รายงานวิจัยฉบับสมบูรณ์ - sdg...

รายงานวจยฉบบสมบรณ

โครงการ

“ส ารวจสถานะของเปาหมายการพฒนาทยงยนในบรบทประเทศไทย และทางเลอก

มาตรการทางเศรษฐศาสตร สงคม และกฎหมาย” เปาหมายท 14 ชวตใตน า (Life below Water)

โดย ดร.อ าไพ หรคณารกษ และคณะ

กรกฏาคม 2560

สญญาเลขท SRC59X0001

รายงานฉบบสมบรณ

(Final Report)

โครงการ “ส ารวจสถานะของเปาหมายการพฒนาทยงยนในบรบทประเทศไทย และทางเลอก

มาตรการทางเศรษฐศาสตร สงคม และกฎหมาย” เปาหมายท 14 ชวตใตน า (Life below Water)

คณะผวจย สงกด

1. ดร.อ าไพ หรคณารกษ สถาบนวจยเพอการพฒนาประเทศไทย

2. นางสาวกาญจนา ยาเสน สถาบนวจยเพอการพฒนาประเทศไทย

ชด “โครงการประสานงานการวจยเพอสนบสนนการพฒนาทยงยน (SDGs)”

Research Coordination for SDGs

สนบสนนโดยส ำนกงำนกองทนสนบสนนกำรวจย (สกว.)

(ควำมเหนในรำยงำนนเปนของผวจย สกว. ไมจ ำเปนตองเหนดวยเสมอไป)

i

สารบญ

หนำ

บทสรปส าหรบผบรหาร .......................................................................................................................... ก

Executive Summary .......................................................................................................................... ค

บทคดยอ ............................................................................................................................................... จ

Abstract ............................................................................................................................................... ช

บทท 1 บทน า .......................................................................................................................................... 1

1.1 ควำมเปนมำและควำมส ำคญ .................................................................................................. 1

1.2 วตถประสงคของกำรวจย ........................................................................................................ 2

1.3 วธด ำเนนกำรวจย .................................................................................................................... 3

บทท 2 นยามและความหมายของเปาประสงค (Target) และตวช วด (Indicator) ภายใต เปาหมายท 14 ชวตใตน า (Life Below Water) และความสอดคลองกบบรบทประเทศไทย ....... 5

2.1 เปำประสงค (Target) และตวชวด (Indicator) ภำยใตเปำหมำยท 14.................................... 5

2.2 นยำมและค ำจ ำกดควำมเปำประสงคและตวชวดทส ำคญ ........................................................ 9

บทท 3 สถานะปจจบนของเปาหมายท 14 ชวตใตน า (Life Below Water) ในบรบทประเทศไทย ....... 17

บทท 4 การด าเนนงานของภาคสวนตางๆ ในปจจบน เกยวกบเปาหมายท 14 ชวตใตน า (Life Below Water) ในบรบทของประเทศไทย ............................................................................................. 29

4.1 สรปกำรด ำเนนงำนกอนเรมโครงกำร ..................................................................................... 29

4.2 สรปผลกำรศกษำวจย ............................................................................................................ 30

บทท 5 ความพรอมของประเทศไทย ในการบรรลเปาหมายท 14 ชวตใตน า (Life Below Water) ในบรบทของประเทศไทย ............................................................................................................... 35

บทท 6 การจดล าดบความส าคญ ........................................................................................................... 51

บทท 7 การส ารวจเบ องตนเกยวกบมาตรการทางเลอกดานเศรษฐกจ สงคมและกฎหมาย เพอบรรลเปาหมายท 14 ชวตใตน า (Life Below Water) ...................................................................... 67

บทท 8 สรป ........................................................................................................................................... 73

รำยงำนฉบบสมบรณ (Final Report)

ii

หนำ

บรรณานกรม .......................................................................................................................................... 79

ภาคผนวก .............................................................................................................................................. 85

ภาคผนวก ก ........................................................................................................................................... 87

ภาคผนวก ข ........................................................................................................................................... 91

ภาคผนวก ค ........................................................................................................................................... 93

iii

สารบญตาราง

หนำ

ตำรำงท 6.1 แสดงกำรจดล ำดบควำมส ำคญของเปำประสงคและตวชวด

ภำยใตเปำหมำยท 14 ในบรบทไทย ...................................................................................... 51

ตำรำงท 7.1 มำตรกำรและกลไกกำรด ำเนนงำนเพอกำรพฒนำและตดตำมประเมนผลตวชวดภำยใตเปำหมำย

ท 14 ..................................................................................................................................... 67

ตำรำงท 7.2 มำตรกำรเพอกำรด ำเนนงำนตำมเปำประสงคและตวชวดภำยใตเปำหมำยท 14 ................... 69

ก

บทสรปส าหรบผบรหาร

ทประชมสมชชำสหประชำชำตสมยสำมญ ครงท 70 ในเดอนกนยำยน พ.ศ. 2558 ไดรบรองเอกสำร

วำระกำรพฒนำทยงยน พ.ศ. 2573 (2030 Agenda for Sustainable Development) มสำระส ำคญคอ

เปำหมำยกำรพฒนำทยงยนจ ำนวน 17 เปำหมำย (Goals) และก ำหนดเปำประสงค (Targets) ไว 169 ขอ

ซงนบเปนครงแรกของโลกทประเทศตำงๆ ใหกำรยอมรบถงควำมส ำคญของกำรอนรกษและใชประโยชน

ทรพยำกรทำงทะเลอยำงยงยน ทงน เปำหมำยกำรพฒนำอยำงยงยน (SDGs) เปำหมำยท 14 มงใหมกำร

จดกำรมหำสมทรและมะเลอยำงยงยนภำยในป พ.ศ. 2573 โดยเนนกำรแกไขและปองกนปญหำควำมเสอม

โทรมของทรพยำกรทมชวตในระบบนเวศทำงทะเล อนเกดจำกกำรจบสตวน ำทเกนศกยภำพ (overfishing)

กำรประมงผดกฎหมำย (IUU fishing) ภำวะมลพษ และสภำวะควำมเปนกรดในน ำทะเล (ocean acidification)

เปำหมำยนยงก ำหนดใหมกำรอนรกษและฟนฟระบบนเวศทำงทะเลและชำยฝง ตำมแนวทำงกำรบรหำร

จดกำรเชงวทยำศำสตร กำรเพมพนทอนรกษทำงทะเลและชำยฝง กำรพฒนำขดควำมสำมำรถและถำยทอด

เทคโนโลย รวมถงองคควำมรดำนกำรวจยทำงทะเล กำรสงเสรมประมงพนบำน และกำรบงคบใชกฎหมำย

ระหวำงประเทศทเกยวของ

กำรวจยครงน ซงไดรบกำรสนบสนนจำกส ำนกงำนกองทนสนบสนนกำรวจย (สกว.) ผำนโครงกำร

ประสำนงำนกำรวจยเพอสนบสนนกำรพฒนำทยงยน (SDG Move) มเปำหมำยในกำรตอบค ำถำมหลกคอ

ประเทศไทยมควำมพรอมมำกนอยเพยงใดในกำรขบเคลอนเปำหมำยกำรพฒนำอยำงยงยน เปำหมำยท 14

(SDG 14) อนรกษและใชประโยชนจำกทรพยำกรทำงทะเลอยำงยงยน ภำยในป พ.ศ. 2573 และรฐควร

ก ำหนดมำตรกำรใดบำงในกำรสนบสนนใหบรรลเปำหมำยกำรพฒนำทยงยนดงกลำว จำกกำรทบทวน

วรรณกรรมทเกยวของ วเครำะหขอมลนโยบำยและสถำนกำรณ และจดประชมรวบรวมขอมลและระดมควำม

คดเหนของภำครฐ วชำกำร เอกชน และประชำสงคม มผลสรปเปนประเดนขอเสนอแนะแนวทำงและ

มำตรกำรขบเคลอนภำยใตกรอบเปำหมำยกำรพฒนำทยงยน เปำหมำยท 14 ในบรบทของไทย ทงในสวนกำร

พฒนำและตดตำมประเมนผลตวชวด และกำรด ำเนนงำนตำมเปำประสงคและตวชวด รวมถงขอเสนอแนะแนว

ทำงกำรพฒนำตอยอดงำนวจยสนโยบำยและยทธศำสตรอนรกษและใชประโยชนทรพยำกรทำงทะเลอยำง

ยงยน ของประเทศภำยในป พ.ศ. 2573

สรปผลการศกษา

ประเดนส ำคญจำกกำรศกษำวจยสถำนะปจจบนของประเทศไทยทเกยวของกบเปำหมำยท 14 และ

ควำมพรอมของประเทศไทยในกำรบรรลเปำหมำยท 14 ของกำรพฒนำอยำงยงยน สรปไดดงน


ข

1. ประเทศไทยมพนทเขตทำงทะเลรวม 323,488 ตำรำงกโลเมตร ประกอบดวยนำนน ำภำยใน

ทะเลอำณำเขต เขตตอเนอง เขตเศรษฐกจจ ำเพำะ และไหลทวป

2. เปำประสงคและตวชวดภำยใตกรอบเปำหมำยกำรพฒนำทยงยน เปำหมำยท 14 มควำมส ำคญ

เชงนโยบำย ยทธศำสตร แผนงำนและโครงกำรเพอกำรพฒนำทยงยนของไทย ซงแสดงถงโอกำส

และศกยภำพของประเทศไทยในกำรบรรลเปำหมำยสวนใหญภำยในป พ.ศ. 2573

3. ผลกำรจดล ำดบควำมส ำคญของเปำประสงคภำยใตเปำหมำยกำรพฒนำทยงยน เปำหมำยท 14

ซงประเทศไทยควรเรงด ำเนนกำร เนนประเดนดำนประมงทะเล ไดแก เปำประสงคท 14.4 (กำร

ประมงอยำงยงยน) และ 14.6 (ยกเลกมำตรกำรอดหนนกำรประมง) โดยมงปองกนกำรจบสตวน ำ

ทเกนศกยภำพ ขณะเดยวกนมกำรจดกำรปญหำดำนกำรประมงผดกฎหมำยและยกเลกระบบ

อดหนนกำรท ำประมงทมผลท ำลำยทรพยำกรและระบบนเวศธรรมชำต

4. ส ำหรบประเดนอนภำยใตเปำหมำยท 14 ทรฐควรใหควำมส ำคญในกำรขบเคลอนกำรพฒนำท

ยงยน ไดแก กำรก ำหนดขอบเขตและแนวทำงกำรด ำเนนงำนเพอบรรลเปำประสงคท 14.1

ปองกนและลดมลพษทำงทะเลทกประเภท โดยเฉพำะมลพษจำกชำยฝง ซงรวมถงขยะ ของเสย

และมลพษทำงน ำทเกดจำกสำรอำหำร เปำประสงคท 14.3 ลดและแกไขผลกระทบของภำวะ

ควำมเปนกรดในน ำทะเล เปำประสงคท 14.7 กำรจดกำรทรพยำกรทำงประมงอยำงยงยน และ

เปำประสงคท 14.b ประมงพนบำนรำยเลก

5. ผลกำรศกษำในครงนมขอเสนอแนะดำนมำตรกำรส ำคญสองสวน คอ มำตรกำรเพอกำรพฒนำ

และตดตำมประเมนผลตวชวด และมำตรกำรดำนเศรษฐศำสตร สงคม และกฎหมำย เพอกำร

ด ำเนนงำนตำมเปำประสงคและตวชวด

ขอเสนอแนะเพอการวจยตอยอด

1. กำรวจยประเดนเชอมโยงระหวำงแนวทำงและตวชวดของปรชญำเศรษฐกจพอเพยง กบเปำหมำย

กำรพฒนำทยงยนเปำหมำยท 14 และเปำหมำยอนๆ

2. กำรศกษำรำยละเอยดเกยวกบรปแบบและกลไกกำรขบเคลอนเปำหมำยท 14 รวมถงกำรตดตำม

ประเมนผลในระยะยำว โดยอำจน ำแนวคดกำรวำงแผนเชงพนททำงทะเล (MSP) หรอเศรษฐกจส

น ำเงน (Blue Economy) มำเปนหลกในกำรวเครำะหและก ำหนดพนทเปำหมำย

3. กำรจดท ำรำยละเอยดของแผนทน ำทำงกำรขบเคลอนเปำหมำยท 14 โดยกำรศกษำเพมเตมและ

ข ย ำ ย ผ ล จ ำ ก ก ำ ร ศ ก ษ ำ แ ล ะ ข อ เ ส น อ แ น ะ ม ำ ต ร ก ำ ร

ค

Executive Summary

The United Nations’ 2030 Agenda for Sustainable Development was adopted in

September 2015. It is underpinned by 17 Sustainable Development Goals (SDGs) and 169

targets which outline, for the first time, a stand-alone global goal that addresses the health

of marine resources and ecosystems. The Sustainable Development Goal 14 (SDG 14)

“Conserve and sustainably use the oceans, seas and marine resources for sustainable

development” aims to conserve and sustainably use the oceans, seas and marine resources

for sustainable development by 2030. The Goal addresses key issues threatening marine

ecosystems including overfishing, IUU (illegal, unreported, unregulated) fishing, pollution, and

ocean acidification. It also calls for enhancing conservation, rehabilitation and the

sustainable use of ocean-based resources through science-based management, increased

marine protection areas, research and transfer of marine technology, small-scale artisanal

fishing practice, and international law.

This study, supported by the Thailand Research Fund (TRF) through the Research

Coordination for SDGs Project (SDG Move) Project, focused on the status of SDG 14 targets

and indicators in the Thai context, as well as on key economic, social and institutional

measures for implementation. Based on literature review, policy and situational analysis,

and focus group consultation, the study reached main conclusions, recommendations, and

suggestions for future work to achieving conservation and sustainable use of marine

resources in the Thai context by 2030.

Key Findings

Thailand’s maritime claims of total 323,488 sq.km. include territorial sea,

contiguous zone, exclusive economic zone (EEZ), and continental shelf.

The SDG 14 targets and indicators analysed in detail in this study are mostly in

line with Thailand’s sustainable development policies, strategies and practices,

ensuring opportunity and the capacity to achieve SDG 14 by 2030.


ง

The assessment identified two priority targets for Thailand’s success in achieving

the specific global agenda by 2030, both of which are with regard for fish.

Specifically, Targets 14.4 and 14.6 are directly oriented towards preventing fish

stocks from becoming a tragedy of the commons, while coping with many

challenges due to the complexities of fisheries governance, weak regulatory

frameworks, and harmful subsidies.

At the national level, the challenge of implementing Goal 14 targets and

achieving progress across the economic, social and environmental dimensions of

Thailand’s marine resources and ecosystems include a need to address the

scope and systemic nature of specific targets. This includes particularly Targets

14.3 (ocean acidification), 14.7 (sustainable management of fisheries), and 14.b

(small-scale fisheries).

In moving towards implementation of Goal 14, the study identified 2 clusters of

policy measures: for development, as well as monitoring and evaluation, of

relevant indicators; and for realize the specific targets and indicators.

Suggestions for Future Research and Development

Mapping the linkages among the targets of SDG 14 – most of these targets are

potentially synergistic with one another, as well as between oceans (SDG 14) and

other Sustainable Development Goals, with implications for policy discussions on

how to achieve progress on SDG 14;

Development of Marine Spatial Plans (MSP) covering the entire area under

national jurisdiction, using ecosystem-based approaches to support a sustainable,

long-term responsible economic development of the country’s marine and

coastal ecosystems and resources; and,

Formulating a roadmap for implementation of SDG, focusing on both 2030

Agenda targets and indicators as well as additional targets and indicators in line

with Thailand’s interest and capacity

จ

บทคดยอ

หวขอวจย โครงกำร “ส ำรวจสถำนะของเปำหมำยกำรพฒนำทยงยนในบรบทประเทศไทย และทำงเลอก

มำตรกำรทำงเศรษฐศำสตร สงคม และกฎหมำย” เปำหมำยท 14 ชวตใตน ำ (Life below

Water)

ผด าเนนการวจย 1. ดร.อ ำไพ หรคณำรกษ

2. นำงสำวกำญจนำ ยำเสน

หนวยงาน ฝำยกำรวจยทรพยำกรธรรมชำตและสงแวดลอม

สถำบนวจยเพอกำรพฒนำประเทศไทย

ป พ.ศ. 2560

เปำหมำยกำรพฒนำอยำงยงยน (SDGs) เปำหมำยท 14 มงใหมกำรอนรกษและใชประโยชน

ทรพยำกรทำงทะเลอยำงยงยนภำยในป พ.ศ. 2573 โดยเนนกำรแกไขและปองกนปญหำควำมเสอมโทรมของ

ทรพยำกรทมชวตในระบบนเวศทำงทะเล อนเกดจำกกำรจบสตวน ำทเกนศกยภำพ (overfishing) กำรประมง

ผดกฎหมำย ภำวะมลพษ และสภำวะควำมเปนกรดในน ำทะเล (ocean acidification) เปำหมำยนยง

ก ำหนดใหมกำรอนรกษและฟนฟระบบนเวศทำงทะเลและชำยฝง ตำมแนวทำงกำรบรหำรจดกำรเชง

วทยำศำสตร กำรเพมพนทอนรกษทำงทะเลและชำยฝง กำรพฒนำขดควำมสำมำรถและถำยทอดเทคโนโลย

รวมถงองคควำมรดำนกำรวจยทำงทะเล กำรสงเสรมประมงพนบำน และกำรบงคบใชกฎหมำยระหวำง

ประเทศทเกยวของ กำรวจยครงนมงตอบค ำถำมหลกคอ ประเทศไทยมควำมพรอมมำกนอยเพยงใดในกำร

ขบเคลอนเปำหมำยกำรพฒนำอยำงยงยน เปำหมำยท 14 ใหบรรลภำยในป พ.ศ. 2573 และควรก ำหนด

มำตรกำรใดบำงในกำรสนบสนนใหบรรลเปำหมำยกำรพฒนำทยงยนดงกลำว โดยศกษำสถำนะปจจบนของ

ประเทศไทย จดล ำดบควำมส ำคญของเปำประสงค (Targets) และตวชวด (Indicators) และประเมนสถำนะ

ดำนมำตรกำรทภำครฐและหนวยงำนในภำคสวนอนๆ ด ำเนนกำรอย

กำรทบทวนวรรณกรรมทเกยวของ วเครำะหขอมลนโยบำยและสถำนกำรณ และจดประชมรวบรวม

ขอมลและระดมควำมคดเหนของภำครฐ วชำกำร เอกชน และประชำสงคม มผลสรปเปนประเดนขอเสนอแนะ

แนวทำงและมำตรกำรขบเคลอนภำยใตกรอบเปำหมำยกำรพฒนำทยงยน เปำหมำยท 14 ในบรบทของไทย

ทงในสวนกำรพฒนำและตดตำมประเมนผลตวชวด และกำรด ำเนนงำนตำมเปำประสงคและตวชวด รวมถง

ขอเสนอแนะแนวทำงกำรพฒนำตอยอดงำนวจยสนโยบำยและยทธศำสตรอนรกษและใชประโยชนทรพยำกร

ท ำ ง ท ะ เ ล อ ย ำ ง ย ง ย น ข อ ง ป ร ะ เ ท ศ ภ ำ ย ใ น ป พ . ศ . 2 5 7 3

ช

Abstract

Project Title A survey on the status of SDG 14 Life Below Water Targets in the Thai context and a suggestion on economic, social and institutional measures for implementation

Researcher 1. Dr. Ampai Harakunarak

2. Ms. Kanjana Yasen

Organization Natural Resources and Environment Program Thailand Development Research Institute

Year 2560

The Sustainable Development Goal (SDG) 14 aims to conserve and sustainably use

the oceans, seas and marine resources for sustainable development by 2030. The Goal

addresses key issues threatening marine ecosystems including overfishing, IUU (illegal,

unreported, unregulated) fishing, pollution, and ocean acidification. It also calls for enhancing

conservation, rehabilitation and the sustainable use of ocean-based resources through

science-based management, increased marine protection areas, research and transfer of

marine technology, small-scale artisanal fishing practice, and international law. This study

focused on the status of SDG 14 targets and indicators in the Thai context, as well as on key

economic, social and institutional measures for implementation.

Based on literature review, policy and situational analysis, and focus group

consultation, the study reached main conclusions, recommendations, and suggestions for

future work to achieving conservation and sustainable use of marine resources in the Thai

context by 2030.

1

บทท 1 บทน า

1.1 ความเปนมาและความส าคญ

โครงกำรส ำรวจสถำนะของเปำหมำยกำรพฒนำทยงยนในบรบทประเทศไทย และทำงเลอกมำตรกำร

ทำงเศรษฐศำสตร สงคม และกฎหมำย เปำหมำยท 14 ชวตใตน ำ (Life Below Water) เปนสวนหนงของ

โครงกำรส ำรวจสถำนะของเปำหมำยกำรพฒนำทยงยนในบรบทประเทศไทย และทำงเลอกมำตรกำรทำง

เศรษฐศำสตร สงคม และกฎหมำย ภำยใตกำรสนบสนนของส ำนกงำนกองทนสนบสนนกำรวจย (สกว .) ใหม

กำรศกษำสถำนะและส ำรวจมำตรกำรทำงเลอกทเหมำะสมของเปำหมำยกำรพฒนำอยำงยงยนในบรบทของ

ประเทศไทย เพอขบเคลอนเปำหมำยกำรพฒนำทยงยนของประเทศ ในกำรน จ ำเปนตองใชขอมลและองค

ควำมรเพอก ำหนดทศทำงและมำตรกำรประเมนผลควำมส ำเรจบนหลกกำรทถกตองเหมำะสม และสอดคลอง

กบขอเทจจรงอยำงรอบดำน

ในกำรประชมสมชชำสหประชำชำตสมยสำมญ ครงท 70 ระหวำงวนท 23 กนยำยน – 1 ตลำคม

พ.ศ. 2558 ณ นครนวยอรก สหรฐอเมรกำ ประเทศสมำชกไดรวมรบรองเอกสำรวำระกำรพฒนำทยงยน พ.ศ.

2573 หรอ Transforming Our World: The 2030 Agenda for Sustainable Development ซงจดท ำขน

เพอสำนตอภำรกจทยงไมบรรลผลส ำเรจภำยใต เปำหมำยกำรพฒนำแหงสหสวรรษ ( Millennium

Development Goals: MDGs) และเนนกำรพฒนำทสมดลระหวำงเศรษฐกจ สงคม และสงแวดลอม เอกสำร

ดงกลำวมสำระส ำคญประกอบดวยสวนทเปนอำรมภบท ปฏญญำ เปำหมำยกำรพฒนำทยงยน (Sustainable

Development Goals: SDGs) จ ำนวน 17 เปำหมำย รวมทงเปำประสงค ตวชวด กลไกกำรด ำเนนงำน และ

กำรตดตำมผล

ประเทศไทยในฐำนะสมำชกขององคกำรสหประชำชำต ไดรวมรบรองเอกสำรผลกำรประชม

สหประชำชำตระดบผน ำและวำระกำรพฒนำทยงยน 2030 ตำมมตคณะรฐมนตร เมอวนท 15 กนยำยน พ.ศ.

2558 พรอมกบมกำรมอบหมำยใหคณะกรรมกำรเพอกำรพฒนำทยงยน (กพย.) โดยนำยกรฐมนตรเปน

ประธำนกรรมกำร ท ำหนำทเปนกลไกหลกระดบประเทศในกำรขบเคลอนหนวยงำนทเกยวของน ำวำระกำร

พฒนำทยงยน 2030 ไปปฏบต ใหเปนไปตำมขอตกลงหรอควำมรวมมอระหวำงประเทศทเกยวกบกำรพฒนำท

ยงยน รวมทงตดตำมผลกำรด ำเนนงำน ตลอดจนสรำงควำมตระหนกรใหกบภำคสวนตำงๆ เกยวกบแนวคด

หลกกำร และแนวปฏบตในกำรขบเคลอนกำรพฒนำทยงยนทเนนบรบทของไทย


2

เปำหมำยกำรพฒนำอยำงยงยน (SDGs) เปำหมำยท 14 มงใหมกำรอนรกษและใชประโยชน

ทรพยำกรทำงทะเลอยำงยงยนภำยในป พ.ศ. 2573 โดยเนนกำรแกไขและปองกนปญหำควำมเสอมโทรมของ

ทรพยำกรทมชวตในระบบนเวศทำงทะเล อนเกดจำกกำรจบสตวน ำทเกนศกยภำพ (overfishing) กำรประมง

ผดกฎหมำย ภำวะมลพษ และสภำวะควำมเปนกรดในน ำทะเล (ocean acidification) เปำหมำยนยง

ก ำหนดใหมกำรอนรกษและฟนฟระบบนเวศทำงทะเลและชำยฝง ตำมแนวทำงกำรบรหำรจดกำรเชง

วทยำศำสตร กำรเพมพนทอนรกษทำงทะเลและชำยฝง กำรพฒนำขดควำมสำมำรถและถำยทอดเทคโนโลย

รวมถงองคควำมรดำนกำรวจยทำงทะเล กำรสงเสรมประมงพนบำน และกำรบงคบใชกฎหมำยระหวำง

ประเทศทเกยวของ

กำรบรหำรจดกำรทรพยำกรและระบบนเวศชำยฝงและทะเล เปนนโยบำยทรฐบำลไทยใหควำมส ำคญ

อยำงตอเนองมำตลอด ทงน หนวยงำนทเกยวของไดมกำรก ำหนดยทธศำสตร แผนงำนและโครงกำร เพอ

พฒนำทรพยำกรประมงทะเลและชำยฝง อนรกษควำมหลำกหลำยทำงชวภำพทำงทะเล โดยเฉพำะอยำงยง

ปะกำรง แหลงหญำทะเล และปำชำยเลน จดกำรพนทอนรกษทำงทะเลเพอรกษำระบบนเวศและกำร

ทองเทยว ตลอดจนใชมำตรกำรทำงนโยบำยและกฎหมำยเพอดแลควบคมกำรพฒนำเศรษฐกจและสงคมทอำจ

มผลกระทบตอทรพยำกรชำยฝงและระบบนเวศทำงทะเล อยำงไรกด กำรด ำเนนงำนในระยะทผำนมำม

เปำหมำยของนโยบำยและแผนงำนทแยกสวน ยงไมมบรณำกำรดำนขอมลและองคควำมรซงถกจดเกบไวในแต

ละหนวยงำนทรบผดชอบ จงเปนขอจ ำกดในกำรประเมนผลลพธของกำรพฒนำในภำพรวมอยำงเปนระบบ

และเปนอปสรรคตอกำรจดท ำมำตรกำรและดชนชวดส ำหรบกำรด ำเนนงำนใหบรรลตำมเปำหมำยกำรอนรกษ

และใชประโยชนทรพยำกรทำงทะเลและชำยฝงเพอกำรพฒนำทยงยนของประเทศ

กำรวจยครงนมงตอบค ำถำมหลกคอ ประเทศไทยมควำมพรอมมำกนอยเพยงใดในกำรขบเคลอน

เปำหมำยกำรพฒนำอยำงยงยน เปำหมำยท 14 (SDG 14) อนรกษและใชประโยชนจำกทรพยำกรทำงทะเล

อยำงยงยน ภำยในป พ.ศ. 2573 และควรก ำหนดมำตรกำรใดบำงในกำรสนบสนนใหบรรลเปำหมำยกำรพฒนำ

ทยงยนดงกลำว

1.2 วตถประสงคของการวจย

1) เพอศกษำสถำนะปจจบนของประเทศไทยทเกยวของกบเปำหมำยท 14 ของกำรพฒนำอยำง

ยงยน (SDG 14) ชวตใตน ำ (Life Below Water) รวมถงวเครำะหควำมสอดคลองของเปำประสงค

(Targets) ทก ำหนดให และกำรปรบและก ำหนดเปำประสงคใหม/เพมเตมทสอดคลองกบบรบท

ประเทศไทย

โครงกำร “ส ำรวจสถำนะของเปำหมำยกำรพฒนำทยงยนในบรบทประเทศไทย และทำงเลอก มำตรกำรทำงเศรษฐศำสตร สงคม และกฎหมำย” เปำหมำยท 14 ชวตใตน ำ (Life below Water)

3

2) เพอจดล ำดบควำมส ำคญของเปำประสงค (Targets) และตวชวด (Indicators) ภำยใตเปำหมำย

ท 14 ของกำรพฒนำอยำงยงยน (SDG 14) ชวตใตน ำ (Life Below Water) โดยพจำรณำ

ควำมส ำคญและควำมพรอมของประเทศไทยในกำรบรรลเปำหมำยทสองของกำรพฒนำอยำง

ยงยน

3) เพอประเมนสถำนะดำนมำตรกำรทภำครฐและหนวยงำนในภำคสวนอนๆ ด ำเนนกำรอย ส ำรวจ

ขอเสนอแนะจำกกำรศกษำวจยของไทยเกยวกบมำตรกำรดำนเศรษฐศำสตร สงคม และกฎหมำย

และประสบกำรณจำกตำงประเทศทสำมำรถใชเปนทำงเลอกของมำตรกำรในกำรบรรลเปำหมำย

อนรกษและใชประโยชนจำกทรพยำกรทำงทะเลอยำงยงยนของไทย ภำยในป พ.ศ. 2573

1.3 วธด าเนนการวจย

ส ำหรบวธทใชในกำรด ำเนนกำรวจย (Research Methodology) เพอตอบโจทยวจยดงกลำวขำงตน

นน ประกอบดวยรปแบบและขนตอนหลกดงตอไปน

1) กำรส ำรวจ ทบทวน และรวบรวมองคควำมรจำกเอกสำรรำชกำรและวรรณกรรมทำงวชำกำร บทควำมเผยแพรและสอพมพสำธำรณะ เกยวกบนยำมและค ำจ ำกดควำมของเปำประสงคและตวชวดส ำหรบเปำหมำยท 14 (SDG 14) เพออนรกษและใชประโยชนจำกทรพยำกรทำงทะเลอยำงยงยนในบรบทของประเทศไทย

2) กำรวเครำะหขอมลนโยบำยและสถำนกำรณกำรอนรกษและใชประโยชนจำกทรพยำกรทำงทะเลและชำยฝงของไทยในปจจบนและแนวโนมในอนำคต จำกเอกสำร สอพมพสำธำรณะ และกำรสอบถำมควำมเหนของผทรงคณวฒ เพอคดเลอกและเสนอเปำประสงคและตวชวดทเหมำะสม โดยก ำหนดเกณฑเบองตนในกำรจดล ำดบควำมส ำคญไว 4 ประกำร คอ (1) ควำมส ำคญ (national priorities) - มกำรระบไวในยทธศำสตรและนโยบำยของประเทศ ไดแก ยทธศำสตรชำต 20 ป (พ.ศ. 2560 - 2579) นโยบำยและยทธศำสตรกำรรกษำผลประโยชนของชำตทำงทะเล และแผนพฒนำเศรษฐกจและสงคมแหงชำต ฉบบท 12 (พ.ศ. 2560 - 2564) (2) ควำมชดเจน (science based) - มทฤษฎ/หลกกำร/ขอมลทำงวทยำศำสตรรองรบ (3) ควำมเปนไปได (means of implementation availability) - มมำตรกำร กลไก และหนวยงำนรองรบในทำงปฏบต และ (4) ควำมเชอมโยง (local, regional, and global relevance) - มควำมสอดคลองกบแนวคดในระดบสำกลและเกยวของในระดบประเทศและทองถน

3) ส ำรวจสถำนะกำรด ำเนนงำนในภำครฐ เอกชน และประชำชน ทอำจเกยวของกบเปำประสงคและตวชวดทคดเลอกไว ประเมนควำมพรอมดำนองคควำมร ขอมลทำงสถต กฎหมำยท เกยวของและกำรบงคบใช กำรบรหำรจดกำรในภำครฐ และกำรมสวนรวมของภำคสวนตำงๆ รวมถงกำร


4

วเครำะหเบองตนเกยวกบมำตรกำรดำนเศรษฐกจ สงคม และกฎหมำยทอำจมสวนผลกดนหรอขบเคลอนกำรด ำเนนงำนของทกภำคสวนใหบรรลเปำหมำยท 14 (SDG 14) เพอกำรพฒนำทรพยำกรทำงทะเลและชำยฝงอยำงยงยนของไทย

4) กำรจดประชมรวบรวมขอมลและระดมควำมคดเหนจำกนกวชำกำร ตวแทนหนวยงำนรำชกำรทเกยวของ ตวแทนชำวประมงรำยเลกและภำคประชำสงคม และตวแทนผประกอบกำรและธรกจกำรประมง เพอหำรอและประเมนสถำนะควำมพรอมในกำรบรรลเปำหมำยท 14 (SDG 14) เพอกำรพฒนำอยำงยงยนของไทย

5) กำรจดท ำรำยงำนผลกำรส ำรวจองคควำมรและกำรประเมนสถำนะควำมพรอมของไทย รวมถงขอเสนอแนวทำงและมำตรกำรในกำรบรรลเปำหมำยท 14 (SDG 14) ของกำรพฒนำอยำงยงยนของประเทศไทย

5

บทท 2

นยามและความหมายของเปาประสงค (Target) และตวช วด (Indicator) ภายใต

เปาหมายท 14 ชวตใตน า (Life Below Water) และความสอดคลองกบบรบทประเทศไทย

2.1 เปาประสงค (Target) และตวช วด (Indicator) ภายใตเปาหมายท 14

เปำหมำยกำรพฒนำอยำงยงยน เปำหมำยท 14 ชวตใตน ำ (Life Below Water) มงใหมกำรอนรกษ

และใชประโยชนจำกมหำสมทรและทรพยำกรทำงทะเลเพอกำรพฒนำอยำงยงยน ภำยในป พ.ศ. 2573 โดย

ก ำหนดเปนเปำประสงค จ ำนวน 10 เปำประสงค พรอมตวชวด (ระดบสำกล) จ ำนวน 10 ตวชวด รำยละเอยด

ดงน

เปาหมาย 14 อนรกษและใชประโยชนจากมหาสมทรและทรพยากรทางทะเลเพอการพฒนาอยางยงยน (Conserve and sustainably use the oceans, seas and marine resources for sustainable development)

เปาประสงค 14.1 ปองกนและลดมลพษทำงทะเลทกประเภท โดยเฉพำะมลพษจำกชำยฝง ซงรวมถงขยะ ของเสย และมลพษทำงน ำทเกดจำกสำรอำหำร (nutrient pollution) ในทะเล ใหบรรลผลภำยในป พ.ศ. 2568 (By 2025, prevent and significantly reduce marine pollution of all kinds, in particular from land-based activities, including marine debris and nutrient pollution)

เปาประสงค 14.2 บรหำรจดกำรและปกปองระบบนเวศทำงทะเลและชำยฝงอยำงยงยน เพอหลกเลยงผลกระทบเชงลบทรนแรง รวมถงกำรสรำงควำมเขมแขง (Resilience) และฟนฟระบบนเวศอยำงเปนรปธรรม เพอคงควำมอดมสมบรณและผลตภำพของทะเล ใหส ำเรจภำยในป พ.ศ. 2563 (By 2020, sustainably manage and protect marine and coastal ecosystems to avoid significant adverse impacts, including by strengthening their resilience, and take action for their restoration in order to achieve healthy and productive oceans)

เปาประสงค 14.3 ลดและแกไขผลกระทบของภำวะควำมเปนกรดในน ำทะเล รวมถงขยำยควำมรวมมอดำนวทยำศำสตรในทกระดบ (Minimize and address the impacts of ocean acidification, including through enhanced scientific cooperation at all levels)


6

เปาประสงค 14.4 ควบคมกำรประมงอยำงมประสทธภำพ และหยดกำรจบสตวน ำเกนศกยภำพ กำรประมงผดกฎหมำย ขำดกำรรำยงำนและไรกำรควบคม กำรใชเครองมอประมงทท ำลำยทรพยำกรและระบบนเวศ ตลอดจนกำรปฏบตตำมแผนกำรจดกำรทก ำหนดจำกฐำนควำมรทำงวทยำศำสตร เพอใหมกำรฟนฟทรพยำกรประมงโดยเรวทสด อยำงนอยใหอย ในระดบทสำมำรถจบสตวน ำไดอยำงยงยนสงสด (maximum sustainable yield) ตำมลกษณะทำงชวภำพของทรพยำกรนนๆ ใหเกดผลส ำเรจภำยในป พ.ศ. 2563 (By 2020, effectively regulate harvesting and end overfishing, illegal, unreported and unregulated fishing and destructive fishing practices and implement science-based management plans, in order to restore fish stocks in the shortest time feasible, at least to levels that can produce maximum sustainable yield as determined by their biological characteristics)

เปาประสงค 14.5 อนรกษพนททำงทะเลและชำยฝงใหไดอยำงนอย รอยละ 10 ภำยใตขอก ำหนดของกฎหมำยทงในประเทศและระหวำงประเทศ โดยอยบนพนฐำนของขอมลทำงวทยำศำสตรทมอย ใหเกดผลส ำเรจภำยในป พ.ศ. 2563 (By 2020, conserve at least 10 per cent of coastal and marine areas, consistent with national and international law and based on the best available scientific information)

เปาประสงค 14.6 หำมกำรอดหนนกำรผลตและกำรคำทำงประมงทมรปแบบสงเสรมกำรจบสตวน ำเกนศกยภำพ ยกเลกระบบอดหนนทมผลสนบสนนกำรกำรประมงผดกฎหมำย ขำดกำรรำยงำนและไรกำรควบคม หลกเลยงกำรใชระบบอดหนนในลกษณะดงกลำว โดยใหตระหนกวำกำรใชมำตรกำรพเศษและขอยกเวนทเหมำะสมและมประสทธภำพส ำหรบประเทศก ำลงพฒนำและดอยพฒนำควรอยภำยใตกรอบกำรเจรจำกำรอดหนนกำรประมงขององคกำรกำรคำโลก ทงน ใหเกดผลภำยในป พ.ศ. 2563 (By 2020, prohibit certain forms of fisheries subsidies which contribute to overcapacity and overfishing, eliminate subsidies that contribute to illegal, unreported and unregulated fishing and refrain from introducing new such subsidies, recognizing that appropriate and effective special and differential treatment for developing and least developed countries should be an integral part of the World Trade Organization


7

fisheries subsidies negotiation)

เปาประสงค 14.7 เพมผลประโยชนทำงเศรษฐกจของประเทศหมเกำะขนำดเลกท ก ำลงพฒนำ และประเทศดอยพฒนำจำกกำรใชทรพยำกรทำงทะเลอยำงยงยน โดยกำรจดกำรประมง กำรเพำะเลยง และกำรทองเทยวอยำงยงยน ใหเกดผลภำยในป พ.ศ. 2573 (By 2030, increase the economic benefits to small island developing States and least developed countries from the sustainable use of marine resources, including through sustainable management of fisheries, aquaculture and tourism)

เปาประสงค 14.a เพมควำมรทำงวทยำศำสตร พฒนำขดควำมสำมำรถในกำรวจย และถำยทอดเทคโนโลยทำงทะเล โดยค ำนงถงหลกเกณฑและแนวปฏบตเกยวกบกำรถำยทอดเทคโนโลยทำงทะเล ภำยใตกรรมำธกำรระหวำงประเทศดำนสมทรศำสตรเพอฟนฟควำมสมบรณของมหำสมทรและเพมกำรใชประโยชนจำกควำมหลำกหลำยทำงชวภำพทำงทะเลใหสนบสนนกำรพฒนำของประเทศก ำลงพฒนำ โดยเฉพำะอยำงยงประเทศหมเกำะขนำดเลกทก ำลงพฒนำ และประเทศดอยพฒนำ (Increase scientific knowledge, develop research capacity and transfer marine technology, taking into account the Intergovernmental Oceanographic Commission Criteria and Guidelines on the Transfer of Marine Technology, in order to improve ocean health and to enhance the contribution of marine biodiversity to the development of developing countries, in particular small island developing States and least developed countries)

เปาประสงค 14.b ใหประมงพนบำนรำยเลก (small - scale artisanal fishers) สำมำรถใชประโยชนจำกทรพยำกรทำงทะเลและเขำสตลำดส ำหรบผลผลตทำงกำรประมง (Provide access for small-scale artisanal fishers to marine resources and markets)

เปาประสงค 14.c เพมกำรอนรกษและใชประโยชนพนทและทรพยำกรทำงทะเลอยำงยงยนโดยปฏบตตำมขอบญญตของอนสญญำสหประชำชำตวำดวยกฎหมำยทะเล (UNCLOS) ซงมกำรระบไวในยอหนำท 158 ของเอกสำร “อนำคตทเรำตองกำร” (The Future We Want) (Enhance the conservation and sustainable use of oceans and their resources by implementing international law as reflected in the United Nations Convention on the Law of the Sea, which provides the legal framework for the conservation and sustainable use of oceans


8

and their resources, as recalled in paragraph 158 of “The future we want”)

ตวชวด1 จ ำนวน 10 ตวชวด รำยละเอยดดงน

ตวช วด 14.1.1 ดชนของปรำกฏกำรณยโทรฟเคชนและควำมหนำแนนของขยะพลำสตกในน ำทะเล/ตำรำงกโลเมตร (Index of coastal eutrophication and floating plastic debris density)

ตวช วด 14.2.1 สดสวนของพนทเขตเศรษฐกจจ ำเพำะของประเทศทมกำรบรหำรจดกำรเชงระบบนเวศ (Proportion of national exclusive economic zones managed using ecosystem-based approaches)

ตวช วด 14.3.1 ภำวะควำมเปนกรดในทะเลเฉลย (pH) จำกจดตรวจวดสถำนสมตวอยำงทก ำหนดไว (Average marine acidity (pH) measured at agreed suite of representative sampling stations)

ตวช วด 14.4.1 สดสวนของประชำกรประมง (fish stocks) ทอยในระดบควำมยงยนทำงชวภำพ (MSY) (Proportion of fish stocks within biologically sustainable levels)

ตวช วด 14.5.1 ขอบเขตของพนทคมครองทอยในทะเล (Coverage of protected areas in relation to marine areas)

ตวช วด 14.6.1 ควำมกำวหนำของประเทศในระดบกำรใชกลไกขอตกลงระหวำงประเทศเพอยบยงกำรประมงผดกฎหมำย ขำดกำรรำยงำน และไรกำรควบคม (Progress by countries in the degree of implementation of international instruments aiming to combat illegal, unreported and unregulated fishing)

ตวช วด 14.7.1 รอยละของผลผลตประมงทยงยนตอผลตภณฑมวลรวมในประเทศ (GDP) ของประเทศหมเกำะขนำดเลกทก ำลงพฒนำ ประเทศดอยพฒนำ และประเทศอนๆ (Sustainable fisheries as a percentage of GDP in small island developing States, least developed countries and all countries)

ตวช วด 14.a.1 สดสวนของงบประมำณกำรวจยทมกำรจดสรรใหแกกำรวจยดำนเทคโนโลยทำงทะเล (Proportion of total research budget allocated to research in the field

1 ตำมมตของทประชม Inter-Agency and Expert Group on Sustainable Development Goal Indicators เมอวนท 8 - 11 มนำคม พ.ศ. 2559


9

of marine technology)

ตวช วด 14.b.1 ควำมกำวหนำของประเทศในกำรใชมำตรกำรทำงกฎหมำย/ขอบงคบ/นโยบำย/กรอบกำรปฏบตงำนของหนวยงำนทเกยวของ ซงใหกำรดแลและปกปองสทธของประมงขนำดเลก (Progress by countries in the degree of application of a legal/regulatory/policy/institutional framework which recognizes and protects access rights for small-scale fisheries)

ตวช วด 14.c.1 จ ำนวนประเทศทมควำมกำวหนำในกำรใหสตยำบน ยอมรบ และปฏบตตำมกรอบขอตกลงทำงกฎหมำย นโยบำย และสถำบน ภำยใตสนธสญญำระหวำงประเทศทเกยวของกบทะเลตำมทกลำวถงในอนสญญำสหประชำชำตวำดวยกฎหมำยทะเล (UNCLOS) เพอกำรอนรกษและใชประโยชนพนทและทรพยำกรทำงทะเลและชำยฝงอยำงยงยน (Number of countries making progress in ratifying, accepting and implementing through legal, policy and institutional frameworks, ocean-related instruments that implement international law, as reflected in the United Nation Convention on the Law of the Sea, for the conservation and sustainable use of the oceans and their resources)

2.2 นยามและค าจ ากดความเปาประสงคและตวช วดทส าคญ

ตวชวด 14.1.1 ดชนของปรากฏการณยโทรฟเคชนและความหนาแนนของขยะพลาสตกในนาทะเล/ตารางกโลเมตร (Index of coastal eutrophication and floating plastic debris density)

ดชนปรากฏการณยโทรฟเคชน (Index of coastal eutrophication: ICEP) คอ เครองมอวดระดบ

กำรเกดปรำกฏกำรณยโทรฟเคชน ซงหมำยถงกำรเจรญเตบโตอยำงรวดเรวของแพลงกตอนพช (ซงมมวล

ชวภำพในรปคลอโรฟลด เอ) พชน ำ และสำหรำยขนำดใหญ เนองจำกกำรเพมขนของปรมำณธำตอำหำรพวก

สำรประกอบฟอสฟอรสและไนโตรเจน พชเหลำนเกดกำรสงเครำะหแสงไดมำกขน สงผลใหปรมำณออกซเจน

ละลำยน ำเปลยนแปลง ท ำใหเกดกำรสญเสยภำวะสมดลของสงมชวตในน ำและกำรเสอมสภำพของระบบนเวศ

แหลงน ำอยำงรวดเรวและตอเนอง (European Commission, 2016)

ความหนาแนนของขยะพลาสตกในน าทะเล (Floating Plastic Debris density - Particles/Square

kilometer (Km2)) หมำยถง อตรำสวนของขยะพลำสตก (จ ำนวนชน) ทลอยอยในน ำทะเลตอพนท 1 ตำรำง


10

กโลเมตร ขยะพลำสตกทมน ำหนกเบำและลอยน ำไดถกพดโดยกระแสน ำและกระแสลมจำกฝงลงสทะเล

มปรมำณมำกและเพมขนอยำงตอเนอง ในชวง 30 ปทผำนมำ พบวำขยะในทะเลมพลำสตกเปนองคประกอบ

อยมำกถงรอยละ 60 - 80 หรออำจสงถงรอยละ 90 - 95 ในหลำยพนท (สวจน ธญรส, 2557) เนองจำก

พลำสตกสลำยตวไดชำท ำใหเกดอนตรำยตอสงมชวตในทะเล รวมถงท ำลำยแหลงทอยอำศยและของแหลง

วำงไขของสตวน ำบรเวณพนทะเล

ตวชวด 14.2.1 สดสวนของพนทเขตเศรษฐกจจาเพาะของประเทศทมการบรหารจดการเชงระบบนเวศ (Proportion of national exclusive economic zones managed using ecosystem - based approaches)

แนวทางการจดการบนฐานระบบนเวศ (Ecosystem - based Approaches) หมำยถง กำรบรณำกำร

องคควำมรดำนระบบนเวศเขำกบกำรจดกำรใชประโยชนทำงเศรษฐกจและสงคม เพอรกษำควำมสมดลของระบบ

นเวศ และตอบสนองควำมตองกำรทหลำกหลำยของมนษย (Agardy, Davis, Sherwood and Vestergaard,

2011) กำรจดกำรบนฐำนระบบนเวศค ำนงถงเงอนไขทเปนองคประกอบของระบบนเวศ คอ ควำมสมพนธระหวำง

สงมชวต (biotic component ไดแก ผผลต ผบรโภค และผยอยสลำย) กบสงไมมชวต (abiotic component

ไดแก อนนทรยสำร อนทรยสำร และสภำพแวดลอมทำงกำยภำพ) และระหวำงสงมชวตกบสงมชวตดวยกนเองท

อำศยอยในพนทใดพนทหนง ในลกษณะวงจรหวงโซอำหำรทเกอกลและพงพำอำศยกนและกนอยำงยงยน

เขตเศรษฐกจจ าเพาะ (Exclusive Economic Zones) ตำมค ำนยำมของอนสญญำสหประชำชำตวำ

ดวยกฎหมำยทะเล ค.ศ. 1982 (United Nations Convention on the Law of the Sea: UNCLOS) หมำยถง

นำนน ำสวนทตอออกไปจำกทะเลอำณำเขต (Territorial Sea หรอสวนของทะเลทเปนแนวประชดชำยฝงยน

ออกไปในทะเลในระยะ 3 ถง 12 ไมลทะเล) โดยวดจำกเสนฐำนออกไปเปนระยะทำงไมเกน 200 ไมลทะเล

หรอ 188 ไมลทะเล ซงรฐชำยฝงมสทธอธปไตยในกำรส ำรวจ แสวงประโยชน อนรกษ และกำรจดกำร

ทรพยำกรธรรมชำต ทงทมชวตและไมมชวตในน ำเหนอพนดนทองทะเล (water superjacent to the

seabed) และในพนดนทองทะเล (sea-bed) กบดนใตผวดน (subsoil) ของพนดนทองทะเลนน ทงน รฐอนๆ

มเสรภำพในกำรเดนเรอ (freedom of navigation) กำรบนผำน (freedom of over flight) กำรวำงสำย

เคเบลและทอใตทะเล (freedom of the laying of submarine cables and pipelines) ในบรเวณเขต

เศรษฐกจจ ำเพำะ (Part V: Exclusive Economic Zone (United Nations Convention on the Law of

the Sea, 1982)) ปญหำหลกในพนทเขตเศรษฐกจจ ำเพำะคอ กำรแสวงประโยชนจำกทรพยำกรทำงทะเลมำก

จนเกนศกยภำพกำรผลตตำมธรรมชำต โดยเฉพำะกรณกำรท ำประมงนอกชำยฝง เนองจำกรฐชำยฝงมกำรจบ

สตวน ำในเขตเศรษฐกจจ ำเพำะอยำงตอเนองและขำดกำรจดกำรบนฐำนระบบนเวศ ท ำใหปรมำณทรพยำกร


11

สตวน ำในเขตเศรษฐกจจ ำเพำะลดลง จงมเรอประมงออกจบสตวน ำในอำณำเขตของประเทศอนๆ และเกด

กรณละเมดนำนน ำบอยครง

ตวชวด 14.3.1 ภาวะความเปนกรดในทะเลเฉลย (pH) จากจดตรวจวดสถานสมตวอยางทกาหนดไว (Average marine acidity (pH) measured at agreed suite of representative sampling stations)

ภาวะความเปนกรดในทะเลเฉลย (Average Marine Acidity: pH) หมำยถง คำเฉลยคณสมบต

ควำมเปนกรดเปนดำง หรอคำ pH ของน ำทะเล ซงโดยทวไปมหำสมทรจะมคำ pH ประมำณ 8.0 – 8.1 ซงม

ควำมเปนดำงเลกนอย ปรำกฏกำรณทะเลกรด (Ocean Acidification) มสำเหตจำกปรมำณกำซ

คำรบอนไดออกไซด (CO2) ในชนบรรยำกำศทเพมสงอยำงรวดเรวเนองจำกกจกรรมของมนษย เมอ CO2

ละลำยในน ำทะเล ควำมเขมขนของ CO2 ทระดบผวน ำสงขน ท ำใหคำควำมเปนกรด – ดำงในมหำสมทร

เปลยนไป มสภำพเปนกรดมำกขน สงผลกระทบตอแนวปะกำรงและสตวน ำอนๆ (WHOI, 2017) จำกกำร

ศกษำวจยโดยองคกำรบรหำรสมทรศำสตรและบรรยำกำศแหงชำต (National Oceanic and Atmospheric

Administration: NOAA) ของสหรฐอเมรกำ พบวำปจจบนคำควำมเปนกรดของน ำทะเลมคำเพมขนอยำง

รวดเรวเมอเทยบกบกำรเพมควำมเปนกรดของน ำทะเลในชวง 300 ลำนปทผำนมำ ทงน NOAA มกำรตดตำม

สถำนกำรณและพฒนำระบบทสำมำรถตรวจสอบคำควำมเปลยนแปลงของระดบ pH ของน ำทะเลชำยฝง

สหรฐอเมรกำและทวโลกมำอยำงตอเนอง (NOAA OPA, 2017) รวมถงกำรด ำเนนโครงกำรศกษำถงผลลพธท

ชดเจนจำกกำรเกดภำวะน ำทะเลเปนกรดทเพมขนจำกสภำพกำรเปลยนแปลงอำกำศโลกตอสงมชวตในทอง

ทะเล

ตวชวด 14.4.1 สดสวนของประชากรประมง (fish stocks) ทอยในระดบความยงยนทางชวภาพ (MSY) (Proportion of fish stocks within biologically sustainable levels)

ระดบทมความยงยนทางชวภาพ (Biologically Sustainable Levels) หมำยถง ควำมอดมสมบรณ

ของสงมชวตชนดใดชนดหนงภำยใตระบบนเวศในพนทใดพนทหนงซงสำมำรถรกษำสมดลของวงจรชวตไว ได

ตลอดไป แนวคดควำมยงยนทำงชวภำพเปนหลกส ำคญในกำรแสวงหำผลประโยชนทำงเศรษฐกจดำนกำร

ประมงอยำงยงยน ซงเปนทยอมรบของสหประชำชำต ภำยใตอนสญญำสหประชำชำตวำดวยกฎหมำยทะเล

(UNCLOS) มำตรำ 61(3) ก ำหนดใหมกำรวำงมำตรกำรเพออนรกษและฟนฟทรพยำกรประมงใหอยในระดบท

มผลผลตสงสดไดอยำงยงยน โดยตรวจวดจำกระดบกำรจบสตวน ำสงสดทยงยน (Maximum Sustainable

Yield: MSY) จำกกำรศกษำพบวำ วธกำรประเมนผลผลตสงสดทยงยน (หรอ MSY) สำมำรถด ำเนนกำรได 2

แนวทำง ไดแก แนวทำงทหนง กำรประเมนโดยใชแบบจ ำลองผลผลตสวนเกน (Surplus Production


12

Models) ของ Schaefer model (1954) และ Fox model (1970) ซงเปนวธกำรประเมนในภำพรวมของ

กำรประมงแบบงำย โดยใชขอมลสถตผลจบสตวน ำกบปรมำณกำรลงแรงประมงในชวงหลำยป และเนองจำก

ตองมขอมลมำกพอในกำรน ำไปวเครำะหทำงสถต โดยมแนวคดตำมหลกกำรลดนอยถอยลงของกำรท ำประมง

กลำวคอ เมอมกำรลงแรงประมงเพมขนในแตละป จนถงจดหนงแมจะมกำรลงแรงประมงเพมขน แตปรมำณ

สตวน ำลดลง ซงจดทจบไดสงสดคอ MSY อยำงไรกตำม วธกำรนตองค ำนงถงกำรปรบเปลยนประสทธภำพของ

เครองมอประมงทมกำรพฒนำขนดวย และแนวทำงทสอง กำรประเมนโดยใชกำรวเครำะหประชำกรเสมอน

(Virtual Population Analysis: VPA) เปนกำรน ำคำพำรำมเตอรทำงชววทยำของสตวน ำดำนกำรเจรญเตบโต

กำรตำยตำมธรรมชำต จ ำนวนของกลมอำยของสตวน ำแตละรนในแตละป รวมถงประเมนผลผลตสตวน ำทจบ

มำจำกสตวน ำทงหมดในทะเลและกำรลงแรงประมง และน ำมำหำคำผลจบสตวน ำในแตละระดบมำพจำรณำ

ซงจดทมคำผลจบไดมำกทสดจะเปนคำ MSY (Lassen and Medley, 2001)

ตวชวด 14.5.1 ขอบเขตของพนทคมครองทอยในทะเล (Coverage of protected areas in relation to marine areas)

พ นทคมครอง (Protected Areas) ตำมค ำจ ำกดควำมขององคกำรระหวำงประเทศเพอกำรอนรกษ

ธรรมชำต (International Union for Conservation of Nature: IUCN) (2008) หมำยถง พนทซงไดรบกำร

ก ำหนดขอบเขตทำงภมศำสตรอยำงชดเจนเปนทรจก มแนวทำงเฉพำะในกำรด ำเนนงำน และบรหำรจดกำร

ดวยวธกำรทำงกฎหมำย หรอวธกำรอนทมประสทธภำพ เพอเปนกำรอนรกษ กำรฟนฟ และกำรใชประโยชน

ทรพยำกรธรรมชำตทเกยวของกบคณคำของระบบนเวศ และวฒนธรรมในพนทอยำงยงยน พนทคมครองตำม

ระบบกำรจ ำแนกของ IUCN ประกอบดวย 6 ประเภท ไดแก 1a) แหลงสงวนธรรมชำตอยำงเขมงวด (Strict

nature reserve) 1b) พนทธรรมชำตดงเดม (Wilderness area) 2) อทยำนแหงชำต (National park) 3)

อนสรณสถำนธรรมชำต (Natural monument or feature) 4) พนทเพอกำรจดกำรทอยอำศย/ชนดพนธ

(Habitat/species management area) 5) พนทคมครองภมทศนทำงบก/ภมทศนทำงทะเล (Protected

landscape/seascape) และ 6) พนทคมครองเพอกำรจดกำรทรพยำกร (Protected area with

sustainable use of natural resources) ในสวนพนทคมครองทำงทะเล (Marine Protected Area: MPA)

นน IUCN ใหค ำนยำมวำ หมำยถงพนทบรเวณน ำขนน ำลง หรอบรเวณพนทองทะเล รวมไปถงมวลน ำและ

สงมชวตทงพชและสตว ลกษณะส ำคญทำงประวตศำสตรและวฒนธรรม ซงตองสงวนไวดวยกฎหมำยหรอ

วธกำรอนทมประสทธภำพ เพอคมครองสวนหนงสวนใด หรอทงหมดของสงแวดลอมบรเวณนน (Day, et al.,

2012) นอกจำกน อนสญญำวำดวยควำมหลำกหลำยทำงชวภำพ (Convention on Biological Diversity:

CBD) (2004) ก ำหนดค ำนยำมของพนทคมครองทำงทะเลและชำยฝง (Marine and Coastal Protected


13

Area: MCPA) ใหหมำยถง พนทภำยในหรออยตดกบสงแวดลอมทำงทะเล รวมทงมวลน ำ สงมชวตทงพชและ

สตว ลกษณะส ำคญทำงประวตศำสตรและวฒนธรรม ซงไดรบกำรสงวนโดยกำรออกกฎหมำยหรอวธกำรอนท

มประสทธภำพ เพอใหควำมหลำกหลำยทำงชวภำพทำงทะเลและชำยฝงและสงแวดลอมไดรบกำรปกปอง

คมครองเปนอยำงด

ตวชวด 14.6.1 ความกาวหนาของประเทศในระดบการใชกลไกขอตกลงระหวางประเทศเพอยบยงการประมงผดกฎหมาย ขาดการรายงาน และไรการควบคม (Progress by countries in the degree of implementation of international instruments aiming to combat illegal, unreported and unregulated fishing)

การประมงผดกฎหมาย ขาดการรายงาน และไรการควบคม (Illegal, Unreported and Unregulated

Fishing: IUU Fishing) หมำยถง กำรท ำประมงดวยเครองมอและวธกำรซงไมเปนทยอมรบของประเทศอนๆ

โดยเฉพำะประเทศสมำชกองคกำรอำหำรและกำรเกษตรแหงสหประชำชำต (Food and Agriculture

Organizationof the United Nations: FAO) จำกกำรนยำมของ FAO (2016) IUU Fishing มควำมหมำย

ครอบคลมถงกำรท ำประมงหลำยประเภท อำท กำรประมงดวยเรอประมงทไมจดทะเบยน ไมมอำชญำบตร

หรอจบสตวน ำโดยไมมใบอนญำต หรอไมไดรบอนญำตจำกรฐ กำรไมท ำตำมขอก ำหนดทตองบนทกและ

รำยงำนขอมลสตวทจบได และขอมลทไดจำกระบบตดตำมเรอ กำรท ำประมงในพนทหำมท ำ หรอท ำในฤดท

หำมท ำ หรอจบเกนจ ำนวนทไมไดรบโควตำ กำรท ำประมงทมสวนรวมในกำรท ำประมงตองหำม กำรใช

เครองมอประมงตองหำมไมเปนไปตำมขอก ำหนด กำรปลอมแปลงหรอปกปดเครองหมำยทะเบยน กำรปกปด

หรอท ำลำยหลกฐำนในกำรสอบสวน กำรขดขวำงกำรปฏบตกำรของเจำหนำท กำรน ำสตวน ำขนำดเลกกวำ

มำตรฐำนขนเรอหรอขนถำยระหวำงเรอ กำรขนถำยสนคำจำกเรอประมงทผดกฎหมำยประมง กำรท ำประมง

ไมเปนไปตำมมำตรกำรอนรกษระดบภมภำคทท ำรวมกน หรอชกธงของประเทศทไมไดรบอนญำต และ

เรอประมงไมมสญชำต ไมมสงกดตำมกฎหมำยระหวำงประเทศ ทงน กำรใชกลไกขอตกลงระหวำงประเทศเพอ

ยบยง IUU Fishing มสำเหตหลกจำกกำรขำดประสทธภำพในกำรควบคมกำรท ำประมงของรฐเจำของธง

(Flag States) ท ำใหมกำรจบสตวน ำเกนศกยภำพหรอเกดควำมเสอมโทรมของทรพยำกรประมง และไมเปนไป

ตำมแนวทำงกำรท ำประมงอยำงรบผดชอบ (the Code of Conduct for Responsible Fisheries: CCRF)


14

ตวชวด 14.7.1 รอยละของผลผลตประมงทยงยนตอผลตภณฑมวลรวมในประเทศ (GDP) ของประเทศหมเกาะขนาดเลกทกาลงพฒนา ประเทศดอยพฒนา และประเทศอนๆ (Sustainable fisheries as a percentage of GDP in small island developing States, least developed countries and all countries)

การประมงทยงยน (Sustainable Fisheries) ตำมค ำนยำมของสภำพทกษทะเล (Marine

Stewardship Council: MSC) หมำยถง กำรท ำประมงในระดบทสำมำรถควบคมรกษำปรมำณสตวน ำในทอง

ทะเลใหมจบไดอยำงตอเนอง โดยไมสงผลใหเกดควำมไมสมดลตอระบบนเวศในทะเล (MSC, 2017) MSC เปน

องคกรไมแสวงหำผลก ำไรทใหกำรรบรองมำตรฐำนสนคำประมงทผลตอยำงยงยน (Certified Sustainable

Seafood) ตงแตขนตอนกำรจบสตวน ำจนถงผลตภณฑขนสดทำยกอนจ ำหนำยใหผบรโภค โดยใหควำมส ำคญ

ตอหลกกำรรกษำทรพยำกรทำงทะเล สนบสนนใหมกำรท ำกำรประมงอยำงยงยน ลดผลกระทบตอสงแวดลอม

และบรหำรจดกำรประมงอยำงมประสทธภำพ ตลอดจนสนบสนนกำรตรวจมำตรฐำนใหแกประเทศก ำล ง

พฒนำทไมสำมำรถแสดงขอมลรำยงำนทำงวทยำศำสตรยนยนควำมยงยนในกำรท ำประมงของประเทศตนอก

ดวย ตวชวดท 14.7.1 เนนกำรตรวจสอบสดสวนของผลผลตทเกดจำกประมงยงยน ตอมลคำตลำดของสนคำ

และบรกำรขนสดทำยทถกผลตในประเทศในชวงเวลำหนงๆ หรอผลตภณฑมวลรวมในประเทศ (Gross

Domestic Product: GDP)

ตวชวด 14.a.1 สดสวนของงบประมาณการวจยทมการจดสรรใหแกการวจยดานเทคโนโลยทางทะเล (Proportion of total research budget allocated to research in the field of marine technology)

เทคโนโลยทางทะเล (Marine Technology) หมำยถง เครองมอ อปกรณ เรอ กระบวนกำร และ

วธกำรศกษำวจยดำนวทยำศำสตรและกำรสงเกตกำรณทน ำมำใชประโยชนในกำรพฒนำควำมรควำมเขำใจ

เกยวกบธรรมชำตและทรพยำกรในมหำสมทรและพนทชำยฝง (Intergovernmental Oceanographic

Commission, 2005). [หลกเกณฑและแนวทำงปฏบตกำรถำยทอดเทคโนโลยดำนมหำสมทรของ

คณะกรรมำธกำรระหวำงรฐบำลวำดวยสมทรศำสตรภำยใตยเนสโก (Intergovernmental Oceanographic

Commission: IOC/ United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization: UNESCO

Criteria and Guidelines on the Transfer of Marine Technology)2] ทงน IOC มบทบำทหลกในกำร

2 Marine technology refers to instruments, equipment, vessels, processes and methodologies required to produce and use knowledge to improve the study and understanding of the nature and resources of the ocean and coastal areas. In this sense, marine technology includes: a) Information and data, in a user-friendly format, on marine sciences and related marine operations and services; b) Manuals, guidelines,


15

สงเสรมพฒนำกำรวจยทำงดำนทะเล กำรจดกำรระบบตดตำมสถำนกำรณทำงดำนสมทรศำสตร กำรพฒนำ

บคคลำกรทำงดำนกำรวจยสมทรศำสตรและกำรถำยทอดเทคโนโลย

ตวชวด 14.b.1 ความกาวหนาของประเทศในการใชมาตรการทางกฎหมาย/ขอบงคบ/นโยบาย/กรอบการปฏบตงานของหนวยงานทเกยวของ ซงใหการดแลและปกปองสทธของประมงขนาดเลก (Progress by countries in the degree of application of a legal/regulatory/ policy/institutional framework which recognizes and protects access rights for small-scale fisheries)

การประมงขนาดเลกหรอการประมงพ นบาน (Small - Scale Fisheries) หมำยถง สำขำกำรประมง

ทใชแรงงำนเปนหลกในกำรท ำประมงและกำรแปรรป รวมถงกำรอำศยเทคโนโลยทพงแรงงำนในกำรใช

ประโยชนจำกทรพยำกรประมง [Small-scale fisheries can be broadly characterized as a dynamic

and evolving sub-sector of fisheries employing labour-intensive harvesting, processing and

distribution technologies to exploit marine and inland water fishery resources. (FAO Regional

Office for Asia and the Pacific, 2004)] กำรประมงพนบำนโดยเฉพำะกำรจำงงำน รำยได และควำมมนคง

ดำนอำหำรเปนประเดนส ำคญทกลำวไวในจรรยำบรรณในเรองกำรท ำประมงอยำงรบผดชอบขององคกำร

อำหำรและเกษตรแหงสหประชำชำต พ.ศ. 2538 (FAO Code of Conduct for Responsible Fisheries

1995: CCRF) ซงก ำหนดหลกกำรและมำตรฐำนทเกยวกบกำรอนรกษกำรจดกำร และกำรพฒนำกำรประมงท

ครอบคลมถงกำรจบ กระบวนกำรแปรรปและกำรคำสตวน ำและผลตภณฑสตวน ำ กำรเพำะเลยงสตวน ำ

กำรวจยทำงกำรประมง และกำรผสมผสำนกำรประมงกบกำรจดกำรพนทชำยฝง อนเปนขอตกลงทประเทศ

สมำชก FAO รบรองและน ำไปปฏบตดวยควำมสมครใจไมมผลบงคบใชเปนกฏหมำยระหวำงประเทศ

[“Recognizing the important contributions of artisanal and small - scale fisheries to

employment, income and food security, States should appropriately protect the rights of

fishers and fishworkers, particularly those engaged in subsistence, small-scale and artisanal

fisheries, to a secure and just livelihood, as well as preferential access, where appropriate, to

traditional fishing grounds and resources in the waters under their national jurisdiction.”

criteria, standards, reference materials; c) Sampling and methodology equipment (e.g. for water, geological, biological, chemical samples); d) Observation facilities and equipment (e.g. remote sensing equipment, buoys, tide gauges, shipboard and other means of ocean observation); e) Equipment for in situ and laboratory observations, analysis and experimentation; f) Computer and computer software, including models and modelling techniques; and g) Expertise, knowledge, skills, technical/scientific/legal know-how and analytical methods related to marine scientific research and observation.


16

“States should investigate and document traditional fisheries knowledge and technologies,

in particular those applied to small-scale fisheries, in order to assess their application to

sustainable fisheries conservation, management and development.” (FAO, 1995)]

ตวชวด 14.c.1 จานวนประเทศทมความกาวหนาในการใหสตยาบน ยอมรบ และปฏบตตามกรอบขอตกลงทางกฎหมาย นโยบาย และสถาบน ภายใตสนธสญญาระหวางประเทศทเกยวของกบทะเลตามทกลาวถงในอนสญญาสหประชาชาตวาดวยกฎหมายทะเล (UNCLOS) เพอการอนรกษและใชประโยชนพนทและทรพยากรทางทะเลและชายฝงอยางยงยน (Number of countries making progress in ratifying, accepting and implementing through legal, policy and institutional frameworks, ocean-related instruments that implement international law, as reflected in the United Nation Convention on the Law of the Sea, for the conservation and sustainable use of the oceans and their resources)

อนสญญาสหประชาชาตวาดวยกฎหมายทะเล (United Nations Convention on the Law of

the Sea: UNCLOS) เปนหลกกฎหมำยระหวำงประเทศทำงทะเลและมหำสมทรโดยค ำนงถงอ ำนำจอธปไตย

ของรฐ ยอมรบสทธอธปไตย (sovereign rights) ของรฐทจะแสวงประโยชนจำกทรพยำกรธรรมชำตทำงทะเล

ของตน เพอก ำกบดแลและสงเสรมกำรใชประโยชนพนท ทรพยำกร และสงแวดลอมในทะเลและมหำสมทร

โดยสนต อยำงเทยงธรรม และมประสทธผล ตลอดจนสงเสรมกำรอนรกษทรพยำกรทมชวตของทะเลและ

มหำสมทร รวมถงกำรศกษำ ส ำรวจ และวจยดำนวทยำศำสตรทำงทะเล โดยแบงพนททำงทะเลออกเปนเขต

ตำง ๆ คอ นำนน ำภำยใน (Internal Waters) ทะเลอำณำเขต (Territorial Waters) เขตตอเนอง

(Contiguous Zone) เขตเศรษฐกจจ ำเพำะ (Exclusive Economic Zones) ไหลทวป (Continental Shelf)

และทะเลหลวง (High Seas) อนสญญำสหประชำชำตวำดวยกฎหมำยทะเล ค.ศ. 1982 ประกอบดวย

บทบญญตวำดวยกำรใชประโยชนจำกทะเลจ ำนวน 320 มำตรำ (articles) และ 9 ภำคผนวก (annexes) มผล

บงคบใชเมอวนท 16 พฤศจกำยน พ.ศ. 2537 ปจจบนม 168 ประเทศทไดใหสตยำบนแลว (ขอมล ณ วนท 13

เมษำยน พ .ศ . 2560) (United Nations Treaty Collection, 2017)

17

บทท 3

สถานะปจจบนของเปาหมายท 14 ชวตใตน า (Life Below Water) ในบรบทประเทศไทย

จำกกำรศกษำสถำนะปจจบนของตวชวดตำมเปำหมำยท 14 อนรกษและใชประโยชนจำกมหำสมทร

และทรพยำกรทำงทะเลเพอกำรพฒนำอยำงยงยน ในบรบทของไทย สำมำรถสรปผลไดดงน

เปาประสงค 14.1 ปองกนและลดมลพษทางทะเลทกประเภท โดยเฉพาะมลพษจากชายฝง ซงรวมถงขยะ ของเสย และมลพษทางน าทเกดจากสารอาหาร (nutrient pollution) ในทะเล ใหบรรลผลภายในป พ.ศ. 2568 (By 2025, prevent and significantly reduce marine pollution of all kinds, in particular from land-based activities, including marine debris and nutrient pollution)

ตวชวด 14.1.1 ดชนของปรากฏการณยโทรฟเคชนและความหนาแนนของขยะพลาสตกในน าทะเล/ตารางกโลเมตร (Index of coastal eutrophication and floating plastic debris density)

ปจจบนประเทศไทยยงไมมกำรก ำหนดวธและมำตรฐำนของแหลงน ำชำยฝง ในกำรตรวจสอบระดบ

ควำมรนแรงและควำมถของยโทรฟเคชน ยกเวนกำรทดสอบเชงพนทโดยใชกำรวเครำะหปรมำณแพลงกตอน

พช (คลอโรฟลด เอ) และปรมำณฟอสฟอรสทงหมด รวมถงยงไมมมำตรกำรทชดเจนและเปนมำตรฐำน

เดยวกนในกำรตรวจสอบควำมหนำแนนของขยะพลำสตกในน ำทะเล (Floating plastic debris density)

ทงน ส ำนกงำนสงแวดลอมแหงสหประชำชำต (UN Environment หรอ UNEP) ไดท ำกำรศกษำปรำกฏกำรณ

ยโทรฟเคชนโดยใชกำรวดระดบควำมหนำแนนของคลอโรฟลล เอ เพอแสดงถงมวลชวภำพของแพลงกตอนพช

และอยในระหวำงก ำหนดวธกำรศกษำและวธเกบขอมลควำมหนำแนนของคลอโรฟลด เอ ส ำหรบวดมวล

ชวภำพของแพลงกตอนพช และดชนปรำกฏกำรณยโทรฟเคชน (Index of coastal eutrophication: ICEP)

ในทะเลและชำยฝงระดบภมภำค (Regional Seas) เพอใชเปนมำตรฐำนส ำหรบตวชวด 14.1.1 รวมถงกำร

พฒนำตวชวดระดบยอยทเปนมำตรฐำนส ำหรบตรวจนบพลำสตกขนำดใหญ (มำกกวำ 4.75 มลลเมตร) และ

ขนำดเลก (นอยกวำ 4.75 มลลเมตร) ในบรเวณชำยหำดและฝงทะเล ซงคำดวำจะเสรจสมบรณประมำณ

ปลำยป พ.ศ. 2560 ตลอดจนวธตรวจวดควำมหนำแนนของขยะพลำสตกในน ำทะเล ซงคำดวำจะเสรจสมบรณ

ภำยในป พ.ศ. 2563 (United Nations Environment Programme, 2016)


18

เปาประสงค 14.2 บรหารจดการและปกปองระบบนเวศทางทะเลและชายฝงอยางยงยน เพอหลกเลยงผลกระทบเชงลบทรนแรง รวมถงการสรางความเขมแขง (Resilience) และฟนฟระบบนเวศอยางเปนรปธรรม เพอคงความอดมสมบรณและผลตภาพของทะเล ใหส าเรจภายในป พ.ศ. 2563 (By 2020, sustainably manage and protect marine and coastal ecosystems to avoid significant adverse impacts, including by strengthening their resilience, and take action for their restoration in order to achieve healthy and productive oceans)

ตวชวด 14.2.1 สดสวนของพ นทเขตเศรษฐกจจาเพาะของประเทศทมการบรหารจดการเชงระบบนเวศ (Proportion of national exclusive economic zones managed using ecosystem-based approaches)

ประเทศไทยประกำศเขตเศรษฐกจจ ำเพำะครงท 1 เมอวนท 23 กมภำพนธ พ.ศ. 2524 ตำมหลกกำร

ของอนสญญำสหประชำชำตวำดวยกฎหมำยทะเล ใหเขตเศรษฐกจจ ำเพำะจะตองไมขยำยออกไปเลย 200

ไมลทะเลจำกเสนฐำน โดยไมไดก ำหนดคำพกดสวนของรฐทมฝงตรงขำมกนหรอประชดกน ตอมำเมอวนท 16

กมภำพนธ พ.ศ. 2531 ประเทศไทยประกำศเขตเศรษฐกจจ ำเพำะดำนอำวไทย สวนทประชดกบเขตเศรษฐกจ

จ ำเพำะของประเทศมำเลเซย โดยประกำศเขตตำมพกดภมศำสตร จ ำนวน 8 จด มพนทประมำณ 88,193.87

ตำรำงกโลเมตร และเมอวนท 18 กรกฎำคม พ.ศ. 2531 ประเทศไทยประกำศเขตเศรษฐกจจ ำเพำะทำงดำน

ทะเลอนดำมน โดยประกำศขอบเขตตำมพกดภมศำสตรจ ำนวน 27 จด คดเปนพนทประมำณ 75,633.65

ตำรำงกโลเมตร (กรมอทกศำสตร กองทพเรอ, 2555 และกรมทรพยำกรทำงทะเลและชำยฝง, 2556) ในกำร

ประชมคณะท ำงำนขบเคลอนกำรด ำเนนงำนเปำหมำยกำรพฒนำทยงยนท 14 อนรกษและใชประโยชนจำก

มหำสมทร ทะเล และทรพยำกรทำงทะเลอยำงยงยนเพอกำรพฒนำทยงยน ครงท 1/2559 กรมทรพยำกรทำง

ทะเลและชำยฝงไดชแจงตวชวด 14.2.1 เปนสดสวนพนทเขตเศรษฐกจจ ำเพำะระดบชำตทบรหำรจดกำรโดย

ใชแนวทำงเชงระบบนเวศ มคำเปำหมำยคอ สดสวนของจ ำนวนแผนกำรจดกำรพนทระบบนเวศทำงทะเลและ

ชำยฝงทผำนเกณฑกำรประเมนไมนอยกวำรอยละ xx (รอควำมชดเจนจำกขอมลฐำน) สดสวนของพนทฟนฟ

ระบบนเวศทเสอมโทรมใหกลบมำมควำมสมบรณ และแผนจดกำรทรพยำกรประมงโดยกำรก ำหนดมำตรกำร

จ ำนวนมำตรกำร โดยมหนวยงำนรบผดชอบในกำรเกบรวบรวมขอมลคอ กรมทรพยำกรทำงทะเลและชำยฝง

(ศนยสำรสนเทศทรพยำกรทำงทะเลและชำยฝง) กรมอทยำนแหงชำต สตวปำ และพนธพช และกรมประมง


19

เปาประสงค 14.3 ลดและแกไขผลกระทบของภาวะความเปนกรดในน าทะเล รวมถงขยายความรวมมอดานวทยาศาสตรในทกระดบ (Minimize and address the impacts of ocean acidification, including through enhanced scientific cooperation at all levels)

ตวชวด 14.3.1 ภาวะความเปนกรดในทะเลเฉลย (pH) จากจดตรวจวดสถานสมตวอยางทกาหนดไว (Average marine acidity (pH) measured at agreed suite of representative sampling stations)

แมวำปจจบนประเทศไทยยงไมมแนวทำงและมำตรกำรทชดเจนในกำรตดตำมและตรวจสอบภำวะ

ควำมเปนกรดในทะเลเฉลย (Average Marine Acidity: pH) แตควำมเปนกรดและดำง (pH) เปนพำรำมเตอร

ตวหนงทมกำรจดเกบขอมลดวยวธ pH meter เพอตรวจสอบคำมำตรฐำนคณภำพน ำทะเล (7.0 - 8.5) ในจด

ตรวจสอบโดยสวนแหลงน ำทะเล ส ำนกจดกำรคณภำพน ำ กรมควบคมมลพษ

เปาประสงค 14.4 ควบคมการประมงอยางมประสทธภาพ และหยดการจบสตวน าเกนศกยภาพ การประมงผดกฎหมาย ขาดการรายงานและไรการควบคม การใชเครองมอประมงทท าลายทรพยากรและระบบนเวศ ตลอดจนการปฏบตตามแผนการจดการทก าหนดจากฐานความรทางวทยาศาสตร เพอใหมการฟนฟทรพยากรประมงโดยเรวทสด อยางนอยใหอยในระดบทสามารถจบสตวน าไดอยางยงยนสงสด (maximum sustainable yield) ตามลกษณะทางชวภาพของทรพยากรน นๆ ใหเกดผลส าเรจภายในป พ.ศ. 2563 (By 2020, effectively regulate harvesting and end overfishing, illegal, unreported and unregulated fishing and destructive fishing practices and implement science-based management plans, in order to restore fish stocks in the shortest time feasible, at least to levels that can produce maximum sustainable yield as determined by their biological characteristics)

ตวชวด 14.4.1 สดสวนของประชากรประมง (fish stocks) ทอยในระดบความยงยนทางชวภาพ (MSY) (Proportion of fish stocks within biologically sustainable levels)

ประเทศไทยโดยกรมประมงใชปรมำณกำรจบสตวน ำตอหนวยกำรลงแรงประมง (Catch per Unit

Effort: CPUE) (FAO, 1969) และปรมำณกำรจบสตวน ำสงสดทยงยน (Maximum Sustained Yield: MSY)

ในกำรประเมนสถำนภำพทรพยำกรประมงทะเล เพอเปนดชนชวดควำมอดมสมบรณของทรพยำกรสตวน ำ

กำรวด CPUE ในแหลงทะเล เปนตวบงชควำมชกชมของสตวน ำ ซงมคำแตกตำงตำมประเภทของเครองมอกำร


20

ท ำประมง ทงน ในป พ.ศ. 2558 กรมประมงไดค ำนวณคำ MSY เพอหำจดอำงองทำงชววทยำทมควำมสมดล

กบกำรผลตตำมธรรมชำต (สตวน ำวยออนสำมำรถเตบโตทดแทนสตวน ำโตเตมวยทถกจบไป) และใชในกำร

ก ำหนดจ ำนวนใบอนญำตท ำกำรประมง (เรอพำณชย) ในนำนน ำไทย กำรประเมนคำ MSY ในอำวไทยและ

ทะเลอนดำมนใชแบบจ ำลองผลผลตสวนเกนของฟอกซ (Fox) ซงใชขอมลสถต 3 ตว ไดแก ผลจบสตวน ำ

อตรำกำรจบสตวน ำ (CPUE) และขอมลกำรลงแรงประมงของทกกำรท ำประมง3 (เครองมอประมงพนบำน

และประมงพำณชย) ของสตวน ำหนำดน ปลำผวน ำ และปลำกะตก ซงสตวน ำแตละประเภทมเครองมอท ำ

ประมงทแตกตำงกน4 ในสวนของภำคเอกชน มกำรจดท ำมำตรฐำนระดบสำกลในกำรผลตสตวน ำ และกำร

จดหำวตถดบอยำงยงยน เชน มำตรฐำน Marine Stewardship Council (MSC) ซงเปนมำตรฐำนทใหกำร

รบรองในกลมผท ำธรกจประมงและผผลตอำหำรทะเล (รำยใหญและกลมประมงขนำดเลก) โดยหำกกจกำรใด

สำมำรถปฎบตไดตำมหลกและมำตรฐำนของ MSC จะไดรบอนญำตใหตดฉลำก MSC บนผลตภณฑได ซงเปน

ฉลำกเพอสงแวดลอม (Eco - label) ตำมแนวทำงขององคกำรอำหำรและกำรเกษตรแหงสหประชำชำต

(FAO) กำรประยกตใชมำตรฐำน MSC สำมำรถองหลกกำรบรหำรตำมมำตรฐำนสำกล ไดแก ISO 9001 และ

ISO 20000 รวมทง Good Manufacturing Practice: GMP และ Hazard Analysis and Critical Control

Point: HACCP ทงน ใบอนญำตมอำย 5 ป และสำมำรถตออำยไดโดยตองผำนกำรตรวจสอบจำกหนวยงำนท

รบรองมำตรฐำน MSC ใหควำมส ำคญกบกำรรกษำสภำพแวดลอมและควำมยงยนของพนธสตวทะเล รวมถง

กำรสรำงควำมมนใจตอผบรโภคในเรองกำรปองกนกำรปนเปอนสำรเคมในผลตภณฑอำหำรทะเล โดยม

หลกกำรส ำคญ 3 ประกำร ไดแก ไมท ำกำรประมงเกนขนำด ไมท ำกำรประมงทกระทบกบระบบนเวศ และม

กำรด ำเนนกำรจดกำรทเคำรพกฎหมำยระหว ำงประเทศในประเทศและท องถน นอกจำกน องคกร

Aquaculture Stewardship Council (ASC) เปนสถำบนรบรองมำตรฐำนสำกลดำนกำรบรหำรจดกำร

เ พ ำ ะ เ ล ย ง ส ต ว น ำ

ไดออกใบรบรองใหกบฟำรมเพำะเลยงสตวน ำทด ำเนนงำนอยำงมควำมรบผดชอบ เพอสรำงควำมมนใจวำจะม

ปรมำณสตวน ำทเพยงพอตอกำรบรโภค สภำพแวดลอมทยงยน ควำมมนคงของชมชนโดยรอบ

3 กำรประเมนขอมลผลจบในป พ.ศ. 2557 และกำรลงแรงประมงใชขอมลกำรส ำรวจชวงเดอนมถนำยนถงกรกฎำคม พ.ศ. 2558 ทมเรอประมงในนำนน ำไทย 42,512 ล ำ 4 เครองมอประมงทใชในกำรประเมน MSY 1) สตวหนำดน ประมงพนบำน ไดแก อวนตดปมำ อวนตดตำอนๆ ลอบ (ปลำ ปลำหมก และป) เบด อวนครอบหมก อวนชอนหมก และอวนรน ประมงพำณชย ไดแก อวนลำกค อวนลำกแผนตะเฆ อวนลำกคำนถำง และอวนรน 2) ปลำผวน ำ ประมงพนบำน ไดแก อวนลอมตด อวนตดปลำ และอวนโปะ ประมงพำณชย ไดแก อวนลอมจบ (อวนด ำ อวนด ำประกอบแสงไฟลอ และอวนลอมซง) และ 3) ปลำกะตก ไดแก อวนลอมปลำกะตก อวนครอบปลำกะตก และอวนชอนปลำกะตก


21

เปาประสงค 14.5 อนรกษพ นททางทะเลและชายฝงใหไดอยางนอย รอยละ 10 ภายใตขอก าหนดของกฎหมายท งในประเทศและระหวางประเทศ โดยอยบนพ นฐานของขอมลทางวทยาศาสตรทมอย ใหเกดผลส าเรจภายในป พ.ศ. 2563 (By 2020, conserve at least 10 per cent of coastal and marine areas, consistent with national and international law and based on the best available scientific information)

ตวชวด 14.5.1 ขอบเขตของพ นทคมครองทอยในทะเล (Coverage of protected areas in relation to marine areas)

ในปจจบน ประเทศไทยก ำหนดค ำนยำมของพนทคมครองทำงทะเลโดยยดค ำนยำมของ IUCN และ

CBD ทงน พระรำชบญญตสงเสรมกำรบรหำรจดกำรทรพยำกรทำงทะเลและชำยฝง พ.ศ. 2558 (มำตรำ 20)

ก ำหนดใหพนทคมครองทรพยำกรทำงทะเลและชำยฝง เปนพนททมทรพยำกรทำงทะเลและชำยฝงอยใน

สภำพสมบรณ เปนถนทอยอำศยของสตวและพชตำมสภำพทำงธรรมชำตทสมบรณ มควำมส ำคญดำนระบบ

นเวศทำงทะเลและชำยฝงอนควรแกกำรอนรกษ ซงเปนพนททมไดอยในเขตอนรกษ หรอเขตทไดรบอนญำตให

ท ำกำรเพำะเลยงสตวน ำตำมกฎหมำยวำดวยกำรประมง ขอมลจำกระบบฐำนขอมลกลำงและมำตรฐำนขอมล

ทรพยำกรทำงทะเลและชำยฝง กรมทรพยำกรทำงทะเลและชำยฝง (2556) ระบวำพนทคมครองทำงทะเลใน

ประเทศไทย สำมำรถแบงเปนกลมใหญๆ ได 3 กลม ดงน 1) พนทคมครองโดยใชกฎหมำยภำยในประเทศโดย

ยดตำมแนวทำงท IUCN ก ำหนด ไดแก ทรกษำพชพนธ อทยำนแหงชำตทำงทะเล พนทก ำหนดมำตรกำรใน

กำรท ำประมง เขตหำมลำสตวปำ พนทคมครองสงแวดลอม พนทคมครองโบรำณคดใตน ำ 2) พนทคมครองท

จดตงขนตำมกรอบควำมรวมมอนำนำชำต ไดแก พนทชมน ำทมควำมส ำคญระหวำงประเทศ พนทมรดกแหง

อำเซยน และ 3) พนทคมครองแหลงทรพยำกรทำงทะเลและชำยฝง ไดแก พนทปำชำยเลน พนทแนวปะกำรง

และพนทแหลงหญำทะเล ส ำหรบขอมลทำงสถตของพนทคมครองในประเทศไทย ส ำนกงำนสถตแหงชำต

เผยแพรขอมลสถตทำงกำรดำนทรพยำกรธรรมธรรมชำตและสงแวดลอม ซงรวบรวมจำกหนวยงำนตำงๆ

ทเกยวของ ขอมลสถตทเกยวของกบตวชวดท 14.5.1 เชน สำขำทรพยำกรทำงทะเลและชำยฝง (อำณำเขต

ทำงทะเล ควำมยำวชำยฝงทะเล) สำขำทรพยำกรปำไม (พนทปำอนรกษ ปำสงวน) และสำขำทรพยำกรชวภำพ

(พนทชมน ำ) สำมำรถสบคนและดำวนโหลดขอมลไดทเวบไซตสถตทำงกำรประเทศไทย http://osthailand.nic.go.th/

ส ำนกงำนสถตแหงชำต นอกจำกน สมำคมอนรกษนกและธรรมชำตแหงประเทศไทย เปนองคกรพฒนำเอกชน

และเปนภำคเครอขำยของ BirdLife International มบทบำทดำนกำรอนรกษนกและธรรมชำตในประเทศไทย

และจดท ำฐำนขอมลบญชรำยชอพนทส ำคญเพอกำรอนรกษนกและควำมหลำกหลำยทำงชวภำพ ( IBAs) ใน

ประเทศไทย เนองจำกนกเปนตวชวดควำมหลำกหลำยทำงชวภำพทมประสทธภำพโดยเฉพำะเมอน ำมำใชใน

กำรก ำหนดพนทเพอกำรอนรกษ เผยแพรทำงเวบไซต http://www.bcst.or.th/


22

เปาประสงค 14.6 หามการอดหนนการผลตและการคาทางประมงทมรปแบบสงเสรมการจบสตวน าเกนศกยภาพ ยกเลกระบบอดหนนทมผลสนบสนนการการประมงผดกฎหมาย ขาดการรายงานและไรการควบคม หลกเลยงการใชระบบอดหนนในลกษณะดงกลาว โดยใหตระหนกวาการใชมาตรการพเศษและขอยกเวนทเหมาะสมและมประสทธภาพส าหรบประเทศก าลงพฒนาและดอยพฒนาควรอยภายใตกรอบการเจรจาการอดหนนการประมงขององคการการคาโลก ท งน ใหเกดผลภายในป พ.ศ. 2563 (By 2020, prohibit certain forms of fisheries subsidies which contribute to overcapacity and overfishing, eliminate subsidies that contribute to illegal, unreported and unregulated fishing and refrain from introducing new such subsidies, recognizing that appropriate and effective special and differential treatment for developing and least developed countries should be an integral part of the World Trade Organization fisheries subsidies negotiation)

ตวชวด 14.6.1 ความกาวหนาของประเทศในระดบการใชกลไกขอตกลงระหวางประเทศเพอยบย งการประมงผดกฎหมาย ขาดการรายงาน และไรการควบคม (Progress by countries in the degree of implementation of international instruments aiming to combat illegal, unreported and unregulated fishing)

ประเทศไทยจดให IUU Fishing เปนปญหำส ำคญระดบชำตทตองอำศยควำมรวมมอของหนวยงำนท

เกยวของ ทงภำครฐ ชำวประมง และกลมตำงๆ ทเกยวของ เพอแกไขปญหำอยำงเปนรปธรรม โดยกำรจดตง

ศนยบญชำกำรแกไขปญหำกำรท ำกำรประมงผดกฎหมำย (ศปมผ.) ใหกองทพเรอและศนยประสำนกำรปฏบต

ในกำรรกษำผลประโยชนของชำตทำงทะเล (ศรชล.) ท ำหนำทเปนหนวยงำนหลกในกำรปฏบตงำนรวมกบ

หนวยงำนทเกยวของ เพอศกษำแนวทำงกำรด ำเนนงำนในภำพรวม และจดท ำมำตรกำรแกไขปญหำกำร

ประมงผดกฎหมำย ขำดกำรรำยงำน และไรกำรควบคม อยำงเรงดวนเพอลดผลกระทบตอกำรสงออกสนคำ

ประมงของไทย เสรมสรำงกำรอนรกษและคมครองกำรประมงชำยฝง และเพมควำมมนคงทำงทรพยำกร

ประมงทะเลของประเทศ นอกจำกน ประเทศไทยไดจดท ำแผนปฏบตกำรระดบชำตวำดวยกำรปองกน ยบยง

และขจดกำรท ำกำรประมง ทผดกฎหมำย ขำดกำรรำยงำน และไรกำรควบคม พ.ศ. 2558 - 2562 (Thailand

National Plan of Action to Prevent, Deter and Eliminate Illegal, Unreported and Unregulated

Fishing 2015 - 2019 หรอ Thailand NPOA - IUU 2015 - 2019) และแผนกำรบรหำรจดกำรประมงทะเล

ของประเทศไทย นโยบำยแหงชำตดำนกำรจดกำรประมงทะเล พ.ศ. 2558 - 2562 (Marine Fisheries


23

Management Plan of Thailand หรอ FMP) ซงคณะรฐมนตรไดมมตเมอวนท 3 พฤศจกำยน พ.ศ. 2558

เหนชอบแผนปฏบตกำรระดบชำตและแผนบรหำรจดกำรทง 2 ฉบบแลว รวมทงมกำรประกำศใชพระรำช

ก ำหนดกำรประมง พ.ศ. 2558 ใหมกำรลงทะเบยนเรอตำมเครองมอท ำประมง เพอควบคมและเฝำระวง

กำรท ำประมง และใหก ำหนดผลกำรจบสตวน ำสงสด (MSY) เพอจดสรรปรมำณกำรจบสตวน ำเคมในทะเล

รวมทงกำรสงเสรมกำรมสวนรวมโดยกำรจดตงคณะกรรมกำรประมงระดบจงหวดทประกอบดวยผแทนจำก

กรมประมง กรมทรพยำกรทำงทะเลและชำยฝง ชำวประมงพนบำน ชำวประมงพำณชย และผมสวนไดสวน

เสยทส ำคญอนๆ เพอก ำหนดกตกำในกำรบรหำรจดกำรทรพยำกรสตวน ำในแตละพนท

เปาประสงค 14.7 เพมผลประโยชนทางเศรษฐกจของประเทศหมเกาะขนาดเลกทก าลงพฒนา และ

ประเทศดอยพฒนาจากการใชทรพยากรทางทะเลอยางยงยน โดยการจดการประมง

การเพาะเล ยง และการทองเทยวอยางยงยน ใหเกดผลภายในป พ.ศ. 2573 (By 2030,

increase the economic benefits to small island developing States and

least developed countries from the sustainable use of marine resources,

including through sustainable management of fisheries, aquaculture and

tourism)

ตวชวด 14.7.1 รอยละของผลผลตประมงทยงยนตอผลตภณฑมวลรวมในประเทศ (GDP) ของประเทศหม

เกาะขนาดเลกทกาลงพฒนา ประเทศดอยพฒนา และประเทศอนๆ (Sustainable

fisheries as a percentage of GDP in small island developing States, least

developed countries and all countries)

ประเทศไทยยงไมมกำรก ำหนดระดบของกำรผลตสำขำประมงทยงยน ในกำรค ำนวณผลตภณฑมวล

รวมภำยในประเทศ (GDP) ดำนผลผลต (Production Approach) ซงสำมำรถค ำนวณจำกมลคำสนคำและ

บรกำรทผลตออกสผบรโภคโดยตรง (Final goods and services) หรอจำกมลคำเพม (Value Added

Approach) ส ำนกงำนคณะกรรมกำรพฒนำกำรเศรษฐกจและสงคมแหงชำต มกำรจ ำแนกสำขำกำรผลตเปน

16 สำขำกำรผลต ซงรวมถงสำขำประมง ในขณะทกำรจดเกบสถตของกลมวจยและวเครำะหสถตกำรประมง

ศนยสำรสนเทศ กรมประมง มขอมล อำท ผลผลตประมงทะเลตำมชนดสตวน ำ แหลงท ำกำรประมงในอำณำ

เขตประเทศไทย เครองมอท ำกำรประมง มลคำและปรมำณกำรสงออก และกำรใชประโยชนตำมชนดสตวน ำ


24

เปาประสงค 14.a เพมความรทางวทยาศาสตร พฒนาขดความสามารถในการวจย และถายทอดเทคโนโลยทางทะเล โดยค านงถงหลกเกณฑและแนวปฏบตเกยวกบการถายทอดเทคโนโลยทางทะเล ภายใตกรรมาธการระหวางประเทศดานสมทรศาสตรเพอฟนฟความสมบรณของมหาสมทรและเพมการใชประโยชนจากความหลากหลายทางชวภาพทางทะเลใหสนบสนนการพฒนาของประเทศก าลงพฒนา โดยเฉพาะอยางยงประเทศหมเกาะขนาดเลกทก าลงพฒนา และประเทศดอยพฒนา ( Increase scientific knowledge, develop research capacity and transfer marine technology, taking into account the Intergovernmental Oceanographic Commission Criteria and Guidelines on the Transfer of Marine Technology, in order to improve ocean health and to enhance the contribution of marine biodiversity to the development of developing countries, in particular small island developing States and least developed countries)

ตวชวด 14.a.1 สดสวนของงบประมาณการวจยทมการจดสรรใหแกการวจยดานเทคโนโลยทางทะเล (Proportion of total research budget allocated to research in the field of marine technology)

ปจจบนประเทศไทยไดรบเลอกเปนรองประธำนคณะกรรมำธกำรระหวำงรฐบำลวำดวยสมทรศำสตร

(IOC) ส ำหรบวำระป พ.ศ. 2558 - 2560 กำรด ำเนนงำนของ IOC ภำยใตยทธศำสตรระยะกลำง (ป พ.ศ.

2557 - 2564) มงเนนควำมรวมมอใน 6 ดำน ไดแก 1) กำรวจยทำงมหำสมทร (Ocean research) 2) กำร

จดกำรขอมลและระบบกำรสงเกตกำรณ (Observing system and data management) 3) กำรบรกำรและ

กำรเตอนภยลวงหนำ (Early warning and services) 4) กำรก ำกบดแลและกำรจดกำรอยำงยงยน

(Sustainable management and governance) 5) กำรประเมนขอมลขำวสำรส ำหรบกำรจดท ำนโยบำย

(Assessment information for policy) และ 6) กำรพฒนำศกยภำพ (Capacity development) (กรมทรพยำกรทำง

ทะเลและชำยฝง, 2559) ทงน ในกำรประชม IOC Executive Council ครงท 49 เมอป พ.ศ. 2559 ทประชมมกำร

พจำรณำเตรยมกำรด ำเนนงำนและงบประมำณส ำหรบป พ.ศ. 2561 - 2564 ซงครอบคลมใน 4 ประเดนหลก

ค อ

1) เปำหมำยกำรพฒนำทยงยนตำมวำระ 2030 2) กรอบกำรด ำเนนงำนควำมตกลงปำรสวำดวยกำร

เปลยนแปลงสภำพภมอำกำศ UNFCCC COP 21 3) แนวทำง SAMOA Pathway (เอกสำรผลกำรประชม

ระหวำงประเทศวำดวยประเทศก ำลงพฒนำทเปนหมเกำะขนำดเลก) และ 4) กรอบกำรด ำเนนงำนเซนได


25

(Sendai Framework) เพอลดควำมเสยงจำกภยพบต หนวยรำชกำรหลกประสำนควำมรวมมอดำนวชำกำร

ภำยใต IOC ไดแก กรมทรพยำกรทำงทะเลและชำยฝง นอกจำกน หนวยงำนของรฐหลำยแหงมกำรด ำเนนงำน

วจยดำนวทยำศำสตรและเทคโนโลยทำงทะเล อำท ศนยพนธวศวกรรมและเทคโนโลยชวภำพแหงชำต

(ไบโอเทค) ส ำนกงำนกองทนสนบสนนกำรวจย (สกว.) กรมประมง และสถำบนเทคโนโลยปองกนประเทศ

(องคกำรมหำชน) กระทรวงกลำโหม เปนตน

เปาประสงค 14.b ใหประมงพ นบานรายเลก (small - scale artisanal fishers) สามารถใชประโยชนจากทรพยากรทางทะเลและเขาสตลาดส าหรบผลผลตทางการประมง (Provide access for small - scale artisanal fishers to marine resources and markets)

ตวชวด 14.b.1 ความกาวหนาของประเทศในการใชมาตรการทางกฎหมาย/ขอบงคบ/นโยบาย/กรอบการปฏบตงานของหนวยงานทเกยวของ ซงใหการดแลและปกปองสทธของประมงขนาดเลก (Progress by countries in the degree of application of a legal/regulatory/ policy/institutional framework which recognizes and protects access rights for small-scale fisheries)

ประเทศไทยในฐำนะสมำชกของ FAO ตองปฏบตตำมขอบญญตภำยใตจรรยำบรรณในเรองกำรท ำ

ประมงอยำงรบผดชอบขององคกำรอำหำรและเกษตรแหงสหประชำชำต พ.ศ. 2538 (CCRF) ซงก ำหนด

หลกกำรและมำตรฐำนทเกยวกบกำรอนรกษกำรจดกำร และกำรพฒนำกำรประมงทครอบคลมถงประเดนดำน

กำรจำงงำน รำยได และควำมมนคงดำนอำหำรของกำรประมงพนบำน ปญหำของกำรท ำประมงขนำดเลกใน

ประเทศไทยทส ำคญ คอ ขอจ ำกดดำนควำมอดมสมบรณของทรพยำกรประมงชำยฝง กำรขำดสทธควบคมกำร

ท ำประมงในเขตหนำบำน และรำยไดของครวเรอนประมงต ำ ในหวงทผำนมำรฐบำลไทยด ำเนนกำรแกไข

ปญหำโดยกำรพฒนำชมชนชำวประมงพนบำนใหมกำรท ำกำรประมงอยำงรบผดชอบ อนรกษแหลงเพำะพนธ

และแหลงเพำะเลยงสตวน ำวยออน รวมถงกำรออกกฎระเบยบกำรท ำประมงชำยฝง อำท ค ำสงคณะรกษำ

ควำมสงบแหงชำต (คสช.) ฉบบท 24/2558 หำมใชเครองมอประมงแบบท ำลำยลำงท ำกำรประมง และ

พระรำชก ำหนดกำรประมง พ.ศ. 2558 (พรก. กำรประมง พ.ศ. 2558) ซงมงจดระเบยบกำรประมงในประเทศ

ไทยและในนำนน ำทวไป รวมถงวตถประสงคประกำรหนงคอ เพอปกปองคมครองและใหควำมชวยเหลอหรอ

สนบสนนประมงพนบำนและชมชนประมงทองถน ทงน พระรำชก ำหนดกำรประมง พ.ศ. 2558 ไดนยำม

“ประมงพนบำน” หมำยควำมวำ “กำรท ำกำรประมงในเขตทะเลชำยฝงไมวำจะใชเรอประมงหรอใชเครองมอ

โดยไมใชเรอประมง ทงน ทมใชเปนประมงพำณชย” อยำงไรกด ชำวประมงพนบำนไทยยงคงเผชญกบปญหำ

กำรเขำถงทรพยำกรประมงชำยฝง เนองจำกขำดกฎหมำยทชดเจนในกำรสนบสนนกำรจดกำรประมงขนำดเลก


26

โดยชมชน โดยเฉพำะควำมชดเจนของหลกเกณฑและวธกำรในกำรท ำกำรประมงตำมมำตรำ 33 ของ พรก.

กำรประมง พ.ศ. 2558

เปาประสงค 14.c เพมการอนรกษและใชประโยชนพ นทและทรพยากรทางทะเลอยางยงยนโดยปฏบตตามขอบญญตของอนสญญาสหประชาชาตวาดวยกฎหมายทะเล (UNCLOS) ซงมการระบไวในยอหนาท 158 ของเอกสาร “อนาคตทเราตองการ” (The Future We Want) (Enhance the conservation and sustainable use of oceans and their resources by implementing international law as reflected in the United Nations Convention on the Law of the Sea, which provides the legal framework for the conservation and sustainable use of oceans and their resources, as recalled in paragraph 158 of “The future we want”)

ตวชวด 14.c.1 จานวนประเทศทมความกาวหนาในการใหสตยาบน ยอมรบ และปฏบตตามกรอบขอตกลงทางกฎหมาย นโยบาย และสถาบน ภายใตสนธสญญาระหวางประเทศทเกยวของกบทะเลตามทกลาวถงในอนสญญาสหประชาชาตว าดวยกฎหมายทะเล (UNCLOS) เพอการอนรกษและใชประโยชนพ นทและทรพยากรทางทะเลและชายฝงอยางยงยน (Number of countries making progress in ratifying, accepting and implementing through legal, policy and institutional frameworks, ocean-related instruments that implement international law, as reflected in the United Nation Convention on the Law of the Sea, for the conservation and sustainable use of the oceans and their resources)

ประเทศไทยไดลงนำมรบรองอนสญญำสหประชำชำตวำดวยกฎหมำยทะเล ค.ศ. 1982 (UNCLOS

1982) เมอวนท 10 ธนวำคม พ.ศ. 2525 และใหสตยำบนโดยกำรสงมอบภำคยำนวตสำรเมอวนท 15

พฤษภำคม พ.ศ. 2554 ซงตำมขอ 308 ของ UNCLOS มผลบงคบตอประเทศไทย 30 วน หลงจำกทประเทศ

ไทยสงมอบภำคยำนวตสำรแลว คอ วนท 14 มถนำยน พ.ศ. 2554 โดยมค ำประกำศ (Declaration) เปน

เงอนไขในกำรใหสตยำบน5 ตำมขอ 310 ของ UNCLOS มสำระส ำคญโดยสรปวำ ประเทศไทยจะทบทวน

5 Thailand’s Declaration: “I. The Government of the Kingdom of Thailand declares, in relation to Article 310 of the United Nations Convention on the Law of the Sea, as follows:


27

กฎหมำยและขอบงคบภำยในของตนเพอใหสอดคลองกบบทบญญตของ UNCLOS อยำงคอยเปนคอยไป และ

ไดแสดงทำทเพอรกษำสทธเกยวกบกฎหมำยภำยในประเทศทเกยวของและตำมขอ 298 ของ UNCLOS วำ

ประเทศไทยไมยอมรบวธด ำเนนกำรภำคบงคบทมผลบงคบเกยวกบขอพพำทบำงเรอง เชน ขอพพำทเกยวกบ

กำรตควำม UNCLOS กำรก ำหนดขอบเขตทำงทะเล ขอพพำทเกยวกบกจกรรมทำงทหำร เปนตน ทงน

กฎหมำยไทยทรองรบตอกำรด ำเนนงำนตำมพนธกรณภำยใต UNCLOS มบทบญญตครอบคลมอยำง

กวำงขวำง ไดแก ดำนสงแวดลอม กำรพำณชยนำว เกยวกบทรพยำกรมชวต ทรพยำกรไมมชวต เกยวกบสทธ

ในเขตตอเนอง เกยวกบควำมมนคงหรอควำมสงบเรยบรอยทำงทะเลและทเกยวกบกจกรรมทำงทะเลอนๆ

(ส ำนกงำนคณะกรรมกำรปฏรปกฎหมำย, 2557)

1. The Government of the Kingdom of Thailand intends to undertake a comprehensive review of existing domestic laws and regulations with a view to progressively harmonizing them with the provisions of the Convention.

2. The Government of the Kingdom of Thailand is not bound either by any declaration or position excluding or modifying the legal scope of the provisions of the Convention, or by any domestic legislation which is inconsistent with the relevant principles of international law and the Convention. The Government of the Kingdom of Thailand reserves the right to state its position concerning all such legislations or declarations at the appropriate time.

3. Ratification by the Government of the Kingdom of Thailand does not imply recognition or acceptance of any territorial claim made by a State party to the Convention.

4. The Government of the Kingdom of Thailand understands that, in the exclusive economic zone, enjoyment of the freedom of navigation in accordance with relevant provisions of the Convention excludes any non-peaceful use without the consent of the coastal State, in particular, military exercises or other activities which may affect the rights or interests of the coastal State; and it also excludes the threat or use of force against the territorial integrity, political independence, peace or security of the coastal State.

5. The Government of the kingdom of Thailand reserves the right to make, at an appropriate time, the declaration provided for in Article 287 relating to the settlement of disputes concerning the interpretation or application of the Convention.

II. The Government of the Kingdom of Thailand declares, in relation to Article 298 of the United Nations Convention on the Law of the Sea, as follows: With reference to Article 298, paragraph 1, the Government of the Kingdom of Thailand does not accept any of the procedures provided for in Part XV, Section 2, with respect to the following disputes: - disputes concerning the interpretation or application of Articles 15, 74 and 83 relating to sea boundary

delimitations, or those involving historic bays or titles; - disputes concerning military activities, including military activities by government vessels and aircraft engaged

in non-commercial service, and disputes concerning law enforcement activities in regard to the exercise of sovereign rights or jurisdiction excluded from the jurisdiction of a court or tribunal under Article 297, paragraph 2 or 3;

- disputes in respect of which the Security Council of the United Nations is exercising the functions assigned to it by the Charter of the United Nations, unless the Security Council decides to remove the matter from its agenda or calls upon the parties to settle it by the means provided for in the Convention.”


28

29

บทท 4

การด าเนนงานของภาคสวนตางๆ ในปจจบน

เกยวกบเปาหมายท 14 ชวตใตน า (Life Below Water) ในบรบทของประเทศไทย

4.1 สรปการด าเนนงานกอนเรมโครงการ

ประเทศไทยใหกำรรบรองเอกสำรผลกำรประชมสหประชำชำตระดบผน ำ (High - level Political

Forum on Sustainable Development) และวำระกำรพฒนำทยงยน ค.ศ. 2030 ตำมมตคณะรฐมนตร

เมอวนท 15 กนยำยน พ.ศ. 2558 โดยมคณะกรรมกำรเพอกำรพฒนำทยงยน (กพย.) ซงนำยกรฐมนตรด ำรง

ต ำแหนงประธำนกรรมกำร เปนกลไกหลกระดบประเทศในกำรขบเคลอนใหหนวยงำนไทยน ำวำระกำรพฒนำ

ทยงยน ค.ศ. 2030 ไปปฏบต รวมทงตดตำมผลกำรด ำเนนงำน และสรำงควำมตระหนกรใหกบภำคสวนตำงๆ

นอกจำกน มตคณะรฐมนตร เมอวนท 25 ตลำคม พ.ศ. 2559 “เหนชอบในหลกกำรแนวทำงขบเคลอนกำร

พฒนำอยำงยงยนเพอใหบรรลเปำหมำยกำรพฒนำทยงยน ค.ศ. 2030 (Sustainable Development Goals

2030: SDGs) ทง 17 เปำหมำย และ 169 เปำประสงค” และ “ใหทกสวนรำชกำรด ำเนนกำรตำมแนวทำง

ขบเคลอนกำรพฒนำอยำงยงยนเพอใหบรรลเปำหมำยกำรพฒนำทยงยน ค.ศ. 2030 โดยยดปรชญำของ

เศรษฐกจพอเพยงเปนแนวทำง (Sufficiency Economy Philosophy: SEP for SDGs) ใหสอดคลองกบ

แผนงำนในภำรกจหลกของหนวยงำนระยะ 20 ป (พ.ศ. 2560 - 2579) แผนปฏบตกำรระยะ 5 ป และ 1 ป

และแผนกำรใชจำยงบประมำณ”

ในกำรประชมครงท 1/2559 กพย. ใหควำมเหนชอบกบกำรจดล ำดบเปำประสงคทมควำมส ำคญ

สงสดตอประเทศไทยจ ำนวน 30 เปำประสงค พรอมทงมอบหมำยใหส ำนกงำนคณะกรรมกำรพฒนำกำร

เศรษฐกจและสงคมแหงชำต (สศช.) และส ำนกงำนสถตแหงชำต เปนหนวยงำนหลกในกำรประสำนและ

รวบรวมขอมลสถตจำกภำครฐ เพอตรวจสอบสถำนะควำมพรอมดำนขอมลทำงสถตของประเทศไทยในปจจบน

แนวทำงในกำรปรบปรงระบบใหครอบคลมเพอเพมประสทธภำพกำรเกบขอมลเกยวกบ SDGs ทงน หนวยงำน

ตำงๆ ทเกยวของไดจดท ำสรปภำพรวมเกยวกบสถำนะปจจบนของตวชวดส ำหรบแตละเปำหมำยและ

เปำประสงค พรอมขอมลทมกำรจดเกบโดยภำครฐไวในเบองตน นอกจำกน กพย. ยงเหนชอบใหหนวยงำน

รบผดชอบหลก/รวม จดท ำ (รำง) แผนทน ำทำง (Roadmap) ประกอบดวยสถำนะปจจบนของประเทศไทย

ควำมเรงดวนในกำรแกไขปญหำ แผนแมบท แผนยทธศำสตร มำตรกำร แผนงำน และโครงกำรส ำคญเพอ

ขบเคลอนเปำหมำยกำรพฒนำทยงยนในแตละเปำหมำย โดยเนนเปำประสงค 30 ล ำดบแรก


30

กำรศกษำส ำรวจสถำนะของเปำหมำยกำรพฒนำทยงยนในบรบทประเทศไทย เปำหมำยท 14 เรมตน

จำกแนวคดเกยวกบควำมยงยนของระบบนเวศชำยฝง ทะเล และมหำสมทร ซงมควำมส ำคญตอระบบ

เศรษฐกจและสงคมทงในระดบประเทศและระดบโลก แตประเดนควำมยงยนของระบบนเวศใตน ำทะเลกลบ

ไดรบควำมสนใจและเอำใจใสอยำงจ ำกดในระยะทผำนมำ ดวยเหตน ในกำรก ำหนดวำระกำรพฒนำทยงยน

(2030 Agenda for Sustainable Development) ของสหประชำชำต เมอป พ.ศ. 2558 กลมประเทศและ

รฐชำยฝงทะเล โดยเฉพำะประเทศหมเกำะขนำดเลก (Small Island Developing States) และประเทศดอย

โอกำสในกำรพฒนำ (Least Developed Countries) จงรวมกนเสนอเปำหมำยกำรพฒนำทยงยน เปำหมำยท

14 ชวตใตน ำ (Life Below Water) เพอผลกดนใหทวโลกตระหนกถงควำมส ำคญของกำรอนรกษระบบนเวศ

ดงกลำว ตลอดจนผลกระทบตอกำรพฒนำเศรษฐกจและสงคมทย งยน ทงน ภำยใตเปำหมำยท 14

สหประชำชำตไดก ำหนดเปำประสงคทจะใหบรรลภำยในป ค.ศ. 2030 จ ำนวน 10 ขอ พรอมตวชวด (ระดบ

สำกล) จ ำนวน 10 ตวชวด ซงแตละประเทศสำมำรถพฒนำตวชวดใหสอดคลองกบบรบทของตนเอง และ

ครอบคลมประเดนส ำคญทเกยวของไดตำมควำมเหมำะสม

4.2 สรปผลการศกษาวจย

การศกษาสถานะปจจบนของประเทศไทยทเกยวของกบเปาหมายท 14

เปำหมำยท 14 เนนประเดนส ำคญททำทำยควำมยงยนของระบบนเวศชำยฝง ทะเล และมหำสมทร

โดยก ำหนดเปนเปำประสงค 10 ประกำร ไดแก เปำประสงคท 14.1 มลภำวะหรอมลพษในทะเล (Marine

Pollution) เปำประสงคท 14.2 ควำมอดมสมบรณของระบบนเวศทำงทะเล (Healthy Oceans) เปำประสงค

ท 14.3 ภำวะควำมเปนกรดในมหำสมทร (Ocean Acidification) เปำประสงคท 14.4 กำรประมงอยำงยงยน

(Sustainable Fisheries) เปำประสงคท 14.5 พนทอนรกษทำงทะเลและชำยฝง (Marine Protected Areas)

เปำประสงคท 14.6 ยกเลกมำตรกำรอดหนนกำรประมง (Fisheries Subsidies) เปำประสงคท 14.7

ผลประโยชนทำงเศรษฐกจของประเทศก ำลงพฒนำทเปนเกำะขนำดเลกและประเทศพฒนำนอยทสด

(Economic benefits for Small Island Developing States & Least Developed Countries)

เปำประสงคท 14.a ควำมรดำนวทยำศำสตรและเทคโนโลยทำงทะเล (Knowledge & Technology)

เปำประสงคท 14.b ประมงพนบำนรำยเลก (Small Scale Fisheries) และเปำประสงคท 14.c กำรพฒนำ

และบงคบใชกฎหมำย (Law Development & Implementation)

จำกกำรส ำรวจและศกษำสถำนะของประเทศไทยเกยวกบนยำม/ค ำจ ำกดควำม ควำมพรอมดำนขอมล

ทำงสถต กฎหมำย กำรบรหำรจดกำรทเกยวของ และกำรมสวนรวม ภำยใตเปำหมำยท 14 มผลสรปดงน


31

ประเทศไทยมพนทเขตทำงทะเลประมำณ 323,488 ตำรำงกโลเมตร (กองทพเรอ, พฤษภำคม 2560)

ประกอบดวยนำนน ำภำยใน ทะเลอำณำเขต เขตตอเนอง เขตเศรษฐกจจ ำเพำะ และไหลทวป ซงสรำง

ผลประโยชนแหงชำตอยำงตอเนอง รวมถงกำรใชประโยชนจำกทรพยำกรทำงทะเลของไทยทขยำย

ออกไปสเขตนำนน ำของประเทศเพอนบำนหรอเขตทำงทะเลของประเทศอนๆ และทะเลหลวงหรอ

นำนน ำสำกลภำยใตกฎและขอตกลงระหวำงประเทศทไทยมพนธะผกพน

ในหวงเวลำทผำนมำ ทรพยำกรทำงทะเลและชำยฝงของไทยมสภำพทเปลยนแปลงไปจำกเดม ในขณะ

ทพนทปำชำยเลนมแนวโนมเพมมำกขนจำกกำรด ำเนนงำนรวมกนของทกภำคสวน ทรพยำกรและ

สงแวดลอมทำงทะเลอนๆ ลวนประสบปญหำควำมเสอมโทรมอยำงรนแรง อำท ปรมำณกำรจบสตว

น ำเคมจำกธรรมชำตมแนวโนมลดลงหรอมปรมำณทรงตว กำรเพำะเลยงชำยฝงมปรมำณลดลง

ปะกำรงและหญำทะเลเสอมโทรม โดยเฉพำะบรเวณแหลงทองเทยว ปะกำรงฟอกขำวทงในอำวไทย

และอนดำมนในชวงฤดรอน สตวทะเลหำยำกเกยตนจ ำนวนเพมขน รวมถงปญหำกำรกดเซำะชำยฝง

ทะเลทวควำมรนแรงมำกขน โดยมสำเหตหลกจำกกจกรรมตำงๆ ของมนษย เชน กำรเจรญเตบโต

อยำงรวดเรวของชมชนเมองและอตสำหกรรมชำยฝงทะเล กำรทองเทยว และกำรประมง ซงมก

ด ำเนนกำรโดยขำดควำมรบผดชอบตอสงคมสวนรวมหรอไมค ำนงถงควำมยงยน กอใหเกดปญหำ

มลพษและควำมเสอมโทรมของทรพยำกรอยำงรนแรงและกวำงขวำง รวมถงผลกระทบจำกปญหำกำร

เปลยนแปลงสภำพภมอำกำศ (ส ำนกงำนนโยบำยและแผนทรพยำกรธรรมชำตและสงแวดลอม ,

2560) ทงน จำกกำรศกษำพบวำ อณหภมผวน ำทะเลเฉลยในอำวไทยและทะเลอนดำมนมแนวโนม

สงขนประมำณ 0.1 องศำเซลเซยสตอทศวรรษ ในรอบ 50 ป (พ.ศ. 2510 - 2549) (ส ำนกงำน

นโยบำยและแผนทรพยำกรธรรมชำตและสงแวดลอม , 2558) ซงอำจมผลตอกำรเปลยนแปลงภำวะ

ควำมเปนกรดในทะเล

ปจจบนประเทศไทยด ำเนนกำรแกไขปญหำกำรอนรกษและใชประโยชนจำกมหำสมทรและทรพยำกร

ทำงทะเลเพอกำรพฒนำอยำงยงยน (ส ำนกงำนนโยบำยและแผนทรพยำกรธรรมชำตและสงแวดลอม ,

2560) โดยเฉพำะประเดนภำยใตกรอบเปำหมำยกำรพฒนำทยงยน เปำหมำยท 14 ดงน

– “กำรจดกำรทรพยำกรประมง (เปำประสงคท 14.4 14.6 และ 14.b) มกำรเรงด ำเนนงำนตำม

6 แผนงำนหลกคอ (1) กำรปรบปรงพระรำชบญญตกำรประมง และกฎหมำยล ำดบรอง (2) กำร

จดท ำแผนระดบชำตในกำรปองกนยบยง และขจดกำรท ำประมงทผดกฎหมำย (ตวชวดท 14.6.1

และ 14.b.1) (3) กำรเรงจดทะเบยนเรอประมงและออกใบอนญำตกำรท ำประมง (ตวชวดท

14.4.1 และ 14.6.1) (4) กำรพฒนำระบบควบคมและเฝำระวงกำรท ำประมง โดยเฉพำะกำร


32

ควบคมกำรเขำออกทำของเรอประมง (ตวชวดท 14.6.1) (5) กำรจดท ำระบบตดตำมต ำแหนงเรอ

(ตวชวดท 14.6.1) และ (6) กำรปรบปรงระบบกำรตรวจสอบยอนกลบ (ตวชวดท 14.6.1)

นอกจำกน หวหนำคณะรกษำควำมสงบแหงชำต (คสช.) ไดมค ำสงท 24/2558 ลงวนท 5 สงหำคม

2558 เรอง กำรแกไขปญหำกำรท ำกำรประมงผดกฎหมำย ขำดกำรรำยงำน และไรกำรควบคม

เพมเตม เพอแกไขปญหำกำรจบสตวน ำในนำนน ำไทยทมแนวโนมลดลงอยำงตอเนอง โดยงดกำร

จดทะเบยนเรอไทยส ำหรบกำรประมง รวมถงหำมมใหมกำรใชหรอครอบครองเครองมอท ำกำร

ประมงทไมถกตองตำมทก ำหนด และใหพนกงำนเจำหนำทสำมำรถรอถอน หรอท ำลำยเครองมอ

ท ำกำรประมงนนได”

– “กำรจดกำรทรพยำกรทำงทะเลและชำยฝง (เปำประสงคท 14.1 14.2 14.3 14.5 และ 14.a)

มกำรออกพระรำชบญญตสงเสรมกำรบรหำรจดกำรทรพยำกรทำงทะเลและชำยฝง พ.ศ. 2558

เพอก ำหนดหลกเกณฑในกำรบรหำรจดกำรกำรบ ำรงรกษำ กำรอนรกษ กำรฟนฟทรพยำกรทำง

ทะเลและชำยฝง และกำรปองกนกำรกดเซำะชำยฝง รวมทงใหประชำชนและชมชนในทองถน

มสวนรวมในกำรปลกปำ กำรบ ำรงรกษำ กำรอนรกษ และกำรฟนฟทรพยำกรทำงทะเลและชำยฝง

อยำงสมดลและยงยน โดยมกำรสงเสรมบทบำทของภำคเครอขำยทงในระดบทองถนและระดบ

จงหวด รวมถงไดรบควำมรวมมอจำกภำคเอกชนทชดเจนขน ซงชวยลดขอจ ำกดในกำรด ำเนนงำน

ของหนวยงำนภำครฐดำนบคลำกรและงบประมำณ กำรปองกนและฟนฟทรพยำกรทำงทะเลและ

ชำยฝงอยำงตอเนอง”

– นอกจำกน ประเทศไทยยงใหควำมรวมมอในระดบนำนำชำต สนบสนนและด ำเนนกำรดำนวจย

และถำยทอดเทคโนโลยทำงสมทรศำสตร ภำยใตกรรมำธกำรระหวำงประเทศดำนสมทรศำสตร

(IOC) (เปำประสงคท 14.a) ตลอดจนกำรปฏบตตำมตำมกรอบขอตกลงทำงกฎหมำย นโยบำย

และสถำบน ภำยใตสนธสญญำระหวำงประเทศทเกยวของกบทะเลตำมทกลำวถงในอนสญญำ

สหประชำชำตวำดวยกฎหมำยทะเล (UNCLOS) เพอกำรอนรกษและใชประโยชนพนทและ

ทรพยำกรทำงทะเลและชำยฝงอยำงยงยน (เปำประสงคท 14.c) ส ำหรบกรณอนสญญำ

สหประชำชำตวำดวยกำรเปลยนแปลงสภำพภมอำกำศ (United Nations Framework

Convention on Climate Change: UNFCCC) นน ปจจบนประเทศไทยจดอยในกลมนอก

ภำคผนวกท 1 ซงไมมพนธกรณทจะตองตงเปำหมำยกำรลดกำซเรอนกระจก แตมพนธกรณในกำร

สนบสนนกำรอนรกษแหลงกกเกบกำซเรอนกระจก ไดแก ปำไม ชวมวล และระบบนเวศ ทงบนบก

ชำยฝง และทำงทะเล (เปำประสงคท 14.3)


33

35

บทท 5

ความพรอมของประเทศไทย

ในการบรรลเปาหมายท 14 ชวตใตน า (Life Below Water) ในบรบทของประเทศไทย

จำกกำรศกษำถงควำมเชอมโยงระหวำงเปำหมำยท 14 กบนโยบำยและเปำหมำยหลกของประเทศ พบวำมสอดคลองกนในทกเปำประสงค ซงแสดงใหเหนถงควำมพรอมของประเทศไทยทจะสำมำรถบรรลเปำหมำยภำยใตบรบทไทย โดยมรำยละเอยดดงตอไปน

รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช 2560

(เปาประสงคท 14.2) “มำตรำ 57 รฐตอง (2) อนรกษ คมครอง บ ำรงรกษำ ฟนฟ บรหำรจดกำร และ

ใชหรอจดใหมกำรใชประโยชนจำกทรพยำกรธรรมชำต สงแวดลอม และควำมหลำกหลำยทำงชวภำพ ใหเกด

ประโยชนอยำงสมดลและยงยน โดยตองใหประชำชนและชมชนในทองถนทเกยวของมสวนรวมด ำเนนกำรและ

ไดรบประโยชนจำกกำรด ำเนนกำรดงกลำวดวยตำมทกฎหมำยบญญต”

วาระปฏรปประเทศ (ท 25/2558) ระบบการบรหารจดการทรพยากร: การปฏรปการจดการ

ทรพยากรทางทะเลและชายฝง

(เปาประสงคท 14.2 และ 14.5 ตวช วดท 14.2.1 และ 14.5.1) “ขอเสนอกำรปฏรป ประเดนปฏรปท

1: ก ำหนดพนทคมครองทำงทะเลและกำรแบงเขตกำรใชประโยชนทำงทะเล”

(เปาประสงคท 14.1 14.3 และ 14.7 ตวช วดท 14.1.1 14.3.1 และ 14.7.1) “ประเดนปฏรปท 2:

กำรปรบสมดลกำรพฒนำทะเลไทยตำมแนวทำงมนคง มงคง และยงยน” - กำรควบคมคณภำพน ำทะเล และ

(เปาประสงคท 14.a ตวช วดท 14. a.1) กำรสงเสรมใหวชำชพวทยำศำสตรทำงทะเลไดรบควำมคมครอง

ยทธศาสตรชาตระยะ 20 ป (พ.ศ. 2560 - 2579)

(เปาประสงคท 14.2 14.4 และ 14.6) “ยทธศำสตรท 1 ดำนควำมมนคง

(3) กำรรกษำควำมมนคงภำยในและควำมสงบเรยบรอยภำยใน ตลอดจนกำรบรหำรจดกำรควำม

มนคงชำยแดนและชำยฝงทะเล

(6) กำรพฒนำระบบกำรเตรยมพรอมแหงชำตและระบบบรหำรจดกำรภยพบต รกษำควำมมนคงของ

ฐำนทรพยำกรธรรมชำต สงแวดลอม”


36

(เปาประสงคท 14.1 14.2 14.3 14.4 14.5 14.6 และ 14.7) “ยทธศำสตรท 5 ดำนกำรสรำงกำร

เตบโตบนคณภำพชวตทเปนมตรกบสงแวดลอม

(1) จดระบบอนรกษ ฟนฟ และปองกนกำรท ำลำยทรพยำกรธรรมชำต

(5) กำรรวมลดปญหำโลกรอนและปรบตวใหพรอมกบกำรเปลยนแปลงสภำพภมอำกำศ

(6) กำรใชเครองมอทำงเศรษฐศำสตรและนโยบำยกำรคลงเพอสงแวดลอม”

นโยบายความมนคงแหงชาต พ.ศ. 2558 - 2564

“นโยบำยท 6 ปกปอง รกษำผลประโยชนแหงชำตทำงทะเล”

(เปาประสงคท 14.4 และ 14.b) “6.3 สรำงควำมสงบเรยบรอยและสงเสรมกำรใชประโยชนจำกทะเล

ในกำรสงเสรมกำรพฒนำและเชอมโยงเสนทำงคมนำคมทำงทะเล และสนบสนนกจกำรพำณชยนำว รวมทงจด

ใหมมำตรกำรเชงปองกนและแกไขควำมขดแยงจำกกำรแสวงหำประโยชนทำงทะเลอยำงสนตวธ ตลอดจนจด

ระเบยบกำรบรหำรจดกำรและกำรด ำเนนกจกรรมทำงทะเลใหมประสทธภำพ เปนธรรม สมดล และยงยน

รวมทงใหมกำรก ำหนดพนทปกครองทำงทะเลเพอใหกำรบงคบใชกฎหมำยเปนไปอยำงมประสทธภำพ”

(เปาประสงคท 14.1 14.7 และ 14.b) “6.4 สรำงควำมสมดลและยงยนของทรพยำกรและ

สงแวดลอมทำงทะเล โดยผลกดนประเดนดำนสงแวดลอมใหเปนปจจยส ำคญในกำรด ำเนนกจกรรมทเกยวของ

กบทะเล สนบสนนกำรมสวนรวมของภำคประชำชน และสนบสนนสทธชมชนในกำรจดกำรทรพยำกรและดแล

รกษำสงแวดลอมในพนทของตน และพฒนำขดควำมสำมำรถในกำรจดกำรกบมลพษทเกดขนอยำงม

ประสทธภำพ รวมทงใหมและบงคบใชกฎหมำยทเกยวของกบสงแวดลอมทำงทะเลอยำงเครงครด”

(เปาประสงคท 14.3 และ 14.a) “6.5 พฒนำทรพยำกรมนษย องคควำมร และควำมตระหนกร

ควำมส ำคญของทะเล โดยใหมองคกรทมหนำทศกษำและพฒนำองคควำมรเกยวกบทะเล และเผยแพร ให

ควำมรและกำรศกษำกบภำคสวนตำงๆ และเรงรดกำรพฒนำบคลำกรทมควำมเชยวชำญดำนกำรบรหำร

จดกำรทำงทะเล”

(เปาประสงคท 14.b และ 14.c) “6.6 พฒนำกำรบรหำรจดกำรผลประโยชนของชำตทำงทะเลของ

องคกรของรฐ โดยจดตงหนวยงำนทมอ ำนำจตำมกฎหมำยในกำรสงกำรและบรณำกำรควำมรวมมอระหวำง

หนวยงำนในกำรดแลและรกษำผลประโยชนของชำตทำงทะเล รวมทงมกำรพฒนำกฎ ระเบยบ แผน หรอ

กฎหมำยภำยในอนๆ เพอใหมควำมทนสมยตอสถำนกำรณทำงทะเลและสอดคลองกบพนธกรณระหวำง


37

ประเทศ ตลอดจนเสรมสรำงศกยภำพของเครอขำยภำคประชำสงคมในกำรสนบสนนกำรด ำเนนกำรของ

หนวยงำนรฐในกำรรกษำผลประโยชนของชำตทำงทะเล”

“นโยบำยท 16 เสรมสรำงดลยภำพในกำรด ำเนนควำมสมพนธระหวำงประเทศ”

(เปาประสงคท 14.6 และ 14.c) “16.2 สงเสรมบรรยำกำศทน ำไปสกำรส ำรวจและจดท ำหลกเขต

แดนและเสนเขตแดนทำงทะเลกบประเทศเพอนบำนใหบรรลผล ในกำรก ำหนดแนวทำงและเปำหมำยกำร

ส ำรวจและจดท ำหลกเขตแดนและเสนเขตแดนทำงทะเลกบประเทศเพอนบำนแตละดำนอยำงชดเจน และ

รกษำควำมตอเนองของคณะเจรจำรวมถงเพมประสทธภำพในกำรปฏบตหนำท โดยเฉพำะกำรสนบสนน

เครองมอททนสมย กำรเพมมำตรกำรควำมปลอดภยในพนทเสยงจำกกำรสรบและกบระเบด กำรเสรมสรำง

ขวญและก ำลงใจในกำรปฏบตงำน ตลอดจนสงเสรมกำรมสวนรวมของประชำชนในทองถน”

แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 12 พ.ศ. 2560 - 2564

“ยทธศำสตรท 3 กำรสรำงควำมเขมแขงทำงเศรษฐกจและแขงขนไดอยำงยงยน”

(เปาประสงคท 14.4 และ 14.6) “แผนงำนและโครงกำรส ำคญ 5.12 กำรปองกนกำรท ำประมงผด

กฎหมำย ขำดกำรรำยงำน และไรกำรควบคม และพฒนำระบบกำรท ำประมงและกำรเพำะเลยงสตวน ำอยำง

ยงยน”

(เปาประสงคท 14.7) “5.23 แผนงำนสงเสรมกำรทองเทยวในเขตพฒนำกำรทองเทยว”

“ยทธศำสตรท 4 กำรเตบโตทเปนมตรกบสงแวดลอมเพอกำรพฒนำอยำงยงยน”

(เปาประสงคท 14.1 และ 14.2) “เปำหมำยท 3 สรำงคณภำพสงแวดลอมทด ลดมลพษ และลด

ผลกระทบตอสขภำพของประชำชนและระบบนเวศ โดยใหควำมส ำคญเปนล ำดบแรกกบกำรจดกำรขยะมล

ฝอยและของเสยอนตรำย ฟนฟคณภำพแหลงน ำส ำคญของประเทศ และแกไขปญหำวกฤตหมอกควน

ตวชวด 3.1 สดสวนของขยะมลฝอยชมชนไดรบกำรจดกำรอยำงถกตองและน ำไปใชประโยชนไมนอย

กวำรอยละ 75 สดสวนของเสยอนตรำยชมชนทไดรบกำรก ำจดอยำงถกตองไมนอยกวำรอยละ 30 และกำก

อตสำหกรรมอนตรำยทงหมดเขำสระบบกำรจดกำรทถกตอง”

“แนวทำงกำรพฒนำทมควำมส ำคญสงและสำมำรถผลกดนสกำรปฏบต” (เปาประสงคท 14.1 14.2

14.3 14.4 14.5 14.6 14.7 14.a 14.b และ 14.c) “3.1.4 ปกปองทรพยำกรทำงทะเลและปองกนกำรกด

เซำะตลงและชำยฝง พฒนำพนทชำยฝงโดยค ำนงถงผลกระทบตอสงแวดลอมและควำมยงยนระยะยำว ลด

ควำมขดแยงเชงนโยบำยระหวำงกำรพฒนำโครงสรำงพนฐำน กำรทองเทยว กำรประมง และวถชวตของชมชน


38

โดยกำรจ ำแนกแนวเขตกำรใชประโยชนในพนททะเลและชำยฝงทผำนกระบวนกำรรบฟงควำมคดเหน

ตดสนใจ และจดกำรรวมของภำคทเกยวของ พฒนำระบบบรหำรจดกำร และกำรจดเกบรำยไดจำกกำร

ทองเทยวในพนทอนรกษทำงทะเล หมเกำะ และชำยหำด เพอน ำมำใชในกำรอนรกษและพฒนำแหลง

ทองเทยวธรรมชำตใหคงควำมสมบรณและสวยงำมตลอดไป ปกปองผลประโยชนแหงชำตทำงทะเล ก ำหนด

พนทคมครองทำงทะเลและชำยฝง ก ำหนดมำตรกำรควบคมกำรจบสตวน ำ หำมกำรจบสตวน ำวยออน ควบคม

เครองมอท ำประมงทผดกฎหมำย คมครองประมงพนบำน รวมทงแกไขปญหำกำรกดเซำะตลงรมแมน ำและ

ชำยฝงโดยค ำนงถงพลวตกำรเปลยนแปลงของระบบชำยหำด ใชแนวคดกำรจดกำรระบบกลมหำด (Littoral

Cell) โดยจ ำแนกชำยหำดตำมลกษณะธรณสณฐำน และออกแบบระบบปองกนและกำรลดพลงงำนคลนลม

อยำงบรณำกำรภำยในกลมหำดนน เพอมใหกำรกอสรำงในพนทชำยฝงสงผลกระทบกบพนทขำงเคยง”

“3.4.3 สงเสรมกำรทองเทยวทยงยน โดยค ำนงถงขดควำมสำมำรถในกำรรองรบของระบบนเวศ

พฒนำและยกระดบมำตรฐำนกำรบรหำรจดกำรแหลงทองเทยวธรรมชำตของไทยสสำกล โดยควบคมกำรใช

ประโยชนพนทอยำงเหมำะสม พฒนำระบบกำรจดกำรสงแวดลอมในแหลงทองเทยว โดยเฉพำะระบบกำร

จดกำรขยะมลฝอยและบ ำบดน ำเสย ปรบใชมำตรกำรจ ำกดจ ำนวนนกทองทยวในแหลงทองเทยวทมระบบ

นเวศเปรำะบำง พฒนำระบบกำรจดเกบรำยไดจำกกำรทองเทยวในพนทอนรกษทำงทะเล หมเกำะ รวมทง

อทยำนแหงชำต ใหเหมำะสมส ำหรบใชในกำรอนรกษและพฒนำแหลงทองเทยวธรรมชำตอยำงยงยน สงเสรม

แนวคดกำรสรำงรำยไดจำกกำรอนรกษ โดยพฒนำขดควำมสำมำรถและเชอมโยงกำรทองเทยวชมชน และกำร

ทองเทยวธรรมชำตกบกำรอนรกษทรพยำกร กำรสบทอดอตลกษณและวฒนธรรมทองถน รวมทงกำรสรำง

รำยไดจำกผลตภณฑชวภำพของทองถนดวย”

“3.5.4 เพมขดควำมสำมำรถในกำรวจยและพฒนำทำงวทยำศำสตร เทคโนโลย และนวตกรรม เพอ

สนบสนนกำรปรบตวตอกำรเปลยนแปลงสภำพภมอำกำศ โดยสงเสรมกำรวจยและพฒนำทำงวทยำศำสตร

เทคโนโลย และนวตกรรม รวมกบกำรศกษำและประยกตใชภมปญญำทองถนดำนกำรปรบตวในกำรจดหำ

เทคโนโลยทจ ำเปนส ำหรบภำคเกษตร รวมทงมมำตรกำรสนบสนนชวยเหลอประชำชนในกลมเปรำะบำง

มควำมเสยงสง และมควำมสำมำรถในกำรปรบตวต ำ วำงแผนปองกนเมองทอำจไดรบผลกระทบจำกกำร

เพมขนของระดบน ำทะเล และอำจเผชญกบฤดกำลทรนแรงและแปรปรวน โดยวำงผงเมองบนพนฐำนกำร

ประเมนและวเครำะหควำมเสยงดำนกำรเปลยนแปลงสภำพภมอำกำศ จดท ำยทธศำสตรหรอแผนปฏบตกำร

กำรปรบตวเพอรองรบกำรเปลยนแปลงสภำพภมอำกำศในระดบประเทศ รำยสำขำ และระดบพนท ซงมควำม

เสยงเฉพำะ เพอพฒนำและขบเคลอนไปสกำรด ำเนนกำรในระดบทองถน”


39

“ยทธศำสตรท 5 กำรเสรมสรำงควำมมนคงแหงชำตเพอกำรพฒนำประเทศสควำมมงคงและยงยน”

(เปาประสงคท 14.1 14.2 14.3 14.4 14.5 14.6 14.7 14.a 14.b และ 14.c) (ตวช วดท 14.6.1 14.b.1 และ

14.c.1) “ตวชวด 4.3 จ ำนวนเหตกำรณกำรกระท ำผดกฎหมำยทำงทะเลลดลง”

“3.4 กำรรกษำควำมมนคงและผลประโยชนของชำตทำงทะเลเพอคงไวซงอ ำนำจอธปไตยและสทธ

อธปไตยในเขตทำงทะเล

3.4.1 เสรมสรำงควำมรวมมอในกำรรกษำควำมมนคงทำงทะเลทงภำยในประเทศและตำงประเทศ

เพอแกไขปญหำพนทอำงสทธทบซอนทำงทะเล รวมทงพฒนำควำมรวมมอในกำรแสวงหำและใชประโยชนจำก

ทรพยำกรทำงทะเลอยำงยงยน พฒนำระบบและกลไกกำรใหควำมชวยเหลอและบรรเทำสำธำรณภยในทะเล

ใหมประสทธภำพ ตลอดจนรกษำเสนทำงคมนำคมทำงทะเลใหมควำมปลอดภยและเออตอกำรใชประโยชน

รวมกน

3.4.2 แกไขปญหำกำรแยงชงทรพยำกรโดยรกษำควำมมนคงของฐำนทรพยำกรธรรมชำตและ

สงแวดลอมทำงทะเล คมครอง ปกปอง และรกษำผลประโยชนของชำตทำงทะเลจำกกำรกระท ำผดกฎหมำยใน

ทะเลและวกฤตทำงทะเล พฒนำกลไกในทำงปฏบตในกำรรกษำผลประโยชนของชำตทำงทะเลและปรบปรง

กฎหมำยและกฎระเบยบตำงๆ ใหมควำมทนสมยและเปนสำกล ใหเกดเอกภำพและระบบกำรบรหำรจดกำรท

ดในกำรด ำเนนงำนดำนกำรรกษำควำมมนคงและผลประโยชนของชำตทำงทะเลในภำพรวมของประเทศ

รวมทงบรณำกำรกำรใชทรพยำกรและกำรขบเคลอนนโยบำยไปสกำรปฏบตใหไดอยำงเปนรปธรรม

3.4.3 พฒนำสรำงกำรรบรและควำมเขำใจเกยวกบคณคำของทะเล กำรใชประโยชนจำกทะเลอยำงม

จตส ำนกรบผดชอบ และมควำมรทถกตองเกยวกบกฎหมำยทเกยวของกบกำรด ำเนนกจกรรมทำงทะเล รวมทง

สงเสรมกำรพฒนำองคควำมรทำงทะเลและกำรสรำงนวตกรรมทเปนประโยชนตอกำรพฒนำในอนำคต”

“ยทธศำสตรท 9 กำรพฒนำภำคเมอง และพนทเศรษฐกจ” (เปำประสงคท 14.4 14.6 และ 14.b)

“ภำคกลำง (4) พฒนำพนททมศกยภำพดำนประมงและเพำะเลยงสตวน ำบรเวณชำยฝงรอบอำวไทย

ไดแก ประจวบครขนธ เพชรบร สมทรสงครำม สมทรสำคร สมทรปรำกำร ชลบร ระยอง จนทบร และตรำด

ใหคงควำมอดมสมบรณของทรพยำกรชำยฝงทะเลอยำงยงยนตอไป โดยเรงรดกำรอนรกษ ฟนฟ และกำร

จดกำรใชประโยชนทรพยำกรประมงและสงแวดลอมใหเปนระบบเหมำะสม ควบคไปกบกำรสงเสรมและพฒนำ

อำชพ เชน กำรสงเสรมกำรวจยและถำยทอดเทคโนโลยกำรจดกำรและวธกำรเพำะเลยงสตวน ำเพอเพม

ประสทธภำพกำรผลตและสรำงมลคำเพม กำรสงเสรมและพฒนำกำรประมงพนบำน รวมทงกำรสงเสรมและ

พฒนำธรกจกำรประมง เปนตน”


40

“ภำคใต (4) ยกระดบอตสำหกรรมกำรเพำะเลยงกงและสตวน ำชำยฝงในพนทจงหวดสรำษฎรธำน

นครศรธรรมรำช สงขลำ และปตตำน ใหเปนมตรกบสงแวดลอม เพอใหภำคใตเปนแหลงผลตภณฑอำหำร

ทะเลทไดมำตรฐำนสำกล โดยสนบสนนและสงเสรมใหมกำรพฒนำระบบมำตรฐำนกำรจดกำรฟำรม รวมถง

กระบวนกำรผลตเพอเพมประสทธภำพ มสขอนำมยทไดมำตรฐำนและเปนไปตำมกฎและกตกำสำกล กำร

พฒนำระบบตลำด รวมทงสงเสรมกำรแปรรปผลตภณฑอำหำรทะเลเพอสรำงมลคำเพมทำงกำรตลำดและเปน

แหลงสรำงรำยไดใหกบพนทอยำงยงยน”

แผนจดการคณภาพสงแวดลอม พ.ศ. 2560 - 2564

(เปาประสงคท 14.1 14.4 และ 14.6) “ยทธศำสตรท 1 กำรจดกำรทรพยำกรธรรมชำตอยำงสมดล

และเปนธรรม ใหควำมส ำคญตอกำรอนรกษ ฟนฟ และใชประโยชนจำกทรพยำกรธรรมชำต โดยค ำนงถง

ขดจ ำกดและศกยภำพในกำรฟนตวของระบบนเวศธรรมชำตเพอรกษำควำมมนคงของฐำนทรพยำกรธรรมชำต

ใหเกดควำมสมดลและเปนธรรม โดยมเปำหมำยของยทธศำสตรคอ ใหฐำนทรพยำกรธรรมชำต และควำม

หลำกหลำยทำงชวภำพไดรบกำรสงเสรมทงกำรอนรกษ ฟนฟและใชประโยชนอยำงสมดล เปนธรรม และเกด

ควำมมนคง”

ตวชวดทส ำคญคอ “(7) ปะกำรงทมชวตมปรมำณเพมขนรอยละ 3 - 9 (8) อตรำกำรจบสตวน ำตอกำร

ลงแรงประมงทะเล (Catch Per Unit Effort: CPUE) ใน 1 ชวโมง ในนำนน ำไทย (กโลกรมตอชวโมง)

เพมขน” (ตวช วดท 14.1.1 14.4.1 และ 14.6.1)

“แผนงำนท 1.1.4.4 จดท ำพนทอนรกษเพอคมครองระบบนเวศทส ำคญ ควบคกบยกเลกโครงกำรท

ท ำลำยระบบนเวศและแหลงอำหำรของสงมชวตทอำศยอยบรเวณชำยฝง เพอใหมกำรใชประโยชนทดนบรเวณ

ชำยฝงทสอดคลองกบศกยภำพของพนท” (เปาประสงคท 14.2 และ 14.5)

“แผนงำนท 1.1.4.6 ก ำหนดเขตและหลกเกณฑกำรควบคมกำรใชประโยชนทดนชำยฝงทะเล ทใตน ำ

ทะเล และทรพยำกรทำงทะเลและชำยฝงใหสอดคลองกบศกยภำพในกำรรองรบ เพอปองกนผลกระทบดำน

สงแวดลอม และลดขอขดแยงกำรด ำเนนกจกรรมในพนท” (ตวช วดท 14.2.1 และ 14.5.1)

“แผนงำนท 1.1.4.8 สงเสรมกำรประเมนทรพยำกรประมง (Fisheries Stock Assessment) เพอใช

ในกำรวำงแผนกำรบรหำรจดกำรใหสอดคลองกบศกยภำพ กำรท ำประมงทค ำนงถงควำมสมดลของทรพยำกร

สตวน ำและระบบนเวศ และสอดคลองกบหลกกำรกำรพฒนำทยงยน รวมทงจ ำกดและยกเลกเครองมอประมง

ทท ำลำยลำง และปองกนไมใหเรอประมงเถอนทงจำกภำยในและภำยนอกประเทศเขำมำท ำกำรประมงทผด

กฎหมำย” (เปาประสงคท 14.4 และ 14.6)


41

“แผนงำนท 1.1.4.12 สรำงและใชประโยชนจำกควำมรวมมอระหวำงประเทศโดยเฉพำะกรอบควำม

รวมมอของกลมประเทศอำเซยน เอเปค และควำมรวมมอภำยใตอนสญญำตำงๆ ซงประเทศไทยเปนภำค เ พอ

สงเสรมควำมรวมมอในกำรปกปอง รกษำ และฟนฟทรพยำกรธรรมชำตและสงแวดลอมทำงทะเล” (ตวช วดท

14.c.1)

“แผนงำนท 1.2.1.4 สนบสนนบทบำทกำรมสวนรวมของชมชนประมงชำยฝง รวมถงเสรมสรำง

เครอขำยชมชนชำยฝงใหรวมด ำเนนกจกรรม เพอกำรอนรกษทรพยำกรทำงทะเลและชำยฝงและพนทอำว

โดยเฉพำะกำรเฝำระวงกำรท ำประมงทผดกฎหมำยในเขตกำรท ำประมงพนบำน กำรถำยทอดควำมรกำร

ปองกนกำรกดเซำะชำยฝงใหแกสมำชก และกำรใชระบบชะลอคลนทเลยนแบบธรรมชำตใหเหมำะสมกบ

ลกษณะของพนทและวถชวตชมชน” (ตวช วดท 14.2.1 และ 14.b.1)

“แผนงำนท 2.1.4.6 ก ำหนดมำตรกำรกำรจดกำรขยะทะเล โดยควบคมกำรท ำกจกรรมบรเวณชำยฝง

เชน กำรท ำประมง กำรทองเทยว กำรเดนเรอ และกำรขนถำยสนคำกลำงทะเล ไมใหมกำรทงขยะมลฝอยลงใน

ทะเล รวมทงควบคมปรมำณขยะมลฝอยจำกแผนดนทมำตำมแมน ำ ล ำคลอง โดยออกกฎระเบยบสรำงระบบ

กำรจดเกบ และรวบรวมขยะ เพอน ำมำจดกำรอยำงถกตอง รวมทงสรำงควำมร ควำมเขำใจ และควำม

ตระหนกในกำรลดปรมำณขยะทะเลทตนทำง” (ตวช วดท 14.1.1)

“แผนงำนท 4.2.1.4 ผลกดนใหองคกรปกครองสวนทองถนจดท ำแผนกำรปรบต วและรบมอกบ

ผลกระทบจำกกำรเปลยนแปลงสภำพภมอำกำศ รวมกบกำรก ำหนดวสยทศนและยทธศำสตรกำรพฒนำเมอง

ชมชน และทองถน โดยใหมแนวทำงกำรพฒนำทสอดคลองและค ำนงถงปจจยทำงภมอำกำศ และมมำตรกำร

ปรบตวทผสมผสำนระหวำงภมปญญำทองถนของชมชน และวทยำกำรสมยใหมทเหมำะสมกบวถชวตและเปน

ทยอมรบของชมชน ซงมควำมหลำกหลำยและแตกตำงกนในแตละพนท”

“แผนงำนท 4.2.2.2 จดท ำแผนทแสดงพนทเสยงตอกำรเปลยนแปลงสภำพภมอำกำศ และพนททม

แนวโนมอำจไดรบผลกระทบจำกกำรเปลยนแปลงสภำพภมอำกำศในอนำคต รวมทงใหมกำรเฝำระวงและ

ตดตำมกำรเปลยนแปลงสภำพภมอำกำศอยำงตอเนอง โดยเฉพำะกำรเปลยนแปลงอณหภมของน ำทะเลหรอ

ระดบควำมสงของน ำทะเล และกำรเฝำระวงปรำกฏกำรณปะกำรงฟอกขำว” (ตวช วดท 14.3.1)

โครงการเรงดวน (Flagship Projects)

1. โครงกำรศกษำและจดระบบกลมหำด (Littoral Cell)

4. โครงกำรศกษำวจยดำนสมทรศำสตร


42

(เปาประสงคท 14.1) “ยทธศำสตรท 2 กำรจดกำรคณภำพสงแวดลอมทด ไดรบกำรปองกน บ ำบด

และฟนฟ มงเนนใหควำมส ำคญกบกำรปองกนปญหำสงแวดลอมทเกดขน ณ แหลงก ำเนด ลดปรมำณของเสย

ทเกดขนในทกขนตอน และสนบสนนกำรน ำกลบมำใชใหม อกทงกำรจดกำรของเสยทเกดขนจะตองมระบบ

กำรจดกำรแบบรวมศนย เพอลดกำรเกดแหลงมลพษ รวมถงเพมบทบำทควำมรบผดชอบของผผลตในกำร

จดกำรผลตภณฑของตนเองและซำกผลตภณฑทเกดขนอยำงครบวงจร และเปดโอกำสใหทกภำคสวนมสวน

รวมในกำรจดกำร ดแลและรกษำสงแวดลอมใหมคณภำพทด โดยสงแวดลอมจะตองไดรบกำรจดกำรอยำงเปน

ระบบ มกำรบ ำบด และฟนฟอยำงถกหลกวธ ท ำใหมกำรใชทรพยำกรไดอยำงคมคำ และไมสงผลกระทบตอ

ชมชนและสงแวดลอม โดยมเปำหมำยของยทธศำสตรคอ สงแวดลอมไดรบกำรจดกำรทดอยำงมคณภำพ ทง

กำรปองกน บ ำบด ฟนฟ และกำรถำยทอดสงแวดลอมทดสรนตอไป”

ตวชวดทส ำคญคอ “2.3 ขยะมลฝอยชมชนไดรบกำรจดกำรอยำงถกตองตำมหลกวชำกำร ไมนอยกวำ

รอยละ 75 โดยมอตรำกำรน ำขยะมลฝอยกลบมำใชประโยชน (Recycle) ไมนอยกวำรอยละ 30 ของปรมำณ

ขยะมลฝอยทวประเทศ” (ตวช วดท 14.1.1)

(เปาประสงคท 14.3) ยทธศำสตรท 4 สรำงศกยภำพเพอรองรบกำรเปลยนแปลงสภำพภมอำกำศและ

ภยธรรมชำต และสงเสรมควำมรวมมอกบตำงประเทศ เปนกำรสรำงศกยภำพของประชำชนในพนททมควำม

เปรำะบำงและมควำมเสยง ใหสำมำรถเตรยมพรอมรบมอและปรบตวตอกำรเปลยนแปลงสภำพภมอำกำศและ

ภยพบตทเกดขน โดยสรำงควำมร ควำมเขำใจแกประชำชน ตลอดจนใหควำมส ำคญตอกำรเสรมสรำงควำม

รวมมอในกำรด ำเนนงำนตำมพนธกรณและควำมตกลงกบประเทศเพอนบำน ภมภำค และประชำคมโลก ดำน

ทรพยำกรธรรมชำตและสงแวดลอม โดยมเปำหมำยของยทธศำสตรคอ ทกภำคสวนมศกยภำพในกำรรบมอตอ

กำรเปลยนแปลงสภำพภมอำกำศและภยธรรมชำต และมควำมพรอมในควำมรวมมอดำนสงแวดลอมกบ

ตำงประเทศ ทงในระดบภมภำคและโลกทเปนเชงรก

ตวชวดทเกยวของคอ “4.3 จ ำนวนองคกรปกครองสวนทองถนทมกำรบรณำกำรกำรปรบตวตอกำร

เปลยนแปลงสภำพภมอำกำศไวในแผนพฒนำทองถนเพมขน” (ตวช วดท 14.4.1)

แผนแมบทรองรบการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ พ.ศ. 2558 - 2593

(เปาประสงคท 14.3) “แนวทำงท 1 กำรปรบตวตอผลกระทบจำกกำรเปลยนแปลงสภำพภมอำกำศ”

แนวทำงและมำตรกำรท “2.2 กำรสรำงควำมพรอมในกำรรบมอและปรบตวตอกำรเปลยนแปลง

สภำพภมอำกำศ”


43

“(7) ประเมนนยยะของกำรเปลยนแปลงสภำพภมอำกำศทอำจกอใหเกดผลกระทบในภำคกำรเกษตร

เชน กำรเปลยนแปลงของอณหภม ควำมชน กระแสลม กระแสน ำ ฤดกำล ปรมำณน ำฝน ปรมำณน ำทำ ควำม

เคมและควำมเปนกรดของน ำทะเล” (ตวช วดท 14.3.1)

แผนความมนคงแหงชาตทางทะเล พ.ศ. 2558 - 2564

(เปาประสงคท 14.2) “ยทธศำสตรท 1 กำรพฒนำศกยภำพควำมมนคงของชำตทำงทะเล”

“แนวทำงท 1.5 ผนกก ำลงอ ำนำจแหงชำตทงมวลในกำรเรงรดกำรแกไขปญหำเขตแดนทำงทะเลกบ

ประเทศเพอนบำนใหบรรลผลโดยเรวโดยเนนกำรเจรจำทำงกำรเมองและกำรทต เพอใหสำมำรถตกลงแบงเขต

แดนทำงทะเลกนไดทงหมด หรอใหเหลอพนทขดแยงนอยทสดโดยพจำรณำควำมเหมำะสมและควำมเปนไปได

ในกำรจดท ำพนทพฒนำรวมหรออนๆ บนพนฐำนของกำรด ำรงบรณภำพแหงดนแดนและควำมสมพนธอนดท

ยงยนระหวำงประเทศ”

(เปาประสงคท 14.2 14.5 14.6 และ 14.c) “ยทธศำสตรท 2 กำรคมครองกำรใชประโยชนจำก

ทะเล”

“แนวทำงท 2.6 น ำประเดนเรองควำมมนคงและควำมปลอดภยทำงทะเลเขำสเวทระหวำงประเทศ

ตำงๆ โดยเฉพำะควำมรวมมอในกลมประเทศอำเซยน เพอสนบสนนกำรสรำงมำตรกำร เครองมอ และควำม

รวมมอดำนอนๆ ในกำรใหควำมชวยเหลอทำงทะเลรวมกน ตลอดจนกำรเตรยมควำมพรอมของหนวยงำนของ

ไทยในกำรเขำไปมสวนรวมในควำมรวมมอน”

(เปาประสงคท 14.2 14.4 14.5 14.6 และ 14.b) “ยทธศำสตรท 3 กำรสรำงควำมสงบเรยบรอย

และสงเสรมกำรใชประโยชนจำกทะเล”

“แนวทำงท 3.4 กำรด ำเนนกจกรรมเพอแสวงหำประโยชนจำกทะเล ทงกจกรรมของภำครฐและ

กจกรรมของภำคเอกชน จะตองค ำนงถงสทธ ควำมเปนธรรม และวฒนธรรมของชมชนในพนท รวมทงกำรให

ควำมส ำคญในเรองผลกระทบทมตอสงแวดลอมทำงทะเล

3.5 หนวยงำนทเกยวของกบกำรรกษำผลประโยชนของชำตทำงทะเลตองจดใหมมำตรกำรเชงปองกน

และมำตรกำรแกไขปญหำควำมขดแยงอนเกดจำกกำรใชทรพยำกรทำงทะเลอยำงสนตวธและเปนธรรมแกทกฝำย

3.6 จดระเบยบกำรบรหำรจดกำรประโยชนและกำรด ำเนนกจกรรมทำงทะเลอยำงโปรงใส ม

ประสทธภำพ เปนธรรม สมดลและยงยน เพอใหกำรด ำเนนกำรหรอกจกรรมของทกภำคสวนในกำรแสวงหำ


44

ประโยชนจำกทะเล เปนไปดวยควำมเรยบรอย บนพนฐำนของกำรเคำรพสทธ มควำมเปนธรรมตอชมชนใน

พนท และสงผลกระทบเชงลบนอยทสดตอสงแวดลอมทำงทะเล

3.7 ใหมกำรก ำหนดเขตพนทปกครองทำงทะเล เพอใหกำรบงคบใชกฎหมำยเปนไปอยำงม

ประสทธภำพ”

(เปาประสงคท 14.1 14.2 14.4 14.5 14.b และ 14.c) “ยทธศำสตรท 4 กำรสรำงควำมสมดลและ

ยงยนของทรพยำกรและสงแวดลอมทำงทะเล”

“แนวทำงท 4.1 ผลกดนเรองกำรค ำนงถงสงแวดลอมใหเปนปจจยส ำคญในกระบวนกำรทำงนโยบำย

ยทธศำสตร และกำรด ำเนนกำรทเกยวของกบทะเล รวมทงมมำตรกำรเชงรกในกำรสรำงควำมสมดลและควำม

ยงยน”

“4.4 หนวยงำนและภำคสวนตำงๆ ของรฐทเกยวของและมอ ำนำจหนำทจะตองด ำเนนกำรในกำร

บงคบใชกฎหมำยอยำงเครงครด โปรงใสและมควำมเปนธรรม เพอหยดยงกำรสรำงผลกระทบตอสงแวดลอม

ทำงทะเล รวมทงสรำงขดควำมสำมำรถในกำรจดกำรกบมลพษทเกดขนไดอยำงทนทวงท

4.5 หนวยงำนทเกยวของจะตองมมำตรกำรในกำรควบคมกำรแสวงหำประโยชนจำกทะเลอยำง

เขมงวด ทงจำกหนวยงำนของภำครฐและภำคเอกชน โดยเฉพำะธรกจทแสวงหำผลประโยชนจำกทะเลตองม

กำรจดระเบยบและสรำงจตส ำนก รวมถงสงเสรมใหมกำรด ำเนนกำรในลกษณะทสมดลตอทงชมชนและ

สงแวดลอม

4.6 หนวยงำนหรอองคกรทมหนำทดแลสงแวดลอมทำงทะเลตองเรงรดด ำเนนกำรใหมกฎหมำยท

เกยวของกบสงแวดลอมทำงทะเลทชดเจนและมลกษณะบรณำกำร ตลอดจนมมำตรกำรทเดดขำด และเปน

ธรรม

4.7 สรำงและใชประโยชนจำกควำมรวมมอระหวำงประเทศ โดยเฉพำะอยำงยงในกรอบควำมรวมมอ

ของกลมประเทศอำเซยน เอเปค และควำมรวมมอภำยใตอนสญญำตำงๆ ซงไทยเปนภำค เพอสงเสรมควำม

รวมมอในกำรปกปอง รกษำ และฟนฟทรพยำกรและสงแวดลอมทำงทะเล”

(เปาประสงคท 14.a) “ยทธศำสตรท 5 กำรพฒนำทรพยำกรมนษย องคควำมร และควำมตระหนกร

ควำมส ำคญของทะเล

แนวทำงท 5.1 ใหจดตงองคกรหรอสถำบนทท ำหนำทศกษำ คนควำ วจย และจดกำรควำมรเกยวกบ

ทะเลในรปแบบทเหมำะสม เพอเปนศนยกลำงขอมลเชงวชำกำรทำงทะเล สมทรศำสตร ธรณวทยำ ชววทยำ


45

ทำงทะเล และอตนยมวทยำทำงทะเล รวมทงวศวกรรมชำยฝง และสงแวดลอม ส ำหรบใชประโยชนรวมกนใน

กำรปกปองและรกษำควำมมนคงของชำต และกำรใชประโยชนจำกทรพยำกรทำงทะเลใหเกดประโยชนสงสด

และมควำมยงยน”

“5.3 เรงรดกำรพฒนำบคลำกรทมควำมเชยวชำญดำนกำรบรหำรจดกำรทำงทะเล ดำนนโยบำยและ

ยทธศำสตรทำงทะเล ดำนกฎหมำยระหวำงประเทศทเกยวของกบทำงทะเล ดำนทรพยำกรและสงแวดลอม

ทำงทะเลและสำขำอนๆทเกยวของกบทำงทะเลใหเพยงพอ รวมทงสงเสรมใหบคลำกรทมหนำทรบผดชอบ

เกยวของ กบกำรรกษำผลประโยชนและควำมมนคงทำงทะเลใหไดรบกำรพฒนำศกยภำพอยำงตอเนองเพอให

ทนตอกำรเปลยนแปลงของสถำนกำรณทำงทะเล”

“5.5 ใหมกำรศกษำวจยทำงวชำกำรเพอเสรมสรำงองคควำมรในมตดำนควำมมนคงทำงทะเล เพอ

สนบสนนกำรขบเคลอนแผนควำมมนคงแหงชำตทำงทะเลไปสกำรปฏบตในทกระดบ ทงนโยบำยและในระดบ

ปฏบต โดยเฉพำะกำรศกษำวจยผลกระทบทมตอทรพยำกรและสงแวดลอมทำงทะเลจำกกำรเปลยนแปลง

สภำพภมอำกำศและภมประเทศบรเวณชำยฝง รวมถงผลกระทบจำกกำรพฒนำบรเวณชำยฝงทะเล และเสนอ

มำตรกำรแกไขและปรบตวใหทนตอสถำนกำรณ”

(เปาประสงคท 14.c) “ยทธศำสตรท 6 กำรบรหำรจดกำรผลประโยชนของชำตทำงทะเลโดยองคกร

ของรฐ

แนวทำงท 6.1 ใหมกำรด ำเนนกำรเพอรองรบกำรเขำเปนภำคอนสญญำสหประชำชำตวำดวย

กฎหมำยทะเล ค.ศ. 1982 รวมถงใหมกำรพจำรณำเขำเปนภำคสนธสญญำหรอควำมตกลงระหวำงประเทศ

อนๆ ทเกยวของกบทะเลโดยเรว โดยค ำนงถงผลประโยชนของชำตอยำงรอบคอบทกดำน

6.2 ตดตำมและเรงรดกำรพฒนำกฎ ระเบยบ แผน หรอกฎหมำยภำยในอนๆ เพอรองรบและ

สนบสนนสทธประโยชนของรฐ และกำรปฏบตงำนของเจำหนำทในพนททำงทะเล โดยใหสอดคลองกบหลก

กฎหมำยและพนธกรณระหวำงประเทศ รวมทงใหมควำมทนสมยสอดคลองกบสถำนกำรณทเปลยนไป”

แผนแมบทบรณาการจดการความหลากหลายทางชวภาพ พ.ศ. 2558 - 2564

(เปาประสงคท 14.6 และ 14.c) “ยทธศำสตรท 1 บรณำกำรคณคำและกำรจดกำรควำมหลำกหลำย

ทำงชวภำพโดยกำรมสวนรวมในทกระดบ”

“มำตรกำรท 2 เพมประสทธภำพในกำรบรหำรจดกำรควำมหลำกหลำยทำงชวภำพและอนวตกำร

ตำมพนธกรณระหวำงประเทศทเกยวของ”


46

“2.3 เสรมสรำงประสทธภำพและสมรรถนะในกำรบงคบใชกฎหมำย ขอบงคบ มำตรกำร และกลไก

ทเกยวของกบกำรอนรกษ ฟนฟ คมครอง และใชประโยชนควำมหลำกหลำยทำงชวภำพอยำงยงยน”

“2.7 พฒนำกลไกในกำรเชอมโยงกำรด ำเนนงำนตำมอนสญญำและควำมตกลงระหวำงประเทศ

ทเกยวของกบควำมหลำกหลำยทำงชวภำพ ใหมกำรด ำเนนงำนทสอดคลองและเปนไปในทศทำงเดยวกน”

(เปาประสงคท 14.1 14.2 14.3 14.4 และ 14.7) “ยทธศำสตรท 2 อนรกษ และฟนฟควำม

หลำกหลำยทำงชวภำพ

มำตรกำรท 1 อนรกษ ฟนฟ และปกปองคมครองระบบนเวศ ชนดพนธ และพนธกรรม

1.1) เพมประสทธภำพและควำมเขมแขงในกำรบรหำรจดกำรพนทคมครองและพนทอนรกษตำม

กฎหมำย”

“มำตรกำรท 3 ลดภยคกคำมตอควำมหลำกหลำยทำงชวภำพและถนทอยอำศย

3.2) ควบคมและปองกนทรพยำกรทำงทะเลและชำยฝง พนทช มน ำ และระบบนเวศเปรำะบำงอน

ทอำจไดรบผลกระทบจำกกำรขยำยตวของชมชน ภำวะมลพษ กำรประมงเกนขดจ ำกด และกำรเปลยนแปลง

สภำพภมอำกำศ”

แผนแมบทการจดการประมงทะเลไทย พ.ศ. 2552 - 2561

(เปาประสงคท 14.4 14.6 และ 14.c) กลยทธท 1 ปรบปรงระบบกำรจดกำรประมงทะเลใหม

ประสทธภำพและมสวนรวม

มำตรกำรท 1 ปรบปรงกฎหมำย ระเบยบและขอบงคบ และกำรบงคบใชใหมประสทธภำพและ

สอดคลองกบสถำนกำรณ

(ตวช วดท 14.6.1 และ 14.c.1) แนวทำงท 1.5 มสวนรวมและสนบสนนกำรลงสตยำบนและขอตกลง

ทำงกำรประมงในระดบสำกลทสอดคลองกบกำรประมงของประเทศและตำมอนสญญำสหประชำชำตวำดวย

กฎหมำยทะเล (UNCLOS)

(ตวช วดท 14.b.1) 2. ก ำหนดเขตกำรท ำประมงทเปนธรรมและชดเจน

2.1 ก ำหนดเขตชำยฝงและพนทท ำประมงทชดเจนโดยใหองคกรปกครองสวนทองถนและองคกร

ชำวประมงมสวนรวม


47

2.2 ก ำหนดเขตทำงทะเลในแตละจงหวด เพอสนบสนนกำรบรหำรจดกำรประมงทะเลในกลมจงหวด

ทมลกษณะพนทและระบบนเวศใกลเคยงกน

กลยทธท 2 ปรบปรงโครงสรำงและศกยภำพองคกรภำคประมง

(เปาประสงคท 14.4) 3. สนบสนนองคกรปกครองสวนทองถน (อปท.) และเสรมควำมเขมแขงใหแก

องคกรหรอชมชนชำวประมงในกำรจดกำรประมงชำยฝง

(เปาประสงคท 14.a) 4. พฒนำระบบฐำนขอมลกำรประมงทะเลใหถกตองแมนย ำและเปนปจจบน

เพอน ำมำใชใหเกดประโยชนสงสด

4.1 สงเสรมกำรจดท ำควำมรวมมอและกำรศกษำวจยดำนกำรประมงทะเล รวมถงพฒนำ/ปรบปรง

กำรวำงแผนงำนวจยของหนวยงำนทเกยวของทสอดคลองกบยทธศำสตรกำรจดกำรประมงทะเล

(เปาประสงคท 14.4 และ 14.6) กลยทธท 3 พฒนำและสงเสรมกำรใชทรพยำกรประมงทะเลอยำง

รบผดชอบและยงยน

1. พฒนำและสงเสรมเครองมอและกำรท ำประมงอยำงยงยน

1.2 สงเสรมงำนวจยและกจกรรมกำรปรบปรงและปรบเปลยนเครองมอ ตลอดจนวธกำรท ำประมง

ทเปนมตรกบระบบนเวศและสงแวดลอมทำงทะเล

2. ควบคมกำรท ำกำรประมงผดกฎหมำยและท ำลำยทรพยำกรสตวน ำและถนทอยอำศย

2.1 ควบคมกำรครอบครองเครองมอ เครองจกรและอปกรณตำมทกฎหมำยก ำหนด

2.2 ควบคม/หำมกำรซอขำยสตวน ำทไดจำกเครองมอและวธกำรท ำประมงทผดกฎหมำยและ

ท ำลำยทรพยำกรสตวน ำและสงแวดลอมทำงทะเล

(ตวช วดท 14.6.1) 2.6 ปรบปรงมำตรกำรกำรตดตำมผล กำรควบคมและเฝำระวง (MCS) ใหม

ประสทธภำพมำกขน รวมถงกำรใชมำตรกำรควบคมของรฐทำเรอ (port state control) และกำรตดตงระบบ

ระบต ำแหนงเรอ (VMS) โดยใหองคกรปกครองสวนทองถนและองคกรชำวประมงมสวนรวมในกำรด ำเนนกำร

ตำมมำตรกำรตำงๆ

(เปาประสงคท 14.2 และ 14.b) กลยทธท 4 ฟนฟระบบนเวศและพฒนำแหลงประมงทะเล เพอ

รกษำควำมหลำกหลำยทำงชวภำพและคณภำพสงแวดลอมทำงทะเล

1. ก ำหนดเขตและฤดกำรอนรกษทรพยำกรทำงทะเลและชำยฝงโดยใหชมชนและองคกรชำวประมงม

สวนรวม


48

1.1 ศกษำชนดพนธสตวน ำ แหลงทอยอำศยแหลงวำงไขและเลยงตวออน ฤดกำลและกำร

เคลอนยำยถนของสตวน ำใชเปนขอมลในกำรบรหำรจดกำร

1.2 ก ำหนดเขตอนรกษแหลงทอยอำศย แหลงเลยงตวออนทส ำคญ

1.3 ก ำหนดกำรอนรกษและคมครองชนดพนธในบำงฤดกำล เพอหำมท ำประมงดวยเครองมอ/

วธกำรบำงชนดตำมทกฏหมำยก ำหนด

1.4 บรณำกำรแผนและมำตรกำรฟนฟและอนรกษทรพยำกรประมงชำยฝงในระหวำงหนวยงำน

รำชกำร องคกำรบรหำรสวนทองถน และองคกรพฒนำเอกชน (NGOs)

กลยทธท 5 สงเสรม และพฒนำกำรประมงนอกนำนน ำไทย

(เปาประสงคท 14.6) 3. จดระเบยบกำรประมงนอกนำนน ำไทย

3.1 จดใหมกำรขนทะเบยนผประกอบกำรหรอขนทะเบยนผทมควำมประสงคจะประกอบกจกรรมกำร

ประมงนอกนำนน ำไทยรวมทงขนทะเบยนผประกอบกำรทมสมปทำนหรอขอตกลงทำงกำรประม งกบ

ตำงประเทศอยแลว

3.2 ตรวจสอบเงอนไขและขอตกลงตำงๆ ทมกำรลงนำมแลว กอนทจะอนญำตใหมกำรสงเรอประมง

ออกไปท ำกำรประมง

3.3 ก ำหนดมำตรกำรปองกนไมใหเรอนอกนำนน ำเขำมำท ำประมงในประเทศ

3.4 ควบคมกำรท ำประมงนอกนำนน ำตำมกฎระเบยบและเงอนไขทก ำหนด (เชน จ ำนวนและขนำด

เรอ เครองมอประมง มำตรฐำนควำมปลอดภย) รวมทงกำรก ำหนดบทลงโทษและเพมควำมเขมขนในกำร

ลงโทษผประกอบกำร ไตกงเรอหรอผควบคมเรอประมงทฝำฝนกฎหมำย

3.5 พฒนำระบบตดตำม ควบคม และเฝำระวง (Monitoring Control and Surveillance: MCS)

ทมประสทธภำพโดยรวมถงกำรตดตงระบบตดตำมเรอ (Vessel Monitoring System: VMS) และกำรควบคม

ของรฐทำเรอ (port state control)

พระราชบญญตสงเสรมการบรหารจดการทรพยากรทางทะเลและชายฝง พ.ศ. 2558

(เปาประสงคท 14.2 14.5 และตวช วดท 14.2.1 14.5.1) “หมวด 3 กำรคมครองทรพยำกรทำงทะเล

และชำยฝง”


49

“มำตรำ 20 เพอประโยชนในกำรสงวน กำรอนรกษ และกำรฟนฟทรพยำกรทำงทะเลและชำยฝงท

มใชพนทปำชำยเลนตำมมำตรำ 18 ใหคงสภำพธรรมชำตและมสภำพแวดลอมและระบบนเวศทมควำม

สมบรณ ใหรฐมนตรโดยควำมเหนชอบของคณะกรรมกำรมอ ำนำจออกกฎกระทรวงก ำหนดใหพนททมลกษณะ

ดงตอไปน เปนพนทคมครองทรพยำกรทำงทะเลและชำยฝง

(1) พนททมทรพยำกรทำงทะเลและชำยฝงอยในสภำพสมบรณอนสมควรสงวนไวใหคงอยในสภำพ

ทำงธรรมชำตเดม

(2) พนททเปนถนทอยอำศยของสตวและพชตำมสภำพทำงธรรมชำตทสมบรณ

(3) พนททมควำมส ำคญดำนระบบนเวศทำงทะเลและชำยฝงอนควรแกกำรอนรกษ พนททก ำหนดให

เปนพนทคมครองทรพยำกรทำงทะเลและชำยฝงตำมวรรคหนงตองเปนพนททมไดอยในเขตอนรกษ หรอเขตท

ไดรบอนญำตใหท ำกำรเพำะเลยงสตวน ำตำมกฎหมำยวำดวยกำรประมง กำรออกกฎกระทรวงตำมวรรคหนง

ใหก ำหนดมำตรกำรคมครองตำมมำตรำ 23 และใหมแผนทแสดงแนวเขตพนทคมครองทรพยำกรทำงทะเลและ

ชำยฝงแนบทำยกฎกระทรวงดวย”

(เปาประสงคท 14.2 14.5 และตวช วดท 14.2.1 14.5.1) “มำตรำ 23 กำรก ำหนดมำตรกำรคมครอง

ตำมมำตรำ 18 มำตรำ 20 และมำตรำ 22 ใหก ำหนดในเรองหนงเรองใดดงตอไปน”

“(2) ก ำหนดมำตรกำรในกำรสงวน กำรอนรกษ กำรฟนฟ และกำรใชประโยชนจำกทรพยำกรทำง

ทะเลและชำยฝงตำมควำมเหมำะสมแกสภำพพนทนน” “(5) ก ำหนดมำตรกำรคมครองอนๆ ตำมทเหนสมควร

และเหมำะสมแกสภำพพนทนน”

51

บทท 6

การจดล าดบความส าคญ

จำกกำรศกษำภำพรวมของปญหำ และกำรแกไขปญหำควำมยงยนของทรพยำกรทำงทะเลและชำยฝง

ในประเทศไทยปจจบน พบวำประเดนทระบไวในเปำหมำยท 14 มควำมส ำคญในยทธศำสตรและนโยบำยของ

ประเทศไทย (national priorities) เนองจำกเปนปญหำทสงผลกระทบตอกำรพฒนำเศรษฐกจและสงคมของ

ชำตอยำงกวำงขวำง โดยเฉพำะในภำคกำรประมงและกำรทองเทยว จงมกำรก ำหนดนโยบำย ยทธศำสตร

มำตรกำร และแนวทำงปฏบตเพอกำรพฒนำและอนรกษทรพยำกรทำงทะเลและชำยฝงไวอยำงชดเจน อำท

วำระปฏรปประเทศ ยทธศำสตรชำตระยะ 20 ป (พ.ศ. 2560 - 2579) นโยบำยควำมมนคงแหงชำต พ.ศ.

2558 - 2564 แผนพฒนำเศรษฐกจและสงคมแหงชำต ฉบบท 12 พ.ศ. 2560 - 2564 แผนจดกำรคณภำพ

สงแวดลอม พ.ศ. 2560 - 2564 แผนแมบทรองรบกำรเปลยนแปลงสภำพภมอำกำศ พ.ศ. 2558 - 2593

แผนควำมมนคงแหงชำตทำงทะเล พ.ศ. 2558 - 2564 แผนแมบทบรณำกำรจดกำรควำมหลำกหลำยทำง

ชวภำพ พ.ศ. 2558 - 2564 แผนแมบทกำรจดกำรประมงทะเลไทย พ.ศ. 2552 - 2561 และพระรำชบญญต

สงเสรมกำรบรหำรจดกำรทรพยำกรทำงทะเลและชำยฝง พ.ศ. 2558

เนองจำกกำรด ำเนนงำนขบเคลอนเปำหมำยกำรพฒนำทยงยนถกก ำหนดโดยปจจยระยะเวลำ คอ

ภำยในป ค.ศ. 2030 รวมถงตองค ำนงถงบรบทอนๆ ไดแก ปจจยดำนทรพยำกร ควำมเหมำะสม ควำม

สอดคลอง ควำมเปนไปได และผลกระทบตอผเกยวของ ซงมน ำหนกมำกนอยแตกตำงกนในแตละเปำประสงค

และตวชวด ดงนน เพอใหกำรปฏบตงำนบรรลตำมวตถประสงคทก ำหนดไว ในกำรขบเคลอนเปำหมำยกำร

พฒนำทยงยนจงควรคดเลอกเปำประสงคทมควำมจ ำเปนเรงดวน หรอมผลกระทบตอประชำชนโดยรวมหรอ

สวนใหญ รวมถงกำรคดเลอกตวชวดทมควำมเปนไปไดสงกวำในกำรตรวจสอบระดบควำมส ำเรจของกำร

ด ำเนนกำรตำมเปำหมำย เพอด ำเนนกำรกอนในระยะแรก ทงน เกณฑทใชในกำรคดเลอกและเรยงล ำดบ

ควำมส ำคญของเปำประสงคและตวชวดภำยใตเปำหมำยท 14 ไดแก (1) ควำมส ำคญ – มกำรระบไวใน

ยทธศำสตรและนโยบำยของประเทศ (2) ควำมชดเจน (science based) – มทฤษฎ/หลกกำร/ขอมลทำง

วทยำศำสตรรองรบ (3) ควำมเปนไปได (means of implementation availability) – มมำตรกำร กลไก

และหนวยงำนรองรบในทำงปฏบต และ (4) ควำมเชอมโยง (local, regional, and global relevance) – ม

ควำมสอดคลองกบแนวคดในระดบสำกลและเกยวของในระดบประเทศและทองถน โดยมสรปผลกำรศกษำ

แสดงในตำรำงท 6.1 แสดงกำรจดล ำดบควำมส ำคญของเปำประสงคและตวชวดภำยใตเปำหมำยท 14 ใน

บรบทไทย


52

ในกำรประชมคณะกรรมกำรเพอกำรพฒนำทยงยน (กพย.) ครงท 1/2559 เมอวนท 16 ธนวำคม

พ.ศ. 2559 ณ ตกสนตไมตรหลงใน ท ำเนยบรฐบำล โดยมนำยกรฐมนตรเปนประธำนกำรประชมและมผแทน

จำกสวนรำชกำรและหนวยงำนทเกยวของเขำรวมกำรประชมนน ทประชมมมตเหนชอบกบผลกำรจดล ำดบ

ควำมส ำคญของเปำประสงคภำยใตเปำหมำยกำรพฒนำทยงยนในสวนของประเทศไทย ทตองเรงด ำเนนกำร

จ ำนวน 30 ล ำดบแรกจำก 169 เปำประสงค โดยใชเกณฑกำรพจำรณำจดล ำดบควำมส ำคญ 2 เกณฑหลก คอ

ควำมส ำคญ (ควำมเรงดวนและผลกระทบ) และควำมพรอมใน 5 ดำน (ขอมล ควำมร กฎหมำย ทรพยำกร

และสงคม) ทงน ในสวนของเปำหมำยท 14 (อนรกษและใชประโยชนจำกมหำสมทรและทรพยำกรทำงทะเล

เพอกำรพฒนำอยำงยงยน) ก ำหนดใหมกำรเรงด ำเนนกำรขบเคลอนเปำประสงคท 14.4 (กำรประมงอยำง

ยงยน) และ 14.6 (ยกเลกมำตรกำรอดหนนกำรประมง) เปนเปำประสงคทมควำมส ำคญล ำดบแรก

ส ำหรบเปำประสงคทเหลอ (14.1 14.2 14.3 14.5 14.7 14.a 14.b และ 14.c) นน ผวจยเหนวำม

ควำมจ ำเปนตอกำรบรหำรจดกำรและอนรกษทรพยำกรทำงทะเลและชำยฝงของไทย ซงตองใหควำมส ำคญ

อยำงจรงจงเสมอนกน ดงจะเหนไดจำกขอพจำรณำของ กพย. ทใหหนวยงำนด ำเนนกำรในเปำหมำยอนๆ

นอกเหนอจำก 30 เปำหมำยเรงดวนแลว รวมถงกำรด ำเนนงำนของคณะกรรมกำรขบเคลอนกำรด ำเนนงำน

เปำหมำยกำรพฒนำทยงยนท 14 อนรกษและใชประโยชนจำกมหำสมทรและทรพยำกรทำงทะเลเพอกำร

พฒนำอยำงยงยน ภำยใตกระทรวงทรพยำกรธรรมชำตและสงแวดลอม

53

ตารางท 6.1 แสดงกำรจดล ำดบควำมส ำคญของเปำประสงคและตวชวดภำยใตเปำหมำยท 14 ในบรบทไทย

เปาประสงคและตวช วด เปาหมายระดบชาตดานทะเล และชายฝง

ความชดเจนของเปาประสงค/ตวช วด6

มาตรการ/กลไก การด าเนนงาน 6

ความสอดคลองเชอมโยง

1. เปาประสงคและตวช วดทมความส าคญล าดบสง (ตามมต กพย. คร งท 1/2559)

เปาประสงคท 14.4 ควบคมกำรประมงอยำงมประสทธภำพ และหยดกำรจบสตวน ำเกนศกยภำพ กำรประมงผดกฎหมำย ขำดกำรรำยงำนและไรกำรควบคม กำรใชเครองมอประมงทท ำลำยทรพยำกรและระบบนเวศ ตลอดจนกำรปฏบตตำมแผนกำรจดกำรทก ำหนดจำกฐำนควำมรทำงวทยำศำสตร เพอใหมกำรฟนฟทรพยำกรประมงโดยเรวทสด

1. นโยบำยควำมมนคงแหงชำต พ.ศ. 2558 - 2564

2. แผนพฒนำเศรษฐกจและสงคมแหงชำต ฉบบท 12 พ.ศ. 2560 - 2564

3. แผนจดกำรคณภำพสงแวดลอม พ.ศ. 2560 - 2564

4. แผนควำมมนคงแหงชำต ทำงทะเล พ.ศ. 2558 - 2562

5. แผนแมบทบรณำกำรจดกำรควำม

กำรจดระดบชนตำมวธกำรไดมำของตวชวด: Tier I7

ฐำนขอมลมกำรพฒนำอยำงตอเนอง โดยกรมประมง (MSY) และ ศปมผ. (ปญหำ IUU)

จดท ำกระบวนกำรด ำเนนงำนและมำตรกำรประเมน MSY ทชดเจน

กำรท ำประมงทเหมำะสม กำรอนญำตท ำกำรประมงแตละกลมสตวน ำ และกำรออกใบอนญำตท ำกำรประมง

หนวยงำนรบผดชอบในกำรเกบรวบรวมและวเครำะหขอมล คอ กระทรวงเกษตร

FAO ใชตวชวดดำนปรมำณสตวน ำทมอยสงกวำระดบกำรจบสตวน ำสงสดทยงยน หรอ MSY และปรมำณกำรจบสตวน ำตอหนวยกำรลงแรงประมง หรอ CPUE ในกำรประเมนควำมอดมสมบรณของระบบนเวศทำงทะเลเพอกำรท ำประมงทะเลทยงยน

กรมประมงมกำรจดเกบขอมล 6 สรปจำกเอกสำรประกอบกำรประชมคณะท ำงำนขบเคลอนกำรด ำเนนงำนเปำหมำยกำรพฒนำทยงยนท 14ฯ ครงท 1/2560 เมอวนท 30 มกรำคม พ.ศ. 2560 7 ขอมลกำรจดล ำดบเมอวนท 20 เมษำยน พ.ศ. 2560 โดย IAEG - SDG กำรจดระดบชนตำมวธกำรไดมำของตวชวด (https://unstats.un.org/sdgs/iaeg-sdgs/tier-classification/) Tier I: ตวชวดซงมกำรก ำหนดวธกำรไดมำทชดเจน มมำตรฐำน และขอมลมกำรผลตโดยประเทศตำงๆ อยำงสม ำเสมอ (Indicator conceptually clear, established methodology and standards available and data regularly produced by countries.) Tier II: ตวชวดซงมกำรก ำหนดวธกำรไดมำทชดเจน มมำตรฐำน แตขอมลไมไดมกำรผลตโดยประเทศตำงๆ อยำงสม ำเสมอ (Indicator conceptually clear, established methodology and standards available but data are not regularly produced by countries.) Tier III: ตวชวดซงยงไมมกำรก ำหนดหลกกำร มำตรฐำน วธกำรไดมำ และหรออยระหวำงกำรพฒนำ/ทดสอบ (Indicator for which there are no established methodology and standards or methodology/standards are being or will be developed/tested.)


54





อยำงนอยใหอยในระดบ ทสำมำรถจบสตวน ำไดอยำงยงยนสงสด (maximum sustainable yield: MSY) ตำมลกษณะทำงชวภำพของทรพยำกรนนๆ ใหเกดผลส ำเรจภำยในป พ.ศ. 2563 ตวชวดท 14.4.1 สดสวนของประชำกรประมง (fish stocks) ทอยในระดบควำมยงยนทำงชวภำพ (MSY) คาเปาหมาย 6 ปรมำณกำรจบสตวน ำรวม/ป

ของประเทศไมเกน xxx ตน

หลำกหลำยทำงชวภำพ พ.ศ. 2558 – 2564

6. แผนแมบทกำรจดกำรประมงทะเลไทย พ.ศ. 2552 – 2561

และสหกรณ (กรมประมง) ปรมำณกำรจบสตวน ำตอหนวยกำรลงแรงประมง (CPUE) และกำรวเครำะห คำ MSY เปนประจ ำทกปเพอตรวจสอบควำมอดมสมบรณของผลผลตประมง

เปาประสงคท 14.6 หำมกำรอดหนนกำรผลตและกำรคำทำงประมงทมรปแบบสงเสรมกำรจบสตวน ำเกนศกยภำพ ยกเลกระบบอดหนนทมผลสนบสนนกำรประมงผดกฎหมำย ขำดกำรรำยงำนและไรกำรควบคม หลกเลยงกำรใชระบบ




กำรจดระดบชนตำมวธกำรไดมำของตวชวด: Tier III

ฐำนขอมลมกำรพฒนำอยำงตอเนองโดย ศปมผ. เกยวกบกำรแกไขปญหำ IUU

ฐำนขอมลจำกกำรพฒนำและควบคมระบบกำรผลตสนคำ

กำรท ำ MOU กบประเทศคคำโดยกรมประมง

หนวยงำนรบผดชอบในกำรเกบรวบรวมและวเครำะหขอมล คอ - กระทรวงเกษตรและสหกรณ (กรมประมง)

FAO ก ำหนดแผนปฏบตระหวำงประเทศ (International Plan of Action: IPOA) เกยวกบ กำรท ำประมงผดกฎหมำย ขำดกำรรำยงำน และไรกำรควบคม (IUU) ในป พ.ศ. 2544 เพอใหประเทศตำงๆ น ำไปปฏบตหรอ


55





อดหนนในลกษณะดงกลำว โดยใหตระหนกวำกำรใชมำตรกำรพเศษและขอยกเวนทเหมำะสมและมประสทธภำพส ำหรบประเทศก ำลงพฒนำและดอยพฒนำควรอยภำยใตกรอบกำรเจรจำกำรอดหนนกำรประมงขององคกำรกำรคำโลก ทงน ใหเกดผลภำยในป พ.ศ. 2563

ตวชวดท 14.6.1 ควำมกำวหนำของประเทศในระดบกำรใชกลไกขอตกลงระหวำงประเทศเพอยบยงกำรประมงผดกฎหมำย ขำดกำรรำยงำน และไรกำรควบคม

คาเปาหมาย6

รอยละของควำมส ำเรจในกำรด ำเนนกำรแกไขกำรประมงทผดกฎหมำย ทไมมกำรรำยงำน และทไมมกำรควบคม


5. แผนแมบทบรณำกำรจดกำรควำมหลำกหลำยทำงชวภำพ พ.ศ. 2558 - 2564

6. แผนแมบทกำรจดกำรประมงทะเลไทย พ.ศ. 2552 - 2561

และผลตภณฑประมงทะเลของไทย โดย - กรมประมง - สมำคมสนคำประมง - องคกำรสะพำนปลำ - สมำพนธผผลตสนคำประมงไทย - สภำอตสำหกรรมแหงประเทศไทย - สภำหอกำรคำแหง ประเทศไทย

- กรมเจำทำ

- กองทพเรอ (ศปมผ.)

ปรบใชบนฐำนควำมสมครใจ เพอปองกน ตอตำน และขจดกำรท ำประมงทผดกฎหมำย ขำดกำรรำยงำน และไรกำรควบคม

เพอใหสอดคลองกบแนวปฏบตททวโลกยอมรบ ประเทศไทยจดตง ศปมผ. และเชอมโยงกำรด ำเนนกำรกบ ศรชล. และกรมประมงในกำรควบคมก ำกบไมใหมกำรท ำประมงแบบ IUU และกำรตงศนย PIPO (Port in/Port out) รวมทง ก ำหนดแนวทำง และมำตรกำรแกไขปญหำกำรประมง IUU รวมถงกำรปรบปรงระบบกำรรวบรวมขอมลและกำรเผยแพรขอมลสำรสนเทศไปสระดบปฏบตในรปแบบออนไลน

2. เปาประสงคและตวช วดอนๆ

เปาประสงคท 14.1 ปองกนและ 1. วำระปฏรปประเทศ (ท 25/2558) กำรจดระดบชนตำมวธกำร กำรพฒนำระบบภม สหประชำชำตและสหภำพ


56





ลดมลพษทำงทะเลทกประเภท โดยเฉพำะมลพษจำกชำยฝง ซงรวมถงขยะ ของเสย และมลพษทำงน ำทเกดจำกสำรอำหำร (nutrient pollution) ในทะเล ใหบรรลผลภำยในป พ.ศ. 2568

ตวชวดท 14.1.1 ดชนของปรำกฏกำรณยโทรฟเคชนและควำมหนำแนนของขยะพลำสตกในน ำทะเล/ตร.กม.


ปรมำณสำรอำหำรทสงเสรมกำรเกดยโทรฟเคชนลดลง

ควำมถในกำรเกดยโทรฟเคชนนอยลง

ปรมำณควำมหนำแนนขยะพลำสตกในทะเลลดลง

ระบบกำรบรหำรจดกำรทรพยำกร: กำรปฏรปกำรจดกำรทรพยำกรทำงทะเลและชำยฝง

2. ยทธศำสตรชำตระยะ 20 ป (พ.ศ. 2560 - 2579)






ไดมำของตวชวด: Tier III

รำยงำนสถำนกำรณมลพษของประเทศไทย (รำยป)

ปรมำณสำรอำหำรทตรวจวดจำกระบบบ ำบดน ำเสยรวมของชมชนทวประเทศ 50 แหง

มำตรฐำนน ำทงจำกโรงงำนอตสำหกรรม จำกนคมอตสำหกรรมและเขตประกอบกำรอตสำหกรรม

ปรมำณ loading BOD ในแมน ำสำยหลก

ขอมลคณภำพน ำทะเล

วเครำะหแหลงก ำเนดขยะบรเวณพนทชำยฝงจำกแผนทกำรใชประโยชนทดนชำยฝงทะเล

วเครำะหและตรวจสอบกำรเคลอนทของขยะลงสทะเลจำก

สำรสนเทศเพอตดตำมคณภำพน ำทะเล

สงเสรมและพฒนำศกยภำพกำรใชเทคโนโลยภมสำรสนเทศในกำรตดตำมตรวจสอบคณภำพสงแวดลอมทำงทะเล

สนบสนนงำนวจยเชงลกดำนแนวทำงและกลยทธเชงเทคนคเพอกำรจดกำรผลประโยชนแหงชำตทำงทะเลอยำงยงยน อำท “ขยะทะเล”

หนวยงำนรบผดชอบในกำรเกบรวบรวมและวเครำะหขอมล คอ - กระทรวงทรพยำกร ธรรมชำตและสงแวดลอม (กรมควบคมมลพษ กรมทรพยำกรทำงทะเลและ

ยโรปเหนพองกนวำปรำกฏกำรณยโทรฟเคชนและขยะพลำสตกเปนอนตรำยตอสงมชวตในทะเล ท ำใหเกดกำรสญเสยภำวะสมดลของสงมชวตในน ำและกำรเสอมสภำพของระบบนเวศแหลงน ำ

UN Environment และ IOC-UNESCO อยในระหวำงศกษำและทดสอบตวชวดปรำกฏกำรณยโทรฟเคชนและควำมหนำแนนของขยะพลำสตกในน ำทะเล/ตร.กม. ซงคำดวำจะแลวเสรจประมำณปลำยป พ.ศ. 2560 (Chlorophyll-a และ Beach Litter) และ 2563 (ICEP Floating และ Debris Density)


57





สของน ำทะเลดวยขอมลภำพถำยดำวเทยมรวมกบขอมลทศทำงและควำมเรวของกระแสน ำจำกระบบเรดำรชำยฝง

ชำยฝง กรมสงเสรมคณภำพสงแวดลอม กรมอทยำนแหงชำต สตวปำ และพนธพช ส ำนกงำนปลดกระทรวงทรพยำกรธรรมชำต และสงแวดลอม) - กระทรวงเกษตรและสหกรณ (กรมประมง) - กระทรวงวทยำศำสตรและเทคโนโลย (ส ำนกงำนพฒนำเทคโนโลยอวกำศและภมสำรสนเทศ (องคกำรมหำชน)) - ส ำนกงำนกองทนสนบสนนกำรวจย

เปาประสงคท 14.2 บรหำรจดกำรและปกปองระบบนเวศทำงทะเลและชำยฝงอยำงยงยน เพอหลกเลยงผลกระทบเชงลบ ทรนแรง รวมถงกำรสรำงควำมเขมแขง (Resilience) และฟนฟ

1. รฐธรรมนญแหงรำชอำณำจกรไทย พทธศกรำช 2560

2. วำระปฏรปประเทศ (ท 25/2558) ระบบกำรบรหำรจดกำรทรพยำกร: กำรปฏรปกำรจดกำร


พ.ร.บ. สงเสรมกำรบรหำรจดกำรทรพยำกรทำงทะเลและชำยฝง พ.ศ. 2558

กำรรวบรวมขอมลสถำนะปจจบนของทอยอำศยสตวน ำทะเลทส ำคญ

มำตรกำรอนรกษ เชน ประกำศพนทปดอำวทะเล

แนวคดกำรจดกำรพนทเชงระบบนเวศทเนนผลในทำงปฏบตคอกำรบรณำกำรแนวคดดงกลำวในแผนและยทธศำสตรระดบพนท โดยเฉพำะในเขตเศรษฐกจ


58





ระบบนเวศอยำงเปนรปธรรม เพอคงควำมอดมสมบรณและผลตภำพของทะเล ใหส ำเรจภำยในป พ.ศ. 2563

ตวชวดท 14.2.1 สดสวนของพนทเขตเศรษฐกจจ ำเพำะของประเทศทมกำรบรหำรจดกำร เชงระบบนเวศ


สดสวนของจ ำนวนแผนกำรจดกำรพนทระบบนเวศทำงทะเลและชำยฝงทผำนเกณฑกำรประเมนไมนอยกวำรอยละ xx (รอควำมชดเจนจำกขอมลฐำน)

สดสวนของพนททำงทะเลและชำยฝงทไดรบกำรฟนฟระบบนเวศทเสอมโทรมใหกลบมำมควำมสมบรณ

ทรพยำกรทำงทะเลและชำยฝง







9. พระรำชบญญตสงเสรมกำรบรหำรจดกำรทรพยำกรทำงทะเลและชำยฝง พ.ศ. 2558

ก ำหนดใหกรมทรพยำกร ทำงทะเลและชำยฝงเปนหนวยงำนหลกในกำรก ำกบดแล กำรอนรกษ กำรฟนฟ และกำรบรหำรจดกำรทรพยำกรทำงทะเลและชำยฝง มขอบเขตควำมรบผดชอบเชงพนท ไดแก เขตทรพยำกรทำงทะเลและชำยฝง ครอบคลมพนทตงแตชำยฝงไปจรดเขตเศรษฐกจจ ำเพำะของประเทศไทย

ตวชวดกำรควบคมจ ำนวนวนท ำประมง

กำรก ำหนดแผนและมำตรกำรระดบชำตและระดบพนท โดยมนยำมควำมหมำยและก ำหนดชวงเวลำชดเจน

หนวยงำนรบผดชอบในกำรเกบรวบรวมและวเครำะห คอ - กระทรวงทรพยำกร ธรรมชำตและสงแวดลอม (กรมทรพยำกรทำงทะเลและชำยฝง กรมอทยำนแหงชำต สตวปำ และพนธพช) - กระทรวงเกษตรและสหกรณ (กรมประมง)

จ ำเพำะซงรฐชำยฝงมสทธอธปไตยในกำรส ำรวจ แสวงประโยชน อนรกษ และกำรจดกำรทรพยำกร ธรรมชำต ทงทมชวตและ ไมมชวตในน ำเหนอพนดนทองทะเล

UN Environment และ IOC-UNESCO อยในระหวำงศกษำและทดสอบวธหำคำและระบบกำรเกบขอมลสถตสดสวนของพนทเขตเศรษฐกจจ ำเพำะของประเทศทมกำรบรหำรจดกำรเชงระบบนเวศในประเทศกรณศกษำ ซงคำดวำจะทรำบผลในป พ.ศ. 2561 (วธหำคำ) และหลงจำกป พ.ศ. 2564 (ระบบสถตขอมล)


59





แผนกำรจดกำรทรพยำกรประมงทก ำหนดมำตรกำรชดเจน (จ ำนวนมำตรกำร)

เปาประสงคท 14.3 ลดและแกไขผลกระทบของภำวะควำมเปนกรดในน ำทะเล รวมถงขยำยควำมรวมมอ ดำนวทยำศำสตรในทกระดบ

ตวชวดท 14.3.1 ภำวะควำมเปนกรดในทะเลเฉลย (pH) จำกจดตรวจวดสถำนสมตวอยำง ทก ำหนดไว


คำ pH ตรวจวดดวยวธกำรมำตรฐำนในอำวไทยและทะเลอนดำมนรวมไมนอยกวำ 5 บรเวณ

1. วำระปฏรปประเทศ (ท 25/2558) ระบบกำรบรหำรจดกำรทรพยำกร: กำรปฏรปกำรจดกำรทรพยำกรทำงทะเลและชำยฝง




5. แผนแมบทรองรบกำรเปลยนแปลงสภำพภมอำกำศ พ.ศ. 2558 - 2593



ขอมลคณภำพน ำทะเล – พำรำมเตอรควำมเปน กรดดำงยอนหลง 20 ป

กำรตรวจวดคำ pH ดวยวธมำตรฐำน และก ำหนดสถำนมำตรฐำนในกำรวดน ำทะเลทมควำมเชอมนสง

หนวยงำนรบผดชอบในกำรเกบรวบรวมและวเครำะหขอมล คอ - กระทรวงทรพยำกร ธรรมชำตและสงแวดลอม (กรมทรพยำกรทำงทะเลและชำยฝง กรมอทยำนแหงชำต สตวปำ และพนธพช กรมควบคมมลพษ ส ำนกงำนปลดกระทรวงทรพยำกรธรรมชำตและ สงแวดลอม) - กระทรวงเกษตรและ

ปรำกฏกำรณทะเลกรด มควำมเชอมโยงกบปญหำกำรเปลยนแปลงสภำพภมอำกำศโลก และมผลกระทบดำนลบตอสงมชวตในทะเล ซงจำกกำรตดตำมสถำนกำรณและพฒนำระบบทสำมำรถตรวจสอบคำควำมเปลยนแปลงของระดบ pH ของน ำทะเลชำยฝงสหรฐอเมรกำและทวโลก มำอยำงตอเนอง พบวำปจจบนคำควำมเปนกรดของน ำทะเลมคำเพมขนอยำงรวดเรว

ปจจบนยงไมพบฐำนขอมล ทใชก ำกบและอธบำยขอมลหลกหรอกลมขอมล


60





สหกรณ (กรมประมง) ทเกยวของ (Metadata)

เปาประสงคท 14.5 อนรกษพนททำงทะเลและชำยฝงใหไดอยำงนอย รอยละ 10 ภำยใตขอก ำหนดของกฎหมำยทงในประเทศและระหวำงประเทศ โดยอยบนพนฐำนของขอมลทำงวทยำศำสตรทมอย ใหเกดผลส ำเรจภำยในป พ.ศ. 2563

ตวชวดท 14.5.1 ขอบเขตของพนทคมครองทอยในทะเล

คาเปาหมาย 6

พนทคมครองทำงทะเลไมนอยกวำรอยละ 10 ของพนททำงทะเลทงหมดของประเทศ






6. พระรำชบญญตสงเสรมกำรบรหำรจดกำรทรพยำกรทำงทะเลและชำยฝง พ.ศ. 2558

กำรจดระดบชนตำมวธกำรไดมำของตวชวด: Tier I

ประเทศไทยมกำรก ำหนดพนทอทยำนแหงชำตทำงทะเลแลวจ ำนวน 22 แหง

ขอมลจำก GIS ก ำหนดเขตพนทคมครองสงแวดลอมในทะเลแลวรวม 9,530 ตร.กม. ในจงหวดสรำษฎรธำน ภเกต พงงำ กระบ เพชรบร - ประจวบครขนธ และชลบร

กำรก ำหนดพนทอทยำนแหงชำตทำงทะเลเพมเตมอกไมนอยกวำ 4 แหง

กำรก ำหนดเขตพนทคมครองสงแวดลอมในทะเลเพมเตมอก 233 ตร.กม. ในจงหวดสมทรสงครำม

กำรเกบรวมรวมขอมลขอบเขตพนทคมครองทำงทะเลเปนขอมลดจทลโดยไมรวมพนทแผนดน

นยำมพนทคมครองคอพนททมทรพยำกรอดมสมบรณตำมพระรำชบญญตสงเสรมกำรบรหำรจดกำรทรพยำกรทำงทะเลและชำยฝง พ.ศ. 2558

หนวยงำนรบผดชอบในกำร

กำรปกปองพนททมควำมส ำคญตอระบบนเวศและควำมหลำกหลำยทำงชวภำพเปนแนวคดสำกล โดยใชกำรก ำหนดพนทคมครองเปนกลไกหลก ในกำรด ำเนนงำน

UNEP-WCMC รวมกบ IUCN ด ำเนนกำรรวบรวมขอมลพนทคมครองทวโลกผำนศนยขอมล (World Database on Protected Areas) นอกจำกน องคกรไมหวงผลก ำไรหลำยแหงทวโลกมกำรรวบรวมและตดตำมขอมลทเกยวของ


61





เกบรวบรวมและวเครำะหขอมล คอ - กระทรวงทรพยำกร ธรรมชำตและสงแวดลอม (กรมอทยำนแหงชำต สตวปำ และพนธพช กรมทรพยำกรทำงทะเลและชำยฝง ส ำนกงำนนโยบำยและแผนทรพยำกรธรรมชำตและสงแวดลอม) - กระทรวงเกษตรและสหกรณ (กรมประมง) - กองทพเรอ

เปาประสงคท 14.7 เพมผลประโยชนทำงเศรษฐกจของประเทศหมเกำะขนำดเลกทก ำลงพฒนำ และประเทศดอยพฒนำ จำกกำรใชทรพยำกรทำงทะเลอยำงยงยน โดยกำรจดกำรประมง กำรเพำะเลยง และกำรทองเทยว




(รอควำมชดเจนจำก Metadata)

ปจจบนยงไมม Metadata

หนวยงำนรบผดชอบในกำรเกบรวบรวมและวเครำะหขอมล คอ กระทรวงเกษตรและสหกรณ (กรมประมง)

ปจจบนกำรพฒนำเศรษฐกจของประเทศสวนใหญทวโลกทประสบผลส ำเรจตำงอำศยรำยไดจำกสำขำกำรผลตทส ำคญคอ กำรประมง กำรเพำะเลยง และกำรทองเทยว แนวคดกำรพฒนำทยงยนจง


62





อยำงยงยน ใหเกดผลภำยในป พ.ศ. 2573

ตวชวดท 14.7.1 รอยละของผลผลตประมงทยงยนตอผลตภณฑมวลรวมในประเทศ (GDP) ของประเทศหมเกำะขนำดเลกทก ำลงพฒนำ ประเทศดอยพฒนำ และประเทศอนๆ


(ยงไมมกำรก ำหนดคำเปำหมำย)




มงใหมบรณำกำรกำรผลตอยำงยงยนเขำในระบบกำรค ำนวณผลตภณฑมวลรวมในประเทศ (GDP) เพอสนบสนนใหมกำรท ำประมงอยำงยงยนและเปนรปธรรม

ปจจบนยงไมพบฐำนขอมลทใชก ำกบและอธบำยขอมลหลกหรอกลมขอมลทเกยวของ (Metadata)

เปาประสงคท 14.a เพมควำมรทำงวทยำศำสตร พฒนำขด ควำมสำมำรถในกำรวจย และถำยทอดเทคโนโลยทำงทะเล โดยค ำนงถงหลกเกณฑและแนวปฏบตเกยวกบกำรถำยทอดเทคโนโลยทำงทะเล ภำยใตกรรมำธกำรระหวำงประเทศดำนสมทรศำสตร เพอฟนฟควำมสมบรณของ



3. แผนพฒนำเศรษฐกจและสงคมแหงชำต ฉบบท 12 พ.ศ.


งบวจยดำนผลประโยชนแหงชำตและควำมมนคงทำงทะเลตองบวจยทงหมดของ สกว. ในป พ.ศ. 2559 : 0.0045

ขอมลรวบรวมจำกระบบบรหำรจดกำรงำนวจยแหงชำต (NRMS) ผำนส ำนกงบประมำณ และหนวยงำนจดสรรทนภำครฐ

จดท ำแผนทน ำทำงกำรวจยประเดนยทธศำสตร ดำนผลประโยชนแหงชำตและควำมมนคงทำงทะเล (สกว.)

IOC/UNESCO ก ำหนดหลกเกณฑและแนวทำงปฏบตกำรถำยทอดเทคโนโลยดำนมหำสมทรเพอสงเสรมพฒนำกำรวจยทำงดำนทะเล กำรจดกำรระบบตดตำมสถำนกำรณทำงดำนสมทรศำสตร กำรพฒนำบคคลำกรทำงดำนกำรวจยสมทรศำสตร


63





มหำสมทรและเพมกำรใชประโยชนจำกควำมหลำกหลำยทำงชวภำพทำงทะเลใหสนบสนนกำรพฒนำของประเทศก ำลงพฒนำ โดยเฉพำะอยำงยงประเทศหมเกำะขนำดเลกทก ำลงพฒนำ และประเทศดอยพฒนำ

ตวชวดท 14.a.1 สดสวนของงบประมำณกำรวจยทมกำรจดสรรใหแกกำรวจยดำนเทคโนโลยทำงทะเล


สดสวนกำรจดสรรงบประมำณเพอกำรวจยทำงทะเลตองบประมำณกำรวจยทงหมด

2560 - 2564

4. แผนควำมมนคงแหงชำตทำงทะเล พ.ศ. 2558 - 2562


วจยเพอจดท ำสถำนกำรณและขอเสนอแนะกำรบรหำรจดกำรผลประโยชนทำงทะเลของไทยเพอควำมมนคง มงคง และยงยน รวมถงกำรสรำงและเชอมโยงระบบฐำนขอมล

วจยเพอพฒนำกรอบแนวทำงกำรพฒนำเศรษฐกจบนฐำนทรพยำกรทำงทะเลและชำยฝงอยำงยงยน (Blue Economy) ในบรบทของประเทศไทย

หนวยงำนรบผดชอบในกำรเกบรวบรวมและวเครำะหขอมล คอ - กระทรวงวทยำศำสตรและเทคโนโลย - กระทรวงทรพยำกร ธรรมชำตและสงแวดลอม (กรมทรพยำกรทำงทะเล

และกำรถำยทอดเทคโนโลย

ปจจบนยงไมพบฐำนขอมลทใชก ำกบและอธบำยขอมลหลกหรอกลมขอมล ทเกยวของ (Metadata)


64





และชำยฝง) - กระทรวงเกษตรและสหกรณ (กรมประมง)

เปาประสงคท 14.b ใหประมงพนบำนรำยเลก (small - scale artisanal fishers) สำมำรถใชประโยชนจำกทรพยำกรทำงทะเลและเขำสตลำดส ำหรบผลผลตทำงกำรประมง

ตวชวดท 14.b.1 ควำมกำวหนำของประเทศในกำรใชมำตรกำรทำงกฎหมำย/ขอบงคบ/นโยบำย/กรอบกำรปฏบตงำนของหนวยงำนทเกยวของ ซงใหกำรดแลและปกปองสทธของประมงขนำดเลก

คาเปาหมาย 6

(ยงไมมกำรก ำหนดคำเปำหมำย)




4. แผนจดกำรคณภำพสงแวดลอม พ.ศ. 2560-2564

5. แผนแมบทกำรจดกำรประมงทะเลไทย พ.ศ. 2552–2561


(รอควำมชดเจนจำกกำรก ำหนดคำเปำหมำย)

หนวยงำนรบผดชอบก ำหนดคำเปำหมำย คอ กรมทรพยำกรทำงทะเลและชำยฝงรวมกบกรมประมง

หนวยงำนรบผดชอบในกำรเกบรวบรวมและวเครำะหขอมล คอ กระทรวงเกษตรและสหกรณ (กรมประมง)

กำรพฒนำประมงพนบำน เพอใหเกดกำรจำงงำน รำยได และควำมมนคงดำนอำหำร เปนประเดนส ำคญทกลำวไวในจรรยำบรรณกำรท ำประมงอยำงรบผดชอบขององคกำรอำหำรและเกษตรแหงสหประชำชำต พ.ศ. 2538 (FAO CCRF)

ปจจบนยงไมมชดขอมลหลกส ำหรบตวชวดน แต FAO อยในระหวำงกำรจดเกบขอมลเพมเตมในแบบสอบถำมเกยวกบกำรด ำเนนกำรของประเทศสมำชกภำยใต CCRF ซงจดเกบรำย 2 ป


65





เปาประสงคท 14.c เพมกำรอนรกษและใชประโยชนพนทและทรพยำกรทำงทะเลอยำงยงยน โดยปฏบตตำมขอบญญตของอนสญญำสหประชำชำตวำดวยกฎหมำยทะเล (UNCLOS) ซงมกำรระบไวในยอหนำท 158 ของเอกสำร “อนำคตทเรำตองกำร” (The Future We Want)

ตวชวดท 14.c.1 จ ำนวนประเทศทมควำมกำวหนำในกำรใหสตยำบน ยอมรบ และปฏบตตำมกรอบขอตกลงทำงกฎหมำย นโยบำย และสถำบน ภำยใตสนธสญญำระหวำงประเทศทเกยวของกบทะเลตำมทกลำวถงในอนสญญำสหประชำชำตวำดวยกฎหมำยทะเล (UNCLOS) เพอกำรอนรกษและใชประโยชนพนทและทรพยำกรทำงทะเลและ








ประเทศไทยใหสตยำบนตออนสญญำเกยวกบกำรปองกนมลพษทำงทะเลจำกกำรขนสงทำงน ำจ ำนวน 3 ฉบบ คอ IMO Convention 1948, MARPOL 1973/78 (Annex I/II), และ OPRC Convention 1990

หนวยงำนทเกยวของ ไดแก กระทรวงกำรตำงประเทศ เปนคณะท ำงำนฯ

กำรพจำรณำรบรองอนสญญำ/ขอตกลงระหวำงประเทศทเกยวของ ไดแก London Protocol 1996, MARPOL 1973/78 (Annex III-VI) และ BWM 2004

หนวยงำนรบผดชอบในกำรเกบรวบรวมและวเครำะหขอมล คอ กระทรวงกำรตำงประเทศ

อนสญญำสหประชำชำตวำดวยกฎหมำยทะเล ค.ศ. 1982 ประกอบดวยบทบญญตวำดวยกำรใชประโยชนจำกทะเล มผลบงคบใชเมอวนท 16 พฤศจกำยน พ.ศ. 2537 ปจจบนม 168 ประเทศทไดใหสตยำบนหรอสงมอบภำคยำนวตสำรแลว (ขอมล ณ วนท 13 เมษำยน พ.ศ. 2560)

ประเทศไทยไดลงนำมรบรองอนสญญำฯ ฉบบน เมอวนท 10 ธนวำคม พ.ศ. 2525 และใหสตยำบนโดยกำรสงมอบภำคยำนวตสำรเมอวนท 15 พฤษภำคม พ.ศ. 2554 มผลบงคบตอประเทศตงแตวนท 14 มถนำยน พ.ศ. 2554


66





ชำยฝงอยำงยงยน


รอยละของควำมกำวหนำของประเทศไทยในกำรใหกำรรบรองพนธกรณทำงทะเล

67

บทท 7

การส ารวจเบ องตนเกยวกบมาตรการทางเลอกดานเศรษฐกจ สงคมและกฎหมาย

เพอบรรลเปาหมายท 14 ชวตใตน า (Life Below Water)

จำกกำรศกษำวเครำะหสถำนกำรณดำนนโยบำยทำงทะเลทเกยวของ ตลอดจนควำมพรอมดำนองค

ควำมรและขอมล เพอกำรด ำเนนงำนใหบรรลเปำหมำยกำรพฒนำทยงยน เปำหมำยท 14 อนรกษและ

ใชประโยชนจำกทรพยำกรทำงทะเลอยำงยงยน ภำยในป พ.ศ. 2573 พบวำ มำตรกำรส ำคญทจะชวยผลกดน

กำรขบเคลอนเปำหมำยท 14 ใหบรรลผลตำมทก ำหนดไว แบงออกไดเปน 2 สวน คอ สวนท 1 มำตรกำรเพอ

กำรพฒนำและตดตำมประเมนผลตวชวด และสวนท 2 มำตรกำรทำงเลอกดำนเศรษฐกจ สงคมและกฎหมำย

เพอกำรด ำเนนงำนตำมเปำประสงคและตวชวด

สวนท 1 มาตรการเพอการพฒนาและตดตามประเมนผลตวช วดภายใตเปาหมายท 14

หนวยงำนรบผดชอบหลก คอ ส ำนกงำนสถตแหงชำต ในฐำนะอนกรรมกำรและเลขำนกำรรวมของ

คณะอนกรรมกำรพฒนำระบบขอมลสำรสนเทศเพอสนบสนนกำรพฒนำทยงยน ภำยใตคณะกรรมกำรเพอกำร

พฒนำทยงยน (กพย.) ด ำเนนกำรรวมกบ “คณะท ำงำนขบเคลอนกำรด ำเนนงำนเปำหมำยกำรพฒนำทยงยนท

14 อนรกษและใชประโยชนจำกมหำสมทร ทะเล และทรพยำกรทำงทะเลอยำงยงยนเพอกำรพฒนำทยงยน”

ซงแตงตงตำมค ำสงกระทรวงทรพยำกรธรรมชำตและสงแวดลอมท 115/2559 ลงวนท 3 มนำคม พ.ศ. 2559

ตารางท 7.1 มำตรกำรและกลไกกำรด ำเนนงำนเพอกำรพฒนำและตดตำมประเมนผลตวชวดภำยใตเปำหมำยท 14

มาตรการ กลไกการด าเนนงาน

1. กำรจดท ำแนวทำงกำรด ำเนนงำนหรอแผนทน ำทำง (roadmap) กำรขอมล (Data Roadmap) เพอพฒนำและตดตำมประเมนตวชวดตำมเปำประสงค

ขนตอนตำงๆ ในกำรทบทวนและสงเครำะหนโยบำย ยทธศำสตร และแนวทำงกำรด ำเนนงำนทเกยวของกบเปำหมำยท 14 รวมถงกำรจดระบบขอมลทตองใชขอจ ำกดของตวชวด และกำรจดเกบรวบรวมขอมล กำรทบทวนบทบำทอ ำนำจหนำทของหนวยงำนและกฎระเบยบท เกยวของกำรวเครำะหชองวำงระหวำงเปำประสงคและยทธศำสตรของรฐ กำรพฒนำศกยภำพของหนวยงำนและผมสวนไดสวนเสย ตลอดจนประเดนอนๆ ทเชอมโยงกบสถำนะปจจบนของประเทศและทรพยำกรทำงทะเล


68

มาตรการ กลไกการด าเนนงาน

กระบวนกำรจดท ำแนวทำงหรอแผนทน ำทำง กรอบนโยบำยและสถำบนทเกยวของ รวมถงขอสรปบทเรยนจำกประเทศอนๆ

กำรมสวนรวมของทกฝำยทเกยวของและมสวนไดสวนเสย รวมถงกำรบรณำกำรกำรขบเคลอนขำมเปำหมำยทมเปำประสงคสอดคลองกน

2. กำรก ำหนดกรอบประสำนกำรขบเคลอนกำรด ำ เน นงำนด ำนข อม ลและสถ ตระหวำงภำครฐและผเกยวของ

เครอขำยผพฒนำระบบขอมล จดเกบรวบรวมและประเมนผลขอมล เพอระดมศกยภำพจำกทกภำคสวนในกระบวนกำรขบเคลอน

กำรจดท ำแผนควำมเชอมโยงขอมลระหวำงหนวยงำน

กำรประชมเครอขำยบรหำรจดกำรตวชวดและระบบขอมล ทเกยวของเพอแลกเปลยนควำมรและปรบแผนกำรด ำเนนงำน

3. กำรจดท ำระบบฐำนขอมลสถตเพอกำรตดตำมและประเมนผลตวชวด

กำรพฒนำแหลงขอมลใหมและสรำงสรรคเพอเตมเตมชองวำงดำนขอมลและกำรตดตำมประเมนผลตำมเปำประสงค

กำรคดคนแนวทำงและรปแบบกำรใชขอมลอยำงมประสทธภำพเพอสนบสนนกำรตดสนใจ

4. กำรเสรมสรำงศกยภำพดำนกำรวำงแผน พฒนำ จดเกบ และวเครำะหขอมล

แผนงำนและโครงกำรพฒนำทกษะควำมรทำงวชำกำรดำนกำรจดกำรระบบขอมลและกำรใชขอมลเพอตดตำมประเมนผลตวชวดตำมเปำประสงค พรอมกำรจดสรรงบด ำเนนกำร

สวนท 2 มาตรการทางเลอกดานเศรษฐกจ สงคมและกฎหมาย เพอการด าเนนงานตามเปาประสงคและ

ตวช วดภายใตเปาหมายท 14

มำตรกำรทำงเลอกดำนเศรษฐกจ สงคมและกฎหมำย เพอกำรด ำเนนงำนตำมเปำประสงคและตวชวด

ภำยใตเปำหมำยท 14 รำยละเอยดดงตำรำงท 7.2


69

ตารางท 7.2 มำตรกำรเพอกำรด ำเนนงำนตำมเปำประสงคและตวชวดภำยใตเปำหมำยท 14

มาตรการ กลไกการด าเนนงาน หนวยงานรบผดชอบหลก

1. กำรตดตำมตรวจสอบคณภำพน ำทะเล

กำรส ำรวจเกบขอมลคณภำพน ำทะเลชำยฝงทะเลทวประเทศเปนประจ ำ โดยก ำหนดบร เ วณคณภำพน ำ ทะ เลมแนวโนมเสอมโทรม ตดตำมตรวจสอบซ ำ

กำรพฒนำทกษะองคกรปกครองสวนท อ ง ถ น ด ำ น เ ทค น ค แล ะด ำ น ก ำ รตรวจสอบคนหำแหลงก ำเนดมลพษและควบคมใหมกำรปฏบตตำมกฎหมำย

กรมควบคมมลพษ

2. กำรก ำหนดมำตรฐำนเพอควบคมคณภำพน ำทงจำกแหลงก ำเนดมลพษตำงๆ

กำรประกำศมำตรฐำนคณภำพน ำทงจำกแหลงก ำเนดมลพษบรเวณชำยฝงทมผลตอคณภำพน ำทะเล เชน มำตรฐำนน ำทงชมชน มำตรฐำนน ำทงอตสำหกรรม

กำรบงคบใชกฎหมำยทมอยอยำงเครงครด

กรมควบคมมลพษ องคกรปกครองสวนทองถน

3. กำรจดท ำแผนปฏบตกำรฟนฟคณภำพแหลงน ำและน ำทะเลชำยฝง

แผนปฏบตกำรจดกำรคณภำพน ำในพนทลมน ำภำคตะวนออก และลมน ำภำคใต

แผนปฏบตกำรจดกำรมลพษทำงน ำในเขตชมชน แหลงอตสำหกรรม และเกษตรกรรม


4. กำรพฒนำเทคโนโลยในกำรลดมลพษทำงทะเล

กำรพฒนำระบบเกบรวบรวมและก ำจดขยะพลำสตกจำกตนทำง

กำรสงเสรมงบประมำณกำรวจยดำนเทคโนโลยทำงทะเลเพอลดมลพษ

องคกรปกครองสวนทองถน ส ำนกงำนกองทนสนบสนนกำรวจย ส ำนกงำนคณะกรรมกำรวจยแหงชำต

5. จดท ำแผนกำรจดกำร แนวทำง และมำตรกำรกำรจดกำรขยะมลฝอยและสงปฏกล

ควำมร วมมอด ำนวชำกำรและกำรถำยทอดควำมร เทคโนโลยเกยวกบกำรจดกำรขยะพลำสตก

ควำมรวมมอระหวำงภำครฐและผผลต ผบรโภคเพอลดปรมำณขยะพลำสตก



70


6. ประชำสมพนธใหควำมร และสรำงจตส ำนกดำนอนรกษแกขำรำชกำร ผประกอบกำร และประชำชน

เอกสำรเผยแพรและกจกรรม/โครงกำรสรำงจตส ำนกรบผดชอบและเขำใจคณคำของสงแวดลอมทำงทะเลและชำยฝง

กระบวนกำรมสวนรวมในทกระดบ (ประเทศ ภมภำค และทองถน) และทกภำคสวน (รฐ เอกชน ประชำสงคม)

ทกหนวยงำนทเกยวของ

7. แ ผ น ป ฏ บ ต ก ำ ร ฉ ก เ ฉ น เ พ อปองกนและแกไขมลพษทำงทะเล

ก ำ ร จ ด เ ต ร ย ม ข อ ม ล พ น ฐ ำ น แ ล ะโครงสรำงของกำรปฏบตกำรตำงๆ เพอด ำเนนกำรก ำจดขยะพลำสตกในทะเล

องคกรปกครองสวนทองถน กรมควบคมมลพษ

8. กำรก ำหนดพนทเขตเศรษฐกจจ ำ เพำะของประเทศท ม กำรบรหำรจดกำรเชงระบบนเวศ

กำรจดเตรยมขอมลและควำมพรอมในพนท เ พอก ำหนดกลไกทำงกฎหมำยส ำหรบบงคบใชในพนทเปำหมำย

กระบวนกำรตดตำมและประเมนผล

กรมทรพยำกรทำงทะเลและชำยฝง องคกรปกครองสวนทองถน

9. กำรจดกำรทรพยำกรทำงทะเลและชำยฝ ง อย ำ งบ รณำกำร สำมำรถตอบสนองตอกำรพฒนำและใชประโยชนอยำงยงยนและเปนธรรม

กำรพฒนำนโยบำย กฎระเบยบ และสถำบนขบเคลอนกำรด ำเนนงำนสเปำหมำย

แผนยทธศำสตรและแผนปฏบตกำรระดบกระทรวง

กรมทรพยำกรทำงทะเลและชำยฝง ส ำนกงำนปลดกระทรวงทรพยำกรธรรมชำตและสงแวดลอม

10. กำรลดกำรท ำประมง IUU ผำนกำรตดตำม ควบคม และเฝำระวงทมประสทธภำพ

กระบวนกำรรวบรวมและแลกเปลยนขอมลระหวำงรฐใหขอมลเรองเรอประมงทท ำประมง IUU และกำรตอตำนกำรท ำประมง IUU

กำรประสำนระหวำงหนวยงำน กำรจดต งองคกรกำรประเมนทรพยำกร ควบคม และตรวจสอบ

กำรด ำเนนตำมควำมรบผดชอบในฐำนะรฐเจำของธง โดยก ำหนดใหตองขออนญำตท ำกำรประมง กำรรำยงำนต ำแหนงเรอ และกำรจดท ำฐำนขอมล

กรมประมง กระทรวงกำรตำงประเทศ กองทพเรอ ภำคเอกชนผผลตและผคำสตวน ำทะเล


71


แบบบรณำกำร รวมท งกำรควบคมเร อประมง ใหปฏบ ต ต ำมกฎหมำย ระเบยบและขอบงคบทก ำหนดโดยรฐ

กำรปฏบตตำมมำตรกำรตลำดทไดรบกำรยอมรบระหวำงประเทศ โดยกำรตรวจสอบกำรน ำเขำสงออกสนคำตำมตำมอนสญญำทเกยวของ กำรเสรมสรำงศกยภำพกำรตรวจสอบยอนกลบเพอทรำบทมำของวตถดบ กำรปรบปรงสมดบนทกกำรท ำประมง รำยงำนกำรซอขำยสตวน ำ และกำรตรวจสอบสมดบนทกกำรท ำประมง

11. กำรพฒนำและสงเสรมกำรใชทรพยำกรประมงทะเลอยำงรบผดชอบและยงยน

กำรพฒนำและสงเสรมเครองมอและกำรท ำประมงอยำงยงยน

กำรควบคมกำรท ำประมงผดกฎหมำยและท ำลำยทรพยำกรสตวน ำและถนทอยอำศย

กำรสงเสรมกำรใชทรพยำกรทจบไดใหเกดประโยชนสงสด

สงเสรมและตดตำมผลกำรฟนฟระบบนเวศทำงทะเล ทรพยำกรประมงทะเล และแหลงประมงทะเล

กำรสนบสนนและสรำงภมคมกนใหชำวประมงพนบำนสำมำรถด ำรงวถชวตไดอยำงยงยน

กรมประมง

73

บทท 8

สรป

กำรวจยครงนมงตอบค ำถำมหลกคอ ประเทศไทยมควำมพรอมมำกนอยเพยงใดในกำรขบเคลอน

เปำหมำยกำรพฒนำอยำงยงยน เปำหมำยท 14 (SDG 14) อนรกษและใชประโยชนจำกทรพยำกรทำงทะเล

อยำงยงยน ภำยในป พ.ศ. 2573 และควรก ำหนดมำตรกำรใดบำงในกำรสนบสนนใหบรรลเปำหมำยกำรพฒนำ

ทยงยนดงกลำว โดยท ำกำรศกษำสถำนะปจจบนของประเทศไทยทเกยวของกบเปำหมำยท 14 ของกำรพฒนำ

อยำงยงยน (SDG 14) ชวตใตน ำ (Life Below Water) รวมถงวเครำะหควำมสอดคลองของเปำประสงค

(Targets) ทก ำหนดให และกำรปรบและก ำหนดเปำประสงคใหม/เพมเตมทสอดคลองกบบรบทประเทศไทย

กำรจดล ำดบควำมส ำคญของเปำประสงค (Targets) และตวชวด (Indicators) ภำยใตเปำหมำยท 14 ของกำร

พฒนำอยำงยงยน (SDG 14) ชวตใตน ำ (Life Below Water) โดยพจำรณำควำมส ำคญและควำมพรอมของ

ประเทศไทยในกำรบรรลเปำหมำยท 14 ของกำรพฒนำอยำงยงยน และไดประเมนสถำนะดำนมำตรกำรท

ภำครฐและหนวยงำนในภำคสวนอนๆ ด ำเนนกำรอย ส ำรวจขอเสนอแนะจำกกำรศกษำวจยของไทยเกยวกบ

มำตรกำรดำนเศรษฐศำสตร สงคม และกฎหมำย และประสบกำรณจำกตำงประเทศทสำมำรถใชเปนทำงเลอก

ของมำตรกำรในกำรบรรลเปำหมำยอนรกษและใชประโยชนจำกทรพยำกรทำงทะเลอยำงยงยนของไทย

ภำยในป พ.ศ. 2573

เปำหมำยท 14 เนนประเดนส ำคญททำทำยควำมยนยนของระบบนเวศชำยฝง ทะเล และมหำสมทร

โดยก ำหนดเปนเปำประสงค 10 ประกำร ไดแก เปำประสงคท 14.1 มลภำวะหรอมลพษในทะเล (Marine

Pollution) เปำประสงคท 14.2 ควำมอดมสมบรณของระบบนเวศทำงทะเล (Healthy Oceans) เปำประสงค

ท 14.3 ภำวะควำมเปนกรดในมหำสมทร (Ocean Acidification) เปำประสงคท 14.4 กำรประมงอยำงยงยน

(Sustainable Fisheries) เปำประสงคท 14.5 พนทอนรกษทำงทะเลและชำยฝง (Marine Protected Areas)

เปำประสงคท 14.6 ยกเลกมำตรกำรอดหนนกำรประมง (Fisheries Subsidies) เปำประสงคท 14.7

ผลประโยชนทำงเศรษฐกจของประเทศก ำลงพฒนำทเปนเกำะขนำดเลกและประเทศพฒนำนอยทสด

(Economic benefits for Small Island Developing States & Least Developed Countries)

เปำประสงคท 14.a ควำมรดำนวทยำศำสตรและเทคโนโลยทำงทะเล (Knowledge & Technology)

เปำประสงคท 14.b ประมงพนบำนรำยเลก (Small Scale Fisheries) และเปำประสงคท 14.c กำรพฒนำ

และบงคบใชกฎหมำย (Law Development & Implementation) จำกกำรทบทวนวรรณกรรมและรำยงำน

กำรประชมของรฐบำลพบวำประเดนกำรขบเคลอนภำยใตเปำหมำยกำรพฒนำทยงยนทงหมด มควำม


74

เกยวของและเปนประเดนทรฐบำลไทยใหควำมส ำคญอยำงสง โดยเฉพำะเปำประสงคท 14.4 และ 14.6

เกยวกบทรพยำกรประมงและกำรประมงอยำงยงยน

ประเทศไทยใหกำรรบรองวำระกำรพฒนำทยงยน 2030 ตำมมตคณะรฐมนตร เมอวนท 15 กนยำยน

พ.ศ. 2558 โดยมคณะกรรมกำรเพอกำรพฒนำทยงยน (กพย.) ซงนำยกรฐมนตรด ำรงต ำแหนงประธำน

กรรมกำร เปนกลไกหลกระดบประเทศในกำรขบเคลอนเพอบรรลเปำหมำยกำรพฒนำทยงยนทง 17 เปำหมำย

โดยมอบหมำยใหหนวยงำนทเกยวของด ำเนนกำรในรำยละเอยด ทงน กรมทรพยำกรทำงทะเลและชำยฝงเปน

ผรบผดชอบกำรด ำเนนงำนขบเคลอนเปำหมำยท 14 รวมกบหนวยงำนอนๆ ทเกยวของภำยใตกลไก

คณะท ำงำน ซงในระยะทผำนมำ ไดมกำรประชมหำรอรวมกนไปมำกกวำสำมครง และมผลสรปเพอกำรจดท ำ

แผนทน ำทำงกำรขบเคลอนเปำหมำยท 14 ตำมมตทประชม กพย. ตอไป

ประเดนส ำคญจำกกำรศกษำวจยสถำนะปจจบนของประเทศไทยทเกยวของกบเปำหมำยท 14 และ

ควำมพรอมของประเทศไทยในกำรบรรลเปำหมำยท 14 ของกำรพฒนำอยำงยงยน สรปไดดงน

1. ประเทศไทยมพนทเขตทำงทะเลรวม 323,488 ตำรำงกโลเมตร ประกอบดวยนำนน ำภำยใน ทะเล

อำณำเขต เขตตอเนอง เขตเศรษฐกจจ ำเพำะ และไหลทวป

2. ประเดนภำยใตกรอบเปำหมำยกำรพฒนำทยงยน เปำหมำยท 14 ในบรบทของไทย ไดแก

1) กำรจดกำรทรพยำกรประมง (เปำประสงคท 14.4 14.6 และ 14.b)

2) กำรจดกำรทรพยำกรทำงทะเลและชำยฝง (เปำประสงคท 14.1 14.2 14.3 14.5 และ 14.a)

3) สนบสนนและด ำเนนกำรดำนวจยและถำยทอดเทคโนโลยทำงสมทรศำสตรภำยใตกรรมำธกำร

ระหวำงประเทศดำนสมทรศำสตร (IOC) (เปำประสงคท 14.a) และ

4) ปฏบตตำมตำมกรอบขอตกลงทำงกฎหมำย นโยบำย และสถำบน ภำยใตสนธสญญำระหวำง

ประเทศทเกยวของกบทะเลตำมทกลำวถงในอนสญญำสหประชำชำตวำดวยกฎหมำยทะเล

(UNCLOS) เพอกำรอนรกษและใชประโยชนพนทและทรพยำกรทำงทะเลและชำยฝงอยำง

ยงยน (เปำประสงคท 14.c)

3. สถำนะปจจบนของตวชวดตำมเปำหมำยท 14 ในบรบทไทย

1) ตวชวดท 14.1.1 ปจจบนไทยยงไมมกำรก ำหนดวธและมำตรฐำนของแหลงน ำชำยฝง ในกำร

ตรวจสอบระดบควำมรนแรงและควำมถของยโทรฟเคชน ยกเวนกำรทดสอบเชงพนทโดยใช

กำรวเครำะหปรมำณแพลงกตอนพช (คลอโรฟลด เอ) และปรมำณฟอสฟอรสทงหมด รวมถง


75

ยงไมมมำตรกำรทชดเจนและเปนมำตรฐำนเดยวกนในกำรตรวจสอบควำมหนำแนนของขยะ

พลำสตกในน ำทะเล (Floating plastic debris density)

2) ตวชวดท 14.2.1 ประเทศไทยประกำศเขตเศรษฐกจจ ำเพำะตำมหลกกำรของอนสญญำ

สหประชำชำตวำดวยกฎหมำยทะเล

3) ตวชวดท 14.3.1 แมวำปจจบนประเทศไทยยงไมมแนวทำงและมำตรกำรทชดเจนในกำร

ตดตำมและตรวจสอบภำวะควำมเปนกรดในทะเลเฉลย (Average Marine Acidity: pH) แต

ควำมเปนกรดและดำง (pH) เปนพำรำมเตอรตวหนงทมกำรจดเกบขอมลโดย คพ.

4) ตวชวดท 14.4.1 ประเทศไทยโดยกรมประมงใชปรมำณกำรจบสตวน ำตอหนวยกำรลงแรง

ประมง (Catch per Unit Effort: CPUE) และปรมำณกำรจบสตวน ำสงสดทยงยน

(Maximum Sustained Yield: MSY) ในกำรประเมนสถำนภำพทรพยำกรประมงทะเล

5) ตวชวดท 14.5.1 ประเทศไทยก ำหนดค ำนยำมของพนทคมครองทำงทะเลโดยยดค ำนยำมของ

IUCN และ CBD พระรำชบญญตสงเสรมกำรบรหำรจดกำรทรพยำกรทำงทะเลและชำยฝง

พ.ศ. 2558 (มำตรำ 20) ก ำหนดนยำมของพนทคมครองทรพยำกรทำงทะเลและชำยฝง

6) ตวชวดท 14.6.1 ประเทศไทยจดให IUU Fishing เปนปญหำส ำคญระดบชำต

7) ตวชวดท 14.7.1 ประเทศไทยยงไมมกำรก ำหนดระดบของกำรผลตสำขำประมงทยงยน ในกำร

ค ำนวณผลตภณฑมวลรวมภำยในประเทศ (GDP) ดำนผลผลต (Production Approach)

8) ตวชวดท 14.a.1 ปจจบนประเทศไทยไดรบเลอกเปนรองประธำนคณะกรรมำธกำรระหวำง

รฐบำลวำดวยสมทรศำสตร (IOC) หนวยงำนของรฐหลำยแหงมกำรด ำเนนงำนวจยดำน

วทยำศำสตรและเทคโนโลยทำงทะเล

9) ตวชวดท 14.b.1 ประเทศไทยในฐำนะสมำชกของ FAO ตองปฏบตตำมขอบญญตภำยใต

จรรยำบรรณในเรองกำรท ำประมงอยำงรบผดชอบขององคกำรอำหำรและเกษตรแหง

สหประชำชำต พ.ศ. 2538 (CCRF) ซงก ำหนดหลกกำรและมำตรฐำนทเกยวกบกำรอนรกษกำร

จดกำร และกำรพฒนำกำรประมงทครอบคลมถงประเดนดำนกำรจำงงำน รำยได และควำม

มนคงดำนอำหำรของกำรประมงพนบำน

10) ตวชวดท 14.c.1 ประเทศไทยไดใหสตยำบนตออนสญญำสหประชำชำตวำดวยกฎหมำยทะเล

ค.ศ. 1982 (UNCLOS 1982)

4. กำรจดล ำดบควำมส ำคญของเปำประสงคและตวชวด

1) มตทประชมคณะกรรมกำรเพอกำรพฒนำทยงยน (กพย.) ครงท 1/2559 เหนชอบกำร

จดล ำดบควำมส ำคญของเปำประสงคภำยใตเปำหมำยกำรพฒนำทยงยนในสวนของประเทศ


76

ไทยทตองเรงด ำเนนกำรจ ำนวน 30 ล ำดบแรกจำก 169 เปำประสงค โดยใชเกณฑกำร

พจำรณำจดล ำดบควำมส ำคญ 2 เกณฑหลก คอ ควำมส ำคญ (ควำมเรงดวนและผลกระทบ)

และควำมพรอมใน 5 ดำน (ขอมล ควำมร กฎหมำย ทรพยำกร และสงคม)

2) ในสวนของเปำหมำยท 14 ก ำหนดใหมกำรเรงด ำเนนกำรขบเคลอนเปำประสงคท 14.4

(กำรประมงอยำงยงยน) และเปำประสงคท 14.6 (ยกเลกมำตรกำรอดหนนกำรประมง) เปน

เปำประสงคทมควำมส ำคญล ำดบแรก

3) เปำประสงคทมควำมทำทำยในกำรขบเคลอน ไดแก เปำประสงคท 14.3 (ลดและแกไข

ผลกระทบของภำวะควำมเปนกรดในน ำทะเล) เปำประสงคท 14.7 (กำรใชทรพยำกรทำงทะเล

อยำงยงยน) และเปำประสงคท 14.b (ประมงพนบำนรำยเลก)

5. ขอเสนอเบองตนมำตรกำรขบเคลอนเปำหมำยท 14

สวนท 1 มำตรกำรเพอกำรพฒนำและตดตำมประเมนผลตวชวด (ส ำนกงำนสถตแหงชำต และ

คณะท ำงำนขบเคลอนกำรด ำเนนงำนเปำหมำยกำรพฒนำทยงยนท 14 อนรกษและใชประโยชน

จำกมหำสมทร ทะเล และทรพยำกรทำงทะเลอยำงยงยนเพอกำรพฒนำทยงยน ) จ ำนวน 4

มำตรกำร

1) กำรจดท ำแนวทำงกำรด ำเนนงำนหรอแผนทน ำทำง ( roadmap) กำรขอมล (Data

Roadmap) เพอพฒนำและตดตำมประเมนตวชวดตำมเปำประสงค

2) กำรก ำหนดกรอบประสำนกำรขบเคลอนกำรด ำเนนงำนดำนขอมลและสถตระหวำงภำครฐและ

ผเกยวของ

3) กำรจดท ำระบบฐำนขอมลสถตเพอกำรตดตำมและประเมนผลตวชวด

4) กำรเสรมสรำงศกยภำพดำนกำรวำงแผน พฒนำ จดเกบ และวเครำะหขอมล

สวนท 2 มำตรกำรดำนเศรษฐศำสตร สงคม และกฎหมำย เพอกำรด ำเนนงำนตำมเปำประสงค

และตวชวด จ ำนวน 10 มำตรกำร

1) กำรตดตำมตรวจสอบคณภำพน ำทะเล

2) กำรก ำหนดมำตรฐำนเพอควบคมคณภำพน ำทงจำกแหลงก ำเนดมลพษตำงๆ

3) กำรจดท ำแผนปฏบตกำรฟนฟคณภำพแหลงน ำและน ำทะเลชำยฝง

4) กำรพฒนำเทคโนโลยในกำรลดมลพษทำงทะเล

5) จดท ำแผนกำรจดกำร แนวทำง และมำตรกำรกำรจดกำรขยะมลฝอยและสงปฏกล


77

6) ประชำสมพนธใหควำมร และสรำงจตส ำนกดำนอนรกษแกขำรำชกำร ผประกอบกำร และ

ประชำชน

7) แผนปฏบตกำรฉกเฉนเพอปองกนและแกไขมลพษทำงทะเล

8) กำรจดกำรทรพยำกรทำงทะเลและชำยฝงอยำงบรณำกำร สำมำรถตอบสนองตอกำรพฒนำ

และใชประโยชนอยำงยงยนและเปนธรรม

9) กำรลดกำรท ำประมง IUU ผำนกำรตดตำม ควบคม และเฝำระวงทมประสทธภำพ

10) กำรพฒนำและสงเสรมกำรใชทรพยำกรประมงทะเลอยำงรบผดชอบและยงยน

ขอเสนอแนะจำกทประชมกลมยอยเพอรวบรวมขอมลและรบฟงควำมคดเหนจำกนกวชำกำร ตวแทน

หนวยงำนรำชกำรทเกยวของ ตวแทนภำคประชำสงคม และตวแทนภำคธรกจ เมอวนองคำรท 30 พฤษภำคม

พ.ศ. 2560 พบวำ ปญหำหลกในกำรขบเคลอนกำรพฒนำทะเลไทยอยำงยงยน ซงควรมกำรศกษำวจยตอยอด

เพอใหเกดควำมชดเจนและบรรลเปำหมำยกำรพฒนำทยงยน สรปไดดงน

1) กำรบรหำรจดกำรพนท ก ำกบดแล และบงคบใชกฎหมำยทเกยวของ ควรมกำรก ำหนดแบงเขต

ทำงทะเลอยำงชดเจนในระดบจงหวด เพอเพมประสทธภำพกำรบรหำรจดกำรพนท โดยอำจตอง

ใชกำรวำงแผนเชงพนททำงทะเล (Marine Special Planning: MSP) กำรขบเคลอนกระบวนกำร

ทำงกฎหมำย และกำรใหควำมรแกทกภำคสวนอยำงเพยงพอ

2) กำรพฒนำและสงเสรมกำรใชทรพยำกรทำงทะเลอยำงรบผดชอบและยงยน ควรเนนควำมเขำใจ

และด ำเนนกำรตำมจรรยำบรรณในกำรท ำประมงอยำงรบผดชอบ (CCRF) ของ FAO โดยประเทศ

ไทยไดเขำรวมเปนภำคใน 1995 United Nations Fish Stocks Agreement (UNFSA) ซงเปน

ขอตกลงระหวำงประเทศทมรำยละเอยดเกยวของกบมำตรกำรปองกนและรกษำทรพยำกรทำง

ทะเล

3) กำรลดกำรท ำประมง IUU ผำนกำรตดตำม ควบคม และเฝำระวงทมประสทธภำพ ซงเนน input

control ดำนเดยว จงควรมกำรศกษำเพมเตมถงกลไกดำน output control เชน Total

Allowable Catch (TAC) ซงวำดวยกำรจ ำกดปรมำณกำรจบสตวน ำแตละชนดในแตละปหรอแต

ละฤด เพอใหเกดสมดลในกำรจดกำรทรพยำกร

4) กำรจดกำรคณภำพแหลงน ำและน ำทะเลชำยฝง ควรก ำหนดมำตรฐำนของแหลงน ำในกำร

ตรวจสอบระดบควำมรนแรงและควำมถของยโทรฟเคชน รวมถงกำรแกไขปญหำขยะพลำสตกใน

ทะเลและชำยฝง โดยใหมกำรก ำหนดกฎหมำยดำนกำรบรหำรจดกำรขยะทชดเจนและเปนองค

รวม ก ำหนดหนำทควำมรบผดชอบของแตละหนวยงำน หนำทของผบรโภคและผประกอบกำร


78

นอกจำกน เพอใหกำรศกษำวจยภำยใตกรอบโครงกำรประสำนงำนกำรวจยเพอสนบสนนกำรพฒนำท

ยงยน (SDG Move) โดยกำรสนบสนนของส ำนกงำนกองทนสนบสนนกำรวจย (สกว.) มควำมสอดคลองและ

สนบสนนกำรขบเคลอนเปำหมำยกำรพฒนำทยงยนในบรบทไทย ภำยใตกำรก ำกบของ กพย. กำรวจยตอยอด

เกยวกบเปำหมำยกำรพฒนำทยงยนโดยรวมจงควรพจำรณำในประเดนส ำคญ 3 ประกำร ดงน

1) กำรวจยประเดนเชอมโยงระหวำงแนวทำงและตวชวดของปรชญำเศรษฐกจพอเพยง กบเปำหมำย

กำรพฒนำทยงยนเปำหมำยท 14 และเปำหมำยอนๆ

2) กำรศกษำรำยละเอยดเกยวกบรปแบบและกลไกกำรขบเคลอนเปำหมำยท 14 รวมถงกำรตดตำม

ประเมนผลในระยะยำว โดยอำจน ำแนวคดกำรวำงแผนเชงพนททำงทะเล (MSP) หรอเศรษฐกจส

น ำเงน (Blue Economy) มำเปนหลกในกำรวเครำะหและก ำหนดพนทเปำหมำย

3) กำรจดท ำรำยละเอยดของแผนทน ำทำงกำรขบเคลอนเปำหมำยท 14 โดยกำรศกษำเพมเตมและ

ขยำยผลจำกกำรศกษำและขอเสนอแนะมำตรกำรในครงน

79

บรรณานกรม

กรมทรพยำกรทำงทะเลและชำยฝง. (2556). อำณำเขตทำงทะเลไทย. สบคนจำก http://marinegiscenter.

dmcr.go.th/km/maritimezone_doc1/#.WXyiIkXyhdg.

กรมทรพยำกรทำงทะเลและชำยฝง. (2559). คณะกรรมำธกำรระหวำงรฐบำลวำดวยสมทรศำสตร (The

Intergovernmental Oceanographic Commission: IOC). Retrieved from

http://dmcrth.dmcr. go.th/ckeditor/upload/files/id20/IOC.pdf.

กรมประมง กระทรวงเกษตรและสหกรณ. (2552). แผนแมบทการจดการประมงทะเลไทย พ.ศ. 2552 -

2 5 6 1 . ส บ ค น จ ำ ก

http://www.fisheries.go.th/planning/index.php?option=com_content&view

=article&id=32:2009-11-20-08-46-06&catid=15:2009-10-26-07-25-04&Itemid=21.

กรมอทกศำสตร กองทพเรอ. (2555). คมอเทคนคกฎหมายทะเลสาหรบนายทหารอทกศาสตร. กรงเทพฯ:

โรงพมพกองสรำงแผนท กรมอทกศำสตร.

กองทพเรอ. (พฤษภำคม 2560). กำรประชมกลมยอยเพอรบฟงควำมคดเหนเรอง ควำมพรอมของประเทศไทย

ในกำรบรรลเปำหมำยท 14 ชวตใตน ำ (Life Below Water). สถำบนวจยเพอกำรพฒนำประเทศไทย.

กรงเทพฯ.

พระรำชก ำหนดกำรประมง พ.ศ. 2558. 2558, 13 พฤศจกำยน. ราชกจจานเบกษา. เลม 132 ตอนท 108 ก.

1.

พระรำชบญญตสงเสรมกำรบรหำรจดกำรทรพยำกรทำงทะเลและชำยฝง พ.ศ. 2558. 2559, 26 มนำคม.

ราชกจจานเบกษา. เลม 132 ตอนท 21 ก. 49.

ระบบฐำนขอมลกลำงและมำตรฐำนขอมลทรพยำกรทำงทะเลและชำยฝง กรมทรพยำกรทำงทะเลและชำยฝง.

(2556). ประเภทของพนทคมครองทำงทะเล . สบคนจำก http://marinegiscenter.dmcr.

go.th/km/marine-conservation -02/#.WXyzJEXyhdg.

รฐธรรมนญแหงรำชอำณำจกรไทย พ.ศ. 2560. 2560, 6 เมษำยน. ราชกจจานเบกษา. เลม 134 ตอนท 40 ก. 1.


80

ส ำนกงำนคณะกรรมกำรปฏรปกฎหมำย. (2557).อนสญญำสหประชำชำตวำดวยกฎหมำยทะเล ค.ศ. 1982.

สบคนจำก http://www.lrct.go.th/tools/?p=350.

ส ำนกงำนคณะกรรมกำรพฒนำกำรเศรษฐกจและสงคมแหงชำต . (2560). แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคม

แหงชาตฉบบทสบสอง พ.ศ. 2560 - 2564. สบคนจำก http://www.nesdb.go.th/ewt_news.

php?nid=6420.

ส ำนกงำนนโยบำยและแผนทรพยำกรธรรมชำตและสงแวดลอม กระทรวงทรพยำกรธรรมชำตและสงแวดลอม.

(2560). รายงานสถานการณคณภาพสงแวดลอม พ.ศ. 2559. สบคนจำก

http://www.onep.go.th/ env_data/wp-content/uploads/2016/08/2016Report.pdf.


(2560). แผนแมบทรองรบการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ พ.ศ. 2558 - 2593. สบคนจำก

http://www.deqp.go.th/media/36631/%E0%B9%81%E0%B8%9C%E0%B8%99%E0%B9

%81%E0%B8%A1-%E0%B8%9A%E0%B8%97_2558_2593.pdf


(2560). แผนจดการคณภาพสงแวดลอม พ.ศ. 2560 - 2564. สบคนจำก https://drive.google.com

/file/d/0B_5CbQmFLFuPWkN5Uzcxd21LUTA/view.


(2558). แผนแมบทบรณาการจดการความหลากหลายทางชวภาพ พ.ศ. 2558 - 2564. สบคนจำก

https://goo.gl/eCLvo9.

ส ำนกงำนเลขำธกำรสภำผแทนรำษฎร. (2558). วาระปฏรปท 25: ระบบการบรหารจดการทรพยากร: การ

ปฏรป การจดการทรพยากรทางทะเลและชายฝง. สบคนจำก http://library2.parliament.go.th/

giventake/content_nrcinf/nrc2557-pr43.pdf.

ส ำนกงำนสภำควำมมนคงแหงชำต. (2558). นโยบายความมนคงแหงชาต พ.ศ. 2558 - 2564. สบคนจำก

http://www.nsc.go.th/Download1/policy58.pdf.

ส ำนกงำนสภำควำมมนคงแหงชำต. (2558). แผนความมนคงแหงชาตทางทะเล พ.ศ. 2558 - 2564. สบคน

จำก https://goo.gl/H6rA4x.

http://www.nsc.go.th/Download1/policy58.pdf


81

ส ำนกนำยกรฐมนตร. (2560). รางกรอบยทธศาสตรชาตระยะ 20 ป (พ.ศ. 2560 - 2579). สบคนจำก

http://www.thaigov.go.th/uploads/document/66/2017/01/pdf/20year-may59.pdf.

สวจน ธญรส. (2557). มลพษทำงทะเลและชำยฝง. สบคนจำก http://fishtech.rmutsv.ac.th/fishtech/

sites/default/files/files/2557/SAR56/FISHTECH%204.0.3-02%286%29.pdf.

Agardy, T., Davis, J., Sherwood, K., & Vestergaard, O. (2011). Taking steps toward marine and

coastal ecosystem-based management: An introductory guide.

Convention on Biological Diversity. (2004). Decisions adopted by the Conference of the

Parties to the Convention on Biological Diversity at its Seventh Meeting: Decision

VII/5: Marine and coastal biological diversity. Retrieved from

https://www.cbd.int/doc/decisions/cop -07/cop-07-dec-05-en.pdf.

Day, J., Dudley, N., Hockings, M., Holmes, G., Laffoley, D. D. A., Stolton, S., & Wells, S. M.

(2012). Guidelines for applying the IUCN protected area management categories to

marine protected areas. Gland, Switzerland: IUCN.

European Commission. (2016). Descriptor 5: Eutrophication. Retrieved from

http://ec.europa.eu /environment/marine/good-environmental-status/descriptor-

5/index_en.htm.

FAO Regional Office for Asia and the Pacific. (2004). A research agenda for small-scale

fisheries. Retrieved from http://www.fao.org/docrep/007/ae534 FAO.

FAO. (1969). Section 4. Effort and catch per unit effort. Retrieved from http://www.fao.org/

docrep/x5685e/x5685e04.htm#section 4. effort and catch per unit effort.

FAO. (1995). Code of Conduct for Responsible Fisheries. Retrieved from

http://www.fao.org/3/ a-v9878e.pdf.

Food and Agriculture Organization of the United Nations. (2016). Illegal, unreported and

unregulated fishing. Retrieved from http://www.fao.org/3/a-i6069e.pdf.

Fox Jr, W. W. (1970). An exponential surplus-yield model for optimizing exploited fish

populations. Transactions of the American Fisheries Society, 99(1), 80-88.


82

Intergovernmental Oceanographic Commission. (2005). IOC Criteria and Guidelines on the

Transfer of Marine Technology (CGTMT). Retrieved from http://unesdoc.unesco.org/

images/0013/001391/139193m.pdf.

International Union for Conservation of Nature. (2008). Protected areas. Retrieved from

https://www.iucn.org/theme/protected-areas/ about.

Lassen, H., & Medley, P. (2001). Virtual population analysis: a practical manual for stock

assessment (No. 400). Food & Agriculture Org..

MSC. (2017). Sustainable fishing. Retrieved from https://www.msc.org/healthy-

oceans/sustainable -fishing.

NOAA OAP. (2017). Ocean Acidification Monitoring. Retrieved from http://oa.oarhq.noaa.gov/

AboutUs/AreasofFocus/OceanAcidificationMonitoring.aspx.

Schaefer, M. B. (1954). Some aspects of the dynamics of populations important to the

management of the commercial marine fisheries. Inter-American Tropical Tuna

Commission Bulletin, 1(2), 23-56.

United Nations Convention on the Law of the Sea. (1982). PART V EXCLUSIVE ECONOMIC

ZONE. Retrieved from

http://www.un.org/depts/los/convention_agreements/texts/unclos/part5.htm.

United Nations Environment Programme. (2016). Goal 14: Conserve and Sustainably Use the

Oceans, Seas and Marine Resources for Sustainable Development. Retrieved from

http://uneplive.unep.org/media/docs/projects/14_1_1_work_plan.pdf.

United Nations Treaty Collection. (2017). United Nations Convention on the Law of the Sea

Montego Bay, 10 December 1982. Retrieved from https://treaties.un.org/Pages/View

DetailsIII.aspx?src=%20TREATY&mtdsg_no=XXI-6&chapter=21&Temp=mtdsg3&clang=_

en#4.

WHOI. (2017). Ocean Acidification. Retrieved from http://www.whoi.edu/ocean-acidification/.


83

85

ภาคผนวก

87

ภาคผนวก ก

รายงานผลการประชมกลมยอยเพอรบฟงความคดเหน เรอง สถานะความพรอมและมาตรการในการขบเคลอนเปาหมายท 14

ชวตใตน า (Life Below Water)

สถำบนวจยเพอกำรพฒนำประเทศไทย (ทดอำรไอ) รวมกบโครงกำรประสำนงำนกำรวจยเพอสนบสนนกำรพฒนำทยงยน (SDG Move) ภำยใตกำรสนบสนนของส ำนกงำนกองทนสนบสนนกำรวจย (สกว.) ไดจดประชมกลมยอยเพอรบฟงควำมคดเหน เรอง “สถำนะควำมพรอมและมำตรกำรในกำรขบเคลอนเปำหมำยท 14 ชวตใตน ำ (Life Below Water)” ขน โดยมวตถประสงคเพอเปดโอกำสใหทกภำคสวนทเกยวของทงหนวยงำนภำครฐ ภำคเอกชน นกวชำกำร ตวแทนชำวประมงรำยเลกและภำคประชำสงคมและตวแทนผประกอบกำรและธรกจกำรประมง ไดรวมกนระดมควำมคดเหนและใหขอเสนอแนะตอผลกำรศกษำวจย ในวนองคำรท 30 พฤษภำคม พ.ศ. 2560 เวลำ 09.00 – 13.00 น. ณ หองประชมชน 2 สถำบนวจยเพอกำรพฒนำประเทศไทย ถนนรำมค ำแหง 39 (เทพลลำ) เขตวงทองหลำง กรงเทพมหำนคร โดยมผเขำรวมประชมจ ำนวน 27 ทำน ประกอบดวย ผแทนจำกหนวยงำนภำครฐ ผแทนจำกภำคเอกชนและผทรงคณวฒจำกสถำบนกำรศกษำ

รปแบบกำรจดประชมกลมยอยเพอรบฟงควำมคดเหน แบงเปน 2 ชวง คอ ชวงท 1 เปนกำรน ำเสนอผลกำรศกษำวจยเรอง “สถำนะควำมพรอมและมำตรกำรในกำรขบเคลอนเปำหมำยท 14 ชวตใตน ำ (Life Below Water) โดย ดร.อ ำไพ หรคณำรกษ หวหนำโครงกำร ซงน ำเสนอขอมลของโครงกำรเปำหมำยท 14 วตถประสงค วธกำรวจย สถำนะปจจบนของตวชวดตำมเปำหมำยท 14 ในบรบทของประเทศไทย ควำมสอดคลองเชอมโยงกบเปำหมำยหลกของประเทศ และกำรจดล ำดบควำมส ำคญของเปำประสงคและตวชวดรวมถงขอเสนอเบองตนมำตรกำรเพอขบเคลอนเปำหมำยท 14 และชวงท 2 เปนกำรรบฟงควำมคดเหนและขอเสนอแนะจำกผเขำรวมประชม

ทประชมมขอคดเหนและเสนอแนะ สรปสำระแยกตำมขอเสนอมำตรกำรขบเคลอนเปำหมำยท 14

ไดดงน

การบรหารจดการพ นท ก ากบดแล และบงคบใชกฎหมายทเกยวของ

ปจจบนประเทศไทยมพนททำงทะเล 323,488 ตำรำงกโลเมตร ซงเปนตวเลขอยำงเปนทำงกำร


88

ระบบงำนดำนทะเลของไทยในปจจบนยงไมมกำรแบงเขตทำงทะเลอยำงชดเจน พนทจงหวดชำยฝงทะเลทง 23 จงหวด ควรจะมกำรแบงเขตทำงทะเลในรปแบบเดยวกนกบพนทอำวไทยรปตว ก กำรขำดกำรแบงเขตทำงทะเลใหชดเจน สงผลใหกำรบรหำรจดกำรพนทเปนไปไดยำก

ควรใหควำมส ำคญกบคณะกรรมกำรจงหวดซงเปนเครองมอกำรบรหำรรำชกำรแผนดนทส ำคญ โดยด ำเนนงำนรวมกบหนวยงำน กระทรวง กรมทเกยวของกบทะเล รวมถงกำรมสวนรวมของประชำชนในจงหวด เพอใหเกดระบบกำรจดกำรทรพยำกรและกำรใชป ระโยชนอยำงเปนระบบและมประสทธภำพ เชน กำรด ำเนนกำรดำนจดเกบสถตขอมลในพนทจงหวดอยำงเปนองครวม ขจดปญหำตำงหนวยงำนตำงท ำ

ควรมกำรใหควำมรแกทกภำคสวนอยำงเพยงพอ

ภยคกคำมทำงทะเลและพบตภยทำงทะเลตองไดรบกำรดแลอยำงจรงจง รวมถงกำรบงคบใชกฎหมำย และกำรก ำกบดแลโดยหนวยงำนทเกยวของอยำงมประสทธภำพ

ใหมกำรขบเคลอนกระบวนกำรทำงกฎหมำยของไทยอยำงเพยงพอและจรงจง แมจะเปนเรองยำก แตถำไมมกฎหมำยก ำกบ ดแล เพอรองรบกำรด ำเนนงำนของรฐ กำรบงคบใชกฎหมำยจะเกดขนไมได

ในกำรสะทอนมมมองใหเหนวำประเทศไทยสำมำรถควบคมกำรจดกำรทรพยำกรไดนน จ ำเปนตองท ำควำมเขำใจกบกำรวำงแผนเชงพนททำงทะเล (Marine Special Planning: MSP) กอน จะท ำใหเหนวำกจกรรมกำรใชประโยชนจำกทะเลของมนษยมกสำขำ (sector) และตองเขำใจจ ำนวนควำมหนำแนนของทรพยำกรในบรเวณนนๆ ดวย

กำรประยกตใชรปแบบกำรจดกำรของตำงประเทศอำจจะมควำมเปนไดยำก เนองจำกประเทศไทยมวฒนธรรมและเศรษฐกจทแตกตำงกบตำงประเทศ มกำรเปลยนแปลงผบรหำร และขำดควำมตอเนองของขอมล ดงนน กำรมสวนรวมจงเปนเรองทส ำคญในกำรแกปญหำ ตองเกดควำมตระหนกรวมกน มเปำหมำยทตรงกน และกำรกระตนใหเกดแนวคดไปในทศทำงเดยวกน

ตวชวดท 14.c.1 ประเทศไทยไดใหสตยำบนตออนสญญำสหประชำชำตวำดวยกฎหมำยทะเล ค.ศ. 1982 (UNCLOS 1982) ซงปจจบนกำรด ำเนนงำนภำยใต UNCLOS ม 2 ฉบบควำมตกลง คอ กำรตกลงวำดวยกำรด ำเนนกำรตำมภำค 11 บรเวณพนท (The Area) และ UN Fish Stock Agreement (UNFSA) ซงประเทศไทยไดภำคยำนวต เมอวนท 28 เมษำยน พ.ศ. 2560 เปนควำมตกลงเกยวกบกำรอนรกษและกำรบรหำรจดกำรมวลปลำทยำยถนระหวำงเขตทำงทะเลและปลำทยำยถนอยเสมอ มวตถประสงคเพอรวมกนจดกำรทรพยำกรสตวน ำและกำรตอตำนกำรท ำกำรประมงผดกฎหมำย โดยอำศยควำมรวมมอระหวำงนำนำประเทศและองคกรจดกำรประมงทงในระดบอนภมภำคและภมภำค จะเปนประโยชนแกประเทศไทยในฐำนะรฐชำยฝงทมมวลปลำยำยถน และในฐำนะรฐเจำของธงเรอท


89

ท ำกำรประมง ใหสำมำรถปฏบตตำมพนธกรณของ UNCLOS และเปนกำรสงเสรมกำรท ำประมงอยำงรบผดชอบ ซงมกฎหมำยทใชบงคบขอตกลง UNFSA คอ พระรำชก ำหนดกำรประมง พ.ศ. 2558

ปจจบน สหประชำชำตก ำลงเจรจำเพอจดท ำตรำสำรทำงกฎหมำย ควำมตกลงระหวำงประเทศอกหนงฉบบ ซงเกยวของกบกำรอนรกษ กำรใชอยำงยงยนซงควำมหลำกหลำยทำงชวภำพทำงทะเลในพนทนอกเขตอ ำนำจของรฐ ในสวนของประเทศไทยไดมกำรตดตำม กำรเจรจำเพอจดท ำองคประกอบทระบไวในตรำสำร ซงจะเนนไปทำงดำนกำรเสรมสรำงขดควำมสำมำรถเทคโนโลยทำงทะเล กำรจดท ำ area - based management tool และกำรจดตงพนทคมครองทำงทะเล

ปจจบนกรมทรพยำกรทำงทะเลไดมกำรจดท ำ roadmap SDG 14 ส ำหรบเปำหมำยเรงดวน (เปำประสงค 14.4 และ 14.6) และมขอมลตวชวด สถำนกำรณตวชวด หนวยงำนทจดเกบขอมลและน ำเผยแพรบนเวบไซตของกรมทรพยำกรทำงทะเลและชำยฝง

ตวชวดท 14.c.1 เกยวกบ UNCLOS 1982 ในฐำนะทประเทศไทยเปนภำคสมำชก ควรมกำรศกษำจ ำแนกรำยละเอยดของพนธะกรณทประเทศไทยผกพนไวใหชดเจนในแตละหมวดของกจกรรมทำงทะเล รวมถงกำรวเครำะหวำภำยใตขอก ำหนดเรองเขตเศรษฐกจจ ำเพำะ รฐชำยฝงมสทธอธปไตยในเรองอะไรบำง มพนธะกรณทตองปฏบตตำมอยำงไร

เปำประสงค 14.c กำรพฒนำและกำรบงคบใชกฎหมำย สำมำรถแยกออกไดเปน 2 ระดบคอ ประเดนเกยวกบกฎหมำยระหวำงประเทศ และประเดนของกฎหมำยภำยในประเทศทเกยวกบกจกรรมทำงทะเลของประเทศไทย

การพฒนาและสงเสรมการใชทรพยากรทางทะเลอยางรบผดชอบและยงยน

พำรำมเตอรทใชในกำรประเมนสภำพทรพยำกรประมงทะเล ม 2 ตวหลกๆ คอ ปรมำณกำรจบสตวน ำตอหนวยกำรลงแรงประมง (Catch per Unit Effort: CPUE) และปรมำณกำรจบสตวน ำสงสดทยงยน (Maximum Sustained Yield: MSY) ส ำหรบ CPUE นนนำจะเปนกำรชวดกำรลงแรง ควำมคมทน ควำมคมคำไปใชในกำรประเมนสถำนภำพทำงเศรษฐกจ ซงอำจจะไมตอบโจทยในกำรประเมนสถำนภำพของทรพยำกรประมงทะเล สวนกำรใช MSY ควรศกษำศกยภำพกำรผลตในแตละพนท แตละจงหวด แตละนำนน ำ ซงมไมเทำกน รวมถงองคประกอบของพนทแตกตำงกน กำรจบสตวน ำสงสดทยงยน หรอ MSY ควรจะดทสตวน ำชนดหนง สำมำรถจบไดปรมำณสงสดกกโลกรมตอฤดกำล ควรจะแบงเปนพนท ไมควรน ำคำมำตรฐำนเดยวมำใชทวประเทศไทย และควรมขอมลจ ำเพำะของแตละพนท

ตวชวดท 14.5.1 เรองพนทคมครองทำงทะเล ควรเพมกลไกขององคกำรทำงทะเลระหวำงประเทศ (International Maritime Organization: IMO) ซงเกยวของกบควำมปลอดภยและสงแวดลอมทำงทะเล มลพษทำงทะเล ควำมรบผดและกำรชดเชยคำเสยหำยจำกเรอ


90

ตวชวดท 14.b.1 เรองกำรประมงขนำดเลก ภำยใตจรรยำบรรณในกำรท ำประมงอยำงรบผดชอบของ FAO ประเทศไทยไดเขำรวมเปนภำคใน UNFSA ซงมรำยละเอยดทเกยวของกบมำตรกำรในกำรปองกนและรกษำทรพยำกร

ตวชวด 14.b.1 วำดวยเรอง จรรยำบรรณในกำรท ำประมงอยำงรบผดชอบ (CCRF) ควรจะมำเปนล ำดบกอนหนำตวชวด 14.6.1 เรอง IUU Fishing เนองจำก CCRF เปนตวแมบทใหญในเรองกำรท ำประมงอยำงรบผดชอบ และสงตอใหรฐตำงๆ น ำมำบรรจใน National policy 6 เรอง คอ Fisheries management, Fishing operations, Aquaculture development, Integration of coastal area management, Fisheries research และ Cooperation ซง CCRF จะเกดเปน international plan of action ขนมำโดยมเรอง IUU Fishing รวมอยดวย

การลดการท าประมง IUU ผานการตดตาม ควบคม และเฝาระวงทมประสทธภาพ

ตวชวดท 14.4.1 เกยวกบ MSY กลำวถงกำรก ำหนด กำรควบคม กำรลงแรงประมง ซงเปนเพยงวธกำรหนงในกำรรกษำควำมสมดลของสตวน ำ เปนกำรควบคมใบอนญำตประเภทเครองประมง กำรก ำหนดจ ำนวนวนท ำประมง กำรก ำหนดพนทท ำกำรประมง จงเปนกำรก ำหนดแบบ input control เทำนน ค ำถำมคอ กลไกเหลำนสำมำรถสรำงควำมสมดลไดหรอไม อำจจะตองมกำรศกษำเพมเตมถงกลไกดำน output control เชน total allowable catch (TAC) ซงวำดวยกำรจ ำกดปรมำณกำรจบสตวน ำแตละชนดในแตละปหรอแตละฤด

ดำนควำมสอดคลองเชอมโยงกบเปำหมำยหลกของประเทศ ควรระบถงกรอบแนวคดของแผนปฏบตกำรระดบชำตวำดวยกำรปองกน ยบยง และขจดกำรท ำกำรประมงทผดกฎหมำย ขำดกำรรำยงำน และไรกำรควบคม พ.ศ. 2558 - 2562 (หรอ Thailand NPOA-IUU 2015-2019) ซงกลำวถงควำมรบผดชอบของในฐำนะรฐเจำของธง รฐชำยฝง กลไกดำนตลำด และกำรมสวนรวมของภำคสวน

การจดการคณภาพแหลงน าและน าทะเลชายฝง

ตวชวดท 14.1.1 กำรก ำหนดมำตรฐำนของแหลงน ำในกำรตรวจสอบระดบควำมรนแรงและควำมถของยโทรฟเคชน ปจจบนพบวำ ปรำกฏกำรณ Eutrophication เกดขนเกอบตลอดทงป พำรำมเตอรคลอโรฟลด เอ ส ำหรบประเทศไทยควรจะก ำหนดไวเทำไหร เนองจำกอณหภมน ำ แบคทเรย แตกตำงตำมชวงฤดกำล ระดบควำมเคมทเปลยนแปลง ปรมำณฟอสฟอรส ควรจะเลอกปรมำณทเปนมำตรฐำนมำก ำหนดเปนตวชวด

ประเทศไทยปลอยขยะลงทะเลเปนอนดบ 5 ของโลก ท ำใหเกดควำมกงวลและเรมสนใจเรองนมำกขน ผประกอบกำรอตสำหกรรมพลำสตก รวมถงหนวยงำนรำชกำร เชน กรมควบคมมลพษ ไดตระหนกถง


91

ปญหำน แตยงขำดฐำนขอมลขยะ เสนอใหมกำรจดท ำฐำนขอมลขยะพลำสตก ขยะชมชนของประเทศขน รวมถงวธกำรจดกำรขยะ นอกจำกน ควรมกำรจดต งกองทนจดกำรขยะพลำสตก ซ งผประกอบกำรอำจสนใจใหควำมรวมมอและสนบสนน

ขยะพลำสตกจ ำพวกถงใสอำหำรและขนมเปนพลำสตกทไมมรำคำ และรำนรบซอของเกำไมรบซอ หำกมกำรบรหำรจดกำรใหเหมำะสม สำมำรถสรำงมลคำขนได โดยน ำไปท ำเปนแทงเชอเพลงเพอใชในโรงปนไฟฟำ โรงงำนผลตปนซเมนต หรอขำยใหโรงงำนทใชพลงงำนจำกขยะ ชวยใหจ ำนวนขยะพลำสตกลดนอยลงได

ควรมกฎหมำยดำนกำรบรหำรจดกำรขยะทชดเจนและเปนองครวม ก ำหนดหนำทควำมรบผดชอบของแตละหนวยงำน หนำทของผบรโภคและผประกอบกำร รวมถงกำรสงเสรมและสนบสนนใหใชพลำสตกชวภำพ (Bioplastic) ซงเปนพลำสตกทยอยสลำยได


92

รายชอผเขารวมประชม

ชอ-นามสกล หนวยงาน

1. นำงนตญำ ลนสมบต กรมทรพยำกรทำงทะเลและชำยฝง

2. นำยทฤษฎ จ ำลองรำษฎร กรมสนธสญญำและกฎหมำย

3. พลเรอเอก จมพล ลมพกำนนท กองทพเรอ

4. น.ส.ธรรมพร สขม โครงกำรประสำนงำนกำรวจยเพอสนบสนนกำรพฒนำทยงยน

5. น.ส.ปำรชำต เรองเดช โครงกำรประสำนงำนกำรวจยเพอสนบสนนกำรพฒนำทยงยน

6. นำยธวฒชย ปำละคะมำน มหำวทยำลยธรรมศำสตร

7. นำยคงศกด ดอกบว สถำบนพลำสตก

8. นำยสชำต สวำงอำรยรกษ สถำบนวจยและพฒนำทรพยำกรทำงทะเล ชำยฝงทะเล และปำชำยเลน

9. น.ส.กรรณกำ ดรงคเดช ส ำนกงำนคณะกรรมกำรวจยแหงชำต

10. นำงพวงทอง ออนอระ ส ำนกงำนปลดกระทรวงเกษตรและสหกรณ

11. นำยยศนธร พรำหมมณ ส ำนกงำนปลดกระทรวงเกษตรและสหกรณ

12. น.ส.องคณำ แยมอบล ส ำนกงำนสถตแหงชำต

13. นำงกำญจนำ ภมำล ส ำนกงำนสถตแหงชำต

14. นำงสำวอฐพร ฟกหอม ศนยเทคโนโลยสำรสนเทศและกำรสอสำร/สป.ทส.

15. นำยธนวฒน แสงแปน ศนยเทคโนโลยสำรสนเทศและกำรสอสำร/สป.ทส.

16. นำวำตรภทรพล วงษคงค ำ กองทพเรอ

17. เรอโทสภำพ นยรสม กองทพเรอ

18. นำยสวรรณ พทกษสนธร กรมอทยำนแหงชำต สตวปำ และพนธพช

19. นำวำเอก จมพล นำคบว ศนยประสำนกำรปฏบตในกำรรกษำผลประโยชนของชำตทำงทะเล (ศรชล.)

20. ดร.ชำครต เรองสอน คณะประมง มหำวทยำลยเกษตรศำสตร

21. ผศ.ดร.ธรรมศกด ยมน คณะวทยำศำสตร มหำวทยำลยรำมค ำแหง

22. ดร.อ ำไพ หรคณำรกษ สถำบนวจยเพอกำรพฒนำประเทศไทย

23. น.ส.กำญจนำ ยำเสน สถำบนวจยเพอกำรพฒนำประเทศไทย

24. น.ส.ปรญญำรตน เลยงเจรญ สถำบนวจยเพอกำรพฒนำประเทศไทย


93

ชอ-นามสกล หนวยงาน

25. นำงทพวลย แกวมศร สถำบนวจยเพอกำรพฒนำประเทศไทย

26. น.ส.สดำรตน วรรณวรกจ สถำบนวจยเพอกำรพฒนำประเทศไทย

27. น.ส.ชลกำนต เอยดวำร สถำบนวจยเพอกำรพฒนำประเทศไทย

95

ภาคผนวก ข แผนการท างานและผลการปฏบตงาน (Output)

1 แผนการท างาน

ตารางท 1 แผนกำรท ำงำน

กจกรรม เดอนท

1 2 3 4 5

1. รวบรวมขอมลเกยวกบนยำมและค ำจ ำกดควำมของเปำประสงคและตวชวดส ำหรบเปำหมำยท 14

2. ส ำรวจสถำนะกำรด ำเนนงำนในภำครฐ เอกชน และประชำชน ทเกยวของ

3. ประเมนควำมพรอมดำนองคควำมรและขอมล

4. จดท ำรำยงำนควำมกำวหนำ

5. รวบรวมและวเครำะหขอมลเพอคดเลอกและเสนอเปำประสงคและตวชวด

6. ส ำรวจและวเครำะหเบองตนเกยวกบมำตรกำร

7. จดประชมกลมและจดท ำรำยงำนสรปผลกำรประชม

8. จดท ำรำยงำนฉบบสมบรณ

กจกรรมทเสนอ กจกรรมทท ำจรง


96

2 ผลการปฏบตงาน

ตารางท 2 ผลกำรปฏบตงำน

Output หมายเหต: กรณลำชำ (ผลส ำเรจไมถง 100%) ระบสำเหต และกำรแกไขททำน

ด ำเนนกำร

กจกรรมตามวตถประสงคโครงการ ผลส าเรจ

(%)

1) ส ำรวจ รวบรวม และสรปองคควำมรเกยวกบนยำมและค ำจ ำกดควำมของเปำประสงคและตวชวดส ำหรบเปำหมำยท 14

100

2) ส ำรวจสถำนะกำรด ำเนนงำนในภำครฐ เอกชน และประชำชนทอำจเกยวของกบเปำประสงค และตวชวดของเปำหมำยท 14

100

3) ประเมนควำมพรอมดำนองคควำมรขอมลทำงสถต กฎหมำยทเกยวของและกำรบงคบใช กำรบรหำรจดกำรในภำครฐ และกำรมสวนรวมของภำคสวนตำงๆ

100

4) สบคน ทบทวน และวเครำะหขอมลเพอคดเลอกและเสนอเปำประสงคและตวชวดของเปำหมำย ท 14 ทเหมำะสมในบรบทของประเทศไทย

100

5) วเครำะหเบองตนเกยวกบมำตรกำรดำนเศรษฐกจ สงคม และกฎหมำยทอำจมสวนผลกดนหรอขบเคลอนกำรด ำเนนงำนของทกภำคสวนใหบรรลเปำหมำยท 14 เพอกำรพฒนำอยำงยงยนของไทย

100

6) จดประชมกลมตวแทนภำคสวนทเกยวของเพอหำรอ และประเมนสถำนะควำมพรอมในกำรบรรลเปำหมำยท 14 ในกำรพฒนำอยำงยงยนของประเทศไทย

100

ด ำเนนกำรจดประชม วนองคำรท 30 พฤษภำคม 2560

กำรด ำเนนงำน: ไดด ำเนนงำนตำมแผนทวำงไว ไดด ำเนนงำนลำชำกวำแผนทวำงไว


97

ไดเปลยนแผนงำนทวำงไวดงน

99

ภาคผนวก ค ขอเสนอแนะจากผทรงคณวฒ

ขอเสนอแนะ การด าเนนการแกไข

บทท 1: บทน า – บทน ำมขอมลส ำคญหลกๆ พอสมควร แตผเขยนควร

เพมกำร “ทบทวนเอกสำรเชงสงเครำะห” โดยเฉพำะประวตของกำรพฒนำทยงยนและ SDGs (อธบำยพอสงเขป) รวมถงสถำนะภำพของประเทศไทย เพอใหผอำนเหนถงควำมส ำคญและควำมเรงดวนของกำรขบเคลอน SDGs

เพมเตมแลวในหนำ 1

– ทำงผเขยนไดกลำวถงปญหำทำงดำนขอมลและดำนนโยบำยทเกยวกบทะเลและชำยฝง แตมไดกลำวถงปญหำหลกๆ ทำงทะเลและชำยฝงของประเทศไทยโดยตรง เชน กำรทประเทศไทยไดรบ ใบเหลอง IUU จำกสหภำพย โรปและปญหำกำรประมงท ไม ไดมำตรฐำน จงเหนวำผเขยนควรเขยนเนนใหเหนถงปญหำเหลำน (ประมำณ 1-2 บรรทด) เพอใหผอำนทวไปมควำมเขำใจถงควำมส ำคญของเปำหมำยกำรพฒนำทยงยน เปำหมำยท 14

มแลว ... “เปำหมำยกำรพฒนำอยำงยงยน (SDGs) เปำหมำยท 14 มงใหมกำรอนรกษและใชประโยชนทรพยำกรทำงทะเลอยำงยงยนภำยในป พ.ศ. 2573 โดยเนนกำรแกไขและปองกนปญหำควำมเสอมโทรมของทรพยำกรทมชวตในระบบนเวศทำงทะเล อ น เ ก ด จ ำก กำ ร จ บ ส ต ว น ำ ท เ ก น ศ ก ยภ ำ พ (overfishing) กำรประมงผดกฎหมำย ภำวะมลพษ และสภำวะควำมเปนกรดในน ำทะเล (ocean acidification) เปำหมำยนยงก ำหนดใหมกำรอนรกษและฟนฟระบบนเวศทำงทะเลและชำยฝงตำมแนวทำงกำรบรหำรจดกำรเชงวทยำศำสตร กำรเพมพนทอนรกษทำงทะเลและชำยฝง กำรพฒนำขดควำมสำมำรถและถำยทอดเทคโนโลย รวมถงองคควำมรดำนกำรวจยทำงทะเล กำรสงเสรมประมงพนบำน และกำรบงคบใชกฎหมำยระหวำงประเทศทเกยวของ”

– ควรมกำรอำงองถงกำรศกษำของภำควชำกำร หรอยกตวอยำงปญหำหรอกำรพฒนำทเกยวของกบทะเลหรอชำยฝงในประเทศไทย เพอใหผอำนไดเขำใจถงควำมจ ำเปนของกำรพฒนำยงยนของทะเลและชำยฝง

บทท 2: นยามและความหมายของเปาประสงค (Target) และตวช วด (Indicator) ภายใตเปาหมายท 14 และความสอดคลองกบบรบทประเทศไทย

แกไขแลว


100

ขอเสนอแนะ การด าเนนการแกไข – มกำรศกษำค ำนยำมและควำมจ ำกดทดมำก แตทวำ 1. หนำ 9 “นยำม และค ำจ ำกดควำมตวชวดส ำคญ”

ควร เปล ยน เปน “นยำม และค ำจ ำกดควำมเปำประสงคและตวชวดส ำคญ”

2. กำรอำงอง (In-text Citation) ไมถกหลก ควรปรบใหถกตองตำมระบบกำรอำงอง

3. ตรวจสอบกำรเขยนตวยอตำงๆ ทใชภำยในเลม ไมวำจะเปนหนวยวด องคกร ฯลฯ ใหแนใจวำถกตอง ยกตวอยำงเชน km2 ไมใช Km2 (หนำ 9)

4. หนวยวดทกลำวไปแลวควรมกำรก ำกบภำษำไทยดวย เชน ตำรำงกโลเมตร (km2) จำกนนจงใชตวตอในสวนถดไปได

5. ควรเปลยนจำก ค.ศ. เปน พ.ศ. ทงหมด (ยกเวนกำรอำงองถง UN หรอ เอกสำรอนๆ เปนภำษำองกฤษ)

– นยำมเปนนยำมจำกองคกรสำกลทงหมด ผวจยมไดน ำเสนอนยำมของประเทศไทยเอง และมไดสรปหรอน ำเสนอเหตผลวำ ในแตละนยำมใชนยำมของใคร และนยำมของใครเหมำะสมกวำกน

นยำม ตวชวด SDGs ควรก ำหนดใหสอดคลองกบระบบสำกล เพอผลในกำรตดตำมประเมนผลรวมกบนำนำชำต

– หนำ 7 เปำประสงคท 14.7 แนนอนวำกำรจดกำรประมง กำรเพำะเลยง และกำรทองเทยวทยงยนเปนสงส ำคญตอประเทศไทย แตทวำประเทศไทยไมใชทงประเทศหมเกำะขนำดเลก หรอประเทศดอยพฒนำ ด ง น น เ พ อ ให เ ข ำ ก บบ ร บท ขอ งประ เทศ ไท ย เปำประสงคนควรมกำรเปลยนแปลง

ขอเสนอแนะของผทรงคณวฒขำดควำมชดเจนวำอะไรคอควำมแตกตำงในประเดนปญหำทอำงถง และค ำจ ำกดควำมภำยใตบรบทของเปำหมำยท 14

– มกำรน ำเสนอทบทวนควำมหมำยของนยำมล ำดบตำมแบบสำกล แตยงคำดกำรณสรปค ำจ ำกดควำมของแตละเปำประสงคและตวชวด

– คณะผเขยนมไดเขยนเกยวกบกำรทบทวนขอมลอภพนธ (Metadata) ตำมเปำประสงคและตวชวดเลย

มแลว – ตำรำงท 1 ชองขวำสด


101

ขอเสนอแนะ การด าเนนการแกไข ทงนทำง UN ไดใหขอมลส ำหรบขอมล อภพนธของตวชวดท 14.4.1. และ 14.5.1. ส ำหรบขอมลอภพนธอนๆ ทไมมขอมลทำงคณะผเขยนควรเขยนก ำกบไปเลยวำ “ไมมขอมลรำยละเอยดทอธบำยถงควำมเปนมำของขอมล (Metadata) รวมถงรำยละเอยดเกยวกบกำรก ำหนดตวชวดสำกล”

– ผ เขยนควรเขยนประเดนเกยวกบ Cross-Cutting หำกเปำประสงคหรอตวช วดในเปำหมำยท 14 มควำมเกยวของ (เชน Goal 15 ปำไม และ Goal 12 กำรบรโภคอยำงยงยน เปนตน) มควำมคลำยคลงและซ ำกบเปำประสงคและตวชวดในเปำหมำยอนๆ เพอแสดงใหเหนวำกำรทประเทศไทยจะขบเคลอน SDGs พวกเรำกควรทจะขบเคลอนทกๆ เปำหมำยไปพรอมๆ กน

เปนขอเสนอแนะทควรด ำเนนกำรรวมกนระหวำงเปำหมำยทง 17 ประกำร เชน กำรประชมหำรอเพอขบเคลอน SDGs อยำงมบรณำกำร

– นยำมของเปำหมำยและเปำประสงคมควำมชดเจน อยำงไรกตำมตวชวดบำงสวนอำจยงไมเหมำะสม เชน

1. ตวชวดท 14.1.1 กำรปองกนและลดมลพษทำงทะเล โดยเฉพำะมลพษจำกชำยฝง หำกตองกำรวดโดยใชตวชวดจำกปรำกฏกำรณ Eutrophication อำจท ำไดโดยยำก เนองจำกตองวดปรมำณคลอโรฟลดเอ ซงตองใชวธกำรและอปกรณทยงยำก และมคำใชจำยสง หำกเปลยนรปแบบของตวชวดเปนกำรวดปรมำณธำตอำหำรในน ำท เปนตนก ำเนดของ nutrient pollution โดยตรง เชน ไนโตรเจน หรอ ฟอสฟอรส โดยตรงอำจจะท ำใหเหนภำพทชดเจนไดมำกกวำ นอกจำกน กรมควบคมมลพษมกำรก ำหนดค ำมำตรฐำนคณภำพของน ำำทะเลโดยกำรวดไนโตรเจนและฟอสฟอรสเปนหนงในดชนชวดอยกอนแลว

2. ตวชวดท 14.4.1 ระดบทมควำมยงยนทำงชวภำพของกำรท ำกำรประมง หำกตองกำรวดโดยใช MSY

ประเดนนเกยวของกบกำรก ำหนดนยำมและขอมลอภพนธ (Metadata) เพอควำมสอดคลองในระดบสำกลตำมทกลำวไวขำงตน ซงองคกรสหประชำชำตทเกยวของ เชน UN Environment หรอ FAO หรอ IOC-UNESCO อยในระหวำงศกษำและทดสอบตวชวดทยงไมเปนทตกลงกน (ระบไวในตำรำงท 1) ส ำหรบกำรก ำหนดตวชวดทดแทนหรอ proxy นน จ ำเปนตองมกำรหำรอรวมระหวำงหนวยงำนทเกยวของและรบผดชอบตอเนองในกำรประเมนผลในอนำคต จงเปนประเดนทเสนอไวส ำหรบงำนวจยในอนำคต


102

ขอเสนอแนะ การด าเนนการแกไข (Maximum Sustainable Yield) ในประเทศไทย อำจจะวดไดโดยยำกเนองจำก MSY มหลกคดจำกกำรท ำประมงในเขตหนำวและเขตอบอนทลกษณะของประชำกรประมง เป นแบบกล ม เ ด ย ว ( Single species) ในขณะทควำมหลำกหลำยของทรพยำกรในประเทศไทยทอยในเขตรอนเปนลกษณะหลำยกลมประชำกร (Multi species) ท ำใหกำรประเมน MSY ท ำไดโดยยำก นอกจำกนลกษณะของเครองมอประมง และวธกำรกำรท ำประมงทแตกตำงกน ยงสงผลใหศกยกำรผลตสตวน ำในแตละพนทมควำมแตกตำงกน กำรเลอกใช MSY ทเปนตวแทนเดยวของประเทศอ ำ จ จ ะ ไ ม เ ห ม ำ ะ ส ม อ ย ำ ง ไ ร ก ต ำ ม กรมประมงใชหลกเกณฑกำรประเมนกำรลงแรงประมงดวยเกณฑ CPUE (Catch per Unit Effort) หรอ “ปรมำณกำรจบตอหนวยกำรลงแรงประมง” เปนคำบงช “ควำมชกชมของสตวน ำ” เพอมงประเดนไปทศกยกำรผลตของสตวน ำแทนกำรพจำรณำจำกเครองมอ จงมกำรใชคำปรมำณทพบตอหนวยกำรลงแรงประมง (CPUE) แทน ขณะท “กำรลงแรงประมง” หมำยถง กำรทใช เครองมอออกไปท ำกำรประมง สงผลใหสตวน ำถกจบขนมำในแตละครง ตำมวธกำรท ำประมงของเครองมอประมงแตละชนด เชน เครองมอประเภทอวนลำก ในกำรลำกอวนแตละครงสตวน ำถกจบไปไดมำกนอยยงขนอยกบชวโมงในกำรลำกอวน คำ CPUE จงก ำหนดหนวยกำรลงแรงประมงใหเปนจ ำนวนชวโมง หำกเปนประเภทอวนลอม จะพจำรณำเปนตอจ ำนวนครงทลอมอวนจบสตวน ำ และหำกเปนประเภทอวนลอยจะพจำรณำเปนควำมยำวของอวน เปนตน ดงนนกำรพจำรณำเลอกตวชวดในเปำประสงคนอำจจะตองมกำรพจำรณำกำร


103

ขอเสนอแนะ การด าเนนการแกไข เลอกใช MSY หรอ CPUE ทเหมำะสม หรออำจใชควบคกนไป

– เรองเปำประสงค และ ตวชวดเปำประสงค ควรเขยนเพมเตมวำ ตวแทนทองถนเกยวกบดำนทะเลและชำยฝง รสกอดอด อยำกใหรฐบำลก ำหนดใหชดเจนเลยวำ เปำตรงไหนทตองดแล

– ควรเสนอ ใหเพมเรองกฎหมำยของนกทองเทยวหรอธรกจทวรทไมยงยน/ EEC ไวส ำหรบเปำประสงคของไทย

3. ตวชวดท 14.b.1 ควรแยกและใหค ำจ ำกดควำมทชดเจนของ ประมงพนบำน (Artisanal fisheries) และประมงขนำดเลก (Small-scale fisheries) ใหแตกตำงกน

ในขณะทประมงขนำดเลกอำจหมำยรวมถงประมงเลยงชพ (พนบำน) และประมงเชงกำรคำ เปำหมำย SDG 14 ใหควำมส ำคญกบประมงขนำดเลกตอประเดนควำมมนคงดำนอำหำรและทำงเศรษฐกจ (รำยได) กำรก ำหนดตวชวดในชนตนจงกลำวถงเฉพำะประมงขนำดเลก หำกมประเดนประมงพนบำนทไทยควรใหควำมสนใจและยกขนเปนประเดนประเมนผลในระดบสำกลจงคอยศกษำควำมหมำยหรอนยของควำมแตกตำงไดภำยหลง

บทท 3: สถานะปจจบนของเปาหมายท 14 ในบรบทประเทศไทย – มกำรอธบำยสถำนะของกำรจดท ำ หรอวธกำรก ำหนด

ตวชวดเทำนน มไดกลำวถงสถำนะของเปำประสงคใดๆ

มแลว โปรดดตำรำงท 1

– ควรกลำวถงสถำนะควำมรนแรงของปญหำหรอชองวำงระหวำงสภำพปจจบนกบเปำประสงคและตวชวดใหครบถวน

– มกำรอธบำยควำมหมำยของตวชวดบำงตว โดยน ำเสนอควำมหมำยตำมบรบทของกฎหมำยไทยไว ซงในสวนนควรจะไปน ำเสนอในบทท 2 (หนำ 11) มำกกวำ

ประเดนรปแบบกำรน ำเสนอรำยงำน


104

ขอเสนอแนะ การด าเนนการแกไข – หนำ 15 ควรมกำรเขยนบทน ำ เปนกำรอธบำยวำ

ท ำไมกำรศกษำเกยวกบสถำนะของเปำประสงคและตวชวด นอกจำกน กควรกำรเกรนอยำงครำวๆ ถงพนททำงทะเลและชำยฝงของประเทศไทย (ขอมลเหลำน ทำงทมผวจยไดท ำกำรเขยนแลวในบทอนๆ) และตำรำงทแสดงถงหนวยงำนหลก และหนวยงำนทเกยวของกบเปำประสงคแตละเปำใหชดเจน

– ควรเขยนเปำประสงคกอนทจะเรมบรรยำยถงสถำนะของตวชวด เชน: เปำประสงค 14.1 ปองกนและลดมลพษทำงทะเล… ตวชวดท 14.1.X ตวชวดท 14.1.XX

– ควรเขยนเพมเตมวำ ทำง UN ไมไดก ำหนดตวชวดส ำหรบกำรทองเทยวทำงทะเล ซงมควำมจ ำเปนส ำหรบประเทศไทย และอำจจะมกำรแสดงสถตจ ำนวนนกทองเทยวในพนทจงหวดทตดตอกบทะเล (หำกม) หรอสถตอนๆ ทเกยวของ

– หนำ 23 กำรจดล ำดบ 30 เปำประสงคทมควำมส ำคญสงสด ผเขยนควรเขยนก ำกบไวเลยวำ เปำท 14 มเปำประสงคท 14.4 และ 14.6 รวมอย นอกจำกนทำงผเขยนตองเนนย ำผอำนถงนยยะควำมเรงดวนและควำมพรอมของเปำประสงค อกทงยงตองเนนย ำดวยวำทกเปำประสงค (ทเกยวของกบบรบทของประเทศไทย) ในทกเปำหมำยมควำมส ำคญและมควำมจ ำเปนทจะตองท ำใหส ำเรจ

– เนอหำรวบรวมเกยวกบสถำนะปจจบนของตวชวดแลว แตยงไมมผลในสวนของสถำนะปจจบนของเปำประสงค ซงอำจตองรำยงำนในลกษณะของคำทำงตวเลข ทแสดงใหเหนถงควำมแตกตำงระหวำงคำ

มแลว ในบทท 5


105

ขอเสนอแนะ การด าเนนการแกไข เปำหมำย และคำทเปนอยในปจจบนของประเทศไทย เชน ในปจจบนประเทศไทยมพนทคมครองโดยรวมคดเปนรอยละ เทำใดของพนททะเลทงหมด

– หนำ 16 บรรทดท 1 หำกขอมลยงไมชดเจนไมควรใสน ำมำใสในรำยงำน (เพอปองกนผลกระทบทจะเกดขนภำยหลง)

เปนกำรรำยงำนสถำนะปจจบนจำกแหลงอำงอง

– หนำ 16 ตวชวดท 14.3.1. หำกทำงผเขยนสำมำรถท ำตำรำง pH ของบำงจดตรวจวด จะท ำใหรำยงำนมควำมสมบรณมำกขน ทงน กเปนกำรแสดงใหเหนวำประเทศไทยนนมขอมลถงแมวำอำจจะไมใช Average Marine Acidity

รำยละเอยดขอมลทอำจไมสมพนธกบเนอหำทตองกำรสอ

– กำรทบทวนกำรด ำเนนงำนของภำคสวนตำงๆ ของแตละเปำประสงคไมมควำมชดเจน เนองจำกไมไดกลำวถงภำคสวนโดยเฉพำะหนวยงำนภำครฐ ซงมกำรด ำเนนกำรตำมแตละเปำประสงคไปแลวหลำยประกำร เชน กรมประมง กรมเจำทำ กรมทรพยำกรทำงทะเลและชำยฝง เปนตน ทน ำเสนอเปนเพยงสำระหรอประเดนทมกำรด ำเนนกำรเพยงบำงประเดน เชน กำรออกกฎหมำยและกำรก ำหนดหลกเกณฑ เปนตน

บทท 4: การด าเนนงานของภาคสวนตางๆ ในปจจบนเกยวกบเปาหมายท 14 ในบรบทประเทศไทย – กำรรำยงำนสถำนะของเปำประสงคและตวชวดเปน

น ำเสนอภำพรวม ท ำใหไมสำมำรถบอกไดอยำงชดเจนวำกำรด ำเนนกำรหรอสถำนะของเปำประสงคและตวชวดแตละตวเปนอยำงไร

มแลว โปรดดตำรำงท 1 แยกแตละเปำประสงคและตวชวด

– ผวจยควรประเมนแยกตำมเปำประสงคและแสดงขอคดเหนแยกตำม เปำประสงคเ พอใหสำมำรถมองเหนภำพรวมของกำรด ำเนนกำรในปจจบนไดอยำงชดเจน


106

ขอเสนอแนะ การด าเนนการแกไข – ไมมกำรเขยนขอมลหรอกำรด ำเนนกำรทเกยวของ

เปำประสงคท 14.7 ทำงคณะผเขยนควรใหเหตผลดวยวำท ำไม อำจจะเปนเพรำะประเทศไทยยงไมพรอมหรอยงไมมหนวยงำนทเกยวของ คณะผเขยนอำจจะไดเขยนไวในบทอนแลว แตกควรเนนย ำอกครงในบทน

บทท 5: ความพรอมของประเทศไทยในการบรรลเปาหมายท 14

– คณะผ เขยนมกำรเขยนถงกำรเชอมโยงระหวำงเปำหมำยท 14 และเปำหมำยหลกของประเทศ และมกำรอำงองถงหนวยงำนทเกยวของ ซงถอวำดมำก แตทวำกำรศกษำเพยงแคควำมเชอมโยงไมไดหมำยถงควำมพรอมของประเทศไทย

ไมชดเจนวำตองกำรใหปรบอะไรและอยำงไร

– ผวจยไมไดกลำวถงควำมพรอมของหนวยงำน เชนวำหนวยงำนภำครฐมควำมพรอมในกำรด ำเนนกำรใหบรรลเปำหมำย เปำประสงค และตวชวดไดอยำงไร อกทงยงไมไดกลำวถงขอมลส ำคญๆ ไมวำจะเปนดำนนโยบำย บคลำกร งบประมำณ และกลไกกำรขบเคลอนเลย มแตกำรกลำวถงนโยบำยและแผนทหน ว ย ง ำนต ำ งๆ จ ดท ำ ข น และสอดคล อ งก บเปำประสงคและตวชวดเทำนน

ควรเปนงำนวจยตอยอด เนองจำกมรำยละเอยดมำกและลงลกถงระดบกำรพฒนำแผนงำนโครงกำร ซงจ ำเปนตองอำศยกำรหำรอรวมกบหนวยงำนรบผดชอบโดยตรงและกำรจดสรรงบประมำณใหเกดกำรปฏบตจรงอยำงเปนรปธรรม

– อยำงไรกตำม รำยงำนยงไมคอยมกำรทบทวนเอกสำรและวรรณกรรมจำกภำคสวนอนๆ ทไมใชภำครฐทจะชวยสอใหเหนควำมพรอมของประเทศไทย คณะผ เ ขยนอำจจะเขยนถ งควำมกระตอรอรนของคณะท ำงำนภำครฐ ภำคเอกชน และประชำสงคมทแสดงถงควำมพรอม

– ผวจยแสดงควำมเชอมโยงในสวนของนโยบำยหลกของประเทศตอเปำประสงคโดยจ ำแนกตำมประเภท


107

ขอเสนอแนะ การด าเนนการแกไข ของนโยบำย อยำงไรกตำม นโยบำยบำงขอยงมลกษณะของเนอควำมทไมชดเจนในหลกปฏบต และไมสอดคลองกบเปำประสงคโดยตรง เชน

1. วำระกำรปฏรปประเทศ ท 25/2558 เรองกำรก ำหนดพนทคมครองทำงทะเล และกำรแบงเขตกำรใชประโยชนทำงทะเล มควำมเชอโยงกบเปำประสงคท 14.5 แตยงไมมลกษณะทชดเจนท เชอมโยงกบเปำประสงคท 14.2 (EEZ)

2. ยทธศำสตรชำต ระยะ 20 ป ในสวนของยทธศำสตรท 1 ดำนควำมมนคง มควำมเชอมโยงกบเปำประสงค 14.2 แตไมมควำมเชอมโยงทชดเจนกบเปำประสงคท 14.4 และ 14.6 ท เนน เร องกำรประมง เปนตน ลกษณะขำงตนเปนเพยงบำงสวนของนโยบำยทผวจยน ำเสนอ โดยยงมลกษณะของเนอหำหลำยประเดนทยงไมชดเจนในดำนควำมเชอมโยง ทงน ผวจยควรพจำรณำประเดนยทธศำสตร และนโยบำยตำงๆ ทเกยวของโดยมงเนนทตวกลยทธ โครงกำร และกจกรรมทมกำรระบถงเปำหมำยอยำงชดเจนเพอเทยบเคยงกบเปำประสงคตำงๆ ไดอยำงเหมำะสม ทงนอำจะท ำเปนลกษณะของตำรำงเทยบเคยงเพอใหเ ห น บ ร บท คว ำม เ ช อ ม โ ย ง ขอ ง น โ ยบ ำย แล ะเปำประสงคทชดเจนมำกขน

– อยำกใหเพมขอควำมสนๆ เพอใหเกดควำม concern เรองประมงพนบำน เพรำะวำกฎหมำยใหมทออกมำขดกบวถชวตประชำชนในพนท

เพมแลวในมำตรกำร

บทท 6: การจดล าดบความส าคญ – กำรจดล ำดบควำมส ำคญไมไดเปนไปตำมแนวคด 2

ลกษณะทก ำหนดไวในขอบเขตลกษณะขอ 6 หำกแตใชผลทคณะกรรมกำร กพย. ซงจดล ำดบควำมส ำคญเอำไวแลว

เพมเตมแลว


108

ขอเสนอแนะ การด าเนนการแกไข – ผวจยไดน ำเสนอรำยงำนในสวนของกำรประชม

คณะกรรมกำรเพอกำรพฒนำทยงยน อยำงไรกตำมก ำ ร ป ร ะช ม ด ง ก ล ำ ว ย ง ไ ม ม ค ว ำ ม ช ด เ จ น ว ำ คณะกรรมกำร กพย. ไดยดเกณฑกำรจดล ำดบค ว ำม ส ำ คญ ท ง 4 ข อ ท ผ ว จ ย ร ะบ ไ ว ห ร อ ไ ม (ควำมส ำคญ ควำมชดเจน ควำมเปนไปได และควำมเชอมโยง) ขอใหผวจยเพมเตมรำยละเอยดวธกำรใหสมบรณเพอควำมเขำใจของผอำน ทงน เนองจำกงำนวจยเปนลกษณะของกำรศกษำทำงวชำกำร กรณทผวจยเหนดวยกบแนวคดของ กพย. ควรเสนอเหตผลกำรสนบสนน และหำกไมเหนดวยผวจยอำจแ ส ด ง ค ว ำ ม เ ห น ท แ ต ก ต ำ ง จ ำ ก ห ล ก ค ด ข อ งคณะกรรมกำร กพย. เ พอแสดงให เหนถงควำมสมบรณของกำรวจยเพอสรำงองคควำมรใหม

– ตำรำงท 1 ในสวนของเชงอรรถท 14 (มำตรกำร/กลไกกำรท ำงำน) ไมมกำรระบรำยละเอยดทมำ

มแลว ในหนำแรกของตำรำงท 1

บทท 7: การส ารวจเบ องตนเกยวกบมาตรการทางเลอกดานเศรษฐกจ สงคมและกฎหมาย เพอบรรลเปาหมายท 14

– กำรน ำเสนอเปนเพยงแคกำรน ำเสนอประเดนภำพโดยรวม จงควรปรบปรงกำรน ำเสนอใหมโดยแยกหวขอไวใหชดเจนในแตละดำน คอ เศรษฐกจ สงคม และกฎหมำย

ประเดนกำรพฒนำทยงยนมควำมเชอมโยงเกยวพนระหวำงทกดำน ซงกำรแกไขปญหำไมสำมำรถมองแยกสวนได เนองจำกไมมควำมชดเจนเดดขำดของขอเสนอแนะวำเปนมำตรกำรดำนใดดำนหนง

– ผวจยควรแสดงใหเหนถงจดออนหรอขอจ ำกดของมำตรกำรตำงๆ ทมอยในปจจบนเพอแสดงใหเหนถงมำตรกำรทจะเปนจดเปลยนในกำรเพมประสทธภำพเพอบรรลวตถประสงค (Gap analysis) เพอใหเนอหำมควำมสมบรณและมหลกยนในกำรถกเถยงทำงวชำกำร หำกไมมกำรน ำเสนอในสวนน อำจจะมขอสงสยจำกผอำนในเรองควำมเหมำะสมและถกตองของวธกำรทน ำเสนอ

มแลว โปรดดในตำรำงท 1 และรำยกำรอำงอง


109

ขอเสนอแนะ การด าเนนการแกไข บทท 8: บทสรป – กำรน ำเสนอประเดนทเปนขอจ ำกดกำรด ำเนนงำน

ตำมเปำประสงค ยงสรปไมชดเจน ควรปรบให เหนภำพชดเจน และควรน ำเสนอแนวทำงแกไขดวย ไมเฉพำะกำรพฒนำตอยอดงำนวจยเทำนน

มแลวในขอเสนอแนะจำกกำรประชมกลม

– ในบทสรปนน ทำงผเขยนไมไดกลำวถงควำมคบหนำของกำรท ำงำนตำงๆ ของภำครฐ อกทงยงไมคอยเขยนถงบทบำทของภำคเอกชนและประชำสงคม (ควรเพมเตม)

– รำยงำนวจยนอยในเกณฑทคอนขำงสมบรณ ทงนกอยำกใหผเขยนค ำนงถงควำมส ำคญของภำคเอกชน และประชำสงคมตอ SDGs อกทงยงอยำกใหเนนย ำอกดวยวำเปำหมำยทกเปำของ SDGs มควำมเกยวโยงกนและมควำมส ำคญทงหมด

– รำยงำนมกำรอำงองทผดรปแบบไมไดมำตรฐำน อยำกใหแกไขใหถกตองตำมระบบกำรอำงอง

แกไขแลว

– รำยงำนไมมบทสรปส ำหรบผบรหำรทเปนภำษำไทย (ควรเพมเตม)

เพมเตมแลว

– ผเขยนควรค ำนงถงนยยะทำงวชำกำรของรำยงำนใหมำกกวำน เนองดวยโครงกำรกำรวจยนเปนโครงกำรทเนนถงภำควชำกำร และ SDGs ในประเทศไทย

ไมชดเจนวำตองกำรใหปรบดำนวชำกำรอะไร และอยำงไร

รายงานวิจัยฉบับสมบูรณ์ - sdg...

Documents