกจากหอคอย

Guess I always knew this day was coming Knew that soon you’d want to leave the nest Soon, but not yet (บทเพลง แมรดกวาใคร:ภาพยนตรการตนเรอง ราพนเซลเจาหญงผมยาวกบโจรซาจอมแสบ

หวอกแมรดวนนจะตองมา อกไมชาลกคงจะอยากบนหน ยงไมถงวน

ส านวน leave the nest หมายถง When children fly the nest or leave the nest, they leave their parents’ home to live on their own. ( Potter, Watson, Lax, Timewell, & Todd, 1997, p.273) ซงค าวา "nest" เปรยบ เทยบวาเปน บาน โดยผแปลใชกลวธการแปลแบบใชส านวนเทยบเคยง ซงมการใชรปแบบค าตางกนแตสอความหมายของส านวนเหมอนกน

บทเพลงขบรองโดยแมหมอหญงชราตาบอด ขณะทเทยนา เจาชายนาว จระเขชอหลยสและหงหอย ไดขอรองใหแมหมอชวยแกค าสาป แตแมหมอแนะน าวธการแกค าสาปโดยผานบทเพลงน

Can't tell you what you'll find Maybe love will grant you peace of mind (บทเพลง ตองคนตองคยใหลกอก:ภาพยนตรการตนเรอง มหจรรยมนตรกเจาชายกบ)

ไมรจะเจอสงไหน แตความรก อาจชวยกลอมเกลาใจเธอ

จากสถานการณ ซงส านวน peace of mind หมายถง a tranquility that results from not having worries, guilt, or problems. (Spears, 2005, p. 493) คอ ความสงบทเปนผลมาจากความไรกงวล หรอไรปญหาโดยผแปลใชกลวธการแปลแบบใชส านวนเทยบเคยง

96 ตารางท 20 (ตอ)

สถานการณ บทเพลงภาษาองกฤษ บทเพลงภาษาไทย บทวเคราะหกลวธการแปลแบบส านวนเทยบเคยง

บทเพลงนขบรองโดย เทยนา เจาชายนาวและจระเขชอหลยส โดยหลยสใฝฝนวาจะไดนกดนตรเปาทรมเปดทมชอเสยง และตงใจไววาจะเปาทรมเปดหรอแตรใหคนชมฟง

I'm gonna blow this horn till the cows come home And everyone's gonna bow down to me (บทเพลง เมอเราไดเปนคน:ภาพยนตรการตนเรอง มหจรรยมนตรกเจาชายกบ)

จะเปาแตรดงๆ พรอมกนนใหหดบ แตใครตอใครตองค านบนฉนนไง

ส านวน until the cows come home หมายถง you could do it for a very long time. ( Potter et all.,1997, p.85)โดยผแปลใชกลวธการแปลแบบส านวนเทยบเคยง คอใชค าวา หดบ อาจเปรยบถงการฟงเสยงดนตรทดงๆเปนระยะเวลานาน จนท าใหหอาจไมยน หรอเกดอาการออ

บทเพลงขบรองโดย จเซลนางเอกของเรองและคณะดนตรทรองเพลงตามสวนสาธารณะ บทเพลงเกดขนเมอจเซลตองการแนะน าวธการใสใจ ดแลผหญง ใหกบโรเบรตโดยไมอยากใหโรเบรตมองความรกเปนเรองทไมตองใสใจ

It's not enough to take the one you love for granted You must remind her, or she'll be inclined to say (บทเพลง อยางไรจงร:ภาพยนตรการตนเรอง มหศจรรยรกขามภพ )

มนคงไมพอถาเหนวาคนทรกเปนของตาย ท าลมกนนานเกนไปจะท าใหเขาตองถาม

ส านวน take someone or something for granted หมายถง to value someone or something too lightly.( Spears, 2005,p.676) คอ ไมใสใจ เหนคณคาของบางคนนอย ซงเปรยบเหมอนส านวนวา ของตาย หมายถง เปนทแนนอน (ขวญกลยาณ, 2548,หนา 24)โดยผแปลใชกลวธการแปลแบบส านวนเทยบเคยง โดยใชส านวนไทยวา "ของตาย"

97 ตารางท 20 (ตอ)

สถานการณ บทเพลงภาษาองกฤษ บทเพลงภาษาไทย บทวเคราะหกลวธการแปลแบบส านวนเทยบเคยง

บทเพลงทขบรองโดยแอนนา ทตองการใหพสาวคอเอลซา ออกมาจากการอยในหองคนเดยว แอนนาพยายามใหเอลซาเปดใจมองโลกภายนอก

Please don't slam the door You don't have to keep your distance anymore (บทเพลง เปนครงแรกทรอมาเนนนาน: ภาพยนตรการตนเรอง ผจญภยแดนค าสาปราชนหมะ )

เลกปดใจดกวา ไมตองถอยท าหมางเมนและหางเหนเยนชา

ส านวน to slam the door in someone's face หมายถง ostentatiously to refuse to have any dealings with a person (Rention, 1992,p.241) คอ ปฏเสธ ไมสนใจคนๆนนโดยผแปลใชกลวธการแปลแบบส านวนเทยบเคยง คอใชส านวนวา ปดใจ

98 ตารางท 21 ตวอยางกลวธการแปลแบบใชรปแบบและความหมายตรงตว

สถานการณ บทเพลงภาษาองกฤษ บทเพลงภาษาไทย บทวเคราะหกลวธการแปลแบบตรงตว

บทเพลงทขบรองโดยตวละครทเปนหมชอโกดา ขณะทหมโกดา และ เคไนก าลงเดนทางไปตามปา โกดารสกมความสขและตนเตนกบการเดนทางครงน เพราะเขาไดเหนสงใหม พบเพอนใหมๆ ทกสรรสงในปาใหญลวนเปนเพอนพวกเขา

And to sleep under the stars Who could ask for more With the moon keeping watch over me (บทเพลง เรามาแลว:ภาพยนตรการตนเรองมหศจรรยหมผยงใหญภาค 1 )

แคไดนอนมองดดวงดาวไมมเหงาหวใจ ดวงจนทรสวยสดใสคอยเฝาด

ส านวน keep watch over someone or some thing หมายถง observe with continuous attention especially to act as a sentinel or for protection( Ammer, 1997, p.355) คอ เฝารกษา เฝายาม ( ธง วทยวฒน, 2538, หนา 471)โดยผแปลใชกลวธการแปลแบบใชรปแบบและความหมายตรงตว

บทเพลงทขบรองโดย แอนนาและเจาชายฮานส ขณะททงสองคนก าลงเปดใจรบรกซงกนและกน โดยทงสองไดกลาวความในใจและเรองราวทประสบพบ

Anna: Say goodbye Hans: Say goodbye Both:To the pain of the past We don't have to feel it anymore (บทเพลง รกเปดโลกสดใส:ภาพยนตรการตนเรอง ผจญภยแดนค าสาปราชนหมะ )

อนนา : จะบอกลา ฮานส : จะบอกลา อนนา/ฮานส : เรองเจบช าทพนผาน ลมมนไป ไมจ าเปนตองเกบไว

ส านวน say goodbye ใหความหมายวา "say you have to accept the fact that you are going to lose it or that you will not be able to have it ( Potter et al.,1997, p166)โดยผแปลใชกลวธการแปลแบบใชรปแบบและความหมายตรงตว

99 ตารางท 21 (ตอ)

สถานการณ บทเพลงภาษาองกฤษ บทเพลงภาษาไทย บทวเคราะหกลวธการแปลแบบตรงตว บทเพลงทขบรองโดยแอนนาและเอลซา ซงมการโตแยง โดยแอนนาตองการใหเอลซากลบคนสพระราชวงแตเอลซาไมตองการอยากจะอยในเมองหมะ แอนนาพยายามใหก าลงใจเอลซาเพอเผชญโลกภายนอก

Please go back home Your life awaits Go enjoy the sun And open up the gates (บทเพลง เปนครงแรกทรอมาเนนนาน รไพรส: ภาพยนตรการตนเรอง ผจญภยแดนค าสาปราชนหมะ )

โปรดกลบคนไป เจอสงดๆ ชนชมแสงตะวนและเปดประตเตมท

ส านวน open up doors หรอ gate หมายถง to create opportunities (Rention, 1992,p.196) คอ สรางโอกาส เปดโอกาส โดยผแปลใชกลวธการแปลแบบใชรปแบบและความหมายตรงตว

บทเพลงนรองโดยเทยนา นางเอกของเรองผทมความฝนอยากไปเมองนวออรลนส ซงเธอเชอวาเมองทสามารถท าใหเธอมชวตทดขนไดตามความฝนทตงใจวาจะเปนเจาของรานอาหาร

Rich people, poor people all got dreams Dreams do come true in New Orleans (บทเพลง นวออรลนส:ภาพยนตรการตนเรอง มหจรรยมนตรกเจาชายกบ)

ขอทาน เศรษฐ ลวนมฝนมากมาย จะเปนจรงไดในนวออรลนส

การแปลส านวน a dream come true หมายถง a wish or a dream that has become a reality. (Potter et al.,1997, p.172) ผแปลใชกลวธการแปลแบบใชรปแบบและความหมายตรงตว คอ ฝนมากมายกลายเปนจรงได ซงเมอถายทอดแบบตรงตวกสามารถท าใหผอานเขาใจได

100 ตารางท 21 (ตอ)

สถานการณ บทเพลงภาษาองกฤษ บทเพลงภาษาไทย บทวเคราะหกลวธการแปลแบบตรงตว

บทเพลงนขบรองโดย ดร.แฟซลเออรผฝกมนตด า ซงก าลงท านายดวงชะตาดวยไพใหกบเจาชายนาวนพระเอกของเรอง แตแทจรงแลว ดร. แฟซลเออรพยายามหลอกลอเจาชาย เพราะเขาตองการขโมยบรรดาศกดเจาชายของนาวนพระเอกของเรองสงผลใหเจาชายรปงามผนกลายรางเปนกบ

Shake my hand Come on boys Won't you shake a poor sinner's hand? (บทเพลง สหายในโลกวญญาณ:ภาพยนตรการตนเรอง มหจรรยมนตรกเจาชายกบ)

จบมอขา มาพอหนม มาจบมอคนบาปซกนดนา

ส านวน shake someone’s hand to take someone’s hand หมายถง to greet someone or mark an agreement with someone. (Spears, 2005, p. 600)โดยผแปลใชกลวธการแปลแบบใชรปแบบและความหมายตรงตว ส านวน shake my hand เปนการทกทายของวฒนธรรมชาวตะวนตก อยางไรกตามเมอผแปลใชวธการแปลตรงตว ผอานสามารถเขาใจได

101 ตารางท 21 (ตอ)

สถานการณ บทเพลงภาษาองกฤษ บทเพลงภาษาไทย บทวเคราะหกลวธการแปลแบบตรงตว

บทเพลงขบรองโดยนางกอเธลทไมตองการใหราพนเซลออกจากหอคอย โดยการอางวานางรกและเปนหวงราพนเซล ไมอยากใหไดรบอนตราย จงตองการปกปองราพนเซลจากสงชวรายตางๆ

That’s right, to keep you safe and sound, dear (บทเพลง แมรดกวาใคร:ภาพยนตรการตนเรอง ราพนเซลเจาหญงผมยาวกบโจรซาจอมแสบ

กเพอปกปองคนด...ใหปลอดภย ส านวน safe and sound หมายถง safe and sound unharmed and whole or healthy. ( Spears, 2005, p.579) หมายถง ปลอดภย สขภาพด โดยผแปลใชกลวธการแปลแบบใชรปแบบและความหมายตรงตว

102

ตารางท 22 ตวอยางกลวธการแปลแบบละส านวน สถานการณ บทเพลงภาษาองกฤษ บทเพลงภาษาไทย บทวเคราะหกลวธการแปลแบบละส านวน

บทเพลงขบรองโดย ราพน ฟลนและกลมโจร ทเลาระบายความฝนของตนเอง ซงในเนอรองน เปนโจรหนมคนหนงทบอกลกษณะภายนอกตนเองแมดนากลว แตตนเองกมความฝนเชนเหมอนคนอนๆ

See, I ain't as cruel and vicious as I seem Though I do like breaking femurs, you can count me with the dreamers (บทเพลง ฉนมความฝน:ภาพยนตรการตนเรอง ราพนเซลเจาหญงผมยาวกบโจรซาจอมแสบ

อยากใหรวาไมไดรายเหมอนทใครเหน อาจจะจรงถงฉนชอบมเรอง ฉนกชอบฝนเฟองทกเชาเยน

ส านวน Count with someone หมายถง to be important to someone. ( Spears, 2005, p.127)โดยผแปลใชกลวธการแปลแบบละส านวน เนองจากผแปลเหนวาไมมความจ าเปนทตองแปล และหากแปลไปอาจท าใหจงหวะหรอท านองเพลงผดเพยนไปได

บทเพลงขบรองโดย เทยนา ผซงมความใฝฝนอยากเปนเจาของกจการรานอาหาร

So I work read hard each and every day. Now things for sure are going my way. Just doing what I do. Look out, boys, I'm coming through (บทเพลง ใกลถงฝน: ภาพยนตรการตนเรอง มหจรรยมนตรกเจาชายกบ)

จะตงใจท างานทงเชาทงค า สงผลเลศล าอยางทเฝาคอยแคตงใจเพอสรางฝน ฉนก าลงมา ชวยหลบหนอย

ส านวน for sure หมายถง for certain ( Spears, 2005, p.226) ร เปนทแนนอน ( ธง วทยวฒน, 2538, หนา 266) ซงผแปลเลอกทจะไมแปลส านวนน โดยใชกลวธการแปลแบบละส านวน

103 ตารางท 22 (ตอ)

สถานการณ บทเพลงภาษาองกฤษ บทเพลงภาษาไทย บทวเคราะหกลวธการแปลแบบละส านวน

บทเพลงขบรองโดย จเซล ทหลดจากโลกเทพนยายมาอาศยอยบานของโรเบรต บนโลกมนษย เปนตอนท จเซลไดเรยกเหลาสตวตางๆมาชวยท างานบานอยางมความสข

How we all enjoy letting loose with a littleLa-da-dum-dum-dum While we're emptying the vacu-umIt's such fun to hum (บทเพลงชอ เพลงท างาน:ภาพยนตรการตนเรอง มหศจรรยรกขามภพ )

ชางสนกสนานไปดวยกน เธอกบฉนมาลาลาล าล าลา ดดฝนผงแลวเรากคว าทงไป เรารนเรงหวใจท างานไปกบเสยงเพลง

ส านวน let loose (with something)หมายถง to shout something out or expel something; to shout or express something wildly. เชน( Spears, 2005,p.397 ) ปลดปลอย อสระ ( ธง วทยวฒน, 2538, หนา 509)โดยผแปลใชกลวธการแปลแบบละส านวน

บทเพลงขบรองโดย เอลซา ซงมพลงน าแขงวเศษทตนเองไมสามารถควบคมได

The wind is howling like this swirling storm inside Couldn't keep it in; heaven knows I tried (บทเพลง ปลอยมนไป:ภาพยนตรการตนเรอง ผจญภยแดนค าสาปราชนหมะ )

ยงมพายซอนอยภายใน หมนวนเวยนวาย ถงตานทานเทาไหร ฉนกหามไมได

ส านวน heaven knows หมายถงit is not known (Renton ,1992 ,p.150)โดยผแปลใชกลวธการแปลแบบละส านวน เนองจากผแปลคดวาหากแปลไปผอานหรอผชมภาพยนตรอาจไมเขาใจส านวนน และหากละไมแปล กมท าใหความหมายของขอความตอนนเปลยนไป

104 ตารางท 22 (ตอ)

สถานการณ บทเพลงภาษาองกฤษ บทเพลงภาษาไทย บทวเคราะหกลวธการแปลแบบละ

ส านวน บทเพลงถกขบรองในขณะทเคไนและโกดา มาถงณ แซลมอนรน เปนการบงบอกวาสถานทแหงนยนดตอนรบพวกเขา

Welcome to our family time Welcome to our happy to be time This is our festival You know and best of all We're here to share it all บทเพลง เชญเลย: ภาพยนตรการตนเรองมหศจรรยหมผยงใหญภาค 1)

เชญเลยเชญมาเปนครอบครวเรา เวลาสขสนตไมมเศรา เรามาโหรองดวยกน แลวกสงทส าคญมเธอและมฉน มกนและกนเสมอ

ส านวน You Know หมายถง an expression placed on the end of a statement for pause or emphasis. (This expression is often overused,in which case it is totally meaningless and irritating.) ( Spears, 2005, p.778) โดยผแปลใชกลวธการแปลแบบละส านวน

บทเพลงขบรองโดย กอเธล ไดพรรณนาถงสงทนากลวของโลกภายนอกเมอรวาราพนเซลตองการอยากออกจากหอคอย

Mother knows best one way or another, Something will go wrong I sear

แมทรด ฟงแคนกปวดหว อนตรายรอบตวมากมาย

ส านวน one way or another somehow. อยางไรกตาม, ดวยเหตใดกตาม, ดวยวธใดวธหนง( Spears, 2005, p.475)โดยผแปลใชกลวธการแปลแบบละส านวน

105 ตารางท 23 ตวอยางกลวธการแปลละการเลนส านวน

สถานการณ บทเพลงภาษาองกฤษ บทเพลงภาษาไทย บทวเคราะหกลวธการแปลแบบละการเลน

ส านวน บทเพลงขบรองโดย ฟลน และ ราพนเซล พระเอกนางเอกของเรองซงไดขบรองเพอถายทอดความรดๆทมตอกนขณะทนงบนเรอและชมความสวยงามของโคมไฟลอย

Now she’s here Suddenly I know If she’s here It’s crystal clear (บทเพลง เหนแสงประกาย:ภาพยนตรการตนเรอง ราพนเซลเจาหญงผมยาวกบโจรซาจอมแสบ

เมอมเธอ เรากไดมองเหน อยากจะอย กรชดเจน

ส านวน crystal หมายถง to have a very obvious meaning [Renton,1992,p.94] ผแปลใชกลวธการแปลแบบละการเลนส านวน และอธบายความหมายของส านวน crystal clear แทนซงหมายถง ร และเขาใจอยางแจมแจง

บทเพลงขบรองโดย จเซล ทก าลงท างานบาน โดยจเซลไดเรยกเหลาสตวตางๆ เพอเตรยมความพรอมในการท างานบาน

Merry little voices clear and strong Come and roll your sleeves up So to speak and pitch in

เปลงดวยความมนใจใหมนกองดง มาพรอมพรงเพอรวมพลงทไมมหกหาย

ส านวนroll up your sleeves ใหความหมายวา If you roll up your sleeves, you get ready to work hard, often as part of a group of people. ( Potter et all.,1997, p.355 ) หมายถง เตรยมพรอมท างานหนก โดยผแปลใชกลวธการแปลแบบละการเลนส านวน และเลอกทจะแปลความหมายของส านวนนนมาแทน

106 ตารางท 23 (ตอ)

สถานการณ บทเพลงภาษาองกฤษ บทเพลงภาษาไทย บทวเคราะหกลวธการแปลแบบละการเลน

ส านวน บทเพลงขบรองโดยแอนนา ทพยายามจะโนมนาวให เอลซาลงจากภเขาหมะและกลบเขาวงไปเพอแกปญหารวมกน

We can fix this hand in hand We can head down this mountain together (บทเพลง เปนครงแรกทรอมาเนนนาน รไพรส: ภาพยนตรการตนเรอง ผจญภยแดนค าสาปราชนหมะ )

ขอใหเรารวมกนแกไข เราจะมงหนาลงเขานไปดวยกน

ส านวน hand in hand ใหความหมายวา If two things go hand in hand, they are closely connected and cannot be considered separatedly from each other.( Potter et all.,1997, p.180 ) โดยผแปลใชกลวธการแปลแบบละการเลนส านวน คออธบายความหมายของส านวนนนแทน

บทเพลงขบรองโดยชาวโทลล (หนพดได) ขณะทครสตอบฟฟพาแอนนาไปพบชาวโทลล โดยชาวโทลลเปรยบเทยบใหเปดใจวา ไมวาใครกยอมมขอบกพรองแตสามารถปรบปรงตนเองได ด

Everyone's a bit of a fixer upper But when push comes to shove (บทเพลง ของตองซอมตอ:ภาพยนตรการตนเรอง ผจญภยแดนค าสาปราชนหมะ )

ใครๆ กเหมอนของทตองเอาไปซอมตอ แตถามนเรมจะยาก

ส านวน when put come to shove หมายถง when things get a little pressed; when the situation ( Spears, 2005, p. 752) คอ เกดสถานการณทกดดน หรอยากล าบากเลกนอย โดยผแปลใชกลวธการแปลแบบละการเลนส านวน คออธบายความหมายของส านวนนนแทน

107 ตารางท 23 (ตอ)

สถานการณ บทเพลงภาษาองกฤษ บทเพลงภาษาไทย บทวเคราะหกลวธการแปลแบบละการเลน

ส านวน บทเพลงทขบรองโดยครสตอฟ ซงรองเพลงคนเดยวกลอมใหกวางของเขาฟงในเวลากลางคน

Seven: That's once again true, for all except you Kristoff : You got me. Let's call it a night (บทเพลง กวางชางแสนดยงกวาคน:ภาพยนตรการตนเรอง ผจญภยแดนค าสาปราชนหมะ )

สเวน : กพดถกตองอย ทกคนยกเวนนาย ครสตอฟ : (ตลกนา) ไปนอนไดเลยไป

คลายกบ ส านวน call it a day to quit work and go home call it a night หมายถง to stop what you have been doing in the evening or night, often in order to go to bed. โดยผแปลใชกลวธการแปลแบบละการเลนส านวน คออธบายความหมายของส านวนนนแทน

บทเพลงนขบรองโดย ดร.แฟซลเออร ผฝกมนตด า ซงก าลงท านายดวงชะตาดวยไพใหกบเจาชาย นาวนพระเอกของเรอง แตแทจรงแลว ดร. แฟซลเออรพยายามหลอกลอเจาชาย เพราะเขาตองการขโมยบรรดาศกดเจาชายของนาวน

Sit down at my table Put your minds at ease

มาซเชญนงลงไป ท าตวใหสบาย

ส านวน put one's at ease หมายถง to cause someone to relax or feel welcome. ( Spears, 2005, p.530)โดยผแปลไดใชกลวธการแปลแบบละการเลนส านวน

108

ตวอยางการวเคราะหกลวธการแปลภาษาภาพพจนในเนอรองของบทเพลงภาษาองกฤษทปรากฎในภาพยนตรการตนวอลทดสนย แปลโดย ธาน พนสวรรณ ตารางท 24 ตวอยางกลวธการแปลแบบถอดความ

สถานการณ บทเพลงภาษาองกฤษ บทเพลงภาษาไทย บทวเคราะหกลวธการแปลแบบถอดความ

บทเพลงทขบรองโดยราพนเซลและกลมโจร ทตางมความฝนของตน และรอคอยความรก

I've got a dream He's got a dream And I know one day romance will reign supreme

(บทเพลง ฉนมความฝน:ภาพยนตรการตนเรอง ราพนเซลเจาหญงผมยาวกบโจรซาจอมแสบ

กฉนมฝน (กเขามฝน) ฝนอนยงใหญ (ฝนอนยงใหญ ) และในใจเชอมนวารกตองมาเยยมเยอน

จากประโยค romance will reign supreme เปนการใชภาษาภาพพจนแบบบคลาธษฐาน โดยใหความรกมการกระท าเหมอนมนษย ผแปลไดใชภาพพจนเดยวกนในภาษาแปล และไดใชกลวธการแปลแบบถอดความ โดยแปลค าวา reign ซงหมายถง ครอบครอง มอ านาจ (วทย เทยงบรณธรรม, 2541, หนา 714) มาเปน มาเยยมเยอนแทน เพราะหากแปลตรงตวผอานอาจไมเขาใจความหมายภาษาภาพพจนน romance หมายถง the relationship, actions etc of people who are in love เรองรกใคร( Cambridge Dictionary Online )

109 ตารางท 24 (ตอ)

สถานการณ บทเพลงภาษาองกฤษ บทเพลงภาษาไทย บทวเคราะหกลวธการแปลแบบถอดความ

บทเพลงขบรองโดยนางกอเธลทตองการยยงใหราพนเซลเหนวา ฟลนไมไดรกเธอจรง เพราะเธอไมไดเปนผหญงทนาสนใจแตอยางไร

Dear, this whole romance that you’ve inventedJust proves you’re too naïve to be hereWhy would he like you? Come on now — really!(บทเพลง แมรดกวาใคร รไพรส: ภาพยนตรการตนเรอง ราพนเซลเจาหญงผมยาวกบโจรซาจอมแสบ)

ลกไมควรจะหนมาเลยนนา เรองรกหลงทลกบรรจงแตงขนมา บอกวา ลกโง เกนกวาจะอยไหว เขานะเหรอชอบเธอ เลกเพอไดซะท

ค าถาม Why would he like you? เปนการใชภาษาภาพพจนประเภทปฏปจฉา นางกอเธลไมไดตองการค าตอบจากราพนเซล แตพดเพอย าเตอนราพนเซล ใหเลกเพอฝนเรองความรก ผแปลไดใชภาษาภาพพจนประเภทเดยวกน และไมไดแปลตรงตวค าถามแตใชกลวธการถอดความออกมาเพอสอความหมายเดยวกน

บทเพลงทขบรองโดย หงหอยชอเรย ไดรองเพลงชนชม อแวเจลลน ซงเปนดวงจนทรทตนเองหลงรก

Love always finds a way, it's true And I love you, Evangeline (บทเพลงโอนองอแวนเจลลน:ภาพยนตรการตนเรอง มหจรรยมนตรกเจาชายกบ)

ความรกสรรคสรางหนทางดงฝน ขาจะรกมนอแวนเจลลน

ในบทเพลงภาษาองกฤษมการใชภาษาภาพพจนประเภทบคลาธษฐาน โดยใหค าวา love มอากปกรยาเหมอนมนษย และในผแปลไดใชภาษาภาพพจนเดยวกนและไดใชกลวธการแปลแบบถอดความประโยคดงกลาว

110 ตารางท 24 (ตอ)

สถานการณ บทเพลงภาษาองกฤษ บทเพลงภาษาไทย บทวเคราะหกลวธการแปลแบบถอดความ

บทเพลงขบรองโดยแอนนาท ตองการใหเอลซาพสาวกลบมาเลนกบเธอเหมอนเดม แตตอนนเธอไมสามารถเลนกบเอลซาไดอก เพราะเอลซาขงตวเองอยในหองตลอดเวลา

We used to be best buddies And now we're not (บทเพลง ปนมนษยหมะดวยกนไหม: ภาพยนตรการตนเรอง ผจญภยแดนค าสาปราชนหมะ )

เราเคยเปนเพอนทแสนด วนนกเปลยน

ในบทเพลงภาษาองกฤษมการใชภาษาภาพพจนการใชค าสมผส โดยใชค าวา best buddies แตในบทเพลงแปลผแปลไดเลอกการบรรรยายค านนแทนโดยไดใชกลวธการแปลแบบถอดความ คอ มการปรบค าโดยใชค าวา "เพอนทแสนด" แทนค าวา "เพอนทดทสด"

บทเพลงทขบรองโดยเอลซาซงรองตอบโตแอนนาทตองการใหเธอออกจากภเขาหมะ แตเอลซาไมอยากกลบไปเผชญหนากบคนมากมาย

Yes, I'm alone but I'm alone and free Just stay away and you'll be safe from me (บทเพลง เปนครงแรกทรอมาเนนนานรไพรส: ภาพยนตรการตนเรอง ผจญภยแดนค าสาปราชนหมะ )

ถงแมอางวางแตเปนไดดงหวใจ จงหนใหหางจะรอดพนจากปวงภย

ในบทเพลงภาษาองกฤษไดมการใชภาษาภาพพจนประเภทปฏทรรศน ซงในขอความนสอวา การอยคนเดยวแมวาอาจจะเหงา โดดเดยว แตเมอพจารณาใหดแลวจะพบวา การอยคนเดยว กมอสระ สามารถท าสงใดตามใจตนได โดยผแปลไดใชภาษาภาพพจนเดยวกนแตใชกลวธการถอดความ โดยอาจมการเพมค าขนมาแตสอความหมายเดยวกนคอ แมจะรสกโดดเดยวแตกมอสระทจะท าอะไรอยางทใจตองการได

111 ตารางท 25 ตวอยางกลวธการแปลแบบใชรปแบบและความหมายเหมอนตรงกน

สถานการณ บทเพลงภาษาองกฤษ บทเพลงภาษาไทย บทวเคราะหกลวธการแปลแบบตรงตว

บทเพลงนขบรอง แอนนา ซงเปนตวเอกหนงของเรองน โดยเปนสถานการณท แอนนา ตองการชวน เอลซา พสาวของตนเองไปเลนปนหมะดวยกนเหมอนกอน

Do you wanna build a snowman? Come on lets go and play (บทเพลง ปนมนษยหมะดวยกนไหม: ภาพยนตรการตนเรอง ผจญภยแดนค าสาปราชนหมะ )

ปนมนษยหมะดวยกนมย ไปเลนดวยกนรบมา

โดยภาษาภาพพจนทใชในเนอเพลงตอนนเปน ภาษาภาพพจนประเภท ปฏปจฉา เปนการใชประโยคขอรองเชญชวน ผแปลไดเลอกใชกลวธการแปลแบบใชรปแบบและความหมายตรงตว เพราะผแปลวเคราะหแลววา การแปลโดยกลวธน ท าใหผอานสามารถเขาใจไดไมยาก

บทเพลงทขบรองโดยชาวโทลลทกลาวถงครสตอฟ ชายหนมทเปนเหมอนของทตองเอาไปแกไขหรอปรบปรงใหสมบรณขน

But you'll never meet a fella who's as sensitive and sweet So he's a bit of a fixer upper (บทเพลง ของตองเอาไปซอมตอ: ภาพยนตรการตนเรอง ผจญภยแดนค าสาปราชนหมะ )

แตกไมคอยมคนไหนททงออน-หวานและยงออนไหว เขากเหมอนของทตองเอาไปซอมตอ

ในบทเพลงภาษาองกฤษไดใชภาษาภาพพจนประเภทการใชค าสมผส และผแปลไดใชภาษาภาพพจนประเภทเดยวกน รวมถงไดใชกลวธการแปลแบบใชรปแบบและความหมายตรงตว ซง เมอแปลออกมาแลวกสามารถเขาใจได

112 ตารางท 25 (ตอ)

สถานการณ บทเพลงภาษาองกฤษ บทเพลงภาษาไทย บทวเคราะหกลวธการแปลแบบตรงตว

บทเพลงทถกขบรองตอนจบของเรอง เพอตองการสอถงการปลอยหวใจใหเปนอสระ โลกนมเรองอศจรรยตางๆมากมายทสามารถเปนความจรงได

No wonder your heart feels it's flyingYour head feels it's spinning(บทเพลง ตลอดไปจนชวกาล:ภาพยนตรการตนเรอง มหศจรรยรกขามภพ )

อยาสงสยเลยถาหวใจใหลองลอย และหวเธอกเรมหมน

ในบทเพลงภาษาองกฤษไดใชภาษาภาพพจนประเภท อตพจน เพราะในความจรง หวใจไมสามารถบนหรอลองลอยได แตผเขยนตองการเปรยบถง การปลอยชวตใหหวใจมอสระ ซงผแปลไดใชภาษาภาพพจนประเภทเดยวกนและใชกลวธการแปลแบบใชรปแบบและความหมายตรงตว

บทเพลงทไดกลาวถงเมอนวออรลนส เมองทใหญทสดและเปนพนทเมองในรฐลยเซยนา นวออรลนสยงเปนเมองทมชอเสยงเรองอาหาร ดนตร

Grab somebody, come on down Bring your paintbrush, we're painting the townThere's some sweetness going around (บทเพลงในนวออรลนส:ภาพยนตรการตนเรอง มหจรรยมนตรกเจาชายกบ)

พาคใจมา ใหถงแดนใต เขามาเทยวไปสดใสและซาบซาน เมอมองดรอบๆ ลวนความหวาน

ในบทเพลงมการใชภาษาภาพพจนประเภท อตพจน คอกลาวเกนความจรง ทงนเพอใหเหนความสวยงาม และเลศหรของเมองนวออรลนส ซงผแปลไดใชกลวธการแปลแบบใชรปแบบและความหมายโดยตรง

113 ตารางท 26 ตวอยางกลวธการแปลแบบใชส านวนเทยบเคยง

สถานการณ บทเพลงภาษาองกฤษ บทเพลงภาษาไทย บทวเคราะหกลวธการแปลแบบใชส านวนเทยบเคยง

บทเพลงทขบรองโดย จเซล ซงเฝาฝนทไดพบจมพตจากรกแท โดยเปนตอนทจเซล อาศยอยในโลกเทพนยาย และไดพรรณนาถงความรกแทกบเหลาสตวปาตางๆ

How we came to love And grow and grow love (บทเพลง จมพตจากรกแท: ภาพยนตรการตนเรอง มหศจรรยรกขามภพ)

ทสองเราพบพาน ความรกเรมแยมบาน

ในบทเพลงภาษาองกฤษมการใชภาษาภาพพจนประเภทซ าค า คอซ าค าวา grow หมายถง เตบโต แตในผแปลไดใชภาษาภาพพจนประเภทอตพจน กลาวเกนจรง เพราะความรกเปนนามธรรม ไมมชวตจงแสดงกรยาไมได ผแปลไดใชกลวธการแปลแบบส านวนเทยบเคยง

บทเพลงทขบรองโดยชาวโทลลทพดกบแอนนา ใหชอบครสตอฟ ชายหนมทเปนเหมอนของทตองเอาไปแกไขหรอปรบปรงใหสมบรณขน

Or the way he covers up that he's the honest goods? He's just a bit of a fixer upper (บทเพลง ของตองเอาไปซอมตอ: ภาพยนตรการตนเรอง ผจญภยแดนค าสาปราชนหมะ )

เปนทเขากลบเกลอนดวงใจทใสและซอเอาไว เขากเหมอนของทตองเอาไปซอมตอ

ในบทเพลงภาษาองกฤษไดใชภาษาภาพพจนประเภทปฏปจฉา และผแปลไดใชวธการบรรยายแทน และเลอกใชกลวธการแปลแบบส านวนเทยบเคยง คอใชขอความวา ดวงใจทใสและซอ หมายถง จตใจทบรสทธ

114 ตารางท 26 (ตอ)

สถานการณ บทเพลงภาษาองกฤษ บทเพลงภาษาไทย บทวเคราะหกลวธการแปลแบบใชส านวนเทยบเคยง

บทเพลงขบรองโดย ดร.แฟซลเออร ซงก าลงท านายดวงชะตาดวยไพใหกบเจาชายนาวนพระเอกของเรอง

You need to marry a little honey whose daddy got dough (บทเพลงสหายในโลกวญญาณ:ภาพยนตรการตนเรอง มหจรรยมนตรกเจาชายกบ)

กเลยตองหาใหพบเนอคทล าซ ามเงนหน¬า

ในบทเพลงภาษาองกฤษไดใชภาษาภาพพจนประเภทนามนย ซงค าวา "little honey" ในทนหมายถง ลกสาวของ เศรษฐ Big Daddy Rabouff ทเจาชายนาวนจะแตงงานดวย และผแปลใชกลวธการแปลส านวนเทยบเคยง ซง คอค าวา เนอค ชายหญงทถอกนวาเคยอยรวมกนมาแตปางกอน ชายหญงทสมเปนคครองกน

บทเพลงขบรองโดย แอนนาและเจาชานฮานสทพบกนครงแรกและตกหลมรกกนและกน

And it's nothing like I've ever known beforeLove is an open door (บทเพลง รกคอเปดโลกสดใส: ภาพยนตรการตนเรอง ผจญภยแดนค าสาปราชนหมะ )

กไดเจออะไรทไมเคยเจอทไหนรกมาเปดโลกสดใส

ในบทเพลงภาษาองกฤษไดใชภาษาภาพพจนประเภทอปลกษณคอการเปรยบเทยบสงหนงกบอกสงหนง ในทน เปรยบเทยบ ความรกเหมอประตทเปดออก แตในบทเพลงภาษาฉบบแปล ผแปลไดใชภาษาภาพพจนประเภท บคลาธษฐาน คอให ความรก เปนประธาน และ ค าวา เปด เปนกรยา ซงมการเคลอนไหวเหมอน กรยาอาการของมนษย และผแปลไดใชกลวธส านวนเทยบเคยง

115 ตารางท 26 (ตอ)

สถานการณ บทเพลงภาษาองกฤษ บทเพลงภาษาไทย บทวเคราะหกลวธการแปลแบบใชส านวน

เทยบเคยง บทเพลงทขบรองโดย หงหอยชอเรย ไดรองเพลงชนชม อแวเจลลน ซงเปนดวงจนทรทตนเองหลงรก

You're my queen of the night So still, so bright (บทเพลงโอนองอแวนเจลลน:ภาพยนตรการตนเรอง มหจรรยมนตรกเจาชายกบ)

โอ เธอนนคอขวญใจ เยอกเยนสดใส

ในบทเพลงภาษาองกฤษไดใชภาษาภาพพจนประเภทอปลกษณคอ เรย เปรยบเทยบ อแวนเจลลน เหมอน ราชน แหงกลางคน โดยผแปลไดใชภาษาภาพพจนเดยวกน แตเลอกวธการแปลแบบใชส านวนเทยบเคยง คอเปรยบ อแวนเจลลน เปนขวญใจ ซงเปนค าเรยกหญงทรก หรอคนทรกมาก

116 ตารางท 27 ตวอยางกลวธการแปลแบบละส านวน

สถานการณ บทเพลงภาษาองกฤษ บทเพลงภาษาไทย บทวเคราะหกลวธการแปลแบบละส านวน

บทเพลงขบรองโดย เอลซา ซงมพลงน าแขงวเศษทตนเองไมสามารถควบคมได

The wind is howling like this swirling storm inside Couldn't keep it in; heaven knows I tried (บทเพลง ปลอยมนไป:ภาพยนตรการตนเรอง ผจญภยแดนค าสาปราชนหมะ )

ยงมพายซอนอยภายใน หมนวนเวยนวาย ถงตานทานเทาไหร ฉนกหามไมได

ในบทเพลงภาษาองกฤษ ไดใชภาษาภาพพจนประเภทการอางถง หมายถง การกลาวพาดพงหรออางถงบคคล เหตการณ เทพนยาย เปนตน ขอความ heaven knows เปนส านวน หมายถง it is not known (Renton ,1992 ,p.150) โดยผแปลใชกลวธการแปลแบบละส านวน เนองจากผแปลคดวาหากแปลไปผอานหรอผชมภาพยนตรอาจไมเขาใจส านวนน และหากละไมแปล กมท าใหความหมายของขอความตอนนเปลยนไป

บทเพลงทถกน ามารอง เมอเคไนกบโกดา รวมแบงปนเรอง ราวทแสนเศราดวยกน การผสมผสานระหวางค าพดและบทเพลง เนอรองของเพลงน บรรยายใหเหนถงความรสกลกสดใจของเคไน

And I pray someone, something will come, to take away the pain บทเพลง เชญเลย: ภาพยนตรการตนเรองมหศจรรยหมผยงใหญภาค 1)

และกขอวอนใครชวยรบมนไป ใหใจไดคลายหมองเศรา

ในบทเพลงภาษาองกฤษ ไดใชภาษาภาพพจนประเภทการใชค าสมผส โดยค าวา someone สมผส something โดยผแปลใชกลวธการแปลแบบละส านวน เนองจากไมเปนค าส าคญหรอค าหลก

117 ตารางท 27 (ตอ)

สถานการณ บทเพลงภาษาองกฤษ บทเพลงภาษาไทย บทวเคราะหกลวธการแปลแบบละส านวน

บทเพลงทสอใหเหนถงความเปนอนหนงอนเดยวกนระหวางมนษยกบธรรมชาต

When the earth was young And the air was sweet And the mountains kissed the sky In the great beyond, with its many paths (บทเพลง วญญาณทงมวล: ภาพยนตรการตนเรองมหศจรรยหมผยงใหญภาค 1)

ตงแตนมนานมา เมอมลมโชยพาและภผาภพ ฟาพนบนทนดนแดนไกล ไมวาเสนทางใด

ในบทเพลงภาษาองกฤษ ไดใชภาษาภาพพจนประเภทบคลาธษฐาน โดยให mountain และ sky มกรยาเหมอนมนษย โดยใชค ากรยา kiss ซงในบทเพลงฉบบแปลไมไดถกแปลขอความนวา ภเขาจบทองฟา เนองจากหากแปลออกมา ผอานอาจไมเขาใจความหมาย ผแปลจงใชกลวธการแปลแบบละส านวนไว

บทเพลงนขบรองโดย ดร.แฟซลเออรผฝกมนตด า ซงก าลงท านายดวงชะตาดวยไพใหกบเจาชายนาวนพระเอกของเรอง แตแทจรงแลว ดร. แฟซลเออรพยายามหลอกลอเจาชาย ใหเหนพลงอ านาจของเขา

I'll look deep into your heart and soul

(บทเพลงสหายในโลกวญญาณ:ภาพยนตรการตนเรอง มหจรรยมนตรกเจาชายกบ)

ขาอาจมองลกลงในวญญาณเจานน ในบทเพลงมการชภาษาภาพพจนแบบอตพจนทงภาษาตนฉบบและภาษาฉบบแปล แตผแปลใชกลวธแบบละส านวนไว โดยไมแปลค าวา heart และใชแปลค าวา soul อยางเดยว

118 ตารางท 28 ตวอยางกลวธการแปลแบบละการเลนส านวน

สถานการณ บทเพลงภาษาองกฤษ บทเพลงภาษาไทย บทวเคราะหกลวธการแปลแบบละการเลน

ส านวน บทเพลงนขบรองโดย ดร.แฟซลเออรผฝกมนตด า ซงพบเจาชายนาวน และตงใจหลอกลอเจาชายนาวนใหหลงเชอวาตนเองมพลงอ านาจ หยงรอนาคต

Mom and dad cut you off, huh playboy? (บทเพลง สหายในโลกวญญาณ:ภาพยนตรการตนเรอง มหจรรยมนตรกเจาชายกบ)

พอแมตดขาดเหรอ หนมเจาส าราญ

ในบทเพลงทงภาษาองกฤษและภาษาไทยไดใชภาพภาพเดยวกน คอ ภาษาภาพพจนประเภท นามนย ในทค าวา Playboy หมายถง หนมเจาส าราญ(วทย เทยงบญธรรม, 254, หนา 650 ) ในทนหมายถง เจาชายนาวน โดยผแปลใชกลวธการแปลแบบละการเลนส านวน และอธบายความหมายแทน

บทเพลงขบรองโดย จเซล ทก าลงท างานบานกบพวกสตวตางๆทเปนเพอน เนอรองทอนนแสดงใหเหนวา จเซล เหนคณคาของสตวเหลาน แมวาจะดตวเลก หรอสกปรกแตสามารถชวยงานจเซลไดด

So friends even though you're vermin We're a happy working throng (บทเพลง เพลงท างาน: ภาพยนตรการตนมหศจรรยรกขามภพ)

และแมเธอจะดเหมอนต าตอย เราชวยกนดวยความเรยบรอย

ในบทเพลงภาษาองกฤษมการใชภาษาภาพพจนประเภทอปลกษณ โดยเปรยบเทยบ เหลาสตว วาเปน vermin หมายถงตวพยาธ ตวทนารงเกยจ ต าตอยไมมคณคา [วทย เทยงบรณธรรม, หนา 950] ผแปลใชกลวธการแปลแบบละการเลนส านวน และอธบายความหมายแทน

119

ตารางท 29 ตวอยางกลวธการแปลแบบการยมส านวน สถานการณ บทเพลงภาษาองกฤษ บทเพลงภาษาไทย บทวเคราะหกลวธการแปลแบบการยมส านวน

บทเพลงทขบรองโดย หงหอยชอเรย ไดรองเพลง เพราะหลงรกดวงจนทร ซงเรยตงชอดวยตวเองวา อแวเจลลน

Look how she lights up the sky Ma belle Evangeline (บทเพลงโอนองอแวนเจลลน:ภาพยนตรการตนเรอง มหจรรยมนตรกเจาชายกบ)

โอ เธอฉายแสงมานามอง โอ นองอแวนเจลลน

ในบทเพลงภาษาองกฤษมการใชภาษาภาพพจนแบบสมมตภาวะหมายถงการก าหนดตวละครพดหรอเจรจาโตตอบกบสงทไมใชมนษย ซงในทนหมายถงหงหอยพดจา พรรณากบดวงจนทร จนตงชอใหวา อแวนเจลลน ผแปลเลอกใชกลวธการแปลการยมส านวนเนองจากเปนชอเฉพาะ

บทเพลงนขบรองโดยตวละครทชอวา เรย ซงเปนหงหอยทหลงรกดวงจนทร จนกระทงตงชอดวงจนทรวา อแวลเจลนและพร าเพอบอกรกกบดวงจนทรตลอดเวลา

Je t'adore, je t'aime, Evangeline You're my queen of the night So still, so bright (บทเพลงโอนองอแวนเจลลน:ภาพยนตรการตนเรอง มหจรรยมนตรกเจาชายกบ)

เฌอ ตาโดร (ฉนปลมเธอ) เฌอ แตม (ฉนรกเธอ) อแวนเจลลน โอ เธอนนคอขวญใจ

โดยในภาษาตนฉบบผเขยนเพลงไดใชภาษาฝรงเศสค าวา Je t'adore, je t'aime ซงหมายถง ฉนรกคณ ( Glosbe,n.d.) ในบทเพลงดงนน ผแปลอาจตองการใหผอานภาษาฉบบแปลมอารมณคลอยตามไปกบความรสก อารมณของตวละคร ณ ตอนนน และอยากใหภาษาตนฉบบทยมมาจากภาษาอนอกท คงอยจงไดมการยมส านวนและมการอธบายความหมายเพม เพอใหผอานเขาใจความหมายมากขน

120

ตวอยางการวเคราะหประเภทภาษาภาพพจนในเนอรองของบทเพลงภาษาองกฤษทปรากฎในภาพยนตรการตนวอลทดสนย แปลโดย ธาน พนสวรรณ ภาษาภาพพจนประเภทอตพจนคอการกลาวเกนจรง เพอเนนความส าคญหรอเพมน าหนกกบสงทพด

ตารางท 30 ตวอยางภาษาภาพพจนประเภทอตพจน สถานการณ บทเพลงภาษาองกฤษ บทเพลงภาษาไทย บทวเคราะหประเภทภาษาภาพพจน

บทเพลงขบรองโดย แอนนา เธอรสกตนเตนและดใจทจะมงานเฉลมฉลองเกดขนอกครงหลงจากทไมเคยมงานเฉลมฉลองมาหลายปในพระราชวงแหงน

For the first time in forever I'll be dancing through the night Don't know if I'm elated or gassy But I'm somewhere in that zone

(บทเพลง ครงแรกทรอมาเนนนาน: ภาพยนตรการตนเรอง ผจญภยแดนค าสาปราชนหมะ )

เปนครงแรกทรอมาเนนนาน จะไดเตนทงคนสกท ท าไมเพอหรอเพยนขนาดนน ใจมนพองโตเหลอหลาย นเปนครงแรกทรอมาเนนนาน ฉนไมตองเดยวดาย

ในบทเพลงภาษาองกฤษมการใชภาษาภาพพจนประเภทอตพจน ทงนเพอสอใหเหนถงความรสกตนเตนของแอนนา ตวละครของเรอง ซงในความจรงแอนนาไมไดเตนตลอดทงคนจรงๆ

121 ตารางท 30 (ตอ)

สถานการณ บทเพลงภาษาองกฤษ บทเพลงภาษาไทย บทวเคราะหประเภทภาษาภาพพจน บทเพลงทขบรองโดยตวละครทเปนหมชอโกดา ขณะทหมโกดา และ เคไน ก าลงเดนทางไปตามปา โกดารสกมความสขและตนเตนกบการเดนทางครงน เพราะคดวาเปนการเดนทางทท าใหเขาไดเหนสงใหม พบเพอนใหมๆ ทกสรรสงในปาใหญลวนเปนเพอนพวกเขา

And the stories that we tellwill make you smileOh it really lifts my heart(บทเพลง เรามาแลว: ภาพยนตรการตนเรอง มหศจรรยหมผยงใหญ ภาค 1)

และเรองราวทเราบอกเลาพาเรายมใส คงท าใจสขใจเบกบาน

ในบทเพลงภาษาองกฤษมการใชภาษาภาพพจนประเภทอตพจนซงประโยค it reall lifts my heart เปนการเปรยบทเกนจรง เพราะความหมายไมสอถง ยกหวใจ จรงๆแตเปนการเปรยบถงสงนนท าให จตใจของโกดา ผขบรองมความสข โดยในบทแปลเปนการใชการบรรยายแทน เพอใหผอานเขาใจความหมายภาษาภาพพจนนมากขน

บทเพลงถกขบรอง ขณะจเซลและโรเบรต ก าลงเตนร าอยในงาน ซงทงสองมความรสกดๆตอกน

You're in my arms And all the world is gone ( บทเพลง ใกลกน: ภาพยนตรการตนเรอง มหศจรรยรกขามภพ)

กอดเธอแนบขาง เมอมองไมเหนใครๆ

ในบทเพลงภาษาองกฤษมการใชภาษาภาพพจนประเภทอตพจนซงประโยค all the world is gone ไมไดหมายถง โลกหายไป จรงๆแตเปนการเปรยบเทยบ ความรกของโรเบรตทมตอ จเซล โดยในบทแปลเปนการบรรยายแทน เพอใหผอานเขาใจความหมายภาษาภาพพจนนมากขน

122 ตารางท 30 (ตอ)

สถานการณ บทเพลงภาษาองกฤษ บทเพลงภาษาไทย บทวเคราะหประเภทภาษาภาพพจน

บทเพลงทกลาวถงพลงอ านาจของหมะ ทมความสวยงาม แตกมอนตรายทสามารถท าลายทกสรรพสงได

This icy force both foul and fair Has a frozen heart worth mining Cut through the heart, cold and clear (บทเพลง หวใจน าแขง: ภาพยนตรการตน ผจญภยแดนค าสาปราชนหมะ )

พรมพลนสรางเปนหวใจใหเรา..มา เจาะลงตรงหวใจ ใสและเยน ความรกความหวนไหวไมเวน

ในบทเพลงภาษาองกฤษมการใชภาษาภาพพจนประเภทอตพจนซงประโยค cut through heart ไมไดหมายถง ใชน าแขงเจาะลงไปตวหวใจของมนษยจรงๆ แตอาจเปรยบใหผอานเขาใจและเหนภาพถงอ านาจของความหนาวเยนทมอยในตวของเอลซา โดยในบทแปลมการใชภาพพจนแบบเดยวกบภาษาตนฉบบ

บทเพลงขบรองโดยเทยนา เจาชายนาวนและจระเขชอ หลยส โดยเนอรองทอนน เทยนาเปนผขบรอง เธอมความตงใจทท าตามความฝนของผเปนในการเปนเจาของกจการรานอาหารใหได

I'm gonna do my best to take my place in the sun (บทเพลง เมอเราไดเปนคน: ภาพยนตรการตนมหศจรรยมนตรกเจาชายกบ

จะตงใจสไปเพอกาวสฝนนนใหได

ในบทเพลงภาษาองกฤษมการใชภาษาภาพพจนประเภทอตพจน ในวลทกลาววา take my place in the sun เปนส านวนหมายถง a favorable situation (Renton, 1992, p.205) ไมไดหมายถง เอาความใฝฝน (ตามเนอเพ)ไปไวบนดวงอาทตย แตเปนการเปรยบเทยบ วาจะท าความฝนใหส าเรจโดยในบทเพลงแปลไดใชการบรรยายแทนพอใหผอานเขาใจชดเจนมากขน

123

ภาษาภาพพจนประเภทบคลาธษฐานคอภาษาโวหารทใชบรรยายหรอกลาวอะไรกตามทไมใชมนษยราวกบวาสงตาง ๆ ดงกลาวเปนมนษย มลกษณะนสย รปตางองคประกอบของมนษย

ตารางท 31 ตวอยางภาษาภาพพจนประเภทบคลาธษฐาน

สถานการณ บทเพลงภาษาองกฤษ บทเพลงภาษาไทย บทวเคราะหประเภทภาษาภาพพจน

บทเพลงขบรองกอเธล ทก าลงพยายามหลอกลอราพนเซลวา ฟลนไมไดจรงใจกบเธอ

And I know one day romance will reign supreme

(บทเพลง ฉนมความฝน: ภาพยนตรการตนเรอง ราพนเซลเจาหญงผมยาวกบโจรซาจอมแสบ)

และในใจเชอมนวารกตองมาเยยมเยอน

เปนการใชภาษาภาพพจนประเภทบคลาธษฐาน โดยเปรยบให romance มการกระท าคลายมนษย ซงค าวา reign หมายถง ครอบครอง มอ านาจ (วทย เทยงบรณธรรม, 2541, หนา 714) โดยในบทแปลไดใชภาพพจนประเภทเดยวกนแตมการปรบค าใหเหมาะสมในภาษาฉบบแปล

บทเพลงขบรองโดยราพนเซล ขณะทไดหนออกมาจากหอคอยครงแรกในชวต

Just smell the grass, the dirt, just like I dreamed they'd beJust feel that summer breeze, the way it's calling me(บทเพลง ชวตจะเรมตนเมอไหร รไพรส: ภาพยนตรการตนเรอง ราพนเซลเจาหญงผมยาวกบโจรซาจอมแสบ)

ไดสดกลนไอพนหญา ฝนวามนตองหอมหวาน ชนฉ ายามลมพดผานเรยกฉนใหรบตามไป

ค าวา it ในทนหมายถง summer breeze เปนการใชภาษาภาพพจนประเภทบคลาธษฐาน โดยเปรยบให summer breeze หรอ สายลม (ในบทแปล) มชวตกรยา ( calling) การเคลอนไหว เหมอนมนษย โดยบทแปลกใชภาษาภาพพจนเดยวกน

124 ตารางท 31 (ตอ)

สถานการณ บทเพลงภาษาองกฤษ บทเพลงภาษาไทย บทวเคราะหประเภทภาษาภาพพจน บทเพลงทขบรองโดย หงหอยชอเรย ไดรองเพลงชนชม อแวเจลลน ซงเปนดวงจนทรทตนเองหลงรก

Love always finds a way, it's true And I love you, Evangeline (บทเพลงโอนองอแวนเจลลน:ภาพยนตรการตนเรอง มหศจรรยมนตรกเจาชายกบ)

ความรกสรรคสรางหนทางดงฝน ขาจะรกมนอแวนเจลลน

ในทนค าวา love หรอ ความรก ถกก าหนดใหมอากปกรยาเหมอนมนษยโดยใชค ากรยาวา find ดงนนขอความนจงเปนการใชภาษาภาพพจนประเภทบคลาธษฐานทงในภาษาตนฉบบและบทแปล ถงแมวาบทแปลไมไดแปลตรงตวกตาม

125 ตารางท 31 (ตอ)

สถานการณ บทเพลงภาษาองกฤษ บทเพลงภาษาไทย บทวเคราะหประเภทภาษาภาพพจน บทเพลงทสอใหเหนถงความเปนอนหนงอนเดยวกนระหวางมนษยกบธรรมชาต

When the earth was young And the air was sweet And the mountains kissed the sky In the great beyond, with its many paths (บทเพลง วญญาณทงมวล: ภาพยนตรการตนเรองมหศจรรยหมผยงใหญภาค 1)

ตงแตนมนานมา เมอมลมโชยพาและภผาภพ ฟาพนบน ทนดนแดนไกล ไมวาเสนทางใด

ในบทเพลงภาษาองกฤษ ไดใชภาษาภาพพจนประเภทบคลาธษฐาน โดยให mountain และ sky มกรยาเหมอนมนษย โดยใชค ากรยา kiss แตในบทแปลไดการบรรยายแทน เนองจากหากแปลออกมา ผอานอาจไมเขาใจความหมาย

บทเพลงถกขบรอง ขณะจเซลและโรเบรต ก าลงเตนร าอยในงาน ซงทงสองมความรสกดๆตอกน

A life goes by Romantic dreams must die So I bid mine goodbye and never knew (บทเพลง ใกลกน:ภาพยนตรการตนเรอง มหศจรรยรกขามภพ)

ชวตหมนเคลอน ความฝนกลบเลอนไป แตใจบอกลาทงทไมเคยไดร

ในบทเพลงภาษาองกฤษ ไดใชภาษาภาพพจนประเภทบคลาธษฐาน ค ามการใชค ากรยาวา die ซงหมายถง ตายหรอดบสญ มาใชกบค าวา romantic dreams ซงเปนสงไมมชวต แตกลบท าใหมชวตเหมอนมนษย แตในบทแปลไดใชการบรรยายแทน

126

ภาษาภาพพจนประเภทปฏปจฉา คอการใชค าถามถามออกไปเพอใหเกดผลอยางใดอยางหนง แตมใชค าตอบของค าถามนน อาจเปนการถามเพอชกชวน หรอเนนย าใหคด

ตารางท 32 ตวอยางภาษาภาพพจนประเภทปฏปจฉา

สถานการณ บทเพลงภาษาองกฤษ บทเพลงภาษาไทย บทวเคราะหประเภทภาษาภาพพจน

บทเพลงขบรองโดย ราพนเซล ขณะทนงพร าบนถงชวตของตนเองทตองอยแตหอคอยไมไดออกไปดโลกภายนอก

Stuck in the same place I've always been. And I'll keep wondering, and wondering, and wondering, and wondering When will my life begin? (บทเพลง ชวตจะเรมเมอไหร: ภาพยนตรการตนเรอง ราพนเซลเจาหญงผมยาวกบโจรซาจอมแสบ)

ตดอยขางในนมนแสนนาเบอ ไมรชวตเรา ชวตเราชวตเรา ไมรชวตเราจะเรมเมอไหร

ในบทเพลงภาษาองกฤษและบทเพลงแปลไดใชภาษาภาพพจประเภท ปฏปจฉา โดยราพนเซลถามหรอบนกบตวเอง ไมไดตองการค าตอบอยางใด

บทเพลงขบรองโดย กอเธล ทตองการเนนย าใหราพนเซลคดใครครวญวา ไมเหตผลอะไรทจะท าใหฟลนชายหนมหลงรกราพนเซลได ราพนเซลยงออนตอโลกเกนไป

Likes you? Please, Rapunzel, that’s demented.This is why you never should have left (บทเพลง แมรดกวาใคร รไพรส: ภาพยนตรการตนเรอง ราพนเซลเจาหญงผมยาวกบโจรซาจอมแสบ)

ชอบลกเหรอ? ราพนเซล ไรสาระนาลกไมควรจะหนมาเลยนนา

ในบทเพลงทงภาษาองกฤษและภาษาไทยไดใชภาพพจนประเภทเดยวกนคอ ประเภทปฏปจฉา ซงเปนการถามเพอชวนใหคดหรอเนนย า

127 ตารางท 32 (ตอ)

สถานการณ บทเพลงภาษาองกฤษ บทเพลงภาษาไทย บทวเคราะหประเภทภาษาภาพพจน

บทเพลงทขบรองโดยชาวโทลลทก าลงเชยรใหแอนนาชอบครสตอฟ ชายหนม แตแอนนาเหมอนจะปฏเสธ ทเปนเหมอนของทตองเอาไปแกไขหรอปรบปรงใหสมบรณขน ชาวโทลลมความสงสยวา ท าใหแอนนาไมสนใจในตวฟลนถงแมวาฟลนอาจไมใชผชายสมบรณแบบแตเขากเปนผชายท ออนหวาน

Is it the clumpy way he walks? Or the grumpy way he talks? Or the pear-shaped, square-shaped weirdness of his feet? And though we know he washes well, he always ends up sorta smelly (บทเพลง ของตองซอมตอ: ภาพยนตรการตนเรอง ผจญภยแดนค าสาปราชนหมะ )

มนเปนการเดนงมงามของเขา หรอวาเรองพดจางเงา

หรอรปเทาประหลาดหงกงอไมเขากบใคร

ถงเขาลางเทาสะอาดแคไหน มกยงมกลนไมนาชนใจนก

ในบทเพลงทงภาษาองกฤษและภาษาไทยไดใชภาพพจนประเภทเดยวกนคอ ประเภทปฏปจฉา คอการใชค าถามเพอสอถงความสงสยตอความรสกแอนนา

128 ตารางท 32 (ตอ)

สถานการณ บทเพลงภาษาองกฤษ บทเพลงภาษาไทย บทวเคราะหประเภทภาษาภาพพจน เปนบทเพลงทกลาวความรสกถงความรกทมตอกนและกนระหวางจเซลและโรเบรต ซงเปนสถานการณทเกดขนขณะทงสองเตนร าในงานปารต

Now you're beside me and look how far we've come So far we are so close How could I face the faceless days If I should lose you now? (บทเพลง ใกลกน: ภาพยนตรการตนเรอง มหศจรรยรกขามภพ )

ขางกายฉนมเธอ เดนมาไดไกลแคไหน สองใจ..แนบไว..ใกลกน ไมรวาขางหนาจะกาวยงไง ถาเราตองพรากกนไป

ในบทเพลงทงภาษาองกฤษและภาษาไทยไดใชภาพพจนประเภทเดยวกนคอ ประเภทปฏปจฉา โดยประโยคค าถาม how could I face the faceless days if I should loose you now? หรอในบทแปลทกลาววา ไมรขางหนาจะกาวยงไงถาเราตองพรากจากกน ซงผขบรองใชภาษาภาพพจนนถามกบตนเอง

บทเพลงถกขบรองโดยแมหมอ โอด ขณะทเจาชายนาวและเทยนาขอใหแมหมอชวยแกค าสาปดวยการรบเวทมนตรขาว

Don't matter what you wear How many rings you got on your finger We don't care. (No we don't care) (บทเพลง ตองคนตองคยใหลกอก: ภาพยนตรการตนเรอง มหศจรรยมนตรกเจาชายกบ )

เสอผาจะเปนอยางไร สวมแหวนกนว อมหรอหวสกเทาไร ไมเคยสน

ในบทเพลงทงภาษาองกฤษและภาษาไทยไดใชภาพพจนประเภทเดยวกนคอ ประเภทปฏปจฉา ซงประโยคwhat you wear, how many rings you got on your finger ในสถานการณน แมหมอแคตองการสอความหมายวา ไมวาจะเปนคนจนหรอรวย เธอกใหค าตอบในการแกค าสาปแบบเดยวกน

129

ประวตยอของผวจย

ชอ-สกล นางสาวสรน มชย

วน เดอน ปเกด 22 สงหาคม พ.ศ. 2524

สถานทเกด จงหวดสงขลา

สถานทอยปจจบน บานเลขท 95/1 ถนนเพชรมงคล อ าเภอเมอง

จงหวดสงขลา

ต าแหนงและประวตการท างาน

พ.ศ. 2548 - 2558 อาจารยสอนวชาภาษาองกฤษ

โรงเรยนสามมกครสเตยนวทยา

พ.ศ. 2558 - ปจจบน เจาหนาทฝายการศกษา มลนธศภนมต

แหงประเทศไทย

ประวตการศกษา

พ.ศ. 2543 - 2547 ศกษาศาสตรบณฑต (ภาษาองกฤษ)

มหาวทยาลยราชภฏสงขลา

พ.ศ. 2553 - 2560 ศลปศาสตรมหาบณฑต (ภาษาองกฤษเพอ

การสอสาร) มหาวทยาลยบรพา