การศึกษาแนวทางการประยุกตใชการบริหารจัดการโซอุปทานเชิงสิ่ง...

การศกษาแนวทางการประยกต�ใช�การบรหารจดการโซ�อปทานเชงสงแวดล�อม ในธรกจภาคการเกษตรของกล�มเกษตรกรผ�เพาะเลยงโกสน

แขวงบางมด จงหวดกรงเทพมหานคร

A Study on Applications of Green Supply Chain Management for Croton Cultivation Business around Bang Mod District in Bangkok

Province

การศกษาแนวทางการประยกต�ใช�การบรหารจดการโซ�อปทานเชงสงแวดล�อม ในธรกจภาคการเกษตรของกล�มเกษตรกรผ�เพาะเลยงโกสน

แขวงบางมด จงหวดกรงเทพมหานคร

A Study on Applications of Green Supply Chain Management for Croton Cultivation Businessaround Bang Mod District in Bangkok Province

บญสตา เนยมหมวด

การค�นคว�าอสระเปKนส�วนหนงของการศกษาตามหลกสตร บรหารธรกจมหาบณฑต มหาวทยาลยกรงเทพ ปNการศกษา 2558

©2559


สงวนลขสทธ

บญสตา เนยมหมวด. ปรญญาบรหารธรกจมหาบณฑต, เมษายน 2559, บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยกรงเทพ. การศกษาแนวทางการประยกต'ใช*การบรหารจดการโซ-อปทานเชงสงแวดล*อมในธรกจภาคการเกษตรของกล-มเกษตรกรผ*เพาะเลยงโกสน แขวงบางมด จงหวดกรงเทพมหานคร (98 หน*า) อาจารย'ทปรกษา: ดร.สเมธ วงศ'ศกด

บทคดย�อ

งานวจยฉบบน มวตถประสงค'เพอศกษาองค'ประกอบกระบวนการโซ-อปทานของธรกจภาค

การเกษตรกรรม เพอศกษาป>จจยทส-งผลต-อกระบวนการดาเนนธรกจภาคเกษตรกรรม และเพอ

พฒนาประสทธภาพด*านการบรหารจดการโซ-อปทานเชงสงแวดล*อมของธรกจเพาะเลยงโกสนใน

ป>จจบน โดยใช*วธในการวจยแบบผสมผสาน ระหว-างการวจยเชงคณภาพและการวจยเชงปรมาณ ซงม

กล-มตวอย-างทใช*ในการศกษาคอ การสมภาษณ'เชงลกจากเกษตรกรผ*เพาะเลยงโกสน จานวน 3 ราย

และการเกบแบบสอบถามจากผ*บรโภคทมความสนใจเลอกซอโกสนหรอเคยเลอกซอโกสน จานวน

400 ราย ดาเนนการวเคราะห'ผลข*อมลทได*รบทง 2 ส-วน ด*วยวธการ Quick Scan โดยใช*วธการ

วเคราะห'เนอหา (Content Analysis) จากบทสมภาษณ' และใช*วธสถตเชงพรรณนาในการวเคราะห'

ข*อมลเบองต*นจากแบบสอบถาม ได*แก- ค-าความถค-าร*อยละ ค-าเฉลย และส-วนเบยงเบนมาตรฐาน ผล

ทได*รบจากการวจยพบว-า เกษตรกรผ*เพาะเลยงสามารถนาข*อมลเกยวกบการบรหารจดการโซ-อปทาน

เชงสงแวดล*อมไปเปWนแนวทางในการพฒนาปรบปรงกระบวนการโซ-อปทานของธรกจการเพาะเลยง

โกสนได*อย-างมประสทธภาพ และก-อให*เกดผลสาเรจทงในส-วนธรกจและการดแลสงแวดล*อม ซง

นาไปส-การเปWนธรกจทยงยนต-อไป

คาสาคญ: การบรหารจดการโซ�อปทานเชงสงแวดล�อม, ธรกจเพาะเลยงโกสน, ธรกจทยงยน

Niammoud, B. M.B.A., April 2016, Graduate School, Bangkok University. A Study on Applications of Green Supply Chain Management for Croton Cultivation Business around Bang Mod District in Bangkok Province (98 pp.) Advisor: Sumetee Wongsak, Ph.D.

ABSTRACT

The objectives of this research were study on element of agriculture supply chain and study on cause factors that was an effect on agriculture business and study to apply green supply chain management with croton plant business to improve capacity. Using mixed method between qualitative research and quantity research. The exams of this research are three agriculturists who grow Croton and four hundred customers who interested about buying Croton. After that, analyze two part of information together with Quick Scan method. Using content analysis to sum up substance from interview and use statistical data analysis to descriptive frequency, percentage, mean, and standard deviation. The result of the research indicated that the agriculturist can be efficiently apply green supply chain management with croton plant business and cause success both business part and environment care which bring about to sustainable business. Keywords: Green Supply Chain Management, Croton cultivation business, Sustainable business

ฉ

กตตกรรมประกาศ

การวจยเฉพาะบคคลในครงน สาเรจลล�วงได�ด�วยความกรณาจาก ดร.สเมธ วงศ#ศกด อาจารย#

ทปรกษาการศกษาเฉพาะบคคล ซงได�ให�ความร� การชแนะแนวทางการศกษา ตรวจทานและแก�ไข

ข�อบกพร�องในงาน ตลอดจนการให�คาปรกษาซงเป2นประโยชน#ในการวจย กระทงงานวจยครงนม

ความสมบรณ#ครบถ�วนสาเรจไปได�ด�วยด รวมถงอาจารย#ท�านอนๆทเป2นผ�ถ�ายทอดวชาความร�ให� และ

สามารถนาวชาการต�างๆมาประยกต#ใช�ในการศกษาวจยครงน ผ�วจยจงขอกราบขอบพระคณเป2นอย�าง

สง มาไว� ณ โอกาสน


ช

สารบญ

หน�า

บทคดย�อภาษาไทย ง

บทคดย�อภาษาองกฤษ จ

กตตกรรมประกาศ ฉ

สารบญตาราง ฌ

สารบญภาพ ฎ

บทท 1 บทนา

1.1 ป>ญหาและทมาของงานวจย 1

1.2 วตถประสงค#ของการวจย 3

1.3 ขอบเขตการวจย 4

1.4 ขนตอนการศกษา 4

1.5 ประโยชน#ทคาดว�าจะได�รบ 4

1.6 นยามศพท# 5

บทท 2 หลกการ ทฤษฎและงานวจยทเกยวข�อง

2.1 ไม�ประดบ 8

2.2 ไม�ประดบประเภทโกสน 9

2.3 แนวคดทฤษฎเกยวกบการบรหารจดการโซ�อปทาน 12

2.4 แนวคดทฤษฎเกยวกบการบรหารจดการโซ�อปทานเชงสงแวดล�อม 17

2.5 แนวคดทฤษฎเกยวกบวธการ Quick Scan 20

2.6 งานวจยทเกยวข�อง 22

บทท 3 วธดาเนนการวจย

3.1 ประเภทงานวจย 25

3.2 การวจยเชงปรมาณ 25

3.3 การวจยเชงคณภาพ 28

ซ

สารบญ (ต�อ)

หน�า

บทท 4 ผลการวเคราะห#ข�อมล

4.1 ผลการวเคราะห#ข�อมลเชงปรมาณ 31

4.2 ผลการวเคราะห#ข�อมลเชงคณภาพ 42

บทท 5 สรปผลการวจยและข�อเสนอแนะ

5.1 สรปผลการวจย 53

5.2 ข�อเสนอแนะ 59

บรรณานกรม 61

ภาคผนวก ก 65

ภาคผนวก ข 74

ภาคผนวก ค 94

ประวตผ�เขยน 98

เอกสารข�อตกลงว�าด�วยการอนญาตให�ใช�สทธในรายงานการค�นคว�าอสระ

ฌ

สารบญตาราง

หน�า

ตารางท 1.1: การแสดงมลค�าการส�งออกไม�ประดบ 2

ตารางท 4.1: เพศของผ�ตอบแบบสอบถาม 32

ตารางท 4.2: อายของผ�ตอบแบบสอบถาม 32

ตารางท 4.3: ระดบการศกษาในป>จจบนหรอสงสดของผ�ตอบแบบสอบถาม 33

ตารางท 4.4: อาชพของผ�ตอบแบบสอบถาม 34

ตารางท 4.5: รายได�ต�อเดอนของผ�ตอบแบบสอบถาม 35

ตารางท 4.6: ค�าเฉลย (X�) และค�าเบยงเบนมาตรฐาน (S.D) ของระดบการให�ความสาคญ 36

เกยวกบป>จจยทางด�านกายภาพของผ�ตอบแบบสอบถาม

เมอทาการพจารณาเลอกซอต�นโกสน


เกยวกบป>จจยทางด�านราคาของผ�ตอบแบบสอบถาม



เกยวกบป>จจยทางด�านการดแลรกษาของผ�ตอบแบบสอบถาม



เกยวกบป>จจยทางด�านผ�ขายหรอผ�ให�บรการของผ�ตอบแบบสอบถาม



เกยวกบป>จจยทางด�านคณภาพการบรการของผ�ตอบแบบสอบถาม



เกยวกบป>จจยทางด�านการดแลสงแวดล�อมของผ�ตอบแบบสอบถาม

ญ

สารบญตาราง (ต�อ)

หน�า


ตารางท 4.12: ตารางแสดงวธการดาเนนธรกจรปแบบเดมและการประยกต#ใช� 51

Green Supply Chain เพอก�อให�เกดวธการดาเนนธรกจรปแบบใหม�

ตารางท 5.1: ตารางแสดงข�อดข�อเสยระหว�างการใช�สารเคมและการใช�สารชวภาพ 54

ในการกาจดศตรพช

ฎ

สารบญภาพ

หน�า

ภาพท 2.1: ภาพแสดงลกษณะห�วงโซ�อปทาน 16 ภาพท 2.2: ภาพแสดงสมการกจกรรมของการจดการโซ�อปทานเชงสงแวดล�อม 18 ภาพท 2.3: ภาพแสดงแนวทางในการจดการโซ�อปทานเชงสงแวดล�อม 20 ภาพท 2.4: ภาพแสดงขอบเขตของวธการ Quick Scan ในรปแบบ UDSO 22

(Scope of Quick Scan in the UDSO Model) ภาพท 4.1: ภาพแผนผงแสดงการสรปกระบวนการทเกดขนภายในธรกจการเพาะเลยงโกสน 47 ภาพท 4.2: ภาพแผนผงแสดงการสรปกระบวนการทเกดขนภายในธรกจการเพาะเลยงโกสน 50 และแนวทางในการประยกต#ใช� Green Supply Chain เข�ากบธรกจเพอก�อให�เกด ประสทธผลเชงบวก

บทท 1 บทน ำ

1.1 ปญหำและทมำของงำนวจย

สภาวะการแขงขนทางธรกจในประเทศไทยนน มการแขงขนทเพมสงขน ทงในสวนของผประกอบการรายเดมและผประกอบการรายใหม สงผลใหธรกจตางๆตองศกษาแนวทางหรอวธการในการด าเนนธรกจเพอน าไปสความส าเรจ ซงกระบวนการการบรหารจดการโซอปทานเปนวธการหนง ทธรกจน ามาประยกตใชกบการด าเนนธรกจของตนอยางแพรหลาย เนองจากกระบวนการดงกลาว สงผลใหเกดการท างานอยางเปนระบบทประสานสอดคลองตอเนองกนในทกขนตอน นบตงแตผสงมอบวตถดบไปถงผบรโภคคนสดทายใหเปนไปอยางมประสทธภาพ มสวนส าคญทชวยพฒนาธรกจ ในการยกระดบความสามารถการบรหารเพอสรางความยงยนของธรกจในอนาคต (ชตระ ระบอบ, 2544)

เมอทวโลกประสบปญหาสงแวดลอมตางๆเพมมากขน จงเกดการพฒนาแนวคดเกยวกบกระบวนการจดการหวงโซอปทานเชงสงแวดลอม หรอ Green Supply Chain Management (GSCM) ซงเปนหลกการบรหารจดการหวงโซสเขยว ทใหความส าคญกบการบรหารจดการงานอยางเปนระบบ โดยใสใจและค านงถงผลกระทบทอาจเกดขนตอสงแวดลอมควบคไปพรอมกน สงผลใหธรกจในตางประเทศจ านวนมาก มการปรบตวเพอน าหลกการบรหารจดการหวงโซอปทานเชงสงแวดลอมไปประยกตใชกบภาคธรกจเพมขนอยางตอเนอง ยกตวอยางเชน Wal-Mart ผคาปลกรายใหญแหงหนงของโลก ตงเปาในการลดการใชบรรจภณฑลงรอยละ 5 ภายในป 2556 โดยคาดวา การลดปรมาณบรรจภณฑ จะชวยลดปรมาณกาซคารบอนไดออกไซดไดราว 667,000 เมตรกตนตอป คดเปนมลคา 3.4 ลานลานเหรยญสหรฐ อกทงยงเปนการลดตนทนตลอดโซอปทาน รวมทงสนประมาณ 11 ลานลานเหรยญสหรฐ อกทงมการออกขอบงคบและพยายามรณรงคสงเสรมใหภาคธรกจตางๆทเปนคคาระหวางประเทศซงกนและกนประกอบธรกจดวยความใสใจและค านงถงผลกระทบทอาจเกดขนตอสงแวดลอม ดวยเหตนภาคธรกจตางๆจงควรใหความส าคญในการน ากระบวนการดงกลาวมาปรบใช เพอรวมเปนสวนหนงและเขาถงกตกาสากลของการคาโลกเกยวกบมตทางดานสงแวดลอม ซงเปนการแสดงถงการมสวนรวมและความรบผดชอบตอสงคมไดเปนอยางด (“The Future”, 2555) ในปจจบนธรกจภาคอตสาหกรรมในไทยเรมมการปรบตวในการน าหลกการบรหารจดการหวงโซอปทานเชงสงแวดลอมไปประยกตใชกบภาคธรกจของตนเพมขนอยางตอเนอง เพอเพมขดความสามารถของกระบวนการท างานและค านงถงประโยชนทงทางตรงและทางออมทธรกจจะไดรบ แตส าหรบธรกจภาคการเกษตรทมอยเปนจ านวนมากในประเทศไทยนน ยงคงมผทใหความสนใจเปนจ านวนนอย ประกอบกบผวจยเลงเหนวา กระบวนการจดการหวงโซอปทานเชงสงแวดลอมสามารถ

2

น าไปปรบใชกบธรกจภาคการเกษตรได เพอกอใหเกดประสทธผลเชงบวกกบธรกจและสามารถท าใหธรกจภาคการเกษตรเปนธรกจสเขยวโดยสมบรณ

ไมประดบไดรบความนยมจากผบรโภคเพมมากขนทงในประเทศและตางประเทศ สงผลใหสถานการณการคาและมลคาการสงออกไมประดบเตบโตขนในแตละป เนองจากวถการด ารงชวตทเปลยนแปลงไปของผคนในสงคม วตถและเทคโนโลย ท าใหชวตมนษยหางไกลจากธรรมชาตมากขน พนทสเขยวถกเปลยนเปนตก อาคาร ส านกงานตางๆ อกทงผคนสวนมากหลกเลยงการเดนทางและการจราจรทแออด จงแสวงหาทพกอาศยในบรเวณใกลเคยงกบสถานทท างาน เชน หองเชา คอนโด อพารทเมนท เปนตน ซงลกษณะทพกอาศยดงกลาวมพนททจ ากด ผคนจงพยายามน าธรรมชาตเขามาไวใกลตว เพอทดแทนธรรมชาตทขาดหายไป อตสาหกรรมไมประดบจงถอเปนหนงในสนคาสงออกทส าคญของไทย ซงมมลคาการสงออกดงตารางตอไปน

ตารางท 1.1: การแสดงมลคาการสงออกไมประดบ

ป 2555 ป 2556 ป 2557 ลกษณะ มลคา (ลานบาท) มลคา (ลานบาท) มลคา (ลานบาท)

ตนไมประดบ 362.4 385.6 676.3

กงช ากงตอนไมประดบ 29.7 32.7 57 หวไมประดบ - - 72.1

รวม 392.1 418.3 805.4

ผลการศกษาตามตารางท 1.1 พบวา ประเทศไทยมมลคาการสงออกไมประดบทเพมขนใน

แตละป อกทงมอตราการขยายตวทสงและรวดเรวมาก ซงเปนกลไกส าคญในการผลกดนและพฒนา

เศรษฐกจของไทยใหเขาสการแขงขนในระดบตลาดโลกได (กรมศลกากร, 2558)

โกสน (Croton) เปนพรรณไมประดบประเภทหนง ทสามารถสรางรายไดใหแกเกษตรกรผเพาะเลยง มความสวยงามจนไดรบยกยองใหเปน “ราชาแหงไมประดบ” ดวยสสนทสดใสและรปทรงของใบ ซงมลกษณะหลากหลายแตกตางกนออกไปตามแตละสายพนธ และในปจจบนตลาดการคาโกสนมแนวโนมไปในทศทางทด ไดรบการยอมรบและเปนทสนใจทงจากตลาดภายในประเทศและตลาดตางประเทศ โดยเฉพาะอยางยงประเทศอนโดนเชย จงมการสนบสนนจากหนวยงานตางๆ สงเสรมใหเกษตรกรกลมผเพาะเลยงโกสนน าพนธไมของตนเขารวมประกวดในงานจดประกวดไม

3

ประดบ โดยมจดประสงคทตองการชวยกระตนใหเกษตรกรตนตวและเปนแรงผลกดนใหมการปรบปรงพฒนาและขยายสายพนธใหมๆทตอบสนองความตองการของผซอออกมาอยเสมอ อกทงใหเกษตรกรไดมโอกาสแลกเปลยน เรยนรสายพนธของโกสนจากกลมผคาเดยวกน และถอเปนการประชาสมพนธสวนของตนเอง ใหเปนทรจกอยางกวางขวางมากขน เพอเสรมสรางรายไดและการประกอบธรกจไมประดบทยงยนในอนาคต (ศนยสารเทศการคาระหวางประเทศ, 2548)

อยางไรกตาม ปจจบนการประกอบกจการอาชพของเกษตรกรผเพาะเลยงโกสนสวนใหญ เปนการท าเกษตรภายในครอบครว ด าเนนกจการดวยรปแบบเดม เปนเหตใหละเลยในสวนของกระบวนการด าเนนงานทเปนระบบ จงเกดปญหาการตงราคาเพอจดจ าหนาย เนองจากไมสามารถทราบตนทนทแทจรงในการผลต และกอใหเกดคาใชจายรวมถงตนทนทเกนความจ าเปนจากการด าเนนงาน ทงในสวนของการหนมาใชสารเคม ยาฆาแมลง แทนปยธรรมชาต หรอ น าหมกชวภาพ การบรรทกโกสนไมเตมพาหนะ และขนสงไปยงสถานทใกลเคยงแตคนละชวงเวลา การเคลอนยายโกสนโดยไมระมดระวงจนกอใหเกดความเสยหาย รวมถงการปลอยทงโกสนทไมเปนทตองการของผบรโภคในแตละรอบการเพาะเลยงอยางเปลาประโยชน เปนตน

ทงนหากน าการบรหารจดการโซอปทานเชงสงแวดลอม ทใชเทคโนโลยสะอาดเขามาชวยบรหารจดการการด าเนนงานและประยกตใชกบภาคเกษตรกรรม เพอเปนแนวทางในการปรบปรงและพฒนากระบวนการด าเนนงาน รวมถงการบรหารจดการขนตอนตางๆของกลมเกษตรกรผเพาะเลยงโกสนอยางเหมาะสม โดยการใชทรพยากรใหนอยและคมคาทสด ตามแนวคดพนฐานทมงเนนความเปนมตรตอสงแวดลอม จงมสวนส าคญทชวยใหสามารถยกระดบความสามารถในการบรหารอยางเปนระบบ อนจะกอใหเกดประสทธผลเชงบวกกบธรกจ ซงสามารถสงเสรมความเตบโตในการท าก าไรของธรกจและสะทอนใหเหนถงการสรางจตส านกสาธารณะตอการรกษาสงแวดลอม จากการลดการใชทรพยากรตางๆ ซงนบเปนการสรางภาพลกษณทดใหแกธรกจเพอกาวสความยงยนในอนาคต 1.2 วตถประสงคของกำรวจย

1.2.1 เพอศกษาองคประกอบกระบวนการโซอปทานของธรกจภาคการเกษตรกรรม 1.2.2 เพอศกษาปจจยเชงสาเหตทสงผลตอกระบวนการด าเนนธรกจภาคเกษตรกรรม 1.2.3 เพอพฒนาประสทธภาพดานการจดการหวงโซอปทานเชงสงแวดลอมของธรกจ

เพาะเลยงโกสนในปจจบน

4

1.3 ขอบเขตกำรวจย การวจยครงน เปนการวจยแบบผสมผสาน ดวยการท าวจยเชงคณภาพ ซงใชการศกษาขอมล

จากการสมภาษณกลมเกษตรกรผเพาะเลยงโกสน บรเวณพนทแขวงบางมด จงหวดกรงเทพมหานคร จ านวน 3 ราย และการสอบถามขอมลเพมเตมจากนายกสมาคมโกสน ซงเปนผเชยวชาญดานการเพาะเลยงโกสน จ านวน 1 ราย โดยมงศกษากระบวนการด าเนนงานทยงมขอบกพรองและหาแนวทางประยกตใชการบรหารจดการโซอปทานเชงสงแวดลอมเขากบธรกจภาคเกษตรกรรม ประกอบกบการท าวจยเชงปรมาณ จากการแจกแบบสอบถามใหแกผบรโภคซงเปนกลมลกคาผเลอกซอโกสน ในเขตกรงเทพมหานครและปรมณฑล ท าการศกษาขอมลเกยวกบปจจยทผบรโภคใหความส าคญในการเลอกซอตนโกสนโดยน าขอมลทไดรบจากการสมภาษณและแจกแบบสอบถามมาวเคราะหรวมกน เพอเปนแนวทางในการแกไขพฒนาใหเกดประสทธผลเชงบวกดานการด าเนนงานแกธรกจการเพาะเลยงโกสนทยงยนในอนาคต ซงมระยะเวลาในการเกบขอมลอยระหวางเดอนธนวาคม 2558 - เดอนกมภาพนธ 2559 1.4 ขนตอนกำรศกษำ

1.4.1 ศกษาและทบทวนวรรณกรรมทเกยวของของการบรหารจดการโซอปทานเชงสงแวดลอมและศกษากระบวนการขนตอนด าเนนงานจากภาคธรกจเกษตรกรรมประเภทโกสน

1.4.2 ลงพนทเพอเกบขอมลเกยวกบกระบวนการขนตอนด าเนนงานของภาคธรกจเกษตรกรรมประเภทโกสน จากกลมเกษตรกรผเพาะเลยงโกสน ในแขวงบางมด จงหวดกรงเทพมหานคร 1.4.3 วเคราะหขอมลทไดรบจากกลมเกษตรกรผเพาะเลยงโกสน ในแขวงบางมด จงหวด กรงเทพมหานครเพอศกษาปญหาทเกดขน และน าการจดการโซอปทานเชงสงแวดลอมเขาไปชวยพฒนาประสทธภาพในกระบวนการขนตอนด าเนนงาน

1.4.4 รบฟงความคดเหนจากผเชยวชาญในการศกษาประสทธภาพกระบวนการขนตอนด าเนนงาน 1.5 ประโยชนทคำดวำจะไดรบ

1.5.1 ผทสนใจและตองการศกษาตระหนกถงความส าคญและสามารถน าขอมลทไดรบ ไปบรหารจดการกระบวนการโซอปทานของธรกจภาคการเกษตรกรรมไดอยางเปนระบบและมประสทธภาพ

1.5.2 ผทสนใจและตองการศกษาทราบถงแนวทางในการน าความรและขอมลทไดรบ ไปพฒนาปรบปรงกระบวนการด าเนนธรกจภาคเกษตรกรรม

5

1.5.3 ผทสนใจและตองการศกษาทราบถงประโยชนในการน าการจดการโซอปทานเชงสงแวดลอม มาประยกตใชกบธรกจการเพาะเลยงโกสนในปจจบน เพอกอใหเกดความส าเรจทงดานธรกจและสงแวดลอม 1.6 นยำมศพท

ธรกจทยงยน หมายถง การด าเนนธรกจในรปแบบใหม ดวยวธการบรหารจดการอยางมประสทธภาพ มงหวงการสรางก าไรและผลตอบแทน รวมไปถงการพฒนาธรกจสม าเสมออยางตอเนอง เพอใหเกดความเตบโตทมนคงและยงยน (Sustainable development) ใหความส าคญกบการด าเนนงานในทกขนตอน ซงตองสามารถตอบสนองความตองการหรอสรางความพงพอใจใหแกผบรโภคในปจจบนได โดยไมสงผลกระทบเชงลบตอสงคมและผบรโภคในอนาคต

การบรหารจดการโซอปทาน หมายถง กจกรรมการท างานอยางเปนระบบทประสาน

สอดคลองตอเนองกนในทกขนตอนเพอท าการแปรสภาพวตถดบตางๆใหเปลยนเปนสนคาส าเรจแลวเคลอนยายสนคาหรอบรการนนนบตงแตสวนผจดจายวตถดบ (Raw material supplier) สผผลต (Manufacturers) ผคาสง/ผกระจายสนคา (Wholesalers/distributors) ผคาปลก (Retailers) จนกระทงจดสงไปยงผบรโภคหรอลกคาคนสดทาย (End Customer) ใหเปนไปอยางมประสทธภาพ ซงกระบวนการดงกลาวมสวนส าคญทชวยพฒนาองคกร ในการยกระดบความสามารถการบรหารเปนแนวทางในการเพมศกยภาพของก าลงการผลตหรอลดความสญเปลา แสวงหาและเพมโอกาสในการสรรคสรางสนคาใหมเพอตอบสนองและสรางความพงพอใจใหแกผบรโภค รวมไปถงการลดตนทนธรกจและบรหารเงนทนหมนเวยนเพอสรางความยงยนของธรกจในอนาคต

การบรหารจดการโซอปทานเชงสงแวดลอม หมายถง กระบวนการการจดการการท างาน

อยางเปนระบบและมประสทธภาพ มงเนนการผลตสนคาหรอบรการทไมสงผลกระทบเชงลบตอสงแวดลอม ลดการใชพลงงานหรอสารเคมตางๆทกอใหเกดมลพษ รวมถงการใชทรพยากรทมอยอยางประหยดคมคา และกอใหเกดประโยชนสงสด โดยอาศยความรวมมอระหวางของสมาชกภายในโซอปทานแตละฝายตงแตตนน าถงปลายน า ทงนกระบวนการดงกลาวจะสงผลเชงบวกตอธรกจทงในสวนของภาพลกษณทดและการลดตนทนหรอก าจดคาใชจายเกนจ าเปน ซงเปนแนวทางในการน าไปสธรกจทมความมนคงยงยนในอนาคต

6

การจดซอจดหา หมายถง กระบวนการในการวางแผน วจย และพฒนา เพอคดเลอกวตถดบทมคณภาพ เหมาะสม ตรงตามความตองการของธรกจในการน ามาผลตสนคาหรอบรการ โดยตดตอประสานงานกบผสงมอบวตถดบ (Supplier) รวมไปถงหนวยงานอนๆทเกยวของในการออกแบบการบรหารงานอยางเปนระบบ สรางความสมพนธในการท างานรวมกน เพอใหธรกจสามารถบรรลเปาหมายและวตถประสงคทวางไว

การผลต หมายถง การน าวตถดบหรอปจจยตางๆเขาสกระบวนการแปรสภาพ อาศย

เทคโนโลยในการผลต แล ะสรรคสรางสนคาหรอบรการทมคณภาพ ตอบสนองแกความตองการของผบรโภค โดยตองท าการศกษาพฒนาขนตอนดงกลาวอยางสม าเสมอ เพอใหธรกจมความมนคงและสามารถแขงขนกบคแขงไดเปนอยางด

การจดเกบ หมายถง การเกบรกษาสนคาหรอบรการทเสรจสนจากกระบวนการผลตอยาง

เปนระบบ โดยออกแบบพนทจดเกบอยางเปนสดเปนสวนและมความปลอดภย ไมกอใหเกดความเสยหาย สามารถเกบรกษาหรอแบงแยกลกษณะของผลตภณฑไดอยางชดเจน เพอความสะดวกรวดเรวส าหรบการคนหาและน าไปใชงานในอนาคตไดอยางมประสทธภาพ

การขนสง หมายถง การเคลอนยายบคคล (People) สนคา (Goods) หรอบรการ (Services)

จากจดหนงไปยงอกจดหนง โดยมรปแบบในการขนสง ไดแก การขนสงทางบก (Land Transportation) ซงแบงยอยเปน ทางถนน (Road Transportation) และ ทางราง (Rail Transportation) การขนสงทางน า (Water Transportation) ซงแบงยอยเปนทางล าน า (Inland Water Transportation) และ ทางทะเล (Sea and Ocean Transportation) การขนสงทางอากาศ (Air Transportation) ซงแบงยอยเปน สนามบนระหวางประเทศ (International Airports) และสนามบนภายในประเทศ (Domestic Airports) รวมถงการขนสงทางทอ (Pipeline Transportation)

การจดจ าหนาย หมายถง การเคลอนยายและสงมอบสนคาหรอบรการจากผผลตหรอผขาย

ใหแกผบรโภค ดวยชองทางทเหมาะสมและมประสทธภาพ

ความสญเปลา หมายถง การใชทรพยากรเพอผลตสนคาหรอบรการใหแกผบรโภคอยางไมเตมประสทธภาพ โดยไมค านงถงตนทนและความสญเสยทเกดขนอกทงกระบวนการท างานทลาชาและไมสรางมลคาเพม ท าใหองคกรเสยโอกาสในการพฒนาคณภาพในดานตางๆไปโดยเปลาประโยชน

7

ธรกจสเขยว หมายถง ธรกจทมหลกการ นโยบาย และหนาททค านงถงความยงยนและความรบผดชอบตอสงคมและสงแวดลอม อกทงมแนวทางการด าเนนงานทชวยลดคาใชจายและตนทนของธรกจ โดยไมสงผลกระทบทางลบ กลาวคอ การสรางประสทธผลเชงบวกตอสภาพแวดลอม ประชาชน สงคม และเศรษฐกจ นอกจากนธรกจยงตองใสใจในคณภาพชวตของพนกงานและผบรโภค ดวยการมอบรายไดทเหมาะสมแกพนกงาน และมอบสนคาหรอการบรการทดแกผบรโภค

ประสทธผลเชงบวก หมายถง ผลการด าเนนงานทเปนไปตามทคาดหวงและมความยงยน

สามารถบรรลผลส าเรจตามวตถประสงคหรอเปาหมายทพงปรารถนา ซงผลทไดรบกอใหเกดมลคา คณคาและเปนประโยชนตอผด าเนนงาน รวมถงกอใหเกดความพงพอใจตอผทเกยวของและมสวนไดสวนเสยจากการด าเนนงานดงกลาว โดยพจารณาจากผลการตอบรบของธรกจ งาน โครงการ หรอกจกรรมนน

เทคโนโลยสะอาด หมายถง กลยทธในการปรบปรงกระบวนการการด าเนนงานผลตสนคา

หรอบรการทเปนมตรตอสงแวดลอม โดยใชทรพยากรอยางคมคาและเกดประโยชนสงสด การผลตทมประสทธภาพจะชวยลดความสญเปลา ไมท าใหเกดของเสยหรอเกดในปรมาณทนอยทสด จงสามารถลดคาใชจายตางๆในการด าเนนงานและสรางก าไรสงสดใหแกธรกจไดอยางยงยน

บทท 2 หลกกำร ทฤษฎและงำนวจยทเกยวของ

ในการด าเนนงานศกษาแนวทางการประยกตใชการบรหารจดการโซอปทานเชงสงแวดลอม

ในธรกจภาคการเกษตรของกลมเกษตรกรผเพาะเลยงโกสน แขวงบางมด จงหวดกรงเทพมหานครนน มงเนนศกษาแนวทางในการน าการจดการโซอปทานเชงสงแวดลอม ไปประยกตใชกบกระบวนการด าเนนงานของธรกจการเพาะเลยงโกสน เพอเปนสวนหนงในการชวยสงเสรมประสทธภาพการด าเนนงานและพฒนารายไดโดยผวจยท าการศกษาทบทวนหลกการ ทฤษฎ บทความและงานวจยตางๆทเกยวของ ซงสามารถจ าแนกออกเปนหวขอหลกไดดงน

2.1 ไมประดบ 2.2 ไมประดบประเภทโกสน 2.3 แนวคดทฤษฎเกยวกบการบรหารจดการโซอปทาน (Supply Chain Management) 2.4 แนวคดทฤษฎเกยวกบการบรหารจดการโซอปทานเชงสงแวดลอม

(Green Supply Chain Management) 2.5 แนวคดทฤษฎเกยวกบวธการ Quick Scan 2.6 งานวจยทเกยวของ

2.1 ไมประดบ 2.1.1 ขอมลพนฐานเกยวกบไมประดบ ไมประดบ หมายถง พนธไมทปลกขนเพอประโยชนในดานความสวยงาม และความรมรน

อาศยความโดดเดนของผล ดอก ใบ และล าตน ทงในลกษณะความสวยงาม หายาก รวมถงการมเอกลกษณ โดยมงเนนความหมายอนเปนสรมงคล เชน โกสน เฟรน สาวนอยปะแปง บอนส จง เลบครฑ เปนตน ไมประดบนยมปลกทงภายในและภายนอกบรเวณบาน สถานทท างานหรออาคารตางๆตามความเหมาะสม

2.1.2 ความส าคญของไมดอกไมประดบ 2.1.2.1 สามารถท าเปนอาชพหลกและอาชพเสรม การปลกไมดอกไมประดบ

สามารถท าเปนอาชพของเกษตรกรไดเปนอยางด สรางรายไดใหแกผผลตปละจ านวนมากๆ 2.1.2.2 ท าใหสภาพแวดลอมเกดความรมรนสวยงาม การปลกไมดอกไมประดบ

ชวยสรางความรมรนสวยงามใหแกสถานทตางๆใหมความนาอยนาอาศย สรางความเพลดเพลน 2.1.2.3 เปนแหลงวตถดบท าใหเกดอตสาหกรรมตางๆ เชน อตสาหกรรมผลต

9

น าหอม เครองส าอาง อตสาหกรรมดานยารกษาโรค ตลอดจนอตสาหกรรมผลตอาหารสตว ตางๆ เปนตน

2.1.2.4 กอใหเกดอตสาหกรรมการทองเทยว เมอมการรวมตวกนผลตไมดอก ไมประดบจ านวนมาก ท าใหกลายเปนสถานททองเทยวเชงเกษตร เกดอตสาหกรรมการทองเทยว สามารถสรางรายไดใหแกชมชนและสวนรวมอกทางหนงดวย

2.1.2.5 ไมประดบสามารถเปนสนคาสงออก และสามารถสรางรายไดจ านวน มหาศาล เปนมลคานบพนลานบาทตอป

2.1.2.6 ใชเปนแหลงทดลองทางวทยาศาสตรการเกษตร ท าใหเกดความเจรญดาน เทคโนโลยการเกษตรมากยงขน (สมเพยร เกษมทรพย, ม.ป.ป.) 2.2 ไมประดบประเภทโกสน 2.2.1 ขอมลพนฐานเกยวกบโกสน

โกสน หรอ โกรตน (Croton) เปนไมประดบประเภทหนง มชอสามญวา Croton, Variegated Laurel, Garden Croton ชอทางพฤกษศาสตร คอ Codiaeum variegatium (L.) Blume เปนไมในสกล EUPHORBIACEAE เชนเดยวกบ มะยม โปยเซยน ครสตมาส เปนตน มความงามของใบเปนเอกลกษณ จนไดรบขนานนามวาเปน ราชาแหงไมประดบ (King of the ornamental pants) โกสนเปนไมประดบกลางแจงประเภทไมพม มถนก าเนดกระจายอยในประเทศอนเดยตอนใตศรลงกา จน มลาย เปนตน ถกน าเขามาเพาะปลกในประเทศไทยครงแรกโดยเจาพระยาภาสกรวงศเมอสมยพระบาทสมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยหว (รชกาลท ๕) หรอ ประมาณพทธศกราช ๒๔๒๓โดยน ามาปลกในเขตบางกอกนอย จงหวดกรงเทพมหานคร ซงในอดตนยมปลกกนเฉพาะในรวในวงเหลาขนนาง ขาราชการชนผใหญเทานน ทมโอกาสเพาะเลยงโกสนได ตอมาจงมการเผยแพรไปยงวดวาอารามและกระจายใหแกชาวบาน รวมถงประชาชนทวไป ตนโกสนถอเปนไมมงคล ซงมชอพองกบค าวา “กศล” นยมปลกตามบานเรอน ถนทอยอาศย สถานทท างาน สวนสาธารณะตางๆ ทงภายในและภายนอกอาคาร มความเชอวาการปลกโกสนกอใหเกดบญบารม ชวยคมครอง เสรมสรมงคลแกเจาของบาน ท าใหอยเยนเปนสข

นอกจากความเชอดงกลาวแลว โกสนยงมความสามารถในการดดมลพษในอากาศ สวนของยอดออนและใบ สามารถน าไปประกอบอาหารรบประทานได โดยมสรรพคณทางยาชวยแกรอนในและปญหาระบบทางเดนปสสาวะผดปกต (“ไมประดบ”, 2542)

10

“ตลาดของโกสนยงถอวาไปไดเรอยๆ เมอเทยบกบพรรณไมอน เนองจากโกสนยงมผเลนไมมากนก ไมวาจะผานไปนานกป ราคาจงไมตกลงไปมาก เกษตรกรผเพาะเลยงโกสนกมจ านวนนอยเมอเทยบกบตลาดไมประดบอยางอน ซงในประเทศไทยมกลมผเพาะเลยงรายส าคญประมาณ 6 รายเทานน จงเปนสาเหตทท าใหตลาดโกสนคงทน อยนาน และมราคาขายแนนอนคงท” (เกษม ชนสงวน, การสอสารสวนบคคล, 8 กมภาพนธ 2559)

และในปจจบนตลาดการคาโกสนมแนวโนมไปในทศทางทด ไดรบการยอมรบและเปนทสนใจทงจากตลาดภายในประเทศและตลาดตางประเทศ โดยเฉพาะอยางยงประเทศอนโดนเชย (พรเทพ แจงแสงทอง, 2557) จงมการสนบสนนจากหนวยงานตางๆ สงเสรมใหเกษตรกรกลมผเพาะเลยงโกสนน าพนธไมของตนเขารวมประกวดในงานจดประกวดไมประดบ โดยมจดประสงคทตองการชวยกระตนใหเกษตรกรตนตวและเปนแรงผลกดนใหมการปรบปรงพฒนาและขยายสายพนธใหมๆทตอบสนองความตองการของผซอออกมาอยเสมอ อกทงใหเกษตรกรไดมโอกาสแลกเปลยน เรยนรสายพนธของโกสนจากกลมผคาเดยวกน และถอเปนการประชาสมพนธสวนของตนเอง ใหเปนทรจกอยางกวางขวางมากขน เพอเสรมสรางรายไดและการประกอบธรกจไมประดบทยงยนในอนาคต (อไร จรมงคลการ, 2544)

2.2.2 ลกษณะโดยทวไป โกสนจดเปนไมประดบประเภทไมพม มขนาดตงแตพมเลกจนถงพมใหญ โดยทวไปนยมปลก

เปนไมประดบในกระถาง เพอใหมลกษณะเปนพมเลกๆ เนองจากหากท าการปลกลงดนจะสามารถมอายไดยาวนานหลายป จนมล าตนสงใหญ โกสนมความโดดเดนสวยงาม ดวยสสน ลวดลายและลกษณะรปทรงของใบทหลากหลายแปลกตา บางชนดใบกลม ใบยาว ใบกวาง ใบแคบ ใบบดเปนคลนหรอใบหอยระยา มความแตกตางไปจากไมใบชนดอนๆอยางชดเจน โกสนเปนไมใบสทไดรบความนยมในประเทศไทย เชนเดยวกบเมเปลซงเปนไมใบสของตางประเทศ หากแตจะตางกนตรงทตนเมเปลนนมสแดงสวยงามเฉพาะในชวงฤดหนาว แตใบของตนโกสนจะมสสนสวยงามตลอดป

2.2.3 การปลกเลยง โกสนเปนไมทปลกเลยงงาย โดยทวไปนยมปลกในกระถางซงใหลกษณะเปนพมขนาดเลก

และน าไปวางประดบตกแตงบรเวณบานหรอพนทตางๆตามตองการ แตหากท าการปลกลงดนเมอมอายหลายปโกสนจะมล าตนทสงเปนพมขนาดใหญไดเชนกน

การปลกเลยงโกสนนนหากตองการใบทมสสดใสควรปลกหรอวางกระถางไวบรเวณทแจง หากตองการใบทมสออนหรอมสเขยวคอนขางมาก ควรปลกหรอวางกระถางไวบรเวณทรมและมแสงแดดร าไร

11

2.2.4 การดแลรกษา 2.2.4.1 หากตองการใหโกสนมลกษณะเปนพมสวยงาม ในระยะแรกขณะทตนยง

มขนาดเลก ควรเดดยอดตรงออกใหเหลอประมาณ 3-4 นว และเมอแตกยอดใหมเปนทรงพม จงน าไมไผปกหลกแตละกงทตองการ และตดแตงกงทเบยดเสยดออก

2.2.4.2 หากตนโกสนไมแตกใบใหม ควรดแลใสปยคอกหรอปยหมกทกๆ 3 เดอน ซงอาจสลบกบการใหกระดกปน เพอชวยใหตนแตกใบออนและมสสนลวดลายทสวยงามชดเจน

2.2.4.3 หมนเปลยนขนาดกระถางหรอวสดทใชเพาะปลกทกๆป เพอใหโกสน สามารถเจรญเตบโตไดอยางเตมท ไมควรปลกโกสนทมขนาดเลกในกระถางใหญ เนองจากจะตองใชปรมาณวสดในการเพาะปลกทมากเกนความตองการของขนาดตน และยงเปนตวเกบความชน ซงเปนอนตรายกบตนโกสนอกดวย

2.2.4.4 หมนลดกงกานใบทแหงแกออก และตดแตงใหไดรปทรงทสวยงามอยเสมอ 2.2.4.5 หมนตรวจและสงเกตแปลงหรอกระถางโกสนอยางสม าเสมอ หากพบ

ศตรพชจะไดปองกนและก าจดไดทนทวงท 2.2.5 โรคและแมลง โกสนเปนตนไมทประสบปญหาเรองโรคคอนขางนอย เพราะจดเปนพนธไมอกชนดหนง ทม

ความทนทานตอโรคไดด แตยงคงประสบปญหาดานแมลงและศตรพชตางๆ เชน หอยทาก มกประสบปญหาจากการทมากดกนยอดออนของตนในชวงฤดฝน สามารถก าจดไดโดยน าเกบไปทงใหไกลจากบรเวณทเพาะปลก หรออาจใชยาฆาหอย เชน เมททล ซงมลกษณะคลายยาเบอ โรยกองไวโดยรอบเพอใหลอใหหอยทากมากนแลวตายไป นอกจากนยงมศตรพชจ าพวกเพลย ซงเปนแมลงดดกนน า จะสงผลท าใหตนโกสนมอาการใบเหลองและเหยวแหง สวนใหญมกเกาะอยบรเวณโคนใบ สามารถก าจดไดโดยการใชผาเชดออก แตหากมการระบาดทคอนขางสง สามารถใชยาฆาแมลงชนดดดซม หรอฉดก าจดได รวมถงการจดการกบแมลงพาหะจ าพวกมด โดยใชยาไดอาซนอนตามอตราสวนทฉลากระบ

2.2.6 การขยายพนธ 2.2.6.1 การปกช า คอ วธการขยายพนธโกสนทไดรบความนยมมากทสด เนองจาก

สามารถขยายพนธไดในปรมาณมากและรวดเรว 2.2.6.2 การตอนกง คอ วธการขยายพนธ โดยการเลอกกงพนธทไมออนหรอแก

เกนไป เพอน าไปตอนกง โดยใชระยะเวลาในการขยายพนธนานกวาวธการปกช า 2.2.6.3 การเสยบยอด คอ วธการขยายพนธ โดยการคดเลอกยอดของโกสนพนธด

เพอน าไปเสยบกบตนตอของโกสนทมระบบรากและล าตนแขงแรงกวา หรอตนตอทตองการขยายพนธ

12

2.2.6.4 การตดตา คอ วธการขยายพนธ โดยการคดเลอกและน าตาของโกสนพนธด เพอน าไปเสยบกบตนตอของโกสนพนธทมระบบรากและล าตนแขงแรง

2.2.6.5 การเพาะเมลด คอ วธการขยายพนธ ทมจดประสงคเพอใหเกดตนโกสน พนธใหม สามารถท าไดโดยการน าเกสรตวผจากตนโกสนตนหนง ไปผสมกบเกสรตวเมยของตนโกสนอกตนหนงทมสายพนธคนละสายพนธ (เอนก สกาญจน, 2524) 2.2.7 การขนสงและจดจ าหนาย ตนโกสนทไดจากการปลกเลยงและขยายพนธนน จะมปรมาณมากนอยเพยงใด ขนอยกบพนททใชในการปลกเลยง ความช านาญของเกษตรกร รวมไปถงก าลงการผลตในดานตางๆ ซงรปแบบในการจดจ าหนายและการขนสงจะมความแตกตางกนไปตามแตละลกษณะการจดการแผนกลยทธของผประกอบการ สามารถท าไดทงการจดจ าหนายแกผบรโภคทเขามาเลอกซอตนโกสนภายในสวนโดยตรง หรอท าการจดจ าหนายในรปแบบขายสงดวยวธการขนสงสนคาจ านวนมากไปสพอคาคนกลาง เชน รานคาตนไม เปนตน

2.2.8 การจดการของเสยและการใชประโยชนจากโกสน การจดการกบตนโกสนทเกดความเสยหาย ไมเปนไปตามตองการ หรอไมสามารถจดจ าหนาย

ไดนน เปนขนตอนทสงผลกระทบตอสงแวดลอมคอนขางสง ซงเกษตรผเพาะเลยงพงใสใจในการเลอกใชวธการก าจดทเหมาะสม เรยนรการใชประโยชนในดานอนของตนโกสน อาท การน าไปท าปยหรอน ายอดออนใบโกสนไปรบประทาน ซงมรสหวาน สามารถรบประทานสดได นยมน าไปแกลมกบลาบสมต าหรอน าไปประกอบอาหาร เพอใหรสชาตทกลมกลอมเชน แกงโฮะ ควแฮมหมผดกระเพราเปนตน นอกจากนยงสามารถน าไปทอดหรอลวกจม รบประทานกบน าพรกไดอกดวย โดยมสรรพคณทางยาชวยแกรอนในและปญหาระบบทางเดนปสสาวะผดปกต (พรเทพ แจงแสงทอง, 2557)

2.3 แนวคดทฤษฎเกยวกบกำรบรหำรจดกำรโซอปทำน (Supply Chain Management)

2.3.1 ความหมายการบรหารจดการโซอปทาน การบรหารจดการโซอปทาน (Supply Chain Management: SCM) หมายถง กจกรรมการ

ท างานอยางเปนระบบทประสานสอดคลองตอเนองกนในทกขนตอน เพอท าการแปรสภาพวตถดบตางๆใหเปลยนเปนสนคาส าเรจ แลวเคลอนยายสนคาหรอบรการนน นบตงแตสวนผจดจายวตถดบ (Raw material supplier) สผผลต (Manufacturers) ผคาสง/ผกระจายสนคา (Wholesalers/distributors) ผคาปลก (Retailers) จนกระทงจดสงไปยงผบรโภคหรอลกคาคนสดทาย (End Customer) ใหเปนไปอยางมประสทธภาพ ซงกระบวนการดงกลาวมสวนส าคญทชวยพฒนาองคกรในการยกระดบความสามารถการบรหาร เปนแนวทางในการเพมก าลงผลตหรอการลดความสญเปลา แสวงหาและเพมโอกาสในการสรรคสรางสนคาใหมเพอสรางความพงพอใจใหแกลกคา

13

รวมไปถงการลดตนทนธรกจและบรหารเงนทนหมนเวยน เพอสรางความยงยนของธรกจในอนาคต (ชตระ ระบอบ, 2544)

การจดการหวงโซอปทานหรอ SCM หมายถง การจดการทมวตถประสงคในการลดตนทนหรอความไมแนนอน อนเกดจากปรมาณของสนคาคงเหลอ ซงสามารถสรางปญหาในการด าเนนงานใหแกผประกอบการไมมากกนอย จงพงใสใจในการรกษาสนคาคงคลงใหอยในระดบทเหมาะสมไมมากหรอนอยเกนไป สามารถสนองความตองการของลกคาไดสงสด และไมกอใหเกดของเสยหรอคาใชจายในการดแลรกษาทเกนจ าเปน การจดการหวงโซอปทานทมประสทธภาพนน สามารถชวยสรางคณคาใหแกสนคาหรอบรการ อกทงยงมสวนชวยในการสนบสนนราคาและปรมาณของผลตภณฑเพอการสงออกอกดวย (ปวณา เชาวลตวงศ, 2548)

การจดการหวงโซอปทาน (Supply Chain Management) หมายถง กระบวนการวางแผนและออกแบบโครงสรางระบบการด าเนนงานของวงจรชวตผลตภณฑใหเปนไปอยางสอดคลองเชอมโยงกน โดยมการควบคมตรวจสอบกจกรรมในขนตอนตางๆ ตงแตในสวนการไหลของผลตภณฑจากผสงมอบวตถดบไปสผบรโภคขนสดทาย ด าเนนการปรบปรงปรมาณอปทาน (Supply) ใหมความสอดคลองกบปรมาณอปสงค (Demand) เพอสรางคณคาในการแขงขนและยกระดบงานสสากล (ส านกงานพฒนาอตสาหกรรมสนบสนน, 2546)

การจดการโซอปทาน หมายถง การวางแผนและออกแบบระบบภายในหวงโซอปทาน ทงในสวนการจดซอจดหา การผลต การขนสงโลจสตกส และการจดจ าหนาย เปนตน โดยมงเนนการประสานงานตงแตตนน าถงปลายน า ใหเปนไปอยางตอเนองรวดเรวและมประสทธภาพ อกทงด าเนนการศกษาพจารณากลยทธตางๆ เพอน ามาประยกตใชกบการบรหารจดการกจกรรมในแตละขนตอน (Council of Supply Chain Management Professional, 2006)

กระบวนการการจดการหวงโซอปทาน (Supply Chain Management) หมายถง กระบวนการทแสดงถงการไหลเวยนของสนคาหรอบรการ นบตงแตกระบวนการการน าเขาวตถดบสกระบวนการผลต กระบวนการสงซอ จนกระทงกระบวนการเคลอนยายจดสงสนคาใหแกผบรโภค โดยการด าเนนงานของสมาชกภายในหวงโซอปทานแตละฝาย จะมความสมพนธเชอมโยงกนอยางตอเนองและมประสทธภาพ นอกจากนยงมการเกบรวบรวมขอมลและสงตอซงกนและกน เพอน ามาใชในการวางแผนยกระดบความสามารถในการบรหารงาน เชน การรกษาปรมาณสนคาคงคลงใหมความเหมาะสม การเพมศกยภาพในการผลต การลดความสญเปลาในการด าเนนงาน เปนตนนอกจากน กระบวนการการจดการหวงโซอปทานยงมสวนชวยในการแสวงหาโอกาส จากการคดคนผลตภณฑใหมทสามารถตอบสนองความตองการและสรางความพงพอใจใหแกลกคาไดมากขน (มานะ ชยวงคโรงจน, 2546)

14

กระบวนการการจดการหวงโซอปทาน หมายถง กระบวนการการท างานทประสานสอดคลองกนอยางเปนระบบของสมาชกภายในหวงโซอปทาน นบตงแตสวนผจดจายวตถดบ ผผลต ผจดจ าหนาย จนกระทงจดสงไปยงผบรโภคขนสดทาย แสดงใหเหนวาองคกรทมโครงสรางการท างานเหมาะสม สามารถประสบความส าเรจไดจากการรวมมอของทกภาคสวนในเครอขายธรกจนน เกดความไดเปรยบทางการแขงขน จากการผลตสนคาหรอบรการทมประสทธภาพใหแกผบรโภค โดยอาศยตนทนทต า ระบบการท างานทรวดเรว และมการเกบรวบรวมขอมล ซงสามารถตรวจสอบยอนกลบได น าไปสธรกจทมความยงยนในอนาคต (สาธต พะเนยงทอง, 2548)

การจดการโซอปทาน Supply Chain Management : SCM หมายถง กระบวนการบรหารและจดการกจกรรมตางๆทเกดขนภายในองคกรอยางมประสทธภาพและประสทธผล นบตงแตสวนของผสงมอบวตถดบ ผผลต ผจดจ าหนาย จนกระทงขนยายจดสงไปยงผบรโภคขนสดทาย ในลกษณะการด าเนนงานทสมพนธตอเนองกนเปนหวงโซ โดยมงเนนใหความส าคญกบการเกบรวบรวมขอมลเพอน าไปวเคราะหและประยกตใชในการด าเนนงาน เชน การวางแผนการผลต การประเมนความตองการของผบรโภค เพอลดปรมาณสนคาคงคลงใหมความเหมาะสม ซงมสวนในการชวยลดตนทนการผลต ตนทนการถอครองสนคา และตนทนทเปนคาใชจายเกนจ าเปน สงผลใหเกดขอไดเปรยบทางการแขงขนทอยางยงยนตอไป (ธนต โสรตน, 2550) 2.3.2 กลยทธการจดการโซอปทานกบการประยกตใช

ปจจบนกระบวนการการจดการโซอปทาน (Supply Chain Management: SCM) ไดเขามามบทบาทส าคญกบการด าเนนธรกจของทกภาคอตสาหกรรม เนองจากสภาวะการแขงขนทสงขนอยางตอเนอง สงผลใหผประกอบการพงใสใจในสวนของรปแบบการด าเนนงานทชวยลดตนทนและคาใชจายตางๆได โดยสามารถพจารณาเลอกใชกลยทธการจดการโซอปทานตามความเหมาะสมของสภาพธรกจดงน

2.3.2.1 จดระบบใหมความยดหยนและสามารถรองรบการเปลยนแปลงได โดยท า การออกแบบปรบปรงโครงสราง รวมถงกระบวนการตางๆใหมความเหมาะสมและครอบคลม

2.3.2.2 จดระบบการด าเนนงานใหมความลนไหล สอดคลองกน และสามารถ ตอบสนองความตองการของบรโภคได

2.3.2.3 จดระบบการแบงแยกประเภทลกคา โดยก าหนดมาตรฐานของกระบวนการ ขอมล วตถดบและปจจยพนฐานตางๆ เพอสรางความแตกตางในตวสนคาหรอบรการทเหมาะสมใหแกลกคาแตละประเภท

2.3.2.4 การพฒนาสนคาใหมคณภาพและมความหลากหลาย เพอตอบสนองความ ตองการของผบรโภค

15

2.3.2.5 การบรหารจดการตนทนของสนคา หรอบรการตลอดชวงอาย (Life Cycle Costing) และตนทนของเปาหมายสนคา (Target Costing) เพอพจารณาในการใชตนทนตางๆ อยางคมคาและเหมาะสม

2.3.2.6 การเกบรวบรวมขอมลและน ามาใชในการวางแผนบรหารงานไดอยาง เหมาะสม รวมถงมการปรบปรงคณภาพขอมล พรอมทงด าเนนการจดเกบขอมลใหเชอมโยงกนอยางเปนระบบ เพอลดระยะเวลาในการคนหา

2.3.2.7 การอบรมและพฒนาบคลากรใหมโอกาสปฏบตงานทหลากหลาย เพอสราง ความเขาใจเกยวกบการท างานในทกระบบ รวมถงสามารถเรยนรและปรบตวไปตามรปแบบวฒนธรรมทแตกตางกนไดเปนอยางด

2.3.2.8 การสรางพนธมตร โดยการสรางความไววางใจและความสมพนธอนด ระหวางคคาผสงมอบผใหบรการและลกคา

2.3.2.9 การลดความสญเปลา ในการด าเนนงานจากความสญเสยทงสน 7 ประการ อนไดแก ความสญเสยเนองจากการผลตมากเกนไป (Overproduction) ความสญเสยเนองจากการเกบวสดคงคลง (Inventory) ความสญเสยเนองจากการขนสง (Transportation) ความสญเสยเนองจากการเคลอนไหว (Motion) ความสญเสยเนองจากกระบวนการผลต (Processing) ความสญเสยเนองจากการรอคอย (Delay) และความสญเสยเนองจากการผลตของเสย (Defect)

2.3.3 ประโยชนทไดรบจากการจดการหวงโซอปทาน 2.3.3.1 เสรมสรางและพฒนาความสามารถ ในการบรหารจดการของสมาชกภายใน

หวงโซอปทาน 2.3.3.2 สมาชกภายในหวงโซอปทานแตละฝายรวมกนปรบปรงโครงสรางระบบ

และรปแบบการท างานใหมความสอดคลองเชอมโยงกน 2.3.3.3 สมาชกภายในหวงโซอปทานแตละฝายรวมแบงปนขอมลทจ าเปนซงกนและ

กน เพอความรวดเรวและคลองตวในการด าเนนงาน 2.3.3.4 ลดปญหาการใชทรพยากรอยางฟมเฟอยและไมเหมาะสม โดยการใช

ทรพยากรทมอยอยางจ ากด ใหเกดประโยชนสงสดรวมกน 2.3.3.5 สงเสรมการเตบโตและสรางความยงยนใหแกธรกจของสมาชกภายในหวงโซ

อปทานในอนาคต

16

2.3.4 แนวคดการจดการหวงโซอปทาน 2.3.4.1 ปรบปรงโครงสรางและระบบการท างาน จากรปแบบเดมทแตละฝาย

ด าเนนงานตามบทบาทหนาทของตน เปนการท างานรวมกนอยางเปนระบบ ทประสานสอดคลองตอเนองกนในทกขนตอน

2.3.4.2 เปลยนแปลงเปาหมายทมงเนนแตก าไร เปนการท างานทมเปาหมาย หลากหลายดาน เชน การลดตนทนและคาใชจายทเกนจ าเปน การท างานทเปนระบบ รวดเรว สามารถตรวจสอบได เปนตน

2.3.4.3 รกษาสนคาคงคลงใหมปรมาณทเหมาะสม ไมมากหรอนอยเกนไป สามารถ สนองความตองการของลกคาไดสงสด และไมกอใหเกดของเสย หรอคาใชจายในการดแลรกษาทเกนจ าเปน

2.3.4.4 การสรางสมพนธภาพทดระหวางสมาชกภายในหวงโซอปทาน เพอความ สะดวกรวดเรวในการตดตอด าเนนงาน และเปนประโยชนในการเจรจาหรอการตอรองทางการคา

ภาพท 2.1: ภาพแสดงลกษณะหวงโซอปทาน

ทมา: ไทยแลนดอนดสตรดอทคอม. (2553). การจดการคลงสนคาในหวงโซอปทาน ตอนท 1. สบคน จาก http://www.thailandindustry.com/guru/view.php?id=11375.

http://www.thailandindustry.com/guru/view.php?id=11375

17

2.4 แนวคดทฤษฎเกยวกบกำรบรหำรจดกำรโซอปทำนเชงสงแวดลอม (Green Supply Chain Management)

2.4.1 ความหมายการบรหารจดการโซอปทานเชงสงแวดลอม การบรหารจดการโซอปทานเชงสงแวดลอม (Green Supply Chain Management:

GSCM) หมายถง กระบวนการการจดการการท างานอยางเปนระบบและมประสทธภาพ มงเนนการผลตสนคาหรอบรการทไมสงผลกระทบเชงลบตอสงแวดลอม ลดการใชพลงงานหรอสารเคมตางๆ ทกอใหเกดมลพษ รวมถงการใชทรพยากรทมอยอยางประหยดคมคา และกอใหเกดประโยชนสงสด กระบวนการดงกลาวจะสงผลเชงบวกตอธรกจ ทงในสวนของภาพลกษณทด และการลดตนทนหรอก าจดคาใชจายเกนจ าเปน ซงเปนแนวทางในการน าไปสธรกจทมความมนคงยงยนในอนาคต (Gilbert, 2001)

การจดการโซอปทานแบบกรน หรอ กรนซพพลายเชน หมายถง กระบวนการในการผลตสนคาหรอบรการโดยอาศยปจจยทเปนมตรตอสงแวดลอม สรรคสรางผลตภณฑทมคณภาพ สามารถน ากลบมาใชใหม หรอผานกระบวนการแปรรปเปนวตถดบอกครง เพอลดปรมาณของเสยและขยะ กอใหเกดประโยชนแกธรกจ ในดานการลดตนทนตางๆควบคไปกบการรกษาสงแวดลอม เพอใหมทรพยากรทเพยงพอไวใชในวนขางหนา (Niramol & Thodsapol, 2007)

การจดการหวงโซอปทานเชงสงแวดลอม หรอ หวงโซอปทานสเขยว หมายถง การบรหารจดการธรกจอยางเปนระบบ อนกอใหเกดประสทธภาพและประสทธผล โดยค านงถงสงแวดลอมตลอดการด าเนนงานในแตละขนตอนจากตนน าสปลายน า นบตงแตสวนของผสงมอบวตถดบผผลตผคาสงผคาปลกจนกระทงถงผบรโภคขนสดทาย ลดการใชทรพยากรอยางไมรคาและเปลาประโยชน หลกเลยงการใชสงทกอใหเกดมลพษ รวมถงเรยนรวธการน าสนคากลบมาใชประโยชนใหมอกครง (Rodchana, 2010) การจดการกรนซพพลายเชน (GSCM) หมายถง การออกแบบและวางแผนวธด าเนนธรกจทสามารถชวยลดปญหาสภาวะโลกรอน (Global Warming) อนเปนสาเหตของสภาพอากาศทเปลยนแปลง (Climate Change) โดยพจารณาถงผลกระทบทมตอสงแวดลอมเปนส าคญ ทงในสวนของการซอหาวตถดบ การคดเลอกรปแบบของสนคาหรอบรการ การผลตดวยเทคโนโลยสะอาด การเคลอนยายจดเกบ และการขนสงทประหยดพลงงาน ตลอดจนขนตอนการก าจดของเสย ดวยการน าสนคากลบมาใชประโยชนใหมอกครง หรอการฝงกลบซงจะสงเสรมและเออประโยชนใหแกธรกจ ทงในสวนของการสรางภาพลกษณองคกรทด ผบรโภครวมถงสงคมใหการยอมรบ นอกจากนยงสามารถชวยลดตนทน หรอคาใชจายทเกนจ าเปนตางๆลง อนเปนความไดเปรยบทางการแขงขน และมงสธรกจทมความมนคงยงยนในอนาคต (Sustainability) (กาญจนา กาญจนสนทร, 2551)

18

ภาพท 2.2: ภาพแสดงสมการกจกรรมของการจดการโซอปทานเชงสงแวดลอม

ทมา: Weerapol, K. (2009). Green Supply Chain Management. Retrieved from http://weerapol-k.exteen.com/20090815/green-supply-chain-management.

2.4.2 องคประกอบของการจดการโซอปทานเชงสงแวดลอม 2.4.2.1 Supply base rationalization การค านงถงความสามารถในการ

ด าเนนงานของผสงมอบวตถดบเปนส าคญ โดยการวางแผนและรวมพฒนาศกยภาพในดานตางๆระหวางผประกอบการกบผสงมอบวตถดบ ใหมความสอดคลองหรอเปนไปในทศทางเดยวกน อกทงสรางความสมพนธอนด (Supplier Relationship Management: SRM) และยงยน (Sustainability) เพอน าไปสความส าเรจตามเปาหมายรวมกน

2.4.2.2 Supplier development programs and involvement in design การเปดโอกาสใหผสงมอบวตถดบไดมบทบาทในการแสดงความคดเหน และรวมพฒนากระบวนการท างาน รวมไปถงตวสนคาหรอบรการ โดยอาศยขอมลความรความสามารถและความช านาญของผสงมอบวตถดบเกยวกบตววตถดบนนๆ

2.4.2.3 Integrated information system การเชอมโยงแลกเปลยนขอมลระหวาง สมาชกแตละฝายในหวงโซอปทาน ซงมสวนชวยในการเพมประสทธภาพของกระบวนการท างานใหมความถกตองแมนย า สะดวกรวดเรว และสามารถคาดประมาณสงตางๆทอาจเกดขนในอนาคต เพอน าไปสการวางแผนและพฒนาตอไป

2.4.2.4 Management of inventory การบรหารจดการสนคาคงคลงใหมปรมาณ ทเหมาะสม สามารถตอบสนองความตองการสงสดของผบรโภค โดยไมกอใหเกดตนทนหรอคาใชจายในการเกบรกษาสนคาทมากเกนความจ าเปน ค านงถงการน าเขา เคลอนยาย จดเกบ และขนสงสนคาในแตละประเภทอยางระมดระวง หรอไมสรางความเสยหายใหเกดแกตวสนคานน (ปรญญ เสรพงศ, 2550)

http://weerapol-k.exteen.com/20090815/green-supply-chain-management

19

2.4.3 แนวทางในการจดการโซอปทานเชงสงแวดลอม 2.4.3.1 Green Supply หรอ Green Procurement คอ การจดซอจดหาผสงมอบ

วตถดบทใสใจสงแวดลอม (ผสงมอบสเขยว: Green Supplier) ตลอดจนการเลอกใชวตถดบทเปนมตรตอสงแวดลอมในการผลต

2.4.3.2 Green Logistics (โลจสตกสสเขยว) คอ การจดเกบ เคลอนยายหรอขนสง วตถดบ ผลตภณฑหรอซากผลตภณฑ โดยอาศยตนทนทต า มวธการขนสงทเหมาะสมและเปนมตรตอสงแวดลอม เชน การเลอกใชเชอเพลงทประหยดพลงงาน หรอมการปลอยกาซเรอนกระจกนอยลง ลดการวงเทยวเปลา และเลอกเสนทางขนสงอยางชาญฉลาด (Intelligent System) เปนตน

2.4.3.3 Green Design หรอ Eco-design (การออกแบบผลตภณฑเชงนเวศ) คอ การออกแบบสนคาหรอบรการทเปนมตรตอสงแวดลอม โดยพจารณาคดเลอกและจดหาประเภทวตถดบทมคณภาพ ไมสรางมลพษ อกทงสามารถน ากลบมาใชใหม โดยผานกระบวนการรไซเคลหรอฝงกลบดวยตนทนทเหมาะสม

2.4.3.4 Green manufacturing หรอ Clean Technology (การผลตดวย เทคโนโลยสะอาด) คอ การปรบปรงและพฒนากระบวนการด าเนนงานตางๆ เพอไมใหสงผลกระทบเชงลบตอสงแวดลอม โดยใชปจจยในการผลตสนคาหรอบรการอยางคมคาและเกดประโยชนสงสด ซงในปจจบนนยมใชหลกการแบบ 3R ไดแก Reduce Reuse และ Recycle เพอมงเนนการลดความสญเสย (Waste) ไมท าใหเกดขน หรอเกดในปรมาณทนอยทสด สามารถลดคาใชจายตางๆในการด าเนนงาน และสรางก าไรสงสดใหแกธรกจไดอยางยงยน 2.4.3.5 Green Consumption คอ การใชสนคาหรอบรการของผบรโภคทมความถกตองเหมาะสม และจตส านกทดในการดแลรกษาสงแวดลอม ซงผผลตสามารถมสวนชวยโดยการจดการและสรางความสมพนธอนดกบผบรโภค (Customer Relationship Management: CRM) ดวยวธการสอสาร โฆษณา รณรงค หรอใหค าแนะน าเกยวกบการใชผลตภณฑ 2.4.3.6 Green Recycling คอการน าวตถดบกลบมาใชประโยชนใหม หรออาจน าซากของผลตภณฑมารไซเคล แปรสภาพเพอเพมมลคา ผานทางกระบวนการท างานทมประสทธภาพและใชพลงงานนอยทสด (สวรรณ โภคทรพย, 2550)

20

ภาพท 2.3: ภาพแสดงแนวทางในการจดการโซอปทานเชงสงแวดลอม

ทมา: ไทยแลนดอนดสตรดอทคอม. (2553). การจดการคลงสนคาในหวงโซอปทาน ตอนท 1. สบคน จาก http://www.thailandindustry.com/guru/view.php?id=11375. 2.5 แนวคดทฤษฎเกยวกบวธกำร Quick Scan 2.5.1 ความหมายเกยวกบวธการ Quick Scan วธการ Quick Scan เปนโครงการทรเรมพฒนาโดย Cardiff University ภายใตความรวมมอของ Lucas Variety และ Computer Science Corporation เพอจดท าโครงการ Supply Chain 2001 ขน โดยด าเนนการเกบรวบรวมและบนทกขอมลทงหมด ทมความเกยวของกบการปฏบตงานภายในหวงโซอปทานตงแตตนน าจนถงปลายน า ในรปแบบของเอกสาร และน าขอมลทไดมาตรวจสอบศกษาท าความเขาใจ พรอมทงบงชจดบกพรองและหาแนวทางในการแกไขปญหาตางๆทเกดขนไดอยางรวดเรว (Quick Hit) พรอมทงวางแผนการปรบปรงพฒนาในอนาคต เพอสรางโอกาสในการเพมประสทธภาพการด าเนนงานและน ามาซงผลลพธทมความถกตองสมบรณ (Lewis, 1998) 2.5.2 องคประกอบเกยวกบวธการ Quick Scan 2.5.2.1 แบบรางกระบวนการท างานตงแตตนน าจนถงปลายน า เพอแสดงถงการไหลเวยนของทรพยากรภายในหวงโซอปทาน รวมถงขอมลตางๆเกยวกบผสงมอบวตถดบ ธรกจ และผบรโภค ศกษาวเคราะหกระบวนการด าเนนงานทงขอดขอเสย ปรบลดกจกรรมภายในโซอปทานทไมกอใหเกดมลคาเพม และสงเสรมพฒนาในสวนของกจกรรมทกอใหเกดประโยชนกบธรกจ 2.5.2.2 แบบสอบถามทสรางขนเพอใชในการศกษาและวเคราะหขอมลตางๆเกยวกบกลมผสงมอบวตถดบ กลมลกคา กลมคแขงขน เปนตน ซงจะเปนความรพนฐานในการท าไปพฒนาประสทธภาพของธรกจตอไป


21

2.5.2.3 บทสมภาษณจากบคคลส าคญทเกยวของกบองคกร รวมถงผเชยวชาญ หรอผทมความสามารถเกยวกบดานนนๆ รวบรวมขอมลและความคดเหนตางๆ เพอน ามาประเมนประสทธภาพการท างานขององคกร ศกษาปญหาพรอมทงหาแนวทางการแกไขและพฒนา ใหสามารถตอบสนองความตองการผบรโภคไดสงสด โดยใชตนทนต าสด 2.5.3 ขนตอนเกยวกบวธการ Quick Scan

2.5.3.1 คดเลอกประเดนทสนใจในการศกษาและท าการวจย 2.5.3.2 คดเลอกกลมคนผตอบแบบสอบถามและผใหสมภาษณ 2.5.3.3 รวบรวมประเดนค าถามตางๆทครอบคลมเกยวกบเรองทตองการศกษา 2.5.3.4 จดท าแบบสอบถาม รวมถงวางแผนการสมภาษณ 2.5.3.5 ลงพนทแจกแบบสอบถามและสมภาษณ 2.5.3.6 รวบรวมขอมลทไดรบและศกษาท าความเขาใจ 2.5.3.7 แยกกระบวนการทสงผลกระทบเชงบวกและเชงลบตอธรกจอยางชดเจน 2.5.3.8 ศกษาสาเหตของปญหาและผลกระทบตางๆทเกดขน 2.5.3.9 วเคราะหหาแนวทางในการแกไขและพฒนา 2.5.3.10 สรปผลและมการประเมนเปนระยะอยางตอเนอง

2.5.4 ขอบเขตของวธการ Quick Scan ขอบเขตของวธการ Quick Scan ประกอบดวย 2 สวนส าคญ คอ การเขาใจ (Understand:

U) ซงตองท าความเขาใจในกระบวนการท างานของธรกจทท าการศกษา วามลกษณะเปนอยางไร และระบบเอกสาร (Document: D) ซงเปนขอมลตางๆทมความเกยวของกบธรกจทท าการศกษา เพอน ามาวเคราะห หาแนวทางปรบปรง แกไข และพฒนา อนกอใหเกดประโยชนและสามารถสรางวธการแกไขระยะสน (Simplify) ซงการแกไขระยะสนน จะชวยเพมประสทธภาพระบบการท างาน โดยไมไดสงผลตอโครงสรางของธรกจแตอยางใด และสามารถสรางวธการแกไข ทสงผลใหเกดการเปลยนแปลงในระยะกลางและระยะยาวอยางเหมาะสม (Optimise) (สพตรา กจเออเสรมกล, 2549)

22

ภาพท 2.4: ภาพแสดงขอบเขตของวธการ Quick Scan ในรปแบบ UDSO (Scope of Quick Scan in the UDSO Model)

ทมา: สพตรา เออเสรมกจกล. (2549). การประเมนแนวคดเกยวกบประสทธภาพดานการจดการโลจ สตกสของอตสาหกรรมกระดาษลกฟก. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต, มหาวทยาลยบรพา. 2.6 งำนวจยทเกยวของ Sheu, Chou and Hu (2005) เปนผศกษาและท าการวจย เรอง An Integrated Logistics Operational Model for green supply chain management โดยผลงานวจยแสดงถง การน าหลกการบรหารจดการโซอปทานเชงสงแวดลอม ผสมผสานและบรณาการเขากบการบรหารจดการดานการขนสง เพอชวยลดตนทน พรอมทงแกไขปญหาตางๆทเกดขน โดยใชสตรการก าหนดเชงเสนในการวเคราะหวธการใชสนคา การเปลยนสนคา ปจจยทมความสมพนธกบผลตอบแทน และเงนสนบสนนทไดรบจากรฐบาล ซงหลงจากศกษาและท าการวจย พบวา มการพฒนาศกยภาพของผลการด าเนนงานในเชงบวก อกทงสามารถกอใหเกดผลก าไรทสงขนถง 21.1 % เมอเปรยบเทยบกบการบรหารงานในรปแบบเดม บษกร แซเจย (2554) เปนผศกษาและท าการวจย เรอง โรงงานควกาแฟและการจดจ าหนายในประเทศ โปรตเกส โดยผลงานวจยแสดงถง การศกษาวธการก าจดของเสยจ าพวกกากกาแฟ ซงมอยเปนปรมาณมาก เพอลดปญหาดานสงแวดลอมอาศยแนวคดรอยเทานเวศน (Carbon footprint) เพอน าไปสระบบการจดการโซอปทานเชงสงแวดลอม ใชแนวทางการก าจดของเสยดวยการแปรรปกากกาแฟไปเปนปยหรอเชอเพลง วเคราะหรปแบบการก าจดของเสย 3 ลกษณะคอ การใหพนกงานขายด าเนนการเกบกากกาแฟไปพรอมกบการพบลกคา การจดหารถเพอด าเนนการเกบกากกาแฟโดยเฉพาะ และการผสมผสาน 2 ลกษณะแรกรวมกน โดยมขอจ ากดดานปจจยทใหพนกงานขายแตละคนมรถขนสงกาแฟจ านวน 1 คน พนทของรถ 4.5-5 ลกบาศกเมตร พนกงานขาย 1 คน สามารถ

23

พบลกคาไดประมาณ 12 คน/วน และลกคาจ านวน 90% จะพบพนกงานขายทกๆ 15 วน ซงจากการศกษาพบวา ธรกจภาคอตสาหกรรมใหความสนใจดานสงแวดลอมเพมขนอยางตอเนอง เพอมงหวงการพฒนาศกยภาพในการแขงขน พรอมทงสรางความเชอมนในแกผบรโภค และสามารถสรปไดวา รปแบบการก าจดของเสยในลกษณะการใหพนกงานขายด าเนนการเกบกากกาแฟไปพรอมกบการพบลกคา ไดผลลพธทดทสด ปรชญา ศภจตรา (2549) เปนผศกษาและท าการวจย เรอง การศกษาแนวทางประยกตใชการบรหารงานแบบกรนซพพลายเชนส าหรบธรกจผใหบรการดานโลจสตกส โดยผลงานวจยแสดงถงความเปลยนแปลงไปของสภาพแวดลอมในปจจบน รวมถงกฎระเบยบและมาตรการตางๆเกยวกบสงแวดลอมทรฐบาลก าหนดขน สงผลใหธรกจผใหบรการดานโลจสตกสในประเทศไทยตางรเรมพฒนาและหาแนวทางในการน าหลกการบรหารงานแบบกรนซพพลายเชนมาประยกตใชภายในองคกร เพอเพมขดความสามารถของกระบวนการท างานดานโลจสตกส นอกจากนยงชวยสงเสรมภาพลกษณใหแกธรกจ อกทงมสวนในการสรางความสมพนธอนดของสมาชกแตละฝายภายในหวงโซอปทานของธรกจ แตจากการศกษายงพบปญหาและอปสรรคในดานของการลงทนทคอนขางสง สรนทพย ประภากรวมล (2552) เปนผศกษาและท าการวจย เรอง การปรบตวของอตสาหกรรมไทยสกรนโลจสตกส โดยผลงานวจยแสดงถง การศกษาปจจยทงภายในและภายนอกทมผลตอการปรบตวของธรกจสการประยกตใชหลกการบรหารจดการโซอปทานเชงสงแวดลอมไดอยางประสบผลส าเรจ และค านงถงประโยชนทธรกจจะไดรบหลงจากการปรบปรงรปแบบการด าเนนงาน จากการวจย พบวา ธรกจตางๆจะไดรบประโยชนในดานกระบวนการท างานอยางเดนชดทสด อนดบตอมา คอ ประโยชนในดานการท าการตลาด และการแสดงถงภาพลกษณของธรกจทดขนในมมมองของผบรโภค นอกจากการน าหลกการบรหารจดการเชงสงแวดลอมมาใช จะสามารถชวยลดปญหาหรอผลกระทบทมตอสงแวดลอมลงได ยงสงผลใหตนทนของธรกจบางสวนลดลงอกดวย แตจากการศกษายงพบปญหาและอปสรรคในดานของงบประมาณทคอนขางสง อกทงยงตองอาศยความรและความรวมมอของบคลากรภายในธรกจ พศปชนกฐ จามกรานนท (2555) เปนผศกษาและท าการวจย เรอง ปจจยทมผลตอสมรรถนะหวงโซอปทานเชงสงแวดลอมของหวงโซกาแฟอราบกา โดยผลงานวจยแสดงถง ปญหาสงแวดลอมทมในปจจบน สงผลใหธรกจภาคอตสาหกรรมตางๆ หาแนวทางในการน าหลกการบรหารจดการโซอปทานเชงสงแวดลอมมาประยกตใชภายในธรกจ ทงนรวมถงอตสาหกรรมภาคการเกษตรทตองปรบตวตาม เพอเพมศกยภาพในการแขงขนใหกาวทนคแขงขนรายอน โดยเฉพาะอยางยงกาแฟ อราบกา เปนสนคาเกษตรทมการเจรญเตบโตคอนขางเรว จงกอใหเกดของเสยจ าพวกกากกาแฟในปรมาณมาก ด าเนนการศกษาปจจยทมผลตอสมรรถนะหวงโซอปทานเชงสงแวดลอมของหวงโซกาแฟอราบกา ตงแตในสวนของตนน าจนถงปลายน า ซงสามารถแบงเปนปจจยหลกไดทงสน 4 ปจจย

24

คอ การจดซอจดหาแบบกรน (Green Procurement) การผลตแบบกรน (Green Manufacturing) การกระจายสนคาแบบกรน (Green Distribution) และ กรนโลจสตกส (Green Logistics) นอกจากนยงศกษาปจจยอนๆทเกยวของ โดยท าการเปรยบเทยบและคดกรองดวยกระบวนการล าดบชนเชงวเคราะห ก าหนดตวชวดในการประเมนสมรรถนะภายใตแนวคดดชนดลยภาพ และน าขอมลทไดรบไปวเคราะหโดยใชขอมลสถตเชงพรรณนา รวมถงการหาคาน าหนกความส าคญดวยวธการวเคราะหเชงล าดบขน จากการศกษาและทบทวนวรรณกรรมทมความเกยวของกบการบรหารจดการหวงโซอปทานเชงสงแวดลอม พบวา ในปจจบนโลกประสบปญหาสงแวดลอมตางๆเพมมากขน สงผลใหธรกจในตางประเทศมการปรบตวเพอน าหลกการบรหารจดการหวงโซอปทานเชงสงแวดลอมไปประยกตใชกบภาคธรกจอกทงออกขอบงคบ และพยายามรณรงคสงเสรมใหภาคธรกจตางๆทเปนคคาระหวางประเทศซงกนและกนประกอบธรกจดวยความใสใจและค านงถงผลกระทบทอาจเกดขนตอสงแวดลอม ดวยเหตนภาคธรกจตางๆภายในประเทศไทยจงควรใหความส าคญในการน ายทธศาตรดงกลาวมาปรบใช เพอเปนสวนหนงและเขาถงกตกาสากลของการคาโลกเกยวกบมตทางดานสงแวดลอม ซงเปนการแสดงถงการมสวนรวมและความรบผดชอบตอสงคมไดเปนอยางด ปจจบนธรกจภาคอตสาหกรรมในไทยเรมมการปรบตวในการน าหลกการบรหารจดการหวงโซอปทานเชงสงแวดลอมไปประยกตใชกบภาคธรกจของตนเพมขนอยางตอเนอง เพอเพมขดความสามารถของกระบวนการท างานและค านงถงประโยชนทงทางตรงและทางออมทธรกจจะไดรบ แตส าหรบธรกจภาคการเกษตรทมอยเปนจ านวนมากในประเทศไทย ยงคงมผทใหความสนใจเปนจ านวนนอย ผวจยจงมความสนใจในการน าเสนอผลงานวจยเกยวกบแนวทางการประยกตใช Green Supply Chain ในธรกจภาคการเกษตรของกลมเกษตรกรผเพาะเลยงโกสนแขวงบางมดจงหวดกรงเทพมหานคร เพอแสดงใหเหนถงความตงใจในการรวมมอประกอบธรกจดวยความใสใจและค านงถงผลกระทบทอาจเกดขนตอสงแวดลอม เสนอแนวทางปรบลดหรอแนวทางการแกไขกระบวนการทสงผลเสยตอสงแวดลอม รวมถงความสามารถในการใชทรพยากรอยางคมคาและเกดประโยชนสงสด โดยแนวทางการปรบปรงดงกลาวสามารถชวยพฒนาและเพมประสทธภาพในการท างานของธรกจสรางความสมพนธอนดของสมาชกแตละฝายภายในหวงโซอปทาน เสรมสรางภาพลกษณทดใหแกธรกจ ซงสงผลตอการไดรบยอมรบจากผบรโภคกอใหเกดประโยชนตอธรกจในระยะยาว และมงสการเปนธรกจทมความยงยนในอนาคต (Sustainability)

บทท 3 วธด ำเนนกำรวจย

การศกษาแนวทางการประยกตใชการบรหารจดการโซอปทานเชงสงแวดลอม ในธรกจภาคการเกษตรของกลมเกษตรกรผเพาะเลยงโกสน แขวงบางมด จงหวดกรงเทพมหานคร ประกอบดวยวธการด าเนนวจย 2 ลกษณะ ไดแก การวจยเชงปรมาณ (Quantitative Research) โดยรวบรวมขอมลจากการเกบแบบสอบถามจากผบรโภค เพอใหไดขอมลแนวกวางในภาพรวมเกยวกบปจจยทผบรโภคใหความส าคญเมอพจารณาเลอกซอตนโกสน และการวจยเชงคณภาพ (Qualitative Research) โดยรวบรวมขอมลจากการสมภาษณเกษตรกรหรอผเชยวชาญในการเพาะเลยงโกสน เพอใหไดขอมลเชงลกเกยวกบกระบวนการด าเนนงานในทกกจกรรมตลอดหวงโซอปทานและแนวทางในการน าการบรหารงานแบบกรนซพพลายเชนมาประยกตใชในธรกจภาคการเกษตรของเกษตรกรผเพาะเลยงโกสน ซงเปนประโยชนและสามารถน าผลการวจยทงสองลกษณะมาวเคราะหรวมกน เพอใหไดขอมลทครบถวนมากยงขน อกทงมความสอดคลองตรงตามวตถประสงคของการวจย ซงการวจยทงสองลกษณะมวธการศกษาดงน 3.1 ประเภทงำนวจย ประเภทงานวจยทใชในการศกษาแนวทางการประยกตใชการบรหารจดการโซอปทานเชงสงแวดลอม ในธรกจภาคการเกษตรของกลมเกษตรกรผเพาะเลยงโกสน แขวงบางมด จงหวดกรงเทพมหานคร นน คอ วธการวจยเชงผสมผสาน (Mixed Methods Research) ซงเกดขนจากการน าเอาแนวความคดวธการวจยเชงปรมาณและวธการวจยเชงคณภาพมารวมกนศกษาหาค าตอบของงานวจย แลวน าผลของการวจยมาสรปรวมกน (รตนะ บวสนธ, ม.ป.ป.) 3.2 กำรวจยเชงปรมำณ เพอศกษาขอมลแนวกวางในภาพรวมเกยวกบปจจยทผบรโภคใหระดบความส าคญ เมอพจารณาเลอกซอตนโกสน โดยมขนตอนในการวจยเชงปรมาณดงน 3.2.1 ประชากร ประชากร ทใชในการด าเนนงานวจยครงน ไดแก ประชากรซงอาศยอยในพนทแขวงบางมด เขตจอมทอง จงหวดกรงเทพมหานคร จ านวน 45,061 คน (ระบบสถตทางการทะเบยน, 2558)

26

3.2.2 กลมตวอยางและขนาดของกลมตวอยาง กลมตวอยาง ทใชในการด าเนนงานวจยครงน ไดแก ผบรโภคหรอลกคาทสนใจเลอกซอตน

โกสน หรอเคยเลอกซอตนโกสน บรเวณหนาสวนเพาะเลยงโกสน บรเวณรานคาตนไม ในพนทจงหวดกรงเทพมหานครและปรมณฑล และบรเวณตลาดนดสวนจตจกร ขนาดของกลมตวอยาง ผวจยไดค านวณหาคาขนาดของกลมตวอยาง โดยการใชสตร Taro Yamane: ทาโร ยามาเน (สทธน ศรไสย, 2551) ก าหนดขอบเขตความคลาดเคลอน 0.05 สตรการค านวณหาขนาดของกลมตวอยาง มดงน เมอ n หมายถง จ านวนของกลมตวอยาง N หมายถง จ านวนประชากรทงหมด e หมายถง คาความคลาดเคลอนสงสดทยอมใหเกดขนหรอมได n = N 1+Ne² n = 45,061 1+45,061 (0.05)² = 399.99

จากผลการค านวณหาขนาดของกลมตวอยาง ผวจยไดปรบคาของขนาดตวอยางเปนจ านวนทงสน 400 ราย 3.2.3 เครองมอส าหรบงานวจย เครองมอทน ามาใชในการวจยเชงปรมาณ คอ แบบสอบถาม ซงด าเนนการสรางและพฒนาแบบสอบถามอยางเปนล าดบขนตอน ดงน 3.2.3.1 ศกษาคนควาขอมลในรปแบบของหนงสอ บทความ แนวคด สอออนไลน และงานวจยทมความเกยวของกบกบกระบวนการเพาะเลยงโกสนและการบรหารงานดวยโซอปทานเชงสงแวดลอม 3.2.3.2 ศกษาตวอยางอตสาหกรรมหรอธรกจ ทมการประยกตใชการบรหารงานแบบ Green Supply Chainและพจารณาผลทไดรบ 3.2.3.3 ก าหนดวตถประสงค เนอหา และโครงสรางของแบบสอบถาม 3.2.3.4 รางขอค าถามส าหรบแบบสอบถามเกยวกบปจจยทผบรโภคใหระดบความส าคญ เมอพจารณาเลอกซอตนโกสน เพอน าขอมลทไดรบไปเปนแนวทางในการประยกตใชการบรหารงานแบบ Green Supply Chain อนจะกอใหเกดประสทธผลเชงบวกแกธรกจการเพาะเลยง

27

โสน โดยน าแบบสอบถามทรางขน เสนอตออาจารยทปรกษาเพอพจารณาความเหมาะสม พรอมทงตรวจสอบความถกตองใหเปนไปตามวตถประสงค และสามารถตอบค าถามงานวจยไดจรง ซงแบงประเดนค าถามออกเปน 2 สวน คอ สวนท 1 ขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม และ สวนท 2 ระดบความส าคญของแตละปจจยในการพจารณาเลอกซอตนโกสน 3.2.4 การเกบรวบรวมขอมล การเกบรวบรวมขอมล ส าหรบการวจยเชงปรมาณ มขนตอนด าเนนงานดงน 3.2.4.1 ด าเนนการเตรยมความพรอมของแบบสอบถามและก าหนดพนททตองเดนทางไปแจกแบบสอบถาม 3.2.4.2 เดนทางไปยงบรเวณพนททมประชากรหรอกลมตวอยาง เพอขอความอนเคราะหในการตอบแบบสอบถามและท าการแจกแบบสอบถามดวยตนเอง 3.2.4.3 อธบายการตอบแบบสอบถามแกผตอบแบบสอบถาม เพอเขาใจถงผลการตอบแบบสอบถาม น าไปใชในงานวจยเทานน 3.2.5 การวเคราะหขอมล การวเคราะหขอมลทไดรบจากการตอบแบบสอบถาม มขนตอนด าเนนการดงน 3.2.5.1 ผวจยใชคาความถรอยละ เพอแสดงลกษณะของผตอบแบบสอบถามตามเนอหาแบบสอบถามสวนท 1 ขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม อนไดแก เพศ อาย ระดบการศกษาในปจจบนหรอสงสด อาชพ และรายไดตอเดอน 3.2.5.2 ผวจยใชคาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐาน เพอแสดงระดบความส าคญของแตละปจจยทมผลตอการเลอกซอตนโกสน ตามเนอหาแบบสอบถามสวนท 2 ระดบความส าคญในการพจารณาเลอกซอตนโกสน อนไดแก ปจจยทางดานกายภาพ ปจจยทางดานราคา ปจจยทางดานการดแลรกษา ปจจยทางดานผขายหรอผใหบรการ ปจจยทางดานคณภาพการบรการ และ ปจจยทางดานการดแลสงแวดลอม โดยน าคาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานในการจดชวงชนเพอแสดงระดบความส าคญ ดงน การจดชวงชน คาสงสด-คาต าสด 5-1 = 0.8 จ านวนชวงชนทตองการ 5

28

การตความหมาย 1.00-1.80 หมายถง มความส าคญในระดบนอยทสด 1.81-2.60 หมายถง มความส าคญในระดบนอย 2.61 - 3.40 หมายถง มความส าคญในระดบปานกลาง 3.41 - 4.20 หมายถง มความส าคญในระดบมาก 4.21 - 5.00 หมายถง มความส าคญในระดบมากทสด 3.2.5.3 น าขอมลทไดรบมาวเคราะหผลผานโปรแกรม SPSS เพอศกษาคาสถตพนฐานเบองตน 3.2.5.4 ท าความเขาใจขอมลทไดรบจากผลการตอบแบบสอบถามในแตละประเดน และท าการวเคราะหขอมลดงกลาว เพอใหไดเนอหาทมความสอดคลองเปนไปตามวตถประสงคของการวจย 3.2.5.5 สรปรายงานผลการวจยเชงปรมาณดวยวธการสถตพรรณนา 3.2.5.6 วเคราะหขอมลไดรบจากการแจกแบบสอบถามดวยวธการ Quick Scan 3.3 กำรวจยเชงคณภำพ เพอศกษาขอมลเชงลกเกยวกบกระบวนการด าเนนงานในทกกจกรรมตลอดหวงโซอปทานของธรกจการเพาะเลยงโกสนและแนวทางในการน าการบรหารงานแบบกรนซพพลายเชนมาประยกตใชในธรกจดงกลาว โดยมขนตอนในการวจยเชงคณภาพดงน 3.3.1 ผใหขอมลหลก (Key Information) ผใหขอมลหลก คอ กลมเกษตรกรผเพาะเลยงโกสน บรเวณพนทแขวงบางมด เขตจอมทอง จงหวดกรงเทพมหานคร และการสอบถามขอมลเพมเตมจากผเชยวชาญดานการเพาะเลยงโกสน จ านวนทงสน 3 ราย 3.3.2 เครองมอส าหรบงานวจย เครองมอทน ามาใชในการวจยเชงคณภาพ คอ แบบสมภาษณ ซงด าเนนการสรางและพฒนาแบบสมภาษณอยางเปนล าดบขนตอน ดงน 3.3.2.1 ศกษาคนควาขอมลในรปแบบของหนงสอ บทความ แนวคด สอออนไลน และงานวจยทมความเกยวของกบกบกระบวนการเพาะเลยงโกสนและการบรหารงานดวยโซอปทานเชงสงแวดลอม 3.3.2.2 รางขอค าถามเกยวกบกระบวนการเพาะเลยงโกสนอยางครอบคลม เพอศกษาแนวทางในการน าการบรหารงานดวยโซอปทานเชงสงแวดลอม และน าไปประยกตใชใหเกดประสทธผลเชงบวก โดยน าแบบสมภาษณทรางขน เสนอตออาจารยทปรกษาเพอพจารณาความ

29

เหมาะสม พรอมทงตรวจสอบความถกตองใหเปนไปตามวตถประสงค และสามารถตอบค าถามงานวจยไดจรง ซงผวจยไดก าหนดประเดนขอค าถาม ดงน - วธการทใชในการเพาะปลก - กระบวนการหรอขนตอนในการเพาะปลก - วตถดบทใชในการเพาะปลก - เหตผลในการเลอกใชวตถดบจากผสงมอบวตถดบเหลานน - รอบระยะเวลาในการสงวตถดบแตละครง - การเกบรกษาวตถดบทมอย - ปญหาทเกดขนระหวางการเพาะปลก เชน ปญหาศตรพช - วธแกไขปญหาศตรพชทเกดขนระหวางการเพาะปลก - สารเคมทซอมาใชในแตละครงมราคาสงหรอไม - สามารถใชวธก าจดศตรพชอนๆโดยไมใชสารเคมไดหรอไม - ความแตกตางระหวางการใชสารเคมกบสารชวภาพ - วธการบ ารงดแลรกษาตนไม - วธการรดน า - ปรมาณของเสยระหวางการเพาะปลก - วธก าจดของเสยตางๆทเกดขน - วธการบรหารจดการของเหลอ ของในคลงสนคา - สายพนธมผลกบราคาขายหรอไม - ลกคาสวนใหญนยมเลอกซอตนโกสนสายพนธไหน ราคาไหน - กลมลกคาประจ าและวธการดแลลกคา - ค าตชมจากลกคา/ขอดและขอเสยของสวน - ชองทางการตดตอสอสารกบลกคา - ขอตกลงในการรบค าสงซอจากลกคา - สถานทกระจายสนคา - กระบวนการขนสง ขนถายสนคา - ความตองการสนคาของรานคากบก าลงการผลตเพยงพอตอกนหรอไม - วธการเกบรกษาขอมล เชน คาใชจาย รายรบ รายจายตางๆ

30

3.3.3 การเกบรวบรวมขอมล การเกบรวบรวมขอมล ส าหรบการวจยเชงคณภาพ มขนตอนด าเนนงานดงน 3.3.3.1 รวบรวมรายชอของผถกสมภาษณ และตดตอเบองตนผานทางโทรศพทเพอขอความอนเคราะหในการใหขอมลและนดเวลาในการสมภาษณ

3.3.3.2 เดนทางไปสมภาษณดวยตนเอง 3.3.3.3 อธบายการสมภาษณแกผใหขอมลหลก เพอเขาใจถงผลการสมภาษณ น าไปใชในงานวจยเทานน และกอนด าเนนการสมภาษณ ไดอธบายขอค าถามแตละขอเพอสรางความเขาใจทตรงกน ระหวางการสมภาษณผวจยท าการบนทกเทป

3.3.4 การวเคราะหขอมล การวเคราะหขอมลทไดรบจากการสมภาษณผวจยใชวธการวเคราะหเนอหา (Content Analysis) ซงเปนการวเคราะหความหมายจากเอกสาร สงพมพ ค าพด รปภาพ ศลปกรรม เพลง และผลผลตทางดานวฒนธรรม (www.popterms.mahidol.ac.th) โดยมขนตอนดงน - ด าเนนการถอดเทปทบนทกขอมลการสมภาษณ - พจารณาขอมลในแตละประเดนวาผถกสมภาษณมความคดเหนอยางไร

- ท าความเขาใจขอมลทไดรบจากการสมภาษณในแตละประเดน และท าการสงเคราะหขอมลดงกลาวเพอใหไดเนอหาทมความสอดคลองเปนไปตามวตถประสงคของการวจย

- สรปกระบวนทเกดขนภายในธรกจ ในรปแบบของ (Flow Chart) - วเคราะหและสรปประเดนทไดรบจากการสมภาษณดวยวธการ Quick Scan - เขยนสรปรายงานผลการวเคราะหขอมลในลกษณะบรรยาย

บทท 4

ผลกำรวเครำะหขอมล

การศกษาวจยเรอง การศกษาแนวทางการประยกตใชการบรหารงานแบบ Green Supply

Chain ในธรกจภาคการเกษตรของกลมเกษตรกรผเพาะเลยงโกสน แขวงบางมด จงหวด

กรงเทพมหานคร ผวจยสามารถน าเสนอผลการวเคราะหขอมลเชงปรมาณและผลการวเคราะหขอมล

เชงคณภาพ ตามล าดบดงตอไปน

4.1 ผลกำรวเครำะหขอมลเชงปรมำณ

จากการรวบรวมผลการตอบแบบสอบถาม สามารถวเคราะหขอมลทไดรบดวยสถตเชง

พรรณนา จ าแนกออกเปน 2 สวน คอ ผลการวเคราะหขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถามและผล

การวเคราะหขอมลเกยวกบการใหระดบความส าคญในแตละปจจยของผตอบแบบสอบถาม เมอท า

การพจารณาเลอกซอตนโกสน โดยมรายละเอยดดงน

สญลกษณทใชในการวเคราะหขอมล

X = คาเฉลย (Mean)

S.D = คาเบยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviations)

N = จ านวนกลมตวอยาง (Number of sample)

สวนท 1: ผลการวเคราะหขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม

จากการศกษาแนวทางการประยกตใชการบรหารงานแบบ Green Supply Chain ในธรกจ

ภาคการเกษตรของกลมเกษตรกรผเพาะเลยงโกสน แขวงบางมด จงหวดกรงเทพมหานคร ผวจย

ด าเนนการวเคราะหผลจากขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม โดยหาคาการแจกแจงความถ และ

คารอยละ ซงผลการวเคราะหขอมลปรากฏดงตารางตอไปน

32

ตารางท 4.1: เพศของผตอบแบบสอบถาม

ขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม จ านวน (n=400)

รอยละ

เพศ ชาย หญง

166 234

41.5 58.5

จากตารางท 4.1 เปนการแสดงคาการแจกแจงความถและคารอยละของเพศผตอบ

แบบสอบถาม ซงผวจยสามารถสรปผลการวเคราะหขอมลดงน

เมอจ าแนกตามเพศผตอบแบบสอบถาม พบวา ผทท าการตอบแบบสอบถามนน เปนเพศ

หญง จ านวน 234 คน คดเปนรอยละ 58.5 รองลงมาเปนเพศชาย จ านวน 166 คน คดเปนรอยละ

41.5

ตารางท 4.2: อายของผตอบแบบสอบถาม


รอยละ

อาย นอยกวา 21 ป

21-30 ป 31-40 ป 41-50 ป

มากกวา 50 ป

28 80 78 95 118

7.0 20.0 19.5 23.8 29.5

33

จากตารางท 4.2 เปนการแสดงคาการแจกแจงความถและคารอยละของอายผตอบ

แบบสอบถาม ซงผวจยสามารถสรปผลการวเคราะหขอมล ดงน

เมอจ าแนกตามอาย พบวา ผทท าการตอบแบบสอบถามนน มอายมากกวา 50 ป จ านวน

118 คน คดเปนรอยละ 29.5 อาย 41-50 ป จ านวน 95 คน คดเปนรอยละ 23.8 อาย 21-30 จ านวน

80 คน คดเปนรอยละ 20.0 อาย 31-40 ป จ านวน 78 คน คดเปนรอยละ 19.5 และอายนอยกวา

21 ป จ านวน 28 คน คดเปนรอยละ 7.0 ตามล าดบ

ตารางท 4.3: ระดบการศกษาในปจจบนหรอสงสดของผตอบแบบสอบถาม


รอยละ

ระดบการศกษาในปจจบนหรอสงสด ต ากวาปรญญาตร

ปรญญาตร สงกวาปรญญาตร

186 186 26

46.5 46.5 6.5

จากตารางท 4.3 เปนการแสดงคาการแจกแจงความถและคารอยละของระดบการศกษาใน

ปจจบนหรอสงสดของผตอบแบบสอบถาม ซงผวจยสามารถสรปผลการวเคราะหขอมล ดงน

เมอจ าแนกตามระดบการศกษาในปจจบนหรอสงสด พบวา ผทท าการตอบแบบสอบถามนน

มการศกษาระดบต ากวาปรญญาตร จ านวน 186 คน คดเปนรอยละ 46.5 การศกษาระดบปรญญาตร

จ านวน 186 คน คดเปนรอยละ 46.5 และระดบการศกษาสงกวาปรญญาตร จ านวน 26 คน คดเปน

รอยละ 6.5 ตามล าดบ

34

ตารางท 4.4: อาชพของผตอบแบบสอบถาม


รอยละ

อาชพ นกเรยน/นกศกษา

ธรกจสวนตว พนกงานบรษทเอกชน

ขาราชการ/พนกงานรฐวสาหกจ พอบาน/แมบาน

อนๆ

43 52 49 162 25 67

10.8 13.0 12.3 40.5 6.3 16.8

จากตารางท 4.4 เปนการแสดงคาการแจกแจงความถและคารอยละของอาชพผตอบ

แบบสอบถาม ซงผวจยสามารถสรปผลการวเคราะหขอมล ดงน

เมอจ าแนกตามอาชพ พบวา ผทท าการตอบแบบสอบถามนน ประกอบอาชพขาราชการหรอ

พนกงานรฐวสาหกจจ านวน 162 คน คดเปนรอยละ 40.5 ประกอบอาชพอนๆ จ านวน 67 คน คด

เปนรอยละ 16.8 ประกอบอาชพธรกจสวนตว จ านวน 52 คน คดเปนรอยละ 13.0 ประกอบอาชพ

พนกงานบรษทเอกชน จ านวน 49 คน คดเปนรอยละ 12.3 ประกอบอาชพนกเรยนหรอนกศกษา

จ านวน 43 คน คดเปนรอยละ 10.8 และประกอบอาชพพอบานหรอแมบาน จ านวน 25 คน คดเปน

รอยละ 6.3 ตามล าดบ

35

ตารางท 4.5: รายไดตอเดอนของผตอบแบบสอบถาม


รอยละ

รายไดตอเดอน นอยกวา 10,000 บาท 10,000 - 20,000 บาท 20,001 - 30,000 บาท 30,001 - 40,000 บาท มากกวา 40,000 บาท

40 142 107 78 30

10.0 35.5 26.8 19.5 7.5

จากตางรางท 4.5 เปนการแสดงคาการแจกแจงความถและคารอยละรายไดตอเดอนของ

ผตอบแบบสอบถาม ซงผวจยสามารถสรปผลการวเคราะหขอมล ดงน

เมอจ าแนกตามรายไดตอเดอน พบวา ผทท าการตอบแบบสอบถามนนมรายไดตอเดอน

10,000-20,000 บาท จ านวน 142 คน คดเปนรอยละ 35.5 รายไดตอเดอน 20,001-30,000 บาท

จ านวน 107 คน คดเปนรอยละ 26.8 รายไดตอเดอน 30,001-40,000 บาท จ านวน 78 คน คดเปน

รอยละ 19.5 รายไดตอเดอน นอยกวา 10,000 บาท จ านวน 40 คน คดเปนรอยละ 10.0 และรายได

ตอเดอน มากกวา 40,000 บาท จ านวน 30 คน คดเปนรอยละ 7.5

สวนท 2: ผลการวเคราะหขอมลเกยวกบการใหระดบความส าคญในแตละปจจยของผตอบ

แบบสอบถาม เมอท าการพจารณาเลอกซอตนโกสน

จากการศกษาวจยครงน ผวจยไดศกษาขอมลเกยวกบการใหระดบความส าคญในแตละปจจย

ของผตอบแบบสอบถาม เมอท าการพจารณาเลอกซอตนโกสน ในเขตกรงเทพมหานครและปรมณฑล

ด าเนนการวเคราะหขอมลโดยการหาคาเฉลย (Mean) และคาเบยงเบนมาตรฐาน (Standard

Deviation) ซงผลการวเคราะหขอมลปรากฏดงตารางตอไปน

36

ตารางท 4.6: คาเฉลย (X) และคาเบยงเบนมาตรฐาน (S.D) ของระดบการใหความส าคญเกยวกบ

ปจจยทางดานกายภาพของผตอบแบบสอบถาม เมอท าการพจารณาเลอกซอตนโกสน

ปจจยทางดานกายภาพ ระดบการใหความส าคญในแตละปจจย ของผตอบแบบสอบถาม

เมอท าการพจารณาเลอกซอตนโกสน

X S.D แปลผล ความสวยงามโดยรวมของตนโกสน 4.33 0.662 มากทสด

ลกษณะสของตนโกสน 4.22 0.682 มากทสด

ลกษณะทรงใบของตนโกสน 4.08 0.702 มาก ลกษณะลวดลายใบของตนโกสน 4.09 0.709 มาก

ลกษณะการเรยงใบของตนโกสน 3.97 0.735 มาก

ขนาดของตนโกสน 4.16 0.797 มาก สายพนธแปลกใหมของตนโกสน 3.89 0.906 มาก

จากตารางท 4.6 เปนการแสดงคาระดบการใหความส าคญเกยวกบปจจยทางดานกายภาพ

ของผตอบแบบสอบถาม เมอท าการพจารณาเลอกซอตนโกสน ซงผวจยสามารถสรปผลการวเคราะห

ขอมล ดงน

เมอจ าแนกปจจยทางดานกายภาพ พบวา ผทท าการตอบแบบสอบถามนนใหความส าคญ

เกยวกบความสวยงามโดยรวมของตนโกสน อยในระดบมากทสด โดยมคาเฉลย 4.33 ใหความส าคญ

เกยวกบลกษณะสของตนโกสน อยในระดบมากทสด โดยมคาเฉลย 4.22 ใหความส าคญเกยวกบ

ขนาดของตนโกสน อยในระดบมาก โดยมคาเฉลย 4.16 ใหความส าคญเกยวกบลกษณะลวดลายใบ

ของตนโกสนอยในระดบมาก โดยมคาเฉลย 4.09 ใหความส าคญเกยวกบลกษณะทรงใบของตนโกสน

อยในระดบมาก โดยมคาเฉลย 4.08 ใหความส าคญเกยวกบลกษณะการเรยงใบของตนโกสนอยใน

ระดบมาก โดยมคาเฉลย 3.97 และใหความส าคญเกยวกบสายพนธแปลกใหมของตนโกสนอยใน

ระดบมาก โดยมคาเฉลย 3.89 ตามล าดบ

37


ปจจยทางดานราคาของผตอบแบบสอบถาม เมอท าการพจารณาเลอกซอตนโกสน

ปจจยทางดานราคา ระดบการใหความส าคญในแตละปจจย ของผตอบแบบสอบถาม


X S.D แปลผล ขนาดตนโกสนมความเหมาะสมกบราคาขาย 4.17 0.798 มาก

สายพนธตนโกสนมความเหมาะสมกบราคาขาย 3.99 0.860 มาก

ความสวยงามตนโกสนมความเหมาะสมกบราคาขาย

4.30 0.736 มากทสด

จากตารางท 4.7 เปนการแสดงคาระดบการใหความส าคญเกยวกบปจจยทางดานราคาของ

ผตอบแบบสอบถาม เมอท าการพจารณาเลอกซอตนโกสน ซงผวจยสามารถสรปผลการวเคราะห

ขอมล ดงน

เมอจ าแนกปจจยทางดานราคา พบวา ผทท าการตอบแบบสอบถามนน ใหความส าคญ

เกยวกบความสวยงามตนโกสนมความเหมาะสมกบราคาขาย อยในระดบมากทสด โดยมคาเฉลย

4.30 ใหความส าคญเกยวกบขนาดตนโกสนมความเหมาะสมกบราคาขาย อยในระดบมาก โดยม

คาเฉลย 4.17 และใหความส าคญเกยวกบสายพนธตนโกสนมความเหมาะสมกบราคาขาย อยในระดบ

มาก โดยมคาเฉลย 3.99 ตามล าดบ

38


ปจจยทางดานการดแลรกษาของผตอบแบบสอบถาม เมอท าการพจารณาเลอกซอตน

โกสน

ปจจยทางดานการดแลรกษา ระดบการใหความส าคญในแตละปจจย ของผตอบแบบสอบถาม


X S.D แปลผล การทนแดด 4.07 0.673 มาก

ความแขงแรงของตนโกสน 4.43 0.698 มากทสด

ความยากงายในการเพาะปลก 4.21 0.765 มากทสด

จากตารางท 4.8 เปนการแสดงคาระดบการใหความส าคญเกยวกบปจจยทางดานการดแล

รกษาของผตอบแบบสอบถาม เมอท าการพจารณาเลอกซอตนโกสน ซงผวจยสามารถสรปผลการ

วเคราะหขอมล ดงน

เมอจ าแนกปจจยทางดานการดแลรกษา พบวา ผทท าการตอบแบบสอบถามนน ให

ความส าคญเกยวกบความแขงแรงของตนโกสน อยในระดบมากทสด โดยมคาเฉลย 4.43 ให

ความส าคญเกยวกบความยากงายในการเพาะปลก อยในระดบมากทสด โดยมคาเฉลย 4.21 และให

ความส าคญเกยวกบการทนแดด อยในระดบมาก โดยมคาเฉลย 4.07 ตามล าดบ

39


ปจจยทางดานผขายหรอผใหบรการของผตอบแบบสอบถาม เมอท าการพจารณาเลอก

ซอตนโกสน

ปจจยทางดานผขายหรอผใหบรการ ระดบการใหความส าคญในแตละปจจย ของผตอบแบบสอบถาม


X S.D แปลผล ความเชยวชาญของผขาย 3.82 0.752 มาก

ความสามารถในการสอสารและถายทอด 4.16 0.799 มาก

ลกษณะการพดจาของผขาย 4.31 0.768 มากทสด บคลกลกษณะของผขายนาเชอถอ 4.31 0.771 มากทสด

จากตารางท 4.9 เปนการแสดงคาระดบการใหความส าคญเกยวกบปจจยทางดานผขายหรอ

ผใหบรการของผตอบแบบสอบถาม เมอท าการพจารณาเลอกซอตนโกสน ซงผวจยสามารถสรปผล

การวเคราะหขอมล ดงน

เมอจ าแนกปจจยทางดานผขายหรอผใหบรการพบวา ผทท าการตอบแบบสอบถามนน ให

ความส าคญเกยวกบลกษณะการพดจาของผขาย อยในระดบมากทสด โดยมคาเฉลย 4.31 ให

ความส าคญเกยวกบบคลกลกษณะของผขายนาเชอถอ อยในระดบมากทสด โดยมคาเฉลย 4.31 ให

ความส าคญเกยวกบความสามารถในการสอสารและถายทอด อยในระดบมาก โดยมคาเฉลย 4.16

และใหความส าคญเกยวกบความเชยวชาญของผขาย อยในระดบมาก โดยมคาเฉลย 3.82 ตามล าดบ

40


ปจจยทางดานคณภาพการบรการของผตอบแบบสอบถาม เมอท าการพจารณาเลอก


ปจจยทางดานคณภาพการบรการ ระดบการใหความส าคญในแตละปจจย ของผตอบแบบสอบถาม


X S.D แปลผล

ความเหมาะสมของสถานทตงราน 3.89 0.664 มาก ความสะอาดและเปนระเบยบเรยบรอยภายในราน 4.01 0.706 มาก

การดแลตอนรบลกคา 4.45 0.734 มากทสด บรการจดสง 3.72 0.967 มาก

จากตารางท 4.10 เปนการแสดงคาระดบการใหความส าคญเกยวกบปจจยทางดานคณภาพ

การบรการของผตอบแบบสอบถาม เมอท าการพจารณาเลอกซอตนโกสน ซงผวจยสามารถสรปผล


เมอจ าแนกปจจยทางดานคณภาพการบรการพบวา ผทท าการตอบแบบสอบถามนน ให

ความส าคญเกยวกบการดแลตอนรบลกคา อยในระดบมากทสด โดยมคาเฉลย 4.45 ใหความส าคญ

เกยวกบความสะอาดและเปนระเบยบเรยบรอยภายในราน อยในระดบมาก โดยมคาเฉลย 4.01 ให

ความส าคญเกยวกบความเหมาะสมของสถานทตงรานอยในระดบมาก โดยมคาเฉลย 3.89 และให

ความส าคญเกยวกบบรการจดสง อยในระดบมาก โดยมคาเฉลย 3.72 ตามล าดบ

41


ปจจยทางดานการดแลสงแวดลอมของผตอบแบบสอบถาม เมอท าการพจารณาเลอก


ปจจยทางดานการดแลสงแวดลอม ระดบการใหความส าคญในแตละปจจย ของผตอบแบบสอบถาม


X S.D แปลผล

การหลกเลยงการใชสารเคมหรอยาฆาแมลง 4.11 0.776 มาก การใชทรพยากรอยางคมคาและเกดประโยชนสงสด 3.82 0.813 มาก

การก าจดของเสยหรอขยะอยางถกวธ 3.59 0.872 มาก

จากตารางท 4.11 เปนการแสดงคาระดบการใหความส าคญเกยวกบปจจยทางดานการดแล

สงแวดลอมของผตอบแบบสอบถาม เมอท าการพจารณาเลอกซอตนโกสน ซงผวจยสามารถสรปผล


เมอจ าแนกปจจยทางดานการดแลสงแวดลอมพบวา ผทท าการตอบแบบสอบถามนน ให

ความส าคญเกยวกบการหลกเลยงการใชสารเคมหรอยาฆาแมลง อยในระดบมาก โดยมคาเฉลย 4.11

ใหความส าคญเกยวกบการใชทรพยากรอยางคมคาและเกดประโยชนสงสด อยในระดบมาก โดยม

คาเฉลย 3.82 และใหความส าคญเกยวกบการก าจดของเสยหรอขยะอยางถกวธอยในระดบมาก โดยม

คาเฉลย 3.59 ตามล าดบ

จากผลการวเคราะหขอมลเชงปรมาณ สามารถสรปผลการวเคราะหไดดงน

เมอจ าแนกตามเพศผตอบแบบสอบถาม พบวา ผทท าการตอบแบบสอบถามสวนใหญ เปน

เพศหญง, เมอจ าแนกอายผตอบแบบสอบถาม พบวา ผทท าการตอบแบบสอบถามสวนใหญ เปนผม

อายมากกวา 50 ป, เมอจ าแนกตามระดบการศกษาในปจจบนหรอสงสดของผตอบแบบสอบถาม

พบวา ผทท าการตอบแบบสอบถามสวนใหญมการศกษาอยในระดบต ากวาปรญญาตรและระดบ

42

ปรญญาตร ในจ านวนทเทากน, เมอจ าแนกตามอาชพผตอบแบบสอบถาม พบวา ผทท าการตอบ

แบบสอบถามสวนใหญ มอาชพขาราชการหรอพนกงานรฐวสาหกจ

เมอจ าแนกปจจยทางดานกายภาพ พบวา ผทท าการตอบแบบสอบถามสวนใหญ ให

ความส าคญเกยวกบความสวยงามโดยรวมของตนโกสน อยในระดบมากทสด, เมอจ าแนกปจจย

ทางดานราคา พบวา ผทท าการตอบแบบสอบถามสวนใหญ ใหความส าคญเกยวกบความสวยงามตน

โกสนมความเหมาะสมกบราคาขาย อยในระดบมากทสด, เมอจ าแนกปจจยทางดานการดแลรกษา

พบวา ผทท าการตอบแบบสอบถามสวนใหญ ใหความส าคญเกยวกบความแขงแรงของตนโกสน อยใน

ระดบมากทสด, เมอจ าแนกปจจยทางดานผขายหรอผใหบรการ พบวา ผทท าการตอบแบบสอบถาม

สวนใหญ ใหความส าคญเกยวกบลกษณะการพดจาของผขายและบคลกลกษณะของผขายนาเชอถอ

อยในระดบมากทสด ในจ านวนทเทากน,เมอจ าแนกปจจยทางดานคณภาพการบรการ พบวา ผทท า

การตอบแบบสอบถามสวนใหญ ใหความส าคญเกยวกบการดแลตอนรบลกคา อยในระดบมากทสด,

เมอจ าแนกปจจยทางดานการดแลสงแวดลอม พบวา ผทท าการตอบแบบสอบถามสวนใหญ ให

ความส าคญเกยวกบการหลกเลยงการใชสารเคมหรอยาฆาแมลง อยในระดบมาก

4.2 ผลกำรวเครำะหขอมลเชงคณภำพ

จากการสมภาษณเชงลกและสรปประเดนจากขอค าถามตางๆ สามารถสงเคราะหขอมลท

ไดรบดวยวธการวเคราะหเนอหา (Content Analysis) และอธบายความหมายของผลการวเคราะห

ขอมลในลกษณะบรรยายเกยวกบกระบวนการและขนตอนในธรกจภาคการเกษตรของกลมเกษตรกร

ผเพาะเลยงโกสน รวมถงแนวทางในการประยกตใชโซอปทานเชงสงแวดลอมเขากบธรกจดงกลาว ซง

จ าแนกออกเปน 3 สวน คอ การสรปประเดนขอค าถามจากขอมลทไดรบจากบทสมภาษณ การสรป

กระบวนทเกดขนภายในธรกจ ในรปแบบของ Flow Chart พรอมอธบาย และการสรปแนวทางใน

การประยกตใช Green Supply Chain เขากบกระบวนการของธรกจเพอกอใหเกดประสทธผลเชง

บวก ในรปแบบของ Flow Chart พรอมอธบาย โดยมรายละเอยดดงน

43

4.2.1 การสรปประเดนขอค าถามจากขอมลทไดรบจากบทสมภาษณ

4.2.1.1 วธทใชในการเพาะปลก : วธทใชในการเพาะปลกและขยายพนธเพอใหได

สายพนธทมความสวยงาม สมบรณ แขงแรง ตรงตามความตองการของเกษตรกรผเพาะเลยง สามารถ

ใชวธการปกช า การเสยบยอด และการตอนกง แตเกษตรกรนยมใชวธการปกช ามากทสด เนองจาก

เปนวธทงายและสะดวกรวดเรว

4.2.1.2 กระบวนการหรอขนตอนในการเพาะปลก : กระบวนการในการปกช า

นบตงแตการเตรยมดน โดยการน ากาบมะพราวใสกระถางเพาะปลกประมาณรอยละ 25-30 และกลบ

ทบดวยดนในปรมาณรอยละ 70 จากนนรดน าดนใหเปยกชม กอนน าเขาตอบ เพอปองกนไมให

แสงแดดเผาและชวยลดการคายน า หมนรดน าเปนประจ าทกวนอยางตอเนองประมาณ 3-7 วน จงท า

การคดเลอกและตดกงพนธทมความสมบรณแขงแรง ในลกษณะเฉยง ความยาวประมาณ 3-6 นว

เพอน าไปปกช าลงในดนทเตรยมไว โดยปกลงใหลกประมาณ 2-3 นว จากนนน าเขาตอบอกครง หมน

รดน าเปนประจ าวนทกวน เปนระยะเวลา 2 เดอน เพอใหตนไมออกราก เมอน าตนไมออกจากตอบ

จ าเปนตองใหเวลาในการฟนตวและสรางความคนชนกบสภาพอากาศภายนอกอกประมาณ 2 สปดาห

กอนการเปลยนถายกระถาง หลงจากเปลยนยายกระถางเรยบรอยแลว จงใสปยในปรมาณเลกนอย

เพอชวยบ ารงรกษาตนไม และหมนดแลใหตนไมสวยงามอยเสมอ ดงนนหากรวมระยะเวลาตงแตเรม

ด าเนนการปกช ากระทงตนไมเจรญเตบโตไดขนาดพรอมขาย จะเปนระยะเวลาประมาณ 4-5 เดอน

4.2.1.3วตถดบทใชในการเพาะปลก : วตถดบทจ าเปนตอการเพาะปลก ไดแก ดนใบ

กามป กาบมะพราวสบ ปย และยาฆาแมลง

4.2.1.4 เหตผลในการเลอกใชวตถดบจากผสงมอบวตถดบเหลานน : เกษตรกรจะ

ด าเนนการสงซอดนใบกามปและกาบมะพราวสบ ในปรมาณมาก ประมาณ 300-500 กระสอบ จากผ

สงมอบวตถดบรายใหญ ในเขตพนทจงหวดลพบร ซงเปนผทท าการคารวมกนกนมาเปนระยะ

เวลานาน โดยเกษตรกรจะใหความส าคญในเรองของราคาทไดรบเปนหลก เนองจากคณภาพของ

วตถดบในแตละแหลงผลตนนมความคลายคลงกน และไมสงผลกระทบตอการเพาะปลกโกสน ในสวน

ของปยและยาฆาแมลง ซงใชในปรมาณนอย เกษตรกรจะด าเนนการเลอกซอดวยตนเองจากรานคา

ใกลบรเวณพนทเพาะปลก

44

4.2.1.5 รอบระยะเวลาในการสงวตถดบแตละครง : วตถดบจ าพวกดนและกาบ

มะพราวสบ ทด าเนนการสงซอมาในแตละครง จะสามารถใชไดประมาณ 1-2 เดอน แตในสวนของปย

และยาฆาแมลง จะด าเนนการซอเปนประจ าทกสปดาห เนองจากปรมาณการซอตอครงคอนขางนอย

และจ าเปนตองหมนเวยนสารเคมทใชในการฉดพน เพอปองกนไมใหตนไมเกดการดอยา

4.2.1.6 การเกบรกษาวตถดบทมอย : การเกบรกษาวตถดบ อาจท าไดโดยการสราง

เพงซงเปนพนทในการจดเกบส าหรบกนแดดกนฝนโดยเฉพาะ หรออาจใชเพยงการน าพลาสตกคลม

ทบกระสอบดนและปย เพอปองกนแดดฝนและปองกนไมใหกระสอบเกดความเสยหาย

4.2.1.7 ปญหาทเกดขนระหวางการเพาะปลก เชน ปญหาศตรพช : ระหวางการ

เพาะปลกมกประสบปญหาศตรพชจ าพวก ไรแดง เพลยไฟ เพลยแปง หนอน หรออาจเกดเชอราบาง

ชนดในชวงฤดฝน

4.2.1.8 วธแกไขปญหาศตรพชทเกดขนระหวางการเพาะปลก : เกษตรกรใชยาฆา

แมลงในลกษณะสารเคมเพอก าจดศตรพช และทกครงทท าการฉดพน จ าเปนตองสวมหนากาก ถงมอ

และแตงกายใหมดชด เพอปองกนอนตรายจากสารเคมเขาสรางกาย

4.2.1.9 สารเคมทซอมาใชในแตละครงมราคาสงหรอไม : สารเคมทใชในการก าจด

ศตรพชมราคาสง โดยคาใชจายในการจดซอตอครงประมาณ 1,200-2,000 บาท ขนอยกบ

ประสทธภาพของสารเคมทเลอกใช

4.2.1.10 สามารถใชวธก าจดศตรพชอนๆโดยไมใชสารเคมไดหรอไม : สามารถใช

สารชวภาพจ าพวกสารสะเดา และน าสมควนไมในการก าจดศตรพชได

4.2.1.11 ความแตกตางระหวางการใชสารเคมกบสารชวภาพ : สารเคมและ

สารชวภาพมประสทธภาพเทาเทยมกน แตเกษตรยงคงใชสารเคมในการก าจดปญหาศตรพช แมจะม

ราคาสงกวาสารชวภาพและเปนอนตรายตอตวเกษตรกรผใชเอง เนองจากมความคนชนกบวธทงาย

ไมเสยเวลา

4.2.1.12 วธการบ ารงดแลรกษาตนไม : การดแลรกษาตนโกสนท าไดโดยการรดน า

อยางสม าเสมอ ฉดยาฆาแมลงหากพบปญหาศตรพช เปลยนถายกระถาง ในขนาดทเหมาะสม เมอ

ตนไมมขนาดโตขน และใสปยบางเปนครงคราว เพอบ ารงตนไมใหสวยงามแขงแรง

45

4.2.1.13 วธการรดน า : การรดน า เกษตรกรใชการเปดสปรงเกอรควบคไปกบการ

เดนรดดวยตนเอง โดยจะท าการสบน าจากรองกกน าฝน เพอไปเกบไวในบอพกน า และตรวจสอบคา

ความเขมขนของน า โดยอาจใชน าประปาผสม เพอใหไดคณภาพน าทดและเหมาะสมตอการเพาะปลก

กอนน าไปใช

4.2.1.14 ปรมาณของเสยระหวางการเพาะปลก : ในแตละรอบการเพาะปลก จะ

เกดตนไมทเสยหาย ไมสามารถน าจ าหนายไดประมาณรอยละ 20-30

4.2.1.15 วธก าจดของเสยตางๆทเกดขน : เกษตรกรจะก าจดของเสยทเกดขน โดย

การปลอยทงใหผตามธรรมชาต อาจน าดนบางสวนกลบมาใชในการเพาะปลกพชหรอตนไมชนดอนใน

บรเวณบาน

4.2.1.16 วธการบรหารจดการของเหลอ หรอของในคลงสนคา : ตนไมทยงไมมผซอ

เกษตรกรจะน ากลบมาเลยงดใหโตและสวยงามตอไป กอนน าออกสตลาดเพอจ าหนายในขนาดทใหญ

ขนและเปนราคาทสงขน

4.2.1.17 สายพนธมผลกบราคาขายหรอไม : สายพนธใหมอาจมผลตอการขายใน

ราคาทสงขน ทงนขนอยกบการทตนไมนนมลกษณะเดนและสวยงามแขงแรง

4.2.1.18 ลกคาสวนใหญนยมเลอกซอตนโกสนสายพนธไหน ราคาไหน : ผบรโภค

นยมเลอกซอตนโกสนสายพนธบศรนทรและตลงชน โดยสวนใหญจะท าการซอกระถางขนาด 5 นว ซง

มราคา 50 บาท และกระถางขนาด 8 นว ซงมราคา 100 บาท

4.2.1.19 กลมลกคาประจ าและวธการดแลลกคา : กลมผบรโภคทเปนลกคาประจ า

คอ กลมพอคาแมคาในเขตบางใหญและเขตรงสตทมารบซอตนไมเพอน าไปจ าหนายตอ โดยลกคาจะม

ทงคนในประเทศและตางประเทศ ในสวนวธการดแลลกคา คอการผลตสนคาทมความสวยงาม

แขงแรง ใสใจในคณภาพของสนคา และมบรการจดสง หากลกคาสงซอในปรมาณมาก หรอหากลกคา

ตองการเปนผมาเลอกซอตนไมทสวนดวยตนเอง เกษตรกรจะเดนทางไปพบทหนารานบรเวณสวน

จตจกรและเปนผน าทางไปยงสวนเพาะปลก

4.2.1.20 ค าตชมจากลกคา/ขอดและขอเสยของสวน : ผบรโภคชนชมสนคาทม

ความสวยงามแขงแรง เนองจากเกษตรกรประกอบอาชพการเพาะเลยงโกสนมาเปนระยะเวลานาน จง

มความเชยวชาญในการเพาะปลกและมการสะสมสายพนธเปนจ านวนมาก

46

4.2.1.21 ชองทางการตดตอสอสารกบลกคา : เกษตรกรทงหมดจะมหนารานบรเวณ

สวนจตจกร ส าหรบจ าหนายตนไมและสามารถพบปะพดคยกบลกคาไดโดยตรง หรออาจใชการ

โทรศพทเพอตดตอสอสารซงกนและกน นอกจากนเกษตรกรบางรายยงมชองทางการตดตอสอสาร

ออนไลน ผานโปรแกรมเฟสบคและไลน เพอขยายตลาดและเขาถงลกคาไดมากขน

4.2.1.22 ขอตกลงในการรบค าสงซอจากลกคา : ลกคาสวนใหญเปนผทซอขายกน

อยประจ า จงมกไมพบปญหาการยกเลกค าสงซอ หากเปนการสงซอในปรมาณมาก ลกคาจะตองช าระ

เงนลวงหนากอน จงจะด าเนนการเตรยมของให หรอหากลกคาตองการบรการจดสง เกษตรกรจะ

ด าเนนการเกบเงนปลายทาง กอนสงมอบสนคาให

4.2.1.23 สถานทกระจายสนคา : มการจ าหนายดวยตนเองบรเวณหนาสวน และ

หนารานคาทสวนจตจกร รวมถงการจ าหนายใหรานคาตนไมในเขตบางใหญ และรงสตเพอน าไป

จ าหนายตอ

4.2.1.24 กระบวนการขนสง ขนถายสนคา : กระบวนการในการขนสงสนคา จะใช

รถกระบะของสวนในการจดสง คดเลอกตนไมตามค าสงซอและท าการขนตนไมขนวางซอนกนและ

น าไปจดสงใหลกคา ซงการขนถายสนคาอาจกอใหเกดความเสยหายตอสนคาเลกนอย รอบการจดสง

สงสดสามารถท าได 2 รอบตอวน ทงนขนอยกบระยะทางในการจดสง หากมระยะทางทไกล อาจคด

คาใชจายในสวนดงกลาวเพมเตม

4.2.1.25 ความตองการสนคาของรานคากบก าลงการผลตเพยงพอตอกนหรอไม :

เพยงพอตอกน แตบางครงอาจประสบปญหาสนคาทมอยไมเพยงพอตอความตองการของลกคา

เนองจากสภาพอากาศทไมเหมาะสมตอการเจรญเตบโตของตนโกสน สงผลใหสของตนไมไมสวยงาม

ล าตนมขนาดไมไดมาตรฐาน เกษตรกรจงจ าเปนตองแบงค าสงซอซงกนและกน เพอตอบสนองความ

ตองการของผบรโภคไดอยางทนทวงท

4.2.1.26 วธการเกบรกษาขอมล เชน คาใชจาย รายรบ รายจายตางๆ : เงนทใชใน

การลงทนและเงนทไดรบจากลกคา เปนจ านวนเงนทใชหมนเวยนภายในสวน ไมมการเกบรกษาขอมล

หรอการท าบญช ท าใหไมทราบตนทนหรอก าไรทรบ

47

4.2.2 การสรปกระบวนการทเกดขนภายในธรกจการเพาะเลยงโกสน ในรปแบบของแผนผง

Flow Chart

ภาพท 4.1: ภาพแผนผงแสดงการสรปกระบวนการทเกดขนภายในธรกจการเพาะเลยงโกสน

48

จาก แผนผง Flow Chart แสดงกระบวนการทเกดขนภายในธรกจการเพาะเลยงโกสน ซง

เปนกระบวนการด าเนนธรกจในรปแบบเดม สามารถอธบายกระบวนการและกจกรรมตางๆทเกดขน

ภายในธรกจการเพาะเลยงโกสนไดดงน

เกษตรกรจะคาดการณปรมาณการผลตและด าเนนการวางแผนการผลตกอนเปนอนดบแรก

จากนนจงเลอกวธการเพาะปลกและคดเลอกพอพนธแมพนธทมความสมบรณแขงแรง มลกษณะเดน

ทสวยงาม เพอน าไปใชในการผลตหรอการขยายพนธวธการเพาะปลกสามารถท าไดทงสน 4 วธ ไดแก

วธการปกช า วธการตอนกง วธการเสยบยอด และวธการเพาะเมลด โดยวธการปกช าเปนวธทงาย

และสะดวกรวดเรว เรมจากการคดเลอกพอพนธแมและตดยอดของกงพนธทตองการ ในลกษณะเฉยง

ปากฉลาม ดวยความยาวประมาณ 3-6 นว ด าเนนการเตรยมวตถดบทใชส าหรบการเพาะปลก ไดแก

ดน กาบมะพราว กระถางขนาด 3-4 นว ปยเคมและสารเคมก าจดศตรพช จ าพวกยาฆาแมลง ผสมดน

และกาบมะพราวกอนน าใสในกระถางเพาะปลก เพอท าใหไดดนทมความความโปรง น าและอากาศ

สามารถไหลผานไดอยางสะดวก น าเขาตอบและรดน าใหชมประมาณ 2 วน จงน ากงพนธทตดไวไปปก

ช าลงในกระถาง (ด าเนนการปกช าภายในตอบ) โดยปกลงใหลกประมาณ 2-3 นวน าเขาตอบอกครง

เพอลดการคายน าเปนเวลานาน 8 สปดาห เพอใหตนไมออกราก จากนนน าออกจากตอบ และให

ตนไมไดพกฟนสรางความคนชนกบสภาพอากาศภายนอกอกประมาณ 2 สปดาห จงท าการเปลยน

ถายกระถางเปนขนาด 5-8 นว อาจฉดพนยาเมอพบปญหาศตรพช หรอท าการใสปยในปรมาณ

เลกนอยเพอชวยบ ารงรกษาตนไม ใหสวยงามอยเสมอ เมอตนไมเตบโตไดขนาดพรอมขาย สามารถ

ขนสงตนไมออกสหนาราน เพอจ าหนายสผบรโภคตอไป ตอมาคอวธการตอนกง เรมจากการคดเลอก

พอพนธแมและควนกงพนธทตองการ ความยาวประมาณ 1-2 นวการควนกงควรควนดวยความยาวท

เหมาะสม เนองจากการควนกงยาวเกนไป อาจท าใหยอดพอพนธแมพนธหก และหากควนกงสน

เกนไป อาจท าใหเปลอกไมเชอมตดกนกอนการเกดรากหลงจากท าการควนกงเรยบรอย น าขย

มะพราวหมบรเวณบาดแผล แลวมดเชอกดานหวทายใหแนน เพอชกน าการออกราก ซงใชระยะเวลา

ประมาณ 20-25 วน เมอตนไมออกรากมากพอและมปลายรากเปนสขาว สามารถตดกงตอนขนสง

ออกสหนารานเพอจ าหนายแกผบรโภคตอไป ตอมาคอวธการเสยบยอด ซงมลกษณะการด าเนนการ

คลายกบวธการปกช า โดยเรมจากการคดเลอกพอพนธแมพนธและตดยอดออนของกงพนธทตองการ

น าไปเสยบยอดในลกษณะแหลมคลายหอก ความยาวประมาณ 2-3 นว จดเตรยมตอทมความแขงแรง

ล าตนอวบสมบรณเพอน ามาตดยอดออกในลกษณะคลายปากฉลาม จากนนท าการเสยบยอดกงพนธท

49

เตรยมไวเขากบตอและใชเชอกมดใหแนน น าเขาเพาะเลยงตอภายในตอบเปนเวลา 2-3 สปดาห เพอ

ลดการคายน า และท าใหแผลปดไวขนน าออกจากตอบและใหตนไมไดพกฟน สรางความคนชนกบ

สภาพอากาศภายนอกอกประมาณ 2 สปดาห จงท าการเปลยนถายกระถางเปนขนาด 5-8 นว อาจฉด

พนยาเมอพบปญหาศตรพช หรอท าการใสปยในปรมาณเลกนอยเพอชวยบ ารงรกษาตนไม ใหสวยงาม

อยเสมอ เมอตนไมเตบโตไดขนาดพรอมขาย สามารถขนสงตนไมออกสหนาราน เพอจ าหนายส

ผบรโภคตอไป ตอมาคอ วธการเพาะเมลด ซงเปนวธทมความพเศษตางไปจากวธการอน เนองจาก

เปนวธการเพาะปลกทท าใหเกดตนโกสนสายพนธใหมและมโอกาสไดรบลกไมทมความโดดเดน

สวยงามประมาณ 2 เปอรเซน เรมจากการคดเลอกพอพนธแมพนธทมความแขงแรงสวยงาม และ

ก าลงออกดอก เพอน ามาผสมเกสรระหวางเกสรตวผและเกสรตวเมย การผสมดงกลาวสามารถท าไดด

ในชวงฤดหนาว เวลาประมาณ 8 นาฬกาและเวลาประมาณ 20-21 นาฬกา ซงเปนชวงเวลาทดอกตว

เมยบาน การผสมเกสรจะน าเอาเกสรตวผไปปดทเกสรตวเมย เมอการผสมตดเมลด จงน าผาลกษณะ

ตาขายหอหมเมลดไว เพอปองกนเมลดแตกกระเดนออกไป หากเมลดแกและเปลยนเปนสน าตาลจง

สามารถน าลงเพาะปลกในกระถางได ซงจากศกษาและวเคราะหขอมลเชงลกเกยวกบกระบวนการ

และขนตอนของธรกจภาคการเกษตรของกลมเกษตรกรผเพาะเลยงโกสนในรปแบบเดม พบวา

กระบวนการเพาะปลกบางสวน ยงเปนอนตรายและสงผลกระทบเชงลบตอสงแวดลอม ทสามารถหา

แนวทางการแกไขและน าไปพฒนาเพอสรางประสทธผลเชงบวกแกธรกจ

50

4.2.3 การสรปกระบวนการทเกดขนภายในธรกจการเพาะเลยงโกสน และแนวทางในการ

ประยกตใช Green Supply Chain เขากบธรกจเพอกอใหเกดประสทธผลเชงบวก ในรปแบบของ

แผนผง Flow Chart

ภาพท 4.2: ภาพแผนผงแสดงการสรปกระบวนการทเกดขนภายในธรกจการเพาะเลยงโกสน และ แนวทางในการประยกตใช Green Supply Chain เขากบธรกจเพอกอใหเกดประสทธผล เชงบวก

51

จาก แผนผง Flow Chart แสดงแนวทางในการประยกตใช Green Supply Chain เขากบ

กระบวนการของธรกจการเพาะเลยงโกสน ซงเปนกระบวนการด าเนนธรกจใรรปแบบใหม สามารถ

อธบายแนวทางการประยกตใช Green Supply Chain ในกระบวนการและกจกรรมตางๆทเกดขน

ภายในธรกจไดดงน

เมอศกษาและวเคราะหขอมลเชงลกเกยวกบกระบวนการและขนตอนของธรกจภาค

การเกษตรของกลมเกษตรกรผเพาะเลยงโกสนในรปแบบเดม จากนนสรปประเดนทไดรบจากการ

สมภาษณดวยวธการ Quick Scan พบวา สามารถประยกตใช Green Supply Chain เขากบธรกจ

เพอเพมมลคาและกอใหเกดประสทธผลเชงบวกในแตละกระบวนการ ไดดงตารางตอไปน

ตารางท 4.12: ตารางแสดงวธการด าเนนธรกจรปแบบเดมและการประยกตใช

Green Supply Chain เพอกอใหเกดวธการด าเนนธรกจรปแบบใหม

ล าดบกระบวนการ วธด าเนนธรกจรปแบบเดม วธด าเนนธรกจรปแบบใหม (Green Supply Chain

กระบวนการท 1-2

- ด าเนนการสงซอวตถดบ - คาดการณปรมาณการเพาะปลก ใหสมพนธกบปรมาณวตดบ - ก าหนดสายพนธโกสนทตองการ เพาะปลกดวยตนเอง - มงมนขยายสายพนธทหลากหลาย

- วเคราะหปรมาณยอดขาย - ด าเนนการสงซอวตถดบ - วเคราะหความตองการของผซอ - ด าเนนการเพาะปลกทสมพนธกบ ความตองการของผซอ

กระบวนการท 3-6 - ละทงปรมาณของเสยทเกดจาก การเพาะปลกโดยเปลาประโยชน (ของเสย อาทเชน ตนโกสนทไม สมบรณแขงแรง ตนโกสนทม ลกษณะไมสวยงาม เปนตน)

- น าดนทไดรบจากปรมาณของเสย มาเพมมลคาหรอปรบสภาพเพอ น ากลบมาใชประโยชนอกครง - น าตนโกสนทไดรบจากปรมาณ ของเสยมาเพมมลคาหรอแปร สภาพเปนปยชวภาพ เพอน าไปใช ในการเพาะปลก

(ตารางมตอ)

52

ตารางท4.12 (ตอ): ตารางแสดงวธการด าเนนธรกจรปแบบเดมและการประยกตใช Green Supply

Chain เพอกอใหเกดวธการด าเนนธรกจรปแบบใหม

กระบวนการท 7-13 - การใชปยเคมในการเพาะปลก เพอบ ารงรกษาตนโกสน - การใชสารเคมหรอยาฆาแมลงใน การเพาะปลกเพอก าจดศตรพช

- การใชปยใบไมซงเปนปยชวภาพ แทนการใชปยเคม - การใชสารสะเดาซงเปน สารชวภาพแทนการใชสารเคม

จากตารางท 4.12 แสดงวธการด าเนนธรกจรปแบบเดมและการประยกตใช Green Supply

Chain เพอกอใหเกดวธการด าเนนธรกจรปแบบใหม พบวา มแนวทางในการประยกตใชการจดการโซ

อปทานเชงสงแวดลอมกบธรกจการเพาะเลยงโกสนไดในสวนของกระบวนการท 1-2 (ดานการวาง

แผนการผลต) กระบวนการท 3-6 (ดานการจดการของเสย) และ กระบวนการท 7-13 (ดานปยเคม

และสารเคม) ซงสามารถอธบายวธด าเนนการในแตละกระบวนการไดดงน

กระบวนการท 1-2 ด าเนนการวางแผนการผลต โดยศกษาและวเคราะหขอมลทไดรบจาก

การจดบนทกปรมาณยอดขาย เพอน ามาด าเนนการสงซอวตถดบใหมความเหมาะสมไมมากหรอนอย

จนเกนไป อกทงศกษาและวเคราะหความตองการของผบรโภค จากในสวนของผลทไดรบจากการแจก

แบบสอบถาม และจากในสวนของการซอขายระหวางเกษตรกรและผบรโภค เพอน ามาด าเนนการ

เพาะปลกใหมปรมาณสนคาสมพนธกบความตองการของผซอและชวยลดปรมาณของเหลอหรอสนคา

คงคลง

กระบวนการท 3-6 ด าเนนการจดการของเสยทเกดขน ดวยการน ากลบมาใชประโยชนใหม

อกครง (Reuse) โดยด าเนนการคดแยกดนและน ามาบรรจส าหรบการน าออกจ าหนายในราคาถก

หรอด าเนนการปรบสภาพดนใหมคณภาพเพยงพอส าหรบการน ากลบไปเพาะปลกอกครง นอกจากน

ในสวนของตนโกสนทเปนของ สามารถน ากลบมาหมกเพอแปรสภาพเปนปยชวภาพ และน าไปใช

ประโยชนในการดแลรกษาตนไมแทนการใชปยเคม

กระบวนการท 7-13 ด าเนนการจดการ ลดการใชปยเคมและสารเคม ทสงผลกระทบตอ

สงแวดลอม โดยการใชปยใบไมซงเปนปยชวภาพเพอบ ารงรกษาตนโกสน แทนการใชปยเคม และการ

ใชสารสะเดา ซงเปนสารชวภาพ ในการก าจดศตรพช แทนการใชสารเคม

บทท 5

สรปผลกำรวจยและขอเสนอแนะ

การศกษาวจยนมวตถประสงคเพอหาแนวทางในการประยกตใชการบรหารงานแบบ Green

Supply Chain ในธรกจภาคการเกษตรของกลมเกษตรกรผเพาะเลยงโกสน แขวงบางมด จงหวด

กรงเทพมหานครโดยศกษากระบวนการเพาะเลยงในทกกจกรรม ทกขนตอนอยางละเอยด และท า

การวเคราะหขอมลดวยวธการ Quick Scan สามารถเสนอแนวทางในการประยกตใชการบรหารงาน

แบบ Green Supply Chain เพอปรบปรงพฒนาในสวนของกระบวนการทสงผลกระทบเชงลบตอ

สงแวดลอม และการพฒนาเพมประสทธผลเชงบวกแกภาคธรกจเอง ซงเนอหาสาระในบทนกลาวถง

การสรปผลการวจย การอภปรายผล และขอเสนอแนะ ดงรายละเอยดตอไปน

5.1 สรปผลกำรวจย

การสรปผลการวเคราะหกระบวนการภายในหวงโซอปทานธรกจภาคการเกษตรของกลม

เกษตรกรผเพาะเลยงโกสน แขวงบางมด จงหวดกรงเทพมหานครสามารถสรปผลทเกดขนจากการ

ประยกตใชการบรหารงานแบบ Green Supply Chain เพอปรบปรงพฒนากระบวนการภายในโซ

อทานแบบเดม ซงสามารถกอใหเกดประสทธผลใน 4 ลกษณะ คอ ประสทธผลดานสงแวดลอม

ประสทธผลดานความปลอดภย ประสทธผลดานคาใชจาย และประสทธผลดานการเพมมลคา

5.1.1 สรปผลประสทธผลดานสงแวดลอม

การสรปผลการวเคราะหขอมลเชงปรมาณและขอมลเชงคณภาพ พบวา กระบวนการภายใน

โซอปทานแบบเดม สามารถน ามาพฒนาปรบปรงเพอเพมประสทธผลเชงบวกตอธรกจในดาน

สงแวดลอม ดงน

5.1.1.1 การใชสารชวภาพ จ าพวกสารสะเดา ในการก าจดศตรพช แทนการใช

สารเคม ซงสามารถจ าแนกขอดขอดของสารแตละชนด ไดดงตารางตอไปน

54

ตารางท 5.1: ตารางแสดงขอดขอเสยระหวางการใชสารเคมและการใชสารชวภาพ

ในการก าจดศตรพช

วธการก าจดศตรพช ขอด ขอเสย

สารเคม

- ประสทธภาพในการก าจดศตรพชสง - การใชงานงายและสะดวกรวดเรว - สามารถใหผลทนทหลงจากใชงาน - สามารถลดจ านวนของศตรพชได อยางรวดเรว - สามารถแกปญหาเฉพาะหนาท เกดขนได - ใชแรงงานนอย - สามารถใชไดทกโอกาสทตองการ

- คาใชจายในการจดซอคอนขางสง - ออกฤทธในการก าจดแบบทางเดยว คอ ทางสรรวทยา ท าใหศตรพชตาย ในทนท แตบางสวนทหลงเหลอจะ สามารถสรางความตานทานโรคใน ระยะยาว - เกดการดอยาจงจ าเปนตองเปลยน สารเคมทใชอยเสมอ - จ าเปนตองเพมอตราการใชใน อนาคต อนเปนสาเหตของตนทนท สงขนและการขาดทน - กอใหเกดการระบาดของศตรพชชนด ใหม - ท าลายแมลงทเปนประโยชนตอการ เพาะปลก - เปนอนตรายตอเกษตรกรและ ผบรโภค - สงผลใหมสารเคมตกคางในพชและ สงแวดลอมเพมมากขน - เปนพษและท าลายสงแวดลอม

(ตารางมตอ)

55

ตารางท 5.1 (ตอ): ตารางแสดงขอดขอเสยระหวางการใชสารเคมและการใชสารชวภาพ

ในการก าจดศตรพช

สารชวภาพ

- ประสทธภาพในการก าจดศตรพชสง - คาใชจายในการจดซอถกกวาการใช สารเคม - สามารถผลตใชไดดวยตนเอง - ออกฤทธในการก าจดแบบ 2 ทาง คอ ทางสรรวทยา ชวยก าจดและยบยง การเจรญเตบโตของศตรพช และทาง พฤตกรรม คอ มสวนชวยไล ให ศตรพชรงเกยจและไมท าการวางไข - ไมกอใหเกดการดอยา - ท าลายเฉพาะแมลงทเปนศตรพช เทานน - สรางความแขงแรงของพชตาม ธรรมชาต - คณภาพของผลผลตดขน - ปลอดภยกบเกษตรกรและผบรโภค - เปนมตรกบสงแวดลอม - สรางความยงยนใหธรกจในระยะยาว

- ไมสามารถใหผลทนทหลงจากใชงาน - ใชระยะเวลานานในการใหประโยชน แกพช - จ าเปนตองใชแรงงานในการดแล รกษาพชสง

จากตารางท 5.1 แสดงขอดขอเสยระหวางการใชสารเคมและการใชสารชวภาพในการก าจด

ศตรพช พบวา ผลดของการใชสารชวภาพมมากกวาการใชสารเคมอยางชดเจน ในขณะทการใชสารเคมกลบสงผลเสยในหลายดานอยางชดเจนเชนกน แตการทเกษตรกรยงคงใชสารเคมเพอก าจดศตรพชนน เปนเหตผลอนเนองมาจากความคนชนจากกระบวนการเพาะปลกในอดต อกทงเกษตรกรมความเหนวาการใชสารเคม มความงายในการใชงานและสามารถเหนผลลพธในการก าจดศตรพชไดในทนท ซงหากศกษาถงผลลพธทสามารถเกดขนไดในระยะยาวนน จะพบวา สารสะเดาเปนสารชวภาพทมประสทธภาพสงในการก าจดศตรพช โดยภายในสารสะเดา จะมสาร AZADIRACHTIN

56

ทสามารถแยกแยะก าจดเฉพาะแมลงทเปนโทษตอพช และไมท าลายแมลงทเปนคณตอพช ซงเปนตวควบคมแมลงศตรพชเองตามหลกระบบนเวศวทยา นอกจากนยงชวยลดการเกดปญหาแมลงสรางความตานทานหรอดอยา ซงเปนปญหาหลกทผทใชสารเคมสงเคราะหประสบอย เนองจากสารเคมสวนใหญจะออกฤทธทางเดยว คอ ทางสรรวทยา ท าใหแมลงตายในทนท สวนแมลงทยงไมตายจะสามารถสรางความตานทานขนได เกดการดอยา ท าใหตองสลบเปลยนสารเคมทใชในการฉดพนสม าเสมอ และอาจจ าเปนตองใชสารเคมในปรมาณทมากขน ซงจะสงผลใหมสารเคมตกคางในพชและสงแวดลอมเพมมากขน และเมอมการใชสารเคมสงเคราะหเปนเวลานาน อาจกอใหเกดศตรพชชนดใหมขนไดอกดวย ในขณะทสารชวภาพนน จะออกฤทธในการก าจด 2 ทาง คอ ทางสรรวทยา เพอยบยงการเจรญเตบโตของแมลง และทางพฤตกรรม เพอเปนสารไลใหแมลงเกดความรงเกยจตอตนไม ยบยงการกนพช รวมถงการวางไขอกทางหนง นอกจากนการใชสารชวภาพยงมสวนชวยในการสรางความแขงแรงของพชตามธรรมชาต สงผลในเชงบวกตอคณภาพผลผลตทดยงขน และมความเปนมตรกบสงแวดลอมโดยสมบรณ

5.1.1.2 การปรบสภาพดนทเปนของเสย แลวน ากลบไปใชใหมอกครง โดยการเกลย กระจายดนไมใหจบตวกนเปนกอน ผสมปยคอกหรอมลสตว (อาจผสมหวเชอจลนทรยหรอน า em ลงไปเพอเพมเชอจลนทรย) ผสมคลกเคลาใหเขากน ตรวจสอบความชนของดน หากดนแหงไป ใหผสมน าลงไปเพมเตม จากนนเกบรกษาไวในทรม พลกดนไปมาทก 2-3 วน หามโดนแสงแดดและน า ใชระยะเวลาประมาณ 1-2 อาทตย กสามารถน าไปใชได รวมถงการแปรสภาพตนไมทเปนของเสยใหกลายเปนปยชวภาพ เพอน ากลบไปใชใหเกดประโยชนตอการเพาะปลก ซงท าไดโดยน าใบไมแหงน ามายอยหรอสบใหมขนาดเลก เพอการยอยสลายทเรวและดขนใชใบไมจ านวน 100 สวน และปยคอก 10 สวน ท าการคลกเคลาใหเขากน จากนนท าการกองปยใหเปนรปสามเหลยม ซงตองท าการดแลรดน าใหกองปยเปนประจ าทกวนทกวนในตอนเชา หมน ตรวจสอบความชนในกองปยหมก ในแตละสปดาหใหท าการแทงรและกรอกน าลงไปในกองปย เพอเปนการเพมความชน และเตมอากาศเขาไป เพอใหจลนทรยท าหนาทยอยสลายปยไดดยงขน นบจากวนทท าการผสมกองปย จะใชระยะเวลาประมาณ 30 วน กจงน าปยไบไมดงกลาวไปใชประโยชนได ซงการน าดนและใบไมกลบไปใชใหมอกครง นบเปนการใชทรพยากรอยางคมคาและกอใหเกดประโยชนสงสด

5.1.2 ประสทธผลดานความปลอดภย


โซอปทานแบบเดม สามารถน ามาพฒนาปรบปรงเพอเพมประสทธผลเชงบวกตอธรกจในดานความ

ปลอดภย ดงน

57

5.1.2.1 การใชสารชวภาพในการก าจดศตรพชและการใชปยชวภาพในการดแล

รกษาตนไมนน นอกจากใหประสทธภาพทดในการเพาะปลกแลว ยงเปนมตรกบสงแวดลอมและให

ความปลอดภยทงแกเกษตรกรผเพาะเลยงและผบรโภค เนองจากในสารเคมเปนอนตรายและมฤทธ

ตอระบบประสาท ซงสงผลตอรางกายทงในระยะสนและระยะยาว การสดดมสารเคม หรอการไดรบ

ละอองของสารพษปะปนเขาไปกบลมหายใจ สารเคมจะมฤทธกดกรอนท าใหเยอจมก และหลอดลม

อกเสบ ซงหากซมผานเนอเยอเขาสกระแสโลหต จะสามารถท าใหโลหตเปนพษไดอกดวย การไดรบ

สารเคมทางปาก อาจเกดขนโดยความสะเพรา เชน การใชมอทเปอนสารเคมหยบอาหารเขาปาก ซง

อาจเปนอนตรายถงชวต และการไดรบสารเคมทางผวหนง ซงอาจเกดจากการสมผส หรอจบตอง

สารเคมท าใหสารเคมซมผานทางผวหนง และเขาไปท าปฏกรยาเกดเปนพษแกรางกายท าใหเกด

อนตราย หรอเจบปวยถงชวตได หรอการสะสมสารพษในสวนตางๆของรางกาย จะสงผลใหสขภาพ

ทรดโทรมและเกดโรคภยรายแรงขนไดในภายหลง อกทงในสวนของผบรโภคทมความสนใจเลอกซอ

โกสน หรอเคยเลอกซอโกสนนน สวนใหญเปนผบรโภคเพศหญง และเปนบคคลสงอาย ซงในกลม

ผบรโภคเพศหญง หากมการตงครรภ สารเคมทตกคางอาจสงผลกระทบถงเดกในครรภ และในสวน

ของบคคลสงอาย จะเปนผมระบบภมตนทานทคอนขางต า จงสามารถรบสารอนตรายจากสารเคมเขา

สรางกายไดโดยงาย

5.1.3 ประสทธผลดานคาใชจาย


โซอปทานแบบเดม สามารถน ามาพฒนาปรบปรงเพอเพมประสทธผลเชงบวกตอธรกจในดาน

คาใชจาย ดงน

5.1.3.1 การลดตนทนจากคาใชจายในสวนของปยและยาก าจดศตรพช เนองจากม

การปรบเปลยนใชสารชวภาพและปยชวภาพแทนการใชสารเคมและปยเคม ซงมราคาถกกวา และ

สามารถด าเนนการผลตใชไดเอง เพอลดตนทนคาใชจายในสวนดงกลาวไดเพมขน

5.1.3.2 การลดตนทนจากคาใชจายในสวนของของปยและยาก าจดศตรพช

เนองจากประสทธผลการใชสารชวภาพแทนสารเคมในระยะยาวนน สามารถเหนผลในการก าจด

รวมถงปองกนแมลงศตรพชไดอยางชดเจน สงผลใหตนไมมความแขงแรง เกดโรคชา สามารถเวน

ระยะการพนยาใหหางออกไปได ซงนบเปนผลดตอเกษตรกรในแงการประหยดคาใชจาย

ประหยดเวลา และประหยดแรงงาน

58

5.1.3.3 การลดตนทนจากคาใชจายในสวนของปยบ ารงรกษาตนไม เนองจากมการ

น าใบไมหรอตนไมในสวนทเปนของเสยไปด าเนนการหมกเปนปยชวภาพเพอใชแทนปยเคม

5.1.3.4 การลดตนทนจากคาใชจายในสวนของวตถดบ เนองจากมการน าดนในสวน

ทเปนของเสยไปปรบสภาพใหมความเหมาะสม เพอมาน ามาใชหมนเวยนในการเพาะปลกอกครง

5.1.4 ประสทธผลดานการเพมมลคา


โซอปทานแบบเดม สามารถน ามาพฒนาปรบปรงเพอเพมประสทธผลเชงบวกตอธรกจในดานการเพม

มลคา ดงน

5.1.4.1 การน าหวงโซอปทานเชงสงแวดลอมทก าลงไดรบความนยมเพมขนอยาง

ตอเนอง จากปญหาสงแวดลอมในปจจบน มาประยกตใชรวมกบกระบวนการเพาะเลยงโกสน สงผลให

เกดมลคาเพมในสวนของผลตผลทมคณภาพและปลอดภยตอผบรโภค จงสามารถตอบสนองความพง

พอใจของผบรโภคซงเปนกลมบคคลทรกและใหความส าคญกบสงแวดลอม อกทงมความสอดคลอง

เปนไปตามแนวโนมการดแลสงแวดลอมในปจจบน


ตอเนอง จากปญหาสงแวดลอมในปจจบน มาประยกตใชรวมกบกระบวนการเพาะเลยงโกสน สงผลให

เกดมลคาเพมในสวนของผลตผลทมคณภาพและปลอดสารพษ อนเปนแนวทางส าคญในการสงออก

สนคาสตลาดตางประเทศ


ตอเนอง จากปญหาสงแวดลอมในปจจบน มาประยกตใชรวมกบภาคธรกจการเพาะเลยงโกสน สงผล

ใหเกดมลคาเพมในสวนของตวธรกจเอง น าไปสการเสรมสรางภาพลกษณทด และเปนทยอมรบของ

ผบรโภค จงสามารถตอบสนองความพงพอใจของผบรโภคซงเปนกลมบคคลทรกและใหความส าคญ

กบสงแวดลอม อกทงมความสอดคลองเปนไปตามแนวโนมการดแลสงแวดลอมในปจจบน ซงน าไปส

การเปนธรกจทมความยงยนตอไป

5.1.4.4 การเกดประสทธผลดานการเพมมลคา โดยการน าดนในสวนทเปนของเสย

แบงออกจ าหนายบรเวณหนารานทสวนจตจกร ในราคาถก เพอใหผบรโภคไดมโอกาสในการเลอกซอ

ไปใชในการเพาะปลกพชหรอพนธไมชนดอนตอไป

59

5.1.4.5 การเกดประสทธผลดานการเพมมลคา โดยการน าใบไมหรอตนไมในสวนท

เปนของเสย ไปด าเนนการหมกท าเปนปยใบไม และอาจน าปยดงกลาวไปอดเมด จ าหนายในลกษณะ

ปยอนทรยอดเมด เพอเพมรายไดอกทางหนง

5.2 ขอเสนอแนะ

การบรหารจดการหวงโซอปทานเชงสงแวดลอม ในธรกจภาคการเกษตรของกลมเกษตรกรผ

เพาะเลยงโกสน แขวงบางมด จงหวดกรงเทพมหานคร เปนแนวทางทมงเนนใหธรกจภาคการเกษตร

น าไปปรบใชกบกระบวนกวนภายในโซอปทานของตน เพอกอใหเกดประสทธผลเชงบวกทงทางตรง

และทางออมแกธรกจ จากการศกษาและวเคราะหผลการวจยเชงคณภาพประกอบกบผลการวจยเชง

ปรมาณ พบวา ผบรโภคทมความสนใจในการเลอกซอตนโกสน ใหความส าคญเกยวกบความสวยงาม

โดยรวมและความแขงแรงของตนโกสน ซงเกษตรกรสามารถน าไปปรบใชกบการวางแผนการผลต

เพอลดการใชทรพยากรและลดปรมาณของเหลอ โดยลดการมงเนนการสรางสายพนธใหมๆ และมง

ผลตตนโกสนทมความสวยงามแขงแรงตรงตามความตองการของผบรโภค อกทงในปจจบน กระแส

การอนรกษสงแวดลอมไดรบการยอมรบอยางกวางขวาง ผบรโภคทมความสนใจในการเลอกซอตน

โกสน ตางใสใจและค านงถงการเปนสวนหนงในการดแลรกษาสงแวดลอมเปนอยางมาก สงผลให

เกษตรผเพาะเลยงจ าเปนตองปรบตวตาม ทงในสวนของการจดการของเสยทเกดขน ดวยการน า

กลบมาใชใหเกดประโยชน แทนการปลอยทงไปอยางไรคณคา และการลดการใชสารเคมในการ

เพาะปลก ซงสารเคมเปนสงทมราคาสง สงผลกระทบในเชงลบตอสงแวดลอม รวมถงเปนอนตรายตอ

เกษตรกรผเพาะปลกและผบรโภค โดยเฉพาะอยางยงจากการวเคราะหขอมลเชงปรมาณ พบวา กลม

ผบรโภคสวนใหญทมความสนใจในการเพาะเลยงตนโกสน เปนบคคลสงอาย ซงมระบบภมตนทานท

ลดต าลง และสามารถรบสารอนตรายจากสารเคมเขาสรางกายไดโดยงาย จงควรด าเนนการจดการลด

การใชปยเคมและสารเคม โดยการหนมาใชปยชวภาพเพอบ ารงรกษาตนโกสน และใชสารชวภาพใน

การก าจดศตรพช

60

ผลการวจยน ไดน าเสนอแนวทางในการปรบปรงแกไขกระบวนการทสงผลเสยตอสงแวดลอม

รวมถงแนวทางในการเพมความสามารถในการใชทรพยากรอยางคมคา และเกดประโยชนสงสด ซงม

ความมงหวงใหภายหลงจากการประยกตใชการบรหารจดการหวงโซอปทานเชงสงแวดลอมนน

จะสามารถสงผลในการชวยพฒนาประสทธภาพการท างาน และเสรมสรางภาพลกษณทดใหแกธรกจ

เพอกาวสการเปนธรกจภาคการเกษตรทมความยงยนตอไปในอนาคต

61

บรรณำนกรม กรมศลกากร. (2558). ไมประดบ. สบคนจาก http://ssnet.doae.go.th/wp-

content/uploads/2015/04/025_ornamental.pdf.

กาญจนา กาญจนสนทร. (2551). การจดการโซอปทานแบบกรน Green Supply Chain Management. กรงเทพฯ: กรมการอตสาหกรรมพนฐานและการเหมองแร กระทรวง อตสาหกรรม.

คณะท างานนยามศพทของสถาบนวจยประชากรและสงคม. (2546). ศพทานกรมการวจยทาง ประชากรและสงคม. สบคนจาก www.popterms.mahidol.ac.th.

ชตระ ระบอบ. (2544). การจดการโซอปทานและโลจสตกส. สทธปรทศน, 15(47), 56-71. ไทยแลนดอนดสตรดอทคอม. (2553). การจดการคลงสนคาในหวงโซอปทาน ตอนท 1. สบคนจาก

http://www.thailandindustry.com/guru/view.php?id=11375. ธนต โสรตน. (2550). Green Logistics โลจสตกสเพอสงแวดลอม. สบคนจาก

http://it.tru.ac.th/punchalee/inventory1/l6.html.

บษกร แซเจย. (2554). โรงงานควกาแฟและการจดจ าหนายในประเทศโปรตเกส. วทยานพนธ ปรญญามหาบณฑต, มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

ปรชญา ศภจตรา. (2549). การศกษาแนวทางประยกตใชการบรหารงานแบบกรนซพพลายเชน ส าหรบธรกจผใหบรการดานโลจสตกส. กรงเทพฯ: มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลา ธนบร.

ปรญญ เสรพงศ. (2550). การจดการโซอปทานในอตสาหกรรมเกษตร. กรงเทพฯ: มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

ปวณา เชาวลตวงศ. (2548, 15 พฤศจกายน). Green Logistics เทรนดการคาโลก ขอจ ากดทางการ คาอเมรกา-ยโรป. Logistics Digest, 744, 41-42.

ปยหมกใบไม ท างายประโยชนคม-ดนด าน าด. (2558, 2 มนาคม). เดลนวส. สบคนจาก http://www.dailynews.co.th/agriculture/291590.

พจนย บตรทรพย. (2553). การวดประสทธภาพการจดการโซอปทานทเปนมตรตอสงแวดลอมดวยวธ ลอมกรอบขอมล. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต, มหาวทยาลยธรรมศาสตร.

พรเทพ แจงแสงทอง. (2557). ไมดอกไมประดบ (โกสน). กรงเทพฯ: ส านกงานเกษตรอ าเภอ พระประแดง.


http://it.tru.ac.th/punchalee/inventory1/l6.html

62

พศปชนกฐ จามกรานนท. (2555). การพฒนาตวชวดสมรรถนะหวงโซอปทานเชงสงแวดลอมของหวง โซกาแฟอาบรกา. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต, มหาวทยาลยเชยงใหม.

มยร นนทปทมะดลย. (2540). "โกสน" : ราชาแหงไมประดบ. จอมบง, 9(97), 84-88. มานะ ชยวงศโรงจน. (2546). คณรจก Suplly chain management ดจรงหรอ?. Productivity

world, 8(44), 25-30. ทพวรรณ สทธรงสรรค. (2542). ไมประดบดดสารพษ. เกษตรกรรมธรรมชาต, 10(79), 58. ระบบสถตทางทะเบยน. (2558). จ านวนประชากรแยกรายอาย แขวงบางมด เขตจอมทอง

กรงเทพมหานคร. สบคนจาก http://stat.dopa.go.th/stat/statnew/upstat_age_disp. php.

รตนะ บวสนธ. (ม.ป.ป.). วธการวจยเชงผสมผสานทางการศกษา. สบคนจาก http://www.rattanabb.com/html/r5.pdf.

ศนยสารเทศการคาระหวางประเทศ สวนบรการขอมล. (2548). ความรเบองตนในการประกอบธรกจ สงออก.สบคนจาก http://www.depthai.go.th.

สมเพยร เกษมทรพย. (ม.ป.ป.). พชสวนประดบ. กรงเทพฯ: มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

สาธต พะเนยงทอง. (2548). การจดการโซอปทานเชงกลยทธ. กรงเทพฯ: บรษทซเอดยเคชน. ส านกงานพฒนาอตสาหกรรมสนบสนน กรมสงเสรมอตสาหกรรม กระทรวงอตสาหกรรม. (2546).

การจดการโซอปทาน Supply chain management. สบคนจาก elearning2.utcc.ac.th/officialtcu/econtent/BK303(BX303)/Chapter9.ppt.

สรนทพย ประภากรวมล. (2552). การปรบตวของอตสาหกรรมไทยสกรนโลจสตกส. สบคนจาก http://www.freightmaxad.com/magazine/?p=340.

สทธน ศรไสย. (2551). สถตประยกตส าหรบงานวจยทางสงคมศาสตร (พมพครงท 3). กรงเทพฯ:

จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

สพตรา เออเสรมกจกล. (2549). การประเมนแนวคดเกยวกบประสทธภาพดานการจดการโลจสตกส ของอตสาหกรรมกระดาษลกฟก. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต, มหาวทยาลยบรพา.

สวรรณ โภคทรพย. (2550). หวงโซสเขยวสความยงยน. เชยงใหม: มหาวทยาลยเชยงใหม.

อไร จรมงคลการ. (2544). โกสน (พมพครงท 2). กรงเทพฯ: บรษท อมรนทรพรนตงแอนดพบลชชง

จ ากด.

เอนก สกาญจน. (2524). คมอการปลก-ขยายพนธโกสน (พมพครงท 1). กรงเทพฯ: บรษท วคตอร เพาเวอรพอยท จ ากด.

http://stat.dopa.go.th/stat/statnew/upstat_age_dis

http://www.rattanabb.com/html/r5.pdf

http://www.depthai.go.th/

63

Council of Supply Chain Management Professional. (2006). Supply chain management: The pursuit of a consensus definition, Journal of Business Logistics, 27(2), 129-161.

Gilbert, J. (2001). Measuring supply chain performance. Retrieved from http://www.scielosp.org/scielo.php?pid=S0042- 96862001000300011&script=sci_arttext.

Hsu, C. W., & Hu, A. H. (2008). Green Supply Chain Management in the Electronic Idustry. Int. J. Environ. Sci. Tech, 5(2), 205-216.

Lewis, J., Wardle, S., & Williams, E. (1998). Quick Scan Your Way to Supply Chain Improvement. Wales: Cardiff.

Ninlawan, C., Seksan, P., Tossapol, K., & Pilada, W. (2010). The Implementation of Green Supply Chain Management Practices in Electronics Industry. Retrieved from http://www.iaeng.org/publication/IMECS2010/IMECS2010_pp1563- 1568.pdf.

Niramol, C., & Thodsapol, T., (2007). Best Practices Implementing Green Supply Chain. Paper in conferrence, Supply Chain World Conference and Exposition. North America: LMI Corporation.

Rodchana, K. (2010). Supply chain and environment. Retrieved from

http://www.logisticsdigest.com.

Weerapol, K. (2009). Green Supply Chain Management. Retrieved from http://weerapol-k.exteen.com/20090815/green-supply-chain-management.

Sheu, Chou & Hu. (2005). An Integrated Logistics Operational Model for green supply chain management. Retrieved from https://trid.trb.org/view.aspx?id=756519.

Min, H., & Kim, I. (2012, April). The Future of Global Supply Chain. Logistic Forum, 29-34.

http://www.logisticsdigest.com/

ภำคผนวก

65

ภำคผนวก ก

ลกษณะทวไปเกยวกบโกสน

66

ลกษณะทวไปเกยวกบโกสน

1) ล าตน โกสนมล าตนตรงสงประมาณ 1-3 เมตร ผวล าตนเรยบเปลอกบาง เปนไมเนอแขง มสน าตาล

ปนเทา แตกกงกานเปนพม ตงแตชวงดานลางของล าตน แตกใบเยอะ และมขนาดคอนขางใหญ โดยแตกออกจากล าตน และปลายกงเปนทรงพมหนา ลกษณะใบเรยงเวยนสลบ ดอกออกเปนชอทปลายกงตลอดป

2) ใบ

ใบเรยงเวยนสลบในลกษณะใบเดยวเลยงค ไมสามารถก าหนดความกวางยาวไดชดเจนเนองจากมความผนแปรสง โคนและปลายใบแหลม ขอบใบเรยบหรอเวา แผนใบอาจบดเปนเกลยว มสสนมากมาย อาท สน าตาล สเหลอง สแดง สด า สแสด และสเขยว ซงเปนลายปะปนกนทวใบ ไดแก

สวนประกอบของใบ - พนใบ คอ สวนของหนาใบทงหมด - กานใบ คอ สวนทถดจากโคนใบและตอกบสวนกง - หใบ คอ สวนทตดกบกานใบ - กระดกหรอไส คอ สวนลกษณะเสนตรงจากโคนใบไปหาปลายใบซงอยบรเวณตรงกลาง - รงบวบ คอ สวนทอยบรเวณขอบกระดก - ยน คอ สวนทมลกษณะเปนคลนหรอรอยยนโดยรอบกระดก - หใบ คอ สวนลางทงสองขางของกระดก - ตะโพกใบ คอ สวนบรเวณโคนใบซงอยถดจากหใบขนมาทางปลายใบเลกนอย - สายระโยงหรอสายรยางค คอ สวนทเปนสายเสนเลกแตกออกจากดานหลงชวงปลายใบซง

จะมแผนใบเลกๆบรเวณปลายสาย - ปลายใบงอนปากเปดหรอเปด คอ สวนปลายของใบทมลกษณะคอดมนไมเหยยดตรงซงอาจ

งอนไปดานใดดานหนง - ปลายใบจบ คอ สวนปลายของใบมลกษณะคลายปลายงอนปากเปดแตใบจะเหยยดตรง

และบรเวณปลายใบทงสองขางจะจบเขาหากน - เปย คอ สวนปลายของใบซงมลกษณะแหลมและเรยวยาว - เขยวกระแตหรอเขยว คอ สวนยอดออนซงเปนใบทยงไมกาง

67

ลกษณะรปทรงของใบ - ใบกลม มลกษณะรปทรงใบกลม คลายใบบวบก โดยสวนใหญจะมสายเปยระโยง - ใบกลมคอนขางยาว มลกษณะรปทรงใบกลม และคอนขางร โดยสวนใหญจะมสายเปย

ระโยง ปลายใบกระดก หรองมขนกลาง ใบมทงยนและเรยบ - ใบกลมยนไหลละคร มลกษณะรปทรงใบกลม และคอนขางยาวกลางใบนน ปลายใบกระดก

หรองมขนเดนชด ขอบใบทงสองขางลลงเปนรปหลงเตา คลายเครองแตงกายทประดบบนไหลทงสองขางของตวละคร

- ใบกลมตะโพกกวาง มลกษณะรปทรงใบเปนหใบผาย สวนตะโพกกวางปลายใบเรยวเลกและกระดกหรองมขน

- ใบขนาดกลาง มลกษณะรปทรงใบมนตงแตชวงตะโพกถงบรเวณกลาง ใบคอนขางเทากนสวนปลายใบเรยวเลกลง และกระดกหรองมขน

- ใบขนาดกลางปลายใบมน มลกษณะรปทรงใบตรง ไมบดงอ สวนปลายมน มขนาดใบไมยาวคอนขางสน ในสวนของตะโพกใบอาจกวาง หรอแคบขนอยกบสายพนธ

- ใบแคบยาวตะโพกเลกปลายใบจบ มลกษณะรปทรงใบแคบ และยาวสวนของปลายใบจบ - ใบยาวกลางใบบด มลกษณะรปทรงใบคลายกบรปทรงของใบแคบยาวตะโพกเลกปลายใบ

จบ แตบรเวณชวงกลางใบจะคอนขางบด - ใบยาวกวางหนา ใบเปนรองลก หลงใบนน มลกษณะรปทรงใบคอนขางยาว หนาใบเปนรอง

ลกคลายรางน าฝน และดานหลงใบนน - ใบสามแฉกหรอใบตร มลกษณะรปทรงใบเปนสามแฉก คลายอาวธตรศลหรอใบสาเก ซงม

ขนาดใบทงยาวและสน - ใบขนมเปยกปน มลกษณะรปทรงใบทสวนโคน และปลายแหลมโดยบรเวณกลางใบพอง

กางออก คลายขนมเปยกปน

ภาพแสดงลกษณะรปทรงของใบ - ใบมลกษณะรปทรงกวาง (Broad Leaved) 1. ใบกวางในลกษณะแบบใบไมธรรมดา 2. ใบกวางในลกษณะแบบมสายระยาง 3. ใบกวางในลกษณะรปทรงกลม 4. ใบกวางในลกษณะมแฉกแบบใบสาเก (Lobed (Lobed Croton)

68

ภาพท 1: ภาพแสดงลกษณะรปทรงของใบ ทมา: มยร นนทปทมะดลย. (2540). "โกสน" : ราชาแหงไมประดบ. จอมบง, 84-88. - ใบมลกษณะรปทรงแคบ (Narrow Leaved) 6. ใบแคบยาวในลกษณะใบกลาง 7. ใบแคบยาวในลกษณะใบลบยาว 8. ใบแคบในลกษณะรปทรงแคบขอด (Broken – Leaved) 9. ใบแคบในลกษณะรปทรงบดเปนเกลยว (Spiral – Leaved)

ภาพท 2: ภาพแสดงลกษณะรปทรงของใบ ทมา: มยร นนทปทมะดลย. (2540). "โกสน" : ราชาแหงไมประดบ. จอมบง, 84-88.

69

10. ใบแคบในลกษณะรปทรงของสวนสะโพกใหญ 11. ใบแคบในลกษณะแบบมสายระยาง


12. ใบแคบในลกษณะทสวนปลายใบบด


70

3) ดอก ดอกของตนโกสนจะออกบรเวณยอดกงเปนชอเลกๆ ยาวประมาณ 8-10 นว โดยมลกษณะ

เปนชอแยกดอกเพศผและดอกเพศเมยบนตนเดยวกนชอดอกเพศผมรปทรงของดอกกลม ขนาดคอนขางเลก คลายดอกกระทม มดอกยอยประมาณ 30-60 ดอก กลบดอกประมาณ 5-6 กลบ และมเกสรเพศผสเหลองจ านวนมาก ในสวนของชอดอกเพศเมย จะมลกษณะชอตงขน มดอกยอยประมาณ 10-20 ดอก ไมมกลบดอก และเกสรเพศเมยจะแยกออกเปน 3 แฉก มรงไข 3 ชองอยตดกบกานดอก

4) ผล

ผล มลกษณะกลม ประกอบดวย 3 พ ภายในแตละชองม 1 เมลด ซงเมอแกสามารถแตกได ประมาณ 3-6 เมลด

5) สายพนธ

สายพนธของโกสนนนมคอนขางหลากหลาย ในอดตมการเพาะเลยงเพยงไมกสายพนธ ซงมสายพนธทเกาแกหรอ “พนธโลกเกา” (Old fashion) เชน แขกด า บศรนทร ชนสห เหรยญทอง ผชนะสบทศ เปนตน ตอมาไดมการพฒนาและผสมสายพนธใหมๆขนอยางตอเนอง โดยมพนธลกผสมทเกดขนใหม และก าลงเปนทนยม (Modern varieties) เชน ศรบางมด ทาวาสกร Giant เปนตน

การตงชอโกสนสวนมาก มกจะตงชอใหกบแตละตน และน ามารวมกนเปนชดหนง เรยกวา “ตบ” ในแตละตบจะมตนโกสนอยางนอย 3 ตน ยกตวอยางเชน ตบรามเกยรต ประกอบดวย พเภก เอราวณ หนมานเผาลงกา อนทรชต นลนนท สหสเดชะ เปนตน ตบมงกร ประกอบดวย มงกรหาเลบมงกรแดง มงกรเหลอง เปนตน ตบขนชาง-ขนแผน ประกอบดวย ดาบขนแผน พลายงาม เณรแกว นางวนทอง ขนชางกนเลยง เศรษฐสพรรณ เปนตน ตบจงหวด ประกอบดวย พระนคร อางทองจนทบร ศรวชย นครสววรค กาฬสนธ เปนตน ในสวนของโกสนทเปนลกผสมใหมๆ เมอเทยบกบโกสนรนเกาๆ จะมความงดงามกวามาก ทงรปทรง ลกษณะใบและสสน แตในสวนของโกสนลกผสมทมลกษณะไมงดงามและไมแนนอนนน ทางสมาคมจะไมด าเนนการจดทะเบยนชอให

6) ลกษณะทดของตนโกสน

- ใบตองมสสนสดใสสม าเสมอ ไมมลกษณะสดบ หรอสทซดจาง ไมเดนชดตามสายพนธ - ลกษณะตางๆของใบตรงตามสายพนธ และมความคลายคลงกนทงตน ไมใหญบางเลกบาง

เนอใบหนา ไมทงใบงาย - กานใบมความแขงแรง ไมหกงาย ในสวนของใบทมขนาดเทากน ตองมกานใบยาวเสมอกน

71

- หยานกานสน คอ มลกษณะหใบทยด และกานใบสน ซงหากกานใบยงสน เสมอนวาตวใบตดกบกงหรอล าตน ยงจดเปนโกสนทมลกษณะใบงดงามมาก

- ลกษณะใบสวยงาม โดดเดนและแปลกตา - ล าตนอวบสน ไมมลกษณะ “ชด” หรอ ลกษณะหมดงาม จากการยดล าตนมากเกนไป

เนองจากไดรบแสงสวางไมเพยงพอ - ล าตนตงตรง แตกกงกานถชดกน ระยะหางระหวางใบนอย แตกใบในลกษณะทรงพมกลม

แนนทบสม าเสมอและปลายยอดแหลม (มยร นนทปทมะดลย, 2540) 7) การกดสของใบ

การกดสของใบ เกดจากการเปลยนส จากสวนใดสวนหนงของพนใบออนหรอใบนอง จากใบทมสเขยว ไปสใบทมอายมากขนหรอใบพ และกลายเปนสอน สวนใหญมกเปลยนจากสเขยว สสเหลอง เปลยนสสชมพอมสม และเปลยนสสเปลอกมงคด หรอสมวงอมด า ตามล าดบ โดยลกษณะการกดสของใบ มดงน

- ลกบวบไปหาขอบใบ คอ การกดสจากบรเวณลกบวบ ซงเปนสวนทมลกษณะลอน คลายลกฟก อยบรเวณดานหลงชวงกลางใบ ไลไปหาขอบใบ

- จดประ คอ การกดสทท าใหเกดจดขนาดเลกบางใหญบางบนพนใบ โดยสทไดจะแตกตางกบสของพนใบจนเหนเปนจดชดเจน

- กดจดประ คอ การกดสทท าใหเกดจดขนาดเลกบางใหญบางบนพนใบ โดยสทไดจะแตกตางกบสของพนใบ แตขอบของจดคอนขางพรา และกลมกลนไปกบพนใบ จงท าใหเหนขอบจดไมชดเจน

- รมใบไปหากระดก คอ การกดสจากบรเวณรมใบ ไลเขาไปหาสวนของไสหรอกระดก - รมใบและกระดก คอ การกดสจากบรเวณรมใบ และสวนของไสหรอกระดกไปพรอมๆกน

เมอใบแกจะท าใหพนใบเปลยนสไปโดยสมบรณ

8) การปลกเลยง - ดน : ดนทเหมาะสมแกการปลกเลยงโกสน คอ ดนรวน เนองจากมความโปรงรวนซย และม

อนทรยวตถอยปานกลาง ท าใหอากาศสามารถถายเทไดด ไมมน าขง ซงหากใชดนเหนยวในการปลกเลยง ความแนนทบของดนจะท าใหรากเนา และใบรวงงาย ในสวนของการเตรยมดน ท าไดโดยใชดนรวน กาบมะพราวสบ ปยคอกผสมกระดกปน (ถาม) ใบกามป หรอใบทองหลาง หรอใบพชตระกลถวทวไป น ามาผสมกนในอตราสวน 1:1:1:1

72

- ปย : การใหปยแกตนโกสนนน ควรใหปละ 5-6 ครง ในปรมาณทเหมาะสม ไมมากจนเกนไป เพราะอาจสงผลใหตนโกสนสงชะลด และเสยรปทรงได โดยท าการใหปยในอตราประมาณ 0.5-1 กโลกรม/ตน เมอปลกเลยงไประยะหนงจนตนตงตวได สามารถใหปยคอกรวมกบปยเคม หรอใชปยยเรยใสทกๆ 2-3 เดอน โดยปยเคมทใช ควรเปนปยทมฟอสฟอรส และโปรแตสเซยมสง เนองจากจะชวยท าใหใบมสสนทสดใสและเขมขน และหากเลอกใชปยทมไนโตรเจนสง จะสงผลใหใบของตนโกสนมสเขยวจด และลวดลายของสอนๆลดลง

- แสงแดด : โกสนตองการแสงแดดประมาณ 80% เพอชวยใหสของใบมความสดใสและเงา งาม สามารถปลกเลยงในบรเวณพนททมแสงแดดร าไรไปจนถงแสงแดดจด ขนอยกบชนดและสายพนธของโกสน ควรระมดระวงแสงแดดทจดเกนไปในชวงหนารอน และสภาพอากาศแหงหรอการไดรบน าในปรมาณทไมเพยงพอในชวงหนาหนาว ซงอาจสงผลใหเกดอาการใบไหมรวง หรออาการพมไมสมบรณเปนตน

- น า : การรดน า ควรท าการรดในตอนเชา ดวยปรมาณทพอเหมาะ ไมแฉะจนเกนไป และ ขณะทอยในชวงท าการปกช า ควรรดน าเพยงวนละครง จนเมอตนสามารถแตกยอดและใบไดแลว ควรลดปรมาณการรดน าลง เหลอเพยง 1-2 วน/ครง สวนตนโกสนทมขนาดใหญ อาจรดน าเพยง 3-5 วน/ครง นอกจากนใหสงเกตสภาพความชมชนของดน รวมถงวสดทใชในการเพาะปลก จะตองไมอมน าหรอแฉะมากเกนไป เพราะอาจท าใหเกดโรคโคนเนาและเหยวเฉาตายได 9) การขยายพนธ

- การปกช า คอ วธการขยายพนธโกสนทไดรบความนยมมากทสด เนองจากสามารถขยายพนธไดในปรมาณมากและรวดเรว ซงสามารถท าไดโดยการเลอกกงพนธทไมออนหรอแกเกนไป จากนนใชมดทมความคมและสะอาด ตดกงพนธตนแบบใหมความยาว 4-6 นว ลดใบออกจนหมดหรออาจปลอยไวเฉพาะบรเวณสวนยอด น ากงพนธทไดมาชบฮอรโมนเรงรากหรอเอกโซตกฮอรโมนทบรเวณโคนประมาณ 3-5 นาท และปลอยทงไวใหพอหมาด จงจะน ากงพนธลงช าในกระถางหรอถงเพาะช า ทท าการผสมดนเพอเตรยมเพาะปลกไวเรยบรอยแลว ปกช าใหลกลงไปประมาณ 2-3 นว ในแนวเอยง 45 องศา วางไวในพนทรมทมความชนสง หมนรดน าวนละ 1-2 ครงเปนระยะเวลาประมาณ 4-5 สปดาหเมอกงพนธโกสนตดรากและเรมแตกใบออน กสามารถยายลงปลกในกระถางใหมตอไป

- การตอนกง คอ วธการขยายพนธโดยการเลอกกงพนธทไมออนหรอแกเกนไป จากนนใชมดทมความคมและสะอาด ควนหรอบากเอาเปลอกไมของกงพนธออกโดยรอบล าตน ใหมความยาว 1-2 เซนตเมตร น าฮอรโมนเรงรากหรอเอกโซตกฮอรโมนหรอ VITAMIN B1 ทาทวทงบรเวณรอบรอยควน และปลอยทงไวใหพอหมาด จากนนน าตมขยมะพราว ทมลกษณะเปนถงพลาสตกบรรจขยมะพราว และรดน าจนชมพรอมรดปากถงไว มาผาบรเวณดานขางดานใดดานหนง แลวจงสวมรอยผาของตมขย

73

มะพราวเขากบรอยควนของกงพนธ และใชเชอกมดหวทายใหแนนประมาณ 4-6 สปดาห กงพนธโกสนจะตดรากเตมตมขยมะพราว จงสามารถตดยายไปลงปลกในกระถางใหมตอไป

- การเสยบยอด คอ วธการขยายพนธโดยการคดเลอกยอดของโกสนพนธด เพอน าไปเสยบกบตนตอของโกสนทมระบบรากและล าตนแขงแรงกวา หรอตนตอทตองการขยายพนธ จากนนใชมดทมความคมและสะอาด ตดยอดของตนตอออก พรอมกบบากตอลงไปในลกษณะปากฉลาม ใหมความลกประมาณครงเซนตเมตร จากนนท าการตดยอดของตนพนธด และเฉอนสวนปลายทงสองขางใหพอดกบปากฉลามของตนตอทเตรยมไว เสยบตนพนธดลงไปใหประสานเสมอกนกบตนตอ แลวจงมดดวยเชอกพลาสตก น าตนตอโกสนทเสยบยอดไวขางตน บรรจใสถงพลาสตกขนาดใหญ และท าการมดปากถงใหแนน น าไปวางไวบรเวณพนทรมประมาณ 7 วน จงน าออกจากถง

- การตดตา คอ วธการขยายพนธโดยการคดเลอกและน าตาของโกสนพนธด เพอน าไปเสยบกบตนตอของโกสนพนธทมระบบรากและล าตนแขงแรง จากนนใชมดทมความคมและสะอาด ตดยอดของตนตอออก พรอมทงลดใบบรเวณทจะท าการตดตาทง เฉอนเปลอกไมตรงสวนล าตนของตนตอออกในลกษณะเปนแนวยาว ใหมความยาวประมาณ 1-2เซนตเมตร และเฉอนตาของตนพนธด ใหมใบตดมาดวย โดยท าการเฉอนตาใหมขนาดใกลเคยงกบรอยบนล าตนของตนตอ แนบตาเขากบรอยเฉอนใชเชอกมดใหแนน น าไปบรรจใสถงพลาสตกขนาดใหญ และท าการมดปากถงใหแนน น าไปวางไวบรเวณพนทรมประมาณ 7 วนจงน าออกจากถง

- การเพาะเมลด คอ วธการขยายพนธทมจดประสงคเพอใหเกดโกสนพนธใหม สามารถท าได

โดยการน าเกสรตวผจากตนโกสนตนหนง ไปผสมกบเกสรตวเมยของตนโกสนอกตนหนง ทมสายพนธ

คนละสายพนธ และเมอตดผลจนกลายเปนผลแก จงน าเมลดทไดไปขยายพนธตอไป โดยใชทรายหรอ

ขเถาแกลบเปนวสดส าหรบการเพาะเมลด ซงจะใชระยะเวลาประมาณ 2-3 สปดาห เพอเกดเปนตน

ออน และเมอตนออนอายประมาณ 2-3 เดอน กสามารถยายลงปลกในกระถางใหมตอไป (เอนก ส

กาญจน, 2524)

74

ภำคผนวก ข

แบบสมภำษณ

75

แบบสมภำษณ

แบบสมภาษณ: สวนเจรญทรพย

1) วธทใชในการเพาะปลก

“ถาจะขยายพนธปกตกใช 3 วธ ปกช า เสยบยอด ตอนกง เพราะเปนวธทงาย ท ากนทวไป

ใชเวลานอย แลวไดผลออกมาตามทเราตองการ แลวกสายพนธมนจะตรง เสถยรกวา พวกเพาะเมลด

นใชเวลาเปนป แลวไมสามารถทจะรไดวาพนธนสวยแนแลวหรอยง ตองมการเลยงจนโตเปนปๆ ตอง

รอระยะเวลาอยางนอยปนงกวาจะรวาสวย พอสวยแลวกตองท าการขยายพนธ เบดเสรจกใชเวลา 2

ป กวาสายพนธมนจะนงแลวขายได”

2) กระบวนการหรอขนตอนในการเพาะปลก

“ในสวนของปกช า กตองเตรยมดนกอนเลย คอเอากระถางมา ใสกาบมะพราวลงไปประมาณ

30 เปอรเซน ทเหลอกเปนดนอกประมาณ 70 เปอรเซน ใสกาบมะพราวลงไปกอน แลวเอาดนปด

แลวกรดน าใหชม เอาเขาตอบไว เพอลดการคายน า มมทวางตไวกตองเปนมมทมแสงแดดเขาถงนอยๆ

คอใหมแสงสวาง แตตองไมใหแดดเผา แลวกใชเวลาในการรดน าตอไปอกประมาณ 3 วน ถง 7 วน

รดทกวนๆ จนกวามนจะชม เอาใหดนเนยนมเลย พอดนนมเสรจปบเรากไปตดกง เลอกยอดทคอนขาง

สมบรณ ใบเตมๆ ไมเปนโรค ตดมาสก 3 นว โดยประมาณ เอาลงไปปกในดนทเตรยมไว แลวกเอาเขา

ตอก ปดตไว แลวกพรางแสง ไมใหแดดมนลงมาตรงๆ เพราะแดดมนจะเผา ถาแดดแรงเกนไป ก

เหมอนเราเขาตอบอะ ขางในนมนจะรอนมาก เอาแครอนชน ไมถงกบรอนมาก รอนมากรอนอบ มน

จะสก ท าใหใบรวง กงทปกในดนไวแลวกอยในตไปอก 1 เดอนโดยประมาณ พอ 1 เดอนเอาออกจาก

ตมากจะมราก แลวกตองเอามาพกไวอก 1- 2 อาทตย เพราะเอาออกจากตมามนมรากกจรงนะ แต

พอมนออกมาเจออากาศขางนอกมนกจะเฉา จะเหยวนดหนอย กตองพกไวจนมนฟนตวด ถาลกคา

พรอมซอ อนนนกคอขายได แตจะไดราคาทมนไมคอยคม เพราะตนยงเลก ดไมคอยสวยเหมอนไมท

โตกวา มนกตองขายถกลง โดยปกตไซสทขายๆอย สวนใหญจะขายกระถาง 6 นว ถานบระยะเวลา

ตงแตเรมตนจนเปลยนกระถางขาย กเอาเขาต 1 เดอน พกฟนอก 2 อาทตย จากนเรานบตอไปอกเลย

3 เดอน ถงจะไดไซสทสวยใหญขายๆอยในปจจบน สวนวธเสยบยอดกจะใกลเคยงกนเนยแหละ เสยบ

ยอดกจะใชเวลาใกลเคยงกนน แตเราตดยอดเลกกวา ใชยอดทเลกกวา เราจะไมตดถง 3 นว มนจะ

76

ใหญไป อาจจะตดสกแค 2 นวโดยประมาณตรงความยาวของเนอกง เอาทเปนเฉพาะกงนะ ไมรวบใบ

กงยงออนจะยงตดงาย พอตดมาแลวกเอาไปเสยบกบตอ เสยบลงไปปบ กอยในตประมาณ 2 อาทตย

ออกมาพกประมาณ 1-2 อาทตยเหมอนกน แลวแตสภาพอากาศ หลงจากนนกถายกระถาง ใชเวลา

ตอไปอกประมาณ 3-4 เดอน ใกลเคยงกนถงจะเอาไปขาย แตกงตอนเนยโดยทวไปจะท างายสด ตอน

กงใหญๆมาเลย ใชเวลาประมาณ 20 วน แตตองอากาศไมหนาวนะ คอตองอยในชวงทอากาศรอน

หรอฝนตก ถงจะออกรากเรว ใชเวลา 20-30 วนออกราก กออกขายไดเลย ใชเวลานอยสด”

3) วตถดบทใชในการเพาะปลก

“วตถดบทใชหลกๆกม 2 อยาง คอ กาบมะพราว เปนกาบมะพราวสบ ตองสงจากทางด าเนน

มเปนโรงงานอยแถวนน สงมาเปนคนรถ แลวกมดน ดนกตองสงจากแถบลพบร เปนดนใบกามป”

4) เหตผลในการเลอกใชวตถดบจากผสงมอบวตถดบเหลานน

“จรงๆเดยวนสงจากใครมนกเหมอนๆกนหมด เลยตดสนใจเลอกทราคา เพราะคณภาพมนก

ใกลเคยงกนหมดนะ แลวทสงจากทนนกเพราะเปนแหลงใหญแหลงเดยว ทางอยธยาจรงๆกม แตม

นอย เพราะเวลาสงท เราสงทละเยอะๆ ประมาณ 300-500 กระสอบ”

5) รอบระยะเวลาในการสงวตถดบแตละครง

“สงมาแตละรอบกใชจนหมดกอน ทยอยใช หมดเมอไหรคอยสงเขามาใหม รอบนงสงมาก

ใชไดประมาณ 1 เดอน ถง 2 เดอน”

6) การเกบรกษาวตถดบทมอย

“เวลาเกบกใชผาพลาสตกคลมเพอกนไมใหกระสอบโดนแดด แลวกระสอบเกดการแตก ดน

หากมการตากแดดยงด เขาเรยกวา “ดนสก” ดนยงสกยงด ดนสกจะมสขาวแหง แตคนท าการ

เพาะปลกไมคอยไดท าหรอก พอมาถงกเทดนเทกาบมะพราวรวมผสมแลวน าดนมาใชเลย แตพวกกาบ

มะพราวถาเกบไวนานๆมการเปยกน ากผนะ ไมด ควรใชกาบมะพราวใหมจะดกวา แตสวนมากจะอย

ไมทนผ ใชหมดกอน”

77

7) ปญหาทเกดขนระหวางการเพาะปลก เชน ปญหาศตรพช

“มพวกแมลง ส าคญสดคอ ตวแรกเลย คอ เพลยไฟ ไรแดง เพลยแปง แลวกเชอราบางตวใน

ฤดฝน”

8) วธแกไขปญหาศตรพชทเกดขนระหวางการเพาะปลก

“ใชสารเคมพน กฉดเปนเวลาไป อาจจะฉดสก 7- 10 วนตอครง เปนการฉดปองกนไมให

เกดขน แตเวลาใชเรากตองปองกนตวใหดๆอะนะ อาจจะใสอะไรทปดปองกนการหายใจของเรา”

9) สารเคมทซอมาใชในแตละครงมราคาสงหรอไม

“แพงนะ อยางเอาแคพนทแปลงน ประมาณ 3 ไร กซอท ครงละประมาณ 1,200 ไมก 1,500

หรอ 1,800 หรอบางครงกอาจจะถง 2,000 บาท ถาเราใชเคมทมนมประสทธภาพสงขน สงกวา อก

อยางคอเคมเราจะไมใชซ าๆ เพราะมนจะเกดการดอยา ตนไมกอาจจะเสยหาย เรากตองเปลยนยา

เปลยนเคมไปเรอยๆ อยางแปลงนอาจจะใชสก 3-4 ชนด คราวนอาจจะใช พอส ตอไปอาจจะอะบา

แมคตน ตอไปกอาจจะเปนตวอนๆเรอยไป แลวกพอเราหมดตวเปลยน กวนกลบมาใชตวเดม กลบมา

เรมใหม จะเวยนไปเรอย เพอปองกนการดอยา ซอแตละทกไมเยอะ ซอแคใชหมด หมดแลวกคอยซอ

ใหมเอา”

10) สามารถใชวธก าจดศตรพชอนๆโดยไมใชสารเคมไดหรอไม

“พวกสารชวภาพทใชไดกมหลายอยาง บางคนอาจจะใชพวกสารสะเดา น าสมควนไม ในการ

ปองกนและขบไล ท าใหแมลงศตรพชพวกนไปรงเกยจกลน แลวใบไมกจะสวย เพราะมนจะไปท า

ความสะอาด เคลอบใบไมใหสะอาดขน วธพวกนกใชไดเหมาะกบคนทอายเยอะๆ หรอไมถกกบเคม

อะไรแบบน”

11) ความแตกตางระหวางการใชสารเคมกบสารชวภาพ

“ประสทธภาพของทงสองอยางกเหมอนๆกน แตชวภาพเนย เนนเพอใหตนไมแขงแรง

เหมอนเราอยากผอมกตองออกก าลงกายบอยๆ มนกชากวา เสยเวลากวาการกนยาลดความอวน

78

สารชวภาพกเหมอนกน คอมนเสยเวลา พดงายๆกคอเราท าใหมนเปนเรองงายเขา กซอเคมมาพนเอา

เลยดกวา มนงายด แตวาตนทนมนกจะสงแหละ”

12) วธการบ ารงดแลรกษาตนไม

“กมใสปย กบพนยา ใสปยนกจะใสตอนเปลยนเปนกระถาง 5 นว กบ 8 นว ใสนดนง กใส

ตงแตตอนตนของการเรมเปลยนกระถางเลย ถงมนโตแลวกอาจจะใสตอได ถาเราอยากเลยงใหมนงาม

มากๆ พอเวลายอดเดน คอในลกษณะทมใบออนขนมาเรอยๆ เรากอาจจะหยอดปยลงไปนดนง ใช

นอย ไมเยอะหรอก แตวามนกจะมปยอกแบบทใชพนทางใบอะนะ เปนปยเกลดกบปยน า ถาใชไดเนย

ไมจะงามแบบผกเลย ใบมนจะสวย แลวจะขายไดราคากวาดวย ทสวนกจะมฉด 7 วน/ครง 10 วน/

ครง แบบนเหมอนกน สรปคอปยกบยากฉดพอๆกน แตเวลาใชไมควรเอามาผสมกนนะ มนจะท าให

เคมไมละลาย แลวประสทธภาพของปยกจะลดลง”

13) วธการรดน า

“รดน านกจะใชเปดสปรงเกอรดวย แลวกเดนรดเองดวย จะใชน าฝนทตกลงมาตรงรองทขด

ไวนแหละ สบขนไปใสไวตรงบอพกน าตรงนนกอน เพราะตองคอยเชคดคาความจดเคมของน ากอน

ตองใชใหเปนน าจด ถาน าเคมนใชไมได บางทความเขมขนของน ากเยอะ กตองมใชน าประปารวมดวย

ผสมกนไป”

14) ปรมาณของเสยระหวางการเพาะปลก

“เสยหายตเปนเปอรเซนเลยเทาทเคยสงเกต อยางเยอะเลยเนย กจะไมเกน 20 เปอรเซน คอ

เสยหายแบบมนใชไมไดเลยนะ คอมนตายอะไรแบบน เพาะออกมาใน 100 ตน เสยถง 20 ตน นถอวา

เยอะมากๆแลว ในแตละวธทเพาะพนธกมจ านวนของทเสยหายพอๆกน จะเสยนอยสดกนาจะกงตอน

เนยแหละ จ านวน 20 เปอรเซนทนบรวมมาเนย คอเรมตงแตเพาะ จนเปลยนกระถาง คดตนสวย จน

วางขายเลยนะ มนกจะมเสยเรอยไป แตคอเฉลยรวมทงหมดออกมาจะตองไมเกน 20 เปอรเซน ถา

เกนกวานคอขาดทนแลว”

79

15) วธก าจดของเสยตางๆทเกดขน

“ของเสยกทง ทงไปเลย ปลอยผตามธรรมชาตไป จรงๆดนมนกใชไดอยนะ แตกจะไมด

เทาทควร ไมดเทาเราใชดนใหม เพราะมนจะมรา มรากเนาของตนเกาๆอย กไมควรเอามาใชปลก

โกสนอก ถาจะใชกเอาไปเปนดนปลกอยางอนดกวา พวกมะนาว พวกไมดอก แบบกหลาบกใชได งาม

ด กมเทดนใสกระสอบเกบไวเหมอนกน สวนตวตนกทงไป ไมไดเอามาท าปยอะไรเลย มนเปลองแรง

เปลองเวลา เราไปท าอยางอนดกวาอก”

16) วธการบรหารจดการของเหลอ ของในคลงสนคา

“ตนไมน ถาลกคาไมมาสง หรอไมไดเขามาซอมาดเองทสวนเราเอง กจะเอาไปขายตรงหนา

รานทจตจกร อนไหนขายไมหมดกขนกลบมา ถายกระถาง ดแลไปเรอยๆ ใหญแลว สวยแลวกเอาไป

ขายเปนไซสใหม ราคาใหมได จะไมมการจดเซลลดราคานะ เพราะปกตเรากขายถกอยแลว”

17) สายพนธมผลกบราคาขายหรอไม

“กมผลนะ พนธเยอะจรงแตกตองมลกษณะทเดนกวาคนอนดวยนะ อาจจะเดนดวยส

ลกษณะใบ การเรยงตวของใบ ความสวยงาม ฟอรมตน อะไรพวกน ยงพวกกลมคนทเลนตนโกสน เขา

กจะดทฟอรมตน คอฟอรมจะตองไมเสย ตนไหนทฟอรมไมด หรอมการกลายพนธอะไรพวกน ทสวนก

จะทง ไมขายนะ เพราะมนกจะมผลตอชอเสยงเหมอนกน บางครงเปนตนพนธใหม ลกไมใหม แต

ลกษณะไมตางไปจากตนแมมาก เขากเลอกทจะเลนตนดงเดมมากกวา”

18) ลกคาสวนใหญนยมเลอกซอตนโกสนสายพนธไหน ราคาไหน

“เขากซอกนทวไปนะ กขายออกทกแบบเรอยๆ สวนกระถางไซสปกตเลยทคนซอเยอะๆ ก

สวนใหญก 2 ไซสนแหละ 50 บาท กบ 100 บาท แตบางครงถาเปนลกไมใหม ขนาดเดยวกนกบตน

100 แตมความสวย มลกษณะเดน กอาจขายไดถง 300 หรอ 500 กม”

19) กลมลกคาประจ าและวธการดแลลกคา

“ลกคาสวนใหญทมาซอกเปนพวกพอคา แมคา ทมารบไปเพอไปขายตออกท กมทงใน

ประเทศแลวกตางประเทศนะ วธการดแลลกคาของเรากคอวาของทเราขายไปจะมคณภาพ ตนสวย

80

แขงแรง เราจะใสใจในคณภาพของสนคาของเราแบบนมากกวา พอลกคาชอบกจะกลบมาซอใหม

สงซอเยอะๆ ถาอยในททไปสงของใหได เรากไปสงใหฟร ลกคาคนไหนตดตอมา สนใจอยากเขามาด

ของทสวนเรา เรากจะเปนคนไปน าทางมาเองจากจตจกร ท าเอง ขายเอง ดแลสนคา ดแลลกคาเอง

ประมาณน”

20) ค าตชมจากลกคา/ขอดและขอเสยของสวน

“ลกคากชอบ กชม ไมเหนเคยบนอะไรนะ การสะสมสายพนธของสวนเรามนมมายาวนาน ม

ทงไมเกา แลวกมทงไมใหม แลวกเปนคนขยายพนธเองดวย ของกจะมหลากหลาย แลวการเปนผน า

ทางการตลาดของเรากมมากอน เปนทรจก ของทขายกราคาถก มคณภาพ”

21) วธการตดตอสอสารกบลกคา

“สวนใหญลกคากจะรจกจากหนารานทจตจกรอยแลว เพราะวาระยะเวลาการขายของเรา

มนนาน คนเขากจะรจกอยแลว กจะเบอรโทรศพท เบอรตดตอกนไว แลวตอนนกมมาใชเฟส ใชไลน ก

ชวยท าใหตลาดดขน แตกยงมปญหาเวลาลกคาทอยตางประเทศเขาตองการสนคา เราจะสงกตองลาง

ดนออกใหหมด แลวตนไมพวกนมนขาดดนไมได มนอาจจะแหงจะตาย แลวเราอาจจะตองรบเคลม

ตนไมเหลานน มนกนาตองศกษาอะไรหลายๆอยาง ไปตดตอท าใบผานทเกษตร แตเรากยงไมไดเขาไป

ศกษาตรงจดนนเตมท กเลยยงสงไปใหไมได กตองมเสยลกคากลมนไป”

22) ขอตกลงในการรบค าสงซอจากลกคา

“สวนใหญลกคาทตดตอกบเรากจะรจกกน กไมนาจะมปญหาเรองเบยว หรอยกเลกออเดอร

อะไร”

23) สถานทกระจายสนคา

“เรากมหนารานทจตจกร ขายทกวนองคารกบพธ มนจะเปนแบบตลาดตนไม แลวกมไปสง

ของใหกบพวกรานคาแถวบางใหญ รงสต แลวกมลกคาทเขามาดเองถงในสวนนเลย”

81

24) กระบวนการขนสง ขนถายสนคา

“กขนใสกระบะไป กระบะคนใหญ ขนซอนๆไปเปนชนๆ พวกรานคาอนสวนใหญเวลาสงทก

เปนรอยสองรอยตน แตเรากดทจ านวนเงนมากกวาจ านวนตนนะ ถาเงนมนโอเคกขนไปสงแลว

จ านวนเทยวทขนไปเยอะสดวนหนงกไดประมาณ 2 รอบเตมท ของกมช ารดเสยหายบาง แตกแคใบ

หก ใบขาด กยงสามารถขายไดอยด”

25) ความตองการสนคาของรานคากบก าลงการผลตเพยงพอตอกนหรอไม

“เดยวนเศรษฐกจไมคอยด กไมคอยสง ปกตแตกอนสงอาทตยหนงกม 2-3 หนนะ ของทสวน

กมพอขาย พอสงใหตลอด เพราะทสวนกท ารวมกนกบสวนบศรน แลวกสวนวสนต รบออเดอรมากสง

ของรวมรวมกนไป 3 สวน เหมอนท าเปนทม กแบงกนตลอด”

26) วธการเกบรกษาขอมล เชน คาใชจาย รายรบ รายจายตางๆ

“ไมไดจดเลย เปนคนสวนทท าสวนแบบเกาเลย ท าแบบคนโบราณจรงๆ ไมมการท าบญช

อะไร ถามเกบกเกบ ไมมกลงทนใชไป เปนเงนหมนเวยนไปเรอย ไมรเงนทน ไมรก าไรอะไรเลย จรงๆ

ถาท าไวบางกนาจะดกวา เพราะยคสมยมนกเปลยนไป กตองมการศกษาใหม ท าใหม เราไมไดขายกบ

คนบานเราแลว มนกวางไปอก ตองไปขายใหพวกแขก พวกปากสถานอะไรแบบน เรากตองมวธคด

วธท า การสอสาร มการปรบตวอยเรอยๆ”

82

แบบสมภาษณ: สวนบศรนทร 1) วธทใชในการเพาะปลก

“ปกตทนจะใชปกช าอยางเดยว พวกเสยบยอด พวกอะไร จะไมไดท าเลย เพราะมนแพยาง เสยบแลวมอเลบเสย” 2) กระบวนการหรอขนตอนในการเพาะปลก

“วธการปกช าขนแรกกตองกรอกดน รดน า กรอกดนใสถวย 4 นว เอากาบมะพราวใสกนนดนง ประมาณ 1 ใน 4 เสรจแลวกกรอกดนเขาไปใหเตมถวย เสรจแลวกเอาเขาต แลวกรดน าอยประมาณสก 4-5 วน จนชม แลวกเตรยมตดกง กงทยาวๆทเราจะตดกอยสกประมาณ 4-5 นว กตดกงไปปก ปกเสรจกรดน า รดน าใหเปยกเลย มนจะไดเหยวนอยหนอย เอาใสตไว ใสไวเพอไมใหมนเหยว เหมอนลดการคายน า ตนไมจะไมคายน า แลวกจะมารดน าวนละครงๆไปเรอยเนย อยประมาณสก 1 อาทตย พอจาก 1 อาทตย แลวกจะเวนเปนรดวนเวนวนตอไปอกสกประมาณ 1 เดอน พอเขาถง 1 เดอนเนย รากมนจะเรมออกแลว พอพน 1 เดอนมา เรากจะเรมรดน าทกวนอก วนละครงๆ ไปจนกวามนเดนยอดแลว ขนยอดใหม ขนใบใหมแลว พอขนใบใหมแลวเนย แสดงวารากมนยาวแลว มนจะแตกแลว กนอาหารแลว พอสกประมาณอกเกอบๆ 2 เดอน ประมาณสก 6-7 อาทตย กจะเปดต กคอเปดตทเราคลมไวทแรกออก ใหอากาศมนถายเท ใหตนไมมนไดรบแสงอะไรบาง พอเปดตเสรจ กจะปลอยใหมนไดอากาศไปมาอะไรแบบน ไปสก 2 อาทตย ใหมนไดฟนตว พอ 2 อาทตยเสรจ กจะยกออกจากต แลวกเอาไปวางไวบนโตะทมนมแสงถงประมาณสก 70 : 30 คอวารม 70 แสงอก 30 แลวกเอาไวสกประมาณเดอนนง พอเดอนนงกจะเอามาถายกระถาง คอทเอาไวนานเดอนนงเนย เพอใหรากมนเยอะ พอรากมนเยอะแลว ตอนเวลาเราถายกระถาง การเสยหายมนจะนอย แลวมนกจะโตเรว ถาสมมตวาเรารบถายมนจะท าใหโตชากวาการทเราช าไวในถวยกอน พกฟนมนไวในถวยกอนมนกจะโตเรวกวา เวลาถายกระถางเพอจะขายเนย กเตรยมกาบมะพราว เตรยมดน เตรยมปย กคอจะใชดน 5 ลก กาบมะพราว 1 ลก เอามาคลกผสมกน พอเขากนดแลว กเอากระถาง 8 นวมา แลวกเอากาบมะพราวรองกนไปกอนอก รองสงประมาณสก 1 นว เสรจแลวกเอาตนถวยทเราตองการจะปลกวางลงไป แลวกเอาดนทเราคลกไวใสลงไปประมาณคอนๆ แลวกโรยปย แลวกเอาดนปดอกท แคนเปนอนวาจบ จากนนกรดน าดแลไปปกต ระยะเวลาท ารวมๆนตงแตตนจนกวาจะขาย คอขายแบบทเอาตนสวยเลย กจะอยถงประมาณ 4-5 เดอนอยางนอย ตวลงกมผสมพนธนะ กผสมไมยาก แตกท าไดไมตลอด ไมทกฤดหรอก เพราะมนจะออกดอกตอนชวงปใหม ชวงมกราคม-มนาคม ชวงหนาวๆนแหละ 3 เดอนนทจะผสมตดด ตอนผสมกจะผสมชวง 8 โมงเชา หรอไมงนกชวง 2-3 ทม มนจะเปนชวงทดอกตวเมยบาน กจะเอาเกสรตวผไปปดทเกสรตวเมย พอมนผสมตดกจะไดเปนเมดๆ กเอาเมลดนแหละไปปลก เวลาเลอกตนทจะผสมกเลอกเนนตนทมนใบใหญๆ สสวยๆอะไรแบบน เอาไปผสมกน หรอ

83

ไมอยางนนกเอาใบยาวไปผสมด กแลวแตวาเราอยากไดไมยงไง กลองเอาไปผสมด เวลาผสมทนงโอกาสทจะไดลกไมสวยกประมาณ 2เปอรเซน100 ตนเนย จะไดสกประมาณ 2 ตน ไมนาจะเกนน คอคอนขางไดยากแหละ แตคอสามารถผสมตด ผสมได แลวกไดเยอะ แตมนจะไมสวย พวกทไมสวยนกจะทงๆไป” 3) วตถดบทใชในการเพาะปลก

“กมกาบมะพราว แลวกดนใบกามป แลวกปยมลตโคด สามอยางหลกๆ เวลาสงกสงจากรานเกษตรแหละ จรงๆกสงจากทไหนกได แตลงจะมเจาทสงประจ าอย ดนกสงจากแถบลพบร” 4) เหตผลในการเลอกใชวตถดบจากผสงมอบวตถดบเหลานน

“กสงกนประจ าอย ดนนสงมากกระสอบละ 25 บาท ปยกกระสอบละ 1,700 บาท กาบมะพราว กประมาณ 40 กวาบาท เพราะวาสงเยอะ สงมาทนงกคนรถนง กาบมะพราวกจะมาประมาณ 160 กระสอบ ดนอก 500 ลก สวนปยนสงแค 25 กโลกรม เพราะวามนใชนอย ใชไมเยอะ ถาไมพอกไปซอเพมตามรานแถวๆสวนนแหละ เรองพวกคณภาพอะไรมนกไมแนนอนหรอก แตวามนกไมไดเกยวกบโกสนเทาไหร” 5) รอบระยะเวลาในการสงวตถดบแตละครง

“ดนสงมากนาจะอยประมาณ 2 เดอน ขนอยกบจงหวะทไมหมดสวนหรอเปลา ถาไมหมดสวน มนถายไมใหม มนกตองใชเยอะ” 6) การเกบรกษาวตถดบทมอย

“กมนจะมเพลงเกบอย เปนเพลงเกบดน เกบกาบมะพราว ไวกนฝนกนแดด จรงๆเปยกไปแหงไปมนกไมเปนไร ตนไมมนไมเปนไรหรอก ไมใชปญหาอะไร แตมนกตองใหแหงไวอะนะ เพราะเปยกแลวเวลายกมนกจะหนกแคนนเอง” 7) ปญหาทเกดขนระหวางการเพาะปลก เชน ปญหาศตรพช

“ศตรพชทม กมไรแดง เพลยไฟ หนอน แตหนอนนปนงจะมมาหนเดยว ชวงหนาหนาว เปนพวกหนอนผเสอ เขาเรยกกนวาหนอนหนงเหนยวอะ แตถาศตรพชเอาหลกๆนกไรแดง”

84

8) วธแกไขปญหาศตรพชทเกดขนระหวางการเพาะปลก “กฉดยาทกอาทตย อาทตยละครง หรอไมอยางนนชวงมนแตกใบออนเนย ถาเหนยอดมน

เสย มนขนไมสวย กตองฉด แตไรแดงเรากดไดนะเวลามนเกด กดแถวใตใบ มนจะเปนจดแดงๆ แลวมนจะกนใบ ถาเราไมฉดยามนกจะกนใบรวงหมดเลย โกรนทงสวน พอเราเหนเรากรบเอายาลง คอใชยาฉดใตใบ แตถาเปนพวกเพลยไฟนกฉดยอด กใชยาทเปนพวกสารเคม พวกยาฆาแมลง เวลาใชกมแพบาง กใสหนากาก ใสถงมอเอา ถงแพกตองฉดเอง เพราะใหคนงานท าแลวมนท าไมเปน ตายหมด มนจะมวธฉดของมน เราสอนไปคนงานกไมคอยจ า ฉดฆาอะไรแตละอยางมนกไมเหมอนกน ตองดโรคใหเปนดวย”

9) สารเคมทซอมาใชในแตละครงมราคาสงหรอไม

“แพงๆ เปนพนนะ กตองซอทกอาทตย จะไมไดซอตนไว รานทซอมนกอยใกลบาน หมดกไปซอ เวลาซอมาทกใชฉดได 2 หน” 10) สามารถใชวธก าจดศตรพชอนๆโดยไมใชสารเคมไดหรอไม

“กใชพวกสารสะเดาได แตยงไมเคยลอง ถาใชกคงตองฉดอยประจ า” 11) ความแตกตางระหวางการใชสารเคมกบสารชวภาพ

“ราคานตางแนละ แตผลทไดกไมรเหมอนกน ลงยงไมเคยลอง กใชอยแตยาพน มนสะดวกด แตวาพวกชวภาพเนย คดวาถาตนไมเปนโรคแลวมาฉดแกไมนาจะทน ถาพวกสารเคมมนยงพอฆาได แตกตองเปนไมเยอะนะ ถาเปนเยอะกแกไมทนอยด คอตองคอยดอยตลอดอะ ภายใน 1 อาทตยเนย ยงไงกตองฉดฆาเพลยไฟแนนอน แตไรแดงนมาชา อาจจะมาเดอนละครง กแลวแต ตองคอยสงเกตเอา” 12) วธการบ ารงดแลรกษาตนไม

“เหมอนปลกตนไมปกตแหละ กมรดน า ใสปย พนยาบาง รดน ากดอากาศเอา ชวงไหนแลง ดนแหงกรดเยอะหนอย ชวงไหนฝนตกกไมตองไปรดมนมาก ดขนาดตน ดอากาศ กรดเอาตามทเหมาะสม ปยกนานๆใสท เหมอนบ ารงเขาไปบาง ไมตองเยอะแยะ อาจจะใสเวลาถายกระถาง หรอเปลยนทปลก แตกนดหนอยพอ แลวกมตองคอยพนยาตามทบอกทแรก กอาทตยละครง แตถาปลกตามบานกเอาผงซกฟอก เอาซนไลนผสมๆน า ฉดฆาแทนยาได”

85

13) วธการรดน า “เวลารดน า ลงกเดนรดเอง แลวกมเปดสปรงเกอรดวย น าทใชกมทงน าฝนทงน าประปานะ

พวกน าฝนกสบเอาจากรองทขดๆไวเพอกกน านแหละมาใช คนท าสวนกจะขดกนไวแบบนทงนน ชวงหนาฝนกสบจากตรงนใชไดพอเลย ถาแลงๆ น ามนนอย กตองเอาน าประปามาใชชวยรดไป” 14) ปรมาณของเสยระหวางการเพาะปลก

“ปรมาณของเสยนกขนอยกบแมพนธทเราปกช า ถาชวงแลงเนยของเสยหายจะเยอะ กในชวงประมาณเดอนมนา เมษา พฤษภาแหละ เพราะวาโกสนเนยโดยธรรมชาตของเขา ตอนหนาแลงแมพนธไมใบสมนจะเยอะ แตถาชวงหนาวหรอชวงฝน ไมมนจะเขยว ไมใบสการปรงอาหาร การออกรากมนจะสไมใบเขยวไมได ถาแมพนธเปนไมใบเขยวเนย มนจะออกรากเรว ความเสยหายจะนอย พวกไมใบสบางทเวลาเอาเขาตไปแลว ใบมนกรวง มนกจะโอกาสเสยเยอะ ถาขยายพนธชวงเปนไมใบสน ความเสยหายกนาจะอยทประมาณ 20เปอรเซนสงสด ก 20-30เปอรเซนประมาณนน ขนอยกบกงแมพนธดวย ถากงแกมนกเสยหายเยอะ ถากงออนมนกเสยหายนอย แตถาไมเปนใบเขยวเลยเนย มนจะเสยหายกสกประมาณ 5เปอรเซนอยางเยอะ ความจรงกแทบจะไมเสยเลย” 15) วธก าจดของเสยตางๆทเกดขน

“ของเสยเรากคว าทง คว าทงไปเลย ไมไดเอาไปใชท าอะไร ถาดนลงกจะแบงมาปลกพวกเลบครฑตอ เราจะไมเอามาปลกโกสนใหมนะ แตถาเอาไปเพอปลกอยางอนอะได พชอยางอนอะปลกได ปลกผก ปลกอะไรกปลกได แตตวตนทไมเอากทงไปเลย ไมไดมาใชท าอะไรตอ” 16) วธการบรหารจดการของเหลอ ของในคลงสนคา

“ถารอบนมตนสวยทขายไมได ไมมใครมาซอ เรากจะเอามาเพมไซสกระถางขนไป จาก 8 นว เรากจะเอาไปลงกระถาง 12 นวแทน แลวเดยวเรากเอาไปขายอก เอาไปขายอกราคานง เปนอกไซสนงไป แลวถายงขายไมออกอกเนย กจะมาเพมเปนกระถางไซส15 นว เดยวกตองขายหมดเขาสกไซสนงอะแหละ นอกจากถาไมหมดจรงๆ กตดเลย ตดตรงยอดแลวเอามาปกใหม ช าใหม แลวกเอาตรงโคนไปท าแมพนธอะไรแบบน กจะหมนเวยนไปอยแบบน” 17) สายพนธมผลกบราคาขายหรอไม

“มๆ ถาเปนพนธใหม เปนลกไมทผสมขนมา ลงกจะขายอกราคานง สมมตไซส8 นว พนๆจะขายอย 100 บาท แตถาเปนลกไมใหมทไซสเดยวกน จะขาย 300 บาท เพราะวามนเปนไมใหมทเราผสมขนมาเอง ลองดเปรยบเทยบกบของคนอนแลววาของเรามนสวย ดฟอรมไม ดตรงขอมน ชวงใบ

86

ไมหางจนเกนไป เพราะถาใบมนหางมนกไมสวย ดจากความใหญของใบ จากสอะไรแบบน แลวกจะเอาไปขายอยสกประมาณ 1 ป ถาขายไมออกกจะเอาลงมาขายราคาเดมปกต” 18) ลกคาสวนใหญนยมเลอกซอตนโกสนสายพนธไหน ราคาไหน

“คนซอ ถาโดยทวไปเขากจะซอไซส5 นว หรอ 8 นว ปกตราคาปลก 5 นวกจะขายอย 50 บาท ไซส8 นว จะขายอย 100 บาท ถาราคาสงกตองจ านวนหลกรอยตนขนไป สง 5 นวกจะขาย 40 บาท สวน 8 นวกจะสง 80 บาท แลวกไมทคนเขาชอบซอหลกๆกเปนไมทสเยอะๆอะ สแดง สเหลอง สอะไรพวกน ทมนมสเยอะๆ ถาทสวนพนธทขายไดเยอะๆเลยกบศรนทรกบเศรษฐตลงชน ส าหรบทสวนนนะ ไม 2 ตนน มนจะเปนอมตะ คนจะซอตลอด” 19) กลมลกคาประจ าและวธการดแลลกคา

“สวนใหญคนซอประจ า ลงกจะสงใหรานทเขาขายอกทนงตามบางใหญ รงสตแถวคลอง 15 อะไรแบบน กจะเอาไปสงเขา แลวกจะมขายเองทจตจกรดวย มหนารานอยดวย แลวกรบลกคานอกดวย ลกคานอกกพวกอนโด มาเล อนเดย ฟลปปนส พวกนเขาจะเขามาเดนเทยวทจตจกร แลวกจะตามมาสวน แลวลงกยงมสงเขาบรษทสงออกอกบรษทนง แลวกมสงใหบรษทของนองชายดวย คอผกมตรเปนเครอญาตกน ถาตนไมไมพอกมการแบงกน ดงกน แชรออเดอรรวมกนไป ดแลลกคากไมไดท าอะไร กตอนรบกนปกต จะมกเวลาลกคานอกจะมาสวน กตองนดกนเพอไปน าทางเขามาจากจตจกร” 20) ค าตชมจากลกคา/ขอดและขอเสยของสวน

“ลกคาเขากชอบ กไมเคยบนอะไรนะ มมาชม มมาบอกวาเขาเอาไปเลยงแลวกสวย แตกตองเปนคนเลยงเปนนะ ถาเลยงไมเปนมนกคงตองตายไป ลกคาเรากจะเปนลกคาเดมๆเกาๆ กจะวนกลบมาซออยเรอย แลวกหนาใหมกมมาอยเรอย เพราะวามนไมมใครท าแลวโกสน มนมไมกเจา มนอยแลว” 21) วธการตดตอสอสารกบลกคา

“สวนใหญเขากจะโทรมาสง ถาลกคาบานเราสวนใหญเขากจะโทรสง เอาเปนแบบรวมๆ ใบกลม ใบกลาง ใบส ประมาณน แตถาเปนลกคานอก สวนใหญเขากจะเขามาเลอกเองทกเทยว วาเอาแบบนกตน เอาพนธนกตน อะไรแบบน เวลาตดตอคยกบลกคากจะเปนโทรสงอยางเดยว ใชโทรเอา เพราะลงไมไดอเมลลอะไรพวกน”

87

22) ขอตกลงในการรบค าสงซอจากลกคา “ไมไดตกลงอะไรกนหรอก สวนใหญสงไวกเอาของกนทงนน จะมกแตเจอทแบบสงแลวยงไม

คอยจายเงน เรากจะใชเกบเงนตอนสงของรอบตอไปแทน แตปกตกจะจายกนแหละ แตถาเปนลกคานอก เรากจะกนไวเลยวา คอใหจายตงกอน แลวเราถงจะแพคของให ถาไมอยางนนจะไมแพค ไมเตรยมของใหแลว” 23) สถานทกระจายสนคา

“กมแถวบางบวทอง รงสต แลวกหนารานเราเองทจตจกร” 24) กระบวนการขนสง ขนถายสนคา

“กถาลกคานอกสง เวลาสงของเรากแพค ถาประเทศไหนทเอาดนไปไมได กตองลางดน ท าความสะอาดรากไป กแลวแตอกวาถาเกดเขาซอแลวเขาจะเอาเขาบรษทแพค เรากเอาไปสงเขา แตถาเขาใหเราแพค กโอเค เรากตองแพคใหเขาเอง กซอ กบวกคาของทตองใชแพคเพมเขาไป แตสวนใหญลงจะสงเขาบรษทแพค เพราะเขาจะมกระบวนการของเขาตางหาก สวนลกคาบานเรากไมมกระบวนการอะไรมากหรอก เพราะเราท าของเราเอง กแคเอาของไปสงตามหนาราน เขาสงมากขนขนรถกระบะไป ถงทกไปเอาของลง แลวกเกบเงนเลย วนนงถาสงสดเลยกไดประมาณ 3 เทยว คอกลบดกเลยอะ แตเดยวนไมมแลว เศรษฐกจมนไมด เขากไมไดสงกนเยอะขนาดนน ขนอยกบจงหวะเขาขายแหละ เขาขายออกเรว เขากสงเราเรว ถาเขาขายชา เรากชาไปดวย ของกไมมเสยหายช ารดอะไร ถงมกนดหนอย เสยหายนอย กยงขายได ” 25) ความตองการสนคาของรานคากบก าลงการผลตเพยงพอตอกนหรอไม

“กเวลาเขามาสงไปแตละท จะสงอกกไมเกน 2 อาทตยนะ เขากจะกลบมาสงเพมอก ของทเราท ากมพอสงใหตลอด กอาจจะมชวงหนาฝนทไมสมนไมคอยสวย กจะขายชาหนอย เขากจะกลบมาสงเพมอกทชา แตกอยในชวงประมาณนแหละ 2-3 อาทตย เราจะมของไมพอจรงๆ จนตองเสยออเดอรตรงสวนนนไป กแบบเวลามลกคานอกมาเหมาเยอะๆ เหมาหมดกมเหมอนกน ลกคาทจะเอากตองรออก 4-5เดอนอะ เพราะถงเวลาท าจะแบงออเดอรรวมกนหลายสวนกจรง แตเวลาของหมด กหมดเหมอนกน แตคออาจจะเหลอของทไมคอยโอเค ไมตรงตามทลกคาจะเอา เรากจะเอาไปขายทหนารานเอง ตรงจตจกรนคอยงขายตามปกต แตอาจจะมจ านวนของทเอาไปขายนอยลง”

88

26) วธการเกบรกษาขอมล เชน คาใชจาย รายรบ รายจายตางๆ “พวกคาใชจายนไมคอยไดเกบนะ กจะไมรทนอะไรเลยนะ แตถาคดกพอประมาณไดวาจาย

ไปประมาณนนะ ไดมาประมาณนนะแคนน เพราะเงนทใชลงทนซอของมนกใชเงนกอนเดมเวยนๆไปแหละ”

89

แบบสมภาษณ: สวนวสนต 1) วธทใชในการเพาะปลก

“ปกตทสวนกใชวธปกช าอยางเดยวเลย เรว งาย ไมยงยาก ผลทไดมนกออกมาดดวย ตรงกบทเราตงใจไว” 2) กระบวนการหรอขนตอนในการเพาะปลก

“กเตรยมดนกบกาบมะพราว เอามาใสกระถางปลก แลวไปตดกงพนธมา เอาใหยาว 4-6 นว ตดเปนเฉยงๆ เปนปากฉลามอะนะ แลวปกลงดนเลย ปกลงไปลกๆ กะเอาสก 2-3 นว รดน าใหโชก กถอวาเสรจแลว ชวงเวลาทช าอยเนย กเอาเขาตไว อบไวใหมนชนๆ แลวกคอยรดน าตอไปทกวนๆ ชวงแรกกรดวนละครง พนอาทตยไปกวนเวนวนกพอ หรอจะยงรดทกวนกไดแลวแต สกประมาณเดอนนงแหละกวามนจะออกราก กคอยยายถายกระถางปลก เวลากอนจะยายกเอาออกมาจากต ใหมนไดอากาศ ไดฟนตวสก 2 อาทตยกอน พอจบลงกระถางใหมกใสปยใหมนนดนง รดน าไป ดแลไป นบเวลาตงแตเรมปกช ายนขายกม 4-5 เดอนแหละ” 3) วตถดบทใชในการเพาะปลก

“มกาบมะพราว ดน ปย ยาฆาแมลง น า แคนแหละ เวลาสงของกจะสงมาจากแถวๆลพบร” 4) เหตผลในการเลอกใชวตถดบจากผสงมอบวตถดบเหลานน

“มนสงงาย จรงๆทไหนกสงได แตทนสงกนมาตงแตแรกแลว เหมอนเปนคคากนมาอะไรแบบนน” 5) รอบระยะเวลาในการสงวตถดบแตละครง

“เวลาสงมาท กสงมารอบละ 200-300 ลกแคนน กใชไดเปนเดอนนะ ประมาณ 1-2 เดอนราวๆน” 6) การเกบรกษาวตถดบทมอย

“กเอาพลาสตกคลมเอา จรงๆปลกเพลงกได แตเวลาปลกเพลงมนตองลงทนไง ขเกยจปลกดวย ใชพลาสตกมนไมตองลงทน มนงายด ใชคลมแคเปนทกนแดดกนฝนใหมน แตโดนแดดโดนฝนไปกไมไดเปนไรหรอก ใชไดปกต กคลมไวไมใหกระสอบมนโดนนนโดนนเสยหาย”

90

7) ปญหาทเกดขนระหวางการเพาะปลก เชน ปญหาศตรพช “มพวกแมลงด กเปนพวกเพลยไฟ ไรแดง หนอน อะไรพวกๆนแหละ”

8) วธแกไขปญหาศตรพชทเกดขนระหวางการเพาะปลก

“กใชยา ยาฆาแมลงนแหละงายด ฉดพนเอาสปดาหละครง เวลาฉดกใสหนากาก ใสถงมอยาง ใสเสอผาแบบแขนยาวๆ ปดๆตวไว กตองระวงเอา ไมใหพวกละอองสารเคมมนเขาปาก เขาจมก อยาไปพนทวนลม ท าเสรจแลวกลางมออะไรใหสะอาด” 9) สารเคมทซอมาใชในแตละครงมราคาสงหรอไม

“แพง ราคามนแพง ซอทกพนกวาบาท จรงๆกใชเปลองดวย อนตรายดวย แตอยางวาแหละ มนงายด ปลกทเยอะๆมานงดแลบอยกไมไหว เหนอย เพราะทสวนนสวนใหญกท าเองหมด มคนงานไมเยอะ ไมกคนเอง อกอยางเวลาท าเองมนกไดอยางใจกวา ท ามานานแลว เปนสบป ชนแลว” 10) สามารถใชวธก าจดศตรพชอนๆโดยไมใชสารเคมไดหรอไม

“กมพวกน าสกด แบบพวกชวภาพนะ มเยอะ ใชไดหลายตว พวกนกชวยไลไมใหมนมารบกวนอะไรได เหมอนจะท าใหมนโตชาดวย แตคนกไมคอยใชหรอก มนเหนผลชากวา ไมทนใจ แตถาใชไดจรงๆมนกดอะแหละ” 11) ความแตกตางระหวางการใชสารเคมกบสารชวภาพ

“อนนไมรเหมอนกนนะ ไมเคยใช แตมนกนาจะเหมอนๆกนแหละ เพยงแตพวกชวภาพมนเหนผลชา ตองคอยมานงดแลอยเรอยๆ กท าใหเรายงยากเพมตรงสวนนไปอก พวกยาทใชอยคอฉดไปปบ มนกตายเลยนะ” 12) วธการบ ารงดแลรกษาตนไม

“โกสนไมมอะไรมาก ไมตองดแลเยอะแยะ แครดน ากอยได แตกมพวกศตรพช กเหมอนตนไมทวๆไป ถามกพนยาไป คอยใสปยบาง มนจะไดงามๆ สวนใหญกจะใสตอนเรมเปลยนกระถาง แบบเปลยนไซสกระถางใหใหญขนกจะใสไปสกหนอยนง” 13) วธการรดน า

“รดน ากเปดสปรงเกอรเอา แตมนจะรดแคกระจายๆ กเลยจะเดนรดเองอกทจะไดทวถง เวลารดกเอาน าจากตรงบอพกน ามาใช น าทอยในนนกสบมาจากรองตามสวน แตเวลาชวงน านอย ฝน

91

ไมตก กตองมใชน าประปาดวย หรอเวลาทเราวดคาน าแลวมนไมได ไมโอเค กตองมเอาน าประปาไปผสมใช”

14) ปรมาณของเสยระหวางการเพาะปลก “นบตงแตปกยนขายอะ จะขายไดประมาณ 70 เปอรเซน เปน 70:30 กของเสย 30 ขายได 70 แตละรอบทปกกจะอยประมาณน ไมมเกนกวาน” 15) วธก าจดของเสยตางๆทเกดขน

“กทง ไมตองคดอะไรมาก ทงเลย เพราะมนเสยแลว มนโดนแมลงกวน รากมนเนา เอาไปท าอะไรตอมนกไมด ไมสวยอะ จะมดนทแบงเอามาปลกตนไมอยางอน เอามาปลกไมพนธอนมนกพอปลกได แตถาเอาไปปลกโกสนตอน มนกไมไดแลว ตนมนกทงไป จะเอาไปท าอยางอนกไมไดแลวละ” 16) วธการบรหารจดการของเหลอ ของในคลงสนคา

“ของเหลอกน าเขาสวน เอากลบมาเลยงตอ มนไมไดเสย มนกยงเลยงได แลวกเอาไปขายเปนไซสใหม ตนใหญกวาเดม” 17) สายพนธมผลกบราคาขายหรอไม

“มนกปกตแหละ ราคาทขายอยมนกพนๆ มนกเปนตนไมเศรษฐกจอยางหนง ปกตถากระถาง 5 นว ขายปลกอย 50 บาท ขายสงรอยตนขนไปก 40 บาท แลวกถากระถางใหญกวานหนอย ราคาตามตลาดทวไปปกตกจะขาย 100 บาท พอเปนลกไมใหมๆ สายพนธใหมๆกจะ 300 บาท กแลวแตฟอรม กดฟอรมเอา ดลกษณะเดนๆ” 18) ลกคาสวนใหญนยมเลอกซอตนโกสนสายพนธไหน ราคาไหน

“สวนใหญทสวนเราทขายไดเยอะๆเลยหลกๆเลย กบศรนทร ตลงชน แลวกเพชรพะงน กมประมาณนนะทท าอย แลวกจะเปนไซสเลกนะ กระถาง 5 นวแหละทขายงาย ถาโตขนมาหนอย ราคามนสงกวา กจะขายยากไปอกนด” 19) กลมลกคาประจ าและวธการดแลลกคา

“ลกคาประจ า ถาในประเทศกจะเปนพวกรานคาแถวรงสต บางใหญ นเดยวเสรจจากตรงนกจะไปสงของใหเขาทรงสตเหมอนกน สวนถาเปนลกคาตางประเทศกพวกมาเล ปกตลกคากจะเปนกลมทซอหากนอยประจ า กจะไวใจกน เชอถอคณภาพกนเอง แลวเรากจะมการกนของเสยใหลกคานะ

92

แบบเวลาทลกคาซอเยอะๆ ซอเปนรอยตน กจะแถมไปใหสก 2 ตน แตกแถมมากไมคอยได เพราะทสวนกขายถกแลว สวนใหญลกคาเขากจะรแหละ คณภาพกบราคาทขายอยกคอถกมาก” 20) ค าตชมจากลกคา/ขอดและขอเสยของสวน

“ไมมคนบน มแตชม เขาจะชมวาของเราสวย ตนแขงแรง พวกรานคาทรบไปกจะบอกวาของขายออกงาย มแตคนชม อะไรประมาณนแหละ” 21) วธการตดตอสอสารกบลกคา

“เวลาตดตอกน เขากจะโทรมาสง เราไมไดมเฟส มไลนอะไรกบเขา ใชโทรเอาอยางเดยว แลวสวนใหญคนจะรจกหนารานเราทจตจกรอยแลวดวย กจะมมาคยวาขอตามเขามาดสวน เขามาเลอกของเองอะไรแบบนกมเหมอนกน เรากจะเปนคนน าทางมา” 22) ขอตกลงในการรบค าสงซอจากลกคา

“ลกคาสวนใหญจะโอเค แลวกคอสวนใหญตองจายตงกอน เงนมาของถงจะไป แตบางครงกมทเบยวๆเหมอนกน ใหเตรยมของไว แตกไมเขามาด หรอกมตามรานคาทจายไมตรงเวลา ตดไวกอนกม แตเดยวเรากจะไปเกบจากเขาเวลาสงของครงถดไปแหละ จะคางกนไวไมไดหรอก กเปนพวกทคาขายอยดวยกน” 23) สถานทกระจายสนคา

“ทสวนกจะมหนารานทขายเองอยทจตจกร หรอจะเขามาซอ มาดของทสวนเลยกได แลวกจะมสงของใหรานคาทขายตนไมแถวบางใหญ แถวรงสต” 24) กระบวนการขนสง ขนถายสนคา

“เวลาจะไปสงเรวหรอชากขนอยกบจ านวนของทสงนะ ถาสงหลกรอยมนกไดเรว กเอาขนกระบะไปสงของใหวนนนเลย ถาหลกพนกอาจจะชาไปนด ถาหลกหมนกตองหลายวน เพราะมนเยอะไง มนกตองใชเวลาในการเตรยมของ คดของ เวลาเอาไปสงมนกมทช ารดบาง กแคกงหก ใบหก แตวามนกยงขายไดอยด สวนจะสงวนนงไดกรอบ กแลวแตระยะทางอก อยางบางใหญนเคยสงสงสดไดอย 3 รอบ แตถาสงไกลๆมนกไดแครอบเดยว เฉลยรวมๆปกตก 2 รอบตอวนพอไดอย แลวเวลาเอาไปสงให เรากสงฟร นอกจากถามนไกลมากๆกตองมคดเพม แตยงถาสงไปใหลกคาตางประเทศ มนกตองมคดคาแพคแนนอนอยแลว”

93

25) ความตองการสนคาของรานคากบก าลงการผลตเพยงพอตอกนหรอไม “สวนใหญอะพอ ถาสวนเดยวไมพอ กจะแบงรบออเดอรกนไปทง 3 สวน แตกจะมแบบทของ

ขาดไปเลย เพราะถาเขาระบสายพนธมาเนย มนจะไมพอหรอก แตถาระบเปนลกษณะใบอะไรแบบน มนกจะพอ สวนใหญลกคากจะแยกสายพนธไมออกหรอก ถาใบมนหนาตาเหมอนๆกน แตถาเปนคนทเลนโกสนอยเนย พวกนกเลน พวกทปลกสงประกวด หรอพวกทซอปลกมานานๆกจะดออก อยางเราคนท าสวนเงยกจะดออก” 26) วธการเกบรกษาขอมล เชน คาใชจาย รายรบ รายจายตางๆ

“บญชอะไรไมไดท า ไมไดจดขอมงขอมลอะไรเลย เกบตงจากเขามาได เปนอนใชไดแลว แคตงในมอเรายงเหลออยกเปนอนใชได กจะไมไดบนทกอะไรไวเลย เตมทกแคเขยนบลใหเขาไป”

94

ภำคผนวก ค

แบบสอบถำม

95

แบบสอบถำม

แบบสอบถำมส ำหรบงำนวจย

เรอง การศกษาแนวทางการประยกตใชการบรหารงานแบบ Green Supply Chain ในธรกจภาคการเกษตรของกลมเกษตรกรผเพาะเลยงโกสน แขวงบางมด จงหวดกรงเทพมหานคร แบบสอบถามฉบบน เปนแบบสอบถามเพอเกบรวบรวมขอมลน าไปประกอบการศกษาระดบปรญญาโทคณะบรหารธรกจมหาบณฑตมหาวทยาลยกรงเทพซงผลการวจยจะน าไปวเคราะหใชเปนแนวทางในการพฒนาธรกจเพาะเลยงโกสนผวจยจงใครขอความรวมมอในการตอบแบบสอบถามอยางครบถวนและตรงตามความเปนจรงทสด ทงน เพอใหผลการศกษาวจยออกมาอยางถกตอง และสามารถน าไปใชประโยชนไดอยางมประสทธภาพตอไป สวนท 1 ขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม ค าชแจง กรณาใสเครองหมาย ลงใน หนาขอความทตรงกบความเหนของทานมากทสด 1) เพศ ชาย หญง 2) อาย นอยกวา 21 ป 21-30 ป 31-40 ป 41-50 ป มากกวา 50 ป 3) ระดบการศกษาในปจจบนหรอสงสด ต ากวาปรญญาตร ปรญญาตร สงกวาปรญญาตร 4) อาชพ นกเรยน/นกศกษา ธรกจสวนตว พนกงานบรษทเอกชน ขาราชการ/พนกงานรฐวสาหกจ พอบาน/แมบาน อนๆ 5) รายไดตอเดอน นอยกวา 10,000บาท 10,000-20,000 บาท 20,001-30,000 บาท 30,001-40,000 บาท มากกวา 40,000 บาท

96

สวนท 2 ระดบความส าคญในการพจารณาเลอกซอตนโกสน ค าชแจง โปรดใสเครองหมาย ลงในชองวาง โดยเลอกค าตอบเพยงหนงค าตอบ ปจจยตอไปนมความส าคญตอการพจารณาเลอกซอตนโกสนของทานมากนอยเพยงใด ระดบ 5 = มากทสด 4 = มาก 3 = ปานกลาง 2 = นอย 1 = นอยทสด

รายละเอยด ระดบความส าคญ

5 4 3 2 1 1. ปจจยทางดานกายภาพ

1.1 ความสวยงามโดยรวมของตนโกสน 1.2 ลกษณะสของตนโกสน

1.3 ลกษณะทรงใบของตนโกสน

1.4 ลกษณะลวดลายใบของตนโกสน 1.5 ลกษณะการเรยงใบของตนโกสน

1.6 ขนาดของตนโกสน

1.7 สายพนธแปลกใหมของตนโกสน 2. ปจจยทางดานราคา

2.1 ขนาดตนโกสนมความเหมาะสมกบราคาขาย

2.2 สายพนธตนโกสนมความเหมาะสมกบราคาขาย 2.3 ความสวยงามตนโกสนมความเหมาะสมกบราคาขาย

3. ปจจยทางดานการดแลรกษา 3.1 การทนแดด

3.2 ความแขงแรงของตนโกสน

3.3 ความยากงายในการเพาะปลก 4. ปจจยทางดานผขายหรอผใหบรการ

4.1 ความเชยวชาญของผขาย

4.2 ความสามารถในการสอสารและถายทอด 4.3 ลกษณะการพดจาของผขาย

4.4 บคลกลกษณะของผขายนาเชอถอ 5. ปจจยทางดานคณภาพการบรการ

5.1 ความเหมาะสมของสถานทตงราน

5.2 ความสะอาดและเปนระเบยบเรยบรอยภายในราน

97

5.3 การตอนรบดแลลกคา 5.4 บรการจดสง

6. ปจจยทางดานการดแลสงแวดลอม

6.1 การหลกเลยงการใชสารเคมหรอยาฆาแมลง 6.2 การใชทรพยากรอยางคมคาและเกดประโยชนสงสด

6.3 การก าจดของเสยหรอขยะอยางถกวธ

98

ประวตผเขยน ชอ-นำมสกล นางสาวบญสตา เนยมหมวด อเมล [email protected] ประวตกำรศกษำ 2553-2556 มหาวทยาลยกรงเทพ ปรญญาตร คณะมนษยศาสตรและการจดการการทองเทยว

2547-2552 โรงเรยนคณะราษฎรบ ารงปทมธาน ชนมธยมศกษาปท 1-6 ประสบกำรณท ำงำน -

การศึกษาแนวทางการประยุกตใชการบริหารจัดการโซอุปทานเชิงสิ่ง...

Documents